ଇକ�ୋସ ି ଷ୍ଟମ୍ ଆଧୋର ି ତ ବ ି ପର୍ଯ୍ୟୟ ବ ି ପଦ ହ୍ୋସ
ଅଭ୍ୟୋସ�ୋରୀଙ୍କ ପୋଇଁ ଏ� ହ୍ୟୋଣ୍ଡବ ୁ �୍
କ�ୋ�ୋ�୍ ଆଡମ ି ନ ି କ୍ରେସନ୍ ର କ�ରୋ�ୋ ପ୍ରତ ି ଷ୍ୋନ
ମ ି ଳ ି ତ ଜୋତ ି ସଂଘର ପର ି କବଶ କପ୍ରୋଗ୍ୋମ
ଇକ�ୋସ ି ଷ୍ଟମ୍ ଆଧୋର ି ତ ବ ି ପର୍ଯ୍ୟୟ ବ ି ପଦ ହ୍ୋସ
ଅଭ୍ୟୋସ�ୋରୀଙ୍କ ପୋଇଁ ଏ� ହ୍ୟୋଣ୍ଡବ ୁ �୍
କ�ୋ�ୋ�୍ ଆଡମ ି ନ ି କ୍ରେସନ୍ ର କ�ରୋ�ୋ ପ୍ରତ ି ଷ୍ୋନ ମ ି ଳ ି ତ ଜୋତ ି ସଂଘର ପର ି କବଶ କପ୍ରୋଗ୍ୋମ
ଜ ୁ �ୋଇ 2022
ଇକ�ୋସିଷ୍ଟମ୍ ଆଧୋରିତ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ବିପଦ ହ୍ୋସ | ଅଭ୍ୟୋସ�ୋରୀଙ୍କ ପୋଇଁ ଏ� ହ୍ୟୋଣ୍ଡବୁ�୍ | ମୁଖ୍ୟ ସମ୍ୋଦ�
ଡ. ଜୟ ଆନନ୍ଦ ଏଲାମନ୍ | ସମ୍ୋଦ�
ଡ. ମମାନ ମମାନିଶ ମଜାମେ | ଶ୍ରୀମତରୀ ମନହା ମରିୟମ୍ କୁରିଆନ୍ | ସଂଗଠିତ
ଶ୍ରୀମତରୀ ଦ୍ର୍ୟଶର୍ୟା ବିଶ୍ଵାନ | ଶ୍ରୀମତରୀ ଗରୀଥୁ ଏମ.ଜି | କରୋଗଦୋନ�ୋରୀ
ଡ.ହରି କୁମାର | ଶ୍ରୀ ଶ୍ରୀରାମ ଏ।
ଶ୍ରୀ ବିମନାଦ କୁମାର େି।
ଶ୍ରୀମତରୀ ଆଦିତରୀ ଆନ୍ା େୁମଶଲ | ଶ୍ରୀମତରୀ ମରନୁ ମେରିୟାନ୍ | ଶ୍ରୀମତରୀ ୋରନିଆ ଏେ୍।
ଶ୍ରୀ ଆବି େି.ଗରୀବାମ୍ଘେମେ | ଶ୍ରୀମତରୀ ଟ୍
ିଙ୍କଲ୍ ଟମ୍ | ଡ.େଞ୍ଜୟ ମଦବମକାଟ୍ଟ | କେ-ଆଉଟ୍ ଏବଂ ଡିଜୋଇନ୍
ଶ୍ରୀ ଅଭିରାମ ମକ ଟି ମକ | ଦୃଷ୍ଟୋନ୍ତ
ଶ୍ରୀମତରୀ ଟିନା ପାମଡେ | ପ୍ର�ୋଶ�
ମକରଳ ଇନଷ୍ିେୁର୍ୟଟ୍ ଅଫ୍ ମଲାକାଲ୍ ଆଡମିନିମ୍ରେେନ୍ | ମୁଲାମୁକୁନାଥକବୂ, ଥ୍ରୀେ୍ସୁର – ୬୮୦୫୮୧
ମଫାନ୍: ୦୪୮୭- ୨୨୦୭୦୦୦ (ଅଫିେ୍) | | ଇ-ମମଲ୍: [email protected] | ମେବୋଇଟ୍: http // www.kila.ac.in
ମୁଦ୍ିତ
ଗ୍ାମଲକ୍ଷରୀ ମୁଦ୍ାଲାୟମ୍ |
ବିଭିନ୍ ଉତ୍ସରୁ ମୂଳ େିତ୍ରଗୁଡିକରୁ େିତ୍ରଗୁଡିକ େଂଗୃହିତ କରାଯାଇଅଛି |
ମୂଳ ଫମଟାଗ୍ାଫ୍ ୟୁ ଏନ ଇ ପି ଏବଂ ମକ ଆଇ ଏଲ ଏ ର ଉତ୍ସରୁ ନିଆଯାଇଛି | ଅନର୍ୟାନର୍ୟ ଫମଟା- ଗୁଡିକ ମହାତ୍ା ଗାନ୍ରୀ ନମରଗା ରାଜର୍ୟ ମିଶନ - ମକରଳ ରୁ ନିଆଯାଇଛି
ଏହି ପ୍ରକାଶନ ମକରଳ ଇନଷ୍ିେୁର୍ୟଟ୍ ଅଫ୍ ମଲାକାଲ୍ ଆଡମିନିମ୍ରେେନ୍ (ମକ ଆଇ ଏଲ ଏ ର) କୁ
ସ୍ରୀକୃତି େହିତ ଶିକ୍ାଗତ କିମ୍ା ଅଣ ଲାଭ ମେବା ପାଇଁ େମ୍ୂର୍ଘେ କିମ୍ା ଆଂଶିକ ଏବଂ ମଯକ ମକାଣେି
ରୂପମର ପୁନ ପ୍ରକାଶିତ ମହାଇପାମର |
ମିଳିତ ଜାତିେଂ୍ର ପରିମବଶ କାଯଘେର୍ୟକ୍ରମର ମବୈଷୟିକ େହାୟତା ଏବଂ ୟୁମରାପରୀୟ ଆମୟାଗର ଆଥଥିକ େହାୟତା େହିତ ଏହି ପ୍ରକାଶନ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଥିଲା | ଏହାର ବିଷୟବସ୍ତୁ ମହଉଛି ମକରଳ
ସଂକ୍ ି ପ୍ତ�ରଣ
AUEGS ଆୟାନକାଲରୀ େହରରୀ ନିଯୁକ୍ି ଗର୍ୟାମରଣ୍ି ମଯାଜନା |
CBNRRM େମ୍ପ୍ରଦାୟ-ଆଧାରିତ ପ୍ରାକୃତିକ ଉତ୍ସ ଏବଂ ବିପଦ ପରିୋଳନା | CBOs େମ୍ପ୍ରଦାୟ-ଆଧାରିତ େଂଗଠନଗୁଡିକ |
CCA ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ଘେନ ଆଡାମଟେେନ୍ | CSR କମପଘୋମରଟ୍ ୋମାଜିକ ଦାୟିତ୍। | CRZ ମକାଷ୍ାଲ୍ ମରଗୁମଲେନ୍ ମଜାନ୍ |
CVCA ଗୁରୁତର ଭାବମର ଦୁବଘେଳ ଉପକୂଳ ଅଞ୍ଚଳ | DRR ବିପଯଘେର୍ୟୟ ବିପଦ ହ୍ାେ |
EbA ଇମକାେିଷ୍ମ୍-ଆଧାରିତ ଆଡାମଟେେନ୍ |
Eco- DRR ଇମକାେିଷ୍ମ୍ ଆଧାରିତ ବିପଯଘେର୍ୟୟ ବିପଦ ହ୍ାେ | EEZ ଏକ୍ସକ୍ତୁେିଭ୍ ଇମକାମନାମିକ୍ ମଜାନ୍ |
EGS ମରାଜଗାର ଗର୍ୟାମରଣ୍ି ମଯାଜନା | GAD ଲିଙ୍ଗ ଏବଂ ବିକାଶ |
GCMs ୋଧାରଣ େକୁଘେମଲେନ୍ ମମଡଲ୍ | GIS ମଭୌଗଳିକ େୂେନା ପ୍ରଣାଳରୀ |
GPS ଜିପିଏେ୍ ମ୍ାବାଲ୍ ମପାଜିେନ୍ େିଷ୍ମ୍ | HTL ହାଇ ଟାଇଡ୍ ଲାଇନ୍ |
KILA Kerala Institute of Local Administration KILA ମକରଳ ସ୍ାନରୀୟ ପ୍ରଶାେନ
Mahatma Gandhi NREG ମହାତ୍ା ଗାନ୍ରୀ ଜାତରୀୟ ଗ୍ାମରୀଣ ନିଯୁକ୍ି ଗର୍ୟାମରଣ୍ି ଆକ୍ଟ, 2005 MGNREGS ମହାତ୍ା ଗାନ୍ରୀ ଜାତରୀୟ ଗ୍ାମରୀଣ ନିଯୁକ୍ି ଗର୍ୟାମରଣ୍ି ମଯାଜନା |
MIS ପରିୋଳନା େୂେନା ପ୍ରଣାଳରୀ | MoEF ପରିମବଶ ଏବଂ ଜଙ୍ଗଲ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ | NBS ପ୍ରକୃତି-ଆଧାରିତ େମାଧାନ |
NCZMA ଜାତରୀୟ ତଟବର୍ଘେରୀ ଅଞ୍ଚଳ ପରିୋଳନା ପ୍ରାଧିକରଣ |
NGOs ଅଣ-େରକାରରୀ େଂଗଠନ | NRM ପ୍ରାକୃତିକ ଉତ୍ସ ପରିୋଳନା | RCM ଆଞ୍ଚଳିକ ଜଳବାୟୁ ମମଡଲ୍ |
SCZMA ରାଜର୍ୟ ତଟବର୍ଘେରୀ ଅଞ୍ଚଳ ପରିୋଳନା ପ୍ରାଧିକରଣ | SDGs ସ୍ାୟରୀ ବିକାଶ ଲକ୍ର୍ୟ |
SHGs ସ୍ୟଂ େହାୟକ ମଗାଷ୍ରୀ |
SFDRR ବିପଯଘେର୍ୟୟ ବିପଦ ହ୍ାେ ପାଇଁ ମେଡୋଇ ମରେମୋକଘେ | TNA ତାଲିମ ଆବଶର୍ୟକତା ମୂଲର୍ୟାଙ୍କନ |
UNEP ମିଳିତ ଜାତିେଂ୍ର ପରିମବଶ କାଯଘେର୍ୟକ୍ରମ |
UNISD United Nations International Strategy for Disaster Reduction.
