تأثیر اعتمادبه‌نفس ‌بیش‌ازحد و خوش‌بینی بر تصمیم به شروع فعالیت‌های نوآورانه؛ نقش میانجی ادراک از خطر

ثأت ی ر هبدامتعا سفن

ب ی ش دحزا و شوخ ب ی ن ی رب مصت ی م هب عورش لاعف ی ت اه ی

هناروآون

؛ شقن م ی جنا ی کاردا زا

رطخ

داوجدمحم یجیئان

1

، بنیز یرایدنفسا

2

1 . رایداتسا هورگ ینیرفآراک دکشناد

ة دم تیری رادباسح و

،ی هش هاگشناد دی

تشهب ی

2 . سانشراک دشرا

ینیرفآراک ةدکشناد

تیریدم و

،یرادباسح هاگشناد

دیهش یتشهب

رات خی رد تفای : 27 / 05 / 1394

رات خی ذپ شری : 29 / 07 / 1394

کچ ی هد

رد بدا ی تا رفآراک ین ی هب تابصعت تخانش ی هجوت و ی هژ ا ی هدش

،تسا اما ب ی رتش ا ی ن شهوژپ اه شقن کاردا زا رطخ

ار رظنرد هتفرگن دنا . فده ا ی ن شهوژپ

، سررب ی ثأت ی ر هبدامتعا ن سف بی ش دحزا و شوخ ب ین ی رب مصت ی م هب عورش

لاعف ی ت اه ی هناروآون و رشت ی ح شقن م ی جنا ی کاردا زا رطخ تسا . ای ن شهوژپ ساسارب فده زا عون قحت ی تاق

دربراک ی و زا رظن وحن ة روآدرگ ی هداد اه زا عون قحت ی تاق صوت ی ف ی - گتسبمه ی تسا . ةعماج رامآ ی قحت ی

،ق

رفآراک ی نان زکارم دشر رقتسم رد هاگشناد اه دنتسه . اب تسرهف هب هعجارم تکرش

اه ی رد لاعف زکارم دشر

هاگشناد اه

، 405 رفآراک ی ن اسانش یی هک دندش ساسارب لومرف نارکوک ارب ی مجح عماج ة

،دودحم 200 هنومن

باختنا دش ا . ی ن هنومن اه هنومن شور ساسارب گ

ی ر ی هقبط ا ی هست شور زا هدافتسا اب و ی

م ارب تبسن هب ی

ره

ناد .دندش باختنا هاگش ارب

ی روآدرگ ی هداد اه زا همانشسرپ هدافتسا دش و اور یی ساسارب ت أی ی د لماع ی أت یی د ی و

اپ یا یی اب هدافتسا زا ارض ی ب افلآ ی خابنورک نومزآ دش . اتن ی ج قحت ی ق ناشن داد هبدامتعا سفن بی ش دحزا و

شوخ ب ین ی رب مصت ی م هب عورش لاعف ی ت اه ی هناروآون ثأت ی ر قتسم ی م و م تبث دراد . نچمه ی

،ن ا ی ن ود بصعت تخانش ی اب

شهاک کاردا زا رطخ

، هب تروص غ ی قتسمر ی م هب لاعف ی ت اه ی هناروآون کمک م ی دننک .

ژاو ه اه ی لک ی د ی : کاردا زا رطخ

، هبدامتعا سفن بی ش

،دحزا تابصعت تخانش ی

، شوخ ب ین ی ، لاعف ی ت اه ی هناروآون .

ون ی ةدنس لوئسم : نفلت

: 29902361 021–

Email: M_naeiji@sbu.ac.ir

همدقم ی ک ی زا سم ی اهر ی شهوژپ ی م ارب مه ی اسانش یی لماوع رثؤم امت رب ی ل رفآراک هب ین

ی خشت و ی ص

رفآراک ی نان غ زا ی رفآراکر ی نان

، سررب ی و ی گژ ی اه ی ناور ی و تخانش ی ا ساسارب .تسا ی

ن

ور ی

،درک وحن ة ارف و رکفت ی

اهدن ی تخانش ی کاردا و ی ناسنا اه ی ناسک ن ی تس و نامز ی هک دارفا رد

ضرعم تاعلاطا هباشم

ی رارق م ی گ ی دنر

، نا تاراظت

، زرا ی با ی اه تنرد و ی هج مصت ی م گ ی ر ی اه ی

توافتم ی دنراد . معت ی م ا ی ن ور ی درک هب زوح ة رفآراک ین ی دب ی ن ارف هک تسانعم ی

اهدن ی ردا ا ک ی و

تخانش ی رفآراک ی نان رد

1فشک هرهب و رادرب

2ی زا تصرف اه توافتم و تسا هب ناونع لماع ی

رثؤم ارگ رد ی ش رفآراک ی هنان م لمع ی دنک

(Baron, 1998; Wadeson, 2006)

.

