شیازفا رد دجسم شقن یسررب یعامتجا ةیامرس
ساسا رب
رد نآ یلصا یاهرگامن ثیدح و نآرق
یوسوم دمحمدیس
1مدقم
،
یدمحم تورم
2
1 . ناریا ،مق ،نارهت هاگشناد یباراف سیدرپ ،تایهلا ۀدکشناد ،رایداتسا
2 . ناریا ،مق ،نارهت هاگشناد یباراف سیدرپ ،تایهلا ۀدکشناد ،یرتکد یوجشناد
( تفایرد خیرات :
21 / 21 / 2931 شریذپ خیرات ؛ :
12 / 20 / 2931 )
هدیکچ
نیا زا فده شیازفا رد دجسم شقن یسررب شهوژپ
یعامتجا ةیامرس دوب تایاور و نآرق رد
. فیصوت روظنم نیدب ایجنا ایه
زا یتفرگ
اهرگامن ساسا رب تایاور و نآرق رد دجسم داهن یعامتجا ةیامرس
تسا هدش یهدناماس
، شقن قیرط نیا زا ات دیفدوت رد دجیسم یینیرفآ
نورفازور دوش کرد یعامتجا ةیامرس .
ر یففصوت قفقحت شو -
تسا یملاسا لفصا عبانم ساسا رب یلفلحت .
فصوت ایجنا ایه زا یتفرگ
نافب دجسم داهن ۀدننک
ب ییاهدرکراک بتارم
نآ ندوب تدابع لحم فرص زا رتارف (
دریف تدایبع صاخ انعم ب )
تیسا . زا ،دایهن نییا
کراشم و دامتعا ،کرتشم اهراجنه رصانع رب مفقتسم راذگرثا قیرط ت
، عییزوت و دیفدوت ببس یعایمتجا ةیامریس
ییم دویش . ریصنع ود
دجسم عامتجا رد روضح ب نانآ لیامت جفتن رد و دارفا ینهذ دنوفپ ببس ،تسخن رویحم
، ینفمز ، دیعب ریصنع و ة
رد ناینآ یینفع دینوفپ
لفکشت اهداهن یم مهارف ار دجسم داهن نورد هدش
دنک .
ناگژاودیلک
یامرس ،تایاور ة
،یعامتجا ،نآرق ،دجسم تکراشم .
یون همانایار ،لوئسم ةدنس sm.mmoqaddam@ut.ac.ir:
رود ة 3 ، رامش ة 1 راهب ، 1331
تاحفص 161 ـ 133 Online ISSN: 2423-608X
http://jscm.ut.ac.ir
همدقم ی ریو و ژریفر رایرسز یارگیاگ ارید داراررز ررگن و ینید لیصا گنهرف رد دجسم داهن یا
،دراد
هز یروط رناخ دجسم تسا یدمآ یسدق ثیدح رد هک ۀ
ترسا ایرمم یور رد درنوادخ (
،ییمارعرح
9041 ق ره ج ، 9 ص ، 981 ) ادخ لوسر ما یتیاور رد و (
ص ) هز داونع هز دگاسم ما ت
ر ایرمم ای اره
تسا یدش دای (
،یرون 9048 ق ره ج ، 9 ص ، 004 .) یز دیدرت
، ییصا ما یکی داهن ایا یاگیاپ ایرت
یاره
تسا یملاسا تما یرادنید تیوقت .
فیصوت یاره یدریدع هرک یا ةرارزرد لیرصا ژزارنم رد دگارسم
تسا یدش دراو یملاسا
، ایز د ةدننک ترسا دجرسم یاررز یدرف تدابع ما رتارف یدرکراک .
رس رد ری ة
موصعم دایاوشیپ (
ع ) یررکف دارهگ رگنرس ،مدررم ترعگارم لحم دجسم ،
، وریعت و ویریعت لرحم
،
وکحتسم دادبتسا از یمرابم رگنس ایرت
، ررکرم و یگ راررکی و تدرحو ور روریبت یملارسا ترما
یدش بوسحم تسا
. ایا لییحت فیصوت هنوا
اه یرساسا ما یرکی داورنع هز دجسم یاگیاگ ما ایررت
دامماس یاهداهن اید فراعم
، شقن ما ژریموت و دریلوت رد دآ یارسز یعاراتگا ۀیامررس
رعماگ رد ۀ
یملاسا یم تیاکح دنک
.
سم نایب ئ هل
هعواجم داونع هز اید یمومآ ما یا
،داسنا تایح از طبترم یاه دیاز
رگن دوخ رد ار یعااتگا یاه
دشاز هتشاد هتفهن
، دارسنا یعااتگا تایح دناوتز قیرط ایا ما ات اره
ار درنک یهدنامارس .
داممارس رد
ییارهداهن دارسنا تایح یعااتگا فادها ققحت روظنم هز اید فراعم درننام
هرزرما دارهن و فوررعم
یهن رکنمما ( داونع هز یناگاه تراظن
) یداصتقا یاهداهن ، دننام
تاکم و ساخ (
یلارم ایممرت یارز
هنیره و یعااتگا ماظن داسنا تایح طیارش دوبهز رد دآ درک
اه
، ع هز ینارگاه تکرارشم داون )
دارهن ،
دجسم ( تیفرظ ما یدافتسا و ایایسم عااتگا یارز یهاگیاپ دانآ یاه
یارز یملارسا فادرها ققحت )
تسا یدش هیبعت (
،یحتف 9941 ص ، 94 .)
تافیصوت ماجنا
یملاسا ژزانم رد دجسم ما هتفرا یم دایز
دنک هز یارز دآ لیکشت ساسا هک صنم
ۀ
روهظ تیفرظ ددناسر گا یاه
رصحنم دآ درکراک و تسا یدوز ایایسم یعاات هز
یرصصش تاداربع
تسین . هز دجرسم یعااتگا درکیور ایاه لیلد ،
یارهرااان ما یرخرز یعاراتگا ۀیامررس
هریاگ ما
هکبش لیکشت ،یمواع تکراشم ،دااتعا ،یهااآ و یعااتگا یاه
دآ رگ فیرصوت رد یاره
یدرشددای
ییاسانش لزاق تسا
.
،ساسا ایا رز شسرپ
یاه ه تایاور و دآرق رظنم ما دجسم داهن هک تسا ایا رضاح شهو پ
ژیموت و دیلوت رد یشقن یعااتگا ۀیامرس
اد در مادک دآ از طبترم یاهرااان و
؟دن لاقم ،روظنم ایدز ۀ
فیصوت رضاح یاه
تایاور و دآرق رد دجسم داهن یدرک یسررز ار
از و هرز یریارارک تریفرظ
یاره
شناد ،یعااتگا ۀیامرس ااان
یاهر یعااتگا ۀیامرس دجسم رد
یم ییاسانش ار دنک
.
نیشیپ و یرظن ینابم ة
قیقحت
یامرس موهفم یسررب ة
یعامتجا
شناد ما یکی داونع هز مازرید ما یعااتگا مویع موح یاه
ة دارسنا یعاراتگا طزاور اره
، تتورقم ما
یددعتم دننام یگتسباه ،دااتعا
، و یعاراتگا ماجرسنا دآ ررگ
ترسا یدررک ثرحز .
ا تتورقم اری
هنیمم لکش ماس یدیدگ موهفم یریا
از داونع درش یعاراتگا ۀیامررس .
عرسوت ،ترقیقح رد ۀ
یررظن
هز یعااتگا ۀیامرس
،یداع روط تشر ما
ۀ هعماگ یم هاش رس یسانش دریا
( چییق ،یرل 9988 ص ، 04 .)
