Alkitab
Bahasa Toraja
Edisi 2009
PA’PUDIAN
SURA’ BUNGA’NA:
PA’PUDIAN 1–41
Dalle’na to malambu’ sia to tang mekaaluk
1:1-6
1
1Maupa’ tu to tang untamaibisaranna to tang mekaaluk, sia tang unnola lalanna to kadake
gau’,
sia tang tongkon lan kombonganna to pabe’se,
2sangadinna iatu kasendeanna lan
manna Sukaran alukNa PUANG, sia unnannung Sukaran alukNa keallo
kebongi.
3Belanna sangtinti ia kayu, ditanan dio
to’ randan lalan uai,
PA’PUDIAN 1.4–2.2 2 sia mintu’ tu mai napogau’na,
umpabu’tuanni kameloan.
4Iatu to tang mekaaluk tang ten ia
a’ganna to,
sangadinna sangtinti ta’pian nasarombonan angin.
5Iamo bannangna to anna tang
untananni to tang mekaaluk umpennoloi
kombong kalua’,
sia iatu to kadake gau’ tang
natanan duka umpennoloi tinimbu malambe’na to malambu’.
6Belanna Natandai PUANG tu lalanna
to malambu’,
apa iatu lalanna to tang mekaaluk ma’palulako kasanggangan.
Kamala’biranNa Messias 2:1-12
2
1Apara bannangna namarukka’ tumai bangsa,
sia ma’apari anna tangnga’ra apa tang kebattuan tu mintu’ to sangpetayanan?
2Mintu’na datu lan te lino
PA’PUDIAN 2.3–10 3 sia mintu’nato paa samaturu’mo
la unnea PUANG sia To NatokkoNa, nakua:
3Maikomi anta ka’tui tu pepungoNa,
sia anta tibei tu ulangNa dio mai kaleta!
4Iatu To unnisung dao suruga la metaa,
la Natelle-telle PUANG tu tau iato mai.
5Undinnato la ma’kada situang
kasengkeanNa,
sia Napatiramban kare’dekanNa tu tau iato mai:
6Manassa mangkamo Kupamatu’tun tu
datungKu,
dao Sion buntu maindanKu!
7La Kupokada tu lampa kadanNa
PUANG:
Mangkamo ma’kada lako Kaleku: Ikomo tu AnakKu;
Akumo mangka undadiangko te allo totemo.
8Palakui lako Kaleku, angKu benko tu
mintu’ bangsa la mupomana’, sia anggenna lino la mupoapa.
9Ammu nisak-nisakki tekken bassi,
sia la mutesse-tesse susi kurin litak.
PA’PUDIAN 2.11–3.4 4 sia Ma’perangikomi, e mintu’ to
ma’parenta lino.
11Mengkaolakomi lako PUANG situang
kamatakuran,
sia sende paimankomi situang kama’parondoan.
12Pangke’i tu Anak da Nasengke sia da
misanggang dio lu lalan,
belanna madomi’ re’dek tu ara’Na, maupa’ tu mintu’ to umposande’I.
Pangando ke melambi’ 3:1-8 (3:1-9)
3
1Pa’pudianna Daud tonna mallai diomai anakna, disanga Absalom. (3-2) O PUANG, lendu’ budannamo
ualingku!
Makambanmo to umbalina’.
2(3-3) Buda tau umpokadana’ kumua:
Tae’ pa’tunduanNa Puang Matua lako kalena. Sela
3(3-4) Apa, o PUANG, Kamumo tu
balulang perindingku,
Kamumo tu kamala’birangku, sia Kamumo tu umbangunan
ulungku.
PA’PUDIAN 3.5–4.1 5 anna pebaliina’ dao mai buntu
maindanNa. Sela
5(3-6) Umbambanganna’ kaleku angku
mamma’,
angku millik sule, belanna PUANG urrande pala’na’.
6(3-7) Tae’ angku kataku’i tu
ma’pulo-pulo sa’bunna tau, tu limbu mangatta unneana’.
7(3-8) Ke’de’Komi, o PUANG, amMi
lendokanna’, o Kapenombangku! Belanna mangkamo Mila’pakki tu
parangka sadangna ualingku,
sia mangkamo Mitepok tu mai isinna to tang mekaaluk.
8(3-9) PUANG tu oto’na kadilendokan,
Mipataranakkimira pa’kamaseamMi tu taumMi! Sela
Pangando ke bongi 4:1-8 (4:1-9)
4
1Lu lakona pangala sengo; dipasialaoni katapi. Pa’pudianna Daud. (4-2) Pebaliina’, ke meongli’na’.
O Puang Matua, oto’na kamaloloangku!
PA’PUDIAN 4.2–7 6 Katuru-turuina’ sia tanding talingai tu
passambayangku!
2(4-3) E pia muane, sangapapa la
ditunai tu kamala’birangku, sangapapokomi la umbudanan apa tang kebattuan, umparri-parri
kamorangan?
3(4-4) Apa la miissan kumua
iatu PUANG mangkamo
umpamarimbanganni Kalena tu misa’ to Naporai;
la Natanannina’ talinga PUANG, ke meongli’na’ lako Kalena.
4(4-5) Mataku’ magiangkomi, apa da
mipogau’ kasalan,
tangnga’ kalenai lan penaammi diong dali’ patindoammi, ammi
pari’pi. Sela
5(4-6) Pennoloanni tu pesuru’ situru’ tu
pato’na,
sia patonganNi tu PUANG!
6(4-7) Buda tau ma’kada nakua:
Mindara tu la umpakitangki’ kameloan?
Paarrangikan arrang lindoMi, o PUANG!
7(4-8) MangkamoKomi umpatamai
PA’PUDIAN 4.8–5.4 7 ondong ia na kaparannuanna tau
iato mai tonna memba’ka’ tu gandungna sia uai anggoro’na.
8(4-9) La bambangna’ sia la mamma’
marampa’na’,
belanna Kamu manna, o PUANG, umpatorro manamanna’.
Passambayang melambi’ 5:1-12 (5:1-13)
5
1Lu lakona pangala sengo; dipasialaoni suling. Pa’pudianna Daud. (5-2) O PUANG, tananni talinga tu
kadangku,
sia palan ara’i tu sarroku.
2(5-3) Tananni talinga tu
pengkamoyaku, o Datungku, o Kapenombangku,
belanna mati’ Kalemi kunii malaku.
3(5-4) O PUANG iake makale’ la
Miperangii tu gamarangku, sia iake makale’ ma’pasakka’na’ massambayang mati’ oloMi angku
ma’peagi.
4(5-5) Belanna tangiaKomi
PA’PUDIAN 5.5–10 8 sia iatu to kadake tang nasara
ussisolangKomi.
5(5-6) Iatu to matampo tae’ nabelai
bendan dio oloMi
sia Mikabiri’ tu mintu’ to umpogau’ kakelokan.
6(5-7) La Misabu’i tu mintu’ to ma’kada
tang tongan,
sia iatu to umpato’do rara sia lando pa’du Nasayu pallak PUANG.
7(5-8) Apa aku te la tamana’
banuamMi,
belanna pa’kamasean kapuaMi, sia la tukkuna’ umpennoloi
banua kabusungamMi situang kamatakuran mati’ Kalemi.
8(5-9) O PUANG, rendenna’ lan
kamaloloamMi,
tu belanna mintu’ ualingku; rantei tu lalanMi dio tingayoku.
9(5-10) Belanna tae’ bang tu tongan
sun dio pudukna tau iato mai; kasanggangan napariba’tang, sia gora-gorana butung liang
tungangnga’,
sia paminnakan tu lilana.
10(5-11) Pasalai tu tau iato, o Puang
PA’PUDIAN 5.11–6.2 9 Nake tobangi natumang
pakira-kiranna,
suale pala’i belanna buda salana, belanna nabali-baliKomi.
11(5-12) Apa mintu’ tu to
umposande’Komi la parannu. Tau iato mai la tontong unnarrak, belanna Mirinding pala’,
sia mintu’ tu to ungkamali’ sangamMi la umposende paimanKomi!
12(5-13) Belanna Mipamasakke tu to
malambu’, o PUANG,
sia Misarongi kamasokanan butung misa’ balulang.
Passambayang ke nareke’ki’ kasanggangan la ungka’tu sunga’
6:1-10 (6:1-11)
6
1Lu lakona pangala sengo;dipasiala oni katapi. Diala madiong. Pa’pudianna Daud.
(6-2) O PUANG, da Miukungna’ kasengkeamMi,
sia da Mipa’di’ina’ kamare’dekamMi!
2(6-3) Katuru-turuina’, o PUANG,
PA’PUDIAN 6.3–9 10 pamatanana’, o PUANG, belanna
mintu’ bukungku paruninin!
3(6-4) Lendu’ tirambanna tu
penaangku,
iatu Kamunna, o PUANG, sangapapaKomi?
4(6-5) SuleKomi, o PUANG, rampananni
tu deatangku,
karimmannina’ tete dio kamasokanamMi!
5(6-6) Belanna lan kamatean tae’mo
kapengkilalan lako Kalemi, sia lan lino to mate mindapa la
umpudiKomi?
6(6-7) Mata’ka’ tonganmo’ sumarro;
bongi-bongi umpennampa’na’ uai matangku;
umpotilan tangi’ tang marangaku.
7(6-8) Malanmo tu matangku napobua’
karosso-inaan,
sia tang tibida’ natumang mintu’ ualingku.