UNISD ବିପଯଘେର୍ୟୟ ହ୍ାେ ପାଇଁ ମିଳିତ ଜାତିେଂ୍ର ଆନ୍ତଜଘୋତରୀୟ ରଣନରୀତି |
ଉପକ୍ରମ
2013 ମର ମିଳିତ ଜାତିେଂ୍ର ପରିମବଶ କାଯଘେର୍ୟକ୍ରମ ଅଧରୀନମର ଆନ୍ତଜଘୋତରୀୟ ନରୀତିମର ଏକ ଧାରଣା
ଭାବମର ଇମକାେିଷ୍ମ୍ ଆଧାରିତ-ବିପଯଘେର୍ୟୟ ବିପଦ ହ୍ାେ (ଇମକା-ଡ।) ଇମକା-ଡ୍ର୍ ଇମକାେିଷ୍ମ୍
ଦ୍ାରା ଦିଆଯାଇଥିବା ପ୍ରାକୃତିକ ପ୍ରତିରକ୍ା ଉପମର ଅଧିକ ଧ୍ାନ ଦିଆଯାଇଛି ମଯମତମବମଳ େମ୍ପ୍ର- ଦାୟକୁ ୋହାଯର୍ୟମର ରମେ | ଭାରତମର , ଇମକା-ଡ୍ର୍ ପଦ୍ଧତିର ଗ୍ହଣ ପ୍ରାକୃତିକ ବିପଯଘେର୍ୟୟ ବିରୁଦ୍ଧମର
େମବଘୋଚ୍ଚ ପ୍ରତିରକ୍ା ବିକାଶ ପାଇଁ ନୂତନ ଯୁଗର ରଣନରୀତି ଏବଂ ପ୍ରଯୁକ୍ିବିଦର୍ୟା େହିତ ଇମକାେିଷ୍ମ୍
ବିଷୟମର ସ୍ାନରୀୟ ତଥା ପାରମ୍ାରିକ ଜ୍ାନକୁ ଏକ େୁମଯାଗ ପ୍ରଦାନ କମର | କିନ୍ତତୁ ୋମ୍ପ୍ରତିକ ବଷଘେଗୁଡି- କମର , ବର୍ଘେମାନର ବିକାଶ ପାରାଦରୀପର ଫଳାଫଳ ଭାବମର ପ୍ରାକୃତିକ ଇମକାେିଷ୍ମର ନଷ୍ ବିନାଶ ଇମକାେିଷ୍ମ୍, ଇମକାେିଷ୍ମ୍ ମେବା ତଥା ପ୍ରକୃତି େହିତ ଜ୍ାନ ଏବଂ େମ୍କଘେ ହରାଇବାକୁ ମଦଇଛି | ଏହା
େହିତ େମାନ୍ତରାଳ, ଇମକାେିଷ୍ମଗୁଡିକର େୁରକ୍ା ଏବଂ େଂରକ୍ଣ ପାଇଁ େରକାରରୀ ପଦମକ୍ପଗୁଡିକ ପ୍ରାୟତ ବହିଷ୍କୃତ ମହାଇଆେୁଛି, େଂରକ୍ଣ ପ୍ରକ୍ରିୟା େହିତ ସ୍ାନରୀୟ େମ୍ପ୍ରଦାୟକୁ ସ୍ାନିତ କରିଛି | ଇମକା- DRR ର େଂକଳ୍ପ ବ କଳ୍ପିକ ଭାବମର େମ୍ପ୍ରଦାୟକୁ ଇମକାେିଷ୍ମ୍ ଶାେନ ଦାୟିତ୍ୱମର ରମେ | ଆଜି ଭାରତମର , ସ୍ାନରୀୟ ପ୍ରଶାେନ େହିତ େମ୍ପ୍ରଦାୟମାମନ ନିଜକୁ ରକ୍ା କରିବା ପାଇଁ ଇମକାେିଷ୍- ମର େୁରକ୍ା ତଥା େଂରକ୍ଣର ଆହ୍ାନ ଗ୍ହଣ କରୁଛନ୍ତି। େମଗ୍ ମଦଶରୁ , ସ୍ାନରୀୟ ମଗାଷ୍ରୀ, େରକାରରୀ
େଂସ୍ା ଏବଂ ମବେରକାରରୀ େଂସ୍ା ଦ୍ାରା ନିଆଯାଇଥିବା ପ୍ରୟାେର ଅମନକ କାହାଣରୀ ଏବଂ େଫଳତାର କାହାଣରୀ ଅଛି | ଏଥିମଧ୍ରୁ ଅମନକଙ୍କର ଏକ ୍ନିଷ୍ ଯାଞ୍ଚ ଦଶଘୋଏ ମଯ ସ୍ାନରୀୟ ଭାବମର ଉପଲବ୍ଧ ପାଣ୍ି ଏବଂ ଉତ୍ସଗୁଡିକ େହିତ, ଏହିପରି ପ୍ରୟାେ ନିଶ୍ିତ ଭାବମର ମାପେୁପ ମହାଇପାରିବ ଏବଂ ଅଧିକ ଲାଭ ପାଇବାକୁ ମୁେର୍ୟମ୍ାତ ମହାଇପାରିବ |
ଏହି ହର୍ୟାଡେବୁକ୍ େମଗ୍ ମଦଶମର ଅଭର୍ୟାେକାରରୀଙ୍କୁ ମିଳିତ ନାଗରିକ େଂରେନା ଏବଂ ପ୍ରାକୃତିକ
େମ୍ଦ ପରିୋଳନା କାଯଘେର୍ୟର କିଛି ୋଧାରଣ ଉଦାହରଣ ଉପମର ଏକ ଭିର୍ିଭୂମି ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ
ଲକ୍ର୍ୟ ରେିଛି ଯାହା ଡିଜାଇନ୍ ଅଭର୍ୟାେ ଏବଂ ଅତର୍ୟାଧୁନିକ ଜ୍ାନମକୌଶଳ ବର୍ୟବହାରମର ଅଭର୍ୟାେକା- ରରୀଙ୍କୁ ୋହାଯର୍ୟ କରିବ | ଏହା ମଧ୍ ମହାତ୍ା ଗାନ୍ରୀ ଜାତରୀୟ ଗ୍ାମରୀଣ ଗର୍ୟାମରଣ୍ି ମରାଜଗାର ମଯାଜନା
(ମହାତ୍ା ଗାନ୍ରୀ ନମରଗା) ଏବଂ ଇମକା-ଡିଆରଆର ହସ୍ମକ୍ପ କାଯଘେର୍ୟକାରରୀ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରାକୃତିକ ଉତ୍ସ ପରିୋଳନା େହିତ ଜଡିତ ମଯାଜନାଗୁଡିକ ଉପମର କିପରି ମାଗଘେଦଶଘେନ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ।
ମିଳିତ ଜାତିେଂ୍ର ପରିମବଶ କାଯଘେର୍ୟକ୍ରମ (ୟୁଏନପି) େହଭାଗିତାମର ୟୁମରାପରୀୟ ଆମୟାଗର ଆଥଥିକ ଅନୁଦାନମର ଏହା ମକରଳ ଇନଷ୍ିେୁର୍ୟଟ୍ ଅଫ୍ ମଲାକାଲ୍ ଆଡମିନିମ୍ରେେନ୍ (କିଲା) ଦ୍ାରା ଏହି
ହର୍ୟାଡେବୁକ୍ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଛି।
ଡ.ଜୟ ଆନନ୍ଦ ଏଲାମନ୍
ମହାନିମଦ୍ଘେଶକ, (ମକ ଆଇ ଏଲ ଏ)
ବ ି ଷୟବସ୍ୁ
ପରିେୟ 12
ଜଳ େଂରକ୍ଣ େଂରେନା | 16
ରିଭର୍ ମରମଷ୍ାମରେନ୍ ମର ଇମକା- DRR 20
ପରିତର୍ୟକ୍ ପଥର େଣି ଗୁଡିକର ପୁନଃ ସ୍ାପନ | 24 ବିପଦମର ପବଘେତ ଏବଂ ଇ ମକା ବିପଯଘେର୍ୟୟ ବିପଦ ହ୍ାେ | 30 ମାମଙ୍ଗ୍ାଭେ୍ ଦ୍ଵାରା ମକାଷ୍ାଲ୍ େୁରକ୍ା | 36 ଇମକା- ବିପଯଘେର୍ୟୟ ବିପଦ ହ୍ାେ ପ୍ରକଳ୍ପ ବର୍ୟବସ୍ାପନା 40
ଉପେଂହାର 43
ଶତାବ୍ରୀ ଧରି ବିପଯଘେର୍ୟୟ ବିପଦ ହ୍ାେ (DRR) ମର ଇମକାେିଷ୍ମ ଏକ ପ୍ରମୁେ
ଭୂମିକା ଗ୍ହଣ କରିଛି | ଇମକାେିଷ୍ମ-ଆଧାରିତ ବିପଯଘେର୍ୟୟ ବିପଦ ହ୍ାେ
(ଇମକା- DRR) ବର୍ଘେମାନ ବିପଯଘେର୍ୟୟ-ବିପଦକୁ ହ୍ାେ କରିବା ଏବଂ ପରିମବଶ
େଂରକ୍ଣମର ନିମୟାଜିତ େମ୍ପ୍ରଦାୟ ଦ୍ାରା ଭଲ ଭାବମର ସ୍ରୀକୃତିପ୍ରାପ୍ତ | ଇମକା- DRR ମହଉଛି ୋମଗ୍ିକ ଏବଂ ସ୍ାୟରୀ ପଦ୍ଧତିର ବର୍ୟବହାର ଯାହା
ଜଳବାୟୁ େମ୍ନ୍ରୀୟ ପ୍ରଭାବ ଏବଂ ବିପଯଘେର୍ୟୟର ବିପଦକୁ ପରିୋଳନା କରିବା
ପାଇଁ ମଜୈବ ବିବିଧତା, ଇମକାେିଷ୍ମ୍ କାଯଘେର୍ୟ ଏବଂ ମେବା ବର୍ୟବହାର କରିଥାଏ ଏବଂ ଭୂସ୍ଖଳନ, ବନର୍ୟା େୁରକ୍ା ଭଳି ବିଭିନ୍ ଜଳବାୟୁ ବିପଯଘେର୍ୟୟର ପ୍ରଭାବକୁ
ହ୍ାେ କରିବାମର ଏହା ଅତର୍ୟନ୍ତ ପ୍ରଭାବଶାଳରୀ ମହାଇପାମର | , ଉପକୂଳ ବିପଦ, ଅଗ୍ିକାଡେ ଇତର୍ୟାଦି (ମରନାଡ, 2013) | ଯଦି ପାରମ୍ାରିକ ପଦମକ୍ପ େହିତ
ୋଲ େୁରକ୍ା ପାଇଁ କାନ୍ଥ ରେିବା, ବନର୍ୟା ପରିସ୍ିତିକୁ ହ୍ାେ କରିବା ପାଇଁ ବନର୍ୟା
ପରିସ୍ିତି ଏବଂ ବନର୍ୟା କାନ୍ଥ ଏବଂ େମୁଦ୍ ତରଙ୍ଗ କ୍ୟ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପାଇଁ ବର୍ୟାଙ୍କ ପ୍ରକାଶନ ପରି ମିଳିତ ହୁଏ, ମତମବ ଏହି ପଦମକ୍ପଗୁଡିକ ଅଧିକ ସ୍ାୟରୀ, ଭାେ୍-
ପରିଚୟ
ପରିଚୟ
କଯଘେର୍ୟ ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ ଏବଂ ଅତିରିକ୍ ଶକ୍ି ମଯାଗାଇଥାଏ ଏବଂ ଏଥିରୁ େୁରକ୍ା ମଯାଗାଇଥାଏ |ବିପଯଘେ-
୍ୟୟ ବିପଦ |
ଇମକା- ଡି ଆର ଆର ଉଭୟ ଜଳବାୟୁ ଏବଂ ଅଣ-ଜଳବାୟୁ ବିପଦକୁ େମାଧାନ କରିଥାଏ ଏବଂ