ایتسصن لاس ما لبق ،یعااتگا ۀیامرس ثحبم راز 9191
هلاقم رد ، یا
یناره طسوت دارف
د ما 9
یاگرشنا
لاصا كی هک ،یزرغ یاینیگریو دش رطم ،دوز هسردم روما را
. رد تکراشم تیاها حیضوت رد وا
موهفم ،هسردم راک لصاح تیوقت یعاراتگا ۀیامررس
دررک ررطم ار (
یناورلا و ،یوقندیرس 9989
،
ص 9 .) هد رد موهفم ایا ۀ
9114 لیدبت راذارثا یموهفم هز ، یدش
هترشر رد و یعاراتگا موریع یاره
سز دش هگوت دآ هز رای (
یهیقف و ،یضیف 9984 ص ، 94 .) یراذارثا یدشدای
لریلد اریا هز هرک ترسا
یعااتگا ۀیامرس هچیرد
تیع و لییحت یور هز یا دورشا یعاراتگا لئاسم یزای
. هرک ارنعم اریا هرز
رف ما یعیرسو فریط فیصوت و لییحت یارز یعااتگا مویع دادناشناد ا
اریا ما یعاراتگا یاهدرنی
رز یرهز موهفم دآ یراذاریثمت رین و یاگتساخ هز یزایتسد ددصرد و ید
هفلؤم رگید رز اه ترسیم یاره
1. Hanifan
موهفم قیرط ما داسنا یعااتگا یعااتگا ۀیامرس
درندمآرز . ور اریا ما ،
مورهفم ،دادنارشناد یرخرز
یعااتگا ۀیامرس یدروآ رااش هز یایهافم ءرگ ار
یعاراتگا موریع دادنارشناد هرک دنا ،ارهراز
یاررز
اور تخانش هعلاطم ار دآ یعااتگا طز
یدرک دنا (
Yang et al., 2011
) م.
یاررز مورهفم اریا تریزوبح
تیع هز یدودح ات داققحم هک تسا یجیاتن ژیسو فیط
و درش دایز یعاراتگا ۀیامررس
یرم درناوت
هیگوت نک ن د ة دآ دشاز اه (
Halpern, 2005, p.54
) . یامررس موهفم ،هتبلا ۀ
موریع رد فرقوتم ،یعاراتگا
هز یعااتگا یانعم
یهاگشناد دشن دآ
، هرز و شرناد ریارس هرز تعررس اره
دررک تیاررس .
تارقیقحت
ماجنا رد هتفرا یموح
ییاره درننام دارصتقا (
Cuesta, 2009, p.37
)
، ترسایس (
Gilbert, 2009, p.57
) ،
یگنهرف تاعلاطم (
Lin, 2004, p.29
) مررگ تارعلاطم ، یرسانش
(
Barbieri, 2003, p.681
) و دآ ررگ
بیطم ایا دیؤم تسا
. ما ایا یم ،ور ما داوت ار یعااتگا ۀیامرس موهفم
ی ایز هترشر یا ترسناد هرک
تسا هتسناوت رز
شناد رد فیتصم تاعلاطم دواانوا یاه
دراذا ریثمت .
موهفم یادرتسا یعااتگا ۀیامرس
هرنوا گارحل هرز لرییحت رد دآ درزرارک فریتصم یاره
یاره
یعااتگا مویع دادناشیدنا طسوت یعااتگا
، و رین و یموح ریاس هز موهفم ایا دور رنیمم ،وریع یاه
ۀ
هز ،تسا یدرک داجیا ار دآ یموهفم طسز و ضبق فیرعت هک یروط
یاه دآ ما ینواارنوا یدرش داریز
تسا هتساوخان ار دارگشهو پ و رد
دآ اییبت ریارد
تسا یدرک .
درزرارک
« هیامررس
» مورهفم رد
« یامررس ۀ یعاراتگا
» ایررز رد نا
رشید ه واارنوا دارو هرنیمم د
مارس
ثحز و لدگ یدش ینواانوا یاه تسا
ار یرناوارف یاهدرواتسد هک ز
یرظن یار ۀ
یامررس ۀ یعاراتگا
تسا یدروآ داغمرا هز (
و داریپ داراکاه ، 9984 ص ، 99 .) رگید دایز هز
، اریا هز خساپ یارز ششوک
شسرپ ییصا لوادرتم مورهفم ایرز یکرتشرم طاقن ه هک امرس رد دآ درزراک و هیامرس
ی ۀ یعااتگا
دوگو هنیمم ،دراد علاطم لوحت ماس
تا یموح ایا دش
.
،تسصن یامرس ۀ یعبنم یعااتگا ا
هرز هرک تس
یم دآ كاک هیامرس رگید ژزانم یور رز داوت
،درک یراذا ،مود
یامرس ۀ ت یعااتگا بحاص
ات و یندش
یدودح لیدبت ریذپ تسا و
،موس یامررس ۀ یامرررس درننام یعاراتگا ۀ
ف امررس و یرکیری ی
ۀ ،ینارسنا
و ترربقارم دررنمماین ،دررنک رفح ار دوخ یدیلوت تردق هکنآ یارز ن
ترسا یرادرهگ (
رورپرظن و
،مدقم یرظتنم 9981
ص ، 44 )
.
یارز ریم فیرعت ،حیضوت ایا از یعااتگا ۀیامرس
شیپ شهو پ رد ور
تسا یدش یدیرارز :
« یامرس ۀ عواجم یعااتگا ۀ
ماظن مرا دنم اق ،اررهراجنه ،یارسرریغ یاه
یدررع اهدررهعت و ارره
راک و لیهست ثعاز ،هتفای رارقتسا هعماگ رد هک تسا آ
و یدش هرعماگ دآ یاضعا دایم تابسانم یدم
تیفرظ فده هز یزایتسد یارز ییاه یم دیدپ صاخ یاه
دروآ
» ( و داریپ داراکاه ، 9984 ص ، 54 .)
داعبا یعامتجا ةیامرس نآ یاهرگامن و
رد یرظن دوتم یعااتگا ۀیامرس
ونا داعزا ما یفیتصم عا یعااتگا ۀیامرس
یدهاشم یم دوش . ن و تیپاها
هبنگ ،ینامماس درکیور از لاشوا فیتصم یاه
یعااتگا ۀیامرس قبط هس رد ار
ۀ هرطزار ،یراتخاس یا
یتخانرش و درنداد راررق
(
Nahapiet & Ghoshal, 1998, pp.254-256
.) مارنتاپ وا دارارکاه و9
رد
ا صخاش تشه ،یدرتسا یشیاایپ ،یندرم یرربهر و یتررشاعم تکرارشم ،یسایس تکراشم ،دااتع
یعااتگا بیطواد و ششصز ،یاسرریغ یماس رد یندرم تکرارشم یرزارز ،یداقتعا تکراشم ،ددش
و هعماگ یتسود عونت
صخاش ار اه یدررک ررطم یعاراتگا ۀیامرس موهفم یاه
درنا (
Rogers et al.,
2011, p.204
.)
یارهرااان ایز رد ،یدرشدای
هرس ورهم تکرارشم و داراتعا ،ارترشم یارهراجنه ررصنع ایررت
یاهرااان یم بوسحم یعااتگا ۀیامرس
دنوش . ما وره ،تیاها ایا ررظن
ریرظن رد دآ راررکت ه
یاره
رارق تییزاق وه و فیتصم ا
دآ اتفر داعزا ریاس تخاسریم و انبم داونع هز اه یعااتگا ۀیامرس
تسا .
،رگید یترابع هز یانعم
فیتصم داعزا یامرس
یعااتگا ۀ هرس رصانع ایا ما یکی ما یوحن هز
اری هرناا
یم تفایرد رتشیز وش
د .
از طابترا رد دجسم شقن ،شهو پ ایا رد یعااتگا ۀیامرس
داراتعا ،ارتشم یاهراجنه رظنم ما
تکراشم و ز
دهاوخ یسرر دش
. رد یناوارف تاعلاطم ةراز
دجسم ترسا هرتفرا ماجنا ورهم هرک
ایررت
دآ اه طوزرم هز تتاقم ةدیرارز نتاس شیااه ۀ
دجسم یناهگ مور تسا
هک رد هن دریگ ارز داورنع
« دجسم غورف »
پا یدش تسا . یسررز ایا تتاقم یم داشن دهد چیه رد كی اریا ما تارعلاطم هرز
1. Putnam
لوقم ۀ یعااتگا ۀیامرس عسوت و ایوکت رد دجسم شقن و
ۀ دآ هگوت ره ،تسا یدشن یرخرز رد دن
هز تتاقم عوضوم هز یناض روط
رد رطم تا هیاگ ما یعااتگا ۀیامرس
تکراشم یراشا
ش تسا ید .
رثکا رد تاعلاطم ایا درکیور یراررا سارسا ررز دجسم یاهدرکراک هز رظان دراوم
و یصیرارت یاره
ییاور تسا . ما وه ،رضاح شهو پ ،ایارزانز رظن
درکیور ، رز ینتبم هک یعااتگا ۀیامرس
یارهرااان و
دآ تسا ما وه و رظن ور
، بم هک یرارا لییحت رز ینت هترسد و اره
دآ یدرنز ترساه
، یروآورن دراد
.
