Orgaan van de Studeeren - KHASTARA

I

Aug

t S Aug.

_{15e Jaargang}

--~- ._ ,. ""•• • • •· • '::' tf.O

Orgaan van de Studeeren

Als Rechtspersoon erkend bij

(Perserikatan pemoeda-pemoeda Djawa. Madoera

en - \)ereeni_uing Jbng-Java.

nements Besluit 9 October 192~.

dan Lombok dari sekolah pertengahan dan tinggi)

---

Uitgever: HOOFDBESTUUR. Al:lonnementsprijs:

Secretariaat Hoofdbestuur: Per jaar ...

f

5.-, per half jaar .... .. ... .. .

f

3.-

S. WIRJODISASTRO Pegangsaan Oost 17 Weltevreden. Per k\',rartaal ...

f

2.-, bij vooruitbetaling.

P enningmeest er:

COMMISSIE V REDACTIE:

Advertenties.

M. N. Jv11HARDJO, 0. Bl~tas 2, Salemlfa Weltevreifen.

7, WEL TEVREDEN.

Per re gel .. .. .. .. .

f

^0.25, per keer minimum ...

f

^1.50

n Oost 7 W ~ltevPe Bij abormenzenten bela11grijke re(luctie

~OE NEGORO VII

Farnilieberichten .. ... ... ... ... ... ...

f

2.50 Lebaran-wenschen . .... .. . .. .. .... .. . . ... .. .... .. .. .. •

f

0.50

---.--·---.!---...---·----~"'"""---..J---..,_---...---

INHOUD.

1. Hoofct-Bestuurs-mededeelingen.

SENIORENRUBRIEK.

op dien reunie-avond zoo mogelijk alle Jong-Java- nen en Oud-]ong-]avanen vereenigd zullen zijn om dien ::ixond zoo cr~zellie: _{b ~,} en waarclig mogclijk te

vieren. ~

Persatoean pemoeda-pemoeda Indonesia itoelah boeah moeloet zaman sekarang, maoepodn dika- lanCTan man;::-mana djoega.

Di Indonesia ini sinar matahari amat panasnja.

2. Pemandangan kapada .badan Persatoean.

3 lets over de verkiezingen v.d. R.R.

4. Buitenlandsch overzkht.

Op verzoek van hct Centraal Bestuur van 'de J.].P. zal indien mogelijk op he-t a.s. ,cong1es ook een Padvindcrs-avond wo1 den gcorganiseercl.

Hierover zal nader bericht wot den g gevcn.

Olch karena itoe kami sekalian ada besar kemaoe- 1 an. Oentoek mentjapaikan haloean kami, kami

f

rn£Joe mcnoeroet djalan jang pendek sekali menoe- djoe Iapang Persatoean.

5. Pidato vice-voorz. tjabang Madioen.

6. Hal pendidikan.

7. Voorloopig programma congres java-Instituut.

8. Tuberculose,

JUN 10RcNRUBRIEK.

9. Ecn beetje gesch1eg1;nis.

Voorts doet het H.B. een dringend beroep op de steun en de medewerking van alle Jong-Javanen en van het publiek om het werk van het Congres- Comite zoovccl mogelijk te verlkhten en het slui- tings-congres zoo waardig mogelijk te doen plaats vinclen.

Bocat kami ,,Fecleratie" 111asih lambat, ,,Fusie"

ifoelah jang patoet kami toeroct. Dimanakah Ie-

t

t taknja djalan ,,Fusie" itoe. Kami ta' begitoe tahoe . be'.o.:1-betoel. Oieh karena talrnet kami akan ter-

djeroemoes kedalam kolarn .. Fusie", lebih baik 10. Wat mij op 't hart drukt.

11. Ecn kort woordje.

FEUILLETON.

12. Pelgrim organisatie.

MEDEDEELINOEN VAN D.E C.v.R.

CORRESPONDENTIE.

J>ernberitaan dari J{oof ^dbestuur

OORLOOPIG

PA0GRAMMA

VAN HET Xll t:i.WNGRES .. 4 •

1 e Besloten verga( eriflg· (H.B.

.+.

C M . v. • ^{..L I} afgev• ^JJ> 1gden d r Meis- le Dag

jeskringen). ,

2e Avond te Oper-· .1bare Vergadering.

2e Dag 2e Be"· ^,.,,1, Vergadering.

3e Avond Uitv¹ .:>ering.

3e Dag 3e I 3esl. Vergaderiug.

4e Avond 2e Openb. Vergadering.

4e Dag 4e Besl. Vergadering.

5 e A van d ""' • ... \ cr.M.-avond.

5e Dag E· _xcursie.

6e "'Avon_, .a Reunie

+

Padvinders-avond.

( r ,.iJe juiste data van het Congres, zoomede de .. .angsch1kking van de te behandelen onderwerpen zullen nader worden vastgesteld en bekendge- maakt).

De taalste ^wil van onze dierbare vereeniging forzg-/ava cisc!zt dit met Idem.

Alle af gevaardigderz voor het a.s. con gr es op Semarang moeten voorzien zijn van el!n bewijs ran lidrnaatschap.

Slechts Ieclen en buitengewone !eden mogen aan de yoetbalwedstrijden op 't congres C!eelnemen.

Hct Hoofd-Bestuur.

Seniorenrubriek

';' ir;pc;,:Jr:;:u;~c;;Jt:?t;;ll;'?i;;:llttJ9i;ilC. -'-;i_s;i_tte.':r•!~.'::;l~~"ZS'-~

PEMANDANGAN KEPADA BADAN PER- SATOEAN.

Tiga boelan lagi kami sekalian akan berkoem- poel dikota Semarang ocntoek mengoeboer Jong- Java dan membitjarakan dhinja Badan Persatoean.

Kami acla pengharapan, moedan-mocdahan ta' ada rintangan jang mcnjoekarkan pendirian itoe, wa- laupoen baga1mana _banjaknja djuega rintangan- rintangan kami seka1ian sanggo p akan menolak mara-bahaja itoe dengan _be1 sama-sama, boekan?

Sekedjap lagi matahari Indonesia akan datang ditengah lang1t menandakan tiinboelnja Badan Persatoean jang kami tj1ta-tjitakan sekarang ini.

Bagaimanakah ketjewa hati kami, djika matahari ta' dapat datang d1medan Persatoean'? Dimanakah Persatoean jang kami angan-angankan begi.oe Op de 2e Openbare Vergadering zal hoogst- lama?

waarschijntijk de overdracht plaats hebben van de Mari saudara-saudara menengok dipihak barat, leidmg van jong-Java door ons Hoofd-Bestuur dirn,ma pendekar-pendekar karni asjik bekerdja aan de Commissie van Voorbereiding, welke ver- oentoek mc!ljelidiki persatoean.

gezeld zal gaan van de noodige plechtigbeic!. Badan Pertemoean telah terdiri <lan aka:1 dipim- Het Hoofd-Bestuur stelt bet zeer op prijs₁ dat pin berganti-ganti oleh Pemocda Indoaesia, Pe- bij dit plechtig •pogenblik zooveel mogelijk jong- moeda Soematera dan Jong-Java. Diterima dengan javanen, Oud-]ong-Javanen en .bdangstellenden gembira hati oleh persidangau p-.rtama dari Badan tegenwoordig zullen zijn om te ,kunnen getuigen Pertemoean oesoel dari Pemoeda Soematera, soe- het grootsche einde van jong-Java na haar werk- paja pirnpinan dan Sccretariaat dari' Badan ~er- zaam bestaan van bijna 15 jaren, waarop onmid- temoean djangan dipegang oleh soeatoe perh1m- dellijk uit haar assche zal verrijzen een prachtiger poenan jang ta' masoek dibadan itoe. Penerimaan en hoopvoller toekomst: het Fusie-lichaam. ini menjenangkan hati kami, karcna roemah-tang-

In verband met deze overgang zullen op dit -. ._ga itoe ak~n menggembirakan hati orang jang sluitings-congres geen rzieuwe vo01·•Uen b.ehan- poenja, djika dia sencliri jang memegang.

deld warden dan alleen .betrekking hebb.erzde op Diterima djoega oesoel dari Pemoeda Soema- d; ophetfing van ]./. en de oprichting van het tera, soepaja pimpinan akan .berganti-ganti dise.- Fusie-/ichaam. Op dit congres zullen zoo mogelijk rahkan kepada masing-masing perhimpoenan tad1.

in bebandeling worden genomen: de Ontwerpen Ini hal akan mengoeatkan dirinj a Badan Persa- der Statuten en Huishoudelijk-Reglement van het toean. Moelai dari Badan Pcrtemoean telah nam- a.s. Fusie-lichaam zoomede het Werkprogram van pah persatoean. Di Badan Pertcmoean ini masing- de Commissie van Voorbereiding. Amendementen masing perhimpoenan jang menjokong angan- hierop zullen op bet a.s. Congres worden behan- angan Persatoean akan be1kenal-kenaian satoe deld en ter verdere behandeling worden voorge- sama lain apalagi akan bckcrdja bersama-sama bracht op het Oprichtings-Congres van het Fusie- oentoek m

1

enjelidiki ,,Fusie". Dcngan djalan begi- toe akan lekas mentJ·apai sekalian maksoed-mad- lichaam.

