O·rgaan van de Studeeren en-\Jereeniging Jong-Java.

O·rgaan van de Studeeren en- \Jereeniging Jong-Java.

Als Rechtspersoon erkend bij Gouv nements Besluit 9 October 1923.

(Perserikatan pemoeda-pemoeda Djawa, Madoera B Ii dan Lombok dari ·sekolah pertengahan dan tinggi)

Uitgeuer: HOOFDBESTUUR.

Secretariaat Hoo li'estuur:

A6-onnementsprijs:

Per jaar ...

f

5.-.. per half jaar ... ,.

f

3.-

Verschijnt per maand

• WlRJODISASTRO Pegangs Oost 17 Weltevreden.

COMMISSIE

Per kwartaal . . .

f

2.-, bij vooruitl:ieialing.

.4dvertenties.

Penningmeester:

M. N.

MIHARDJO, G. Bloentas 2, Salemtia Weltevreilep.

~atle: SOEPARTO Peganpain 00ft 17 Welte~vieCleD

PEGANGSAAN OOST 17, WEL TEVREDEN. Per regel ...

f

0.25, per keer minimum ...

f

1.50 Bij ab_onnementen belangrijke reductie.

Familieberichten ...•... ...

J... f 2.50

INHOUD.

I, Pemberitaan 11.B.

SENIORENRUBRIEK.

De ontbinding van een rechtspersoon.

Inlandsche rechtspersonen.

Pendapatan Pedoman Besar tentang hal ke- pandoean jong-Java.

5. Volkslecteur te Soerabaia.

~ Mijne wensch.

Buit. overzicht.

8. Ecn pijnlijk tooneel.

DOENIA ISTRI.

9. Van ditjes en datjes.

Die kleine kinderen.

JUNIORENRUBRIEK.

t 1. Het kwaad dat wortel schiet.

12. Wat mij op 't hart drukt.

13. Aan br. Soewanto.

14. Chabar administratie.

FEUILLETON.

15. Pelgrimsorgariisatie.

Art. 1. P

ilOr dr ..JC Comm. van Voorbereiding, ingesteld dr: · <! Hoofdbesturen van jong-Java, Pem. Soe-

a en Pem. Indonesia enz. blijft bestaan tot -· eerste congres van de vereeniging ,,lndonesia- loeda".

Art. 2. Het congres,, bedoeld in art. 1, wordt uiterlijk in de maand December 1930 gehouaen.

Op dat congres treedt de Comm. van Voorb. af en wordt vervangen door het eerste Hoofd-Bestuur van ,,lndonesia-Moeda", zooals Qmschreven in de Statuten en Huish. Regl.

Art. 3. Ieder aangesloten jeugdvereeniging houdt een sluitings-congres. Op dit con gr es treed t bet laatste Hoofd-Bestuur van de respectieve jeugdvereenigingen af en draagt de leiding der vereeniging over aan de Comm. van Voorbereiding, die belast is met de leiding tot aan de tijdstippen bedoeld in art. 2en 7. De afdeelingen der aange- slotea jeu.gdvereenigingen blijven intusschen in.den zelfden toestand tot aan datum bedoeld in art, 6 (uitcrlijk Augustus 1930).

Art. 4. De s\uitingsc-0ngressen der aangesloten vereenigingen, bedoeld in art. 3, wordt uiterlijk begin. Mcart 1930 gehouden.

Art. 5. Op bedoelde sluitingscongressen moe-

ten de

ontwerpen

van

de Statuten

en

Huish.-Regle- ment ift behandeling warden genomen. Eventueele amendementen worden aangehouden en voorge- br acht op bet eerste congres als bedoeld in art. 2.

Art. 6. '.Afdeelingen van ,,lndonesia-Moeda"

kunnen na de sluitingscongressen bedoeld in art. 3 warden opgericht.

De samensmelting of het omzetten van de ver- schiltende afdeelingen der aangesJoten vereenigin- gen moet uiterlijk in de maand Augustus 1930

geschieden, welke moet plaats hebben met de noo- dige plechtigheid en met uitnoodiging van de Comm. van Voorbereiding. Zoo'n

opgerichte afdee- lin&

staat odder toezicht en verantwoordelijkheid

van

de Comm. van Voorb. tot aa.n bet tijdstip

J:>e-

doeld in

art.

2.

Art. 7. De vereeniging

,,Indonesia~Moeda''

wordt met de

noodige

plechtigheid op een oprtch- tfngs-congres (art. 2) opgericht.

De plaats

en datum voor

bet

houden

van

dit

Beichertnheer.

Prins MANGKOE NEGORO VII

Lebaran-wenschen . . . . .. . .. . . . ... .. . .. .. . • ...

I

0.50

oprkhtings-congres woraen bepaalct door 'de Comm. van Voorbereicling.

t

knn memakai keterangan, didalam soeatoe 1.fockoe-

1 bi od1ure, oesoel mana aiterima.

Vanaf bet oogcnblik clcr oprichting van .,Indo- nesia-Moeda" \'en•allc11 de namen der aangesloten vereenigingen: jong-JavJ, Pem.-Soematra, Pcm.- Indonesia enz. enz.

5. Atas permintaannja Jong-Java ha! onkc·snja

·1ka11 dibitjarnkan dahoeloe di rnasing-nrns:ng Pedoman-Besar dari nrnsing-rnasing pcrhimpoe-

11 an.

N.B. Keterangan dari Anggaran-P~rdjal:man

ini (Memorie

v.

Toelichting) akan dimoeat dan di oemoemlrnn didalam satoc boekoe broch11rc, jang aknn dikcloearkan oleh ({omisi-Besar.

6. Sidangan Ill soectah mengambil poetocsan ..Djala11 Pendirikan'' akm1 tersalin clidalam .bahasa Belanda. Salinan dari Jong-Java sesoedahnja di

~baljakan, diterima oleh sidangan IV, salinan mana Jjocga akan dioe.moemkan.

KO!v\ISI BERSAR. 7. Hal bakakmggauta { candidaat lid) : Atas 1kr111intaan Pem. Soem. pem.bitjaraan hal ini di

, ___

^~---=~~~~-

Saudard-Sduddra I

oendoer sampai dalam siuanga11 jang k0 IV Pem.

Soem. minta keiernngan bagai111a!1<1 keadaan

J.J.

<i,m Pern. Ind. dalam hal ini. Jong-Java menaja-

\ ·ab bahwa candidaat-lid hanj.1 tenna oek didalarn

J

kalangan sport, seni cl.I.I. di tjabang-tjabang.

Bak<ll-anggauta ta' mempoenjai hak soewara;

fihak JONG-JAVA

KOENDJOENGILAH

CONGRES-PEMBOE BARAN

I

maksoednja boeat mengena.kan tjita-tjita perhim- puenan pad a moerid-moerid tt:rmoed ~. · di kota

SEMARANG ~

Pem. Soem. dalam hal ini prin ·ipke! ta' ada keberatan, akan tetapi merasa b<,hwa perhirnpoe- nan lndonesia-Moecla hanja ocntoek :mereka dari sekolah pertengahan sadja.

l

dalam boelan DESEMBER 1929.

Saksikenlah achirnja

perk:oempoelan-

l

moe, I

Libatlah ti,mhoe

nia ,.. P. aJ,c 0 ^QP.·

l · da jang baharoe I

JONG· JAVA

minta pertolonganmoe sekalian f

... PEDOMAN-BESAR

~1-:::;::;;;;::;;;=====..;;;::;:==~~;;;;;-,

COMMISSIE VAN VOORBEREIDJNO.

i ¹otulen lari persidangan jang ke IV pacla tanggal 16 Septeml1er l 929

oi

gedong Indon. Clubgeb, Kramat 106 Weltevreden.

Pemoeka: Toean j. D. Hadi11ingrat (Pe- moeda-lndonesia).

Secretaris: Toean Sriediman (jong-Java).

fang berhadlir:

Wakil-wakil:

Lain dari 1mkil:

Tcean-toean

J.

^D. Hadiningrat, Tamzil {Pem. Ind.), toean Mohd. Jamin, Adnailn, -Sjahrial ( Pem. Socm.), toean

K.

Poer- boprnnoto, Djaksodipoero, Soe- c.litn<.n (Jong-Jara).

Toean-toean Soe j di, Soehar- to, dan Hasan.·

JANG DIBITJARAKAN:

1. Sesoe<lah sidangan d1boeka pada poekoel 7.30 oleh toean

J.

D. Hadiningrat,. toean Adnaan, membatja notulen dari sidangan jang ke III.

Dengan tambaqan dari

j.J.

dalam art. 11 .dari Angga-ran Dasar: ,,Tjabang-tjauang dan ranting- ranting terdiri clibawah Pedoman-Besar", notulen disjahkan.

