Kajian Hubungan Antara Persekitaran Keluarga dan Gaya Pembelajaran Sains di Sekolah Rendah Di Serian
Ahi Sarok dan Andrew Modol
ABSTRAK
Kajian ini bertujuan untuk mengkaji hubungan antara persekitaran keluarga dan gaya pembelajaran dengan pencapaian Sains di enam buah sekolah di daerah Serian. Kajian ini juga bertujuan untuk melihat perbezaan dari segi gaya pembelajaran dengan faktor jantina serta melihat perbezaan dari segi persekitaran keluarga dengan faktor lokasi. Seramai 210 orang pelajar tingkatan empat dari enam buah sekolah rendah di daerah Serian telah dipilih menjadi responden dalam kajian ini. Instrumen kajian berkaitan persekitaran keluarga telah diambil dan diubahsuai daripada soal selidik Chuah (1994) dan Fatanah (1997), sementara instrumen kajian berkaitan gaya pembelajaran telah diambil dan diubahsuai daripada soal selidik Grasha-Riechmann (1996). Soal selidik ini telah digunakan untuk menentukan tahap min markat bagi komponen-komponen persekitaran keluarga dan gaya pembelajaran. Data yang diperoleh dianalisis dengan analisis korelasi Pearson, analisis korelasi Spearman dan ANOVA. Dapatan kajian menunjukkan terdapat hubungan antara persekitaran keluarga dimensi perhubungan dengan gaya pembelajaran bebas, dimensi perkembangan dan pertumbuhan personaliti dengan gaya pembelajaran bebas, bekerjasama, bergantung, bersaing dan melibatkan diri, manakala dimensi pengekalan sistem mempunyai hubungan dengan gaya pembelajaran bebas, mengelak, bekerjasama, bergantung, bersaing dan melibatkan diri. Analisis korelasi juga menunjukkan terdapat hubungan antara persekitaran keluarga dimensi perkembangan dan pertumbuhan personaliti dengan pencapaian Sains. Analisis korelasi juga menunjukkan terdapat hubungan antara gaya pembelajaran bebas, bekerjasama, bergantung dan mengelak dengan pencapaian Sains. Analisis ujian ANOVA pula menunjukkan terdapat perbezaan gaya pembelajaran mengelak antara pelajar lelaki dan perempuan. Manakala analisis ujian ANOVA menunjukkan tidak terdapat perbezaan yang ketara di antara persekitaran keluarga pelajar bandar dan pinggir bandar
Kata Kunci: Persekitaran Keluarga, Gaya Pembelajaran dan Pencapaian Murid
PENGENALAN
berkembang, manakala ibu bapa pula seharusnya lebih peka terhadap keperluan perkembangan dan pendidikan anak-anak.
Pencapaian pelajar dalam mata pelajaran Sains sekolah rendah di Malaysia belum boleh dibanggakan. Laporan Lembaga Peperiksaan Malaysia (1997) menunjukkan masih ramai pelajar yang belum menguasai konsep-konsep penting dalam mata pelajaran Sains. Kelemahan dalam mata pelajaran ini boleh mengakibatkan kurangnya peluang untuk melanjutkan pelajaran ke peringkat yang lebih tinggi terutamanya dalam bidang sains dan teknologi. Walaupun pelbagai usaha telah dan sedang dilaksanakan oleh Kementerian Pelajaran, Jabatan Pelajaran Negeri, Pejabat Pelajaran Daerah dan sekolah seperti skim prasarana, alat bantu mengajar serta skim bantuan tuisyen, namun pencapaian mata pelajaran Sains masih lagi rendah berbanding dengan mata pelajaran lain.
11.29%. Data-data ini menunjukkan bahawa pencapaian calon-calon UPSR di daerah Serian dalam mata pelajaran sains masih tidak konsisten dan agak membimbangkan.
SOROTAN LITERATUR
Terdapat beberapa pengkaji sama ada dari luar atau tempatan telah mengkaji hubungan keluarga dalam pencapaian akademik. Coleman (1966) mendapati perbezaan dalam pencapaian akademik pelajar berpunca daripada perbezaan dalam program yang disediakan di sekolah, kecekapan guru dan kemudahan yang didapati di sekolah, malah ia bermula daripada persekitaran keluarga. Perbezaan individu dalam pembelajaran adalah fonomena yang dapat dilihat, dijangka, diterangkan serta dapat diubah dengan pelbagai cara (Bloom 1976). Hess dan Holloway (1984) telah mengenal pasti lima faktor yang saling bersandar dan berkaitan antara peranan keluarga dengan pencapaian akademik anak-anak iaitu: interaksi sosial antara ibu bapa dan anak-anak; kemesraan hubungan antara ibu bapa dengan pelajar; kepercayaan yang disandarkan oleh ibu bapa kepada anak-anak mereka; strategi kawalan disiplin yang diamalkan oleh ibu bapa; dan, jangkaan dan harapan ibu bapa terhadap masa depan anak mereka.
Woolfolk (1998) menyarankan beberapa strategi yang boleh diambil oleh pihak sekolah bagi menggalakkan motivasi dikalangan pelajar yang mempunyai pelbagai gaya pembelajaran iaitu; penuhi keperluan asas – sediakan persekitaran kelas yang selesa dan tersusu, bina keyakinan diri dan jangkaan positif pelajar, tunjukkan nilai pembelajaran – kaitkan tugasan dengan keperluan pelajar, gunakan aktiviti yang menarik minat pelajar, bantu pelajar beri fokus terhadap tugasan – beri pelajar peluang untuk membuat respon dan menyudahkan kerja mereka, kurangkan penekanan terhdap gred dan pertandingan, dan guru perlulah bertindak sebagai model kerana beliau adalah insan yang paling hampir selepas ibu bapa mereka.
Sekiranya guru dapat memahami atau mengenal pasti gaya pembelajaran pelajar maka pengajaran mereka dapat diselaraskan supaya para pelajar mudah menguasai isi pelajaran. Gaya pembelajaran seseorang individu sekiranya disesuaikan boleh mengakibatkan sikap terhadap pembelajaran bertambah baik dan meningkatkan pencapaian serta kreativiti (Briggs 1994). Persoalan tentang gaya pembelajaran amat penting untuk membantu mereka dalam proses pembelajaran (Maznah & Yoong Suan 1995).
dengan pencapaian akademik para pelajar. Menurut Fraser (1959) pula dua orang kanak-kanak yang mempunyai kecerdasan yang berbeza biasanya datang daripada unit keluarga yang mempunyai ibu bapa yang berbeza taraf pendidikannya. Begitu juga dengan sikap, dorongan, minat serta hubungan mesra ibu bapa terhadap anak-anak akan meningkatkan lagi prestasi akademik anak-anak mereka (Hazil Abdul Hamid 1990).
