بررسی سیر تحول مدالیون بافته های ساسانی و تاثیر آنها بر نمونه های هنر اسلامی و مسیحی

3۹

یناساس یاه هتفاب نویلادم لوحت ریس یسررب یحیسم و یملاسا رنه یاه هنومن رب اهنآ ریثات و

*یرهاط اﺿریلع .ناریا ،نادهاز ،ناتسﭼولب و ناتسيس هاﮕﺸناد ،یرامعم و رنه هدﮑﺸناد رايﺸناد (۹3/10/1۴ :ییاهن شریﺬپ ﺦیراﺗ ،۹3/۴/۸ :هلاقم ﺖفایرد ﺦیراﺗ)

هدیكچ یناساس یاه نويلادم .دنتسه اراد ار یناساس رنه هزيمم و ﺖيﺼﺨش هك دنتسه یشوقن هلمج زا یناساس یاه نويلادم ﺖيبوبحم یاراد دوخ نامز یبرﻏ و یﻗرش یاه ندمﺗ ریاس و راوجمه یاه نيمزرس رنه نيب رد هك دنتسه یفلتﺨم عاونا یاراد قرش زا ،یملاسا ،یزكرم یايسآ ،یناساساسپ رنه نيب رد اهنآ یﮔدرتسﮔ و اه نويلادم نیا دایز یاه هنومن هب هجوﺗ اب .دنا هدوب یبايهار یﮕنوﮕﭼ هب ندرب یپ هلاقم نیا فده ،(هسنارف ،ايناﭙسا ،ايلاتیا)یبرﻏ یاپورا ،ﻂبﻗ ،هیروس ،ﺲنازيب اﺗ برﻏ زا و نيﭼ اﺗ ﻖيقحﺗ شور .ﺖساه نويلادم نیا یلﮑش لوحﺗ دنور نينﭽمه و رﮕید طاقن و هیاسمه یاه نيمزرس هب یناساس نويلادم یخرب رد و ﺲيفن رايسب یایاده ،اهلااك هلمج زا نيمﺸیربا یاه هﭼراپ و نيميس فورظ دننامه یزلف ءايشا .ﺖسا یفيصوﺗ رايسب هك دندوب یﺗلاوﺼحم زا یﮑی یناساس یاه هﭼراپ .دنشاب شوقن نیا لماح دنتسناوﺗ یم هك دندوب یﮕنج مﺋانﻏ زا ﻊﻗاوم رد هجيتن رد .دنتشاد یتنﻄلس یایاده ناونع هب یدایز یسايس و ﮏيﺗاملﭙید شزرا ،یراجﺗ شزرا رب هولاع و دندش یم لدابﺗ ،یسدنه شوقن ریاس هب هریاد ینيیزﺗ شوقن لﮑش رييﻐﺗ و لیدبﺗ :دوش یم هدید یﺗارييﻐﺗ ،اه نويلادم ینوﮔرﮔد و لوحﺗ دنور .یسدنه یبيكرﺗ و رﺗ هديﭽيپ لاﮑشا هب هریاد زا یلصا نويلادم لﮑش رييﻐﺗ

یدیلک یاه هژاو .یناساس هﭼراپ ،یحيسم رنه ،یملاسا رنه ،یناساس رنه ،نويلادم

. E-mail: artaheri@arts.usb.ac.ir،05۴3-3۷۴33۴۴ :ربامن ،0۹1۲۴۴۸35۷5 :نفلﺗ^* ۴۸ - 3۹ تاحفص

13۹۴راهب ،1 هرامش ،۲0هرود یمسجت یاهرنه - ابیز یاهرنه هیرشن

هﭼراپ یور رب هتــسب ﺶقن یاه نويلادم لاﮑــشا هب هجوﺗ اب و یحارط عونﺗ ،زیامتم یاه یﮔﮋیو دوجو ،یناــساس یاه هتفاب و یلاعﺗ و جوا هرود یناساس رﺼع .ﺖسا ريﮕمﺸﭼ اهنآ ميسرﺗ هويش ﺖعنص هعــسوﺗ و نيمــﺸیربا یاه هﭼراپ هﮋیوب و یفاب هﭼراپ رنه زا یﮑی هك ﺖشاد ناعذا دیاب زين ار هتﮑن نیا یلو .ﺖــساهنآ ﺖفاب ﺶنیرفآ رد ﺖيﻗلاخ و ،ﻊیدب شوقن دوجو ،اهنآ شزرا مهم لیلاد ریاــس یفاب هﭼراپ یاه هاﮔراك یور رب هك دوب یــشوقن و اه حرط .دوب هتشاﺬﮔ ريثاﺗ اهروﺸك ،یناــساساسپ یرنه راثآ رد اه نويلادم نیا زا دایز یاه هنومن رنه و (رﺼم) ﻂبﻗ ،هیروس ،نيﭼ ،یملاسا نارود ،یزكرم یايسآ ناﺸن هك ،دنراد دوجو (هــسنارف ،ايناﭙسا) یبرﻏ یاپورا یحيــسم نیاربانب .ﺖــسا هدوب اه نيمزرــس نیا نيب رد اهنآ ﺖــيبوبحم زا یناــساس نويلادم هنوﮕﭼ :هك دومن حرﻄم ار لاوــس نیا ناوﺗ یم لوحﺗ دنور ؟دنا هتفای هار رﮕید طاقن و هیاسمه یاه نيمزرــس هب ؟ﺖسا هنوﮕﭼ اه نويلادم نیا یلﮑش لدابﺗ دروم هك دوب یﺗلاوﺼحم زا یﮑی یناــساس یاه هﭼراپ رايــسب یــسايس شزرا ،یراجﺗ شزرا رب هولاع و هدوــب رايــسب ،تلادابم نيمه .دنتشاد یتنﻄلــس یایاده ناونع هب زين یدایز یﺼﻗا هب یناــساس یاه حرط و شوــقن ترجاهم یاــه شور زا یــسدنه ،یهايﮔ ،یناويح شوقن ،دوب راﮔزور نآ ناــهج طاــقن لﮑش یا هریاد شوقن رد ًامومع هك یهاــش راﮑــش یاه هنحص و

یاهروحم زا یﮑی تلاوﺼحم نیا .دندوب هدش روﺼحم اه نويلادم یراجﺗ و ديلوﺗ نامزمه هك دنداد یم ليﮑــﺸﺗ ار یداﺼتﻗا یلصا و قرش نيب یراجﺗ تلادابﺗ و دروآ یم رد لرتنك ﺖحﺗ ار یزاــس رب هك دش یم ﺐبس و ﺖفرﮔ یم دوخ رايتخا رد ار مﺸیربا هار برﻏ یسنازيب برﻏ و (نيﭼ اﺗ) قرش یﮔدنفاب یاه هاﮔراك و زكارم یور .دنراﺬﮕب یدایزريثاﺗ (ﺲيلﮕنا یتح و ايناﭙسا اﺗ ) ییاﻄسو نورﻗ و صاخ تروص هب نآ لوحﺗ و رييﻐﺗ هويش و نويلادم اب هﻄبار رد نیا هﮑنیا هب رﻈن .ﺖــسا هتفرﮕن تروص یقيقحﺗ هاﮔدید نیا اب و نیا ربانب ،هدوب یناساس رنه راﺬﮔريثاﺗ و مهم شوقن زا یﮑی حرط دركراك هويــش زا یرﮕید یایاوز نتفای ﺖهج نآ نوماريپ ﻖيقحﺗ و هدوب یرﻈن ﺶهوﮋپ عون .دــسر یم رﻈن هب یرورض نآ ﺶــقن و تاعلاطا یروآ درﮔ رازبا و یفيصوﺗ شور یانبم رب ﻖــيقحﺗ شور .ﺖسا یا هناﺨباتك زا یﮑی ناونع هب یناــساس یاه هﭼراپ هب ادتبا هلاقم نــیا رد هتخادرپ هدوب نارود نآ یــﮕنهرفو یرنه لدابﺗ رازبا نــیرﺗ مهم زا شوقن ترجاهم و لاقتنا یاه هويــش و اه هار ﺲﭙــس ،دوش یم دريﮔ یم رارﻗ یسررب دروم ﻒلتﺨم یاه نيمزرس و اه ندمﺗ ﻖیرط اب ار اه نويلادم ناوﺗ یم نآ ساــسا رب هك یا هويــش ﺖیاهن رد و .دوش یم هﺋارا ،دومن یدنب هورﮔ ینيیزﺗ شوقن هب هجوﺗ

یناساس نیمشیربا هچراپ

هعسوﺗ یناــساس نارود رد نیزم نيمــﺸیربا یاه هﭼراپ رنه رد ،فارــشا و یتنﻄلــس یاه سابل رب هولاع و دومن اديپ یدایز هدافتسا دروم زين سدقم و اهبنارﮔ ءايشا و راثآ یا هﭼراپ ﺶــشوپ مــﺸیربا نوﭽمه ﺖميﻗ نارﮔ داوم و ﺲنج رب هولاع .ﺖفرﮔ رارﻗ و ردان یاه حرط دوجو ،اهنآ رد هدــش هدافتــسا ییلاط یاه ﺦن و اه هﭼراپ نیا» .دوب هدش زين نآ یدنمشزرا ﺐبس زين هداعلا قراخ تاناويح زا ییاه حرط هك دندوب هتفای نيیزﺗ ییاه نويلادم اب ﺐلﻏا نورد رد راد لاب یاهريش ،نوفیرﮔ دننامه یليﺨﺗ و هداعلا قراخ ییاه هﭼراپ ای¹"اﺗاﺗور اــيلاپ" هب اهنآ .دوب هدــش هداد ﺶیامن اهنآ ییاﻄــسو نورﻗ نوتم اب و هدوب فورعم یا هریاد یاه نويلادم اــب ینیدامن یليﺨﺗ تاناويح ،اــهنآ هریاد لخاد رد .دنتــشاد طابﺗرا اديپ روهظ ﮏــسنامور یاه نوتــسرس یور رب اهدعب هك دــندوب ﺖباجن ناــﺸن] یﮑیدلاره نیدامن تاــناويح ﻊبنم ای و دــندومن اه لاردﺗاك زا یخرب زين هزورما .دندــش یبرﻏ [فارــشا یﮔداوناخ یناــساس یاه هﭼراپ زا یلاع تاعﻄﻗ زونه ییاپورا یاهاــسيلك و نورﻗ نارود لوط رد هك ،اه هﭼراپ نیا .دنا هتــشاد هاﮕن دوخ رد ار یبهﺬم سدقم یايشا یرادهﮕن و نديﭽيپ یارب ،قرــش یﻄسو یسنازيب ناراك ﺖعنص یارب لدم ناونع هب ﺐلﻏا ،دش یم هدرب راﮑب .(^Cassou, ¹⁹⁷⁷, ¹⁶⁶) «دندش یم هدافتسا زين

یاه هﭼراپ و مﺸیربا هﮋیوب و هتخاس ﺖسد تاديلوﺗ نايناساس مراهﭼ نرﻗ رخاوا زا ﻊــﻗاو رد .دندرك یم رداص زين ار نيمــﺸیربا ماخ مــﺸیربا ندومن رداص یارب نيﭼ اب ار ناــش طابﺗرا یدلايم ﺖــسد رد ار مــﺸیربا هار یبرﻏ ﺶﺨب لرتنك اهنآ .دندومن رارﻗرب اپورا و ﺲنازيب هب نآ تراجﺗ ،یراجﺗ ﺐﻄﻗ دننامه و دنتفرﮔ دوخ ینايسراپ ،یدلايم مــﺸش نرﻗ زا .دندروآرد دوخ لرتنك ﺖحﺗ ار ،داهن رتﺸيب هعسوﺗ هب ور اه طابﺗرا و دندیزﮔ ینﮑــس نيﭼ رد زين .یروﻄسن یبهﺬم ناﻐلبم و یراجﺗ یاه ناوراك ددم هب هﮋیوب رايسب زين یناــساس یاهزرم زا جراخ رد یناــساس یاه هﭼراپ اﺗ هنايمرواخ ،یﻄبﻗ رﺼم رد دــنتفرﮔ رارﻗ ديلقﺗ و مارتحا دروــم

-۶10) ^۲ سويلكاره ﺲنازيب روطارﭙما هﮑيماﮕنه .یﻄــسو نورﻗ رد (یدلايم ۶۲۸-5۹1) مود زیورپورــسخ خاك (یدلاــيم ۶۴1 .دوب وا میانﻏ وزج اهبنارﮔ یاه هﭼراپ ،دومن فرﺼﺗ ار درﮕتسد و نيميــس یزلف فورظ ،نيمــﺸیربا یاه هﭼراپ رــب هولاــع یایاده تروص هب زين یناساس شوقن و اه حرط اب هدــش یراكلاط یﺗراجﺗ تلاوﺼحم و میانﻏ دننامه زين یهاﮔ و لدب و در یسايس .دندش یم بوسحم

همدقم

۴1

ريثاﺗ یلو ديسرن ريماپ یاه هوك هب نايناــساس لرتنك ﺖسايس نرﻗ رد .دــش هدرتــسﮔ یﻗرــش یايــسآ رد اهنآ رنه و ﮓنهرف نيمﺸیربا یاه هﭼراپ ،نيميس فورظ هﮑيماﮕنه ،یدلايم متــﺸه یاه هﭼراپ ،دنديسر نيﭼ هب یناــساس یا هﺸيش یرنه یايــشا و یــشاقن .دندومن ايحا هرابود ار یناــساس یاهوﮕلا و اه لدم ینيﭼ ،دهد یم ناﺸن ار هنیرﻗ لباقتم كدرا ود اب نويلادم ود هك یراوید هار لامــش رد ییادوب یا هقﻄنم) ،³ یلزيك رد گرزــب راﻏ ﮏی رد و اهرپ اب اهنآ ندب .ﺖــسا هدــش اديپ ^۴ ناﮑم لاﮑﺗ یارحص ناوراك ییاه نويلادم رد و نيیزﺗ یﮕنر یاهدناب و یــسدنه یاه لﮑــش و دیراورم یاهدنب .دنا هدش روﺼحم یناساس ًلاماك (دیراورم ﺶقن) دننامه بوبحم یلدم و وﮕلا و ﺖسا نازیوآ اهنآ یاه كون زا رهاوج زا یــﺸﺨب » .دندــش نيﭼ رد "هدنوج هدنرپ" ﺶقن ای ⁵ وﺋاينز ﺶقن هك دهد یم حرــش (ﮓناﺗ زا یمهم یاه هتــشون) ^۶ وــﺋایوه ﮓناﺗ نیزم یاه هﭼراپ ﺖخاس هزاجا یتنﻄلــس یاه هاﮔراك ﻂقف هنوﮕﭼ اب ییاه نيهاــش و ناﮔدنرپ لاﮑــشا اب ،وﺋاينز ﻒلتﺨم شوــقن هب

.(^Roychi, ¹⁹⁷⁵, ¹²⁸-¹²⁹) «دنتــشاد ار راقنم رد ییاه نابور یناساس یهاﺸنهاش یمــسر ﺐهﺬم ،یدلايم مــﺸش نرﻗ رد یشاقن نیا و دنتشاد لماعﺗ زين ﺐهاﺬم ریاس صوﺼخ رد و دوب یتﺸﺗرز

.ﺖسا هتﮑن نیا دیوم زين هدش اديپ یتسيﺋادوب یناﮑم رد هك یراوید

۷ ﺖنﮑجنپ و دنﻗرمس رد یناــساس یاه نويلادم و شوقن ريثاﺗ یشاقن یاه ﺖيﺼﺨش یاه سابل یور رب .ﺖسا هدهاــﺸم لباﻗ زين ﻒلتﺨم شوقن ،(ناريفــس نلاس) بايسارفا خاك نلاــس رد هدش لیلاد زا یﮑی .ﺖسا هتــسب ﺶقن اه نويلادم لخاد رد یناــساس .ﺖسا یﺨیراﺗ ﺖيعﻗوم ﮏی ییامن زاب یشاقن نیا یلصا یــشاقن یمومع و یدادرارﻗ رنه یاه لومرف ،یــشاقن نیا رد یژولوﺋدیا باــﺗزاب ًابیرقﺗ رــیواﺼﺗ نیا .دوــش یمن هدید ینيﭼ یﺨیراﺗ ثداوح هك ﺖسا ^۸ناموسكراو ،دنﻗرمس هاشداپ ینارمﮑح .دنهد یم ﺶیامن ار وا یهاشداپ

یناساس یاه هتفاب نويلادم لوحﺗ ريس یسررب یحيسم و یملاسا رنه یاه هنومن رب اهنآ ريثاﺗ و

نرق ،یراوید یشاقن ،(دیراورم ﺶقن) نویلادم ،ندرگ رود و راقنم رد یناساس یتنطلس دامن اب ناگدنرپ -1 ریوصت .رتم یتناس 52^X110 ،یلزیک ،یدلایم متفهو مشش (^www.^smb.^museum) (ناملآ ،نلرب ﺶیلتاتسا هزوم) :ﺬخام

شوقن اب یناساس هویش هب ییاه سابل اب ییاه تیصخــش ،بایسارفا نلاس یراوید یشاقن زا یــشخب -2 ریوصت .دنقرمس ،یتنطلس یاه نویلادم و یا هروطسا (www.archeo.ens.fr) :ﺬخام

هب یناــساس یاه نويلادم زين اپورا طاقن نیرﺗرود رد و برــﻏرد ود ایرام اتناس رید رد .دنتــشاﺬﮔ ار دوخ ريثاﺗ ناــش شوقن هارمه هدــش هتفای یا هﭼراپ هعﻄﻗ ،ايناﭙــسا یاينولاﺗاك رد ﻊﻗاو ^۹یاتــسِل .(3 ریوﺼﺗ) ﺖــسا یناساس هﺼﺨــﺸم شوقن و نويلادم لماح هك هعﻄﻗ ﺖفه نيب زا هــﮑﺗ نیرﺗ گرزب ،نيمــﺸیربا هﭼراپ هعﻄﻗ نیا ،ندــش هﮑﺗ هﮑﺗ زا لبﻗ ،یلصا هﭼراپ هك دــسر یم رﻈن هب .ﺖــسا .ﺖسا هدــش هتخاــس یحيــسم یبهﺬم مــسارم سابل ﮏی یارب :دومن راﮑنا هﭼراپ نــیا رب ار یناــساس رنه ريثاﺗ ناوﺗ یمن » یناساس ﺖنــس اب [اه نويلادم لخاد رد] یليﺨﺗ تاناويح شوقن هب یتنﻄلــس یماح یاهدامن ناونع هب ار اــهنآ هك دراد طاــبﺗرا رد و ديلوﺗزاب ناناملــسم تاحوتف زا دعب شوقن نیا .دنا هدرب راك

TheGloryofByz-) «دندش دراو زين یسنازيب شوقن ﺖــسرهف .(^antium, ¹⁹⁹⁷,⁴¹⁴ یایرد هزوــح مامﺗ رد یــشوقن نينﭼ هب نیزم یاــه هﭼراپ نیا » .دنتفای هعسوﺗ یملاسا و یحيــسم یاه ندمﺗ رد ،هنارتیدم یاهروﺸك نيب رد هك دوب یلیامﺗ و هقيلــس زا یــساﮑعنا اه هﭼراپ هنوﮔ نیا .دوب هدرك اديپ جاور ﮏیدزن رواخ اﺗ هنارتیدم یایرد هنارك اديپ یا هناريحتم رايسب وحنب مه رود رواخ یاه هﭼراپ یور شوقن .(^Trilling, ¹⁹⁸⁵, ²¹⁴) «دوب اهنآ ﺖيبوبحم رب یناﺸن هك دندش نارود رد یناساس یاه نويلادم و شوقن دش ركذ هك هنوﮕنامه جاور برﻏ و قرش رد و یملاــسا یاهروﺸك رد و یناــساس اسپ و اه هﭼراپ یور رب هك ییاه نويلادم ،ینوﮔانوﮔ لــیلاد هب .دنتفای یاه حرط اب نويلادم زا یفلتﺨم عاونا ،دندوب هتــسب ﺶقن اه هتفاب یﺼﺨﺸم یاه هنوﮔ هلاقم نیا رد .دوش یم هدید یﺼﺨــﺸم و هﮋیو .دنريﮔ یم رارﻗ یسررب دروم اه نويلادم زا لوا هورگ ساسا رب هك دنك یم یفرعم ار نويلادم زا ییوﮕلا و لدم ،هورﮔ نیا یا هریاد لاﮑشا رب نآ یانبم .ﺖسا هدش هتخاس درﮔ و راو هریاد شوقن ﮏی زا ،دنهد یم ليﮑﺸﺗ ار گرزب درﮔ نويلادم ﮏی مه اب هك ﺖــسا ﺖفج ﮏی یور رب .یبيكرﺗ هديﭽيپ لاﮑشا اﺗ ییادتبا و هداس لﮑــش یتنﻄلس زارﮔ ﺶقن اب یا هداــس نويلادم نيمــﺸیربا هﭼراپ هعﻄﻗ

شوقن زا لﮑــﺸتم یا هریاد (دیراورم ﺶقن) نويلادم رد روــﺼحم ) هب ﮏﭼوك یاه هریاد .(۴ ریوﺼﺗ) دوــش یم هدید ،(ﮏﭼوك یا هریاد دوخ .دنا هتفرﮔ رارﻗ هریاد نويلادم هريﺗ یا هوهﻗ ﺢﻄس رد نشور ﮓنر دنهد یم ليﮑﺸﺗ ار هریاد لﮑــش مه رانك رد هك ﮏﭼوك یاه هریاد ررﮑم هك (۴ و3 ،1ریواﺼﺗ) دنتسه نويلادم یارب هداــس یوﮕلا ﮏی .ﺖــسا هدــش ییامنزاب اج همه رد یرنه یايــشا و هﭼراپ یور رب ﮏﭼوك یاه ﻊبرم ندش نیزﮕیاج اب دناوﺗ یم هداس لﮑــش نیا دوجوب ار یدیدج ﺶقن ،نويلادم یــقفا و یدومع یاهروحم رد

.(5ریوﺼﺗ) دنتسه زين نراقﺗ و مﻈن یاراد هك دروآ یا هﭼراپ هعﻄﻗ یور رــب ناوﺗ یم ار لدــم نیا زا هنومن ﮏــی یناساس تاﺼﺨﺸم اب یرادلاب ﺐسا هك دومن هدهاﺸم نيمــﺸیربا یادخ هارمه هــب ،رادلاب ﺐــسا ».(5ریوﺼﺗ) دراد دوخ ناــيم رد «دوب بوبحم نايناساس دزن هك داد یم ليﮑﺸﺗ ار یﺸقن ديشروخ نينﭽمه و رادلاب ﺐــسا لﮑيه و ﺖــبيه .(^Harris,¹⁹⁹¹, ⁹⁶) .ﺖسا یتنﻄلس ًلاماك نآ یزادرپ ﺶقن هويش هب لیدبﺗ اه نويلادم لﮑــش هریاد تانيیزﺗ نیا ،دراوم یخرب رد نويلادم راون و هدش اهنآ نیزﮕیاج هك ،دنوش یم هشوﮔ ﺶش لﮑش هﭼراپ یا هعﻄﻗ رد ،رادلاب نابسا ﺶقن .(۶ ریوﺼﺗ) دنهد یم هیارآ ار یبآ ،زمرﻗ یﮕنر دنﭼ حوﻄس یور رب یفیدر تروص هب - نيمﺸیربا رارﻗ یهجو ﺶش لاﮑشا زا لﮑﺸتم ییاه نويلادم لخاد رد -زبس و یاه ﮓنر یور هب ،هﭼراپ ﮋِب هنيمز ﮓنرمه ،لاﮑــشا نیا .دنا هتفرﮔ یدنب ﺐيكرﺗ هنحص نیا .دــننك یم ییامندوخ زبــس و یبآ ،زمرﻗ ندب یور رب .دهد یم ناــﺸن ار اه نويلادم زا یﮔرزب و هداــس یقفا هدش دیرجﺗ لاب زا یﮔرزب لﮑش ،ﺖسار یاپ یلااب رب ،رادلاب ﺐــسا دراد دوجو زين یرﮕید شوﮔ ﺶش ﺶقن ،لاب یور رب ؛دوش یم هدید .ﺖسا نويلادم راون ینيیزﺗ ﺶقن اب یﮕنهامه رد هك درز ﮓنر هب ﻒیرظ و كزان دناب ود اب ار ینويلادم ،رﮕید یوﮕلا ﮏی یاه هریاد اهنآ زا ﮏی ره یور رب .دهد یم ناﺸن مه رانك رد ﮋِب و ركُا

.(۷ریوﺼﺗ) دنا هدومن نيیزﺗ ار اهنآ هك دوش یم هدید یﮑﭼوك هدش هتفاب یﺗافلاتخا اب رﮕید یا هﭼراپ هنومن یور رب دناب ود نیا یاه ﮓنر هب هدش هدیرب لﮑــش یراون شوقن اب ینوريب دناب ،ﺖــسا ﮓنر هب یلخاد دناب هﮑيلاح رد ،هدش نیزم ركُا و زبس هريﺗ و نشور

اــب هــچراپ -3رــیوصت (دیراورم ﺶــقن) یاه نویلادم بسا ،لیف شوقن هدننکروصحم غرمیــس و (سوــساگپ)رادلاب .یدلایم مهدزای نرق ،یناساس ایرام اتناس رید ﻒشک لحم) :ﺬخام ،SantaMariadel’Estay یاتسِل ود یرادهگن لحم ،ایناﭙسا ،اینولاتاک (كرویوین ،تــیوِه رپوک هزوــم (www.cooperhewitt.org) ،یزکرم یایسآ ،یناساس یتنطلس دامن زارگ رس ﺶقن اب هریاد نویلادم -4 ریوصت

44 راون لوط ،رتم یتناس 10/6 ^x 7 /6 ،یناساس هویش ،یدلایم متشه -متفه نرق .رتم یتناس 46 و (^VandenBerghe&Overlaet, ¹⁹⁹³,¹¹⁰) :ﺬخام

۴3

یتنس یزادرپ ﮓنر اب ،ود هب ود ﮏﭼوك یا هریاد شوقن اب ديفــس راﮑش هنحص نويلادم نيب رد .(۸ریوﺼﺗ) ﺖسا هدــش نیذآ ركُا و ﮋب یا هنيمز ﺲپ یور رب هك دوش یم هدید یناساس هويش هب یتنﻄلس ﮓنر هك ﺖسا نیا هجوﺗ لباﻗ هتﮑن .ﺖــسا هتفرﮔ رارﻗ زمرﻗ ﮓنر هب هنوﮔ نیا رد .ﺖــسا توافتم هﭼراپ ِدوخ ﮓنر اــب نويلادم لخاد .دنك یم ﺺﺨﺸم ار نويلادم رداك ﻊﻗاو رد ینوريب دناب ،اه نويلادم یراﮕن لیامش و یزادرپ ریوﺼﺗ رد ﺐلﻏا ،راوــس ﺐسا عوضوم راﮑش هنحص زا یثاريم ﮏــش نودب هك ،هدــش ايحا رﺼم نايﻄبﻗ یاه هﭼراپ و نيميس فورظ زا یرايسب یور رب هك ﺖسا یناساس ،یﻄبﻗ راثآ زا یرايسب رد .(۹ریوﺼﺗ) ﺖــسا هدش ﺶقن یناساس راوس یفارشا راوس ﺐسا ﮏی ،راﮑش هنحص یناساس ﮏيسلاك هويش یﺗاناويح اب همﺗروی لاح رد (ديفس یتنس روط هب) ﺐــسا ﮏی رب هب شوقنم نويلادم و ،هنحص فارطا رد ای ﺐسا یاه مــس ریز رد

.(۸ریوﺼﺗ) دنا هدرك هطاحا ار هنحص هك ،ﮏﭼوك یاه هریاد زين راون هس هب دناوﺗ یم ،نويلادم هدنهد ليﮑــﺸﺗ راون ود نیا نیا زا هنومن ﮏی رد .ﺖسا رﺗ هديﭽيپ یمك لدم نیا .دبای ﺶیازفا داعبا اب لﮑش یا هریاد شوقن ﺶنيﭼ و ﺶیارآ زا هويــش هس ،وﮕلا هك نويلادم هریاد نیرﺗ یلخاد .(10ریوﺼﺗ) دوش یم هدید ﻒلتﺨم .ﺖسا هدرك یوريپ هداــس یاه لدم زا ،ﺖــسه مه نیرﺗ ﮏﭼوك شوقن .دراد رارﻗ ﻂسو رد ﺖــسه مه رﺗ ﺾیرع هك هریاد نيمود هدرك نیزم ار نآ ،ناــيم رد ﮏی تروص هب یوــﻀيب و یا هرــیاد

هویش ،وربور هنیرق تاناویح اب ،یدناب هــس نویلادم ،نیمشیربا هچراپ -10ریوصت .نایدﻐس ،یدلایم متفه نرق ،یناساس ( ^www.^qantara-^med.^org) :ﺬخام

،یناساس ،یزکرم یایسآ ،(سوــساگپ) راد لاب بــسا ﺶقن اب نویلادم -5 ریوصت نویسكلک ،رتم یتناس 15/5 ^X 33/5 ،نیمشیربا هچراپ ،یدلایم متشه -متفه نورق .یقفا و یدومع یاهروحم رد یعبرم لكش راهچ اب نویلادم .ریبک یایناتیرب ،یصخش (^VandenBerghe&Overlaet, ¹⁹⁹³,¹¹⁰) :ﺬخام

،یدناب ود نویلادم و نراقتم لباقتم كدرا ود ﺶقن اب ،نیمشیربا هچراپ -7ریوصت .یناساس اسپ ،یزکرم یایسآ ،یدلایم مهن نرق (www.asianart.com) :ﺬخام ،یدناب ود نویلادم ،یناــساس هویش هب راكش ﺶقن اب نیمــشپ هچراپ -8ریوصت

.رتم یتناس 20 ^x 20 ،یدلایم متفه نرق ،رصم ،یطبق ( ^www.latapisserie.^com) :ﺬخام متشه -متفه نرق ،یزکرم یایسآ ،رادلاب بــسا ﺶقن اب نویلادم ﺞنپ -6 ریوصت نویسكلک ،رتم یتناس 14^X57،نیمــشیربا هچراپ زا یا هعطق ،یناساس ،یدلایم .ناتسلگنا ،یصخش (^Harris, ¹⁹⁹¹,¹¹⁵) :ﺬخام

،هدش یراکلاط هرقن ینیس -9ریوصت - مجنپ نرق ،یهاــش راكش هنحص 21,9 رطق ،یناساس ،یدلایم مــشش .نتیلوپورتم هزوم ،رتم یتناس (^www.^metmuseum.^org ) :ﺬخام

یناساس یاه هتفاب نويلادم لوحﺗ ريس یسررب یحيسم و یملاسا رنه یاه هنومن رب اهنآ ريثاﺗ و

هب و هدوب رﺗ گرزب ،ینوريب هیلا ﻊﻗاو رد و هریاد نيموــس .ﺖــسا دوخ رب هولاع .دوش یم هدید نشور ﮏﭼوك یاه هریاد اب هايس ﮓنر لباقتم یراﮕن ناويح هويــش هب زين لخاد ییاور هنحص ،نويلادم .ﺖسا هدش هتفاب یﮔدنز ﺖخرد نيفرط رد یناساس هنیرﻗ رب .دنك یم هضرع هديﭽيپ و هتفرــﺸيپ یلدم ،رﮕید ینويلادم هس ،هدمآ ﺖسدب ناتسﻗازﻗ ،اناتــسآ زا هك هﭼراپ هعﻄﻗ ﮏی یور هﮑيلاح رد دنا هتفرﮔ رارﻗ یا هریاد تروص هب ینيیزﺗ ﮏﭼوك ﺶقن لاﮑــشا نیا .درادن دوجو رﮕید ،یــطاحم یا هریاد ﺢﻄــسم راون هولاع و هتفرﮔرارﻗ مه رانك و مه یور رب هنادازآ تروص هب ینيیزﺗ گرزب هریاد ،دنا هدروآ دوجوب ار نويلادم زا یدیدج لﮑش هﮑنیا رب .(11ریوﺼﺗ) دننك یم یعادﺗ ار یرﺗ هديﭽيپ یاه لدم ،یا هریاد یاــه نويلادم لوحﺗ دنور رد هنومن یارب ،دــننك یم ییامن دوــخ اه هﭼراپ زا یخرب یور رــب یملاــسا نارود لیاوا هب طوــبرم ورود نيمــﺸیربا هﭼراپ ﮏــی زا ینﻏ ﺖسا ینويلادم هك دنك یم هیارا ار یــﺸقن ،(یناساساسپ) نويلادم نیا .(1۲ریوﺼﺗ) یلايخ و یعﻗاو تاناويح و یهايﮔ شوقن یا هداس یاه نويلادم دوخ ﮏیره هك هدش ليﮑﺸﺗ یﮔرزب ریاود زا

.دنا هداد یاج دوــخ رد ار یروناج و یهايﮔ شوقن هك دنتــسه ﻂسو رد ار گرزب نويلادم ﺾیرع راون ،ﮏﭼوك یاه نويلادم نیا رد زين ﮏیراب یانهپ اب راون ود اهنآ رب هولاع .دننك یم رپ و نــيیزﺗ اب زين دوخ اهنآ ،دنا هدرك هطاحا ار گرزب نويلادم ،نورــيب و نورد .دنا هدش ﺶیارآ نشور هنيمز یور رب هريﺗ ﮏﭼوك یاه هریاد هك دنوش لیدبﺗ گربلﮔ هيبش یشوقن هب دنناوﺗ یم درِﮔ شوقن رد شوقن نیا .(13ریوﺼﺗ) دنا هتفرﮔ رارﻗ نويلادم ینوريب هریاد رد ﻂسو رد ،دنتسه نويلادم یلك هنوﮔ لﮔ رهاظ اب یهجوﺗ ﺐلاج یﮕنهامه .دراد دوجو یﮕنر زمرﻗ لﮔ ﺶقن ،نويلادم ﮓنر زبس گربلﮔ ﺶقن ره لاﮑشا هب نويلادم یا هریاد لﮑــش رييﻐﺗ ،رﮕید یلﮑش لوحﺗ یﮑی ،دوش یم یفرعم هنومن ود ،اجنیا رد .ﺖــسا رﮕید یــسدنه ود ،ﻒیدر هس هب نیزم هریاد مين ﺶش زا هدش ليﮑــﺸﺗ نويلادم اب ﻂــسو دناب و ركا ﮓنر هب درﮔ شوقن اب زمرﻗ هداــس ﮏیراب دناب ًلاماك یلﮑــش اب ینويلادم ،یرﮕید ؛(1۴ریوﺼﺗ) گرزب یاه هریاد .(15ریوﺼﺗ) درﮔ ینيیزﺗ شوقن و دننام هراتس یسدنه

وربور هنیرق یاه سوواط -غرمیس ﺶقن هدنریگربرد نویلادم ﺶقن اب هچراپ -11ریوصت .یناساس اسپ ،یزکرم یایسآ ، اناتسآ ،یناساس (Fernandez, 2000,34) :ﺬخام ،ناروناج شوقن اب نویلادم ،یناساس هویش زا مهلم ،ور ود نیمشیربا هچراپ -12ریوصت

.ناریا یلم هزوم ،یملاسا نارود لیاوا ،یگدنز تخرد نیفرط رد وربور هنیرق رادلاب ناریش (^www.nationalmuseumofiran.^ir) :ﺬخام

نویلادم لخاد رد ،هنیرق لباقتم یاه كدرا ﺶقن اب ،نیمشیربا هچراپ -13ریوصت .یناساس ،یدلایم متشه -متفه نرق ،یزکرم یایسآ ،هنوگ لگ (VandenBerghe & Overlaet, 1993,121) :ﺬخام ،یدلایم مهدزای نرق ،لاط و مشیربا ،ناتوا رازلا نس هب فورعم هچراپ زا یا هعطق -14ریوصت

.هسنارف ،ناتوا ،لاردتاک هنیجنگ نلور هزوم یرادهگن لحم ،ایناﭙــسا ، اودروک ای ارملآ ( www.autun.com) :ﺬخام

،سابل زا یتمسق ،هدنرپ ﺶقن اب هسمش نویلادم ،لاط و مشیربا هچراپ -15 ریوصت .ومرف لاردتاک ،یدلایم 1117-1116 ،ایناﭙسا ،ایرملآ (^Fernandez, ²⁰⁰⁰, ²³) :ﺬخام هنیرق تشپ هب تشپ رادلاب ناریش ،هدش یزودلاط نیمشیربا سابل زا یتمسق -16 ریوصت

.دنلاوِلِک هزوم ،یزکرم یایسآ ،یدلایم مهدزیس نرق ،ﺢطسم یدناب ﮏی نویلادم نورد (www.clevelandart.org) :ﺬخام

۴5

مود هورگ راون ساــسا رب لوا هورﮔ دننامه زين اه نويلادم هورﮔ نيمود زين هورﮔ نیا ،نيﺸيپ هورﮔ دننامه .دريﮔ یم لﮑــش اهنآ یﻄيحم و دوش یم عورش ( ﮓنر ﮏﺗ ﺢﻄسم و ﺖﺨﺗ دناب) هداــس لﮑش زا هنومن ناوﺗ یم ،هداس لدم نيلوا یارب .دسر یم هديﭽيپ لاﮑشا هب ﺖﺸپ هب ﺖﺸپ ريش ود اب ،هدش یزودلاط و نيمــﺸیربا سابل ﮏی ،ییلاط ﮓنر هب ﺖﺨﺗ راون ﮏی اب ،هداس نويلادم لخاد رد نراقتم .(1۶ریوﺼﺗ) دومن یفرعم ار هدﺸن نيیزﺗ ﮏﭼوك یا هریاد شوقن اب ًلاومعم نويلادم لدم نیا ،اه لﮔ ،یدیرجﺗ ،مﻈنمان ای مﻈنم یــسدنه لاﮑــشا هﮑلب ،ﺖسا .دنك یم یدنب هیارآ ار اهنآ ﮏسبارآ و یهايﮔ یاه هﻗاــس و اه گرب ،یﻄبﻗ یدلايم متفه -مﺸش نرﻗ هب ﻖلعتم ،نيمــﺸپ هﭼراپ ﮏی ﮏی هنيس رد ار دوخ هزين هك دهد یم ناﺸن ار یﭼراﮑش ای وجﮕنج هريﺗ مﻈنمان لاﮑشا هليسوب یطاحم نويلادم .ﺖسا هدرب ورف ريــش رد ،ﺖسا هتفرﮔ لﮑش ديفس و زمرﻗ ،ركُا ،ﮋب یاه ﮓنر هب نــشور و .(1۷ریوﺼﺗ) دنا هدش جراخ دوخ ﺖلاح زا لاﮑشا نیا اه هشوﮔ یخرب مﻈنم شوقن ﺖفاب یارب یفاك تراهم زا هدنفاب هك دسر یم رﻈن هب هﭼراپ ندش جراخ لﮑش زا ليلد هب ﺖلاح نیا ای ،ﺖسا هدوبن رادروخرب

