زرا یبای رب یلگنج ششوپ رثا رتماراپ
یاه مک ی ک و یفی باناور
زوح رد ۀ
خبآ زی لگنج کراپ ی
چ رگتی نارهت
مظعا دزربط ی
؛ يوجشناد يرتکد
سدنهم ی دكشناد ،لگنج ۀ
یعيبط عبانم
، نارهت هاگشناد ا ،جرک ،
.ناری
یملاغروج دادقم
؛*
شناد ي را رادلگنج هورگ ي
دكشناد ،لگنج داصتقا و ۀ
بط عبانم ي ع ی
، نارهت هاگشناد .ناریا ،جرک ،
لع ی اضر مدقم ن ی ا
؛ رايشناد هورگ حا ي ءا ناتسهوک و کشخ قطانم ی
، دكشناد ۀ بط عبانم ي ع ی
، نارهت هاگشناد .ناریا ،جرک ،
راب ی س نونجم ی نا
؛ داتسا رادلگنج هورگ ي
دكشناد ،لگنج داصتقا و ۀ
بط عبانم ي ع ی
، نارهت هاگشناد .ناریا ،جرک ،
ماردپ دراطع
؛ شناد ي را رادلگنج هورگ ي
دكشناد ،لگنج داصتقا و ۀ
بط عبانم ي ع ی
، نارهت هاگشناد .ناریا ،جرک ،
هدیکچ ش چ رد
نا م رهش زاد
،ی س ب یرای شلاچ زا اه ی حم طی ز یتس ی ظن ری ش ان باناور ی
ر و رابگر بآ زا کس ی
س
،بلای گدولآ ی ش ییایمی تارذ و
رهش بآ و کاخ ،اوه قلعم
،ی زج هری امرگ یی رهش ی ترارح جاوما و ی
دش ت هناتس بات دی
م ی .دنوش باناور اه ی ش ان ی شراب زا اه ی دش دی رد
سب یرای رجنم ناهج قطانم زا هب
س
،لی اسرف
،شی م رصانع لمح و بوسر ی
گ ششوپ هک دنوش یهای
لگنج ی یکی مهم زا رت نی دعت لماوع لی
س بلای اسرف لرتنک و شی
بوسر و تسا . ارد نی عضو شهوژپ تی
ک یفی لگنج کراپ رد باناور ی
چ رگتی عت فده اب نیی وگلا ی ک یفی باناور
لگنج کراپ ی
،نآرب یلگنج ششوپ رثا و سررب دروم
ی تفرگ رارق بد و
ی ،باناور یاهرتماراپ ف
ییایمیش و یکیزی ط رد
ی 3 ور دادی ( رابگر 5
د ی و 25 نمهب 95 و 15 درا تشهبی 96 هزادنا دروم ) گ
یری زجت و هی لحت و لی اتن .تفرگ رارق جی
کاح شهوژپ ی
داقم هک دوب نآ زا ری
م نیگنای
اهرتماراپ ی یبد 3 / 1988 ل رتی
،تعااااس رب لک
( لولحم دماج داوم )TDS
64 / 40 م یلی گ ل رد مر
،رتی ( قلعم دماج داوم لک )TSS
8 / 2064
م یلی ل رد مرگ رتی ، 75pH / 7 س لک ، می 95 / 2 م یلی ل رد مرگ رتی نم،
میزی 23 / 2 م یلی ل رد مرگ رتی دس ، می 4 / 584 م یلی ل رد مرگ رتی ، س اتپ می
71 / 5 م یلی ل رد مرگ رتی ن ، تارتی 36 / 1 م یلی ل رد مرگ و رتی تافس ف 71 / 0 م یلی ل رد مرگ رتی نچمه .دوب نی زرا یبای گتس بمه ی ب نی اهرتماراپ
کاح ی گتس بمه دوجو زا ی
ز دای ب نی وق هک دوب اهرتماراپ ی
نیرت گتس بمه لماش اهنآ ی
ب نی س لک می بد اب ی ( باناور 66 / 0 ) و دماج داوم لک
( لولحم 69 / 0 )؛
دس می ب ا (pH 71 / 0 ) ( لولحم دماج داوم لک و 65
/ 0 .دوب ) یسررب هضوح ریز هس باناور تایصوصخ (A
29%
،)ششوپ B
( 31%
)ششوپ و (C 24%
هک داد ناشن )ششوپ ششوپ دصرد شیازفا
شراب رد باناور نازیم شهاک بجوم رثا رد نینچمه .دش هنلااس یاه
ششوپ ندوب رتلااب هض وحریز رد یهایگ
یاه وA ،B ر میس لک و میساتپ ،میدس ،لک حلاما ،قلعم حلاما نازیم اناو
دروم رد اما .دوب رتمک ب
نوی تیلاعف شیازفا لیلد هب لاامتحا تافس ف و تارتین یاه شش وپ رد یکیژولویب یاه
رتلااب یلگنج یاه
، هض وحریز رد نآ نازیم یاراد یاه
ششوپ 29 و 31 ششوپ یاراد هضوحریز زا رتشیب دصرد 24
.دوب دصرد
ناگژاو دیلک :
،یبد رهش باناور
،ی ک تیفی قلعم دماج داوم لک ،لولحم دماج داوم لک ،بآ رگتیچ یلگنج کراپ ،
:لوئسم هدنسیون * سامت هرامش
: 982632249312 +
Email: [email protected]
رات خی وصت بی : 11 / 04 / 1397
ص 1011 - 997
1 همدقم .
لگنج سب عبانم ناونع هب اه یرای
سوکا تامدخ زا متسی
تروص رد ی رکب هک ( هدروخن تس د )
ًلاومعم دنش اب بوس ر
لوت دی من ی دننک نینچمه .تس ا زیمت اهنآ زا لص اح بآ و
لگنج راک ی رهش ی م ی هخرچ رب دناوت اه
ی نبرک ،امرگ ،بآ
گدولآ و ی رهش ی ثات راذگری باناور .دشاب اه
ی حطس ی یکی
مهم زا رت نی غت لم اوع ریی
مز لک اااش نی
غت و ریی ک تی فی
بآ اه ی حطس ی و ریز رش ق ی بوس حم ناهج رس ارس رد
م ی غت .دنواااش تاریی
ناهگان ی
ّمک تی باناور اه ی حطاااس ی
حناواااس دادخر هب رجنم ی
اااس نوچمه
،لی مز نی ،شزغل
باناور
، لا و لگ ی اسرف و شی مشچ رد هجوت لباق اهزادنا
ی
بط یعی م ی دم اب هک دوش تیری
م هض وح بس انم ی
زا ناوت
ا نی خر اهداد گولج یری [ درک 1 د فرط زا .]
