• Tidak ada hasil yang ditemukan

slhd buku 2 slhd buku 2

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2017

Membagikan "slhd buku 2 slhd buku 2"

Copied!
78
0
0

Teks penuh

(1)

Mangrove di Desa Modelomo

LAMPIRAN

  

DATA

 

(2)

I- 1 -

BAB I KONDI SI LI NGKUNGAN HI DUP DAN KECENDERUNGANNYA

A. Sumber Daya Alam

Tabel SD‐1. Luas Wilayah Menurut Penggunaan Lahan Utama        

Provinsi: Gorontalo       

Tahun Data: 2013       

No .

Kabupaten/ Kota

Luas Lahan ( Ha)

Non

Pertanian Saw ah

Lahan Kering

Perkebu

nan Hutan

Badan

Air Total

(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9)

1 Boalemo 16,475.02 7,141.37 59,891.01 8,157.48 90,622.72 790.66 183,078.26 2 Bone Bolango 20,565.69 3,867.08 33,550.13 534.03 132,762.88 388.91 191,668.72 3 Gorontalo 38,613.76 18,136.64 94,141.30 3,145.80 58,612.52 2,507.61 215,157.63 4 Gorontalo Utara 18,729.78 2,204.19 60,546.88 278.08 90,337.64 260.34 172,356.91 5 Gorontalo Kota 2,858.51 855.19 1,477.57 0.00 84.61 322.22 5,598.10 6 Pohuwato 25,984.56 3,810.20 42,200.12 14,936.55 348,186.40 1,019.00 436,136.83

Total 123,227.32 36,014.67 291,807.01 27,051.94 720,606.77 5,288.74 1,203,996.45

Keterangan:                

‐  Lahan Kering: Pertanian Lahan Kering dan Pertanian Lahan Kering Campur   

‐  Hutan : Hutan Lahan Kering Primer, Hutan Lahan Kering Sekunder, Hutan Mangrove Primer, Hutan  Mangrove Sekunder, Hutan Rawa Sekunder 

‐  Non Pertanian: Semak Belukar, Belukar Rawa, Tambak, Pemukiman, Tanah Kosong,  Bandara/Pelabuhan, Rawa. 

Sumber : Balihristi Provinsi Gorontalo, diolah dari data Balai Pemantapan Kawasan Hutan Provinsi  

       Gorontalo, 2012 

Tabel SD‐1a. Luas Wilayah Provinsi Gorontalo 

Menurut Kabupaten/Kota  

Provinsi: Gorontalo     

Tahun Data: 2013     

No.  Kabupaten/Kota  Luas 

(km2)  Persentase 

(1)  (2)  (3)  (4) 

Boalemo  1736.61  13.97 

Bone Bolango  1891.49  15.21 

Gorontalo  2143.48  17.24 

Gorontalo Kota  65.96  0.53  Gorontalo Utara  2141.86  17.22 

Pohuwato  4455.60  35.83 

Jumlah  12435.00  100 

Keterangan: ‐     

(3)

STATUS LINGKUNGAN HIDUP DAERAH PROVINSI GORONTALO

I- 2 -

Tabel SD‐1b. Luas Wilayah, Jumlah Kecamatan dan Jumlah Desa 

Provinsi: Gorontalo       

Tahun Data: 2013       

No.  Kabupaten/Kota  Luas (Ha)  Jumlah 

Kecamatan 

Jumlah 

Desa/ 

Kelurahan 

1  Boalemo  173.661  7  84 

2  Bone Bolango  189.149  18  166 

3  Gorontalo  214.348  19  205 

4  Gorontalo Utara  214.186  11  123 

5  Gorontalo Kota  6.596  9  50 

6  Pohuwato  445.56  13  104 

Total  1.243.500  77  732 

Keterangan: Jumlah Kecamatan dan Desa tahun 2012  Sumber : Gorontalo Dalam Angka 2013 

Tabel SD‐1c. Persentase Kemiringan Lereng 

Provinsi: Gorontalo     

Tahun Data: 2013     

No  Kelas Lereng  Kemiringan (%)  Luas (Ha)  Persentase (%) 

1  A  0‐2  128,552  10.52 

2  B  2‐8  74,122  6.07 

3  C  8‐15  66,528  5.45 

4  D  15 ‐ 40  113,997  9.33 

5  E  > 40  838,355  68.63 

   Persentase (%)  1,221,554  100 

Keterangan :  

Sumber : Bappeda Prov Gorontalo dalam RPJMD Prov Gorontalo 2012 ‐ 2017  

Tabel SD‐2. Luas Kawasan Hutan Menurut Fungsi/Status  

Provinsi: Gorontalo   

Tahun Data: 2013   

No.  Fungsi  Luas (Ha) 

(1)  (2)  (3) 

1  Cagar Alam  39,846 

2  Suaka Margasatwa  ‐ 

3  Taman Wisata  ‐ 

4  Taman Buru  ‐ 

5  Taman Nasional  156,251 

6  Taman Hutan Raya  ‐ 

(4)

I- 3 - 9  Hutan Produksi Terbatas  253,064 

10  Hutan Produksi Konservasi  79,743 

11  Hutan Kota  ‐ 

Total Luas Hutan  822,430 

Keterangan : (‐) = tidak ada    Sumber : RTRW Provinsi Gorontalo Tahun 2010 ‐ 2030 

Tabel SD‐3. Luas Kawasan Lindung berdasarkan RTRW dan Tutupan Lahannya 

Provinsi: Gorontalo   

Tahun Data: 2012   

No.  Nama Kawasan 

Luas 

Kawasan 

(Ha) 

Tutupan Lahan (Ha) 

Vegetasi  Area 

Terbangun 

Tanah 

Terbuka 

Badan 

Air 

‐1  ‐2  ‐3  ‐4  ‐5  ‐6  ‐7 

I.  Kawasan Lindung                

   A.   Kawasan Perlindungan 

Terhadap Kawasan Bawahannya 

              

      1  Kawasan Hutan Lindung  203073              

      2  Kawasan Bergambut                

      3  Kawasan Resapan Air                

      Jumlah  203073              

   B.  Kawasan Perlindungan  Setempat 

              

      1  Sempadan Pantai                

      2  Sempadan Sungai                

      3  Kawasan Sekitar Danau atau  Waduk 

              

      4  Ruang Terbuka Hijau*                

      Jumlah                

   C.  Kawasan Suaka Alam,  Pelestarian Alam dan Cagar  Budaya 

              

      1  Kawasan Suaka Alam                

      2  Kawasan Suaka Laut dan  Perairan Lainnya 

              

      3  Suaka Margasatwa dan  Suaka Margasatwa Laut 

              

      4  Cagar Alam dan Cagar Alam  Laut 

39846              

      5  Kawasan Pantai Berhutan  Bakau 

              

      6  Taman Nasional dan Taman  Nasional Laut 

156251              

(5)

STATUS LINGKUNGAN HIDUP DAERAH PROVINSI GORONTALO

I- 4 -

      8  Taman Wisata Alam dan  Taman Wisata Alam Laut 

              

      9  Kawasan Cagar Budaya dan  Ilmu Pengetahuan 

              

      Jumlah  196,097              

   D.  Kawasan Rawan Bencana                

      1  Kawasan Rawan Tanah  Longsor 

              

      2  Kawasan Rawan Gelombang  Pasang 

              

      3  Kawasan Rawan Banjir                

      Jumlah                 

   E.  Kawasan Lindung Geologi                

      1  Kawasan Cagar Alam Geologi                

         i.  Kawasan Keunikan  Batuan dan Fosil 

              

         ii.  Kawasan Keunikan  Bentang Alam 

              

         iii.  Kawasan Keunikan  Proses Geologi 

              

         Jumlah                

      2  Kawasan Rawan Bencana  Alam Geologi 

              

         i.  Kawasan Rawan  Letusan Gunung Berapi 

              

         ii.  Kawasan Rawan Gempa  Bumi 

              

         iii.  Kawasan Rawan  Gerakan Tanah 

              

         iv.  Kawasan yang Terletak  di Zona Patahan Aktif 

              

         v.  Kawasan Rawan  Tsunami 

              

         vi.  Kawasan Rawan Abrasi                

         vii.  Kawasan Rawan Gas  Beracun 

              

