ظن یبوچراچ رعش رد ذخا باب رد یرواد یارب یر
ِمظن ۀیرظن یانبم رب یناجرج رهاقلادبع
مسیلامرف ۀیرظن و یسور
دمحم یدارم یداه
یبرع تایبدا و نابز هورگ رایشناد ابطابط هملاع هاگشناد
ئ ی
اشروخ قداص
ا و نابز هورگ رایداتسا ابطابط هملاع هاگشناد یبرع تایبد
ئ ی
موم جاح ماسح
*ن
یوجشناد تشر یرتکد ۀ ا و نابز ابطابط هملاع هاگشناد یبرع تایبد ئ
ی
ص زا(
61 ات 80 )
:تفايرد خيرات 29
/ 09 / 1395 ، :شريذپ خيرات 25
/ 11 / 1396
هدیکچ
نيا هعلاطم یم دشوک یبوچراچ یرظن یارب یرواد رد باب عوقو ذخا رد رعش حرط دنک . شسرپ نيا تسا
هک اب هچ یرایعم یم اوت ن هب مکح عوقو ذخا رد رعش زا رخأتم مّدقتم رعش داد
و اب هچ یشور یم ناوت
ۀوحن یبايزرا ار ذخا نيا یلیلحت هعلاطم شور ؟درک
دنور یداقتنا یهاگن اب ادتبا .تسا یقیبطت –
یم یناوخزاب یبرع تغلاب تنس رد یرعش تقرس تاعلاطم یم دیکأت یناوخزاب نيا رد .دوش
هک دوش
رج رهاقلادبع هدنکارپ دراوم رد ،مظن ۀيرظن هب طوبرم ثحابم نمض رد یناج
رعش رد ذخا ۀیضق هب یا
ماظن یشور ،مدقتم راعشا زا رخأتم راعشا رد ذخا عوقو لیلحت یارب و هتخادرپ سپ هک هتسب راک هب ار دنم
یم نییبت لیلحت نيا رد یو شور تسخن ،انبم نيا رب .تسا هدش هتفرگ هديدان یو زا سپس .دوش
شور
تسیلامرف شور اب وا لیلحت لیلحت یارب سور یاه
یخيرات ۀطبار راعشا
هسياقم یم دوش هسياقم نيا .
یم ناشن ۀيرظن دهد هدرک هئارا رهاقلادبع شور اب هباشم یشور لیلحت نيا یارب متسیب نرق رد مسیلامرف
د یارب یرظن یبوچراچ ،هيرظن ود نيا نایم کرتشم ینابم ساسا رب سپس .تسا رد ذخا باب رد یروا
یم حرط رعش یم دیکأت بوچراچ نيا رد .دوش
رایعم هک دوش رودص
مکح رد باب عوقو
،ذخا کارتشا طقف
ود رعش رد تسبراک هزاسرنه یاه ون تسا . ۀوحن یم یبايزرا شور نيا اب زین ذخا عوقو لیلحت هک دوش
هزاسرنه دوش یاه
د رعش ود زا کي ره تخاس رد یدرکراک هچ کرتشم هتشا
ۀوحن نایم ۀسياقم .دنا
هزاسرنه درکراک یم کرتشم یاه
رد ماجنارس .دهد ناشن ار مدقتم رعش زا رخأتم رعش ذخا ۀوحن دناوت
ساسا رب یقیبطت ۀعلاطم کي رایعم
و شور
،روکذم
ًلامع راعشا نایم ذخا عوقو ۀوحن زا توافتم عون دنچ
یم لیلحت .دوش
هژاو :یدیلک یاه
رس ،رعش رد ذخا ،یناجرج رهاقلادبع ،یرعش تق
،مظن ۀيرظن مسیلامرف
.
* ۀمانايار. :لوئسم ۀدنسيون
1 . همدقم
ضق ۀی ذخا
ًاتدمع هک ،رعش شنيرفآ رد نارگيد راعشا زا ناونع اب
« یرعش تقرس »
یم هتخانش دوش
، شلاچ زا کي راعشا یسررب هکارچ .تسا رعش دقن یاياضق نيرتزیگنا
رعاش یدقن نینچ وترپ رد
،
ًامیقتسم ثأت وا یبدا هاگياج رب
یم ری دراذگ هک رد وا ايآ
شنيرفآ یرعش
ًافرص اي هتشاد یتیقلاخ هدرک دیلقت
و ؟ یکدنا اب و هتفرگ ار نارگيد رثا اي
؟تسا هدرک هضرع دوخ مان هب رییغت هب هک یریطخ جياتن اب دقن نيا تیمها
،دراد لابند
یم اضتقا باب نيا رد یرواد هک دنک
، تابثا یماکحا اب ريذپ
زا رود هب مع ا
و هقیلس لا
ضرغ یزرو دشاب هارمه .
تابثا ماکحا رودص هب زیچ ره زا شیپ هراب نيا رد ريذپ
رایعم ی
یشور و ذخا عوقو صیخشت یارب ۀوحن لیلحت یارب
این ذخا رایعم ینعي ؛تسا دنمز و
شور ی هک تباث هب دقن ماجنا زا شیپ
هنوگ ّلدتسم یا دنشاب هدش فيرعت
دقن رد دنناوتب و
هنومن اه هب .دنوش هتسب راک هب ناسکي روط رضاح شهوژپ زا فده
هب ندیسر رایعم نینچ
تسا یشور و .
نياربانب نيا شهوژپ یم دسرپ یم یشور هچ و رایعم هچ اب رد ذخا عوقو باب رد ناوت
؟درک یرواد رگيد رعش زا رعش کي نآ زا ۀیضق هک اج
« یرعش تقرس »
هنیشیپ یبرع تغلاب تاعلاطم تنس رد نيريد یا
،دراد رابرُپ و یارب
روکذم شسرپ هب خساپ ،
هلاقم نيا هناخباتک قیقحت شور اب
یا هب
لیلحت عبانم رد یرعش تقرس تنس نيا
ياهن و هتخادرپ
ًات دبع ءارآ هب یناجرج رهاقلا
مظن ۀيرظن نمض باتک ود رد
زاجعلإا لئلاد لابلا رارسا و
غ ة .تسا هدیسر رگيد یوس زا
نآ زا متسیب نرق رد هک اج یسور مسیلامرف ۀيرظن ،یدلایم
زین یخيرات رّوطت ثحابم رد
کي اب راعشا طابترا ۀیضق ،رعش هدرک لیلحت ار نامز رتسب رد رگيد
، ،خساپ هب ندیسر یارب
تسیلامرف ءارآ اه
زین رد نيا هراب یسررب تسا هدش هب ؛
هژيو لیلد نيا هب هک
دقن ینابم
تنس رد رعش یبرع تغلاب
لیلحت ینابم اب ، لباق تاکارتشا یتسیلامرف
دراد یهجوت
( ک.ر :
،ینکدک یعیفش 1391
: 295 .)
