همانرب يزیر ضرع ة نيهب ة لدم زا هدافتسا اب رادیاپ يژرنا
همانرب ینامرآ يزیر (
علاطم ة يدروم :
ناهفصا ناتسرهش )
رافص کباب
1ي
، ناهفصا رصن اضر
ی
، 2
سن ي م روصنم
3ي
1 . داتسا ی را داصتقا
، هورگ داصتقا
، هاگشناد ناهفصا b_saffari@ase.ui.ac.ir
2 . داتسا ی را داصتقا
، هورگ داصتقا رهش ي
، هاگشناد رنه ا ناهفص r.nasr@aui.ac.ir
3 . وجشناد ي سانشراک ی داصتقا دشرا رهش
ي
، ناهفصا رنه هاگشناد Mansouri.nasim@ut.ac.ir
رات ی خ رد ی تفا : 07 / 04 / 1394 رات ی خ ذپ ی شر : 25 / 11 / 1394
کچ ي هد شرتسگ ن ی دنمزا ی یاه لحم ی هب ژرنا ی
، موزل همانرب یزیر ههقطنم ا ی ژرهنا ی ار رد ارف ی دهن نهک
همانرب یزیر ژرنا ی مهم هولج م ی دهد . زا ا ی ن هک رظن تمسق ی زا رثا یاه قتسم ی م ب ی هنور ی لوت هی د و
فرصم ژرنا ی ب ه تروص لحم ی رثا ارف رد رتمک ،تسا راذگ ی
اهدن ی نک همانرب یزیر ژرهنا ی د هی د ه
م ی دوش ا رد اذل . ی ن عس هلاقم ی هدش تسا عوضوم موادت ضرع ة ژرنا ی
، سرتسد اکما ی
تدمدنلب
عبانم هب
، شهاک و لاآ ی گدن ی اه لحم دعب زا ی
سررب ی دوش . اتسرهش اهههصا
ههنومن اوهنع ههب
ارب ی باختنا هعلاطم دش
ه و کرت ی ب هب ی ن ة ضرع ة ژرنا ی رتکلا ی ک ی شان ی زا ژرهنا ی اهه ی اهج ی زگ ی ن
شروخ دننام ی
د ی
، داب ی
، زاگ و ی رد زاب ة نامز ی 10 لاس آ ی هدن رب ناهمرآ فادهها اهسا ی
هسررب ی
دش ه.
لدم همانرب یزیر نامرآ ی پ ی ش داهن ی
، رب اسا پ ی ش ب ی ن ی اضاقت ی فرصم ی ، اوت اهج ی زگ ی ن ی
ژرنا ی اه ی ون زه ، ی هن اه ی امرس ی ه ا ی و لقادح درک راهشتنا لاآ ی دهن ه اهه ی هشان ی زا لوت هی
،د ددهس
هب ی هن ا ی ار ارب ی لوت ی د ژرنا ی رتکلا ی ک ی پ ی داهنش م ی .دنک اتن ی ج ا ی ن قحت ی ق م اشن ی دههد مههس
لوت ی د ژرنا ی یاه شروخ ی د ی داب و ی ط ی 10 لاس آی هدن اب ی د هب شه ت دصرد لک فرصم دهسرب و
ارب ی دودمک اردج ضرع
ة ژرنا ی رتکلا ی هک ی زا اوهت کدهش ة رهب ارس هس ر ی لوت(
هی د غ ی ر هلحم ی )
ا هداهتس
،دوش رد ا ی ن ارش ی ط اب زه ی ن ة امرس ی ه ا ی ی اسک تدهسن ههب همادا ة دوهجوم دهنور م
هی از
لاآ ی گدن ی رتمک ی ار تروص هب هقطنم
ا ی دهاش هاوخ ی م دوب .
هقبط دنب ي :JEL C61, Q42, R11
.
لک ناگژاو ي
د ي : رهش داصتقا ،ی
همانرب ر ی ز ی نامرآ ی
، همانرب ر ی ز ی لحم ی ژرنا ی .
ون*
ی ةدنس لوئسم ، 03136262011 -
09133152444
همدقم لاس رد 1970 اب تاعوضوم تهن ارحب ی
ژرهنا دننام ی
هحم و ی ط زی تهس هنارگن ههب ی یا ارهب ی
س ی تسا اراذگ ددت اهج رسارس عماوج و ی
ل هنارگن .دش ی
اهه یی هعمج راهتفر رنهصا ههک ی
و
گنا ی ز ة صخش ی ارهب دارفا ی داهتهسا ة ژرهنا زا بهسانم ی
هههد رد ار اهه
ی دهعب ی همرب ی گنا هی دز .
مه نینچ تاعوضوم ی ط عبانم زا هداهتسا دننام د
ی هع ی
، هت أث ی تار زی تهس حم ی هط ی ف اهّن رو ی اهه ی
لوت ی د ژرنا ی
، و ژرنا زا هداهتسا ی
اه ی دجت ی ذپد ی ر هب ةلزنم تن ی هج رارهق قهحب دروهم هم
ی گ هی در
ویاپماس(
، 1
2012 : 924 .)
زا ههفرط ی ههشنرهش ی ن ی عههماوج هههجوت ههصاخ ی ار رد وههصخ عقاو
ههی ت اههه ی رهههش ی هههب
همانرب ری از و مصت ی م گ ی ار هئارا م ی دنک . نینچمه نج
هد اه ی یرایسب دننام هسرتسد ی ژرهنا ی
و رثا یاه زی ا روآ زی تس حم ی ط ی گدولآ هلمج زا ی
ور رب ی عمج ی ت م رارق هجوت دروم ار ی
دههد
مصت رد هک ی
م گ ی ر ی س و ی تسا راذگ ی اه ی لحم ی
ًاصوصخ رد مز ی ةن ژرنا ی م ؤ رث .تسا عهقاو رد
م ی گ اوت ه همانرب ت ری ز ی لحم ی ژرنا ی
، هب ی هن ی با ی ژرنا ی وپ یا ب ی ن رواّنف ی اه ی اج ی زگ ی ن عباهنم
سف یل ی ژرنا(
ی شروخ ی د ی
، داهب ی ارهب )... و ی داهتهسا ة هقطنم ی ژرهنا ی گدوهلآ شهاهک و ی
رد
م شرتسگ ار اهرهش ی
دهد .
