TUGAS AKHIR
PRARANCANGAN PABRIK MELAMIN PROSES BASF
KAPASITAS 150.000 TON PER TAHUN
Disusun Sebagai Salah Satu Syarat Untuk Memperoleh
Gelar Kesarjanaan Strata 1 Fakultas Teknik
Universitas Muhammadiyah Surakarta
Oleh :
SHOFI AZIZAH
D 500 100 001
Dosen Pembimbing :
1. Ir. Dr. Ahmad M. Fuadi, M.T
2. Eni Budiyati, S.T., M.Eng
JURUSAN TEKNIK KIMIA
FAKULTAS TEKNIK
UNIVERSITAS MUHAMMADIYAH SURAKARTA
SURAKARTA
iv
Prarancangan Pabrik Melamin Proses BASF Kapasitas 150.000 ton/tahun
Motto
Shofi Azizah (D50010001)
v
BA
F
150.000
/
Halaman Persembahan
Shofi Azizah (D50010001)
! " #
Dalam halaman ini saya persembahkan untuk :
Allah SWT atas karunia dan rezekinya,
Orang Tua, Ayahanda Wahdan,dan Ibunda Jumiati,
Kakak, Alm. Sofwan Azizi,
Tante, Sri Rahayu, dan Adik keponakan, Aziz Fadhlurrohman,
Cinta dan kasih sayang kalian tak tergantikan oleh apapun.
Sahabat serta partner Tugas Akhir, Mutiara Sarisdiyanti,
$ % &% &' (&')&'$ &*% + ,
- ./ & 0+ '$ % 1 2 . 2
BA
3F
4&5 & 2 + 6 &2150.000
6 1'/
6 &7 8 '9
ntisari
Shofi Azizah (D50010001)
vi
:; < : = >? :Prarancangan Pabrik Melamin Proses BASF dengan kapasitas 150.000 ton per
tahun beroperasi selama 330 hari per tahun. Hal ini dilakukan agar dapat memenuhi
kebutuhan melamin di dalam dan luar negeri. Pabrik ini rencana akan didirikan di
Kawasan Industri Kujang Cikampek, Jawa Barat. Reaksi pembentukan melamin dari
urea yaitu dekomposisi urea menjadi asam isocyanat dan amoniak, dan asam
isocyanat berubah menjadi melamin dan karbondioksida. Pada proses ini digunakan
katalis alumina (Al
2
O
3
). Reaksi yang berlangsung pada
@A BC DC E FDG FDH FIctor
bersifat
endotermis dan
irreversible
dengan suhu 410ºC dan tekanan 3 atm. Konversi untuk
reaksi ini adalah 95 %. Produk yang diperoleh yaitu melamin yang berupa padatan
kristal.
Kebutuhan urea untuk pabrik ini sebesar 67.807,722 kg/ jam. Produk melamin
sebesar 5.289,967 kg/ jam. Utilitas pendukung proses meliputi penyediaan air sebesar
569,700 kg/ jam yang diperoleh dari air sungai Parungkadali dan Sungai Cikao,
penyediaan
saturated steam
sebesar 48,87 m
3
/ jam yang diperoleh dari boiler dengan
bahan bakar
fuel oil
sebesar 12.397,32 liter/ jam, kebutuhan udara tekan sebesar 100
m
3/
jam, kebutuhan listrik diperoleh dari PLN dan sebuah generator set sebesar 449,83
kW sebagai cadangan. Dengan luas tanah 20.000 m
2
dan jumlah karyawan 174 orang.
Modal tetap atau
Fixed Capital Investment
yang digunakan untuk mendirikan
pabrik adalah Rp 245.417.586.213,13 dengan modal kerja atau
Working Capital
sebesar Rp 507.513.116.828,08. Analisa ekonomi memperlihatkan bahwa
Return on
Investment
(ROI) sebelum pajak 67,35% dan setelah pajak 53,57 %. Pay out Time
(POT) adalah 0,166 tahun. Kondisi
Break Even Point
(BEP) pada nilai 45,00 %
kapasitas produksi sedangkan
Shut Down Point
(SDP) pada nilai 11,00 %.