راتشون نيا رد ادتبا
خيرات یدرکيور اب یبرع تغلاب تنس رد یرعش تقرس تاعلاطم
یم یسررب یداقتنا سپس و دوش
رب لیلحت ءارآ رهاقلادبع یرعش تقرس ۀرابرد یناجرج
یم زکرمت مظن ۀيرظن رد .دوش
هتبلا نوچ حابم ث نيا رد یو هراب
نودب یمظن صاخ رد
ود قباس باتک رکذلا
جارختسا زا سپ ات هدش شلات ،هدش هدنکارپ ثحابم نيا
ود زا
هب ،باتک نآ
اه هدیشخب یقطنم یمظن هب ،دوش
هنوگ ناوتب هک یا زا
ءارآ یو هجیتن یا
.تفرگ نشور تسیلامرف ءارآ ،نآ زا سپ
ش روطت ریس رد راعشا ۀطبار باب رد اه هعلاطم رع
یم .دوش هتبلا نوچ هراب نيا رد زین ناشيا ثحابم ب
ر نآ فلتخم تاعلاطم ،تسا راوتسا اه
زین ثحابم نيا هدش شلات رد
یقطنم یمظن هئارا
وش ن .د
ًاتياهن قیبطت یلیلحت رذگ زا ی
تسیلامرف و رهاقلادبع ءارآ نایم اه
، یارب یشور و ،ذخا عوقو هب مکح یارب یرایعم
ۀوحن لیلحت یم حرط رگيد یرعش زا رعش کي رد ذخا عوقو
.دوش نيا یارب اما هک
نيا
حرط ،دنامن یقاب یرظن ۀعلاطم دح رد تسبراک ۀوحن رخآ شخب رد
شور و رایعم
بولطم
ًلامع یرواد یارب یم هداد ناشن
.دوش ،یلمع قیبطت نيا ساسا رب
طباور
یم راعشا نایم هک ینوگانوگ دناوت
مکاح دشاب حم جنپ رد ، یم ماجنا رو
.دوش
شهوژپ نيا ۀنیشیپ رد تسخن ،
ۀزوح رد یناوخزاب
یرعش تقرس تاعلاطم زا دياب
دنچ باتک هتسجرب :درک داي
جهنلما دقنلا ي
برعلا دنع
شور هک رودنم دمحم زا دقن یاه
رد نيا تاعلاطم هدرک لیلحت ار
باتک .تسا
بيرعلا دقنلا في تاقرسلا ةلکشم
دمحم زا
راّده یفطصم
ة
عبانم هک تاعلاطم نيا
ار یسررب هدرک .تسا باتک ةیبدلأا تاقرسلا زا
نابط یودب ه
هک .تسا هدرک یواکاو ار دیلقت و راکتبا عوضوم هب تاعلاطم نيا درکيور
ا زین بولطم دمح رد
باتک هدقنو هتغلاب :یناجرجلا رهاقلادبع
،
ًافرص هب ءارآ دبع رهاقلا
رد عوضوم نيا هجوت
هدرک تسا . یوس زا شهوژپ یخرب رگيد
اه تاعلاطم زین تقرس
ار یرعش اب
تینتمانیب ۀيرظن هداد قیبطت
دنا هک د ر دياب هنیمز نيا ادتبا
ود زا باتک عماج
:درک داي
بيدلأا ذخلأا نم صنلا لخادتلا یلإ
ي
شونق دمحم زا هک
یلصفم شرازگ زا
عوضوم اه و شلاچ یاه تاعلاطم هدرک هئارا یرعش تقرس
، و سپس نيا اب ار تاعلاطم
ۀيرظن باتک .تسا هدرک هسياقم تینتمانیب
عشلا صانتلا ير
تاقرسلا ةیضقل یرخأ ةءارق :
زا
هک یندعسلا یفطصم نماد رد
ۀ یعیسو هب هسياقم نيا هتخادرپ
.تسا ب هولاع
، دمحم
دبع بلطملا زین
رد باتک
ایاضق دبع دنع ةثادلحا نياجرلجا رهاقلا
ًافرص تقباطم هب ءارآ
دبع هاقلا ر اب عوضوم نيا رد يرظن
ۀ تینتمانیب هدرک هجوت
رد .تسا هلاقم
یا رتزکرمتم ،
ءلاع دیسلا ناضمر نيدلا زین
دبع ماملإا ینب صانتلا ةرهاظ
ردایلوجو نياجرلجا رهاقلا
افیتسیرک
،
دبع ءارآ رهاقلا ار باب نيا رد
ًافرص وترپ رد راذگناینب ،اوتسيرک ایلوژ ءارآ يرظن
ۀ
تینتمانیب
، سررب .تسا هدرک ی رهاقلادبع رایعم هک دشن تفاي یشهوژپ اما همه نيا اب
و ،ذخا عوقو هب مکح یارب ر
ار رعش رد ذخا لیلحت یارب یو شو صخشم
.دشاب هدرک
دياب هتبلا هجوت
هک تشاد تسد
یو هک یشور و رایعم هب یباي شباتک ود رد
رظن ّدم
دراد مزلتسم ، جارختسا
طوبرم ثحابم ه
، نآ میظنت اه
یقطنم یماظن رد نآ لیلحت و ،
اه
مظن ۀيرظن وترپ رد تسا
؛ نيا و یمادقا هک تسا رد
رضاح ۀلاقم یم ماجنا
دوش .
اما رد ۀنیمز طبار یسررب دبع ءارآ ۀ
تسیلامرف ءارآ اب رهاقلا اه
ۀلاقم زا دياب
« بسانت
يرظن ود هب هجوت اب اوتحم اب راتخاس ۀ
یيانشآو مظن یيادز
» هطم و یسایقم نسح زا هر
ءارآ یدننامه هک درک داي یجرف ناشيا
یيانشآ عوضوم رد ار تباث یيادز
یم دنک هتبلا .
یسنوتلا سابع زین
رد همدقم ۀلاقم ۀمجرت رب شا
«
ًاکینکت هرابتعاب نفلا
» روتکيو زا
یکسفولکشا یيانشآ ۀديا نآ رد هک
،هدرورپ ار یيادز یدننامه نيا هب
هدرک هراشا
؛
نانچمه هک شهوژپ یاه ءارآ نایم یلک تهباشم هب زین یرگيد مرف و رهاقلادبع
تسیلا اه
هراشا هدرک دنا هلمج نآ زا ؛ تلااقم
« یناجرج تغلاب ۀيرظن رد راتخاس و مظن
»
،فرشم(
1386 : 311
،)
« یدننامه یسررب دقن و یيارگراتخاس اب یناجرج رهاقلادبع تايرظن یاه
ون
»
،مساقدیس و یداه(
1392 : 137
« )،
وم راتخاس ۀدیصق یياقیس
فسلف ة ایحلا ة بتکم ۀياپ رب
مسیلامرف
»
،یدابآزيد و یکسارمل(
1393 : 36 )
و ،
هب هژيو باتک تاملک زیخاتسر زا
اضردمحم
ینکدک یعیفش هک
رب نییبت تسا هدرک گنرد تهباشم نيا
،ینکدک یعیفش(
1391 : 295
.)
