ترکیبات شیمایی-معدنی، قابلیت هضم و ظرفیت بافری گونه‌های مرتعی Carthamus oxyacantha، Echinops ilicifolius، Silybum marianum و Eremurus luteus

(1)

تابیکرت ییامیش

-

،یندعم تیلباق

مضه و

تیفرظ یرفاب

هنوگ یاه یعترم

Carthamus oxyacantha Echinops ilicifolius ،

Silybum marianum ،

و Eremurus luteus

یمظاک نسحم 

؛*

رایداتسا هورگ مولع

،یماد عمتجم شزومآ یلاع تبرت

،ماج .ناریا

مرخ یمیهاربا سایلا  یدابآ

؛ رایداتسا هورگ مولع

،یماد عمتجم شزومآ یلاع تبرت

،ماج .ناریا

هدیکچ ر ااسارخ

ن دا ار د ااض ااسا یعترم ردعتم د ه

ک یذعت شز ا دا

یخرب رآ زا دارب ه را ادمار ااسا اد م تخ خااش ل حب ت

نیا زا نیا و فده ب عل طم نییعت

یاااس تپ یذعت

دا ن د ه م اااش یعترم

Carthamus oxyacantha

،

Echinops ilicifolius

،

Silybum marianum

و

Eremurus luteus

( ۀلحرم یهدلن ل س ، 1398 ) ًلام ک حرط بل ق ر ر ص ت

یف دش م ج ا یی یمیش ت بیکرت

-

جخس ارف ،ی دعم و درف ب یفرظ ،ز ن دیل ت د ه

بمکش ریمخت د هرتما پ یخرب د دش نییعت یه گش ی مزآ طیارش ر دا

نیرتمک

ر ل لحم ف یلا ادقم ۀدخی ش

( یثخخ 41 / 16 دص ر ( ددیسا و ) 82

/ 12 دص ر ) ر ل لحم نیخگیل ، ۀدخی ش

( ددیسا 52 / 5 دص ر و )

( م خ ربیف 63

/ 17 دااص ر ) ب ط برم

Eremurus luteus

ر ب ( 0001 /

>0 )P

م خ نینتورپ ادقم نیرتااشیب (

88 / 19 )دااص ر رتااسک خ و

( 69 / 21 )دص ر ر

Silybum marianum

دش اده ش م (

0001 /

>0 )P

( میس لک ادقم نیرتش یب 42

/ 30 مرن لیک/مرن ۀر م

)کش خ ر

Eremurus luteus

( دش اده ش م 0001

/

>0 )P

ب ط برم ل بک و زخگخم ،دو ،نهآ ،میزیخم ،میدس ،میس تپ ،رژورتی ادقم نیرتلا ب

Silybum marianum

( ر ب 0001 /

>0 )P

زا مسیل ب تم ب ق دژر ا 48

/ 6 مرن لیک/لوژ گم ۀر م

دارب کشخ

ت

84 / 9 مرن لیک/لوژ گم ۀر م

کش خ دارب

Eremurus luteus

ر ب ریغتم نیخچمه

Eremurus luteus

نیرتش یب دا ار مض ه یلب ق

ۀر م

( کاااشخ 15

/ 73 داااص ر ) دیاااسا درف ب یفرظ و -

( ز ب

buffering capacity base

-

،Acid

05 / 213 یلیم یکا مرن رلااو

3× 10-

) ر ب

( 0001 /

>0 ) P

ادقم زا ا ینpH

36 / 5 دارب

Eremurus luteus

ت 05 / 6 دارب

ر ب ریغتم جی ت

ک رار ر ااش ره

زا کی هچ ۀ ن یعترم عل طم ر م

، یم یتحارب مار د ادهگ د هز ی زا یااشخب دخ ا ت

ادخخک ا خااش د ه ی دعم و دذغم را م ب

ا

اررک فرطرب و

ازاد ا د هرتما پ ب ج ت ب ادااش درین

،

Eremurus luteus

دا ار نیرتلا ب ت شز ا غ یذ دا ر ه ین ری ااس ب ااسی قم ر

ر ب ناگژاو دیلک :

یذغت یس تپ

،دا

،یی یمیش بیکرت

،درف ب یفرظ

،عترم ادخخک ا خش

:ل نسم ادخسی * س مت ا مش

: 985152547041 +

Email: phd1388@gmail.com

:بیوصت خیرات 22

/ 06 / 1399

ص 570 - 555

(2)