         Jumlah                

      3  Kawasan yang Memberikan  Perlindungan Terhadap Air  Tanah 

              

         i.  Kawasan Imbuhan Air  Tanah 

              

         ii.  Sempadan Mata Air                

         Jumlah                

      Jumlah                

   F.  Kawasan Lindung Lainnya                

(6)

I- 5 -

      3  Taman Buru                

      4  Kawasan  Perlindungan  Plasma Nutfah 

              

      5  Kawasan pengungsian Satwa                

      6  Terumbu Karang                

      7  Kawasan Koridor bagi Jenis  Satwa atau Biota Laut yang  Dilindungi 

              

      Jumlah                

   Jumlah Total Kawasan Lindung  399,170             

II.  Kawasan Budidaya  805,528.0             

   Jumlah Total Kawasan Budidaya  805,528.0             

Keterangan : Kawasan lindung meliputi lindung di darat dan kawasan lindung laut (KKLD Olele)  Sumber : RTRW Provinsi Gorontalo 2010‐2030 

Tabel SD‐3A. Luas Kawasan Budidaya, Kawasan Lindung, dan Kawasan Konservasi berdasarkan RTRW 

Provinsi: Gorontalo       

Tahun Data: 2013       

No  Fungsi Kawasan  Luas (Ha)  Persen (%)       

1  Kawasan Budidaya  805528  66.93       

2  Kawasan Konservasi  195,990.23  16.28       

3  Kawasan Lindung  202,049.96  16.79       

   Total   1,203,568.19  100       

Keterangan :        

(7)

I- 6 -

Tabel SD‐4. Luas Penutupan Lahan dalam Kawasan Hutan dan Luar Kawasan Hutan 

Provinsi: Gorontalo 

Tahun Data: 2013 

NO 

KABUPATEN/  KAWASAN HUTAN 

AUP  JUMLAH 

  HUTAN TETAP 

HPK  JUMLAH 

   KSA‐KPA  HL  HPT  HP  JUMLAH 

‐1  ‐2  ‐3  ‐4  ‐5  ‐6  ‐7  ‐8  ‐9  ‐10  ‐11 

Boalemo                            

   a. Hutan  31,215  18,925.00  80,416.00       8,575.00   139,131.00     12,000.00   151,131.00  0  151,131 

   b. Non Hutan  0  0  0  0  0  0  0  0  0 

   c.  Data  tidak  lengkap 

                          

Bone Bolango  

   a. Hutan  0  25,450.09  4916.61  2807.88     33,174.58   0  33,174.58  45341.96  78,517 

   b. Non Hutan  0  0  0  0  0  0  0  0  0 

   c.  Data  tidak  lengkap 

                          

Gorontalo                            

   a. Hutan 

26009  22,748.00 

    46,585.00  

   15,521.00    110,863.00        2,071.00   112,934.00  0  112,934 

   b. Non Hutan  0  0  0  0  0  0  0  0  0 

   c.  Data  tidak  lengkap 

                          

Gorontalo                            

   a. Hutan  0  0.00  0  0  0  0  0.00  0  0 

   b. Non Hutan  0  0  0  0  0  0  0  0  0 

   c.  Data  tidak  lengkap 

                          

(8)

I- 7 - 5,529.00   16,930.00     55,323.00      16,177.00      93,959.00        5,360.00   99,319.00  102,188.00  201,507 

   b. Non Hutan  0  0  0  0  0  0  0  0  0 

   c.  Data  tidak  lengkap 

                          

Pohuwato                            

   a. Hutan 

0.00  78,022.00 

201235     27,749.00    307,006.00       6,683.00  

313,689.00  61,386.00  375,075 

   b. Non Hutan  0  0  0  0  0  0  0  0  0 

   c.  Data  tidak  lengkap 

                          

Keterangan: Data Masih sama dengan tahun sebelumnya  62,753  HPK : Hutan Produksi yang di Konversi14,114   

HL : Hutan Lindung  143,150  AUP : Areal Untuk Penggunaan Lain : 208,916 

HPT : Hutan Produksi Tetap dan Terbatas  308,060  Sumber : Dinas Kehutanan Kab/Kota di Provinsi Gorontalo, 2012 

HP : Hutan Produksi  268,158   

(9)

STATUS LINGKUNGAN HIDUP DAERAH PROVINSI GORONTALO

Tabel SD‐5. Luas Lahan Kritis   Provinsi : Gorontalo 

Tahun Data: 2013       

No.  Kabupaten/Kota  Kritis  (Ha) 

Sangat  Kritis 

(Ha) 

Jumlah  Total 

(Ha) 

(1)  (2)  (3)  (4)  (5) 

1  Boalemo 41147  ‐  41147 

2  Bone Bolango 40798  ‐  40798 

3  Gorontalo 70076  ‐  70076 

4  Gorontalo

Utara 75358  ‐  75358 

5  Gorontalo Kota 4432  ‐  4432 

6  Pohuwato 26005  ‐  26005 

Total  257816     257816 

Keterangan : (‐) = tidak ada data

Sumber : Dinas Kehutanan dan Pertambangan Prov.  Gorontalo dalam  

  RPJMD Prov. Gorontalo 2010 ‐ 2030   

Tabel SD‐5A. Luas Lahan Kritis Menurut Daerah Aliran Sungai 

Provinsi : Gorontalo       

Tahun Data: 2013       

   DAS  KABUPATEN/ 

KOTA 

Kekritisan Lahan (Ha)  Jumlah  Tidak  Potensial  Agak  Kritis  Sangat     Kritis  Kritis  Kritis     Kritis    

1  ATINGGOLA 

Gorontalo 

Utara  8  2,009  23,589  10,694  4,606  40,906 

BATUDAA‐

PANTAI  Gorontalo  0  111  4,297  8,023  2,870  15,301 

BONE‐ PANTAI 

Bone 

Bolango  0  21,645  2,492  21,221  4,622  49,980 

4  BOLANGO 

Gorontalo,  Bone  Bolango,  Kota 

Gorontalo  56  312  37,460  11,724  3,242  52,794 

5  BONE 

Bone  Bolango,  Kota 

Gorontalo  2,202  73,132  28,010  6,410  2,949  112,703  6  LIMBOTO  Gorontalo  3,079  15,753  55,747  21,345  13,280  109,203  7  MARISA  Pohuwato  0  5,700  19,642  813  515  26,670 

8  PAGUYAMAN 

Gorontalo 

dan Boalemo  10,443  66,395  133,542  24,169  8,730  243,279  9  POPAYATO  Pohuwato  1,815  27,442  55,711  8,593  2,611  96,172 

10  POSSO 

Gorontalo 

(10)

I- 9 - 11  RANDANGAN  Pohuwato  1,045  130,529  132,662  3,834  4,121  272,191 

12  SUMALATA 

Gorontalo 

Utara  307  23,651  22,866  20,210  11,260  78,293  13  TILAMUTA  Boalemo  618  2,689  47,193  26,464  7,159  84,124 

  

TOTAL 

JUMLAH     20,361  370,475  586,594  185,152  72,545  1,235,128  Keterangan : Data masih sama dengan tahun sebelumnya 

Sumber : Diolah dari data BP DAS Bone Bolango Prov. 