،رگی باناور اه ی
حطس ی ب ه مز زا روبع هطساو نی
اه یی ربراک اب ی یاه فلتخم
م ی هدولآ هب رجنم دناوت بآ ندش
اه ی حطس ی ز و ری مز ینی
ا امک ،دواااش هکنی
ک قطانم رد زروااااش
ی زا هدافتاااسا هک
اهدوک ی ش ییایمی تفآ و مومس و ،تس ا موس رم اه شک
باناور اه ی حطس ی جنم ر حطس بآ عبانم ندش هدولآ هب ی
اهدرادناتااسا زا رتلااب هب ،رواجم ی
تملاااس یتااسیز طیحم
[ تسا هدش 2
.]
لگنج اه یکی مهم زا رت نی ا عبانم نی کاخ هرک ی دنتسه
لک شقن هک یدی
تظافح و کاخ تظافح ،بآ هخرچ رد
ز زا هاگتسی ا اب .دنراد اه نی
زرواشک هعسوت مه زونه لاح ی
دهت ناهج رد یدی
دج ی ارب ی م بوااسحم لگنج ی
دوااش
[ 3 اهرتماراپ هچرگ .]
ی ف یکیفارگ ،یکیزی فادا و
یکی ثأت ری
هجوت لباق ی
م رب نازی ک و تیفی حطس باناور ی
قطانم رد
بط یعی [ داانراد 4 اااما ،]
یکی زا اراااک یی اااه ی و لااگنج
ششوپ اه ی گ یهای مئاد ی ازفا شی ک تیفی رانک رد و باناور
[ تاااسا نآ رادقم لرتنک و شهاک ،نآ 5
شاااشوپ .]
اه ی
لگنج ی ازفا هب رجنم شی
و هداااش کاخ رد بآ ذوفن خرن
اذ داوم بذج هطاااساوب یی
لاآ شهاک هب رجنم ی
هدن اه یی
ن نوچمه تارتی
م تافسف و ی
[ دنوش 6 رد .]
کی سوکا متسی
بط
،یعی رادرب هرهب ی
مز زا نی ا و داجی غت ریی اراش رد
،طی هب
و هژی گ شاااشوپ یهای
ربراک و ی اااضارا ی اااساپ رب اه
ی ه
کیژولوردی راج ،باناور تدش نوچمه
ی س ندش
،بلای
م نازی اسرف شی ثأت هقطنم بوسر و راذگری
.تسا
،ور نیا زا
ربراک ی ارا یض گ شش وپ و یهای
مز نی لص ا لماوع زا ی
رد
عبانم تاعلاطم ه راتفر و بآ
کیژولوردی دنتااسه هااضوح
[ 7 .]
یبایزرا
ّمک یفیک و ی باناور
فلتخم یاهروااشک رد هب
هجوت لباق روط ماجنا ی
تسا هدش رد یتاقیقحت نینچمه .
ّمک هنیمز
،تس ا هتفرگ تروص روش ک لخاد رد باناور تی
ااسررب اما ی
ک یفی ب ،باناور ه شااشوپ باناور صوااصخ اه
ی
لگنج ی هجوت دروم تردن هب رواااشک لخاد رد هداااش عقاو
تاااسا . د لااااس ر 1999
ب ا اااسررب ی ک عماج تیفی باناور
سآ قرش رد لگنج ای
، ققحم نی [ 8 ] رد دنتفای قطانم رد هک
لگنج ششوپ اب ی
م هوبنا نازی تظل وی رتمک بآ رد رلک ن
نچمه .تااسا زاب قطانم زا نی
م نازی ن تارتی قطانم رد ی
اب
هعاااسوت کاخ هتفای
رم و بوط
، ب رتاااشی کاخ زا اه یی اب
هعااسوت یگتفای تظل .تااسا مک نوی
ن تافلوااس زی
تحت
ثأت ری فرظ تی هگن کاخ تافلوس تشاد تسا
. با لدم زاس ی
ط بار ة ب نی ربراک ی مز نی ک و تی فی بآ یاه حطاااس ی ،
ققحم نی [ 9 ] ا هب نی تن هجی سر دندی ربراک هک ی مز نی ثأت ری
هجوت لب اق ی
بآ رب اه ی حطاااس ی وب هژی م نازی ن
،تارتی
لک و تافس ف مرفی
ب و دراد شی نیرت م نازی ا نی رد اهرتماراپ
باناور اه ی مز زا لاااصاح نی
اه ی زروااااشک ی
رهاااش و ی
زرا .دش هدهاشم یبای
م ی اسرف ،باناور ناز شی
ک و تیفی بآ
ثأاات تااحت ری
هداااج اااه ی لگنج ی لااگنج رد راااک
ی اااه ی
ئوک دنلزنی داد ناااشن رااض هک
بی باناور بآ قلعم تارذ و
باناور رد یاه
هداج اه ی کاخ ی اقم رد هسی هداج اب اه ی ری
کاخ ی دوب رتلااب .
،نینچمه م
نازی ن راب نژورتی رفاااسف و
ن باناور زی هداج رد اه ی کاخ ی ب رتاااشی هداج زا اه ی ری
کاخ ی دمآ تسدب [
10 ] سررب هب . ی
ثأت ری ت پی اه ی فلتخم
لگنج ی کاااشت رب لی
اااس و بان اور بلای
داد نااااشن هک
ص وص خ تای ثأت کاخ ری ب یرتش ی آرف رب
دنی کش ت لی باناور
لگنج هدوت عون هب تبسن ی
دراد [ 11 ].