ବିଭିନ୍ ପ୍ରକାରର ବିପଦର େମାଧାନ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ ଯଥା( ଝଡ, ଭୂସ୍ଖଳନ, ମରୁଡି) | ମକମତକ ପଡେିତ ଏହାକୁ (ଏମ୍ରେଲା ଏବଂ ୋଲିେମା) କୁ “ସ୍ାୟରୀ ପରିୋଳନା, େଂରକ୍ଣ ଏବଂ ଇମକାେିଷ୍ମର ପୁନରୁଦ୍ଧାର” ଭାବମର ବର୍ୟାେର୍ୟା କରିଛନ୍ତି ଯାହା ବିପଦକୁ ହ୍ାେ କରି ଏବଂ ଜରୀବିକା ସ୍ିରତା ବୃଦ୍ଧି
କରି ବିପଯଘେର୍ୟୟ ବିପଦକୁ ହ୍ାେ କରିଥାଏ। ତାହା ମହଉଛି, ଏହି ପଦମକ୍ପଗୁଡିକ ମକବଳ ବିପଯଘେର୍ୟୟ
୍ଟଣାର ପ୍ରଭାବକୁ ହ୍ାେ କରିବା ପାଇଁ ନୁମହଁ ବରଂ ପରିମବଶ େଂରକ୍ଣ, ଇମକାେିଷ୍ମ୍ ମେବାଗୁଡି- କର ଉନ୍ତ କାଯଘେର୍ୟକାରିତା, ଜଳ ଉତ୍ସ େଂରକ୍ଣ ଏବଂ ବିକଳ୍ପ ଜରୀବିକା ବିକଳ୍ପ ଆକାରମର େହ-ଲାଭ ପ୍ରଦାନ କରିବା ପାଇଁ ପରିକଳ୍ପନା କରାଯାଇଛି | ସ୍ିର େମ୍ପ୍ରଦାୟ ଗଠନ ପାଇଁ ଇମକା- ଡି ଆର ଆର କୁ
ଫଳପ୍ରଦ ଭାବମର ବର୍ୟବହାର କରିବା ଏଠାମର ପ୍ରୟାେ |
ମହାତ୍ା ଗାନ୍ରୀ ଜାତରୀୟ ଗ୍ାମରୀଣ ନିଯୁକ୍ି ଗର୍ୟାମରଣ୍ି ମଯାଜନା ମାଧ୍ମମର ଇମକା- ଡି ଆର ଆର କୁ
ବର୍ୟବହାର କରିବା ପାଇଁ ବହୁତ ବଡ ପରିେର ଅଛି | ଏହି କାଯଘେର୍ୟକ୍ରମକୁ ମକନ୍ଦ୍ର େରକାର େମଥଘେନ କରୁଥିବାମବମଳ ସ୍ାନରୀୟ ସ୍ରମର କାଯଘେର୍ୟାନ୍ୱୟନ କରାଯାଇଛି। ଏହି କାଯଘେର୍ୟକ୍ରମ 2006 ମେିହାରୁ ଜାରି
ରହିଛି ଏବଂ ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପ ଭାରତର େମସ୍ ରାଜର୍ୟମର କାଯଘେର୍ୟକାରରୀ ମହଉଛି।
ମରାଜଗାର ମଯାଗାଇବାର ଆମଦଶ ବର୍ୟତରୀତ, ଏହି ମଯାଜନାମର ସ୍ାୟରୀ େମ୍ପ୍ରଦାୟର େମ୍ର୍ି ଏବଂ ଭିତ-
୍ତିଭୂମି ନିମଘୋଣ ଦିଗମର କାଯଘେର୍ୟ କରିବାକୁ ମଧ୍ ବାଧ୍ତାମୂଳକ କରାଯାଇଛି, ବିମଶଷକରି ଜମି ଏବଂ
ଜଳ େମ୍ନ୍ମର , ଏହା ଇମକା- ଡି ଆର ଆର ଆଭିମୁେର୍ୟକୁ ଉପମଯାଗ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ଉପଯୁକ୍
ରାସ୍ା ଅମଟ | ଅଧିକନ୍ତତୁ, ଅନୁମତିପ୍ରାପ୍ତ ପ୍ରକଳ୍ପଗୁଡିକ େିହ୍ନଟ କରିବାକୁ ସ୍ାନରୀୟ େରକାରଙ୍କର ନମ- ନରୀୟତା ରହିଛି ଯାହା ଏହି ମଯାଜନା ଅଧରୀନମର େହାୟତା ପାଇବାକୁ ମଯାଗର୍ୟ ଅମଟ ଯାହା ଦ୍ଵାରା
ମହାତ୍ା ଗାନ୍ରୀ ନମରଗା ଅଧରୀନମର କାଯଘେର୍ୟଗୁଡିକ ମଦଶର ଅନର୍ୟତମ ଗତିଶରୀଳ ଏବଂ ବହୁମୁେରୀ
ମଯାଜନା ମଧ୍ରୁ ମଗାଟିଏ ମହାଇପାରିବ।
ମହୋତ୍ୋ ଗୋନ୍ୀ ନକରଗୋ କର ଇକ�ୋ - ଡ଼ ି ଆର ଆର ର ମୁଖ୍ୟ କ୍ୋତ |
ଭାରତମର ମହାତ୍ା ଗାନ୍ରୀ ନମରଗା ସ୍ାନରୀୟ ସ୍ରମର ନିଯୁକ୍ି େୁମଯାଗ େୃଷ୍ି କରି ଗ୍ାମାଞ୍ଚଳର ସ୍ଳ୍ପ ଆୟକାରରୀ ମଗାଷ୍ରୀକୁ ଅତିରିକ୍ ଆୟ ମଯାଗାଇବା ପାଇଁ ପରିକଳ୍ପନା କରାଯାଇଛି। ସ୍ାୟରୀ ଗ୍ାମରୀଣ ଭିର୍ିଭୂମି ନିମଘୋଣର ଏହି ମଯାଜନାମର ଆଉ ଏକ ମୂଳ ଉମଦ୍ଶର୍ୟ ରହିଛି | ଏହି ମଯାଜନା ଅଧରୀନମର କାଯଘେର୍ୟକଳାପର କାଯଘେର୍ୟକାରିତା ମଯପରିକି ଜଳ େଂରକ୍ଣ ଏବଂ ଜଳ େଂରକ୍ଣ କାଯଘେର୍ୟ, ମରୁଡି ପ୍ରମାଣ, ଜଳମେେନ ମଯାଗାଣ ଏବଂ ଉନ୍ତି କାଯଘେର୍ୟ, ଏବଂ ପାରମ୍ାରିକ ଜଳ େଂସ୍ାର ନବରୀକରଣ ଭୂତଳ ଜଳ ସ୍ରର ଉନ୍ତି, ଜଳମେେନ ପାଇଁ ଜଳ ଉପଲବ୍ଧତା ବୃଦ୍ଧି, ଭୂମି ଦ୍ାରା ଜଳମେେିତ ଅଞ୍ଚଳ ବୃଦ୍ଧି
କରିବାମର େହାୟକ ମହାଇଛି | ଏବଂ ଭୂପୃଷ୍ ଜଳ ଉତ୍ସ ଏବଂ ମଶଷମର ମଣିଷ ଏବଂ ପଶୁମାନଙ୍କ ପାଇଁ
ପାନରୀୟ ଜଳ ଉପଲବ୍ଧତାକୁ ଉନ୍ତ କଲା (ଏମଷ୍ଭେ୍, ୨୦୧୩) |ଏହି େମସ୍ କାଯଘେର୍ୟକଳାପ ଏକାଧିକ ଉପାୟମର ଇମକା- ଡି ଆର ଆର େହିତ ଜଡିତ; ଅବଶର୍ୟ, ଏହି କାଯଘେର୍ୟକଳାପଗୁଡିକ େମ୍ପ୍ରଦାୟର ସ୍ଳ୍ପ ମିଆଦି ବର୍ୟବହାରିକ ୋହିଦା ଅନୁଯାୟରୀ କାଯଘେର୍ୟ କରାଯାଇଛି ଏବଂ ବର୍ୟବସ୍ିତ ପ୍ରେଙ୍ଗ ମର ସ୍ିରତା ବ ଠକାଇବା ପାଇଁ ଅବଶର୍ୟ ଗ୍ହଣ କରାଯାଇ ନାହିଁ | ଜଳ ଉତ୍ସର େଂରକ୍ଣ, ମୃର୍ିକା କ୍ୟ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପାଇଁ
ଏମଗ୍ାଫମର୍ରେି ଅଭର୍ୟାେ ଏବଂ ୋଲମର ଗଭରୀର ମୂଳ ପ୍ରଜାତି ଲଗାଇବା ମହଉଛି ମକମତକ କାଯଘେର୍ୟ- କଳାପ ଯାହା ସ୍ାନରୀୟ ମଲାକମାମନ ପାରମ୍ାରିକ ଭାବମର କରିଆେୁଛନ୍ତି, ଯଦିଓ ଜଳବାୟୁ ବିପଦ ବଢିଥିବାରୁ ଆଜି ଏହା ଅଧିକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଘେ ମହାଇପାରିଛି | ଇମକା- ଡି ଆର ଆର ର େଂପର୍ଥିତ ଏହି
କାଯଘେର୍ୟକଳାପଗୁଡିକୁ ପରିପୁଷ୍ କରିବ, ଯାହାଦ୍ାରା ଜଳବାୟୁ ଏବଂ ବିପଯଘେର୍ୟୟର ବିପଦକୁ ଦୂର କରିବା
େହ ଦରୀ୍ଘେସ୍ାୟରୀ ପରିମବଶ େୁବିଧା ପ୍ରଦାନ କରି ଜରୀବିକା ବିକଳ୍ପ ବୃଦ୍ଧି କରି େମ୍ପ୍ରଦାୟର ସ୍ାଣୁତା ବୃଦ୍ଧି
ପାଇବ | ୋଧାରଣତ ସ୍ଳ୍ପ ମୂଲର୍ୟମର , ଇମକା- ଡି ଆର ଆର ମକୌଶଳ ଗୁଡିକ ବର୍ୟୟ-ପ୍ରଭାବଶାଳରୀ
ଭାବମର ସ୍ରୀକୃତିପ୍ରାପ୍ତ, ଏବଂ ପ୍ରାୟତ ଉଚ୍ଚ ମବୈଷୟିକ ପ୍ରମୟାଗଗୁଡିକର ଆବଶର୍ୟକତା ନଥାଏ ଏବଂ
ସ୍ାନରୀୟ େମ୍ପ୍ରଦାୟ ଦ୍ାରା ଏହା କାଯଘେର୍ୟକାରରୀ କରାଯାଇପାମର | ଏହା ପାରମ୍ାରିକ େଂରକ୍ଣ ଜ୍ାନ ଏବଂ
େମ୍ପ୍ରଦାୟର ଅଭିଜ୍ତାକୁ ପରିମବଶର ଅବକ୍ୟକୁ ପ୍ରତର୍ୟାବର୍ଘେନ କରିବା ଏବଂ ବିପଯଘେର୍ୟୟ ବିପଦକୁ
ହ୍ାେ କରିବାର ୋବି ଭାବମର େିହ୍ନଟ କମର |
କଭୌଗଳ ି � ସୂଚନୋ ପ୍ରଣୋଳୀ ସୋହୋର୍ୟକର ପ୍ରୋ� ୃ ତ ି � ଉତ୍ସ ପର ି ଚୋଳନୋ |
ଏକ ଜି ଆଇ ଏେ େିଷ୍ମ୍ ଜଳବାୟୁ ଏବଂ ଟମପାଗ୍ାଫିକାଲ୍ ମଭରିଏବଲ୍ େହିତ ବିଭିନ୍ ପରିମବଶ ମଭରିଏବଲ୍ ବିମଳେଷଣ କରିବାମର ୋହାଯର୍ୟ କରିପାରିବ ଯାହା ବିପଯଘେର୍ୟୟ ବିପଦ ହ୍ାେ କରିବାମର ବହୁଳ ଭାବମର ବର୍ୟବହୃତ ହୁଏ | ପ୍ରାକୃତିକ ଉତ୍ସ ପରିୋଳନାମର, ରିମମାଟ ମେନିଂ ଏବଂ ଜିଏେ୍