Gorontalo, 2012         

Tabel SD‐6. Evaluasi Kerusakan Tanah di Lahan Kering Akibat Erosi Air  

Provinsi: Gorontalo 

Lokasi: ‐ 

Tahun Data: 2013 

No.  Tebal Tanah 

Ambang Kritis Erosi (PP 150/2000) 

(mm/10 tahun) 

Besaran erosi 

(mm/10 tahun)  Status 

Melebihi/Tidak 

(1)  (2)  (3)  (4)  (5) 

1  < 20 cm  0,2 ‐ 1,3  ‐  ‐ 

2  20 ‐ < 50 cm  1,3 ‐ < 4  ‐  ‐ 

3  50 ‐ < 100 cm  4,0 ‐ < 9,0  ‐  ‐ 

4  100 – 150 cm  9,0 – 12  ‐  ‐ 

5  > 150 cm  > 12  ‐  ‐ 

Keterangan : Tidak ada data tersedia 

Sumber : ‐       

Tabel SD‐7. Evaluasi Kerusakan Tanah di Lahan Kering      

Provinsi: Gorontalo       

Lokasi: ‐       

Tahun Data: 2013       

No.  Parameter  Ambang Kritis (PP 150/2000)  Hasil 

Pengamatan 

Status 

Melebihi/Tidak 

(1)  (2)  (3)  (4)  (5) 

1  Ketebalan Solum  < 20 cm  ‐  ‐ 

2  Kebatuan Permukaan  > 40 %  ‐  ‐ 

3  Komposisi Fraksi  < 18 % koloid;  ‐  ‐ 

> 80 % pasir kuarsitik  ‐  ‐ 

4  Berat Isi  > 1,4 g/cm3  ‐  ‐ 

5  Porositas Total  < 30 % ; > 70 %  ‐  ‐ 

6  Derajat Pelulusan air  < 0,7 cm/jam; > 8,0 cm/jam  ‐  ‐ 

7  pH (H2O) 1 : 2,5  < 4,5 ; > 8,5  ‐  ‐ 

8  Daya Hantar Listrik 

/DHL  > 4,0 mS/cm 

‐  ‐ 

9  Redoks  < 200 mV  ‐  ‐ 

10  Jumlah Mikroba  < 102cfu/g tanah  ‐  ‐ 

Keterangan : Tidak ada data tersedia     

(11)

STATUS LINGKUNGAN HIDUP DAERAH PROVINSI GORONTALO

Tabel SD‐8. Evaluasi Kerusakan Tanah di Lahan Basah      

Provinsi: Gorontalo       

Lokasi: ‐       

Tahun Data: 2013       

No.  Parameter  Ambang Kritis (PP 

150/2000) 

Hasil 

Pengamatan  Melebihi/Tidak 

(1)  (2)  (3)  (4)  (5) 

1  Subsidensi Gambut di 

atas pasir kuarsa 

> 35 cm/tahun untuk 

ketebalan gambut   3 m 

atau 10% / 5 tahun untuk 

ketebalan gambut < 3 m 

‐  ‐ 

2  Kedalaman Lapisan 

Berpirit dari permukaan 

tanah 

< 25 cm dengan pH   

2,5  ‐  ‐ 

3  Kedalaman Air Tanah 

dangkal 

> 25 cm  ‐  ‐ 

Keterangan : Tidak ada data 

tersedia       

Sumber : ‐       

         

Tabel SD‐9. Perkiraan Luas Kerusakan Hutan menurut Penyebabnya  

Provinsi : Gorontalo     

Tahun Data: 2013     

No.  Penyebab Kerusakan  Luas (Ha)   

(1)  (2)  (3)   

1.  Kebakaran Hutan  1250   

2.  Ladang Berpindah  5686   

3.  Penebangan Liar  10   

4.  Perambahan Hutan  10   

5.  Lainnya  0   

Total  6956 

 

Keterangan : Data masih sama dengan tahun sebelumnya 

Sumber : Dinas Kehutanan Provinsi Gorontalo, 2012 

Tabel SD‐10. Pelepasan Kawasan Hutan yang dapat dikonversi Menurut Peruntukkan 

Provinsi : Gorontalo     

Tahun Data: 2013     

No.  Peruntukan  Luas (Ha)   

(1)  (2)  (3)   

1  Pemukiman  7,331.35  

2  Pertanian  32,595.85  

3  Perkebunan  72,365.47  

(12)

I- 11 -

 

6  Lainnya  8,952.05  

Total  121,304.51   

Keterangan : data yang tersedia masih sama dengan tahun sebelumnya 

Sumber: Dinas Kehutanan Provinsi Gorontalo, 2012   

Tabel SD‐11. Keadaan Flora dan Fauna yang Dilindungi   

Provinsi: Gorontalo       

Tahun Data: 2013       

No.  Golongan  Nama spesies Diketahui 

Status 

Endemik  Terancam  Berlimpah  Dilindungi 

(1)  (2)  (3)  (4)  (5)  (6)  (7) 

1.  Hewan 

menyusui 

1. Anoa (Babalus 

depressicomis) 

        

2. Babi hutan (Sus 

celebensis) 

        

3. Babi rusa (Babyrousa 

celebensis) 

        

4. Kelelawar (Chiroptera)     V       

5. Kelelawar (Chironax 

melanocephalus) 

  

V       

6. Kelelawar (Chynopterus 

luzoniensis) 

  

V       

7. Kelelawar (Nyctimene 

cephalotes) 

  

V       

8. Kelelawar (Rousettus 

celebencis) 

  

V       

9. Kera (Macaca hecki)  V          

10. Kera (Macaca 

brunnescens) 

  

V       

11. Musang (Viberra tangalunga)    V       

12. Primata (Hylobatidae)    V       

13. Rusa (Carvus timorensis)    V        14. Tangkasi (Tarsius tarsier) V           15. Tangkasi (Tarsius spectrum) V           16. Tikus (Bunomyss fratorum) V           17. Tikus (Maxomys hellwaldii) V           18. Tupai (Prociurillus murinus) V          

19. Tupai (Prociurillus 

lencomus) 

        

20. Tupai (Rubrisciurus 

rubriventer) 

        

Jumlah   11       

2.  Burung  1. Anis punggung merah

(13)

STATUS LINGKUNGAN HIDUP DAERAH PROVINSI GORONTALO

2. Ayam hutan merah (Gallus

gallus)    V       

3. Bambangan hitam (I xobrychus

flavicollis)    V       

4. Bambangan merah (I xobrychus

cinnamomeus)    V       

5. Bangau sandang lawe (Cinonia

episcopus)    V       

6. Belibis (Dendrocygna sp)   

V       

7. Betet kepala punggung biru

(Tanygnathus sumatranus)    V       

8. Betet sula (Prioniturus platurus)    V        9. Bilbung pendeta (Streptocitta

albicollis) V          

10. Bubut alang-alang (Centropus

bengalensin)    V       

11. Bubut sulawesi (Centropus

celebensis)    V       

12. Burung alap-alap (Pandion haliaetus)

  

V       

13. Burung issabelina (Amauromis issabellina)

  

V       

14. Burung kuko putih (Turacoena

manadensis)    V       

15. Burung madu kuning (Nectarinia jugularis)

  

   V    

16. Burung madu sepah raja (Aethpyga siparaja)

  

   V    

17. Burung nuri kepala biru (Trichoglossus ornatus)

  

V       

18. Burung Rail (Rallidae)    V       

19. Cangak merah (Ardea purpurea)

22. Celepuk sulawesi (Otus manadensis)

  

V       

23. Cikrak kutub (Phyloscopus borealis)

        

24. Delimukan (Chalcophas stephani)

        

25. Delimukan sulawesi (Gallicolumba tristigmata)

        

26. Delimukan zamrud (Chalcophas indica)

        

27. Elang alap-alap kecil sulawesi (Accipter nanus)

  

V       

28. Elang alap dada merah (Accipter rhodogaster)

  

V       

29. Elang alap Ekor-totol (Accipiter trinotatus)

        

30. Elang alap Sulawesi (Accipter griseiceps)

        

31. Elang ular sulawesi (Spilornis rufipectus)

        

32. Elang bondol (Haliastur indus)    V        33. Elang perut putih (Hieraetus

leucogaster)

  

V       

(14)

I- 13 -

cumingii) V       

36. Jalak tunggir merah (Scissirostrum dubium)

        

37. Julang sulawesi (Rhyticeros cassidix)

        

38. Kacamata dahi hitam (Zozterops atrifrons)

  

V       

39. Kacamata sulawesi (Dicaceum celebium)

        

40. Kadalan sulawesi

(Phaenicophaeus colorhynchus)

  

V       

41. Kangkareng sulawesi (Penelopides exarhatus)

        

42. Kangkon ranting (Cuculus saturatus)

  

V       

43. Kapinis jarum asia (Hirundapus caudaucatus)

  

V       

44. Karco/ kareo padi (Amauromis phoenicurus)

  

V       

45. Kehicap ranting (Hypothymis azurea)

  

V       

46. Kekep babi (Artamus leucorhynchus)

  

V       

47. Kekep sulawesi (Artamus monachus)

        