همانرب رد ر
ی ز ی هقطنم ا ی قطانم ، نک
رهش ی اب ار ی د ن ی دنمزا رت ی ن هب روشک ره قطانم
همانرب ر ی ز ی ژرنا ی هب رامش عمج .دروآ ی
ت ز و مکارتم یا
،د ههباج و رهحت اهج
یی درتهسگ ة
لاعف زکرمت و تامدخ و اهلااک ،دارفا ی
ت اه ی تامدخ ی
، راجت ی
، تعنص و ی ا ی ن ههب ار قطانم
زکارم دمع ة ژرنا فرصم ی
ددت ی ل ههمانرب ودهب فرهصم .تسا هدرک ر
هی ز ی ژرهنا ی م هی از
گدولآ ی رشتنم دش رد ه نک آ ار اهرهش ازفا انچ
ی ش و دشر هک تسا هداد عسوت
ة هلعف ی
آ آ رد ار اه ی
هدن ا ی هن رود ادنچ با
دنک رطخ ی
.درهک دهاوخ هجاوم فقوت و نهک
رههش
هنومن اههصا ا
ی وگ یا ا زا ی ن .تسا قطانم
نتفرگ تدش اب لئسم
ة گدولآ ی رد نک رهش ارب شنت اه ی
ا لح ی ن ن لکهشم هی ز تدهش
م ار آ لصاح هک تفرگ ی
اوت فرعم ی س ی متس اه یی ارب ی اج ی زگ ین ی س ی متهس اهه ی دوهجوم
ضرع ة ژرنا ی نک رهش گدولآ .تسناد اه ی
هب ز دهعب زا رتمک بتارم ی
تهس حم ی هط ی ازهفا و ی ش
1. Sampio
زه ی هن اه ی امرس ی ه راذگ ی داصتقا دعب زا ی
ا تاصخشم زا ی
ن س ی متس تهساه
، راتخاهس اهب ههک
همانرب ر ی ز ی بسانم طقن ة هب ی هن ا ی داصتقا داعبا رظن زا ی
ز و ی تس حم ی ط ی م ی اوت پ ی اد .درک
فرگ راک هب سف عبانم نت
یل ی ارب ی لوت ی د زه رب ی ههن اهه ی عاهمتجا ی گدوهلآ دهننام ی
و اوهه
تراسخ اه ی شان ی پ رد ار آ زا ی
دراد . هب لد ی ل گدولآ ی یاه شان ی زا تخوس یاهه هسف یل ی رد
س ی متس ضرع ة رب نک رهش اههصا م ی اوت گ ته هک تأ م ی ن ژرهنا ی تروهص ههب ههقطنم رد
هب ی هن من تروص ی
گ ی در ا رد هک ی ن حت ق ی ق اب هئارا ة کرت ی هد ی عباهنم ههلمج زا تواههتم عباهنم زا
دجت ی د ذپ ی ر دجت و ی د ذپان ی ر زه اب ی هن اه ی امرس ی ه ا ی
، زه ی هن اه ی عامتجا ی
، زه و ی هن اهه ی هت أ م ی ن
تخوس لوا ةی م تواهتم ی
اوت هب شور ی هن ا ی ارب ار ی ت أ م ی ن رب نیا نک اپ رهش ی ه ری ز ی .درهک
ا رد عقاو رد ی
ن قحت هی ق خاهش اهه ی لهصا ی زا هی ک س ی متهس ههمانرب ر هی ز ی ژرهنا ی داهعبا رد
زی تس حم ی ط ی داصتقا و ی زجت ی ه و لحت ی ل .تسا هدش
ا رد ی ن قحت ی ق همانرب یزیر فدهدنچ ة نامرآ ی ارب ی لوت ی د رد رب اتسرهش اههصا
اهب
ز فادها هب هجوت ی
تس حم ی ط ی
، داصتقا ی
، ژرنا و ی روظنم م ی وش د ا فده . ی ن قحت هی ق
، ههب
فرصم درک فرطرب روظنم ازفا
ی ش ی رهش رد اتس س اسا رب ی
متس اهه ی ژرهنا ی هلحم ی
داب دننام ی
، اتلووتف ئی ک و س ی متس یاه نتدم ی رب زاگ دط ی ع ی لادند م ی دوش .
نابم ی ظن ر ي
1 . همانرب ر ی ز ي ژرنا ي
رد ههد اه ی خا ی ر اب هجوت هب دشر وزفازور داصتقا
و شقن پ ی چ ی د ة ژرنا ی رد ا هی ن مز ی ،ههن
من ی اوت مصت ی تام طوبرم هب ژرنا ی ار هب گداس ی ذاختا درک
؛ ز ی ار اب هجوت هب شهقن ژرهنا ی
هب اونع ی ک ی زا هداهن اه ی لصا ی لوت ی
،د ره ههنوگ مهصت ی م گ هی ر ی رد ا هی ن مز ی ههن داهصتقا
روشک اه ار تحت ت أث ی ر رارق م ی دهد . رد
،عقاو همانرب ر ی ز ی ژرنا ی هب هعومجم لاعف
هی ت اهه یی
نطا م ی دوش هک
، رد حطس
، نک هعلاطم ة ترا طاهد لهباقتم هب ی ن شهخب ژرهنا ی و اهس ی ر
شخب اه ی داصتقا ی عامتجا ی اب ت أ ک ی د رهب تاهظحنم ز
ی تهس حم ی هط ی روهظنم ههب ا
ی داهج
گنهامه ی ب ی ن هضرع و اضاقت رد روطس هلحم ی
، هلم ی
، ههقطنم یا
، و ناههج ی اهب زرا هی با ی
دودحم ی ت اه ی س ی متس ژرنا ی تسا ( روظنم و
،دجام 1390 : 76 ).
رعت قدط ی
ف سباه و گوه (1
1993 ) همانرب ر ی ز ی ژرنا ی ی چراپک ة عبانم ژرنا ی
، ارف ی دهن
ی نتفا کرت ی ب هب ی ن ة عبانم هضرع و دعت ی ل فرهصم رد تمهس اهضاقت ههب روهظنم هدروآرهب
درک ن ی اهزا ی ژرنا ی رد حطس ی ک هقطنم ی ا روشک تسا .
رد لاس اه ی خا ی
،ر هب لاد ی ل زی تس حم ی ط ی و راکشآ دش تارضم هشان ی زا تخوهس اهه ی
سف یل ی و ت أث ی تار هنم ی آ اه رب ور ی هخرچ اه ی ژولوکا ی ک ی
، گنا هی ز ة هداهتهسا زا
عباهنم ژرهنا ی
دجت ی د ریذپ و غ ی لاآر ی دن ة حم ی ط زی تس ظن ی ر
،داب شروخ ی د و بآ اه ی راهج ی ازهفا ی ش ا زا و هی ن
همانرب رد ور ری
ز ی ژرنا ی دجت عبانم زا هداهتسا ی
د ذپ ی ر مها ی ت وی هژ ا ی ی هتفا .تسا
2 . عسوت ة اپ ی راد ژرنا ي
رد لاس 1987 مک ی س ی و ناهج ی حم ی ط زی تس و هعسوت مک(
ی س ی و دننتنورب ) عسوت ة اپ هی راد
ار دب ی ن ترت ی ب رعت ی ف رک د : عسوت ة اپ ی راد ترادع تسا زا هعسوت ا ی هک ن ی زا اه ی لهسن رهضاح ار
فرطرب رک هد ودب آ هک اناوت یی و لباق ی ت فرطرب رک د ن ی زا اه ی دسن ی آ ی هدن دهت اب ار ی د و هی ا
لکشم هجاوم نک د .ا ی ن هعسوت لهدق زا رهه چ هی ز ی ن ی دهنمزا هسررب ی اهه ی زی تهس حم ی هط ی و
داصتقا ی ه عامتجا ی رد روطس لااب و مصت ی م گ ی ار تلود ی تسا مک(
ی س ی و ناههج ی هعهسوت و
حم ی ط زی
،تس ).1987
2
عسوت ة اپ ی راد ژرنا ی هب مغر آ هک هداهتهسا زا
عباهنم دجت ی د ریذهپ ژرهنا ی ار دهم رهظن رارهق
م ی
،دهد ن ی دنمزا هجوت مه ه هدناج یارب عسوت ة هداهتسا ا ز عبانم دجت ی د ریذپان ژرنا ی ن ی ز تسا . زا
آ اج هک اب
ّنف ا رو ی اه ی نونک ی لوت ی د ژرنا ی زا عبانم دجت ی د ریذپ
، اکما هدروآرب رک د ن ی زا اهه ی
ژرنا ی فرصم ی تسین
، مزلا تسا عبانم دجت ی د ریذپان ن ی ز رد دح لوقعم و بسانتم اب شور اهه ی
هب ی هن هداهتسا دنوش . ارباهنب ی ن رهشب ن هی زا دراد ههک هونهع رهب عهسوت ة هداهتهسا زا ژرهنا ی اهه ی
دجت ی د پ ذ ی ر
، دننام ژرنا ی شروخ ی د ی و داب ی
، عباهنم دجت ی د ریذهپان ژرهنا ی ظن هی ر تخوهس اهه ی
سف یل ی ار ارب ی ن ی اهزا ی نونک ی دم رظن رارق دهد ( ئر ی س ی و
، اراکمه 1380
: 270 ).
3 . زه ی هن اه ي امرس ی ه ا ي غتم و ي ر ژولونکت ي اه ي ناوت رتکلا ی ک ی
سب لماوع زا ی
را مهم و ساسا ی همانرب رد ر
ی ز ی ضرع ة ژرنا ی هاگآ ی زه زا نتشاد ی
ههن اهه یی
1. Hoog & Habbs
2. World Commission on Environment and Development
ره هک تسا ی
ک شور زا اه ی لوت ی د ارب ی هضرع
ًاتدمع .دراد هارمه هب اگدننک زه
ی هن اهه ی
لوت ی د رتکلا اوت ی
ک ی سقت هتسد هس هب ی
م م ی نوش :د
فلا ) زه ی ن ة امرس ی ه : ای ن زه ی هن هک هب اونع زه ین ة تصرف هداهتسا زا امرس ی ه تسا
، هب
رادقم امرس ی ة لوا ی ه دراد یگتسب .
لک ی ة زه ی هن اه ی ی ک دحاو لوت ی د ی ات پ ی ش زا هار زادهنا ی
و هرهب رادرب ی زا دحاو رد ا ی ن زه ی هن اه د ی هد م ی دوش .
ب ) زه ی هن اه ی لمع ی تا ی و هگن راد ی ا :تباث ی ن زه ی هن
ًامومع زه ی هن اه یی هم لماهش ار ی
وهش د
زا سپ هک هار
زادنا ی لوت رب دحاو ی
د م لامعا هدننک ی
دوش
، عبات اما ی لوت رادقم زا ی
د ن ی تهس و ههب
زه اونع ی
هن اه ی معت ی تار لصف ی
، لوت رادقم زا رظن فرص ی
د رد رود ة روکذم
، تهباث تروهص ههب
زه رد ی هن اه ی ظاحل هاگنب م
ی وش د . زه ی هن ة ن هی ور ی ناهسنا ی
، رادا ی
، هنف و ی ن هی ز ا زا هی ن ههلمج
زه ی هن تساه
؛ زی ار غت اب یی ر لوت رادقم ی د م لمع رد ی
از ب ه گراک ی ر ی ن هی ور ی راهک غت ادهنچ هیی
ر
یمن دنک
، رد تن ی هج هچرگا زه وزج ی هن اه ی لمع ی تا ی م هتفرگ رظن رد تباث اما تسا ی
دوش .
ج ) زه ی هن اه ی لمع ی تا ی و هگن راد ی غتم ی ر :ا ی ن زه ی هن اه زه لماش ی هن اهه ی داوهم و تخوهس
فرصم ی ح ی ن نا ج ما ارف ی دن لوت ی د تسا .ا ی ن زه ی هن اه
ًنماک ههب رادهقم لوت هی د دراد یگتهسب و
اهب
غت یی ر رد رادقم لوت ی د
، تح ی رد قم ی ا کچوک
، لباق هدهاشم و هزادنا گ هی ر ی تهسا اهمتراپد(
ژرنا ی رما ی
،اک 2010
1).
ژولونکت ی اه ی
ًاساسا فلتخم زه روطهس زا
ی ههن ا ی ههلتخم ی ا .دهنرادروخرب هی
ن رد تواههت
زه ی هن اه ی لمع ی تا ی و هگن راد ی غتم و تباث ی
ر
ًلاومعم و تسا هدهاشم لباق ژولونکت
ی اهه یی ههک
زه ی هن اه ی لااب تباث یی زه ،دنراد ی هن اه ی غتم ی ر رتمک ی اد دنر و سکعلاهب ژوهلونکت
ی اهه یی ههک
زه ی هن اه ی تباث اپ یی ن ی زه ،دنراد ی هن اه ی غتم ی ر ب ی رتش ی .تشاد دنهاوخ
4 . راشتنا لاآ ی هدن اه قرب تعنص رد
عوضوم گدولآ ی و تظاهح زا حم ی ط زی تس هلئسم یا ناهج ی تسا ههک هزورهما هتح ی رد روهما
س ی سا ی اهروشک مه دراو هدش تسا . ةمه اهروشک
، زا اهروشک ی تعنص ی و پ ی هتفرش ههتفرگ اهت
اهروشک ی رد لاح
،هعسوت همه اب ی د رد رما لرتنک گدولآ ی هس ی م دنشاب
؛ اریز گدولآ ی ی ک رهثا
1. Energy Information Administration
دناج ی س ی لا تسا و زا ی ک اکم هب اکم د ی رگ لقتنم م ی دوش
؛ اذل رثا هنم ی آ لماهش همه ه
م ی دوش .
زا فرط ی مهم زا رب شخب رت
ی ن راشتنا عبانم اهزاگ
ی ههناخلگ ا ی اههج حطهس رد تهسا
.
تادهساحم قدط ماهجنا
دودهح ،هدهش 5
/ 37 اههج حطهس رد نبرهک راهشتنا دهصرد هشان
ی زا
لاعف ی ت اه ی لوت ی د رب تسا راشتنا شهاک . هزاگ
ا ی هناخلگ ا ی هداهتهسا مزلتهسم ، رب شخب زا
وگلا زا اه ی ژرنا فلتخم ی
ارب ی لوت ی د رب تسا . اقم ی س ة م هی از راهشتنا اههزاگ ی ههناخلگ ا ی زا
ّنف روا ی اه ی شور باختنا هب ، رب فلتخم اهه
ی هم ؤ رث راهشتنا شهاهک رد اههزاگ
ی ههناخلگ ا ی
م کمک ی دنک ابروگ(
، 1
2006 ).
اب اقم ی س ة لاس رامآ اه ی انوگ وگ م ی اوت هک تهگ نی
هاگور اه ی هترارح ی راهخب و ی تدهسن
هب قب ةی ن ی هاگور
،اه ب ی رتش ی ن لاآ راهشتنا رد ار مهس ی
هدهن اهه هفرط زا .دهنراد ی
ارهب ی هت أ م ی ن 75
زا دصرد کدش ة ن اههصا رب ی
زا لوت هب ی د ن ی هاگور اه ی رهظتنم و اهههصا ی
ا زا ههک تهسا هی
ن
هتسد و تسا ازفا قعاب ی ش وزفازور اهزاگ
ی گ هناخل ا ی دننام
CO2
و
NOx
یم دوش .
پ ي ش ي ن ة قحت ي ق
نمحر اراکمه و (
2007 ) هلاقم رد ا ی اب اونع
« زه ین ة لوت ی د ژرنا ی شروخ ی د ی زا هداهتهسا اب
لنپ اه ی شروخ ی د ی
» هداد زا هداهتسا اب اه
ی ادت و هشروخ شبات م ی
د ههب هعلاطم ة زوت هی ع ادهت و م
شروخ عشعشت و شبات ی
د دوعص اتسبرع رد ی
هتخادرپ ا ا .دن ی ن لحت هی ل لوت لماهش هی
د ژرهنا ی
دجت ی د ذپ ی ر زرا و ی با ی داصتقا ی ن ی هاگور 5 تاواگم ی اتلووتف یئ ک ارب ی لوت ی د .تسا رب
2نکآ و ( شناراکمه 2007
) رد م هلاق ا ی اوهنع اهب
« داهتهسا ة هب ی ههن زا عباهنم ژرهنا ی
دجت ی ذپد ی ر رد ی ک هقطنم
» ، ی ک س ی متس هب ی هن ی با ی ی ک هچراپ ارب ی ژرنا ی اه ی دجت ی د ذهپ ی ر
( رب ه بآ ی ئاتلووتف ،کچوک ی
،ک داب ی و ب ی و سم ) روظنم هب تسد
ی با ی زه لقادهح هب ی
ههن
ارب ی لوت ی د و ت أ م ی ن ژرنا ی اتسور ی ی اپ دنه رد ی
ه ر ی ز ی .دندرک
3گنو اراکمه و (
2010 ) هلاقم رد ا ی اهب اوهنع
« عهسوت ة خا هی ر ژرهنا و ههضرع ی
رد
چ ی ن
» دنور اه ی خا ی ر لوت رد هعسوت ی
د و فرصم ژرنا ی و همانرب ر ی ز ی ژتارتسا ی ک ژرهنا ی و
1. Gerbil 2. Akella 3. Wang
س ی تسا اه ی چ ی ن ات لاس 2030 ار سررب ی و دندرک مرهن زا هداهتهسا اب
رازهفا راهثآLEAP
ارجا ی س ی تسا اه ی حم ی ط ی س و ی تسا اه ی ژرنا ی دج ی د سررب دروم ار ی
.دنداد رارق
ی ک لدم همانرب ر ی ز ی طخ ی هفدهدنچ (
2010 ) اب اونع
« هب ی هن زاس ی ارب هفدهدنچ ی
رهب ه رادرهب ی زا س ی متهس اهه ی ژرهنا ی زوت هی ع ههدنج ههب ههجوت اهب هدهش اهه
ی داهصتقا ی و
ز ی تس حم ی ط ی » یوس زا
1 ر پ شناراکمه و ی
داهنش ژتارتسا هک ،هدش ی
هرهب رادرب ی هب ی هن
عت عبانم زا یی
ن و ؛دوش طبار ة ب لباقتم ی ن داصتقا درک لقادح(
زه ی هن ة ژرهنا ی و )هنلااهس
حم ی ط ز ی تس رک راشتنا درک لقادح(
د نب ی سکا ی د ) ار راکشآ م ی نک د .
اپماس ی
2و شناراکمه و (
2013 هلاقم رد ) یا
اب اونع
« همانرب ری ز ی ژرنا ی اپ ی راد :رهش هنومن ة
دروم ی ی ک سمرگ رهش ی
ر ی
» هب ئارا ة ی ک ا ی هاگتس ضرع ة ن هی ور ی رههش رد زهکرمتم رهب
، ههک
کرت ی د ی زا یرواّنف ن هلمج زا نکمم ی
هاگور اه ی ترارح ی
، نی هاگور بآ رب ی
، س ی متهس اهه ی داهب
، و
س ی متس اه ی نتدم ی ژرنا رب ی شروخ ی د ی ط ی لاس اه ی 2007 ات 2020
،تسا وگلا اب ی راهشتنا
آ هب هطوبرم م اه
ی امن ین د . لدم هب ی هن زاس ی فدهدنچ ة نامرآ ی ارب ی زجت ی ه و لحت ی ل شرتهسگ
رب رهش سمرگ ی ر ی تاراوگ ی اتوگن زرب رد3
ی ل .دش هئارا نچمه ی ن وگلا هب هجوت اب ی
تعرس و داهب
شروخ شبات ی
د زا رط ی ق زجت شور ی
ه لحت و ی ل رس ی اه ی نامز ی رانس ی اهو ی هئارا اهتن و هدهش ی
ج
حم فده ی ط زی
،تس داصتقا فده ی
سررب هناگادج روط هب مادک ره ی
.تسا هدش ةرابرد
اهتن ی ج
مصت ره ی
،م اب ظاحل لاآ راشتنا ی
هدن هب فارطا و ن ی زا هب لمکم رب اب رخ هی د آ زا کدهش ة ، رهب
قحب دش ه تسا .
رش ی ه ی و اراکمه ( 1388 هلاقم رد ) ا
ی اوهنع اب
« هت أث ی ر هی گدا ی ر ی هنف ی رهب عهسوت ة
ّنف ا رو ی اه ی ژرنا ی اه ی دجت ی د ذهپ ی ر ا رهب شهخب رد هی
ار ارهش رد ی ط ق تلانتهخا ی
تهم
ژرنا ی
» سررب هب ی ت أث ی ر ی گدا ی ر ی نف ی اج و مهس رب ی
هاگ ژرنا ی اه ی دجت ی ذهپد ی
،ر ههب و هی هژ
ژرنا ی داب ی و شروخ ی د ی
، رد لوت ی د رب روشک رد ارش ی ط ی هنارا ا ی دوب ق ی تم اه ی ژرنا ی
فذح تروص رد و ی
هنارا اه ا رد .دنتخادرپ هی
ن ههنیمز
، شهخب رهب روهشک رد بهلاق هی ک
« س ی متس عجرم ژرنا ی
» و اب هداهتسا زا لدم همانرب ر ی ز ی ژرنا ی
« لاکرام
» لدم زاس ی دش .
اتن ی ج ا ی ن قحت ی ق اشن م ی دهد
، اب دوجو ضرف ی گدا ی ر ی نف ی
، هّنف ا رو ی یاهه دجت ی د ذهپ ی ر
1. Ren 2. Sampaio 3. Guaratinguetá
اس اب تباقر اوت دقاف ی
ر
ّنف ا رو ی یاه ار ی ج رازاهب رد تهسا
، اذهل زه ی ههن یاهه د تهلو ارهب ی
تخادرپ ی نارا ة لماح یاه ژرنا ی ن عو ی رثا
« ورب نار ی
» بهجوم و دراد هارمه هب هم
ی دوهش
امرس ی ه راذگ ی
ّنف رد ا رو ی یاه دج ی د شهاک ی دبا .
مظاک ی ( اراکمه و 1390
لاقم رد ) ه ا ی اونع اب
« را ائ ة ی ک همانرب لدم ر
هی ز ی هطخ ی
ارب هفدهدنچ ی
صخت ی هب ی ن ة ژرنا عبانم ی
ا ی ار
» یصخت نیهب
ة هب روشک یژرنا عبانم
شخب فلتخم یاه گناخ
ی ، راجت ی ،لقن و لمح ، انص
ی ع ههب قهیرزت ،تارداهص ،یزرواشک ،
هاگورین و یتهن زاخم اونع هب اه
دننکدیلوت ة
ار ههیوناث یژرهنا ررب
هس ی .دهندرک نهیا رد
یداصتقا ،یسایس فادها اتسار
، و تسیز تفرگ رارق هجوت دروم زین یطیحم دن
. وت اب هج ههب
ارجا دش ررط دنمفده درک
ی هنارا
،اه صخت ی عبانم تهن و زاگ هب شخب یاه فهلتخم
فرصم ط ی لاس یاه 1390 ات 1400 سررب ی دش ه تسا .
رههش ی ه ی ( اراههکمه و 1392
) هههلاقم ا ی اههب اوههنع
« زرا ههی با ی اههج ی زگ ین ی ژرههنا ی اههه ی
دجت ی د ذپ ی ر اج هب ی تخوس اه ی سف ی ل ی رد ای ار : هر ی تفا هب لرتنک ی
ههن
» دهندرک فیلأهت
هک ا رد ی ن عامتجا هافر درک رثکادح روظنم هب هلاقم ی
، ی ک هب لرتنک لدم ی
ههن هحارط ی
دندرک روگلا شور زا هداهتسا اب و ی
مت تنژ ی ک سم ی اهر ی هب ی ن ة اج ی زگ ین ی ژرنا ی شروخ ی د و
اج هب داب ی
تخوس اه ی سف ی ل ی ط ی ا رد امز ی
ار هئارا دش . اتن ی ج قحت ی ق اشن م ی دههد
دنام تباث تروص رد زه
ین ة ددت ی ل ژرهنا ی هشروخ ی د ی داهب و ی رهن نتفرهگ رهظن رد و
زنت ی ل عامتجا ی 5
،%
ژرنا زا لاقتنا ی
یاه سف ی ل ی ژرهنا تمس هب ی
هشروخ ی د ی داهب و ی اهب
ضرف شهاک 50 دصرد ی زه ین ة ددت ی ل نا ژر ی شروخ ی د و داب رد ره هد
،لاس ا هی ن لاهقتنا
رد لاس 1409 ( 20 لاس سپ زا لاس اندم ) م ی اب ی تس تروص ذپ ی در .
لدم فدهدنچ ة
همانرب يزیر نامرآ ی
همانرب ر ی ز ی نامرآ ی هار تکرح مه امز هب وس ی دنچ ی ن هم اشن ار فده ی
دههد اهندم . ی
نچ راک ی ن تسا هک ا رد ی ن رط زا فادهها شور هی
ق عهضو هی ک رهس ی اهب اهخ دهصاقم
تهج گ ی ر ی امز و دنب ی دهدت خهشم ی
ل م اهسا رهب سپهس و هدهش اهمرآ ههب هی
از
مها ی اشت ولوا ی ت دنب ی م ی دوش ا رد . ی ن جنز ی
،هر فارحنا هورگ هب اه ی
غتم زا ی اههر دهدت ی ل
م ی دوش هک لصاف ة م ی ا دصاقم عت یی ن تسد و هدش ی
با ی عقاو ی م اشن ار فادها هب ی
دههد .
ولوا ی ت امرآ زا اه رط ی ق اغم ی تر رترب حطس رد ی
آ عم اه ی ن م ی دوش ًاهدلاغ هک ههب آ زا
اونع
« فده عبات
» ی دا م ی دوش (
،ویاپماس 2012
: 924 ).
همانرب لدم رد ری
ز ی نامرآ ی
، ی ک رس ی دودهحم تلاداهعم ی
ت ور رهب ی لوا فادهها عباهت هی
ه
لامعا یم دوش دج فدهه عبات و هی
د ب فارهحنا نتفرهگ رهظن رد اهب ی
رتهش مک فارهحنا و رد رهت
تسد ی با ی مک هدش هتفرگ رظن رد فادها هب ی
هن زاس ی م ی دوش آ زا . تهدثم فارهحنا ههک اهج و
هنم ی مه ارب امز ی ی ک غ امرآ ی ر برهض لصاح ،تسا نکمم
d+
هی ا
d-
اب هی د ( دهشاب رههص
d-
.d+=0
.) مومع عبات ی
همانرب ری ز ی نامرآ ی ب فارحنا هک ی
رتش ی ا تهسد رد رتمک فارحنا هی
با ی ههب
( فادها
d+
و
d-
زو ار ) هد ی (
g+
و
g-
م ) ی دنک رد لداعم ة 1 هدش هداد اشن .تسا
( 1
)
, , , ,... k k, k
MinA g d1 1 d1 g d2 2 d2 g d d
همانرب فده عبات ر
ی ز ی نامرآ ی هک ارب ی اتهسرهش اهههصا
رد رهظن ههتفرگ هدهش رد
لداعم ة 2 هدش هداد اشن تسا
. ارب ی ره مصت ی م گ ی ر ی ا فارحن اه ی بولطماهن زا
غتم ی اههر
رگ رظن رد تهلع ههب فده عبات رد هک تسا هدش هتف
اهن نوگمه ی فارهحنا ،اهه ههنوگ ههب ا ی
زو هد ی هک تسا هدش مه
ة فارحنا اه لوپ شزرا ی
پ )رلاد(
ی اد فارحنا .دننک اهه
یی زا ههک
ثنخ رهص زو اب هدوب بولطم رگشهوژپ رظن ی
ا ههک( تهسا هدهش هداد اهشن هی
ن رادهقم
م ی دناوت مصت رد هب هتسب ی
م گ ی هدنر لئسم زا .)دشاب تواهتم ه
( 2
j j j j
)Min
20252015 g1g f2 g e3 mvj
:
فارحنا تدثم امرآ زا ز
ی تس حم ی ط ی CO2 ههک اهب
g
1 زو، 3925 / 0
، زه ی هن ة
لاآ شهاک ی
گدن ی ی ک ک ی ول CO2 مرگ دسا(
ی
، 1388 : 200 ) زو اد هد م ی ش دو .
fj اهمرآ زا تدثم فارحنا : ز
ی تهس حم ی هط ی
Nox
زو اهب ههک
g2
، 325 / 5 ، زه ی هن ة
لاآ شهاک ی
گدن ی ی ک ک ی ول مرگ
Nox
( امه ) زو هد ی م ی دوش .
ej : فارحنا هنم ی زا امرآ ژرنا ی رتکلا ی ک ی زو اهب هک
g3
، 0046 / 0 ، زه ی هن ة غتم هی ر
تأ م ی ن هکدش زا رب ژرنا امتراپد(
ی رما ی
،اک 2012 : 6 ) زو هداد م ی دوش .
mj : فارحنا تدثم زا امرآ زه ی هن تسا .
امه هدهاشم هک روط م
ی دوش
، م ی از فارحنا اه ی امرآ زا تدثم اه
ی ز ی تس حم ی هط ی
زج و زو اه ی لصا ی دنتسه
، ز ی ار لئاسم شرتسگ تلع هب ز
ی تس حم ی ط ی زج و ههنم راثآ ی
ز ی تس حم ی ط ی بوسحم م
ی دوش رخت قعاب هک ی
ب نچمه و لزنت و ی
ا ن ی داهج زه ی ههن اهه ی
عامتجا ی م ی وش د
؛ مه هب ی ن تلع رد عبات فده رعت ی ف و م ی ن ی مم م ی وش د نچمه . ی ن ارب ی
ای داج زو وگمه ا ی ن ود غتم ی ر اب د ی رگ غتم ی ر اهه رد عباهت ،فدهه ههب ترت هی ب رد زه ی هن ة
لاآ شهاک ی
گدن ی ی ک ک ی ول مرگ
CO2
و
Nox
ناوتب هک تسا هدش برض د
هب تحار ی د اب ی رهگ
غتم ی ر اه اقم لباق ی هس ب دشا م هب و ی از لوپ شزرا ی
اش م ی ن ی .دوش مم
مه ی ن
،روط م ی از فارحنا هنم ی زا امرآ ژرنا ی ( اشن دنهد ة دودمک هضرع ) م رد ی از
زه ین ة کدش ة ق باستحا اب هقطنم رب ی
تهم ناههج ی تخوهس اهه ی هسف ی ل ی ازا ههب ی هی ک
ک ی ول زو تعاس تاو هد
ی هدش تسا . د ی رگ زو تافارحنا اه
ی ثنخ ی ا زا( دنتسه ی
ن ور رد
لداعم ة 2 هئارا هدشن .)دنا
غتم ره ی ر ارب ی لاس اه ی 2015 ات 2025 لدم زاس ی هدش ههک ههب تروهص
j2015-2025
و
ارب ی ژولونکت هس ی
دج ی د هب ترت ی
،ب شروخ ی د ی
، داب ی
، زاگ و ی تروص هب
k=1,2,3
اهشن
هدش هداد ارب .تسا
ی مرن زا هلئسم لح رازفا
.تسا هدش هداهتساGAMS
همانرب لدم رد ر
ی ز ی ارب ی فده عبات ی
ک رس ی ق هی دو هم ررهط ی دوهش ههب ههک ةهلزنم
دودحم ی ت اه ی همانرب لدم ر
ی ز ی رنا ژ ی ذ لکش هب ی
ل م ررطم ی دنوش .