ମୁେର୍ୟତ the ମର୍ୟାପିଂ ପ୍ରକ୍ରିୟାମର ବର୍ୟବହୃତ ମହାଇପାରିବ | ଏହି ମଟମକନାମଲାଜିଗୁଡିକ ଲର୍ୟାଡେ କଭର ମାନେିତ୍ର, ପନିପରିବା ମାନେିତ୍ର େହିତ ବିଭିନ୍ ମାନେିତ୍ରର ବିକାଶ ପାଇଁ ବର୍ୟବହୃତ ମହାଇପାରିବ | ମୃର୍ିକା ମାନେିତ୍ର, ଭୂବିଜ୍ାନ ମାନେିତ୍ର ଇତର୍ୟାଦି |
ତଥାପି, ଏହି ମାନେିତ୍ରଗୁଡିକ ବିକଶିତ ମହବା ପୂବଘେରୁ , ବିଭିନ୍ ତଥର୍ୟ ଅଛି ଯାହାକୁ େଂଗ୍ହ ଏବଂ ବିଶ୍- ମଳଷଣ କରିବା ଆବଶର୍ୟକ | ରିମମାଟ ମେନିଂ ମଟମକନାମଲାଜି ୋହାଯର୍ୟମର ଏହି ତଥର୍ୟ ମଧ୍ରୁ ଅଧିକାଂଶ
େଂଗ୍ହ କରାଯାଇଥାଏ | ଗ୍ାଉଡେ ଫମଟାଗ୍ାଫ୍, ଏରିଲ୍ ଫମଟାଗ୍ାଫ୍ କିମ୍ା ଅଧ୍ୟନ ମକ୍ତ୍ରର ୋମଟଲା- ଇଟ୍ ଫମଟାଗ୍ାଫ୍ ବର୍ୟବହାର କରି ତଥର୍ୟ େଂଗ୍ହ କରାଯାଇପାରିବ |
ଇକ�ୋସ ି ଷ୍ଟମ-ଆଧୋର ି ତ ବ ି ପର୍ଯ୍ୟୟ ବ ି ପଦ ହ୍ୋସକର ଜ ି ଆଇ ଏସ୍ ତଥ୍ୟର ପ୍ରକୟୋଗ |
ଜିଏେ୍ ଆଧାରିତ ମର୍ୟାପିଙ୍ଗ୍ ପରିମବଶ ଏବଂ ଜଳବାୟୁ ପରିସ୍ିତିମର ପରିବର୍ଘେନଗୁଡିକୁ ପରରୀକ୍ା କରିବା
ପାଇଁ ବର୍ୟବହୃତ ମହାଇପାରିବ | ଏହା ପରିମବଶ ପରିବର୍ଘେନର ପ୍ରତର୍ୟକ୍ ଏବଂ ପମରାକ୍ ଦିଗଗୁଡିକର ପ୍ରଭାବକୁ ଆକଳନ କରିବାମର ଏବଂ ବିପଯଘେର୍ୟୟ ବିପଦ ହ୍ାେ ଉପମର ଧ୍ାନ ମଦଇ ଇମକା-େିଷ୍ମ ପୁନରୁଦ୍ଧାର ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ ରଣନରୀତି ଅନୁେନ୍ାନ କରିବାମର ୋହାଯର୍ୟ କମର | ମିଳିତ ଜାତିେଂ-
୍ର ପରିମବଶ କାଯଘେର୍ୟକ୍ରମ (ୟୁଏନପି) ଦ୍ଵାରା ବିକଶିତ ମହାଇଥିବା “େୁମଯାଗ ମର୍ୟାପିଂ ଉପକରଣ”
ମହଉଛି ଏକ ଅଭିନବ ୋଧନ ଯାହା ଇମକାେିଷ୍ମ ବିତରଣର କ୍ରେ୍-ମର୍ୟାପିଂ ଏବଂ ବିଶ୍ଵ ମକେଲ ସ୍ରମର ବିପଦର ମାନବ େଂସ୍ପଶଘେମର ଆେିଥାଏ ଯାହା ଇମକା- DRR ଉପମର କାଯଘେର୍ୟକୁ ପ୍ରାଥମିକତା
ମଦବାମର ୋହାଯର୍ୟ କମର |
ବଷଘୋର ଜଳ େଂରକ୍ଣ ମହଉଛି ଭାରତର ଅମନକ ସ୍ାନମର ଜଳ ଅଭାବ କିମ୍ା ମରୁଡି େମେର୍ୟାର େମାଧାନ ପାଇଁ ଏକ ଉପମଯାଗରୀ େମାଧାନ | ଉପଲବ-
୍ଧ ବିଭିନ୍ ଜଳ େଂରକ୍ଣ େଂରେନାମର ପାରମ୍ାରିକ ମପାେରରୀ, ମୋଲା କୂଅ, ଛାତ ଉପର େଂରକ୍ଣ ୟୁନିଟ୍, ବଷଘୋ ଗର୍ଘେ, ଉପୋଗରରୀୟ ଡାଏକ୍, ମପରମକା- ମଲେନ୍ ଟର୍ୟାଙ୍କ, ମେକ୍ ଡର୍ୟାମ୍ ଇତର୍ୟାଦି ଅନ୍ତଭୁଘେକ୍ | ଜଳ େଂରକ୍ଣ ୍ମରାଇ ଏବଂ କୃଷି ପାଇଁ ଜଳ ଉପଲବ୍ଧତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ବନର୍ୟା ଜଳ କିମ୍ା ବଷଘୋ ଜଳ ପ୍ରବାହ େଂଗ୍ହ ଏବଂ ପରିୋଳନା େହିତ ଜଡିତ | ଇମକାେିଷ୍ମ୍ ରକ୍ଣାମବକ୍- ଷଣ େହିତ ବର୍ୟବହାର କରନ୍ତତୁ | ଜଳ େଂରକ୍ଣ ପ୍ରଣାଳରୀର ମମୌଳିକ ଉପା- ଦାନଗୁଡିକ ମହଉଛି ଏକ ଧରିବା କିମ୍ା େଂଗ୍ହ ମକ୍ତ୍ର, ରନ୍ଅଫ୍ ପରିବହନ ବର୍ୟବସ୍ା, ଏକ େଂରକ୍ଣ ଉପାଦାନ ଏବଂ ଏକ ପ୍ରମୟାଗ ମକ୍ତ୍ର | ଜଳ େଂରକ୍ଣ ସ୍ାଭାବିକ ଭାବମର ମହାଇପାମର , ଉଦାହରଣ ସ୍ରୂପ ଉଦାେରୀନତା କିମ୍ା
କୃତ୍ରିମ ଭାବମର ମାନବ ହସ୍ମକ୍ପ ମାଧ୍ମମର (ଷ୍ଡର୍ ଆର। ଏମ୍, ୨୦୧୩) | ମହାତ୍ା ଗାନ୍ରୀ ନମରଗା ଅଧରୀନମର ବିଭିନ୍ କାଯଘେର୍ୟ ଅଛି ଯାହା ଜଳ େଂରକ୍ଣ ପାଇଁ ନିଆଯାଇପାମର | ଭୂତଳ ଜଳ େଂରକ୍ଣ ବୃଦ୍ଧି ଏବଂ ଉନ୍ତି ପାଇଁ ଜଳ
େଂରକ୍ଣ ଏବଂ ଜଳ େଂରକ୍ଣ େଂରେନା ମଯପରିକି:
ଜଳ ସଂରକ୍ଣ ସଂରଚନୋ |
• ପାନରୀୟ ଜଳ ଉତ୍ସ େହିତ ଭୂତଳ ଜଳ ରିୋଜଘେ ଉପମର ବିମଶଷ ଧ୍ାନ ମଦଇ ଅଡେରଗ୍ାଉଡେ
ଡାଇକ୍, ମାଟି ବନ୍, ଷ୍ପ୍ ଡର୍ୟାମ୍, ଡର୍ୟାମ୍ ଯାଞ୍ଚ କରନ୍ତତୁ;
• ଜଳାଶୟ ପରିୋଳନା କାଯଘେର୍ୟ ମଯପରିକି କଣ୍ସୁର୍ ମରେଞ୍ଚ, ମଟରାେିଂ, କଣ୍ସୁର୍ ବଡେର୍, ମବାଲ୍ଡର୍ ମେକ୍, ଗାବିଅନ୍ ୍ରେକେର ଏବଂ ଝରଣା ମଶଡ୍ ବିକାଶ ପରି ଏକ ଜଳପ୍ରପାତର ବର୍ୟାପକ େିକିତ୍ସା;
• ମାଇମକ୍ରା ଏବଂ ମଛାଟ ଜଳମେେନ କାଯଘେର୍ୟ ଏବଂ ଜଳମେେନ ମକନାଲ ଏବଂ ମଡ୍ନଗୁଡିକର ନିମଘୋଣ, ନବରୀକରଣ ଏବଂ ରକ୍ଣାମବକ୍ଣ;
• ଜଳମେେନ ଟାଙ୍କି ଏବଂ ମପାେରରୀଗୁଡିକର ନିଷ୍ାେନ ଏବଂ ପୁରୁଣା ମଷ୍ପମେଲର େଂରକ୍ଣ
େହିତ ପାରମ୍ାରିକ ଜଳ େଂସ୍ାଗୁଡିକର ନବରୀକରଣ;
• ଜମି ବିକାଶ ମାଧ୍ମମର ଏବଂ ମୋଳା ଯାଇଥିବା କୂଅ, ୋଷ ମପାେରରୀ ଏବଂ ଅନର୍ୟାନର୍ୟ ଜଳ େଂ- ରକ୍ଣ େଂରେନା େହିତ ଜଳମେେନ ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ ଭିର୍ିଭୂମି ମଯାଗାଇ ଜମିର ଉତ୍ାଦକତାମର ଉନ୍ତି ଆଣିବା |
�ୋର୍ଯ୍ୟଗୁଡ ି �ର କରୋଜନୋ ଏବଂ ଚୟନ |
ପ୍ରମତର୍ୟକ ଜଳପ୍ରବାହକୁ ଏକକ ୟୁନିଟ୍ ଭାବମର ବିୋର କରି ବଷଘୋ ଜଳ େଂରକ୍ଣ କରାଯିବା ଉେିତ୍
| ଏକ ଧରାପୃଷ୍ମର ଜଳ ପରିୋଳନା ପାଇଁ ରିଜ୍-ଟୁ-ଉପତର୍ୟକା ଆଭିମୁେର୍ୟକୁ େମ୍ୂର୍ଘେ ଭାବମର ଧ୍ାନ ମଦବା ଉେିତ୍; ଜଳର ଦ୍ୁତ ପଳାୟନକୁ ମରାକିବା େହିତ ଭୂତଳ ଜଳର େବଘୋଧିକ ରିୋଜଘେ- କୁ େକ୍ମ କରିବା ଏବଂ ଭୂପୃଷ୍ ଭଡୋରମର େବଘୋଧିକ ଜଳ େଂରକ୍ଣ କରିବା | ଏହା ଜମି େଂରକ୍ଣ- କୁ େକ୍ମ କରିଥାଏ, ମୃର୍ିକା କ୍ୟକୁ ମରାକିଥାଏ ଏବଂ ଉଦ୍ିଦ ଆବରଣମର ଉନ୍ତି ଆମଣ | ମହାତ୍ା
ଗାନ୍ରୀ ନମରଗା ମଧ୍ ଧାଯଘେର୍ୟ କରିଛି ମଯ ମାଇମକ୍ରା ୋଟର ମେଡମର ଥିବା କାଯଘେର୍ୟକଳାପଗୁଡିକ ନି- କଟସ୍ ବୃହତ ଜଳମେେନ ଏବଂ ନଦରୀ ଅବବାହିକାମର ପରିୋଳିତ ମହବା ଆବଶର୍ୟକ ମଯଉଁଥିମର ମେମାମନ ଅବିମଛେଦର୍ୟ ଅଙ୍ଗ ଗଠନ କରନ୍ତି | ଜଳମେେନ ପଦ୍ଧତିର ମକୌଶଳ ମହଉଛି ମପାେରରୀ ଏବଂ
ଝରଣା ଭଳି ବିଦର୍ୟମାନ ଜଳ ଉତ୍ସ େଂରେନାକୁ ପୁନଃ ସ୍ାପିତ କରିବା, ଅଧିକ ଜଳ େଂରକ୍ଣ କରିବା