رد مز ی ةن لماوع تخانش ی رثؤم رفآراک رب ین

ی

، رد لاس اه ی خا ی ر - غتم ود بلاق رد ی

ر

هبدامتعا سفن ب ی ش

3دحزا شوخ و ب ین

4ی - هجوت و ی هژ ا ی هب تابصعت تخانش

5ی هدش تسا . ارب ی ن

،ساسا حطس شوخ ب ین ی و هبدامتعا سفن رفآراک ی نان تبسن هب د ی نارگ رتلااب تسا و نآ اه

لامتحا قفوم ی ت ور اب ار دوخ ی

درک ی

ًلاماک زرا تبثم ی

با ی م ی دننک . رد شهوژپ پوک

ر و

( ناراکمه 1988

)

، 81 دصرد رفآراک ی نان

، لامتحا قفوم ی ت دوخ ار تسد مک 70 دصرد

هتسناد دنا و 33 دصرد

، قفوم ی ت دوخ ار عطق ی زرا ی با ی هدرک دنا اب . دوجو ا ی ن ، اهرامآ ی عقاو ی

ناشن م ی دهد طقف 25 د دصر بسک اهراکو ی دج ی د ب ی ش زا جنپ لاس ماود هدروآ دنا

Cooper)

(et al., 1988

. ای ن تخانش تابصعت ی

رفآراک رد ین

ی

، ی ک تن ی ةج تبثم دنراد و کرحم

رفآراک ی نان ارب ی پ ی دربش فادها ا دن

، اما رد لباقم نکمم بجوم تسا دان

ی هد نتفرگ لامتحا

و تسکش ان

گدامآ ی ارب ی پ ی اهدماش ی دعاسمان دنوش .

اب دوجو کأت ی د نابم ی رظن ی رفآراک ین ی تخانش تابصعت شقن رب ی

، اتن دوجوم تاعلاطم ی

ج

ضقانتم ی ار ب ی نا م ی نک دن

؛ ارب ی ،لاثم اس ی نوم ( ناراکمه و 1999

لرتنک مهوت ) دادعا نوناق هب رواب و6

7کچوک مصت رب ار ی

م هار هب زادنا ی بسک راکو رثؤم هتسناد هطبار اما ،دنا ا

ی م ی نا عا هبدامت سفن

1. Exploration

2. Exploitation 3. Overconfidence 4. Optimism 5. Cognitive biases 6. Illusion of control

7. Belief in the law of small numbers

ب ی ش دحزا شوخ و ب ین ی مصت اب ی م هار هب زادنا ی بسک راکو ن ی هتفا دنا . رد شهوژپ ی د ی

،رگ و زره

( ناراکمه 2014

) ثأت ی ر شوخ ب ین ی ب ی ش دحزا روآون رب ی ار أت یی د هدرک اما ،دنا فلاخرب ،راظتنا

هطبار ا ی فنم ی م ی نا هبدامتعا سفن تواضق

1ی روآون و ی ی هتفا دنا . رد ،لباقم ر بای نوسن و رام ی

2ون ( 2013 )

ثأت ی ر هبدامتعا سفن ب ی ش دحزا مصت رب ی م هار هب زادنا ی بسک ار راکو أت یی د رک هد دنا . رد سفت ی ر ا ی ن

ضقانت اه

، ( ناراکمه و زره 2014

لماوع شقن ) شور

تخانش ی تفاب و شجنس رازبا دننام

سرربدروم ی

سب ار ی را رثؤم هتسناد نا د . بی رتش تاعلاطم دوجوم رد ا ی ن مز ی هن زا اهرازبا ی دروآرب هابتشا

3

ارب ی شجنس هبدامتعا سفن ب ی ش دحزا هدرک هدافتسا هک دنا

قباطم اب د ی هاگد ( دروفلاپ 1996 ،) هب تلع

انشآان یی وگخساپ قلطم ی

نا عوضوم اب شسرپ

و اور یی اپ یی ن موب سانش ی

، ا ی ن تسا نکمم اهرازبا

اتن ی ج هارمگ هدننک ا ی هتشاد دشاب لئسم. ة د ی رگ رد سررب ی ا شور ی ن زا هدافتسا ،تاعلاطم شور

اه ی

گتسبمه ی سرگر و ی نو ارب هداس ی نومزآ ضرف ی ه اه تس هک ناکما ندومزآ طباور م ی نا غتم ی اهر رد ار

بلاق ی ک لدم ی هچراپک من مهارف ی دنک .

رد اتسار ی ا عفر ی ن هلئسم

، قحت ی ق رضاح ثأت ی ر هبدامتعا سفن ب ی ش دحزا و شوخ ب ین ی ار رب

مصت ی م هب عورش لاعف ی ت اه ی هناروآون اب

شقن م ی جنا ی کاردا زا رطخ سررب ی م ی دنک . رد ا ی ن

قحت ی

،ق هس روآون ی رد اقم ی هس اب شهوژپ اه ی پ ی ش ی ن دوجو دراد .

،تسخن ارب

ی شجنس

تابصعت تخانش

ی زا نومزآ اه ی شرگن جنس ی ربتعم هب اج ی دروآرب هابتشا هدافتسا م ی دنک .

،مود

زا لدم تلاداعم راتخاس

4ی ب ار ی م هدافتسا لدم طباور ندومزآ ی

دنک هک عسوت ه ا ی رامآ ی

تاعلاطم هب تبسن پی

ش ی ن م بوسحم ی

دوش .

،موس ا ی ن قحت ی ق هب تابصعت تخانش

ی ا ی م ی دزادرپ

هک رد شهوژپ اه ی رفآراک ین ی ا رد ی نار رتمک هب نآ هجوت دش ه تسا . نامه هنوگ هک لااکسا

( 2008 ) ب ی نا م ی

،دنک تخانش تابصعت ی

و هب و ی هژ ،رطخ زا کاردا هب

تدش حم هب ی ط عامتجا ی

،

اصتقا د ی و گنهرف ی دروم سررب ی ا زا .تسا طوبرم ی

ن

،ور علاطم ة رفآراک ی نان ا ی نار ی

، م ی ناز

معت ی م ذپ ی ر ی اتن ی ج پ تاعلاطم ی

ش ی ن ب ه اضف ی بسک راکو ا ی نار ار صخشم م ی دنک .

فده شهوژپ رضاح ئارا ة وگلا یی ارب ی بت یی ن ثأت ی ر شوخ ب ین ی و امتعا هبد سفن رب مصت ی م هب

1. Judgmental of overconfidence 2. Robinson & Marino

3. Miscalibration

4. Structural equation modeling

لاعف عورش ی ت اه ی هناروآون رط زا

ی ق غتم ی ر م ی جنا ی کاردا زا رطخ تسا . رد ا ی ن مز ی هن

، ادتبا

وگلا ی شهوژپ اب هدافتسا زا شهوژپ اه ی طبترم رابرد ة شقن تابصعت تخانش

ی رد رفآراک ین ی

ودت ی ن هدش و سپس رد حطس عماج ة رامآ ی نومزآ م ی وش د .

رورم ی نابم رب ی رظن ی و پ ی ش ی ةن قحت ی ق

فلا ) هبدامتعا سفن

ب ی ش دحزا و شوخ ب ی ن ی رد لاعف ی ت اه ی رفآراک ی هنان

سب ی را ی زا شقن نارگشهوژپ لماوع

درف ی رفآراک رد ار ین

ی مهم رت حم لماوع زا ی

ط ی هتسناد دنا

(Forbes, 2005; Rauch & Frese, 2007)

و هب لابند اسانش یی و ی گژ ی اه ی درف ی ا ی هک دنتسه

شقن ی ساسا ی د قفوم ر ی ت لاعف ی ت اه ی رفآراک ی هنان ا ساسارب .دراد ی

ن ور ی

،درک راتفر رفآراک ی هنان

خرب دوجو لوصحم ی

و ی گژ ی اه امت هجو هک تسا دارفا رد ی

ز رفآراک ی نان غ و ی رفآراکر ی نان

م بوسحم ی

دوش

(Das & Teng, 1997)

. ی ک ی زا و ی گژ ی اه ی درف ی دروم کأت ی د بدا رد ی تا

رفآراک ین ی

، تابصعت تخانش

ی رد بلاق غتم ی اهر یی دننام شوخ ب ین ی هبدامتعا و سفن

بی ش دحزا

.تسا قبط د ی هاگد خرب ی ،نارگشهوژپ رفآراک

ی نان تبسن هب د ی نارگ

، بی رتش رد ضرعم تابصعت

تخانش ی دنتسه و ا ی ن

،تابصعت هب

تدش رب مصت ی م گ ی ر ی رفآراک ی هنان رثا م ی دراذگ

Baron,)

(2004

تاعلاطم. ددعتم

ی رد مز ین ة ثأت ی ر تخانش تابصعت ی

عورش رب لاعف

ی ت اه ی ماجنا هناروآون

تفرگ ه تسا هک ثأت ی ر تخانش تابصعت ی

عورش رب ار لاعف

ی ت اه ی رفآراک ین ی أت یی د م ی دننک

Herz)

(et al., 2014; Trevelyan, 2008

.

تابصعت تخانش

ی ببس م ی دوش رفآراک ی نان هب تاعلاطا أت

یی د دننک ة تاضورفم و

زرط رکفت

لوا ی ه ناش وت هج ب ی رتش ی هتشاد دنشاب و تاعلاطا فنم

ی و وسمهان ار دان ی هد گب ی دنر

Mitchell et)

(al., 2002

هتبلا . تابصعت تخانش

ی دپ ی د ه ا ی

ًلاماک فنم ی ارب ی رفآراک ین ی ن ی تس و هب رفآراک ی نان

کمک م ی دنک اب مجح سو ی ع تاعلاطا پ

ی ورش هجاوم دنوش

(Malmendier & Tate, 2005)

.

هب و ی هژ ا ی هکن شخب ی زا ا ی ن

،تاعلاطا اهروخزاب

ی فنم ی رد ی تفا ی زا حم ی ط تسا و نکمم تسا

ةدنرادزاب لاعف

ی ت اه ی رفآراک ی هنان دشاب

(Cain et al., 2015)

. اب دوجو ا ی ن

، اش ی د تابصعت

تخانش ی ببس مصت ی تام هابتشا ی دوش هک شان ی زا دوبن لحت ی ل قد ی ق عقوم ی ت تسا .

رد م ی نا عاونا تابصعت تخانش

ی

، هجوت و ی هژ ا ی هب ود غتم ی ر هبدامتعا سفن ب ی ش دحزا و

شوخ ب ین ی هدش تسا . هبدامتعا سفن ب ی ش دحزا هب نعم ا ی دان ی هد نتفرگ دودحم ی ت اه ی درف ی

تسا هک هب تشادرب تسردان

زا اناوت یی اه ی صخش

1ی (

(Moore & Healy, 2008

و زورب

مصت ی م گ ی ر ی اه ی ب ی ک ی ف ی ت رجنم م ی دوش . هبدامتعا سفن ب ی ش دحزا نکمم تسا هب لاکشا

فلتخم زورب دنک . خرب ی زا رفآراک ی

،نان رد مز ی ةن دوس لصاح زا امرس ی ه راذگ ی راچد اطخ

م ی دنوش و نآ ار ب ی ش دحزا مخت ی ن م ی دننز

(Hayward et al., 2006)

، ضعب ی زا نآ اه ناکما

قفوم ی ت ار ب ی ش دحزا زرا ی با ی م ی ( دننک

(Lowe & Ziedonis, 2006

و اس ی ر فآراک ر ی نان دوخ ار

اراد ی تراهم اه ی هبرصحنم درف

ی م ی دنناد هک د ی نارگ دقاف نآ دنتسه

(Koellinger, 2008)

.