Discounted Cash Flow
(DCF) sebesar 38,83%. Dari analisa ekonomi tersebut dapat
disimpulkan bahwa pabrik melamin proses BASF kapasitas 150.000 ton per tahun ini
layak untuk didirikan.
Prarancangan Pabrik Melamin Proses BASF Kapasitas 150.000 ton/tahun
Kata Pengantar
Shofi Azizah (D50010001)
LMN MOP QRMQ N MS
TU UVWVX YZVW VK[ YX
\]^\ _^
`YaKUbY[Y]`cdYWKUeVdaVf[Vd[cgVhK]VfTWWVgi\jk[V]c dVWKXeVgVd] VgX Vf
Uc]fV gKhVbVg
-Nya, Penulis dapat menyelesaikan laporan tugas akhir dengan judul
Olm lm n
cangan Pabrik Melamin Proses BASF Kapasitas 150.000 ton per tahun
.
Tugas akhir prarancangan pabrik kimia ini merupakan salah satu syarat yang
harus diselesaikan oleh setiap mahasiswa untuk mencapai gelar kesarjanaannya di
Jurusan Teknik Kimia Fakultas Teknik Universitas Muhammadiyah Surakarta.
Dengan tugas ini diharapkan mahasiswa dapat memahami dan menerapkan semua
teori serta kemampuan penalaran yang telah diperoleh selama kuliah ke dalam pra
rancangan pabrik.
Dalam penyelesaian laporan tugas akhir ini Penulis telah mendapat
banyak
bimbingan, petunjuk, dan bantuan yang sangat bermanfaat dari berbagai pihak
. Oleh
karena itu, Penulis mengucapkan terima kasih yang sebesar-besarnya kepada :
1. Bapak Ir. Sri Sunarjono, M.T., Ph.D selaku Dekan Fakultas Teknik
Universitas Muhammadiyah Surakarta.
2. Bapak Rois Fatoni, S.T., M. Eng., Ph.D, selaku Ketua Jurusan Teknik Kimia
Universitas Muhammadiyah Surakarta.
3. Bapak Ir. Dr. Ahmad M. Fuadi, M.T. dan Ibu Eni Budiyati, S.T., M.Eng.,
selaku Dosen Pembimbing I dan Dosen Pembimbing II, yang telah
memberikan bimbingan dan saran-sarannya.
4. Bapak dan Ibu tercinta, terimakasih atas doa yang dan dukungannya.
5. Seluruh staf edukatif dan administrasi Jurusan Teknik Kimia Universitas
Muhammadiyah Surakarta.
6. Teman-teman seperjuangan angkatan 2010 Teknik Kimia UMS.
7. Semua pihak yang sudah membantu dalam penyelesaian tugas akhir ini, yang
Prarancangan Pabrik Melamin Proses BASF Kapasitas 150.000 ton/tahun
Kata Pengantar
Shofi Azizah (D50010001)
q rstupv vwsxwy z rs{w |w}p ~ww |wuw z rs{t vt sws u w }ws y txw v w p} psp
zw vp wt |w }prvrzt }swws
w }rsws{w }pyp
|wsvw }ws {wsx
~r}vpwy
zrz~wsxts
|w }p ~r }~wxwp p w
vwsxwy
|pw}w ws
rzxw u w }wsy txwv
w p} pspzrsw |p wwu
rvt v rvws
q rstupv
w|w u wsxw
v ruwsty s{w
|ws |wwy
~r}zwswwy ~wxp
v rztw
pw
wv vwuw ztwu wpt z}~
t }ww }yw }pu
BA
F
¡ ¢ 150.000
¢ /
¢ £ ¤ D
¥¢ ¦si
Shofi Azizah (D50010001)
ix
§¨©T
¨ ª«¬«® ¯®°®±²³ ´³¯µµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµ ¶
® ¯®°®±· ¸±¹¸ º®®±µµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµ ¶¶
· ¸»±¼ ®½ ®® ±¾» ¿¹¿± ®¯ ¿½ ®ºµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµ ¶ ¶¶
°¾½½ ¾µµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµ ¶
v
® ¯®°®±·À¸ º¸°Á ® ®±µµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµ
v
¿± ½ ¿º®»¿µµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµ
v
¶Â®½ ®· ¸±¹® ±½®»µµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµ à ¶¶
´®Ä½ ®»¿º¿µµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµ ¶
x
´®Ä½ ®»½ ®Á¸¯µµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµ
x
¶¶¶´®Ä½ ®»¹®°Á® »µµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµ
xv
Á® Á¿ · ¸± ´®³ ¯³® ±µµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµ Å
ŵŠ¯Æ
t
Ær
ÁÇÈÆÉ ÆÊ Ë· ÇÊ̶r
¶ÆÊ· ÆÍ릃 µµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµ ÅÅµÏ ÂÆÐÆÑ ¶