2. Pem. Soematera mcmadjoekan soesoel soe- paja lingkasan tlari 11otulen sidanga11 Ill disiarkan di masing-masin·g soerat-kabar.

jong-Java memandang bahwa oesoel Pem. Soem.

ta' bergoena, oleh karena Admin:st:ateur Korn.

toean

J.

D. Hadiningrat soedah rnenjiarkat~ notulen sic.lang,an II dengan keterangan, jang rnedah me- madjoekan apa jang termoeat dalam notulen sida- ngan III. Tocan fl(!mo ka moefakat notulen si- dangan III ta' disiarkan, olch karena apa jang dimoeat didalamnja ta' begitoe ~.rang oentoek publiek dan barang kali djoega bisa mengadakan salah penerima.

3. Toean Mohd. Jamin membatja keterangan dari djalan pendirikannja Jndoriesia-Moeda, jang akan disiarka11 kapada perhimpoenan 2 jang doe- doek dalam Komisi-Besar.

4.

Pem.

Soemat.

memadjoekan oesoel oentoek 111enjiarka11 An"garan Dasar dan Djalan fi>endiri~

Pcm. Indon. ta' mempoenjai :;oealoe kcberatan.

Ma hal ini ditedma oleh )ersidan.rnn.

8. Pem. Soematcra merna"djoekan oe~oel ten- tang hal instellingen, ,soepaja ini akan discboetkan didalam Anggaran Dasar. Sidang:m ta' ada kebe- ratan, dan oesoel cliterima.

Hal instellingen ini aka1! dir~mboek .diclalam Komisi ketjil oleh ketoea-L·etoea masing-masing

perhimpoenan. - ·

9. Hal Anggaran Tetangga: Komisi ketJil jang tcrdiri didalam persidangan II akan membikin ontwerpnja.

10. Pem. Indon. mematijoekan oesod Komisi- Besar akan rnenjoerati masing-masing pcrhimpoe- nan pemoeda Indonesia jang btloem cloedoek di Komisi-Besar. Pennintaan ini berhoebotng dengan keterangan dari Jong-Java, b1hwa Pedoman-Besar dari Jong-Java soedah mcngoendang beberapa pcrllimpocnan pemoeda kita, akan tetapi sampai sekarang belocn semoea jang mengasih poctoesan atr.u chabar tentang oendangan tadi.

Ol<h karena ta' ada lagi jang dibitjarakan, siclang;m roek0el 9.15 ditoctoep.

Telah meliat, Ketoea:

(w.g.) MOH. JAMIN (Penz. Soematera).

Jang mengambil notulen Secretaris:

(w.g.) SOEDIMAN (long-Java).

te. Diharap soepaja dcngan lekas pedoman tja- bang memberikan tahoe kepacla P.B., berapa

banjaknja tjabang akan memakai ligitimatie bewijs.

2e. Tentang ha! bewijs van lidmaatschap lihat kabar administr~sie.

Pecloman-pedoman Tjabang clan Pcmbantoe- pcmbantoe loear biasa clari P. Besar diminta . dengan hormat mengirimkan vcrslagnja taoenan

d<'ngan selekas-lekasnja.

P~mberitaiirz Congres-comif(~.

CONGRESKAART.

_ P.ada ini congres kami jang penghabisan Con- grescomite akan mengeloearkan congreskaart, se- perti di congres-congres jang soedah. Dcngan con- g.reskaart ini seorang congressist dapat menghadliri segala keadaan-keadaan dicongres dengan tak oesah membajar lagi misalnja: pcrlombaan-per- lombattn, opvoeringen, excursie, reunie .d.1.1.

Harga satoe congreskaart:

l. tiJ;:.k 111t'lllakai logics

r

^{7 .50}

2. mcmakai logics ,, 12.50

Minta kepada semoca Padoman tjabang, soedi apalah kiranja sebcloc111 tanggal 10 December, memberi bauj aknJa ( ( aan tal) anggota biasa ang~

gota Joear biasa c.lan bekas a11ggota jang akan bcli c0ng1eskaart adrcs: saw.Iara OITO-SAJONO, Gang \Voli Semarang.

258"2....c:r'S881525252.5C.5"'..S~¢5'"c!i~

SeniDrenrubriel\

DE ONTBlNDING VAN EEN RECHTSPERSOON.

Op den vooravoud van de groote gebeurtenis, die op het a.s. XIIe Congres van onze vereeniging zal plaa(s hebbcn, Iijkt het ons niet van .belang ontbloor, 0111 onze Jeden eenigszins in te wijden in wat er jufitlisch vastzit aan de ontbinding van ccn rechtspersoon. Die grootc gebeurtenis immers zal nict meer of minder zijn dan de officieele ophef- fing van onzc vcreeniging als zoodanig als Iogisch gcvolg \an hct op het Xie Congres genomen besluit

7,oo..als 11ll n vcet j~ j\iri~-!avt• e~ re, hts1wrsoo11. _{- - - i}

Et:.·n

reciltspcrsoon is

~\·cnals

natuurlijke.

p~rsonen

(mensch-:n) bevoegd om rechtcn te hebben en rechtcn uit te oerenen. Ecn rechtspersoon heeft kon gezegd ccn vennogcn, waarondef te verstaan

iiJkn en schulden. Tcr!oops zij upgcmerkt, .dat llet voo; de leek rnis~~hieu wd wat zonderling k!inkt onclcr vermogen ook schulden te rekenen.

Veel van het zonderiinge gaat echfer af, als men (}edenkt hoe dikwijls men schertsend zegt: Hij is rijk aa11 ... schulclen. Schuld is dan negatief bczit.

Jong-Java heeft dus als rechtspersoon een ver- mogcn. Wat gebeurt nu na de ontbinding met dat vermogen?

Artikel 19 van onze statuten, dat over ontbinding handelt, zegt in alinea 1, wanneer de vereeniging ontbonden is en alinca 2 luidt:

,,Bij eventueeie ontbinding beslist hct Congres over cte bezittingen dcr vereeniging met in achtnc- 111ing \'an artikel 1665 B.W.".

Wat zcgt nu dat artikel 1665 van het Burgerlijk W etboek, dat in acltt gen omen

n~oet

word en?

Het artikCJ luiclt: Bij de ontbiuding van zoodanig zedelij k lie ha am ( rechtspersoon, H.B.), zijn de overblijvendc !eden, of wel het laatst overblijvend I.id, verplicht de schulden van het lichaam te vol··

daan, ten bedrage der oaten, en kunnen ze alleen het rnordeelig slot onclcrling verdeelen, of zich pcrsoonlij k toe eigenen, en alzoo op hunne erfge- namen ovcrdragen".

De twee andere alinea's (het artikel bestaat uit dric), die rcspectievelijk bevatten de wijze, waarop aan de in de eerstc alinca opgelegde verplichting moet wordcn voldaan en de sanctie daarop, zullen we maar buiten bcschouwing Iaten, daar we anders een heele juridische verhandeling zoudcn moeten schrijven om hct den Iezcr duiclelijk

fe

maken.

\Ve zulleu dus slechts de 1::erste alinea in

pe ...

schouwing nemen. Duidelijk wordt daar gezegd, dat de rechtspcrsoon een eigen vermogen heeft en dat de lcclen niet persoonlijk aansprakelijk zijn · voo1 de schuiden van cle rechtspersoon, natuurlijk voor zoover de leden hun vcrplichtingen jegens de rechtspersoon zijn nagekomen, in ons geval bet betalcn van contributie. Alleen het vermogen van de rechtspersoon is dus aansprakelijk voor de schulclen d.w.z. de schuld eischers kunnen niet meer krijgen dan \val in de kas van de vereeniging aanwezig is, (,, ... ,... ten ,bcdrage van de J:>a- ten ... ") plus eventueel de achterstallige con- tributics, die door ee11 deurwaarder kunncn worden gcvorderd.

:Vat dit laat te betreft wij zull 'll er we! voor wrg n lat onzc Jong-Ja an 1 aeen last zullcn hebb ¹¹ van dcu1 waardcr , mitj zij van hun kant o )k voor zorg '11, dat !11111 licfde voor de ver- c ¹ ig g ook ,,kl nl L'11ll" wordt 11it~edrttkL (Dus conh ibutic-bet:lten i · \'Ct plk~)

V rd 'r zegt a. hket l 6!33 B. \V., dat a Ileen het 'uor lecli~ ·Jot l.i. J1etgccn er GVcrblijft na betaling van alle s.:hullkn. zal '' ord ·11 verdeeld over de m rblijvcnd kckn. Ecltt.'r dit \'OOrschrift is niet d\\ i110\'tHI. f) kckn kunm'n o<'k anders bepalen ' at r met l!et \O•v·deelig slot zal gebtLlrCtl. En d, t de I cl~n de:ze hevoeg lheid hebb n wordt in on· a1 tikd I~~ \'a11 ck• sta!ute11 uitdrnkl elijk gezcgd.