زرا یبای صوصخ تای
ربراک رد باناور و کاخ ی
یاه فلتخم طسوت هک داد ناشن
کاخ ردpH
اه ی لگنج ی اذ راااصانع و رتمک یی
ب رتاااشی
ظل اب باناور رد راااصانع تظل و تاااسا ت
کاخ رد نآ
مه ناوخ ی لاااب یی دراد [ 12 ] نچمه . نی م زی نا نم میزی رد
لگنج باناور ی
م و نازی ااساتپ می .دوب رتلااب عترم باناور رد
هتفای زا لص اح یاه زرا
یبای ثأت تدش ری شتآ
زوس ی لگنج
شتآ هک داد نااااشن زواااس
ی ازفا هب رجنم لگنج شی
لباق
اااسکا شهاک ،ترودک هجوت نژی
ازفا و لولحم شی
75 / 0
یدح او رد م بان اورpH
ی دواااش و ا نی لوط ات راث آ 50
ک یرتمولی رواجم هناخدور
زین دوب دوهااشم [
13 ] ااسررب . ی
ک تیفی ش اح رد باناور و بآ هی
هارگرزب اه ی هنماد ا ی تحت
لام و تااسوپمک لامعا
ا دوجو هک داد ناااشن نی
هدام ود
ر شهاک هب رجنم بان او
تن رد و هج ی بآ شهاک واااش
یی
اس رف و کاخ رص انع شی
م ی دوش [ 14 ].
ب ا س ررب ی م نازی
رتکاب ی یاه عوفدم ی باناور رد اه
ی زرواااشک ی رهااش و ی ،
نیققحم دن تفای رد
لک قلعم تارذ و ترودک ،ام د هک
گتاااسبمه ی
تبثم ی رتکاب مکارت اب ی
دراد اه [ 15 ].
یاتن ج
هااعلاااطم زا لااااصاااح ثأاات
ری نمچ و عترم ،لااگنج ،راز
ربراک ی اه ی کرت یبی م رب نازی ن نژورتی باناور
، نآ زا یکاح
هک دوب ربراک
ی یاه کرت یبی ب نیرتاااشی ن
نژورتی دراو ار
م باناور ی رتمک و دننک نی
ن نژورتی ربراک رد ی اه ی ،نمچ
دااش هدهاااشم عترم و لگنج [
16 ].
ااسررب ی ثأت ری هکبااش
دن برهن ی ک ظفح رب تی فی
مک و تی لگ نج بان اور اه
ی
لآروب
، داد ناشن دم هک
تیری دنبرهن هکبش ی
ثأت ری مک ی رب
ن و باناور نژورتی
م و دنراد بآ رد لولحم رفاااسف و نازی
لآ نبرک ی ن ار بآ رد لولحم زی
م شهاک ی دن هد [ 17 ].
زرا یبای دنلب وپ تدم ییای گدنراب و باناور ی
لگنج رد اه
ی
هراح کشخ داد ناشن ،
تدش و تلاوزن ماگنهدوز شراب هک
گدنراب ی رتمهم نی عت لماع نیی وگلا هدننک ی
شراب - باناور
آرف و یاهدنی اااسرف شی ت و غ تاریی ک تیفی
ّمک و تی باناور
تسا [ 18 ].
لاس رد 2017 ثأت ری لگنج ششوپ ی
اناور رب ب
شخب رد ار اه
یی س ررب دروم ناهج زا ی
و دش تن ناش ن جیا
داد مامت رد هک ی
سوکعم هطبار قطانم ی
ب نی باناور تدش
م و نازی لگنج شااشوپ ی
م و دراد دوجو نازی
ااساااسح تی
گ شاشوپ هب باناور یهای
هاضوح رد اه
ی رتدوهاشم گرزب
تاااسا [ 19 ].
نینچمه اااسررب
ی ثأت ری هنوگ اه ی د یتخر و لگنج شاااشوپ
ی م رب نازی لوت دی باناور داد نااااشن رد هک
م لگنج نازی سب کاخ رد بآ ذوفن رای
ب رتشی تسا عترم زا
[ 20 ].
رد روااشک لخاد
، ااسررب ی ثأت ری ربراک عون ی
ااضارا ی رب
ا داجی خبآ هض وح رد باناور زی
س ک نایلی اب هدافتس ا زا لدم
HEC-HMS
داد ناش ن ، ربراک هک
ی زرواش ک ی اقم رد هس ی
ربراک اب ی ب باناور لگنج و عترم یرتشی
لوت دی م ی دنک
، اما
،قیقحت نیا رد غت
تاریی ک تیفی ااسررب دروم باناور ی
رارق
تافرگن [
21 ].
هاعلااطم غت
تاریی ک و بااناور تایفی
بآ
حطس ی ناگرگ هناخدور [ دور
22 ] داد ناش ن ک هک
تیفی و
فلتخم طاقن رد باناور رادقم کی
عون هب هجوت اب هاااضوح
ااشوپ ش ربراک و
،ی اهرتماراپ رظن زا صوااصخب ی
HCO3
،
،TDS
و SO4
غت SAR
تاریی نعم ی راد ی شهوژپ .دراد
ور هدش ماجنا ی
ک تیفی رهش باناور ی
ن رهش رد روباش ی
ن زی کاح ی رهااش باناور هک دوب نآ زا ی
خرب رد ی قطانم زا
م رهش ی دناوت زرواش ک فادها تهج ی
دروم برش ًاض عب و
گ رارق هدافتااسا دری
[ 23 ]،
ا اب اما نی خرب ،لاح ی
قطانم زا
باناور رهش اه
یی ک اب تیفی اپ نیی رت اهدرادناتسا زا ی
برش
لوت دی م ی .دننک اااشهوژپ رد ی
و شور شوخ طاااسوت هک
،داااش ماجنا ناراکمه اتن
جی ثأت ری ربراک عون ی
م رب نازی
س تدش بلای
باناور و بد و
ی تش درلاک هض وح رد جوا
داد ناااشن ب هک
نیرتااشی رتمک و کاخ تظافح
نی تدااش
بد و باناور ی
باااسن جوا ی
اااضارا رد ی
لگنج شاااشوپ اب ی
ضارا و دش هدهاشم ی
زرواشک ی رهش و ی ازفا هب رجنم شی
اهرتماراپ ی س بلای هدش هض وح دنا
[ 24 ] ا اب . نی ا لاح نی
ن شهوژپ زی
ثأت ری ربراک ی ک رب شاااشوپ و تیفی
اور بان ار
سررب دروم ی
سررب .تسا هدادن رارق ی
مز لماوع نی
تخانش ی
ثأت ری ک رب راذگ تیفی
ضاق هعلق تشد رد باناور ی
داد ناشن
یکی ثأت لماوع زا ری
ک رب راذگ تیفی
ک ،باناور تیفی
م و نازی
گدولآ ی ل )گنس سنج( یژولوتی فارگوپوت و تسا هقطنم
ی
ف و یفارگویزی ن هق طنم
یکیزی عت لم اوع زا نیی
ن نک رد هد
ک تیفی م بواااسحم باناور ی
دواااش [ 25 ].