Smith (1993) menyatakan kesan pengaruh keluarga terutamanya ibu dan bapa terhadap pencapaian akademik adalah lebih besar. Beliau menegaskan kepentingan ibu bapa dalam melaksanakan tanggungjawab memerhati, dan memberi stimulasi dalam perkembangan kanak-kanak. Mereka mempengaruhi sikap, cara kerja, nilai dan kemahiran pembelajaran kanak-kanak melalui nilai mereka sendiri terhadap pembelajaran, jumlah stimulasi intelek yang disediakan di rumah, bentuk sokongan yang diberikan dan kemesraan mereka dengan anak-anak. Selain itu keluarga juga memainkan peranan asas dalam mendidik stimulasi intelek dan kemahiran sosial yang diperlukan untuk kejayaan anak-anak sama ada di sekolah atau di luar sekolah. Justeru kajian-kajian yang lebih terperinci berhubung dengan persekitaran keluarga perlu dilakukan bagi membantu meningkatkan prestasi pencapaian dalam mata pelajaran Sains bagi kanak-kanak sekolah.
Selain daripada pengaruh persekitaran, gaya pembelajaran pelajar juga memainkan peranan terhadap keberkesanan pengajaran pembelajaran. Menurut Sims dan Sims (1995) guru perlu mengetahui dan memahami gaya pembelajaran individu kerana gaya pembelajaran yang berkesan bagi seseorang pelajar mungkin tidak sesuai bagi pelajar yang lain. Menurut Keefe (1991) lokasi atau persekitaran juga adalah faktor yang mempengaruhi gaya pembelajaran seseorang itu. Oleh itu seseorang guru perlu memperkenalkan pelbagai gaya pembelajaran untuk memastikan wujud kesesuaian dan keserasian bagi semua pelajar yang terlibat. Pelajar juga perlu mengetahui dan menyedari gaya pembelajaran yang sesuai bagi mereka. Justeru, guru perlu berperanan membantu pelajar memahami kecenderungan dan gaya pembelajaran mereka bagi meningkatkan keberkesanan pembelajaran seterusnya menghasilkan pencapaian yang cemerlang.
bertindakbalas serta menggunakan rangsangan dalam proses pembelajaran. Pendekatan yang diambil oleh setiap pelajar adalah dengan menurut tanggapan subjektif mereka terhadap kehendak pengajar atau konteks pembelajarannya. Pada pandangan para penyelidik, pengajar atau pendidik merupakan penggerak utama kepada pembelajaran para pelajar (Zubaidah 2007).
Gaya pembelajaran yang sesuai penting untuk meningkatkan pencapaian akademik pelajar (Chambers, 1991). Chambers berpendapat bahawa pelajar harus menggunakan gaya pembelajaran sebagai kekuatan mereka dalam bidang akademik. Hal ini kerana cara yang bersesuaian dengan ciri-ciri pembelajaran akan menyebabkan pelajar di semua peringkat lebih bermotivasi dan seterusnya akan meningkatkan pencapaian akademik. Sebagai tambahannya, Dunn dan Dunn (1978) menyatakan bahawa apabila kaedah, sumber dan program dipadankan dengan sifat-sifat gaya pembelajaran pelajar, maka pencapaian akademik dan sikap pelajar akan meningkat. Sebaliknya, jika padanan di antara pengajaran dan pembelajaran tidak sesuai, maka pencapaian akademik dan sikap juga turut merosot.
Beberapa kajian di Barat mendapati kesesuaian dan kepadanan gaya pembelajaran akan menghasilkan pencapian akademik yang baik (Zamri & Mohamed Amin 2000). Kajian yang dijalankan oleh Nelson (1993) bagi melihat kesan gaya pembelajaran ke atas kefahaman dan pencapaian pelajar menunjukkan kesan positif. Iaitu pelajar yang mendapat pendedahan gaya pembelajaran memperolehi pencapaian akademik yang tinggi daripada yang tidak mendapat pendedahan tentang gaya pembelajaran.
Kajian yang dijalankan oleh Bottroff (1993) menunjukkan terdapat korelasi di antara paras pencapaian dan gaya pembelajaran pelajar yang disukainya. Ini menunjukkan pelajar mengamalkan pelbagai gaya pembelajaran mengikut kesukaan mereka. Gaya pembelajaran yang sesuai dan betul merupakan faktor yang penting ke arah pencapaian yang cemerlang dalam peperiksaan. Ini disokong oleh dapatan Abu Talib (1998). Oleh itu beliau menyarankan agar guru mengambil kira gaya pembelajaran yang disukai oleh pelajar semasa merancang aktiviti pengajaran dan pembelajaran.
pembelajarannya yang seterusnya memberi impak ke atas pencapaian akademik pelajar. Adakah faktor-faktor keluarga dan gaya pembelajaran pelajar mempengaruhi pencapaian Sains? Faktor-faktor seperti suasana pembelajaran, persekitaran dan pengaruh keluarga serta gaya pembelajaran kurang dikaji oleh pengkaji tempatan. Justeru pengkaji ingin mengenal pasti sejauhmanakah persekitaran keluarga dan gaya pembelajaran pelajar mempengaruhi pencapaian mereka dalam mata pelajaran Sains khususnya.
Pendapat-pendapat yang dikemukakan di atas menggambarkan bahawa persekitaran keluarga dan gaya pembelajaran mempengaruhi tingkah laku dan pencapaian akademik pelajar. Kajian-kajian yang dilakukan sebelum ini lebih tertumpu kepada faktor-faktor sikap, minat, motivasi, asas akademik dan sebagainya.
KAEDAH PENYELIDIKAN
Kajian ini berbentuk tinjauan yang bertujuan untuk mengkaji hubungan antara persekitaran keluarga dan gaya pembelajaran terhadap pencapaian Sains dalam peperiksaan UPSR di beberapa buah sekolah rendah. Seramai 210 orang responden telah diambil dan mereka terdiri daripada pelajar-pelajar tahun enam dari enam buah sekolah rendah di daerah Serian iaitu tiga buah sekolah di lokasi bandar dan yang selebihnya di pinggir bandar. Instrumen yang digunakan ialah borang soal selidik sepenuhnya. Kaedah analisis data yang digunakan ialah ANOVA untuk menguji hipotesis nol yang melihat pemboleh ubah yang mempunyai dua kumpulan yang berbeza. Manakala analisis korelasi Pearson dan analisis korelasi Spearman pula digunakan untuk melihat hubungan antara dua pemboleh ubah secara serentak.