48. Kepondang (Oriolus chinensis)    V        49. Kepundang sungu Belang

(Coracinabicolor)

  

V       

50. Kepundang sungu tunggir putih (Coracina leicopygia)

  

V       

51. Kicuit batu (Motacilla cinerea)    V        52. Kokokan laut (Butorides

striatus)

  

V       

53. Kringking dada kuning (Prioniturus flavicans)

  

V       

54. Kuntul sawah (Ardeola seciosa)

  

V       

55. Layang-layang (Hirundo rustica)

  

V       

56. Layang-layang batu (Hirundo tahitica)

  

V       

57. Maleo (Macrocephalon maleo)    V        58. Mandar padi zebra (Gallirallus

torquatus)    V       

59. Mandar sulawesi (Aramidopsis plateni)

  

V       

60. Paok (Pitta sp)    V       

61. Paok mopo (Pitta

erythrogaster)    V       

62. Pecuk ular asia (Anhinga

melanogaster)    V       

63. Pelatuk kelabu sulawesi

(Mueleripicus fulvus) V          

64. Pelanduk sulawesi

(Trichastoma celebense)    V       

65. Pergam abu-abu (Ducula

radiata) V          

66. Pergam hijau (Ducula aenea)    V        67. Pergam putih (Ducula

(15)

STATUS LINGKUNGAN HIDUP DAERAH PROVINSI GORONTALO

68. Punai penganten (Treron

griseicauda)    V       

69. Raja perling sulawesi

(Basilornis celebensis) V          

70. Raja Udang pipi ungu (Cittura

cyanotis)    V       

7 1. Raja udang meninting

(Alcedo meninting)    V       

72. Serindit sulawesi (Loriculus

stigmatus) V          

73. Sikatan bakau (Cyornis

rufigastra)    V       

74. Sikatan Leher-merah (Ficedula

rufigula)    V       

75. Sri gunting (Dicrurus

hottentottus)    V       

76. Taktarau besar (Eurostopodus

macrotis)    V       

77. Tangkoko sulawesi (Dicaceum aureolimbatum)

        

78. Tepekong jambul (Hemimprocne longipennis)

  

V       

79. Tiong lampu sulawesi (Coracias temminckii)

        

80. Trinil pantai (Actitis

hypoleucos)    V       

81. Tuwur sulawesi (Eudynamys melanorhyncha)

  

V       

82. Udang merah sulawesi (Ceyx fallax)

  

V       

83. Walik (Ptilinopus superbus)    V        84. Walik kembang (Ptilinopus

melanospila)

  

V       

85. Walik manomiti (Ptilinopus subgularis)

        

86. Wik wik rimba (Cacomantis variolosus) 4. Penyu belimbing (Dermochelys

coriaceae)    V       

5. Penyu hijau (Chelonia mydas)    V        6. Penyu lekang (Lepidochelys

olivecea)    V       

7. Penyu sisik (Eretmochelys

imbricata)    V       

8. Penyu tempayan (Carreta

carreta)    V       

9. Tokek (Gekko gecko)    V       

10. Ular (Rhabdophis callitus) V          11. Ular Hitam (Elaphe cf

euruthrea) V         

12. Ular sanca batik/ piton (Phyton reticularis)

  

V       

(16)

I- 15 -

        

2. Katak (Limnonectes modestus) V           3. Katak (Fejevarya cancrivora)       V    

4. Kodok (Bufo celebensis) V          

Jumlah              

5.  Ikan  1. Manggabai (Glossobius glufis)   

V       

2. Mujair       V    

3. Nila       V    

4. Payangka (Ophlocora

porocepala)    V       

5. Sepat (Trichogaster pectoralis)    V        6. Tawes (Puntius javanicus)    V       

Jumlah            

6.  Keong  1. Kerang Kepala kambing (Cassis

cornuta)    V       

2. Kima kecil (Tridacna maxima)    V        3. Nautilus berongga (Nautilus

pompillius)    V       

4. Triton terompet (Charonia

tritonis)    V       

Jumlah              

7.  Serangga  1. Kupu-kupu raja (Troides

amphrysus)    V       

2. Kupu-kupu raja (Troides

haliphron)    V       

3. Kupu-kupu raja (Troides spp.)       V     4. Kupu-kupu sayap burung peri

(Ornithoptera chimaera)       V    

5. Kupu-kupu sayap burung rotsil

(Ornithoptera rotschildi)       V    

6. Kupu-kupu sayap burung surga (Ornithoptera paradisea)

  

   V    

Jumlah       

8.  Tumbuh‐

tumbuhan  1. Aren (Arenga pinnata)

  

V       

2. Aga (Ficus variegata BI)    V        3. Amu (Artocarpus Altilis

(Moraceae))    V       

4. Baluta (Pterospermum

diversifolium)    V       

5. Belimbing botol (Averrhoa

Bilimbi L)    V       

6. Beringin (Ficus laorifolia )    V        7. Bitangur (Callophyllum soulattri

Burm)    V       

8. Bitaula (Callophyllum (57))    V        9. Bualo (Aglaila elaeagnaises

(17)

STATUS LINGKUNGAN HIDUP DAERAH PROVINSI GORONTALO

10. Bulangita (Tetramele nudiflora

R. Br)    V       

11. Bungango (Metrosideros

petiolata)    V       

12. Bungur (Lagerstromia

ovalifolia)    V       

13. Cemara Laut (Causarina)    V        14. Cempaka, Walo (Elmerrillia

ovalis Dandy)    V       

15. Dara-dara (Knema Sp)    V       

16. Daun seseuruehan (Piper

aduntum)    V        22. Kayu mas (Nauclea orientalis

L)    V       

23. Kelampuak (Eugenia cf densiflora)

  

V       

24. Kenanga (Canangium odoratum)

  

V       

25. Ketapang (Terminalia)    V       

26. Kikimoputio (Zea Mays (Poaceae))

  

V       

27. Langgelobitule (Nauclea purpurascens)

  

V       

28. Latao (Palnchonella valida BI)    V        29. Leda (Eucalypthus deglupta)    V        30. Linggua (Pterocarpus indicus

willd)

  

V       

31. Lopo (Dracontomelum mangiferum BI)

  

36. Melinjo (Gnetum gnemenoides)

  

V       

37. Meranti (Shorea sp)    V       

38. Meranti Kuning (Eugenia accuminatissima)

  

V       

39. Molongopu (Wrigtia pubescens)

  

V       

40. Momala (Homalium foetidum Benth)

  

V       

41. Nangsi (Villebrunea rubescens)

  

V       

42. Namu-namu (Cyanometra Cauliflora)

  

(18)

I- 17 -

obtusifolium burck) V       

44. Palem seledri (Caryota mitis)    V       

45. Pandan (Pandanus sp)    V       

46. Pangana (Polyanthia rumphii)    V       

47. Pangi (Pangium edule)    V       

48. Pasang (Lithocarpus sp)    V        49. Petik (Diosspyros

korthalscana)

  

V       

50. Pohon india (Harpullia cupanioides)

  

V       

51. Pohon mindi (Melia azedarach)

  

V       

52. Pongapuhu (Lagerstromia sp.)       V     53. Raja (Gledistchia rolfei vid)    V        54. Rao (Dracontomelum rao kerr.

Et relfe)

  

V       

55. Rambutan hutan (Nephelium Muabile)

  

V       

56. Sengon (Swietenia macrophylla)

  

V       

57. Sosoro (Laportea sp.)    V       

58. Srikaya (Annona Squamosa)       V     59. Takuti (Antidesma Bunius

(Euphorbiaceae))

  

V       

60. Tili (Phyllanthus Acidus (Euphorbiaceae))

  

V       

61.Tolotio (Santalum album)    V        62. Toto (Podocarpus imbricata)    V       

63. Wagau (Garcinia sp)    V       

64. Wariu (Gatonia papuana)    V       

65. Woka (Santalum album)    V       

66. Wondami (Diosspyros

pilasanthera blanco)    V       

67. Wuloto (Aleurites moluccana)    V        68. Baloro (Kleinhovia hospita L)    V       

Jumlah      66    

Keterangan : data yang tersedia masih sama dengan tahun sebelumnya 

(V) = hanya diketahui statusnya, tidak ada data tentang jumlah ekornya. 