ثأت ری ربراک ی
ااضارا ی خبآ هااضوح باناور رادقم رب زی
دور سولاچ ناااشن ،
هک داد اااضارا ی لگنج ی یکی مهم زا رت نی شاااشوپ رد اه
ک لرتن س و باناور بلای
م بوسحم ی
دوش [ 26 ].
اجنآ زا یی هام هک تی عاااضو و باناور تی
تماراپ ر اه ی
ک یفی نآ ششوپ باناور صوصخ هب یلگنج یاه
رد ج ناه
لع و ی امروااشک صوااصخلا رتمک
ادنا و هجوت دروم هز
گ یری
،تااسا هتفرگ رارق شااشوپ عون و مکارت رثا نینچمه
یاه
یا زا .تس ا هدش ن یبایزرا اهرتماراپ نیا رب زین یلگنج ،ور ن
فده ا نی شهوژپ زرا یبای مک ی ک و یفی هس رد باناور ریز
رد فلتخم یهایگ شااشوپ مکارت اب هااضوح لگنج کراپ
ی
چ رگتی و هسیاقم عضو تی اهرتماراپ ی مک ی ک و یفی باناور
رد یرهش لگنج نیا رگیدکی اب
تسا . شهوژپ ،رظن نیا زا
کی رضاح روآون
ی رد لگنج یسررب رد تشاک تسد یاه
روشک م بوسحم ی
.دوش
2 . یسانش شور
1.2 . یفرعم قطنم ۀ هعلاطم دروم
ق طنم ة ا رد هع لاط م دروم نی
بر شخب رد شهوژپ ی
لگنج کراپ ی
چ رگتی فارغج لوط رد
″ییای
′ 25
˚ 12 51
یقرش فارغج ضرع و
″ییای
′40
˚ 43 35 یلامش هدش عقاو
سا .ت ا رد نی ز هس شخب ری
فداصت روط هب هضوح ی
باختنا
ز باختنا .دااش ری
هااضوح ا رب اه نی دم هک دوب ساااسا تیری
غت کراپ یتاریی ا باناور رد داجی
ز زا و هدرکن ری
هض وح اه ی
د رگی ا هب ار باناور نی
ز ری هضوح اده اه تی سپ .دشاب هدرکن
ز باختنا زا ری
هااضوح ااصوااصخ ،اه یتای
،تحاااسم نوچمه
ش بی طسوتم ، دصرد ششوپ گ یهای و و یگژی اه ی ف یکیزی و
ییایمیاااش هزادنا دروم کاخ
گ یری .تفرگ رارق لودج
1
صوصخ تای ز ری هضوح اه ی ب دروم یسرر م ناشن ار ی
.دهد
عقوم تی هضوح ریز ،هعلاطم دروم هقطنم یسررب دروم یاه
و هنومن طاقن یرادرب
جورخ(
ی ز هااضوحری اه
لکااش رد ) 1
.تسا هدش هداد ناشن 2.2 یتاعلاطم هقطنم کاخ .
ژر می تبوطر ی ژر و کااشخ هقطنم کاخ می
ترارح ی نآ
کااشت تابوااسر زا و هدوب مرگ تلای
تفرگ تأااشن زربلا و ه
کهآ ًاتدمع ی
گنااس بل ا و گنااس سنج .تااسا ر
هزی اه
کهآ ی ن نرام تردن هب و هدوب فوت و زی
م هدهاشم ی
اب .دوش
ا هب هجوت هکنی
م نازی گدنراب ی ا رد نی زا رتمک هقطنم 300
م لاس رد رتمیلی و ،تس ا
شنکارپ گدنراب
ی دش
ًادی لص ف ی
وشتسش ناکما ،تسا ی
قفا و هدوب مک حلاما اه
ی سلک می و
ن گ زی کشت هقطنم کاخ رد لی
سا هدش ت [ 27 ].
3.2 . لگنج ششوپ ی
چ کراپ رگتی
لگنج شاااشوپ ی
چ کراپ رگتی هنوگ زا لکاااشتم اه
ی
نزوس ی دودح رد هک تس ا گرب نهپ و گرب 53
زا دص رد
هنوگ هب طوبرم کراپ شش وپ اه
ی نزوس ی نارهت جاک گرب
(
Pinus eldarica
هرقن ورس ،) ا
ی (
Cupressus arizonica
)
هرمخ وراااس و ا
ی (
Biota orientalis
دودح و هدوب ) 47
لگنج شاااشوپ زا داااصرد ی
برم طو هنوگ هب اه ی گرب نهپ
قاقا لمااااش ًاتدمع هک هدوب ای
(
Robinia pseudoacacia
،)
( کشجنگ نابز
Fraxinus excelsior
( نا اد اد ،)
Celtis
caucasica
( ناو را و )
Cercis siliquastrum
) تسا [ 27 ].
لودج 1 صوصخ . تای ز هضوحری اه ی سررب دروم ی
کراپ رد یلگنج چ رگتی
هضوح ریز )عبرم رتم( تحاسم
)%( طسوتم بیش )%( یلگنج ششوپ
ششوپ عون کاخ تفاب
30171 A 8
29 جاک
- ناو را ینش
- یسر
18016 B 7
31 جاک
ینش - یسر
78101 C 7
24 جاک
- ایقاقا - ناو را ینش - یمول
لکش 1 عقوم . تی هعلاطم دروم هقطنم
، ز ری هضوح اه ی سررب دروم ی
هنومن طاقن و یرادرب
لگنج کراپ رد ی
چ رگتی
4.2 . لقا می تاعلاطم هقطنم ی
اااسررب تهج ی
لقا می نچمه و هعلاطم دروم هقطنم نی
م نازی گدنراب ی لقا تاعلاطا زا یمی
ا هاگتسی هطساوب دابآرهم
ب رابتعا حطس رتش ی
هداد ساس ا رب .دش هدافتس ا اه
ی 10
هلااااس ( 1383 یلا 1393 ) ا نی ا
،هاگتاااسی م
نیگنای هجرد
ا رد هاانازور ترارح نی
دودااح رد هااقطنم 7
/ 18 هااجرد
تناااس دارگی رتمرگ هک دااش دروآرب نی
ت ،لاااس هام هامری
اب
م نیگنای 2 / 31 رتدراااس و هجرد نی
د ،لااااس هام ی
اب هام
م نای نیگ 5 تناس هجرد دارگی
ا رد .دش دروآرب نی
رد هقطنم
ثأت هطساوب ناتسبات لصف ری
س متسی هراح بنج راشفرپ ا
،ی
م نازی گدنراب ی چان و مک زی اربانب .تاااسا نی
گدنراب هدمع ی
ا رد هنلااس نی
نابآ رد هقطنم ورف ات هام
نیدر خر دعب لاس م
ی م عومجم .دهد نیگنای
گدنراب ی ا رد هنلاااااس نی
هقطنم
4 / 224 م یلی رتم رتمک هک تاااسا هداااش دروآرب نی
م نازی
گدنراب ی م اب هامدادرم رد نیگنای
1 م یلی رتم ب و نیرتاااشی
م نازی گدنراب ی درورف رد نی
م اب هام نیگنای 6 / 44 م یلی رتم
لکش( تسا هدش هدهاشم 2
.)
