تشخیص قصد رفتار با پیش فرض بی گناهی: زیربنای روان شناختی اصل حقوقی برائت

(1)

Copyright©2020, University of Isfahan. This is an Open Access article distributed under the terms of the Creative Commons Att ribution License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/), which permits others to download this work and share it with others as long as they credit it, but they can’t change it in any way or use it commercially

DOI: 10.22108/CBS.2021.124631.1438

E-ISSN: 2345-3524

Vol. 10, Issue 1, No.18, Spring and Summer 2020, P:109-122

https://cbs.ui.ac.ir/?lang=en

Research Article

Detecting the Intention of Behavior by Presumption of Innocence: the Psychological Foundation of the Legal Principle of Innocence

Ebrahim Ahmadi^: Assistant Professor Psychology, Department of Psychology, Buin Zahra Branch, Islamic Azad University, Buin Zahra, Iran.

eahmadi1356@gmail.com

Abstract

When a behavior leads to two outcomes, one of which is good and the other is bad, how do we know which outcome was intentional and which was unintentional? To identify the mechanism of detecting behavior intention and in an experimental design, 132 children (61 girls) with a mean age of 55 months were selected from four preschools in Tehran's second district by the convenience sampling method and were randomly assigned to three groups of intentionless (who were not told anything about the intent of protagonist), good intention (who were told that the intention of the protagonist was good), and bad intention (who were told that the intention of the protagonist was bad). The research tool was a childish version of the Trolley Story in which the protagonist behaved in a way that had a good outcome and a bad outcome, and the subjects were asked to judge that: 1) Was the bad outcome intentional?

2) Did the protagonist have a duty to do that behavior? 3) Was the behavior of the protagonist good? Chi-square and ANOVA tests showed that in all three types of moral judgment, the intentionless and good intention groups were not different, but the difference between the intentionless and bad intention groups was significant. The findings show that the subjects used the presumption of innocence or the principle of innocence to detect the intent of the behavior, i.e. they perceived the behavior's good outcome as intentional and the behavior's bad outcome as unintentional.

Keywords: Intention, Intention Detection, Moral Judgment, Presumption of Innocence, Principle of Innocence

 Corresponding author

(2)

شهوژپ يراتفر و يتخانش مولع ياه

،مهد لاس ( يپايپ 18 ،) ناتسبات و راهب ،لوا هرامش 1399

، :ص 122 - 109

:تفایرد خیرات 06

/ 06 / 1399 ،يرگنزاب خیرات 04

/ 02 / 1400 :شریذپ خیرات 29

/ 02 / 1400

لوئسم ۀدنسیون.*

Copyright©2020, University of Isfahan. This is an Open Access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/), which permits others to download this work and share it with others as long as they credit it, but they can’t change it in any way or use it commercially

DOI: 10.22108/CBS.2021.124631.1438

یشهوژپ هلاقم

صیخشت دصق

راتفر اب شیپ ضرف یب یهانگ : یانبریز ناور

یتخانش لصا

یقوقح تئارب

یدمحا میهاربا ،*

يسانش ناور هورگ رایداتسا دازآ هاگشناد ،ارهز نيیوب دحاو ،

ناریا ،ارهز نيیوب ،يملاسا

eahmadi1356@gmail.com

هدیکچ يماگنه هک يراتفر پ ود هب دماي م ي دماجنا هک يکی زا اهنآ بوخ و يرگید دب ،تتسا زا اتجک يتم ميتمهف هتک مادتک دتمايپ

دمع ي غ مادک و يدمعري

اسانش فده اب ؟تسا هدوب يی

تشت راکوزاس صي

رد و راتتفر دتصق تی

امزآ رتط ،يتشی

132

( کدوک 61

م اب )رتخد نيگناي

س ين 55 پ راهچ زا هام شي

يناتسبد قطنم ۀ رد شور اتب نارهت ود رتتسَد

شنییتگ اتب و دندتش

فداصت شور ي

ب هورگ هس هب ي

دصق [ هک يیيچ ۀرابرد دصق تيص ش ناتساد

هب اهنآ هتفگ دشن ]،

[ بوتخ دتصق هتک

هتب اتهنآ

هتفگ دش دصق تيص ش ناتساد

بوخ هدوب تسا دصق و ] [ دب

هک هب اهنآ هتفگ دش دصق تيص ش ناتتساد

دتب هدوتب تتسا ]

لکش ،شهوژپ رایبا .دندش هدرامگ ي

ناتساد زا هناکدوک نگاو

يقرب ص ش نآ رد هک دوب تي

راتتفر ناتساد ي

تم ماتجنا ي داد

هک ی دمايپ بوخ و ی دمايپ دب تشاد و يندومزآ اه دیاب تواضق يم دندرک هک : 1 ) ایآ دمايپ

،دب يدمع ؟دوتب 2 ) اتیآ

تيص ش ناتساد

هفيظو تشاد نآ راتفر ار ماجنا

؟دهد 3 ) ایآ راتفر تيص ش ناتتساد

تتسرد ؟دوتب نوتمزآ ياته روذتجم

اک ي لحت و لي راو سنای دنداد ناشن رد

ره هس عون تواضق

،يقلاخا ود هورگ يب دصق و دصق بوخ اب مه يتواتفت دنتتشادن

ب هورگ ود توافت اما ي

دصق و دصق دب ينعم راد دوب . نیا هتفای اه ناشن يم دهد يندومزآ اه يارب صي شت دصق

راتفر زا شيپ

ضرف يب يهانگ ای نامه لصا تئارب دوس هتسج دنا . ينعی دمايپ دمع ار راتفر بوخ ي

پ و دماي غ ار نآ دب يدمعري

د هدی دنا .

ناگژاو لک

یدی : لصا

،تئارب شيپ ضرف يب

،يهانگ شت صي ،دمع ،دصق تواضق

يقلاخا

(3)

همدقم مادکره زا ياتهراتفر ،ناتسنا

جنز رگزاتغآ هرتي

يا زا

تتتساهدمايپ .

يتتخرب زا نتتیا اهدتتمايپ يدتتمع ( يلتتصا و )

تتخرب ي غ يدتتمعري (

ي ناتتج پ .دنتتتسه ) ياهدتتماي

دتتمع ي

اهنآ يی تسر فدته اب راتفر هک دنتسه ندي

ماتجنا اتهنآ هتب

پ و تتسا هدتش ياهدتماي

غ يدتمعري اتهنآ

يی هتک دنتتسه

دصق ي ارب ي نديسر هب اهنآ دوتجو هتتشادن تتسا ارتب . ي

وجتشناد ،هنومن يی

ار دوتخ تتسد رد لاتک رد هتک

م دنلب ي

،دنک شفده هزاجا نتفرگ زا داتتسا تتسا پ(

دتماي

دمع ي ) ما ا نکمم تسا مه ناتمز وتلج د دتی وجتشناد ي

رس تشپ ي

گب ار

،دري هب يیوجشناد رتگید

هبرتض دتنیب و

یتتکرمت داتتتسا ار شهاتتک دتتهد پ(

ياهدتتماي غ

يدتتمعري .)