Sumber : Laporan Cagar alam Panua dan Nantu, Balitbangpedalda, 2006   

(19)

STATUS LINGKUNGAN HIDUP DAERAH PROVINSI GORONTALO

Tabel SD‐12. Inventarisasi Sungai  

Provinsi: Gorontalo  Tahun Data: 2013 

No.  Nama 

Sungai 

Panjang  Lebar (m)  Kedalaman  Debit 

(m3/dtk)   

(km)  Permukaan  Dasar  (m)  Maks  Min 

 

(1)  (2)  (3)  (4)  (5)  (6)  (7)  (8)   

Alo  25,50  35  9  2,4  0,02  0,006   

Bilungala  16,12  12,5  ‐  0,3  ‐  ‐   

Biyonga  15,50  8  7.8  2  24,15   0,07   

Bolango  43  40  ‐  0.35  ‐  ‐   

Bone  119,13  100 ‐200  ‐  0,3  ‐  ‐   

Buladu   13,7  12‐16,8  ‐  0,3‐0,5  ‐  ‐   

Dilehito  11.13  ‐  ‐  ‐  ‐  ‐   

Huango  24,2  ‐  ‐  ‐  ‐  ‐   

Paguyaman  99,3  90  90  ‐  661,15  9,08 

 

10  Tabongo  15.2  20,3  11  ‐  22,7  11,7   

11  Taluduyunu   38  20‐90  ‐  1  102,3  23,4 

 

12  Tamalate  6,70  10 – 15  5 – 10   0.5 – 1.5   38,79  2,7   

13  Tilamuta  15.11  11,8  23,9  20,5  21,5  19,5    Keterangan : (‐) : tak ada data 

Sumber  : Balihristi Prov. Gorontalo, diolah dari berbagai sumber. 

Tabel SD‐12A. Sungai‐ Sungai Kecil yang mengalir di Provinsi Gorontalo 

Provinsi: Gorontalo 

Tahun Data: 2013 

No.  Nama Sungai  Nama Sungai  Nama Sungai    

1  Boliohuto  Bobaa  Dutula Dua    

2  Bubode  Potoila  Taluhubongo    

3  Bulontio  Sinabayuga       

4  Buluoka  Sogisadaa       

5  Buluto  Taludaa       

6  Dulakapa  Tamboo       

7  Ilangata  Tilamuta       

8  Kawandang  Tombulilato       

9  Monano  Tumbihe       

10  Sumalata          

11  Tolongio          

Keterangan : data lebar, kedalaman dan debit air tidak tersedia 

(20)

I- 19 -

Tabel SD‐12B. Nama Wilayah Sungai Strategis Nasional Dan Lintas Provinsi 

Provinsi: Gorontalo 

Tahun Data: 2013 

No  WS Lintas Provinsi  WS Lintas Provinsi  WS Strategis Nasional 

   WS Limboto‐Bolango‐Bone:  WS Randangan:  WS Paguyaman: 

1  DAS Limboto  DAS Randangan  DAS Paguyaman 

2  DAS Bone  DAS Marisa  DAS Molohiolo 

3   DAS Bolango  DAS Bumbulan  DAS Buntuyo 

4  DAS Taleki  DAS Lemito  DAS Nantu‐Tombiyo 

5  DAS Yango  DAS Milangodaa  DAS Bongo 

6  DAS Tolinggula  DAS Molosipat  DAS Dumito  7  DAS Potanga  DAS Popayato  DAS Diloniyohu 

8  DAS Biawu     DAS Puluhabale 

9  DAS Bulolila  Lainnya:  DAS Totopo 

10  DAS Bulontio Barat  WS Dumoga‐Sabgkup  DAS Tapadaa 

11  DAS Bulontio      DAS Tilamuta 

12  DAS Boliohuto     DAS Botumoito 

13  DAS Dulakapa     DAS Dulupi 

14  DAS Deme 1     DAS Limba 

15  DAS Dunu     DAS Telehu 

16  DAS Bubalango       

17  DAS Tengah       

18  DAS Monano       

19  DAS Tudi       

20  DAS Tolonga       

21  DAS Datahu       

22  DAS Ayukubu       

23  DAS Tolongio       

24  DAS Pontolo       

25  DAS Buda       

26  DAS Molingkapoto       

27  DAS Pelabuhan       

28  DAS Kwandang       

29  DAS Bubode       

30  DAS Molontadu       

31  DAS Pangimba        

32  DAS Ketapang       

33  DAS Intana       

34  DAS Butaiya Andegile       

35  DAS Monano 1       

36  DAS Waluhu       

37  DAS Batudaa pantai        

38  DAS Butulabutao       

39  DAS Luluo       

40  DAS Batulanggea       

41  DAS Kayubulan       

42  DAS Totayuo       

(21)

STATUS LINGKUNGAN HIDUP DAERAH PROVINSI GORONTALO

44  DAS Tolotio       

45  DAS Bilungala       

46  DAS Momungaa       

47  DAS Leato Utara       

48  DAS Kiki       

49  DAS Bugis       

50  DAS Leato       

51  DAS Tenda       

52  DAS Tambo       

53  DAS Molonggota       

Keterangan :   

Sumber: Laporan Akhir RTRW Provinsi Gorontalo 2010‐2030, Bappeda Provinsi Gorontalo,  2011 

Tabel SD‐12C. Nama Cekukan Air Tanah di Provinsi Gorontalo 

Provinsi: Gorontalo 

Tahun Data: 2013 

No  Cekukan Air Tanah (CAT)  Lokasi 

 wilayah kabupaten:    

   CAT Tombulilato  Kab. Gorontalo 

   CAT Soginti  Kab. Boalemo 

   CAT Papajato  Kab. Boalemo 

Lintas batas kabupaten/kota    

   CAT Gorontalo  Kota Gorontalo dan Kab. Gorontalo     CAT Molombulah  Kota Gorontalo dan Kab. Boalemo     CAT Mahinoto  Kota Gorontalo dan Kab. Boalemo 

   CAT Marisa  Kab. Boalemo dan Kab. Pohuwato 

Lintas batas provinsi    

   CAT Bone  Prov Sulut dan Prov Gorontalo 

   CAT Papajato  Prov Gorontalo dan Prov Sulteng  Keterangan : data yang tersedia masih sama dengan tahun sebelumnya 

(22)

I- 21 -

Tabel SD‐13. Inventarisasi Danau/Waduk/Situ/Embung 

Provinsi: Gorontalo 

Tahun Data: 2013 

No.  Nama Danau/Waduk/Situ/Embung  Luas (Ha)  Volume (m3) 

1  Danau Limboto  25000  5600 juta 

2  Danau Perintis   6  ‐ 

3  Embung Huludupitango  ± 1100  ‐ 

4  Embung Bongo  ± 1300  ‐ 

5  Embung Sipatana   ‐  ‐ 

6  Embung Iloheluma   ‐  ‐ 

7  Embung Pilohayanga  ± 1100  ‐ 

8  Embung Bulia  ± 1600  ‐ 

9  Embung Molosipat   ‐  ‐ 

10  Embung Monano   ‐  ‐ 

11  Embung Tolinggula  ± 1300  ‐ 

12  Daerah Irigasi Tangga   ‐  ‐ 

13  Irigasi Paguyaman   ‐  ‐ 

14  Daerah Irigasi Dimito   ‐  ‐ 

Total  ‐  ‐ 

Keterangan : (‐) = tak ada data 

(23)

I- 22 -

Tabel SD‐14. Kualitas Air Sungai di Provinsi Gorontalo       

Provinsi: Gorontalo                                 

Tahun Data: 2013                                 

No  Parameter  Satuan  Lokasi Sampling  Lokasi Sampling  Lokasi Sampling  Lokasi Sampling  Lokasi Sampling 

Waktu Pemantauan 

(24)

