• Tidak ada hasil yang ditemukan

Laporan Elektroplating baja dengan Cu

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Membagikan "Laporan Elektroplating baja dengan Cu"

Copied!
19
0
0

Teks penuh

(1)

UJIAN PRAKTIKUM KOROSI

UJIAN PRAKTIKUM KOROSI

SEMESTER GENAP TAHUN AJARAN 2014/2015

SEMESTER GENAP TAHUN AJARAN 2014/2015

M

MO

OD

DU

UL

L

::

 Pelapisan Tembaga

 Pelapisan Tembaga

P

PE

EM

MB

BIIM

MB

BIIN

NG

G

::

Ir. Yunus To

Ir. Y

unus Tonapa

napa Sarung

Sarungu,

u, MT

MT

O

Olleehh ::

N

Naammaa :: 1. 1. ReReni ni SSwawaa a MaMa!a!a""i#i#aa $1$121214242440202%% 2

2. . RRee&&''a a DDiiwwaann&&((aa! ! PP.. $$1122114422440022)) *

*. . AA++,,a a TTi i AAnnii&&&&aa $$11221144224400**** K

Keellaass :: *A*A

PRORAM STU!I !IP"OMA I# T$KNIK KIMIA PRO!UKSI %$RSI& PRORAM STU!I !IP"OMA I# T$KNIK KIMIA PRO!UKSI %$RSI&

JURUSAN TE-NI- -IMIA JURUSAN TE-NI- -IMIA POLITE-NI- NEGERI BANDUNG POLITE-NI- NEGERI BANDUNG

'()*

'()*

Tanggal U+ian

Tanggal U+ian : 22 Ai+ 2015: 22 Ai+ 2015 Tanggal Penerahan

Tanggal Penerahan : 2 Ai+ 2015: 2 Ai+ 2015 -"aporan

(2)

I. TUJUAN

1. Me+a##an e+ai&an e3aa a"a +a 3e&i 2. Men6e+a&#an &e& e+ai&an e3aa

/. Menea!i ena! 7aia&i wa# a"a &e& e+ai&an e3aa II. !ASAR T$ORI

II.). $le01ropla1ing 2u

-&i a"a+a! &e3a! &e& #e&a#an aeia+ (an "i&e3a3#an #aena a"an(a inea#&i "enan +in#nan. Lan#a!8+an#a! enen"a+ian #&i "ianaan(a a"a+a! e+ai&an +a "enan e"a e+e#+ain 9e+ai&an +i&i#. Pe+ai&an e3aa 9; ea#an +ai&an "a&a &e3e+ +a "i+ai&i "enan +a +ain (an +e3i! enai# "an a!an e!a"a e&e#an$ +ai&an "a&a #aena +ai&an ; en(ai &i,a "a(a e#a #a eai  enai+an #an enai# aa "a! 3e3a! wana.

E+e#+ain aa e+ai&an &e<aa +i&i# a"a+a! &e& enen"aan in8in +a a"a #a"a "enan <aa e+e#+i&a. Se+aa &e& enen"aan e6a"i ea#&i #iia a"a e+e#"a "an e+e#+i$ 3ai# ea#&i e"#&i an #&i"a&i &e<aa e&8ene&. Un# i$ e+ "ie+a##an a& +i&i# &eaa!. Pe+ai&an "enan e3aa "a! "i+a##an. =an enin en<ea! 6anan &aai e6a"i "e&i <e+ a"a +a (an #an +ia$ #eena i"a#  e+e#a 3ai#/e33#. ;aan(a "enan enani a#i7ia&n(a$ (ai en#+e#&#ann(a$ i&a+n(a ea#ai &iani"a.

Rea#&i : ;2> > M

 ; > M

2>

-eaan in +a "ien#an +e! #&ena&i aa +an(a$ "ea6a "i&&ia&i$ "an #n&ena&i n& +ain. Ha+8!a+ (an e+ "ie!ai#an "a+a &e& e+ai&an "enan enna#an e3aa a"a+a! &e3aai 3ei# :

1 Se3e+ "i+ai&i$ 3en"a !a& "i+e& !ina !a+& "an "i3e&i!#an. 2 Ben"a "i+a##an en<<ian a&a$ +ea#$ "an &"a.

* Pen!i+anan +ea# enna#an NaOH$ Na2;O*$ "++. 4 Hin"ai anan en(en! +an&n "enan +a.