8(6-9) Mallaikomi dio mai kaleku, e
mintu’ to umpogau’ kakadakean, belanna Naperangiimo PUANG tu
tangi’ku.
9(6-10) Naperangiimo PUANG tu
PA’PUDIAN 6.10–7.4 11 sia la Natarima tu pasambayangku.
10(6-11) Mintu’na ualingku la masiri’,
sia lendu’ tirambanna;
tau iato mai ta’pa la sule leko’ situang kamasirisan.
Pangando langngan Puang Matua anNa ola salunNa
7:1-17 (7:1-18)
7
1Sengo sarrona Daud tu naposengolako PUANG diona kadanna Kush, to Benyamin.
(7-2) O PUANG, Kapenombangku, mati’ Kalemi kunii sande’,
lendokanna’ dio mai mintu’ to unnula’na’ sia rampananna’.
2(7-3) Da nasusi to singa
ungkabessena’,
sia nase’bu-se’buna’, ke tae’i tau urrampananna’.
3(7-4) O PUANG, Kapenombangku,
iake kupogau’ lenmi tu susinnato, sia iake denni kakelokan lan lisu
pala’ku,
4(7-5) iake kupogau’ lenmi
PA’PUDIAN 7.5–9 12 pissanmi to mangkamo kurampanan
tu to tae’ bannangna nanii ungkabiri’na’,
5(7-6) elo’na naula’ sumpuna’ ualingku
anna alaina’,
sia nalullu’i rokko padang tu sunga’ku,
sia nalamma’i rokko litak tu deatangku. Sela
6(7-7) Ke’de’moKomi, o PUANG,
situang kasengkeamMi,
bendanKomi umbali kamare’dekanna mintu’ ualingku,
mainga’Komi untunduina’, belanna ungkaritutuiKomi katonganan.
7(7-8) Melo ke natalimbungKomi
kombong kalua’na mintu’ to sangpetayanan,
sia unnisungKomi langnganna tau iato mai dao inan dipalayuk.
8(7-9) PUANG umpaolai salunna mintu’
bangsa,
paolaina’ salunna sitinaya kamaloloangku,
sia penaa ma’bulo-lollongku.
9(7-10) Melo ke pu’du’i tu mintu’
PA’PUDIAN 7.10–16 13 kamumo tu ussudi penaanna sia
ba’tengna tau,
kamumo tu Kapenomban malambu’.
10(7-11) Puang Matua untoe
balulangku,
tu ullendokan to ma’bulo lollong.
11(7-12) Puang Matua tu To ma’paolai
salu tang pakayun bimbang;
sia Kapenomban sengke rundun allo.
12(7-13) Iake tae’i namengkatoba’
tu tau, manassa Naasa Puang tu la’bo’Na,
Naangkarammo tu bulianNa sia Napapatuimo.
13(7-14) Sia Napatu’tunnimo
pa’bunoNa tu tau iato mai, sia mintu’ tinaranNa Naapii.
14(7-15) Tiromi, ungkia’tangan
kakelokan tu tau iato mai, sia untambuk pa’pakario-rio, anna kianakan kamo’rangan.
15(7-16) Umbo’bokmo patuang lambe’,
namukkun ussindungi;
apa ia kalena tobang rokko tu patuang nagaraga.
16(7-17) Iatu kakadakean la tibalik
PA’PUDIAN 7.17–8.3 14 sia iatu pa’pakario-riona la unta’pai
passaronganna.
17(7-18) La umpudina’ PUANG, sitinaya
kamaloloanNa,
sia kupenanian pa’pudian tu
sanganNa, Puang Patodoranna.
Iatu tolino iamo ma’iringanna pa’padadinNa Puang Matua
8:1-9 (8:1-10)
8
1Lu lakona pangala sengo. Unturu’baenan sengona Gitit. Pa’pudianna Daud.
(8-2) O PUANG, o Puangki,
tang pada mala’bi’na tu sangamMi lan mintu’ narande tana,
Mipadaomo langi’ tu kamala’biramMi!
2(8-3) Dio pudukna pia sia pia malia
Minii untanan kamatotoran unno’ton mintu’ ualimMi,
amMi tang umpasumui tu mintu’ ualimMi sia to untambuk essun.
3(8-4) Iangku tingara langi’Mi,
panggaraga limamMi,
PA’PUDIAN 8.4–9 15
4(8-5) Apa toda ia tu tolino amMi
kilalairi,
ba’tu iatu bati’ tolino amMi sailei?
5(8-6) Moi susito, Mipamadiongan sidi’ri
tu a’ganna anna Kapenomban, sia Mimakotaimo kamala’biran sia
kadipangkeran.
6(8-7) Sia mangka Miangka’ umparenta
mintu’ panggaraga limamMi,
iatu mintu’na Mipopengkanorongmo diong to’ lentekna:
7(8-8) Mintu’ domba sia sapi sola
nasangi,
sia mintu’ olo-olo’ dio lu padang.
8(8-9) Mintu’ manuk-manuk dao lu
langi’ sia mintu’ bale lan tasik,
iamotu mintu’ menono’na sumayo lan tasik kalua’.
9(8-10) O PUANG, o Puangki,
PA’PUDIAN 9.1–5 16
Puang Matua urrinding pala’ to umpengkaolai
9:1-20 (9:1-21)
9
1Lu lakona pangala sengo. Unturu’baenan sengo: Mate ussonda anakna. Pa’pudianna Daud.
(9-2) La ponno penaangku umpudiKomi, o PUANG,
sia la kuulelean tu mintu’ penggauran kalle-kalleamMi.
2(9-3) La parannu paimanna’ sia lo’dok
to kaiyangan dio Kalemi, la kupenanian pa’pudian tu
sangamMi, o Puang Patodoranna!
3(9-4) Belanna sumoro’mo tu mintu’
ualingku,
tisumbangmo anna mangsan dio oloMi.
4(9-5) Belanna Miposara’mo tu
kara-karaku sia panuntunku,
unnisungmoKomi dao isungan butung to ma’paolai salu tang pakayun bimbang.
5(9-6) Migarra’mo tu mintu’ bangsa,
PA’PUDIAN 9.6–11 17 Mibutaimo tu sanganna tontong sae
lakona.
6(9-7) Iatu uali tappumo narua
kasanggangan – tondok daun lauan sae lakona –,
sia mintu’ tondok mangka Misaeran, pa’de dukamo tu tanda pengkilalanna.
7(9-8) Apa iatu PUANG unnisungi
isunganNa tontong sae lakona, sia napatorro melomo tu isunganNa
la Nanii ma’paolai salu.
8(9-9) Puang la umpaolai malambu’i
salunna te lino,
sia umpaolai pangra’ta’ malolo tu mintu’ to sangpetayanan.
9(9-10) PUANGmo tu napobenteng
malangka’ mintu’ to dipakario-rio, Iamo tambakuku lan attu
kamandasan.
10(9-11) La narannuangKomi tu mintu’
to untandai sangamMi,
belanna tae’ bangpa Mitampe lenni tu to undaka’Komi, o PUANG.
11(9-12) Pakendekki tu pa’pudian
PA’PUDIAN 9.12–16 18 pa’peissananni tu mintu’
penggauranNa dio lu mintu’ bangsa,
12(9-13) belanna Ia tu To
umpembaliangan to’doan rara,
Nakilalai tu tau iato mai, tae’ anNa tananni boko’ tu
pengkamoyana to dipandasa!
13(9-14) Kamaseina’, o PUANG,
tiroi tu kanapandasangku to ungkabiri’na’,
o Puang, tu unnendekanna’ lan mai baba liang,
14(9-15) Kumua angku uleleanni tu
mintu’ penggauran mala’bi’Mi, angku lo’dok to kaiyangan lan
babanganna anak dara Sion belanna kasalamaran lu dio mai Kalemi.
15(9-16) Mintu’ bangsa mellambunmo
rokko patuang lambe’ pambo’bokna,
sia iatu lentekna nala’ka’i poya natanan buni.
16(9-17) Umpasombomo Kalena
PA’PUDIAN 9.17–10.1 19 iatu to tang mekaaluk naala poya
panggaraganna kalena. Higgayon. Sela
17(9-18) Ondongpi iatu to tang
mekaaluk tipero’ rokko lino to mate,
iamotu mintu’ bangsa untananni boko’ Puang Matua.
18(9-19) Belanna iatu to kalala’ tae’
nala tontong bang dikalupai,
iatu kapa’rannuananna to dipandasa tae’ nala torro sala bang tontong sae lakona.
19(9-20) Ke’de’Komi, o PUANG, da
napasau’ tu tolino,
melo ke dipakannai ukungan tu mintu’ bangsa dio oloMi.
20(9-21) Parampoi kamatakuran tu tau
iato mai,
naissanni mintu’ bangsa kumua iatu tau iato mai a’gan tolino bangri.
Sela
Siumpu’na Pa’pudian 10:1-18
10
1O PUANG, apara bannangnaPA’PUDIAN 10.2–7 20 sia apara bannangna amMi membunira
tonna attu kapussakan?
2Tu belanna kamatampoanna to tang
mekaaluk anna pandasai tu to makario-rio,
melo ke didammakki tu tau iato mai lan pakira-kiranna tu napana’ta’.
3Belanna iatu to tang mekaaluk
ussattuan kalena unturu’ lalan penaanna,
sia iatu to mesaro bu’tu kadake untendeng kalena sia umpa’kada solangi PUANG.