شیپ تاعلاطم رز یولاع ثحبم هز رین یتتاقم ،هتفا
یعااتگا ۀیامرس هرتخادرپ دجرسم تریروحم از
دآ ما یخرز هک تسا ترابع اه
ما دنا :
داونع از ینارفاز برع مانهز ۀلاقم
« د یرگنهرف یرسدنهم راررزا داورنع هز دگاسم شقن یسررز ر
یامرس ۀ یعااتگا
» ، هک اریا ما و ترسا یداد طاربترا یعااتگا ۀیامرس ثحبم هز ار یگنهرف یسدنهم
یم یراشا دجسم ینعی یگنهرف یسدنهم وهم یاهرارزا ما یکی هز رذگهر دنک
. یعیدز دنوگاوخ هیقر
هلاقم رد داونع از یا
«ن یملاسا یاهرهش رد یعااتگا ۀیامرس شیارفا رد دجسم شق
»
، رفرعم ااض ی
یملاسا یاهرهش رد دجسم یاهدرکیاع ما
یعااتگا ۀیامرس دآ لورح یدرشداجیا
یرم ثرحز درنک
.
هلاقم رد یعیاس داحم داونع از یا
« دارریا یملارسا بلارقنا و دگارسم یعاراتگا ۀیامرس :
رعلاطم ۀ
کبش یدروم ۀ
تیاده دجسم یعااتگا »
هز از یریاراک کبش لییحت ور
ۀ یعاراتگا یاررز
شجنرس
س تشابنا داریم کبش رد یعااتگا ۀیامر
ۀ هعلاطم ،دگاسم یعااتگا یا
تیادره دجرسم یور یدروم
ماجنا دارهت تسا یداد
. رد روپرظن یقنداحم داورنع ارز دورخ ۀرلاقم
« یامررس ۀ عرسوت و یعاراتگا ۀ
هعلاطم ؛یداصتقا رازرد یا
ة ملاسا رظنم ما یعااتگا تکراشم
» ، م اییبت از ؤ
فل ۀ رد یعاراتگا تکراشم
شیدنا ۀ قن ،ینید رف رد ار دآ ش ا
عسوت دنی ۀ از یداصتقا هز
یریاراک اورتحم لرییحت و یفیرصوت ور
ک یسررز تسا یدر سارسا ایا رز.
، رد ورهم یارهداهن ما یرکی داورنع هرز دجرسم دارهن ما یادرنم
یملاسا ژماوگ یعااتگا و یدرک دای
دآ ةرازرد یم ثحز
دنک .
یم یدهاشم ،ایارزانز هعلاطم دوش
دوماریپ یناوارف یاه شیارفا رد دجسم شقن
یعاراتگا ۀیامرس
هتفرا ماجنا هفلؤم یریگیپ رد ییانبم و یساسا یماا تاعلاطم ایا اما ،تسا
یاه یعااتگا ۀیامرس و
دآ مورز و روهظ یگنوگ هتشادنرز تایاور و دآرق رظنم ما دجسم داهن رد اه
دنا .
قیقحت شور ییییحت تاقیقحت عون ما رضاح شهو پ -
تسا یفیصوت .
ز رنآ رز راتشون ایا رد ،ساسا ایا ر وی
هرز
از و اوتحم لییحت و یفیصوت ور هز
یریاراک باتک و ژزانم
فیرصوت ایز ،یملاسا ربتعم یاه یاره
ماجنا هتفرا ییصا رصانع و یملاسا ژزانم رد دجسم ما یعااتگا ۀیامرس
راررقرز یدنویپ و یدررک
رد
تیاهن
، شیارفا رد دجسم شقن هز یعااتگا ۀیامرس
ا ویرنک یراش .
ریرسفت ور ارز ،رذرگهر اریا ما
ژراگ دآررق رد دجسم هز طوزرم تایاور و تایآ ،یعوضوم هرس ررصانع ارز برسانتم و یروآ
هرناا
یعااتگا ۀیامرس هتسد
یدنز ش تسا ید . تایآ یقایس و یموهفم یانعم وهف رد
، ربتعم ریسافت هرز
رارک
تسا یدش هتفرا دآ لیاکت هتبلا و تحص شجنس روظنم هز و
، تسا یدش هعگارم رین تایاور هز .
هتفای قیقحت یاه
هتفای یم دایز ریم رش هز قیقحت یاه دوش
:
دجسم داهن رد کرتشم یاهراجنه رگامن یسررب یامرس داعزا ما یکی ۀ
تسا ارتشم یاهراجنه دوگو ،یعااتگا .
هز رااان ایا تیاها یمادنا
تسا یا
م ار دآ یخرز هک ت
از فدار یعااتگا ۀیامرس اد
هترسن درنا ( ،سیرسنارف 9941
ص ، 04 .) ،ررگید یرخرز
ارتشم یاهراجنه دننام
و یرعاگ تریوه سارسحا ،دهعت ،یراکاه تیایارص
داممارس یارضعا
وره هز تبسن لیکشت بگوم ار
یعااتگا ۀیامرس یم
دنناد ( هجفا و ،یدامدوراحم 9914
ص ، 1 .) اریا
مرا و اهراجنه یداصتقا و یعااتگا یاهداهن ریثمت لرصاح اه
سا ت ،لررزاقتم داراتعا یرا یو هک
و یعاگ تیوه ساسحا ،یعاراتگا لرماعت یریغ
دنراد ار . لرزاق رترسز ،دجسم داهن یاررز یهگورت
لکش از فیتصم دارفا هک تسا ییاهراجنه وان و یریا هقییس
یاه ایهس دآ رد دواانوا دن
.
ار دجسم ینادازآ و ترااع لاعتم دنوادخ طقف
رک ترسا یداد راررق ینارسک صتصم رصخاش ه
ۀ
داایا هتشاد دنشاز : اَْ َْم َو َةااكمزلا ىَتآ َو َةلامصلا َماقَأ َو ِرِخ ْلْا ِمْوَايْلا َو ِمللَِّبِ َنَمآ ْنَم ِمللَّا َدِجاسَم ُرُمْعَاي امنَِّإ« َمللَّا مَّ ِإ َشَ
...
» ( هزوت / 98 ) ىم دازآ ىناسک اهنت ار ادخ دگاسم ؛ مور و ادخ هز هک دننک
تمایق وآ داایا ماران و یدر
اد اپرز دنر یداد تاکم و دنا
یدیسرتن ادخ ما رگ و دنا
...
هز هیآ ایا رد ترااع رورط
یدرش داریز قریطم
تسا نوا ود ره هز و ۀ
یم قلاطا یرهاظ و ینطاز ترااع وش
د
، تخارس هز دجسم یرهاظ ترااع
دآ رهاظ ریاعت و
، هرمانرز رد تکررش و روضح هز ینطاز ترااع و شیاره
لیرصحت هریاگ ما وریع
( ضیف ،یناشاک 9094 ق ره
، ج 5 ص ، 954 ) یارز ددیشصز قنور هز
تسا دآ ( ،یسربط 9945 ق رره ،
ج 4 ص ، 59
،یماریش مراکم ؛ 9949
ج ، 4 ص ، 991 .) ،ایارزانز طقف تراراع قرح دامدرم ما هتسد دآ
هصخاش هک دنراد ار دجسم یاه
حلاص لاع و داایا هتشاد
دنشاز .
یآ رد یدشدای ۀ صخاش ایتسصن ،
ۀ ارماع هز ،تسا یدش هتفرا رظن رد داایا دجسم د یروط
ررز هک
ادخ لوسر ما یتیاور ساسا (
ص )
، تفر ترسوا دارایا ررز یاوا دجسم هز صصش دمآو (
یرزا ارزا
وتاح ، 9091 ق ره
، ج 1 ص ، 9411 .) مارجنا هرز طورنم هصخاش ایا ققحت دداد
یرترسا لاراعا ما یا
دآ هز دآرق رد هک تسا حلاص یراشا اه
یدش تسا . اما دجرسم هریآ اریا رد اصرس یور هرک اجنآ ما
تسا تسا دجسم یاهدرکراک ایبم هک تسا یدش یراشا حلاص لاع ما یقیداصم هز ، .