\\aari11 a:m hd Congres c1c b~eslissing wordt ge- ge,·en.

\\'nt er md her c:ventueel voor'deelig slot gebeu- 1'<.'n znl, zull"n we dus ir,rnr tot Dl•cember afwach- kn.

In updrad1t van 't H.B.

SOEHJADI.

,,INLANDSCHE P.ECHT .;PERSON EN".

Het Hoofd-Bestnur i:an jun"'-J .. va kr~eg onlangs

v~n de Commissie "oor 1ula11dsd1c Rechtspersonen, waarin o.a. P1of. Mr Jb. Zeijlemaker jnz .. Prof.

1 \r. B. ter Haar Bz. l.'11 Jhr. Mr. W.

J.

de Jonge zitting hebben, de \ere •rc-nde uitnoodigin~· om aan

d~ C mniis. ie foitelij1-.e inlichtingen inznkc te ver- strekken en 0111 dct·I e nemen aan de bijccnkomst, die door de Commi:;sie op Za erd.:ig, 14 September 1929 te \\' eltenedcn is udgesdtrcven. Dcze bij- L'enkomst, welk1.: krad1tens art. 131 Tnd. Staats~

int ichti11g ten clocl heeft !l;t tc n1akl.'11 of Ue na ond rzoek gebleken maa tsc h ppd ij ke l¹ehoeften der It1do11esiers ecn nicuwe regeling nop ns de re·htspersoonlijkheid ,·o·de1e.1, \\Ordt gehouden op d •zc wijze, t!at de bclanghebo,•nde partij n ee11

\ o r een haar wenschen en bezwaren bij de Co;.n- rni 'sie voorl:>rengl'n Jong-Java l!ecir de eer op deze hijcL'nkom ·t het cerst aan het \'Oord te zijn. Het Hoofd-Bcstuur h..:eft voor bovi.:n omschreven taak den Bonds-Voorzittcr en Pc~mingmecstu· als zijn ,. 'rtegenwoordigers aange\\ ezen.

De wenschen, fcitelijke gegevens en bezwaren, die \ ·ij aa11voerden1 Ia fen zich gefatsoe11eerd als

ol gt lezen: ..

.,Als J<!u~dver en1gi11g, strev~nde naar een spe- cifi k iJi~cl doc!eindc. kan Jong-Java uit den aard der zaak dl.'!r Commissie heel wcinig f eitelijke gl·ge\\:ns uit haar en•aring tot it~lichting verstrek- k ^·11. I iettclliin zal ik gaarne trachkn Op eenige l'.er in de .,Leiddraact" ve• vattc vraagpunten ecn c ₁1Iossing te vinden".

fn de (erste plaats de vraag, of de bcSt<!ande rege mg ae1 .Cufopee.:;cl1e ie 11bpersoc..nl'Jkheid in I et Incl. Stbld. 1870 1 10. 64 in bet hedendaags1...he re h sb ski ,·oo: een t.orporatic van lndon.siers

g~ ied \'Oldoet aan <le behoef:en der belangheb- t · 1d '11. Ons insz;d;s om tw<.eClei 1 e len niet.

·r. ..

n eerste niet. orndat door het ve. krijg~,n der

{Eur.) rec ht ·persoonlijkheid zoo'n corporatie van Ind nesi\:'rs gcrukt \"ordt u't haar normaal - d.i.

Jndo1Ksisd1 -- milieu en daa1 do~r gdro!-l:en voor

·1.. 1 haar vr cm kn fanopec. chl'n recht.::r, hetgeen z ·i , le \'Oren niet. alth.,n.:i niet doc!bcwust, heeft gewi!d, soms ze!Is niel heett rnorzien.

-Ten tweede niet. 0111dat da:11door aan de 1..orpo- ratie eenige rechtu1 1, ord1:r ontnomcn, die haar and'-rs uit hoofcie van llaar hOl'danigheid van I mionesische organisatie zouden 1ockonwn, o.a.

het 1itoef 11 n \'all geilruiksrcchteiJ \an den gro11d, hd aanvaarden vane', lega1t van een Indone-

is ·hen lcgataris enz.

Bovi..=mlien ziju tk iormaliteiten 'oor de ver- krijgi11g \'an de Et1 . l'.~ht~ pc soon'ijkheid te iuge-

\iikkeld en te ko ·tlJaa. \ oor dl' nheemsche bevoi- king.

llierdoor heeft i d b ... zit van de fhans t.;e,·egelde re~ ht,.pcrsoonlij khe d _ii 11 a nt e!-.ke':_, kl:eid \ oor cte l11do11--si.;:che vereenig!ngen ,·erlore11. Nietternin blijft hct bezit daan·an rnor :;ommige !ndone~is:.::he ve1 c11ip-ingcn-bepaalclelijk \'Go:· de jeugd\;ereeni-

!!.inocn - ccn, ik zou !wast zeggen, no.,dzakdijke wens' helijkheid. En wel door tie m.i. gehce\ ten o:uechte gehuldibde

•

t pvat!iug \'an vde he tuurs- rn polit1eautoriteite11, zoo111Ltk - helaas - ook van somillige reclnerlijk.: en rcd1tsprekende amb- t 'narcn en verdcr van !Lerare11 en onderwijzers,

dat hct hezit van rechtspcrsoonlijkheid een \er- ei chtc it; \'OOr cle ,.politicl:e oirbaar!zcid" der ver- c niging. Zoo mag ^b.\'. de Jong-Javc:-Pa'clvincierij tc Semarang eerst vrijelijk langs de gemcentelijke ct. gcwc tel ij ke 1A:egen rnarcheeren door de bemid- dcling \an den Wd. Actviscur van lnlandsche Za- k 11, den heer v. cl. Plas en na dien~ verklaring, cl at Jong-ja\·a is rechtspersoon vo1 gens de \vet.

Zoo kan Jong-j ava gcdurcndc haar cong~essen van de S.S. reductie verkrijgen, omdat J.J. in het lll'7it is van rechtspersoonlijkheid. Bovendien - rn we! als gcvotg-van bovenslaamle onjuiste op- vatling - is het bezit van red1tspersoonlijkheid vuor ons cen zckere waarbors ten opzicht~ van de Htcl 'rs der schoolgaande kimkren, die graag

IU van onze yerceniging willc11 worden.

Dit z1in ccnige pu 1te11₁ die m.i. kunncn aanto)- nrn, dat, h<•ewei eigenlijk kgcnnatuurlijk, wij min

1)1 1ne"r <Yet oodzaai't zi;n om zoriveel mogelijk tc stte\ en naill' het Lllzit van re 'htspcrsuonlijkhcid.

Mag lk thnns overgaan tot hd naar voren brengen van 1..'n'kek fcitelijke gegcve.1s in verband mPt de vrang f en in hoeverre de bestaande rcgeling cter lnlandsche Coiiperalicvc vereenigingeu, \Crvat in

-

Ind. Stbl. 1927 No. 91, aan haar do.?! heantwoordt.

Hieromtrent heb ik persoonlijk 111ij11 licht opge- stuken bij een ervaren be;,mursambh:naar in het Banjoe111asche (den Heer Prawo1osoedibjo), uit wiL'llS \\'Clwillende \'erklaringcn rnij voldoende is komen vast te staan, dat hedoelde regeling der Inf. Coi:iperatieve vereenigingen niet gehcel heeft voldaan aan de gestelcle \'e1\\'ai;.htingcn der belang.

hebo~'nde11. Zij bli_ikt te veel te helkn naar Wester- sd1en kant, zoodat zij op L!e uinnenplaatsen met

een nog specifiekc, gesloten huishouding moeilijk ten uitvoer kan \\'01'den gebracht. BO\'endien is die regeling 'oor de inheemsche bevolking te inge-

wikkeld en daat"door onbcgrijpelijk gebleken en dientengevolge mist zij de haar ioekomcnde appre- cia tie en znl !mar toepassing voorloopig bepcrkt rnoeten blijven tot de groote steden met een leven- dig handebverkeer en \.\/esterschc inzichten. De daarhij voorgeschreven vormen en formaliteiten zijn cveneens 1e ingewikkeld.