4Nakua tu to tang mekaaluk naturu’
a’gan matampona, kumua:
Tae’ ia Namepapakkanni tu Puang; belanna iatu mai passanganna
nakua: Tae’ ia Kapenomban.
5Mintu’ lalanna tontong bang maupa’,
iatu pa’paolaimMi salu tang nalambi’ tangnga’na langngan,
sia mintu’ balinna natuai.
6Ma’kadami lan penaanna, nakua:
Tae’ angku la tibendon len,
sia tae’ anna rua lenna’ kasanggangan lako osso’ sipapa’ku.
7Iatu sadangna ponno tampak ropu sia
PA’PUDIAN 10.8–13 21 sia dio tampak lilana den kakelokan
sia kakadakean.
8Ma’pakappa dio to’ pangaungan dio lu
randan tondok,
dio to’ kabunianna nanii umpatei to tang sala.
Sia matanna ussinding to makario-rio.
9Mangaung dio to’ kabunianna butung
to singa lan to’ kakayuanna; sia mangaung la undammak to
dipandasa.
Nadammakmi tu to dipandasa, nariu’i tama bundena.
10Kumuku umbukku kalena
anna tobang tama kanuku matoto’na tu to mase-mase.
11Ma’kadami lan penaanna nakua:
Tang Nakilalaimo Puang Matua, Nabuni tu lindoNa, tarru’ tae’mo
Natiroi.
12Ke’de’Komi, PUANG! O Puang Matua,
angka’i tu limamMi,
da Mitananni boko’ tu to dipandasa.
13Matumbai anna tontong bang tu to
PA’PUDIAN 10.14–18 22 sia nakua lan penaanna: Tae’ amMi la
mepapakkanni?
14Manassa Mitiro tu iannato,
belanna Mitiro tu kamaparrisan sia Karossoinaan.
La Mipapakkanni lan lisu pala’Mi, lako duka Kalemi nanii umpasande’ kalena tu to mase-mase;
belanna inang Kamu tu patunduanna pia biung.
15Rebongi tu takia’na to tang mekaaluk
sia to kadake;
papakkanni tu katangmekaalukanna satae’na Miappa’i.
16PUANGmo tu Datu tontong sae
lakona.
Mintu’ bangsa maipi’mo lan mai padangNa.
17O PUANG, Miperangiimo tu
pa’poraianna to umpamadiongan penaanna;
Kamu umpabatta’i tu penaanna sia Kamu untananni talinga,
18la umpasalunna pia biung sia to
dipakario-rio,
PA’PUDIAN 11.1–5 23
PUANG Pentiongananta 11:1-7
11
1Lu lakona pangala sengo.Pa’pudianna Daud.
Lako manna PUANG kunii sande’! Ma’apai ammi kua lako deatangku: Mallaiko langngan padang
ma’buntummu butung manuk-manuk?
2Belanna tiromi umpatu’tunmo
bulianna tu to tang mekaaluk, napatamamo bulian tu tinaranna, la untinaranni to bulo lollong dio mai
to’ malillinna.
3Iake mintu’i parandangan disaeran,
apapa tu la napogau’ to malambu’?
4Iatu PUANG tongkon lan banua
kabusunganNa,
sia lan suruga tu isungan kapayunganNa PUANG; mentiro tu matanNa,
sia kulimbang matanNa ussudi mintu’ ma’rupa tau.
5Nasudi PUANG tu to malambu’ sia to
PA’PUDIAN 11.6–12.3 24 apa iatu penaanNa ungkabiri’ to
patoro’ buku.
6La Napauranni ruaya sia solo’ tu to
tang mekaaluk,
sia angin malallang tu taana tau iato mai.
7Belanna malambu’ tu PUANG sia
ungkabarii kamalamburan;
iatu to bulo lollong la umpemantang rupanNa.
Pangando malaku dirinding pala’ dio mai to kadake
12:1-8 (12:1-9)
12
1Lu lakona pangala sengo. Dialamadiong. Pa’pudianna Daud. (12-2) Karitutui, PUANG, belanna
tae’mo to mengkaola,
sia madarang sa’pemo tu to maruru’ dio lu mintu’ ma’rupa tau.
2(12-3) Tau iato mai ma’ulelean leko’
sola solana,
sia pudukna ussa’bu’ passede situang penaa kera.
3(12-4) Sanggangimi, PUANG, tu
PA’PUDIAN 12.4–8 25
4(12-5) Iamotu mintu’ to ma’kada
nakua: Lilaki la kipopatalo! Sia pudukki umpangeaikan; mindapara tu la umparentakan?
5(12-6) Tu belanna kamaparrisanna to
dipandasa sia belanna sarrona to mase-mase,
la ke’de’Na’ totemo, Nakua kadanNa PUANG,
la Kupalan tang nalambi’na peroso kalando tu to ungkamali’i
dikarimmanni.
6(12-7) Iatu kadanNa PUANG, iamo
kada madatu,
susi salaka, disudi lan pa’paredean dio padang,
sia pempitu disa’po.
7(12-8) O PUANG, Kamumo la
ungkampaikan to makario-rio, sia Kamumo la tontong urrinding pala’kan dio mai to tama bilangan
iate.
8(12-9) Mintu’na to tang mekaaluk
lumiling palong.
PA’PUDIAN 13.1–6 26
Kapa’rannuanan lan kamaparrisan 13:1-6
13
1Lu lakona pangala sengo.Pa’pudianna Daud.
2Sangapapi, o PUANG, la tontong
bangroKomika untanannina’ boko’? SangapapoKomi la umbunianna’
lindoMi?
3Sangapapa’ la ma’inaa-naa,
Sia umpariba’tang dosso inaa keallo-keallo?
Sangapapara’ la nasau’ parrang ualingku?
4Tirona’ sia perangiina’, o PUANG,
Kapenombangku!
Pamabaliga’i tu matangku, da angku mamma’ kupourungi mate.
5Da nama’kada tu ualingku kumua:
kutalomo,
sia da naparannu paiman tu balingku, ke tilende’na’.
6Apa urrannuanna’ kamasokanamMi,
PA’PUDIAN 14.1–4 27 La menanina’ untendeng PUANG tu
belanna kameloan Napogau’ lako kaleku.
Kamatampoanna to baga 14:1-7
14
1Lu lakona pangala sengo,Pa’pudian Daud.
Nakua tu to baga lan penaanna: Tae’ ia tu Kapenomban.
Lendu’ ia mesolanginna sia
megi’giranna tu penggauranna tau iato mai;
sia tae’i misa’ umpogau’ melo.
2Napemaranga PUANG lan mai suruga
tu mintu’ ma’rupa tau la untiroi ba’tu la den siai misa’ tau unnampui
tangnga’ kinaa,
ba’tu la denni misa’ tau undaka’ Puang Matua.
3Pusa nasangmo tu tau iato mai, sia
kelok nasangmo;
tae’mo tau misa’ umpogau’ melo, moi misa’ tae’ dukamo.
4Tae’raka kapaissananna tu mintu’ to
PA’PUDIAN 14.5–15.1 28 tu unnimbakan taungKu butung
ungkande bo’bo’?
Sia tae’ nametamba lako PUANG.
5Indeto nanii urrampoi kaselangan sola
nasangi, belanna Puang Matua urrondong to tama bilanganna to
malambu’.
6Moi midampa tu tanan penaanna to
dipandasa,
apa PUANG tu pentirerunganna.
7Naludaomora mai Sion tu
kamakarimmananna to Israel! Iake Napaka’pannimi PUANG sule tu
serongna taunNa,
maneri parannu paiman tu Yakub, la sende pakadua tu Israel.
Tanda tasikna tau tonganNa Puang Matua
15:1-5
15
1Pa’pudianna Daud.O PUANG mindara ma’din mentiruran lan tendaMi.
PA’PUDIAN 15.2–5 29
2Iamo tu to lolang situang penaa
masallo’na sia umpogau’ kamalamburan
sia umpokada tonganna tu lanna penaanna.
3Iamotu to tang ma’palele beko tongka’
di lilana,
sia tang umpogau’ kakadakean lako solana,
sia tang umpamatuna sangmuanena.
4Tu magi’gi untiro to Nasayu Puang
Matua,
apa nakasiri’ tu to ungkataku’ PUANG. Tu umpandannimo sumpa lampa
kadanna, moi anna porugii kalena, tae’ duka napatilelukki.
5Iamotu to tang umpamala’da’ denne’
doi’na,
sia tang ungkande pappe’ la umpandasa to tang sala.
Minda-minda ungkariturui tu iannate, tae’ nala tilende’ tontong sae
PA’PUDIAN 16.1–7 30
Puang Matua tu butung ianan ballo 16:1-11
16
1Ianan ballona Daud.Karimmannina’, o Puang Matua, belanna Kamu kuposande’.
2Kukua lako Puang: Kamumo tu
Puangku,
Kamu manna tu nanii kameloangku!
3Na iatu mai to masallo’ lan te lino:
Iamo mala’bi’, dio tau iato mai nanii kasendeangku.
4Sitodon tampomo tu kamaparrisanna,
to umpengkanorongi (deata) senga’! Nokana’ untedokki tu mai rara
napenomban tau iato mai,
ba’tu ussa’bu’i randan dipudukku tu sanganna.
5PUANGmo tu ba’gi kupomana’ sia
luangna irusangku,
Kamu duka tu umpantok serongku.
6Ditintingammo’ padang ballo
kupoba’gi,
ondongpi iatu mana’ku to, kupopaiman.