1 . همدقم

یکی مهم زا دیل ت شیازفا ،عترم یریدم فادها نیرت

ر وآرف ا یمار د ه ر

ر ندخخک ا خش یم

یگتسب ک دش ب

ف لع ییاذغ شز ا ب ر ار سرتاااسر ر د ه

را ورپمار

یذغت شز ا ب بس یتس ی ب ف لع دا

ه و یعترم زا معا

ریغ یعترم تشار یه نآ دخ ا تب ت

رررک لر عتم قیرط زا

،اریج مار ص صخ ر بس خم ثمدیل ت و دش ب ر شی ه

دخب ی ااسر [

25 ] کا خ یفیک رازیم ب یگتااسب

را م

دذغم تش ار رآ ر ر ج م یت ص ر و

ک را یح د ا تب

زا دذغ م را م نیا ا ت ک ر

نکمم ر م ز نیرت ه ج ر

دیل ت شیازفا دخمر س ادمار دارب ،دی م ار فتس ا ر خ تا

ر ب دها خ [

69 ] ااسا ادااش ش ازن ک

تادیل ت شیازفا

ت ا یح ر یمار هچ ب یگتاااسب ،

م اااش ادمع تک ف

ردش ار وآرب را م دا تحم ،را یح دذغم را م ت ج یتحا

کا خ دذغم کا خ ماااضه یلب ق ،یفراااصم د ه

د ه

و یفرصم زی

فرصم ادقم اریج

)ارت سخک و ف لع(

ر ار

[ 67 ] نیا زا یه نآ و ر ر ج م دذغم را م ب باااس

ف لع ر ه ی ن دا

- یعترم ارچ ب ق د

،مار شیپ ر یخیب

دذغم را م د هر بمک ر اااسا نکمم ک

مار ه ادیر

،ر ااش یم قیرط نیا زا و ار ب رثؤم ب ا هر بمک نیا را ت

یکا خ عب خم ری اااس رد جخن دذغم

ر ۀریج مار ه د

عترم ر ادخخکارچ ر م راربج ،

ک ااسا ادااش ش ازن

برت عتارم ر ک یه ین عب خم زا یخرب یم م ج

زا ،دخیو

یذغت شز ا دارب یهج ت خ ر یی یمیااش ت بیکرت و دا

مار یم ار خرب ادخخک ا خش د ه [ دخش ب

33 ، 34 ]

یذغت شز ا دا

ر ه ین ب یگتاااسب ،یعترم ت بیکرت

رآ یی یمیاااش ر ار ه

مهم غدغر نیرت د

مار ک ی ا ورپ

مار ییاذغ ز ی زا یاااشخب ر ه ی ن قیرط زا ا ر خ د ه

یم نیمأت عترم ر ر ج م ،دخی م

ب باااس یه نآ مدع

یذغت شز ا دا

ر ه ین نیا ک ار ب

یی س خش ت ص ر

رآ یم ، ه ا ت د ادم ع شق ،نینتورپ رر وآ مهارف ر دا

ی دعم را م و دژر ا دارب

مار فلتخم د ه تاااشار

اااش ب د

[ 9 ] مضه یلب ق ،م خ نینتورپ ۀر م

ب ق دژر ا و کشخ

مااسیل ب تم

، مهم نیرت جخااسارف د ه

یذغت دا دارب نییعت ییاذغ شز ا

ف لع ار ب

، ب د ط ک هرتما پ نیا طااس ت

ر د یاااسب ر ققحم یب یز ا

یعترم ر ه ین ب

تفرن ک

ادش د ا [ 32 ، 33 ، 34 ، 56 ]

ۀ ن یااشحو ا ین

ر ز گ رلن رورخ خ ی

یملع م ب

، ب قلعتم ۀرا خ

ر ی خاااس ک

(

Asteracea

) یم دش ب ن نیب ر ک تخ خش یشحو د ه

ۀدش ر ار راریا ر ا ی اوارف نیرتش یب ،رآ [

21 ، 58 ] م ق ا

ا ااین نیا د ااجت (

Kuseh

، و PI IL111

) یملع م اا ااب

Carthamus tinctorius

رب غل ب 20 یم ررق ر ک داااش ب

یم ی ر فلتخم ط ق ر ااشک ل ح دااش ب

ب ، د ط زا ک

شخب نغو دی ل ت دارب ا ی ن نیا فلتخم د ه ی و

دی ل ت

ۀر م یم ار فتااسا زمرق دازگ ر ااش

[ 22 ] نیخچمه نیا زا

ا ین نیچ ر ب ر م کی را خع ا

د و ار ی یخرب ر م ر دارب ی

میب د ب طبترم د ه یم ار فتسا ر خ شررن ا گتسر

ر ش

[ 23 ] دا ار رورخ خ 12

یلب ق ک ار ب موز مورک فج

ل قت ا رژ زا د یااسب رآ د ه

د جت عا ا ب ااشک ب ق و

ر ار ر جو ا ین نیا [

14 ] د لیااس ک ااسا ادااش ش ازن

ۀف لع گ رلن ب را خع نیزگی ج د لیس

ر تلاغ اریج

د ه

ییاذغ و ن و دخفس ن ب ق ار فتسا یم دش ب سلاک ر و زاI

ر ار ارق یکا خش خ ظ حل [

15 ]

ا ین ل غیترکاااش ب

م یملع

،

ب قلعتم ۀریت

ب تفآ راررن (

Asteraceae

) ی ر ر ک ار ب

ب کیرز 350

ن سا ادش یی س خش رآ زا و

نیخچمه

ر ۀرودح م یی ی فارغج

لف ک ی اریا یخعی تلاف

،راریا ب

74 ن زا س ا ادش ا ش ا ا ین نیا ک

54 ن زا رآ

،

قلعتم ااب راریا یم دااااش ااب سلاک ر و

رظ زا III

ر ار ارق یکا خش خ [

11 ] د ض عا نیا سخج

، ی ه ین

،یفلع ل اااس دخچ و

ت دخب ل اااسکی اااسه

دخت ر خک ت و

یذغت ت علاطا گچیه ر ا ین نیا دارب دا

ص اااصخ

ا خش سا ادش ش ازن ر ندخخک

یملع م ب ل غیتی م

Silybum marianum

یه ین،

،ییو ار یفلع

، ل سکی یکا خش خ سلاک ب

، II

ب قلعتم

ۀرا ااخ

Asteraceae

ار ب ااک ر ط ااق فلتخم راریا

ب ت ص یش حو یم شیو ب ق دش ب

را م زا ش رس ک

یم ارثؤم دش ب

[ 19 ، 61 ، 72 ]