قیدارصم اریا
ترابع ا ماقا ما دن ۀ اتیا ،ماان ی لاعتم دنوادخ ما تیشخ و تاکم .
ارز طابترا رد رصنع هس ایا لییحت
دایز دجسم ةدننک
تیفرظ داجیا رد رظندم یاه ا ۀیامرس
یعااتگ تسا .
نیماضم و ویهافم دوخ هکنیا رز یولاع ماان ی
ژاگ رز ینتبم ییارا
دراد ، رد یددعتم تایاور ررین
ماقا رز ۀ دیکمت دجسم رد دآ تسا یدش
. ربمایپ ( ص ) یم دنیامرف : ،ماران رارظتنا هرز دجسم رد اتسشن
تسا تدابع (
یرنییک ، 9044 ق رره
، ج 5 ص ، 941 ،یرسیجم ؛ 9095
ق رره ج ، 84 ص ، 984 ) . مارما
قداص ( ع ) یدومرف دنا : یاساه ۀ گن ماان دجسم رد رگ دجسم ذ
درا
، اری درشاز هتشاد یرذع هکنیا رگم
دشاز راایز (
،یرسیجم 9095
ق رره ج ، 84 ص ، 941 ؛ ،یرورن 9048 ق رره ج ، 9 ص ، 941 .) تاریاور
یم دیکمت دجسم رد تعااگ تروص هز ماان ۀماقا تیاها رز رگید دننک
. ما ربماریپ ( ص ) یدرش لرقن
تسا هک ىمرز هک ىمدق ره ىارز ،دورز تعااگ ماان ىارز ادخ دگاسم ما ىدجسم هز سکره دراد
،
روظنم هنسح راره داتفه یم
تارز شتاگرد یمادنا دااه هز و دوش یرم
دور ( ،یرسیجم 9095
رره ق ،
ج 49 ص ، 991 .) دهاوش یدشدای دایز ةدننک ورحن وره و ماران دورخ وه هک تسا ایا ة
مارجنا دداد دآ
د تیعوضوم درا
. ماقا ۀ درف داایا رز یاوا هکنیا ایع رد ماان تسا
نیمم و ۀ برگوم ار یرحور یلاعت
یم ماجنا ،دوش دداد
رشیدنا طرسز تیاها رز یاوا ،دجسم مان هز یناکم رد و تعااگ تروص هز دآ ۀ
هنیمم و هعماگ رد یدیحوت ررین هعماگ دآ دارفا یعااتگا ماجسنا ماس
یران درشاز . دجرسم یارگارم
وم و رارض هگا
ۀ دآ از دآرق ژطاق
، هنوان هز و داقفانم طسوت دجسم ایا اریم ؛تسا تیاها ایا ما یا
ایسم ایز هقرفت داجیا دصق دانا
تسا یدوز .
یم یعاگ تیوه ماان روحم رز دجسم عااتگا هک ینامم یتادهعت ،دنزای
یارز عااتگا دآ یاضعا
یم هتفرا رظن رد دوش
دشاز دآ رتشیز ماوق ره ببس هک .
ما اریا هریاگ ما مدررم یداصتقا و یلام رو
هک تسا تادهعت از
رطم هیآ ایا رد تاکم داونع یدش
تسا . رطم تاکم یدش
تارکم هیآ ایا رد
ادرخ یار رد قارفنا قریطم هرکیز ،تسین یهقف یحلاطصا (
یرریغ و برگاو تارکم ما ورعا )
ترسا
( ،ییابطابط 9914
ق ره
، ج 1 ص ، 99 .) م ار یتاکرز و راثآ تاکم تخادرپ ی
هترشاد یارراه هرز درناوت
یاگ ما هک دشاز ۀ
دآ ترابع اه ا و دوارعت یاررز هرنیمم دارجیا و مدررم طرزاور قیاعت و تیوقت ما دن
توق ،لزاقتم تدعاسم ینز تیوقت و ارقف اتفای
ۀ اضر ماما ما ؛مدرم ینید (
ع ) ةرازرد فسیف ۀ ترخادرپ
تسا یدش لقن تاکم :
« فسیف ۀ و تیوقت و ارقف توق ،تاکم تخادرپ كاک
دآ ینید روما رد یناسر
تساه
» ( ،یناشاک ضیف 9041
ق ره
، ج 94 ص ، 49 )
، هیامرس لیدعت هرنیک و رقف ددودم و یدام یاه
ایسم هعماگ ما دانا
یم ثعاز دوش
یعااتگا دسافم یخرز دورش وحم
. قدارص مارما (
ع ) دورمرف ی درنا :
« هنهرز و هنسرا و جاتحم چیه هرز ررگم ،ترشاد دهاوصن دوگو هعماگ رد یا
ارینغا دارهانا ببرس
»
( ضیف ،یناشاک 9041 ق ره
، ج 94 ص ، 44 .) ز ،تارکم یعاراتگا رارثآ هز هگوت ا یرم ررظن هرز
درسر
دگاسم دیاز ژاگ روحم عماگ رد تاکم ژیموت و یروآ
ۀ شاز ایایسم ن
د . دارجیا هرز رما ایا ۀیامررس
یعااتگا دآ ارتشم یاهراجنه دعز رد
، و تیایارص ،درهعت ،تیلوئرسم ساسحا هیاگ ما رگ
دآ ر
روحمدجسم عااتگا تیوقت تابگوم و یدرک ینایاش كاک یم وهارف ار
دنک . ار دوخ یعااتگا این
یران یار دورخ هرز سارره و تیشخ وا ما رگ و هتسناد لوئسم دنوادخ رزارز رد طقف درهد
( مرارکم
،یماریررش 9949
ج ، 4 ص ، 994 .) ور ارریا ما ،
ررصخاش ۀ رماررع یدررعز ا
ما تیررشخ مدررع ،دجررسم د
دنوادخریغ رعم
یف تسا یدش .
دجسم عااتگا لییحت رد ،ایارزانز روحم
هرتفرا تمرشن درنوادخ هرز داایا ما دآ ماوق تفا دیاز
تسا . هز یروط یم تفایرد داایا ما ار شیوخ یانعم ،دآ رد یمادقا ره هک دنک
. ،ارتشم راجنه ایا
م حلاص لااعا شیام ببس ی
دوش دآ یعااتگا درکیور لیلد هز دجسم داهن رتسز رد هک رصنع هس هز
ماقا ۀ اتیا ،ماان ی تسا یدش دیکمت ریغ ما تیشخ مدع و تاکم .
ماقا ۀ رد ترعااگ ترورص هرز ماان
عااتگا دارفا هز یعاگ تیوه ساسحا دجسم یم
دشصز دآ و گررز لک كی رد ار اه ریورصت هرز رت
یم دشک . یعاگ تیوه یدشدای
هنیمم هرک ترسا رگیدکی هز هعماگ دارفا لزاقتم تادهعت ماس اریا رد
یآ ۀ لوقم هز هفیرش ۀ
یراشا دارفا ینیفرط تادهعت داونع هز تاکم یدش
تسا . دارعزا یلارم درهعت اریا
ارتشم یاهراجنه ما یرگید دننام
و تیایاص و تدعاسم ،دواعت دآ رگ
یرم دورگو هرز ار دروآ
.
اه ۀ كاک روحمدجسم عااتگا تزلاص هز دراوم ایا یم
دنک یم دآ ماجسنا رز و دیارفا
.