نيا اب همه اما هب هک دشن تفاي یشهوژپ یقیبطت ۀعلاطم
دبع ءارآ باب رد رهاقلا
قرس ت تسیلامرف ءارآ اب ،یرعش .دشاب هتخادرپ رعش روطت باب رد اه
رضاح ۀلاقم نياربانب
رب هولاع لیلحت
ءارآ ،رهاقلادبع ۀطبار
تسیلامرف ءارآ اب یو ءارآ اه
ار زین یسررب دهاوخ
رذگهر نيا زا ات ،درک .دسرب رعش رد ذخا ۀیضق باب رد یرواد یارب یرظن یبوچراچ هب
2 رد یرعش تقرس . تنس
یبرع تغلاب تاعلاطم
ۀیضق تقرس
،رعش شنيرفآ رد ذخا اي نيريد زا
نيرت یاياضق تسا یبرع تغلاب شناد هک
هب و هدش حرط رعش دقن ثحابم نمض رد مود نرق زا باتک رورم
یرایسب ّلقتسم یاه ار
و هداد صاصتخا دوخ هب هتفر
هتفر رد تباث یثحبم هب ۀمتاخ
باتک یاه ليدبت تغلاب
تسا هدش
ک.ر(
: ،یولاح 1990 : 170
نيا یلصا ۀلئسم عوضوم نيا رد ).
تسا مادک هک
هدورس رگيد نارعاش لابق هک یياهرعش زا ،رعاش کي راعشا زا شخب
؟تسا هدش هتفرگ ،دنا
نيا زا روظنم
« ندش هتفرگ
» زا یرثا یانبم رب ار دوخ رثا یرعاش هک تسا نيا
هدرک قلخ رگيد یرعاش ب
دشا ،ود ره اي و نآ ظفل اي رثا نآ یانعم نتفرگ قيرط زا و
هدرک هئارا دوخ مان هب ار رگيد یرثا دشاب
ةنابط(
، 1988 : 275 ،یصاع و بوقعي ؛ 1987
: 58 ؛
،شونق 2013 : 16
هک ینادقان.)
یم اوران رعش شنيرفآ رد ار یلمع نینچ هديد
اب ار نآ ،دنا
تقرس نوچمه یفنم یتاحلاطصا راغإ و
یم فصو لاحتنا و ه ندرک
نيا هک ینادقان و د
یم رعش ندورس تعیبط ار لمع تسناد
و ءاذتحا و ذخا نوچمه تبثم یتاحلاطصا ،دن
ر سابتقا یم راک هب نآ فیصوت رد ا
دنتسب
ةنابط(
، 1986 : 34 ،شونق ؛ 2013 : 18
، 32 .)
هب زابريد زا یبرع رعش نادقان فشک
ّدقتم راعشا رد رّخأتم راعشا ذ خآم م
مامتها
هتشاد دنا و هنومن هباشم یاه ی
ار یم هک هتفاي دنا مه یم هئارا مه یاپ هدرک
.دنا زا مادقا نيا
باتک رد موس نرق لياوا و مود نرق رخاوا یياه
هریغ و نآرقلا نع تیمکلا تاقرس نوچ
انک نبا زا ةس
وف(
207 )ق.ـه
هیلع اوقفّتا ام و ءارعشلا تاقرس ،
تیکس نبا زا
وف(
243 )ق.ـه ،
راغإ ة ءارعشلا یلع ریثک
ّکب نب ریبز زا را
وف(
256 )ق.ـه
ءارعشلا تاقرس و روفیط نبا زا
وف(
280 )ق.ـه
تسا هتفاي همادا عوضوم نيا هب طوبرم راثآ ۀیقب رد و هدش زاغآ
راّده :ک.ر(
ة ،
1981 : 88
سپس اما.)
زا مراهچ نرق عوضوم نيا
ۀبنج ینف یارب هلأسم نيا و هتفاي یرت
هدرک لمع هنوگچ مّدقتم راعشا زا ذخا رد رّخأتم راعشا هک هتفاي تیمها نادقان دنا
؟
هتسجرب ،رظنم نيا زا هنومن رکذ هب هک یراثآ نيرت
هدرکن هدنسب ذوخأم و ذخآ یاه دنا
و زا ۀطبار عون نایم
نآ زین اه هتفگ نخس دنا
ترابع ، زا دنا
بيأ ینب ةنزاولما تحبلا و ما تم
ي
زا
یدمآ
وف(
370 )ق.ـه
ةرضاحملا ةیلح ،
یمتاح رفظم نبا زا
وف(
388 )ق.ـه
بنتلما ینب ةطاسولا
،و
وف( عیکو نبا زاهنم قورسملا و قراسلل فصنملا ،)ق.ـه392 وف( یناجرج یضاق زاهموصخ
393 )ق.ـه
نیتعانصلا باتک ، یرکسع للاهوبا زا
وف(
395 )ق.ـه
دمعلا ، ة قیشر نبا زا
وف(
456 )ق.ـه
رئاسلا لثملا و وبا زا
نبا حتفلا ریثا
وف(
637 )ق.ـه
.
هب(
،یدملآا :ک.ر بیترت 1992
:
345 ،یمتاحلا ؛ 1979
: 203 ،یناجرجلا یضاقلا ؛ 1966
: 186 نبا ؛ ،عیکو 1994 : 102 ،یرکسعلا ؛ 1419
:
196 نبا ؛ ،قیشر 1981 : 280 نبا حتفلاوبا ؛ :ریثلأا
1939 : 366
لاطم اب نادقان عبانم نيا رد .)
ۀع
هنومن هدیشوک اه ۀطبار عون دنا
ار ذوخأم و ذ خآ راعشا نایم زین
نآ .دننک نییبت نيا رد اه
ًلاّصفم ار طباور نيا عاونا اتسار هتسد
هدرک یدنب دنا
هدرک ثحب نيا زا و ،عون ره رد هک دنا
هب هطبار عون هچ یيانعم اي یظفل ظاحل یشزرا هچ هطبار ره و دراد دوجو راعشا نایم یا
یم نییعت ديدج رعش یارب ار دنک
،شونق :ک.ر(
2013 : 37 ).
هچرگ عبانم نيا رد هنومن
هئارا ذوخأم و ذ خآ راعشا زا یرایسب یاه هدش
تسا اما ،
هدشن صخشم یم یرایعم هچ اب
راعشا رد ذخا عوقو ناوت ار مّدقتم راعشا زا رخأتم
داد صیخشت
ک.ر(
نامه : 137 ، 142
نینچمه.)
ور عاونا هچرگ طبا
و ذ خآ راعشا نایم نکمم
ذوخأم عبانم نيا رد
ًلاصفم هتسد یدنب هدش صخشم اما ، هدشن
یم یشور هچ اب ناوت
ۀطبار رد یدمآ هتبلا .درک لیلحت ار راعشا نيا نایم زاوملا
ةن رد یناجرج یضاق و
اسولا ةط هنومن لیلحت هب یددعتم دراوم رد هتخادرپ روکذم یاه
ب ار دوخ ماکحا ات دنا ه
دننک دنتسم مزلا ليلاد
ک.ر(
: ،یدملآا 1992 : 371 ،یناجرجلا یضاقلا ؛ 1966
: 209
یتح اما .)
زین ود نيا اهرایعم یتسیچ زا
شور یگنوگچ و هتفگن نخس لیلحت رد دوخ
و دنا هب
لیلحت یعضوم هتخادرپ
دنا ًافرص هنومن ره اب یيورايور رد ینعي ؛ هنومن نامه روخارف
هدرک ثحب دنا
.ر(
ک : ،رودنم 1996 : 389 ،یوامشعلا ؛ 1979
: 404 ،ساّبع ؛ 1983 : 176 .)
اما هک یدقان مجنپ نرق طساوا رد
ار یرعش تقرس تاعلاطم فعض هب
ظاحل
،هتفايرد یدنمشور یناجرج رهاقلادبع
هک تسا باتک رد
یاه زاجعلإا لئلاد رارسأ و
لابلا ةغ تسا هدرک داقتنا فعض نيا زا .