t
Æs
»ÆÊÒÆÊ ËÆÊ µµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµ ÅÅµÓ · ÇÊÇÊÔ ÕÆʯÖÉÆÑ ¶· ÆÍζɵµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµ ×
Åµ× ½ ¶ÊØÆ ÕÆÊ·ÆÉÆ
u
st
µµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµ Ùŵ׵Š°ÆÒÆ ÚÛÚÆÒÆÚÐÎÖÑÇ
s
µµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµ ÜÅµ×µÏ ÂÇ ËÕÊÆÆÊÐ
r
ÖÌ ÕÉ µµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµ ÅÝÅµ×µÓ º¶ÞÆ
t
Þ¶Ñ ¶s
ÌÆÊ É¶Ú¶ÆÍÆ ßÆ ÊÍÆÉ ÕÌÆÊÐÎÖÌ Õɵµµµµµµµ ÅÅÅµ×µ× ½ ¶ÊØÆ ÕÆÊÐÎÖÑÇ
s
µµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµ ÅÓÁ® Á¿¿ ´¸ºÂ»¿·º¿·» ¾º¸ ºµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµ ÅÙ
ϵŠºÐÇÑ ¶Þ¶ÉÆÑ ¶ÁÆßÆÊÁÆÉ Õ
ÌÆÊ·
r
ÖÌ Õɵµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµ ÅÙ
ϵŵŠºÐÇÑ ¶Þ¶ÉÆ
s
¶ÍÆßÆÊÍÆÉ Õµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµ ÅÙÏµÅµÏ ºÐÇÑ ¶Þ¶ÉÆÑ ¶ÐÎ ÖÌ Õɵµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµ ÅÜ
ÏµÏ ÂÖÊÑÇÐ ·
r
ÖÑÇ
s
µµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµ ÅÜϵϵŠ½ ¶ÊØÆ ÕÆÊ
t
Çr
Ú Ö̶ÊÆ Ú¶ÉÆ µµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµ ÅàÏµÏµÏ ½ ¶ÊØÆ ÕÆÊɶÊÇ
t
¶ÉÆ µµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµ ÅáÏµÓ ´¶ÆËÎÆ Ú®È¶
r
·r
ÖÑÇs
µµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµ ÅâϵӵŠ½ ¶ÊØÆ ÕÆÊÐÎÖÑÇ
s
µµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµµ ÏÝã ä åä åæ çåæèåæã å é ä ê ë
ìí îåïê æã ä ð ñí ñ
BA
òF
ó å ô å ñ ê õ åñ150.000
õ ð æ/
õ å ö ÷ æD
åøõ åäùsi
Shofi Azizah (D50010001)
x
úûüûýûú þÿ ÿ ÿûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûû ú
úûüûýûü þÿ ÿÿ
r
ÿÿs
ûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûû úýúû ÿÿ
r
r
ÿ ÿÿs
ÿÿr
ÿÿÿÿs
ûûûûûûûûûûûûûûûû úúûûý
r
ÿ ÿ ÿ ÿ ûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûû úúû
Lay Out
ÿÿr
ÿÿt
ÿr
s
ûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûû üúûûý
Lay out
ÿ ûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûû üúûûú
Lay out
r
ÿ ÿt
ÿr
s
ûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûû úþ ! ûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûû
üûý "ÿûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûû
üûýûý "ÿ ÿ ÿÿ #"$ý%ûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûû
üûýûú "ÿ #"$ú%ûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûû
üûú
x
r
ûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûüûü ÿ ûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûû
üûüûý ÿ
u
r
ÿmelt
ûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûüûüûú ÿÿ ÿ& ûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûû '
üûüû ÿ
salt
ûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûû 'üû ÿ& ûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûû
üû
Cyclon
ÿ ÿÿ& ûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûüû' ûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûû (
üû
Furnace
ûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûû (üû(
Crystalizer
ûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûû (üû)
Cyclon
ûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûû )üûý
Bucket Elevator
ûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûüûýý
Melter
ûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûüûýú
Cooler
ûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûû ýüûýú
Scrubber
ûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûû úüûýü
Silo
ÿ ÿÿûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûû úüûý