دج لو 1 . رماع کرتشم یاهراجنه ا
دجسم ن
نامیا
نامیا زا یشان حلاص لامعا هفلؤم
یعامتجا ةیامرس یاه
ماقا ۀ ماان یعاگ تیوه ساسحا
دهعت
اتیا ی تاکم دواعت
لزاقتم تدعاسم یدودم و تیایاص هنیک ددش
اه
ریغ ما تیشخ مدع یعاگ ماوق و تزلاص
داهن رد دامتعا رگامن یسررب یامرس شیازفا رد نآ شقن و دجسم
ة یعامتجا
هبنگ ما یکی دااتعا تسا داسنا یعااتگا تایح یساسا یاه
. تلامارعت و طرزاور رد دااتعا تیاها
یعااتگا یروط
یم هک تسا ماوق ار دآ داوت
دآ فیتصم وطس رد هعماگ شصز ترفرا رظن رد
. رد
،دراد ویقتسم طابترا یعااتگا طزاور از دااتعا ،تقیقح ز
داراتعا دارریم هر رره هرک ترورص اید
دایم یعااتگا دارفا
و یورا اه و مماس دا داریم دااه هز ،دنشاز رتشیز هعماگ هز یعااتگا یاه
، طزاور
یعااتگا تدش
یرادیاپ و تابث ،عونت ، یرتشیز
دراد . عت فیر یاه یدرش دایز دااتعا یارز ینواانوا
تسا . از یخرز اتفرارظنرد یکی داونع هز دااتعا
ما وهم رصانع ایرت یعاراتگا تتداربم رد
، دآ ار
رگید صصش رزارز رد صصش كی هنابیطواد یریذپرطخ فیرعت
یدرک دنا . فیرعت رد ی رگید ، داراتعا
سکعنرم دننک ة رواز رد دارفا راظتنا ای ةراز
ناهاوخریخ تین ۀ
ترسا لرزاقم یوررا اری دررف اری ،
داراتعا
ریذپرطخ هز لیاات ما تسا تراربع ی
ز رد ین هز رواز ما یشان هک دارگید رزار رص ،بوررخ ت
اد
،تق
ش تسا دانآ تیفافش و یگتسیا (
هجفا و ،یدامدواحم 9914
ص ، 1 - 4 .) ،ساسا ایا رز لریاات دااتعا
رد تربثم رارظتنا یعورن و تسا رگید یدرف رزارز رد تبثم رگن هز ةرارز
یرز ت ییارا ی هرز داررگید
هزرض تسا درف هز ددم .
عت هز هگوت از فیر
یاه دااتعا ددعتم
، ،یگترسیاش هررز دااتعا ،تین اسح هز دااتعا رصنع راه
هفلؤم دارفا تحارص و تیفافش هز دااتعا و تقادص هز دااتعا یاه
ییصا لیکرشت درنهد ة ترسا دآ .
یرارا یسررز رد یدشدراو تایاور و تایآ یاه
ۀنیمم یم داشن دجسم داهن دارهن اریا یرحارط درهد
تسد یارز عا رصنع هز یزای
دعز ود روحمدجسم عااتگا طزاور رد داات دراد
. یرارا ایا ما یشصز اره
شیدنا ۀ دارفا ار موح رد ة لزاقتم طزاور یم حیحصت
دننک ارسح یاررز یداان ار دجسم رد روضح و
یداد رارق اظ دنا
یرم ایریعت ینیزارنیز طرزاور الام داونع هز ار دآ و درننک
. ررز رظارن ررگید شرصز
گوت از هک تسا یراتخاس دآ ایز طزاور و دجسم رد رضاح دارفا شقن هز ه
شقن رز ینتبم اه یدشدای
ییامدااتعا هز رجنم
یم دوش . هیآ دهاوش همادا رد شصز ود ره ییاور و یا
یم دایز دوش :
شیدنا حیحصت ة
زوح رد دارفا ة
لباقتم طباور
یداع شصز و دااتعا ما یا
یز یدااتعا اسح لویعم هعماگ كی رد دارفا ایز
ءوس و اظ هز دانآ اظ
تسا رگیدکی .
نیمم رگیدکی هز دارفا اظ اسح ۀ
هز و یدش دااتعا داجیا طزار
ۀ ییماعت یم رجنم دوش ،
ز و
،سکعر ءوس
اظ رگیدکی هز تبسن یز هنیمم
ودرصم ار داررفا لماعت و یدرک وهارف ار یدااتعا
یم دنک هطزار ای هک تروص ایا هز ، یان لکش یا
دریا
، درحم حطرس رد ای ارما ارز و یدو
و یارهراا
یدایم یم لکش دریا
.
تکن ۀ تسا یناسفن ااردا ما یعون دآ هک تسا ایا اظ ثحز رد هگوت لزاق و یساسا .
اریا ررز
ساسا
، یان یریاویگ سفن رد دآ دورو ما داوت درک
. تسا وهم هچنآ
، ایزما ددرز هک تسا یدز اظ
یم دراو لد رد دوش
( ،ییابطابط 9914
ره ق ج ، 98 ص ، 959 ) . لریلد اریا هز یار تاریاور یرخرز رد
ءوس ما رارف رد اظ
ییاع دز دااا ددرکن تسا یدش یداد رارق
: امؤم رد دآ دوگو هک تسا ری هس
دآ هرز هرک ترسا اریا راررف یار هرک ترسا ارظ ءورس هیاگ ما ،دراد رارف یار و تسین یدیدنسپ
هماگ لاع دناشورن ( ،یناشاک ضیف 9988
، ج 4 ص ، 511 .) ن ،ایارزانز اظ رز تایآ یخرز رد یدراو یه
هز رظان ییاع ددرک دآ دوخ هن و تسا اظ :
ْ ِإ ِِنام لا َظاْعَاْ م ِإ ِِنام لا َناِم ماًاَِِك اواُبِنَتْجا اوُنَمآ َنيِذملا اَهُّايَأ يا«
»…
( تارجح / 95 .)
وهم و یساسا راثآ ما یکی هک تسا یعیبط اظ دورو
تبسن بیرس ،دارسنا سرفن هز یرگید هز
عا تسا دآ ما داات .
هز هک یناسک ءوس لیلد
دآ هرز ار دوخ دااتعا ،دارگید هز اظ یرم بیرس اره
،درنک
یدش یدناوخ تایاور رد مدرم ایرتدز دنا
: هز هک تسا ىسک مدرم ایرتدز لیلد
سرک چیه هز اظءوس
هز و ،درادن دااتعا لیلد
ىان دااتعا وا هز ىسک دز لااعا دنک
( ،یدمآ 9980 ج ،ق رره 5
ص ، 94 ) .
ریرسم ،قریرط اریا ما ارت ،تسا اینمؤم ۀعماگ ایز ییارفادااتعا رد دارگید هز دز اظ ما یهن ۀفسیف هرعماگ رد اریم ؛دوش راواه دیحوت رز ینتبم دحاو ةرکیپ هز هعماگ دآ یزایتسد ایرز داراتعا هرک یا
هز دآ دامدرم ءوس لیلد
و تررثک ار دآ یارگ و درش درهاوصن لرصاح یتدرحو ،دوررز ایرز ما اظ
تفرا دهاوخ تافلاتخا .
رد دانمؤم هز دیدش رکذت ااض ،كفا دایرگ از طبترم تایآ رد ،ور ایا ما
ءوس یم یراشا بیطم ایا هز ،هعماگ رد اظ رز ینتبم تاعیاش شصپ و رگیدکی هز اظ لریلد هرک دنک
ءوس ما یهن دآ هک تسا ایا دانمؤم هز اظ
اارش سرفن و دارگ و دنترسه اارش دورخ درننام ررین اه
ررسحم یررم بو دنوررش
: ناااِبُم ااْ ِإ اذاا اوُلاااق َو ماًْااَخ ْ ِهااِسَُْاَِْه ُُااانِمْوُمْلا َو َ وااُنِمْوُمْلا منااَ َُوااُمُتْعَِِ ْ ِإ َّ ْوااَل« »
( رون / 95 ) دآ هک ىماگنه ار ؛ [
داتهز ] و درندربن دورخ هز كین دااا امؤم دانم و دادرم ،دیدینش ار
دنتفگن :
« تسا راکشآ ىناتهز ایا
» بعت ؟ ری
« وهسفنا » رد هرک دراد ترقیقح اریا هرز یرارشا هیآ ایا رد
ىاررز ىرتنحم رراا و دنکیرش رگیدکی ىداش و وغ رد دحاو یرکیپ ۀلرنم هز دانمؤم ،یناایا ۀعماگ دآ ما ىکی دآ ۀاه ىارز ،دیآ شیپ اه
تسا یدمآ شیپ اه .