5.2 . نومن ه یرادرب
عت زا سپ نیی
ز زرم ری هااااضوح جورخ و اه
ی نآ ،اه
هنومن رادرب ی جورخ زا ی ز ری هاااضوح اه
هزادنا تهج گ
یری
مک ی ک و یفی رات رد تبون هس رد باناور ی
اه ی 5 د ی هام
و 25 هام نمهب 1395
و ، 15 درا تااشهبی هام
1396 ماجنا
ا رد هک دش نی
رات هس ی گدنراب ی ا هب رجنم اه داجی
باناور
جورخ رد ی
ز ری هض وح دش اه نچمه.
نی هنومن رادرب ی رد اه
ا ره هاگتسی ب نی تاعاس 9 ات 13 ره کی و تشادرب ،تعاس
زجت دروم هی
لحت و لی رد اهنت .تفرگ رارق 15
درا تاااشهبی گدن راب هک
ی تع ااااس دودح زا 11
داااش عوراااش رهظ
من هنو رادرب ی تعاس زا 13
لا ی 17 .تفرگ ماجنا
لکش 2 . کیتپونیس هاگتسیا کیمرتوربمآ ینحنم دابآ رهم
)هعلاطم دروم هقطنم هب یسانشاوه هاگتسیا نیرتکیدزن(
قبط رامآ 10 لاس زا( ریخا هلاس 1383
لاس ات 1393 )
6.2 . هزادنا گ یری ووو ووووصخ تای
مک ی ک و یفی
باناور ااصوااصخ تای
هزادنا دروم گ
یری ا رد نی ااسررب ی لماااش
بد
،ی ( لک قلعم تارذ دم اج داوم لک ،)TSS
لولحم
( اسلک ،)TDS
،می نم
،میزی داس
،می اساتپ
،می ن ،pH
تارتی و
هزادنا .دوب تافس ف گ
یری بد ی ر رس زا هدافتس ا اب باناور زی
ثلثم ی بعت لحم رد هک هی
فرگ ماجنا دوب هدااش ت
داوم لک .
فاااص ذ اک زا هدافتااسا اب لولحم دماج ی
امزآ رد هاگااشی و
وTDS
هاگتااسد زا هدافتااسا اب pH
هزادنا رتمTDS
گ یری
م .داااش نازی اااسلک می شور هب 3500
- درادناتاااساCa
هزادنا گ یری نم ،بااااسپ و بآ میزی
3500 - داااس ،Mg
می
3500 - س اتپ ،Na
می 3500 - ن ،K
تارتی 4500 -
NO3
شور هب تافسف و 4500
- هزادناP
گ یری [ دش 28 .]
7.2 . زجت هی لحت و لی رامآ ی
زجت تهج و هی
لحت لی رامآ ی هداد ادتبا اه
ی دراو شهوژپ
رازفا مرن
SPSS 20
هرامآ سپس و هدش اه
ی لوا هی رب اهریغتم ا ساس ا
هاگتس ی م لماش
،نیگنای فارحنا و رثکادح ،لقادح
عم رای .دااش هبااساحم ب طابترا سپااس
یمامت نی ریغتم
اه اب
گتااسبمه شور زا هدافتااسا ی
پ نوااسری لحت دروم
لی رارق
تفرگ نویاااسرگر هطبار و یاراد یاهرتماراپ اب یبد نیب ی
دش نییعت لااب یگتسبمه رد و
تیاهن زا هدافتسا اب شیامزآ
روتکاف لی یلماع ود 3
× 3 رد ق حرط بلا هیاپ
فداااصت ًلاماک ی
هداد زجت اه هی راو سنای داااش و م نیگنای غتم اهری کفت هب کی
ا هاگتس ی کوت شور زا هدافتس ا اب زور و ی
رامآ حطس رد ی
5
اقم دروم دصرد سی
ه .تفرگ رارق
3 جیاتن .
1.3 اهرتماراپ تیعضو .