Belt Conveyor
ûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûû ü* +þ ++ "! !þ! +ûûûûû
ûý +
t
r
s
ûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûûû, - .- ./ 0./1./, . 2 - 3 4
56 7.83 /, - 9 :6 :
BA
;F
< . = . : 3 > .:150.000
> 9 //
> . ? @ /D
.A> .-Bsi
Shofi Azizah (D50010001)
x
CDEFEG HIC
t
JKIK LC MMIy
LMIJK INOP MQMIMCr
EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE RSDEFET HIC
t
JKU VMINWCt t
K I M NMPCCWstr
EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE XYDEFED HIC
t
JK IKLCMy
VMQMIVMWMr
EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE YGDEFER HIC
t
JKIK LC My
ZL Mr
Mt
KWMI EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE YGDEFEX HIC
t
JK INOP MQMIPCU VMQ EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE YTDEG [MVO
r
Mt
O\CZU EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEYY
DEGEF ]
r
ONr
MUWKr
^ MPMVOr
Mt
O\CZU EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE YYDEGEG _PM
t
`MP Mt u
t
MUMP MVOr
Mt
O\CZU EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE YSa_ab c_d_ef cf d]f g Hh_i__dEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE Sj
REF aK Ik ZW]K
ru
s
MQ MMI EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE SjREG h
tr
ZWku
r
lN MIC m Mr
s
CEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE SGRET nZNM
s
LMIoKw
K I MIN EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE SXRETEF ]KUKN MINm MQ MUEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE SX
RETEG pK
w
MIWOUCmMr
Cs
EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE SXRETET cMIMNK
r u
t
MUM EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE SXRETED cMIMNK
r t
KWICWL MIJ\OLZWmC EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE SYRETER cMIMNK
r
WKZMIN MIL MIZUZU EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE SYRETEX h
t
MqqMQP C EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE SYRETEY rK JMP MVMNCMIEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE SY
RETES rK JMP MmKWmCEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE Ss
RED hC
st
KU rK JKN Mw
MC MILMIhCst
KUt M^ C EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE SsRER ]KU VMNCMIeMUrK
r
^M r MMry
w
MI EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE sjREX ]K INNOPO INMIeMVM
t
MIueZUP MQrMry
Mw
MIL MItM^ C EEEEEEEEE sGREXEF ]K INNOPO INMI^ MVM
t
MI EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE sGREXEG eZUPMQWMM
ry
w
MIL MINM^ C EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE sTREY rK mK^ MQkK
r
MMIhO mCMPrMry
Mw
MI EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEsX
RES cMIM^ KUK I]K
ru
s
MQ MMI EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE sYRESEF ]K
r
KIvMI MMIJr
OLZWmC EEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE sSRESEG ]K INKILMP C MIJ\OLZWmCEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE ss
a_abw _d_ [wh_frl d lcwEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEEE FjF
x y zy z{ |z{}z{x z ~ y
z {x y
BA
F
z z z150.000
{/
z {D
z zysi
Shofi Azizah (D50010001)
x
r
r
t
r
t
y
C
¡¢£¤ ¡¥£¦§¨© ¤ ª¨¦¤
M
¡¦«¬¡¤« ®£ ¦¯°© ¤
General expense
± ² ³ ´³µ
y
Percent profit on sales
Percent return on investment
Pay out time
Break event point
¶
Shut down point
Discounted cash flow
¶ · ³
r
t
¶
Capital investment
¶
Production cost
¶
Profit (
µ¸) ...