هر رره هرک ترسا ایا امؤم ۀفیظو ىنعی
ىم دوخ ىنید ردارز ةرازرد ما ،دونش
دااه و دنکن وک وا هز تبسن دوخ اظ اسح دوخ هز هک ىروط
درشاز هتشاد اظ اسح وه وا هز ،دراد اظ اسح (
،یرسربط 9945
ج ،ق رره 4
ص ، 544 .) یارضتقا
اعط مدع و دانمؤم هز ریخ اظ ،داایا تسا دانآ هز ددرن
( ناشاک ضیف ،ی
9094 ج ،ق ره 9 ص ، 050 ؛
،ىواضیز 9098
، ق ره ج 0 ص ، 949 .) یتاذ یاضتقا و ارشحف ما ار امؤرم هک تسا داایا یعیبط و
هرک ىررگید داررفا هرز دیاز ،تسا داایا هز فصتم هک ىسک سپ ،تسا ژنام ىنازم و ىیاع تارکنم ۀراه ارریم ،دریوگن ىنصس ویع دودز دانآ یرازرد و ،دشاز هتشاد ریخ اظ دنناایا هز فصتم وا دننام
یدحاو صصش دننام داایا لها داایا هز فصتم هک دنا
ترسا دآ راثآ و مماول و (
،ییاربطابط 9914
ق ره ج ، 94 ص ، 19 .)
،فصو ایا از دارفا طزاور ویظنت
عماگ كی رد ۀ
یناایا دیاز دشاز اظ اسح ساسا رز .
یزایترسد
ییارهداهن هرز ماین ،دآ یعااتگا تسزراک درکیور از دارفا داایا قیاعت هز ماین ما یادگ هلوقم ایا هز دننام دجسم
،دراد ایا اریم اهداهن هنوا د
داماس ر شیرپ یشصز ررف
هرز تبرسن داررفا یرنهذ یاره
رثؤم رگیدکی دن
. یدهاشم تروص ود هز ددعتم تایاور و تایآ رد یشصزرثا ایا یم
دوش .
تریصب نآ تحارص و تیفافش مدع یانبم رب قافن طخ هب تبسن یشخب
هنوا ود هز دآ سیسمت و دجسم ترااع ،دآرق تایآ رظنم ما داکما
ا ریذپ تس . رنوا ۀ تراراع ،لوا
قافن یانبم رز دآ
، نمؤم ایز رد هقرفت هک ا
تسا دآ ییصا درکیور د :
ماراَُْك َو ماواراِا مادِااْسَم اوُذاَمخا َنيِذاملا َو«
َنِنِمْواُمْلا َْناَاْ ماقيِرََْات َو ...
» ( هزوت / 944 ) دآ و ؛ ریام هرک درندرک رایتخا ىدجسم هک ىیاه ۀ
و ررفک و داریم
دایم ىادنکارپ تسا دانمؤم
. یز یر ما یکی دیدرت ترسا تحاررص و تیفافرش مدرع ،قافن یاهدروآ
.
یان لاع قح ساسا رز شیاهرواز و دیاقع راهظا یارز قفانم درف اریم هکیز ،دنک
طقف یصصش ژفانم
دم ار یم رارق رظن دهد
( ،بطق 9054 ق ره ج ، 9 ص ، 494 .) ایا ما
،رظن ترسا اریا دانآ مراز یا یو
فافش و تحارص هک دنرادن راتفا و رادرک رد تی
: ِِبِوُلُاق ِفِ َسْيَل ام ْ ِهِ اوْ َِه َ وُلوُقَاي«
» ( دارراع لآ /
914 .)
داجس ماما (
ع ) یا یو قفانم صصش یارز دراشرز ییاه
تسا ی یرراث یعااتگا طزاور رد هک ررگ یا
یز دنرادن یاراه هز یدااتعا :
یم فرح وت از یااره تسا یسک قفانم دنم
، یم غورد ا
وت هز راا و دیو
یم یدعو دهد
، یم یدعو فیُخ یم تنایخ وت هز یدررس وا هز تناما تقو ره ،دنک
از هچنان و دیاان
یرم تربیغ ار وت ،رس تشپ رد ینک تفلاصم وا درنک
( ،یرسیجم 9095
ق رره ج ، 45 ص ، 544 ) . اریا
یم ببس صیاصخ وحن هز دارگید دوش
ة دنرشابن فرقاو قفارنم صصش از یهاراه و قافو :
اَم« راَُِک ن
اَقا ِو وراعَي َم اَقاَِْ
» ورود و قافن هک یسک ؛ ی
ی یهاراه و قافو ،دشاز دایم ا صصرشم دارسنا از ا
یان دوش . جیتن ۀ تسا یعااتگا طزاور رد یصصش این ما دااتعا بیس رما ایا یعیبط .
یاپ رز ،ایارزانز ۀ
دجسم ما یایسرت این ،
اراماران ما ار شیورخ ربماریپ ،لارعتم درنوادخ و ددر
هک یدجسم رد روضح یتح هز
داینز ماجسنا عماگ شصز ۀ
بیسآ دااتعا ینعی یملاسا یم
درنم یرهن ،
یم دنک : اداََْأ ِ ايِ ْ ُقَات َّ «
» . هن رین ترضح دآ طقف
ار یرعاگ هرکیز ،درنتفاین رورضح یدجسم این رد
دنشک شتآ هز ار دآ ات دداد دامرف .
هیزرم هز دآ ایمم ،ییقن رزانز یتح بت داد
دش لید (
،یسربط 9945
،ق ره ج 4 ص ، 994 )
دجرسم رد ررضاح داررفا طرزاور رد تحاررص و تیفافرش فح روظنم هز دنوادخ ،تقیقح رد یم رادشه دجسم رد دآ یاهدمایپ و قافن طخ روضح هز تبسن اتفررارارق ما ار داناایرسم ات دهد
اد رذحرز یطخ این رد در
نیمم و ۀ وهارف ار یعااتگا ماجسنا یدرک
شاز د .
تسادق یدجسم دارفا تاین هب یشخب
یدرش یدیرشک ریوصت هز اوقت یانبم رز دآرق تایآ رظنم ما دجسم سیسمت و ترااع ما مود هنوا اما تررسا :
« وااْقماتلا ىااَلَى َسااُِِِّأ دِاااْسَمَل ...
اوُراامهَ َتَاي ْ َأ َ وااُّبُِي اااجِو ِ اايِ ِ اايِ َموااُقَات ْ َأ ُّْااَ َأ حمْوااَاي ِ موَأ ْنااِم ُّ ااُِي ُمللَّا َو
نيِراِِهم ُمْلا
» ( هزوت / 948 ) ؛ ...
ترسا رتراوارس ،یدش انز اوقت هیاپ رز ایتسصن مور ما هک ىدجسم هک ار
دآ رد هک [
ماان هز ] ىتسیا [ . و ] ىنادرم ،دآ رد ادرخ و ،دنمارس اارپ ار دورخ درنراد ترسود هک دنا
ىکاپ داهاوخ هک ار ىناسک ىم تسود دنا
دراد . تراهط ایا و یرهارظ وسق ود ره یارز یدارا لماش
تسا ینطاز (
،یماریش مراکم 9949
ج ، 8 ص ، 904 .) دایز ایا از
، تین هز یاه یدارفا یم یراشا دنک هک
ماقا دصق ۀ اعش ئ دجسم رد ر ار
دنراد . دایز دوخ ایا ةدننک
ساسا رز یدجسم راا هک تسا بیطم ایا
انز اوقت وش دمآ دآ رد هک یدارفا ،د تفرو
یم
،دننک دنرادن شیوخ تراهط رگ یتین .
یعورن داریز ایا
هنیمم تسا دانآ هز اظ اسح یارز یماس .
بیطم ایا دیؤم دجسم دوماریپ تایاور ما یخرز دن
. ربماریپ
مرکا ( ص ) یم دنیامرف : یاهماان سک ره چنپ
،درنک هماقا تعااگ تروص هز دجسم رد ار دوخ هناا
دیربز كین دااا وا رز سپ (
،ییماع رح 9049
ره ق ج ، 8 ص ، 581 .) دآ ما یررگید تیاور ساسا رز
تفر ،ترضح ترسوا دارایا ررز یاوا دجسم هز صصش دمآو
( ،وتارح یرزا ارزا 9091
ق رره ج ، 1 ،
ص 9411 .) تفر دجسم هز هک یصصش هز تبسن ینعی دراد دمآو
، دیاز وا دارایا هرز تبسن ریخ اظ
دوش . یملاسا ژماوگ رد دجسم یساسا یاهدرکراک هیاگ ما ،ایارزانز رنیمم دارهن ایا هک تسا ایا
ۀ
یم وهارف ار وه هز دانآ دااتعا هجیتن رد و رگیدکی هز تبسن دارفا اظ اسح نک
د . قریرط ما رما ایا
داماس شیپ هز یشصز رف
دجسم داهن رذگهر ما رگیدکی هز تبسن دارفا ینهذ یاه یم ققحت
دزای .