Niettemin moet bij deze OJlleving van den eco- nomischen zin der lndonesiers voor hen de gele- gcnheid wordcn geopen'd en gemakkclijk gemaakt om in rech ten te kunnen handelen.

Hiennede hoop ik voldoende te hebben aange- toond, dat de behoefte a:in cell wcttelijkc regeling

\\el degelijk bestaat rn dat di1..· t·c:.ocrte nijpender wordt, naarmate de drang naar org'lni~atie onder de Indonesiers wast.

De vraag, \\elke red1tei" 1erzake competent is, laat zicb na bet bovensta:imk· gemakkclijk beant- woorden. De ,Jn/andsche rcclzler" i.e. de Land-

rcrad 111oet voor delndonesische c'o:·poraties de be-

\ ocgd1.: rechter z ij n l'n \vel om bovcn reeds aan-

!,tduide ieden, dat het onnoxlig, ja ongewenscht is om den Incloncsiers te on den ·e: pen :ian de com- pctenlie van een hem vre-.:mclen rcchter, die boven- dien welal duttrder is. Dit zou, zooals Prof. ter Haai het lleeft uitgedrukr, een ,,abnormale kronkel"

zijn in het le\'en van den Indonesier".

Tot Ider onze wenschen \ oor de Commissie. De ingewijde in deze zak-:n zal "chter al gauw hebben

opg~mcrkt, dat de consequentie van de regeling der rechtspcrsoonlijkheid t.a.v. de iechten der be- volking op den grond een di p~ren, aonormalen omll:rgrond hecft. die gelegen is in !let z.g. ,,Do- meinbeginsel" (S. 1870-118 art. 1). Op boven- vermelde bijernkomst werden s'e hts .,feitelijke"

gegevcns besproken en in dit orgaan is niet de phats om daarO\'er fang en breed uit te wijden.

\Vij hopen derhalve ter anderer gelegenhe'd daarop dieper onze aandacht te kunnen ve~tigen.

K. POERBC)PRANOTO.

(Ketoea J.j.).

·~~-~~~~-~-~~~-~-~~~_..,,~~~~~~~~~··

• •

KAOEM NASIONALIS INDONESIA I i ¹

Datanglah Melihat

d

CONG RES-PEM BOEBARANNJA

perhimpoenan JONG-JAVA

di kota

SEMARANG

dalam boelan

DESEMBER 1929.

::!uksikenlah achirnia perserikatau JONG- JAV A clan timboelnja pergerakan pemoeda- pemoeda lN!JON£SlA jang babe.roe I

; I

Lihc1tlah terbitnja zaman jang baroe: , ZAMAN·lNDONESlA·RAJA I

1 ., Pedoman-Besar JONG·JAVA.

PENDAPATAN PEDOMAN BESAR TENTANO HAL KEPANDOEN JONG-JAVA.

Sepcrti tefah kita oeraikan dalam rapat oem-0em kongres jo.ng-Java-Padvinderij pada boelan Juni 1929 di kota Solo, Pedoman Bcsar bersetoecljoe de:ngan ·oesoel Centraal Bestuur oentoek merobah keadaan kepandoean· Jong-Java mendjadi Kepan- doean Kebangsaan (liatlah re·organi'satie-voorstel j.J.P. dalam madjallah kita tanggal 15 April 1929 No. 8 tet-api atas ketentoea.n jang tcrseboe·t di- tiawah ini:

a. Djikalau toedjoean ( doel) dan matjam (.cri- terium) dari Pandoe Ke!J.angsaan ta' berbeda den¹gan salah soeatoe dari kepandoean Lndo- uesia, maka atas pendapatan Pedoma11 Besar kedoea kepandoean itoc digaboengkan de- ngan selekas-lekasnja.

I;, Atas timbangan Pedoman Besar. Centraal- Bestuur _berdaja oepaja mempersatoekan se·- gala kepa.ndoean-kepandoean di tanah Indo- nesia soepaja di kemoedian hari acla hanja satoe kepandoean jang berasas kcban•gsaan.

c. Olch karena Pandoe: Kebangsaan tinggal te- tap kepandoe·an, artinja soeatoe badan oen- toek pendidikan anak-a.11ak Indonesia, ma- ka atas pendapatan Pcdoman Besar Pandoe Kebangsaan ta' akan mentjamp0€ri dan me- ngerdjakan hal-hal politik, dan clemikian djociga ta' akan berhoeboengan dcngan 8'0e-

atoc pa rtij~politik djoea po en.

"

Ketentoean jang tiga ini tefah kita chabarkan dalam rapat oemoem terseboci.

Selain dari pada itoc·, mak.'.l berhoeboeng de- i;gan berdirinja Badan Bcrsatoean antara pemoe- da-pemoeua Indonesia, Pedoman Bcsar memikir- kan sebaik-baiknja ada pcrllod10engan antara persatoean kepandoea,n dan per::;atoean pemoed«

pemoe:da Indonesia jang akan datan¹g.

Dan lagi moesti kita pcringatkan, bah'>va jang berkah da.n wad jib menctapl· an dan m<'moetoes kan hal-hal jang terseboel diafas ini. jaito~

kongres kita jan·g akan datang.

Atas nama Pt:do111a11 Besar, K. POERBOPRANOTO.

VOLKSLECTEUR TE SOERABAJA?

We verblijden ons nIL't het nvg niet langgeledcn in de Volkscourant gepublicecrd IJeiicht van de voorbereicling tot oprichting va11 l'C11 instelling voor Volkslectuur te Soerabaia.

Om een idee te kunnen vormcn, hoezeer onze samenlcving. zulk een insttlling van noocle hceft en tevens van \.\'elke beteekenis zc voor ons zal z ij n, mag een uitee11z~ttin g hiervan niet achter-

\-vege blijvcn. In het bijzon<ler, omdat daarnit zal blij ken, dat ze geen onbelangrij ke · rol zal spelen bij Indonesia's strevu1 naar haar opheffing.

Er wordt in deze _bewogen tijcl in onze samen- leving cen \'erhoogde ac!iviteit aan d"n dag gelegd:

·r rusteloos pogen cler leid..:nck personen van de verschille11dc politieke v~recnigingen om onze Iand- ,;cnooten tot deelname aan de beweging te bewe- gen, de opleving cl er na tio11ak ku rzst, zich mani- iestcerende in kunstten~oonstellingen e.d., de ge- dceltelijke realisatie van de ecunomic. (Bank Na- tional Indonesia, Persatocan Cooperatie Indonesia etc.) zijn er de bewijzen van. Dat dit alles, ter bereiking van ons uiteindelijk doel, dient gepaard le gaan rnet de beoefeni11g der wetenschap, o.a.

de literaire. waan¹oor men door de op te richten

\ olkslectuur volop gelegcnheid wordt geboden, welke bcoefening leiden zal tot de opleving van ons cultuur en letterkunclige wetenschap, behoeft nauwelijks gezegd te worden. Immers de ontwik- kding van de cultuur en '' etenschap (die ook ecn bindmicldel vormen voor de eenheid van ieder vo!k), znl tengevolge hebben, dat den Indonesier meer :.:erbied wordt betoond door de niet-Indun.:si.:rs.

We stellen ons de op le richten Volksle.:-tuur als -:en onder leiding van vurige v.iderlande«s staand

·,1stituut voor, dat door 't uitgeven van geschriften, boek\.verken enz. als voorlichtcr van de massa op- t;·eedt, terwijl 't tevens voor le ontwikk:elden een aansporing is tot studie in de Indonesische ta1cn.

Verse haft 't dus het volk aan den eeuen kan t all er lei kennis aan den anderen kant prikkelt 't den intel~

lectueel, door zijn medewerking zijn krachten clienstbaar te maken aan de opheffing zijner lane!

~renooten. En wellicht zullen er dan lndo111..'sische schrijvers te voorschijnn komen.

En als we voorts bedenke:n.. dat 't personeel dier instdltng zal bestaan uit een staf van plicht- heseffende deskundigen, daarbij o,•k nog rekenende op de medcwerking en voorlichting van menschen- niet-van-die i11stelling, doch dii: nidtemin 't insti- tuut ecn warm hart toeclragcn, nng hier met hoop en vertrouwen word en ui tgekcken. W c hebben immers medici, technici, Jandbouwkundigt'n. juris- te11, handelsdeskundigen, letterkundigen, paedago- µ·c11, die ongetwijfeld .gaarnc een dcel hunner kennis aan hun landgenooten geven en zoodoende 't insti- tuu l hun medewerking verlcenen, tcrwijl er contad dient tc worden gezocht met lichamen als: 't na- tionaal onderwijsinstituut Taman Sis11•0, de Ver-

eeniging voor de studic der Pacdagogiek enz., welke, ook strijdrs als ze zijn. de instelling hun steun niet zullcn onthouden.