PERBINCANGAN DAN DAPATAN KAJIAN
Kajian ini telah mengkaji hubungan antara pemboleh ubah-pemboleh ubah persekitaran keluarga dan gaya pembelajaran dengan pencapaian Sains dalam peperiksaan UPSR. Kajian ini juga telah meneliti perbezaan di antara gaya pembelajaran pelajar mengikut jantina, dan persekitaran keluarga pelajar mengikut lokasi sekolah. Perbincangan hasil kajian yang lebih menyeluruh akan diterangkan dalam bahagian berikutnya berdasarkan hipotesis kajian yang telah dibentuk.
Keputusan analisis korelasi Pearson menunjukkan terdapat hubungan antara persekitaran keluarga dimensi perhubungan dengan gaya pembelajaran bebas. Walau bagaimanapun hubungannya adalah lemah iaitu r = 0.194 dan p = 0.005. Sebaliknya persekitaran keluarga dimensi perhubungan tidak mempunyai hubungan dengan gaya pembelajaran mengelak dan bekerjasama. Terdapat hubungan positif yang sederhana antara persekitaran keluarga dimensi perkembangan dan pertumbuhan personaliti dengan gaya pembelajaran bebas iaitu r = 0.349 , p = 0.000 manakala terdapat hubungan negatif yang sederhana dengan gaya pembelajaran bekerjasama iaitu r = -0.363 , p = 0.000. Sebaliknya tidak terdapat hubungan dengan gaya pembelajaran mengelak.
Analisis korelasi Pearson menunjukkan terdapat hubungan positif yang sederhana antara persekitaran keluarga dimensi perkembangan dan pertumbuhan personaliti dan gaya pembelajaran bergantung r = 0.315 , p = 0.000), gaya pembelajaran bersaing (r = 301, p = 0.000) dan gaya pembelajaran melibatkan diri (r = 0.326, p = 0.000).
Terdapat hubungan positif yang lemah antara persekitaran keluarga dimensi pengekalan sistem dengan gaya pembelajaran bebas (r = 0.173, p = 0.012), hubungan negatif yang kuat dengan gaya pembelajaran mengelak (r = -2.38, p = 0.001) serta hubungan positif yang sederhana dengan gaya pembelajaran bekerjasama (r = 0.351, p = 0.000).
Analisis korelasi Pearson juga menunjukkan terdapat hubungan positif yang lemah antara persekitaran keluarga dimensi pengekalan sistem dengan gaya pembelajaran bergantung (r = 0.202, p = 0.000) dan gaya pembelajaran bersaing (r = 0.239, p = 0.000) serta mempunyai hubungan positif yang sederhana dengan gaya pembelajaran melibatkan diri (r = 0.485, p = 0.000).
faktor latar belakang dan persekitaran keluarga yang mempengaruhi proses pembelajaran pelajar.
Hasil kajian ini juga menyokong dapatan pernyataan Alias Baba (1990) dan Bryant (1974) yang menyatakan persekitaran keluarga mempengaruhi proses pembelajaran individu iaitu faktor latar belakang (persekitaran) keluarga, kebolehan dan sifat peribadi pelajar. Persekitaran adalah faktor luaran yang banyak mempengaruhi proses pembelajaran, manakala kebolehan pula lebih kepada kelebihan yang ada pada individu. Sifat peribadi yang menjurus ke arah kecemerlangan juga mempengaruhi pencapaian individu.
Hasil kajian ini menyokong dapatan hasil kajian Marjoribank (1994) yang mendapati pencapaian akademik di pengaruhi oleh persekitaran keluarga, atribut peribadi seperti daya intelek, taraf sosioekonomi dan faktor sosial. Seterusnya persekitaran keluarga juga mempengaruhi sikap tingkah laku pembelajaran anak-anak. Keakraban dan orientasi keluarga juga didapati sangat mempengaruhi perkembangan kognitif dan sosial kanak-kanak.
Hubungan antara Persekitaran Keluarga dengan Pencapaian Pelajar dalam Mata Pelajaran Sains
Analisis korelasi Spearman menunjukkan hubungan antara persekitaran keluarga dengan pencapaian adalah r = 0.153, p = 0.027. Hubungan antara persekitaran keluarga dimensi perhubungan dengan pencapaian adalah r = 0.053, p = 0.444. Dimensi perkembangan dan pertumbuhan personaliti dengan pencapaian adalah r = 0.225, p = 0.001. Manakala dimensi pengekalan sistem dengan pencapaian adalah r = -0.003, p = 0.969. Persekitaran keluarga dimensi perkembangan dan pertumbuhan personaliti mempunyai hubungan positif dengan pencapaian Sains, namun demikian hubungan tersebut adalah lemah (r = 0.225). Ini bermakna hipotesis nol yang kedua ditolak kerana terdapat hubungan yang signifikan antara persekitaran keluarga dengan pencapaian Sains
pelajar dan pencapaian dalam mata pelajaran Sains. Dapatan kajian ini juga bertepatan dengan dapatan Fatanah (1997), Keith (1982), Marjoribanks (1994) dan Atan Long (1978) yang mendapati terdapat hubungan yang signifikan antara persekitaran keluarga dan pencapaian akademik pelajar.
Selain itu, kajian ini juga menyokong hasil kajian Moos dan Moos (1993) yang mendapati keakraban dan orientasi intelektual keluarga sangat mempengaruhi perkembangan kognitif dan sosial kanak-kanak.
Daripada hasil kajian ini juga, ianya menyokong hasil dapatan Clephane (1990) yang mendapati pemboleh ubah persekitaran keluarga, iaitu tahap keakraban yang tinggi, sokongan, pernyataan perasaan dan kawalan, mempunyai hubungan yang rapat dengan pencapaian akademik. Ini menunjukkan keluarga memainkan pengaruh yang berkesan dalam membentuk dan mengawal tingkah laku kanak-kanak seterusnya meningkatkan pencapaian akademik mereka.
