LANGKAH PENCEGAHAN COVID-19: SOP PENGURUSAN OPERASI MAKMAL. Disediakan oleh; Pusat Perkhidmatan Penyelidikan dan Lapangan ASRUL AZANI

(1)

LANGKAH PENCEGAHAN COVID-19:

SOP PENGURUSAN OPERASI MAKMAL

Disediakan oleh;

Pusat Perkhidmatan Penyelidikan dan Lapangan

ASRUL AZANI

(2)

KANDUNGAN

Pemakaian SOP 01

Skop SOP 02

Singkatan & Definisi 03

Ketua PTJ | J/kuasa OM | Pegawai Makmal | Pengguna

Tanggungjawab 05

Sebelum, Semasa, Selepas & Situasi Kecemasan Berkaitan COVID-19

Prosedur 06

Pemakaian PPE 07

Langkah Pencegahan 08

Rujukan 09

Amalan Norma Baharu 04

Tarikh kelulusan SOP : 21 Mei 2020

Kuasa Melulus : TNC P&I

(3)

1. PEMAKAIAN SOP

* DALAM TEMPOH & SELEPAS PKPB

* SEMUA AKTIVITI PENYELIDIKAN DI MAKMAL UMT

* UNTUK AKTIVITI PENYELIDIKAN DARI RUMAH (WFH)

TERPAKAI

TEMPOH AKTIVITI MAKMAL : 8.30 AM – 5.00 PM

(HARI BEKERJA SAHAJA)

TIDAK TERPAKAI

(4)

2. SKOP SOP

SARINGAN MASUK KE MAKMAL

PENGURUSAN DAN OPERASI MAKMAL

PENGENDALIAN KES PENGGUNA BERGEJALA COVID-19

PELAKSANAAN DISINFEKSI (SANITASI)

(5)

3. SINGKATAN & DEFINISI

Akronim Perkara

COVID-19 Penyakit Novel Coronavirus 2019 WHO Pertubuhan Kesihatan Sedunia

KKM Kementerian Kesihatan Malaysia MKN Majlis Keselamatan Negara

SOP Prosedur Operasi Selamat

JK-OM Jawatankuasa Operasi Makmal Covid-19 PPE Peralatan Perlindungan Diri

PTJ Pusat Tanggungjawab WFH Bekerja dari rumah

UTK Unit Tindakan Kecemasan PTJ

3C Crowded place (bersesak), Confined Space

(tertutup/sempit), Close conversation (berbual dekat) 3W Wash (basuh tangan), Wear (mask), Warn (tidak

bersalaman)

MAKMAL:

MAKMAL KERING/BASAH, HATCHERY, KITCHEN, LADANG, BENGKEL, KOMPUTASI,

PENGGUNA MAKMAL:

PELAJAR YANG DIKEBENARKAN, PENYELIDIK, PENSYARAH, KAKITANGAN UMT

PENJARAKKAN SOSIAL:

TINDAKAN KAWALAN JANGKITAN BUKAN FARMASEUTIKAL BERTUJUAN UNTUK MENGHENTIKAN ATAU MEMPERLAHANKAN PENYEBARAN PENYAKIT BERJANGKIT, JARAK ANTARA INDIVIDU MELEBIHI 1 METER DISINFEKSI :

TINDAKAN MEMBUNUH ORGANISME PATHOGEN PADA PERMUKAAN BENDA MENGGUNAKAN CECAIR KIMIA/AGEN PEMBASMI

PELAJAR YANG DIBENARKAN:

PELAJAR UMT YANG TELAH MENDAPAT KEBENARAN BERTULIS DARIPADA TNC/PPAK/KUASA MELULUS UNTUK BEKERJA DI MAKMAL

Definisi ;

(6)

4. AMALAN NORMA BAHARU

ELAKKAN 3C, AMALKAN 3W

(7)