باتک ود نيا رد یو لصا رد
هب هيرظن حرط یا
نوماریپ هب ،یبدا نخس لیلحت
رعش هژيو هتخادرپ
ًاتياهن هک عا تابثا هب
رظن زا نآرق زاج
یم متخ نایب
؛دوش اما رد ۀيرظن هب هک ،هيرظن نيا حرط نمض
« مظن » ،تسا روهشم
ۀرابرد رد لیلحت شور ق یسررب
ۀیض تسا هدرک ثحب زین ذخا .
رد رهاقلادبع ءارآ هتبلا
يا هب ،یو زا شیپ نادقان ءارآ رد هراب ن یضاق و یدمآ و یرکسع للاهوبا و ظحاج هژيو
یارب یشور هيرظن کي یانبم رب هک تسا رهاقلادبع اهنت نيا اما .دراد هشير یناجرج تسا هدرک هئارا رعش لیلحت
،رودنم :ک.ر(
1996 : 389 ،شونق ؛ 2013 : 176
لاح نيا اب .)
دقان هاقلادبع زا سپ هک ینا ۀزوح رد ر
هدز ملق یرعش تقرس تاعلاطم هک یشور زا ،دنا
هدیشوپ مشچ هدرک هئارا هصرع نيا رد یو دنا
و زاب ۀيور هتفرگ شیپ ار نیشیپ نادقان دنا
و نيا نودب هب ،دننک هئارا لیلحت یارب یشور و رایعم هک
هنومن رکذ و ذوخأم و ذخآ یاه
هتسد نآ نایم طباور عاونا یدنب اه
هتخادرپ دنا
،یوامشعلا :ک.ر(
1979 : 398 راّده ؛ ة ، 1981 :
138 ، 207
هک یراثآ رد تشگزاب نيا .)
رهاقلادبع زا سپ هتشاگن
هدش ًلاثم ؛تسا دوهشم
ءابدلأا جارس و ءاغلبلا جاهنم رد ینجاطرق مزاح زا
وف(
684 )ق.ـه
زنکلا رهوج ،
مجن زا نيدلا
ریثا نبا
وف(
737 )ق.ـه
حاضيلإا اي زا بیطخ وزق یني
وف(
739 )ق.ـه ،مزاح ک.ر( . 1981
: 192 ؛
مجن با نيدلا ،ریثلأا ن 2009 : 160 ،ینيوزقلا بیطخلا ؛ 2003
: 301 .)
هتبلا ثحابم ذوخأم و ذ خآ راعشا لیلحت شور نوماریپ یناجرج زین
لباق ثیح نيا زا
ار ثحابم نيا یو هک تسا دقن ازجم یلصف رد لقادح اي ،لقتسم یباتک رد
درکن هئارا ه
؛
هکلب هاگديد دوخ یاه ار
هنیمز نيا رد هب
هدنکارپ روط باتک ود رد
هدشداي هدرک حرط
.تسا هک یشور نياربانب رهاقلادبع
ک حرط هدر ۀيرظن وترپ رد یو ءارآ ۀعومجم نایم زا دياب ،
جارختسا مظن
، میظنت و لیلحت .دوش
3 . مظن ۀیرظن هاگدید زا رعش رد ذخا
یضق هب یناجرج رهاقلادبع زا رّخأتم نارعاش ۀدافتسا و دراد تبثم یدرکيور ذخا ۀ
راعشا
یعون ار مّدقتم نارعاش
« ءاذتحا » یم یعیبط یوریپ و گرزب نارعاش درکلمع رد هک دناد
دراد نايرج زین
( ،نياجرلجا 1992 : 468
نياربانب .)
وا هاگديد زا راعشا اب رخأتم راعشا تهابش
أتم نارعاش شهوکن یارب یلیلد مّدقتم یمن رخ
دوش
( نامه : 252 ، 489
. )
ار انعم کي اريز
یم تروص رد ناوت یگژيو و درک هئارا نوگانوگ یرعش یاه
راک هب نآ ۀئارا رد ار یياه
دنشاب هتشاد یگزات لبق راعشا هب تبسن هک تسب
( نامه : 1991 : 305
تسا نکمم اي .)
ما دشاب هدرک نایب هتساریپان یتروص رد ار یيانعم مّدقتم رعاش نامه رّخأتم یرعاش ا
دشاب هدرک هضرع تفگش یتروص رد ار انعم
( :نامه 1992 : 422 ، 489
.)
اي تسا نکمم
هک یریبعت رتشیپ
یم رامش هب یرنه هب ،هتفر
ب رد دربراک ترثک ببس و لذتبم نامز رتس
؛دشاب هدش یّماع دوخ رعش رد ،یميدق ریبعت نآ رد یرییغت داجيا اب یرعاش سپس
آ هب ون یدومن دشخبب ن
( :نامه 1991 : 210
هک دراد تیمها نيا زیچ ره زا شیپ اما .)
ًاساسا یم یرایعم هچ اب ناوت
،رعش کي رد هک داد مکح رگيد یرعش زا ذخا
هداد خر
تسا
؟ یم للادتسا رهاقلادبع رایعم هک دنک
نيا یمن یرواد هکلب ،دشاب رعش یانعم دناوت
ا ار انعم رعش ره رد هک دشاب یتروص دياب لیلحت هب عوجر زا شیپ .تسا هدرک هئار
رهاقلادبع ،رایعم نيا زا
تسخن دياب هاگديد
یو رعش یانعم و تروص هب تبسن ار تسناد
.
هب رعش یانعم رهاقلادبع باثم
ۀ هب رعش یانعم زا یادج یزیچ ار رعش یّلک ضرغ باثم
ۀ
یم رعش تللاد لاک یّلک نومضم و ینعم نامه وا رظن رد رعش ضرغ .دناد
ًلاثم ؛تسا م
دوخ تّیلک رد رعش تروص و تخاس هک تسا یيانعم نآ رعش تللاد اما .شناد شياتس یم هئارا رد لاثم ؛دنک
« دَوُب اناد هک ره دَوُب اناوت »
هب یياناوت دانسا رد لومش رب ملاک
هديا رعش یانعم ،ميریگب رظن رد ضرغ ار انعم رگا نياربانب .دراد تللاد یياناد ینهذ یا
تسا رظن رد رعش تللاد ار انعم رگا اما .تسادج دراد ینیع یدومن هک رعش تروص زا و
م ،ميریگب ًانیع رعش یانع
تسا رعش تروص نامه
( ،نياجرلجا 1992 : 366 ، 507
باب زا وا .)
یم لیثمت اما .دراد رارق همه سرتسد رد هک تسا هرقن و لاط نوچمه رعش ضرغ ديوگ
ا تروص نوچمه رعش تخاس و تروص هویش هب هک تسا یرتشگن
ۀدام نآ زا صاخ یا
یم هتخاس ماخ دوش
( نامه : 255
نآ نياربانب .)
ۀویش ،تسا رعش سنج یگژيو هک هچ
نآ و تسا نآ تخاس ًاتياهن هک هچ
یم هضرع رعش بلاق رد ملاک زا هژيو یتخاس ،دوش
.تسا نونکا یم درک عوجر رایعم ۀلأسم زا رهاقلادبع لیلحت هب ناوت .