Dapatan daripada kajian ini menyokong dapan kajian Fraser (1959) dan Taha (1977) yang mendapati persekitaran rumah tangga boleh mempengaruhi pencapaian akademik anak-anak mereka. Kajian ini juga menyokong kajian Justice dan Calvert (1990) yang mendasarkan pendekatan sistem keluarga, ingin melihat faktor-faktor persekitaran keluarga yang berhubungkait dengan penganiayaan kanak-kanak. Faktor-faktor persekitaran keluarga yang dipersepsikan itu termasuklah kohesif, ekspresif, konflik, kebergantungan, orientasi pencapaian organisasi dan kawalan. Keputusan kajian menunjukkan wujudnya hubungan yang signifikan antara tekanan yang diterima oleh keluarga yang menganiaya anak dan keluarga yang tidak menganiaya anak.
Seterusnya, hasil kajian ini juga menyokong hasil kajian Ensminger dan Slusarcick (1992) yang mendapati latar belakang seperti penglibatan keluarga dengan sekolah mempengaruhi pencapaian akademik pelajar. Remaja dari keluarga yang mempunyai peraturan ketat terhadap kerja sekolah di rumah dilaporkan lebih berjaya dalam pencapaian akademik daripada mereka yang mempunyai ibu bapa yang tidak begitu tegas.
Analisis Korelasi Spearman menunjukkan terdapat hubungan positif yang lemah antara gaya pembelajaran bebas dan pencapaian (r = 0.168, p = 0.015), gaya pembelajaran bekerjasama dengan pencapaian (r = 0.209, p = 0.002) dan gaya pembelajaran bergantung dengan pencapaian (r = 0.193, p = 0.005). Manakala terdapat hubungan negatif yang sederhana antara gaya pembelajaran mengelak dengan pencapaian (r = -0.321, p = 0.000). Sebaliknya tidak terdapat hubungan antara gaya pembelajaran bersaing dan gaya pembelajaran melibatkan diri dengan pencapaian Sains.
Dapatan kajian ini bertentangan dengan hasil kajian oleh Rihan (2002), Suhana (1992) Melara (1996), Asiah (1999), Mcgowan (1998) dan Cavanagh dan Stephen (1995) yang mendapati gaya pembelajaran tidak mempunyai hubungan signifikan dengan pencapaian pelajar. Hasil kajian ini juga bertentangan dengan dapatan kajian Norlia Abd. Aziz dan Zamri Mahamod (2006) yang mendapati tidak terdapat hubungan antara gaya pembelajaran dengan pencapaian dalam mata pelajaran Geografi dan tidak terdapat perbezaan gaya pembelajaran terhadap jantina dan lokasi pelajar.
Walau bagaimanapun, dapatan ini bertepatan dengan hasil kajian Entwistle dan Entwistle (1970), Domino (1970), Pizzo (1981), Shea (1983), Copenhaver (1979), Elizabeth (2000), Alias Baba dan Chong Mooi Lian (1992), Abdul Razak Habib dan Rashidi Azizan (1997) dan Norihan Abu Hassan (2001) yang mendapati gaya pembelajaran mempunyai hubungan dengan pencapaian akademik pelajar.
Perbezaan dari segi Gaya Pembelajaran antara Pelajar Lelaki dan Perempuan
Seterusnya untuk item bergantung, ujian menunjukkan terdapat perbezaan yang signifikan antara pelajar lelaki dan perempuan, iaitu nilai p = 0.041 < α = 0.05. Merujuk kepada item bersaing pula, ujian menunjukkan terdapat perbezaan yang signifikan antara pelajar lelaki dan perempuan, iaitu nilai p = 0.040 < α = 0.05. Manakala untuk item melibatkan diri, ujian menunjukkan tidak terdapat perbezaan yang signifikan antara pelajar lelaki dan perempuan, iaitu nilai p = 0.058 > α = 0.05.
Dapatan kajian ini bertepatan dengan dapatan Alias Baba dan Chong Mooi Lian (1992) dan Hadiah (1977) yang mendapati terdapatnya perbezaan yang signifikan gaya pembelajaran antara pelajar lelaki dan pelajar perempuan. Dapatan ini bagaimana pun bertentangan dengan kajian Norlia Abd. Aziz dan Zamri Mahamod (2006) yang mendapati tidak terdapat perbezaan gaya pembelajaran di antara pelajar lelaki dan pelajar perempuan.
Perbezaan dari segi Persekitaran Keluarga antara Pelajar Bandar dan Pelajar Pinggir Bandar
Keputusan ANOVA menunjukkan terdapat perbezaan yang signifikan dari segi persekitaran keluarga antara pelajar bandar dan pinggir bandar bagi dimensi perhubungan keakraban dan pernyataan masalah iaitu masing-masing, p = 0.013 < α = 0.05 dan p = 0.026 < α = 0.05. Manakala keputusan menunjukkan tidak terdapat perbezaan yang signifikan dari segi persekitaran keluarga antara pelajar bandar dan pinggir bandar bagi dimensi perhubungan konflik iaitu, p = 0.102 > α = 0.05. Ini bermakna keadaan hubungan sosial antara ahli-ahli keluarga iaitu antara ibu dan bapa, antara ibu bapa dan anak-anak serta di kalangan anak-anak itu sendiri adalah berbeza di antara keluarga di bandar dan pinggir bandar.
Bagi dimensi perkembangan kebebasan, keputusan menunjukkan tidak terdapat perbezaan yang signifikan dari segi persekitaran keluarga antara pelajar bandar dan pinggir bandar iaitu, p = 0.136 > α = 0.05. Dimensi perkembangan orientasi kejayaan juga menunjukkan tidak terdapat perbezaan yang signifikan dari segi persekitaran keluarga antara pelajar bandar dan pinggir bandar iaitu, p = 0.064 > α = 0.05. Begitu juga dengan dimensi perkembangan orientasi intelek yang menunjukkan tidak terdapat perbezaan yang signifikan dari segi persekitaran keluarga antara pelajar bandar dan pinggir bandar iaitu, p = 0.079 > α = 0.05.
Merujuk kepada dimensi personaliti rekreasi pula menunjukkan terdapat perbezaan yang signifikan dari segi persekitaran keluarga antara pelajar bandar dan pinggir bandar iaitu, p = 0.035 < α = 0.05. Manakala dimensi personaliti agama dan moral menunjukkan tidak terdapat perbezaan yang signifikan dari segi persekitaran keluarga antara pelajar bandar dan pinggir bandar iaitu, p = 0.076 > α = 0.05.