دامتعا هب قفوم ی ت ی ا اناوت یی اه ی درف ی

، ساسحا ن ی زا هب رد ی تفا تاعلاطا بی

رتش ار شهاک

م ی دهد و بجوم م ی دوش رفآراک ی

،ن پ ی اهدما ی فنم ی مصت ی تام اخم رط ه مآ ی ز ار رتمک زا م ی ز نا

عقاو ی پ ی ش ب ین ی دنک

(Simon et al., 1999; Russo & Schoemaker, 1992)

.

شوخ بی ن ی

، د ی رگ بصعت تخانش ی دروم کأت ی د رد رفآراک ین ی و تسا کرحم و راکتشپ

دهعت رفآراک ی نان ارب ی هار زادنا ی بسک راکو دج ی د م بوسحم ی

دوش

Seligman &)

(Schulaman,1986

شوخ. ب ین ی ا ی ن رواب ار حرطم م ی دنک همه هک چ ی ز هب بوخ ی پ ی ش م ی دور و هب

هس لکش زورب م ی دنک زرادوخ:

ی با ی ب ی ش دحزا ،تبثم شوخ ب ین ی ب ی ش دحزا همانرب درومرد و اه

اهدادخر ی آ ت ی و شوخ ب ین ی ب ی ش دحزا هب لد ی ل مهوت لرتنک مه ة ارش ی ط

Taylor &)

(Brown,1988; Simon & Shrader, 2012

ی . ک ی زا هناشن اه ی شوخ ب ین ی

، رظنراهظا

ًامئاد تبثم

رابرد ة اتن ی ج لاعف ی ت تساه و رفآراک ی نان هب لابند وشت بلج ی

ق د ی نارگ زا هلمج امرس ی ه ،ناراد

رتشم و نانکراک ی

نا نتسه د ات زا شوخ ب ین ی امح دوخ ی

ت دننک . ای ن عون مشچ زادنا درومرد تبثم

آ ی

،هدن هب رفآراک ی نان ناکما م ی دهد ات مدع عطق ی ت ار ب ی مها ی ت هولج دنهد و تنرد ی هج

، کاردا

زا رطخ کشت درومرد ی

ل امرس ی ه راذگ ی دج ی د شهاک م ی ی دبا

(Simon & Houghton, 2003)

.

ب ) کاردا زا رطخ

، هطساو ا ی م ی نا تابصعت تخانش

ی و رفآراک ی ن ی

اب دوجو أت یی د ثأت ی ر تخانش لماوع ی

لاعف عورش رب ی

ت اه ی رفآراک ی هنان هناروآون و

، هب شقن م ی جنا ی

ا کارد زا رطخ

، رتمک هراشا دش ه تسا . عنام لصا ی رد عورش لاعف ی ت اه ی دج ی

،د مدع مطا ی نان هب

1. Personal abilities

پی اهدما ی لامتحا ی و نارگن ی زا تسکش و ز ی نا تسا

(Hayward et al., 2010; Leleur et al., 2015)

.

مدع مطا ی نان ب ی رتش دپ ی هد ا ی تخانش ی و نهذ ی تسا و پ ی ش زا عقاو ی ت اه ی ع ین ی

، رب زرا ی با ی ه ا ی نهذ ی

کتم ی تسا

؛ اربانب ی ن

، ره لماع تخانش ی هک اناوت یی شهاک مدع مطا ی نان و کاردا زا تارطخ

لامتحا ی ار هتشاد

،دشاب هب مصت ی م گ ی ر ی ارب ی عورش لاعف ی ت دج ی د کمک م ی دنک .

س ی کت ی ن و و ی تراگن ( 1995 ) اب ئارا ة لدم ی ارب ی عت یی ن لماوع رثؤم اهراتفر رب ی

هرطاخم مآ ی

،ز

م شقن هب ی

نا ج ی ر زا کاردا ی

کس ا ساسارب .دندرک هراشا ی

ن دارفا ،لدم نامز

ی ارب ی راتفر

هرطاخم مآ ی ز داصتقا ی مصت ی م م ی گ ی دنر زرا هک ی با ی تخانش ی تبثم ی دنشاب هتشاد رطخ لامتحا زا

؛

اربانب ی ن

، لماع ره ی هرطاخم هب هک ذپ

ی ر ی رجنم م ی

،دوش اب ادتبا ی د رطخ زا کرد رب ثأت

ی ر .دراذگب

ای ن تن ی هج ب ه بصعت تا تخانش ی هب ناونع ی ک ی لماوع زا رثؤم

امت رب ی ل رفآراک هب ین

ی لباق معت ی م

.تسا قبط لدم اس ی نوم ( ناراکمه و 1999

،) بصعت تا تخانش ی اب راذگرثا ی رب ،رطخ زا کاردا رب

مصت ی م هب عورش امرس ی ه راذگ ی هرطاخم مآ ی ز ثأت ی ر م ی دراذگ . هتبلا ا رد ی ن هعلاطم فلاخرب مهوت

ب و لرتنک ،کچوک دادعا نوناق هب روا

هبدامتعا سفن بی ش دحزا

، ه ی چ ثأت ی ر قتسم ی م و غ ی قتسمر ی م ی

رب امرس ی ه راذگ ی هرطاخم مآ ی ز هتشادن تسا . لع ی مغر اتن ی ج ا ی ن قحت ی ق

، شهوژپ اه ی د ی رگ شقن زا

بصعت تا تخانش ی رفآراک رد ین

ی امح ی ت م ی دنک . هبدامتعا سفن ب ی ش دحزا شوخ و ب ین ی اب مخت ی ن

بی ش زا دح قفوم لامتحا ی

ت و نداد ب نزو ی رتش هب تاعلاطا دودحم

ی هک رب اتن ی ج تبثم زکرمتم

تسا ار درف کاردا ، ةرابرد

رطخ امرس ی ه راذگ ی دج ی د م شهاک ی

دهد

(Forbes, 2005)

.