یم وا یانبم رب اي رعش کي رد ذخا عوقو هب مکح رودص ديوگ رد رعش ود یدننامه
یم تروص ضرغ دريذپ
)تعاجش حدم لثم(
رد اي و نآ یدننامه رد اه
نآ رب تللاد ۀوحن
ضرغ یمرب رعش تخاس هب هک ددرگ
)ریش هب عاجش درف هیبشت لثم(
( نامه ، 1991 : 263
.)
سپس یم للادتسا هک دنک
اي یرعش ضارغا یناگمه ،یرعش حيرص یناعم نامه
یانعم و ضرغ کي رد رعش ود کارتشا نياربانب و دنراد رارق همه سرتسد رد و دنتسه یمن حيرص تللاد ۀوحن .دوش ذخا ثحب رد لخاد و دشاب رعاش کي مّدقت رب یلیلد دناوت
نارعاش ۀمه دزن هک دشاب یریباعت قيرط زا رگا زین رعش تخاس نامه اي ضرغ رب رعش یمن زین نيا ،ریش هب عاجش درف هیبشت نامه لثم ،تسا روهشم مّدقت رب یلیلد دناوت
یریباعت قيرط زا رعش تخاس و تللاد ۀوحن رگا اما .دشاب ذخا ثحب رد لخاد و رعاش یصخش رکفت و رّبدت اب رعاش هک دشاب یم رعش زا هبنج نيا ،هدرک عادبا شا
رب یلیلد دناوت
ب رعاش تيولوا و مّدقت یم نياربانب و دشا
نيا رب .دوش ذخا رگيد یرعاش یوس زا دناوت
،ساسا یتح ریبعت کي رد یرعاش رگا روهشم
هزات تعنص و دهد جرخ هب یعادبا ، هب یا
هب ذخا لباق و یعادبا زین ریبعت نيا ،دنک جراخ شيانشآ تروص زا ار نآ و ديازفایب نآ یم رامش دور
( نامه : 338 .)
ایعم بیترت نيا هب یریبعت رد رعش ود کارتشا ،ذخا عوقو باب رد مکح رودص ر
هن و ؛تسا یعادبا ماع ریباعت رد کارتشا اي انعم رد کارتشا
. یم یشور هچ اب اما ناوت
؟درک لیلحت ار رعش ود تخاس رد کرتشم ریبعت هاگياج تخاس لیلحت یارب رهاقلادبع
حلاطصا زا ،رعش
« مظن » یم هدافتسا وا رظن رد مظن .دنک
زا هک یتخاس زا تسا ترابع
یم دیلوت یوحن یناعم ساسا رب رگتللاد یاهدحاو میظنت ۀوحن دوش
( ،نياجرلجا 1992 :
420 تخانش رد .)
« رگتللاد یاهدحاو »
هژاو رهاقلادبع هاگديد رد هک تسناد دياب هن اه
هب باثم ۀ هب هکلب ،اوآ باثم
ۀ دنراد تیمها دنراد تللاد یيانعم رب هک یياهدحاو
( ه نام : 46 ،
52 ، 399
« .)
یوحن یناعم »
ترابع زین هژاو هک یياهانعم زا دنا
شريذپ اب هلمج نورد اه
شقن یم بسک یوحن یاه دننک
( نامه : 452
هژاو دنویپ ساسا رب عقاو رد هلمج دحاو .)
اه
یم هتخاس یوحن یناعم ساسا رب هژاو نامدیچ ساسا رب هن دنویپ نيا .دوش
هب اه باثم ۀ
م تروص ظفل ی
ًافرص هن و دريذپ تللاد ساسا رب
اه ی هژاو هک یدرفنم هب اه
لقتسم روط
یم تروص یطباور ساسا رب هکلب ؛دنراد هژاو نایم یوحن یناعم هک دريذپ
رگتللاد یاه
یم رارقرب دننک
( نامه : 1991 : 4
رد دحاو یتّیلک ار رعش تخاس رهاقلادبع ،هاگديد نيا زا .)
یم رظن ور ۀعومجم زا هک دریگ یم لیکشت رعش ءازجا نایم طبا
،دوش و
ًافرص هن ءازجا زا
رعش
( :نامه 1992 : 93 ، 95
تخاس نيا رد .)
تّیلک قلخ رد هدنزاس یشقن رعش زا یئزج ره
یم افيا رعش یم رارق صخشم یهاگياج رد یتلع هب انب و دنک
دریگ
( نامه : 45 ، 49
.)
سپس
رعش یارب وا یم لئاق ار شزرا زا یبتارم
عم و دوش هداس یتخاس ،رعش مظن رگا تسا دقت
رد رعاش تیقلاخ زا ناشن رعش مظن رگا اما .درادن یتلیضف ،دشاب هتشاد یلومعم و نيزگ هژاو نایم طباور ش دشاب هتشاد اه
تسا دنمشزرا ،مظن عون نيا ،
( نامه : 35
نيا رب .)
یم لیلحت وا انبم یزرورنه نازیم و عون یسررب ،رعش ود ۀسياقم هار هک دنک
تعانص و
تسا رعش مظن رد
( نامه : 98 ، 286
ا .)
هتبل وا ار شزرا زا یبتارم زین یرنه مظن یارب زاب
یم لئاق تعانص تسبراک ۀویش و یزورنه عون اريز .دوش و ریثأت هب هتسب ،یرنه یاه
تسا تیقفوم و یيابيز زا یبتارم یاراد ،دراد رعش مظن قلخ رد هک یهاگياج
( نامه : 74 ،
85 .)
نيا هب مظن ۀيرظن یانبم رب بیترت ،
تاعانص تسبراک رد رعش ود کارتشا ساسا رب
یعادبا یرنه
، یم ذخا عوقو هب مکح ناوت داد مّدقتم رعش زا رّخأتم رعش رد
یارب سپس .
رد رّخأتم رعش درکلمع تخانش نيا
ذخا
، لماعت ۀوحن دياب تاعانص
رگيد اب کرتشم
لیلحت رعش ود زا کي ره ءازجا وش
شم ات د نآ دوش صخ تعانص
هچ کي ره مظن رد
.دراد یدرکراک نيا زا سپ هک
شور لیلحت یارب رهاقلادبع رظن ّدم ۀیضق
ذخا شخب رد ،دش نییبت
رعش رّوطت ۀیضق اب هطبار رد مسیلامرف ۀيرظن هاگديد دعب یم یسررب
دوش ات یشور هک
هيرظن نيا نامز رتسب رد راعشا نایم طباور لیلحت یارب
یم هئارا ک .دوش صخشم زین دن
4 . ۀطبار ریس رد راعشا ت
یسور مسیلامرف ۀیرظن رد رعش رّوط
مسیلامرف ۀيرظن تاعلاطم یپ رد و هیسور رد ،یدلایم متسیب نرق زا مود ۀهد رد
نابز یم تایبدا رد نابز ۀلأسم ۀرابرد قیقحت هب هک تفرگ لکش یناوج ناسانش دنتخادرپ
،اوین(
1373 : 18 ،رلسرب ؛ 1389
: 46
نآ .)
ۀعلاطم رد اه تایبدا
و یخيرات یاهدرکيور
هعماج ناور و یتخانش ناونع هب افرص یبدا راثآ رب و دنتشاذگ رانک ار یتخانش
تخاس دندرک زکرمت ینابز یاه
،یدمحا(
1380 : 44 ،ینکدک یعیفش ؛ 1391
: 62
نيا .)