Dimensi pengekalan sistem organisasi dan kawalan tidak menunjukkan terdapat perbezaan yang signifikan dari segi persekitaran keluarga antara pelajar bandar dan pinggir bandar iaitu masing-masing menunjukkan nilai p = 0.102 > α = 0.05 dan p = 0.064 > α = 0.05. Kajian ini telah meneliti hubungan di antara persekitaran keluarga dan gaya pembelajaran terhadap pencapaian Sains. Dapatan menunjukkan terdapat hubungan yang signifikan antara persekitaran keluarga dengan gaya pembelajaran. Persekitaran keluarga dimensi perhubungan iaitu dari segi keakraban, pernyataan perasaan dan konflik mempunyai hubungan dengan amalan gaya pembelajaran bebas. Persekitaran keluarga dimensi perkembangan dan pertumbuhan personaliti iaitu dari segi kebergantungan, orientasi pencapaian, orientasi intelektual dan budaya, orientasi rekreasi dan penekanan nilai moral dan agama mempunyai hubungan dengan gaya pembelajaran bebas, bekerjasama, bergantung, bersaing dan melibatkan diri. Persekitaran keluarga dimensi pengekalan sistem iaitu dari segi organisasi dan kawalan keluarga mempunyai hubungan dengan kesemua amalan gaya pembelajaran yang dikaji.
Manakala bagi gaya pembelajaran, dapatan menunjukkan terdapat hubungan yang positif di antara gaya pembelajaran bebas, bekerjasama dan bergantung dengan pencapaian Sains, manakala terdapat hubungan yang negatif di antara gaya pembelajaran mengelak dengan pencapaian Sains. Ini menunjukkan pelajar yang mengamalkan sikap yakin diri dan yakin boleh, suka bekerjasama serta sentiasa meminta pandangan guru dan rakan-rakan atau sebaliknya pelajar yang tidak bermotivasi dan tidak melibatkan diri dengan aktiviti kelas mempunyai hubungan dengan pencapaian Sains mereka.
Terdapat perbezaan yang signifikan bagi dimensi gaya pembelajaran bebas antara pelajar lelaki dan perempuan. Ujian juga menunjukkan terdapat perbezaan yang signifikan bagi dimensi gaya pembelajaran mengelak antara pelajar lelaki dan perempuan. Untuk dimensi bekerjasama pula, dapatan menunjukkan terdapat perbezaan yang signifikan antara pelajar lelaki dan perempuan. Seterusnya untuk item bergantung, dapatan menunjukkan terdapat perbezaan yang signifikan antara pelajar lelaki dan perempuan. Merujuk kepada item bersaing pula, ujian menunjukkan terdapat perbezaan yang signifikan antara pelajar lelaki dan perempuan, iaitu nilai. Manakala untuk item melibatkan diri menunjukkan tidak terdapat perbezaan yang signifikan antara pelajar lelaki dan perempuan.
Keputusan ANOVA menunjukkan terdapat perbezaan yang signifikan dari segi persekitaran keluarga antara pelajar bandar dan pinggir bandar bagi dimensi perhubungan keakraban dan pernyataan masalah. Manakala keputusan menunjukkan tidak terdapat perbezaan yang signifikan dari segi persekitaran keluarga antara pelajar bandar dan pinggir bandar bagi dimensi perhubungan konflik.
Bagi dimensi perkembangan kebebasan keputusan menunjukkan tidak terdapat perbezaan yang signifikan dari segi persekitaran keluarga antara pelajar bandar dan pinggir bandar iaitu. Dimensi perkembangan orientasi kejayaan juga menunjukkan tidak terdapat perbezaan yang signifikan dari segi persekitaran keluarga antara pelajar bandar dan pinggir bandar. Begitu juga dengan dimensi perkembangan orientasi intelek yang menunjukkan tidak terdapat perbezaan yang signifikan dari segi persekitaran keluarga antara pelajar bandar dan pinggir bandar.
organisasi dan kawalan menunjukkan tidak terdapat perbezaan yang signifikan dari segi persekitaran keluarga antara pelajar bandar dan pinggir Bandar.
Menyedari dan memahami gaya pembelajaran yang diamalkan merupakan salah satu momentum ke arah mencapai kejayaan dalam pendidikan. Hubungan positif di antara gaya pembelajaran bebas, bekerjasama dan bergantung terhadap pencapaian Sains sedikit sebanyak memberi gambaran terhadap keberkesanan amalan gaya pembelajaran tersebut dalam membantu meningkatkan pencapaian pelajar. Oleh itu para pelajar perlu mengenal pasti gaya pembelajaran masing-masing dan seterusnya menyesuaikan dengan persekitaran keluarga dan kaedah pengajaran guru bagi memperolehi pencapaian yang terbaik terutama dalam mata pelajaran Sains. Perubahan perlu dilakukan mulai dari sekolah rendah supaya mendapat pencapaian cemerlang di sekolah menengah nanti.
Hasil kajian ini diharapkan dapat memberi maklumat tambahan kepada para guru dan ibu bapa dalam mengenal pasti persekitaran dan gaya pembelajaran anak-anak mereka ke arah menempa kejayaan yang lebih cemerlang. Persekitaran keluarga memainkan peranan penting dalam proses transisi kehidupan sesebuah keluarga (Baldwin dan Baronski 1990).
Peranannya terhadap proses pendidikan dan pembentukan sahsiah kanak-kanak tidak dapat dinafikan. Walaupun tanggungjawab mendidik secara formal terletak di bahu pihak sekolah , namun peranan ibu bapa dalam menentukan kecemerlangan akademik seseorang pelajar adalah penting kerana mereka merupakan antara orang yang signifikan dalam kehidupan seseorang pelajar. Ibu bapa merupakan model kepada anak-anak untuk dicontohi. Perhubungan yang intim dan mesra antara ibu bapa dan anak mereka serta keprihatinan ibu bapa terhadap pencapaian anak boleh menjadi penyumbang kepada pembentukan persekitaran keluarga yang kondusif terhadap anak mereka. Oleh itu dalam menentukan aspirasi dan persepsi keluarga terhadap kejayaan anak-anak mereka, para ibu bapa perlulah memberi sokongan yang padu di samping sikap timbang rasa dalam pengurusan diri dan masa anak-anak
KESIMPULAN
Dapatan kajian menunjukkan bahawa terdapat hubungan signifikan di antara persekitaran keluarga dengan gaya pembelajaran. Kajian juga menunjukkan terdapat beberapa amalan gaya pembelajaran yang mempunyai hubungan dengan pencapaian Sains. Seterusnya didapati terdapat perbezaan dari segi gaya pembelajaran mengelak antara pelajar lelaki dan perempuan. Selain itu, terdapat juga perbezaan dari segi gaya pembelajaran bekerjasama dan bergantung antara pelajar bandar dan pinggir bandar. Namun demikian tidak terdapat perbezaan yang ketara di antara persekitaran keluarga pelajar bandar dan pelajar pinggir bandar.