.ﺖسا هدش نآ ندید تراــسخ ﺚعاب و هدــش ثداح نورﻗ لوط رد هتــسارآ ناهايﮔ و اه لﮔ شوقن اب ًلاماك هك ییاهراون اب هــﻄبار رد یارب ،ﺖسا دایز نويلادم هورﮔ نیا رد عونﺗ هك دش ركﺬتم دیاب دنا هدش

نيلوا :دنوش یم یفرعم هورﮔ نیا رد نويلادم راون ای دناب عون هس لاﺜم -مﺸش نرﻗ) ﺢيسم تراﺸب هنحص هب طوبرم نيمﺸیربا یا هﭼراپ لاﺜم لﮔ شوقن اب نآ نويلادم دناب هك ﺖسا (ناﮑيﺗاو هزوم ،یدلايم متﺸه هك ﺖسا ینويلادم هنومن نيمود .(1۸ریوﺼﺗ) ﺖسا هتفای نيیزﺗ هايﮔ و هديبــسﭼ نويلادم یلصا دناب ینوريب ﺶﺨب هب لمﮑم دناب ﮏی نآ رد رﺗ لماك و هدومن ﺖفرﺸيپ ،دعب هلحرم رد نويلادم دناب .(1۹ریوﺼﺗ) ﺖسا اب هك دناب هس ،ﻊﻗاو رد ،یلصا دناب هب یلخاد دناب ﮏی ندوزفا اب دوش یم .(۲0ریوﺼﺗ) دنهد یم ليﮑﺸﺗ ار نويلادم ،دنوش یم یﮑی مه موس هورگ یلقتسم لﮑش رﮕید هك ﺖسا ینويلادم لماــش هورﮔ نيموس دنروخ یم دنويپ یلصا نويلادم هب هك هﻄساو یاه مرف زا و دنرادن لمﮑم ای هﻄساو لاﮑشا .(رتﺸيب ای راهﭼ ﺐلﻏا ) دنوش یم ليﮑﺸﺗ مه رﮕید لاﮑشا زا دوجو نیا اب ،دنشاب یم هریاد لﮑــش هب رتﺸيب .دوش یم هدافتسا شوقن هليسوب ،هورﮔ نیا رد نويلادم یلصا دناب ای راون ﻊﻗاو رد نويلادم ﮏی هب رﺗ ﮏﭼوك یاه نويلادم هليسوب و ،هدش نيیزﺗ درﮔ ﻂــسب فرط راهﭼ زا هريجنز نیا هك دوــش یم لصو رﮕید یلصا .(۲1 ریوﺼﺗ) دروآ یم دوجوب ار یدیدج شوقن و هتفای

رد روصحم ریش و یچراكش ،نیمشپ هچراپ -17 ریوصت هزوم ،رصم نایطبق ،یدلایم متفه -مشش نرق ،نویلادم .ﺲیراپ ،ینولک اطسو نورق یلم (^www.^musee-^moyenage.^fr) :ﺬخام هنحص نویلادم اب ،نیمــشیربا هچراپ -18 ریوصت

.ناكیتاو هزوم ،یدلایم متشه -مشش نرق ،تراشب ( mv.vatican.va) :ﺬخام

،یناساس هرود ،یناساس یهاش یاهدامن اب رادلاب بــسا ،نیمشیربا هچراپ -21 ریوصت .ﺲیراپ ،همیگ هزوم ( www.guimet.fr) :ﺬخام ،لﺋوماس و دواد هنحص اب نویلادم ،نیمشپ هچراپ-19ریوصت

.رتلاو رنه یرلاگ ،رومیتلاب ،یدلایم مهن -متفه نرق (thewalters.org) :ﺬخام

.یهاــش راكــش هنحص اب نویلادم ﺲنازیب ای یناــساس ،نیمــشیربا هچراپ-20ریوصت (Bernus-Taylor, 1989,89) :ﺬخام

یناساس یاه هتفاب نويلادم لوحﺗ ريس یسررب یحيسم و یملاسا رنه یاه هنومن رب اهنآ ريثاﺗ و

هعﻄﻗ یﮑی :دومن یــفرعم ناوﺗ یم ار هورﮔ نــیا زا هنومن ود هدش هتفاب یناساس یاه هاﮔراك رد هك ﺖــسا نيمﺸیربا یا هﭼراپ ،دهد یم ﺶیامن ار یناساس یتنﻄلــس یاهدامن اب رادلاب ﺐــسا و رود هب هدروخ هرﮔ یهاش نابور ،یتنﻄلس جاﺗ نوﭽمه ییاه دامن ﮏی هليسوب ،رادلاب ﺐــسا ای سوــساﮕپ .(۲0ریوﺼﺗ) اهاپ و ندرﮔ نويلادم نیا .ﺖــسا هدــش هطاحا درﮔ شوقن هب نیزم نويلادم هب یدومع و یقفا یاه روحم رد ﮏﭼوك نويلادم راهﭼ هليــسوب ﮏی ره نورد .ﺖــسا هدرك اديپ طابﺗرا رﮕید یلصا نويلادم ﮏی نشور ﮓنر هب هام للاه دننامه یــﺸقن ،لمﮑم یاه نويلادم زا .ﺖسا هتسب ﺶقن یﮑﺸم ﮓنر یور رب هﭼراپ هنيمز ،دنتسين درﮔ و یا هریاد تروص هب هﺸيمه لمﮑم یاه نويلادم نانﭽمه دیامن رييﻐﺗ ﺖسا نﮑمم اهنآ لﮑش ،اه هنومن زا یخرب رد ،یسدنهريﻏ ،یسدنه شوقن :ﺖسا ريﻐتم زين اهنآ نورد شوقن هك .ریاس و یهايﮔ یدلايم متﺸه نرﻗ هب ﻖلعتم نيمﺸیربا یا هﭼراپ ،مود هنومن سدقم یايشا زا و هدوب فورعم «اه نوزامآ» هب هك ﺖسا (یناساس ) ﮓنر هب مــﺸیربا زا هﭼراپ نیا .(۲۲ریوﺼﺗ) ﺖــسا ¹⁰ رِيﺗومِراف ریِد نامز رورم هب هك ﺖسا هدــش هتفاب هريﺗ یبآ و زمرﻗ ،نــشور ركُا یلصا یاه نويلادم .دــنا هدرك رييﻐﺗ و هدیرپ یمك نآ یاــه ﮓنر و هدش لصو مه هب رﮕید ﮏﭼوك نويلادم راهﭼ هليــسوب مادكره ار نويلادم نیا .(۲۲ریوﺼﺗ) دنا هدروآ دوجوب لك رد دحاو یــﺸقن

یهايﮔ شوقن زا یلصا راون اریز ديمان یهايﮔ نويلادم ًلاك یتسیاب شوقن اب زين لمﮑم یاه نويلادم زا ﮏی ره و هدش نیزم و ليﮑﺸﺗ نيیزﺗ (هدش هدرتــسﮔ اهنآ یاه گربلﮔ هﮑيلاح رد) زاب یاه لﮔ ﮏيسلاك یا هويش ناونع هب یزاــس نويلادم هويش نیا .دنا هدــش .ﺖسا هتفرﮔ رارﻗ هدافتسا دروم نورﻗ لوط رد و اهراب مراهچ هورگ تروص هب رــﮕید هك دنتــسه یلاﮑــشا ،اه نويلادم نيب رد و یبيكرﺗ ،توافتم دــیدج یاه لﮑــش و هدوبن یلبﻗ یاه هنومن هب نیزم یا هریاد یاه دناب ،دننك یم هضرع یرﺗ هديﭽيپ رايــسب (یسنازيب ًلاامتحا ) نيمﺸیربا هﭼراپ ﮏی .دنتــسين درﮔ شوقن یدهاش ،توافتم و دیدج یاه لﮑــش اب ییاه نويلادم هب نیزم و گرزب ﻊبرم ﮏی زا ﺐــكرم نويلادم نیا ،اعدم نیا رب ﺖــسا ﺖسا ﻊبرم ﻊلض ره رد هديبسﭼ و هدش ماﻏدا مه رد هریاد راهﭼ دامن هك هدش ميــسرﺗ نآ لخاد رد ليف ﮏی ﺶقن .(۲3 ریوﺼﺗ) نويلادم ،هديبسﭼ مه هب دناب ود .ﺖسا یناساس یتنﻄلس تردﻗ .دنهد یم ليﮑﺸﺗ ار یوﮕلا ،ﻊــبرم و هرــیاد یاه لﮑــش جازتما و ﺐــيكرﺗ نــیا نارود هب ﻖلعتم یمــﺸیربا هﭼراپ ﮏی .دنك یم ﻖلخ زين یرﮕید

.یناــساساسپ ،یر ،یگدنز تخرد فرط ود رد وربور نراقتم سوواط ﺶقن اب ،دیحو وب ،نیمــشیربا هچراپ -24 ریوصت (^Bernus-^Taylor, ¹⁹⁸⁹, ⁵⁷) :ﺬخام ،یدلایم متشه نرق ،"اه نوزامآ" هب روهــشم هچراپ -22ریوصت .هسنارف ،رِیتومِراف ریِد ،یناساس ( www.faremoutiers.org/fr) :ﺬخام ،یناساس یناساسپ ،نیمشیربا هچراپ-23 ریوصت

اب نویلادم ،یدلایم مــهن نرق ،ﺲنازیب ًلاامتحا .لیف ﺶقن (Fernandez, 2000,34) :ﺬخام

۴۷

ینويلادم ،یر یاه هاﮔراك رد هدــش هتفاب ،(یناساساسپ)یملاسا رب هتفرﮔرارﻗ گرزب یزول ﮏــی ،دهد یم ﺶیامن ريﻈن مك و ابیز هریاد ﻂيحم رب ًابیرقﺗ نآ سوــﺋر هك یوحن هب ،هریاد ﮏــی یور ،هریاد ﮏﭼوك شوقن اب ﻒیرظ راون ﮏی .(۲۴ریوﺼﺗ) دنتسه سامم هداس طوﻄخ هﮑيلاح رد دهد یم ليﮑــﺸﺗ ار نويلادم ینوريب زرم مد اب سوواط ود نويلادم لخاد .دزاس یم ار نآ یلخاد دناب یزول

یهايﮔ یدیرجﺗ شوقن و وربور هنیرﻗ تروص هب لااب هب هتــﺸﮔرب رپ یهايﮔ و یناويح شوقن ﻂــسوﺗ زين نويلادم یاﻀف ،دراد رارﻗ هریاد نويلادم ود یلبﻗ هورﮔ نوﭽمه ،هنومن نیا رد .ﺖــسا هدش .ﺖسا هدش لصو یلصا نويلادم نيیاپ هب زين لمﮑم

هجیتن

ریاــس ﺖيبوبحم و هجوﺗ دروم نانﭼ یناــساس یاــه نويلادم هب هك دنتفرﮔ رارﻗ یناساس زا ﺲپ و یناساس رﺼع مه یاهروــﺸك نيﭼ اﺗ قرش رد اهنآ یاه هنومن .دنتفرﮔ رارﻗ ديلقﺗ دروم هوبنا روط (ناتسلﮕنا یتح و ايناﭙسا،هسنارف ،ايلاتیا) یبرﻏ یاپورا اﺗ برﻏ رد و و اه ﮓنج رثا رب یــﺸﺨب شوقن ترجاهم نیا .دندوب راﺬﮔريثاﺗ زين هك یتنﻄلس یایاده تروص هب اهنآ رتﺸيب یلو ،هدوب میانﻏ فرﺼﺗ هب تراجﺗ و دتس و داد هجيتن رد نينﭽمه و دنتشاد یسايس دربراك یایرد هنارك یاهروﺸك و مﺸیربا هداج ﺶقن .دنتفای هار طاقن ریاس .دراد ﺖيمها رايسب زين نايم نیا رد هنارتیدم یحيسم نافقسا و اهاــسيلك هجوﺗ دروم یناــساس یاه هﭼراپ ﺲنج و ﺖفاب دنمــشزرا ﺖيفيك ظاحل هب نیا و دوب هتفرﮔ رارﻗ زين راﻗو اب و یتنﻄلس و هداعلا قراخ شوقن و وس ﮏی زا نآ نيمــﺸیربا .دندوب یتنﻄلس یایاده وزج اهنآ زا یرايسب .دوب رﮕید یوس زا نآ یوحن هب درك یم باﺼتنا اه هﭼراپ هب ار ﺖيسدﻗ یعون عوضوم نیا .دش یم یرادهﮕن و هديﭽيپ اهنآ رد نيسیدﻗ یاه ناوﺨتسا هك یناساس شوقن ترجاهم و لاقتنا رد لااب هدش ركذ لماوع همه

.دندوب رثوم یناساس یاه نويلادم هﮋیوب ،فاﻄعنا ﺖيلباﻗ هك دنتسه یشوقن زا اه نويلادم هﮑنیا هب هجوﺗ اب یدیدج لاﮑشا نیا ربانب ،دنراد هناﻗلاخ یاه یدنب ﺐيكرﺗ و یروآون

.دمآ دوجوب اهنآ زا ديلقﺗ و لاقتنا نیا دنیآرف رد زين یور رب هتسب ﺶقن یاه نويلادم ﻒلتﺨم یاه لﮑش هب هجوﺗ اب اب اه نويلادم زا یداــیز دادعﺗ ناوﺗ یم ،اه هتفابتــسد و اــه هﭼراپ

دادعﺗ هب هجوﺗ اب .دومن هدهاــﺸم هزيمم یاه هﺼﺨﺸم و اه یﮔﮋیو اهنآ زا یرايــسب هب نتخادرپ لاجم هلاقم نیا رد ،اه نويلادم داــیز باﺨتنا اهنآ زا ییاهوﮕلا دــش یعس دوجو نیا اب ،دیدرﮕن رــسيم هب ار هداــس هنوﮔ ود ناوﺗ یم ،دــش هتفﮔ هﭽنآ هب هجوﺗ اب .دنوــش ،یناساس یرنه نارود رد هك ار اه نويلادم زا یلصا یاه وﮕلا ناونع اه هﭼراپ یور رب و هدوب ﺞیار و هتــشاد دربراك یحيسم و یملاــسا :دومن ﺺﺨﺸم ار ،دندوب هتسب ﺶقن .ﮏﭼوك یا هریاد شوقن هب نیزم هداس و لﮑش هریاد نويلادم -1 و ﺢﻄسم دناب زا هدش ليﮑﺸﺗ لﮑش هریاد و هداــس نويلادم -۲

.نيیزﺗ نودب ﺖﺨﺗ رايسب ﺶقن ود ساسا رب هورﮔ ود نیا دوش یم هدهاﺸم هك روﻄنامه .ﺢﻄسم و ﺖﺨﺗ راون و ﮏﭼوك یا هریاد شوقن :دنا هتفای ليﮑﺸﺗ هداس :دوش یم هدید زين یﺗارييﻐﺗ ،اه نويلادم ینوﮔرﮔد و لوحﺗ دنور رد شوقن ریاس هب هریاد ینيیزﺗ شوقن لﮑــش رييﻐﺗ و لیدبﺗ -1

.یسدنه و رﺗ هديﭽيپ لاﮑشا هب هریاد زا یلصا نويلادم لﮑــش رييﻐﺗ -۲

.یسدنه یبيكرﺗ زا یلصا هنوﮔ ود ره رد اه نويلادم یــسررب و یدنب هورﮔ هويش ریاس یارب دناوﺗ یم هك ﺖسا هديﭽيپ لاﮑشا فرط هب هداس لاﮑشا

.دشاب هتشاد دربراك مه اه نويلادم

اه تشون یپ

1LePalliaRotata.

.ﺖــسا فورعم اونين دربن هب هك یدربن یط رد ،یدلايم ۶۲۷ لاــس رد ۲ یرتموليك 1۲0 هلصاف رد ًابیرقﺗ لحم نیا .درك هلمح درﮕتسد هب سويلكاره مور نوﺸﻗ ﻂسوﺗ ورسخ رﺼﻗ هلمح نیا رثا رد .دوب ﻊﻗاو ناریا ﺖﺨتیاپ نوفسيﺗ درﮕتسد كورتم خاك رد ار ترسم رپ یبهﺬم نﺸج ﮏی سويلكاره .دش تراﻏ یﮕنج ناﺸن اب ،ار یمور مﭼرپ دﺼيس ،رﺼﻗ نیا نیازخ رد .درك رازﮔرب ورــسخ نايناریا ﺖسد هب ،مور ﺖسﮑش یاه هناﺸن نوﭽمه ﻖباس یاه ﮓنج یط هك نآ ناریا نوﺸﻗ ورسخ ﮓنج نیا رد .دروآ ﺖسد هب رﮕید رايسب میانﻏ اب دوب هداتفا ﺖماقتسا ناریا رﮑــﺸل دوجو نیا اب .درك رارف نوفــسيﺗ فرﻄب و هدومن اهر ار فرط هب سويلكاره نوﺸﻗ یورــﺸيپ زا ،ناورهن لاناك و اه لپ مادهنا اب و هدرك .(1۴5 ،13۶۲ ،اينريپ) درك یريﮔولج ،یناساس ﺖﺨتیاپ ،نوفسيﺗ

3Kizli.

4TaklaMakan. نیا .ﺖــسا ناهج گرزب نابايب نيمهدجه و نيﭼ روــﺸك نابايب نیرتﮔرزب

ﻊﻗاو میراﺗ زیربآ هــضوح رد و ﮓنايﮑنيــس ناتــسا رد ،نيﭼ برﻏ رد نابايب رازه نآ یازارد ،ﻊــبرم رتموليك رازه ۲۷0 ناﮑمهلﮑﺗ ﺖحاــسم .ﺖــسا هدش رد هك دهد یم ناــﺸن اه شواك .ﺖــسا رتموليك ۴00 نآ یانهپ و رــتموليك ییاهرهش نلاول و هردنا ،اين ،ﻖيلیوا نادند نوﭼ ییاه ناﮑم رد میدﻗ یاه نامز و اه ینانوی ،اهراﺨﺗ ،دــنه ،ناریا یﮕنهرف دوفن ریز هك هتــشاد دوجو ﻖنوررپ .(EncyclopaediaIranica: ^Taklamakan ) دنا هدوب اه ینيﭼ

5Zeniao.

6TangHuiyao.

هليــسوب هك ﺖــسا ﮓناﺗ هلــسلس ﺦیراﺗ ﮓناﺗ یلصا نيناوﻗ ،وﺋایوه ﮓناﺗ ﮏی .دش نیودﺗ یدلايم ۹۶1 لاــس رد وزیاﺗ روطارﭙما هب میدقﺗ یارب وپ ﮓناو باتك نیا .دراد طابﺗرا یرادا و یسايس تاميمﺼﺗ هب هك ﺖــسا یباتك وﺋایوه .ﺖسا لﺼف 51۴ و دلج دﺼﮑی لماش یناساس یاه هتفاب نويلادم لوحﺗ ريس یسررب

یحيسم و یملاسا رنه یاه هنومن رب اهنآ ريثاﺗ و

هك ناتسﮑيجاﺗ دﻐس ناتــسا دودح رد ﺖسا یا هيحان و رهــش ،ﺖنﮑجنپ ۷ اما ،دنا ﮏيجاﺗ ﺖنﮑجنپ هيحان مدرم .دراد رارﻗ یروهمج نیا برﻏ ﺖمــسﻗ رد ﺞنپ یانعم هب «دنك ﺞنپ» نآ یلصا مان .دنراد نميﺸن اجنآ رد زين ﮏبزا یرامش یدنﻗرمس یكدور ،یسراپ رعش ردپ .ﺖــشاد مان «هدجنپ» ادتبا رد .ﺖسا رهــش ینايم ﺶﺨب ﭗﭼ هنارك رد و یناتسهوك یا هقﻄنم رد ﺖنﮑجنپ .دوب رهش نیا لها اب ﺖنﮑجنپ هيحان .ﺖسا هداهن ناتسﮑيجاﺗ دﻐس ناتسا رد ناﺸفارز دور هرتــسﮔ .(۲۲۹ ،13۸0،هشونا) ﺖسا زرم مه ناتسﮑبزا دنﻗرمس ناتسا

8Varxuman.

9SantaMariadel’^Estay.

10L’^abbayedeFaremoutiers.

ﻊبانم تسرهف

یسراف بدا :یسراف بدا همانﺸناد ،(13۸0) (یتسرپرس هب) نسح ،هــشونا ﮓنهرف ترازو تاراﺸتنا و پاﭼ نامزاس ،مود ﺶیاریو ،لوا .ج .هنايم یايسآ رد

.نارهﺗ ،یملاسا داشرا و یايند تاراﺸتنا ،ناریا یناتساب ﺦیراﺗ ،(13۶۲) (هلودلاريﺸم ) نسح ،اينريپ

.نارهﺗ ،باتك

Bernus-^Taylor, ^Marthe (¹⁹⁸⁹), ^{ArabesquesetJardindePar}-

adis, ^éd. ^DelaRéunion, ^Paris.

Cassou, ^J. ^&VICES, ^F(¹⁹⁹⁷), ^Histoiredel’^Ar, ^tome4, ^édi-

tionsAlpha ,^Paris.

Fernandez, ^ElisaMesa (²⁰⁰⁰), ^{Tissuscomparés} : ^l’^influence

del’^{Orientsurlestissushispano}-^musulmans.

Harris, ^Jennifer (¹⁹⁹¹), ^{5000YearsofTextiles}, ^NewYork.

, ( ), ,

JohnWeatherhill, ^Inc., ^Heibonsha,^NewYork.

TheGloryofByzantium (¹⁹⁹⁷), ^{ArtandCultureoftheMiddle}

ByzantineEra (^A.^D. ⁸⁴³-¹²⁶¹, ^cat. ^exp, ^NewYork. (¹⁹⁹⁷), ^The

MetropolitanMuseumofArt, ^No271, ^pp. ⁴¹⁴-⁴¹⁶.

Trilling, ^J (¹⁹⁸⁵), ^{TheMedallionStyle}, ^{AStudyintheOrigins}

ofByzantineTaste, ^GarlandPub, ^NewYork.

VandenBerghe, ^L. ^&Overlaet, ^B (¹⁹⁹³), ^{SplendeurdesSas}-

sanides, ^L’^{empire perse entre Rome et la Chine} (²²⁴-⁶⁴²),

Brussels.

mv.^vatican.^va

thewalters.^org

www.^archeo.^ens.^fr

www.^asianart.^com

www.^autun.^com

www.clevelandart.^org

www.cooperhewitt.^org

www.faremoutiers.^org/^fr

www.^guimet.^fr

www.latapisserie.^com

www.^metmuseum.^org

www.^musee-^moyenage.^fr

www.nationalmuseumofiran.^ir

www.^qantara-^med.^org

www.^smb.^museum