PA’PUDIAN 16.8–17.1 31 pissanmi to napatiangka’na’ sukaran
inaangku ke mabongi.
8Dio bang lindoku tu PUANG kusa’ding;
belanna dio kananku tu Puang,
iamoto anna tae’ angku la tilende’.
9Iamoto anna parannu penaangku sia
sende paiman deatangku, sia iatu batang kaleku la torro
marampa’!
10Belanna tae’ Mila unneloranni tu
sumanga’ku tama lino to mate, sia tae’ Mieloranni tu to Mipakaboro’
unnisungi inan tang merambu.
11Mipokadanna’ lalan katuoan;
dio oloMi den kaparannuan media’i; sia dio kananMi den kasode-sodean
tontong sae lakona.
Passambayangna misa’ to tae’ bannangna dinii umpandasai
17:1-15
17
1Passambayangna Daud.Perangii tu malambu’na, o PUANG!
PA’PUDIAN 17.2–7 32 tananni talinga tu passambayangku
tu nasa’bu’ randan puduk tang ma’bangko malute.
2Melo ke bu’tu dio mai oloMi tu
kadipaolaiangku salu,
belanna natiro matamMi tu salunna.
3Iake ussandakKomi penaangku, sia
umparessana’ ke mabongi,
sia ussudina’, na moi misa’ tae’ la diappa’
iake susinna salai tu tangnga’ku, tae’ duka sia nasun dio pudukku.
4Diona penggauranna mintu’ tolino,
susitu kada sun dio randan pudukMi, angku toyangammo kaleku dio mai
mintu’ lalanna to patoro’ buku.
5Tumengkana’ tontong urrundu’
lalanMi;
natang tilende’ tu lentekku.
6Metambana’ lako Kalemi, belanna
Miperangiina’, o Puang Matua;
tanannina’ talingamMi, sia perangii tu kadangku.
7Pakalle-kalleammi tu tanda
mamaseMi,
o Puang tu ullendokan
PA’PUDIAN 17.8–14 33
8Karimmannina’ butung to mata tau;
sia rerungna’ diong to’ pani’Mi.
9Dio mai to tang mekaaluk tu
umbala’-bala’na’,
iamotu uali ungkabiri’ liuna’, tu ullimbuina’.
10Tu tang natamai kada tu penaa
titutu’na,
sia umpasun kada matampo.
11Totemo napatama limbumokan lan
mintu’ kalingkangki,
napaula’i bangkan matanna la
morai umpessambakangkan rokko padang.
12Butungi to singa maduang la
ussammang pealanna,
sia butung to anak singa ma’pakari’di’ lan to’ kabunianna.
13Ke’de’Komi, o PUANG, tingngoi tu tau
iato mai,
sia pemparrakanni amMi rampananni la’bo’Mi tu katuoangku dio mai to tang mekaaluk.
14Na limamMi urrampananna’ dio mai
tau iato mai, o PUANG,
PA’PUDIAN 17.15–18.2 34 amMi patamai apa pura
Miparandananni tu tambukna, sia napodia’ dukai anakna,
sia iatu sesanna la natampean bati’na.
15Apa iatu aku situang kamaloloan la
untiro lindoKomi,
iake malimbangunmo’i, dia’ penaangku untiro rupamMi.
Sengona datu ma’kurre sumanga’ 18:1-50 (18:1-51)
18
1Lu lakona pangala sengo. Lu diomai Daud, taunNa Puang Matua, tu umparampoi langngan Puang Matua tu mintu’ buena sengo iate, tonna rampananni PUANG dio mai
mintu’ ualinna sia dio mai Saul. (18-2) Nakua:
Ponno tongan penaangku, ungkamali’Komi, o PUANG, oto’na kamatotorangku,
2(18-3) O PUANG, buntu batungku
sia tambakukungku sia To urrampananna’,
PA’PUDIAN 18.3–8 35 Iamo kupobalulang, sia tanduk
kasalamarangku, sia pentionganan layukku.
3(18-4) Metambana’ kumua: AnNa
dipudimora tu PUANG!
Tu belanna tilendokna’ dio mai mintu’ ualingku.
4(18-5) Nabi’bi’na’ mintu’ pearra’
kamatean,
sia natu’ba’na’ darra’ kasanggangan;
5(18-6) naerrena’ mintu’ pearra’ lino to
mate;
sia la naalana’ mintu’ poya kamatean.
6(18-7) Iatongku lan kamatakuran
meongli’na’ langngan PUANG, sia mengkamoyana’ lako
Kapenombangku.
Narangimo tu gamarangku lan banua kabusunganNa,
sia rampomo tama talinganNa tu pengkamoyaku.
7(18-8) Lino’mi tu padang sia tigega’,
sia mintu’na garonto’ tanete tiseno, sia tigega’ belanna kare’dekanna
ara’Na.
8(18-9) Sun tu rambu dao mai illongNa,
PA’PUDIAN 18.9–14 36 anNa popa’lulu-lului tu ruaya.
9(18-10) Napalempemi tu langi’ anNa
mengkalao,
na iatu lillinan parrak, diongna lu lentekNa.
10(18-11) Ussakeimi karubion
Namettia’,
sia sumayo dao pani’ angin.
11(18-12) Malillin Napopembungku’,
sia Napopentirerungan untikuI, iamotu uran pittuk sia salebu’
makamban.
12(18-13) Iatu naninna arrang dio
oloNa tipoli’ dio mai tu salebu’ makamban,
sia uran batu sia ruaya borrong.
13(18-14) Gumalugumi tu PUANG dao
langi’,
sia umpatialling gamaranNa tu Puang Patodoranna – (uran batu sia ruaya borrong).
14(18-15) Napa’panan tu tinaranNa
anNa pasisarak-sarakki tu tau iato mai,
Napellebaranni tu kila’ sia
PA’PUDIAN 18.15–21 37
15(18-16) Iato attu iato payanmi tu
mintu’ sali tasik,
sia mintu’ parandangan lino sombo duka,
tu belanna pegarrakMi, o PUANG, sia belanna pa’pamurru’na penaamMi
dao mai illongMi.
16(18-17) Naulumi tu limanNa dao mai
unnalana’,
Nariu’na’ lan mai uai luang.
17(18-18) Narampananna’ dio mai
mintu’ uali lalongku,
sia dio mai to ungkabiri’na’ belanna nasau’na’ tau iato mai.
18(18-19) Iatongku maparri’
narukka’na’ tau iato mai, apa PUANG ussande’na’.
19(18-20) Nasolammo’ sun lako inan
malona’,
sia Narampananna’, belanna Napopaimanna’.
20(18-21) Napapatuimo’ PUANG
sitinaya kamaloloangku, sia Napapakkannina’ sitinaya
kamasero-pindananna limangku.
21(18-22) Belanna kuturu’mo tu mintu’
PA’PUDIAN 18.22–28 38 sia tae’ bangpa angku sala’ kedo
sepang dio mai Kapenombangku.
22(18-23) Belanna mintu’na atoranNa
tontong kupalan ara’,
sia tae’ angku patoyangi tu Napondokna.
23(18-24) Sangadinna bulo lollong tu
penaangku lako Kalena,
sia ungkaritutuina’ kaleku dio mai kakadakean.
24(18-25) Iamoto anNa papakkannina’
PUANG sitinaya kamaloloangku, sia sitinaya kamasero-pindananna
limangku dio oloNa.
25(18-26) Lako to maruru’ Mikaruru’i
duka,
sia lako to tae’ sayuanna, Mipemaloloan penaa,
26(18-27) Sia lako to masallo’,
Mikasallo’i duka.
Apa lako to leko’ penaanna, Miuali.
27(18-28) Kamumo ullendokanni tu
bangsa dipandasa,
apa Mipopengkadiongan tu mintu’ to patiro solo’.
28(18-29) Belanna Kamumo
PA’PUDIAN 18.29–34 39 sia PUANG, Kapenombangku,
umpopembali maseroi tu kamalillinangku.
29(18-30) Belanna Kamu dukari angku
laoi sangtuntunan surodadu,
sia Kapenombangkuri angku leanni benteng batu.
30(18-31) Iatu Puang Matua sundun tu
lalanNa;
iatu kadanNa Puang tang kabissikan. Iamo napobalulang mintu’ to
umposande’I.
31(18-32) Belanna mindara senga’na
tu Kapenomban, ke tang PUANG, sia mindara senga’na tu buntu batu,
ke tang Kapenombanta?
32(18-33) Iamotu Kapenomban
umpatambeke’ina’ kamabukuan, sia umpamarante lalanku.
33(18-34) Napaten to lentek donga
birang tu lentekku,
sia Napatulangdanna’ dao inan matandeku.
34(18-35) Napopa’biasa tu limangku
parari,
PA’PUDIAN 18.35–40 40
35(18-36) Mikamasean dukamo’
balulang kadikarimmanan lu dio mai Kalemi,
sia natulakmo’ lima kananMi, sia napamatandemo’
kamasokanamMi.
36(18-37) Mipakalona’mo tu kuninna
mentengka,
natae’ natiparedok tu pa’gallangangku.
37(18-38) Mangkamo kuula’ sumpu tu
ualingku angku lambi’i,
sia tae’ kusule, ke tang kumangsanni nasangpi.
38(18-39) Mangkamo kupessambakan
naurunganni tang nakullemo malimbangun sule,
sia tibambang diong to’ lentekku.
39(18-40) Belanna mangkamoKomi
umpatambeke’ina’ kamabukuan la parari;
sia mangkamo Mipatunduk lako kaleku tu mintu’ to unneana’.