طبار ة 3 داصتقا امرآ ی
م اشن ار ی
دهد ا رد هک ی ن هلداعم تسار فرط هطبار زه
ی هن ة
روانف ی اه ی دج ی د زه آ پچ فرط و ی
هن اه ی شان ی ژرهنا فرهصم رادقم هب هکدش زا ی
رد
م اشن ار اههصا اتسرهش ی
دهد .
( 3
kj. kj
kj
j j
j. grid
grid. j , , )E C I m m D C a D k
20252015 1 2 38760
Ekj
: ژرنا ی لوت ی د ی هنلااس ارب ی ماK
ی ن
ّنف روا ی لوت ی دننکد ة ژرنا ی لاس رد رب ماj
؛
Ckj
: م ی از زه ی هن اه ی م غت ی ر شان ی لوت زا ی د رلاد( هنلااس رب
بسح ک ی تاوول تعاس )؛
Ikj
: زه ی هن اه ی امرس باوخ ی
ه
ّنف رد روا ی لاس رد ماk
)رلاد( ماj
؛1
Dj
: اضاقت ی فرصم نلااس ة ک بسح رب( اههصا اتسرهش ی
تاوول س تعا رد لاس
2)
؛
Cgrid
: ةفرعت مومع ی کدش ة ژرنا ی رب ( رلاد رب بسح ک ی تاوول تعاس )؛
Agrid
: رض ی ب زه ین ة کدش باوخ ة
م ههب رهب هی
از اهضاقت ی فرهصم ی اتهسرهش رد
اههصا ( رلاد رب ک ی تاوول ).
لاداعم ت 4 و 5 اشن دنهد ة ز امرآ ی تس حم ی ط ی م ههلداعم پچ فرط هک تسا هی
از
لاآ راشتنا ی
دن ه یاه
CO2
و
NOx
ا ز عمج ژولونکت ی اه ی شروخ ی د ی
، داب ی
، و زاگ ی تسا و
م هلداعم تسار فرط ی
از لاآ راشتنا ی
دن ه یاه
CO2
و
NOx
شان ی زا کدش ة رب ههب م هی از
تأ م ی ن اضاقت ی فرصم ی رب اتسرهش (
Dj
) تسا .
وCokj NOkj
: رض ی ب راشتنا
CO2
و
NOx
لاس رد ماj
ارب ی ره ی ک رواهنف زا ی اهه ی
دج ی د ( رب بسح ک ی مرگول رب ک ی تاوول )؛
1 . ا هب ی ن تروص هک ارب ی هب تسد دروآ امرس ی ة هداهتسا هدش رد ن ی هاگور اهه هسف(
ی ل ی و غ ی هسفر ی ل ی ) ن هی ز هم ی اوهت
م ی از فرظ ی ت مسا ی ن ی هاگور را رد رض ی ب باوخ امرس ی ه برهض درهک . ههتدلا ا هی ن ارهض ی ب رد رهه لاهس غت هیی ر
دنهاوخ درک هک رد ن ی هاگور اه هتسب هب عون ژولونکت ی هب راک هتفرگ هدش رض ی ب تواهتم ی رد رظن هتفرگ م ی دوهش .
اب هجوت هب هداد اه ی مخت ی ن هدز هدش یوس زا امتراپد ژرنا ی رما ی اک
، رض ی ب زه ی ن ة امرس ی ه ارب ی وهلونکت ژ ی اهه ی
شروخ ی د ی و داب ی اب رن دهشر هدهنهاک 022 / 0 - و 0673 / 0 - رد لاهس اهه ی آ ی هدهن دروآرهب هم ی دوهش و ارهب ی
نی هاگور اه ی ترارح ی و زاگ ی هب ترت ی ب 02 / 0 و 0231 / 0 - تسا . ینتهگ تسا ارب ی مخت ی ن زه ی هن اهه ی امرهس ی ه ا ی
هکدش زا ارض ی ب زه ی ن ة امرس ی ة طوبرم هب ن ی هاگور اه ی ترارح ی هداهتسا م ی نک ی م .
2 . ارب ی دروآرب ا ی ن
،رتماراپ فرصم ژرنا ی رتکلا ی ک ی رد لاس اه ی لدق ی دروم زرا ی با ی رارق هتفرگ و اب هداهتهسا زا ا هی ن تاهعنطا
ارب ی دنچ لاس تآ ی پ ی ش ب ی ن ی اه یی رب اندم ی لومرف دشر
gt
yty e0
ذپ تروص ی هتفر هک .تسا
yt
م هی از اهضاقت
رد لاس
،ماt y0 م ی از اضاقت رد لاس اپ ی
،ه و دشر رنg امزt
دروم رظن تسا . هتدلا ا ی ن مرهف زا رانهس ی و زاهس ی طهقف
هب روظنم هب تسد دروآ م ی از ضرع ة لاس اه ی تآ ی هدوب و ادنچ زا رظن تقد پ ی ش ب ی ن ی دروم هجوت ن ی تس
؛ ارهچ ههک
رگا فده ئارا ة پ ی ش ب ی ن ی قد ی ق دشاب مزلا تسا رهصانع فهلتخم اهضاقت دهننام ق ی ،تهم اهحجر اهه ی فرهصم هدهننک و
اهلااک ی شناج ی ن ار ادتبا رد تادساحم دراو رک هد و اب ئارا ة لدم اه ی نتدم ی رب رظن ی ه اهه ی اهضاقت مادهقا ههب هپ ی ش ب ی هن ی
امن ی د . هب مه ی ن تلع ارب ی پ ی ش ب ی ن ی فرصم رد اتسرهش اههصا رد 10 لاس آ ی هدهن زا هداد اهه ی کرتهشم دادهعت ا
و
م ی از طسوتم هنلااس ط ی لاس اه ی 2001 ات 2013 هداهتسا م ی نک ی م و م ی از فرصم لاس ی نا ة اتسرهش اهههصا ار ههب
تسد م ی روآ ی م . اب هجوت هب ا ی ن هک رن دشر دروم رهظن رد هط ی لاهس اهه ی 2000 اهت 2013 ارهب ی دادهعت کرتهشم ا و
طسوتم فرصم هنلااس هب ترت ی ب 0467 / 0 و 024 / 0 - تسا
، هب دروآرب اضاقت ی فرصم ی ههب روهظنم م هی از هضرع ة ژرهنا ی
رتکلا ی ک ی رد اتسرهش اههصا م ی زادرپ ی م .