ଏବଂ ଜଳ େଂରକ୍ଣ ବର୍ୟବସ୍ା କାଯଘେର୍ୟକାରରୀ କରିବା ପାଇଁ ଧରିବା ସ୍ାନ ପରିୋଳନା କରିବା |
ଗ୍ାମାଞ୍ଚଳମର ଭୂପୃଷ୍ ବିସ୍ାର ମକୌଶଳ ଗ୍ହଣ କରାଯାଇପାରିବ ମଯଉଁଠାମର ଏହିପରି ତନ୍ତ୍ରଗୁଡିକ ପାଇଁ ସ୍ାନ ପ୍ରେୁର ପରିମାଣମର ଉପଲବ୍ଧ ଏବଂ ରିୋଜଘେ ଜଳର ପରିମାଣ ମଧ୍ ପ୍ରେୁର ଅମଟ | େହରାଞ୍ଚ- ଳମର , ମକାଠାର ଛାତରୁ ପକ୍ା ଏବଂ ପକ୍ା୍ରରୁ ଉପଲବ୍ଧ ବଷଘୋ ଜଳ ଅବର୍ୟବହୃତ ମହାଇ କ୍ତିକାରକ ଝଡ ଜଳ େମେର୍ୟା େୃଷ୍ି କରିପାମର , ଯାହା ଫଳମର ବନର୍ୟା ପରିସ୍ିତି ଏବଂ ଜଳ ଦୂଷିତ ମହାଇପାମର | ଯଦି େଠିକ୍ ଭାବମର େଂରକ୍ଣ ହୁଏ, େହରାଞ୍ଚଳର ଜଳ ମଧ୍ ଜଳଜଳଗୁଡିକମର ରିୋଜଘେ ମହାଇପା- ରିବ ଏବଂ ଆବଶର୍ୟକତା େମୟମର ଉପମଯାଗରୀ ମହାଇପାରିବ | ବଷଘୋ ଜଳ େଂରକ୍ଣ ପ୍ରଣାଳରୀଗୁଡିକ ଏପରି ଭାବମର ଡିଜାଇନ୍ ମହାଇଛି ମଯ ମେମାମନ ବହୁ ପରିମାଣର ଜମି ଦେଲ କରନ୍ତି ନାହିଁ |
ସ୍ୋନ ଚୟନ
ମଯମହତୁ ଜଳ େଂରକ୍ଣ ପ୍ରକଳ୍ପଗୁଡିକ ୋଇଟ୍ ନିଦ୍ଥିଷ୍ , ନକଲଗୁଡିକ ସ୍ାନରୀୟ ହାଇମଡ୍ାମଜାମଲା- ଜିକାଲ୍ ଏବଂ ହାଇମଡ୍ାମଲାଜିକାଲ୍ ପରିମବଶ ଉପମର ଆଧାର କରି ଉପଯୁକ୍ ରୂପାନ୍ତରିତ ମହବା
ଜରୁରରୀ | ବଷଘୋ, ଜମି ଟମପାଗ୍ାଫି, ମୃର୍ିକା ପ୍ରକାର , ରନ୍ଅଫ୍ ମକାଏଫିେିଏଣ୍ର୍ , ବିପଦ ମାନେିତ୍ର େହିତ ଜଳ େଂରକ୍ଣ ପାଇଁ ଏକ ସ୍ାନ ବାଛିବାମବମଳ ବିଭିନ୍ କାରଣଗୁଡିକ ଧ୍ାନ ମଦବା ଆବଶର୍ୟକ |
ଜଳ ସଂରକ୍ଣ ସଂରଚନୋର ପ୍ର�ୋର |
• କଣ୍ସୁର୍ ୋଲ |
ଏକ ଜଳଭଡୋରର ରିଜ୍ ଅଞ୍ଚଳମର ଭୂପୃଷ୍ର ରନ୍-ଅଫ୍ ମନ୍ଥର କରିବା ପାଇଁ ଏକ କଣ୍ସୁର୍ ୋଲ ମହଉଛି ଏକ େରଳ ଏବଂ ସ୍ଳ୍ପ ମୂଲର୍ୟର େମାଧାନ | ମଯମହତୁ େମାନ ଉଚ୍ଚତାମର ଥିବା ଏକ ଧାଡିମର
ୋଲ ମୋଳା ଯାଇଛି, ଏହା ୋଲ ଭିତମର ଅଧିକ େମୟ ଧରି ଜଳରାଶି ଧରିବାର େୁମଯାଗ ବଢାଇ ଥାଏ | କଣ୍ସୁର୍ ୋଲ ଗୁଡିକ ଦୁଇ ପ୍ରକାରର: କ୍ରମାଗତ ଏବଂ ଷ୍ାଗଡଘେ | କ୍ରମାଗତ ଭାବମର ୋଲଗୁଡ-
଼ିକ ପ୍ରାୟତ ସ୍ଳ୍ପ ବୃଷ୍ିପାତ ଅଞ୍ଚଳମର କରାଯାଇଥାଏ, ଉଚ୍ଚ ବୃଷ୍ିପାତ ଅଞ୍ଚଳମର ମ୍ରେଡ୍ ୋଲ ଗୁଡିକ ପେନ୍ଦ କରାଯାଏ |
• ପଥର ପିେ୍ ମହାଇଥିବା କଣ୍ସୁର ବଡେର୍ |
ବାନ୍ିବା ମହଉଛି ଏକ ୋଲମର 35% ପଯଘେର୍ୟନ୍ତ ମଛାଟ ବନ୍ର ନିମଘୋଣ, ଏକ କଣ୍ସୁର୍ େହିତ ନିମଥିତ | ଏହା
ବଡେ ମଧ୍ମର ଅଧିକ େମୟ ପାଇଁ ରନ୍ଅଫ୍ ଧାରଣ କରିବାର େମ୍ାବନାକୁ ବ increases ାଇଥାଏ | ଉପଯୁକ୍ ଶାକାହାରରୀ ପଦମକ୍ପ େହିତ କଣ୍ସୁର ବଡେକୁ ମିଶ୍ଣ କରିବା ଜରୁରରୀ ଅମଟ କାରଣ କ୍ୟପ୍ରାପ୍ତ ଉବଘେର ଉପରିଭାଗ ମଧ୍ ପାଣି େହିତ ବଡେମର ଜମା ମହାଇଯିବ |
• ରିୋଜଘେ ଗର୍ଘେ
ଏକ ରିୋଜଘେ ଗର୍ଘେ ବଷଘୋ ଜଳକୁ ଭୂତଳ ଜଳ ରିୋଜଘେ କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦିଏ | ଏହା ଏକ ମବାରମେଲ / ମୋଳାଯାଇଥିବା କୂଅକୁ ରିୋଜଘେ କରିବା ପାଇଁ କିମ୍ା ମକବଳ ଜଳର ଅନୁପ୍ରମବଶକୁ ଉନ୍ତ କରିବା
ପାଇଁ ତିଆରି କରାଯାଇପାମର | ରିୋଜଘେ ଗର୍ଘେଗୁଡିକ ୋଧାରଣତ େନନ ମହାଇଥିବା ଗାତଗୁଡିକ, ଯାହା ଯମଥଷ୍ ଗଭରୀର ଅମଟ ଯାହା ଦ୍ଵାରା ନିମନ-ଅନୁକୂଳ ସ୍ରଗୁଡିକ ଅଣେଂରକ୍ିତ ଜଳଜଳ ଉପମର ପ୍ରମବଶ କମର | ଅତିରିକ୍ ଭୂପୃଷ୍ ରନ୍ର୍ ଏବଂ େିଲିଂକୁ ଧରିବା ପାଇଁ ସ୍ଳଭାଗମର ରିୋଜଘେ ଗର୍ଘେ
ତିଆରି କରାଯାଏ, ଯାହାଦ୍ାରା ଭୂତଳ ଜଳ ରିୋଜଘେ େୁନିଶ୍ିତ ହୁଏ |
• ମବଞ୍ଚ ମଟରେିଂ
ମବଞ୍ଚ ମଟରେିଂ ଢାଲୁ ଜମିଗୁଡିକର େମତଳତାକୁ ମନଇ ଗଠିତ ଏବଂ ପଯଘେର୍ୟାପ୍ତ ମାଟିର ଗଭରୀରତା
ଥିବା ୫୦% ପଯଘେର୍ୟନ୍ତ ୋଲ ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ | ଏହା ମୃର୍ିକା େଂରକ୍ଣ ଏବଂ ମଟରାେ୍ ଅଞ୍ଚଳମର ଅଧିକ
େମୟ ଧରି ରନଫ୍ ଜଳ ଧାରଣ କରିବାମର ୋହାଯର୍ୟ କରିଥାଏ, ଯାହାକି ବଦ୍ଧଥିତ ଅନୁପ୍ରମବଶ ଏବଂ
ଭୂତଳ ଜଳ ରିୋଜଘେ କରିଥାଏ |
ଗୁ� ି ପ୍ଲଗ୍ ଏବଂ କଚ�୍ ଡ୍ୟୋମ୍ |
ଗୁଲି ପ୍ଲଗ୍ ଏବଂ ମେକ୍ ଡର୍ୟାମ୍ ଗୁଡିକ ମହଉଛି ୍ରେିମ୍ େର୍ୟାମନଲମର ଭୂପୃଷ୍ ଜଳର ପ୍ରବାହ ଯାଞ୍ଚ କରିବା
ଏବଂ ମାଟି କିମ୍ା ପଥର ପୃଷ୍ମର ଅଧିକ େମୟ ପଯଘେର୍ୟନ୍ତ ଜଳ ରେିବା ପାଇଁ ଗୁଲି ଏବଂ ଝରଣାଗୁଡି- କମର ନିମଥିତ େଂରେନା | ଗୁଲି ପ୍ଲଗଗୁଡିକ ୋଧାରଣତ ପ୍ରାଥମିକ ୍ରେିମ୍ ଉପମର ନିମଥିତ ମହାଇଥାଏ ମଯମତମବମଳ ମେକ୍ ଡର୍ୟାମ୍ ବଡ ଝରଣାଗୁଡିକମର ଏବଂ ନରମ ସ୍ାନଗୁଡିକମର ନିମଥିତ ମହାଇଥାଏ |
ପଥୁର ି ଆ ସଂରଚନୋ
ପଥୁରିଆ େଂରେନା ଗୁଡିକ ମହଉଛି ପଥର ଏବଂ ତାର ଡର୍ୟାମ୍ ଯାହା ମଡ୍ମନଜ୍ ଲାଇନ୍ ଉପମର ନିମଥିତ, ଏହା ମଦଇ ପ୍ରବାହିତ ଜଳର ମବଗକୁ ହ୍ାେ କମର | ମେମାନଙ୍କର ୋଧାରଣତ ୫୦ ୫୦-୫୦୦ ମହକ୍ଟର ଧରିବା ମକ୍ତ୍ର ଥାଏ | ପ୍ରବାହିତ ମବଗକୁ ହ୍ାେ କରି , ପଥୁରିଆ େଂରେନା ମୃର୍ିକାର କ୍ୟ ହ୍ାେ କରିବାମର , େିଲ୍ଟ ରୋପ୍ କରିବାମର ୋହାଯର୍ୟ କମର ଏବଂ ଏହା ଦ୍ଵାରା ଜଳସ୍ରର ନିମନ ଭାଗମର ଜଳ େଂରକ୍ଣ ଓ େଂରେନାମର େିଲମଟେନ୍ ହାର ହ୍ାେ ହୁଏ, ଭୂତଳ ଜଳ ରିୋଜଘେ ବୃଦ୍ଧି ହୁଏ ଏବଂ
ମଡ୍ମନଜ୍ ଲାଇନମର ପ୍ରବାହର ଅବଧି ବଢିଥାଏ |
ମୋଟ ି ବନ୍
ଏକ ଜଳାଶୟର ମୁେର୍ୟ ମ୍ାତମର ମାଟି ବନ୍ଗୁଡିକ ନିମଘୋଣ କରାଯାଇଛି | ଭୂତଳ ଜଳ ଉତ୍ସମର େରାପ ଥିବା ଏବଂ ମକନାଲ ଜଳମେେନ ପାଇଁ େୁବିଧା ନଥିବା ଅଞ୍ଚଳମର ମେଗୁଡିକ ବିମଶଷ ଗୁରୁତ୍ୱପୂଣଘେ-
୍ଣ | ଭୂତଳ ଜଳ ରିୋଜଘେ ହାର ବଢାଇବା ପାଇଁ ମାଟି ବନ୍ଗୁଡିକ ମଧ୍ ପମକଘୋମଲେନ୍ (percolation)