Bedoelde ontwerpen met de noodigc toelicbtin- soed jang ditoedjoe. . . . -gen zullen nader door de Comm. van Voorb. wor- Melihat keadaan seroepa itoe kam1 pert1aJa,

·cten gepubliceerd (in brochure-vorm) om de afdee- bahwa benih pekerdjaan pada kernoedian hari Jingen in de gelegenheid te stellen die terdege te akan toemboeh mendjadi pohon jang tegak dan bestudeeren, ten einde goed beslagen op het a.s. koeasa dirinja, bersifat ~eperti Ba~an Persato~an congres te verschijnen. . . dari perbimpoenan-perb1mpoenan Jang setoed1oe

Het einde van bet !even van onze vereemgmg dengan ,,Fusie" dan akan berboeah pemoeda-~e- Jong· Java denkt het H.B. op geen on~ergetelijker moeda jang betoel-betoel baik .dinamakan satn1a~

manier te vieren dan door het or&amseeren van satrija Indonesia, jan~ tidak akan moendoer dart tin

reunHvon#. Het

H.B. vertrouwt er op, dat seranKan kaoem sana.

kami mcngoetoes salahdi antara kami jang pandai mentjari djalan jang bail(, ~

-Akan menjerahkan pekerdjaan jang ta' moedah ini kami takoet kepada orang lain, melainkan kepada peHdckar-pendekar karni, sepc:rti sd. Poer- bopranoto clan Djaksodipoero. Kami harap, djalan ,,Fu 'ie" jang seakan-akan soekar itoe akan men- djadi moedah dengan perantaraan cljala11 sim- 1Mngan seroepa ,,Bad an Pertemoean··.

Djika kami tilik keadaan djalan ,,Badan Perte- moean" seperti jang ditera di madjallah kami No. 12-13, kami menimbang akan kelihatan terang- benderang bengkoeknja djalan ,.Fusie" jang me- 11ocdjoc ke,pada ,.haloean" kami.

Saudara-Saudara f1hak JO\JG-J ~ V

KOEN DJ

)ENGILAH

!

C01 GRES-PEMBOEBARAN di kota

SEMARANG dalam boelan DES EM KER 1929.

Saksikenlah achirnja perkoempoelan- moe, I

Lihatlah timboelnja pergerakan pemoe-

da ^{jang baharoe} !

!I JONG •

J .... v

^A

sekahan l

minta pertolonganmoe

' l ·I

' I

'

,, I i

PEDOMA ·..i. BES\ R.

'-~~~=:;;;;~-.;;;;;;-:;;;;--;:;;;~~~~,

Mocdah-moedahan tiga boelan lagi djalan ,,Fusie" telah terlihat, dimana waktoe ,.Jong-Java'' akan te1koeboer. Hoe soedah scmoesfhja. Djalan ,,Fusie" ta• maoe didjal~ni 0~ang sendirian. seka- lian jang berdjalan harocs l::ersama-sama ber.koem- poel mendjadi satoe clengai1 bender a ,,persatoean".

D:m Iagi haroes di-ingati oleh sekalian jang ber- dj a Ian disitoe, bahwa mcreka moesti berseroe:

fusie, bersatoelah kami sekalian, hicloeplah persa- toean kami moelialah ,,Badan Persatoean" sete- roes-teroesnj a!! ' I!!!

,,ND JOT".

IETS OVER DE VERKIEZINGEN VOOR

DE REGENTSCHAPSRADEN.

Volgens de laatste krantenberichten wezen de uitslagen van de verkiezingen voor de Regent- schapsraden op een overwegend persentage van bestuursambtenaren. In plaats van zich af te vra- gen waarom de kiesmannen zoo'n groot voorkeur hebben voor de bestuursambtenraen meenen enkele van de Europeesche bladen uit dat feit te kunnen concludeercn dat de inheemsche bevolking niets met de natio~alisten te maken willen hebben. Het Bataviaasclz Nieuwsblad .b.v. zeg't naar aanleiding van de verkiezingen voor de Regentschapsraad Cheribon, waarbij 11 Inlandsche bestuursambtena- ren zijn gekozen dit: ,,Wie vertegenwoordigen de nationalistische organisaties eigenlijk, wanneer zij met luid gerucht van protesten namens het ver- drukte Indonesia de wereld inslingeren? Waneer toonen zij hun invloed eens door bij de verkiezing~n

en eel a tan t succes tc hebben ?''

We kunaen hierbij direct dit opmerken, dat we in deze kwestie die nationalistische organisaties moeten uitschakelen, die wegens hun non-coope- ratieve ideeen zich afzijdig houde11 van de verkie- zingen voor de vertegenwoordigende Iichamen. De bovenstaande critiek van het B. N. deert ze abso- luut niet. Verder aullen we aantoonen dat de con- clusie van die enkele Eur. bladen in elk geval voor.

barig is.

Teneinc.le uit een menschelijke handeling gevolg- trekkmgen te kunnen maken, die met de mentali- teit en overturging van den lrnndelende samenhan- gcn, mueten we eerst nagaan of die handeling l),cheerscht wordt door deze 3 clementen n.I. willen, weten en kunnen. Willen beteekent, dat men rea- gcert op een prikkel, waardoor men tot zekere h.:mdeling gedreven worclt.

Wetcn wil zeggen dat men zich rekenschap kan geven van zijn handeling, dat men met zijn ban- dcdng een zeker doel beoogt.

Kunncn duidt aan de vrijheid van de hanaeling, clat men niet gedwongen is tot hetgeen men ver- richt. We gaan nu bet volgende na:

\Vordt de handeling van cen kiesman door peze 3 elementen ueheerscht, wanneer hij zijn stemplicht belaugstclling _bij de verkiezingen. Door het 3e dito, want we kunnen veronderstellen, dat de kies-

' uldoet? Door net l \! zeker; dlt bl1J kt u1t ae groot\i

mannen vrij zijn in de uitoefening van hun kies- bevoegdheid .

Het 2e element is _datgene, waartegenover we

\\'antrouwend moeten staan. Weten de kiesmannen

\\lie zij eigenlijk precies moeten kiezen? Oesteld clat de regeering de samenstelling van de Regent- schapsraad geheel overlaat aan de kiesmannen, krijgen we dan een college, dat .beantwoordt aan de ¹ oeping, welke de regeering hem heeft toege- dacht? Het antwoord moet ,beslist ontkennend luiden. De regeering heeft daarom ook een andere geclragslijn gevolgcl. Bij de bepaling van de kies- gcrechtigden voor de Regentscbapsraad heeft de overheid niet uit bet oog verloren, dat bet partij- wezen in Ned.-lndie nog niet die ontwikkeling heeft als in Nederland, zoodat zij zich de .bevoegdheid heeft voorbehouden om de fouten in de verkiezin- gen te corrigeeren. Die correctie-bevoegdheid van de regeering bestaat in het rccht om een ·gedeelte van de Raadsleden te _benoemen. Mochten dus door de uitslagen der verkiezingen bepaaldc groepen of partijen niet of niet voldoende in den

l~aad worden vertegenwoordigd, dan kan .de Re- t,;eering met _behulp van haar benoemingsrecht alsnog personen uit de niet of niet voldoende ver- tegenwoordigde groepen in _den Raad doen zitting nemen. Deze gedachte is ook .bij de verkiezingen voor de Volksraad aanvaard.