هب ارگون نارگشهوژپ رب زکرمت ببس
صخاش یاه رد ینیع تایبدا
یلامرف ، لکش اي تس ارگ
دنتفرگ مان
،یدمحا(
1380 : 42 .)
تسیلامرف هاگديد زا یرعش شقن درکلمع لوصحم ،دوخ تیهام رد رعش ،اه
نابز
تسا هک ینابز رثا دیلوت رد یم نابز رصانع تسبراک ۀوحن هب ار تلاصا
ینابز رصانع .دهد
یرعش شقن رد نابز
ًافرص هب باثم ۀ رد تاعلاطا لاقتنا یارب یرازبا یمن راک هب ملاک
؛دنور
دراد تیمها ملاک دیلوت رد ینابز رصانع تسبراک ۀوحن ،شقن نيا رد هکلب
،نسبوکاي(
1388 : 93 نخيآ ؛ ،مواب 1392 : 39
تسیلامرف انبم نيا رب .)
رب تایبدا یملع ۀعلااطم رد اه
یگژيو یم زکرمت یبدا راثآ صاخ یاه هک دننک
یگژيو رد
« تیبدا » یم دومن دباي
يآ(
-نخ
،مواب 1392 : 38
رد ملاک عوضوم هک تسین انعم نادب نيا هتبلا .)
تایبدا ؛درادن یدرکراک
عش شقن تيولوا ،یلصا ۀلئسم رد نابز یر
تایبدا یرعش شقن رد .تسا یم شلات
دوش
هب و دنوش ادج ،دنراد هرمزور یگدنز رد هک یتداع درکراک زا نابز رصانع هوحن
دیلوت رد یا
نور راک هب ملاک مسیلامرف ۀيرظن رد دنيآرف نيا .دننک هجوت بلج هک د
،
« یيانشآ یيادز »
دراد مان
،یکسفولکشا(
1392 : 89 .)
یيانشآ هتسجرب قيرط زا یيادز بلاق زا ار نابز ،نابز رصانع یزاس
راکدوخ یاه جراخ
یم تسبراک ۀوحن ات دنک نآ
یارب نابز یرعش شقن راکوزاس نياربانب .دنک هجوت بلج
یيانشآ هتسجرب ،یيادز هتسجرب نيا .تسا ملاک رد نابز رصانع یزاس
قيرط زا اي یزاس
یم تروص راکدوخ نابز رب مکاح دعاوق زا فارحنا رب یدعاوق ندوزفا قيرط زا اي و دريذپ
راکدوخ نابز دعاوق
،یوفص(
1394 : 43
نیمه قيرط زا عقاو رد یبدا یاهدرگش .)
هتسجرب یزاس کش نابز رصانع یم ل
ریگ یبدا یاهدرگش تسبراک .دن
ًلامع لکش هب یریگ
هزاس یم یرنه یياه ماع یحلاطصا رد هک دماجنا
« هزاسرنه » یم هدیمان دنوش
یعیفش(
،ینکدک 1391 : 149 )
ساسا نيا رب .
ًلامع رعش هزاسرنه روهظ اب
هب ینابز یاه ناونع
هتسجرب یاهدرگش یزاس
نابز رصانع یم ديدپ
؛ديآ اما هن
ًافرص ت زا بیکرت و یلاو
هزاسرنه نآ .اه هعومجم هک تسا رعش رصانع لماعت ۀوحن ،دراد تیمها رعش رد هچ یا
ماظن و ايوپ یم ار ءازجا نایم لماعت زا دنم
،رعش رصانع نایم هتسبمه لماعت نيا .دزاس
یم دیلوت ار یرعش مرف دنک
. هزاسرنه نایم لباقتم لماعت ،ساسا نيا رب ینابز یاه
لؤم نيرتمهم هزاسرنه قلخ رد رعش تیقفوم نازیم هب ،رعش زارط و تسا یرعش مرف ۀف
اه
نآ میظنت و دراد یگتسب مجسنم لماعت کي رد اه
:نامه(
330 ،یدمحا ؛ 1380
: 52 ؛
،فوناینیت 1392 : 131 .)
تسیلامرف ،رعش تللاد اب هطبار رد یم لیلحت اه
هسفن یف ینابز رصانع نوچ هک دننک
تللاد رگ دن مرف ، هب باثم ۀ نابز رصانع زا یبوچراچ شخب اوتحم نياربانب .تساوتحم لماح
یيادج درادن اوتحم ناونع اب یرگيد لّمکم موهفم هب یزاین مرف و تسا مرف ريذپان .
اما
،دراد تللاد نآ رب دوخ تّیلک رد رعش هک ینومضم
« نورد هيام » تسا
( نخيآ ،مواب 1392 :
45 ؛ ،یکسفشاموت 1392
: 293
مرف زا یادج یزیچ رعش تللاد یتسیلامرف هاگن زا نياربانب.)
نومضم اما ،تسین رعش ی
دوخ تّیلک رد مرف هک دراد تللاد نآ رب
نورد ، ۀيام .تسا رعش
لماعت ۀوحن یسررب ،یتسیلامرف هاگديد زا رعش لیلحت ،انبم نيا رب رصانع
رد رگتللاد
هزاسرنه قلخ یاتسار مجسنم یبوچراچ رد ینابز یاه
نورد یافيا یارب هيام
صاخ یا
.تسا تسیلامرف ۀطبار ۀرابرد اه
رثأت و ریثأت نایم
راعشا رّوطت ثحابم رد ، رعش
رد رتسب
نامز یم ثحب نآ رظن زا .دننک
یم لامع ا تایبدا خيرات رب هک یتاریثأت مامت زا اه ،دوش
هدمع تسا راثآ رب راثآ ریثأت شنيرت .
اريز هبرجت اینیشیپ یبدا یاه هب هک تسا یثاریم ن
یم بيدا کي هرهب نآ زا وا و دسر
یم دنم راثآ رگيد اب طابترا رد یبدا راثآ نياربانب و دوش
یم قلخ یبدا دنوش
. هزات تخاس ،ديدج یبدا رثا ره ،ساسا نيا رب ساسا رب هک تسا یا
یم لکش دوجوم شیپ زا رصانع دریگ
( :ک.ر نخيآ ،مواب 1392 : 52 و 72 ،یکسفشاموت ؛ 1392
:
294 ؛ ،فوناینیت 1392
: 138
تسیلامرف .)
هزاسرنه هک دنراد دیکأت اه عيدب ینامز هک یياه
هدوب دنا لوط رد ، نامز
یم راکدوخ و دنوش
رگيد هّجوت بلج یمن
دننک ماگنه نيا رد .
هزاسرنه رد هک یتارییغت اب نارعاش یم لامع ا هدشراکدوخ یاه
نآ زا دننک اه
یيانشآ یم یيادز دننک
نآ زاب و یم لاّعف ار اه دننادرگ
. تسیلامرف مرف رّوطت ریس اه
یاه
هزاسرنه تشگزاب ساسا رب ار خيرات رتسب رد یرعش مرف رد اه
لیلحت ديدج یرعش یاه
یم دننک
،ینکدک یعیفش(
1391 : 105 ، 155 ، 230 ، 238
هزاسرنه درکراک رظنم نيا زا .)