5.1 TANGGUNGJAWAB KETUA PTJ (UMUM)

Menyediaan keperluan sumber, menjaga kebajikan & kemudahan

02

Mempromosikan maklumat &

kesedaran COVID- 19

05

Menyediakan rekod operasi & keluar-

masuk 08 Mematuhi pekeliling,

peraturan, arahan &

SOP 01

Mempastikan persekitaran selamat & sihat

dari jangkitan 04

Mengawal akses, penyediaan stesen saringan &

proses disinfeksi

07

Tanggungjawab Ketua PTJ

Melaksanakan penaksiran risiko

aktiviti

03

Mempraktikkan urusan pelanggan

secara online 06

Menubuhkan JK Operasi Makmal PTJ;

Untuk pelaksanaan SOP

09

(8)

5.2 TANGGUNGJAWAB JK OPERASI MAKMAL

Unit Pembekalan Sumber

Unit Kawalan Ruang Kerja

Pengerusi Jk-OM

(Ketua PTJ atau orang diberi kuasa) Setiausaha/ Penyelaras

Unit Tindakan Kecemasan (UTK) &

Disinfeksi Unit Saringan

Masuk

Carta Organisai JK-Operasi Makmal COVID-19 (JK-OM)

(9)

5.2 TANGGUNGJAWAB JK OPERASI MAKMAL

5.

Menyiasat

serta memaklumkan kepada Ketua PTJ dan PKU dan jika terdapat seseorang yang

bergejala COVID-19

di makmal.

6. Memastikan

kelengkapan saringan, bahan disinfeksi, PPE

dan lain-lain mencukupi dan tersedia

7.

Menyelaras, merekod dan menganalisis

data pelaksanaan program pencegahan ini serta melaporkan kepada pihak pengurusan PTJ.

8. Membuat

penilaian keberkesanan prosedur

pencegahan yang dilaksanakan.

9. Melakukan

proses disinfeksi

di ruang berisiko.

1. Merupakan

Frontliner PTJ

yang melaksanakan dan menguatkuasakan SOP/ peraturan berkaitan COVID-19.

Mempastikan

pengguna dibenarkan sahaja memasuki makmal

.

2. Menasihati Ketua PTJ mengenai langkah

pencegahan jangkitan

COVID-19.

3. Menjalankan

langkah pencegahan

risiko jangkitan yang disarankan oleh KKM, WHO dan ILO .

4.

Membentuk unit tindakan

untuk melaksanakan prosedur sebelum, semasa dan selepas memasuki makmal serta unit tindakan kecemasan.

(10)

5.3 TANGGUNGJAWAB PEGAWAI MAKMAL

1.

Melaksanakan penguatkuasaan peraturan, pekeliling atau SOP

2.

Menyedia keperluan & kelengkapan stesen saringan

3.

Membantu melaksanakan proses saringan di makmal/PTJ

4.

Mempastikan proses disinfeksi berkala kepada peralatan & ruang berisiko.

1.

Mempastikan pengguna sentiasa mengelakkan 3C dan mengamalkan 3W

6.

Melaporkan & mengambil tindakan sewajarnya terhadap pengguna bergejala

7.

Menyedia dan menyelia rekod kehadiran

& keluar-masuk pengguna makmal.

8.

Menetap & mengawal kapasiti makmal supaya tidak dilebihi 30% kapasiti asal.

9.

Memantau aktiviti & pematuhan pengguna kepada peraturan & SOP

10.

Mengambil tindakan tegas terhadap

ketidakpatuhan pengguna

(11)

5.4 TANGGUNGJAWAB PENGGUNA MAKMAL

1. Pelajar perlu mendapatkan kebenaran bertulis daripada Pengurusan UMT/Kuasa Melulus sebelum memohon memasuki makmal.

2. Membuat perancangan masa & persediaan kerja sebelum hadir ke makmal

3. Tidak hadir ke makmal jika bersimptom COVID-19 spt. demam, batuk, selsema

4. Menjalani saringan & mengisi pengisytiharan kesihatan dengan jujur

5. Membaca, memahami & mematuhi SOP &

peraturan berkuatkuasa

6. Tidak memasuki makmal jika melebihi kapasiti

.