I- 23 -

8  DO  mg/L  3.33  2.96  2.87  6.8  6.7  7.1  5.4  5.4  5.6  6.8  6.7  7.1  5.8  6.1  6.2 

9  BOD  mg/L  2.22  2.15  2.05  15.36  10.44  6.96  9.94  10.44  15.36  15.36  6.96  6.96  6.96  6.96  10.44 

10  COD  mg/L  26.6  17.3  16.1  34.8  26.1  17.4  17.4  26.1  34.8  34.8  17.4  17.4  17.4  17.4  26.1 

12  NO3  mg/L  0.00

1  0.001  0.001  0.71  0.4  0.001  0.16  0.16  0.23  0.17  0.12  0.6  0.16  0.23  0.26 

13  NH3  mg/L  0.1  0.1  0.1  0.2  0.1  0.1  <0.1  <0.1  0.1  0.2  0.2  0.2  0.2  0.1  0.2 

14  Phosphat  mg/L  0.35  0.3  0.45  0.3  0.4  0.59  0.32  0.3  0.28  0.3  0.29  0.3  0.3  0.28  0.25 

15  Timbal  mg/L  0.04  0.04  0.04  0.01  0.04  4.28  0.11  <0.01  <0.01  0.04  0.01  0.01  <0.01  <0.01  0.02 

16  Raksa, Hg  mg/L  0.00

05  0.0005 

0.00

05  0.0874  0.0072  0.1093 

<0.086

<0.000

<0.094

0.00

54 

0.005

0.00

<0.091

0.00

94 

0.006

17  Fecal 

coliform 

jmlh/100

0 ml  1600  50  20  1700  50  20  1100  50  26000  20  400  80  50  230  9000 

18  Total 

coliform 

jmlh/100

0 ml  2200  120000 

1200

00  2200  110000  110000  70000  33000  110000  50  6000  230  3300  7900  26000 

Keterangan : Pemantauan Maret 2012                         

(25)

STATUS LINGKUNGAN HIDUP DAERAH PROVINSI GORONTALO

I- 24 -

Tabel SD‐15. Kualitas Air Danau Limboto 

Provinsi: Gorontalo 

Tahun Data: 2013 

No  Parameter  Satuan  Lokasi Sampling 

Titik 1  Titik 2  Titik 3  Titik 4  Titik 5 

(1)  (2)  (3)  (4)  (5)  (6)  (7)  (8) 

   Nama Lokasi  Hutada

a  Iluta 

Telaga  Biru 

Telaga 

Jaya  Barakati 

   Koordinat                

   Waktu sampling 

(tgl/bln/thn)    

   Fisika                   

1  TSS  mg/l  210  14  58  146  206 

2  Lapisan 

Minyak  ‐  nihil  nihil  nihil  nihil  nihil 

3  Temperatur  oC  28.4  28.2  27.6  28.1  28.1 

   Kimia                   

4  pH     7.8  7.65  7.68  7.64  7.62 

5  DO  mg/l  6  6  5.6  6  2.4 

6  BOD5  mg/l  18.52  18.52  25.93  18.52  70.38 

7  COD  mg/l  46.3  46.3  64.82  46.3  175.94 

8  Amonia total  mg/l  0.13  0.1  0.34  0.14  0.1 

9  NO2‐N  mg/l  0.04  0.04  0.04  0.01  0.04 

10  NO3‐N  mg/l  <0.1  0.13  0.34  <0.1  <0.1  11  PO4‐P  mg/l  <0.1  <0.1  <0.1  <0.1  <0.1 

12  Sianida (CN‐)  mg/l  <0.01  <0.01  <0.01  <0.01  <0.01 

13  Sulfida (H2S)  mg/l  <0.01  <0.01  <0.01  <0.01  <0.01 

14  Minyak bumi  mg/l  <0.1  <0.1  <0.1  <0.1  <0.1 

15  Fenol  mg/l  <0.002  <0.002  <0.002  <0.002  <0.002 

16  Detergen  mg/l  <0.05  <0.05  <0.05  <0.05  <0.05 

17  Besi (Fe)  mg/l  <0.02  <0.02  0.03  0.03  0.02 

18  Cadmium (Cd)  mg/l  <0.003  <0.003  <0.003  <0.003  <0.003 

19  Chromium (Cr)  mg/l  <0.01  <0.01  0.09  0.08  0.08 

(26)

I- 25 - 21  Raksa (Hg)  mg/l  0.0288  0.0117  0.0089  0.0082  0.0085 

22  Seng (Zn)  mg/l  <0.01  <0.01  <0.01  <0.01  <0.01 

23  Tembaga (Cu)  mg/l  <0.005  <0.005  <0.005  <0.005  <0.005 

24  Timbal (Pb)  mg/l  <0.005  <0.005  <0.005  0.07  <0.005 

Keterangan :   Sumber : Balihristi 

Tabel SD‐16. Kualitas Air Sumur     

Provinsi: Gorontalo  Tahun Data: 2013 

No  Parameter  Satuan  Lokasi Sampling   

 

(1)  (2)  (3)  (4)  (5)  (6)   

   Nama Lokasi            

 Data 

Sumur  Koordinat            

   Waktu Pemantauan            

   FISIKA               

1  Tempelatur  ºC            

2  Residu Terlarut  mg/ L            

3  Residu Tersuspensi  mg/L            

   KIMIA ANORGANIK               

4  pH               

5  BOD  mg/L            

6  COD  mg/L            

7  DO  mg/L            

8  Total Fosfat sbg P  mg/L            

9  NO 3 sebagai N  mg/L            

10  NH3‐N  mg/L            

11  Arsen  mg/L            

12  Kobalt  mg/L            

13  Barium  mg/L            

14  Boron  mg/L            

15  Selenium  mg/L            

16  Kadmium  mg/L            

17  Khrom (VI)  mg/L            

18  Tembaga  mg/L            

19  Besi  mg/L            

20  Timbal  mg/L            

(27)

STATUS LINGKUNGAN HIDUP DAERAH PROVINSI GORONTALO

I- 26 -

22  Air Raksa  mg/L            

23  Seng  mg/L            

24  Khlorida  mg/l            

25  Sianida  mg/L            

26  Fluorida  mg/L            

27  Nitrit sebagai N  mg/L            

28  Sulfat  mg/L            

29  Khlorin bebas  mg/L            

30  Belereng sebagai 

H2S  mg/L            

   MIKROBIOLOGI               

31  Fecal coliform  jml/100 

ml            

32  Total coliform  jml/100 

ml            

   RADIOAKTIVITAS               

33  Gross‐A  Bq /L            

34  Gross‐B  Bq /L            

Keterangan: tak ada data tersedia 

(28)

I- 27 -

Provinsi: Gorontalo 

Tahun Data: 2013 

No  Parameter  Satuan  Baku 

Mutu 

Lokasi Sampling 

Titik 1  Titik 2  Titik 3  Titik 4 

(1)  (2)  (3)  (4)  (5)  (6)  (7)  (8) 

   Nama Lokasi  Kota Gorontalo   Marisa  Bilato  Botutonuo 

   Koordinat             

   Waktu sampling (tgl/bln/thn)    

   Fisika 

1  Warna  CU                

2  Bau                   

3  Kecerahan  M                

4  Kekeruhan  NTU            

5  TSS  mg/l     2138  2880  2346  1884 

6  Sampah  ‐            

7  Lapisan Minyak  ‐     <0.1  nihil  nihil  nihil 

8  Temperatur  oC     27.9  28.3  28.5  27.8 

   Kimia 

9  pH        8.13  8.1  8.08  8.03 

10  Salinitas  ‰            

11  DO  mg/l     5.2  6.4  6.4  5.4 

12  BOD5  mg/l     25.93  15.38  15.38  18.52 

13  COD  mg/l     64.82  38.46  38.46  46.3 

14  Amonia total  mg/l     <0.05  <0.06  0.08  <0.05 

15  NO2‐N  mg/l     0.01  <0.01  <0.01  0.01 

16  NO3‐N  mg/l     <0.1  <0.1  <0.1  <0.1 

17  PO4‐P  mg/l     <0.1  <0.1  <0.1  <0.1 

18  Sianida (CN‐)  mg/l     <0.01  <0.01  <0.01  <0.01 

19  Sulfida (H2S)  mg/l     <0.01  <0.01  <0.01  <0.01 

20  Minyak bumi  mg/l     <0.1  <0.1  <0.1  <0.1 

21  Fenol  mg/l     <0.002  <0.002  <0.002  <0.002 

22  Detergen  mg/l     <0.05  <0.05  <0.05  <0.05 

23  Besi (Fe)  mg/l     <0.02  <0.02  <0.02  <0.02 

24  Cadmium (Cd)  mg/l     <0.003  <0.003  <0.003  <0.003 

25  Chromium (Cr)  mg/l     <0.01  <0.01  <0.01  0.04 

26  Mangan (Mg)  mg/l     <0.01  <0.01  <0.01  <0.01 

27  Raksa (Hg)  mg/l     0.0241  0.0200  0.0215  0.0241 

28  Seng (Zn)  mg/l     <0.01  <0.01  <0.01  <0.01 

29  Tembaga (Cu)  mg/l     <0.005  <0.005  <0.006  <0.005 

30  Timbal (Pb)  mg/l     0.13  0.208  <0.005  <0.005 

Keterangan :  