Se+ain !a+ i #n"i&i ea&i !a& een!i &(aa &e3aai 3ei#: a. Raa A& 9current Density

Ma#in ini aa a&$ a#in ini aa #e<eaan e+ai&an "an ee#e<i+ #an 3en"a #e6a. Bi+a aa a& e+a+ ini a#a +ai&ann(a a#an #a&a "an naa# !ia.

 3. Teanan a& 9Voltage.

Dina#an n(a *8 ?+. Un# e+ai&an 'in< "ina#an %8 ?+.

(3)

-enai#an &! +aan en(e3a3#an 3ea3a!n(a #an -i&a+. -ennann(a (ai e6a"i enanan aa +a$ enani e&ean(a H2.-eiann(a (ai 7i&#&ia& +aan enn$ +ai&an en6a"i #a&a. S! &ana enin n# #aena n# a&in8 a&in e+e#+ain a"a &! i. Pe+ai&an ; a"a  a#i# ini a"a+a! &e#ia 50@;.

". H +aan

T6an enen#an "ea6a #ea&aan a"a+a! n# ene<e#  #eaan +aan "a+a en!a&i+#an +aan (an 3ai#. Laan  3e&i,a 3a&a 3i+a Hn(a  11814 "an 3e&i,a a&a 3i+a Hn(a  4$58

5$%.

e. a# e+ai&an

a# e+ai&an &ana 3eena! a"a #ee3a+an +ai&an (an "i!aa#an. Sea#in +aa en<e+an$ a#a #ee3a+an +ai&an &ea#in 3ea3a!.

Pa"a &aa &e& e+e#+ain 3e+an&n$ ea#&i &e3aai 3ei#: -a"a : ;2> > 2e  ; H2O > 2e  H2 > 2OH 8 An"a : ;  ; 2> > 2e H2O  C O2 > 2H > > 2e

(4)

II.'. Perhi1ungan %era1 Menuru1 &u0um 3arra4a

H# aa"a( en(aa#an 3a!wa a&&a (an "i!a&i+#an "a+a &a &i&e &e+ e+e#+i&i& 3e3an"in +& "enan aan +i&i# (an ena+i "a+a &e+ e&e3. Be&an(a aan +i&i# (an e6a"i "a+a &e+ ea#an !a&i+ #a+i anaa #a a& (an "ia+i#an "enan +aan(a wa# e+e#+i&i&n(a. Pen(aaan ini ea#an in&i "a&a H# aa"a( (an "aa "i6e+a&#an &e3aai 3ei#:

a. Da+a &e+ e+e##iia$ a&&a 'a (an "ien"a#an a"a &a e+e#"e &e3an"in "enan 3e&an(a aan +i&i# 9a+ian e+e#n (an e+i3a "i "a+a &e+.

b. Ma&&a e#i7a+en 'a (an "ien"a#an a"a e+e#"e a#an &eaa "enan aan +i&i# (an "ia+i#an #e "a+a &e+.

=

 Ar

(

 x

)

× I ×t  nF 

 Bea "e&i "i!in "enan H# aa"a( 9  I  Be&a a& (an "ina#an 9A

   Laan(a &e& e+e<+ain 9"ei#

 n  Ban(a#n(a e+e<n (an e+i3a 92 n# ; Pe!inan E,i&ien&i A& (an Dina#an

(¿¿

 praktik 

)

(

teotitis

)

×100 η

=¿

 a#i#  Bea "e&i (an "ie+e! "ai a#i# 9 eii& Bea "e&i "i!in "enan H# aa"a( 9 II./. "ogam Murni 4an logam pa4uan

La ni (ai +a "enan &i,a8&i,a : 1. -a"a #enian $ .

2. -e#aan ai# en"a! *. Tii# +e3 ini

4. Da(a !ana +i&i# 3ai#

(5)

La a"an (ai +a <aan "ai "a a<a +a aa +e3i! (an "i<a &a &aa +ain "a+a #ea"aan <ai$ &e!ina en(ai &i,a8&i,a :

1. -e#ea&an "aa "iin#a#an "ai #e#ea&an +a a&a+n(a. 2. -e#aan ai# "aa "ie3e&a

*. Da(a eaian "aa "i#an#an

4. Tii# +e3 "aa "in#an aa "inai##an "i3an"in +a8+a a&a+n(a.

Da+a a#i# ini "ina#an +a a"an ; &e3aai an"a. ; (an "ina#an i"a#+a! ni #aena enan"n +a8+a +ain "i "a+an(a. La  a"an e&e3 "i+ai&i +ai "enan +ai&an ;. Se!ina e+ "ie!ai#an 6i#a ; "i  e#aan +a a"an e&e3 &"a! !a3i&.