Alt!us zullen door de volkslectuur uitgegeven worden: tij dschriften, kran1en, volksalmanaks in- lioudende populaire, medische, technische, lan'd- bouwkund ige e.a. onderwerpcn, die als van groot belang voor 't volk worclcn gcacht. 't Komt ons tevens wcnschelijk voor onderwijsbt'hoeften (b.v.

handleidingen) aan degenen uit ~e gcven, die 't analphabitis111e bestrijden en \ oorts de voorziening van lectuur (bibliotheekboekc11) aan ( nationale) bijzondere scholen.

Het instituut zal van zelf de noodzakelijke sa- me11werking tusschen de ge11ecskundige11, paeda- gogen enz. ):)ewerkstelligen, terwijl 't de schakel vormt tusschen de groep ontwikkelden en de 111assa.

Hct is te hopen, dat 't niet Jang zal duren, voor 't noodige kapitaal zal zijn bijeen gezameld, zoodat 't de promotors" gelukkcn ~al de instelling op te

rich~~n.

En als later de resultaten daarvan zicht- baar worden zullen ze en de andere (mede)wer- kers bij die instelling zich voor die rnooie taak ruimschoots oeloond zien.

OTJE.

MIJNE WENSCH.

Ons congres staat \'OOr de <leur, onze Xlle en laatste. Over een paar maanden zal Jong-Java overgelaten worden aan bet vertrouwen v.an ~e Commissic van Voorhereicting. Hoc enthous1ast 1k

ook le Indo11esische Eenh~idsgcd,u:hk en hnr vopruitgang gadesla, ho' blij ik nok ben, d, f Jong-Java a:in deze voomitg:rng ook ltaar ~teentje

heel( bijgcdragen, toch stemt het 111e zeer bedroefd a!s IH't eindc van onze dierban· yereeniging gaat 11adere11. En toch, e11 tocll in os1 ik 111czelvc•11 met de gedacllte, dat J.J. 11iet zal moekn stcrwn door wanorde ei1 gcldgebrek. Omvillekeurig denk ik aan de groenbemesters. Die nuttige, weligtierende plan- kn, die noodgedwongen door de tani ondergeweikt worden om ck mais gocd te latcn produceer n.

Hienn c vcrgclijk ik mijn dictbare ve1eeniging.

Ze WL'(Jt ondergewerkt, t.loch f{ n gunste van iets, : ·hooner e11 misschicn ook: bet r dan Jong-Jav:t zelveo. lndicn Jong-Jav~ e ·n zcer goede groen- bemestl'r zou zijn, dan zal ongetwijfold de Indo- n.::sia lv\ocda veel kunnL'll prt·sheren. Hieraau l\',

iJ

fd ik geL'll oogenblik. Het is ecnmaal de wil van <le Alrnachtige; niemaud is onstedelijk (woe:;

tiniba in1~· koJr~t. dene pakoempoelan kita moeng tekan sa111ono oemoere).

De Indonesia-f\\ocda zal tlwns b-.staan, de nic1m eling, met een \'eel grootere toekomst. Moge ze veel kun11en profiteere11 van 1\:1t Jong-Java haar geeft. .tv\uge ze later zkh gaan uitbreide:n en cle trot:> worden van ons Indouesia.

Dit is de 1e- metamorfosc van onzc organisatie;

de 2e naam::;veranclering rn uitbreiding. \Vaar in 1918 Tri-Koro-Danno omg ... vormd is tot Jong-java om Soendaneesche !eden te kunnen krijgen, than:;

veranclert ze weer in l.M., cm 1nl't de ovcdgc Indo- nesii.!rs tczamen hare kracl1ten te wij(k n voor volk en vaclerland.

Indonesia, ee11 groote v..:. sclteidl'nhcid \an ra:;

sen, een t,'1'oote verscheidcnhe d v~in zeclen en ge- woonteu, van taal en cultuw, :zou het mogelijk zijn'? Als ik denk aan bet klcine rcpublickje Z..\'it-

serland, waar Franschen, Dn:tschers en Itali<ut.. n huiz1..11, en toch eendracht:g als Zwits .. r.• naas elkaar kven, ja, dan lieb ik hoop. lndit'n verdraag- zaamh,'ici hand aan. hand gaat md onzelfzuchtig heid, indien we niet uit het c.og vef'liezl·n, dat Indo- nesia per slot van rekeni11g een volk vormt, da.n zal voor zeker onze idei\!l 1i niet steeds een illusie hliJven.

De 'enhcid der bevolkingsg1 <.Jewn, dient inge- predikt te wordcn. Ze nwden bLseifen, t.lat

wii

ten !ilotte a!lemaal hakL:ll nciar (·~n en hetz::Jfd~

doc!. Eenhcid in de mike.en, vcrdrijving dcr onverdr:iagzaaml1eicl is de eenigc we~;. die tot suc- ces icidt. Lakn wij het voorbecld van de Zwitsers

·~teetis in het oog hou.den. l 'et is dan ook mijn

\'ttrigste hoop, dat n1en die e ·nheid en broedl·r-

·:d1ap 11~edcdeelt aan het volk. D1.; Javaanscl1e tani moct in zij n Sumatraansche collc~{a ecn broeder md wien hij samcn moet sti iiden vn:ir bet.

vad;;rl, ~ntl. \Ve kunncn Gns nu .zoo goed schikke11 wsscher ell '~⁰rlingen en studenten van a11de. c Ilido1 esiers. La ten c!e mnio~ '... e inteledueelen ovk zoo z.jn. Er zifn miljoen•. a , rnenschen in ons vaderland, en bijna de meesten va; '1 hc1 zijn slecht geor i0nteerd in de thans bloeienc- le bewegingen.

Zc denken er misschien niet aan, heL'b:n niet eens

~et g1 eintje begrip er van. En to(.·h

1i:

¹oete11 we het zoo bolwerken, dat we ze \lOk hunnt' nat1 :ona- : ·tei ! lecren kennen. Dit kan a Ileen door tactiscL.¹en omgang met de desa-bewocers. d;e wij dan alzoo llelpen vooruit te brengen.

Och, !Joe gering gaan er van ons om met Jen clesa11¹an. Vee! getheoritiseer is er, veel betracht door pfij zen uit te looven Yoor de beste ,,k:lrangan"

over het !even in de dcsa, maar practisch, wat zijn de resultaten daarvan?

Inclien wij de schoolbanken voorgocd Verlaten hebben, zoeken wij (de mceste11 van ons) kantoor- werk op. Dit is helaas ecn noodzaak gewonl..!11 illet onze tegenwoo1dige positic. Hoz moeilijk is thans onze strijd om een bordje rijst. Dit is het juist, wat ik tenzeerste betreur. Ze gaan veel met intelectucelen om, doch weinig, zeer weinig met het volk. Jammer, echt jannner! Zoodoende zullen vcle tani's e.cl. onkunJig blijvcn van het schoone cenheidsidee, al werkt de P.N.1. cok in die richting nog zoo hard.

Indonesia-Moecla, indien U ccnig re'-'ht van be- staan wilt hebben, welnu, voldod dan aan mijne wrnsch, breidt de Indonesisch.:: Eenheidsgedachte uit tot de allerlaagsten van Indon~sia. Verdraag-

;rnamheid en onzelfzuchtigheid zij uw Ieus!

WONG TANI.

BUITENLANDSCH OVERZ!CHT.

fa·n t1jd vol gebeL1rtenissen. :;angename en on- aangename. van welk standpunt je het rnaar be- kijkt. Voor Duitschland is bet we! zeer onaange- na;un het over! ijdcn van hun erninen te voorman, cir. Stresemann. lk hoef hier we! niet op een rijtje op te noemcn de verdiettstcn van hem voor zijn land en voor de wercld. Ecn ieder zal ~r we! mee

;_ ij n dat voor cen groot dee! aan hem Duitschland

ecns hct...te danken heeft dat het nu, zoo korte tijd na de oorlog, reeds weer zoo 'n stevigc positie onder de volken~n hceft veroverd. Stese111ann is het die zij 11 kracl1 fen er aan heeft gege\·eu om de verhou- ding tot de voormalige overwinnaars beter te doen

\\ ordcn; men denke maar aan Lij n aandeel in hd

fot

stand komen van lwt befoamde Locarno-pnct₁

aarin

hij,

in sam

nwerkin

met Chamoerlain en

B iand ^{e n} soort wereldvrede 1eeft gev1oclameerd.