40(18-41) Mipopemboko’mo mallai tu
mintu’ ualingku,
PA’PUDIAN 18.41–46 41
41(18-42) Metambamo tu tau iato mai,
apa tae’ misa’ tau untundui, metamba lako PUANG, apa tae’
Napebalii.
42(18-43) Kunisak-nisakmo tu tau
iato mai butung to barra’-barra’ napentiaran angin,
sia kulullu’-lullu’ ten to so’mak dio lu lalan.
43(18-44) MangkamoKomi
urrampananna’ dio mai kasipakkanna to buda,
sia Mipopangulunnamo’ ba’tu pira-pira bangsa;
iatu bangsa tang kuperambu sae duka mengkaunan lako kaleku.
44(18-45) Mane narangi tu diona
a’gangku, naturu’mi tu parentaku; sia iatu to salian bangsa
naangga’-angga’i mengkanorong lako kaleku.
45(18-46) Iato to salian bangsa
moro’mo tu kamatotoranna,
anna ma’parondomo sun lan mai tambakukunna.
46(18-47) Iatu PUANG tuo sia mintu’na
PA’PUDIAN 18.47–50 42 sia sipatu tu Puang Matua, oto’na kasalamarangku dipekalangka’I.
47(18-48) Iamotu Kapenomban,
mangka umpopembala’na’,
sia Ia tu umpopengkanorongmo ba’tu pira-pira bangsa lako kaleku,
48(18-49) Tu urrampananna’ dio mai
mintu’ ualingku!
Ondongpi Kamu duka
umpamadaoanna’ na iatu mintu’ to umbalina’,
sia Kamumo tu ullussuranna’ dio mai to masa’ga’.
49(18-50) Iamoto angku la
umpudiKomi, O PUANG, dio lu mintu’ bangsa,
sia la kupenanian pa’pudian tu sangamMi.
50(18-51) Iamo umpakapua
kadirampananna datunna,
tu umpa’pekitanan kamarurusan lako to Natokko,
PA’PUDIAN 19.1–5 43
Kamala’biranNa Puang Matua lan mintu’ angge maritik sia
lan Sukaran alukNa 19:1-14 (19:1-15)
19
1Lu lakona pangala sengo.Pa’pudianna Daud.
(19-2) Mintu’ langi’ unnulelean kamala’biranNa Puang Matua, sia batara umpa’peissanan
panggaraga limanNa.
2(19-3) Allo umpokadanni kada tu allo,
sia bongi umpa’peissananni lako bongi.
3(19-4) Tae’ basana sia tae’ kadanna;
tae’ misa’ tau urrangi gamaranna.
4(19-5) Moi susito situtu’mo mintu’ lino
tu pa’uleleanna,
sia landa’mo lako randanna langi’ tu kadanna.
Indeto Nanii Puang umpabendananni tenda tu matanna allo.
5(19-6) Tu butung misa’ muane
ma’rampanan kapa’ sun lan mai bilikna,
PA’PUDIAN 19.6–10 44
6(19-7) Iatu kadellekanna dio mai
randan langi’,
sia kamenggulilinganna landa’ lako randan sangbalinna,
na moi misa’ apa tae’ kalalunan dio mai kamapannanganna.
7(19-8) Iatu Sukaran alukNa PUANG
sundun,
sia umpapaya penaanna tau;
iatu kasa’bianNa PUANG matappa’, sia umpabu’tuan kakinaan to tang
paissan.
8(19-9) Iatu parentaNa PUANG
manappa’,
sia umpasende penaa;
pepasanNa PUANG masero, sia umpemarorrongi mata.
9(19-10) Iatu kamatakuran lako
PUANG masallo’,
sia tontong sae lakona; atoranna PUANG tonganna; sia malambu’ nasang.
10(19-11) Tu mandu maballo anna
bulaan,
moi na bulaan tasak buda;
PA’PUDIAN 19.11–20.1 45
11(19-12) Sia iamo la umbangunni ada’
taumMi,
na diona kanaturusanna kapua tongan poleanna.
12(19-13) Mindara tu unnissan mintu’
kapusanna?
Seroi pindanna’ dio mai mintu’ kasalan tang dikita.
13(19-14) Karitutui dukai tu taumMi dio
mai kamatampoan,
da nataloina’ tu kamatampoan; manera’ tang sayuan,
sia masero pindan dio mai sala kapua.
14(19-15) Sangapaoi anna iatu mintu’
kada sun dio pudukku sia tangnga’ diong penaangku naala penaamMi, o PUANG, buntu batungku sia To mangla’bakku.
Passambayangna to buda kumua anna patalo tu datu
20:1-9 (20:1-10)
20
1Lu lakona pangala sengo.Pa’pudianna Daud.
(20-2) Sangapaoi Natanannikomi
PA’PUDIAN 20.2–7 46 sia tang nairi’komi angin naonganni
sanganNa Kapenombanna Yakub.
2(20-3) Sia ussua pa’tunduan lan mai
inan kabusungan,
sia ussande’komi lan mai Sion.
3(20-4) Sia ungkilalai mintu’
pemala’mi,
sia umpopaiman mintu’ pemala’ ditunu pu’pu’mi. Sela
4(20-5) Sangapoi anNa pa’kamaseanni
mati’ tu lanna penaammi,
anNa padenangkomi tu mintu’na lalan tangnga’mi.
5(20-6) La unnarrakkan belanna
kapataloammi,
sia la umpakendekki’ bandera
ussa’bu’ sanganNa kapenombanta. Sangapaoi anNa padenangkomi
PUANG tu mintu’na mipalakunna.
6(20-7) Totemo kukanassaimo kumua
Naba’gi kapataloan PUANG tu to Natokko,
Ia umpebalii lan mai suruga, inan kabusunganNa
tete dio kamatotoran lima kananNa tu merampanan.
7(20-8) Den tu tau ussattuan kareta,
PA’PUDIAN 20.8–21.3 47 apa iatu kita ussattuangki’
sanganNa PUANG Kapenombanta.
8(20-9) Iatu tau iato mai tisumbang
anna tobang,
apa kita te malimbangunki’ anta bantang bendan.
9(20-10) O PUANG, ba’gii kapataloan
tu datu,
sia tanding talingakanni, ke meongli’kanni.
Pa’kurre sumanga’ langngan Puang Matua tonna patalomo tu datu
21:1-13 (21:1-14)
21
1Lu lakona pangala sengo.Pa’pudianna Daud.
(21-2) O PUANG, parannu paiman tu datu tu diona kuasamMi,
sia tumba kalo’dokanna belanna kamakarimmanan lu dio mai Kalemi!
2(21-3) Mibenmo tu lalan penaanna,
sia tae’ Mitumpui tu palaku nasa’bu’ randan dipudukna. Sela
3(21-4) Belanna Mipatammuimo
PA’PUDIAN 21.4–9 48 sia Mipaluangimo makota bulaan
tasak tu ulunna.
4(21-5) Umpalaku katuoan mati’ amMi
kamaseanni,
ontongpi kamalamberan sunga’ tontong sae lakona.
5(21-6) Kapuamo kamala’biranna
belanna kasalamaran lu dio mai Kalemi,
sia Mikamaseimo kadipangkeran sia kabarre – alloan.
6(21-7) Belanna Mipatulangdanmo
mendadi misa’ karongkosan,
sia Mipasende paimanmo dio oloMi.
7(21-8) Belanna nakatappa’i datu tu
PUANG,
sia diona kamasokananNa
Patodoranna anna tae’ natilende’.
8(21-9) La nalambi’ limamMi tu mintu’
ualimMi,
sia la nalambi’ lima kananMi tu mintu’ to ungkabiri’Komi.
9(21-10) La Mipabutung dapo’ nanii
ma’lulu-lulu api tu tau iato mai, ke umpapayanKomi rupamMi. Puang la unnimbakanni
PA’PUDIAN 21.10–22.1 49 sia la namangsanni api.
10(21-11) La Misabu’i tu bati’na lan mai
lino,
sia lanto mimi’na lan mai mintu’ ma’rupa tau.
11(21-12) Belanna tau iato mai la
umpabu’tu kakadakean lako kalemi,
untangnga’ kakelokan, apa tang nabela umpalanda’i.
12(21-13) Belanna Mipatipero’mo sule
tu tau iato mai,
sia Miparundu’imo bulianMi tu lindona.
13(21-14) BendanKomi lan
kamatotoramMi!
La menanikan umpakendekan pa’pudian kuasamMi.
O Kapenombangku, ma’apari Mitampera’?
22:1-31 (22:1-32)
22
1Lu lakona pangala sengo.PA’PUDIAN 22.2–7 50 (22-2) O Kapenombangku, o
Kapenombangku, ma’apari Mitampemora’.
Ma’apari Mitoyanganra Kalemi dio mai kadilendokangku, sia dio mai sarro budangku?
2(22-3) O Kapenombangku, iake allona
meongli’na’, apa tae’ Mimebali,
sia iake mabonginna, tae’ duka angku rapa’.
3(22-4) Apa Kamumo tu To maindan,
tu umposali lentek kapa’pudi-pudianna to Israel.
4(22-5) Kamumo nakatappa’i to doloki
pirambongi’,
nakatappa’imoKomi, amMi rampananni tu tau iato mai.
5(22-6) Meongli’ tu tau iato mai lako
Kalemi anna makarimman, Kamumo nakatappa’i anna tae’
nakasirisan.