¶ ² ³ µ³µ
y
¶² ¹ºº´ »¼º½¾ ¿² À Á
²Âòľ¼Ã²´ ²
P
Ç ÈÇ ÈÉ ÊÈÉËÈÉP
È Ì Ç Í ÎM
Ï ÐÈÑÍ ÉP
Ç Ò ÓÏ ÓBASF K
È Ô È Ó Í Õ ÈÓ150.000
Õ Ò É/
Õ È Ö × ÉD
ÈØÕ È ÇÙabel
Ú
hofi Azizah (D50010001)
x
Û ÛÛÜ Ý Þß Ý
R
ß Ýàáâãäåæçèéæ êëæìåäíîäíïì ð ñ êòæç äì Ûíïí óñí æ ô Ûäõöö÷ õöèøùùùùùùùùùùùùùùùù õ
ãäåæçõùúäðäô Û
t
äôé êñ óûë ôÛéæ êûôäüääíòæçäì ÛíóÛý ûí Ûäùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùù þãäåæçøùé êñ ôæíÿ äôæéæíîîûí ä äíòæçäì ÛíóÛ æåæêäð äæîäê äùùùùùùùùùùùùùùùùù èè ãäåæçþùä êîä óäí òäô Ûí îò äô Ûí îúñ ì ðñíæíùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùù è ãäåæçù êûôæ êä äò ä ô ôäãñÿäçùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùù õ ãäåæçùæêääòäô ô äóÛ òöèùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùù õ
ãäåæçùæêääòäô ô äóÛòÛ
x
æ êò öèùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùù õãäåæç÷ùæêääòäô ô äóÛæ äëÿñ êöèùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùù õ
ãäåæçùæêääòäô ô äóÛõùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùù õ
ãäåæçèöùæêääòäô ô äóÛ çöèùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùù õ÷
ãäåæçèèùæêääòäô ô äóÛúêÛôÿäçÛôæ êêöèùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùù õ÷
ãäåæçèõùæêääòäô ô äóÛÛëçñí
y
öèùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùù õãäåæçèøùæêääòäô ô äóÛöèùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùù õ
ãäåæçèþùæêääòäô ô äóÛèùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùù øö
ãäåæçèùæêääòäô ô äóÛøùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùù øö
ãäåæçèùæêääòäô ô äãñÿ äçùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùù øè
ãäåæçèùæêääé äí äôó Û òöèùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùù øè
ãäåæçè÷ùæêääé äí äôó ÛòÛ
x
æ êò öèùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùù øõãäåæçèùæêääé äí äôó Ûæäëÿ ñ êöèùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùù øø
ãäåæçõöùæêääé äí äôó Û
eat
!"changer
#ö èùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùù øþãäåæçõèùæêääé äí äôó Û$%
e
öèùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùù øþãäåæçõõùæêääé äí äôó Û
lter
çöèùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùù øãäåæçõøùæêääé äí äôó ÛúêÛ ôÿ äç Û ôæ ê êöèùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùù ø
ãäåæçõþùæêääé äí äôóÛÛëçñí
y
öèùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùù øãäåæçõùæêääé äí äôó Û
itter
èùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùù øãäåæçõùæêääé äí äôó Û
rubber
öèùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùù øãäåæçõùéæ êÛí Û äí&
u
äôãäí äüé äå êÛë ùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùù øãäåæçõ÷ùúæåûÿûüäí Û êéæí óÛí îÛíùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùùù
P
' (' () *()+()P
( , ' - .M
/ 0(1- )P
' 2 3/ 3BASF K
( 4 ( 3 - 5 (3150.000
5 2 )/
5 ( 6 7 )D
(85 ( '9abel
:
