[دوّمین همایش ملّی روانشناسی مدرسه]

(1)

1

ناتسبد مشش و مجنپ یعامتجا یاه باتک رد یتیسنج یاه هشیلک یاوتحم لیلحت

یلیعامسا ابیرف یدیشروخ رجاه ،1

ییاضر یلع ،2 3فیرش

هدیکچ هبنج ریاس رب یمهم ریثات درف تیسنج هک تسین یدیدرت فرص رما نیا .تشاد دهاوخ وا یگدنز یاه

هعماج زا رظن نآ رد درف هک یا

بیرقت ،هدش دلوتم ا̋

فلاتخا نیرتمهم بلغا و تسا قداص اج همه رد فده اذل .تسا هتخیگنارب یعامتجا نارظن بحاص نیب ار اهرظن

باتک رد یسنج تیوه لیلحت رضاح شهوژپ لیلحت اب تسا هدش یعس هلاقم نیا رد .تسا ییادتبا مشش و مجنپ یعامتجا یاه

صح اب ات دوش فشک ،یسنج ضیعبت عوضوم ،یسرد باتک یاوتحم هدیدپ نیا زا تخانش لو

صخشم ،یسرد نوتم رد هتفای ققحت ی

هشیلک ،ناریا رد هسردم داهن و شرورپ و شزومآ ماظن هنوگچ هک دوش نهذ رد و دیلوتزاب ار رسپ و رتخد نیب یتیسنج یاه

شناد یداع نازومآ یم یزاس

سرد بتک نیب زا و تسا هدش هدافتسا اوتحم لیلحت شور زا شهوژپ نیا رد .دنک هرود ی

،ییادتبا ی

عمج رازبا .تفرگ رارق لیلحت دروم باتک ود اذل .دندش باختنا یرامآ هنومن ناونع هب ییادتبا مشش و مجنپ یعامتجا یاهباتک یروآ

هداد لیلحت و هیزجت روظنم هب .تفرگ تروص لیلحت راک نآ ساسا رب هک دوب اوتحم لیلحت تسرهف ،لیلحت زین شهوژپ نیا یاه

شرامش شور هفلوم دادعت ،باتک ره هب هعجارم اب ،هدش هدافتسا یناوارف

جیاتن .تسا هدش شرازگ و هتفرگ رارق شرامش دروم اه

باتک رد یتیسنج ضیعبت روضح داد ناشن باتزاب یسرد یاه

یرواد شیپ هدنهد یم هک تسا یعامتجا داهن نیا ،هعماج یاه

دناوت

شناد یسنج ضیعبت تیوقت ار رسپ و رتخد نازومآ

دادعت نینچمه و نادرم و نانز هب هدش هداد تبسن تافص هنافاکشوم یسررب .دنک

باتک نتم رد تافص نیا رارکت ضیعبت تیهام یسرد یاه

یم تیوقت ار زیمآ دنک

هژاودیلک :اه

هشیلک ،یسنج تیوه ،تیسنج .یتیسنج ضیعبت ،یتیسنج یاه

.لیبدرا .یلیبدرا ققحم هاگشناد،هداوناخ هرواشم دشرا یوجشناد .1

Email:[email protected] :لوئسم هدنسیون ،

:نفلت هرامش 63444177390

.2

.نلایگ .نلایگ هاگشناد،هداوناخ هرواشم دشرا یوجشناد .com

Email: H.Khorshidi.67@gmail ،

.4

.لیبدرا ،یلیبدرا ققحم هاگشناد،هرواشم و یتیبرت مولع هورگ رایداتسا

(2)

2

همدقم باتک ار هعماج گنهرف زا یکچوک ناهج ،ناکدوک یاه یم هضرع ناکدوک هب

و یربارب رصع ار زورما یایند هک یطیارش رد و دننک

یرباربان فذح یم رب اه

باتک ،دنرامش اقتنا دیاب زین ناکدوک یاه

ل شزرا هدنهد یزورما یگدنز یشزرا ماظن قباطم هک دشاب ییاه

شزرا اب ییانشآ .تسا ب اهنآ هب .دنرادب تسود ار نارگید و دوخ نآ رد هک ییاه

،یعامتجا تیعقوم ببس هب یناسنا چیه هک دزومای

ناسنا رگید رب نآ ریاظن و بهذم ،تیسنج ،یداژن باتک .درادن یرترب اه

یم اه مایپ قیرط زا دنناوت ،ریواصت و نوتم رد هدش هیرا یاه

شقن یریگارف هب رجنم و دهد رارق ریثات تحت ار ناکدوک راکفا و نهذ ق یاهوگلا قبط رب یتیسنج یاه

هشیلک و یبلا نیا دندش یا

هشیلک یتیسنج یاه یگژیو یاراد ار نادرم ،وس کی زا1

یم دادملق ییاه یاراد ار نانز ،رگید یوس زا و دنتسه نآ دقاف نانز هک دنک

یم یتافص ،یناجنز یبارت ( درادن دوجو نادرم رد هک دنناد

1331 یگژیو دنچ ره .) اتدمع هک ییاه

̋یم هداد تبسن نادرم هب ش

،دو

هشیلک ناینابرق دیاب ار نارسپ و نارتخد هورگ ود ره نکیلو ،تسا یتبثم یشزرا راب یاراد هشیلک ،یترابع هب ،تسناد یتیسنج یاه

یاه

نآ تفرشیپ عنام یتیسنج تیسنج ببس هب اه

یم ناش ییاناوت ،رگید یوس زا .دوش هشیلک تداع ریسا هک نانز و نارتخد قلاخ یاه

یا

هدش فوکش زا دنا یم زاب ییا

ییاناوت نیا زا ندش مورحم اب زین هعماج .دننام تسد زا ار یراشرس یناسنا هیامرس تقیقح رد اه

یم

،لشیم(دنهد 1331

باتک یسررب رد .) هدیشوک ییادتبا هرود یعامتجا تامیلعت یاه

یاهتیوه ساکعنا یناوارف و هوحن ات میا

یتیسنج امرس ناونع هب ار یناریا نارسپ و نارتخد2

هی باتک ناگدنسیون میبایرد ات میهد رارق یسررب دروم هعماج ی هنوگچ یسرد یاه

تیوه ذیفنت و کرد یارب ،یتیبرت تایلجت زا یرتسب ناونع هب ار یناریا نادرم و نانز راشقا هب هتسباو دارفا هتخاس رولبتم یتیسنج یاه

،یدنواخیش( دنا 1331

تیوه عاونا باتزاب .) باتک رد یتیسنج یاه

ه شقن هعومجم یعامتجا تامیلعت یا نارگشنک هک تسا ییاه

یعامتجا هدهع یسرد بتک رد3

هنوگ هب تسا نکمم شقن نیا .دنا هدش راد ساکعنا یراتشون نتم رد یتیسنج ناشن و مان اب حیرص ی

سکع رد یراتشونریغ و حیرص ریغ روط هب ای دبای همیمض یاه

،ینیسحلا( دننک ییامندوخ سرد نتم ی 1333

ترابع یسنج تیوه .)

نیب زا هک ندوب نز ای درم یدرف ساسحا زا 1

- 3 یم نایامن یگلاس یسنج شقن هک یلاح رد .دوش

هبنج هب هراشا درف راتفر زا ییاه

یم یم لکش یگنانز و یگنادرم یگنهرف فیراعت اب هک دنک بسچرب لابند هب یسنج شقن راتفر هک دنراد دوجو یدهاوش ،دنریگ

ندز

هب حیحص یم دیدپ نز ای درم کی ناونع هب دوخ

توگاف(دیآ ،ناراکمه و1

1331 یسنج تیوه بسک .) زا یناشن ناکدوک یوس زا

دوخ زورب یهاگآ

قیمع یهاگآدوخ نیا هچ ره و تسا تیسنج دروم رد5

قیقد کاردا کدوک ،دشاب رت یسنج صیخشت باب رد یرت

،ریخ ،یناماس( تشاد دهاوخ یسنج تابث و 1331

ررب رد .) یشهوژپ یس یگمه هتفرگ تروص هنیمز نیا رد هک یجراخ و یلخاد یاه

1 - Gender stereotypes

2 - Gender identities

3 - Social activists

4 - Fagot

5- Consciousness

(3)

3

هباشم یجیاتن هب هتفای تسد یا

نرتسا شهوژپ یانبم رب ،دنا زنلاک

(ناراکمه و1

1331 (گنوج ،) 2111

ناققحم یاهشهوژپ نینچمه و )

فیس یلخاد (یهلا

1333 (یناغون ،) 1335

باتک بلغا رد ،) شقن رد نارسپ ،ییادتبا عطقم یاه

،ینامرهق و تعاجش زا یکاح ییاه

شقن رتشیب اهرتخد و فده هب یبایتسد و یگدنزاس ،تلاکشم ربارب رد یرادیاپ یم هدیشک ریوصت هب لاعفان و ریذپ

،یدمحم(دنوش

،یبارهم ،ینموم 1333

باتک و ماع روط هب یشزومآ ماظن ،هتفرگ تروص یبرجت تاعلاطم و ،یرظن ثحابم هب هجوت اب .) یسرد یاه

یم شسرپ نیا نتفای لابند هب شهوژپ نیا اذل ،صاخ روط هب یعامتجا یاهباتک رد نانز و نادرم تایصوصخ و شقن یناوارف هک دشاب

؟تسا نازیم هچ هب مشش و مجنپ شور :شهوژپ حرط و عون ینعی هدش جارختسا یفیک تاعلاطا ،اوتحم لیلحت هویش هب و یدانسا شور زا هدافتسا اب شهوژپ نیا رد

تافص

نتم زا هدمآ تسدب ثنوم و رکذم صاخشا اب هدش هداد تبسن .میدرک لیدبت یقیبطت رامآ هب ار اه

هعماج هنومن شور و هنومن ،یرامآ ی :یریگ

یلیصحتلاس رد هک ییادتبا مشش و مجنپ هرود یعامتجا باتک رد دوجوم نوتم

33 - 31 هدش عیزوت یم لیکشت ار یرامآ هعماج یازجا ،دنا

ت .دنهد لیلحت تقد هب دندوب سنج ود ره تافص یاراد هک ینوتم یمام

هدش .تسا ربارب هنومن اب یرامآ هعماج نیاربانب .دنا

:شهوژپ رازبا عمج رازبا

مجنپ هرود یعامتجا بتک یاوتحم لیلحت قیرط زا تاعلاطاهک دوب اوتحم لیلحت تسرهف ،لیلحت یروآ

نآ رد هک .تسا هدش یروآ عمج ییادتبا مشش و هدش هدافتسا روکذم یاهباتک یراتشون راتخاس یسرب رد اوتحم لیلحت کینکت زا

.تسا هدش هتخادرپ هنانز و هنادرم تافص هسیاقم هب و تسا هداد و لیلحت و هیزجت شور هداد لیلحت و هیزجت روظنم هب:اه

اب ،هدش هدافتسا یناوارف شرامش شور زین شهوژپ نیا یاه

دادعت ،باتک ره هب هعجارم هفلوم

.تسا هدش شرازگ و هتفرگ رارق شرامش دروم اه

جیاتن

نانز اهصخاش نادرم اهصخاش

یعامتجا باتک مشش

یعامتجا باتک مجنپ

شش یعامتجا باتک

م یعامتجا باتک

مجنپ

هفلوم رارکت هفلوم رارکت هفلوم رارکت هفلوم رارکت

3 12 نابرهم 3 5 یربهر ییاناوت

1 5 فیطل - - یعدم

- 2 یاهزاین لابق رد ساسح - - راهظا هب لیامت

1- Astrenklanz

(4)

4

نارگید رظن

1 5 زوسلد - - بلط هاج

3 1 مرگ نوخ 1 2 تباقر لها

1 2 ندرک مارآ هب قاتشم

راد هحیرج تاساسحا

21 12 یوق تیصخش

5 2 بیجن و مارآ 22 13 دنمتردق

1 1 قیفش 3 1 دننام ندرک لمع

ربهر

31 33 53 31 عمج

لودج رد یگژیو لااب

هفلوم و اه مجنپ یعامتجا باتک رد .تسا هدش هئارا نادرم و نانز یارب کیکفت هب نادرم و نانز هب طوبرم یاه

31 اب یدنمتردق تفص هک تسا هدش هداد تبسن نادرم هب تافص هب دروم 13

اب یوق تیصخش تفص و رارکت راب 12

رارکت راب

تسا نادرم هب هدش هداد تبسن تفص نیرتشیب باتک نیمه رد نینچمه .

33 اب ینابرهم تفص هک تسا هدش هداد تبسن نانز هب تفص

12 یم ناشن هتفای نیا هک.تسا نانز هب هدش هداد تبسن تفص نیرتشیب رارکت راب نادرم هب یربهر ییاناوت،زیمآرادتقا تافص هکدهد

تسا هدش هداد تبسن نانز هب یفطاع و یساسحا تافص و تسا هدش هداد تبسن یعامتجا باتک رد یتیسنج ضیعبت زا ناشن نیا هک

یم ییادتبا مجنپ مشش یعامتجا باتک رد .دشاب

53 اب یدنمتردق تفص هک هک تسا هدش هداد تبسن نادرم هب تفص 22

و رارکت راب

اب یوق تیصخش تفص 21

باتک نیمه رد نینچمه .تسا نادرم هب هدش هداد تبسن تفص نیرتشیب رارکت راب 31

هب تفص نانز

اب ینابرهم تفص هک تسا هدش هداد تبسن 3

یم ناشن هتفای نیا هک.تسا نانز هب هدش هداد تبسن تفص نیرتشیب رارکت راب هکدهد

نیا هک تسا هدش هداد تبسن نانز هب یفطاع و یساسحا تافص و تسا هدش هداد تبسن نادرم هب یربهر ییاناوت،زیمآرادتقا تافص تک رد یتیسنج ضیعبت زا ناشن یم ییادتبا مجنپ یعامتجا با