Waar dat vaststaat, mogen we gerust aannemen, dat de uitslagen van een verkiezing voor den Rcgcntschaps-raad nog niets zegt omtrent de hou- ding van de inheemsche bevolking t.o. de nationa- listische organisaties.

We zullen straks zien hoe weinig de kiesman ..

nen over het algemeen de beteekenis van den Regentschapsraad snappcn. Om een staaltje tE?

gevcn welke verkeerde voorstelling een kiesman kan hebben van de Regentschapsraad hetvolgende:

.Een oud B.B. ambtenaar heeft gelegenheid ·ge- had om tijdens de verkiezingen in enkele distric·

ten van de regentschap aan enkele van de meest eenvoudigste kiesmannen, nadat zij aan hun stem·

plicht hebben voldaan, de vraag te stellen, wie zij tot !eden wilden zien gekozen worden.

Klaar en duidelijk luidcle het antwoord: Hun weciana en assistent-wedana. Toen vroeg de oud B.B.-ambtenaar, waarom dat zoo is.

,,Och ziet u, mijnhcer, dat is he€l eenvoudig De prijaji is immers de aangewezene, die ons .b'e- sturen moet. Nu moeten wij !eden kiezen, die na- tuurlijk ook over on!-; b stuur willen voeren Om

IHI lli~t Vel"Wa1 reng (c \\OJ dell ligt het \ 001 de hand, dat wij ons wel en wee toevertrouwen aan een en dezelfde persoon, die het als zijn dure plicht heef t te beschouwen om rechtvaardig bestuur O\'er ons te voeren. Andere kunnen immers meenen het bestuursvak beter te kcnncn en het gevolg is dat wij van .beide kanten bevelen ontvangen en zijn vij het dan maar, die het kind van de rekening worden".

Is uit het bovenstaande uiet ~uidelijk <lat de kiesman de bedoeling van de instelling van den

~aad niet _begrijpen.

De Regentschapsraad is ingesteld met Ue bedoe- ling om aan de bevolking medezeggingschap in

het over hen te voeren be:.tuur te geven. Voo1.dat de Raad bestond, \Verden alle bestuurszaken ]Jinnen de Regentschap als het ware achter den schrijftafol van den regent afgchandeld en diens ondergeschik-

t ! ambtenaren hadden niets anders dan de bevelen van den regent uit te voeren. Dat eenhoofdicr _t:>

gezag moet nu plaats maken voor een hestuur door een vcrtegenwoordigend college, de Raad.

Deze moet tot leden hebben vertegenwoo1 digers van allc groepen van mensch en .binnen de 1 egent- schap. Het voordeel van het bestuur door een college, zit hierin, dat men daarin deskundigen op allerlei gebied zitting kan doen nemen, waartloo;

de vecls~ortigc belangen van het publiek g1ondige behartiging kunnen \•inden. Verder is voor het publiek ook belangrijk dat de Raad zijn vergade- ringcn als regel in 't openbaar houdt, zoodat men alles kan controleercn. De open.haarheid der zit- tingen geeft meer kans tot een rechtvaardig be- stuur dan <le geslotenheid van de J~estuursvoering

door Ct'll e(•nhoofdig gezag.

\Va1meer nu de kiesmannen als !eden voor de Raad _bestuursam.Qteuaren kiezen, en als motief daan oor geven de nces van 2 kanten pevelen te zullen krij gen, dan zit in de uitoefening van hun kiesrecht deze fout, <lat daa1 door een der belangrijkste voordeelen van een Raadsbestuur verloren gaat. Bestond de Raad enkel en alleen uit B.B.-ambtenaren dan zou de deskuntligheid van dat college hoogstens gelijk staan aan die van de meest ontwikRelde onder

de

Ieden, d.i. de regent.

Maar dan gaan '\"e terug naar het vrocgere regime

en dan kunnen we c!e regentschapsraden we! af- schaffen. Dat de regeering in principe tegen het lidmaatschap van cle .bestuursam.btenaren is, kun- nen we zien o.a. in. Bij lagen Handelingen Volks- raad 1928/29, ond. 1, atd. IV, stuk 21. De vrees van de kiesmannen, dat ze van twee kanten .beve;en zouden krijgen, ingeval, de Raad ook a:-idere men- schen dan .bestuursambtenaren onder zijn !eden telt, is ongegrond, want de voorstelling als zou de Raad een _Ii ch a am zijn, <lat naast de .bestuu1 s-

:lni!~~""ar1m _:\~!1 cl<>n kJPinen man hP.velen _{- -}k;:in _{.. _ -}2e-_v ven, is onjuist. Als eenmaal door den Raad is vastgesteld, dat aan den kleinen man betteffende een zekere aangelegenheid zus zal worden bevo- Ien, dan kunnen de bestuursambtenaren op hun eigen houtje niet zoo gaan pevelen, waardoor de bevolene het kind van de rekening wordt.

We kunnen uit het aangehaalde staaltje niets anders concludeeren, dan dat de kiesmannen over het algemeen, de goede natuurlijk niet te na ge-

sproken, van de bedoeling van de instelling van 'de Raden niet het flauwste benul hebben. Dat de regeering die menschen .dat kiesrecht heeft ge- geven moeten we de oorzaak hierin zoeken, dat .de overheid bij het stellen van eischen voor het actief kiesrecht niet te strcng kan zijn, aangezien anders de kring der kiesgerechtigden zeer klcin zal zijn.

Het verwondert ons zeer dat het Bat. Nwbl. het

I

bovenaangehaalde staaltje direct in verband heeft gebracht met de hauding der bcvolking t.o.v. ~e

nationalistische organisaties. Ligt daarin niet dui- delijk, het opzet om die organisaties in diipediet te prengen?

SOED.

BUITENLANDSCH OVERZICHT.

De verhouding tusscllen Rusland en China wordt steeds slechter: wel is er officieel nog geen oorlog

\an Lle een aan de ander verklaard, maar wat ze daar doen aan de grenzen kan men kwalijk met een andere naam als oorlog beritelen. Reeds dacht men een oorlog te hebben vcrmeden door het aan- knoopen van onderhandelingen en andere .diploma- tieke dinsigheden meer, maar men heeft daarbij zeker buitcn de waard, i.e. de Sovjet en Chineesche legers aan de grenzen, gerekend. Bij deze inge- ' •ikkelde kwestie kwam nog de actie van de Wit- Russen, die raet kwam gooie11 in het cliplomatieke cten, zoodat hct nog minder eetbaar werd.

\Vat toch is het gcval) de Sovjet verklaarde zich bercid tot bet voercn van onderhandelingen over de clefinitievc rcgeling van nog hangende kwes- ties die er tusschen bdde Ianden bestaan, mits

wat betreft de Chinccschc Oosterspoorweg de toe- stanct van voor de staatsgreep van China is her- steld. Aan 1.kze voorwaarde moet eerst voldaan warden voordat er aan bes pi ekingen gedacht kon warden. Natmirlijk <lat de· Chineesche regeering ervoor bedankte het met zooveel moeite gewonnene .weer prijs te geven, zooclat er toch nog een oorlog

dreigde te ontstaan.

Vooruitloopend op de officieek oorlogsverkla- ring zijn de a:in de grenzcn gcposteerde troepen

etkaar gaa11 lkstokt:11. Oe ovjets Jjc-.,, et L'll d,Lf zc zuiver uit zelfverdectiging h bb n gehand ·Id omdat ze zijn aangevallen door de Chineezen en

door de Wit-Russische benden. Volgens de Sov- jets hebben deze Wit-Russen, de gezworen vijanden van de Sovjets, zich in het gebied van de Chinee- sche republiek ongestoord kunnen organiseeren om deze aangelegenheid aan te grijpen de Sovjet kwaad tc berokkenen. De Sovjets eischen nu van Nanking, dat deze de Witrussisd1e l)enden zal ontbinden. De Chineezen daarentegen, z.a. het in zulke zaken gemeenlijk gaat, \ erklaren precies het omgekeerde; niet zij zijn de aanvallers, maar ,de aangevallenen. Zij komen met feiten \ oor den dag, waaruit op te maken valt, dat de Chineesche troe- pen zich steeds hcbben bevondcn achter een over- eengekomen zone. Met gewapemle treinen, ~·uto's

en tanks naderden ze de Chineezen tot vlakbij en voerden aanval op_ aanval uit on kr Jekking van rnitrailleur vuur. Echter v.erclen ze telkens terug- geslagen, al kost deze voorpostcngevechten menig soldaat ook het !even. De verliezen aan l" e:de kan- ten warcn zoo groot, vooral aan ~hineesche kant, dat er nanr het hoofdkwartier drmgend om ver- sterkingen werd gevraagd om de Sovjet aanvallen het hoofd te kunnen bieden.