یاه
هن ديدج یاهرعش رد یميدق یداديور اهنت
دوخ تیهام رد رعش رّوطت هکلب ،تسا یعیبط
.تسا هتسباو نآ هب ۀسياقم رد نياربانب راعشا
اب مّدقتم راعشا
یمن رّخأتم ًافرص ناوت
روضح هب
زاسرنه ه یاه رد کرتشم راعشا
هزاسرنه درکراک ۀوحن نيا هکلب .درک افتکا کرتشم یاه
میظنت رد راعشا
یم هک تسا ربتعم یرایعم دناوت
یارب هسياقم دشاب نآ اريز . رد هک هچ
مرف رّوطت ارقرب ،دراد تیمها یرعش یاه
ر هنوگ ی مرف رصانع نایم لماعت زا ديدج یا
ًافرص هن ،تسا یبايزرا رد سپ .ديدج رثا رد یميدق رصنع کي ندرک لخاد
طباور
مرف ار دياب ،رگيد یمرف هب مرف کي ليدبت دنيآرف رد یرعش یاه هطب
یا دوش یسررب هک
کي رصانع رگيد اب رصنع یم رارقرب ماظن لک اب هجیتن رد و ماظن
دنک
،فوناینیت(
1392 :
132 ، 137
نياربانب .)
طباور یسررب یارب مرف نایم
یرعش یاه درکراک عون رب دياب ،
هزاسرنه هطبار ساسا رب ار رعش ود ۀطبار و درک زکرمت رعش مرف تخاس رد اه زا هک یا
هزاسرنه تسبراک ۀویش رظن ه
.درک یسررب ،دنراد ا
5 باب رد یرواد یارب شور و رایعم . عوقو
رعش رد ذخا
تسیلامرف و رهاقلادبع ءارآ یقیبطت ۀعلاطم یم ناشن اه
نآ هک دهد یارب یشور ۀئارا رد اه
رد یيوسمه نيا .دنراد وسمه یدرکيور مّدقتم راعشا و رّخأتم راعشا ۀطبار لیلحت راهچ
یم دومن هدمع روحم :دباي
1 . زا یادج یزیچ ار رعش یلک ضرغ رهاقلادبع تللاد
رعش
یم و دناد تللاد
ًانیع ار رعش رعش تخاس نامه
یم دناد
؛ تسیلامرف نورد زین اه
ۀيام رعش
یم رعش یاوتحم زا یادج یزیچ ار ًانیع ار رعش یاوتحم و دنناد
رعش مرف نامه
یم دنناد . 2 . یم للادتسا رهاقلادبع هک دنک
ش سنج یگژيو رع
نتشاد ضرغ تسین هکلب ،
ۀوحن یوحن یناعم یانبم رب ینابز تاعانص میظنت تسا
؛ تسیلامرف للادتسا زین اه
یم رعش سنج یگژيو هک دننک نتشاد
نورد هيام تسین ۀوحن هکلب ، هزاسرنه لماعت
یاه
مجسنم یمرف قلخ یاتسار رد ینابز تسا
. 3 . رعش ود کارتشا هب مکح رودص رهاقلادبع
تّيرعش رد نآ کارتشا رب ینتبم ار
یم یرنه تاعانص تسبراک رد اه دناد
؛ تسیلامرف اه
لیلحت رد زین ۀطبار
کارتشا رب ،یرعش مرف ود هزاسرنه تسبراک رد
.دنراد دیکأت اه 4
.
رهاقلادبع تسا دقتعم
یارب ۀسياقم ود رعش زا کي ره رد دياب نآ
اه ۀوحن لماعت تاعانص
یرنه ءازجا رگيد اب رعش
یسررب دوش
؛ تسیلامرف دیکأت زین اه
ۀسياقم یارب دنراد مرف ود
یرعش زا کي ره رد دياب ، نآ
ود ۀوحن هزاسرنه لماعت اه
رگيد اب ءازجا یسررب رعش دوش
.
ذوخأم و ذ خآ راعشا نایم طباور یبايزرا یارب رهاقلادبع هک یشور دادتما رد نياربانب یم ،هدرک هئارا رف هک تفرگ هرهب یشور زا ناوت
تسیلام مرف طباور لیلحت یارب اه یاه
د یرعش هدرک هئارا رعش رّوطت ریس ر
.دنا یم صخشم قیبطت نيا ۀجیتن رد دوش
رودص
رد ذخا عوقو هب مکح رعش
رخأتم مّدقتم رعش زا یمن
رد رعش ود کارتشا یانبم رب دناوت
نورد و ضرغ نآ کارتشا ساسا رب دياب هکلب ،دشاب هيام
تسبراک رد اه اسرنه
ز ه یاه
یعادبا رعش تخاس رد .دشاب
س عون تخانش یارب سپ ۀطبار
رعش ود
، دياب یسررب درک هک
ۀزاسرنه کرتشم
هزاسرنه اب یلماعت هچ رعش ود زا کي ره رد ًاتياهن و رگيد یاه
هچ
.دراد رعش مرف میظنت رد یدرکراک تسیلامرف و رهاقلادبع ءارآ قیبطت زا هک یشور و رایعم یانبم رب اه
هب یم تسد ديآ
،
هدش رکذ یرعش تقرس عبانم رد هک یراعشا زا هنومن دنچ همادا رد یم لیلحت دنا
.دوش
زا یفلتخم تلااح یقیبطت ۀعلاطم نيا طبار
ۀ دنچ رد ار یرعش مرف ود روحم
یسررب
یم هب روحم ره رد لاجم یانگنت هب رظن و ،دنک حرط
یم افتکا هنومن ود نک
.د نيا اهروحم
ًافرص ت یارب یقیبطت ثحب کي میظن حرط
هدش دنا هک یطباور عاونا ۀمه ششوپ رد و
تسا نکمم رب
رعش ود مکاح رادن تیعماج یاعدا ،دشاب ن
.د تشاد هجوت دياب نینچمه
هک هنومن اه یانبم رب کي
شور و رایعم
ّلدتسم تباث و یم لیلحت یتوافت نيا و دنوش
نيا هک تسا هدمع لیلحت اب لیلحت
یاه م رد جيار دراد یرعش تقرس عبان
.
6 ذخا عوقو زا یقیبطت لیلحت . یرعش مرف ود نایم
رد کرتشم ۀزاسرنه درکراک ۀوحن ،رّخأتم و مّدقتم رعش ود ۀسياقم یارب شخب نيا رد هزاسرنه رگيد اب لماعت هب یرعش مرف ود میظنت رد اه
هسياقم روط یم لیلحت یا
نيا .دوش
یظنت نيوانع نيا ليذ یقیبطت لیلحت یم م
یزاسدب ،مرف رد هزاسرنه رارکت :دوش
ف رد هزاسرنه یزاسزاب ،مرف رد هزاسرنه یزاسهب ،مرف رد هزاسرنه یيوگزاب و مر
نورد .مرف رد هيام
1-6 مرف رد هزاسرنه رارکت .
:هدمآ مّدقتم رعش رد
ِمادقِلإا َنِم مُكْنَع َباغ ام ُهُمَركأ
َباغ ْذإ ِعوَّرلا يِف ُعَيِّشلاَو ُراصنَلأا ِت
،ماّمت يبأ(
2004 : 2 / 315 )
« ناوریپ و ناراي رگا گنج رد
،دندرک کرت ار وت یرولاد
شتلاح نيرتلااو اب ار وت
درکن کرت
» .