هرامآ لودج رد هیلوا یاه 2
هک تاااسا نآ زا یکاح
موااس هاگتااسیا رد یبد نازیم رتلااب
رگید هاگتااسیا ود زا
،تس ا یش ان فلاتخا نیا حوض و هب هک زا
شش وپ دص رد
هاگتس یا یهایگ بیش رظن زا هض وحریز هس ره .تساC
و
0 10 20 30 40 50 60 70
0 5 10 15 20 25 30 35
رتمیلیم
دارگیتناس هجرد
امد یگدنراب
هضوحریز تهج اهنت و هدوب هباشم ًابیرقت کاخ تیعضو اه
هنوگ هب ،دراد یکدنا توافت هاااضوح ریز هک یا
یاراد A
هااااضوح ریز ،یبونج ته ج و یقراااش ته ج یاراد B
هض وحریز .تس ا هدوب یقرش بونج تهج یارادC
نازیم
شاااشوپ یا
هاگتاااس یاه وA
بیترت هبB
2 / 1 و 3 / 1 ربارب
هاگ تاااسیا زا یکی دوخ ،شاااشوپ رادق م نیمه .دوب C
مهم وع نیرت یم رامش هب یحطس باناور شهاک لما .دیآ
نیب هاگتاااسیا هاااس ره رد لولحم دماج داوم لک 2
ات
245 یلیم رد نیگنای م روط هب و دوب ریغتم رتیل رد مرگ
مود هاگتس یا رد و هدوب ناس کی ًابیرقت موس و لوا هاگتس یا لولحم تارذ .دوب رتمک زین
هاگتس یا رد رتش یب رایس ب موس
نازیم نینچمه .دوب رگید هاگتااسیا ود زا هاگتااسیا ردpH
تیئایلق زا یکاح هک دوب رگید هاگتااسیا ود زا رتااشیب مود .تسا هضوح ریز نیا رد باناور رتلااب
هداد یاااسررب و میاااسلک تظل زا هدمآ تاااسدب یاه
یم ناشن میزینم موس هاگتسیا رد میسلک نازیم هک دهد
زا
هاگتسیا رد میزینم نازیم و هدوب رتشیب رگید هاگتسیا ود 2
و 3 باناور رد دوجوم میدااس نازیم .تااسا ناااسکی ًابیرقت
یم ناش ن زین نازیم بتارم هب موس و مود هاگتس یا هک دهد
هک یتروص رد دنراد لوا هاگتسیا هب تبسن یرتشیب میدس وب ناسکی ًابیرقت هاگتسیا هس ره رد میساتپ نازیم نازیم .د
نیب هعلاطم دروم هاگتاااسیا هاااس رد زین تارتین 09
/ 0 ات
45 / 3 نااااشن هک دوب ریغتم رد تارتین نییاپ تظل هدنهد
نیب تافس ف نازیم هک یتروص رد تس ا هض وحریز هس ره ات رفص 7 / 4 لباق تافسف هک تسا نآ زا یکاح و دوب ریغتم
.تسا هجوت لباق هقطنم نیا رد سرتسد
لودج 2 هرامآ . اه ی لوا هی غتم یاهری سررب دروم ی
هعلاطم دروم هقطنم رد
هاگتسیا ( یبد
)l/h لک قلعم تارذ
mg/l( ) لولحم تارذ
mg/l( لک pH )
میسلک mg/l( ) میزینم
mg/l( ) میدس
mg/l( ) میساتپ
mg/l( ) تارتین
mg/l( ) تافسف
mg/l( )
هاگتسیاA
نیگنایم 92
/ 868 73
/ 53 67
/ 198 57
/ 7 75 / 0 99 / 0 33 / 35 33 / 5 21 / 1 00 / 1
لقادح 00
/ 9 50
/ 7 00 / 116 27
/ 7 20 / 0 20 / 0 00 / 21 00 / 4 09 / 0 50 / 0
رثکادح 00
/ 3132 90
/ 170 00
/ 356 80
/ 7 80 / 1 00 / 3 00 / 47 00 / 7 35 / 3 20 / 2
رایعم فارحنا 86
/ 932 42
/ 48 07
/ 86 17
/ 0 49 / 0 89 / 0 95 / 6 72 / 0 03 / 1 48 / 0
هاگتسیاB
نیگنایم 04
/ 634 87
/ 14 50 / 1474 96
/ 7 17 / 2 93 / 2 33 / 699 07 / 5 95 / 1 41 / 0
لقادح 40
/ 68 67
/ 2 67
/ 2 32 / 7 40 / 0 60 / 0 00 / 121 00 / 2 60 / 0 00 / 0
رثکادح 40
/ 1010 39
/ 68 00 / 3720 52
/ 8 40 / 4 00 / 7 00 / 2040 00 / 8 45 / 3 90 / 1
رایعم فارحنا 26
/ 390 12
/ 18 93 / 1257 38
/ 0 48 / 1 01 / 2 18 / 788 94 / 1 11 / 1 60 / 0
هاگتسیاC
نیگنایم 96
/ 4461 33
/ 53 33 / 4521 72
/ 7 93 / 5 76 / 2 53 / 1018 73 / 6 92 / 0 73 / 0
لقادح 60
/ 48 91
/ 8 00 / 2900 10
/ 7 00 / 3 60 / 1 00 / 235 00 / 5 25 / 0 00 / 0
رثکادح 00
/ 12960 54
/ 243 00
/ 6270 19
/ 8 50 / 9 90 / 4 00 / 2540 00 / 8 70 / 1 70 / 4
فارحنا رایعم 82 / 4256 46
/ 59 12
/ 866 36
/ 0 57 / 2 96 / 0 36 / 1053 80 / 0 47 / 0 37 / 1
لک نیگنایم 3
/ 1988 64
/ 40 8
/ 2064 75
/ 7 95 / 2 23 / 2 4 / 584 71 / 5 36 / 1 71 / 0
2.3 . گتسبمه ی ب نی غتم اهری
سیرتام گتاااسبمه
ی ب نی غتم اهری لودج رد 3
هئ ارا
ا ساسا رب .تسا هدش نی
اتن جی بد ی قتسم هطبار باناور یمی
س لک ،لک لولحم تارذ اب می
س اتپ و می تروص رد ،هتش اد ی
ازفا هک شی بد ی م شهاک اب بان اور نازی
تافاااسف و pH
نچمه .دوب هارمه نی
م ااب لولحم دامااج داوم لاک نازی
دااس و تافااسف می
م هطبار میقتااس م اب و نازی ن تارتی هطبار
کاح هک هتااشاد سکع ی
ا ندوب هتااسباو زا نی
هب روتکاف ود
ن لولحم دماج داوم لک .دوب تابوس ر زی
م اب نازی س لک می و دااس
می گتااسبمه ی
وق ی م اب و هتااشاد نازی
ن تارتی هطبار
م .داد ناااااشن ار سکع نازی
نpH
زی دااااس رادق م اب می
گتااسبمه ی
وق ی تبثم و ی هداد ناااشن ار تااسا
اهن رد . تی