6(22-7) Apa aku te balina’ misa’
kalinting, tangia tolino,
misa’ pa’be’seanna tolino, sia nakagi’gi’ to kamban.
7(22-8) Minda-minda untirona’
PA’PUDIAN 22.8–14 51
8(22-9) Nasorongmo tu
kamaparrisanna lako PUANG! Da’ito na Ia ungkarimmanni. Da’ito na Ia ullendokanni, belanna
naala Ia penaanNa!
9(22-10) Kamumo tu mangka
umpatibussanna’ lan mai pa’tambukan,
Kamu umpamamma’ manamanna’ lako to’ susunna to mendadiangku.
10(22-11) Dipa’pebarakkanammo’
mati’ Kalemi randuk lan mai pa’tambukan,
sia Kamumo tu Kapenombangku tempon lan mai patindoan taunna indo’ku.
11(22-12) Da Mitoyanganna’,
pa merrandanmo tu kamaparrisan, belanna tae’ misa’ to pantunduan.
12(22-13) Ba’tu sangapa tedong laki
untikuimo’,
penamile mawatang dio mai Basan ussikarupuimo’.
13(22-14) Pada napengangai
nasangmo’,
butung to singa ma’kase’bu-se’bu sia unnurrung.
PA’PUDIAN 22.15–20 52 sia iatu mai bukungku silesangan; sia ia duka tu penaangku butung to
panti’,
lollo’ lan ba’tangku.
15(22-16) Iatu kamabukuangku
marangkemo butung bibang, sia iatu lilaku la’ka’ lako lingaroku; amMi parokkona’ to’barra-barra’
kamatean.
16(22-17) Belanna ba’tu pira-pira tu
asu untama tikuina’, sia natalimbung tamamo’
sangtuntunan to ma’gau’ kadake,
nalo’po’ tu limangku sia lentekku.
17(22-18) Mintu’ bukungku ma’dinmo
kubilang,
natiro-tiro bangna’ tau iato mai, sia ma’pallak untirona’.
18(22-19) Nasitaa-taai tau iato mai tu
tamangkaleku,
sia nasire’tekki tu bayu lamba’ku.
19(22-20) Apa iatu Kamu, o PUANG, da
Mitoyang,
o oto’ kamatotorangku,
madomi’moKomi untunduina’.
20(22-21) Rampananni tu sumanga’ku
PA’PUDIAN 22.21–25 53 sia lussuranni dio mai
kamasa’garanna asu tu sunga’ tungga’ku.
21(22-22) Lussuranna’ dio mai sadang
singa,
sia dio mai tanduk tedong lampung. Mipebaliimo’.
22(22-23) La kupa’peissanan
tu sangamMi lako mintu’ sangsiulurangku,
sia lan lu kombongan la kunii umpudiKomi.
23(22-24) E kamu mintu’ to ungkataku’
PUANG, pudiMi,
e kamu mintu’ tarukna Yakub pakala’bi’Mi,
sia kasiri’I, e mintu’ bati’na Israel!
24(22-25) Belanna tae’ Nasanga maraai
sia tae’ Napopa’elo’nai
tu kamaparrisanna to dipandasa, sia tae’ Nabunianni tu lindoNa, sangadinna iatonna metamba lako
Natananni duka talinga.
25(22-26) Lu mati’ Kalemi tu
kapa’pudi-pudiangku lan lu kombongan kalua’,
PA’PUDIAN 22.26–31 54
26(22-27) Iatu to umpamadiongan
penaanna la kumande sadia’na, sia mintu’ to undaka’ PUANG la
umpudiI.
Sangapaoi anna paya tu sumanga’mi tontong sae lakona.
27(22-28) Mintu’ randan langi’ la
mengkilala,
anna sule umpengkara’pai PUANG. Sia mintu’ suku bangsa
la tukku dio oloNa.
28(22-29) Belanna iatu kadatuan
PUANG tu ampunna;
Iamo pekapuanganna mintu’ bangsa.
29(22-30) Mintu’ to mala’bi’ lan te lino
la kumande sia umpenombai; sia mintu’ to sulemo lako litak la
tukku dio oloNa,
iamotu to tang nakulle
ungkarimmanni deatanna.
30(22-31) Mintu’ bati’ la mengkaola
lako Kalena,
sia lako osso’ sipapa’na la nauleleanan tau tu diona Puang.
31(22-32) Sia la napa’peissanan tau tu
kamaloloanNa Puang lako to la dadi undi,
PA’PUDIAN 23.1–5 55
PUANG Iamo to manglaa manana’ 23:1-6
23
1Pa’pudianna Daud.PUANGmo tu to manglaaku; tae’ angku kapu’duran len.
2Ia umpamamma’na’ dio to’ inan
maluna riunna,
sia Ia ussolan mana’pana’ lako to’ uai ma’tan.
3Ia umpamatana deatangku,
sia ussolanna’ lako mintu’ lalan malolo,
diona sanganNa.
4Moi angku olai lombok malillin parrak,
tae’ duka kukataku’ kasanggangan, belanna Mirondongna’,
tarasulu’Mi sia ta’baMi umpakananna’ penaangku.
5Kamumo umpalennaranna’
sandukanku,
nakadongai mintu’ ualingku; sia Kamumo umbolloi minna’ tu
ulungku,
PA’PUDIAN 23.6–24.4 56
6Inang manassa tontongna’ nasa’pi’
kameloan sia kamasokanan angge tuoku,
sia la torrona’ lan banuanNa PUANG tontong sae lakona.
Kasaeanna Datu mala’bi’ 24:1-10
24
1Misa’ pa’pudian dio mai Daud.Iatu lino sola mintu’ issinna PUANG tu ampunna,
iamotu tana kalua’ sia mintu’ apa tongkon lan.
2Belanna Iamo unnoton
parandanganna lino dao tasik, sia umpabantangi dao minanga
kalua’.
3Mindara tu ma’din kendek langngan
buntunNa PUANG,
sia mindara ma’din bendan dio inan maindanNa?
4Iamotu to masero pindan limanna sia
sallo’ penaanna,
tu tang ungkabarii tang kebattuanna, sia tang umpalao sumpa tang
PA’PUDIAN 24.5–10 57
5Iamoto tu la unnappa’ karongkosan
dio mai PUANG,
sia kamaloloan dio mai Puang Matua oto’na kasalamaranna.
6Iamora te mai tu to tama bilangan to
umpekutanan Puang,
iamotu to undaka’ rupamMi, iamotu Yakub! Sela
7Angka’i tu ampangmi, e mintu’
babangan,
sia tikillangkomi, e ba’ba matontongan,
anna tama tu Datu kabarre-alloan!
8Mindara tu datu kabarre-alloan?
Iamo PUANG londongna sia lalong, tu PUANG lalong lan kasirarian!
9Angka’i tu ampangmi, e mintu’
babangan,
sia tikillangkomi, e ba’ba matontongan,
anNa tama tu Datu kabarre-aloan!
10Mindara Ia tu Datu kabarre-alloan?
Iamo PUANGna mintu’ ma’dandan maritik,
Iamora to tu Datu kabarre-alloan.
PA’PUDIAN 25.1–5 58
Passambayang umpalaku kadipa’deianna
kasalan sia kadilendokan 25:1-22
25
1Pa’pudianna Daud.O PUANG, mati’ Kalemi kunii umpassare penaangku.
2O Kapenombangku, Kamumo
kukatappa’i;
ke ma’dinni da angku kasirisan, sia da nasende paiman tu ualingku
diona kataloangku.
3Manassa mintu’ to untayanKomi tae’
nala kasirisan,
sangadinna iari tu to umpogau’ kelok tu tae’ bannangna, iamoto tu la kasirisan.
4O PUANG papayananna’ tu mai
batattaMi,
sia ada’ina’ tu mai lalanMi!
5Palolangna’ lan kamanapparamMi sia
ada’ina’,
belanna Kamumo tu Puang Matua, oto’na kasalamarangku,
PA’PUDIAN 25.6–13 59
6O PUANG, kilalai tu mintu’ mamaseMi
sia mintu’ kamasokanamMi, belanna mintu’nato matontongan
tempon dio mai.
7Da Mipalan ara’i tu mintu’ kasalangku
tongku mangura sia mintu’ kapatodo-tintingangku,
sangadinna kilalaina’ sitinaya pa’kamaseamMi,
belanna kamasokanamMi, o PUANG.
8Iatu PUANG masokan sia manappa’,
iamoto anNa ada’i lalanNa tu to kasalan.
9Ia umpalolang to umpamadiongan
penaanna lan katonganan, sia la unnada’i lalanNa tu to
umpamadiongan penaanna.
10Mintu’ lalanna PUANG iamo
kamaturu-turuan sia kamarurusan, lako to ungkaritutui basseNa sia
mintu’ kasa’bianNa.
11Tete dio sangamMi, o PUANG,
pagarri’i tu kedo kadakeku, belanna kapuamo.
12Mindara tu to ungkasiri’ PUANG?
iamotu to la Napatudu lako lalan umbanna tu sipatu natonno’.
PA’PUDIAN 25.14–21 60 sia mintu’ bati’na la umpomana’
padang.
14Iatu kada rasianNa PUANG lu lako to
ungkasiri’I,
sia iatu basseNa la dipasombo lako.
15Tontong bang tu matangku
mentingara langngan PUANG, belanna Ia urriu’ lentekku lan mai
porro’.