KAOEM NASlONALIS INDONESIA I Datanglah Melihat CONGRES-PEM BOEBARANNJA

perhimpoenan

JONG-JAVA

di kota SEMARANG

dalam boelan DESEMBER 1929.

Saksikenlah achirnia pHsenkata11 JONG-

J

AV Adan timboelnja pergerakan pemoeda- pe1I1oeda lNLJONc..SIA: jang behuroe I Lihatlah terbitnja zaman jang barce:

. ZAMAN-INDUNi: SIA-RAJA I Pedoman-Bes'ar JONG·JAVA.

Hoe de \\'are toedracht der zaak is, weet nle- mand, in elk geval zijn zij daar aan de g.enzen reeds druk bezig elkaar uit de wereld te helpen.

Wat de Sovjets met deze aanYall~n voor heeft, is slechts te raden. Volgens deskundigen trachten zij op dezelfde manier de betwiste spoorweg weer in handen te krijgen zooals ze die Yerloren hebben, dus ook door wapengeweld. Alweer rnlgens des- kundigen heb_ben ze voile kans van slagen zoodat ze dan weer gezellig met de Chineesche regeering kan o!aten. _maar nu met de tr~n in hanclen.

Bij deze geheele kwestie hani:,l veel af van de houcting van derden, vooral van japan; di t land heeft groot belang bij de ontwikkeling van het geschil, in welke richting ook. Vast staat dat het groot voordeel heeft .bij het beheer van de spoor- weg door China: want nu reeds blijfi gedurende de korte tijd dat de Russen niets meer met de Ieiding van de .spoorweg te maken hebben, dat de export van Dairen sterk is toegenomen ten koste van die van Wladiwostok. Verder zou japan er groot pelang bij hebben dat de Russen in Man- choerije niets te zeggen hebben, vanwege de ge- vaarlijke nabijheid van Korea. japan zou er wat

voor over hebben de mogelijke invloed van de Sovjets op de Koreaansche nationalisten zoo ver rnogelijk te houden. Japan zou dus, valgens deze zienswijze, indien het officieel tot een Russisch- Chineesch oorlog zou komen, zoo niet de partij van China, dan toch neutraal blijven. '

Jn Japan zelf gaan er verscheidene stemmen op, dat Japan zich maar niet moest bemoeien met een anderman zijn zaken; sommigen nl. peschouwen het optreden van China als te ver gegaan. In het tegenwoordige stadium duren de grensgevechten voart terwijl de geheele wereld, die wat voor poli- tiek gebeuren voelt, in spanning afw~cht hoe de zaken zich zullen afspelen.

* _* *

In deze tijden van oplaaiend nationaal bewust- zijn kan men strubbelingen, moeilijkheden ver--

wach~n, overal waar de bevolking door twee of meer groepen van verschillend nationaliteit wordt gevormd, vooral indien 'de eene groep in een min- der bevoorrechte positie zich bevindt of meent te l>evinden t.o. v. de andere. Zoo hebben de gebeur- tenissen in het oude, aan gcschiedenis zoo rijke Palestina, de waarheid van dat gezegde weer ten duidelijkste bewezen.

Het ras van de joden is her cenige dat geen vaderland heeft sinds het uit Palestina is verdre- ven. Overal komen de Joden terecht, overal voelen zc zich gauw te behooren tot hun nieuw gevonden yaderlancl. Sinds de oorlog is de Zionistische be- weging ontstaan, die zich ten doe! stelt alle Joclen van de wereld te vereenigen onder het vaan van de joodsche nationalitett. Palestina zou dan een Jood- sche staat worden, waarvan de zonen Israels in

<.ndere landen de onderdanen zijn naast de Joden in het land zelf. De Zionistische beweging is een sterke stroom, daarbij nog gesteuncl door de groote Europeesche mogendheden, vooral Enge- Jand, onder wiens bescherming Palestina staat.

NLt 1.fostaat d !Jevolking \au lt1 t Heilig~ land der Chtist1:nen nict \OOr 100 ~o uit Joden of min·

st(•n Joodsch g zind. De Arabiercn maken ook een belangrijk dcd van de bevolking uit. Dezc groep nu voelt zich achteruitgezet htj de Joden door 'de politiek van Engela11d. Zij eisch_,n een andere regeeringsvorm voor Palcstini:i.. die ineer met hun wenschen strookt. De rivalit~it tusschcn de Joden en Arabieren is zoo groot en is door a!Ii.!S en no~ w~t zoo hoog gestegcn, dat 11et tot ecn ontladmg m de gespannen ~itrno:>foer is gekomen.

Jn Jeruzalem en andere steden in het land worden straatgeve.chten tusschen Joden en r'\rahieren ge- houden, die zelfs een zoo crnstig k<1rakter hebbcn a~ngenomen dat de Engclsche rcgeering het noo- dtg oordeelde Engelsche troepen le laten aanruk- ken .om

d:

^{orde in} de sfcdcn te he:stellen, wat ook is ~cre1kt. Of hiermee echter de onlusten voor-

~oed urt den weg zijn is nog cen open vraag, ge-

~1e~ de ontevreclenheid der Arab·eren O\·er de, huns rnziens, zeer ondergeschikte positic di'e .. . p

1 · . z1J m a-

estma tnnemen en _{. .} ook door de toon d1" . _{e in} h _e t

~amfest van de Engelsche Commissaris zoo duide- lijk van zijn antipathie voor de Arabieren bliJ"k

~ill .

( Wordt 1w1·0/gd ).

PIDATO VICE~VOORZITTER TJABANO M~DIOEN DALAM PERSIDANGAN PROPAGANDA PJ\DA HARi SAPTOE

20 MAART 1929.

. Toean-toean dan njonja-njonja dan nona-ncma Jang moeliawan dan jang bangsawan, pemoeda- pcmoeda saudara-saudarakoe jang koetjinta.

Menetapi. ~crintah toean pemoeka, saja disini a~an mei:ib1t1arakan ha! 'ihwalnja perhimpoenan k11a J.J. tJabang Madioen, dari permoelaan sampai sekarang ini.

Adapoen _ moela-moelanja jang mendirikan tja- bang ].]. dt Madioen jalah toewan EMMA WAN searang pemoeda dari Osvia. ' M~ka ,la~irlah perhimpoenan kita

J. J .

^tjaoang

Mad10en d1dalam persidangan openbaar jang di- adakan d1gedoeng- Osvia pada hari Minggoe tang- gal 16 Februari 1919, sehingga sampai sekarang

tjabang kita soedah beroemoer 10 tahoen.

Sebagai pemoeka jang pertama dipilihlah toean Djokosanvono, clan sampai sekarang tjab.'.lng kita soedah berganti pimpinan 12 kali.

Apakah jang soedah kita kerdjakan selama 10 t~hoen? Beloem seberapa .Qanjaknj a, tetapi ada dJoega kepentingannja.

Pertama: SPrJL~'.K1920 kita telah mempoenjai·

''tfl:)a:,\n~i::n. jang dibeh -mn11a .~tv1;t1'~1~\v'iju110 , disediakan oentoek keperloean oemoem. Pada waktoe ini bib!. kita mempoenja koerang lebih 450 boeah boekoe-boekoe dalam roepa-roepa bahasa.

1:-~doe~: Sedjak tahoen 1922 didirikan

j.J.

me1s1eskrmg ,,Roekoening Wanita Djawi" didalam mana perllimpoenan poeteii-po~teri kita 'selainnja memperhatikan kcpentingan J.J. dapat ¹bekerdja oentoek kcperloeannj a sendiri dan keperloean

oemoem.

lni meisjeskring jang laloe berdiri sendiri seka- rang telah berdaja oepaja akan berkoempoel lagi dengan

J.J.

dan mendjadi hagian tjabang ,kita.