Heel Duitschland zal er hem dankbaar ·oor zijn, dat hij de overwinnaars heeft lhmm 11 be\verkcn om eind lijk ccn ni 1veraf ligg nd datum te noemcn voo1· de algehe~Jc ontruiming v,in het bezette ge- ,Pied. Wei h eft het hem moeit' gekost om die

\:OOr de Duitschers zoo grie\ end~ bezetting te do~·n

terugroeµ1.•n, en gedeclte ligt ;:og ·1 ·eds in 1'et Rijnla11d, maar dit laatste gedel."!ltc zal med:o 1930 het land verlafen, z.a. is h~paald t r Haagsche t:Onfe1entil..', waarmee voor Duit'd1land hd la:itste zi ~htbarc ti~eken van de gcleden nederlaag is vc. - dwen •n.

ge ilhg als e n ~chaap, gaf gevolg aan deze priutah van z:jn chef. Waarachtig, daar stond eimlelijk hct Jang verwachtc \'Oertuig gereed. En ltet volgc1.d oogeublik verliet d · wedana op ,,waardige" wijze het soo ·gebL)ll\\', gevolgd door zijn °;l'lwnrzarne assiste.nt. tot ;,;•root ge110 ·g.:n van dl' aamn·zigen die ck·n despoot nid konden uit-

tijd van machismiso1 uiken etc., maar iu 1929, in den modernen tijd, waar ckrgelijke clingen niet mcer mo gen voorkomcn. .E\ erwls de professoren in Europa - na:ir ik uit ecn gocdc bron vernomcn hcb --de studcnten als hun jongcre collega's beschouwcn, zoo bchnort gij Uw onderschikten.

dre gij immers ook hebt te leiden, als zoodanig te behandelen (en rn.i. is 't ve1schil tusschen prof- fessor Ln stuclcn t heusch niet geringer dan dat tusschcn ^C('ll wed:ina en :djn assistent!) ·v...rees consequent broede1s, d.w.z. zcg Uw schoone idee0n van U-w J.J.-.iarcn niet dirckt , . .'.la wcl z0odra U in de maatschappij komt, z.a. ik dit c!ikwijls bij vcr- schillendc hcli gczien, m,1ar hrengt Uw ideale vlanm:n ten uitvoer. En ik oen er zcker van, dat lJ daarmce het B.B.-leven zal hdpen zuiveren van

40. En hij zag zijn jongens, dat zc havdoos gt' kteed waren en medelijden vei"vulde zijn hart. Die leeraar heette Koningshart. En sprekLnde ove1 spclen, vroeg hij den feerlingen: ,,Kent gij kaart- spclen ?" En de kleine kindermondjes antwoord- dcn openhartiglijk. zcggende: 11Ja, inccster! Wij doen 't vaak als 't Zaterdag-avoud isl"

St.'.1.'.lll (\\ ;!ar!tJ, LiLve zusters ! To::11 weal de jonge mecster l:ie-

droefd in zijn hart en sprak: ,,Waarom gooit gij weg, 't gcen Uw vader met 111oeite llccft vergaard.

Want vooiwaar, ik zeg U alien. Kaarten is geld verkwit-iten. En 'tis 't Uwe niet, 111aar \'aders geld'.

En alkn zwegen, want !urn oogen werden onfslo- ten en zagen hun vader, zwoegende op 't harde akker des !evens. En ze kregep bcrouw van 111111

dadcn.

-- hehoorde ! )

Er zijn echfer nag a11der1.: ! ekenen. ni ·t zicht- baar, maar des te meer voelbaar. Nog :>teects heeft Duit chland zg. herstelbetalingen te t!o~n aan de geallieerden. En zij waren zoo hoog dat zij iwee keer aan een re\'isic \\ erden underworpen, de Jaat- ste kecr bij buvengenoemde Haagsche ·onferentie, waar het schema-Young \\<:rd aan )"enomen. n.'.l her - haaldc besprekiug n.

Voor de opengevallen plaa ts van wij leu Strese- mann heeft Duitschland reeds een vcr van ger ge- kregen in Jc persoon van dr. Curtius. ook een niet

onb~kenJe. in de politieke wercld. Hct is voor

·'-'"'bland te hopcn dat hij erill slagL:n mag zijn lel vcrlies van de g1 note \·oornwn fe doen

~,.

us is wel niet bijzondL·r gt•Jukkig met zijn .tw is hij minister voor Buitenlandschc 1ij rnoet voor het huitcnlan I de slecht:...

' de a(:tie teg n het plan-Young hcdt corrigeeren. Wat is e:· toch gebeurd;

1-1rntionalen, onder initiatil'f van Hugcn- ben een referendurn ondcr h..:! Doitsche

.1dcn; ze probeerden zooveel handteeke- - verzamelen dat ze daarmee de regeering dwingen het pl~n-Youn:= in de Rijk·clag

!wnclelen: De YOoraanstaande mannen in

~hJand hebben ingezie11 dat llie actie niets voor Duitschland zou ^t pl '\'eren, vandaar

Ziet hier lezers, c0n taferceltjc uit de B.B.- sucidy, dat schrijvcr dezes, wicns Joug-j::.vaan- l:art popelt van democratic en broeclcrsclw.p, gewddig pijn d('ed. Want U zult zeker wel erkenncn, dat boven beschreven tooneeltje streed tegen alle fatsoen:mormen \'an de moderne maat- schappij. Immers past 't in de hedendaagsche samenleving - oak in cte B.B.-sd:e - heelemaal niet, <.lat een chef zijn direkte ondergcschikte in 't openbaar als ee.n bedicnde bellandclt. wa:lrschija- l"j k v11kel en alleen om zijn macht aan 't publiek ll' wonen. J\bar 'dan is 't ook gcc:1: macht meer

tc 1:01211wn, dorh misbrnik van macht. A· n wie

wlt U in zulk cen geval de schuld gcven, lezers?

Den A. W. zck~r allenninst. Tra ht u zich maar

tt' \ erplaatscn in zijH toestand ;J" B.B.-ambtenaar, dan zult U we! ·oelcn in welk e.:n mocilijke positie hij op dat oogenblik verkecrcle. In1111ers n10est hij in dit dilemma de keuze doen, t'lf het bevel van zij11 chef h:n uitvoer te breng('n (al was 't buiten den dienst) Of in \\'anvcrhoudiug te staan met zijn supcricur. ll'11J1crn, had hij gcen gevolg gegeYen aan de opc.lr:icht \·an dczen, cl,111 zou hij zich zeker diens tourn op den hats halen. Ett all:cht zou zijn

meerclt~re daarin d~rn gcmakl,dijk aanlciding kun- ncn vinden 0111 hem (cle11 A\V.) in de ,,zwarte lijst" te plaatsen, ten koste ^\':lll cen goede conduite- staat. Het ecnigL wat we bij dezcn < mbtenaar zou k11nnen opmcrken is 't gemis van e.'t! flink karakte·-.

Maaf clit heed nu eenrnaal riet :eder mensch.

zijn donkerhedcn ... .

SOE,\\.

~5eS£!.~t.'5252.525""62:i~C55CS~C..::'....,-::~

:Dvenia islri

VAN DITJES EN DATJES.

Li eve zusters ! Toen sprak de jonge leeraar:

,,Ik zeg U. Ik ken een beter spel voor U en vraag U: Zullcn we Zaterclag-avond niet kunnen bijeen- komen? We zullen spelen een eedijk spel en '.de tluivel zal niet met U zijn. En de jeugdige harte!t popelclen van vreugd, en beloofden dat ze zouden konwn op den zevenden dag, als de torenklok zcven rnaal sloeg.

Li eve zuster ! Toen de zevcn~le dag voorbij was en de avond van den zelfden clag was gcvallen, verzamelden de kinderen zich om hun rneester.

IJec.::Ptber is de congressen maand. [n Solo b.v.

en in de verte wcrd zevcn keeren de: lorc:nklok: g('- zulkn hoogstwaarschijnlijk dr;e Cungre~se11 achter

hoorcl. En de jonge leeraar vcrdcelde hen in twe~

elkaar gl'houden worden en wL! van de P.P.P.K.1.

groepen opdat ze elkaar zoudcn beoorlogen ziet ! vau B.O. en van 't Java-Instituut. 1\b.ar dat willen

Als beide Iegers zich gereed hadden gemaakt, trok- wij hier nkt behandelen. \Ve houden eerst onze

ken ze tegen elkaar op en doodden clkander niet,

~.andad1t gcvestigd op Jacatra, w.'.!ar van at den doch ontnamen elkander hunn-: linten.