16Sailena’ sia katuru-turuina’,
belanna disitampeina’ sia maparri’na’.
17Sakerangan-rangannamo tu
kamagiangan penaangku,
alaina’ lan mai mintu’ karossoangku.
18Tiromi tu kamaparrisangku sia
kamapa’dirangku,
sia pa’deimi tu mintu’ kasalangku.
19Tiromi tu mintu’ ualingku, belanna
tang dikemba’mo,
sia tang pada re’dekna ara’na ungkabiri’na’.
20Rinding pala’i tu deatangku sia
rampananna’;
da angku kasirisan, belanna Kamu kupentionganni.
21Sangapaoi anna rondongna’
PA’PUDIAN 25.22–26.6 61 belanna kutayanKomi.
22O Puang Matua, lendokanni tu to
Israel,
Lan mai mintu’ kamaparrisanna!
Passambayangna to masallo’ langngan Puang Matua
26:1-12
26
1Pa’pudianna Daud.O PUANG, sanda tongannina’, belanna lolang malolomo’,
sia lantukna’ ungkatappa’i PUANG.
2Sudina’, o PUANG sia sandakna’!
Sia sudii tu ba’tengku sia penaangku.
3Belanna iatu kamasokanamMi dio
bang lindoku,
sia tontongna’ lolang lan kamanapparamMi.
4Tae’ kusango’koran len to leko’
penaanna,
sia tae’ kusiayoka len to belo puduk.
5Kukabiri’ tu kombonganna to
umpogau’ kakadakean,
sia tae’ kusango’koran to tang mekaaluk.
6Kubasei tu limangku tanda tasikku
PA’PUDIAN 26.7–27.1 62 kumane ullilingi inan pemalaramMi, o
PUANG!
7Angku pa’perangianan pa’pudi-pudian.
Sia unnuleleanan mintu’ penggauran kalle-kalleamMi.
8O PUANG, kukamali’ tu inan
banuamMi,
sia inan nanii kamala’biramMi.
9Da Mipasialai deatanna to kadake
gau’na tu deatangku,
ba’tu sunga’ku na sunga’na to umpato’do rara.
10Lan lisu pala’na den kakadakean,
sia iatu lima kananna ponno pappe’.
11Apa iate aku te lolang malolona’,
lendokanna’ sia katuru-turuina’,
12Iatu lentekku mellese dio to’ inan
lappa’,
sia lan lu kombongan la kunii umpudi PUANG.
Torro marampa’ Narinding pala’ Puang Matua
27:1-14
27
1Pa’pudianna Daud.PA’PUDIAN 27.2–5 63 mindapara la kukataku’?
PUANGmo tu tambakukunna sunga’ku,
mindapa la kukagiang?
2Iatonna laoina’ to kadake
la morai ungkande duku’ku,
iamotu mintu’ balingku sia ualingku, titodomi anna sumpandan.
3Moi natingoina’ sangtuntunan to
parari,
tae’ namataku’ tu penaangku;
moi anna titanan tu ra’ untingoina’, tontong dukana’ ma’passare.
4Misa’ tu mangka kupalaku dio mai
PUANG;
iamoto tu la kutuntun, kumua: angku ma’din torro lan banuanNa
PUANG angge tuoku,
la untiro lindo kamasokananNa PUANG,
sia unnannungi tu iannato lan banua kabusunganNa.
5Belanna iake nalambi’na’
kamaparrisan
Napalanna’ barungNa,
PA’PUDIAN 27.6–12 64
6Na totemo natongloi ulungku tu mintu’
ualingku tiku lao.
Sia la umpemalaranna’ pangurandean situang arrak lan tendaNa,
la sumengona’ sia la kupenanian pa’pudian tu PUANG.
7Perangiina’, o PUANG, ke metambana’,
katuru-turuina’ sia pebaliina’.
8Penaangku unturu’i tu kadamMi,
kumua: Daka’Na’ mipellindoiNa’. La kudaka’Komi, KupellindoiKomi, o
PUANG.
9Da Mibunianna’ tu lindoMi,
sia da Misualei tu taumMi napobua’ kasengkeamMi.
Kamumo tu kupopatunduan; da Mitibena’ sia da Mitampena’, o Puang Matua, oto’na
kasalamarangku.
10Belanna natampemo’ indo’ ambe’ku,
apa PUANG untarimana’.
11Ada’ina’ tu lalanMi, o PUANG,
sia solanna’ lako lalan malolo, tu belanna mintu’ to umbalina’.
12Da Misorongna’ lako pa’poraianna
mintu’ balingku,
PA’PUDIAN 27.13–28.3 65 sia to umpenaan kamasa’garan.
13Iake susinna tae’ kupatonganni la
untiro kamasokananNa PUANG lan tondok to tuo!
14Peagimi tu PUANG, melo ke batta’ko,
sia kalebu penaammu. Sia peagimi tu PUANG.
Puang Matua balulang toto’na to ma’patongan
28:1-9
28
1Pa’pudianna Daud.Mati’ Kalemi, o PUANG, kunii meongli’,
o buntu batungku, da Mima’pakappa untiro-tirona’,
kumua iake tae’i Midampangna’, da angku butung to tama lo’ko’.
2Perangii tu pengkamoyaku,
ke meongli’na’ mati’ Kalemi, sia ke umpatadona’ pala’ku lako inan mandu maindan lan
kabusungamMi.
3Da Mipasiurakkina’ to tang mekaaluk,
PA’PUDIAN 28.4–8 66 apa lan penaanna den tangnga’
kelok.
4Papakkanni tu tau iato mai sitinaya
gau’na,
sia sitinaya kakadakeanna penggauranna;
papakkanni sitinaya lalan limanna, pabala’i tau iato mai sitinayanna tu
napogau’na.
5Belanna tae’ nadampangi tau iato mai
tu mintu’ penggauranNa PUANG, ba’tu panggaraga limanNa,
Iamoto la Napempa’nakan tu tau iato mai
sia tae’mo anNa la umbangunanni sule.
6Mintu’na kadipudian lu lako PUANG,
belanna Natanannimo talinga tu pengkamoyaku.
7PUANGmo kamatotorangku sia
balulangku;
Iamo nakatappa’i penaangku, angku appa’mo pa’tunduan. Iamoto anna sende paiman tu
penaangku
sia la kupakendekan pa’pudi-pudiangku.
PA’PUDIAN 28.9–29.4 67 sia Iamo tambakuku nanii
kamakarimmananna taunNa tu mangka Natokko.
9Lendokanni tu taumMi
sia pamasakkei tu mana’Mi,
kambi’i sia kaduttu’i sae lakona.
Kamala’biranNa Puang Matua napapayan guntu’
29:1-11
29
1Pa’pudianna Daud.Palu lakoi PUANG tu mintu’
kadipangkeran, e mintu’ malaeka’, pudimi tu kamatotoranNa
PUANG!
2Palu lakoi PUANG tu kadipangkeran
sipato’na sanganNa,
penombai tu PUANG situang kassa’ masero.
3Iatu gamaranNa PUANG gumalugu
dao lu uai,
iatu Puang Matua sumpu mala’bi’ umpamagaluntu’ guntu’,
Iamotu PUANG untongkonni mintu’ uai buda.
4Iatu gamaranNa PUANG kapua
PA’PUDIAN 29.5–11 68 sia iatu gamaranNa PUANG naepun
kamala’biran.
5Iatu gamaranNa PUANG
umpasiapanan kayu arasi’,
ondongpi PUANG umpasiapanan kayu arasi’ dao Libanon.
6Umpalumumpa’ lenni tu mintu’na ten
to anak sapi laki,
tu Libanon sola Siryon butung anak sapi lampung laki.
7Iatu gamaranNa PUANG umpopellepa’
api kila’;
8iatu gamaranNa PUANG umpatipio
padang aak,
sia PUANG umpatipio padang aak Kadesh.
9GamaranNa PUANG umpatibussan
anak donga birang sun;
sia umpesei pangala’ tamman.
Apa lan banua kabusunganNa mintu’ issinna ma’kada;
lu lako Kalena tu kamala’biran!
10Iatu PUANG unnisungmo dao lu uai
buda,
ondongpi iatu PUANG unnisung butung datu sae lakona.
11PUANG la umpa’kamasean
PA’PUDIAN 30.1–3 69 PUANG la umpassakkei
kamarampasan tu taunNa!
Nanian pa’kurre sumangasan belanna katilendokan dio
mai kasanggangan 30:1-12 (30:1-13)
30
1Pa’pudian dipopenanima’kure sumanga’ urrara banua kabusunganNa Puang Matua. Pa’pudianna Daud.
(30-2) La kupekalangka’iKomi, o PUANG, belanna Miangka’mo’ langngan,
sia tae’ Mieloranni tu ualingku umposendei tu diona
kasanggangangku.
2(30-3) O PUANG, Kapenombangku,
mangkamo’ meongli’ mati’ sia mangkamo’ Mipamatana.
3(30-4) O PUANG, mangkamo
Miendekan tu deatangku lan mai lino to mate,
PA’PUDIAN 30.4–10 70
4(30-5) PakendekanNi pa’pudian tu
PUANG, e mintu’ tu to Naala mase, sia pudii tu sanga madatunNa.
5(30-6) Belanna iatu kasengkeanNa
sattu’ bangri,
apa marendeng tu sokan kaboro’Na; iake rapa’i bongi malimongan
diallonni,
apa iake tilalekki masiang bu’tu la’tek silelean.