7. Merekodkan pergerakan keluar masuk setiap makmal.

8. Elakkan 3C - mengelak berada ruang sesak (crowded space), bercakap jarak dekat & tidak bersalaman/bersentuhan (close conversation), berkumpul dalam ruang tertutup (confined space)

9. Amalkan 3W – sentiasa basuh tangan (wash), memakai 3 ply mask (worn), tertib batuk/bersin (warn)

10.Melakukan disinfeksi sebelum dan selepas menggunakan ruang meja & peralatan saintifik.

11.Mematuhi segala arahan dan peraturan yang dikeluarkan oleh pihak makmal

(12)

6.1.1 PROSEDUR SEBELUM OPERASI MAKMAL

PELAKSANAAN OLEH PEGAWAI MAKMAL

PENERANGAN

Menyediakan kelengkapan saringan &

bahan disinfeksi:-

Pengimbas suhu infra-red, bahan sanitizer, PPE (mask, gown, faceshield, glove)

Memakai PPE lengkap semasa operasi saringan

Memakai pakaian lengkap PPE dengan betul dan mendapat Latihan.

Menjalankan proses saringan kesihatan

& kebenaran masuk pengguna makmal

Mengambil bacaan suhu, mengisi pengisytiharan kesihatan,

rekod masuk/keluar (QR code/borang/buku log), penetapan pintu keluar masuk

Memastikan penjarakan social ketika beratur & proses saringan

Mematuhi amalan 3C 3W

Kriteria kebenaran masuk -Suhu badan tidak lebih 37.5’C -memakai mask (WAJIB)

-tidak keluar negara berisiko dalam tempoh 15 hari sebelum -bukan PUI/PUS/ bergejala/

Pelajar perlu kemukakan surat kelulusan kebenaran

masuk makmal

(13)

6.1.2 PROSEDUR SEBELUM OPERASI MAKMAL

PELAKSANAAN OLEH PENGGUNA PENERANGAN

Menunjukkan surat kelulusan kebenaran bekerja di makmal

Pelajar perlu memperolehi surat kebenaran daraipada Kuasa Melulus yang ditetapkan.

Menyediakan perancangan kerja di makmal Meminimumkan masa bekerja di makmal

Memakai mask yang sesuai Memakai 3-ply mask atau mask yang sesuai sebelum dan semasa di makmal

Menjalani proses saringan kesihatan &

pengisytiharan kesihatan dengan jujur

Mencatat suhu badan, mengisi maklumat diri dalam QR code/borang/buku log

Melaksanakan norma baharu - 3C 3W Memastikan amalan norma baharu spt penjarakan social, membasuh tangan, mengelakkan sentuhan dll Mematuhi segala peraturan yang ditetapkan

PTJ dan pihak berkuasa

Mematuhi SOP Makmal, pekeliling dan peraturan yang dikeluarkan oleh MKN, KKM dan KPT serta UMT.

(14)

6.2.1 PROSEDUR SEMASA OPERASI MAKMAL

PELAKSANAAN OLEH PEGAWAI MAKMAL PENERANGAN

Memastikan pengguna mematuhi had kapasiti ruang makmal

Setiap makmal ditentukan had kapasiti tertentu berdasarkan penjarakan social, disarankan 30% kapasiti asal.

Memastikan persekitaran makmal selamat dan tiada risiko jangkitan

Penyediaan hand sanitizer secukupnya di makmal

Memaparkan maklumat, arahan dan langkah pencegahan jangkitan

Contoh; poster, signage, notis arahan, amaran

Memastikan pengguna makmal mengamalkan norma baharu 3C 3W

Elak berkumpul di tempat sesak, tempat tertutup dll

Menyediakan tempat perjumpaan khas pegawai makmal & pengguna

Menyediakan ruang khas yang terbuka. Perjumpaan tidak lebih 30 minit. Digalakkan secara atas talian atau temu janji

Tindakan jika melanggar SOP

-pengguna diarahkan keluar dari makmal -penutupan makmal

-blacklist pengguna

(15)

6.2.2 PROSEDUR SEMASA OPERASI MAKMAL

PELAKSANAAN OLEH PENGGUNA PENERANGAN

Sepanjang masa mengamalkan 3C 3W Amalan utama yang perlu dipraktikkan oleh pengguna

Tidak mengadakan mesyuarat atau berkumpul di makmal

Tidak melebihi 5 orang

Mematuhi peraturan kapasiti makmal tidak melebihi 30%

Rujuk kepada kapasiti yang telah ditetapkan oleh pengurusan makmal PTJ.