Te3aa "an Pa"ann(a 9copper  a"a+a! &a +a 3ewana #eea!an$ en(ai eea "i"i! 93i+in in 2%00@ ; "enan 3ea 6eni& F$% /<* 9&e"i#i +e3i! ini "ai 3a6a 9 ferro 3ea 6eni& )$F) /<*. Be&i,a +na#$ "aa "i3en###an 9bending  "an "aa "i+ 9rolling, canai. Be3eaa <n! +a  a"an e3aa (ai -ninan 9 Brass (an ea#an a"an e3aa "enan n& aa &en 9n +a+ Pen 9bronze$ ea#an a"an e3aa "enan n& aa ia! i!$ &e"an#an 9Sn &e3aai n& a"an.

III.M$TO!O"OI

). A"AT !AN %A&AN

A"AT %A&AN

Ge+a& -iia 1000 + 1 3a! Laan NaOH 10 Ge+a& -iia 250 + 4 3a! Laan H;+ 10

Pie # 10 + 1 3a! Laan na ;e 1 L Teee 1 3a! Aa"e&

i++e 1 3a! H +ae La ; 9#a"a La e  Nea<a ana+ii#  Re<i,ie  '. "ANKA& K$RJA

(6)

Me3i+a& 3en"a #e6a "enan aa"e&

Mea&##an 3en"a #e6a #e "a+a +aan H;+ 10 &e+aa 10 eni

Me3i+a& 3en"a #e6a "enan aa"e&

Mea&##an 3en"a #e6a #e "a+a +aan NaOH 10 &e+aa 10 eni

Menein#an 3en"a #e6a

Me3i+a& 3en"a #e6a "enan ai (an ena+i 

Menae+a& &ea 3en"a #e6a 9ea&# #awa "enan #ea& a3a&i, 

Be&i!#an 3en"a #e6a "enan ai (an ena+i  Me+a##an e+ai&an &e+aa 12 eni "an 25 eni

Menaai &e& (an e6a"i

Ha"a#an 3en"a #e6a a"a +a ; 9i"a# enee+ Menen#an 3e&a aa a& (an a#an "ina#an Men(iaan 3a# &e& e+ai&an "an ean#ai e<i,ie "an en(a3n#an 3en"a #e6a &e3aai #a"a "an +a ; &e3aai

an"a b. Proses Pelapisan

I#. P$NO"A&AN !ATA I#.). Tabel !a1a Pengu0uran

(7)

No Parame1er "ogam A "ogam % 1 La& Pe#aan 9< 20$F 21$4

2 Bea awa+ 9a $% 10$1 * Bea a#!i 9a 10$F2 10$4F5F 4 Se+i&i! 3ea 9a 1$22 0$*F

5 A& 9A 0$22 0$22

% a# e+ai&an 9"ei# )20 1500

I#.'. Perhi1ungan &u0um 3ara4a

   Ma x I x t  n x F  a. "ogam A  3.   12 eni  )20 "ei#  <. I  0$22 A ".   63,5 gr

mol x0,22 A x720detik 

2 x96.500Coulumb e.   0$0521 a 5. g. "ogam % !.   25 eni  1500 "ei#  i. I  0$22 A  6.   63,5 gr

mol x0,22 A x1500detik 

2 x96.500Coulumb

0.   0$10F a

I#./. Perhi1ungan $5isiensi $le01ropla1ing "ogam A I?.4. I?.5. E,i&ien&i  Selisih Massa  Massa Teoritis  100 I?.%.  1,22gram 0,0521gram  100 I?.).  2.*41$%5 "ogam % I?.F. I?.. E,i&ien&i  Selisih Massa  Massa Teoritis  100 I?.10.  0,38gram 0,108gram  100 I?.11.  *51$F5

(8)

I#.)'. I#.)/.