Ccoj
و
CNokj
: رض ی ب راشتنا
CO2
و
NOx
زا کدش ة رب( هقطنم رب بسح
ک ی مرگوهل
رب ک ی تاوول )؛
( 4
). . , ,
kj kj j j j kj
E CO D CCo k
20252015 1 2 3( 5
). . , ,
kj kj j j j kj
E NO f f D CNo k
20252015 1 2 3لداعم ة 6 ژرهنا امرآ ی
ب هی ا هم ی دراد ههک عوهمجم ژرهنا
ی لوت هی د ی هنلااهس (
Ekj
زا )
ّنف روا ی اه ی دج ی د فارحنا و اه
ی تدثم (
e-j
) و هنم ی (
e+j
تسد رد ) ی
با ی هب ه رظاهنتم فد
اب ی د قباطم اب لک فرصم نلااس ة ژرنا ی (
Dj
) .دنشاب اههصا اتسرهش رد
( 6
, , )kj j j j
E e e D k
20252015 1 2 3رد ا ی ن هحم شهوژپ دود
ی ت اهه ی س ی متهس ی ههمانرب لدهم ر
هی ز ی ناهمرآ ی تروهص ههب
دودحم ی ت اه ی نف ی
، دربراک ی
، و ز ی تس حم ی ط ی طدترم اب
ّنف روا ی اهه ی دروهم رهظن ارهب ی
لوت ی د ژرنا ی رد تلاداعم 7
ات 21 هدش هتفرگ رظن رد .دنا
ا رد ی ن
،هعلاطم اب هداهتسا زا هطبار یاه 7 و 8 هب ترت ی ب وتف تاحههص زا هداهتهسا و
ئاتل هی ک
،
بروت دادعت ی
ن یاه داب ی م لقادح هب ی
از رهش رد دوجوم اههصا
و رثکادهح هداهتهسا
رد هدهش
ای ار دودحم م ی دوش . هب هجوت اب لداعم
ة 9 رثکادح فرظ ی ت ن ی هاگور زاگ ی م هب هی از 975000
فرظ رثکادح(
ی ت ن ی هاگور زاگ ی دوجوم رد روشک ) ضرف دش ( ژرنا امتراپد تاعلاطم ی
رما ی ،اهک
2012 : 7 ).
رد ههلداعم ة 10 لوت طههسوتم ههی
د نلااههس ة ژرههنا ی وتف و ئاتل ههی ک ارههب ی ههی ک حهههص ة
شروخ ی د ی م هدساحم ی
دوش هک اوهت لهناپ ( 40 تاو )
رد
Iavg j
، م هی از شباهت طهسوتم
شروخ ی د زور رد تسا . رد م لداع ة 11 لوت طسوتم ی
د نلااس ة ژرنا ی داب ی ةلیسو هب هی
ک بروهت ی ن
هدساحم م ی دوش ضرف اب ،A
حطس بوراج هدش ةلیسو هب هرپ
اه ی بروت ی ن
، ، لاهگچ ی اوهه ، و
v
3j، تعرس طسوتم بعکم نلااس
ة ( بسح رب داب تلاداهعم .)m/s
12 و 13 رثکادهح ژرهنا
ی
لباق لاصحتسا ارب
ی ره ی ک
ّنف زا روا ی اه ی لوت ی د ژرنا ی هب ترت هی ب س ی متهس اهه ی ئاتلووتف هی
،ک
نی ور ی داب ی
، دط زاگ و ی ع ی م اشن ار ی
هد ن د . مHPY
هی از رثکادهح تعاهس
درکراهک نلااهس ة
نی هاگور اه ار اشن یم دهد ارب . ی ن ی هاهگور اهه ی هشروخ ی د ی 2960 و قب ةهی ن ی هاهگور اهه 8760
هم هتفرگ رظن رد تعاس ی
دوهش FCk . رهض ی ب فرظ هی ت ن ی هاهگور اه تهس ارهب . ی س ی متهس اهه ی
اتلووتف یئ ک 30 / 0 ، س ی متس اهه ی داهب ی 30 / 0 ، و زاهگ دط ی هع ی 45 / 0 رهظن رد ههتفرگ هش د . رد
هطبار اه ی 14 و 15 م ی از فرظ ی ت ن ی هاگور اه ی شروخ ی د ی داب و ی شباهت طهسوتم بهسح رب
شروخ ی د ی داب تعرس و هب
تسد م ی آ ی د .
( 7
NP )
100 8163
( 8 )
NT
1 127
( 9 )
Pj
340000 975000
( 10
)
, /
pv avg avg
E j 40 I 365 1000
( 11 )
,
,
. . . .A .
. .A . ( )
wind avg
wind avg
E j t p v j
E j p v j
3
3
1 365
2 1000
1 365 1000 15 3
2
( 12 )
. , . . ,
kj k j k
E H HPY FC k 1 2
( 13 )
. . .
kj j k
E P HPY FC k 3
( 14
)
* ,
j j pv avg
H1 NP E j
( 15
)
* ,
j J wnd avg
H2 NT E j
لوت ی د ژرنا ی س ی متس اه ی نتدم ی رب ژرنا ی هشروخ ی د داهب و ههب م هی از تدهش و شباهت
شروخ ی د داب و گتسب ی دراد . رد ا ی ن ارش ی ط شبات شروخ ی د ی ا داهب تعرهس تخوهس دهننام
نی هاگور اه ی سف ی ل ی م لمع ی دنک . رب ا ی ن اسا
، اب هجوت هب م ی از شبات رثکادح و لقادح
شروخ ی د داب تعرس و و لاس رد
اهب هداهتهسا زا
ههطبار یاهه 16 اهت 19 م هی از و لقادهح
ژرنا رثکادح ی
فرظ زا لاصحتسا لباق ی
ت ن ی هاهگور هشروخ ی د ی ن و ی هاهگور داهب ی هدهساحم
تسا هدش .
شروخ عشعشت رثکادح و لقادح رادقم اسا رب ی
د ی و داهب تعرس رد ههنازور
لاس پ لدم اسا رب ی
ش ب ی ن ی شروخ عشعشت ی
د ی م هدساحم ی
دوش .
( 16 )
,min. . .
j pv j k
E1 E NP HPY Fc
( 17 )
,max. . .
j pv j k
E1 E NP HPY Fc
( 18 )
,min. . .
j wind j k
E2 E NT HPY Fc
( 19 )
,max. . .
j wind j k
E2 E NT HPY Fc