دارفا نیب طباور راتخاس یحارط
از و هکلاش یام
ۀ بکرم دجسم و تسا ایموممم و تعااگ ماما ما
ۀاه یوحن هز دجسم یاهدرکراک
یم تمشن رصنع ود ایا ما دنریا
. یرسررز تاریاور و ترعااگ مارما ایرز لرزاقتم طاربترا دورماریپ
شقن و ایموممم ایز رین و ایموممم ره هک ییاه
كی درنراد شیورخ یارگیاگ بسانت هز
، اریا دریؤم
یا ایز یطابترا راتخاس هک تسا بیطم هنوا هز رصانع ا
ءررگ ییامداراتعا هک تسا یدش یحارط یا
ییادگ ریذپان تسا دآ . لوسر ادخ ( ص ) یم دنیامرف : درنیاان یرعاگ رره ترعااگ مارما ة
دارنآ - رد
دنوادخ یاگشیپ -
تسا . ایرتهز دوخ تعااگ تماما یارز سپ دینیرارز ار اه
( یسیجم ، 9095 ق ره ،
ج 88 ص ، 941 .)
یساسا ما یکی ور ایرت
یاه یدع دااتعا و دانیاطا رز صصش تماما هز دااتعا نمؤم ما یا
ا هز د
هز ،تسا یدش یداد رارق وا هک یروط
چیه دودز یسک راا یدهارشم ترعااگ مارما ما یتخانرش هنوا
دنک یدع هک نمؤم ما یا ا
یدرک ادتقا وا هز د ماما دآ تقاثو و تلادع رز یاوا دوخ ،دنا
تسا . ررز یولاع
ایا
، دوخ یسک راا دنادن لداع مدرم ما یتعااگ تماما یارز ار
، لداع ار وا ایموممم یلو دننادز
،
درریگز یدرهعرز ار ترعااگ دآ تماما تسا ریاگ (
یورسوم ،یرنیاصلا 9941
ص ، 544 .) هرنوا رره
یز یواکاو و سسجت لیلد
رد ةراز رنمؤم هراه یورس ما تعااگ ماما یارز درف تقاثو مارحا ا
ممت د
تسین یدع دااتعا فرص و ا
صصش كی هز ی
، یم وهارف ار دااتعا تابگوم نک
د . هرز هلوقم ایا رورط
نمؤم ایز ار اظ اسح ور ویقتسمریغ ا
شیارفا د یم
دهد رگیدرکی ارز دارنآ سرنا و ترفلا ببس و
یم دوش . ،یفرط ما دگاسم رد ایموممم طزاور حطس رد امدااتعا لماوع هیاگ ما
، لاعلاروتسد ژضو یاره
هگ هک تسا یقلاخا و یهقف ت
دآ ییصا یریا رره رد تارفلاتخا موررز و رورهظ ما یریاوریگ اره
یحطس
، تسا فیتصم یعااتگا تاقبط هیاگ ما .
ما یهن دجسم رد رخافت
، نوان ۀ اریا مراز یرهن
اره
تسا . مرکا ربمایپ (
ص ) دنیامرف یم :
یدرش یرهن دگارسم رد رگیدکی هز مدرم ترخافم و تاهابم ما
تسا . یهن ایا لیلد یاه اد ینواانوا در
. یاگ ما ۀ ایا لیلد اه رد داررگید هز یرخافم و تاهابم ریثمت
یز داجیا تسا یموسدااتعا و یدااتعا
، یرخرز رز یخرز رخافت و یتاقبط فلاتخا هک حیضوت ایا از
یز ببس رگید یداع شصز یدااتعا
رگید شصز هز هعماگ ما یا یم
دوش نیمم و ه یم وهارف ار هک دنک
یز ساسا رز دارفا یدااتعا
ویظنت ار شیوخ طزاور
،دننک ساسحا كیرحت و ریقحت ببس رخافت اریم
یم فطاوع و دوش
. ترورص هرز یدشریقحت صصش هک تسا یعیبط دارشن شنرکاو دواارنوا یاره
یم وهم هک دهد دآ ایرت
یم یشورفرصف و تاهابم هک تسا یسک هز دااتعا بیس اه دنک
.
افت ساسا رز هن دجسم رد دارفا طزاور ،ایارزانز تو
یعااتگا یاه
، یرحارط اورقت ساسا رز هکیز
تسا یدش .
نیمم رما ایا ۀ
رگیدرکی هرز دانآ تزارق و یعااتگا فیتصم تاقبط ایز دااتعا شیادیپ ار
یدرک وهارف و
یعااتگا ۀیامرس یم دیلوت
دنک .
لودج 2 . یحارط بوچراچ دامتعا داجیا روظنم هب دجسم تیروحم اب هدش
زاسدامتعا یلصا قرط قرط
زاسدامتعا یعرف زاسدامتعا یجورخ رصانع
لزاقتم طزاور رد هشیدنا حیحصت تریصز
قافن طخ هز تبسن یشصز تحارص و تیفافش
تسادق تاین هز یشصز اظ اسح
دارفا طزاور راتخاس یحارط م و ماما طابترا یحارط
م موم یارز ماما هز دارفا دااتعا ددادرارقانبم
ماما تقاثو مارحا
ایموممم طزاور یحارط تاقبط روهظ و مورز ما یریاویگ
یعااتگا
یامرس شیازفا رد نآ شقن و دجسم داهن رد تکراشم رگامن یسررب ة
یعامتجا
تکراشم موهفم وه و مازرید ما
دواانوا تائاضتقا بسانت هز داسنا یعااتگا تایح شیادیپ از دامم
هز دآ یویش یاه تسا یدوز هگوت دروم دواانوا .
ایا ما
،رظن هرک دنرواز ایا رز یخرز لراع و ررظن
یایهافم رد و هعماگ ره اطز رد تکراشم دننام
دآ درننام و اراجنا ،یراکاه ،داحتا ،یگتسبلد اره
دولاش ویدق ما و تسا هتفهن ة
داسنا یعااتگا شیادیپ ترسا یدرش یرقیت رشز عون یتخانش
( یرربکا ،
9989 ص ، 58 .) عت تکراشم یارز فیر
یاه نواانوا تسا یدش دایز ی .
یخرز تکراشم ار
هز رنعم ا ی
هز هز یصصش ژزانم اتفراراک ویهس روظنم
مادقا رد ددش ی
یعاگ هتسناد درنا ( ینرسحم و
،یهیلارارگ
9985 ص ، 95 .) ایز دامماس راک یییالا
(I.L.O)
یورا ای دارفا وهس ار تکراشم داممارس یاه
و هرتفای
ژیرست رد یداصتقا لاعف تیعاگ فادها
داصتقا یم دایز یعااتگا و ی دنک
( یربکا ، 9989 ص ، 51 .)
اینچاه
، دش هتفا تکراشم فیرعت رد تسا ی
:
« یعاگ لات و ششوک یانعم هز یمدرم تکراشم
دارشدوخ فادرها هرز یزایترسد ددرصرد ژزانم فلاتئا از اضعا هک تسا ینامماس بو را كی رد دنتسه . شم ما كی ره هک تسا لاعف یدنیارف تکراشم ،هجیتن رد تکرا
طرساو هز داادننک ۀ
،هرشیدنا
یرم بریغرت یتکرارشم لراع و مادرقا هز داشلاعف تراظن و لممت دنورش
» ( اریکما و یرارفغ
، 9989 ،
ص 519 .) ایارزانز
، یم ار یعااتگا تکراشم رف داوت
ا دامماس دنی هتفای
هرعماگ داررفا یورس ما هک تسناد یا
هز روط فده اتشادرظنرد از یعاگ و هنابیطواد ،هناهااآ
ویهرس روظنم هز صصشم و ایعم یاه ددرش
یم ماجنا تردق ژزانم رد دریا
. یتکرارشم یاهداهن دوگو ،یتکراشم این دوهش درننام
اراجنا ،اره
یورا دامماس ،اه
تسا یتلودریغ و ییحم یاه (
ایکما و یرافغ
، 9989 ص ، 519 .) ترسا ررکذ دایاش
عااتگا ای یورا كی رد تیوضع
، سا یعااتگا تکراشم ما كفنم ت
. هرز مررگت یتیورضع ره اریم
تکراشم یان رجنم
دوش . ما ینواارنوا لریتد هرز اما ،دشاز یعااتگا و یورا وضع درف دراد داکما
رین و ارتشم یاهراجنه اتشادن هیاگ یز
دااتعا ی یورا یاضعا رگید هز
، رف رد ا یعاراتگا یاهدرنی
ن تکرش دانآ نک
د .