6(30-7) Iatongku manaman bangpa
kukua ma’kada:
inang tae’ angku la tilende’
len.-7(30-8) O PUANG tete dio
kamasokanamMi amMi pabantangi tu buntungku,
Mibunimira tu lindoMi, kumane tiramban.
8(30-9) Mati’ Kalemi, o PUANG, kunii
meongli’,
sia lako Puang, kunii mengkamoya:
9(30-10) Apara upa’na tu raraku,
ke tileakna’ rokko pa’tambunan? Ma’dinraka tu litak la umpudiKomi, ma’dinraka la umpa’peissanan
kamarurusamMi?
10(30-11) Patanannina’ talinga, o
PA’PUDIAN 30.11–31.3 71 o PUANG, melo ke Kamumo
patunduangku.
11(30-12) Tangi’ tang marangaku
Mipopembalimo kadande’rekan, Mileakammo tu poteku,
amMi patambeke’ina’ kaparannuan.
12(30-13) Kumua napakendekangKomi
pa’pudian deatangku sia tang napaka’tu,
o PUANG, Kapenombangku, la kupudiKomi sae lakona.
Pa’pakatana lan kamaparrisan 31:1-24 (31:1-25)
31
1Lu lakona pangala sengo,Pa’pudianna Daud.
(31-2) O PUANG, mati’ kunii mentirerung;
da maro’ angku kasirisan!
Rampananna’ tete dio kamaloloamMi.
2(31-3) Tanannina’ talinga, sia
rampananna’ madomi’,
sangapaoi angku pobuntu batu pentirerungangKomi,
3(31-4) Belanna Kamumo buntu
PA’PUDIAN 31.4–9 72 iamoto rendenna’ sia solanna’ tete
dio sangamMi.
4(31-5) La Midu’dukna’ lan mai porro’
natananan-bunianna’ tau, belanna Kamumo sanderan
matoto’ku.
5(31-6) Tamamo lisu pala’Mi kunii
ussorong penaangku,
mangkamo’ Milendokan, o PUANG, Puang Matua maruru’!
6(31-7) Kukagi’gi’, tu to umpenombai
apa tang kebattuan sia tae’ patunna,
sia sande’pa’ lako PUANG.
7(31-8) La umpomela’tekna’ sia
umpoparannu kamasokanamMi, belanna Mitiromo tu kamandasangku, sia Miissanmo tu kamaparrisanna
deatangku.
8(31-9) Sia tae’ Misorongna’ tama lisu
pala’na uali,
sangadinna Mipopellesemo tu lentekku dio malona’na.
9(31-10) Kamaseina’, o PUANG,
belanna lanna’ kamagiangan, belanna rosso inaa anna malanmo
PA’PUDIAN 31.10–15 73
10(31-11) Belanna
samandappi’-dappi’na sunga’ku napobua’ karossoan, sia rondon bala batu tu taun katuoangku napobua’ kasumarroan,
moro’mo tu kamabukuangku natumang salaku,
sia langga’ mintu’ bukungku.
11(31-12) Tu belanna mintu’ to uneana’
angku ditanda to kadake,
ondongpi dio mai sangbanuangku, sia napotiramban sitanda-tandangku; sia minda-minda untirona’ dio lu lalan
napallaianna’.
12(31-13) Napasalaimo’ penaanna tau
butung to mate,
sangtintimo’ to kurin tesse.
13(31-14) Belanna kurangimo tu kada
boko’na buda tau,
– kamatakuran tiku lao –;
samaturu’ umpata’paina’ lima,
sia undaka’ lalan ungka’tu sunga’ku.
14(31-15) Apa mati’ Kalemi kunii
sande’, o PUANG!
kukua: Kamumo tu Kapenombangku.
PA’PUDIAN 31.16–20 74 rampananna’ dio mai lisu pala’na
mintu’ ualingku sia dio mai mintu’ to unnula’ sumpuna’.
16(31-17) Melo ke Mipaarrangi rupamMi
tu taumMi,
sia lendokanna’ tete dio kamasokanamMi.
17(31-18) O PUANG, da Mieloranna’
kasirisan, belanna meongli’na’ mati’ Kalemi;
melo ke mintu’ to tang mekaaluk kasirisan,
da’ito nakatiro-tiro lan lino to mate.
18(31-19) Da’ito namamang tu puduk
mo’rang,
tu matampo ungkada-kadai to malambu’,
sia madongnga’ sia patelle.
19(31-20) Tangpada kapuana tu
kamasokanamMi,
tu Miparandanan to ungkataku’Komi, sia iatu Mipogau’namo lako to
umpentionganniKomi,
tu nata’pai matanna mintu’ ma’rupa tau.
20(31-21) Tau iato mai Mionganni dio
PA’PUDIAN 31.21–32.1 75 Sia Mirinding pala’ lan misa’ lantang, dio mai lila passigaganna tau.
21(31-22) Mintu’na kadipudian lu lako
PUANG,
belanna Napakitammo’ pa’kamasean kalle-kallean,
lan tondok ditambakuku.
22(31-23) Tiramban tu penaangku
angku ma’kada, kumua: Disualemo’ dio mai oloMi! Apa Mitananni sia talinga tu
pengkamoyaku, tongku meongli’ Mati’.
23(31-24) Kamali’mi tu PUANG e mintu’
to Naala mase;
Narinding pala’ PUANG tu to maruru’, apa iatu to umpogau’ kamatampoan
Napapakkanni kapua.
24(31-25) Melo ke batta’komi sia
kalebu penaammi,
e kamu mintu’ to urrannuan PUANG.
Rongko’ napabu’tu pengkatobaran 32:1-11
32
1Pa’pudianna Daud. GelongPA’PUDIAN 32.2–6 76 Maupa’ tu to dipa’deimo tu
kapatodo-tintinganna,
sia disamboimo tu kasalanna!
2Maupa’ tu to tang Nareken
PUANG tu kakadakeanna,
sia to tae’ kalando-pa’duan lan ba’tengna.
3Iatongku tang mangaku kumba’pa,
salangga’-langga’na tu bukungku, napobua’ sarro budangku
kiallo-kiallo.
4Belanna keallo kebongi mabanda’ tu
limamMi unta’paina’,
iatu utak buku lampaku silelemo marangke sangtinti ke pealloanni.
Sela
5Angku tuarasan kasalangku mati’
Kalemi,
sia tae’ angku buni kakadakeangku; kukuami ma’kada: La unnakuna’ kapatodo-tintingangku lako PUANG.
Sela
AmMi pa’deimi tu kakadakeangku sia kasalangku.
6Iamoto mintu’ to mengkaola la
massambayang lako Kalemi
PA’PUDIAN 32.7–11 77 manassa tang la nalambi’ tu tau iato
mai.
7Kamumo tu inan pentilindungangku,
sia Mirinding pala’na’ dio mai kamaparrisan,
mipaepunnina’ sengo la’tek makarimman.
8La Kupakilalako sia la Kupatuduko tu
lalan sipatu la muola;
la Kupokadangko tangnga’ sia la Kutuntun matako.
9Da mususi darang ba’tu bagala’ tu
tae’ paissanna,
tu disanga’ sia diulangi la direnden, iake tae’i nasusito, manassa tae’
namorai urreke’ko.
10Iatu to tang mekaaluk, buda
kamaparrisan urrampoi,
apa iatu to umposande’ PUANG, la Natikui kamasokanan.
11E to malambu’ poparannu-rannukomi
PUANG, sia sende paimankomi, sia sila’tekangkomi, e mintu’ to
PA’PUDIAN 33.1–6 78
Pa’pudian umpangke’ Kapenombanna to Israel
33:1-22
33
1La sila’tekangkomi umpakarayaPUANG, e mintu’ to bulo sanglampa,
Iatu pa’pudi-pudian bayu sielle’na to ma’bulo lollong.
2PudiMi tu PUANG naturu’ oni katapi,
sia penanianNi pa’pudian naturu’ dandi sangpulo ritinna.
3PenanianNi Puang tu sengo ba’ru,
pemellongi tu dedekna sia pemandui.
4Belanna iatu kadanNa PUANG
manappa’,
sia mintu’ penggauranNa maruru’;
5Naporai Puang tu kamaloloan sia
kaunnolaian salu,
iate lino ponno kamasokananNa PUANG.
6Tete dio kadanNa PUANG anna
kombong tu mai langi’, susi dukato tu mintu’
PA’PUDIAN 33.7–13 79
7Napopa’misa tu mintu’ uai tasik
butung misa’ patuku, sia mintu’ uai mandalan, Napatama pa’pannianna.
8Mintu’ lili’na lino la ungkataku’
PUANG, sia mintu’ issinna lino la ungkabangnga’I.
9Belanna ma’kada manna anna
kombongmo,
sumu manna anna limbongmo sangga mairi’.
10PUANG umpatangdanun
pa’timbanganna mintu’ bangsa, sia undampa tangnga’na mintu’ to
sangpetayanan.
11Apa iatu pa’timbanganNa PUANG
tang leluk sae lakona,
sia iatu tangnga’na landa’ lako disituran-turananni.
12Maupa’ tu bangsa umpoKapenomban
PUANG,
iamotu to sangpetayanan mangka Napilei langsa’ Napotau misa.
13Mentiro lumbang tu PUANG dao mai
suruga,
PA’PUDIAN 33.14–22 80
14Dao mai inan Naisungi Nanii
umpenunu mintu’ to untorroi kuli’na padang,
15Ia umpadadi penaanna tau iato mai,
sia Napemantang