Ketiga: Keboctoehan bangsa kita djaeg~ dapat perhatian. Djikalau ada ketjelakaan atau hoeroe- hara jang membawa korban berpoeloeh-poeloeh atau beratoes-ratoes tjabang kita dengan lekas- Iekas mengelaearkan daja oepaja akan memberi

pertolongan.

Kepada badan-badan jang toedjoeannja akan menolong bangsa dan tanah air kita, kita djoega memberi sokongan dengan selwcat-koeat kita,

Penting dan ringkas kita semata-mata tiada memboeta toeli terhadap kcpada keboetoehan .bangsa kita seoemoemnja.

Ke-empat: Di dalam kalangan ].]. sendiri tja- bang Madioen tiada mengetjewakan. Hampir pada tiap-tiap Congres, tjabang Madioen mcngirimkan elftal sepak raga, wakil-wakil athletiek, boeah pe- kerdjaannja meisjeskring, d.l.I.

Menetapi besluit Congres tjabang Madioen telah toeroet mengadakan afdeelingen conferentic di Solo, jang telah dikoendjoengi oleh tjabang-tja- bang Solo, Salatiga, Madioen dan Semarang.

Oleh Pengoeroes Besar tjabang kita tertjatjat sebagai salah satoenja tjabang jang baik keada- annja.

Kelirna: Sedjak tahaen jang telah !aloe tjab'ang kita mempoenjai Onderwijscursus, jang dapat memberi peladjaran bahasa-bahasa Belan'da dan Melajoe kepada orang-orang toea atau moeda, anggauta atau tidak. Pada waktoe ini soectah mempoenjai kira-kira 60 orang moerid.

Kcenarn: Sedjak tahocn jang telah !aloe tja- bang kita mempoenjai ra·dvinderij, jang mendidik anak-anak kita soepaja dikernoedian hari menclja- di orang-orang jang practisch dan sangat bergoena pada tanah air kiia. ,

Ketoedjoeh: Tjabang Madioen cljoega menga- dakan Studiefondscommissie, j ang berdaj a oepaj a oentoek menjokong Stucliefonds kita di Betawi.

Kedelapan: Dan lagi clitjabang kita a da se- ooeah badan Comrema (Commissie Rec!actie Ma- dioen) j ang memberi pertolongan kepada Redactie

J.J.

^{d1 Bl>f} wi). (11i l> IHI llll'll1li Ii kC'<i n anggauta-anggaufanja ue1~to k mcrnbocnt k<tra- 11gan-kar ngan jang boICh dirnoeat di oerat kabar kit a.

K es2mbilan:

J.

J. sclamanj a bc·rdasar kdiang- saan dan menoedjoe kepersatoean.

Djoega tjabang Madioen berdaja ocpaja oentoek menegoehkan keroekoenan dan 1 ernsaau kehanrr- saan dt.:r g:in mendirikan ;ebueah bad an bcrna1~a .,Persatoean 1\\adioen". Ini badan toedjoeannja akan rncnegoehkan pcrgaocl<1n nn im a segala perh.- perh. pemoeda-pcmoeda Indonesia di Madioen.

Sedikit hari lagi baclan ini akan siap berdirinja dan akan tnempoenjai pcngoeroes sendiri,

Hidoepnja pcrh. kita tjabang Madioen saja oempamakan sebagai hidoepnja orang biasa. Soe- dah ten toe orang hido p bia1 pc.en sato~ doea kali d~pat pc~jakit. ~egitoe djoegalah halnja tjabang k1ta. SedJak dan permoelaan sampai 1923 keada- annja berta1.nbah-tarnbah _baik; anggotanja ber- tambah ban3ak, actienja bertambah keras. Akan t~ta~i n~oelai 1923 sampai 1926 keadaannja men- dJ a~1 djelek, anggauta biasa jang tadinja Jebih dan 1.00 orang, hanja ketinggalan 27 orang, kasnj a harh~tr ko~ong. Moelai tahoen 1926

J.J.

tjabang Mad1oe11 h1doep poela, anggotanja naik djacli 120, pada waktoe ini anggotanja ada lebih dari 180 orang. Kasnja gemoek, hingga pada tahoen j.t.I.

~an pada ini malam dapat mengadakan P.erajaan hdak dengan menarik bijdrage sekepeng dioea- poen.

Toean-toean dan Saudara-saudara.

Menilik kemadjoeannja perh. kita, kita haroes- lah senantiasa bekcrdja. Pada zaman sekarang soedah lajaknja kita hiboek .b.erdaja mentjari kc- rockoenan, <lan kesentosaan <.Ian mengoeatkan perasaan kebangsaan.

Dari itoe saja berpengharapan soedi apalah kira- nja toean-toean da.i1 saudara-saudara sekalian mcnoendj oekkan pertj in taann j a kepada tan ah air

~ita, tanah toempah darah kita. Didalam Congres Jang baroe !aloe ini ada orang n:engatakan, bahwa sebagai orang .Moslim jang ta' pertjaja kepada Kodin boleh diseboet orang kafir, begitoe djoega seorang Indonesier jang Hada bcrhati Indonesier sesoenggoehnja, artinja ta' mempoenjai semangat kebangsaan dan ta' menaroeh tjinta kepada tanah airnja, _boleh dikatakan djoega orang Indonesier

kafir. l

Jngatlah t.t. dan s.s., bahwa kita ini bergerak dan bekerdja boekannja boeat keperloean kita sen- diri, akan tetapi boeat keperloean oernoem. Dari itoe saja berseroe kepada· sekalian .bangsa kita:

Marilah kita bekerdja bersama-sama oentoek necrri

I b

kita, tanah kita, .bangsa kita, oentoek kemoeljaan tanah air kita.

S5!-!da.ra-saudarakoc anggauta j.J~ Kam0e S<."-

kalian soedah th.oe, bahwa keaclaannja tjabang kita pada waktoe-¹1i-ada baik. Inilah berarti, bah- wa kamoe haroes bekectja jang lebih .baik, Jebih banjak dan lebih koeat.

Kawan-kawan kita jang tea-toea soedah 111e- noenggoe kedatenganmoe sehgai pemoeda-pe- moeda jang mengarti kewadjib;mja. Ra'jat kita menantikan kamoe sebagai penendjoek djalrin, sebagai pemimpin dengan arti soaik-baiknja.

Hai, saudara-saudarakoe jar~ oeloem djadi anggota

J.J.

!

Soedahkah kamoe sadar, bahwa ¹'M'f sekarang ini hidoep didalam zaman peroebahan, zarm.l kc- madjoean? Pemoeda-pemoeda .baik lelaki a~.u

perempoean sekarang ramai-ramai membitj arakan so'al-so'al kebangsaan dikalangan perh. kita.

Mengapakah kamoe rnasih djoega ketinggalan?

Kctahoeilah, bahwa segala pemoeda-pemoeda mempoenjai kewadjiban, jaitoe mendjoendjoeng bangsa dan fanah airnja, dau soedah sepatoetnja- Jah, bahwa kamoe diocga menetapi kewadji.ban- moe itoe.

Dimanakah saudara-saudara dari Normaal- school sekarang, jang dahoeloe keiihatan amat giat-giat? Kamoe sekalian jang di kemoedian llari mendjadi pendidik anak-anak kita, soedah seha- roesnja, bahwa kamoe mengetal!oei pergerakan pemoeda-pemocda zaman sekarang. Begitoe djoe- ga saudara-saudara poetera dan poeteri <lari Mtilo jang Jain-lainnja, kita harap Ujangau ajal lagi.

Kedatan anmoe sekalian senantiasa kita har- gakan.

Boeat saudar a-sau·dara poeteri-pocteri ilari Huishoudschool kita ingin memberi nasihat kepa- danja begini: ,,De staat kan niet stij gen boven

't peil, waarop zijn vrouwen staan··. Tahoekah kamoe, saudara-saudara, bahwa nasibnja kaoem perempoean kita beloem .boleh dibilang begitoe baik? O!eh karena itoe: toencljoekkanlah bahwa kamoe djoega maoe bekerdja, dan mernpoenjai kasih sajang kepada bangsa dan tanah airmoe!