28sten t/m tfen 3lsten December 't Vrouwen-Con- Lieve zuster! 't \Vas tell ooiloo-spel en de kiu-

grcs H gchouclen wl worcll'n. Het Cl.'rste Vrou- ^{0 '}

deren waren blijde en hadden pleziier in ^'t spel.

\\'en-Congres werd op Mataram g,houden; lndo-

z

e vroegen naar meer en vergatcn 't kaartcnspeL nesi.~ch opgezt't, had 't toch min of meer een Ja- dat des duivels werk was. En ze noemden hun v:iansch karakkr, omdat de,helft \','d !'e:-.prekin!llll _~ K

meester oning '. En de vaders. ziende hun kiu- in 't Javaansch werden £ehoude11. ZonL1e1· aa11 voor- 1 h ·

- ~ ( L eren ^t urs kum ^'11 met hlijd-: oo~;t.•n, waren vcr-

spellingen te doen, zijn wij er liaast zeker van, dal heugd in dank ten Goel, dat 1 ⁱ ij hun zo ,, n bewaarde 't 2e Vrou\\en-Congres op Jacatra e.:n meer Indo- voor alle kwaad. En geld smeten ze niet meer

c·

D

~fc:t ~,.._... ~~=t~!~~~~~~:.e:Jt~JOCO

rijkspresiaent, de kiders der kerk er ln111

afkeuring over hebben uitgesprok~n. Ze

G Besfel!

D u

^I

G n

a

rwsischc tint z<1l hebben. Dat hopcn wij tenminste. weg, maar spaardcn 't. En de meester lachte, als

\Vat J.J. mt met 't 2e Vrouv.:en-COiigres te ma- de, kinderen hem noemden: Koning der Knapen.

ken heefl? Eerstens zullen op 't Vrouwen-Congres Lieve zusters! Nu vraag ik

u.

zoud ^Ii onze Jen dat claardoor .bij het buitcnland de indruk

:.<=\\'ekt zou worden alsof Du1tsd1land nid zijn meC.lewerking er aan wit verlecncn orn tot e011 op- lossing uit de heaendaagsche moei! ij kheden te geraken. Waardoor dan a Ileen Du; rschland zelf geschaaa zal warden, omdat daardoor kans be- staat dat het lichter te dragen plan-Young vcrvrn- gen zou worden door het schema rnn Da\~es.

n

we oinnen- en buitenlandsche Tijd~

D

^de staruten en 't H.R. van de P.P.1. tehandeld

broedcrs niet kunnen doen, wat ae Koni11g heeit worden. Ats beginsel is \oorgesteld door 't alge- gedaan. Denkt aan de Padvinderij: onze en andt:ie

n

schriften en Boekwel'ken bij de

D

~ HG[M. WflENSCHAPfflllKf IMPORl BOEKHANOH ~

^{11ieen bestuur} van P.P.T., dat dit lichaam niet aan ..

padvinclenicn. Maar zusters ! 't Pach indcrs pak is

politiek zal doen. zoo duur! Dat kunnen die arme straatkindercn niet

Oat staat z\l.'art op wit in de rantj;mgan, a1tikel koopen en onze rijken \\'illen •t hun niet gewn.

H sub 1, ··· · ... tidak.(lengan I·eraz:is sesocatoe Ik vraag U nognrnals: ,,Is 't nid juist die arme igarna atau politiek. jcugd, ₁die opvoecl1ng mist? Behoort zij niet even-

~ J. P. REGNIER & Co. ~

(W nrdt l'erl'olgd ).

IJK TOONEEL.

bcurtems, clie schrijver dezes ₀ tiesmce gemaakt heeft.

n n a

fi

od

ll 6

n

l)

le had nl. plaats in een bescheidea afdedings- hoofdplaats_ie, -eT'g'ells in 't hart van Java. Op dat plaabje nu werd op zekeren avonJ in de· Inland- sche S<Jus een feest gehoudrn waar haast alle In!. arnbtenaren vw1 de plaars (~genwoordig wa- ren. Ook kw amen er \·erscheider1e Ini. B. R.-amb- tenare.n uit de omstreken van het stadie.

Bovenbedoetd tooneeltje nu sp"elde zicit af tusschen tweecle persone11 \'an dt- laatst geni em- de categoric en wel tusschen ee11 wedana en zijn assi:>fent, zijn onmiddellijk0 onderg s.chi!de dus, die zijn chef naar het fo t v01gezeldc. Van de ce-rste zou men reeds ^'.)p 't c-cr ·tl' ~czkht kunncn 2eogigen, dat hij ccn tc hoogen dunk \'an zicli zelf h:id, alsof hij met zijn gans.:hc: m:rnier van do »n zcggen wilde: .,/k rerste pC'rsoon .etc.". te• wij I de laatste daarcntegcn een ^type was van e :1 O\'C·r- (ireven beschciden en beleefcf pers,Jon.

Op een i.>;cgcven moment - 't was zoo teben mid- clemacht - sprak te wcclar.a op hoogharlige11 toon tot zijn assistent: ,,Zeg, d(·k set0n. ini soe- dah laat, tjobak di liat, taksinja apa soedah d . ^.1-

tet:<g~'. (Natuurlijk ( ?) , lezers, v~rtikte hij l'<~t om het op een ietwat beleefder toon tc zeggen; hij sprak immc·rs tot ,,zijn ondergescf1ikie" !) De A.W. aan wien men duitlclijk kon zien, dat h:j zich s.chaamde voor het publiek op zulk e,:n ge- Mecle:nde wijze aangesproken tc worde11, ant- w0ordde, na enkele schuchte-re hlikkcn orn zich

he~11 te hebbrn geworpen, ^J1~el beleefd: .,Menika .<fenmg wantjinipoen". De chef die zich blijkbaar gepickecrd gevoelde door dit ,,aa11mciti:~encle" ant-.

woord bleef desondanks zwijgen.

Een half uur daarna sprak hij weer dezelfdc ,,printah" uit tot ergcnis van den. ass.-wt.>dana, nn ook van de om~tanders. Maar hlijkbaar vond de A.W. 't dczen keer onbdamdijk zijn chef voor de tWeede· maal tegen spreke.n. Vandaar dat hij het ,,onverb-iddelijke bevel van hooger hand", hoewcl zeer tegen zijn !-in, uitvoerde. Kort daar up kwarn hij temg met de mectedeeling· dat de taxi er n<>g niet was. Va1nelf moest de ^wed;~i1a w,I llicrin berusten.

Een poosje later Jiet zich cen ges110. van ee11 auto hooreri. ,,Ha", dacht het heerschzuclitin-c districtshoofd, ,.dat zal v:el 111ijn t<•:i .:ijn''.

E.n - lezcrs, U gelooft 't zeker niet hij s,uurdc voor den derden keer zijn onde ge 1.:htldc, ali<i bediendc (want hcus.cl1, of die ma.nier allcen ^fw veelt men zij n bedicnde), er op uit. Deze, qu.1si

Djamboelaan 29, - T elef. 559 Wl.

~

\Ve l ^t e v re d ~. n.

§

^Vorig jaar vond 't H.B. 't bczwaa.lijk, als de eens tot de toekomst van onze Natie, als wij? Niet rneisje~kringen zich aansloten bij P.P.I., omdat op. ons allecn ligt de Hoop der Vaderlands, ma~r Ruime voorraad bof'ken op :

D

n

toen nog niet vaststond. dat dit lichaam niet aan ook op die kleine arme kinderen. Gij hebt ze ,meer politiek zou doen. Als nu 't a.s. V rouwen-Congi es gczien, maar let U ook veel op hen? Ziet zusters 1-~ ^{• •} '115el van de Statuten, hi er boven aamzc-._. -, ,_,l; :in:ineren ([ueito'o:s t<.tngs ue stratcn, en ^U\ ar

f.

haakl, aanvaardt, zal er ons inzkns geen be- langs slechte padrn, onbewust, die arme kinde-

~e~ - e~s~un.~ig 1 l

1 • , l\

• nan 1aceunscn

!'

^~t!tlled

ll

^Z\\ aar meer bestaan, waarom de .'v\. Kringen zich

~ Staa¹srecht en T echnische Werken enz.