Dapatan kajian mendapati kebanyakan pelajar mempunyai persekitaran keluarga yang berdimensi perkembangan dan pertumbuhan personaliti manakala dari segi gaya pembelajaran pula kebanyakan pelajar mengamalkan gaya pembelajaran bekerjasama dan bergantung. Analisis korelasi menunjukkan terdapat hubungan yang signifikan antara persekitaran keluarga dimensi perhubungan dengan gaya pembelajaran bebas. Bagi persekitaran keluarga dimensi perkembangan dan pertumbuhan personaliti pula mempunyai hubungan yang signifikan dengan gaya pembelajaran bebas, bekerjasama, bergantung, bersaing dan melibatkan diri. Manakala bagi persekitaran keluarga dimensi pengekalan sistem, dapatan menunjukkan hubungan yang signifikan dengan kesemua (enam) gaya pembelajaran yang dikaji.
Dapatan anlisis korelasi juga menunjukkan terdapat hubungan yang signifikan antara persekitaran keluarga dimensi perkembangan dan pertumbuhan personaliti dengan pencapaian Sains. Manakala gaya pembelajaran bebas, mengelak, bekerjasama dan bergantung menunjukkan hubungan yang signifikan dengan pencapaian Sains.
RUJUKAN
Abdullah Mohd Noor. (2008) Pengaruh Latar Belakang Sosial Keluarga Terhadap Pencapaian Sains dan Matematik Dikalangan Murid Sekolah Rendah. Universiti Brunei Darussalam
Abu Talib Abdullah. (1998). Gaya dan strategi pembelajaran Bahasa Melayu di kalangan pelajar tingkatan 4 daerah Johor Baharu. Projek Sarjana. Universiti Kebangsaan Malaysia.
Abdul Razak Ahmad. (1999). Hubungan antara gaya pembelajaran dengan pencapaian mata pelajaran Sejarah dari segi etnik dan lokasi sekolah. Projek Sarjana Pendidikan. Universiti Kebangsaan Malaysia
Abdul Razak Habib & Rashidi Azizan. (1997). Hubungan antara stail pembelajaran dengan pencapaian Sains dan Matematik sekolah menengah rendah. Jurnal Pendidikan 22: 39-49.
Alexander K.L. (1997). From first grade forward: Early foundations of high school dropout. Sociology of Education, 70 (April):87-107.
Alias Baba. (1990). Statistik penyelidikan dalam pendidikan dan sains sosial. Bangi: Penerbit Universiti Kebangsaan Malaysia.
Alias Baba & Chong, M.L. (1992). Hubungan di antara stail kognitif dengan jantina, aliran dan kesannya terhadap pencapaian akademik pelajar. Jurnal Pendidikan Universiti Kebangsaan Malaysia. 17: 61-73.
Anthony F. Grasha. (1996). Teaching with style. A practical guide to enhancing and learning styles. University of Cincinnati: Alliance Publishes
Asiah Hj. Pariekutty. (1999). Gaya pembelajaran dan pencapaian akademik pelajar tingkatan 4 Sekolah Menengah Teknik Juasseh, Kuala Pilah, Negeri Sembilan. Tesis Sarjana. Universiti Malaya.
Asmawati bt Baharuddin. (1993). Kajian tentang pertalian antara persekitaran rumah tangga dengan pencapaian akademik UPSR murid-murid sekolah rendah Felda Negeri Sembilan. Disertasi Sarjana Pendidikan. Universiti Kebangsaan Malaysia.
Atan Long. (1978). Psikologi pendidikan. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.
Azizi Yahya & Syazwani Binti Abd. Razak. (2003). Hubungan Antara Gaya Pembelajaran dan Kaedah Pengajaran Dengan Pencapaian Mata Pelajaran Kejuruteraan Awam di Sekolah Menengah Teknik di Negeri Sembilan. Universiti Teknologi Malaysia Skudai Johor.
Azizi Hj. Yahaya dan Shareeza Abdul Karim. (2007). Hubungan Gaya Pembelajaran Dengan Pencapaian Akademik : Tinjauan di Kalangan Pelajar-pelajar Sarjana Pendidikan Tahun Pertama, UTM, Skudai, Johor.
Baldwin, S.E. & Baronski, V.M. (1990). Family interactions and sex education in the home. Adolescene. 99: 573 – 582.
Bloom, B. (1976). Human characteristic and school learning. New York: Hill Book Company
Bottroff, S. M. (1993). The impact of group versus individualized classroom activities on the levels of achievement of student in atenth-grade religion course (group activities, individualized activities, learning style). Dissertation Abstract EDD. La Sierra university.
Bryant, E. C. (1974). Association between education outcomes and background variables. National Assessment of Educational Progress.
Briggs, S.A. (1994). Counseling students through their individual learning. Massachusetts: Allyn and Bacon.
Cavanagh & Stephen. J. (1995). Nurse education today. ERIC: EJ507734
Chambers, B., & Abrami, C.P. (1991). The Relationship Between Student TeamLearning Outcome and Achievement, Causal Attributions and Affect. Educational Psychology. 83: 140-146.
Chuah, M.K. (1994). Persekitaran Keluarga: Hubungannya dengan konsep kendiri dengan pencapaian akademik di kalangan pelajar. Projek penyelidikan Diploma Psikologi Kaunseling, Universiti Kebangsaan Malaysia.
Claxton, C. S. & Charles, P. H. (1987). Learning Style: implication for improving education. Washington: Ashe-ERIC Higher Education Report No. 4.
Clephane, J. L. (1990). External and internal resources in transcultural transition. The impact of family environment on social exploration preference and achievement motivation on the social adjustment and academic achievement of the black, English speaking, international student in the American high schools. Disertasi PhD University Maryland College Park.
Coleman et. al. (1966). Equality of educational opportunity. Washington, DC: U.S. Government Printing Office.
from English to Mathematics. Tesis PhD. University Indiana.