Dengarkanlah perkata1innja R. A. Kartini: ,,Ons rian is om altijd bij elkaar te blijven en met elkaar samen te arbeiden a211 ons gemeenschappelijk doe!:

de beschaving van ons volk!" Begitoelah R. A.

Kartini soedah harapkan, soepaja kita berkoem- poel dan bekerdja bersama-sama ocntoek men- djaengdjoeng deradjat ra'jat kita.

Saudara-saudara, ambillah teladan pahla-..van kita ini, dan kerdj akanlah angan-angan jang 111oe- Iia ini. Jong-Java senantiasa menghargai akan keclatanganmoe. Djanganlah ka111oe menjcmboenji- kan diri sahadja. Hilangkanlah ketakoetanmoe1

1arilah kih lkke1 lja oersama-sama ⁰ nlo k oang-

sa dan tanah air kita.

Begitoe djoega kepada kaoem toea kita disiui1 saja atas nama j.j. berseroe dengan sangat soedi , apalah kiranja toean-toean kaoem toea toerod memperhatikan keboetoehan perhimpoenan kita, dengan memtjaharikan ichtiar. mcmberi nasehat dan memberi pertolongan. Berilah akan segala pemoeda-pemoeda kesempatan ocntock toeroet bekerdja dikalangan pergerakan pemoeda-pemoe- da; perasaan kcbangsaan semangkin tegoeh toem- boehnja disanoebari kita, gelombangnja ta' dapat tertahan lagi. Dari itoe: Sokonglah, sokonglah akan pergerakana kita !

Toean-toean dan Saudara-saudara.

Sekarang saja soedah sampai pada pcngabisan pembitjaraan saia. Boeat penoetocp kab saja se- kali lagi berseroe kepada saudara-samiara pemoe- da-pemoeda: sadarlah, sadarlah !

Kita semoea jakin clan pertjaja, bahwa 15esok pagi hari poekoel cnam Matahari akan terbit poela.

Begitoe besar djoega kepertjajaan kita, bahwa di kemoedian hari tjita-tjita kita akan tertjapai. Dari itoe saudara-saudara bangoenlah, bangoenlah dari tidoermoe dan ikoetlah kita menoedjoe ke ,,Indonesia-Raja".

HAL PENDJDIKAN (OPVOEDINO).

Tiada selang lama ini di-Puerworeujo diadakan vergadering Mohammadijah, jang dikoendjoengi oleh orang banjak. Lain dari pada Igama Islam, jang- dibitjar akan diperapatan itoe ialah ha! penga- djaran ~ ondemijs) dan pendidikan. Betoellah keperloean orang jang soedah ternjata penting dan be. ar faedahnja. Di sitoe ha! ini dikatakan dengan pandjang lebar, goena dan keadaannja di-Indone-

ia, jang masih banjak dari pendoelloeknja jang beloem dapat menoelis Lian mernbatja.

Toean jang berpidato itoe amat soesah hatinja, djika ia memandang pendidikan kanak-kanak za- man sekara11g. Ta terpaksa hendak rnenangis djika melihat keadaan disekolahan dengan internaat, oempama: Mosviba, K\\'eekschool, Normaalschool dan H.K.S. Bagaimanakah pendidikan disitoe itoe?

Scc!ang moerid-moeridnja dari roemah tiada per- nah makan memakai semiut:i< dan garpoe, maka

di~ckolahan moerid-moerid itoe haroes memper- goenakan perkakas itoe. 1 empat tidoer soedah tersedia, djoebin telah ada jang menjapoekan, tem- pat mandi teroes berisi air, dinding-clinding soedah ada sendiri jang mengapoerkan, pendek perkataan1 kanak-kanak itoe hidoepnja seperti anak radja

I k.

Pada pemandangan toean jang

membitjarakar~

~1.ll ini, ka11ak-kanak zaman ekarang seperti kena tjr;... .

tau

ga(lj.'.'. ,~ir-iti"~~. ~~~.'.!..

oelah & ba nja ia tcrp.ik a hendak menangis.

ka mereka itoe kel&k o I cllJ keloear dari seko- '.,h.annja clan soedah men:tjahari nasinja sendiri,

ta' maoe lagi meni·nggalkan adat jang soe- . "nnja itoe. Sedang gadjihnja hanja

ia SP;!'J..:ni orang hartawan sahadja.

<an Jebih banjak dari pada jang .;hirnja mereka itoe ctj atoeh ketangan Ja. Oetangnja makin lama makin

•mbah. Moralnja hilang lenjap, hidoep- adi sengsara. Itoelah achirnja kanak- _ ... ng mendapat pendidikan zaman sekarang.

,1an I Dj acli k1ta semoea akan menclj adi orang rniskin. 'Adjaib, boekan? Toean jang saja katakan itoe mernpoenjai pendidikan sendiri. Jang dioem- pamakan jaitoe moerid-rnoerid Kweekschool Mo- hammadiah. Moerid-moerid sekolahan ini haroes mentjoetji pakaiannja sendiri menjapoe djoega sendiri, dan lain-lainnja semo~a dikercljakan sen- diri.. Barang kali badjoe dan kainnja djoega dite- noennja sendiri ! Toean me mint a, soepaja moerid- moeridnja berpakaian jang biasa sahadja. Badjoe boeka dihitoengkan pada perhiasan badan. Djika makan, tiada seka\i-kali boleh · mempergoenakan sendoek dan garpoe, soedah tjoekoep .dengan tangan sahadj a.

Pada pengirakoe toean beloen pernah melihat keadaan di-Kweekschool biasa. Sipenoelis djoega dari K'veekschool, dan disitoe moerid-moerid djoe- ga mentjoetji pakaiannja sendiri. ketjoeali pakaian oentoek masoek kesekolah. Seminggoe satoe kali djocbin kamar-kamar dibersihkan dengan air, jang haroes kita kerdjakan sendiri. Akan tetapi makan, kita haroes rnemakai sendoek clan garpoe. Men- dj adi tcrrnandjalah kita? Sekali-kali tidak ! Toean

boleh menjatakan sendiri keadaan saudarakoe goeroe-goeroe jang bekerdja didesa-desa.

Adapoen pendidikan ini sekali-kali tiada ^mem- permandjakan kanak-kanak. Pada sepandjang pengetahoeankoe, segala orang haroes mempoenjai angan-angan. Djika .orang tiada pernah melihat keadaan baroe itoe1 nistjaja ta' dapat toemboehlah angan-angannja. Maka angcm-angan inilah jang memaksa orang soepaja tekerdja. Apabila kita tiada mempoenjai pengharapan, nistjaja kita masih memakai tjawat, dan beroemah dirimboe, seperti keadaan orang Papoeah pada zaman sekarang.

Barang kali jang mempoenjai sepeda atau montor hanja orang Asing sahadja. Tiap-tiap orang haroes memboeat atau mengadakan keperloeannja sendiri?

Dapatlah kita memperkerdjakan permintaan ini?

Segala orang haroes menoeroet keadaan zaman.

Oahoeloe semoea poleh dikerdjakan sendiri dengan

larnfot laoe1i. ,Q1ang ma ·i11 me1111 oeujai lfanj«k waktoe. Kakt'kkoc, 'dj ika bepergian ten toe oer ..

djalan sahadja, rneskipoen pe1cljalaua11 ,d11ri Soe- rabaia ke-Betawi. Djika seka1 ang, pad a za11rnn sekarang ini, masih ada ourng 'eperti kakekkoe itoc, nistjaja potretnja dimoeatk,1n di-Pandjipoes- taka <ltau Kcc.ljawen, dari sebab ia dip;mdang ke- elokan doenia.

Pada zaman sekarang sernoca haroes dikerdja- kan tlcng<tn tjepat. Orang ta· mempoenjai waktoe lagi. Orang Inggris mernpoenjai pu·ihahasa: Wak-"

toe itoe oeang. Bandingkanlah toekang tenoen didesa ckngan pembesar pabrik tenoen. Dari sebaB dipabrik ini dalam schnrinjci beratocs-ratoes kodi kain jang clitenocnnja, maka pcmbesar pabrik itoe lcbih kaja dari si toekang tenoen diclesa, soeng- goehpoen pcrbocatannja lcbih koeat dari pada perboeatan pabrik itoe.