D

uid mog,en aansluiten bij P.P.J. 011ze ^hoop is ^maar RechtsgeJeerdheid .

il Origineele priJZen, slecllts n

^{dot de C.r.M.,} hicrover ook haar r:andacht schenkt.

a red1oogd met porto. 0

fan a 1cler punt, dat wij zoud ^"l w:Jien behancle-

li

^~ le:n, is dit. Nu er drukke plannen gemaakt warden,

o~~~•=u:·ae:t~~.cs=cac?:::'2rca::.; .. r~=a:~ c Olli de Jeugdbeweging te reo··ganiseeren, kan de Vand:iar lezers, dat de schuld kn t.kze rn.i. uit-

slui tend te zoeken is bij Jen w~dana. Hij had als een waardig chef geen misb1 uik motien maken van :zij11 mad1t. Zeker, in den ditnst is de A. W. onder- geschikt aan den wedana; maar de laatste had als ontwikkeld persoon (en clit kunncn we van een weclana toch best verwachten) particuliere aange- kgenheden van den dienst moeten kunnen onder- scheiden. Te mecr daar hij a.h.\\". als ow.Jere broe- Jcr van ^lil'll A. W. door zijn handelingen zoowd in den clie·_St als in 't particu'1.:rc !even den laatslen lot voorbcdd 111oet strekken ( zie art. 9 Instruktien

\'OOr uist1ktshoofden; 1874

s

79). Hij behoordc te weten dat de A.W. in 't partkuliere !even niets 111inder was dan hij zelf, en .<lat hij zijn on'derge- schikte niet als een knecht mol'.ht behandelen,

\'OOral niN in 't openbaar. Jmmers is de A.\V.

niet als zoodanig aangesteld om voor zijn chef 1ic•ar een taxi uit te kijken ! Bovcndien had dezc da;irvoor toch andere personen, b.v. een der aan- wezige oppassers of soosbedienden !

l\\aar genoeg lezers. lk zou zoo aan den gang kunn..:n blijven en verder mijn wrevel voor dezcn hooghartigen ambtenaar bij U uit te storten.

Maar dit is mijn bedoeling niet. lk wil U met al

uh

~csclirijf slechts toonen, "ctat ach ter het geschit- tcr van het B.B.-leven - ondanks de vermaarde rcde van den 0.0. over hormat-betoon in 't B.B., oudanks de ,,clcmocratische" bestuurshervormingen - misbnrik van macbt₁ en nog we! huiten d;.!n ,1".·nst 11og steeds niet \'nbeken'd is. En ik acht het niet voor oriwaarschijnlijk, dat dergelijke mal·ht-; misbruiken - misschien nog in veel erger male - in andere gewesten van Java voorkomen, , oonlf tbar de streek, maar dit !ooneeltje zich heeft dgespe1'ld, lang niet als de meest conservatieve i;rclclt. \Vilt U rnisschien 11og andere staaltjes

~laan·ad

llebben, lezers? Daarvoor verwijs ik U naar 't al om bekende tijdschrift ,, Timbocl", waarin de \!lllincnte schrijver Sb. U ta! ,·an B.B.'s duister- l1eden \\'Cet voor tc Ieggen.

Als s!ot nog een woordjc tot onze broeders van cie Mosvi!..ia. Oij broeders, zijt voorijestemcl om

1,ct B.B.-gezag te IJandhaven. Uwe taak dus, om

I~ hi eken met de oude B.B.-trad;tics, ·met de 1tiac!Jtsbruikt!tt en strooplikkerij. Weet, dat wij nu nict mcer !even in etc jaren achtien zooveel, in den

vraaggesteld \Yordcn: ,,Is het 11og noodig, om 't 1rnhverp-; egh:rnent van de C. \'.M., da t vorig j aar k> laat werd ingediend, nu op 't a.s. J.J.-Congre:s tc beh~ndelen? Zou 't geen tij d --\·e. spillerij zijn?

Want wannecr de reorganisatic e;:-nmaal plaats vindt, Zdl de C.v.M. en haar werkkring welgehed veranclerd wordcn".

Naar onze bescheiden mec11ing zo.t 't toch we!

goed zijn, indicn ·1 Congres d<:t be\\ uste reglement behandelcn en goedt.euren za1. D2 C. v. M. heeft getoond, lcvensvatbaarheid tc bczith.n; met cen heetje goecle hulp van de M. Kringcn kan zij de

J.J.

zaak vooruit helpen. Als gcroutinecrd cen-

t•

aal lichaam zou zij later met ltaat" reglernent het nieuwe fusielicliam kunnen bijst<1an. \Vant voor zoo ver'ons bekend, is J.J. Len van de eerste Jeugd-

\'treenigirwen _{o '} clic _' zoo'n _. .,Alr>~meen _...., Meisies-be-_~ stuur" vor haar Meisj.::skring, n i11 ^'t !even heeft

geroepen. Voor de Jeugd-bt.:weging in 't algemeen, c:n de Meisjesbeweging in 't bijzonder, zal 't wel :iuttig zijn, te kunnen profitcercn van tle ervaringen van een algemeen meisjesbestuur. Intusschen

!Hengen wij deze kwestie onder de aandacht van Je betrokken personen, hier de C.v.M. en 't H.B.

Verder zal 't ons benieuwen, of de M. Kringen weer net als · vorigj aar ecn gezellig avondje zullen organiseeren. Als wij zoo de namenlijst van 't Congrcs-Comite nagaan, dan is het wel zeer ve:- bl ij dend, dat er zooveel dames zkh beschikbaar llebbcn gesield, te zorgen voor de meisjes-aangc- legenheden. Dat is alvast ccn bewijs dat er op 't a.s. Congres weer ·wat zal gebeuren.

Wij houden onze oogen (figuurlijk!) gevestigd t)p de M. Kringen, en hopen d_an, dat zij weer get als vorig jaar met ware Ieeuwenmoed de public- ke opinie zullen trotseeren. Laat ze pratcn, zusters de spotlustige toeschouwers en. toehoorders ! Toon, dat U alien ook geestkracht bezit om den eenrnaal ingeslagen weg verder op te gaan ! Met de beste wt>nschen van

. TUTTI FRUTTI VAt

,,,,,

B.

DIE KLEINE KINDEREN

Lieve zuster l Ik zal

U

ccn verhaal vertetlen.

Er was ccns een leeraar. En hij had veel leerlin- gen, 'die naar ziJn woorden luisterden, omstreeks

ren ... .

DuniDrenrubriel\

~~~CS'c5"~62-'?3

HET KWAAD, DAT WORTELS SCHIET.

De wereld is een ware tegenstelling van gocd

Lil kwaac\, van mooi en van leelijk, van God en van Duivel. Was cle wereld slechts eei1 plaats van hct goede, dan zou hc:t gLcn wereld of aardc hceten, maar het Paradijs, en dan zouden wij nwn- schen geen mensch en zij 11, maar cngelen ... . maar Eva had in de appcl gcbctcn en wcrd to1:"1t uit 't Paradijs verdreven. Had zij de appel maar 11ooit gegcten. he! Ja, dan zou het zijn evemds

!:et liedje:

.. Als Eva n;et van den appel had gegeten, .,Adam daartoe niet had verleid,

,, Waren wij nimmer uit het Paradijs verurevl'lt, ,,.En brak er voor ons een goede tijd.--"

etc. etc.

We zullen er maar niet ver.der over phi!osofceren.

\\ant we komen anders nooit tot een eindc.

Wat is nu het kw.'.lad da t wortel heeft gesch0ten

'r

L:ttelijkc, niet waar. Maar we zullen nu maar e¹:ns een uit de vele behandelen en \\'el het dol>belkwaad.

Over de beruchte baccarat zu!leu wij maa, niet sp1 ekcn; we zullen maar mecr laag bij de groucl blijvcn. De kodok oela, dadoe, tjcki en w~ct ik wat nog meer zijn jullie wet bckend. We bcdoclen natuurlijk dat jullie er iets van gehoord hebbe11, de naam althans. Het spreckt vanzelf dat wij nict in de finesses zullcn gaan, C\enmin jullie doceeren iu deze ,,spelletjes", ^PLL'n; maar wij willen jullic cloen begrijpen wat voo1 kwuad deze ,,spellefjes"' kunncn veroorzaken.

Het dobbelspel is overal verbreid op Java. Van Oost tot West van Zuid tot Noord, in de ccne stieL:k in meerdere, in de andere in mindere mate tot 11ihil toe. Er zijn op Java resiclenties te noemen, die, we kunnen we! zeggen, bei1eerscht worckn door hct dobbelkwaad. En mcrkwaardig is het - - of merkwaardig is het eigenlijk niet, het i:; zdis Iogisch _:.. dat juist deze resiclenties niet de rijkste en wdvarendste zijn. \Ve noemcn Kediri, een ded van de oude rcskk;1tic Rc111!,ang en niet te vergek11 de residPntic Kedoc ( Ba:~clen) de bakermat van al wat .t13ar zweernt 11avr dobbdspel. Icderecn in 't Bagelen che k1.:n! 111..'I dublwl ·pcl 11iet allc ·n, rnaar l:ct tw1 oerdc is, dat veneweg ^Ile n1ccsten