hofi Azizah (D50010001)
x
;v
<=>?@ABCD?>EFE G=HI; JFK; LMHF ELN KOJ? JCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC PQ
<=>?@ARCD?>EFE G=HI;JFK;LM HFELN ?HSO@ =G =HT;KCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC PU
<=>?@AVCD?>EF
u
G=HI;JFK;LMHF ELN ?H?K=HS=HCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC PU<=>?@AAC< OF =@
D?>EFE G =HI; JFK;LCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC WR
<=>?@AXC< OF =@
D?>EFE G =HY=G =HY=L =KCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC WV
<=>?@AZC[=\
w
=@D?K]=u
HF EL^?t
; =_`?Su
CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCUR
<=>?@APCN ?HSSO@OHS=H[=> =
t
=H CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC UV<=>?@AWCN ?K;Ha;=H[Eb@ =GD=K=
y
w
=H CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC UA<=>?@AQCN ?K;Ha;=Hc O@ OHS=H\=Hc =];CCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC UZ
<=>?@AUCdH\?L JefN
t
= GEHRUUB J =b _=;\?HS=HVBVBCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC RBR<=>?@XBC< OF =@Y;=
y
= gh isical
gjant
kost
lN NemCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC RRV<=>?@XRC< OF =@Y;=
y
= nopqrstkuvrw ujlx emCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC RRA<=>?@XVC< OF =@Y;=
y
= yr pzct
{anufacturing
kost
l| }emCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC RRA<=>?@XAC< OF =@Y;=
y
= ~s rpzct
{anufacturing
kost
ld}emCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC RRX<=>?@XXC< OF =@Y;=
y
= red
{anufacturing
kost
l}emCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC RRX<=>?@XZC< OF =@Y;=
y
= eneral
pense
lcfmCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCCC RRXP
P
M
P
BASF K
150.000
/
D
abel
hofi Azizah (D50010001)
xv
R
R
¡¢£ ¡¤¥¦§ ¨¤©¨¢£ ¡ª «¡ª¬¢®¤¯¨° ¡¢±ª¬ª ²®ª ¨ ³ ±¡´µµ¶·´µ¥¸¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦ ¸
¡¢£ ¡¤´¦¹± ¡«¤¡¢º°±¤» ¼¡°±
t
¡t
±½ ¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦ ´¸¡¢£ ¡¤¸ ¦¹± ¡«¤¡¢º°±¤»¼¡ª ¾ ±
t
¡t
±½ ¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦ ´¿¡¢£ ¡¤¿¦¹± ¡«¤¡¢º°±¤À¨¤¡Á¡¯ ¡³³¡¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦ ´Â
¡¢£ ¡¤Â¦Ã
a
ÄÅut
§ ¡£ ¤±©¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦ ¿¥¡¢£ ¡¤Æ¦Ã
a
ÄÅut
§ ¨¤ ¡°¡t
¡ª§ ¤®³¨³ ¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦ ¿¸¡¢£ ¡¤Ç¦¹± ¡«¤¡¢§ ¨ª « ®° ¡È¡ªº± ¤¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦ ÆÂ
¡¢£ ¡¤¶¦¹± ¡«¤¡¢º°±¤ÉÊËÌ ÍÉÊÌ ÍÎÏ Î ÍÊÌ Ð ÍÑ̦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦ ÇÆ
¡¢£ ¡¤Ò¦Ó
t
¤¼© ¾¼¤Ô ¤« ¡ª ±³ ¡³±§ ¨¤¼³ ¡È¡¡ª¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦ ¶Â¡¢£ ¡¤¥µ¦Õ ¼£¼ª « ¡ªÖ¡È¼ª²¨ª «¡ª×Ø ËÌÙÑ ÚÍ Û¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦ ¥µ¸
¡¢£ ¡¤¥¥¦§ ¨¤È±
t
¼ª «¡ªºª ¡°±³ ¡Ü© ®ª ®¢ ± ¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦¦ ¥¥Æ