یهایگ ششوپ شقن یبایزرا یمیلقا لماوع و
تشد اه زربلا یبونج ی
رد عیزوت رابغودرگ هدیدپ یناکم و ینامز
بتجم ی
ّنج ت متسر ی
؛
وجشناد ی رتکد ی ب ی ادزنابا یی هدکشناد وک ی ر سانش ی هاگشناد
،نانمس ا ی نار .
یمیحر دّمحم
؛*
شناد ی را وک هدکشناد ی
ر سانش ی ا ،نانمس هاگشناد ی
نار .
؛یلباک نسح دّیس
داتسا ی را وک هدکشناد ی
ر سانش ی ا ،نانمس هاگشناد ی
نار .
هدیکچ تاعلاطم رتشیب
مزرد ی هن نافوط یاه رابغودرگ ناتسا رد یبرغ یاه -
مک و تسا زکرمتم روشک یقرش ناریا قطانم ریاس رد یتاقیقحت رت
.تسا هتفرگ تروص تشد زا یخرب قیقحت نیا رد
لیسناتپ یاراد هک ؛زربلا یبونج یاه لوت
ی د رابغودرگ م
ی دنشاب .دندش باختنا
هداد اه ی هنازور 81 ا ی هاگتس سانشاوه ی اب رامآ هرود ی زا تدمدنلب 8001
ات 8082 و ارب ی صخاش هبساحم اه
ی کشخ لاس ی زرواشک ی ،
تلاوصحم زا
MOD13Q1
و
MOD11A1
.دش هدافتسا هرود نامه رد هدشدرادناتسا شراب صخاش
و شراب صخاش -
خبت ی ر قرعت و
هدشدرادناتسا هبساحم
و اهدک زا ی سانشاوه ی تعاس ی برجت صخاش ،رابغودرگ ی
رابغودرگ نافوط تسد هب
دمآ ب طباور سپس ؛ ی
ن
صخاش اه ی لقا ی م
،ی گ ششوپ ی ها ی و برجت صخاش ی
زا هدافتسا اب رابغودرگ نافوط و نوسریپ یگتسبمه
رامآ شور ی سرگر ی نو دنچ
غتم ی هر سرربدروم ی رارق اتن .تفرگ ی ج داد ناشن شیب
رت ی ن ناوارف ی خاش نافوط ص رابغودرگ
یط 80 ماما هاگتسیا هب طوبرم لاس
اب ینیمخ 5
/ 00 مک و رادقم اب ناقلاط نآ نیرت 05
/ 0 تسا . غت یی تار لاس هب م ناشن رابغودرگ صخاش لاس ی
دهد رد لاس اه ی ادتبا یی
شخب اه ی زکرم ی بونج و قرش ی هب هقطنم تدش تحت نافوط ریثأت هدوب رابغودرگ یاه
اما اب ان شهاک ناهگ ی نلاوط دنور ی
تدم ار هب
شهاک ی هداد رییغت تسا
. و نیرتلااب اپ
یی ن رت ی ن یگتسبمه طوبرم بیترت هب
هب تعرس امد و داب تسا
، یگتسبمه اب یوق و یفنم
صخاش
تسا رارقرب TCI
. هام هریغتم دنچ نویسرگر جیاتن دروم رد ی
هام رد ،هنا اه
ی ریغتم یدودح ات لاس فلتخم
،هدوب هب هنوگ ا ی رد هک
هام اه ی یم رییغت یهایگ ششوپ و یمیلقا رصانع ریثأت فلتخم دنک
، هب داب تعرس یلکروط
، و TCI
مهم SPEI
ازفارب ار ریثأت نیرت ی
ش
نافوط یم رابغودرگ یاه دراذگ
.
ناگژاودیلک :
ریواصت
MODIS
،
،SPEI
خاش نافوط ص رابغودرگ
، هریغتم دنچ نویسرگر ،NDVI
.
:لوئسم هدنسیون * سامت هرامش
: 08008505555 Email: mrahimi@semnan.ac.ir
:بیوصت خیرات 04
/ 05 / 1400
ص 1 5 0 - 9 00
1 همدقم .
غت یی تار بآ تانااسون و غت راثا رد ییاواهو
ایی ر هاجرد
رک ترارح ۀ
مز ی ن یم قافتا غت .دتفا
ایی ر اشراب یااهوگلا ی
،
کشخ ،امد لاس
ی
، لاسرت ی
، دپ عوقو ی هد تاراثا زا راابغودرگ
غت یی ر لقا ی م تسا [ 08 .]
لاد ی ل ددعتم ی ار یام ناوات اراب ی
دپ ی هد یام هاک درب مان رابغودرگ ااهروتکاف ناوات
ی غت ایی ر
لقا ی
،م گدنراب دوبمک ی
، کشخ عوقو یلاس
، اشوپ شهااک ش
گ ی ها ی رخت و ی ب دم مدع و ی
ر ی ت هاک دوامن هرااشا بسانم
ب عوقو هب رجنم ی
نابا از یی دشت و ی د یم رابغودرگ دنواش
8]
،
80 ، 80 . [
م ناشن تاعلاطم ی
دهد دپ عواقو ای
هد راابغودرگ
دزن طابترا ی
ک ی ارش اب ی ط لقا ی م ی گدانراب(
ی
، تعراس ،اامد
کشخ ،داب و و )...و یلاس
ی گژ ی اه ی امز طاس ی
ن شاشوپ(
گ ی ها ی
، فارگواپوت ، ااخ تافاب ،تبوطر ی
دراد )... و [
88 ،
87 ، 87
،]
غت یی ر یگژیو رد یاه
رصانع لقا ی م ی ببس ا ی دااج
شراب ی ا هناماس یاه درگ داهاوخ رابغودرگ ای
د 02]
تارذ[
سب رد اوه رد قلعم ی
را ی آرف زا ی اهدن ی وج ی و دنراد شقن
بآ ریثأت یاوهو ی مهم ی کشت رد ی ل نارااب ،اهربا لااقتنا ،ااه
امرگ ی د و شبات ی
د دنراد 88]
.[
رااابغودرگ نااافوط ی
ااک ی دااش زا ی رتد ی ن ت کااشم
ز ی تس حم ی ط ی ن و کشخ قطانم رد ی
هم کشخ نااهج 5] [
هااک ااسآ رد ی ا نااافوط اااه ی دپ رااابغودرگ اای
هد ااسانشاوه ی
ظع ی م ی ط رد هک تسا ی
ب زا رابغودرگ تارذ نآ ی
نابا ااه ی
چ ی ن مد وج رد ناتسلوغم و ی
هد م ی دنوش رد دااب شزو اب و
قرش لامش ی
سآ ی ا م لمح ی دنوش [ 88 سآ .]
ی ا ی زاکرم ی و
برغ بونج ی
لد هب ًلاومعم ی
ل ب و کاشخ قطاانم ی
ناابا ی زا
تدش اب رابغودرگ ثداوح اه
ی ام جنر فلتخم ی
دراب [ 80 ] .
ی ک ی مهم زا رت ی ن شلاچ اه ی ز ی تس حم ی ط ی هدمآ دوجو هب
مرواخ هااقطنم رد ی
هاانا 85]
ا و[
اای نار لاااس رد اااه ی خا اای ر
دپ ی هد تسا رابغودرگ .
ب شرتسگ اب ی
نابا اه لاعف و ای ت ااه ی
ناسنا ی اجباج رثا رد و یی
ظع هدوات ی
ام ی ر زا ی هانادز ااه رد
اهروشک ی روس ،قارع ی
ه گدوالآ اعاب ناتسبرع و ی
داش ی د
هدرتسگ قطانم رد اوه ا
ی ا زا ی نار درگ ی هد [ تاسا 6 ا ؛]
ای ن
دپ ی هد ا رد ی نار دج دااعبا ای
د ی زا و هاتفرگ دواخ هاب ای
ک
لحم هلئسم ی
هب ی ک لم هلئسم ی
غت یی ر ی هتفا [ تاسا 9 .]
ااب گدرتسگ هب هجوت
ی ا نوزفازور تدش و ی
ن دپ ی هد ،روشک رد
سررب موزل ی
ب طابترا ی ن ناافوط عواقو ااه
ی ااب راابغودرگ
اهرتماراپ ی لقا ی م ی
، اهرتماراپ ی س ی تپون ی ک ی
، ظن ی ر تابوطر
بسن ی
، گدنراب و امد داب تعرس ی
غت و یی تار گ ششوپ ی
ها ی
سررب .تسا سوسحم ی
ب طابترا ی ن نافوط اه ی اب رابغودرگ
لقا رصانع ی
م ی غت و یی تار گ شاشوپ ای
ها ی هدوداحم رد ا
ی
سو ی ع اپ هارمه هب ی
ش غت یی تار هام رد لاس و اه ااه
ی خا ای ر
م ی دناوت اب تخااش راب هو ع ی
ش رات ا ای ن دپ ای هد باجوم
پ ی ش بی ن ی ن نآ ی ز دوش 86]
. [
مه نچ ی ن شجنس رودزا ی اک ی
شور زا اه ی سب ی را اراب تباث و هدافتسادروم ی
خاشت ی ص و
هااشقن رادرااب ی خا و تااسا رااابغودرگ ثداوااح زا اای
ًار ارااب ی
اسانش یی ناکم اه ی فالتخم تااجرد ااب راابغودرگ عابنم
[ تسا هتفرگرارق هدافتسادروم 0
لااس رد .]
ااه ی خا ای ر هاب
شجنس زا تاع طا ندروآ تسد اسب هجوتدروم رودزا
ی را ی
تسا هتفرگرارق ناققحم زا .
یااقیقحت رد 7]
زرا [
اای با ی رااس ی اااه ی نااامز ی غت اایی تار
گدنراب و رابغودرگ ی
هب لباز هقطنم رد اسررب رواظنم
ی هاطبار
بی ن گدنراب ی هداد زا هدافتسا اب رابغودرگ و اه
ی اسانشاوه ی
و
CALIPSO
ا هب ی ن تن ی هج سر ی دند اسوکعم هاطبار هک ی
اب ی ن
گدنراب ی ا هتبلا دراد دوجو رابغودرگ و ی
ن ما ر مه ی هاش قدااص
نی تس نچمه . ی ن زکام ی مم اناوارف ی و هاامدادرخ رد راابغودرگ
تی هامر خر تاسا هداد 08]
.[
اسررب رد ی لحت ای ل اناورف دانور ی
اااهزور ی رااابغودرگ ی
ن رد ی هاام قرااش ی ا اای نار اااب طااابترا رد
لقا تاناسون ی
م ی اهزور رامآ زا هدافتسا اب ی
راابغودرگ ی
، ،اامد
هرامآ طسوت داب و شراب اه
ی رتمارااپ اان ی
ناس ،لادانک نام
تسا ی م ی روت گتسبمه و ی
پسا ی نمر ا هب ی ن تن ی هج اسر ی دند هاک
ناوارف ی نافوط اه ی ا رد رابغودرگ ی
هاگتس ااه ی قراش بوانج ی
هاب ) راانک و کهز ،لباز ،نادهاز لماش(
گماشچ رواط ی
ر ی
بی رتش م قطانم زا ی
نا ی لامش و ی اتن اب هک تسا ی
ج نام نومزآ
ناوخمه لادنک ی
نچمه و هتشاد ی
ن اتن ی ج گتاسبمه ی
کااح ی
ا زا ی ن ناوارف هک دوب ی
ااهزور ی راابغودرگ ی
د ،شرااب ااب اام
و
نعم داب تعرس ی
راد ااتن هاک دنداد ناشن لک رد .تسا هدوب ی
ج
قحت ی ق م ی دناوت غت تارثا تخانش رد یی
تار لقا ی م ی قطانم رد
قرش کشخ ی
ا ی نار ب رااهم و ی ناابا از یای فم ای د .داشاب 8]
رد[
قحت ی ااق ی غت ناواانع تااحت اایی
تار اااضف یی نااامز و ی زورااب رد
نافوط اه ی هداد زا هدافتاسا ااب ناتاسبرع رد راابغودرگ ااه
ی
ااسانشاوه ی
هام ی هاانا زا )داااب و ترارااح هااجرد ،شراااب(
82
ای هاگتس سانشاوه ی ط ی لاس اه ی 8000 لا ی 8086 ا هاب ای ن
تن ی هج سر ی دند ب راهب لصف رد هک ی
رتش ی ن ن رابغودرگ عوقو ای
ز
درگ هدهاشم ای
د انچمه و ی ن انعم طاباور ی
راد ی اب ی ن عواقو
درگ هدهااشم شرااب و دااب تاهج و تعراس و راابغودرگ ای
د
لاحرد ی هک نعم طابترا ی
راد ی ن اامد اب ای ز درگن هدهااشم ای
د و
اهوگلا ی اضف یی غت و مهم ایی تار لاصف ی ثأت ی راذاگر عواقو رد
خد رابغودرگ نافوط ی
ل هدوب هاب .دانا لکرواط ی قراش شاخب ی
دوعس ناتسبرع ی
ب ی رتش ی ن ار راابغودرگ ناافوط عواقو دادعت
شخب و هدوب اراد اه
ی لامش ی بوانج ی قراش و ی ناافوط ااه ی
رابغودرگ ی رتمک ی ن دوخ زا ی ز تعراس نمض رد دنداد ناشن
اهزور رد داب ی
درگ ناافوط نوداب و رابغودرگ نافوط اب راابغو
ترت هب ی ب 80 - 85 و 85 - 80 ناث راب رتم ای
ه ن ای ز هزادانا گ ای ر ی
درگ ی د . سررب ی دپ طابترا ی
هد رابغ و درچ غت اب
ایی تار شاشوپ
گ ی ها ی اهرتماراپ و ی
لقا ی م ی لاماوع تخاناش هب کمک نمض
ریثأت راذگ نافوط رب اپ نااکما راابغودرگ یااه ی
ش بی ان ی ا ای ن
نافوط ن ار اه ی ز م مهارف ی دنک [ 86 .]
هلئسم ا ی طاابترا رد هاک
ب رابغودرگ اب ی
ش رت بلج م هجوت ی دنک ا ی ن اناوارف هاک تسا ی
ا دادخر ی ن دپ ای هد ز براخم ی
تاس حم ی اط ی رد اام رواشک رد
لاس اه ی خا ی ر دوعص دنور ی
سررب اب .تسا هتشاد ی
تااعلاطم
ماجنا ناافوط اب طابترا رد هدش ااه
ی اسررب موزال راابغودرگ ی
ثأت لماوع دروم رد عماج ی
راذگر ا عواقو رب ای
ن دپ ای هد براخم
زی تس حم ی ط ی م صخشم ی
دوش اهراک بلاغ . ی
ماجنا هاب هدش
سررب ی اه ی رامآ ی أشنم و ی با ی نافوط خادرپ اه هت دنا ماک و رات
سررب هب ی ب طابترا ی ن نافوط اه ی راب رثثام لماوع و رابغودرگ
نآ عوقو هتخادرپ اه .تسا هدش
قحت رد ی ق اب طاابترا رضاح ی
ن
اااهرتماراپ ی
لقا ی اام ی ظن اای ر گداانراب ،ااامد ،داااب ،تاابوطر ی
و
کشخ لاس ی انچمه و ی ن گ شاشوپ رتمارااپ ای
ها ی هاب ناوانع
غتم ی اهر ی هب رابغودرگ نافوط صخاش اب لقتسم ناوانع
ای ک
غتم اای ر شور زا هدافتااسا اااب هتااسباو اااه
ی رااامآ ی واااصت و ی ر
هراوهام ا ی زجت دروام ای
ه لحتو ای ل گ راراق تافر ااب نیانچمه .
سررب ی اراک یی راامآ لدام شور ی
اسرگر ی نو غتم دانچ ای
هر لدم تهج
زاس ی ااسانش و یی اب هاطبار ی ن اناوارف صخااش ی
صخاش اب رابغودرگ نافوط اه
ی سانشاوه ی گ ششوپ و ای
ها ی
هتخادرپ ش .د
2 . شور سانش ی
2 . 1 . هقطنم هعلاطمدروم
دب ی ن خرب روظنم ی
تشد زا اه ی بونج ی ،دانوامد ؛زرابلا
وزق ،تاناساول ،درگتشه ی
ن نارهت و - .هک جرک رد
ناتسا ااه ی
زربلا ،نارهت نیوزق و
عاقاو هداش هاب دانا ااس ناوانع ی
ت ااه ی
تاعلاطم ی ا رد ی ن قحت ی ق وزاق ناتاسا .دنداش بااختنا ی
ن رد
زکرم هزوح ی
ا ی نار ب ی ʹن
˚75 71 ʹات
˚58 50 قراش لوط ی
زا
فصن رگ راهنلا ی وان ی چ ʹ و
˚87 05 ʹ اات
˚71 06 لاماش راع ی
دراد رارق اوتسا طخ هب تبسن
، ب نارهت ناتسا ی
ʹن
˚87 05 اات
82ʹ 06˚ رع یلاماش ʹ و
˚87 50 ʹ اات
˚6 50 لواط یقراش
تااسا هااتفرگرارق و
هدودااحم رد زراابلا ناتااسا 50ʹ
50˚ ااات
08ʹ 50˚ لامش رع ی
ʹو
˚08 08 ʹات
˚01 00 قرش لوط ی
زا
فصن رگ راهنلا ی ون ی چ .دراد رارق هقطنم
هعلاطمدروم هک
راظنزا
و کشخ میلقا وزج یمیلقا نی
هم کشخ رامش هب م ی دور هاک
هاامادا رد ناتااسا رااه کاایکفت هااب ااش
حر هداد هدااش .تااسا
بی رتش ی ن لقا هنهپ ی م ی ناتسا وزق ی ن القا رد ی م ن ی هام کاشخ
ام رارق درس ی
گ ای در کاشخ . رات
ی ن هاقطنم ناتاسا هاقطنم
وب یی ن ارهز پ قطانم و ی
نومار هاک هدوب بونج و قرش رد نآ
اراد ی لقا ی م م درس کشخ ی
دنشاب ا . ی ن لااح رد ی هاک تاسا
عافترا قطانم رد ی
لقا جوآ ی م اه ی ن و دراسارف بواطرم ی
هام
ام بلاغ درسارف بوطرم ی
داشاب نیانچمه .
زا زرابلا ناتاسا
لقا ی م ب ی نابا ی تمسق رد اه
ی بونج ی القا اات و عوراش ی
م ااه ی
نی هم تمسق رد بوطرم و بوطرم اه
ی لاماش ی پ هامادا ای اد
م ی دنک اوه . ی ناتسهوک قطانم رد نارهت ی
اراد ی بآ اوهو ی
ن ،تشد رد و لدتعم ی
هم ب ی نابا ی اراش زرم رد نارهت .تسا ی
ط
وج ی رب ی قا و ی سونا ی امت و هاتفرگرارق ای
ل عقوم هاب نآ ای
ت
رااب ی ب ی رتااش عااضو زا ی ت قا ی ااسونا ی لکااش( تااسا 8
)
(
http://www.irimo.ir/far/services/climate
.)
لکش ۱ . عقوم ی ت فارغج ی ا یی
، هقبط دنب ی لقا ی م ی ا و ی هاگتس اه ی سانشاوه ی هدافتسا هدش هقطنم علاطم یتا
2 . 2 هداد . زایندروم یرامآ تاعلاطا و یسانشاوه یاه
هب عایزوت رد یمیلقا لماوع شقن یبایزرا یسررب روظنم
تشد زا یخرب رابغودرگ هدیدپ یناکم و ینامز یبونج یاه
لماش زربلا وزاق ،تاناساول ،درگتشه ،دنوامد
ی ن ناراهت و -
اراد هک جرک ی
سناتپ ی ل لوت ی د م رابغودرگ ی
دنشاب هب ناونع
اس ی ت اه ی تاعلاطم ی دندش باختنا ،قیقحت نیا رد.
هب مادقا
.دیدرگ رتشم یرامآ هرود لوط ییاسانش ینامز سایقم
هداد تیدوجوم ساسا رب هعلاطم لاس نیب اه
یاه 8001 ات
8082 ،تاابوطر ،ااامد ،یگداانراب رااامآ .داایدرگ باااختنا هداد هعومجم
تاهج و تعراس لمااش دااب یاه ناامز رد
هاانازور هدهاااشم 08:00
، 01:00 ، 87:00 و 80:00 ،UTC
.دیدرگ هیهت هداد
اه ی 81 ا ی هاگتس اسانشاوه ی
لکاش(
8 )
هاگتسیا لماش ،یالعبآ ،کیزیفوئژ ،تاناریمش ،دابآرهم یاه
،رااگتیچ هااپت ناااشود
،)یگدواالآ( هوااکزوریف ،هوااکزوریف ،
،جراک ،نااقلاط ،درگتاشه ،نیامارو ،ینیمخ ماما هاگدورف نیئوااب ،ناتااسکات ،هاای ک ماالعم ،جوآ ،نیوزااق تااسا ارااهز
هب هدافتسا هناهام تروص .دش
لودج ۱ . هاگتسیا تاصخشم یسانشاوه یاه
هد کرتشم یرامآ هرود لوط اب هعلاطمدروم هقطنم هلاس
ناتسا هاگتسیا
عافترا ییایفارغج لوط
ییایفارغج رع
نارهت دابآرهم
8898 * 00977
/ 58 69000
/ 05
تاناریمش 8 *
/ 8579 71581
/ 58 29119
/ 05
کیزیفوئژ 6 *
/ 8781 01662
/ 58 27662
/ 05
یلعبآ 8 *
/ 8765 11000
/ 58 25
/ 05
رگتیچ 8 *
/ 8005 86662
/ 58 20000
/ 05
هپت ناشود 8 *
/ 8809 72510
/ 58 20888
/ 05
هوکزوریف 8926 *
20000 / 58 25
/ 05
)یگدولآ( هوکزوریف 2 *
/ 8915 7
/ 58 28662
/ 05
ینیمخ ماما هاگدورف 8
/ 990 86662
/ 58 78662
/ 05
نیمارو 920
65 / 58 08662
/ 05
زربلا درگتشه
9 / 8688 27697
/ 50 00662
/ 06
ناقلاط 8152
26662 / 50 86662
/ 06
جرک 9 *
/ 8898 95019
/ 50 10697
/ 05
نیوزق نیوزق
8 * / 8829 05
/ 50 85
/ 06
جوآ 9
/ 8007 88862
/ 79 5662
/ 05
هی ک ملعم 8
/ 8689 7125
/ 50 77288
/ 06
ناتسکات 7
/ 8810 62106
/ 79 0585
/ 06
نیئوب ارهز 8818
06288 / 50 22068
/ 05
یرامآ هرود*
00 هلاس
لکش 2 . پ شور ی داهنش ی قحت ی ق هب رضاح هصلاخ تروص
2 . 3 هدنجنس ریواصت .
MODIS
شجنس تاع طا شهوژاپ نیا رد هدافتسادروم یرودزا
هدامآ تلاوصحم لماش
MOD13Q1
و
MOD11A1
تسا
یرس هب طوبرم بیترت هب هک یناامز یاه
یاامد وNDVI
یم نیمز طس یناامز هزااب رد هاک دناشاب
8082 - 8001
هاااااااااب تیااااااااااس زا میقتاااااااااسم رواااااااااط
https://search.earthdata.nasa.gov/search
دش تفایرد
( 880 ،یسدنه یحصت هب زاین هک )ریوصت دار
ی و رتم ی ک و ی
.دنرادن یرفسمتا 2 . 4 قیقحت ماجنا شور .
قیقحت نیا رد یناکم تارییغت
- ناافوط صخاش ینامز
( رااابغودرگ )DSI
تیاااس رد8
تااشد یتاااعلاطم یاااه یاااه
یراامآ هرود رد زرابلا یبونج 8082
- 8001 اسرربدروم ی
هاااتفرگرارق هداد هاااکاجنآزا
ااااه ی هااانازور 81
ا ی هاگتاااس
سانشاوه ی ناامز هزااب ررکاداح اب هعلاطمدروم هقطنم رد ی
رامآ هرود ی
زا دوجوم و نکمم تدمدنلب 8001
اات 8082
ارب ،دوب ی صخاش هبساحم اه
ی کشخ لاس ی ک زروااش ی
، زا
هداامآ تلاوصحم
MOD13Q1
و
MOD11A1
ناامه رد
.دش هدافتسا هرود لاامرن زا سپ
هداد یزااس یگدانراب ،ااه
.داش لیدبت هنازور هب یتعاس صخااش
ااه کاشخ ی یلااس
یسانشاوه
SPI8 0 و رد بیترت هبSPEI
مرن ااهرازفا ی
DIP
،رابغودرگ یتعاس یسانشاوه یاهدک زا و هبساحم بلتم و هاایامن یاااه لماااش یرااابغودرگ صخاااش ،LED
وMDS
تااهجSDS
ندروآ تااسد هااب نااافوط یاابرجت صخاااش
( راابغودرگ مراان رد )DSI
رازافا
Excel
رارااق هبااساحمدروم
؛تفرگ صخاش نیب طباور سپس شاشوپ و یامیلقا یااه
( راابغودرگ نافوط صخاش اب یهایگ زا هدافتاسا ااب )DSI
و یااسرربدروم هراایغتم داانچ نویااسرگر یرااامآ شور نرد لدم تیاه .تفرگ دهاوخ تروص زین یزاس
2 . 5 رابغودرگ نافوط یبرجت صخاش هبساحم .
DSI( )
هب زا راابغودرگ هدایدپ تداش و سنااکرف هعلاطم روظنم
نافوط صخاش شور صخااش .داش هدافتاسا رابغودرگ یاه
تدااش و یااناوارف هااعلاطم تااهج یبااسانم صخاااشDSI
هداد طسوت یداب شیاسرف [ تاسا یسانشاوه یاه
81 ، 00 ]
یالحم و طاسوتم ،دیدش رابغودرگ اب یاهزور زا یبیکرت هک یام هداد نزو بوسر دیلوت ناوت ساسا رب و تسا .دواش
8 8 0
صخاش تیدوداحم نوداب و تسا دعب نودب یصخاشDSI
لاباق ینااامز و ینااکم [ تااسا هدافتااسا
88 .]
صخاااش ناایا
یالحم رابغودرگ اب ینافوط یاهزور صخاش هس زا یبیکرت
7
( طاسوتم راابغودرگ ااب ینافوط یاهزور )LDE
(5
و )MDS
دیداش رابغودرگ اب ینافوط یاهزور (6
راب هاک تاسا )SDS
دپ یاهدااک تاابث تاااعفد دادااعت یااانبم رد رااابغودرگ هداای
هاگتسیا تباسن دید نادیم شهاک ساسا رب کیتپونیس یاه
یم هبساحم ،فلتخم لماوع هب دنوش
[ 88 ] . هیامن هس ریداقم
شرازاگ یاهداک ساسا ربلااب هاگتاسیا لاحم زا هداش
یااه
راایز فیراااعت ساااسا رااب هااعلاطمدروم قطااانم کیتپونیااس یم هبساحم و جارختسا .دوش
- عوامجم ،دیداش راابغودرگ اب ینافوط یاهزور SDS
دک هنازور ررکادح رابغودرگ یاهدک تادهاشم 05
- 00
.
- عومجم ،طسوتم رابغودرگ اب ینافوط یاهزور MDS
هنازور ررکادح رابغودرگ یاهدک تادهاشم 00
، 08 و 91
.
- تادهاشم عومجم ،یلحم رابغودرگ اب یاهزور LDE
هنازور ررکادح رابغودرگ یاهدک 02
و 09 یاراب تایاهنرد
صخاش هبساحم
DSI
یم هدافتسا ریز هلداعم زا .دوش
هطبار ( 8 )
DSI = ∑[(5 × SDS) + MDS + (0.05 × LED)]i
n
i=1
نآ رد هااک رد رااابغودرگ صخاااش :DSI
هاگتااسیاn
یلاحرد هک ااب تاسا رباربi
زا هاگتاسیا نیاماi
هاگتاسیاn
.یتاعلاطم تادهاشم هدیدپ
یاه یسانشاوه هب
هلصاف ی هس تعاس
1 Dust Storm Index
2 Standardized precipitation index
3 Standardized precipitation evapotranspiration index 4 Local Dust Event
5 Moderate Dust Storm 6. Severe Dust Storm
کی راب رد لوط زور هب تسد هدمآ هک عومجمرد هاس
رااب رد
هنابش زور تبث یم ددراگ رد.
نایا تادهااشم هدایدپ
یااه
یرصب بآ اوهو راب سااسا لمعلاروتاسد نامزااس
ینااهج
یسانشاوه رد8
800 ( دک 99 - 00 فیرعت ) هدش هک زا نایا
800 دک هاب لکرواط ی هاب رواظنم تابث و شرازاگ هدایدپ
رابغودرگ رد
هاگتسیا یااه فالتخم یاسانشاوه
زا 88 داک
یم هدافتسا [ دوش
88 ].
هتسب اهدک نیا هب
تدش تایهام و
شرازگ و تبث هدیدپ م
ی دنوش طوبرم یاهدک . نافوط
ااه ی
رابغودرگ ( لودج رد
0 ) هئارا هدش دک .تسا دپ
ای هد ااه هاک
هب تروص یتعاس تبث هدش دنا دنوررد هعلاطم هاجوت ااب هاب
هداد هب ،راک فده یانعم نیا هب .دیدرگ لیدبت هناهام یاه
لوداج رد هاام رد هدایدپ کای شرازاگ تااعفد دادعت هک هداد
صخااش راداقم شهوژاپ نیا رد .دش هص خ اه
DSI
یارب ای هاگتاس ااه یناامز هرود رد فالتخم ی هاعلاطمدروم
هااب و هااناهام تروااص هنلااااس
و داایدرگ هبااساحم یلااصف و
اهنرد ی ت دقم لک عوامجم زا زاین هاقطنم یاراب صخاش را
صخاش ااه هداش دروآراب ی هاب
ترواص و هباساحم هنلاااس
شورهب مرن رد IDW
رازفا
ArcGIS
هنهپ رد .دایدرگ یدنب
یاهداک عوان هاب هاجوت ااب یقطنم جیاتن ذخا تهج همادا مرن رد )هقطنم رد دوجوم یاهرابغودرگ( یرابغودرگ رازافا
هاابDIP
تروااص 88 ، 9 ، 6 ، 0 ، 8 و یزاااسدرادناتسا هااهام
شور زا هدافتاسا ااب نآ تارییغت دنور یااه
رتماراپ اان ای
ک
نم - مرن رد لادنک رازافا
XLSTAT
دروام زجت ای ه لحتو ای ل
.تفرگ رارق
لودج 2 رابغودرگ صخاش رد هدافتسادروم رابغودرگ یاهدک . یسانشاوه یناهج نامزاس طسوتDSI
،یناج یلع(WMO ۱۹۳2
)
دک یملع مان
دک حرش
06 قلعم رابغودرگ
رابغودرگ قلعم رد وه ا تفاسم هک ز ای ار ید دناشوپ ا ه تس
02 اخودرگ
رگ و د هسام رابغودرگ ای ا تس یا هک رد لحم ا اگتسی ه دش دنلب تسا ه
01 دابدرگ
رگ د اب د اه لماکت ی رد هتفای وخ د ا اگتسی ه ای ا رط فا
09 نافوط
رد اخودرگ تعاس
هدید ا رد یناب رط ا فا اگتسی و ه وج و د ای رد هتشذگ تعاس یط رد
وخ ا د اگتسی و ه وج اد د هتش ا س ت
00 می م هسام ای رابغودرگ نافوط
هتشذگ تعاس یط زا
دش ت افوط ن دش هتساک یقفا دیداب تسا ه 800
ات 8000 رتم
08 هسام ای رابغودرگ نافوط
می م دش هتشذگ تعاس یط
ت افوط ن رییغت ی رکن یقفا دیداب هد 800
ات 8000 رتم
08 می م هسام ای رابغودرگ نافوط
هتشذگ تعاس یط تدشرب
افوط هدوزفا ن یقفا دیداب تسا هدش 800
ات 8000 رتم
00 دیدش هسام ای رابغودرگ نافوط
هتشذگ تعاس یط زا
دش ت افوط ن دش هتساک ک یقفا دیداب تسا ه م
زا رت 800 رتم
07 دیدش هسام ای رابغودرگ نافوط
مک دید شهاک اب هارمه دیدش رادیاپ رابغودرگ نافوط زا رت
800 رتم
05 دیدش هسام ای رابغودرگ نافوط
مک دید شهاک اب هارمه دیدش رابغودرگ نافوط شیازفا ای عورش زا رت
800 رتم
91 ردنت ای دیدش یلیخ هسام ای رابغودرگ نافوط هسام و نش نافوط ای و رابغودرگ اب قربودعر
2 . 6 هبساحم . صخاش
اه ی شجنس رودزا ی
رد شهوژپ ،راضاح ررکاداح هزااب
یناامز هرود یراامآ
تدمدنلب نکمم
و دوجوم ااب عوراش نااسکی رظندام .دواب
هکاجنآزا هداد
دجاو رابغودرگ یاه نیا
طیارش زا 8001 اات
8082 دوجوم
،دوب زا ریواصت یراس یناامز هاناهام وLST
تلاوصحمNDVI
سیدام هدنجنس مه
ااب ناامز نآ
زاین هدافتااسا
دااش . تلاوااصحم ادااتبا
MODIS
مراان رد رازاافا
TerrSet
یلااصا تاامرف و دراو تاامرف هاابHdf
Geotiff
مرن دراو ریواصت سپس .دش لیدبت رازفا
ARC GIS
زرام و
هشقن یور رب یتاعلاطم هزوح یهاایگ ششوپ صخاش یاه
همادا رد و کسام هامره وVCI
.دش هبساحمTCI
8
1 WMO
2 . 7 . گتسبمه یرتماراپ نومزآ ی
پ ی نوسر
نومزآ راض یرتماراپ ی
ب گتاسبمه ی
پ ی نواسر طاسوت
پ لراک ی نوسر لاس رد 8195 فرعم ی ا .دش ی ن رض ی ب اب ی ن
غتم ود ی ر فداصت ی وX
هبY
رعت هطبار تروص ی
ف یام دواش
80]
.[
( هطبار 8
𝑅𝑥𝑦= ∑𝑛𝑖=1(𝑥𝑖−𝑥)(𝑦𝑖−𝑦) )
√∑𝑛𝑖=1(𝑥𝑖−𝑥)2√∑𝑛𝑖=1(𝑦𝑖−𝑦)2
Rxy
بیرض یگتسبمه نیب
وx
؛y
هک ریغتم x
،هتسباو
غتمY
ای ر ،لقتاسم داداعتn
هانومن ااه
، و x
هابy
بایترت
نیگنااایم ریداااقم
وx
تااساy
. بیرااض یگتااسبمه نیااب
رابغودرگ نافوط صخاش غتم(
ی ر )هتاسباو و
صخااش ااه ی
لقا ی م ی گ ششوپ و ای
ها ی غتم(
ی ااهر ی )لقتاسم هباساحم
دش . دقم را رض ی ب گتسبمه ی ب ی ن 8 - ات 8 غت یی ر ام ی دانک
هک 8 انعم هب + ی
گتسبمه ی انعم هاب رفاص ،لماک تبرم ی
گتسبمه دوبن ی
و 8 - ب انعم ه ی گتاسبمه ی
افنم ی لاماک
.تسا 2 . 8 . زجت ی ه لحتو ی ل سرگر ی نو طخ ی غتم دنچ ی هر
زجت اای ه لحتو اای ل ااسرگر ی نو ااطخ ی اام ی دااناوت ارااب ی
بش ی ه زاس ی غت دنور یی تار دواش هدافتسا [
82 ] ا . ای ن شور
م صخشم ی
دنک طخ هطبار هچ هک ی
اب ی ن ماامت هداد ااه ی
غتم ی ر مامت اب هتسباو هداد
اه ی غتم ی ااهر ی دواجو لقتاسم
؛دراد سرگر رد ی نو غتم دنچ ی
،هر شور اه ی ددعتم ی اراب ی
باختنا و دورو یغتم اهر اام هاب هاک دانراد دواجو لدام هب
کمک م ی دننک نک صخشم ات ی
م غتم هنوگچ ی
اهر ی لقتسم
لحت دراو ی ل دنوش . رد ا ی ن شهوژپ لدم زاس ی شور هس هب
سرگر ی نو طخ ی دنچ غتم ی
8هر ماگ هب
8ماگ باختنا ، هبور
0ولج
و بقع هب ور فذح رد7
مرن ا رازف رد .تافرگ تروصSPSS
ا اای ن شور اااه ریثأاات فذااح اای ا ندرااک هفاااضا غتم
ی اااهر
هلحرم هب هلحرم سرگر لدم رب ی
نو طخ ی اسررب هاناگدنچ ی
1 Multiple Linear Regression (MLR) 2 Stepwise
3 Forward Selection 4 Backward Elimination
یم دوش . ساپ هت زا ای ه صخااش تااع طا ااه
ی لقا ی ام ی و
گ شااشوپ اای
ها ی رااامآ هرود لوااط رد ی
هااام(
اااه ی اراد ی
ب طابترا )رابغودرگ ی
ن ره ای ک صخااش زا ااه
ی لقا ی ام ی و
صخاش اه ی گ ششوپ ی
ها ی رابغودرگ نافوط صخاش اب ااب
ااسرگر شور زا هدافتااسا ی
نو غتم داانچ اای
هر اااسانش یی و
لدم زاس ی ن ی ز م تروص ی گ ی در .
3 . جیاتن
3 . 1 . لحت ی ل خاش ص نافوط رابغودرگ
هشقن هنهپ دنب ی صخاش نافوط راابغودرگ رد
هاقطنم
هعلاطمدروم ش رد
ک ل ( 8 ) .تسا هدمآ تمسق
اه ی یزاکرم
و بونج اراد قرش ی
شیاب رات ی ن راداقم ناافوط صخااش
رابغودرگ لاس هد لوط رد
م ی دنشاب ا رد . ای ،تماسق ن هاب
بیترت ا ی هاگتس ،یانیمخ مااما هاگدورف ( ناراهت
)داابآرهم ،
درگتشه و
جرک اراد ی شیب رت ی ن راداقم رد هد هدواب لااس
اربانب ی لوط ساسا رب ،ن هرود
رامآ ی هعلاطمدروم
، هب ناوانع
اب یقطانم ناواراف
رات ی ن ناافوط ااه ی راابغودرگ هتخاناش
یم دوش .
اتن ی ج سررب ی م ی ناز لواط رد رابغودرگ نافوط صخاش
لاس اه ی 8082 - 8001 ؛تاسا هدواب نآ شهااک رگنااشن
ی نع ی غت دنور یی تار هاعلاطمدروم هاقطنم لک رد رابغودرگ
ط ی هرود 80 شهاک دنور هلاس ی
لکش( هتشاد 0
م و ) ی ناز
اب ربارب نآ 55
/ 08 صخاش لاس ردDSI
8001 رتلااب ی ن و
لاس رد 8082 مک رت ی ن م ی ناز م ناشن ار ی
دهد .
332 یگتسبمه جیاتن .