(3)

یی میل شیراااس یملع م ب

Eremurus luteus

ر ،

یکا خااش خ سلاک و تااشار ارقI

یه ین موزی قلعتم ار

ب ۀرا خ

Asphodelaceae

یم دااش ب ن هب ااصف ر ک

یم دهر [ 27 ] م ش سخج نیا 45

ۀ ن ه ین قطخم ر ی د

زی راریا ر و ار ب ی اااسا وا 7

و ن 4 زا ن ریز آ

ر

ب و سا ادش یی س خش ن نتشار یلر

رصحخم و بیز نیذآ

ر ار زی ی اوارف یتخیز شز ا ،ر خ ررف ب [

27 ] ق یقحت ت

یذغ ت شز ا ص اااصخ ر ا ی ن نیا دو رب یکد ا ی و دا

یی یمیش ت بیکرت -

م سا ادش م ج ا رآ ی دع

ادمع شخب ً تدمع مار دذغم را م ت ج یتحا زا دا

یی ه

ب د ااض ر ااسارخ ر تااسا ر زب و دخفااس ن ر چمه اژیو

برت ر تااسرهااش قیرط زا ،م ج

یعترم ر ه ین ااصف ر ک

ر تس ب ت ی و هب یم

دخیو یم نیمأت ، یفرط زا رررن

ر ه ین

یعترم قحم زا د یاااسب طاااس ت یفلتخم یق

ن

، یب یز ا ر م

یذغت مار دارب دا تفرن ارق ادخخک ا خااش فلتخم د ه

د ا و

ت شز ا غ یذ رآ دا ت بثا ب ر ندخخک ا خش دارب ه س

ادی

س ا [ 31

، 33 ، 34

، 63

، 73 ] یلو ، ر خک ت ت علاطا یلیمکت

ر ختاااسا ب ق و ص اااصخ ر

شز ا یذغت دا ر ه ین یعترم

شهوژپ نیا ر عل طم ر م ،

ش ازن ااسا ادااش

، نیارب خب

فده ب شهوژپ نیا ب یکرت نییعت

ت یی ی میاااش -

م ی دع

،

،درف ب یفرظ جخاااسارف

دیل ت د ه ز ن

و یخرب پ د هرتما

بمکش ریمخت دا

هچ ۀ ن ا ین یعترم ر ۀقطخم برت م ج

(

،

Silybum marianum

و

Eremurus luteus

) دش م ج ا

2 شور . یسانش

1.2 . ۀیهت هنومن شور و اه یهاگشیامزآ یاه

ب ه راک

هدش هدرب ۀ م یلم ک ) ن و ق ااااس ،ارب م ااااش(

زا

ر ااه ااین یعترم

اام ااااش

،

Echinops ilicifolius

،

Silybum marianum

و

Eremurus luteus

زا ج و د ت اااسو (

35 ج ر و 18

و قیقر 22 ی ث ضرع یل مش و 60 ج ر و 19 قیقر و 41

ی ث ل ط یقرااش ع فت ا ب 1321 ی ر دطااس زا رتم )

برت ر تااسرهااش ر م ج

یهدلن ر مز ر

رخاوا هب ل ااس

1398 عمج د وآ دااش د کااش(

1 ) م د ه ن ره د

یه ین زا کذم د تاااسو ب

20 ارکت ( 20 ۀی پ یه ین

ا ین ره دارب )

ب یفر صت ط ب خت ا و عترم ر شی میپ(

ت ب یفر ص ت ) ه

ب خت ا ، عطق درتمیت س کی دطس زا(

ک خ : ۀقی ا ین )،

عمج د وآ ط لخم و دش

د

م عمج ِیه ین د ه بث و نیز ت زا سپ ادش د وآ

ازاد ا دارب ، یلوا رزو ار م درین

[ کاااشخ 5

ب ] تدم 48

د مر ب روآ ر ع ااس 60

ل قت ا س یااسلااس ۀج ر ارار

م زا درگیر شخب د داااش ب ه

و ررن ررورز ظخم

رآ زا بغ ر و ااشتااسااش رطقم بآ ب بترم نیدخچ ، ه

م ری اااس ب اارمه مارا ب ه

د مر ب روآ 60

ج ر

ب س یسلس تدم

48 ربیف ادقم د دش ارار ل قت ا ع س

( م خ

Crude fiber, CF

ۀدخی اااش ر ل لحم نیخگیل ،)

( ددیسا

Acid detergent lignin, ADL

ل لحم ف یلا و )

( ددیااسا ۀدخی ااش ر

Acid detergent fiber, ADF

و )

( یثخخ

Neutral detregnet fiber, NDF

ب ) ا گتسر کمک

ن( م خ ف یلا زیل آ بث ا مااش ،ر هفااصا ر ه فااص ۀ پ

1252 اااسیک و م ک ا دژ ل خکت کم ک ب و )راریا ، د ه

خم ی ورکار ذف خ م رطق ب ( ص اااص

45 نییعت )رورکیم

[ د دش 2 ، 3 ، 4 ف ب یفرظ ب ط برم د هرتما پ ۀیلک ] در

م لودج( یه ین د ه 5

) و زی س ااسا رب ا ین رهpH

شو

Jasaitis

( را کمه و 1987

[ د دش نییعت ،) 30

]

( م ااخ رتاااسک ااخ دااااص ر درتا ۀ ااااصع ،)Ash

(

Ether extract, EE

) نینتورپ و م خ

(

Crude protein, CP

،

،یش خب کرش خ س ا گتس ر کمک ب و لادلجک شو لدم شو س ااسا رب )V40

ۀدااش یااص ت د ه

AOAC

( 1999 ازاد ا ،) [ د داااش درین 6

تا دیه برک ادقم ] د ه

( دربیفریغ عمج ص ح ض فت زا )NFC

،CP

،EE NDF

و ردع زاAsh

100 [ دش بس حم 64

ۀ ص ع نیخچمه ]

تی زا د ع ( رژور

ع مجم ض فت زا )NFE

،CP

،EE Ash

و ردع زاCF

100 [ دش بس حم 7

]

(4)

لکش 1 . عمج ۀقطنم تیعقوم تبرت رد ناهایگ یروآ

ماج

عی م ۀبمکش دارب ز ی ر م ۀیهت

، ش ک طیحم ور زا

( یچ لب ر دااخفاااس ن سأ 5

/

±3 30 دا ار )مرن لیک

بمکش دلا تسیف زا بق و دا

ۀیذغت یه گحبص یهت

دش

رادخفااس ن نیا ریج کی ب

ا دح ر س ااسا رب و د ادهگ

لوادج (NRC

2007 یم یذغت ) د دااش

[ 52 ] ۀ م عی م

بمکش

،ل ص حتس ا زا سپ ب لص فلاب

ۀچ پ هچ ل قتم

ف ااص یلا ب و تخی ص ااصخم سکلاف ر و

ا گااشی مزآ

برت یل ع شز مآ عمتجم دزکرم م ج

داااش ارار ل قت ا

شک طیحم ل لحم

، عل طم ر م شو س سا رب

Menke

و

Steingass

( 1988 ) دااااش اایهت [

47 ] ادااقم 200

یلیم مرن )ادش کشخ ًلام ک(

زا زا کی ره م

م ک د ه

یه ی ن اداااش ب ی اااسآ (

کی شم درتمیلیم

) ب خ ار

ااشیااش مجح ب د ه 120

یلیم زا سپ و دااش تخی رتیل

)ور ب کی بس ب( یع خصم قازب و بمکش عی م رروزفا رآ ب ر لص فلاب ش پ ر ب ه

و دش تس ب یکیتس لا د ه

طااس ت ا گتااسر ب ر ،رپمیرک

رآ د ه و ادااش پملپ ه ر

نب د مر ب د م 39

ۀج ر س یااسلااس ر مز دارب

د ه 3 ،

6 ، 9 ، 12 ، 24 ، 48 ، 72 و 96 ع س ب ک ا د دش ره دارب

میت )ا ین ره(

نیخچمه داااش تفرن رظ ر ارکت هچ

هچ اااشیاااش دق ف

ۀ م ب یه ین را خع

دارب کخلب دیحااصت

ز ن دیل ت ادااش زا اد میق ب یلبق تا ذ ر

عی م

، بمکش ر

رظ تفرن دش م رازی ز ن شف ادش دیل ت

ر

ر مز نیا ه

ب س س ا رب و بث یل تیجیر جخس ش ف کمک

شو

Theodorou

( را اکمه و 1994

رازیم ر امزمه )

ادش دیل ت ز ن مجح ، ط برم گ رس کمک ب

ازاد ا درین

داااش بث و د

[ 65 ] ارار د ه اااص ح زا

ز ن ر مزآ ب

ار فتااسا زا

ۀطبا 1

،

𝑃 = 𝑏(1− 𝑒^−𝑐𝑡)

ک د دااش زیل آ

،رآ ر ر مز ر ددی ل ت ز ن مجح لر ع م P

،t

لر ع مb

زا سپ ریمخت ب ق یلو ل لحم شخب زا ادااش دیل ت ز ن 96 یلیم( ر یااس ب ک ا ع ااس دازا ب رتیل

200 یلیم مرن

ۀر م ،)کش خ دارب ز ن دیل ت خر ب ث لر عمc

دص ر(b

و ) ع س ر س( ر یس ب ک ا ر مز لر عمt

[ ر ب ) ع 53

]

( میت ره دارب ااشیااش هچ رادعت ۀ م

)یه ین ر

( را کی بل ق

،ز ن دی ل ت ر مزآ زا تو فتم )run

ه ج

ازاد ا درین یک ی مآ رژورتی (

N - NH3

) ، ماااضه یلب ق

ۀر م ( کااشخ ) DMD

و ااشک طیحمpH

تفرن رظ ر

دااش ، ط برم ااشک طیحم ااشک طیحم ب ااشم

ر مزآ

ب( ز ن دیل ت )ر مزمه ت ص

دش یهت

ر ادش دیل ت ز ن

ااشیااش م متا زا بق ت ه

ر مز 24 ،ر یااس ب ک ا ع ااس

ً بو ختم رز س طس ت ص ص خم

ج خ یم دش ز ن ت دیل ت

جنور

(5)

ادش رثا رب یفخم دخیآرف

مسی ن اورکیم ریمخت طیحم د ه

اااشک داااش ب تاااشاد

م متا زا سپ ر مز

24 ع اااس

ر یس ب ک ا ش یش ب ر ،

ش یش ره ت ی تحم و ز ب ه ب

ب زهجم رخخ ب فیق کمک ۀچ پ

یلپ ذف خم رطق( درتااسا

45 )رورکیم و اداااش ف اااص

د ی ق ب ب ط برم خ ار

ازورک کااشخ ت و ادااش تخی ادااش نیز ت بق زا د ه

د مر ب روآ ر رآ م ک ردش 60

ۀج ر ل قت ا س یسلس

داااش ارار رازیم ی ه ر و

رآ زا کی رهDMD

ه رب

ادقم س اااسا ۀیلوا ۀ م

( اداااش ب ک ا 200

یلیم )مرن

دش بس حم [

43 ] رررک ف ص زا سپ ت ی تحم

کی ره

ش یش زا

، ه لص فلاب ش ک طیحم ل لحمpH

ا گتسر ب

رتمpH

(

Hana, Model HI 2210-01, USA

) نییعت دش

نیخچمه ادقم

5 یلیم زا رتیل ۀ م ااشک طیحم ف ااص

،ادش ب 5 یلیم کی دیرلک دیس ا رتیل 2

/ 0 و ط لخم ل مر

د مر ب زیرف ر ددعب ت اااشی مزآ م ج ا ت 18

- ۀج ر

س یس لس ی ه ر و د ادهگ

خی زا سپ یی ش ن

م ، ادق

یک ی مآ رژورتی ب

لادلجک شو دش نییعت

[ 40 ]

ۀیلک ی دعم را م ،میدااس ،میااس تپ ،میااسلک م ااش(

،نهآ ،میزیخم ) ل بک و زخگخم ،دو

م یه ین د ه رب

شو س اااسا د ه

یاااص ت ۀداااش

(AOAC

1990 ،) و ب

زا ار فتاااسا یمتا بذج ا گتاااسر

ر دزکرم ا گاااشی مزآ

اابرت یل ااع شز مآ عمتجم م ااج

(

SavantAA, GBC,

Australia

) د دااش نییعت [

5 ] م رژورتی ادقم زی ه

لادلجک ا گتسر کمک ب د دش نییعت

2.2 . نیمخت و اه هداد یرامآ زیلانآ اه

ماااسیل ب تم ب ق دژر ا {

ME (MJ/kg DM) =2.20+

0.1357GP+0.0057CP+0.0002859EE^ 2

} دژراا ا و

یهرریاااش دارب بل ااخ {

{ NEl =0.54+0.0959GP+

0.0038CP+0.0001733EE^ 2

راااااب س اااااااسا

تلار عم

Menke

و

Steingass

( 1988 ت ) ارز نیمخ د دش

[ 47 ] تلار عم نیا ر زا سپ ادااش دیل ت بل خ ز نGP

24 ر یااس ب ک ا ع ااس دارب

200 یلیم مرن ۀ م ب ک ا

اداااش

، م خ نینتورپCP

و ۀ اااصعEE

درتا یم دخاااش ب

د هدیااسا برچ

ا ت ک ریج ز ( )SCFA

رب س ااسا ۀلر عم

SCFA (mmol) =0.0222−0.00425

داااش ارز نیمخت

[ 42 ،]

ر ک رآ

، لر عمGP

مجح یعمجت ز ن ادش دیل ت

ت ر مز 24 ع س ر یس ب ک ا دارب

200 یلیم مرن ۀ م

ب ک ا اداش ر ب فراصم رازیم ۀر م

زا دداص ر( کاشخ

س اااسا رب )مار اد ز رزو ۀلر عم

DMI =120/%NDF

1

داااش ارز نیمخت رآ ر ک

ف یلا داااص ر لر عمNDF

ر ل لحم اا ۀدااخی اااش

ر ب یثخخ [

59 ] بخ ااااش

یب اااس شز ا کا خ

2 ( س ااااسا رب )RFV

ۀاالر ااعم

RFV = (%DDM × %DMI)/1.29

ر ک دش بس حم

رآ مضه یلب ق دص ر لر عمDDM

ۀر م و کشخ

DMI

فرااصم رازیم لر عم ۀر م

ۀد ز رزو س ااسا رب کااشخ

ر ب را یح [

59 ] یم مت ارار شهوژپ نیا زا اااص ح د ه

ب و یفر اااصت ًلام ک حرط بل ق ر مر کم ک

ازفا

SAS

( 2002 ) یلحت و یزجت د داااش

[ 60 ] شهوژپ نیا ر زا

د مآ لدم

Yij = μ + Ti + eij

ر ک داااش ار فتاااسا

رآ

Yij

،اده شم ره ادقم = ، ک نیگ یم =µ

Ti

میت رثا =

و

eij

ر ب یش ی مزآ د طخ = ر ه میت نیب د مآ فلاتخا

دطس 5 ب و دص ر زا ار فتسا

ر مزآ نک ار دش نییعت

3 . جیاتن

1.3 . ییایمیش بیکرت هنومن

یهایگ یاه

تو فت یخعم د مآ د ار

دارب دااص ر ۀر م کااشخ و

یی ی میاااش بی کرت نیب ر

4 ۀ ن یعترم یه ی ن ر م

عل طم ب ،دااش اده ااشم د ط

ک نیرتااشیب ادقم

CF

( 68 / 34 )دااص ر ، (ADL

37 / 12 )دااص ر ، (NDF

27 / 50

)داااص ر ،

(ADF

50 / 28 )داااص ر ط برم

ب ۀ ن یه ین

ر ب ( 0001 /

>0 )P

ر ه ین نیب ر

1

Dry Matter Intake 2 Relative feed value

(6)

رازیم نیرتاااشیب ، عل طم ر م (NFC

12 / 57 )داااص ر و

(NFE

89 / 55 )دص ر ب ط برم ور ره ن

ۀ ا

Eremurus

luteus

ر ب ( 05 /

>0 )P

ر م دص ر نیرتش یب ۀ

زی کش خ ا

ر ۀ ن

دااااش اده ااااشم (

0001 /

>0 )P

نیخچمه رازیم نیرتلا ب

رتاااسک خ وCP

ااب ط اابراام ور رااه م ااخ

Silybum marianum

ر ااب

( 0001 /

>0 )P

لودج(

1 )

لودج 1 هنوگ )کشخ ۀدام زا یدصرد( ییایمیش بیکرت . یعترم فلتخم یاه

ۀ ن یه ین

DM CP

Ash ADF

NDF ADL

EE CF

NFC NFE

97a

/ 40 45b

/ 7 75c

/ 5 77b

/ 23 31b

/ 44 04b

/ 11 65b

/ 3 67b

/ 31 82b

/ 38 47b

/ 51

66b

/ 36 61b

/ 6 06c

/ 6 50a

/ 28 27a

/ 50 37a

/ 12 45b

/ 3 68a

/ 34 62c

/ 33 20b

/ 49

Silybum marianum

69d

/ 9 88a

/ 19 69a

/ 21 05c

/ 21 31c

/ 31 48c

/ 8 42b

/ 2 93c

/ 21 71d

/ 24 08c

/ 34

Eremurus luteus

58c

/ 14 54b

/ 8 78b

/ 9 82d

/ 12 41d

/ 16 52d

/ 5 16a

/ 8 63d

/ 17 12a

/ 57 89a

/ 55

55 SEM

/ 0 52 / 0 2 / 0 59 / 0 71 / 0 22 / 0 36 / 0 46 / 0 87 / 0 72 / 0

P-value

0001 /

>0 0001 /

>0

)ا ین ۀز ت رزو زا ددص ر( کشخ ۀر م :DM

; :CP

م خ نینتورپ

; ددیسا ۀدخی ش ر ل لحم ف یلا :ADF

; یثخخ ۀدخی ش ر ل لحم ف یلا :NDF

; نیخگیل :ADL

ددیسا ۀدخی ش ر ل لحم

; درتا ۀ صع :EE

; م خ ربیف :CF

; تا دیه برک :NFC

دربیفریغ د ه

; رژورتی زا د ع ۀ صع :NFE

2.3 . و نژورتین بیکرت

هنومن یندعم یهایگ یاه

ن نیب ر ن د ه

ی ، عل طم ر م یه ادقم نیرتش یب

رژورتی ( 80 / 31 ر مرن ره مرن لیک ۀر ام

کااااشخ )

،

میس تپ ( 91 / 27 مرن لیک ره ر مرن ۀر م

کش خ ) میدس ،

( 67 / 25 مرن لیک ره ر مرن ۀر م

( میزیخم ،)کش خ 04

/ 8

مرن لیک ره ر مرن ۀر م

،)کااشخ ( نهآ

1970 یلیم مرن مرن لیک ره ر

ۀر م )کاااشخ ( دو ،

47 / 76 یلیم ر مرن

مرن لیک ره ۀر م

،)کش خ ( زخگخم

80 / 63 یلیم ره ر مرن

مرن لیک ۀر م

)کاااشخ و

ل بک ( 33 / 4 یلیم ره ر مرن

کشخ ) ط برم ب

Silybum marianum

ر ب

( 0001 /

>0 )P

ادقم نیرتشیب میسلک

( 42 / 30 ره ر مرن

)کاااشخ زی

ر ۀ ن

Eremurus luteus

دش اده شم (

0001 /

>0 )P

لودج(

2 )

لودج 2 هنوگ یندعم داوم بیکرت و نژورتین . یعترم فلتخم یاه

ۀ ن یه ین

N

(

g/kgDM

)

Ca

(

g/kgDM

)

K

(

g/kgDM

)

Na

(

g/kgDM

)

Mg

(

g/kgDM

)

Fe

(

mg/kgDM

)

Zn

(

mg/kgDM

)

Mn

(

mg/kgDM

)

Co

(

mg/kgDM

)

93b

/ 11 86c

/ 5 51c

/ 9 94b

/ 0 94b

/ 3 10c

/ 347 63b

/ 22 0b

/ 28 10c

/ 2

58b

/ 10 96d

/ 0 79c

/ 10 63b

/ 0 87b

/ 2 23b

/ 561 10b

/ 23 67b

/ 25 10c

/ 2

Silybum marianum

80a

/ 31 46b

/ 16 91a

/ 27 67a

/ 25 04a

/ 8 70a

/ 1970 47a

/ 76 80a

/ 63 33a

/ 4

Eremurus luteus

66b

/ 13 42a

/ 30 66b

/ 16 39b

/ 0 27b

/ 3 30c

/ 264 20b

/ 28 0b

/ 31 73b

/ 2

83 SEM

/ 0 63 / 1 55 / 0 19 / 0 24 / 0 37 / 22 29

/ 2 40

/ 1 1

/ 0

P-value

0001 /

>0 0001 /

>0

رژورتی :N

; میسلک :Ca

; میس تپ :K

; میدس :Na

; میزیخم :Mg

; نهآ :Fe

; دو :Zn

; زخگخم :Mn

; ل بک :Co

(7)

3.3 . هجنسارف یخرب و زاگ دیلوت یاه

یاهرتماراپ

یریمخت ر مز ر ز ن دیل ت رازیم نیرتش یب د ه

12 ، 24 ، 48 و

72 ر یاس ب ک ا ع اس ب(

لر عم بیترت 07

/ 48 ، 83 / 55 ،

92 / 62 و 55 / 64 یلیم )رتیل ز ن دیل ت یاااس تپ ، (

07 / 63 یلیم

)رتیل ( ز ن دیل ت خر ب ث ، 134

/ 0 یلیم ) ع ااس/رتیل

و (DMD

15 / 73 دااااص ر )

مه یگ ااب ط برم ۀاا ن

Eremurus luteus

ر ب ( 0001 /

>0 )P

نیرتمک رازیم

ی اااس ت پ ز ن دی ل ت

( 16 / 26 یلیم )رتیل ر زی ۀ ن

Silybum marianum

دااااش اده ااااشم (

0001 /

>0 )P

لودج(

3 )

لودج 3 هجنسارف . ۀدام مضه تیلباق و زاگ دیلوت یاه

عترم رد شیور لباق فلتخم ناهایگ کشخ

ۀ ن یه ین

Gas 12 h

( )ml Gas 24 h

( )ml Gas 48 h

( )ml Gas 72 h

( )ml bgas

(ml) cgas

(%/h) DMD

(%)

96b

/ 23 27b

/ 32 12b

/ 40 22c

/ 44 54c

/ 43 070b

/ 0 62b

/ 58

83b

/ 23 23b

/ 31 15b

/ 42 77b

/ 50 56b

/ 52 048c

/ 0 82c

/ 45

Silybum marianum

30c

/ 13 67c

/ 18 12c

/ 22 23d

/ 26 16d

/ 26 069b

/ 0 77ab

/ 65

Eremurus luteus

07a

/ 48 83a

/ 55 92a

/ 62 55a

/ 64 07a

/ 63 134a

/ 0 15a

/ 73

75 SEM

/ 0 66

/ 0 63

/ 0 47

/ 0 02

/ 1 004

/ 0 63

/ 1

P-value

0001 /

>0 0001 /

>0 0001

/

>0 0001

/

>0

Gas 12, 24, 48, 72 h

ر مز ر ز ن یعمجت دیل ت : د ه

12 ، 24 ، 48 و 72 ر یس ب ک ا ع س

؛ ز ن دیل ت یس تپ :bgas

؛ دیل ت خر ب ث :cgas

ز ن

؛ یلب ق :DMD

مضه ۀر م کشخ

ادقم نیرتشیب (DMI

33 / 7 )ردب رزو دص ر

، بخ ش

شز ا یبااس کا خ ( 21 / 448

،) مااسیل ب تم ب ق دژر ا

( 84 / 9 مرن لیک ر لوژ گم ۀر م

کاااشخ بل خ دژر ا ،)

دارب ( یهرریش 94

/ 5 مرن لیک ر لوژ گم ار م

کش خ و )

برچ د هدیس ا ک ریج ز ا ت ک

( 23 / 1 یلیم ط برم )ل م ب

ۀ ن

Eremurus luteus

ر ب ( 0001 /

>0 )P

نیرتااشیب

رازیم

N - NH3

( 21 / 33 یلیم مرن / یسر )رتیل و (pH

15 / 7 )

اااشک طیحم ب ط برم زی

ر رثا ر یاااس ب ک ا ۀ ن

Silybum marianum

اده ااااشم دااااش

( 0001 /

>0 )P

لودج(

4 )

لودج 4 صخاش یخرب . هیذغت ۀدش دروآرب یاه

و ریجنز هاتوک برچ یاهدیسا ،یکاینومآ نژورتین ،یا تشک طیحمpH

ۀ ن یه ین

DMI (% of body weight) ME RFV

(MJ/kgDM) NEl

(

MJ/kgDM

)

N

3- NH

(

mg/dL

)

SCFA

( )mmol pH

71c

/ 2 93c

/ 147 62b

/ 6 66b

/ 3 17b

/ 27 71b

/ 0 85b

/ 6

39c

/ 2 49c

/ 123 48b

/ 6 56b

/ 3 56b

/ 26 69b

/ 0 77bc

/ 6

Silybum marianum

83b

/ 3 80b

/ 234 85c

/ 6 41c

/ 2 21a

/ 33 41c

/ 0 15a

/ 7

Eremurus luteus

33a

/ 7 21a

/ 448 84a

/ 9 94a

/ 5 38b

/ 28 23a

/ 1 71c

/ 6

12 SEM

/ 0 60

/ 7 09

/ 0 06

/ 0 43

/ 0 01

/ 0 02

/ 0

P-value

0001 /

>0 0001

/

>0 0001 /

>0

فرصم :DMI

ۀر م ازو کشخ

؛ :RFV

بخ ش کا خ یبس شز ا

؛ مسیل ب تم ب ق دژر ا :ME

؛ یهرریش دارب بل خ دژر ا :NEl

؛

N - NH3

یک ی مآ رژورتی :

؛

ریج ز ا ت ک برچ د هدیسا :SCFA

(8)

4.3 هنوگ یرفاب تیفرظ . یهایگ یاه

ن نیب ر ، عل طم ر م یعترم د ه

ادقم نیرتااشیب

ااب ط برم ،ا ااین pH

ۀاا ن

ر ب

( 0001 /

>0 )P

ادقم نیرتلا ب نیخچمه ۀتیدیسا

رتیت ب ق

( 25 / 232 یلیم مرن رلااو یکا

3× 10-

) ، درف ااب اایفرظ

( ددیاااسا 17

/ 170 یلیم مرن رلااو یکا

3× 10-

) یفرظ و دی اااسا درف ب

- ( ز ب 05 / 213 یلیم مرن رلااو یکا

3× 10-

،)

یااگاامااه ااب ط اابراام

ۀاا اان

Eremurus luteus

ر ااب

( 0001 /

>0 )P

رازیم نیرتاااشیب دز ااب درف ااب اایفرظ

( 77 / 86 یلیم مرن رلااو یکا

3× 10-

) و ۀت ی ک لآ رتیت ب ق

( 50 / 321 یاالاایاام رلااو یااکا

مراان

3× 10-

) ر ۀاا اان

دااش اده ااشم (

0001 /

>0 )P

لودج(

5 )

لودج 5 . تیفرظ دنچ زا هدش دروآرب یرفاب یاه ۀنوگ

یهایگ عترم رد شیور لباق

ۀ ن یه ین ا ینpH

Titratable acidity )

3

10-

q×

E m ( Acid-buffering

capacity )

3

10-

q×

E m ( Titratable

alkalinity )

3

10-

q×

E m ( Base-buffering

capacity )

3

10-

q×

E m ( Acid-base

buffering capacity )

3

10-

q×

E m (

48b

/ 5 0c

/ 112 67c

/ 75 50a

/ 321 77a

/ 86 44b

/ 162

05a

/ 6 25c

/ 120 72d

/ 58 25b

/ 231 99b

/ 63 71c

/ 122

Silybum marianum

50b

/ 5 50b

/ 194 21b

/ 129 75d

/ 109 35d

/ 34 56b

/ 163

Eremurus luteus

36c

/ 5 25a

/ 232 17a

/ 170 0c

/ 158 88c

/ 42 05a

/ 213

01 SEM

/ 0 12

/ 3 55

/ 1 50

/ 3 12

/ 1 37

/ 2

P-value

0001 /

>0 0001 /

>0 0001

/

>0 0001

/

>0 0001

/

>0 0001

/

>0

Titratable acidity

: ۀتیدیسا رتیت ب ق

؛

Acid-buffering capacity

ددیسا درف ب یفرظ :

؛

Titratable alkalinity

: ۀتی کلآ رتیت ب ق

؛

Base buffering capacity

دز ب درف ب یفرظ :

؛

Acid-base buffering capacity

دیسا درف ب یفرظ : -

ز ب

4 . ثحب هجیتن و یریگ

1.4 ییایمیش بیکرت . هنومن

یهایگ یاه

ف لع فراااصم ک چرنا ب ا دذغم را م زا یخرب ، ه

میق نیی پ د ه کا خ ب بااس درت

ارت ااسخک د ه دا

مار دارب فراااصم د ه

یم مهارف ادخ خک زا ً ت اذ م ا ،د وآ

یم تو فتم رگیدکی ب ییاذغ شز ا ظ حل دخاااش ب

[ 62 ]

ی ذغ ت شز ا ر ه ی ن دا

یعترم ب یگتاااسب ۀ ن

،ا ی ن

بآ طیاراااش و

،ییا ه دداااش حارم ر ار اریغ و

[ 28 ]

یه نآ ب باااس یی یمیاااش ت بیکرت

و یذغت شز ا دا

ر ه ین یعترم ر حارم فلتخم یاااشیو رآ

ه

، یکی زا

ر ا م ر یمها ب نییعت

رازیم ۀف لع ر م ز ی مار دارب

بس حم و

نییعت یفرظ ییارچ عتارم یم دش ب [ 72 ] ر

عل طم نینتورپ رازیم ،دا م خ

، تا دیه برک د ه

ربیف ، ک م ااخ

، رتاااسک ااخ م ااخ یبرچ و

ر ر ج م ا ااین ارب

ب لر عم بیترت 87

/ 21 ، 9 / 18 ،

6

، 3 / 9 رفص و دش ش ازن دص ر [

13 ک ] نیا ریر قم ر

ۀخمار ت اااش ازن ۀعل طم

یلعف ارق نیا ًلا متحا ک ر اد

ب ط برم فلاتخا ۀ ح

م تو ف تم ی و ا ی ن زا درین

م تو فتم ر مز داااش ب رآ زا د اررب

نینتورپ رازیم

،م خ ربیف ،رتس ک خ ،م خ یبرچ ،م خ ،ADL

،ADF NDF

و ۀتس ش ( میرم خ ا ین ر ر ج م

Silybum marianum

)

ب لر عم بیترت 9

/ 15 ، 1 / 24 ، 34 / 4 ، 6 / 27 ، 95 / 9 ، 2 / 29 ،

38 و 47 / 0 داااص ر مرن لیک ره ر

از ت ۀر م ا ین نیا زا

(

as fed

) دااش ش ازن [

18 ] رازیم ک ااسیل ح ر نیا ،

،م خ ربیف ،رتاااسک خ ،م خ یبرچ ،م خ نینتورپ ،ADL

و ADF

ر NDF

ۀااعل ااطم راااض ااح

میرم ااخ دارب