رفآراک ی نان ی هک هبدامتعا سفن رتلااب و شوخ ب ین ی ب ی رتش ی دنراد

، کاردا زا رطخ رتمک ی هبرجت ار

م ی دننک

(Simon et al., 1999)

و زرا ی با ی تبثم رت ی زا تصرف اه ی حم ی ط ی دنراد

(Baron, 2004)

.

ج ) پ ی ش ی ةن قحت ی ق

ن شق تابصعت تخانش

ی د ر عورش لاعف ی ت اه ی هناروآون اب روحم ی ت رطخ

، عوضوم ی رقت ی

ًاب دج ی د

تسا و پ ی ش ی ةن شهوژپ ی مک ی رد ا ی ن مز ی هن دوجو دراد . اب ا ی ن لاح

، خرب ی زا طبترم رت ی ن شهوژپ

ه ا ی تروص هتفرگ رد لودج 1 م ی آ ی د . شهوژپ اه ی لخاد ی رد مز ین ة رثا شوخ ب ین ی و

هبدامتعا سفن بی ش دحزا رب عورش لاعف ی ت اه ی رفآراک ین هنا تروص هتفرگن تسا . رد ا ی ن

،شخب

هب رورم اتن ی ج خرب ی زا تاعلاطم طبترم

برجت ی رد جراخ زا روشک هتخادرپ م ی دوش

.

لودج 1 . پی ش ی ةن قحت ی ق

ققحم )لاس(

قحت ناونع ی ق اتن

ی ج قحت ی ق

Fraser &

Greene(2006) هبرجت رثا

رب شوخ ب ین ی

رفآراک ی نان و مدع عطق ی ت شوخ

ب ین ی رفآراک ی نان اب بسک هبرجت شهاک

م ی ی دبا . نچمه ی ن

، دهاوش ی نبم ی رب طبار ة م تبثم ی نا

زادنا ة بسک اهراکو ی اپون شوخ و ب ین ی دراد دوجو .

Koellinger et al.(2007)

« م نم ی م نم ،مناوت ی

مناوت

»

هبدامتعا سفن ب ی ش دحزا و

رفآراک راتفر ین

ی هبدامتعا

سفن ب ی ش دحزا ببس مخت ی ن رتلااب

اناوت ی ی اه ی درف ی م ی راتفر زورب ناکما و دوش

رفآراک ی هنان ازفا ار ی ش م ی .دهد

Wickham (2006) هبدامتعا

سفن ب ی ش دحزا و

تواضق رابرد

ة لامتحا

قفوم ی ت بسک اهراکو ی اپون هبدامتعا سفن ب ی ش دحزا غت هب ، یی ر شرگن ةرابرد رطخ

م ی دماجنا . هب روط بط ی ع ی

، رفآراک ی نان هب نتشاد تلع

هبدامتعا سفن ب ی ش دحزا اتن هب ، ی ج تشا ناشراک ی

قا

و دنراد حرط بسک راکو ی م ار ی دندنسپ ب هک ر

قفوم ی ت امرس ی ه راذگ ی کأت ی د رطخ و دنک ه

ار ا

ب ی مها ی ت هولج دهد .

Trevelyan (2008) شوخ

ب ین ی

، هبدامتعا سفن

بی ش دحزا و لاعف ی ت اه ی

رفآراک ی هنان شوخ

ب ین ی و هبدامتعا سفن ب ی ش دحزا ارب ی

مصت ی م گ ی ر ی رابرد ة لاعف عورش ی

ت رفآراک ی هنان

فم ی

،دند اما هبدامتعا سفن ب ی ش دحزا زورب ناکما ،

تسکش اه ی ز ی رابنا ازفا ار ی ش م ی .دهد

Galasso &

Simcoe (2011) هبدامتعا

سفن ب ی ش دحزا و

روآون ی دم ی نار دشرا ارجا یی گتسبمه ی وق تبثم ی م ی نا داقتعا هب سفن ب ی ش دحزا و

عارتخا تبث دادعت اه

دوجو .دراد نچمه ی ن

،

هبدامتعا سفن ب ی ش دحزا دم ی نار دشرا ارجا یی ببس

ور ی درک تکرش اه هب روآون ی و روانف ی دج ی د

م ی دوش .

Dawson (2012) شوخ

ب ین ی ب ی ش دحزا و دراو و

جراخ ندش زا لاغتشادوخ ی اتن ی ج ناشن م ی دهد شوخ ب ین ی ب ی ش دحزا لاقتنا اب

بی رتش کلام تمس هب ی

ت بسک راکو تسا هارمه .

Robinson &

Marino (2013) هبدامتعا

سفن ب ی ش دحزا کاردا و

آ :رطخ زا یا

ًاعقاو ارب ی

مصت ی م گ ی ر ی رد مز ی ةن

امرس ی ه گ راذ ی مآرطخ ی ز مهم ا

؟دن هبدامتعا سفن ب ی ش دحزا هب رطخ زا کاردا و وحن

اش ی نا هجوت ی مصت اب ی م گ ی ر ی ارب ی امرس ی ه راذگ ی

م خ ا رط ه مآ ی ز .تسا طبترم تکن

ة اش ی نا ا رد هجوت ی

ن

قحت ی

،ق دوبن م رادانعم طابترا ی

نا هبدامتعا سفن

ب ی ش دحزا .تسا هدوب رطخ زا کاردا و

Herz et al.

)2014) هنوگچ

تواضق نتبم

ی رب

هبدامتعا سفن ب ی ش دحزا و

شوخ ب ین ی بی ش دحزا هب

لاعف ی ت اه ی هناروآون لکش م ی

؟دهد صخاش اه ی هبدامتعا فلتخم سفن

بی ش دحزا ، راثآ

توافتم ی رب لاعف ی ت اه ی ،دراد هناروآون لاحرد

ی هک

شوخ ب ین ی ب ی ش دحزا اراد ، ی تبثم طابترا ی روآون اب ی

.تسا

بوچراچ ظن

ر ی

اب هجوت هب بلاطم هئارا هدش رد شخب اه ی پ ی ش ی ن و رورم نابم ی رظن ی و پ ی ش ین ة قحت ی ق و اب

نتفرگرظنرد فده

لصا ی ا ی ن قحت ی ق رد مز ین ة ثأت ی ر هبدامتعا سفن ب ی ش دحزا و شوخ ب ین ی رب

ت مص ی م هب عورش لاعف ی ت اه ی هناروآون اب

روحم ی ت کاردا زا رطخ

، رد ا ی ن شخب بوچراچ

موهفم ی شهوژپ رد بلاق لکش 1 سرت ی م دش ه تسا .

لکش 1 . بوچراچ شهوژپ

اب هجوت هب بوچراچ موهفم

ی

، ود ضرف ی ة لصا ی قحت ی ق هب حرش ز ی ر هئارا م ی دوش :

هبدامتعا سفن ب ی ش دحزا و شوخ ب ین ی هب تروص قتسم

ی م رب مصت ی م هب عورش لاعف ی ت اه ی

هناروآون ثأت ی ر تبثم دراد .

هبدامتعا سفن ب ی ش دحزا و شوخ ب ین ی زا رط ی ق کاردا زا رطخ رب مصت ی م هب عورش

لاعف ی ت اه ی هناروآون ثأت ی ر تبثم دراد .

نچمه ی

،ن ضرف ی ه اه ی عرف ی قحت ی ق قباطم اب بوچراچ موهفم

ی ترابع دنا زا :

H1

: هبدامتعا سفن ب ی ش دحزا رب ت مص ی م هب عورش لاعف ی ت اه ی هناروآون ثأت ی ر تبثم

؟دراد

H2

: شوخ ب ین ی ب ر مصت ی م هب عورش لاعف ی ت اه ی هناروآون ثأت ی ر تبثم

؟دراد

H3

: هبدامتعا سفن ب ی ش دحزا رب کاردا زا رطخ رفآراک ی نان ثأت ی ر فنم ی

؟دراد

H4

: شوخ بی ن ی رب کاردا زا رطخ رفآراک ی نان ثأت ی ر فنم ی

؟دراد

H5

: کاردا زا رطخ رب مصت ی م هب عورش لاعف ی ت اه ی هناروآون ثأت ی ر فنم ی

؟دراد

H1

H2

H3

H4

H5

هبدامتعا سفن

بی ش دحزا

شوخ بی ن ی

مصت ی م هب عورش

لاعف ی ت اه ی هناروآون کاردا

زا رطخ

ور ش قحت ی ق

ای ن شهوژپ ساسارب فده زا عون قحت ی تاق دربراک ی و زا رظن ةوحن روآدرگ ی هداد اه

، زا عون

قحت ی تاق صوت ی ف ی - گتسبمه ی تسا . ةعماج رامآ ی قحت ی ق

، رفآراک ی نان ی دنتسه هک رد زکارم

دشر جنپ هاگشناد ناتسا

،نارهت لماش هاگشناد اه ی

،نارهت هش ی د تشهب ی

، تعنص ی رش ی

،ف تعنص ی

ما ی ر بک ی ر و ملع تعنصو تکرش

سأت ی س هدرک دنا . طقف تکرش اه یی انبم رارق هتفرگ دنا هک رد

رود ة دشراسپ رارق هتشاد دنا و گدامآ ی لاعف ی ت لقتسم رد رازاب ار اد هتش ا دن . ارب ی اسانش یی

رفآراک ی نان زا تسرهف ناسسؤم تکرش

هدافتسا دش . اب تسرهف هب هعجارم تکرش

اه ی رد لاعف

ای ن دشر زکارم

، 117 و تکرش 405

رفآراک ی ن اسانش یی هک دندش ساسارب

لومرف نارکوک

ارب ی مجح عماج ة دودحم

، 197 رفآراک ی ن هب ناونع هنومن باختنا دش دن . ب برجت ساسار ی

تا

ققحم ا ن

، 20 ب دصرد ی مجح زا رتش نومن

ة همانشسرپ زوت

ی ع دش هک اهنرد ی ت 200 مانشسرپ ة لماک

ب ه .دمآ تسد هنومن

اه ی قحت ی ق ساسارب شور هنومن گ ی ر ی هقبط ا ی و اب هدافتسا زا شور هست ی م هب

تبسن ارب ی ره هاگشناد باختنا هدش دنا هک هنومن اه ی دروم سررب ی هب کفت ی ک ارب ی هاگشناد ره

لودج رد 2

م ی آ ی د .

لودج 2 . عبانم جارختسا وگ ی ه اه و ارض ی ب افلآ ی خابنورک غتم ی اهر

غتم ی اهر دادعت

رفآراک ی نان رد ةعماج رامآ ی دادعت هنومن اه ی باختنا هدش

هاگشناد هش ی د تشهب ی 72

38

هاگشناد نارهت 129

65

هاگشناد تعنص ی رش ی ف 82

37

هاگشناد تعنص ی ما ی بکر ی ر 67

34

هاگشناد ملع تعنصو 55

26

عمج 405

200

ارب ی حارط ی وگلا ی موهفم ی شهوژپ زا شور اه ی علاطم ة هناخباتک ا ی و ارب ی روآدرگ ی

هداد اه زا همانشسرپ هدافتسا

دش . مامت همانشسرپ اه

ی قحت ی

،ق درادناتسا دنتسه

و اور یی و اپ یا یی

نآ اه رد تاعلاطم پ

ی ش ی ن نومزآ دش ه تسا . رد لودج 3

، عبانم هدافتسا هدش رد مانشسرپ ة

شهوژپ م ی آ ی د . نچمه ی

،ن رد ا ی ن لودج دادعت وگ ی ه اه ی ره غتم ی ر و ارض ی ب افلآ ی خابنورک -

هک اپ یا یی ازبا ر هزادنا گ ی ر ی ار ناشن م ی دهد - هدهاشم م ی دوش . نامه هنوگ هک ا ی ن لکش ناشن

م ی دهد

، ارض ی ب افلآ ی خابنورک ارب

ی مامت غتم ی اهر رتلااب زا 7 / 0 تسا هک داقم ی ر لباق لوبق و

بسانم ی دنتسه . ارب ی هزادنا گ ی ر ی اور یی اوتحم یی همانشسرپ

،اه رظن ه ا ی شش رفن زا ناصصختم

ساسارب صخاش اور یی اوتحم (یی )CVI

جنس1

ی هد دش هک رادقم ا ی ن صخاش ارب ی مامت وگ ی ه اه

زا م ی ناز لباق لوبق 79 / 0 ب ی رتش هدوب تسا . اور یی هزاس اب لحت ی ل لماع ی أت یی د ی جنس ی هد هدش تسا

هک اب هجوت هب نتفرگرارق دادعا

رادانعم ی رد(t)

جراخ زا نماد ة 96 / 1 ات 96 / 1 -

، لباق ی ت بت یی ن

مامت وگ ی ه اه رب ا ی غتم ی اهر ی طوبرم أت یی د م ی دوش .

ارب ی صوت ی ف عمج ی ت تخانش ی هداد اه زا رامآ صوت ی ف ی هدافتسا دش . ارب ی مطا ی نان زا نومزآ

لامرن ندوب هرمن اه ی هب تسد هدمآ زا لماع

،اه زا نومزآ فورگوملوک -

مسا ی فونر هدافتسا دش

و سپ زا أت یی د لامرن ندوب زوت ی ع خساپ

،اه زا لدم زاس ی تلاداعم راتخاس

ی ارب ی شجنس طباور

می نا غتم ی اهر هدافتسا دش .

لودج 3 . عبانم جارختسا وگ ی ه اه و ارض ی ب افلآ ی خابنورک غتم ی اهر

غتم ی اهر دادعت

وگ ی ه اه عبانم

جارختسا رض

ای ب افلآ ی خابنورک

هبدامتعا سفن ب ی ش دحزا 9

Friedman (2007)

86 / 0

شوخ ب ین ی 10

Scheier et al. (1994)

84 / 0

کاردا زا رطخ 7

Simon & Houghton (2003)

79 / 0

عورش لاعف ی ت هناروآون 6

Simon & Houghton (2003)

89 / 0

ی هتفا اه

صوت ی ف عمج ی ت تخانش ی ساسارب: لحت ی ل عمج ی ت تخانش ی

، ب ی ش زا 56 دصرد زا هنومن اه ار

درم نا کشت ی ل دنداد . نچمه ی ن

، 5 / 61 دصرد زا وگخساپ ی نا کردم سانشراک ی نتشاد د و 61

دصرد رتمک زا جنپ لاس قباس ة راک تشاد ن د .

1. Content Validity Index

لودج 4 . هصخشم اه ی عمج ی ت تخانش ی هنومن اه ی رامآ ی

غتم ی اهر ی عمج ی ت تخانش ی دادعت

دصرد

سنج ی نز ت

87 5

/ 43

درم 113

5 / 56

صحت ی تلا د

ی ملپ و قوف د ی ملپ 14

7

سانشراک ی 123

5 / 61

سانشراک ی دشرا 61

5 / 30

رتکد ی 2

1

نس ز

ی ر 30 لاس 108

54

بی ن 30 ات 39 لاس 89

5 / 44

بی ن 40 ات 49 لاس 3

5 / 1

لااب ی 50 لاس 0

0

ةقباس لاعف ی ت ز

ی ر 5 لاس 122

61

5 - 9 52

26

10 - 14 20

10

15 - 19 6

3

لااب ی 20 لاس 0

0

ارب ی نومزآ لامرن ندوب هرمن اه ی هب تسد هدمآ زا لماع

،اه زا نومزآ ماراپان رت ی ک

فورگوملوک -

مسا ی فونر هدافتسا دش هک اتن ی ج نآ هب هارمه م ی گنا ی ن و فارحنا اهدرادناتسا

ارب ی غتم ی اهر ی لصا ی و عرف ی شهوژپ رد

لودج 5 م ی آ ی د . زا م ی نا غتم ی اهر ی قحت ی

،ق

هبدامتعا سفن ب ی ش دحزا رتلااب ی ن م ی گنا ی ن ار دراد و حطس شوخ ب ین ی و امت ی ل هب عورش

لاعف ی ت اه ی اروآون هن ن ی ز زا ددع م ی گنا ی ن 3 رتلااب تسا . اب هجوت هب ا ی هکن حطس رادانعم ی نومزآ

فورگوملوک -

مسا ی فونر رتلااب زا 05 / 0

،تسا لامرن ندوب زوت ی ع خساپ اه أت یی د م ی دوش و

م ی ناوت زا نومزآ اه ی رتماراپ ی ک دننام لدم زاس ی تلاداعم راتخاس

ی

، ارب ی شجنس طباور

می نا غتم ی اهر دافتسا ه درک .