Coral, A. (1985). Increasing Science Achievement for Disadvantaged Students. University Quarterly 32(3):2234-2246
Dauglas, J.W.B. (1964). The home and the school. London: MacGibbon and Kee.
Davis, B. G. (1993). Tools for teaching. USA: Jossey- Bass Inc. Publishers. 350 Sansome Street. San Fancisco, Calofornia. 94104.
Domino, G. (1970). Interactive effects of an achievement orientation and teaching style on academic achievement. Act Research Report.
Dunn, R. & Dunn, K. (1978). Teaching students through their individual learning styles: a practical approach. The 14th annual leadership institute, Jamaica. New York.
Dunn et. al. (1982). Teaching students through their individual learning styles: a practical approach. Jamaica. New York.
Dunnet. al. (1985). Teaching students through their individual learning styles: a practical approach. Jamaica. New York.
Elizabeth Soo Mee Ting. (2000). Gaya pembelajaran dan hubungannya dengan pencapaian Matematik: Satu kajian kes di Malaysia France institute(MFI). Projek Sarjana Universiti Kebangsaan Malaysia.
Ensminger, M.E. & Slusarcick, A.L. (1992). Pars to high school graduation or dropout: A longitudinal study of a first-grade cohort. Sociology of Education 65:95-113.
Entwistle, N.J. & Entwistle, D.M. (1970). The relationship between personality, study methods and academic performance. British Journal of Educational Psychology 40:132-141.
Erikson, E. (1950). Childhood and society. New York: Norton.
Fatanah Mohamed. (1997). Perkaitan antara Pencapaian Akademik dengan Faktor Personaliti dan Persekitaran Keluarga di Kalangan pelajar MRSM. Disertasi Tesis PhD. Universiti Kebangsaan Malaysia.
Fraser,E. (1959). Home environment and the school. London: University of London. Press Ltd.
Gardner, P. C. (1975). Attitudes to science: A review. Studies in Science Education, No. 2.
Grasha, A. F. (1996). Teaching with style. A practical guide to enhancing learning by understanding teaching and learning styles.Alliance publishes: University of Cincinnati.
Early chilhhood education in the schools. Washington, DC: National Education Association.
Hadiah Senin. (1997). Faktor-faktor yang mempengaruhi prestasi pencapaian pelajar dalam mata pelajaran Sejarah di sekolah menengah daerah Batu Pahat. Tesis Sarjana Pendidikan. Universiti Kabangsaan Malaysia.
Hatcher, J. (1999). On-line and off-line survey instruments: Motivation, cognitive style and learning style.
Haron I. (1977). Social class and educational achievement in a plural society. PhD Dissertation, University of Chicago, Illinois, USA.
Hazil Abd Hamid. (1990). Sosiologi dalam perspektif pembangunan negara. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.
Hazliza Ismail. (2000). Satu tinjauan mengenai faktor-faktor sikap dalam mata pelajaran Biologi berdasarkan jantina, tahap pencapaian dan status sosio-ekonomi keluarga di Daerah Kemaman, Terengganu. Latihan Ilmiah. Universiti Kebangsaan Malaysia.
Hess, R.D. & Halloway, S.D. (1984). Family and school as educational institutions. Review of Child development research: 179-222. Chicago: University of Chicago Press.
Hurlock, E.B. (1973). Adolescent development. New York: Mc Graw Hill, Inc
Justice, B. & Calvert, A. (1990). Family environment factors associated with child abuse. Psychological Reports. 1990.66(2):458.
Keith, T. Z. (1982). Time spent on homework and high school achivement. Journal of Educational Psychology 74: 248 – 253.
Keefe, J. W. (1979). School application of learning style concept. Student Learning Style: Diagnosing and prescribing programs. 18 – 25. Reston: National Association of Secondary School Principals.
Keefe, J. W. (1991). Learning Style: Cognitive and thinking skill. Reston, VA: National Association of Secondary school, Principals.
Khalid Abdullah, Rosadah Abd Majid & Abdul Razak Habib. (1999). Modul Pengajaran Kaedah Matematik. Pusat Pengajian Jarak Jauh(PJJ). Universiti Kebangsaan Malaysia.
Kline, P. (1992). The everyday genius restoring children’s natural joy of learning. Artlington, Virginia: Great Ocean publishers.
Leslie,G. (1976). The family in social carter. New York : Oxford University Press.
Lyson, G.C. (1991). Achievement motivation: a cross – cultural comparison of British and Chinese student. Educational Psychology. 16(3)L 271 –278.
Marjoribanks, K. (1994). Families, school and children’s learning environments. International Journal of Educ. Research 21: 439 – 555.
McCarthy, B. (1987). The 4 MAT System: Teaching to learning style with right left mode technique. Barrington Illinois: Excel ASCD.
Marimuthu,T. (1994). Pengenalan sosiologi pendidikan. Petaling Jaya: Fajar Bakti.
Maktab Perguruan Seri Kota. (1996). Gaya pembelajaran guru pelatih Maktab Perguruan Seri Kota. Jurnal Pendidikan TIGAENF 2(1): 1-9.
Maznah Ismail & Yoong Suan. (1995). Kajian terhadap pendekatan pembelajaran pelajar. Jurnal Pendidik dan Pendidikan 14: 11 – 17
Mcgowan, B. W. (1998). An investigation of student and faculty learning style congruency and academic achievement in an undergraduate industrial technology program (African –
Americans). Disertasi Ph. D. Mississipi State University. Dissertation Abstracs International. 58(12): 4555A
McCarthy, B. (1987). The 4 MAT system: teaching to learning style with right/left mode technique. Barrington Illiois: Excel. Inc. ASCD.
Melara, G. E. (1996). Investigating learning style on different hypertext environment: Hierarchichal – Like & Network – Like Structures. Journal of educational – computing
research 14(4) : 313 – 328
Moos, R. F. & Moos, B. S. (1993). Family environment scale: manual. Palo Alto, CA: Consulting Psychologist Press, Inc. (second edition; tenth printing)
Moos, R.H. & Moos, B.S. (1986). Family environment scale: manual Palo Alto: Counsulting Psychologists Press.
Mohd Majid Konting.(1998). Kaedah penyelidikan pendidikan. Ed. Ke-4. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.
Mohd Basar Marpan. (1997). Kajian untuk mengenal pasti faktor-faktor yang mempengaruhi minat pelajar terhadap mata pelajaran Sains: Satu kajian semula. Latihan Ilmiah. Universiti Kebangsaan Malaysia.