شتتسرپ شهوژتتپ ينوتتنک

نتتیا تتتسا هتتک يناتتسک هتتک

ا رگاشامت نی

هنحص ای هنحص ياه هباشم هک[

رد اهنآ ی

راتفر هب دنچ دمايپ يم ]دماجنا تم هنوگچ ،دنتسه ي

دتنمهف

هک مادک دمايپ دمع ي غ مادک و يدمعري

تتسا هدوب .

هتب

ۀتفگ د

،رگی وزاس راک صي شت چ راتفر دصق

؟تسي

يماگنه خرب هک ي پ زا ياهدماي ی

و بوتخ ،راتتفر

خرب ي د رگی ،دنتسه دب صي شت

ارب راتفر دصق تسرد ي

تواضق ماجنا ياته

تتسرد يتقلاخا مزلا تتسا وتل(

،نی

م

،ليیاکي لیل و

،ي 2018 .) نیا هک مادک ی زا ياهدمايپ

راتفر ی درف ار يدمع و مادک ار يدمعريغ

،مينادب رتب

تواتتضق يتتقلاخا

اتتم ۀراتتبرد نآ درتتف رتتثا يداتتیز دراد

م(

،لتتتيیاکي 2007

و هاتتتگن دتتتينک هتتتب تتتک

،نلي ولاتتتم

،ي

ر

،نسدرچی

،لوپماج و

،درودوو 2011

،نيتلمه ،نتملوا

،ما ننت

،نمدوگ و

،رکيب 2013 گنای ،سکاتس و 2011

،گتتنای

،نمتتشوک

،رزواتته و

،سکاتتس 2007

لاتتثم رد .)

وجشناد يی ،تسا هدرک دنلب ار دوخ تسد هک يتح

رتگا

وجتشناد هب ندز هبرض ي

د رتگی پ ار دتماي ي ناتج وا راتتفر

نادب

،مي زاب مه تواضق يقلاخا ام ۀرابرد وا هب(

لتيلد يتب

يطايتحا فنم ) ي ا رتگا اتما ،تسا نتی

دتصق ار ندز هبرتض

وا راتفر صي شت

،ميهد تواضق يقلاخا ام تسب راي تفنم ي

رت دهاوخ دوب . ۀنومن

،رگید توافت تازاجم لتق دتمع و

لتق دمعريغ رد ماظن يقوقح رتشيب اهروشک تسا . ش ب

يدایز زا تواضق يقلاخا ناسنا اه ۀرابرد ی

راتفر هب(

هژیو يیاهراتفر هک

ياهدتمايپ مته

بوتخ و مته

دب دنراد ،) هب صي تشت اتهنآ

زا دتصق نآ راتتفر يگتتسب

دراد . يرايسب زا هیرظن ياه تخانش

،يقلاخا شتقن دتصق

رد تواتتضق ياتته تتقلاخا ي تتتسا و درتتب( ناتتکدوک

،نتگني

2004 رک و ،نترو ،فاتکش ،نمشوک

،ي 2013 تک نلي

،ناراکمه و 2011

و ) نلااسگریب ،نمشوک(

2013

،لم

،ومليلگوگ و

،ورنوم 2014 گتنای و ،ناراتکمه 2007

)

ار هتتتفریذپ دتتنا . زا اتتجنآ هتتک صي تتشت دتتصق

راتتتفر رتتب

تواضق ياه

،يقلاخا هک هب ۀبون دوخ ياهدمايپ يتناوارف

،دنراد رثا يم

،دراذگ يیاتسانش ياهراکوزاتس

صي تشت

دصق

،راتفر يرورض تسا .

ۀيضرف شهوژپ ينونک نیا تسا هک ناسنا اته دتمع ي

ای غ يدمعري پ ندوب

ياهدماي ی

ار راتفر اب هرهب نتفرتگ

زا « شيپ ضرف يب يهانگ

» ای ناتمه « لتصا تتئارب

» تمه(

ۀ

ناسنا اه يب هانگ

،دنتسه رگم نآ هک هانگ راتک اتهنآ ندوتب

تباث )دوش صي شت يم

دنهد . ناسنا اه نتتسب راتک هتب اتب

پ شي ضرف يب يهانگ ش ب هک ي تخانتش هاگتسد زا ي

اتهنآ

م( تسا

،ليیاکي 2007 ،) ياهدمايپ بوتخ

تی ار راتتفر

دتتمع ي پ و ياهدتتماي غ ار نآ دتتب

يدتتمعري تتم

ي دتتنناد .

شهوژپ نونک ي ا نی ضرف هي ماجنا اب ار تی

اتمزآ شی رتب

ور ي نومزآ ناکدوک درک

،تئارب . تی قوتقح لتصا ي

ضرف اب ربارب هک تسا ۀي

نوتنک شهوژتپ

،ي ز ياتنبری ناور

يتخانش مه دراد قوقح ناناد يم دنیوگ ناسنا اته « دتیاب

»

ب ي هانگ ضرف

،دنوش ناور ناسانش يم دنیوگ ناسنا اته يتب

هانگ ضرف

« يم دنوش

».

شهوژپ ياه نيشيپ هداد ناشن دنا

هک نادازون ات شتش

يگهام يپ يم دنرب هتک يرايتسب زا اتهراتفر فدته رادتم

،دنتسه ينعی ره يراتفر ياراد ی دصق تسا . رد تی

،شیامزآ سپ

زا نآ هک نادازون يتسد ار هک يکی ود زا

پوت تم ار ي تتفرگ نیدتنچ راتب دتندید و هتب نآ تداتع

دندرک ( ينعی ا هب اهنآ ندرک هاگن نامز تّدم نتی

هنحتص

شهاک تفای )

، يماگنه تسد نآ هک ی

پوت د رگی ار

تفرگ ( ينعی غت فده رتيي )درتک تجعت دتندرک ( يتنعی

(4)

صي شت دصق راتفر اب شيپ ضرف يب يهانگ : يانبریز ناور يتخانش لصا يقوقح تئارب يدمحا ميهاربا 111

تّدم ا هب اهنآ ندرک هاگن نامز نی

ایفا هنحص شی

تتفای )

اما يماگنه هک نآ تسد زا ی ريسم دیدج نامه پوت

ار لوا تفرگ ( ينعی غت فده ريي ن درتک ) تجعت دتندرکن

،درودوو(

1998 .) نارگشهوژپ رگید

یين نیا شیامزآ ار

رارکت هدرک و هب هتفای ياه يناتسکی هديتسر

دتنا اتب(

وری و

لیل

،ي 2007

،درودوو ،لیورماتس

،نتسرگ ،نتسردنه و

،شروب 2009 .) نادازون 12 ههام نیا ار مه يم دنمهف هک

دنچ راتفر يکت يتم دتنناوت تی هتتشاد کرتتشم فدته

ورماس و درودوو( دنشاب

،لی 2000 .) اّما نادازوتن زا اتجک

يتتم دتتنمهف هتتک اتتهراتفر فدتته رادتتم

؟دنتتتسه درودوو و

ناراکمه ( 2009 ) يم دتنیوگ هاتگره نادازوتن

، ناتشدوخ

ی راتفر ارب ار ي سر ندي هب ی ،دتنداد ماجنا فده زا

سپ نآ نآ راتفر ار رد نارگید یين فده رادتم يتم دتننيب

نک هاگن و(

دي ،فایتلم هب 2007

.)

شهوژپ ياه لااب ناشن دنداد هتک نادازوتن يتم دتنمهف

هک اهراتفر « فده دنراد

»

، اما نشور دشن هک ایآ نادازون

نیا ار مه تم ي دتنمهف هتک اتهراتفر « هتچ يفدته دتنراد

»

؟

لجرگ ي چ و ار ي ( 2003 پ ) داهنشي تم ي دتننک هتک نادازوتن

يارب صي شت فده

راتفر زا لصا « نیرتتهب شور

» دوتس

يم دنیوج فده ی

،راتفر يیيچ تسا هتک نآ ،راتتفر

نیرتدمآراک و

يتقطنم نیرتت شور يارتب نديتسر هتب نآ

دشاب و(

هاگن دينک هب تاکسا و

،نجرلايب 2013

،ارت يچ

،ورتتيب

، اتتک تتلجرگ و

،ي 2003 .) نتتیا پ داهنتتشي اپ رتتب ۀتتی

امزآ يتتشی هتتب نادازوتتن هتتک نآ زا ستتپ نآ رد هتتک تتتسا

کمدآ ي اب هک ندتیرپ زا يور راوتید هتب تی پوتت يتم

ديسر دندرک تداع

، راوتید هتتشادرب هتک دتش هدهاتشم و

ماگنه ي سم هرابود مدآ هک ري

تنحنم ي پ نيتشي ارتب ار ي

سر ندي م پوت هب ي

،دوميپ رد هسیاقم اب يماگنه هک ريسم

ميقتسم ار يم

،دوميپ نادازون جعت يم دندرک (

،يلجرگ

،يتسدان

،ار يچ و

،وريب 1995 .) نیا هتفای اه م ناشن ي دنهد

هک ماگنه ي د هک راوی رتهب نادازون ،تسه نی

ارتب شور ي

سر ندي تسم ار پوتت هتب ري

تنحنم ي ماتگنه و ي د هتک راوتی

ن

،تسي رتهب نی سم ار شور ري

قتسم مي تم ي ،دتنناد و اذتل زا نیا

هک مدآ ريسم ينحنم ار يم دیاميپ جعت يم دننک

ول(

نی ،ناراکمه و 2018

.)

سپ ی ارب هار ي دصق طا نتسا ی

راتفر ا نی تسا

آ هک ای رتتهب ،راتتفر نآ نی

ارتب شور ي

تسر ندي هتب تی

فده تسا هدوب ای

خ ري

ّما . ا ماگنه ي هتک تی هتب راتتفر

ب شي زا ی پ دماي تم ي دتماجنا و نآ راتتفر نیرتتهب شور

يارب داجیا ۀمه نآ اهدمايپ هدوب

،تسا زا اجک يم ميمهف

مادک هک ی

پ نآ زا اهدماي هدوتب درتف فدته و دوصقم

؟تسا ار يچ و يلجرگ ( 2007 تم ) ي دتنریذپ هتک رد نتیا

هتتنوگ تتتيعقوم اتته

يارتتب صي تتشت دتتصق

راتتتفر هتتب

ياهراکوزاس يتخانش

يرگید زاين میراد .

يخرب هتفای اه ناشن يم دنهد هتک

« شتناد نيتشيپ

» تم ي

دناوت رد صي شت دصق

راتتفر هتب نادازوتن تمک دتنک .

يارب

،هنومن لیورماتس و

نیرتک ( 2009 ) هنحتص يا ار هتب

نادازوتتن امزآ نآ رد هتتک دتتنداد ناتتشن هتتهام هد رگتتشی

اتتب

شک ندي ی پوت هب هچراپ ي

ور هک ي تتسد دوتب هتچراپ

م ي تفای . رد ا نی نچ دصق ،نس ني

راتفر ي يارتب نادازوتن

مه م

،تسا ينعی ارب ي ن نشور اهنآ تسي

راتفر فده هک

امزآ رگتشی تتسا هتچراپ ندروآ تتسد هتب اتی

تتسد هتب

ورماتس( پوت ندروآ لی

،درودوو و 2005

.) لیورماتس و

نیرک ( 2009 نادازوتن زا هورتگ نآ هتک دندرک هدهاشم )

پ هک رتشي هب هدش هداد ناشن اهنآ دوب

آ هتک رگتشیامز يتم

دتتهاوخ تتتسد هتتب ار پوتتت

،درواتتيب دتتصق نتتیا راتتتفر

رگشیامزآ ار

یين هب تسد ندروآ پوت صي تشت دتنداد

.

ا نی شناد اب نادازون ي

پ راتفر دصق زا هک نيشي

امزآ رگتشی

نوتنک راتتفر دتصق زا ،دنتشاد ي

و ي ماتهبا يتیادز دتندرک

ول(

.)

اما يارب نادازون 12 ههام

، شک راتفر دصق ندي

هتچراپ

د رگی ن مه م

،تسي ينعی ا نی ن نودب نادازون زاي

شتناد هتب

پ نيشي شت صي م ي دنهد ا فده هک نی

تتسد هتب ،راتتفر

ورماتس( تتسا پوت ندروآ لی

،درودوو و 2005

.) زا هد

ات 12 يگهام هتچ يرتييغت رد نادازوتن خر يتم دتهد هتک

نانآ رگید يارب طا نتسا دصق

،راتفر يزاين هتب تاتعلاطا

نيشيپ

؟دنرادن شهوژپ ينونک نيمه شسرپ ار رد ۀزوح

(5)

قلاخا رطم يم دنک يماگنه هک ی ،راتتفر ود دتمايپ

دراد هک زا رتظن يتقلاخا يتکی زا نتیا اهدتمايپ بوتخ و

يرگید دب

،تسا رگا چيه هنوگ پ تاعلاطا و شناد نيشي

رابرد ۀ عقوم و ص ش تي

تشاب هتشادن

،مي يارتب صي تشت

ص ش دصق و فده زا

هچ هويش يا هدافتتسا يتم ؟ميتنک

نونک شهوژپ ي

اپ رب ۀی رظن هی اته و شهوژتپ يیاته هتک رد

همادا دهاوخ ،دتمآ ضرتف يتم دتنک هتک ناتسنا اته يارتب

طا نتسا دصق راتفر رد هزوح ياه قلاخا ي زا شيتپ ضرتف

يب يهانگ ای نامه لصا تئارب تم دوتس ي ،دتنیوج هتب نتیا

لکش هک رگا يدرف يراتفر ار ماجنا دتهد هتک نآ راتتفر

هتتب تتی دتتمايپ

ًاتتقلاخا بوتتخ و تتی دتتمايپ

ًاتتقلاخا دتتب

،دماجنايب رتشيب

ناسنا اه رواب دنراد پ هک دماي دصق ،بوخ

پ و درف دماي دب

، غ يدمعري م( تسا هدوب

،ليیاکي 2007 .)

شهوژتتپ ينوگراتتم

و نیروتتس ( 2017 ) هتتب ۀتتنوگ غ رتتي

قتسم مي ا دوجو زا نی

پ شي ضرف يب يهاتنگ تتیامح يتم

دنک . نیا نارگشهوژپ يم

دنتساوخ دننادب

هک ناتکدوک زا

هچ يّنس رد تواضق ياه يقلاخا دوخ هب دصق ،راتتفر هتن

دمايپ

،راتفر هاگن يم ،دتننک يتنعی يتسک ار هتک اتب دتصق

، مک يسآ هدز تسا بوخ و يتسک ار هتک اتب دتصق

، يسآ مک هدرک تسا دتب تواتضق يتم

دتننک . اتهنآ

هدهاشم دندرک هک ناکدوک زا

راتهچ يگلاتس يناتسک ار

هک اب دصق مک يسآ يتم دتننز بوتخ تواتضق يتم

،دننک اما ات تفه يگلاس لوط يم دشک ات دنناوتب يناتسک

ار هک اب دصق يسآ مک يم دننک .دتننک تواتضق دتب

نیا هتفای ناشن يم دهد ناکدوک هک تيمها

يقلاخا دصق

زا رتتدوز لاتس هتس ار بوخ تتيمها

يتقلاخا دتصق دتب

کرد يم دننک ول(

)

، و اذتل نتکمم

تسا ربارب اب ۀيتضرف شهوژتپ ،ينوتنک

رد تواتضق ياته

يقلاخا دوخ دصق بوخ ار رتدوز و تتحار رتت دتصق زا

راک هب دب دندن ب

.

اما شهوژپ يیاه ،هتک دنتتسه مته هتت لا

زاتب هتب ۀتنوگ

غ

،ميقتسمري ا دوجو

نی پ شي ضرتف يتب يهاتنگ ار در يتم

دننک . نيلمه ( نورتب و 2014

و ) یوروتم ( 2009 ) ناتشن دنداد

هک يتقو نشور تسين هک ایآ ی دوجو هب ،لماع

دنروآ ۀ ی پ دماي تتسه اتی خ ،رتي رتگا نآ دتمايپ تفنم ي

اقم رد ،دشاب هسی

ماتگنه اب ي پ نآ هتک دتماي ،تتسا تت ثم

ندومزآ ي ياه دازون و لاسگریب رتتشيب

لاتمتحا دراد هتک

رواب هتشاد دنشاب نآ

،لماع

ًادمع نآ دتمايپ ار هتب دوتجو

هدروآ تسا د ن س هب .

،رگی ماگنه ي لولتسم هتک تی

پ دتتماي ن موتتلعم

،تتتسي پ ياهدتتماي تتفنم

ي دتتمع ي رتتت زا

ياهدمايپ ت ثم

هدید يم

،دنوش دیاش نوچ ناسنا اه يارتب

اديپ ندرک تّلع ياهدمايپ يفنم

ۀیيگنا يرتشيب دنراد .

نارگشهوژپ يارب

يیاتسانش ياهراکوزاتس

تشت صي

زا ،راتفر دصق هعومجم

ناتساد ياته تقرب نتگاو

1ي دوتس

هتتتتسج دتتتنا لپ(

،يتتتنویي تتتس

،لاگي روتتتس و

،نی 2010

وش ل جتتتستی ،نمتتتشوک و

2012 ،نمتتتشوک

،گتتتنای و

،رزواتته 2006

رتتگ نی ،ناراتتکمه و 2009

و نمدتتلو

اد

،چیرتتتی 2007 .) تيتتص ش ا

نتتی ناتتتساد اتته راتتتفر ي ار

م ماجنا ي دهد هک نیا راتفر هب ی دتمايپ بوتخ و تی

دمايپ دب يم دماجنا و يندومزآ دیاب

دیوگب هک مادک تی

زا نآ اهدمايپ دصق راتفر تيص ش ناتساد

هدوتب تتسا و

نیا هک ایآ نآ

،راتفر رورض ي تقلاخا و ي تتسا هدوتب اتی

خ ري م(

،ليیاکي 2007 تّلک لکتش رد .) ي

نتیا ناتتساد ،اته

ص ش تي ندرشف اب ناتساد ی

،مرها ی نتگاو تقرب ي

ور ار ي ر لی عرف ي م ي دزادنا ا اب و نتی ناتسک ،راتک ي

هتک

يور لیر يعرف هداتسیا دندوب هتشک يم دنوش ناتسک اما ي

هتتک يور ر لتتی لتتصا ي ا هداتتتسی دتتندوب تتم تاتتجن ي

دتتنبای .

،نیاربانب ص ش راتفر تي

ناتتساد تی پ دتماي دتب و تی

پ دماي بوخ ناسک :دراد ي

م تاجن ي دتنبای و يناتسک يتم

دنريم . رد نیا ناتساد اه چيه هنوگ يتاعلاطا ۀرابرد

هتچنآ

هک رد نهذ تيتص ش ناتتساد

تتسا هتب يندوتمزآ هداد

يمن دوش و يندوتمزآ اب

دتی وگب دتی تص ش دتصق هتک تي

:تتسا هدوتب هتچ ناتتساد نتتشک

ناتسک ي ور هتک ي ر لتی

عرف ي ا هداتسی ،دندوب تاجن يناسک هک يور لتیر يلتصا

هداتسیا

،دندوب ای ره

؟ود ب رتگا رتتشي ندوتمزآ ي اته ختساپ

1trolley

(6)

يناسکی

،دنهدب ينعی رگا خساپ اه يفداصت

،دشا ن هاتگنآ

مولعم يم دوش هک يندومزآ اه يارب صي شت دصق

راتتفر

تيص ش ناتتساد

زا تی راکوزاتس ناور

يتخانتش هرتهب

هتفرگ دنا ول(

.) يراکوزاتس هتک

رتب

ۀیاپ ۀيضرف شهوژتپ ،ينوتنک

شيتپ ضرتف يتب يهاتنگ اتی

نامه لصا تئارب تسا . رگا يندومزآ اه زا نیا راکوزاس

دوس هتتسج ،دنتشاب هاتگنآ رتتشيب اتهنآ دتیاب دتنیوگب هتک

فده و دصق تيص ش ناتساد

تاجن يناسک هدوب تسا

هتتک يور لتتیر يلتتصا هداتتتسیا

،دتتندوب و نتتیا راتتک وا ار

يرورض و يقلاخا دتننادب نوتنک شهوژتپ رد .

،ي ناتتساد

قرب نگاو ي غت ريي ارب ات تسا هدش هداد لکش ي

ندوتمزآ ي

ياه نیا شهوژپ هک(

ناکدوک دنتسه

) ينديمهف دشاب

.

ليیاکيم ( 2007 2009 تس ن ) ني يسک تفگ هک دوب

ناتساد ياه نگاو يقرب يم دنناوت رایتبا ي ارتب ي شهوژتپ

رابرد ۀ يگنوگچ صي شت

دصق راتتفر دنتشاب . وا تضرف هي

هک داد رگا چيه يتاتعلاطا ۀراتبرد

دتصق تيتص ش نتیا

ناتساد اه هب يندومزآ اه هداد

،دوشن اتهنآ يارتب صي تشت

دصق تيص ش ناتساد

زا شيپ ضرف يب يهانگ دوتس يتم

دنیوج . هولاع م رتب لتيیاکي ( 2007 2009 هتک ) هتب ۀتنوگ

پ راکشآ شي ضرف يب يهانگ ار راکوزاس صي شت

دتصق

راتتتفر هتتتسناد

،تتتسا نارگتتشهوژپ رتتگید

ارتتب(

ي ،هتتنومن

رتتگ نی ،ناراتتکمه و 2009

ن ) یتتي هتتب ۀتتنوگ نمتتض ي تتنچ ني

ضرف هي يا ار رطم هدرک دنا . اما نیا هيتضرف اته اتت زورتما

تیامح يبرجت تفایرد هدرتکن دتنا نوتنک شهوژتپ . ي

اتب

اسانش فده يی

ناور راکوزاتس يتخانتش

صي تشت دتصق

،راتتفر نتتیا هيتتضرف ار نوتتمزآ درتک هتتک ناتتسنا اتته يارتتب

صي شت دصق

راتفر زا شيپ ضرتف يتب يهاتنگ هرتهب يتم

،دتتنريگ يتتتنعی

ياهدتتتمايپ بوتتخ

راتتتتفر ار يدتتتمع و

ياهدمايپ دب

ار يدمعريغ يم

دنناد .

رایتتبا شهوژتتپ

،ينوتتنک يلکتتش هتتناکدوک زا

ناتتتساد

نگاو يتقرب دوتب هتک رد نآ تيتص ش ناتتساد

يراتتفر

ماتجنا يتم داد هتک ود دتتمايپ تتشاد : تی دتمايپ

ًاتتقلاخا

بوخ و ی دمايپ

ًاقلاخا دب . ۀيتضرف شهوژتپ نتیا

دوتب هک

رد يهورگ هک چيه يتاعلاطا ۀرابرد

دصق تيتص ش

ناتساد هب يندومزآ اه هداد يتمن دوتش هورتگ(

يتب دتصق ،)

يندومزآ اته يارتب صي تشت دتصق

تيتص ش ناتتساد

زا

شيپ ضرف يب يهانگ هرهب دتنهاوخ ،تتفرگ

يتنعی دتمايپ

بوخ ار يدمع و دمايپ دب ار يدمعريغ دنهاوخ

دید .

رد نیا

،شهوژپ هورگ

يتب دتصق اتب ود هورتگ رتگید

هسیاقم دش : يهورگ هک هب يندومزآ اه هتفگ دش هک دصق

دمايپ

،بوخ هن دتمايپ ،دتب هدوتب تتسا

هورگ(

دصق بوخ ،) و يهورگ هک هب يندومزآ اته

هتتفگ

دش هک دصق تيص ش ناتساد

دمايپ

،دب هن دمايپ ،بوتخ

هدوب تسا هورتگ(

دتصق دتب .) رتبارب اتب ۀيتضرف شهوژتپ

،ينونک ود هورگ يب دصق و دصق بوخ زا رظن ياهريغتم

ۀتتتسباو شهوژتتپ ينوتتنک

( يتتنعی تواتتضق ياتته يتتقلاخا

يندومزآ اه ا ن ) دی ،دنشاب هتشاد توافت مه اب اتّما

تواتفت

ود هورتتگ يتتب دتتصق و دتتصق دتتب دتتیاب يتتنعم راد دتتشاب .

يتاعلاطا هک

يندومزآ ياه هورگ دتصق بوتخ تتفایرد

،دندرک رتشيب زا يتاعلاطا هک

يندوتمزآ ياته

هورتگ يتب

دصق دنتشاد

،دو ن اریز ربارب اب ۀيتضرف شهوژتپ ،ينوتنک

يندومزآ ياه هورگ يب دصق یين اب شيپ ضرف يتب يهاتنگ

رواب دنتشاد هک دصق تيص ش ناتساد

بوخ هدوب تسا .

نیاربانب توافت نتیا ود هورتگ دتیا ن يتنعم راد دتشاب . اتما

يندومزآ ياه هورگ دصق

،دب يتاعلاطا شيب

زا يندومزآ

ياه هورگ يب دصق تفایرد

،دندرک اریز ربارب اتب ۀيتضرف

شهوژپ

،ينونک يندومزآ ياه هورتگ يتب دتصق اتب شيتپ

ضرف يب يهانگ رواب دنتشاد هک دصق تيتص ش ناتتساد

بوخ هدوب تسا هن دب . نیاربانب توافت نیا ود هورگ دیاب

ينعم راد دشاب . هب ن س ،رتگید ۀيتضرف شهوژتپ ينوتنک

نیا دوتب هتک تواتضق ياته يتقلاخا هورتگ يتب دتصق هتب

تواضق ياته يتقلاخا هورتگ دتصق بوتخ تیدین و

زا

تواضق ياه يتقلاخا هورتگ دتصق دتب رود دتهاوخ دوتب

ول(

ا رگا .) نی ضرف هي ذپ هتفری دوتش

تن هجي م ي میريگ هک ناسنا اه يارب صي شت دصق

راتتفر زا

شيپ ضرف يب يهانگ دوس يم دنیوج .

(7)

شور 161 پ راهچ زا کدوک شي

ناتسبد تقطنم ۀ ود نارتهت

،هدوس ،خسار(

،هوکتشم دوتعوم

رتتسد رد شور اتب )

هنومن يريگ و اب شور فداصت ي تب هورتگ هتس هب ي

،دتصق

.دندتش هدراتمگ دتب دتصق و ،بوتخ دصق 13

کدوتک

قم دنتسناوتن اي

ل ترتکي ار2

داتی گب ،دتنري 11 کدوتک ناتساد

اه ار تسرد مهفن

،دندي راهچ کدوک تسرد اب

راکمه رگشهوژپ ي

،دندرکن و ردام ی کدوک ارب ي

ا لکشم شهوژپ داجی

.درک نیا 29 کدوک زا شهوژپ

رانک هتشاذگ دندش ا اذل و نی شهوژپ 132

ندومزآ ي

و هک تشاد يگژی

ياه يفيصوت اهنآ

رد لودج 1 هدید

يم دوش .

لودج 1 صخاش . یاه یفیصوت ندومزآ ی اه هب کیکفت هورگ اه

هورگ اه يناوارف

نيگنايم نس )هام(

فارحنا درادناتسا نس )هام(

ۀنماد نس )هام(

یب دصق 45

( 22

،رتخد 23 رسپ ) 33 / 55 48

/ 1 58

- 53

دصق بوخ 41

( 19

،رتخد 22 رسپ ) 29 / 55 75

/ 1 59

- 52

دصق دب 46

( 20

،رتخد 26 رسپ ) 39 / 55 53

/ 1 58

- 51

عمج 132

( 61

،رتخد 71 رسپ ) 34 / 55 57

/ 1 59

- 51

رد ی امزآ رتط ،يتشی

يندوتمزآ اته

رد يتکی زا

قاتتتا ياتته مارآ شيتتپ ناتتتسبد هتتب لکتتش يدرتتف نوتتمزآ

دندش .

،تس ن راک اب قم اتي ل ترتکي ندوتمزآ هتب ي

اته

شزوتتمآ هداد

دتتش . تتی قم اتتي ل ترتتکي گتتنر هتتب

تروتتص ي هتتک رد تتی وتتس دتتنچ هراتتتس هتتب گتتنر ياتته

نوگاتتنوگ و

رد يوتتس رتتگید دتتنچ ردبرتتض تتتشاد هتتب

يندومزآ اه ناشن هداد دتش لکتش(

1 هتب .) يندوتمزآ اته

هتفگ هک دش هنارک ياه ا نی قم اي ناشن ۀدنهد چ ياهیي

« يليخ دب » و

« يليخ بوخ » دنتسه

، ی هراتس و ی ردبرض

يیاهیيچ ار

ناشن يم دنهد هتک

« يتمک بوتخ

» و

« مک ي دب

»

،دنتسه و ۀریاد يناتيم ناتشن ۀدتنهد چ يیاتهیي

هک تسا

« هن بوخ هن دب

» دنتسه ناتتساد سپس . يیاته

هتب

يندومزآ اه اتهنآ رد هتک دتش هتفگ تی

راتتفر اراکتشآ

)تسود هب ندرک مک( بوخ ای

اراکتشآ تتک( دتب

م خر )تسود ندز ي

داد و زا يندوتمزآ اته

هتتساوخ دتش

هک نآ اهراتفر ار ور رب ي قم اتي ل ترتکي .دتنهد ناتشن

يندومزآ يیاه هک دنتسناوتن نتیا

راتک ار ماتجنا زا دتنهد

.دندش هتشاذگ رانک شهوژپ

سپ قم شزومآ زا اي

ل

،ترکي يناتساد زا هتفرگرب

قرب نگاو ناتساد ي

هب يندوتمزآ اته

.دتش هتتفگ رد

نتیا

،ناتساد ی هچبرتخد نتشاذگ اب

ی هزاورد رس رب هار

ی ،باجنس ثعاب

يم دوش هک نآ باجنس هک يتم

تفر ات تیوکسيب تی

کدوتک ار

دروت ب غت رتيي تسم ري

ب و دهد تیوکسي ی

د کدوتک رتگی

.دروت ب ار راتتفر

2likert scale

لکش 1 سپ .شهوژپ رد هدش هدرب راک هب ترکیل سایقم . هراتس و یتروص گنر هب سایقم ۀنیمز

هب اه

گنر .دندوب )شفنب ،درز ،یبآ ،زبس ،زمرق( نوگانوگ یاه

(8)

نیا رتخد هچب يم دناوت ود فده هتشاد دشاب : 1 ) تمک

هب کدوک

،مکی هک رگا نينچ دشاب يتسآ کدوتک هتب

مّود دمايپ شيتپ يتنيب هدتشن و يدتمعريغ راتتفر

وا هدوتب

،تسا و 2 ) يسآ هب کدوک

،مود هک رتگا نيتنچ دتشاب

تتمک هتتب کدوتتک متتکی

دتتمايپ شيتتپ يتتنيب هدتتشن و

يدتتمعريغ راتتتفر

وا هدوتتب تتتسا ندوتتمزآ . ي

اتته هتتب ۀتتنوگ

يفداصت هب هس هورگ يب

،دصق دتصق ،بوتخ و دتصق دتب

هدرامگ دندش ات نیا ناتتساد ار هتب هتس لکتش نوگاتنوگ

دنونشب : يندوتمزآ ياته

هورتگ يتب دتصق چيته يتاتعلاطا

ۀراتتبرد دتتصق ۀتتچبرتخد ناتتتساد

تتتفایرد

،دتتندرکن هتتب

يندومزآ ياه هورگ دتصق بوتخ هتتفگ دتش هتک فدته

ۀچبرتخد ناتتساد

تاتجن تیوکتسيب ياته

کدوتک متکی

هدوب

،تسا و هب يندومزآ ياه هورگ دصق دتب هتتفگ دتش

هک فده ۀچبرتخد ناتساد

نیا هدوتب تتسا هتک باجنتس

تیوکسيب ياه

کدوک مّود .درو ب ار سپ

هورتگ هس ره

ناتتتساد يناتتسکی نتتش ار

دندي راتتبرد دتتقف و ۀ

راتتتفر دتتصق

ص ش تي توافتم تاعلاطا ناتساد ي

.دش هداد اهنآ هب نتم

لماک نیا هس ناتساد و وصت يیاهری ارب هک ي رتتهب کرد

اد ناتس هب يندومزآ اه ناشن هداد دش پ رد تسوي د هدی م ي

دوش . سپس شسرپ يیاه ۀرابرد ناتساد اه زا يندومزآ اه

هديسرپ دش ات نانيمطا هب تسد دیآ هک يندومزآ اه

ناتساد اه ار هديمهف دنا هب و دای دنراد . نیا شسرپ اه رد

پ تسوي هدید يم دنوش . يندومزآ يیاه هک دنتسناوتن نیا

شسرپ اه ار خساپ دنهد زا شهوژپ رانک هتشاذگ دندش .

ماجنارس يارتب هزادتنا يرتيگ تواتضق ياته تقلاخا ي

ندوتتمزآ ي اتته غتم(

ياتتهري ز شتتسرپ هتتس ،)هتتتسباو رتتی

زا

ندومزآ ي اه هديسرپ دش : 1

- آ ای م اني چبرتخد(

ۀ ا ًادتمع )ناتساد نتی

ار کدوتک

؟درتک تحاران ختساپ

يندوتمزآ اته

ا هتب نتی شتسرپ

، ود

شزرا ي ( هلب :دوب 0 خ ،) ري ( 1 .)

2 - آ ای م اني اب دی ا ًامتح نی تم ماجنا ار راک ي

؟داد ختساپ

يندومزآ اه هب نیا شسرپ ناشن يم داد هک ایآ نانآ راتتفر

ار هفيظو و فيلکت يقلاخا وا يم دتنناد

ای خ ري . خساپ يندومزآ اه ا هب نی شزرا ود ،شسرپ ي

:دوتب

ريخ ( 0 ،) هلب ( 1 .)

3 - ایآ انيم راک يتسرد ماجنا

؟داد يارب خساپ هتب نتیا

شسرپ ندومزآ زا ي

اه هتساوخ دتش هتک راتتفر اتنيم ار رتب

يور ايقم ترکيل ناشن دنهد . خساپ يندومزآ اه ا هب نی

شسرپ

، شزرا نپ ي

:دوب يليخ دب ( 2 - )

، مک ي دتب ( 1 - )

،

هن دب هن بوخ ( 0 )

، بوخ ( 1 )

، خ يلي بوخ ( 2 .)

هتفای اه هداد اه ي ا زا هدتمآ تسد هب نتی

هارتمه هتب ،شهوژتپ

نورتتب و اهروتتتسد

،اتتهداد اپ رد هاتتگی ا يتتتنرتنی بوچراتتچ

3ملع ناشن هب زاب ي

osf.io/5fj7v

.دنتسه رتسد رد

تواضق یاه ییقلاخا یندویمزآ

ایه رایبرد

یدمع ندوب دمایپ دب راتفر . لودتج 2 يتناوارف و

دصرد يندومزآ يیاه يم ناشن ار هتک دتهد

دتنتفگ دتصق

تيتتص ش ناتتتساد

تتتحاران ندرتتک

کدوتتک هدوتت نمّود

نومزآ .تسا ياه

اک روذجم ي

هیوسود ناشن دنداد ،هتک

ربارب اب ۀيتضرف ،شهوژتپ تواتضق تواتفت

ياته يدتمع

ندوب رد ود هورگ يب دصق و دصق بوخ ينعم راد تسين :

54 / 0 ( = 86

= ،n

1

2)

، 

08 / 0

 =

، 46 /

<0

، p

اما رد ود

هورگ يب دصق و دصق دتب يتنعم راد :تتسا 33 / 20 ( = 91

= ،n

1

2)

، 

47 / 0

 =

، 001 /

>0 لکش(p

2 ب ار ديني .)

3Open Science Framework

(9)

تواضق یاه ییقلاخا یندویمزآ

ایه رایبرد

هییفیظو ندوییب

راییتفر . لودتتج 3 يتتناوارف و دتتصرد

يندومزآ يیاه ار ناشن يم دهد هک دنتفگ هک ا نتی ،راتتفر

ظو هفي لکت و في قلاخا ي تص ش تي ناتتساد هدوتب تتسا .

نومزآ ياه روذجم ياک هیوسود ناشن دنداد

،هک ربارب اب ۀيضرف

،شهوژپ توافت

تواضق ياه هفيظو ود رد ندوتب

ب هورگ ي دتصق و دتصق بوتخ يتنعم راد ن تتسي : 58 / 0 =

( 86

= ،n

1

2)

، 

08 / 0

 =

، 44 /

<0

، p

اتتما رد ود هورتتگ

يب دصق و دتصق دتب يتنعم راد :تتسا 31 / 22 ( = 91

= ،n

1

2)

، 

50 / 0

 =

، 001 /

>0 لکتتتتتش(p

3 ب ار دتتتتتيني .)

0%

20%

40%

60%

80%

100%

دصق یب بوخ دصق دب دصق

یاه خساپ دصرد«ریخ»

اه هورگ

لودج 2 . ناوارف ی ندومزآ دصرد و ی

اه یی هک دنتفگ صخش دصق تی

ندرک تحاران ناتساد

تسا هدوبن مّود کدوک

هورگ يناوارف

دصرد

یب دصق 32

زا 45 71

دصق بوخ 32

زا 41 78

دصق دب 11

زا 46 24

لودج 3 . ناوارف ی ندومزآ دصرد و ی

اه یی هک دنتفگ راتفر صخش دصق تی

ناتساد هفیظو لکت و فی

قلاخا ی تسا هدوب وا

هورگ يناوارف

دصرد

یب دصق 32

زا 45 71

دصق بوخ 26

زا 41 63

دصق دب 10

زا 46 22

لکش 2 تواضق . یندومزآ یقلاخا یاه یندومزآ زا .راتفر دب دمایپ ندوب یدمع رابرد اه

هک دش هدیسرپ اه

« ایآ

؟درک تحاران ار کدوک نیا ًادمع ناتساد ۀچبرتخد .»

(10)

تواضق یاه یقلاخا یندومزآ

اه رابرد

بوخ ای دب ندوب راتفر . لودج 4 ناشن يم دهد هک

هورگ ياه يب دصق و دصق

،بوخ راتفر تيص ش ناتساد

ار يکدنا بوخ رت زا ۀنايم ايقم ترکيل هجرد يدنب

،دندرک اما هورگ دصق دب راتفر تيص ش ناتساد

ار رتدب

زا ۀنايم ايقم ترکيل هجرد

يدنب .درک نومزآ

لاکسارک -

لاو سي توافت مه اب هورگ هس هک داد ناشن ( دنراد

02 / 53

= ،H

2

= ،df

001 /

>0 )p

، و نومزآ اه ي

نمU

- و يندی هک دنداد ناشن

، ربارب اب ۀيضرف

،شهوژپ

ب هورگ ود توافت ي

دصق و دصق بوخ ينعم راد تسين

( 00 / 867 =

،U

501 / 0 - =

،Z

616 / 0 = )p

، اما توافت

ود هورگ يب دصق و دصق دب ينعم راد :تسا 50 / 227 =

،U

63 / 6 - =

،Z

001 /

> 0 لکش( p

4 ب ار ديني .)

0%

20%

40%

60%

80%

100%

یاه خساپ دصرد«هلب»

اه هورگ

-2 -1 0 1 2

بوخ ۀرابرد اه یندومزآ یاه تواضق/ ندوب دب راتفر

اه هورگ

لودج 4 نیگنایم. و فارحنا درادناتسا هجرد

یدنب یندومزآ اه

زا بوخ ای دب ندوب راتفر

تیصخش ناتساد

نيگنايم هورگ فارحنا

درادناتسا

یب 36 دصق

/ 0 11

/ 1

دصق بوخ 41

/ 0 34

/ 1

دصق 46 دب

/ 1 - 75

/ 0

لکش 3 تواضق . یندومزآ یقلاخا یاه یندومزآ زا .راتفر ندوب هفیظو رابرد اه

دش هدیسرپ اه هک

« انیم ایآ

یم ماجنا ار راک نیا ًامتح دیاب

؟داد .»

لکش 4 تواضق . یندومزآ یقلاخا یاه یندومزآ زا .راتفر ندوب دب/بوخ رابرد اه

هک دش هدیسرپ اه

«

؟داد ماجنا یتسرد راک انیم ایآ .»

(11)

رد اپ نای ی لحت لي گتس مه ي ور رب ي غتم هس ره ري

دمع( هتسباو ي

ظو ،ندوب هفي

،ندوب و بوخ دب/

ندوب

مه رد )راتفر ۀ

( هنومن هورگ 132

= )n

ماجنا دش و نامه

هنوگ هک شيپ ينيب يم

،دش ا نی غتم هس ري اب رگیدکی لودج( دندوب هتس مه

4 گتس مه .) ي

غتم ياهري هتسباو

م ناشن ي دهد هک ره ۀس اهنآ رگنایامن ی

،هزاس ينعی

تواضق

،يقلاخا دنتسه .

ثحب و هجیتن یریگ

شهوژتتپ نوتتنک

ي اتتسانش لاتت ند هتتب يی

راتتک و زاتتس

صي شت ،دوتب راتفر دصق

يتنعی تم ي تتساوخ دتنادب

هتک

مدرتتم هتتنوگچ صي تتشت يتتم

دتتنهد هتتک مادتتک تتی زا

ياهدمايپ تی

،راتتفر يدتمع و مادتک تی يدتمعريغ

تسا نونک شهوژپ . ي

ماتجنا اتب تی

اتمزآ شی ور رتب ي

ا ناکدوک نی

ضرف هي هک درک نومزآ ار ناسنا

اه يدمع ای

يدمعريغ ندوب

ياهدمايپ ی

زا نتفرگ هرهب اب ار راتفر

شيتتپ ضرتتف يتتب يهاتتنگ اتتی ناتتمه لتتصا تتتئارب طا نتتتسا

يم

،دننک ينعی پ ياهدماي دمع ار بوخ

ي پ و ياهدماي دب

غ ار يدمعري يم

دننيب . شهوژپ ينوتنک اتب هتب راتک نتتسب

ی لکش هناکدوک زا

ناتساد نگاو يقرب هتک داد ناتشن

تواضق توافت ياه

يقلاخا يندومزآ اته ۀراتبرد يدتمع

ندوب دمايپ دب راتفر تيص ش

،ناتساد هتفيظو و فتيلکت

ندوب راتفر

،وا و بوخ ای دب ندوب راتفر

،وا رد ود هورتگ

يب دصق و دصق بوخ ينعم راد تسين اّما رد ود هورگ يب

دصق و دصق دب ينعم راد تسا ا . نی هتفای اه م ناشن ي دنهد

هک ربارب اتب ۀيتضرف شهوژتپ ينوتنک

و اتب زاتسمه هتیرظن

يزادرتتتپ ياتتته

لتتتيیاکيم (

2007 2009 ) و نیرتتتگ و

ناراکمه ( 2009 ،) يندومزآ اه يارب صي شت دصق

راتفر

زا شيپ ضرف يب يهانگ ای لتصا ناتمه هتسج دوس تئارب

،دنا ز ارتی تهورگ ي ته هتک چي تاتعلاطا ي

رابرد ۀ ص ش دصق تي

رد ناتساد تفای

هورتگ( درتکن يتب

دصق ) هب يهورگ هک هب اتهنآ هتتفگ دتش دتصق تيتص ش

ناتساد بوخ هدوب تسا هورگ(

دصق بوخ ) ، تیدین و

زا يهورگ هک هب اهنآ هتفگ دش دتصق تيتص ش ناتتساد

دب هدوب تسا هورگ(

دصق دب ) رود دوب د ن تس هب . ،رتگی

ندومزآ ي ياه هورگ يب ،دتصق دوت مک تاتعلاطا ۀراتبرد

دصق تيص ش ناتساد

ار اب شيپ ضرف يب يهاتنگ نارت ج

دندرک ول(

.)

هتفای ياه نیا شهوژپ اب هتفای ياه شهوژپ ينوگراتم

و نیروتتس ( 2017 )

، مها ناتتکدوک دتتنداد ناتتشن هتتک تتتي

قلاخا ي مها زا رتدوز لاس هس ار بوخ دصق تي

تقلاخا ي

م کرد دب دصق ي

،دننک اتب اتما ،تتسا زاسمه هتتفای

ياته

شهوژتتتپ ياتتته

نيتتتلمه و نورتتتب ( 2014 ) و ووروتتتم ی

( 2009 ،) هک ناشن دنداد يماگنه هتک لتماع تی دتمايپ

مولعم تسين ياهدمايپ يفنم

يدمع رت زا ياهدمايپ ت ثم

هدید يم

،دنوش زاسمهان تسا . اما دیاش ناوتتب هتتفای ياته

نیا نارگشهوژپ ار

اب هتتفای ياته شهوژتپ ينوتنک

يتتشآ

داد ماگنه : ي لماع هک ی

پ دماي من ار ي ميسانش دتننامه(

شهوژتتپ تتلمه

ني ،نورتتب و 2014

، یووروتتم 2009

)

،

پ ياهدتتتماي تتتفنم

ي دتتتمع ار ي

پ و ياهدتتتماي ار تتتت ثم

لودج 5 بیرض . یاه گتسبمه ی نمریپسا ارب

ی طبار ۀ غتم هس ری دمع ی ظو ،ندوب هفی

راتفر ندوب دب/بوخ و ،ندوب

ریغتم يدمع

ندوب راتفر هفيظو

ندوب راتفر بوخ

دب/

ندوب راتفر

یدمع ندوب راتفر 47 -

/ 0 ^

31 / 0 ^

هفیظو ندوب راتفر -

- 25

/ 0 ^

حیضوت .

 p < 0/01.