(9)

#. P$M%A&ASAN

#.). Oleh Reni S6ara Mahar4i0a -NIM. )')7'7('8

?.2. Pin&i "a&a e+e#+ain a"a+a! e+ai&i e#aan 3en"a #e6a "enan +a 6eni& +ain n# ee3ai#i #a+ia& e#aan "ai 3en"a #e6a e&e3. Be&i ea#an +a (an "a! ena+ai #&i #ei#a #na# "enan "aa$ &e"an#an e3aa ea#an +a (an ei+i#i &i,a "a(a e#a (an #a &e!ina "aa "ina#an &e3aai 3a!an e+ai&. Nan$ e3aa (an "ina#an ea#an a"an e3aa "enan #ninan. Se!ina wana (an enee+ a"a 3e&i #an enai#. O+e! #aena i$ "i3!#an e+ai&an +e3i! +an6 "enan ni#e+ "an #.

?.*. Pe+ai&an +a ea#an &a+a! &a +an#a! n# en<ea! e6a"in(a #&i aa enani +a6 #&i. P&e& e+ai&an "aa 3e+an&n #aena e#n(a 3e"a en&ia+ anaa an"a "an #a"a "enan a"an(a +aan e+e#+i &e3aai en!anan(a. P&e& e&e3 3e+an&n "enan 3anan a& +i&i# D; "ai a+a rectifier   "an eanan (an #n&an. E+e#n a#an ena+i  e+ewai #a3e+$ &e"an#an in8in a#an e!ana e+ewai +aan e+e#+i.

?.4. Se3e+ e+ai&an +a "i+a##an$ e+e3i! "a!+ +a8+a "i3e&i!#an "enan enna#an #ea& a3a&i 9ea&# #awa en(ana. -e"ian +a 3e&i "i+a##an &e& degreasing  a"a +aan NaOH 10 n#  en!i+an#an &i&a8&i&a +ea# (an enee+ "i e#aan 3en"a #e6a. Se+an6n(a "i+a##an &e&  pickling  a"a +aan H;+ 10 aa #aa8#aa (an enee+ a"a +a 3a6a !i+an #aena a#an e&#an i#aan anaa +a "an #&i"an(a.

?.5. Laan e+e#+i (an "ina#an a"a+a! na ;e 9;SO4 (an &"a! "ia3a!#an 3i!ene. n&i 3i!ene a"a+a! &e3aai en#i+a "an  e3ei wana (an enai# a"a +ai&an e3aa. Laan e+e#+i (an "ina#an e+e3i! "a!+ "iana&#an &aai 50⁰;$ #aena aa3i+a &!n(a +e3i!

ini a#a a#an e&a# in8in e3aa (an e+a &e!ina en6a"i e3a#a. n&i +aan ini (ai &e3aai en!ana +i&i# "an e"ia e+aan "ai in +a. Aa3i+a "iai#an$ a#a +aan e+e#+i "aa "iai#an "a+a e&aaan ea#&i #iia &e3aai 3ei#:

(10)

?.). -ei#a a& +i&i# "ia+i#an$ a#a aan in &ii, a#an "iai# #e #a"a$ &e"an#an in 3eaan neai, 3ein"a! #e aa! an"a. Da+a  &e& ini$ +a (an 3ein"a# &e3aai an"a a"a+a! +a e3aa$ "an

+a 3e&i 3ein"a# &e3aai #a"a (an a#an "i+ai&i.

?.F. See+a! eana&an &e+e&ai$ +aan e+e#+i "ian#an a"a 3a!an (an e3a "ai +ii+en &e3aai 3a# e+e#+ain. Pa"a &aa a& +i&i#  ena+i$ a"a an"a e6a"i ea#&i #&i"a&i$ &e!ina +a ; a#an eai en6a"i in ;2> "i&eai "enan e+ea&an e+e#n. Se+ain i$ e3en# +a a& #&ien a#i3a #&i"a&i ai "an ;9OH2 (an enee+ a"a e#aan an"a.

?.. Rea0si 4i ano4a : 2H2O  O2 > 4H

> > 4e

?.10. ;  ;

2> > 2e

?.11. Pa"a wa# (an 3e&aaan +a$ "i "aea! #a"a e6a"i ea#&i e"#&i "iana in +a ;2> (an 3ea&a+ "ai +a "an +aan e+e#+i ee"#&i a#an e+ai&i +a 3e&i. Se+ain i$ e6a"i e3en##an a& H2  (an "ian"ai "enan e+e3n "aa "i &e#ia #a"a a#i3a e"#&i ai.