Nelson. B. J. (1993). An investigation of the impact of learning style factors on college students retention and achievement. Disertasi Ed. D. St. John’s University: Dissertation Abstracts International. 53(09): 3121.
Ng Sook Chin (2005). Relationship Between Learning Styles and Understanding of Selected Chemical Concepts Among Pre-University Science Students. Tesis Sarjana. Universiti Malaya, Kuala Lumpur.
Norlia Abd. Aziz & Zamri Mahamod. (2006). Kepelbagaian gaya pembelajaran Bahasa Arab Komunikasi mengikut jantina dan lokasi sekolah. Prosiding Seminar Pendidikan Kebangsaan 2000. Universiti Kebangsaan Malaysia.70-78
Norihan Abu Hassan. (2001). Perkaitan antara gaya pembelajaran, keupayaan awal, kesukaran subjek dan kaedah pengajaran dengan pencapaian Matematik pelajar Diploma Kejuruteraan. Tesis Ph.D. Universiti Kebangsaan Malaysia
Orr, A.J. (2003). Black-white differences in achievement: the importance of wealth. Sociology of Education, 76 (October):281-304.
Pejabat Pelajaran Daerah Serian. (1999). Analisis Keputusan UPSR 2005-2009 Daerah Serian.
Pizzo, J. (1981). An investigation of the relationship between selected acoustic environments and sound, an element of learning style, as they affect sixth grade student’s reading achievement and attitudes. Tesis Ph.D. University of St. john.
Rahil Mahyuddin, Jami’ah Mohamad & Kasnani Ab Karim. (2000). Psikologi pendidikan II. Petaling Jaya: Addison Wesley Longman Malaysia Sdn. Bhd.
Rihan Mansuri. (2002). Hubungan antara strategi pembelajaran dengan pencapaian pelajar tingkatan empat dalam mata pelajaran Prinsip Akaun di sekolah menengah. Tesis Sarjana Pendidikan. Universiti Kebangsaan Malaysia.
Rohaty Mohd Majzub. (1989). Persepsi pensyarah terhadap Pemboleh ubah yang mempengaruhi pembelajaran mahasiswa di Universiti Kebangsaan Malaysia. Jurnal Personalia Pelajar. 11-21.
Sadler - Smith. E. (1996). Approaches to studying: Age, gender and academic performance .Educational Studies 22 (3): 367 - 379.
Sharifah Alawiah Alsagoff. (1996). Sosiologi pendidikan. Heinemann Sdn. Bhd : Kuala Lumpur.
Sims. R.R. & Sims. S. J. (1995). The importance of learning styles: Understanding the implications for learning course design and education. Westport. Connecticut: Greenwood Press.
Shahril Marzuki & Habib Mat Som. (1999). Isu pendidikan di Malaysia sorotan dan cabaran. Siri pengajaran dan pembelajaran utusan. Utusan Publications & Distributors Sdn. Bhd.
Selmes, I. P. (1987). Improving study skills (Changing Perspective In education). Great Britain: Hodder and Stoughton Ltd.
Shea, T. (1983). An investigation of the relationship among preferences for learning style element of design, selected instructional environments and reading test achievement of ninth-grade students to improve administrative determinations concerning effective educational facilities. Tesis Ph. D. University of St. John.
Siti Rahayah Ariffin. (1988). Kajian mengenai sikap terhadap sains dan pencapaian dalam mata pelajaran Sains bagi Tingkatan Tiga. Latihan Ilmiah. Universiti Kebangsaan Malaysia.
Stigler (1982). Mathematics classrooms in Japan, Taiwan, and the U.S. Child Development. 58(5):1272-1285.
Susabda, E. (1992). The relationship between matched/mismatched students learning styles to faculty teaching style and academic performance in Christian secondary school in Southen California. Talbot school of Theology. Biola University. Dissertation Abstracts International.53(11). 3854A.
Suriati Ismail. (1991). Pertalian di antara sikap pelajar tingkatan enam atas terhadap mata pelajaran ekonomi serta konsep kendiri pelajar dengan pencapaian dalam mata pelajaran itu. Tesis Sarjana Pendidikan. Universiti Kebangsaan Malaysia.
Suhana Subahir. (1992). Hubungan di antara gaya pembelajaran dengan pencapaian mata pelajaran Teknologi Elektrik di kalangan pelajar tingkatan 4 sekolah menengah Vokasional – satu tinjauan ke atas Sek. Men. Vokasional Kluang & Sek. Men. Vokasional Batu Pahat. Latihan Ilmiah. Universiti Teknologi Malaysia.
Taha Abd Kadir. (1977). Persekitaran rumah tangga dan pencapaian akademik murid-murid di sekolah Menengah Kebangsaan. Tesis sarjana pendidikan yang tidak diterbitkan Kuala Lumpur: Universiti Malaya.
Treacy, A. L. (1996). Learning styles, feelings and beliefs about technology and Mathematics achievement. Disertasi Ph.D. The Clavemont Graduate School. Dissertation Abstracts International. 56 (12).4691.
Tumerah bt Rosimin. (1998). Faktor-faktor yang mempengaruhi gaya pembelajaran dan kesannya terhadap pencapaian akademik.Tesis Sarjana Pendidikan. Universiti Utara Malaysia.
Wan Zuriah Wan Ali. (2002). Pengaruh status sosio-ekonomi dan persekitaran ke atas pencapaian dalam mata pelajaran Sains: satu kajian kes di Sekolah Menengah Tengku Abdullah Pekan, Pahang. Latihan ilmiah Universiti Kebangsaan Malaysia
Wan Mohd Zahid Mohd Nordin. (1993). Wawasan pendidikan. Agenda pengisian. Kuala Lumpur: Nurin Enterprise.
Wira Abd. Rahman Hj Arshad. Dipetik dari akhbar Berita Harian: Pendidikan. Woolfolk, A. E. 1998. Educational psychology. Edisi ke 3. Englewood Cliff, N.J: Prentice Hall, Inc.
Watson. S.A. (1997). Learning style preferences: A comparison of traditional and nontraditional interior design students. Disertasi Education Doctor. University of Arkansas. Dissertation Abstracts International 59 (01): 2999A.
Zamri Mahamod & Mohamed Amin Embi. (2000). Pengenalpastian gaya dan strategi pembelajaran bahasa sebagai satu cara mengatasi masalah kepelbagaian pelajar di dalam kelas bahasa. Prosiding Pendidikan Kebangsaan 2000. hlm. 60 – 69.