:هدمآ رّخأتم رعش رد و ُي م َل
ِلس َكلا ِم ر ِف َلأا ي ِباقع ُم َجه َت ُه َناك نإ َلسأ َم َه َلأا ا ُباحص َو ِّشلا َي ُع
، بنتلما(
2008 : 232
)
« ،دنتشاذگاو ار وا ناج ،ناوریپ و ناراي هچرگ نانمشد یپ رد نتخات
ناج ش ار
تشاذگناو
» .
« هب حودمم یرواگنج ناراي یوس زا ندش کرت ماگنه
»
، هزاسرنه هک تسا یریبعت یا
هب ار حودمم تعاجش ،رعش ود ره رد رغ ناونع
هب اذل .تسا هدرک نایب رعش ض ببس
یم ،یریبعت ۀزاسرنه کي تسبراک رد رعش ود کارتشا رخأتم رعش رد ذخا عوقو هب ناوت
یم ناشن رعش ود تخاس یسررب سپس .داد مکح مود رعش هچرگ هک دهد
« یرواگنج
ناراي یوس زا وا ندش کرت و حودمم »
نيا اما ،هدرک فیصوت لوا رعش زا توافتم ار
فیصوت توافتم
،
ًافرص مود رعش هکارچ ؛تسا هدرکن داجيا ریبعت ۀوحن رد یرییغت اب
فیصوت تسبراک نيا نودب ،تسا هدرک رارکت ار لوا رعش ریبعت نامه ،فدارتم یاه
هک
نيا .دشخبب ریبعت ۀوحن هب توافتم یتيزم هک دنک رعش مرف دراو ار یديدج لماع چیه یم ار ذخا عون لزان ناوت
ا حطس نيرت هژاو حطس نيا رد .تسناد ذخ
فیصوت و اه رعش یاه
هژاو هب رّخأتم رعش رد مّدقتم فیصوت و اه
یم ليدبت فدارتم یاه نآ درکراک و دنوش
رد اه
.درادن یلبق مرف اب یصاخ توافت ریبعت ۀوحن رظن زا ديدج مرف 2-6 مرف رد هزاسرنه ِیزاسدب .
:هدمآ مّدقتم رعش رد ْلا َّنِإ َكُرْمَعَل
ىَتَفلا َأَطْخَأ اَم َتْوَم َو ىَخْرُمْلا ِلَوِّطلاَكَل
ِدَيلاِب ُهاَيْ نِث
ةفرط(
،دبعلا نب 2002 : 26
)
« دنگوس وت ناج هب گرم هک یماگنه
ناوج یم اهر ار دراذگ
، تسرد دنام نادب هک
( ناویح بحاص
دراد تسد رد ار نآ یوس ود و هتشهورف ار راسفا )
» .
رد و :هدمآ رّخأتم رعش مِلاس َّمُأ اي َتوَملا َّنَأ ُمَلعَأ َو
ايِئارَو نِم ُهُلبَح ٌطيحُم ٌنيرَق
، بنتلما(
2008 : 232 )
« یم !ملاس ّمأ یا هک تسا یهارمه ،گرم هک مناد
شدنمک نم سپ زا
)ارم(
نایم رد
تسا هتفرگ
» .
« هب ناسنا و گرم نایم ۀطبار تهابش ناویح و تسد هب راسفا بحاص نایم ۀطبار
»
،
هزاسرنه هب ار ناسنا رب گرم ۀطلس ،رعش ود ره رد هک تسا یا نایب رعش ضرغ ناونع
هب اذل .تسا هدرک یم ،هزاسرنه نيا تسبراک رد رعش ود کارتشا ببس
ذخا عوقو هب ناوت
مرف میظنت رد هزاسرنه نيا درکراک اما .داد مکح رخأتم رعش رد مود
توافت لوا مرف اب
ًلاوا .دراد دنگوس
َكُرْمَعَل«
» یم اقلا بطاخم هب ار هزاسرنه نيا نومضم تیعطق اما ،دنک
لعف ُمَلعَأ«
»
ًافرص
ًایناث .دراد تللاد نومضم نيا هب هدنيوگ رارقا رب ریبعت
اَم َتْوَمْلا َّنِإ«
َتَفلا َأَطْخَأ شیپ ار ناسنا اب گرم یهارمه »
و هتفرگ ضرف رارق رظن دم ار ود نآ ۀلصاف
هداد
،ینزوزلا :ک.ر(
1983 : 115
ریبعت اما ،)
« لما َّنَأ نیرَق َتو ًافرص »
ناسنا اب گرم یهارمه رب
ًاثلاث .دراد تللاد ریبعت
ِدَیلاِب ُهاَیْنِثَو ىَخْرُمْلا ِلَوِّطلاَكَل« مه و شبحاص زا ناویح ۀلصاف رب مه »
راد تللاد وا رب شبحاص ۀطلس رب لوا عرصم ریبعت اب ود ره هک د
لوا تیب رد بسانت
ریبعت اما ،دنراد ایِئارَو نِم ُهُلبَح طیُمُ«
» ًافرص اب هک دراد تللاد وا رب ناویح بحاص ۀطلس رب
ناسنا اب گرم ندوب نيرق ریبعت مود تیب رد
رد ریبعت ۀوحن بیترت نيا هب .دراد بسانت
لصفم ريوصت ،زاجيا نیع رد لوا رعش رت
قیقد و رعش هچرگ نياربانب .تسا هتخاس یرت
ًانیع ار کرتشم ۀزاسرنه مود رد اما ،هدرک هئارا توافتم یریبعت رد ار نآ و هدرکن رارکت
هن لوا رعش ،هجیتن رد .تسا هتسب راک هب یلزان حطس رد ار نآ لوا رعش اب سایق رد اهنت
هب هکلب ،دراد مّدقت هزاسرنه تسبراک رد نآ میظنت ظاحل
یرنه زین رعش مرف هدرک لمع رت
.تسا 3-6 مرف رد هزاسرنه ِیزاسهب .
:هدمآ مّدقتم رعش رد س ِجرَن نِم َّر دلا ىِرذَيَ ف يِكبَي
َو ِطلَي ِباَّنَعِب َدرَولا ُم
،ساون بيأ(
1953 : 242 )
« یم یم ديراورم ،سگرن زا و دَير گ یم هچناپت لگ رب باّنع اب و ؛دَناشفا
دنز
» .
:هدمآ رّخأتم رعش رد و َو َرَطمأ ْتَقَسَف سِجرَن نِم ًاؤُلؤُل ْت ُعْلا ىَلَع ْتَّضَع َو ًادرَو
ِدَرَ بلاِب ِباّن
،يقشمدلا ءاوأولا(
1993 : 84 )
« ديراورم ،سگرن زا دناراب
ُگ و تفرگ زاگ ار باّنع ،گرگت اب و داد بآ ار ل
» .
یراعتسا ریبعت
« سگرن زا ديراورم نتخير »
)مشچ زا کشا(
هراعتسا و یاه
« لگ »
)راسخر(
و
« باّنع »
)تشگنارس(
هزاسرنه نيا هتبلا .دنتسه تیب ود ره رد کرتشم یاه
هزاسرنه هب اه هزاسرنه درفنم روط تسا نيا رعش ود نيا یگژيو یلو ؛دنتسه انشآ یياه