େଂରେନା ଭାବମର ନିମଘୋଣ କରାଯାଇପାରିବ | ଏହିପରି ପମକଘୋମଲେନ୍ େଂରେନା ୋଧାରଣତଃ
ଧରିବା ମକ୍ତ୍ରର ଉପର ଭାଗମର ନିମଥିତ | ଏଠାମର ଗଛେିତ ଜଳ ଧରାଯିବା ନିମନ ଭାଗମର ଅବସ୍ିତ କୂଅ ଏବଂ ଟୁର୍ୟବମେଲମର ଥାଏ |
• ମୋଳା ଯାଇଥିବା ଫାମଘେ ମପାେରରୀ |
୍ମରାଇ ଜମିମର ମୋଳା ଯାଇଥିବା ଫାମଘେ ମପାେରରୀ ଅତି ମଛାଟ ସ୍ାନରୀୟ ଧରାପୃଷ୍ରୁ ଜଳ େଂରକ୍- ଷଣ ପାଇଁ ନିମଥିତ | ଏକ ଫାମଘେ ମପାେରରୀ ନିମଘୋଣର ମୂଳ ଉମଦ୍ଶର୍ୟ ମହଉଛି ବଷଘୋ ଜଳ େଂଗ୍ହ କରିବା, ଯାହା ଅନର୍ୟଥା ମକ୍ତରୁ ପ୍ରବାହିତ ମହାଇଥାନ୍ତା | େମତଳ ଭୂମିମର , ଫାମଘେ ମପାେରରୀ ଗୁଡିକ ମହଉଛି
େବୁଠାରୁ ଅଧିକ ଜଳ େଂରକ୍ଣ ମାପ | ଏକ କ୍ଷ୍ର ଭିର୍ିମର ଫାମଘେ ମପାେରରୀ ତିଆରି କରାଯିବା ଉେିତ ଯାହା ଦ୍ଵାରା ଏହି ଅଞ୍ଚଳର ମୃର୍ିକାର ଆଦ୍ଘେତା ବର୍ୟବସ୍ାମର ଉନ୍ତି ଆେିବ ଏବଂ ଦରୀ୍ଘେ େମୟ ପଯଘେର୍ୟନ୍ତ ଜଳ ଉପଲବ୍ଧ ମହବ |
ଛୋତର ବଷ୍ଯୋ ଜଳ ସଂରକ୍ଣ ଏବଂ �ୂଅ ର ି ଚୋଜ୍ଯ |
ଛାତ ବଷଘୋ ଜଳ େଂରକ୍ଣ ମହଉଛି ଏକ ଅଭର୍ୟାେ ମଯଉଁଥିମର ବଷଘୋ ଜଳ ଛାତ ଧରିବା ସ୍ାନରୁ େଂଗ୍ହ କରାଯାଇ ଜଳଭଡୋରମର ଗଛେିତ ହୁଏ | ମତଣୁ, ବଷଘୋ ଜଳ େଂରକ୍ଣ ପ୍ରଣାଳରୀର ୋଧାରଣ ଉପାଦା- ନଗୁଡିକ ମହଉଛି ଧରିବା, କଠିନ ଜାଲ , ଗୁଟର ଏବଂ କଡେତୁଟ୍, ପ୍ରଥମ ଫ୍ାଶ୍ ଉପକରଣ, ଫିଲ୍ଟର୍ ଏବଂ
ମଷ୍ାମରଜ୍ ଟର୍ୟାଙ୍କ |
ଭାରତମର , ବନର୍ୟା ପରିସ୍ିତି ଦେଲ , ଜଳ ଗୁଣବର୍ା େରାପ ମହବା ଏବଂ ନଦରୀ
ଶଯର୍ୟା ଜମା େଣି େନନ େମମତ ଅମନକଗୁଡିଏ େମେର୍ୟା ଆମ ନଦରୀକୁ ଅେୁ- ବିଧାମର ପକାଉଛି। ମହାନଦରୀ ୋମଗ୍ରୀର ଅତର୍ୟଧିକ ଉମର୍ାଳନ ଅମନକ ପ୍ରତ-
୍ୟକ୍ ଏବଂ ପମରାକ୍ ପ୍ରଭାବ େୃଷ୍ି କରିଛି ମଯପରିକି କ୍ୟ , ନଦରୀ କୂଳ କାଟିବା
ଏବଂ ଭୁଶୁଡିବା, ନଦରୀ େର୍ୟାମନଲଗୁଡିକର ହ୍ାେ, ଆକୃତିର ପରିବର୍ଘେନ, ଅସ୍ି- ରତା ବୃଦ୍ଧି, ତଳମୁଡେମର ଲୁଣିଆ ଜଳ ପ୍ରମବଶ ଏବଂ ଜଳ ମଟବୁଲମର ହ୍ାେ, ଏହାର େମସ୍ ନଦରୀ ପ୍ରଣାଳରୀ ଏବଂ କାଯଘେର୍ୟମର ବଡ ପରିବର୍ଘେନ ୍ଟାଇଲା | ନଦରୀ ପୁନରୁଦ୍ଧାର ମହଉଛି ପ୍ରାକୃତିକ ନଦରୀ ଇମକାେିଷ୍ମ ଏବଂ ଭାକେଯଘେର୍ୟକୁ
ପୁନଃ ଜରୀବିତ କରି ନଦରୀର ପରିମବଶକୁ ପୁନଃ ସ୍ାପିତ କରିବା ପାଇଁ ନଦରୀଗୁ- ଡିକ ପରିୋଳନା କରିବାର ପ୍ରକ୍ରିୟା, ଯାହା ଦ୍ଵାରା ୋଷ, ମମନାରଞ୍ଜନ ମକ୍ତ୍- ରର ବିକାଶ ଏବଂ ବିକାଶମୂଳକ କାଯଘେର୍ୟର େୁରକ୍ା ମାଧ୍ମମର ବନର୍ୟା ପରିସ୍ିତି
ପରିୋଳନାକୁ ଉନ୍ତ କରିଥାଏ | ଅବକ୍ୟ ମହାଇଥିବା ନଦରୀବନ୍ ପରିମବଶର ପୁନରୁଦ୍ଧାର ପାଇଁ ଇମକା- DRR ର େମ୍ାବନା, ନଦରୀ ଅବବାହିକାର ମମୌଳିକ ବିବରଣରୀ, ଏହାର ପରିବର୍ଘେନ ମହବାର େମ୍ାବର୍ୟ କାରଣ ଇତର୍ୟାଦି ବୁଝିବା
ରିଭର୍ କରକଷ୍ଟୋକରସନ୍
କର ଇକ�ୋ - DRR
ଆବଶର୍ୟକ |
ମହୋତ୍ୋ ଗୋନ୍ୀ ନକରଗୋ ମୋଧ୍ୟମକର ନଦୀ ପୁନର ୁ ଦ୍ୋର |
ମହାତ୍ା ଗାନ୍ରୀ ନମରଗା ଅଧରୀନମର ସ୍ାନରୀୟ ଗ୍ାମାଞ୍ଚଳ ତଥା େହରାଞ୍ଚଳମର େମ୍ପ୍ରଦାୟର ଉନ୍ତି
କାଯଘେର୍ୟ ଏବଂ ଜଳମେେନ ପରିୋଳନା କାଯଘେର୍ୟ େହିତ ଏକରୀକରଣ ମାଧ୍ମମର ପ୍ରାକୃତିକ େମ୍ଦର ଅବନତି େମେର୍ୟାକୁ େମାଧାନ କରିବାକୁ ସ୍ାନରୀୟ ସ୍ୟଂ େରକାର ମେଷ୍ା କରୁଛନ୍ତି। ଜଳ େଂରକ୍ଣ ଏବଂ ଜଳ ଉତ୍ସ ପରିୋଳନା କାଯଘେର୍ୟ ପ୍ରଥମ ଅଧ୍ାୟମର ବିସ୍କୃତ ଭାବମର ବର୍ଘେନା କରାଯାଇଛି | ବିଭିନ୍
ବିଭାଗ ଏବଂ ହିତାଧିକାରରୀଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ବୃହତ ନଦରୀ ଏବଂ ନଦରୀଜଳର ଇମକାେିଷ୍ମର ପରିୋଳନା
ଦ୍ଵାରା େୃଷ୍ି ମହଉଥିବା େମେର୍ୟା ମହତୁ ମହାତ୍ା ଗାନ୍ରୀ ନମରଗା ଅଧରୀନମର ନଦରୀଗୁଡିକମର ପାରମ-
୍ପାରିକ ଭାବମର କାଯଘେର୍ୟ କରାଯାଉଥିବା କାଯଘେର୍ୟ େରୀମିତ ରହିଥିଲା। ତଥାପି, ମେଠାମର କିଛି େମ୍ାବନା
ଅଛି ଯାହାକୁ ଅନୁେନ୍ାନ କରାଯାଇପାରିବ | ମହାତ୍ା ଗାନ୍ରୀ ନମରଗା ଅଧରୀନମର ବଡେ, ମକନାଲ ,
େର୍ୟାମନଲ , ମେକ୍ ଡର୍ୟାମ୍, କଲଭଟଘେ ଇତର୍ୟାଦି ନିମଘୋଣ, ମରାମତି ଏବଂ ରକ୍ଣାମବକ୍ଣ କରାଯାଉଛି |
ସ୍ୋନ ଚୟନ
ନଦରୀ ପୁନରୁଦ୍ଧାର ଏବଂ ବର୍ୟାଙ୍କ େୁରକ୍ା ପାଇଁ ଇମକା- DRR କାଯଘେର୍ୟକାରରୀ କରିବାକୁ, ପ୍ରଥମମ ମମନାନରୀତ ନଦରୀକୁ ମର୍ୟାପ୍ କରାଯିବା ଉେିତ୍ | ମାଇମକ୍ରା ଏବଂ ମାମକ୍ରା ୋଟର ମେଡଗୁଡିକର ଜମି ବର୍ୟବହାର ମାନେିତ୍ରକୁ ଅବସ୍ାନ େିହ୍ନଟ ପ୍ରକ୍ରିୟାମର ମଧ୍ ବିୋର କରିବାକୁ ମହବ ଏବଂ ଜିପିଏେ୍ ମକାଡଥିମନଟ୍
େହିତ ବନର୍ୟା ଏବଂ ମରୁଡି ପ୍ରଭାବିତ ଅଞ୍ଚଳକୁ େିହ୍ନଟ କରିବା ଅତର୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଘେ | ସ୍ାନ େିହ୍ନଟ ପ୍ରକ୍ରି- ୟାମର ବନର୍ୟା ବିପଦ ମର୍ୟାପିଂ ମଧ୍ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଘେ | ନଦରୀର ନବରୀକରଣ ପାଇଁ େମବଘୋର୍ମ ଉପାୟ ବାଛିବା
ପାଇଁ ନଦରୀର ଅବନତିର କାରଣ ବୁଝିବା ଆବଶର୍ୟକ | ଇ-ପ୍ରବାହକୁ ବଜାୟ ରେିବା, ମମୌଳିକ ନଦରୀ
କାଯଘେର୍ୟକାରିତାକୁ ବଞ୍ଚାଇବା ପାଇଁ ଅତର୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଘେ |
େରିତ୍ରଗତ ରିପାରିଅନ୍ ଉଦ୍ିଦଗୁଡିକର ପୁନରୁଦ୍ଧାର
େରିତ୍ରଗତ ରିପାରିଅନ୍ ଉଦ୍ିଦଗୁଡିକର ପୁନରୁଦ୍ଧାର ଛାଇକୁ ବଢାଇ ପାମର ଯାହା ଦ୍ଵାରା ଜଳର ତାପମାତ୍ରା ହ୍ାେ ପାଇବ, ଜଙ୍ଗଲରୀ ବନର୍ୟଜନ୍ତତୁ କରିଡରଗୁଡିକ ମଫରାଇ ଆଣିବ ଏବଂ ମୂଳ ଗୁଡିକ ମଜବୁତ କରିବା େହିତ ପ୍ରବାହିତ ନଦରୀ କୂଳର କ୍ୟ ହ୍ାେ ପାଇବ | ମଦଶରୀ ଗଛ, ୍ାେ ଏବଂ ଶାଳ ଲଗାଇବା େରିତ୍ରିକ ଉପକୂଳ ଉଦ୍ିଦ େମ୍ପ୍ରଦାୟକୁ ପୁନଃ ସ୍ାପନ କରିବା ପାଇଁ ବର୍ୟବହୃତ ମହାଇପାମର