Bcgitoe djoega kita djoega haroes dapat mem- bahagi waktoe kita. Djika semoea pekercljaan har0es dikerclj akan oleh seorang sahadj a, koekirn angan-angan Indonesia akan hilang lenjap. Er

moet arbeidsl'erdeeling zijn.

\Vassalam:

Saudara toean-toean, ONOY.

CONORES JAVA-INSTITUUT 1919-1929.

Beschermheer van het Cong; es:

Z. H. PAKOEBOEW ANA X, $oesoeho\Cna11 van SOERAKARTA.

Voorloopig Programma

. Van het Con gr es ter gelegenhcid 'an het tienj a- ng bestaan van het jal'a-Jnstitwzt te !louden van 27 tot en met 29 December 1929 in de Kepatihan

Mangkoenagaran te Soerakarta,

1/rijdag 27 December 1929: D uur ^11.111. Bifen- komst van de congressisten in de Koesoemajoedan tc Soerakarta, ter onderlinge kennismaking.

Welkomstwoord van den Voorzitte1 van het Comite van ontvangst, K.P.H. Koesoemajoecla.

9 uur 30 min. Wireng, aangLl>oden door

z.

H.

Pakoe Boewana, Soesoehoenan van So;.>rakarta.

Zaterdag 28 December 1929: 9 uur v.m. Ope- ning van het Congres in de l\.apatihan Mangkoe- nagaran te Soekarta door den Voorzitter rnn het Java-Instituut Prof. Dr. R. A. Hoe ein Djaja- diningrat.

9 uur 30 min. - 1 uur. Inleidingen en ciebat betreffende ,,Oostersch. Letterkundig Hooger On- denvijs".

Praeadviseur: Dr. 0. W. j. Drewes, Dr. S. j.

- ⁾

Ess,,· ^{n \ " ~} ,..,.; "".., 1 u r R.. 1 ~~~<'I I ,i .,,

\'..-I, 1 • n. J"1.. 0vvJ1.Auu, A-I• ""n IJC1.\:eV ... ^l ::>\..!! \ .. •·~;,-

barawa), Mr. R. Hadi.

5 uur n.m. - 7 uur 11.111. B0zoek aan hct lv\u- scum alwaar o.a. een tentoo11slelling Yan oud en

rnoclerne goud en zilverwerk i te bezichtigen; thee in den Sriwedari.

7 uur 30 - 8' uur 30. Lezing over: , Land en Volk van Bali" (met film) ^c\001 T j o korde Ode Rake Soekav1;ati, in de Kapatihan Mangkoenagaran.

Zondag 29 December 1929: 9 uur v.111. Voort- zetting van de bespreking van het onderwerp:

,,Oostersch Letterkundig Hooger Onderwijs'' en lezing over de noodzakclijkheid 1·an ambachts- efl kunstnijrerheidsonderzoek door Ir. Thomas Kar- sten. Sluiting van het Congres in de Kapatihan Mangkoenagaran.

9 uur 11.m. Wajang-wong, in de Astana .Mang- koenagaran, aangeboden door Pangeran Adipati Aria Manggkoenagara VII, Hoofd van het Mang- kocnagaransche Huis.

Leden van de vereenigingen: ,,De Regenten- bond", ,,Prijajibond", .,Saba-Karti''; ,.Boecli Oeta- ma' ', van een der ,,Indonesis..:he Studieclubs "., .,P.N.r.'·, Jav. Kunstvereenigingen: ,,Krida jatma- ka'', ,,Krida Beksa Wirama", .,Mardi Beksa Irama"

en ,,Langeuswara", van ,,P .0. H.B.", ,,Pasoendan", ,,Jong-Java", ·,,Pemoeda Indonesia'', of zij die stu- deeren aan een cler Middelbare clan we! Hooge- scholen, kunnen een redudiekaart

a f

5,.- beko-

men, recht gevende om het Congres en alle fesfi- viteiten bij te wonen. Bedrag vooraf per postwissel in te zenclen.

Niet !eden kunnen voor

f

12.50 (twaaH gulden vijftig cent) een congreskaart bekomcn, die recln gceft op vrijen toegang tot het congres en de feest- avonclen.

TUBERCULOSE.

...

_{' .}

Als ik hier wat over de tuberculose neerpen ge- schiedt dat niet met de bedocling om mijn hersens van overtollige wijshcid te ont!asten maar om mijn mecleleden en andere menschen wat mcer van deze gevaarlijke ziekte te latcn wetcn. Want ik ben tot de overtuiging gekomen, dat er over deze ziekte, de tuberculose, onder het groote publiek een schrik- wekkende onwetendheid heerscht. Des te schrik- wekkender, omdat de tuberculose, rneer bekend onde,r lie naam tering, die haar gevaarlijkste vorm, omdat zij, door niet epidernisch op te treden de hoecle cloet zijn. Volgens bercktningcn maakt de mens<.:hen niet doet opschrikken en hen op hun

~--~---..----~--"-'~--~~---~

DaQ~~~~~ a~a~~~~~aD

U Besfell ~

I

^Uwe

^bi~nen-

en buitenlandsche Tijd-

I

II schnften en Boekwerken bij de

D

~ Al6[M. WfHNSCff4PPHIJK£ IMPORJ 80fKH4NOH !

~ ]. P. REGNIER ^& Co. ~

~

Djamboelaan

29,

Telef.

559 WI. D Q W

e

I

^t e v r e

d

e n.

a

a·

^1'

xa GRuimek

vodo~raad

bloeken op :

~U

II enees un ig

Pharmaceutisch · gebied

a Rechtsg~leerdheid D

~

Staatsrecht en T echnische W er ken enz.

~

~

Origineele prijzen, slechts D

U verhoog<l met porto. a

B~~~~~~~~~a~~~a~~~B

tubcrculose per jaar meer slachtoffers 'dan eenig ander ziekte. En toch wordcn andere ziekten meer gev1 eesd dan de tuoerculose. omdat ze zoo plotscling in groote hoeveelheid optreden of omdat

ZL' de menschen in hun zwakste zijde aantasten,

nl. in lnm ijclclheid. Want vrnt is het anders als de menschen als de dood zoo bang zijn voor de lepra, 'vYaar\'an bekend is dat ze niet direkt tot de dood kan leiden; neen, het is de afschuw die de menschen vervult allecn reeds bij hct denken aan de verminkingen die de lcpra aan hun mooi Jichaam te weeg kan brengen.

De tuberculose is zoo gevaarlijk omdat de besmetting zoo ongemerkt gaat. Een ieder staat aan besmetting bloot omdat de meeste Iijclers nog frank en vrij rondloopen zoodoenc.le door hun niezen en hoesen in het rond overal ziektekiemen deponeerend. Want weet Iezers en lezeressen clat de meeste tuberculoselijders zich niet in het hos- pitaal laten opnemen, omdat zc Lich niet ziek ge- noeg daarvoor gevoelen en ook op grond van de bekenclc en zeer vaak ongegronde afkeer met al wat ^met de dokter in verband staat. Als zij ^zich laten opnemen is het meestal reeds telaat; dat wordt dan mcestal pas gedaan als ze bij alle moge- lijke huis - en kampoengmiddeltjes geen baat meer kunnen vinden. Ze hopcn dan nog op een kans, dat de westersch gesahoolde geneesheer hen kan geneezen. Maar ze beseffen niet clat zij de gunstigste tijd om hun ziekte met succes aan te pakken reeds voorbij is; de r tuberculose is nl. geen absoluut ongeneeslijke ziekte; indien maar tijdig

~enoeg ingegrepen kan men haar wel 'de baas blij- ven1 dat bewijzen ook c\e menscnen die, hoewel

met de ziektekiemen besmet nog gezond en wel rondloopen; dat komt omdat hun verweerkrachten zoo sterk zijn dat ze de binnengedrongen ziekte- kicmen in de verbitterd gevoercle strijd de baas zijn gebleven.

Maar laat ik de zaak niet vooruitloopen.

Om te beginnen \vii ik hier slechts even naar

\·ooren brengen de verwekkers van de tube:-culose en enkele van hun bclangrijke eigenschappen, be- Iangrijk in vcrbancl met de vcrspreiding van ck kiemen en de kans op besmetting 1daarmee.