Menggunakan laluan keluar masuk yang ditetapkan & merekodkannya

Merekod dalam buku log atau system yang disediakan

Menggunakan peralatan peribadi dan tidak berkongsi

Peralatan peribadi makan minum, solat, labcoat,

goggle,tidak menggunakan surau dll

(16)

6.3.1 PROSEDUR SELEPAS OPERASI MAKMAL

PELAKSANAAN OLEH PEGAWAI MAKMAL

PENERANGAN

Memastikan semua pengguna keluar setelah masa penggunaan tamat

Arahan keluar makmal dibuat selepas pukul 5 petang. Tiada tambahan masa diberikan.

Memastikan kuantiti hand sanitizer dan keperluan lain mencukupi

Hand sanitizer/sabun mencukupi untuk kegunaan hari berikutnya

Menjalankan kerja disinfeksi pada ruang kerja dan peralatan yang telah digunakan secara berkala atau berjadual.

Proses disinfeksi dilakukan oleh pegawai makmal pada meja, peralatan, tombol pintu, kerusi, dll

yang berisiko.

Boleh bekerjasama dengan kontraktor pembersihan.

Memakai PPE lengkap semasa proses disinfeksi &

mendapat latihan

(17)

6.3.2 PROSEDUR SELEPAS OPERASI MAKMAL

PELAKSANAAN OLEH PENGGUNA PENERANGAN

Melaksanakan proses disinfeksi pada ruang kerja dan peralatan yang digunakan

Proses disinfeksi sebaik sahaja selesai guna peralatan,

Disinfeksi ruang makmal sebelum keluar makmal/tamat operasi makmal

Membasuh tangan dengan sabun atau hand sanitizer sebelum

meninggalkan makmal

Mempraktikkan teknik basuhan yang betul

(rujuk gambar)

(18)

6.4 KECEMASAN

Berhubung dengan PKU dan

dimaklumkan kepada Ketua PTJ atau UTK

PTJ

02

Mengasingkan orang yang

bergejala COVID19 ke tempat khas

03

Membantu agensi

melaksanakan kerja disinfeksi

di tempat yang dikenalpasti

04

Mengambil tindakan segera terhadap

aduan atau jika mengesan pengguna

mempunyai gejala COVID-19.

01 Pengesanan Individu Bergejala COVID-19 Di Makmal

Batuk Demam Sukar bernafas

Sakit Tekak

Aliran Kerja Unit Tindakan Kecemasan (UTK) PTJ

(19)

7. PEMAKAIAN PPE

(20)

8. LANGKAH PENCEGAHAN

(21)

9. RUJUKAN

Prosedur Kerja Selamat Pencegahan COVID-19 Di Tempat Kerja, Jabatan Keselamatan dan Kesihatan Pekerjaan Kementerian Sumber Manusia, 2020.

Garis Panduan Pengurusan COVID-19 di Malaysia No.5/2020, Annex 1-35, Kementerian Kesihatan Malaysia http://www.moh.gov.my/index.php/pages/view/2019-ncov-wuhan-guidelines

Guidance on Preparing Workplaces for COVID-19 (2020), OSHA 3990-3 https://www.osha.gov/Publications/OSHA3990.pdf

COVID-19 Workplace Protection and Improvement Guide, NSAI (National Standards Authority of Ireland) https://www.nsai.ie/images/uploads/general/Covid-19_Workplace_Protection_ and_ Improvement_ Guide.pdf 02

01

02

03

04

Surat Kebenaran Beroperasi Serta Pergerakan Pekerja Bagi Syarikat-Syarikat Dalam Tempoh Perintah Kawalan Pergerakan, Kementerian Perdagangan Antarabangsa dan Industri (MITI).

ILO COVID-19 and the world of work

https://www.ilo.org/global/topics/coronavirus/lang--en/index.htm 02

05

06

07

Garis Panduan Operasi Makmal Selepas PKP Covid-19, USM 2020.