|
ନଦୀବନ୍ ସୁରକ୍ୋ
ଉଭୟ େଂରେନା ଏବଂ ଉଦ୍ିଦଗୁଡିକର ମିଶ୍ଣ ମାଧ୍ମମର ନଦରୀ ର ସ୍ିରତାକୁ ଅଧିକ ପ୍ରଭାବଶାଳରୀ
ଭାବମର େମାଧାନ କରାଯାଇପାରିବ (ଉଦାହରଣ ସ୍ରୂପ ଗାବିଅନର ଔଷଧରୀୟ ବୃକ୍ ପୁନଜଘେରୀବନ, ଉଦ୍ିଦ ବନ୍ ଇତର୍ୟାଦି) | ୍ରେିମ୍ ବାବଘେେ୍, ଭର୍ୟାନ୍, ମରେଡ୍ ମେ ମେର୍ , ସ୍ପପୁର ଡିକ୍ ଏବଂ ଲଗ୍ ଜାମ େହିତ ବିଭିନ୍ ପ୍ରକାରର ୍ରେିମ୍ର୍ୟାକ୍ ସ୍ିରତା େଂରେନା ଅଛି | ଏହି େଂରେନାଗୁଡିକର ନିମଘୋଣ ମହାତ୍ା ଗାନ୍ରୀ
ନମରଗା ର କାଯଘେର୍ୟ ମଯାଜନାମର ଅନ୍ତଭୁଘେକ୍ କରାଯାଇପାମର |
ପରିତ୍ୟକ୍ତ ପଥର ଖଣି
ଗୁଡି�ର ପୁନଃ ସ୍ୋପନ |
ମଦଶର ଅମନକ ପଥର େଣି ଗୁଡିକ ମେମାନଙ୍କର ଲିଜ୍ ଅବଧି େମାପ୍ତ ମହବା ପମର ଅବମହଳିତ ଏବଂ ପରିତର୍ୟକ୍ ମହାଇ ରହିଯାଆନ୍ତି, ଯାହା
ଦ୍ଵାରା ଅବିସ୍ମରଣରୀୟ ଦୂଷଘେର୍ୟ ଏବଂ ଦାଗ ଉପସ୍ାପିତ ହୁଏ | ମେମାମନ ମବମଳମବମଳ ପଥର ଫିଙ୍ଗିବା ଏବଂ ବୁଡିଯିବା କାରଣରୁ ଦୁ୍ଘେଟଣାଜନିତ ମୃତୁର୍ୟ େହିତ ଅନର୍ୟାନର୍ୟ ବିପଦ ମଧ୍ େୃଷ୍ି କରନ୍ତି ମଯଉଁଠାମର ଏକ େଣି
ପାଣିମର ଭରିଥାଏ | ଏହି ପରିସ୍ିତିମର , ପରିତର୍ୟକ୍ ପଥର େଣି ଏବଂ େଣି
ଗାତର ପୁନରୁଦ୍ଧାର କାଯଘେର୍ୟ କରିବା େଠିକ ମହବ ଏବଂ ବିପଜ୍ଜନକ ପ୍ରଭାବ- କୁ େିଧାେଳେ ତଥା ପମରାକ୍ ଭାବମର ମେମାନଙ୍କ ନିକଟବର୍ଘେରୀ ଜନୋଧା- ରଣଙ୍କ ଉପମର ପ୍ରଭାବ ପକାଇବ ଏବଂ ଏହି ସ୍ାନଗୁଡିକ ଅଥଘେମନୈତିକ ଏବଂ
ପରିମବଶ ଦୃଷ୍ିରୁ େମାଜ ପାଇଁ ଲାଭଦାୟକ ମହବ। ଏକ ପରିତର୍ୟକ୍ ପଥର
େଣି ୋଇଟମର ପୁନରୁଦ୍ଧାର-ଭିର୍ିକ ହସ୍ମକ୍ପ ବିଷୟମର ମଯମତମବମଳ
େୟନ କରିବାକୁ ଅମନକ ବିକଳ୍ପ ଅଛି | ନିରାପର୍ା କାରଣରୁ ମକବଳ ପଥର
େଣି ଗୁଡିକୁ ବନ୍ଦ କରି ମେମାନଙ୍କୁ ଛାଡିବା େମ୍ବ ମହାଇପାମର , େମ୍ପ୍ରଦାୟର ଲାଭ ପାଇଁ ମେମାନଙ୍କୁ ପୁନରୁଦ୍ଧାର କରିବା େମବଘୋର୍ମ ବିକଳ୍ପ ମହାଇପାମର
| କିନ୍ତତୁ ଏକ ଉତ୍ୃଷ୍ ପୁନରୁଦ୍ଧାର ବିକଳ୍ପମର ପହଞ୍ଚିବା ପାଇଁ, େବୁଠାରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଘେ କାଯଘେର୍ୟ ମହଉଛି େଣି
ପ୍ରକାର , ଅଞ୍ଚଳର ମୃର୍ିକାର ଅବସ୍ା ଏବଂ ଆେପାେ ଦୃଶର୍ୟମର ମଜୈବ ବିବିଧତା େିହ୍ନଟ କରିବା |
ପଥର ଖଣ ି ଗୁଡ ି �ର ପୁନର ୁ ଦ୍ୋର |
ପଥର େଣି ଗୁଡିକର ପୁନରୁଦ୍ଧାର ମଯାଜନା କରୁଥିବାମବମଳ, ନିମନଲିେିତ ବିଷୟଗୁଡିକୁ ବିୋର କରାଯିବା ଉେିତ୍:
• େଣି ଏବଂ ଏହାର ଆେପାେର ପଥର େଣି ଗୁଡିକ ପୁନରୁଦ୍ଧାର କାଯଘେର୍ୟକଳାପର ପ୍ରକାର ସ୍ିର କରିବ ଯାହା କରାଯାଇପାରିବ |
• ଆେପାେ ଅଞ୍ଚଳ ଏବଂ ନିକଟବର୍ଘେରୀ େମ୍ପ୍ରଦାୟଗୁଡିକ ଯଦି ଜରୀବିକା ପରିୋଳନା ଦୃଷ୍ିମକାଣରୁ
ପ୍ରାେଙ୍ଗିକ ଅମଟ |
• କାନ୍ଥ କିମ୍ା ଢାଲୁ ର ସ୍ିରତା ଏବଂ ପରିତର୍ୟକ୍ ପଥର େଣି / ଗର୍ଘେର କାନ୍କୁ ବିୋର କରାଯିବା
ଉେିତ୍ |
• ପୁନରୁଦ୍ଧାର ପାଇଁ ହସ୍ମକ୍ପ ପାଇଁ ଅନୁକୂଳ କରିବା ପାଇଁ ଢାଲୁ କୁ େହଜ କରିବା, ମଟରାେିଂ, ମଲମଭଲିଂ, କାନ୍ଥ ରେିବା ଇତର୍ୟାଦି ନିମଘୋଣ କରିବା ପାଇଁ ଶାରରୀରିକ ପଦ୍ଧତି ଗ୍ହଣ କରାଯିବା
ଉେିତ୍ (େନ୍ଦ୍ରମମାହନ କୁମାର , 2011) |
• କ୍ୟ ଏବଂ ଅବତରଣକୁ ମରାକିବା ପାଇଁ େଂଗୃହିତ ଜଳର ନିରାପଦ ନିଷ୍ାେନ ପାଇଁ ମପରିମଫ- ରାଲ୍ ମଡ୍ମନଜ୍ େର୍ୟାମନଲଗୁଡିକ ବିକାଶ କରାଯିବା ଉେିତ |
• େଂଗୃହିତ ଜଳର ଗୁଣବର୍ା ପରରୀକ୍ା କରାଯିବା ଉେିତ ମଯ ଏହା ବିନା ଜଳମେେନ କିମ୍ା ୍ମରାଇ ଉମଦ୍ଶର୍ୟମର ବର୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରିବ କି ନାହିଁ |
• ମୃର୍ିକାର ପ୍ରକାରକୁ ଅନର୍ୟ ପ୍ରତିବନ୍କ େହିତ େିହ୍ନଟ କରାଯିବା ଉେିତ, ଯଦି ଥାଏ, ବିହନ ଅଙ୍କୁର ଏବଂ ୋଷ ପାଇଁ ପରରୀକ୍ା କରାଯାଏ |
• ପରିତର୍ୟକ୍ େଣିରୁ ଅପୋରିତ ଉପରିଭାଗକୁ ଅଧିକ ୋଷ ପାଇଁ ବଦଳାଯିବ |
• ପ୍ରଜାତିର ପୁନଃ ପ୍ରତିଷ୍ା ଲକ୍ର୍ୟମର ନାଇମରୋମଜନ୍ େମୃଦ୍ଧତା, ପୁଷ୍ିକର ଏବଂ ଅଣୁଜରୀବ େରୀମାବଦ୍- ଧତା ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ ମଲମ୍ଵବୁ, ୋରା ଗଛ ଇତର୍ୟାଦି ସ୍କିନ କରାଯିବା ଉେିତ୍ |
• ମଜୈବ ବିବିଧତା ଏବଂ ଇମକା-ପୁନରୁଦ୍ଧାର କାଯଘେର୍ୟକଳାପ ଆେପାେର ଦୃଶର୍ୟକୁ ଧ୍ାନମର ରେିବା
ଉେିତ୍ |
• ମୃର୍ିକା େଂମଶାଧନ / ଆମିଲିଅରାଣ୍ ବର୍ୟବହାର କରାଯିବା ଉେିତ ଏବଂ ଆଦ୍ଘେତା େଂରକ୍ଣ ପାଇଁ
ଉପଯୁକ୍ ମଲେ ଏବଂ ଅଭର୍ୟାେ େିହ୍ନଟ କରାଯିବା ଉେିତ (େନ୍ଦ୍ର ମମାହନ କୁମାର , ଇତର୍ୟାଦି, 2011) |
• ଆେପାେମର ଥିବା ଆବାେିକ ମକ୍ତ୍ର ଏବଂ ମେମାନଙ୍କର ଜରୀବିକା କାଯଘେର୍ୟକଳାପକୁ ମର୍ୟାପ୍
କରାଯିବା ଉେିତ ଯାହା ଦ୍ଵାରା ମେମାନଙ୍କ େହିତ ପଥର େଣି ପୁନରୁଦ୍ଧାର କାଯଘେର୍ୟକଳାପକୁ
ଏକତ୍ର କରାଯାଇପାରିବ |
ମ�ଚ ି ଂ
ମାଟିର ଗୁଣବର୍ା ଉନ୍ତି କରିବା େହିତ ମାଟିର ଆଦ୍ଘେତା ପରିମାଣମର ଉନ୍ତି ଆଣିବା ପାଇଁ ମଲେିଂ
କରାଯାଇପାରିବ | ଓଭରମବାଡଘେକୁ େମତଳ କରାଯିବା ଉେିତ ଏବଂ େଂରେନା ବିକାଶ କରାଯିବା
ଉେିତ | ତାପମର ନଡା, କମମ୍ାମଷ୍ଡ୍ ମକାଇର ବଜଘେର୍ୟବସ୍ତୁ, ମିଲ୍ ଧୂଳି ଏବଂ ଵମୟା ଡିମଗ୍ମଡବଲ୍
ଟାଉନ୍ ବଜଘେର୍ୟବସ୍ତୁ ଭଳି ମଜୈବିକ ମଲେର ପ୍ରମୟାଗ ଦ୍ାରା ଭୂପୃଷ୍କୁ ସ୍ିର କରାଯିବା ଉେିତ ଯାହା