ف تکراشم رااان تفا دیاز رذگهر ایا ما ار
دنی ی سارسا رز تکراشم هز درف لیاات ما هک تسا
عورش دااتعا و ارتشم یاهراجنه یم
دوش و داممارس اری و یوررا كری رتسز رد و دآ ررگ
قرقحت
یم دزای . یم تکراشم دشاز رطم حطس ود رد دناوت
. هز لیاات دااه هک تکراشم ینهذ دعز ،تسصن
هجیتن رد هک تسا یعااتگا تکراشم
، لماوع ریاس و دااتعا هنیمم
یم داجیا دارفا رد ماس دورش
. ،مود
تکراشم یراتفر و ینیع دعز
، ویاصت و ارگا ،تراظن ،تیوضع تروص هز هک یرم مورز یریا
،درنک
تسا دارفا ینیع دنویپ دااه هک (
،یوسوم 9984
ص ، 14 .) شقن دجسم ی
یز ایریعت و لیدز رد یدرننک
هنیمم دراد دارفا تکراشم یارز یماس .
ترسصن حطرس رظنم ما دجرسم دارهن ترفا دریاز تکرارشم
یم شاز یبسانم رتسز تکراشم ما دعز ایا ققحت یارز دناوت ،د
لکش عااتگا اریم تریروحم ارز هتفرا
کرتشم یاهراجنه دجسم ی
راتفر و هشیدنا داعزا رد دراد
. اریا ررز یولارع
، رنیمم ۀ هرز داررفا داراتعا
تسا وهارف دجسم رتسز رد رگیدکی .
یم رصنع ود ایا بگوم دناوت
رد تکرارشم هرز دارفا لیاات تا
وهارف ار دآ ینهذ دعز نک
د . رترسز رد دآ یرنیع درعز رد دارفا تکراشم یارز هنیمم ،رما ایا ققحت از
تسا وهارف دجسم .
اصحا لزاق دجسم خیرات لوط رد دعز ایا ما یددعتم یاهرتسز یدش
تسا .
م یدابع دعز رد هک تسا دارفا تکراشم قیداصم ما یکی تعااگ ماان روصت دجس
ترسا یندش
یم وهارف یدابع لااعا حطس رد دارفا تکراشم یارز ار هنیمم و دنک
. یکسانم دننام ،ترعااگ ماران
و فاکتعا دآ رگ
ره رد هک تسا دراوم ایا هیاگ ما كی
دآ ما هرک تسا یدش یدیشیدنا یریزادت اه
دآ هز تردابم از درف یم رارق تکراشم دایرگ رد اه
دریا .
رز رگید رتسز تسا یدش رطم یشمومآ دعز رد دارفا تکراشم یا
. هرز دجرسم ،یریاور ژزانم رد
ویع و مومآ یارز ییحم داونع ترسا یدش یفرعم یمودنا
. اریا رد هرنیمم ادرخ لورسر (
ص ) رد
اراماان دروم هس رد رگ دجسم رد یتسشن ره ،رذوزا هز یشرافس ر
ار یرایع ثرحز و اتفارکذ ،دد
تسا هتسناد یدوهیز (
،یسیجم 9095
ق ره ج ، 44 ص ، 81 .) یرگید یاهرتسز درننام
مارجنا دداد رورما
ماقا و ییاضق ۀ
دآ رد یهلا ماکحا یارگا و لدع (
،یئاسحا 9044
ق ره ج ، 5 ص ، 900 ) یمارظن روما ،
یمدرم جیسز و (
،یدقاو 9911 ص ، 945 ) و
،دآ رگ داشن هک تسا ایا ةدنهد یاز دجسم
د و لحم هز
لیدبت دآ هز مدرم عوگر یارز ییفحم لکش از مدرم دوخ و یدش
هز دآ رد دواانوا تاعااتگا یریا
یموح رد شیوخ روما ریزدت دنمادررز فیتصم یاه
.
هجیتن و ثحب یتاذ یا یو یعااتگا ۀیامرس
یم لکش یعااتگا طزاور رد هک تسا ایا دریا
. رگید ریبعت هز
، دورد
یم دارفا طزاور راتخاس داوت
یعااتگا ۀیامرس تفای ار
. ایا رز ممت ،ساسا ۀ
لیکرشت ییصا ۀیامررس
یعااتگا دانآ ایز یراتخاس دنویپ قیرط ما ات تسا عااتگا كی رد روضح یارز دارفا لیاات
ۀیامرس
یعااتگا دریا لکش
. لیاات یدشدای كی رز ینتبم هفلؤم یرس
رد داررفا ریگنا ببس هک تسا ییاه
کبش هز اتسویپ ۀ
تسا یطابترا .
وهم هفلؤم ایا ایرت نه اره
ترسا داراتعا و ارترشم یارهراج .
دارهن
دجسم رد وهارف عاراتگا رد رورضح هرز دارفا ریگنا و لیاات یارز هنیمم ددرک ی
وجرسنم
، شرقن
یم افیا یساسا دنک
. شقن ایا ود ما ینیرفآ
یم ماجنا رظن دریا
. ارترشم رارجنه ررز یرنتبم ،ترسصن
ماقا ییاع قیداصم از و داایا ۀ
اتیا ،ماان ی تیشخ مدع و تاکم رریغ ما
، ییارهراجنه دریلوت ببرس
دننام یرعاگ ماورق و تزلارص و تیایاص ،لزاقتم تدعاسم ،دواعت ،دهعت ،یعاگ تیوه ساسحا
یم
؛دوش داررفا داراتعا ددادرارق انبم ،اظ اسح ،تحارص و تیفافش هک تسا دااتعا رز ینتبم ،مود
ماما هز تعااگ ماما تقاثو مارحا یارز تعااگ
، و و مورز ما یریاویگ ما یعاراتگا تاقبط روهظ
ااتعا قیداصم د
تسا دجسم داهن رد ام .
ود ایا لیصفت از هبنگ دایز هک ییاه
دارفا ریگنا ببس ،دش
لیاات و و دجسم داهن رد روضح یارز دانآ هز یشصز دآ عااتگا
یدش ما لوا ءررگ قرقحت بگوم و
یعااتگا ۀیامرس یم دجسم داهن تیروحم از
وش د .
یامرس تسا حضاو ۀ
کت ایو رطقن هز ینامم دآ ققحت و عااتگا رد روضح هز دارفا لیاات ما هتفای ۀ
یم دوخ تایرع یامرس هک دسر
ۀ یدشدیلوت یارز
عااتگا فادها یدرشدای
درریگز راررق .
ما ررما اریا
یحرم رد دانآ ینیع دنویپ ،تقیقح رد و دارفا تکراشم قیرط ۀ
یم تروص راتفر دریذپ
. دجرسم داهن
هز هک یهاگیاگ لیلد یدرش گارحل دآ یاررز هرک ییارهدرکراک و یدرش فیرعت دآ رد ملاسا ردص رد
ما هرک درشاز دواارنوا فادرها از فیتصم تاعااتگا رد دارفا یاریذپ دناوتز هک دراد تیفرظ ،تسا ینهذ دنویپ دااتعا و ارتشم یاهراجنه قیرط دنراد
.
داهنشیپ اه دش دایز هچنآ یانبم رز
، یارز ریم رش هز ییاهداهنشیپ گنررپ
ۀیامررس داجیا رد دگاسم شقن ددرک
یم دایز یعااتگا دوش
:
داهنشیپ یاه یدربراک
تسا ریم رش هز رضاح قیقحت یدرزراک یاهداهنشیپ :
عسوت ۀ هیحم دگاسم و روحم
ۀضرع نکاس ماین دروم تامدخ ا
هیحم د
؛
عسوت ۀ دواارنوا یاهداهن سیسمت از دجسم یاهدرکراک درننام
یلارم و یدارصتقا یارهداهن ،
و یشمومآ ،یگنهرف دآ رگ
روظنم هز اتفرارظنرد
یس هقی یاه نکاس دواانوا ا
هیحم د
؛
عااتگا طزاور قیاعت ی
تکراشم قیرط ما روحمدجسم دداد
دارفا همانرز رد دواانوا یاه
؛