Sumber : Balihristi 

Tabel SD‐18. Kualitas Udara Ambien Menurut Lokasi 

Provinsi : Gorontalo 

Tahun Data : 2012 

No.  Parameter  Satuan  PengukuranLama    Lokasi 

10  11  12 

(29)

STATUS LINGKUNGAN HIDUP DAERAH PROVINSI GORONTALO

I- 28 -

         1  jam   33  45  42  22  52  27  26  84  97  31  33  28 

     1   SO2  g/Nm3   24  jam                                     

         1  tahun                                     

         1  jam   9873  19265  8226  4216  8428  8428  10836  14936  9873  7224  9151  6742 

     2   CO   g/Nm3   24  jam                                     

         1  tahun                                     

         1  jam   21.6  21.6  18.4  16.8  24.22  17.9  43.9  27.5  74.4  16.3  42.6  48.1

     3   N02   g/Nm3  24  jam                                     

         1  tahun                                     

     4   O3  g/Nm3  1  jam   58  97  39  36  97  78  39  78  73  58  117  53

1  tahun                                     

     5   HC   g/Nm3  3  jam                                     

     6   PM10   g/Nm3  24  jam                                     

     7   PM2.5  g/Nm3  24  jam                                     

1  tahun                                     

     8   TSP  g/Nm3  24  jam                                     

1  tahun                                     

     9   Pb   g/Nm3  24  jam                                     

1  tahun                                     

   10   Dustfall   g/Nm3  30  hari                                     

   11   Total 

Fluorides  sebagai F 

g/Nm3  24  jam                                     

90  hari                                     

   12   Fluor Index   g/Nm3  30  hari                                     

   13   Khlorine & 

Khlorine 

Dioksida   g/Nm3  24  jam                                     

   14  

Sulphat 

Index   g/Nm3  30  hari                                     

Keterangan :          1. Kompleks Kantor Walikota Kota Gorontalo  9. Shoping Center Kab. Gorontalo  17. K

    2. Pasar Sentral Kota Gorontalo  10.  Kantor BLH Kab. Gorontalo  18. D

    3. Terminal 42 Kota Gorontalo  11. Kantor Bupati Kab. Boalemo  19. P

    4. Perumahan Awara Karya Kota Gorontalo  12. Terminal Tilamuta Kab. Boalemo 

    5. Desa Oluhuta Kab. Bone Bolango  13. Kantor BLH Kab. Boalemo 

    6. Desa Bubeya (Perempatan Jalan) Kab. Bone Bolango  14. Depan RM Marisa Kab. Pohuwato 

    7. Kantor Bupati Kab. Bone Bolango  15. Terminal Bis Kab. Pohuwato 

    8. Menara Limboto Kab. Gorontalo  16. Kantor BLH Kab. Pohuwato 

(30)

I- 29 -

Provinsi: Gorontalo 

Tahun Data: 2013 

No.  Kabupaten/Kota 

Luas 

Tutupan 

(Ha) 

Persentase Luas Terumbu Karang (%) 

(di pesisir)  Sangat Baik  Baik  Sedang  Rusak 

1  Boalemo                

2  Bone Bolango  5,407.8             16 ‐ 17   

3  Gorontalo            20 40     

4  Gorontalo Kota                

5  Gorontalo Utara                

6  Pohuwato       5,257.03      51%   30 ‐ 49    12.06 ‐ 23.78   Keterangan :  data yang tersedia masih sama dengan tahun sebelumnya 

Sumber : Balihristi, 2011 

Tabel SD‐19a. Lokasi dan luas Terumbu Karang    

Provinsi: Gorontalo       

Tahun Data: 2013       

No  Kabupaten/Kota  Luas (ha) 

   

1  Kota Gorontalo  16,03     

2  Kabupaten 

Gorontalo  13.067,34     

3  Kabupaten Boalemo  5.096,86     

4  Kabupaten 

Pohuwato  6.551,79     

5  Kabupaten Bone 

Bolango  178,95     

6  Kabupaten 

Gorontalo Utara  ‐     

Keterangan : data yang tersedia masih sama dengan tahun sebelumnya  Sumber : Peta Sebaran Terumbu Karang, Bakosurtanal 2009 

Tabel SD‐19b. Lokasi Terumbu Karang dan  Kondisi Tutupan Terumbu Karang 

Provinsi: Gorontalo 

Tahun Data: 2013 

NO.  LOKASI TERUMBU KARANG 

KONDISI TUTUPAN 

KARANG (%) 

1  Payunga  30 – 40 

2  Saronde  30 – 50 

3  Pulau Dulupi  50 – 70 

4  Pulau Asiangi  50 – 80 

(31)

STATUS LINGKUNGAN HIDUP DAERAH PROVINSI GORONTALO

I- 30 -

6  Pulau Raja  50 – 80 

7  Pulau Popaya  50 – 80 

8  Teluk Kwandang  20 

9  TPI Tilamuta  10 

10  Torsiaje  10 

11  Pantai Massa  15 ‐30 

12  Taman Laut Olele  58 

Keterangan : data yang tersedia masih sama dengan tahun sebelumnya  Sumber : Balihristi, 2011 

Tabel SD‐19c. Luas Tutupan dan Kondisi Terumbu Karang di Kab Pohuwato 

Provinsi: Gorontalo 

Tahun Data: 2013 

NO 

LOKASI  LUAS 

TUTUPAN 

(HA) 

PERSENTASE LUAS TUTUPAN (%) 

KABUPATEN POHUWATO  SANGAT 

BAIK  BAIK  SEDANG  RUSAK 

Lemito  685,27  ‐  49%  19%  32% 

Paguat  1.000,892.  ‐  37%  51%  12,06% 

Popayato  1.235,84  ‐  34%  43%  23,78% 

Marisa  335,04  ‐  36%  30%  34,29% 

Keterangan : Citra Landsat ETM Tahun 2000          Citra Satelit ALOS AVNIR ‐ IB Tahun 2007         Survai Lapangan, Juli/Agustus Tahun 2008 

Data yang tersedia masih sama dengan tahun sebelumnya  Sumber : Balihristi, 2011 

Tabel SD‐20. Luas dan Kerusakan Padang Lamun 

Provinsi: Gorontalo 

Tahun Data: 2011 

No  Kabupaten/Kota (di pesisir)  Luas (Ha)  Persentase Area 

Kerusakan (%) 

1  Boalemo   ‐   ‐ 

2  Bone Bolango   ‐   ‐ 

3  Gorontalo   ‐   ‐ 

4  Gorontalo Kota   ‐   ‐ 

5  Gorontalo Utara   ‐   ‐ 

6  Pohuwato  28.75  ‐ 

   Total  28.75  ‐ 

Keterangan : Data yang tersedia masih sama dengan tahun sebelumnya        (‐) = tak ada data 

(32)

I- 31 -

Pohuwato 

Provinsi: Gorontalo 

Tahun Data: 2013 

NO 

LOKASI 

KABUPATEN 

POHUWATO 

LUAS LOKASI (HA)  PERSENTASE AREA 

KERUSAKAN (%) 

Lemito  594  75% 

Paguat  815  47% 

Popayato  93  53% 

Marisa  228,5  40% 

Keterangan : Citra Landsat ETM Tahun 2000  

       Citra Satelit ALOS AVNIR ‐ IB Tahun 2007         Survai Lapangan, Juli/Agustus Tahun 2008 