୍ାେ ବଢିବାମର ୋହାଯର୍ୟ କରିବ | ଏହା ଜଳ ଧାରଣ କ୍ମତା, ଜଳବାୟୁ, ଜଳ ନିଷ୍ାେନ ଏବଂ ଉର୍ମ ଗଠନ େହିତ ଉପରିଭାଗର ବିକାଶମର ଉନ୍ତି ଆଣିବ | ବିହନ ବଢାଇବା ପାଇଁ ବର୍ୟବହୃତ ଗର୍ଘେମର ଏହି ପଦ୍ଧତି ଗ୍ହଣ କରାଯାଇପାମର |
ଜ ି ଓକଟକ୍ସଟୋଇ�୍ ସହ ି ତ �ୋକପ୍ଯଟ ି ଂ |
ଡମ୍ର ପୃଷ୍ମର ଜିଓମଟକ୍ସଟାଇଲ୍ ବିସ୍ାର କରିବା ଦ୍ଵାରା ଅନୁପ୍ରମବଶ, ମଡ୍ମନଜ୍ ଉନ୍ତ ମହବ ଏବଂ
ଭୂପୃଷ୍ କ୍ୟକୁ ମରାକାଯାଇପାରିବ | ଏହା ଢାଲୁ ସ୍ାନ ସ୍ିରତା ଏବଂ ଦୃଢରୀକରଣ , ୋଇଟ୍ ସ୍ିତିର ଉନ୍ତି
ଏବଂ ଉଦ୍ିଦ ପ୍ରତିଷ୍ା େୁନିଶ୍ିତ କମର | ବିହନ କିମ୍ା ନେଘେରରୀ ବାଢା ଯାଇଥିବା ବିହନକୁ ବୃକ୍ମରାପଣ
ୋମଗ୍ରୀ ଭାବମର ବର୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରିବ |
ପ୍ରତ ି �ୋର ଏବଂ ପୁନର ୁ ଦ୍ୋର ପୋଇଁ କଜ ୈ ବ ି � ବଜ୍ଯ୍ୟବସ୍ୁ ଏବଂ �କ୍ୋଷ୍ଟର ବ୍ୟବହୋର |
ପରିତର୍ୟକ୍ କ୍ାରିଗୁଡିକମର ମଯଉଁଠାମର େବୁଜକରଣ / କୃଷି ପୁନରୁଦ୍ଧାର ପାଇଁ ଏକ ବିକଳ୍ପ,ମଜୈବିକ ବଜଘେର୍ୟବସ୍ତୁଗୁଡିକର କମମ୍ାଷ୍ିଂ ଏକ ପୂବଘେ େର୍ଘେ | କମମ୍ାମଷ୍ଡ୍ ମକାଇର ପିଥ୍ ବଜଘେର୍ୟବସ୍ତୁ କିମ୍ା ମଜୈବିକ ଡିମଗ୍ମଡବଲ୍ ମଜୈବିକ ଟାଉନ୍ ବଜଘେର୍ୟବସ୍ତୁ ବର୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରିବ | କମମ୍ାଷ୍ ମଯମତମବମଳ
ୋଇଟମର ଉପଲବ୍ଧ ୋମଗ୍ରୀ େହିତ ମିଶ୍ିତ ହୁଏ ମଯପରିକି େବ୍ ମୃର୍ିକା, କ୍ାରରୀ ଜରିମାନା ଏବଂ ବର-
୍ଜର୍ୟବସ୍ତୁ ଡମ୍ିଂ ୋମଗ୍ରୀ ଏକ ଉର୍ମ ବୃକ୍ମରାପଣ ମାଧ୍ମ େୃଷ୍ି କରିବ |
କଭଟ ି ଭର୍ ପ୍ରଣୋଳୀ
ମଭଟିଭର୍ ପ୍ରଣାଳରୀ ମହଉଛି େରାପ ଜମିକୁ ପୁନ ସ୍ାପିତ କରିବା ପାଇଁ କିମ୍ା ଅସ୍ିର ମାଟି ୋଲକୁ
ସ୍ିର କରିବା ପାଇଁ ମଭଟିଭର୍ (କ୍ରାଇେମପାଗନ୍ ଜିଜାନିଓଏଡ୍) ୍ାେ ମରାପଣ କରିବାର ମକୌଶଳ | ମଭଟିଭର୍ (ରାମାେମ୍) ୍ାେ ଲର୍ୟାଡେଫିଲ୍ ଏବଂ ପଥର େଣିମର ଭଲ ବମଢ | ଏହା ଦରୀ୍ଘେ ଦିନର ଶୁେିଲା
ମନ୍ତ୍ର କିମ୍ା ଜଳଜଳ ପରିସ୍ିତିକୁ ପ୍ରତିମରାଧ କମର ଏବଂ ପଥର େଣି ପୁନରୁଦ୍ଧାର କାଯଘେର୍ୟକ୍ରମ ପାଇଁ ଏକ ଆଦଶଘେ ପ୍ରଜାତି | ପରିତର୍ୟକ୍ ପଥର େଣି ଭୂଲମ୍ କାନ୍ଥକୁ ସ୍ିର କରିବା ପାଇଁ ମଭଟିଭର୍ ମକୌଶଳ ମଧ୍
ବର୍ୟବହାର କରାଯାଇପାମର |
ବ
ୃ କ୍କରୋପଣ ଅବକରୋଧ
ସ୍ାନରୀୟ ଭାବମର ଉପଲବ୍ଧ ମଛାଟ ପଥର ଏବଂ ପଥରମର ନିମଥିତ ପ୍ରାୟ ମ ୦୦ ମି ୧ ମି x ୧ ମିଟରର ଏକ ଆବରଣ ବ୍ଲକ୍ ୋହାଯର୍ୟମର ପଥର ଅଞ୍ଚଳର ୋଲ କିମ୍ା ଶୂନର୍ୟସ୍ାନମର ସ୍ମଦଶରୀ ଗଛ ବିହନ ଲଗାଯାଇପାରିବ | ବାକ୍ସଗୁଡିକ ବାଲି , ମାଟି, ଏବଂ ୋର ମିଶ୍ଣ ଏବଂ ମେଥିମର ଲଗାଯାଇଥିବା
ବିହନମର ଭରାଯାଇପାରିବ |
ଉଚ୍ଚ ସୋନ୍ଦ୍ରତୋ ବ ୃ କ୍ କରୋପଣ / ବ ୃ କ୍କରୋପଣ |
ଉଚ୍ଚ ୋନ୍ଦ୍ରତା ବୃକ୍ ମରାପଣ ମହଉଛି ଅନର୍ୟ ଏକ ପଦ୍ଧତି ଯାହା ଭଲ ଗୁଣାତ୍କ ପୃଥିବରୀ ଥିବା ମଛାଟ ଅଞ୍-
େଳର ବର୍ୟବହାର ପାଇଁ ଗ୍ହଣ କରାଯାଇପାରିବ | ଏହି ପଦ୍ଧତିମର ୋରା ପରସ୍ପରର ପାୋପାେି ୫୦ ମେମିରୁ କମ୍ ବର୍ୟବଧାନମର ଲଗାଯାଏ |
ବଷ୍ଯୋ ଜଳ ସଂରକ୍ଣ ସଂରଚନୋ |
ପରିତର୍ୟକ୍ ପଥରେଣି ଗର୍ଘେଗୁଡିକ ବଷଘୋ ଜଳ ଅମଳ ପାଇଁ ଏବଂ ଏକ ଅଞ୍ଚଳମର ଭୂତଳ ଜଳ ଭଡୋ- ରକୁ ରିୋଜଘେ କରିବା ପାଇଁ ବର୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରିବ | ଜଳମେେନ କିମ୍ା ପାନରୀୟ ଜଳ ମଯାଗାଣ, ଜଳଜଳର ରିୋଜଘେ, ମାନବ ନିମଥିତ କୁମ୍ମର ରୂପାନ୍ତର ପାଇଁ ପରିତର୍ୟକ୍ ପଥରେଣି ଗର୍ଘେମର ଜଳ ବର୍ୟ- ବହାର କରିବାର ବିକଳ୍ପଗୁଡିକ |
ପ
ି ସ୍ ି ��ଚର
ଢାଲୁ ସ୍ାନ ଏବଂଗଭରୀରତାକୁ େହଜ କରିବା ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ ମଭୌତିକ ପୁନରୁଦ୍ଧାର ପମର , ପଥରେଣି
ଗୁଡିକ ପିକେିକଲେର ପାଇଁ ବର୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରିବ ଯାହା ଫଳପ୍ରଦ ମହବ | ଯଦି ଏପରି ଗର୍ଘେଗୁ- ଡିକର ପାର୍ଘେ-େଟାଣମର ମକାମଳ ଢାଲୁ ସ୍ାନ ଥାଏ, ଯାହା ଗଛ ପ୍ରଜାତି େହିତ ସ୍ନ୍ଦଯଘେର୍ୟପୂର୍ଘେ ଭାବମର ବନରୀ ମହାଇପାମର |
ଫ ୁ � ଜଳ ଉଦ୍ ି ଦଗୁଡ ି �ର ଜଳଚର |
ମଛାଟ ଏବଂ / କିମ୍ା ବଡ େଣି ଗର୍ଘେମର ମଲାଟେ୍, ୋଟର ଲିଲି ଇତର୍ୟାଦି ଜଳରୀୟ ଫୁଲ ଗଛର ୋଷ ଏକ ପାରିଶ୍ମିକ ବିକଳ୍ପ
କହୋଇପୋକର |
କମମ୍ାଜିଟ୍ ନେଘେରରୀର ବିକାଶ |
ଜଳ ଏବଂ ୋଇଟ୍ ଗୁଣଗୁଡିକର ଉପଲବ୍ଧତା ଅନୁଯାୟରୀ, ପରିତର୍ୟକ୍ ଏଲ (L ) ଆକୃତିର ପ୍ରହାରେଣି
ଏବଂ ଲାମଟରାଇଟ୍ ଗର୍ଘେଗୁଡିକ ଇନ୍ନ, ୋଇବାକୁ, କାଠ, ଫଳ ଫେଲ ଏବଂ ଔଷଧରୀୟ ଉଦ୍ିଦ ପାଇଁ
୍ାେ, ଶାଳ, ବହୁମୁେରୀ ଗଛର ମିଳିତ ନେଘେରରୀ ଆରମ୍ କରିବା ପାଇଁ େମ୍ାବର୍ୟ ସ୍ାନ ମହାଇପାମର |
ବୋକୟୋମୋସ୍ ଏବଂ ବୋକୟୋ - ଏନଜ ଜି ବ ି �ୋଶ |
ମଯମହତୁ ଅଧିକାଂଶ ପରିତର୍ୟକ୍ ପଥରେଣି ଗୁଡିକ େରାପ ପରିମବଶ େହିତ ଅଣ-ୋଷଜମିମର ଅବସ୍ିତ, ଇନ୍ନ, ବହୁମୁେରୀ ଗଛ, େମ୍ପ୍ରଦାୟର େରିବା ଜମି ଏବଂ ସ୍ଳ୍ପ ମୂଲର୍ୟମର ଉପକରଣ ପାଇଁ
ୋଧାରଣ େମ୍ର୍ି ଉତ୍ସ ପୁଲ୍ ବିକାଶ ପାଇଁ ମସ୍ଛୋକୃତ େମ୍ପ୍ରଦାୟର ଅଂଶଗ୍ହଣ ପାଇଁ ଅନୁମରାଧ କରା- ଯାଇପାମର ସ୍ାନରୀୟ ମଲାକଙ୍କୁ |
ଚୋଷ ପ୍ରଣୋଳୀ |
ପ୍ରତିକୂଳ ପରିମବଶମର ଲାମଟରାଇଟ୍ ଗର୍ଘେଗୁଡିକ ପାଇଁ ୋଷ ପ୍ରଣାଳରୀଗୁଡିକ ଅତର୍ୟନ୍ତ ଉପଯୁକ-
୍ତ, ମଯଉଁଠାମର ମୃର୍ିକା ପରିୋଳନା ପାଇଁ ଅଧିକ ପ୍ରତିକ୍ରିୟାଶରୀଳ | କୃଷି ପ୍ରଣାଳରୀର କୃଷି ପ୍ରଣାଳରୀ, ଉଦର୍ୟାନ କୃଷି, ପଶୁପାଳନ, ପିକେିକଲେର , ୋରଣଭୂମି ଏବଂ ୋଇବାକୁ ଉପାଦାନ େହିତ ଏକ ଉପ- ଯୁକ୍ ମିଶ୍ଣ ଉପଯୁକ୍ ପଦମକ୍ପ ମହବ |