م نازی دااس می ن تافااسف و زی
گتااسبمه ی
وق ی تبثم و ی ار
م ناش ن ی اتن عومجم رد .دنهد جی
گتس بمه ی
هدنهد ناش ن
لک شقن یدی دااس می هنومن رد اه ی ااسررب دروم ی
.تااسا زا
ب نی غتم یاهری لودج رد هداااش هئارا 3
غتم جنپ ، ری
بد
،ی
اااسلک ،باناور
،می داااس
،می و لولحم دماج داوم لک
pH
گتسبمه ی هجوت لباق ی
هداد ناشن ار .دنا
لودج 3 گتسبمه . ی پ نوسری ب نی غتم یاهری سررب دروم ی
ترت هب :**،*(
بی نعم ی لامتحا حطس رد راد 5
و 1 )دصرد
رتماراپ لک قلعم تارذ
لک لولحم تارذ میسلک pH
میزینم میدس
میساتپ تارتین
تافسف
یبد 09
/ 0
* - 35 /
* 0 33 / 0
** - 66 / 0 12 / 0 25 / 0
** - 38 / 0 25 / 0
** - 40 / 0 -
لک قلعم تارذ 24
/ 0 14
/ 0 01 / 0 - 25 / 0
* - 35 / 0 03 /
* 0 36 / 0
* - 34 / 0
لک لولحم تارذ 23
/
** 0 69 /
* 0 35 /
** 0 65 / 0 34 /
* 0 36 / 0 - 11 / 0
09 pH / 0 06
/
** 0 71 / 0 07 / 0 18 / 0
* - 32 / 0
میسلک 18
/ 0 29 / 0 59 /
* 0 31 / 0 - 16 / 0 -
میزینم 04
/
* 0 31 / 0
* - 31 / 0 29 / 0 -
میدس 22
/ 0 25 / 0
** - 53 / 0
میساتپ 20
/ 0 - 16 / 0
تارتین 22
/ 0 -
3.3 . اقم هسی م نیگنای اه
اقم اااسی ة م نیگنای غتم یاهری اااسررب دروم هاااس رد ی
رگتیچ کراپ یلگنج هض وحریز لکش رد
اه ی 3 و 4 ناش ن
.تااسا هدااش هداد و یبد
لاوزن شراب زا لااصاح باناور ت
نامز ود ره رد یوج 5
و 25 نمهب هاااضوحریز رد هام
C
( 24%
ینعم روط هب )یهای گ شاااشوپ ود زا رتلااب یراد
هااضوحریز (A
29%
و )یهایگ شااشوپ (B
31%
شااشوپ
ود ره یجورخ رد هدااش یراج باناور رظن زا .دوب )یهایگ هااضوح ریز وA
نامز هااس ردB
5 ،ید 25 و نمهب 15
د دوجوم قلعم تارذ .تااشادن دوجو یتوافت تااشهبیدرا ر
ره باناور یرات رد هض وحریز هس
یاه 5 و ید 25 نمهب ینعم توافت هام
هضوحریز رد اما .تشادن راد نیرتمک ابC
( یهایگ شش وپ دص رد 24
% هراهب شراب ،) 15
تش هبیدرا
تبسن نآ لولحم قلعم تارذ رد دایز رایسب شیازفا ببس باناور لولحم تارذ لک .داااش رگید هاااضوحریز ود هب هض وحریز رد یگدنراب نامز هس ره رد یحطس زا رتلاابC
نازیم .دوب رگید هاگتسیا ود ابیرقت یگدنراب هس ره ردpH
فت هزوحریز نیب یتوا نیب هزاب رد و تش ادن اه
5 / 7 یلا 3 / 8
نامز هااس ره رد دوجوم میااسلک نازیم .تااشاد ناااسون هاااضوحریز یگدنراب و .دوب رگید هاگتاااسیا ود زا رتلااب C
هضوح ریز ود میسلک نازیم توافت وA
یگدنراب رد اهنتB
یرابگر 15 .دش هدهاشم تشهبیرا
لکش 3 اقم رادومن . هسی
م نیگنای اهرتماراپ ی ا دروم هزادن گ یری
باناور رد هاگتسیا
A یاه ( 29%
،)ششوپ (B
31%
و )ششوپ (C
24%
یگدنراب هعقاو هس رد )ششوپ
لکش 4 . اقم رادومن هسی م نیگنای اهرتماراپ ی هزادنا دروم گ
یری
باناور رد هاگتسیا
A یاه ( 29%
،)ششوپ (B 31%
و )ششوپ (C
24%
)همادا( یگدنراب هعقاو هس رد )ششوپ
یگداانراااب رد 5
ینعم توااافت ،ید نازیم رظن زا راد
هاااضوحریز نیب میزینم یگدنراب رد اما .تاااشادن دوجو اه
یاه 25 و نمهب 15 هاگتااسیا ود باناور ،تااشهبیدرا وB
هاگتااسیا اب هااسیاقم رد یرتلااب میزینم نازیم یارادC A
هاگتس یا باناور رد دوجوم میدس نازیم .دوب هس ره ردA
ینعم روط هب یگدنراب نامز هاگتااسیا زا رتمک یراد
.دوبC
هاگتسیا باناور نینچمه (B
31
% هعقاو ود ره رد )ششوپ
یگدنراب 25 و نمهب 15 یرتمک میدس نازیم تش هبیدرا
تبس ن هاگتس یا هب (C
24
% نازیم .تش اد )یهایگ شش وپ
هاگتااسیا باناور میااساتپ رد یگدنراب نامز هااس ره ردC
هاگتاااسیا ود اب هاااسیاقم و A
زا کی ره رد .دوب رتلاابB
یگدنراب یاه 5 ،ید 25 و نمهب 15 نازیم ،تاااشهبیدرا
هاگتسیا ود ره رد تافسف وA
ینعم روط هبB
رتلااب یراد
هاگتاااسیا زا رد دوجوم تارتین تانااااسون دوجواب .دوبC
یگدنراب رد باناور هناتسمز یاه
5 و ید 25 یتوافت ،نمهب
رد اما .تاااشادن دوجو هعلاطم دروم هاگتاااسیا هاااس نیب هراهب دیدش یگدنراب 15
باناور تارتین نازیم ،تش هبیدرا
هاگتااسیا هاگتااسیا ود هب تبااسن دایز رایااسب فلاتخا ابC
.دوب رتلااب رگید
4 . ثحب هجیتن و یریگ
قحت نونکات تاقی
ز یدای ور ی عاااضو تی مک ی و باناور
ثأت ری گدنراب ی ا .تاااسا هت فرگ ماج نا نآ رب نی
قحت تاقی
کاح ی ب هک تاااسا نآ زا نی
گدنراب ی بد و ی هطبار باناور
قتس م یمی ا هک دراد دوجو نی
لوص ف رد هطبار ی
گدنراب اب ی
،تخاونکی قد
قی رت ب ناس ون اب لوص ف رد و رتش ی
گدنراب
،ی
[ تاااسا رتمک 29
ا رد .]