       Data yang tersedia masih sama dengan tahun sebelumnya  Sumber : Balihristi, 2011 

Tabel SD‐21. Luas dan Kerapatan Tutupan Mangrove  

Provinsi: Gorontalo 

Tahun Data: 2013 

No  Lokasi  Luas Lokasi (Ha)  Persentase 

tutupan (%) 

Kerapatan 

(pohon/Ha) 

(1)  (2)  (3)  (4)  (5) 

1  Boalemo  1.904,39  ‐  ‐ 

2  Bone Bolango  ‐  ‐  ‐ 

3  Gorontalo  ‐  ‐  ‐ 

4  Gorontalo Kota  ‐  ‐  ‐ 

5  Gorontalo Utara  3.392,97  ‐  ‐ 

6  Pohuwato  7.534,68  ‐  ‐ 

   Total  12.832,04  ‐  ‐ 

Keterangan : Hasil  Penelitian, Data yang tersedia masih sama dengan tahun sebelumnya 

(‐) = tak ada data tersedia     

Sumber : Dinas Kehutanan dan Pertambangan Provinsi Gorontalo dalam  

Gorontalo Dalam Angka 2013     

(33)

STATUS LINGKUNGAN HIDUP DAERAH PROVINSI GORONTALO

I- 32 -

Provinsi: Gorontalo 

Tahun Data: 2013 

No  Lokasi 

Kondisi 

Luas Lokasi 

(Ha) 

Primer 

(ha) 

Sekunder 

(ha) 

(1)  (2)  (4)  (5)  (3) 

1  Boalemo  382.79  1521.6  1904.39 

2  Bone Bolango  ‐  ‐  ‐ 

3  Gorontalo  ‐  ‐  ‐ 

4  Gorontalo Kota  ‐  ‐  ‐ 

5  Gorontalo Utara  1771.39  1621.58  3392.97 

6  Pohuwato  1252.95  6281.73  7534.68 

   Total  3407.13  9424.91  12832.04 

Keterangan : (‐) tidak memiliki hutan mangrove yang signifikan  Sumber : Gorontalo Dalam Angka 2013   

Tabel SD‐21b. Luas dan Kerapatan Tutupan Mangrove Menurut Kecamatan 

Provinsi: Gorontalo 

Tahun Data: 2013 

No.  Kabupaten/  Kondisi  Luas 

Kecamatan  Mangrove  (Ha) 

           

KABUPATEN 

BOALEMO       

1  BOTUMOITO  Kerapatan Tinggi  235.99 

      Kurang Rapat  299.72 

2  DULUPI  Kerapatan Tinggi  216.83 

      Kurang Rapat  329.34 

3  MANANGGU  Kurang Rapat  439.79 

4  PAGUYAMAN  Kerapatan Tinggi  16.87 

PAGUYAMAN 

PANTAI  Kerapatan Tinggi  331.53 

      Kurang Rapat  60.72 

6  TILAMUTA  Kerapatan Tinggi  156.4 

      Kurang Rapat  449.24 

  

KABUPATEN 

BOALEMO Total     2,536.45 

II 

KABUPATEN 

GORONTALO UTARA       

(34)

I- 33 -

           

2  ATINGGOLA  Kerapatan Tinggi  157.7 

3  GENTUMA RAYA  Kerapatan Tinggi  42.47 

4  KWANDANG  Kerapatan Tinggi  647.87 

      Kurang Rapat  937.34 

5  SUMALATA  Kerapatan Tinggi  19.98 

      Kurang Rapat  1.22 

6  TOLINGGULA  Kerapatan Tinggi  265.5 

      Kurang Rapat  113.03 

  

KABUPATEN 

GORONTALO UTARA 

Total     3,763.89 

III 

KABUPATEN 

POHUWATO       

1  LEMITO  Kerapatan Tinggi  1,306.67 

      Kurang Rapat  1,788.81 

2  MARISA  Kerapatan Tinggi  25.81 

      Kurang Rapat  1,164.30 

3  PAGUAT  Kerapatan Tinggi  11.37 

      Kurang Rapat  707.21 

4  PATILANGGIO  Kerapatan Tinggi  426.49 

      Kurang Rapat  2,400.28 

5  POPAYATO  Kerapatan Tinggi  593.39 

      Kurang Rapat  1,787.96 

6  RANDANGAN  Kerapatan Tinggi  573.33 

      Kurang Rapat  5,305.18 

   KABUPATENPOHUWATO  Total     16,090.78 

Keterangan :      

Sumber :BP DAS Bone Bolango, 

2011      

(35)

STATUS LINGKUNGAN HIDUP DAERAH PROVINSI GORONTALO

I- 34 -

Provinsi: Gorontalo 

Tahun Data: 2013 

Lokasi  

Periode I (1988‐1991)  Periode II (2001‐

2003) 

Periode III (2009‐

2010) 

Ha  Km²  Ha  Km²  Ha  Km² 

Kab. Pohuwato  13243.33  132.43  11683.2  116.83  7420.73  74.21  Kab. Boalemo  1534.51  15.35  1505.2  15.05  1451.80  14.52  Keterangan : Menurut sumber Data masih sama dengan tahun sebelumnya 

Sumber : Susclam, 2010 

Tabel SD‐21d. Perubahan Luas Tutupan dan Kondisi Mangrove 

Provinsi: Gorontalo 

Tahun Data: 2013 

Lokasi   Periode I‐II  Periode II‐III 

Ha  Km²  Ha  Km² 

Kab. Pohuwato  ‐1560.14  ‐15.6  ‐4262.47  ‐42.62 

Kab. Boalemo  ‐29.6  ‐0.29  ‐53.4  ‐0.53 

Keterangan : Menurut sumber Data masih sama dengan tahun sebelumnya  Sumber : Susclam, 2010 

Tabel SD‐22. Curah Hujan Rata‐Rata Bulanan  

Provinsi: Gorontalo 

Tahun Data: 2013 

No.  Nama dan Lokasi 

Stasiun 

Curah Hujan Rata‐Rata Bulanan (mm) 

Jan  Feb  Mar  Apr  Mei  Jun  Jul  Ags  Sep  Okt  Nop  Des 

(1)  (2)  (3) 

1  Bandara Jalaludin 109  130  67  159  116  205  244  107  46  154  412  27 

Keterangan : Curah hujan bulanan selama tahun 2012 

Sumber : Gorontalo Dalam Angka 2013       

Tabel SD‐23. Suhu Udara Rata‐Rata Bulanan  

Provinsi: Gorontalo 

Tahun Data: 2013 

No 

Nama dan 

Lokasi 

Stasiun 

Suhu Udara Rata‐Rata Bulanan (0C) 

Jan  Feb  Mar  Apr  Mei  Jun  Jul  Ags  Sep  Okt  Nop  Des 

(1)  (2)  (3) 

1  Bandara 

Jalaludin  26.6  26.6  26.9  27.1  27.4  26.8  26.3  27.1  27.1  27.6  27.2  27.0 

Keterangan : Suhu rata‐rata bulanan selama tahun 2012 

Referensi

Dokumen terkait

Hal ini sesuai hasil evaluasi penawaran administrasi, teknis, harga, dan evaluasi kualifikasi untuk seluruh peserta yang dievaluasi sebagaimana terlampir pada pengumuman

[r]

[3] Duan Suqing, Zhi-Gang Wang, Xian-Geng Zhao, Dynamical localization of seminconductor superlattices under a dc-bichromatic electric field, Physisc Letters A 320, 2003.

[r]

Mengikuti pemikiran Fazlur Rahman mengenai peranan rakyat dalam negara menunjukkan kepada kita bahwa kekuasaan tertinggi dalam negara tersebut ada pada rakyat yang

Berdasarkan data diatas dapat disimpulkan bahwa hampir 1 dari 10 orang Indonesia secara eksplisit setuju NKRI diganti dengan khilafah. Untuk merespon hal itulah maka

partikelir untuk pemakaian kapal-kapal atau alat-alat lain dari.. Dinas

PENETAPAN BAGIAN IBW II (PERUSAHAAN GARAM DAN SODA NEGERI) DARI ANGGARAN REPUBLIK INDONESIA TAHUN DINAS 1954.. PRESIDEN