Zooals de meesten van de )lezers reeds wcten ,,·orden vele ziekten verwekt door zeer kleine orga- nismen clie zoowat op de laagste trap van besch::;- ving staan.

Ik Jaat nu in het midden of deze micro-organ'.s- llten planten of dieren zijn of een tusschenvorm, c.lat doct hier niets ter zake. Van belang is, dat deze rnicroorganismen zeer machtig zijn; door hun

l leinhcid en door hun groat getal.

Ze kunnen nl. het lichaam van de menschen zeer makkelijk binnendringen en door hun zeer sne!le voortplanting, wat gebeurt door cleeling, kunnen ze zich tegen de verweerskrachten van het lichaam vercledigen. Nu, de vcrwekkeker \'an de tubercu!ose is de tuberkelbacil.

Gewoonlijk dringen deze bacillcn het mrnsche- lij k lochaam binnen langs de longen; ze zweven in het dagelijksche lcvcn vrij in de lucht rond dank zij hun kleine massa waardoor de zwaartckracht gcen vat op hen kan hebben. Hoc komen ze ech- tcr in cle lucht, zoudt U kunnen vragen. Heel een- voudig, omdat ze in de lucht gestooten warden door de luberculose lijders; cle meestcn er van toch lijden aan hun longen, hebben eeuwig hoest. geven

\\'at op; bij elke hoest-, niesstoot, zelfs spreekl.Je- wcging wordt met min of meer kracht lucht uit clc longcn gestooten. Met d~ze Juchtstroom nu ·gaat wat slijm van de luchtwegen mee en dcze slijmdrup- peltjes zijn ten deele zoo klein dat ze geruirnen tijd in de lucht kunnen blijven zweven en aan die slij mdruppcltj cs zitten nu de tuberculosebacillen.

Als nu net iemand in de nabijheicl van zoo'n hoestende of niezende lijder zich · bevindt, Jiefat vlak voor hem, haalt hij met vrij groote zdcerheid met elke ademhaling de tuberkelbacillen bevatten- de slijmdruppels binnen. En nu hangt het maar

van verschillende factoren af, of de persoon in kwestic de tuberculose te pakken zal krijgen. ls het een .krachtirr individu, clwz. met cen krachfig

b '

gcstel, dan zal zijn verdediging het we! van de bacillen winnen en hij blijft gewncl. Is het echter

vao lllli ui! en zwc1k pcrsoo11, dah heeft hij gn1ote

kru1, dat hij 1jn kl •inc I elage.i s 11ie! U fJ,1a kan

warden ?.< vdat ^hij zkk wordt. \'ooral ^de longen zijn ltet, die het meest van de oacillen te verdu~en hebb1:11. De man echter melt zich nog niet zoo

zi~k dat hij ziL h genoudzaakt ziet het lied te hou- de11; hij loopt nog rond als ieder ande1 en draagt zoodoendc bij tot het ver'dcr verspreiden van de tubc1 cu lose en tot het in stand houdcn van de soort,

"<lll de tubcrkelbadJ bcdoel ik., want zoo'n persoon

is even gocd tubcrculcus hoestij en niest bacilleu in hct rond en schept steeds nicmve infectiekansen.

Nid allcen de zwakkcn van gestel zijn het die voor de tubcrculoseinfedie gevoelig lilij ken; ook ge

st.:~rken valen ten offer indien zij zich maar lang genoeg aan besmetting blootstellen. Want tegen

de herhaaldelijk uitgevoercle aanvallen van zijn kleine vij anden is zijn lichaam tenslottc ook niet bcstand.

Niet altijd echter oevindt zich iemand in 'Cle onmiddellijkc nabijheid van een niezende ^of hoes- tende tuberculoselijder, wat gebcur[ er dan met de verderf brengende bacillen. De meeste micro-orga- nismcn zijn niet bestand tcgen uitdrogen en de invloed van direct zonlicht; in zulke omstandig- heclcn gekomen gaan zij zoo vlug mogelij k dood.

Niet echtcr de tttbcm1losebacillcn. Deze micro- wezentjcs beschikken over bijzonders eigenschap- pcn, waardoor zij in staat iijn zich met goed ge- volg tegcn ae fatale invJoe·d van uitdroging en direct zonlicht kunnen verzeten; zoo kttnnen de bacillen het maandenlang, uithouden.

Juist hierom zijn ze zoo gevaarlijk, want worden ze met de lucht ingeademd, clan kunnen ze dank zij hun groot uithoudingsvermogen zich in het men- schelijk lichaam vermenigvulctigen en· de mensch ziek maken, indien deze ahw. voor de tuberculose voorbeschikt is, ^bv. vanwege zijn lichaamsbouw.

Boven heb ik reeds vermeld welk en gevaar het onverschillig hoesten en niezen in het rond voor

de gemeenschap oplevert; ook amlere menschelijke gewoonten zijn niet minder gevaarlijk en verdienen evengoed uit de wereld te wore.ten gebancl. Ook het spuwen op de grond is gevaarlijk; spuwt J)v.

een lijder op de grond, dan doen vcle tuberkel- bacillen deze buitenlandsche reis gratis mee.

Na eenige tijd droogt het opgegeven slijm uit maar de bacillen blijven in leven door de wind of door een passeerende auto wordt het stof opge- jaagd terwijl de bacillen dank zij hun gewicht ook weer mee de lucht ingaan. Zoo kunnen zij ook door de mensch ingeademd worden en aanlei- cling geven tot ziek worden. In het .bovcnstaande hoop ik de Iezers reeds voldoende de gevaren aan hct hoesten, niezen en spuwen verbonden, te heb- bcn duidelijk gemaakt..

lk zal niet ingaan op de veranderingen in ₁het rncnschelij k lichaam, die c.loor ,(te · baciiten ziJn ~ie­

weeggebracht; anders loop ik de kans door meer c.l:lartoe bevoegden op de vingers te worclen getikt, indien ik claarbij blunders sla. En het is ook nog de vraag of het hier in ons geval \\el nooclig is;

ik volsta met de meclecleeling dat clc longen in

\ erre\veg de meeste gevallen het meest ziju aan- gctas t. In erge gevallen, de zg. tering vreten de hacillcn groote holten in de longen, zoodat soms zoo'n long bijna geheel vernietigd ,is. De longen teren dan weg en met de ₁iongen ook de lijder.

De Jongtering is van belang omdat ₁daarbij zeer gcmakkelijk slijm en bacillen worden uitgehoest.

111 verband met het bovenstaamle begrijpt de lezer we! welke de maatregelen zij 11, waarmee zij zich tegen deze kleine belagers kunnen bescher- men. Deze maatregelen gaan in hoofdzaak tegen

henzelf, want door na te laten war gevaar .zou kunnen opleveren voor de gemeenschap, voorkomt men ook de bcsmetting van zich zelf. Daarom moeten de Iezers en Jezeressen het niet als plagerij van de kant van de overheicl opvatten indien aan- geplakt staat dat het verboden is.op openbare ge- Jegenheden ~ spuwen.

lk wil hier nog speciaal de nadruk leggen op het gevaar dat de babys gedurig clreigt van de kant van lieve nichtjes en tantes; omdat deze bij hon bctuigingen van ingenomenheid met het jonge cling vaak alle voorzichtigheid uit het oog verliezen en n.h.w. baby beademen. Nu zijn jonge kinderen bui lengewoon gevoelig voor de tuberculose; hoe velen van deze aankomende wereldburgers zijn niet '1erloren alleen door tuberculose.

Tot slot mijn hoop dat ik wat heb mogcn biidra- gen aan ,cenig inzicht van het publiek wat .betreft tuhcrculose en haar gevaren en wat van belang is, dat

1 ik zoodoende de C. v. Reclactie aan wat copic heb mogen helpen.

Ue ES.

52.S?.. '1'252.5 .

Buniorenrubriel\

EEN ^BEETJE OESCHIEDENIS.

.Elk land, hoe klein ook, heeft zijn bijzondere held aan wien dat land veel te danken heeft. Ook bet kleine I erland heeft zij n 'eigen held. Voordat wij met deze held beginnen, willen wij eerst een kleinc geschiedenis geven van Ierland.

De geschiedenis van ferland is bitter en ellendig.