ﻪﻠﺠﻣ ﻲﮑﺷﺰﭙﻫﺎﻴﮔ ﺶﻧﺍﺩ ﻥﺍﺮﻳﺍ
ﻩﺭﻭﺩ ۴۰ , ﻩﺭﺎﻤﺷ ۲ ، ۱۳۸۸ ) ۱۰۸
‐ ۹۹ (
ﻝﻮﺌﺴﻣ ﻩﺪﻨﺴﻳﻮﻧ * :
ﻲﻳﺎﮑﻫﺩ ﺖﺷﺍﺩﺎﭘ ﻥﻭﺪﻳﺮﻓ
ﻦﻔﻠﺗ : ۹۲۹۱۲۱۵
‐ ۰۹۱۱ E-mail: padashtf@yahoo.com
ﻪﻨﻴﻬﺑ ﺵﻭﺭ ﻱﺯﺎﺳ ﻩﺩﻮﻟﺁ
ﻑﻼﻏ ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ ﺭﺩ ﻱﺯﺎﺳ
ﺶﻨﻛﺍﻭ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﺭﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﻱ ﺞﻧﺮﺑ ﻡﺎﻗﺭﺍ ﻲﻌﻗﺍﻭ ﻪﻋﺭﺰﻣ ﺭﺩ
ﺮﻓ ﻳ ﺎﮑﻫﺩ ﺖﺷﺍﺩﺎﭘ ﻥﻭﺪ
۱ﻲﻳ ﺳ ،* ﻴ ﺕﻮﺧﺍ ﺩﻮﻤﺤﻣ ﺪ ﻧ ﻥﺍﻮﺟ ﺪﻤﺤﻣ ،۲
ﻴ ﻩﺍﻮﺨﮑ ﺳ ﻭ ۳
ﻴ ﺩﻮﻤﺤﻣ ﺮﻗﺎﺑ ﺪ
۴ﻱ
۱ ، ۲ ، ۳ ﻮﺠﺸﻧﺍﺩ ، ﻱ ﺮﺘﮐﺩ ﻱ ﻭ ﺩﺎﺘﺳﺍ ، ﺸﻧﺍﺩ ﻴ ﺩﺮﭘ ،ﺭﺎ ﻳ ﺯﺭﻭﺎﺸﮐ ﺲ ﻱ
ﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻭ ﻴ ﻌ ﻲ ﺸﻧﺍﺩ ﻥﺍﺮﻬﺗ ﻩﺎﮕ
۴ ﺩﺎﺘﺳﺍ ، ﻳ ﻘﺤﺗ ﻪﺴﺳﻮﻣ ،ﺭﺎ ﻴ
ﺡﻼﺻﺍ ﺕﺎﻘ ﻭ
ﻬﺗ ﻴ ﺝﺮﮐ ـ ﺪﻨﻗﺭﺪﻨﻐﭼ ﺭﺬﺑ ﻪ
) ﺭﺎﺗ ﻳ ﺭﺩ ﺦ ﻳ ﺖﻓﺎ : ۱۷ / ۴ / –۸۷ ﺭﺎﺗ ﻳ ﻮﺼﺗ ﺦ ﻳ ﺐ : ۷ / ۵ / ۸۸ (
ﻩﺪﻴﻜﭼ
ﻱﺯﻮﻣﻮﺘﺳﺎﻧﺁ ﻩﻭﺮﮔ ﺮﺛﺍ ﺭﺩ ﻪﻛ ﺞﻧﺮﺑ ﻑﻼﻏ ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ
AG1-IA ﭺﺭﺎﻗ ﺯﺍ
Rhizoctonia solani ﻲﻣ ﺩﻮﺟﻭ ﻪﺑ
ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ ﺯﺍ ﻲﻜﻳ ،ﺪﻳﺁ ﻲﭼﺭﺎﻗ ﻱﺎﻫ
ﺎﻴﻧﺩ ﺭﺩ ﺞﻧﺮﺑ
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﮔ ﺖﻣﻭﺎﻘﻣ ﻴ
ﺒﺴﻧ ﺞﻧﺮﺑ ﻩﺎ ﻲ
ﺲﮑﻋ ﻭ ﺖﺳﺍ ﺍ ﻞﺑﺎﻘﻣ ﺭﺩ ﻥﺁ ﻞﻤﻌﻟﺍ
ﻳ ﺑ ﻦ ﻴ ﺭﺎﻤ ﻱ ﻟﺩ ﻪﺑ ﻴ ﻞ
ﭘﻴ ﭽ ﻴ ﮔﺪ ﻲ ﻲﺛﺭﺍﻮﺗ ﺤﻣ ﻱﺭﺍﺪﻳﺎﭘﺎﻧ ﻭ ﻴ
ﻄ ﻲ ﻧ ﺖﺑﺎﺛ ﻴ ﻪﺑ ﺖﺴ ﺭﻮﻃ ﻳ ﻤﺨﺗ ﻪﮑ ﻴ ﺤﺻ ﻦ ﻴ ﻞﮑﺸﻣ ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ ﺢ
ﺖﺳﺍ . ﺍﺮﺑ ﻱ ﺨﺸﺗ ﻴ ﻌﻗﺍﻭ ﺶﻨﮐﺍﻭ ﺺ ﻲ
ﻻﺎﺑ ﺢﻄﺳ ﺭﺩ ﺞﻧﺮﺑ ﻲﻳ
ﺑ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺯﺍ ﻴ
ﺭﺎﻤ ﻱ ﺵﻭﺭ ﻚﻳ ،
ﻩﺩﻮﻟﺁ ﺪﺟ ﻱﺯﺎﺳ ﻳ
،ﺪ ﻟﻮﺗ ﺎﺑ ﻴ ﺤﻣ ﺭﺩ ﻲﻣﻮﻴﻠﺴﻴﻣ ﻩﺩﻮﺗ ﺪ ﻴ
ﺎﻣ ﺖﺸﻛ ﻂ ﻳ
ﺐﻴﺳ ﻊ ﺯﻭﺮﺘﺴﻛﺩ ﻲﻨﻴﻣﺯ
(PDBroth) ﺳ ﻚﻳ ﻭ
ﻴ ﺣﺍﺮﻃ ،ﺏﺁ ﻪﻧﺎﺸﻓﺍ ﻢﺘﺴ ﻲ
ﺪﻳﺩﺮﮔ . ﻣﻮﺑ ﻢﻗﺭ ﻪﺳ ﺯﺍ ﺞﻧﺮﺑ ﻱﺎﻫﺎﺸﻧ ﻲ
) ﻮﺑﺮﺒﻨﻋ
ﻲﻤﻠﻫﺍ ﻭ ﻲﺘﺷﺪﻟﺍﺮﺼﻗ ،ﻡﻼﻳﺍ ﻡﺭﺎﻃ
( ﻩﺪﺷ ﺡﻼﺻﺍ ﻢﻗﺭ ﻭﺩ ﻭ )
ﺭﺎﻬﺑ ﻭ ﺭﺰﺧ (
ﻱﺭﺎﻛﺎﺸﻧ ﻪﻋﺭﺰﻣ ﺭﺩ
ﺩﺮﮔ ﻳ ﺪﻧﺪ . ﺯﺍ ﺲﭘ ۴۵ ﻪﺠﻨﭘ ﺯﻭﺭ ﻮﺑ ﺮﻫ ﻱﺎﻫ
ﺎﺑ ﺲﭙﺳ ،ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺘﺴﺑ ﻲﻜﻴﺘﺳﻼﭘ ﺪﻧﺎﺑ ﻚﻳ ﻚﻤﻛ ﻪﺑ ﻪﺗ
ﻲﻣﻮﻴﻠﺴﻴﻣ ﻩﺩﻮﺗ ،ﻞﻣﺎﺷ ﺵﻭﺭ ﻪﺳ ﻪﺑ ﻭ ﺮﮔﺭﺎﻤﻴﺑ ﺭﺍﺯﺁﺮﭘ ﻪﻳﺍﺪﺟ ﻚﻳ ﻪﺘﺳﻮﭘ ﻭ ﺭﺬﺑ ﻁﻮﻠﺨﻣ ،(MM)
ﻩﺪﺷ ﻩﺰﻴﻨﻠﻛ ﺞﻧﺮﺑ (RG)
ﺞﻧﺮﺑ ﻩﺪﺷ ﻩﺩﻮﻟﺁ ﻩﺯﺎﺗ ﻪﻗﺎﺳ ﺕﺎﻌﻄﻗ ﻭ (FI)
ﻩﺩﻮﻟﺁ ﺪﻧﺪﺷ ﻱﺯﺎﺳ .
ﻪﺗﻮﺑ ﻱﺎﻫ
ﻩﺩﻮﻟﺁ ﻩﺍﺭ ﺎﺑ ﻩﺪﺷ ﻱﺯﺎﺳ ﺳ ﻚﻳ ﻱﺯﺍﺪﻧﺍ
ﻴ ﺁ ﻪﻧﺎﺸﻓﺍ ﻢﺘﺴ ﻻﺎﺑ ﺭﺩ ﺏ
ﻱ ﻪﺗﻮﺑ ﻉﺎﻔﺗﺭﺍ ﺭﺩ ﻭ ﺎﻫ ۱۶۰
ﻲﺘﻧﺎﺳ ﺮﺧﺁ ﺎﺗ ﻙﺎﺧ ﺢﻄﺳ ﺯﺍ ﻱﺮﺘﻣ ﻳ
ﺯﺭﺍ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦ ﻳ
ﺑﺎ ﻲ ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺘﺷﺍﺩ ﻪﮕﻧ ﺏﻮﻃﺮﻣ ، .
ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻥﺍﺰﻴﻣ
ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ ۱۵ ﻭ ۲۵ ﻩﺩﻮﻟﺁ ﺯﺍ ﺲﭘ ﺯﻭﺭ ﺵﻭﺭ ﻪﺑ ﻪﻧﺍﺩ ﻥﺪﺷ ﻱﺮﻴﻤﺧ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻱﺎﻬﺘﻧﺍ ﻭ ﻱﺯﺎﺳ
RLH
) Relative Lesion Height
ﻩﺯﺍﺪﻧﺍ ( ﺪﻳﺩﺮﮔ ﻱﺮﻴﮔ .
ﻩﺩﺍﺩ ﺶﺠﻨﺳ ﺭﺎﻤﻴﺑ ﻱﺎﻫ
ﺭﺩ ﻪﻛ ﺩﺍﺩ ﻥﺎﺸﻧ ﻱ
ﻩﺩﻮﻟﺁ ﺵﻭﺭ ﻱﺯﺎﺳ
ﺪﺷ ﺮﻫﺎﻇ ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺭﺎﻴﺴﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻭ ﻢﻛ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺎﺑ ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ FI .
ﺭﺩ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﻣﺍ
ﺵﻭﺭ ﻩﺩﻮﻟﺁ ﻱﺎﻫ ﻱﺯﺎﺳ
ﻭ MM ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻞﺣﺍﺮﻣ ﺭﺩ ﻡﺎﻗﺭﺍ ﻦﻴﺑ ﺭﺩ ﻱﺮﺘﻤﻛ ﺕﺍﺮﻴﻴﻐﺗ ﻱﺍﺭﺍﺩ RG
ﺪﻧﺩﻮﺑ ﻲﺑﺎﻳﺯﺭﺍ .
ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦﻴﻣﻭﺩ ﺭﺩ ﺶﻳﺎﻣﺯﺁ ﺩﺭﻮﻣ ﻡﺎﻗﺭﺍ ﻪﻤﻫ ﺭﺩ ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ ﻱﺩﻮﻤﻋ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ
ﻪﻧﺍﺩ ﻥﺪﺷ ﻱﺮﻴﻤﺧ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻱﺎﻬﺘﻧﺍ ﻭ ﻲﺑﺎﻳﺯﺭﺍ )
ﺱﺎﺴﺣ ﺞﻧﺮﺑ ﻱﺪﺷﺭ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦﻳﺮﺗ (
ﺵﻭﺭ ﺭﺩ MM
ﺪﺷ ﻩﺪﻫﺎﺸﻣ .
ﻪﺑ ﻪﺑ ﺎﻬﻧﺁ ﻪﻜﻳﺭﻮﻃ ﻱﺪﻨﺑ ﻩﻭﺮﮔ ﺯﺍ ﺕﻭﺎﻔﺘﻣ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﺭﺍﺮﻗ ﻩﻭﺮﮔ ﻭﺩ ﻭ ﻪﺳ ﺭﺩ ﺐﻴﺗﺮﺗ
ﺵﻭﺭ ﺭﺩ ﻱﺎﻫ
ﻭ RG ﺪﻧﺩﻮﺑ FI (DMRT 5%) .
ﻪﻧﺎﺸﻓﺍ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﺯﺍ ﻩﺩﺎﻔﺘﺳﺍ ﻂﻳﺍﺮﺷ ﺭﺩ ﻦﻳﺍﺮﺑﺎﻨﺑ
ﻩﺩﻮﻟﺁ ،ﺏﺁ ﻱﺯﺎﺳ
ﻲﻣ ﺍﺭ ﻲﻣﻮﻴﻠﺴﻴﻣ ﻩﺩﻮﺗ ﺵﻭﺭ ﻪﺑ ﺲﻜﻋ ﺶﺠﻨﺳ ﻱﺍﺮﺑ ﻥﺍﻮﺗ
ﻡﺎﻗﺭﺍ ﻲﻌﻗﺍﻭ ﻞﻤﻌﻟﺍ
ﺖﻓﺮﮔ ﺭﺎﻛ ﻪﺑ ﻪﻋﺭﺰﻣ ﺭﺩ ﻑﻼﻏ ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ ﻞﺑﺎﻘﻣ ﺭﺩ ﺞﻧﺮﺑ .
،ﻲﺘﺷﺪﻟﺍﺮﺼﻗ ،ﻮﺑﺮﺒﻨﻋ ﻡﺎﻗﺭﺍ
ﻝﺎﺑﺮﻏ ﺶﻳﺎﻣﺯﺁ ﺭﺩ ﺭﺎﻬﺑ ﻭ ﻡﺭﺎﻃ ﻲﻤﻠﻫﺍ ﻪﺑ ﻪﻴﻟﻭﺍ ﻱﺮﻴﮔ
ﻱﺭﺎﻣﺁ ﻩﻭﺮﮔ ﻚﻳ ﺭﺩ ﻡﻭﺎﻘﻣ ﻪﻤﻴﻧ ﻡﺎﻗﺭﺍ ﻥﺍﻮﻨﻋ
ﺍ ،ﺪﻧﺪﺷ ﻩﺩﺍﺩ ﺺﻴﺨﺸﺗ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﻩﻭﺮﮔ ﺭﺩ ﺎﻬﻧﺁ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳﺍ ﺭﺩ ﺎﻣ
ﻞﻤﺤﺗ ﻭ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﺭﺍﺮﻗ ﻲﺗﻭﺎﻔﺘﻣ ﻱﺎﻫ
ﻪﻨﻴﻬﺑ ﺯﺍ ﺪﻌﺑ ﺎﻬﻧﺁ ﻲﻌﻗﺍﻭ ﻪﺑ ﺪﺷ ﺮﻫﺎﻇ ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺎﺑ ﻭ ﺶﻳﺎﻣﺯﺁ ﻂﻳﺍﺮﺷ ﻱﺯﺎﺳ
ﻲﻤﻠﻫﺍ ﻪﻜﻳﺭﻮﻃ
ﻪﺑ ﻡﺭﺎﻃ ﺩﺍﺩ ﻥﺎﺸﻧ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ ﺕﺪﺷ .
ﻩﮊﺍﻭ ﻠﮐ ﻱﺎﻫ ﻴ
ﺪ ﻱ ﺺﻟﺎﺧ : ﻪﻳﺎﻣ ،ﻱﺯﺎﺳﺍﺪﺟ ،ﺞﻧﺮﺑ ﻑﻼﻏ ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ ،ﻪﻳﺎﻣﺩﺍﺯ ،ﻱﺯﺎﺳ ،ﻲﻧﺯ
Thanatephoruscucumeris
،
Rhizoctoniasolani
.
۱۰۰
ﻪﻠﺠﻣ ﻲﮑﺷﺰﭙﻫﺎﻴﮔ ﺶﻧﺍﺩ ﻥﺍﺮﻳﺍ
ﻭﺩ ﻩﺭ ۴۰ ﻩﺭﺎﻤﺷ ، ۲ ، ۱۳۸۸
ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ ﺞﻧﺮﺑ ﻑﻼﻏ ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ ﻂﺳﻮﺗ ﺭﺎﺑ ﻦﻴﻟﻭﺍ
Miayke ﻝﺎﺳ ﺭﺩ ۱۹۱۰ ﺪﺷ ﺵﺭﺍﺰﮔ ﻦﭘﺍﮊ ﺯﺍ (Ou, 1985)
ﺮﻘﺘﺴﻣ ﻲﻗﺮﺷ ﻱﺎﻫﺭﻮﺸﻛ ﺯﺍ ﻱﺭﺎﻴﺴﺑ ﺭﺩ ﺲﭙﺳ ﻭ ﺪﺷ
. ﺍ ﻳ ﻦ
ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ ﺮﺛﺍ ﺭﺩ ﻪﻛ ﻱﺯﻮﻣﻮﺘﺳﺎﻧﺁ ﻩﻭﺮﮔ
AG1-IA ﺯﺍ
ﭺﺭﺎﻗ
Rhizoctonia solani Kühn ﻭ
ﺎﺑ ﺟ ﻡﺮﻓ ﻨ ﻲﺴ
Thanatephorus cucumeris (Frank) Donk ﺑ
ﻪ ﺩﻮﺟﻭ
ﻲﻣ ﺪﻳﺁ ﺵﺭﺍﺰﮔ ﺞﻧﺮﺑ ﻩﺪﻨﻨﻛ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻱﺎﻫﺭﻮﺸﻛ ﻪﻤﻫ ﺯﺍ ﹰﺎﺒﻳﺮﻘﺗ ﻱﺮﺘﺸﻴﺑ ﺕﺭﺎﺴﺧ ﻡﺮﮔ ﻭ ﻥﺍﺭﺎﺑﺮﭘ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺭﺩ ﻲﻟﻭ ﺖﺳﺍ ﻩﺪﺷ
ﻲﻣ ﺩﺭﺍﻭ ﺪﻳﺎﻤﻧ ) Hori, 1980 (
ﺭﻮﻃ ﻪﺑ ﻳ ﺍﺭ ﻥﺁ ﺕﺭﺎﺴﺧ ﻪﮑ
ﺎﺗ ﺱﺎﺴﺣ ﻡﺎﻗﺭﺍ ﺭﺩ ٥٠
ﺶﻴﭘ ﺰﻴﻧ ﺪﺻﺭﺩ ﻩﺩﺮﻛ ﻲﻨﻴﺑ
ﺪﻧﺍ
) Marchetti, 1983 .(
ﺞﻧﺮﺑ ﻑﻼﻏ ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ ﺯﻭﺮﺑ
ﻪﺑ ﻁﻮﺑﺮﻣ ﻱﺩﺎﺼﺘﻗﺍ ﻭ ﻢﻬﻣ ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ ﻚﻳ ﻥﺍﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻡﻭﺍﺪﺗ
ﻭ ﺞﻧﺮﺑ ﺖﺸﻛ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻪﻌﺳﻮﺗ
ﺖﺷﺎﻛ ﻪﺘﻳﺭﺍﻭ ﺪﻳﺪﺟ ﻱﺎﻫ
ﻭ ﻢﻛﺍﺮﺘﻣ ﺖﺸﻛ ،ﻝﻮﺼﺤﻣﺮﭘ ،ﻪﺠﻨﭘﺮﭘ ،ﻩﺎﺗﻮﻛﺎﭘ ﺶﻳﺍﺰﻓﺍ
ﻥﮊﻭﺮﺘﻴﻧ ﻑﺮﺼﻣ
ﻲﻣ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﻢﻬﻣ ﻞﻣﺎﻋ ﻚﻳ ﻥﺍﻮﻨﻋ
ﺩﻭﺪﺤﻣ ﺭﺩ ﺞﻧﺮﺑ ﺖﺸﻛ ﻩﺪﻨﻨﻛ ﻭﺩ
ﻩﺪﺷ ﺮﻴﺧﺍ ﻪﻫﺩ
ﺖﺳﺍ (Banniza et al., 1999) .
ﺵﻭﺭ ﻱﺍﺮﺑ ﻱﺩﻭﺪﻌﻣ ﻱﺎﻫ
ﺵﻭﺭ ﺰﺟ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳﺍ ﻩﺪﺷ ﻪﺋﺍﺭﺍ ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ ﻦﻳﺍ ﻝﺮﺘﻨﻛ ﺪﻧﺭﺍﺪﻧ ﺍﺮﺟﺍ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﹰﺎﺗﺪﻤﻋ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ .
ﺯﺍ ﺑ ﻦﻴﺑ ﻥﺩﺮ ﻪﻳﺎﻣ
ﻩﺩﻮﻟﺁ ﻩﺪﻨﻨﻛ ﻮﺳ ﻖﻳﺮﻃ ﺯﺍ ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ ﻦﻴﺑ ﺯﺍ ﺭﺩ ﺶﻠﻛ ﻥﺪﻧﺍﺯ
ﻥﺩﺮﺑ ﻪﻨﻴﺘﺨﺳ ﻭ ﺎﻫ ﻝﺎﻌﻓﺮﻴﻏ ﺎﻳ ﺑ ﺎﻬﻧﺁ ﻥﺩﺮﻛ
ﻪ ﻓﺎﻛﺭﺪﻗ ﺮﺛﻮﻣ ﻲ
ﻭ ﺖﺴﻴﻧ ﺮﮕﻳﺩ ﺕﻻﻮﺼﺤﻣ ﺎﺑ ﺕﺪﻣ ﻲﻧﻻﻮﻃ ﺏﻭﺎﻨﺗ
ﺯﺍ ﺰﻴﻧ
ﺖﺴﻴﻧ ﻲﻠﻤﻋ ﻱﺩﺎﺼﺘﻗﺍ ﺮﻈﻧ .
ﺑ ﻪ ﻪﺑ ﻩﻭﻼﻋ ﻪﻜﻨﻳﺍ ﻞﻴﻟﺩ
ﺮﮔﺭﺎﻤﻴﺑ
، ﻥﺎﺑﺰﻴﻣ ﻭ ﺩﺭﺍﺩ ﻱﺩﺎﻳﺯ ﻱﺎﻫ ﻳﺎﻣ
ﻪ ﻩﺩﻮﻟﺁ ﻩﺪﻨﻨﻛ
ﻒﻠﻋ ﺯﺍ ﻱﺭﺎﻴﺴﺑ ﺭﺩ ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ ﺕﻻﻮﺼﺤﻣ ﻭ ﺯﺮﻫ ﻱﺎﻫ
ﻲﻣ ﻲﻗﺎﺑ ﻪﻋﺭﺰﻣ ﺭﺩ ﻱﺪﻌﺑ ﺖﺳﺍ ﺮﺛﻮﻣﺮﻴﻏ ﺏﻭﺎﻨﺗ ،ﺪﻧﺎﻣ
(Lee & Rush, 1983)
، ﻪﺑ ﺎﻳﻮﺳ ﺎﺑ ﺞﻧﺮﺑ ﺏﻭﺎﻨﺗ ﻝﺎﺜﻣ ﻥﺍﻮﻨﻋ
ﺐﺒﺳ ﻲﻣ ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ ﺶﻳﺍﺰﻓﺍ ﻥﻮﭼ ،ﺩﻮﺷ
AG-1 IA R.
solani ﻞﻣﺎﻋ ﻡﺍﺪﻧﺍ ﺖﻳﻼﺑ ﻱﺎﻫ
ﻲﻳﺍﻮﻫ ﺎﻳﻮﺳ ﺰﻴﻧ ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ
(Damicone et al., 1993) .
ﻩﺪﺷ ﺵﺭﺍﺰﮔ ﻩﻭﻼﻌﺑ
ﻪﻛ ﺖﺳﺍ
ﺑ ﻞﻣﺎﻋ ﭺﺭﺎﻗ ﻴ
ﺭﺎﻤ ﻱ ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ ﻥﺎﻫﺎﻴﮔ ،ﺞﻧﺮﺑ ﻱﻭﺭ ﺭﻮﻛﺬﻣ
۲۷ ﻚﺗ ﻞﻣﺎﺷ ﻩﺩﺍﻮﻧﺎﺧ ﭙﻟ
ﻪ ﻱﺍ ﻪﭙﻟﻭﺩ ﻭ ﻩﺩﻮﻟﺁ ﺍﺭ ﻱﺍ
ﻲﻣ ﺎﻤﻧ ﻳ ﺪ (Premalatha Dath, 1990) .
ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻪﻨﻴﺘﺨﺳ ﺎﻫ
ﻲﻣ ﺍ ﺖﺸﻛ ﺎﺑ ﺪﻧﺍﻮﺗ ﻭ ﺪﺑﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ ﻡﻭﺎﻘﻣ ﻡﺎﻗﺭ
ﺩﺮﺑﺭﺎﻛ
ﺶﻜﭼﺭﺎﻗ ﻪﺑ ﺕﺭﺎﺴﺧ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﺮﺑ ﻩﻭﻼﻋ ﺎﻫ
ﺶﻫﺎﻛ ﺐﺒﺳ ،ﻝﻮﺼﺤﻣ
ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻲﺳﺎﺳﺍ ﻪﻨﻴﺘﺨﺳ
ﻧ ﻴ ﻣ ﺰ ﻲ ﺩﻮﺷ
(Lee & Rush, 1983) .
ﻟﺩ ﻪﺑ ﺎﻣﺍ ﻴ ﺀﻮﺳ ﺕﺍﺮﺛﺍ ﻞ ﻡﻮﻤﺳ
ﺭﺩ ﺤﻣ
ﻴ ﺯ ﻂ ﻳ ﺖﺴ
، ﺵﻭﺭ ﻝﺎﺒﻧﺩ ﻪﺑ ﺎﻫﺭﻮﺸﻛ ﺮﺜﻛﺍ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ ﻱﺎﻫ
ﺍ ﻝﺮﺘﻨﮐ ﺖﻬﺟ ﺭﺩ ﻞﻤﻜﻣ ﺎﻳ ﻭ ﻳ
ﺑ ﻦ ﻴ ﺭﺎﻤ ﻱ ﻣ ﻲ ﺪﻨﺷﺎﺑ . ﻝﺮﺘﻨﻛ
ﺵﻭﺭ ﻪﺑ ﻡﻭﺎﻘﻣ ﻪﻤﻴﻧ ﻭ ﻡﻭﺎﻘﻣ ﻡﺎﻗﺭﺍ ﻪﻴﻬﺗ ﻭ ﻚﻳﮊﻮﻟﻮﻴﺑ ﻱﺎﻫ
ﻩﺪﻤﻋ ﺯﺍ ﻚﻴﻧﮊ ﺲﻧﺍﺮﺗ ﻭ ﻚﻴﺳﻼﻛ ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻱﺎﻫﻮﮕﻟﺍ ﻦﻳﺮﺗ
ﻲﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ . ﺍﺮﺑ ﻱ ﻬﺗ ﻴ ﻘﺤﺗ ﻡﻭﺎﻘﻣ ﻡﺎﻗﺭﺍ ﻪ ﻴ
ﺯ ﺕﺎﻘ ﻳ ﺩﺎ ﻱ ﺭﺩ ﻧﺩ ﻴ ﺎ
ﺻ ﺖﺳﺍ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺕﺭﻮ .
Hashiba (1984)
ﮔ ﺯﺍ ﻪﻛ ﺩﺮﻛ ﺵﺭﺍﺰ
ﻲﺑﺎﻳﺯﺭﺍ ۶۰۰۰ ﺯﺍ ﺞﻧﺮﺑ ﻢﻗﺭ ۴۰
ﻲﻤﻗﺭ ﭻﻴﻫ ﻥﺎﻬﺟ ﺭﻮﺸﻛ
ﺮﺛﺍ ﮒﺭﺰﺑ ﺖﻣﻭﺎﻘﻣ ﻥﮊ ﺎﺑ ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ ﻦﻳﺍ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ
ﺺﻴﺨﺸﺗ
ﺒﺴﻧ ﺖﻣﻭﺎﻘﻣ ﻂﻘﻓ ﻥﻮﻨﮐ ﺎﺗ ﻭ ﺖﺳﺍ ﻩﺪﺸﻧ ﻩﺩﺍﺩ ﻲ
ﻀﻌﺑ ﺭﺩ ﻲ
ﺨﺸﺗ ﺞﻧﺮﺑ ﻡﺎﻗﺭﺍ ﺯﺍ ﻴ
ﺖﺳﺍ ﻩﺪﺷ ﻩﺩﺍﺩ ﺺ (Vidhyasekaran
et al., 1997 Hashioka, 1991;
Hashiba, 1984;
Bonman et al., 1992) .
ﺨﺸﺗ ﻴ ﺖﻣﻭﺎﻘﻣ ﺺ ﺎﻫ
ﻱ ﻢﮐ
ﻭ ﻩﺩﻮﺑ ﻞﮑﺸﻣ ﻧ
ﻴ ﺎﻫ ﺵﻭﺭ ﻪﺑ ﺯﺎ ﻱ
ﺍﺮﺑ ﺩﺎﻤﺘﻋﺍ ﻞﺑﺎﻗ ﻱ
ﻩﺩﻮﻟﺁ
ﺯﺎﺳ ﻱ ﻩﺮﻤﻧ ﻭ ﺭﺍﺬﮔ ﻱ ﺑ ﻴ ﺭﺎﻤ ﻱ ﻣ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ . ﺯﺍ ﻥﻮﻨﮐﺎﺗ ﺵﻭﺭ ﺎﻫ ﻭ
ﻞﻜﺷ ﻪﻳﺎﻣ ﺯﺍ ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ ﻱﺎﻫ ﻩﺩﻮﻟﺁ
ﺮﮔﺭﺎﻤﻴﺑ ﺯﺍ ﻩﺪﻨﻨﻛ ﺍﺮﺑ
ﻱ
ﻩﺩﻮﻟﺁ ﺯﺎﺳ ﻱ ﻩﺎﻴﮔ ﺞﻧﺮﺑ ،ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻨﻴﺘﺨﺳ ﺞﻧﺮﺑ ﻪﺘﺳﻮﭘ ﻭ ﺭﺬﺑ ،
ﻱﻭﺎﺣ ﺖﺸﻛ ﻂﻴﺤﻣ ،ﺮﮔﺭﺎﻤﻴﺑ ﻂﺳﻮﺗ ﻩﺪﺷ ﻩﺰﻴﻨﻠﻛ ﻩﺪﺷ ﻩﺩﻮﻟﺁ ﻩﺯﺎﺗ ﺞﻧﺮﺑ ﻪﻗﺎﺳ ﺕﺎﻌﻄﻗ ،ﺮﮔﺭﺎﻤﻴﺑ ﻡﻮﻴﻠﺴﻴﻣ ،
ﻁﻮﻠﺨﻣ ﺞﻧﺮﺑ ﻪﺘﺳﻮﭘ ﻭ
ﺕﺭﺫ ﺩﺭﺁ ﻩﺪﺷ ﻩﺰﻴﻨﻠﻛ ﺞﻧﺮﺑ ﺭﺬﺑ ﻭ
ﺍﺮﺑ ﻱ ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻑﺍﺪﻫﺍ ﺖﺳﺍ ﻩﺪﺷ ﻩﺩﺎﻔﺘﺳﺍ
(Ou,
1985; Mew & Rosales, 1986; Cu et al., 1996;
Munish & Singh, 2000; Eizenga et al., 2002) .
ﺎﻣﺍ
ﺭﺩ ﻌﺗ ﻴﻴ ﮑﻔﺗ ﻭ ﻦ ﻴ ﻣ ﮏ ﻴ ﺳﺎﺴﺣ ﻥﺍﺰ ﻴ
ﺖﻣﻭﺎﻘﻣ ﻭ ﺖ
،ﻡﺎﻗﺭﺍ
ﺍ ﻞﮑﺸﻣ ﻳ ﮔﺩﻮﻟﺁ ﺩﺎﺠ ﻲ
ﻳ ﺭﺩ ﺖﺧﺍﻮﻨﮑ ﻳ
ﺘﺣ ﻢﻗﺭ ﮏ ﻲ
ﺭﺩ
ﻪﺗﻮﺑ ﺎﻫ ﻱ ﺑ ﻭ ﻢﻫ ﺭﻭﺎﺠﻣ ﻲ
ﺗﺎﺒﺛ ﻲ ﺭﺩ ﻢﻗﺭ ﺶﻨﮐﺍﻭ
ﺎﻣﺯﺁﺭﺍﺮﮑﺗ ﻳ ﺶ
، ﺯﺍ ﻟﺎﺳ ﻲ ﻝﺎﺳ ﻪﺑ ﺮﮕﻳﺩ ﻭ ﺯﺍ ﻠﺤﻣ ﻲ ﻞﺤﻣ ﻪﺑ
ﺮﮕﻳﺩ ) Pinson et al., 2005 (
ﻲﻠﻳﺎﺴﻣ ﺯﺍ ﻪﻛ ﺖﺳﺍ
ﻌﺗ ﻴﻴ ﻦ
ﺲﮑﻋ ﻌﻗﺍﻭ ﻞﻤﻌﻟﺍ ﻲ
ﺩﺮﺗ ﺭﺎﭼﺩ ﺍﺭ ﻢﻗﺭ ﻳ
ﻣ ﺪ ﻲ ﺎﻤﻧ ﻳ ﺪ . ﻪﻌﺳﻮﺗ
ﻪﻧﺍﺰﺧ ﺭﺩ ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ ﻒﻴﻌﺿ ﻭ ﻢﻈﻨﻣﺎﻧ ﻩﺩﺮﺘﺴﮔ ﻭ ﺯﺎﺑ ﻱﺎﻫ
ﻲﻣ ﻢﻛ ﻲﺒﺴﻧ ﺖﺑﻮﻃﺭ ﺯﺍ ﻲﺷﺎﻧ ﺪﺷﺎﺑ
، ﺑ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻥﻮﭼ ﻴ
ﺭﺎﻤ ﻱ
ﺖﺳﺍ ﺱﺎﺴﺣ ﻑﺍﺮﻃﺍ ﺕﺭﺍﺮﺣ ﻭ ﺖﺑﻮﻃﺭ ﻪﺑ .
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
ﺖﺛﺍﺭﻭ ﺧﺮﺑ ﺎﺑ ﺖﻣﻭﺎﻘﻣ ﻁﺎﺒﺗﺭﺍ ﻭ ﻢﻛ ﻱﺮﻳﺬﭘ ﻲ
ﺕﺎﻔﺻ
ﮔ ﻲﻜﻳﮊﻮﻟﻮﻓﺮﻣ ﻪﺷﻮﺧ ﺦﻳﺭﺎﺗ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻩﺎﻴ
ﺪﻗ ﻭ ﻲﺳﺭ ﺮﻳﺩ ،ﻲﻫﺩ
ﻲﻣ ﺕﻼﻜﺸﻣ ﺮﮕﻳﺩ ﺯﺍ ﻪﺗﻮﺑ ﻱﺪﻨﻠﺑ ﺪﻨﺷﺎﺑ
(Groth &
Nowick, 1992; Zou et al., 2000) .
ﻪﺑ ﻤﻫ ﻴ ﻟﺩ ﻦ ﻴ ﺭﺩ ﻞ
ﺍﻳ ﻦ ﺗ ﻘﺤ ﻴ ﺵﻭﺭ ﻖ ﺎﻫ ﻱ ﻬﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻴ
ﻪ ﻪﻳﺎﻣ ﻩﺪﻨﻨﻛ ﻩﺩﻮﻟﺁ
ﺑﻴ ﻭ ﺮﮔﺭﺎﻤ ﻩﺩﻮﻟﺁ ﺯﺎﺳ ﻱ ﺎﺘﺒﺴﻧ ﻢﻗﺭ ﺭﺎﻬﭼ ﺭﺩ
ً ﻡﻭﺎﻘﻣ ) ﻩﺎﺗﻮﮐ ﺎﭘ
ﺎﭘ ﻭ ﺪﻨﻠﺑ ( ﻭ ﻳ ﺣ ﻢﻗﺭ ﮏ ﺑﺎﺨﺘﻧﺍ ،ﺱﺎﺴ
ﻲ ﺎﻣﺯﺁ ﺯﺍ ﻳ ﺶ
ﺮﮕﻟﺎﺑﺮﻏ ﻱ ﻠﺒﻗ ﻲ ) Padasht- Dehkaaei et al., 2007 (
ﺎﺑ ،
ﻲﻳﺎﮑﻫﺩ ﺖﺷﺍﺩﺎﭘ ﻥﺍﺭﺎﮑﻤﻫ ﻭ
: ﻪﻨﻴﻬﺑ ﺵﻭﺭ ﻱﺯﺎﺳ ﻩﺩﻮﻟﺁ
ﻑﻼﻏ ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ ﺭﺩ ﻱﺯﺎﺳ ...
۱۰۱
ﺣﺍﺮﻃ ﻲ ﻳ ﺳ ﮏ ﻴ ﻢﺘﺴ ﺏﺁ ﻪﻧﺎﺸﻓﺍ ﺍﺮﺑ
ﻱ ﻣﺎﺗ ﻴ ﺭﺩ ﺖﺑﻮﻃﺭ ﻦ
ﺑ ﻭ ﻪﻋﺭﺰﻣ ﻪ
ﻪﺠﻨﭘ ﻦﺘﺴﺑ ﻢﻫ ﺎﻫ
ﻱ ﻪﺗﻮﺑ ﺮﻫ
، ﺭﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻳ
ﻦﺘﻓﺎ
ﺮﺘﻬﺑ ﻳ ﻩﺩﻮﻟﺁ ﺵﻭﺭ ﻦ ﺯﺎﺳ
ﻱ ﺍﺮﺑ ﻱ ﺘﺳﺩ ﻴ ﺑﺎ ﻲ ﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻳ ﻞﺑﺎﻗ ﺞ
ﮑﻔﺗ ﺭﺩ ﺮﺗﺩﺎﻤﺘﻋﺍ ﻴ
ﺎﺳﺎﻨﺷ ﻭ ﮏ ﻲﻳ
ﺲﮑﻋ ﻤﻌﻟﺍ ﻌﻗﺍﻭ ﻞ ﻲ ﻡﺎﻗﺭﺍ
ﺖﻓﺮﮔ ﺭﺍﺮﻗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺩﺭﻮﻣ .
ﺵﻭﺭ ﻭ ﺩﺍﻮﻣ
ﺎﻫ
ﺮﮔﺭﺎﻤﻴﺑ ﻱﺭﺍﺪﻬﮕﻧ ﻭ ﻱﺯﺎﺳ ﺺﻟﺎﺧ ،ﻱﺯﺎﺳﺍﺪﺟ :
ﺭﺩ
ﻪﻣﻮﺣ ﺭﺩ ﺞﻧﺮﺑ ﻉﺭﺍﺰﻣ ﺯﺍ ﻱﺩﺍﺪﻌﺗ ﻥﺎﺘﺴﺑﺎﺗ ﻞﺼﻓ ﻥﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ،ﺩﻭﺮﮕﻨﻟ ،ﻞﻜﻫﺎﻴﺳ ،ﻪﻴﻓﺮﺷﺍ ﻪﻧﺎﺘﺳﺁ ،ﺖﺷﺭ ﻱﺎﻫ
ﻪﻌﻣﻮﺻ ،ﺮﺳﺩﻭﺭ ﺪﻳﺩﺯﺎﺑ ﺩﺭﻮﻣ ﻥﻼﻴﮔ ﻥﺎﺘﺳﺍ ﺭﺩ ﻲﻟﺰﻧﺍ ﻭ ﺍﺮﺳ
ﺖﻓﺮﮔ ﺭﺍﺮﻗ .
ﻪﻗﺎﺳ ﺎﻫ ﺺﺨﺸﻣ ﻢﻳﻼﻋ ﻱﺍﺭﺍﺩ ﻪﻛ ﺞﻧﺮﺑ ﻩﺎﻴﮔ ﻱ
ﻊﻤﺟ ﺪﻧﺩﻮﺑ ﻑﻼﻏ ﻱﻭﺭ ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ ﻩﺪﺷ ﻱﺭﻭﺁ
ﻪﺑ ﻭ ﻩﺎﮕﺸﻳﺎﻣﺯﺁ
ﺪﻧﺪﺷ ﻞﻘﺘﻨﻣ .
ﻩﺩﻮﻟﺁ ﻱﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻲﻧﻮﻔﻋ ﺪﺿ ﺯﺍ ﺲﭘ
ﻪﻳﺍﺪﺟ ،ﺭﺎﮔﺁ ﻂﻴﺤﻣ ﻱﻭﺭ ﺖﺸﻛ ﻭ ﻲﺤﻄﺳ ﻗ ﻱﺎﻫ
ﭺﺭﺎ ﻞﻣﺎﻋ
ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ (Rhizoctonia solani) ﻪﺴﻳﺭ ﻙﻮﻧ ﺖﺷﺍﺩﺮﺑ ﺎﺑ
،
ﺪﺟ ﺺﻟﺎﺧ ﻭ ﻱﺯﺎﺳﺍ ﺪﻧﺪﺷ ﻱﺯﺎﺳ
. ﻧ ﻱﺍﺮﺑ ﺲﭙﺳ ﻱﺭﺍﺪﻬﮕ
ﻪﻳﺍﺪﺟ ﺯﺍ ﻚﻳﺮﻫ ،ﺕﺪﻣ ﻲﻧﻻﻮﻃ ﻲﻳﺍﺬﻏ ﻂﻴﺤﻣ ﻱﻭﺭ ﺎﻫ
ﺭﺩ ﻭ ﻩﺪﺷ ﺖﺸﻛ PDA ﻱﺎﻣﺩ ﺎﺑ ﺭﻮﺗﺎﺑﻮﻜﻧﺍ
°C ۲۸ ﺕﺪﻣ ﻪﺑ
۱۰ ﻲﻟﺍ ۱۵ ﻱﺭﺍﺪﻬﮕﻧ ﺯﻭﺭ ﺪﺷ
،ﺪﻧ ﻪﻨﻴﺘﺨﺳ ﻪﻛ ﻱﺩﺎﻳﺯ ﻱﺎﻫ
ﻞﻴﻜﺸﺗ ﻪﻠﺻﺎﻓ ﻦﻳﺍ ﺭﺩ ﻭ ﺖﺸﻛ ﻂﻴﺤﻣ ﻱﻭﺭ ﺯﺍ ﺪﻧﺪﺷ
ﺭﺩ
ﺮﻳﺯ ﻊﻤﺟ ﺩﻮﻫ ﻥﺎﻤﻫ ﺭﺩ ﺖﻋﺎﺳ ﻭﺩ ﺕﺪﻣ ﻪﺑ ﻭ ﻩﺪﺷ ﻱﺭﻭﺁ
ﺪﻧﺪﺷ ﻚﺸﺧ ﻂﻳﺍﺮﺷ .
ﺳ ﻪﻨﻴﺘﺨ ﻮﻴﺗﻭﺮﻜﻴﻣ ﻞﺧﺍﺩ ﺎﻫ ﺏ
ﺎﻫ
ﻞﻘﺘﻨﻣ ﺷ ﻩﺪ ﻭ ﺭﺰﻳﺮﻓ ﺭﺩ ﺩ
ﻱﺎﻣ
°C ۲۰
‐ ﺪﻧﺪﺷ ﻱﺭﺍﺪﻬﮕﻧ .
ﻪﻳﺎﻣﺩﺍﺯ ﻪﻴﻬﺗ ﺵﻭﺭ )
ﻪﻳﺎﻣ ﻩﺪﻨﻨﻛ ﻩﺩﻮﻟﺁ :(
ﻦﻳﺍ ﺭﺩ
ﺶﻳﺎﻣﺯﺁ ﻪﻳﺎﻣ ﻪﻴﻬﺗ ﻱﺍﺮﺑ ﺵﻭﺭ ﻪﺳ ﺩﺭﻮﻣ ﻩﺪﻨﻨﻛ ﻩﺩﻮﻟﺁ
ﺖﻓﺮﮔ ﺭﺍﺮﻗ ﻲﺑﺎﻳﺯﺭﺍ ﻭ ﻩﺩﺎﻔﺘﺳﺍ .
ﺞﻧﺮﺑ ﺭﺬﺑ ﻭ ﻪﺘﺳﻮﭘ ﻁﻮﻠﺨﻣ (Rice grain/Rice
hull=RG) :
ﺑ ﻭ ﻪﺘﺳﻮﭘ ﻚﻳ ﻪﺑ ﻭﺩ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﺞﻧﺮﺑ ﺭﺬ
ﺕﺪﻣ ﻪﺑ ﻲﻟﻮﻤﻌﻣ ﺏﺁ ﺭﺩ ﻭ ﻩﺪﺷ ﻁﻮﻠﺨﻣ ﻢﻫ ﺎﺑ ﻲﻤﺠﺣ ۲۴
ﺪﻧﺪﺷ ﻩﺩﺍﺩ ﺲﻴﺧ ﺖﻋﺎﺳ .
ﺏﺁ ﺯﺍ ﺭﻮﻛﺬﻣ ﻁﻮﻠﺨﻣ ﺲﭙﺳ
ﻑﺮﻇ ﺭﺩ ﻭ ﻩﺪﺷ ﺝﺭﺎﺧ ﻦﻟﺭﺍ ﻱﺎﻫ
۵۰۰ ﻲﻠﻴﻣ ﻪﺘﺨﻳﺭ ﻱﺮﺘﻴﻟ
ﻪﺒﺗﺮﻣ ﻪﺳ ﻭ )
ﻲﻟﺍﻮﺘﻣ ﺯﻭﺭ ﻪﺳ (
ﻚﻳ ﺕﺪﻣ ﻪﺑ ﻪﺒﺗﺮﻣ ﺮﻫ ﻭ
ﺕﺭﺍﺮﺣ ﺭﺩ ﻭﻼﻛﻮﺗﺍ ﺭﺩ ﺖﻋﺎﺳ
°C ۱۲۰ ﺪﻧﺪﺷ ﻥﻭﺮﺘﺳ .
ﺎﻗ ﭺﺭ
ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ ﻞﻣﺎﻋ (R. solani)
ﻲﻳﺍﺬﻏ ﻂﻴﺤﻣ ﻱﻭﺭ ﺍﺭ PDA
ﻚﺘﺸﺗ ﺭﺩ ﺮﻄﻗ ﻪﺑ ﻱﺮﺘﭘ ﻱﺎﻫ
۹ ﻲﺘﻧﺎﺳ ﻭﺩ ،ﻩﺩﺍﺩ ﺖﺸﻛﺮﺘﻣ
ﺭﺩ ﺭﺬﺑ ﻭ ﻪﺘﺳﻮﭘ ﻁﻮﻠﺨﻣ ﺮﻳﺯ ﻥﺁ ﺖﺸﻛ ﻒﺼﻧ ﺪﻌﺑ ﺯﻭﺭ ﺪﺷ ﻩﺩﺍﺩ ﺭﺍﺮﻗ ﻦﻟﺭﺍ ﺮﻫ ﻞﺧﺍﺩ .
ﺕﺪﻣ ﻪﺑ ﻦﻟﺭﺍ ﺕﺭﺍﺮﺣ ۱۵
ﺭﺩ ﻭ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺕﺭﺍﺮﺣ ﺭﺩ ﻭ ﻩﺎﮕﺸﻳﺎﻣﺯﺁ ﻂﻳﺍﺮﺷ ﺭﺩ ﺯﻭﺭ ﺪﻧﺪﺷ ﻱﺭﺍﺪﻬﮕﻧ ﻲﻜﻳﺭﺎﺗ .
ﺭﻮﻛﺬﻣ ﭺﺭﺎﻗ ﻪﻠﺻﺎﻓ ﻦﻳﺍ ﺭﺩ
ﻪﺑ ﻦﻟﺭﺍ ﻞﺧﺍﺩ ﻂﻴﺤﻣ ﻡﺎﻤﺗ ﻭ ﻩﺩﻮﻤﻧ ﺪﺷﺭ ﺖﻋﺮﺳ ﺍﺭ ﺎﻫ
ﺖﻓﺮﮔﺍﺮﻓ (Groth & Nowick, 1992)
. ﺯﺍ ﻡﺮﮔ ﺞﻨﭘ
ﻁﻮﻠﺨﻣ ﺭﺬﺑ ﻭ ﻪﺘﺳﻮﭘ ﺍﺭ ﺮﮔﺭﺎﻤﻴﺑ ﭺﺭﺎﻗ ﻂﺳﻮﺗ ﻩﺪﺷ ﻩﺰﻴﻨﻠﻛ
ﻩﺩﻮﻟﺁ ﻱﺍﺮﺑ ﻭ ﻪﺘﺴﺑ ﻱﺭﻮﺗ ﻪﭼﺭﺎﭘ ﻪﻜﺗ ﻚﻳ ﺭﺩ ﺮﻫ ﻱﺯﺎﺳ
ﺖﻓﺮﮔ ﺭﺍﺮﻗ ﻩﺩﺎﻔﺘﺳﺍ ﺩﺭﻮﻣ ﻥﺁ ﺯﺍ ﻪﺘﺴﺑ ﻚﻳ ،ﻪﺗﻮﺑ .
ﻮﺗ ﻲﻣﻮﻴﻠﺴﻴﻣ ﻩﺩ Mycelial mass=MM)
:(
ﺍ ﺭﺩ ﻦﻳ
ﻲﻓﺮﻌﻣ ﺭﺎﺑ ﻦﻴﻟﻭﺍ ﻱﺍﺮﺑ ﻪﻛ ﺵﻭﺭ ﻩﺩﺎﻔﺘﺳﺍ ﻭ
ﻲﻣ ﺩﺮﮔ ﺩ
ﺹﺮﻗ ﺮﻄﻗ ﻪﺑ ﻲﻳﺎﻫ ٥
/ ٨ ﻲﻠﻴﻣ ﺮﺘﻣ ﻪﻴﺷﺎﺣ ﺖﻤﺴﻗ ﺯﺍ ﻪﻨﮔﺮﭘ
ﻲﻳﺍﺬﻏ ﻂﻴﺤﻣ ﻱﻭﺭ ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ ﻞﻣﺎﻋ ﭺﺭﺎﻗ ﻪﻴﻬﺗ PDA
ﺪﻳﺩﺮﮔ . ﻩﺩ ﺯﺍ ﺩﺪﻋ ﺹﺮﻗ ﻱﺎﻫ ﺍﺭ ﺭﻮﻛﺬﻣ ﺭﺩ
ﺮﻫ ﻦﻟﺭﺍ ﻑﺮﻇ
ﻱﻭﺎﺣ ١٢٥ ﻲﻠﻴﻣ ﻲﻳﺍﺬﻏ ﻂﻴﺤﻣ ﺮﺘﻴﻟ ﻴﺳ
ﺐ ﻲﻨﻴﻣﺯ
ﻊﻳﺎﻣ ﺯﻭﺮﺘﺴﻛﺩ )
Potato Dextrose Broth (
،ﻩﺩﺍﺩ ﺖﺸﻛ
ﺕﺪﻣ ﻪﺑ ٤٠
ﺕﺭﺍﺮﺣ ﺭﺩ ﺖﻋﺎﺳ
°C ٣٠ ﻮﻜﻧﺍ ﻞﺧﺍﺩ ﻚﻴﺷ
) ﺖﻋﺮﺳ ﺎﺑ ١٠٠ rpm
( ﺪﻧﺪﺷ ﻱﺭﺍﺪﻬﮕﻧ .
ﺕﺪﻣ ﻦﻳﺍ ﺯﺍ ﺲﭘ
ﺮﻫ ﺹﺮﻗ ﻚﻳ ﻪﺑ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻪﻨﮔﺮﭘ
ﻱﻮﮔ ﻲﻣﻮﻴﻠﺴﻴﻣ ﻩﺩﻮﺗ ﺎﻳ
ﻞﻜﺷ ﺪﺷ ﻪﻛ ﺯﺍ ﻚﻳ ﺮﻫ ﻥﺁ
ﺎﻫ ﻝﺎﻤﺘﺳﺩ ﮒﺮﺑ ﻚﻳ ﻞﺧﺍﺩ ﺍﺭ
ﻭ ﻩﺪﻴﭽﻴﭘ ﻱﺬﻏﺎﻛ ﻱﺍﺮﺑ
ﻩﺩﻮﻟﺁ ﻱﺯﺎﺳ
، ﻱﺍﺮﺑ ﻥﺁ ﺯﺍ ﻪﺘﺴﺑ ﻚﻳ
ﺪﻳﺩﺮﮔ ﻩﺩﺎﻔﺘﺳﺍ ﻪﺗﻮﺑ ﺮﻫ .
ﻪﻗﺎﺳ ﺞﻧﺮﺑ ﻩﺪﺷ ﻩﺩﻮﻟﺁ ﻩﺯﺎﺗ (Freshly infected rice
stem=FI) :
ﻱﺎﻫﺎﺸﻧ ،ﻪﻋﺭﺰﻣ ﺭﺩ ﺶﻳﺎﻣﺯﺁ ﻱﺍﺮﺟﺍ ﺯﺍ ﻞﺒﻗ
ﻪﺑ ﺍﺭ ﻪﻧﺎﺨﻠﮔ ﻂﻳﺍﺮﺷ ﺭﺩ ﺭﺰﺧ ﻢﻗﺭ ﺞﻧﺮﺑ ﺯﺍ ﻩﺪــــﻣﺁ ﺖﺳﺩ
ﻞﻄﺳ ﺭﺩ ﺩﺎﻌﺑﺍ ﺎﺑ ﻲﻜﻴﺘﺳﻼﭘ ﻱﺎﻫ
۳۰ cm
× ۲۰ ﻱﻭﺎﺣ
ﻪﻋﺭﺰﻣ ﻙﺎﺧ ﻪﻧﺎﺨﻠﮔ ﻂﻳﺍﺮﺷ ﻥﺎﻤﻫ ﺭﺩ ﻭ ﻩﺩﻮﻤﻧ ﺖﺸﮐ
ﺪﻧﺪﺷ ﻱﺭﺍﺪﻬﮕﻧ .
ﻪﺗﻮﺑ ﻪﻜﻨﻳﺍ ﺯﺍ ﺲﭘ ﻱﺪﺷﺭ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﻪﺠﻨﭘ ﻱﺎﻬﺘﻧﺍ ﺎﺑ ﺪﻧﺪﻴﺳﺭ ﻲﻧﺯ
ﻪﻳﺎﻣ ﻩﺪﺷ ﻪﻴﻬﺗ ﻩﺪﻨﻨﻛ ﻩﺩﻮﻟﺁ
ﺵﻭﺭ ﻪﺑ ۲
‐ ۲ ﻩﺩﻮﻟﺁ ﺪﻧﺪﺷ ﻱﺯﺎﺳ .
ﺍﺮﺑ ﻱ ﻥﺩﻮﻤﻧ ﻢﻫﺍﺮﻓ
ﻪﻣ ﮏﻤﮐ ﻪﺑ ،ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺖﺑﻮﻃﺭ ﻪﻧﺎﺨﻠﮔ ﻞﺧﺍﺩ ﺖﺑﻮﻃﺭ ﺵﺎﭘ
ﺪﻳﺩﺮﮔ ﻦﻴﻣﺎﺗ .
ﻪﻴﻠﻛ ،ﻪﺘﻔﻫ ﻚﻳ ﺯﺍ ﺲﭘ ﻪﻗﺎﺳ
ﻪﻤﻫ ﺭﺩ ﺎﻫ
ﻥﺍﺪﻠﮔ ﺖﻤﺴﻗ ﻭ ﻩﺪﺷ ﺮﺑ ﻒﻛ ﺎﻫ ﻝﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﻗﺎﺳ ﻩﺩﻮﻟﺁ ﻱﺎﻫ
۷
ﺘﻧﺎﺳ ﻲ ﺪﻧﺪﻳﺩﺮﮔ ﻪﻌﻄﻗ ﻪﻌﻄﻗ ﺮﺘﻣ .
ﻱﺍﺮﺑ ﺕﺎﻌﻄﻗ ﻦﻳﺍ ﺯﺍ
ﻩﺩﻮﻟﺁ ﺪﻧﺪﺷ ﻩﺩﺎﻔﺘﺳﺍ ﻱﺯﺎﺳ .
ﺮﭘ ﻪﻳﺍﺪﺟ ﺏﺎﺨﺘﻧﺍ ﺮﮔﺭﺎﻤﻴﺑ ﺭﺍﺯﺁ
: ﻢﻗﺭ ﻩﺪﺷ ﺡﻼﺻﺍ ﺞﻧﺮﺑ
ﺎﻣﺯﺁ ﺭﺩ ﻪﻛ ﺩﻭﺭﺪﻴﭙﺳ ﻳ
ﺶ ﺩﺭﻮﻣ ﺱﺎﺴﺣ ﻢﻗﺭ ﻥﺍﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﻣ ﺭﺍﺮﻗ ﻩﺩﺎﻔﺘﺳﺍ ﻲ
ﺭ ﺖﻓﺮﮔ ﺭﺩ ﺍ ﻞﻄﺳ ﺩﺎﻌﺑﺍ ﺎﺑ ﻲﻜﻴﺘﺳﻼﭘ ﻱﺎﻫ
۳۰cm
× ۲۰ ﻪﻧﺎﺨﻠﮔ ﺭﺩ ﻭ ﻩﺩﺮﻛ ﺖﺸﻛ ﻪﻋﺭﺰﻣ ﻙﺎﺧ ﻱﻭﺎﺣ
ﺪﺷ ﻱﺭﺍﺪﻬﮕﻧ .
ﻥﺎﻣﺰﻤﻫ ۹ ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ ﻞﻣﺎﻋ ﭺﺭﺎﻗ ﺯﺍ ﻪﻳﺍﺪﺟ ﻪﮐ
۱۰۲
ﻪﻠﺠﻣ ﻲﮑﺷﺰﭙﻫﺎﻴﮔ ﺶﻧﺍﺩ ﻥﺍﺮﻳﺍ
ﻭﺩ ﻩﺭ ۴۰ ﻩﺭﺎﻤﺷ ، ۲ ، ۱۳۸۸
ﮔ ﻥﺎﺘﺳﺍ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺞﻧﺮﺑ ﻉﺭﺍﺰﻣ ﺯﺍ ﻴ
ﻥﻼ ﺯﺎﺳﺍﺪﺟ ﻱ
ﺪﻨﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ ،ﺪﻧﺩﻮﺑ ﻩﺪﺷ ۲
‐ ۱ ﻪﺑ ﻭ ﺖﺸﮐ ﻪﻧﺎﮔﺍﺪﺟ ﺭﻮﻃ
ﺜﮑﺗ ﻴ ﺪﻧﺪﺷ ﺮ . ﻩﺩﻮﻟﺁ ﻱﺍﺮﺑ ﻱﺯﺎﺳ
ﻜﻨﻳﺍ ﺯﺍ ﺲﭘ ﻪﺗﻮﺑ ﻪ
ﻪﺑ ﺎﻫ
ﻪﺠﻨﭘ ﻱﺎﻬﺘﻧﺍ ﻱﺪﺷﺭ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺞﻨﭘ ﺪﻧﺪﻴﺳﺭ ﻲﻧﺯ
ﺯﺍ ﻡﺮﮔ
ﻁﻮﻠﺨﻣ ﻩﺪﺷ ﻩﺰﻴﻨﻠﻛ ﺞﻧﺮﺑ ﺭﺬﺑ ﻭ ﻪﺘﺳﻮﭘ ﺮﻫ ﺯﺍ
ﻳ ﺯﺍ ﮏ
ﻪﻳﺍﺪﺟ ﺎﻫ ﻱ ﺮﮔﺭﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ
ﺭﻮﻃ ﻪﻧﺎﮔﺍﺪﺟ ﻪﺠﻨﭘ ﻥﺎﻴﻣ ﺭﺩ ﻱﺎﻫ
ﺪﻧﺪﺷ ﻩﺩﺍﺩ ﺭﺍﺮﻗ ﺩﻭﺭﺪﻴﭙﺳ ﻢﻗﺭ ﺞﻧﺮﺑ .
ﺭﺩ ﻪﻳﺍﺪﺟ ﺮﻫ ۵
ﻪﺗﻮﺑ
ﺭﺩ ﻭ ۵ ﻞﻄﺳ ﻪﻴﻠﻛ ﻭ ﺪﺷ ﻲﻧﺯ ﻪﻳﺎﻣ ﻞﻄﺳ ﻪﻧﺎﺨﻠﮔ ﺭﺩ ﺎﻫ
ﮕﻧ ﻪﻧﺍﺯﻭﺭ ﺖﺑﻮﻃﺭ ﻦﻴﻣﺎﺗ ﺭﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﻭ ﻩﺪﺷ ﻱﺭﺍﺪﻬ ۳
‐ ۲ ﺭﺎﺑ
ﻪﺑ ﺪﻧﺪﺷ ﻱﺭﺎﻴﺑﺁ ﻲﻧﺍﺭﺎﺑ ﺕﺭﻮﺻ .
ﻪﺘﻔﻫ ﻭﺩ ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ ﻥﺍﺰﻴﻣ
ﻪﺗﻮﺑ ﻪﻴﻠﻛ ﺭﺩ ﻭ ﻪﺠﻨﭘ ﺮﻫ ﺭﺩ ﺎﻫ ﻪﺷﻮﺧ ﺭﻮﻬﻇ ﺯﺍ ﺲﭘ ﻱﺎﻫ
ﻩﺯﺍﺪﻧﺍ ﺪﺷ ﻱﺮﻴﮔ .
ﻩﺩﺍﺩ ﻙﻮﻠﺑ ﺡﺮﻃ ﺱﺎﺳﺍﺮﺑ ﺎﻫ ﻞﻣﺎﻛ ﻱﺎﻫ
ﻡﺮﻧ ﻚﻤﻛ ﻪﺑ ﻭ ﺭﺍﺮﻜﺗ ﺞﻨﭘ ﺎﺑ ،ﻲﻓﺩﺎﺼﺗ ﺭﺍﺰﻓﺍ
IRRISTAT
ﻭ ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺩﺭﻮﻣ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﺭﺍﺮﻗ ﻱﺭﺎﻣﺁ ﻞﻴﻠﺤﺗ
. ﺍ ﻪﺑ ﻳ ﺗﺮﺗ ﻦ ﻴ ﺐ
ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ ﺪﻧﺪﺷ ﺏﺎﺨﺘﻧﺍ ﺕﺎﺸﻳﺎﻣﺯﺁ ﻪﻣﺍﺩﺍ ﻱﺍﺮﺑ ﻪﻳﺍﺪﺟ ﻦﻳﺮﺗﺍﺯ .
ﮐ ﻪﻋﺭﺰﻣ ﺭﺩ ﻡﺎﻗﺭﺍ ﺖﺸ :
ﻡﺎﻗﺭﺍ ﺭﺎﻬﺑ ﻭ ﺭﺰﺧ ﻩﺪﺷ ﺡﻼﺻﺍ
) ﻫ ﻴ ﺮﺒ ﻳ ﺪ ( ﻭ ﻣﻮﺑ ﻡﺎﻗﺭﺍ ﻲ ﺑﺮﺒﻨﻋ ﻮ ﻲﻤﻠﻫﺍ ﻭ ﻲﺘﺷﺪﻟﺍﺮﺼﻗ ،
ﻩﺩﻮﻟﺁ ﺵﻭﺭ ﺮﻫ ﺭﺩ ﻡﺭﺎﻃ ﺮﻫ ﺭﺩ ﻭ ﺭﺍﺮﻜﺗ ﺭﺎﻬﭼ ﺭﺩ ﻱﺯﺎﺳ
ﻒﻳﺩﺭ ﻭﺩ ﺭﺩ ﺭﺍﺮﻜﺗ ۹
ﺑ ﻪﺗﻮ ﺮﻫ ﺭﻭﺩ ﺎﺗ ﺭﻭﺩ ﺪﻧﺪﺷ ﺖﺸﻛ ﻱﺍ
ﻪﺑ ﻭ ﻒﻳﺩﺭ ﻪﺳ ﺭﺩ ﺪﻨﻠﺑﺎﭘ ﻡﺎﻗﺭﺍ ﺯﺍ ﺭﺍﺮﻜﺗ ﻢﻛﺍﺮﺘﻣ ﺕﺭﻮﺻ
ﺪﻧﺪﻳﺩﺮﮔ ﺖﺸﮐ .
ﺳ ﻴ ﻪﻋﺭﺰﻣ ﺭﺩ ﺖﺑﻮﻃﺭ ﻦﻴﻣﺎﺗ ﻢﺘﺴ :
ﻱﺭﺎﻴﺑﺁ ﻝﺎﻧﺎﻛ ﺏﺁ
ﻥﺰﺨﻣ ﻚﻳ ﻪﺑ ﺭﻭﺎﻨﺷ ﻲﻗﺮﺑ ﭗﻤﭘ ﻚﻳ ﻂﺳﻮﺗ ۲۰۰۰
ﻱﺮﺘﻴﻟ
ﺖﺑﺎﺛ ﺭﺎﺸﻓ ﺎﺑ ﺮﮕﻳﺩ ﭗﻤﭘ ﻚﻳ ﻂﺳﻮﺗ ﺎﺠﻧﺁ ﺯﺍ ﻭ ﻞﻘﺘﻨﻣ ﻪﺑ ﻮﻟ ﻪﻜﺒﺷ ﺩﺭﺍﻭ ﻚﻴﺗﺎﻣﻮﺗﺍ ﺭﻮﻃ ﻪﻟ
ﻞﺤﻣ ﺭﺩ ﻩﺪﺷ ﺐﺼﻧ ﻱﺎﻫ
ﻲﻣ ﺩﺭﺍﻭ ﺶﻳﺎﻣﺯﺁ ﺪﺷ
. ﻪﻋﺭﺰﻣ ﺢﻄﺳ ﺭﺩ ﻪﻣ ﺩﺎﺠﻳﺍ ﻱﺍﺮﺑ
ﻞﺻﺍﻮﻓ ﻪﺑ ﻲﺗﺎﺑﺎﻌﺸﻧﺍ ﺶﻳﺎﻣﺯﺁ ﻞﺤﻣ ۴
ﺭﺩ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺯﺍ ﺮﺘﻣ
ﻉﺎﻔﺗﺭﺍ ﻪﺑ ﻭ ﻲﻠﺻﺍ ﻪﺧﺎﺷ ۱۶۰
ﻲﺘﻧﺎﺳ ﻭ ﻙﺎﺧ ﺢﻄﺳ ﺯﺍ ﺮﺘﻣ
ﻪﺗﻮﺑ ﻱﻻﺎﺑ ﺭﺩ ﺪﺷ ﺐﺼﻧ ﺞﻧﺮﺑ ﻱﺎﻫ
. ﻲﻋﺮﻓ ﺕﺎﺑﺎﻌﺸﻧﺍ ﻱﻭﺭ
ﻪﻧﺎﺸﻓﺍ ﻱﺎﻫ 2 ﻲﭽﻨﻳﺍ 1 ﻞﺻﺍﻮﻓ ﻪﺑ ۵
/ ۳ ﺐﺼﻧ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺯﺍ ﺮﺘﻣ
ﻪﺑ ﺏﺁ ﺏﺎﺗﺮﭘ ﺕﺭﺪﻗ ،ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻥﺪﺷ ﻝﺎﻌﻓ ﺯﺍ ﺲﭘ ﻪﻛ ﺪﻧﺪﺷ ﻉﺎﻌﺷ ﻪﺑ ﻪﻧﺎﺸﻓﺍ ﺮﻫ ﺰﻳﺭ ﺭﺎﻴﺴﺑ ﺕﺍﺮﻄﻗ ﺕﺭﻮﺻ ۵
/ ۲ ﺮﺘﻣ
ﺩﻮﺑ ﺩﻮﺧ ﺭﻮﺤﻣ ﻝﻮﺣ .
ﻦﻳﺪﺑ ﻞﺤﻣ ﺢﻄﺳ ﻡﺎﻤﺗ ﺐﻴﺗﺮﺗ
ﻪﺑ ﻭ ﺏﺁ ﻚﭼﻮﻛ ﺭﺎﻴﺴﺑ ﺕﺍﺮﻄﻗ ﺎﺑ ﺶﻳﺎﻣﺯﺁ ﻪﻣ ﹰﺎﺒﻳﺮﻘﺗ ﺕﺭﻮﺻ
ﻩﺩﺍﺩ ﺶﺷﻮﭘ ﺪﺷ
ﻩﺩﻮﻟﺁ ﻪﺗﻮﺑ ﻱﺯﺎﺳ ﺰﻣ ﺭﺩ ﺎﻫ
ﻪﻋﺭ : ﺏﺎﺨﺘﻧﺍ ﺯﺍ ﺲﭘ
ﻪﻳﺍﺪﺟ ﻥﺎﻴﻣ ﺯﺍ ﻪﻳﺍﺪﺟ ﻦﻳﺮﺗﺍﺰﻳﺭﺎﻤﻴﺑ ﺶﻳﺎﻣﺯﺁ ﺩﺭﻮﻣ ﻱﺎﻫ
،
ﻪﻳﺎﻣ ﺍﺭﺍ ﺵﻭﺭ ﻪﺳ ﺱﺎﺳﺍﺮﺑ ﻥﺁ ﻩﺪﻨﻨﻛ ﻩﺩﻮﻟﺁ ﻳ
ﺪﻨﺑ ﺭﺩ ﻩﺪﺷ ﻪ
۲ ﻬﺗ ﻴ ﺜﮑﺗ ﻭ ﻪ ﻴ ﺩﺮﮔ ﺮ ﻳ ﺪ . ۴۵
ﻪﺠﻨﭘ ﻪﻴﻠﻛ ﻱﺭﺎﻛﺎﺸﻧ ﺯﺍ ﺲﭘ ﺯﻭﺭ ﻪﺑ ﻪﺗﻮﺑ ﺮﻫ ﻱﺎﻫ
ﻲﻜﻴﺘﺳﻼﭘ ﺶﻛ ﻪﺘﺷﺭ ﻚﻳ ﻚﻤﻛ )
rubber band (
ﺯﺍ
ﻪﻠﺻﺎﻓ ۱۰ ﺘﻧﺎﺳ ﻲ ﺮﺘﻣ ﻱ ﺢﻄﺳ ﺯﺍ ﻢﻫ ﺭﻭﺩ ﻪﻋﺭﺰﻣ ﻙﺎﺧ
ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺘﺴﺑ ﻭ ﻊﻤﺟ .
ﻩﺩﻮﻟﺁ ﻱﺍﺮﺑ ﻪﺗﻮﺑ ﻱﺯﺎﺳ
ﺵﻭﺭ ﺮﻫ ﺭﺩ ﺎﻫ
ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑ ﻚﻳ ،ﺐﻴﺗﺮﺗ ۵
ﺭﺬﺑ ﻭ ﻪﺘﺳﻮﭘ ﻁﻮﻠﺨﻣ ﺯﺍ ﻲﻣﺮﮔ
ﻩﺩﻮﺗ ﻚﻳ ،ﻱﺭﻮﺗ ﻪﭼﺭﺎﭘ ﻪﻌﻄﻗ ﻚﻳ ﺭﺩ ﻩﺪﺷ ﻩﺰﻴﻨﻠﻛ ﻭ ﻱﺬﻏﺎﻛ ﻝﺎﻤﺘﺳﺩ ﮒﺮﺑ ﻚﻳ ﺭﺩ ﻩﺪﺷ ﻩﺪﻴﭽﻴﭘ ﻲﻣﻮﻴﻠﺴﻴﻣ ﻪﺠﻨﭘ ﻥﺎﻴﻣ ﺭﺩ ﻩﺩﻮﻟﺁ ﻪﻗﺎﺳ ﺯﺍ ﻪﻌﻄﻗ ﻚﻳ ﻞﺤﻣ ﻱﻻﺎﺑ ﺎﻫ
ﻪﺘﺴﺑ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﺭﺍﺮﻗ ،ﻩﺪﺷ .
ﻪﺗﻮﺑ ﻩﺩﻮﻟﺁ ﻱﺎﻫ ﺎﺑ ﻪﻧﺍﺯﻭﺭ ﻩﺪﺷ
ﻚﻤﻛ ﻪﺑ ﺭﺎﺑ ﻦﻳﺪﻨﭼ ،ﻲﻳﺍﻮﻫ ﻭ ﺏﺁ ﻂﻳﺍﺮﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦﻳﺮﺧﺁ ﺎﺗ ﺖﺑﻮﻃﺭ ﻦﻴﻣﺎﺗ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻱﺭﺍﺩﺮﺑ
ﻪﻣ ﺪﻧﺪﺷ ﻲﺷﺎﭘ .
ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻥﺍﺰﻴﻣ ﺶﺠﻨﺳ :
ﻩﺯﺍﺪﻧﺍ ﻥﺍﺰﻴﻣ ﻱﺮﻴﮔ
ﻩﺩﻮﻟﺁ ﻡﺎﻗﺭﺍ ﻪﻤﻫ ﺭﺩ ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ ﻪﻌﺳﻮﺗ ،ﺵﻭﺭ ﻪﺳ ﺮﻫ ﺭﺩ ﻩﺪﺷ
ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﺳ ﺭﺩ ﻲﻧﺎﻣﺯ ﻞﺻﺍﻮﻓ ﻪﺑ ﻭ
۱۵ ﻭ ۲۵ ﺯﺍ ﺲﭘ ﺯﻭﺭ
ﻩﺩﻮﻟﺁ ﺕﺭﻮﺻ ﻪﻧﺍﺩ ﻥﺪﺷ ﻱﺮﻴﻤﺧ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻱﺎﻬﺘﻧﺍ ﻭ ﻱﺯﺎﺳ
ﺖﻓﺮﮔ . ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻱﺍﺮﺑ ،ﺵﻭﺭ ﺮﻫ ﺭﺩ ،ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺮﻫ ﺭﺩ ﻱﺭﺍﺩﺮﺑ
۳
ﺪﺻﺭﺩ ﻭ ﺪﻳﺩﺮﮔﺮﺑ ﻒﻛ ﻢﻗﺭ ﺮﻫ ﺯﺍ ﻪﺗﻮﺑ ﻲﺒﺴﻧ ﻉﺎﻔﺗﺭﺍ
ﺪﺷ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺮﻳﺯ ﻝﻮﻣﺮﻓ ﻚﻤﻛ ﻪﺑ ﻲﮔﺩﻮﻟﺁ (Sharma et al.,
1990b) : ﻫ ﺭﺩ ﻲﮔﺩﻮﻟﺁ ﻉﺎﻔﺗﺭﺍ ﻪﺠﻨﭘ ﺮ
×۱۰۰
ﻪﺠﻨﭘ ﺮﻫ ﻉﺎﻔﺗﺭﺍ
%Relative =
Lesion Height
ﻱﺭﺎﻣﺁ ﻱﺎﻫﺰﻴﻟﺎﻧﺁ :
ﻩﺩﺍﺩ ﻚﻤﻛ ﻪﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺮﻫ ﺭﺩ ﺎﻫ
ﻡﺮﻧ ﺭﺍﺰﻓﺍ IRRISTAT ﻙﻮﻠﺑ ﺡﺮﻃ ﺐﻟﺎﻗ ﺭﺩ ﻭ
ﻞﻣﺎﻛ ﻱﺎﻫ
ﺪﺷ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻭ ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻲﻓﺩﺎﺼﺗ .
ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ ﺕﺎﺴﻳﺎﻘﻣ ﺮﻳﺎﺳ
ﺭﺍﺰﻓﺍ ﻡﺮﻧ ﺯﺍ ﻩﺩﺎﻔﺘﺳﺍ ﺎﺑ ﺰﻴﻧ SPSS ver.12
ﻭ Excel ﻡﺎﺠﻧﺍ
ﺪﺷ . ﺘﻧ
ﺎ ﺞﻳ ﻭ ﺚﺤﺑ
ﻲﻳﺍﺰﻳﺭﺎﻤﻴﺑ ﺕﺪﺷ ﻲﺑﺎﻳﺯﺭﺍ ۹
ﻞﻣﺎﻋ ﭺﺭﺎﻗ ﺯﺍ ﻪﻳﺍﺪﺟ
ﻊﻤﺟ ﻥﻼﻴﮔ ﻥﺎﺘﺳﺍ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺯﺍ ﻪﻛ ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ ﻱﺭﻭﺁ
ﻪﻳﺍﺪﺟ ﻪﻛ ﺩﺍﺩ ﻥﺎﺸﻧ ﺩﻮﺑ ﻩﺪﺷ ﺍﺭﺍﺩ R87
ﻱ ﻱﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻳﺎﻧﺍﻮﺗ
ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺩﻭﺭﺪﻴﭙﺳ ﻢﻗﺭ ﺞﻧﺮﺑ ﻱﻭﺭ ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ ﺩﺎﺠﻳﺍ ﺭﺩ ﻪﻳﺍﺪﺟ ﻩﺩﻮﺑ ﺎﻫ ﻣ ﺎﺑ ﻭ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ ﻲﮔﺩﻮﻟﺁ ﻲﺒﺴﻧ ﻉﺎﻔﺗﺭﺍ ۸۳
/ ۷
ﺩ ﺪﺻﺭﺩ ﺖﻓﺮﮔ ﺭﺍﺮﻗ ﻝﻭﺍ ﻩﻭﺮﮔ ﺭ )
ﻝﻭﺪﺟ ۱ .(
ﺯﺍ ﻭﺭ ﻦﻳﺍ
ﻬﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻱﺎﻬﺷﻭﺭ ﻱﺍﺮﺑ ﻪﻳﺍﺪﺟ ﻴ
ﻪ ﻪﻳﺎﻣ ﻩﺩﻮﻟﺁ ﻭ ﻩﺪﻨﻨﻛ
ﻩﺩﻮﻟﺁ ﺩﺭﻮﻣ ﻭ ﺏﺎﺨﺘﻧﺍ ﻪﻋﺭﺰﻣ ﻂﻳﺍﺮﺷ ﺭﺩ ﺞﻧﺮﺑ ﻡﺎﻗﺭﺍ ﻱﺯﺎﺳ
ﺖﻓﺮﮔ ﺭﺍﺮﻗ ﻩﺩﺎﻔﺘﺳﺍ .
ﻲﻳﺎﮑﻫﺩ ﺖﺷﺍﺩﺎﭘ ﻥﺍﺭﺎﮑﻤﻫ ﻭ
: ﻪﻨﻴﻬﺑ ﺵﻭﺭ ﻱﺯﺎﺳ ﻩﺩﻮﻟﺁ
ﻑﻼﻏ ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ ﺭﺩ ﻱﺯﺎﺳ ...
۱۰۳
ﻝﻭﺪﺟ ۱
‐ ﺒﺴﻧ ﻉﺎﻔﺗﺭﺍ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻲ
ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ ) (%RLH
ﻪﻳﺍﺪﺟ ﺮﺛﺍ ﺭﺩ ﻑﻼﻏ ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ ﻱﺎﻫ
Rhizoctonia solani ﻭﺭ
ﻱ
ﺩﻭﺭﺪﻴﭙﺳ ﻢﻗﺭ ﺞﻧﺮﺑ
ﻪﻳﺍﺪﺟ ﻩﺭﺎﻤﺷ
ﻱﺯﺎﺳﺍﺪﺟ ﻞﺤﻣ
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ *
R 129 ﺮﺳﺩﻭﺭ
c**
۸۷ / ۱
R 85 ﺭﺎﺠﻴﺒﻜﺸﺧ ﻱﺎﭼﻻﻮﻛ
۸۷ b
/ ۴
R 87 ﺭﺎﺠﻴﺒﻜﺸﺧ
۸۳ a
/ ۷
R 95 ﺭﺎﺠﻴﺒﻜﺸﺧ ﺮﻬﺷﻮﻧ
۹۸ ab
/ ۵
R 64 ﺩﻭﺮﮕﻨﻟ ﻞﺷﻮﻳﺩ
۴۵ bc
/ ۳
R 110 ﺩﻭﺮﮕﻨﻟ
۳۵ bc
/ ۳
R 43 ﻞﻜﻫﺎﻴﺳ
۶۰ ab
/ ۵
R 144 ﻪﻌﻣﻮﺻ
ﺍﺮﺳ ۲۱ c
/ ۲
R 131 ﻲﻟﺰﻧﺍ
۱۵ c
/ ۲
: *
ﺒﺴﻧ ﻉﺎﻔﺗﺭﺍ ﺪﺻ ﺭﺩ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻲ
ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ ) ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ۵ ﺭﺍﺮﻜﺗ .(
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ :**
ﺢﻄﺳ ﺭﺩ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻙﺮﺘﺸﻣ ﻑﺮﺣ ﻱﺍﺭﺍﺩ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ
% ۵ ﺕﻭﺎﻔﺗ
ﻲﻨﻌﻣ ﺪﻧﺭﺍﺪﻧ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ ﻱﺭﺍﺩ )
.(DMRT
ﻩﺩﺍﺩ ﺲﻧﺎﻳﺭﺍﻭ ﻪﻳﺰﺠﺗ ﻝﻭﺪﺟ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﺳ ﺮﻫ ﺭﺩ ﺎﻫ
ﻥﺍﺰﻴﻣ ﻲﺑﺎﻳﺯﺭﺍ ﺯﺍ ﺭﺩ ﻪﻛ ﺩﺍﺩ ﻥﺎﺸﻧ ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ
ﺵﻭﺭ ﻱﺎﻫ
ﺁ ﻩﺩﻮﻟ ﺕﻭﺎﻔﺗ ﺶﻳﺎﻣﺯﺁ ﺩﺭﻮﻣ ﻡﺎﻗﺭﺍ ﺭﺩ ﻭ ﻱﺯﺎﺳ ﻲﻨﻌﻣ ﻱﺎﻫ
ﺩﺭﺍﺩ ﺩﻮﺟﻭ ﻱﺭﺎﻣﺁ ﺮﻈﻧ ﺯﺍ ﻱﺭﺍﺩ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺩﺍﺪﻌﺗ ﺮﻫ ﺯﺍ ﻲﻳﺎﻫ
ﻩﺯﺍﺪﻧﺍ ﺎﻬﻧﺁ ﺭﺩ ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ﻥﺍﺰﻴﻣ ﻪﻛ ﻢﻗﺭ ﻩﺪﺷ ﻱﺮﻴﮔ
ﺩﺭﺍﺪﻧﺎﺘﺳﺍ ﻱﺎﻄﺧ ،ﺭﺎﻴﻌﻣ ﻑﺍﺮﺤﻧﺍ ،ﺎﻬﻧﺁ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ،ﺖﺳﺍ
،
ﻳ ﺮﻫ ﺭﺩ ،ﻢﻗﺭ ﺮﻫ ﺭﺩ ﺕﺍﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﻨﻣﺍﺩ ﻭ ﺕﺍﺮﻴﻴﻐﺗ ﺐﻳﺮﺿ ﻚ
ﺵﻭﺭ ﺯﺍ ﻩﺩﻮﻟﺁ ﻱﺎﻫ ﻲﻨﻌﻳ ،ﻲﺑﺎﻳﺯﺭﺍ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﺳ ﺭﺩ ﻭ ﻱﺯﺎﺳ
۱۵ ﻭ ۲۵ ﻩﺩﻮﻟﺁ ﺯﺍ ﺲﭘ ﺯﻭﺭ ﻱﺮﻴﻤﺧ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻱﺎﻬﺘﻧﺍ ﻭ ﻱﺯﺎﺳ
ﻝﻭﺪﺟ ﺭﺩ ﻪﻧﺍﺩ ﻥﺪﺷ ۲
ﺖﺳﺍ ﻩﺪﻣﺁ .
ﻥﺍﺰﻴﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
ﻩﺩﻮﻟﺁ ﺵﻭﺭ ﻪﺳ ﺭﺩ ﻡﺎﻗﺭﺍ ﻲﮔﺩﻮﻟﺁ ﻝﻭﺍ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺭﺩ ﻱﺯﺎﺳ
ﻦﻜﻧﺍﺩ ﻪﻨﻣﺍﺩ ﺪﻨﭼ ﻥﻮﻣﺯﺁ ﺵﻭﺭ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﺑﺎﻳﺯﺭﺍ )
(5%
ﻢﻫ ﺎﺑ
ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ )
ﻝﻭﺪﺟ ۲ ( ﻭﺩ ﺭﺩ ﻲﻬﺑﺎﺸﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﹰﺎﺒﻳﺮﻘﺗ
ﺵﻭﺭ ) RG ﻩﺪﺷ ﻩﺰﻴﻨﻠﻛ ﺞﻧﺮﺑ ﻪﺘﺳﻮﭘ ﻭ ﺭﺬﺑ (
ﻭ ) MM ﻩﺩﻮﺗ
ﺮﮔﺭﺎﻤﻴﺑ ﻲﻣﻮﻴﻠﺴﻴﻣ (
ﺪﻨﺘﺷﺍﺩ
، ﻩﻭﺮﮔ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﻣﺍ ﻦﻳﺍ ﻱﺪﻨﺑ
ﺵﻭﺭ ﺭﺩ ﻡﺎﻗﺭﺍ ) FI
ﻩﺩﻮﻟﺁ ﻩﺯﺎﺗ ﻪﻗﺎﺳ ﻩﺪﺷ
( ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺎﺑ
ﺮﺘﻤﻛ ﻲﮔﺩﻮﻟﺁ ﻩﻭﺮﮔ
ﻪﻜﻨﻳﺍ ﻦﻤﺿ ،ﺩﺍﺩ ﻥﺎﺸﻧ ﺍﺭ ﻲﺗﻭﺎﻔﺘﻣ ﻱﺎﻫ
ﻐﺗ ﺐﻳﺮﺿ ﻭ ﺭﺎﻴﻌﻣ ﻑﺍﺮﺤﻧﺍ ﻭﺩ ﺯﺍ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺭﺎﻴﺴﺑ ﺰﻴﻧ ﺎﻬﻧﺁ ﺕﺍﺮﻴﻴ
ﺩﻮﺑ ﺮﮕﻳﺩ ﺵﻭﺭ .
ﺵﻭﺭ ﻲﺑﺎﻳﺯﺭﺍ ﺯﺍ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦﻳﺍ ﺭﺩ ﻦﻳﺍﺮﺑﺎﻨﺑ
ﺎﺑ FI ﻲﻤﻧ ،ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻱﺍﺮﺑ ﻲﺤﻴﺤﺻ ﺵﻭﺭ ﺪﻧﺍﻮﺗ
ﺪﺷﺎﺑ ﺶﻳﺎﻣﺯﺁ ﺩﺭﻮﻣ ﻡﺎﻗﺭﺍ ﺶﻨﻛﺍﻭ ﻚﻴﻜﻔﺗ .
ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻥﺍﺰﻴﻣ ﺪﻌﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺭﺩ
ﻳ ﻨﻌ ﻲ ۲۵ ﺯﻭﺭ
ﻩﺩﻮﻟﺁ ﻥﺎﻣﺯ ﺯﺍ ﺲﭘ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﺑ ﻱﺯﺎﺳ
ﻮﻣ ﺩﺪﺠﻣ ﻱﺭﺍﺩﺮﺑ ﺩﺭ
ﻩﺯﺍﺪﻧﺍ ﺖﻓﺮﮔ ﺭﺍﺮﻗ ﻱﺮﻴﮔ .
ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦﻳﺍ ﺭﺩ ﺞﻳﺎﺘﻧ )
ﻝﻭﺪﺟ ۲ (
ﺩﺍﺩ ﻥﺎﺸﻧ ﻩﺩﻮﻟﺁ ﺭﺩ ﻡﺎﻗﺭﺍ ﻲﻣﺎﻤﺗ ﻪﻛ
ﺯﺍ ﻩﺩﺎﻔﺘﺳﺍ ﺎﺑ ﻱﺯﺎﺳ ﻪﻗﺎﺳ
ﻩﺪﺷ ﻩﺩﻮﻟﺁ ﻩﺯﺎﺗ ﻱﺎﻫ )
(FI ،ﺪﻧﺭﺍﺩ ﺭﺍﺮﻗ ﻩﻭﺮﮔ ﻚﻳ ﺭﺩ
ﻻﺎﺑ ﹰﻼﻛ ﺵﻭﺭ ﻦﻳﺍ ﺭﺩ ﺕﺍﺮﻴﻴﻐﺗ ﺐﻳﺮﺿ ﻪﻜﻨﻳﺍ ﻦﻤﺿ ﻭﺩ ﺯﺍ ﺮﺗ
ﺖﺳﺍ ﺮﮕﻳﺩ ﺵﻭﺭ .
ﻟﺎﺣ ﺭﺩ ﻴ ﻪﮑ ﻭﺩ ﺭﺩ ﻪﻛ ﻡﺭﺎﻃ ﻲﻤﻠﻫﺍ ﻢﻗﺭ
ﺵﻭﺭ ﻭ RG ﻪﺑ MM ﻲﮔﺩﻮﻟﺁ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺎﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ ۹۵
/ ۳۰ ﻭ
۵ / ۳۱ ﻳﺮﺿ ،ﺩﺭﺍﺩ ﺭﺍﺮﻗ ﻝﻭﺍ ﻩﻭﺮﮔ ﺭﺩ ﺰﻴﻧ ﻥﺁ ﺕﺍﺮﻴﻴﻐﺗ ﺐ
ﻪﺑ ﺎﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ ۰۳
/ ۱۶ ﻭ ۷۶ / ۱۶ ﺵﻭﺭ ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﺭﺩ FI
) ۵۷ / ۶۳ ( ﺪﻳﺪﺷ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻊﻗﺍﻭ ﺭﺩ ﻦﻳﺍ ﻭ ﺖﺳﺍ ﺮﺘﻤﻛ ﺭﺎﻴﺴﺑ
ﺵﻭﺭ ﺭﺩ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻲﻣ ﻥﺎﺸﻧ ﺍﺭ FI
ﺪﻫﺩ . ﺯﺍ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦﻴﻤﻫ ﺭﺩ
ﻭﺩ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺶﻳﺎﻣﺯﺁ ﺵﻭﺭ
ﻭ RG ﺯﺍ MM ﺪﻜﻳ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﺮﮕﻳ
ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ . ﺵﻭﺭ ﺭﺩ ﻡﺎﻗﺭﺍ ﻪﻤﻫ ﻲﮔﺩﻮﻟﺁ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺎﺑ MM
ﺵﻭﺭ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺭﺩ ﺮﺘﻤﻛ ﺕﺍﺮﻴﻴﻐﺗ ﺐﻳﺮﺿ ﺎﺑ ﻭ RG
ﻩﻭﺮﮔ ﺭﺩ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﺭﺍﺮﻗ ﻲﺗﻭﺎﻔﺘﻣ ﻱﺎﻫ ﺵﻭﺭ ﺭﺩ ﻪﻜﻴﻟﺎﺣ
RG
ﺴﻘﺗ ﻩﻭﺮﮔ ﻭﺩ ﻪﺑ ﻂﻘﻓ ﻴ
ﺪﻧﺪﺷ ﻢ . ﺵﻭﺭ ﻦﻳﺍﺮﺑﺎﻨﺑ ﻦﻤﺿ MM
ﺩﺎﺠﻳﺍ ﻡﺎﻗﺭﺍ ﻪﻤﻫ ﺭﺩ ﻱﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﮔﺩﻮﻟﺁ ﻪﻜﻨﻳﺍ ،ﺖﺳﺍ ﻩﺩﺮﻛ
ﺰﻴﻧ ﻢﻗﺭ ﺮﻫ ﺭﺩ ﻥﺁ ﻲﮔﺩﻮﻟﺁ ﻲﺘﺧﺍﻮﻨﻜﻳ ﺵﻭﺭ ﻭﺩ ﺯﺍ ﺮﺘﻬﺑ
ﺖﺳﺍ ﻩﺩﻮﺑ ﺮﮕﻳﺩ .
ﻭ ﻉﻮﻧ ﺕﻭﺎﻔﺗ ﺵﻭﺭ ﻦﻳﺍ ﺭﺩ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳﺪﺑ
ﺲﻜﻋ ﻥﺍﺰﻴﻣ ﺖﺳﺍ ﻩﺪﺷ ﺭﺎﻜﺷﺁ ﺮﺘﻬﺑ ﻡﺎﻗﺭﺍ ﻞﻤﻌﻟﺍ
. ﺎﻣﺍ
ﺱﺎﺴﺣ ﺪﺷﺭ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦﻳﺮﺗ ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ ﻞﺑﺎﻘﻣ ﺭﺩ ﺞﻧﺮﺑ ﻩﺎﻴﮔ ﻱ
ﻑﻼﻏ ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ ﻪﺷﻮﺧ ﺭﻮﻬﻇ ﺯﺍ ﺲﭘ ،
ﻥﺎﻣﺯ ﻭ ﺎﻫ ﻉﻭﺮﺷ
ﺮﭘ ﺪﻨﻳﺁﺮﻓ ﺖﺳﺍ ﺎﻫ ﻪﻧﺍﺩ ﻥﺪﺷ
. ﻪﻛ ﻲﺘﻗﻭ ﻲﻨﻌﻳ
ﺕﺍﺭﺪﻴﻫﻮﺑﺮﻛ ﻪﻧﺍﺩ ﺖﻤﺳ ﻪﺑ ﻭ ﻻﺎﺑ ﻑﺮﻃ ﻪﺑ
ﻝﺎﺣ ﺭﺩ ﻱﺎﻫ
ﻣ ﺖﻛﺮﺣ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻲ
،ﺪﻨﻛ ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ ﺍﻳ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦ ﺎﺑ ﻑﺩﺎﺼﻣ
ﺪﺷﺎﺑ ﺪﻋﺎﺴﻣ ﻲﻄﻴﺤﻣ ﻂﻳﺍﺮﺷ
، ﻲﻠﻴﺧ ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ ﺪﻳﺪﺷ
ﺪﻫﺍﻮﺧ ﺩﻮﺑ ) Pinson et al., 2005 (
. ﻦﻳﺍﺮﺑﺎﻨﺑ
، ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﺍ ﻡﻮﺳ ﻳ ﺎﻣﺯﺁ ﻦ ﻳ ﺶ ﺩﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺯﺍ ﻪﮐ ﺭﺍ
ﻱ ﺩ ﻱﺎﻬﺘﻧﺍ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺭ
ﺑ ﻪﻧﺍﺩ ﻥﺪﺷ ﻱﺮﻴﻤﺧ ﻪ
ﻣ ﺖﺳﺍ ﻩﺪﻣﺁ ﺖﺳﺩ ﻲ
ﻌﻣ ﺪﻧﺍﻮﺗ ﻴ ﺭﺎ
ﺑﻮﺧ ﻲ ﺍﺮﺑ ﻱ ﺵﻭﺭ ﺕﻭﺎﻀﻗ ﺎﻫ
ﻱ ﻩﺩﻮﻟﺁ ﺯﺎﺳ ﻱ ﭘ ﺭﺩ ﻭ ﻲ ﻥﺁ
ﻭﺭ ﻱ ﺎﺘﻧ ﻳ ﺷﺎﻧ ﺞ ﻲ ﻥﺁ ﺯﺍ ﺪﻨﺑ ﻩﻭﺮﮔ ﺭﺩ ﺎﻫ ﻱ
ﺪﺷﺎﺑ ﻡﺎﻗﺭﺍ .
ﻩﻭﺮﮔ ﺪﻨﺑ ﻱ ﺎﻣﺯﺁ ﺩﺭﻮﻣ ﻡﺎﻗﺭﺍ ﻳ
ﻱﺮﻴﻤﺧ ﻱﺎﻬﺘﻧﺍ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺭﺩ ﺶ
ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻥﺍﺰﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ ﺩﺍﺩ ﻥﺎﺸﻧ ﻪﻧﺍﺩ ﻥﺪﺷ ﺭﺩ ﻲﻣﻮﻴﻠﺴﻴﻣ ﻩﺩﻮﺗ ﺯﺍ ﻩﺩﺎﻔﺘﺳﺍ ﺵﻭﺭ ﻪﺑ ﺭﻮﻛﺬﻣ ﻡﺎﻗﺭﺍ
) (MM ﻩﻭﺮﮔ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻭ ﺖﺳﺍ ﻩﺪﺷ ﺮﻫﺎﻇ ﺎﻬﻧﺁ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻭ ﻱﺪﻨﺑ
ﺖﺳﺍ ﻩﺩﻮﺑ ﺮﮕﻳﺩ ﺵﻭﺭ ﻭﺩ ﺯﺍ ﺕﻭﺎﻔﺘﻣ ﺵﻭﺭ ﻦﻳﺍ ﺭﺩ ﺰﻴﻧ .
ﻪﺑ ﺵﻭﺭ ﺭﺩ ﺭﺰﺧ ﻢﻗﺭ ﻝﺎﺜﻣ ﻥﺍﻮﻨﻋ ﻲﻤﻠﻫﺍ ﻢﻗﺭ ﺯﺍ ﺲﭘ RG
ﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ ﺮﻈﻧ ﺯﺍ ﻡﻭﺩ ﻩﻭﺮﮔ ﺭﺩ ﻡﺭﺎﻃ ﺩﺭﺍﺩ ﺭﺍﺮﻗ ﻱﺭ
ﺵﻭﺭ ﺭﺩ ﻪﻜﻴﻟﺎﺣ ﺭﺩ ﮔﺩﻮﻟﺁ ﺎﺑMM
ﻲ ﺑ ﻴ ﻢﻗﺭ ﻩﺍﺮﻤﻫ ﻪﺑ ﺮﺘﺸ
ﺭﻮﮐﺬﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺭﺍﺮﻗ ﻩﻭﺮﮔ ﮏﻳ ﺭﺩ ﺍ
ﺖﺳ ﺐﻳﺮﺿ ﻪﻜﻨﻳﺍ ﻦﻤﺿ
ﺖﺳﺍ ﻩﺩﻮﺑ ﺮﺘﻤﻛ ﺰﻴﻧ ﻥﺁ ﺕﺍﺮﻴﻴﻐﺗ )
۰۴ / ۲۹ .(
ﺭﺩ ﻝﻭﺪﺟ ۳
۱۰۴
ﻪﻠﺠﻣ ﻲﮑﺷﺰﭙﻫﺎﻴﮔ ﺶﻧﺍﺩ ﻥﺍﺮﻳﺍ
ﻭﺩ ﻩﺭ ۴۰ ﻩﺭﺎﻤﺷ ، ۲ ، ۱۳۸۸
ﻩﻭﺮﮔ ﺖﻴﻌﺿﻭ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺮﻈﻧ ﺯﺍ ﻢﻗﺭ ﺮﻫ ﻱﺪﻨﺑ
ﻩﺩﻮﻟﺁ ﺵﻭﺭ ﻪﺳ ﺭﺩ ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ ﺖﺳﺍ ﻩﺪﺷ ﻩﺩﺍﺩ ﻥﺎﺸﻧ ﻱﺯﺎﺳ
.
ﻲﻣ ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻪﻛ ﺭﻮﻄﻧﺎﻤﻫ ﺍ ﻪﻤﻫ ،ﺩﺩﺮﮔ
ﻪﺳ ﺮﻫ ﺭﺩ ﻡﺎﻗﺭ
ﺭﺩ ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ﻥﺍﺰﻴﻣ ﺮﻈﻧ ﺯﺍ ﻲﺑﺎﻳﺯﺭﺍ ﺯﺍ ﻪﻠﺣﺮﻣ
ﺵﻭﺭ
ﻦﻳﺍ ﻪﻛ ﺪﻨﭼ ﺮﻫ ﺪﻧﺭﺍﺩ ﺭﺍﺮﻗ ﻝﻭﺍ ﻩﻭﺮﮔ ﺭﺩ ﻲﻣﻮﻴﻠﺴﻴﻣ ﻩﺩﻮﺗ ﺵﻭﺭ ﻭﺩ ﺎﺑ ﺩﺭﺍﻮﻣ ﺯﺍ ﻱﺭﺎﻴﺴﺑ ﺭﺩ ﺵﻭﺭ ﻭ RG
ﺕﻭﺎﻔﺗ FI
ﻲﻨﻌﻣ ﻩﺩﺍﺪﻧ ﻥﺎﺸﻧ ﻱﺭﺍﺩ
ﺖﺳﺍ . ﻩﻭﺮﮔ ﺖﻴﻌﺿﻭ ﻡﺎﻗﺭﺍ ﻱﺪﻨﺑ
ﺵﻭﺭ ﺭﺩ ﺭﻮﻛﺬﻣ ﺕﺭﺎﺒﻋ ﻪﺑ ﻭ ﺖﺳﺍ ﻩﺩﻮﺒﻧ ﺮﻴﻐﺘﻣ MM
ﺮﮕﻳﺩ
ﻩﺩﻮﻟﺁ ﺵﻭﺭ ﻱﺯﺎﺳ
ﺩﻮﺒﻧ ﻢﻗﺭ ﺯﺍ ﺮﺛﺎﺘﻣ MM .
ﺭﺩ ﹰﺎﺘﻳﺎﻬﻧ
ﻝﻭﺪﺟ ۴ ﻩﺩﻮﻟﺁ ﺵﻭﺭ ﻪﺳ ﺮﻫ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ ﺭﺎﻣﺁ ﺮﻈﻧ ﺯﺍ ﻱﺯﺎﺳ
ﺞﻧﺮﺑ ﻩﺎﻴﮔ ﻱﺪﺷﺭ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﺳ ﺭﺩ ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻥﺍﺰﻴﻣ ﺖﺳﺍ ﻩﺪﻣﺁ .
ﻩﺩﺍﺩ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
ﺵﻭﺭ ﺮﻫ ﺭﺩ ﻡﺎﻗﺭﺍ ﻪﻴﻠﻛ ﺯﺍ ﺎﻫ
ﻲﻣ ﻥﺎﺸﻧ ﺵﻭﺭ ﺭﺩ ﻲﮔﺩﻮﻟﺁ ﻥﺍﺰﻴﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﻛ ﺪﻫﺩ MM
ﻡﻭﺩ ﻞﺣﺍﺮﻣ ﺭﺩ ﺮﮕﻳﺩ ﺵﻭﺭ ﻭﺩ ﺯﺍ ﺮﺘﺸﻴﺑ ،ﻲﺑﺎﻳﺯﺭﺍ ﻡﻮﺳ ﻭ
ﻡﻭﺩ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺭﺩ ﻥﺁ ﺕﺍﺮﻴﻴﻐﺗ ﺐﻳﺮﺿ ﻪﻜﻨﻳﺍ ﻦﻤﺿ ﺖﺳﺍ ﻩﺩﻮﺑ ﺖﺳﺍ ﺮﮕﻳﺩ ﺵﻭﺭ ﻭﺩ ﺯﺍ ﺮﺘﻤﻛ .
ﺭﺩ ﻩﻭﺮﮔ ﻪﻜﻴﻟﺎﺣ ﺭﺩ ﻥﺁ ﻱﺪﻨﺑ
ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦﻴﻤﻫ )
ﻝﻭﺪﺟ ۲ ( ﻉﻮﻨﺘﻣ ﺖﺳﺍ ﺮﮕﻳﺩ ﺵﻭﺭ ﻭﺩ ﺯﺍ ﺮﺗ
ﻡﺎﻗﺭﺍ ﻪﻴﻠﻛ ﺭﺩ ﻲﮔﺩﻮﻟﺁ ﻲﻨﻌﻳ ﺮﺘﺸﻴﺑ
ﺎﺑ ﻭ ﻩﻭﺮﮔ ﻉﻮﻨﺘﻣ ﻱﺪﻨﺑ
ﺵﻭﺭ ﻭﺩ ﺯﺍ ﺮﺗ ﻟﻭ ،ﺮﮕﻳﺩ
،ﺮﺘﻤﻛ ﺕﺍﺮﻴﻴﻐﺗ ﺐﻳﺮﺿ ﺎﺑ ﻲ
ﻪﺑ ﮕﻳﺩ ﺕﺭﺎﺒﻋ ﻩﺩﺍﺩ ﻲﮔﺪﻨﻛﺍﺮﭘ ﺮ
ﻩﺩﻮﺑ ﺮﺘﻤﻛ ﺎﻫ ﻲﮔﺩﻮﻟﺁ ﻭ
ﺭﺩ
ﺯﺍ ﻢﻗﺭ ﺮﻫ ﻲﺘﺧﺍﻮﻨﻜﻳ
ﻱﺮﺘﺸﻴﺑ
ﺭﺍﺩﺭﻮﺧﺮﺑ ﻩﺩﻮﺑ
ﺖﺳﺍ .
ﻝﻭﺍﺪﺟ ﺭﺩ ﻉﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳﺍ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ
۴ ﻭ ۲ ﻱﺍﺮﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻡﻮﺳ
ﺖﺳﺍ ﻲﻬﺑﺎﺸﻣ ﻪﻴﺟﻮﺗ ﻱﺍﺭﺍﺩ ﹰﺎﺒﻳﺮﻘﺗ ﺰﻴﻧ .
ﺭﺩ ﻉﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳﺍ
ﺭﺍ ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻭ ﻢﻛ ﺖﻣﻭﺎﻘﻣ ﺺﻴﺨﺸﺗ ﺖﻣﻭﺎﻘﻣ ﺎﺑ ﻡﺎﻗ
ﻢﻛ ﻱﺎﻫ
ﺎﻳ ﻞﻣﺎﻛ ﺖﻣﻭﺎﻘﻣ ﻪﻛ ﻲﻳﺭﺎﻤﻴﺑ ﺭﺩ ،ﺖﻣﻭﺎﻘﻣ ﻥﻭﺪﺑ ﻡﺎﻗﺭﺍ ﻭ ﻲﺳﺎﺳﺍ ﻭ ﺖﻴﻤﻫﺍ ﺎﺑ ﺭﺎﻴﺴﺑ ﺩﺭﺍﺪﻧ ﺩﻮﺟﻭ ﻥﺁ ﺭﺩ ﺐﻟﺎﻏ ﻥﮊ ﺖﺳﺍ . ﻦﻳﺍ ﻞﺑﺎﻘﻣ ﺭﺩ ﻲﺒﺴﻧ ﺖﻣﻭﺎﻘﻣ ﻂﻘﻓ ﻥﻮﻨﻛﺎﺗ ﻥﻮﭼ
ﺖﺳﺍ ﻩﺪﺷ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ (Hashioka, 1991;
Bonman et al., 1992; Xie et al., 1992; Pinson et al., 2005) .
ﺵﻭﺭ ﻥﻮﻨﻛﺎﺗ ﻭ ﺎﻫﺎﺸﻧ ﻱﺯﺎﺳ ﻩﺩﻮﻟﺁ ﻱﺍﺮﺑ ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ ﻱﺎﻫ
ﻪﺗﻮﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺭﺎﻛ ﻪﺑ ﻪﻋﺭﺰﻣ ﻭ ﻪﻧﺎﺨﻠﮔ ﻂﻳﺍﺮﺷ ﺭﺩ ﺞﻧﺮﺑ ﻱﺎﻫ
ﻩﺪﺷ ﺖﺳﺍ . ﻪﺑ ﺰﻴﻧ ﻩﺪﺷ ﻩﺰﻴﻨﻠﻛ ﺭﺬﺑ ﻭ ﻪﺘﺳﻮﭘ ﻁﻮﻠﺨﻣ
ﻩﺯﺍﺪﻧﺍ ﺭﺩ ﻥﺪﻴﺷﺎﭘ ﺕﺭﻮﺻ ﺢﻄﺳ ﺪﺣﺍﻭ ﺭﺩ ﻦﻴﻌﻣ ﻱﺎﻫ
ﺕﺮﻛ ﻒﻳﺩﺭ ﻦﻴﺑ ﺎﻳ ﻭ ﻲﺸﻳﺎﻣﺯﺁ ﻱﺎﻫ ﺖﺸﮐ ﻱﺎﻫ
Marchetti, 1983; Marchetti & Bollich, 1991) (
ﻭ ،
ﻩﺯﺍﺪﻧﺍ ﻪﺑ ﺎﻳ ﻪﺑ ﻡﺮﮔ ﺞﻨﭘ ﺎﺗ ﻭﺩ ﻱﺎﻫ
ﻩﺩﺎﻔﺘﺳﺍ ﻪﺗﻮﺑ ﺮﻫ ﻱﺍﺯﺍ
ﺖﺳﺍ ﻩﺪﺷ .
ﻪﻳﺎﻣ ﺭﺍﺪﻘﻣ ﺵﻭﺭ ﻭﺩ ﺮﻫ ﺭﺩ ﺎﻣﺍ ﻩﺩﻮﻟﺁ
ﻩﺪﻨﻨﻛ
ﻲﻤﻧ ﻪﺗﻮﺑ ﺮﻫ ﻱﺍﺮﺑ ﺪﺷﺎﺑ ﻥﺎﺴﻜﻳ ﺪﻧﺍﻮﺗ
. ﻥﺪﻴﺷﺎﭘ ﺵﻭﺭ ﺭﺩ
ﻪﻳﺎﻣ ﻪﺗﻮﺑ ،ﻩﺪﻨﻨﻛ ﻩﺩﻮﻟﺁ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﺽﺮﻌﻣ ﺭﺩ ﻲﻓﺩﺎﺼﺗ ﺭﻮﻃ
ﺩﻮﻟﺁ ﻲﻣ ﺭﺍﺮﻗ ﻲﮔ ﻭ ﺪﻧﺮﻴﮔ
ﺏﺁ ﻥﺪﻣﺁ ﻻﺎﺑ ﻢﻫ ﻱﺪﻌﺑ ﺵﻭﺭ ﺭﺩ
ﻲﻣ ﻪﺘﺳﻮﭘ ﻥﺪﺷ ﺎﻫﺭ ﺐﺒﺳ ﺪﻧﺍﻮﺗ ﻞﺧﺍﺩ ﺯﺍ ﻩﺪﺷ ﻩﺰﻴﻨﻠﻛ ﻱﺎﻫ
ﻪﺠﻨﭘ ﺩﻮﺷ ﻪﻋﺭﺰﻣ ﺏﺁ ﺢﻄﺳ ﺭﺩ ﺎﻫ .
ﻝﻭﺪﺟ ۲
‐ ﺵﻭﺭ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ ﺭﺎﻣﺁ ﻩﺩﻮﻟﺁ ﻱﺎﻫ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺭﺩ ﺞﻧﺮﺑ ﻑﻼﻏ ﻲﮕﺘﺧﻮﺳ ﻱﺭﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ ﻱﺯﺎﺳ ﻪﺳ ﻲﻃ ﻢﻗﺭ ﺮﻫ ﻞﺧﺍﺩ ﻱﺎﻫ
ﻲﺑﺎﻳﺯﺭﺍ ﻪﻠﺣﺮﻣ
ﻪﻋﺭﺰﻣ ﻂﻳﺍﺮﺷ ﺭﺩ
ﺵﻭﺭ ﻩﺩﻮﻟﺁ ﻱﺎﻫ ﻱﺯﺎﺳ
ﻭ ﻲﺑﺎﻳﺯﺭﺍ ﻥﺎﻣﺯ ﻡﺎﻗﺭﺍ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺩﺍﺪﻌﺗ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ) (RLH%
*
ﻑﺍﺮﺤﻧﺍ
ﺭﺎﻴﻌﻣ ﻱﺎﻄﺧ
ﺩﺭﺍﺪﻧﺎﺘﺳﺍ ﺐﻳﺮﺿ
ﺕﺍﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﻨﻣﺍﺩ
ﺕﺍﺮﻴﻴﻐﺗ
ﺭﺰﺧ ۱۰۲
۲۳ ab
/ ۲۱ ۴۵
/ ۵ ۵۴ / ۰ ۶۷ / ۲۵ ۸ / ۳۲
**S1 ﻮﺑﺮﺒﻨﻋ
۱۱۵
۵۲ b
/ ۱۸ ۰۸
/ ۴ ۳۸ / ۰ ۰۳ / ۲۲ ۳ / ۲۵
***RG ﺭﺎﻬﺑ
۱۵۶
۱۱ a
/ ۲۳ ۲۱
/ ۵ ۴۲ / ۰ ۵۴ / ۲۲ ۷ / ۳۳
ﻲﺘﺷﺪﻟﺍﺮﺼﻗ
۱۱۰ ۵۵ab
/ ۲۰ ۶۳
/ ۳ ۳۵ / ۰ ۶۶ / ۱۷ ۷ / ۲۳
ﻡﺭﺎﻃ ﻲﻤﻠﻫﺍ
۱۴۶ ۴ab
/ ۲۱ ۸
/ ۴ ۴ / ۰ ۴۳ / ۲۲ ۹ / ۳۸
ﺭﺰﺧ
۱۱۳
۳۳ a
/ ۲۲ ۹
/ ۴ ۴۶ / ۰ ۹۴ / ۲۱ ۷ / ۳۵
ﻮﺑﺮﺒﻨﻋ S1 ۱۰۵
۳۲ b
/ ۱۷ ۹۴
/ ۵ ۵۸ / ۰ ۳ / ۳۴ ۸ / ۳۶
ﺭﺎﻬﺑ MM ۱۵۴
۰۶ a
/ ۲۳ ۰
/ ۵ ۴ / ۰ ۶۸ / ۲۱ ۸ / ۳۲
ﻲﺘﺷﺪﻟﺍﺮﺼﻗ
۱۱۲ ۲۳ab
/ ۱۹ ۹۵
/ ۴ ۴۷ / ۰ ۷۴ / ۲۵ ۸ / ۳۲
ﻡﺭﺎﻃ ﻲﻤﻠﻫﺍ
۱۲۸ ۶۶ab
/ ۲۰ ۰۷
/ ۴ ۳۶ / ۰ ۷ / ۱۹ ۵ / ۲۶
ﺭﺰﺧ
۷۷
۳۲ a
/ ۱۷ ۱۳
/ ۹ ۰۴ / ۱ ۷۱ / ۵۲ ۸ / ۳۲
S1 ﻮﺑﺮﺒﻨﻋ
۸۹
۱۸ bc
/ ۱۴ ۳۵
/ ۸ ۸۹ / ۰ ۸۹ / ۵۸ ۴ / ۳۱
ﺭﺎﻬﺑ FI ۱۲۵
۲۵ bc
/ ۱۳ ۱۴
/ ۱۰ ۹۱ / ۰ ۵۳ / ۷۶ ۹ / ۳۴
ﻲﺘﺷﺪﻟﺍﺮﺼﻗ ۷۲ ۲ c
/ ۱۱ ۰۴
/ ۱۰ ۱۸ / ۱ ۶۴ / ۸۹ ۳ / ۲۸
ﻡﺭﺎﻃ ﻲﻤﻠﻫﺍ ۱۰۷ ۷ab
/ ۱۴ ۸۸
/ ۷ ۷۶ / ۰ ۶۱ / ۵۳ ۳ / ۳۱