?.12. Rea0si 4i 0a1o4a : H2O > 2e  H2 > 2OH

8

?.1*. ;2> > 2e

 ;

?.14. A& (an "i3ei#an +e! e<i,ie a"a+a! &e3e&a 0$22 Aee$ "enan wa# e+ai&an &e+aa "a 3e+a& eni "an "a +! +ia eni. Se!ina "i"aa "a !a&i+ "aa (an 3e3e"a. Pa"a &aa &e& e+ai&an$ #e"a 3a! +a &a+in 3e!a"aan ana a"a (an en!a+ani. Penaan &i&i e&e3 a#an e3an eaa#an +ai&an "an ee<ea &e&  e+ai&an. Lai&an +a (an e3en# en(ai #aa#ei&i# #!&&$ eann "ai #a"a #an"nan 3a!an #iia "a+a an"a "an e+e#+i$ #n"i&i &e&$ "an #a+ia& a& +i&i#. La 3e&i (an &"a! "i+ai&i  3e3a! wana en6a"i <#+a "a! #eea!an (an en#i+a 9&eei

e3aa.

#.)*. Dai !a&i+ e!inan !# ,aa"a($ e+ai&an #e"a +a "enan wa# (an 3e3e"a "i"aa#an 3a!wa &ea#in +aa wa# e+ai&an a#a +a ; (an e+ai&i 3e&i &ea#in 3an(a#. Nan$ aa3i+a "i!in

(11)

 3ea +ann a"a &aa a#i#$ +a 3e&i (an "i+ai&i +e3i! +aa ei+i#i 3ea (an +e3i! #e<i+. Ha+ e&e3 3eenan "enan ei$ nan "aa "i#aena#an #a"a e3aa a"a a"an e3aa &"a! !a3i&$ aa #aena a+a e<i,ie (an #an a#a "a+a enn6##an a& (an e6a"i. #.)8. Oleh Res9a !i6ansah Pu1ra -NIM. )')7'7('

#.).

?.1F. E+e#+ain a"a+a! &a+a! &a <aa n# en<ea! &a +a "ai #&i. Pin&i "a&a "ai e+e#+ain ini a"a+a! e+e#+i&i& (an en(e3a3#an #&i"a&i a"a an"a "an e"#&i a"a #a"a &e!ina in8in +a !a&i+ #&i"a&i  a"a an"a a#an e+ai&i e#aan #a"a. Se+ain i$ e+e#+ain 6a 3e,n&i &e3aai !ia&an "e#ai,. Pa"a e<3aan ini$ "a +een +a 3e&i a#an "ie+e#+ain "enan e3aa. La e3aa "i6a"i#an &e3aai an"a &e"an#an +een 3e&i "i6a"i#an &e3aai #a"a. A"an +aan aa (an "ina#an a"a+a! 'na <e 50 /L (an "iana&#an &aai 50⁰;$ #aena aa3i+a &!n(a +e3i!

ini a#a a#an e&a# in8in e3aa (an e+a.

?.1. Se3e+ ea&#i &e& e+e#+ain$ +een 3e&i e+e3i! "a!+ "i 3e&i!#an "ai #ea# "enan <aa "iae+a& aa en"aa#an !a&i+ (an 3ai# "an en#i+a. Ha+ (an &aa "i+a##an 6a a"a #awa e3aa (an eni#a +een 3e&i. Ha+ ini enin aa a+ian +i&i# "aa ena+i   a"a #awa &e!ina e6a"i ea#&i e+e#+i&i&. See+a! i +een 3e&i

"ien"a "a+a +aan NaOH 10 &e+aa 10 eni n# en!i+an#an &i&a8&i&a +ea# a"a e#aan +een 3e&i. A"an n# in"&i &#a+a  3e&a$ 3ia&an(a "i3e&i!#an "enan ai &a3n. -e"ian$ +een 3e&i "ien"a #e "a+a H;+ 10 &e+aa 10 eni n# en!i+an#an &i&a #ea# (an a&i! enee+.

?.20. Bei#n(a a"a+a! e3a an#aian e+e#+ain$ P&e& e+e#+ain ini enna#an e<i,ie n# en3a! a& +i&i# A; "ai &3e +i&i# en6a"i a& D;. -aena e+e#+ain !an(a "aa "i+a##an "enan a& D;. -e"ian$ #3 neai, "i!3n#an "enan +een 3e&i &e3aai #a"a "an #3 &ii, "i!3n#an "enan +a e3aa &e3aai an"a. -e"ian &e& e+e#+ain "i+an&n#an "a+a +aan 'na

(12)

<e 50 /L "enan a& 0$22 A. A"an e<3aaan ini "i+a##an "a+a "a 7aia&i wa# e+e#+i&i& (ai &e+aa 12 eni "an 25 eni.

?.21. Pa"a &e& e+e#+ain ini 3e+an&n ea#&i &e3aai  3ei#. #.''. Rea0si 4i Ano4a ?.2*. 2H2O O2 > 4H> > 4e ?.24. ; ;2> #.'*. Rea0si 4i Ka1o4a ?.2%. ;2> > 2e ; ?.2). H 2O > 2e H2> 2OH8 ?.2F.

?.2. Se!ina "aa "i+i!a 3a!wa e3en# en"aan ; (an e+ai&i #a"a 9+een  3e&i. Dan e3en# a& H2 "an a& O2. A"an !a&i+ a#!i "ai e+e#+ain &e3aai

 3ei#. #./(. #./). P arame1er #./'. "ogam A #.//. "ogam % ?.*4. 1 ?.*5. L a& Pe#a an 9< ?.*%. 20$F ?.*). 21$4 ?.*F. 2 ?.*. B ea awa+ 9a ?.40. $% ?.41. 10$1 ?.42. * ?.4*. B ea a#!i  9a ?.44. 10$F2 ?.45. 10$4F5F ?.4%. 4 ?.4). S e+i&i!  3ea 9a ?.4F. 1$22 ?.4. 0$*F ?.50. 5 ?.51. A & 9A ?.52. 0$22 ?.5*. 0$22 ?.54. % ?.55.  a#  e+ai&an 9"ei# ?.5%. )20 ?.5). 1500

(13)

?.5F.

?.5. Dai !a&i+ e +e#+ain a"a + a A an + a B $ e6a"i  ena3a!an 3ea. Ha+ ini #aena enee+n(a +a ; a"a #a"a 9+a. Nan$  ena3a!an 3ea a"a eni3anan ini i"a# &aa "enan 3ea ; "ai !a&i+ e!inan eii& "enan !# ,aa"a(. Pa"a +a A &e!a&n(a e6a"i ena3a!an 3ea &e3e&a  0$0521 a &e"an#an a"a +a B &e!a&n(a e6a"i ena3a!an 3ea &e3e&a 0$10F a. -aena !a&i+ "ai e!inan eii& +e3i! #e<i+ "ai &e+i&i! 3ea a"a i3anan a#a e,i&ien&i e+e#+ain a"a +a A "an +a B 3e8 2.*41$%5 "an *51$F5.

?.%0. Ha+ ini e6a"i #aena a"a an"a +a e3aa &"a! !a3i& &e!ina (an e&i&a a"a+a! 3a!an <aann(a (ai #ninan 93a&&. Denan "ei#ian$ en"aan (an ene+e+ a"a +a &e&ien &e+ain e3aa 6a e"aa #ninan. Ha+ ini "aa "i+i!a "ai !a&i+ e+e#+ain en6a"i &e"i#i 3ewana #nin e+a.

#.8). #.8'. #.8/.

(14)

#.8*. Oleh Al5a Tri Anissa -NIM. )')7'7(// #.88. ?.%). ?.%F. ?.%. ?.)0. ?.)1.

?.)2. E+e#"a a"a "a 3aian (ai #a"a "an an"a. -e"a e+e#"a ini e<e+ "i "a+a &a +aan e+e#+i. -a"a "i&a3n#an #e #3 neai, "an an"a "i!3n#an #3 &ii, "ai &3e a& +i&i#. -a"a ea#an 3en"a #e6a 3ea +a e &e"an#an an"a ea#an +a ; (an "ina#an n#  e+ai&i 3en"a #e6a. E+e#+i (an "ina#an &e3aai e"ia e#aan in8in a"a a"a+a! +aan 'nna <e.

?.)*. In8in e+e#+i  zonnax copper 9;SO4 eai en6a"i ;2> "an SO428. Pa"a 3aian #a"a a#an ena+ai ea#&i e"#&i "an 3aian an"a a#an ena+ai ea#&i #&i"a&i. Pa"a 3aian #a"a e3en# a& H2 &e"an#an "i an"a e3en# a& O2. Ha+ ini "aa "i+i!a "ai e3en#n(a e+e3n8e+e3n a"a #a"a "an an"a &aa a#i# 3e+an&n.

?.)4. Pa"a an"a$ ; a#an e#&i"a&i en6a"i ;2>$ ;2>  ini 3eea#&i "enan OH8 e3en# a"aan (an enee+ a"a an"a 3ea a"aan

(15)

 3ewana #e!i6aan (ai ;9OH2. Se"an#an a"a #a"a in8in ;2>  a#an ee"#&i en6a"i ; "an en"aan ; (an e3en# a#an enee+ a"a 3en"a #e6a "an e+ai&i 3en"a #e6a e&e3. Pe3a!an wana +a en6a"i ea! #e<#+aan 9ea! e3aa enn6##an 3a!wa +a e&e3 e+a! e+ai&i +e! ;.

?.)5. S3e a& +i&i# &e3e&a 0$22 Aee. Oea&i "i+a##an a"a wa# )20 "ei# "an 1500 "ei#. See+a! "i+a##an enanan a&&a 3en"a #e6a a#!i "i#ani a&&a 3en"a #e6a awa+ "i"aa ni+ai a&&a +ai&an (an e3en#   a"a 3en"a #e6a$"i&e3 a&&a n(aa. Se"an#an en ei ,aa"a( en(aa#an  3a!wa a&&a (an "i!a&i+#an "a+a &a &i&e &e+ e+e#+i&i& 3e3an"in +& "enan aan +i&i# (an ena+i "a+a &e+ e&e3. Be&an(a aan +i&i# (an e6a"i "a+a &e+ ea#an !a&i+ #a+i anaa #a a& (an "ia+i#an "enan +aan(a wa# e+e#+i&i&n(a. Pen(aaan ini ea#an in&i "a&a H# aa"a( (an "aa "i6e+a&#an &e3aai 3ei#$ (an "i&e3 a&&a eii& :

?.)%.

?.)). Pa"a +a A (an "i+a##an elektroplating  &e+aa )20 "ei# "i"aa a&&a n(aa9a"a &aa a#i# (ai 1$22 a "an a&&a eii& eii& 0$0521 a. Se!ina "i"aa e,i&ien&i &e& 2*41$%5. Se"an#an a"a +a B (an "i+a##an elektroplating &e+aa 1500 "ei# "i"aa a&&a n(aa 9a"a &aa a#i# (ai 0$*F a "an a&&a eii& 0$10F a. Se!ina e,i&ien&i &e& *51$F5. Ha+ ini i"a# &e&ai ei (ai &ea#in +aa wa# &e& a#a a&&a (an "i!a&i+#an &ea#in 3e&a.

?.)F. La (an "ina#an #en#inan 3#an ea&# +a ni #aena enan"n +a8+a +ain "i "a+an(a. La a"an e&e3 "i+ai&i +ai "enan +ai&an ;. Ha+ ini "aa e+i!a "ai +ai&an (an 3ewana ea! e3aa &"a! 3e#an. Se!ina e+ "ie!ai#an 6i#a ; "ie#aan +a  a"an e&e3 &"a! !a3i&. Ja"i$ 3i&a "ie"i#&i 3a!wa (an enee+ a"a #a"a a"a+a! +a +ain (an 3ea&a+ "ai +a a"an ;. Se!ina a&&a (an "i!a&i+#an e+e3i!i a&&a &e<aa eii&. Pa"a 1500 "ei# 9ea&i #e"a a&&a ; (an e3en# a"a+a! &ea#in &e"i#i. -en#inan en (an enee+ "an

(16)

&i&a ; +e3i! 3an(a# enee+ a"a ea&i eaa (ai +a a"a &aa wa# ea&i )20 "ei#.

?.). Be3eaa <n! +a a"an e3aa (ai -ninan 9 Brass (an ea#an a"an e3aa "enan n& aa &en 9n +a+ Pen 9 bronze$ ea#an a"an e3aa "enan n& aa ia! i!$ &e"an#an 9Sn &e3aai n& a"an. Pe3en#an +ai&an +ain "i e#aan #a"a "aa "i+i!a e3en#n(a wana (an 3e3e"a "ai wana +a ;.

#.;(. #I. SIMPU"AN

#I.).

Dai !a&i+ e+e#+ain a"a +a A "an +a B$ #e"an(a ena+ai  enin#aan 3ea.

 Nan "ai !a&i+ e3an"inan a&&a e3aa (an &e3enan(a "enan a&&a (an een"a#an "ai e!inan eei&$ e,i&ien&i (an "i"aa#an a"a +a A "an +a B 3e8 a"a+a! 2.*41$%5 "an *51$F5.

Ha+ ini "i&e3a3#an +e! #an"nan e3aa "a+a +a an"a e+a! !a3i&$ &e!ina  3a!an <aan an"a 3ea #ninan i# e#&i"a&i "an enen"a a"a #a"a

9+a &e&ien #I.'.

(17)

#I./. !A3TAR PUSTAKA

?I.4. A+i""in$ Ra3iai. KE+e#+ain .2% Ai+ 2015. !://"niaaa1*.3+&.</2011/ 10/e+e#+ain.!+.

?I.5. Bi'$ A"a. KH# aa"a( Pa"a Rea#&i Se+ E+e##iia$ E+e#+i&i&. 2% Ai+ 2015. "a.3i'/&ain8e#n+i/i+8#iia/!#8,aa"a(8a"a8ea#&i8 &e+8e+e##iia8e+e#+i&i&/.

?I.%. ;!an$ =e,i. KLa Mni "an Pa"an. 2% Ai+ 2015. !://3+e<!ani<a+. 3+&.</2011/11/+a8ni8"an8+a8  a"an.!+.

?I.). H+i$ Meni#. 200F.  Buku Petunjuk Pelaksanaan Praktikum Teknik   Pencegahan Korosi Pelapisan Tembaga. Ban"n: J&an Te#ni# -iia

POLBAN ?I.F.

(18)

VI.9. Lampiran #I.)(. #I.)). Tahapan Prose s #I.)'.  ambar #I.)/. Ke1erangan ?I.14. ?I.15. Pe&iaan Se<i en / Ben" a -e6a

?I.1%. ?I.1). P&e& "eea&in (an  3e6an n#

en!i+an#an &i&a  &i&a +ea# (an

enee+ "i  e#aan 3en"a

#e6a

?I.20. ?I.21. P&e& i<#+in (an 3e6an n# en!i+an#an #aa (an enee+ "i  e#aan +a #e6a ?I.22. 2 ?I.2*. Pe&iaan La an

?I.24. ?I.25. Laan na ;e !a& "ia &!n(a (ai 500; &e3e+ "ina#an n# &e&

e+e#+ain

(19)

* E+e#+ ain e+e#+ain ?I.*0. 4 ?I.*1. P"# 

?I.*2. ?I.**. Ha&i+ &e& e+e#+ain

Referensi

Dokumen terkait

Proses Elektroplating dengan menggunakan pelapisan tembaga pada plat Baja Karbon Rendah.Tujuan dari penelitian Tugas Akhir ini adalah mengetahui pengaruh variasi waktu

Penelitian dilakukan untuk mengetahui pembuatan elektroplating besi dengan nikel dengan variasi kuat arus dan waktu pelapisan dan pengaruhnya terhadap laju

Pada proses elektroplating Baja Karbon Rendah (10 cm x 5 cm x 1 mm) menggunakan pelapisan Tembaga dengan variasi waktu pencelupan 90 detik, 120 detik, 150 detik, 180 detik, 210

waktu pelapisan yang sama maka berat lapisan khrom yang terjadi juga berbeda. Hal itu dapat dilihat pada waktu pelapisan yang sama, semakin naik arus yang. digunakan maka semakin

Menganalisis persen efektifitas penurunan kandungan logam berat Tembaga (Cu) dan Krom (Cr) pada limbah cair industri pelapisan logam (Elektroplating) Krom

Berdasarkan uji korosi terlihat bahwa pelapisan optimum dihasilkan pada rapat arus 20 mA/cm 2 dan waktu pelapisan selama 30 menit dengan defisit massa setelah uji

Hasil dari perbandingan pelapisan anoda zinc dan aluminium terhadap laju korosi pada baja A36 dengan proses electroplating, yaitu, didapatkannya nilai laju korosi terkecil pada

Proses pelapisan logam ini dilakukan dengan teknik elektroplating dengan Nikel yang bertindak sebagai anoda, sedangkan benda yang dilapisi tersebut dicelupkan dalam suatu elektrolit