Pedoman(Pelaksanaan(Bantuan(Pemerintah(USB(SMA(–(Tahun(2018((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((Lampiran(A(>(1(
( ( ( ( ( ( ( ( (
( (
( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (
LAMPIRAN(A(
CONTOH(RUANG(DAN(BANGUNAN(
UNIT(SEKOLAH(BARU((USB)(
SEKOLAH(MENENGAH(ATAS((SMA)(
( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (
CONTOH(BANGUNAN(
RUANG(KELAS(BARU(
SEKOLAH(MENENGAH(ATAS((SMA)(
(
Pedoman(Pelaksanaan(Bantuan(Pemerintah(USB(SMA(–(Tahun(2018((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((Lampiran(A(>(3(
( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (
(
DENAH&RUANG&KELAS&BARU& NTS& 010RKB&STANDAR&RUANG&DAN&BANGUNAN&SMA&
DIREKTORAT&PEMBINAAN&SMA&&&&&&&&&&&&
DITJEN&DIKDASMEN&0&KEMENDIKBUD&
KETERANGAN:&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&
Ketinggian&lantai&dalam&ruangan&2&cm&lebih&tinggi&dari&lantai&selasar.&
( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (
TAMPAK&DEPAN&RKB& NTS& 020RKB&
STANDAR&RUANG&DAN&BANGUNAN&SMA&
DIREKTORAT&PEMBINAAN&SMA&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&
DITJEN&DIKDASMEN&0&KEMENDIKBUD&
KETERANGAN:&
Pedoman(Pelaksanaan(Bantuan(Pemerintah(USB(SMA(>(Tahun(2018( Lampiran(A((>(5(
( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (
KETERANGAN:&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&
Ventilasi&udara&bagian&bawah&dapat&dibuat&dalam&bentuk&bata&roster,&diposisikan&20&cm&di&
atas&lantai&selasar&
TAMPAK&BELAKANG&RKB& NTS& 030RKB&
STANDAR&RUANG&DAN&BANGUNAN&SMA&
DIREKTORAT&PEMBINAAN&SMA&&&&&&&&&&&&
DITJEN&DIKDASMEN&0&KEMENDIKBUD&
KETERANGAN:&
TAMPAK&SAMPING&&&POTONGAN& NTS& 040RKB&
STANDAR&RUANG&DAN&BANGUNAN&SMA&
DIREKTORAT&PEMBINAAN&SMA&&&&&&&&&&&&
DITJEN&DIKDASMEN&0&KEMENDIKBUD&
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
Pedoman(Pelaksanaan(Bantuan(Pemerintah(USB(SMA(–(Tahun(2018((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((Lampiran(A(>(7(
DENAH&PONDASI&RKB& NTS& 050RKB&
STANDAR&RUANG&DAN&BANGUNAN&SMA&
DIREKTORAT&PEMBINAAN&SMA&&&&&&&&&&&&
DITJEN&DIKDASMEN&0&KEMENDIKBUD&
KETERANGAN:&
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (
(
PERKUATAN&STRUKTUR&TAHAN&GEMPA& NTS& 060RKB&STANDAR&RUANG&DAN&BANGUNAN&SMA&
DIREKTORAT&PEMBINAAN&SMA&&&&&&&&&&&&
DITJEN&DIKDASMEN&0&KEMENDIKBUD&
KETERANGAN:&
Pedoman(Pelaksanaan(Bantuan(Pemerintah(USB(SMA(>(Tahun(2018( Lampiran(A((>(9(
( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (
DETAIL&PERKUATAN&STRUKTUR&0&1& NTS& 070RKB&
STANDAR&RUANG&DAN&BANGUNAN&SMA&
DIREKTORAT&PEMBINAAN&SMA&&&&&&&&&&&&
DITJEN&DIKDASMEN&0&KEMENDIKBUD&
KETERANGAN:&
( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (
DETAIL&PERKUATAN&STRUKTUR&0&2& NTS& 080RKB&
STANDAR&RUANG&DAN&BANGUNAN&SMA&
DIREKTORAT&PEMBINAAN&SMA&&&&&&&&&&&&
DITJEN&DIKDASMEN&0&KEMENDIKBUD&
KETERANGAN:&
Pedoman(Pelaksanaan(Bantuan(Pemerintah(USB(SMA(>(Tahun(2018( Lampiran(A((>(11(
( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (
DETAIL&PERKUATAN&STRUKTUR&0&3& NTS& 090RKB&
STANDAR&RUANG&DAN&BANGUNAN&SMA&