لودج 5 . م ی گنا ی

،ن فارحنا درادناتسا و اتن ی ج نومزآ فورگوملوک -

مسا ی فونر

غتم ی اهر م

ی گنا ی ن فارحنا عم ی را حطس رادانعم ی نومزآ فورگوملوک -

مسا ی فونر

هبدامتعا سفن ب ی ش دحزا 03

/ 4 59

/ 0 478

/ 0

شوخ ب ین ی 26

/ 3 39

/ 0 438

/ 0

کاردا زا رطخ 68

/ 2 53

/ 0 456

/ 0

عورش لاعف ی ت ناروآون ه 65 / 3 59

/ 0 137

/ 0

لدم راتخاس ی شهوژپ

هب روظنم شجنس طبار ة لع ی ک ضرف رد ه ی

ه اه ذ ک لدم زا ،دندوب هدش ر زاس

ی راتخاس تلاداعم ی

هب کمک مرن رازفا

LISREL 8.80

م هدافتسا ی .دوش اش ی نا ذ ک رادقم رگا تسا ر

²

ک تبسن ،م

²

جرد هب ة دازآ ی ( )df

کچوک رت زا 3 ،

(RMSEA)

کچوک رت زا 08 / 0 ن و ی ز

(GFI)

و

(AGFA)

گرزب رت زا 9 / 0 ،دنشاب م ی ناوت تن ی شزارب ،لدم تفرگ هج بسانم

ی .دراد داقم ی ر نt

ی زا رگا ز

96 / 1 گرزب رت ی زا ا 96 / 1 - کچوک رت مطا حطس رد ،دنشاب ی

نان 95 دصرد نعم ی .دوب دنهاوخ راد

اتن ی ج دروآرب و ارجا ی لدم راتخاس ی قحت ی ق رد لودج 6 و لکش اه ی 2 و 3 هدمآ تسا .

نامه روط ک رد ه لودج 6 هدهاشم م ی دوش گدنزارب و رابتعا ، ی

لدم بسانم أت اه

یی م د ی ارچ ،دوش

ک تبسن ه ک ا ی هب ود جرد ة دازآ ی زا رتمک لدم رد 3

.تسا نچمه ی ن

P-value

مکح هک لدم

حطس نعم ی راد ی ار رد نومزآ لحت ی ل سم ی ر ،دراد کچوک رت زا 05 / 0 تسا و نRMSE

ی ز زا

05 / 0 کچوک رت .تسا رد اهن ی ت

، قبط جورخ ی اه ی داقم ،لدم ی

ر

،CFI

،NFI

وGFI

هبAGFI

ترت ی ب 94 / 0 ، 91 / 0 ، 92 / 0 و 91 / 0 تسا لااب هک رت حطس زا لباق لوبق 90 عومجم .دندصرد ای

ن

ارش ی ط بی رگنا گدنزارب ی بسانم لدم راتخاس ی قحت ی ق تسا .

لودج 6 . صخاش اه ی شزارب لدم راتخاس ی قحت ی ق

در ی ف نومزآ مان نامز هچ

ی

؟تسا هدنزارب لدم م

ی ناز رد لدم تن

ی هج

χ² 1 .دشاب رادانعم

، 2160 sig < 0.05 لدم

هدنزارب

GFI 3 ربارب

یا گرزب رت زا 9 / 0 .دشاب 92

/ 0 هدنزارب

AGFI 4 ربارب

یا گرزب رت زا 9 / 0 .دشاب 89

/ 0 رقت

ی

ًاب هدنزارب

RMSE 5 کچوک

رت زا 1 / 0 .دشاب 08

/ 0 هدنزارب

NFI 6 گرزب

رت زا 9 / 0 .دشاب 91

/ 0 هدنزارب

CFI 7 گرزب

رت زا 9 / 0 .دشاب 93

/ 0 هدنزارب

8 افلآ ی خابنورک رتلااب

زا 70 / 0 دشاب . 94

/ 0 رازبا

اپ ی تسا

لکش 2 لدم راتخاس ی قحت ی ق ار رد تلاح مخت ی ن درادناتسا و

لکش 3

، لدم راتخاس ی ار

رد تلاح رادانعم ی و لودج 7

، ارض ی ب و رادقم ارt

ارب ی طباور لک ی قحت ی ق ناشن م ی هد ن د .

قباطم لکش 2

، ارض ی ب لدم ناشن م ی دنهد هک هبدامتعا سفن ب ی ش دحزا و شوخ ب ین ی هب تروص

قتسم ی م رب عورش لاعف ی ت اه ی هناروآون ثأت

ی ر دنراد و ا ی ن ثأت ی ر قتسم ی

،م درومرد هبدامتعا سفن

ب ی ش دحزا

، سب ی را ب ی رتش تسا . اب ا ی ن لاح

، شخب ی زا ثأت ی ر غتم ی اهر ی لقتسم رب عورش لاعف ی ت اه ی

هناروآون زا رط ی ق غتم ی ر م ی جنا ی کاردا زا رطخ تروص م ی گ ی در .

لکش 2 . لدم راتخاس ی قحت ی ق رد تلاح مخت ی ن ارض ی ب

لکش 3 . لدم راتخاس ی قحت ی ق رد تلاح رادانعم ی

عورش لاعف ی ت اه ی

هناروآون 19

/ 0 - دامتعا هب سفن ب ی ش دحزا

27 / 0 - شوخ

بی ن ی

28 / 0 57 / 0

20 / 0 - کاردا زا ر ی کس

عورش لاعف ی ت اه ی

هناروآون 17

/ 9 دامتعا هب سفن ب ی ش دحزا

74 / 11 شوخ

بی ن ی

08 / 4 99 / 8

42 / 3 کاردا زا ر ی کس