ا رد ی ن زرا شهوژپ ای
با ی گتاسبمه ی
ناافوط صخااش
صخاش اب رابغودرگ اه
ی گ شاشوپ ای
ها ( ی ،NDVI
وTCI
)VCI
لقا و ی م ( ی و SPEI
)SPI
ناامز هزاب رد ی
ای
،ک ،هاس
و هن ،شش 88
هداد هعومجم ،تبوطر ،امد ،ههام ااه
ی دااب
هاگتسیا رد ماش ،داابآرهم یاه
ی
،تانار فوئژ ی ز ای
،ک العبآ ی
،
چ ی
،رگت مخ ماما هاگدورف ،هپت ناشود ی
ن ی
، ،جراک ،درگتشه
وزااق ی
،ن ئوااب ،ناتااسکات ی
ن ارااهز ا رااه ی هاگتااس لودااج رد
هئارا نامه .تسا هدش اتن زا هک هنوگ
ی ج ( لودج 0 صخشم )
صخاش تسا
NDVI
صخااش اب
DSI
کای افنم هاطبار ی
رد طقف و تسا هاام
ااه ی اراد رابتکا و تاسوگآ ،سراام ی
گتااسبمه ی
اانعم ی راد هاگتااسیا رد و ماااما هاااگدورف یاااه
رتلااب .تسا ناتسکات ی
ن داقم ی ر گتسبمه ی ن ای ز هاب قالعتم
م ؛تسا ناتسکات ی
ناوت ا ی ن هنوگ ب ی نا ا هک درک ی
ن صخاش
من ار ی ناوت هب اهنت یی اپ تهج ی ش اپ و ی ش بی ان ی غت ایی تار تقد ابDSI
ی لباق حاون رد لوبق ی
هدافتاسا هقطنم فلتخم
.دومن مه نینچ صخاش یارادVCI
فنم طابترا ی
ااب
DSI
تسا لودج(
7 ).
رض ی ب گتسبمه ی اب ی ن صخااش و DSI
م ی گنا ی ن صخاش هناهام زینTCI
فنم ی تاسا لوداج(
5
؛)
هب هنوگ ا ی فنم تم ع هک ی
لد ی ل ی گتسبمه رب ی
غ ی واسمهر
تسا .
لکش 2 . ( رابغودرگ نافوط یبرجت صخاش ییاضف عیزوت )DSI
هد هلاس
لکش ۹ . خاش دنور DSIص
لاس لوط رد اه
ی لک هعلاطمدروم هقطنم
هعلاطمدروم
y = -8/81x + 8516/08 R² = 0/87
0 80 80 00 70
DSI
لاس
لودج ۹ . صخاش نیب یگتسبمه بیرض نیگنایم وDSI
هناهام NDVI
ش صخا NDVI
هاگتسیا ماما هاگدورف
ناتسکات
هام 0
1 80
یگتسبمه نازیم 258*
/ 0
** - 986 / 0
** - 125 / 0 -
لودج 4 . صخاش نیب یگتسبمه بیرض نیگنایم وDSI
هناهام VCI
صخاش VCI
ای هاگتس هاگدورف
ماما درگتشه جرک
نیوزق ناتسکات
ئوب ی ن ارهز
هام 0
80 5
6 7
1 7
7 9
م ی ناز گتسبمه
** ی 180 /
* 0 650 / 0
* - 278 / 0
* - 678 /
* 0 601 / 0
* - 698 / 0
* - 601 / 0
* - 282 /
* 0 671 / 0 -
لودج 5 رض . ی ب گتسبمه ی ب ی ن صخاش م وDSI
ی گنا ی ن هناهام TCI
صخاش TCI
ای هاگتس دابآرهم
ش تاناریم فوئژ
ی ز ی ک یلعبآ
رگتیچ درگتشه
جرک ناتسکات
هام 80
0 0
7 7
5 80
7 0
5 7
م ی ناز گتسبمه
* ی 602 / 0
* - 258 /
* 0 658 /
** 0 020 / 0
** - 115 / 0
* - 600 / 0
* - 206 / 0
** - 600 /
* 0 251 /
* 0 628 /
* 0 610 / 0
لودج اه ی ( 6 ات 1 گتاسبمه هاب طوابرم ) ی
صخااش
م امد لماع ابDSI
ی دشاب اتن . ی ج گتاسبمه زا لاصاح ی
ااب
بی رتش ی
،ن رتمک ی ن ب تراراح هاجرد طسوتم و ای
رگنا ای ک
قتسم طابترا ی
م م وسمه و ی
. دشاب اب اتن هب هجوت ی
ج لوداج
( 6 رض ) ی ب گتسبمه ی ب ی ن صخاش بیDSI
ش ی هن امد ای ک
م هطبار لامتحا طس رد تبر 05
/ 0
% رد هام ااه ی روآ ای
،ل
.تسا ربتکا و تسوگآ ،سرام رتلااب
ی ن گتاسبمه ی
قالعتم
ا هب ی هاگتس فوئژ ی ز ی ک ام سرام هام رد ی
داشاب گتاسبمه . ی
صخاش مک اب رابغودرگ نافوط ی
هن رد امد طاس لاامتحا
05 / 0
% م ،ربتکا هام رد ی
لاوج و ی ی ک گتسبمه ی تابرم
قتسم و ی م لامتحا طس رد و تسا 08
/ 0
% لاوج هام رد ی
،
ترت هب ربماون ی
ب ا رد ی هاگتس اه ی و درگتاشه ،ماما هاگدورف
ئوب ی ن اراهز ب هاک تاسا ی
رتاش ی ن گتاسبمه ی
ا رد ی هاگتاس
ئوب ی ن ارهز م هدهاشم ی
دوش ( لودج 2 ااتن .) ی ج وداج ل ( 1 )
نی ز ب ی رگنا واق و تابرم طاابترا ی
انعم و ی راد ی طاس رد
05 / 0
% رد هام اه ی روآ ،سرام ی
،ل .تسا ربماسد و ربماتپس
لودج 6 رض . ی ب گتسبمه ی ب ی ن صخاش م وDSI
ی گنا ی ن ب هناهام ی ش ی هن امد
صخاش بی
ش ی هن امد
ای هاگتس دابآرهم
مش ی تانار فوئژ
ی ز ی ک درگتشه
هام 88
1 0
7
م ی ناز گتسبمه
* ی 617 /
* 0 619 /
* 0 202 /
* 0 601 / 0