DIREKTORAT&PEMBINAAN&SMA&&&&&&&&&&&&
DITJEN&DIKDASMEN&0&KEMENDIKBUD&
KETERANGAN:&
( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (
(
DETAIL&KUSEN& NTS& 100RKB&STANDAR&RUANG&DAN&BANGUNAN&SMA&
DIREKTORAT&PEMBINAAN&SMA&&&&&&&&&&&&
DITJEN&DIKDASMEN&0&KEMENDIKBUD&
KETERANGAN:&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&
Model&kusen&dapat&menyesuaikan&dengan&model&yang&sudah&ada&pada&bangunan&di&
lingkungan&sekolah.&
Pedoman(Pelaksanaan(Bantuan(Pemerintah(USB(SMA(–(Tahun(2018((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((((Lampiran(A(>(13(
( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (
CONTOH(BANGUNAN(
RUANG&PERPUSTAKAAN&
SEKOLAH(MENENGAH(ATAS((SMA)(
(
( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (
(
TAMPAK&DEPAN&PERPUSTAKAAN&STANDAR&RUANG&DAN&BANGUNAN&SMA&
DIREKTORAT&PEMBINAAN&SMA&&&&&&&&&&&&
KETERANGAN:&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&
Ventilasi&udara&bagian&bawah&dapat&dibuat&dalam&bentuk&bata&roster,&diposisikan&20&cm&di&
Pedoman(Pelaksanaan(Bantuan(Pemerintah(USB(SMA(>(Tahun(2018(( LAMPIRAN(A((>(15(
(
TAMPAK&BELAKANG&PERPUSTAKAAN& NTS& 02/PPS&
STANDAR&RUANG&DAN&BANGUNAN&SMA&
DIREKTORAT&PEMBINAAN&SMA&&&&&&&&&&&&
DITJEN&DIKDASMEN&/&KEMENDIKBUD&
KETERANGAN:&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&
Ventilasi&udara&bagian&bawah&dapat&dibuat&dalam&bentuk&bata&roster,&diposisikan&20&cm&di&
atas&lantai&selasar&
( ( ( ( (
Gambar&II.1&&Denah&Ruang&Kelas
DENAH&PONDASI&PERPUSTAKAAN& NTS& 03/PPS&
STANDAR&RUANG&DAN&BANGUNAN&SMA&
DIREKTORAT&PEMBINAAN&SMA&&&&&&&&&&&&
DITJEN&DIKDASMEN&/&KEMENDIKBUD&
KETERANGAN:&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&
Pedoman(Pelaksanaan(Bantuan(Pemerintah(USB(SMA(6(Tahun(2018(( LAMPIRAN(A((6(17(
( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (
CONTOH(BANGUNAN(
RUANG&LABORATORIUM&IPA&
SEKOLAH(MENENGAH(ATAS((SMA)(
(
( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (
(
TAMPAK&DEPAN&LAB.&FISIKA& NTS& 012LAB&STANDAR&RUANG&DAN&BANGUNAN&SMA&
DIREKTORAT&PEMBINAAN&SMA&&&&&&&&&&&&
DITJEN&DIKDASMEN&2&KEMENDIKBUD&
KETERANGAN:&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&
Ventilasi&udara&bagian&bawah&dapat&dibuat&dalam&bentuk&bata&roster,&diposisikan&20&cm&di&
atas&lantai&selasar&
Pedoman(Pelaksanaan(Bantuan(Pemerintah(USB(SMA(6(Tahun(2018(( LAMPIRAN(A((6(19(
( (
TAMPAK&BELAKANG&LAB.&FISIKA& NTS& 022LAB&
STANDAR&RUANG&DAN&BANGUNAN&SMA&
DIREKTORAT&PEMBINAAN&SMA&&&&&&&&&&&&
DITJEN&DIKDASMEN&2&KEMENDIKBUD&
KETERANGAN:&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&
Ventilasi&udara&bagian&bawah&dapat&dibuat&dalam&bentuk&bata&roster,&diposisikan&20&cm&di&
atas&lantai&selasar&
( ( ( ( (
Gambar&II.1&&Denah&Ruang&Kelas
DENAH&PONDASI&LABORATORIUM&IPA& NTS& 032LAB&
STANDAR&RUANG&DAN&BANGUNAN&SMA&
DIREKTORAT&PEMBINAAN&SMA&&&&&&&&&&&&
DITJEN&DIKDASMEN&2&KEMENDIKBUD&
KETERANGAN:&
Pedoman(Pelaksanaan(Bantuan(Pemerintah(USB(SMA(6(Tahun(2018(( LAMPIRAN(A((6(21(
( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (
CONTOH(BANGUNAN(
RUANG&KANTOR&
SEKOLAH(MENENGAH(ATAS((SMA)(