نی اهزور رد عومجم رد شهوژپ ی
هنومن رادرب
،ی 5 د ی 15 م یلی طااسوتم تدااش اب رتم 8
/ 0
یلیم
،تعااااس رب رتم 25
نمهب 19 م یلی تداااش اب رتم
طااسوتم 12
/ 1 یلیم تعاااس رب رتم و
15 درا تااشهبی 8
م یلی طس وتم تدش اب رتم 2
یلیم
،تعاس رب رتم گدنراب
ی
تبث .داااش اب م هب هجوت نازی
گدنراب ی بد و ی هزادنا گ یری
ادتبا زور ود رد هدااش
،یی م مخااشم ی
ک دوااش ه ا رد نی ود
ازفا ،زور شی ازفا رب بااناور شی
گدانرااب ی هااااس ره رد
ز هض وحری تروص رد ،تس ا قبطنم
ی درا رد هک تش هبی
هام
وگلا ی صاخ ی تح ی ب نی ز هضوحری ا .دشن هدهاشم اه نی
رما
م ی لد هب دناوت لی
اکما مدع مأت ن
نی ن دروم بآ زای
عاباااشا
ا رد کاخ نی
رات ی ز ،داااشاب اری
م نازی گدنراب ی ا رد نی زور
اه نت 6 م یلی رتم ادت با زور ود زا و هدوب یی
رتمک شهوژپ
اهرتماراپ هچرگ .تااسا ی
مهم ی ااش نوچمه بی
،هااصرع
عاااضو تی ردام گناااس و کاخ ی
مها تی لااب یی عت رد نیی
ّداااش [ دنراد باناور رادقم و ت 30
رد اما ،]
ا نی ره شهوژپ
ز هااس هااضوحری ا رظن زا
نی ااصوااصخ تای
ناااسکی باختنا
هداااش نا د م دناوتب ات نیگنای
باااسانم ی زا ا نی لگنج کراپ ی
.دش اب ریز هس نیا راذگریثات توافت شش وپ دص رد هض وح
وطنامه و دوب هاگتسیا رد ،داد ناشن جیاتن هک ر
یلگنج یاه
وA
ششوپ دصرد یاراد بیترت هب هک B
29 و 31 دصرد
هاگتسیا زا رتمک شراب ره رد باناور نازیم ،دندوب ابC
24
شش وپ دص رد شیازفا رتهب ترابع هب .دوب شش وپ دص رد هظحلام لباق ریثات رگتیچ رد یلگنج باناور شهاک رب یا
.تسا هتشاد کراپ رد قبط قحت تاقی م ،هداااش ماجنا نازی
گ شاااشوپ یهای
و
لگنج ی ثأاات ری نعم ی راد ی م رب نازی رد و ترودااک و pH
تن هجی روط هب ،دراد باناور لولحم دماج داوم لک ی
اب هک ازفا
شی گ ششوپ یهای
م هقطنم نازی شهاک روتکاف هس ره
م ی دب ای [ 13،12 .]
ریز زین هع لاط م نیا رد هاااضوح
اب C
( شش وپ دص رد نیرتمک 24
% ) هاگتس یا ود اب هس یاقم رد
شش وپ یاراد هک رگید فیک رظن زا دندوب رتلااب یاه
بآ تی
میس اتپ ،میس لک ،لولحم تارذ لک ،قلعم تارذ لک دننام ینعم روط هب یگدنراب نامز هااس ره باناور میدااس و یراد
تاابثم رثا دروم رد نیاااشیپ جیاااتن اااب هااک .دوب رتلااااب لگ نج بان اور تی فیک دوبهب رب یهای گ شاااشوپ و یراک
دوب قبطنم یحطس [
13،12 .]
تاقیقحت سب هباشم
رای مک ی ناهج رد رضاح شهوژپ اب
دروم صاخ روط هب ار ماقرا و دادعا ناوتب هک دراد دوجو ااسررب ی ز .داد رارق اری
شور اه ی هزادنا گ یری داقم هئارا و ری
شهوژپ رد اه
ی سررب .تسا توافتم ،فلتخم ی
هدش ماجنا
اااشاح رد هی
هداج اه ی لگنج ی [ 10 ] ، کاح ی ا ز هک دوب نآ
م نازی ن لم ح نژورتی د بان اور لک
ب لگ نج ر نی
3 ات 5
ک مرگولی ک رب رتمولی م و نازی ب رفااسف لمح نی
2 / 0 ات 6 / 0
ک مرگولی ک رب رتمولی اتن هچرگ .تااسا جی
ا نی زا شهوژپ ود
مک رظن ی اقم لباق هس ی ن تس ی م عومجم رد اما نازی
رفس ف
چ باناور رد رگتی
ب رتشی م و نازی ن تارتی ود ره رد شهوژپ
رقت
ًابی رد کی حطااس تااسا ندوب رتلااب . م
نازی ار تافااسف
م ی م فلاتخا هب ناوت نازی
لگنج شاااشوپ ی
چ رد رگتی و
.داد تباااسن هداااش ماجنا شهوژپ نیققحم
[ 30 ] راهظا
شتآ زا لبق هک دنتاااشاد زواااس
،ی م نازی ن تارتی بآ اه ی
راج ی دودح رد لگنج 06
/ 0 م و نازی رد تافاااسف دودح
21 / 0 م یلی مرگ ل رد رتی لد هک دش دروآرب لی
اتن فلاتخا جی
ب نی ا نی م ار رااضاح شهوژپ و شهوژپ ی
عااضو هب ناوت تی
مئاد باناور ی
لااصف و ی .تااسناد طوبرم نازیم ندوب رتلااب
باناور تافااسف و تارتین هاگتااسیا یاه
یاه وA
کراپB
هاگتااسیا اب هااسیاقم رد رگتیچ یمC
دااصرد لیلد هب دناوت
،تلاواااضف( یروناج تیلاعف نآ لابند هب و رتلااب شاااشوپ ( یهایگ ،)هشلا کیژولویب و )هشیر تاحشرت ،یهایگ یایاقب
یرتکاب( کاخ ببااس هک دااشاب )هدننک هیزجت یاه
شیازفا
ششوپ رد داوم نیا مکارتم یاه
.تسا هدش یلگنج رت
ات هزادنا نونک گ
یری اهرتماراپ ی دس
،می ساتپ
،می نم میزی