(
( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (
(
TAMPAK&DEPAN&RUANG&KANTOR& NTS& 010KTR&STANDAR&RUANG&DAN&BANGUNAN&SMA&
DIREKTORAT&PEMBINAAN&SMA&&&&&&&&&&&&
DITJEN&DIKDASMEN&0&KEMENDIKBUD&
KETERANGAN:&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&
Ventilasi&udara&bagian&bawah&dapat&dibuat&dalam&bentuk&bata&roster,&diposisikan&20&cm&di&
atas&lantai&selasar&
Pedoman(Pelaksanaan(Bantuan(Pemerintah(USB(SMA(6(Tahun(2018(( LAMPIRAN(A((6(23(
(
TAMPAK&BELAKANG&RUANG&KANTOR& NTS& 020KTR&
STANDAR&RUANG&DAN&BANGUNAN&SMA&
DIREKTORAT&PEMBINAAN&SMA&&&&&&&&&&&&
DITJEN&DIKDASMEN&0&KEMENDIKBUD&
KETERANGAN:&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&
Ventilasi&udara&bagian&bawah&dapat&dibuat&dalam&bentuk&bata&roster,&diposisikan&20&cm&di&
atas&lantai&selasar&
( ( ( ( (
Gambar&II.1&&Denah&Ruang&Kelas
DENAH&PONDASI&RUANG&KANTOR& NTS& 030KTR&
STANDAR&RUANG&DAN&BANGUNAN&SMA&
DIREKTORAT&PEMBINAAN&SMA&&&&&&&&&&&&
DITJEN&DIKDASMEN&0&KEMENDIKBUD&
KETERANGAN:&
Pedoman(Pelaksanaan(Bantuan(Pemerintah(USB(SMA(6(Tahun(2018(( LAMPIRAN(A((6(25(
( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (
CONTOH(BANGUNAN(
RUANG&GURU&
SEKOLAH(MENENGAH(ATAS((SMA)(
(
( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (
(
TAMPAK&DEPAN&RUANG&GURU& NTS& 01/RGR&STANDAR&RUANG&DAN&BANGUNAN&SMA&
DIREKTORAT&PEMBINAAN&SMA&&&&&&&&&&&&
DITJEN&DIKDASMEN&/&KEMENDIKBUD&
KETERANGAN:&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&
Ventilasi&udara&bagian&bawah&dapat&dibuat&dalam&bentuk&bata&roster,&diposisikan&20&cm&di&
atas&lantai&selasar&
Pedoman(Pelaksanaan(Bantuan(Pemerintah(USB(SMA(6(Tahun(2018(( LAMPIRAN(A((6(27(
(
TAMPAK&BELAKANG&RUANG&GURU& NTS& 02/RGR&
STANDAR&RUANG&DAN&BANGUNAN&SMA&
DIREKTORAT&PEMBINAAN&SMA&&&&&&&&&&&&
DITJEN&DIKDASMEN&/&KEMENDIKBUD&
KETERANGAN:&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&&
Ventilasi&udara&bagian&bawah&dapat&dibuat&dalam&bentuk&bata&roster,&diposisikan&20&cm&di&
atas&lantai&selasar&
( ( ( ( (
Gambar&II.1&&Denah&Ruang&
DENAH&PONDASI&RUANG&GURU& NTS& 03/RGR&
STANDAR&RUANG&DAN&BANGUNAN&SMA&
DIREKTORAT&PEMBINAAN&SMA&&&&&&&&&&&&
DITJEN&DIKDASMEN&/&KEMENDIKBUD&
KETERANGAN:&
Pedoman(Pelaksanaan(Bantuan(Pemerintah(USB(SMA(6(Tahun(2018( LAMPIRAN(A((6(29(
( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (
CONTOH(BANGUNAN(
JAMBAN&SISWA&
SEKOLAH(MENENGAH(ATAS((SMA)(
(
( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( ( (
TAMPAK&TOILET&&&GUDANG& NTS& 012T&G&
STANDAR&RUANG&DAN&BANGUNAN&SMA&
DIREKTORAT&PEMBINAAN&SMA&&&&&&&&&&&&
DITJEN&DIKDASMEN&2&KEMENDIKBUD&
KETERANGAN:&
Tampak(Belakang((
Gudang(((((((((((((((((((((((((
((Gudang(((((((((((((((((((((((((((((((((Toilet(
Tampak(Depan((
Toilet((Siswa(Pa/Pi(((((((((((((((((((((
Tampak(Samping(Gudang(dan(Toilet(Siswa(Pa/Pi(((((((((((((((((((((((((
Pedoman(Pelaksanaan(Bantuan(Pemerintah(USB(SMA(6(Tahun(2018( LAMPIRAN(A((6(31(
(
DENAH&TOILET&SISWA&DAN&GUDANG& NTS& 022T&G&
STANDAR&RUANG&DAN&BANGUNAN&SMA&
DIREKTORAT&PEMBINAAN&SMA&&&&&&&&&&&&
DITJEN&DIKDASMEN&2&KEMENDIKBUD&
KETERANGAN:&
(