ناوت یم مشش و مجنپ عطقم ود یعامتجا باتک هسیاقم نینچمه .دشاب

هنادرم تفص مجنپ هرود رد تفرگ هجیتن 31

( 15 / 13 اب هنانز تفص و ) 33

( دروم 35 / 51 یم ناشن ) دادعت رظن زا ینادنچ توافت دهد

مشش هرود باتک رد اما.درادن دوجو تافص 53

( تافص 52 / 15 صو ) نانز تف 31

( دروم 53 / 12 تافص نیب یدایز توافت زا ناشن )

هتفای نینچمه. تسا نانز و نادرم هب هدش هداد تبسن یم ناشن اه

باتک هب تبسن مشش باتک رد نادرم هب هدش هداد تبسن تافص دهد

جنپ باتک هب تبسن مشش باتک رد ،نانز هب هدش هداد تبسن تافص دروم رد اما ،هتفای شیازفا مجنپ ناشن نیا هک تسا هتفای شهاک م

یم ییادتبا مجنپ یعامتجا باتک رد یتیسنج ضیعبت زا یهجوت لباق ینوسمه تسا هداد ناشن یناجنز یبارت ارتیم شهوژپ جیاتن .دشاب

مصت،لاعف، عاجش نارسپ،لباقم رد و دنا هدش هداد ناشن کمک دنمزاین و فرحرپ ،وسرت ،لعفنم نانز .دراد دوجو اه هشیلک اب می

لوا لاس یعامتجا تامیلعت باتک رد اهنت هک هدش هدید یدنواخیش رواد رتکد شهوژپ جیاتن و .دنتسه رگشاخرپ یتح و هدنریگ باتک رد ناگدنسیون نامه هلصافلاب اما.تسا هدش رارقرب رسپ و رتخد یتیسنج تیوه نیوکت رد یلداعت هناهاگآ یدح ات ییامنهار

(5)

5

لصا هب ییامنهار موس و مود یاه هدرک مادقا نارتخد ی هدرورپان یسنج تیوه ندرک گنرمک هب،هتساوخان دیاش و هتشگزاب شیوخ

.دنا هجیتن و ثحب یریگ

شزرا شزومآ شفده هک تسا یداهن هسردم رد یتیسنج ضیعبت روضح .تسا ناکدوک هب هعماج و هنامز یعامتجا دعاوق و اه

باتک یرواد شیپ هدنهد باتزاب یسرد یاه

،هعماج یاه یم هک تسا یعاتجا داهن نیا

توقت ار نادرم و نانز هب یسنج ضیعبت دناوت

باتک نتم رد تافص نیا رارکت دادعت نینچمه و نادرم و نانز هب هدش هداد تبسن تافص هنافاکشوم یسررب .دنک تیهام یسرد یاه

ضیعبت یم تیوقت ار زیمآ یگژیو و تافص یارب ار نارسپ هک دنک

یربهر و یتردق یاه یگژیو اب ار نارتخد و

و یساسحا یاه

یم هدامآ هدنیآ یارب فطاوع بسچرب اب ار سنج ود ره بیترت نیدب هک .دنک

هدر رد توافتم یاه یدنب

ضیعبت یاه روصحم زیمآ

یم یم اهنآ زا هک یتاراظتنا اب دنروبجم و دنوش ع رب هک یمهم شقن هب هجوت اب یسرد یاهباتک تیاهن رد .دنزاس قبطنم دور

دنراد هده

لکش هب هناهاگآان ای هناهاگآ یم ماظتنا دعب لسن تینهذ و اهرواب یریگ

تهج و دنشخب ریثات ،یسنج ضیعبت عفر رد بتک نیا یریگ

،درم و نز یایند کیکفت اب اذل .دنراد هدهع هب هعماج یداصتقا دشر و یناسنا لصاوف ندرک مک رد درف تیعضو رییغت رد ییازسب زرا ندرک هقش یاه

رادتقا رهظم نادرم و تفاطل و تفوطع رهطم نانز هکنیا رابتعا هب یناسنا یایند ندرک یبطق ود یترابع هب و یناسنا

ییاناد و شزومآ داهن ،ناباتش و هدیچیپ تارییغت هب هجوت اب و زورما یایند رد .تسیز دنهاوخ یدعب کت یناهج رد هشیمه اهناسنا ،دنا

ددجم یراگزاس جایتحا شرورپ و هعماج .دراد دوجوم طیارش اب

یزومآداوس شیازفا نآ عبت هب و تسا هتینردم هب راذگ لاح رد ام ی

هصرع رد نانز تکراشم و هراطن ار یعامتجا و یسایس ،یداصتق ،یملع یاه

هک میرگ مایپ زا یشخب

تسا یهیدب .تسا هتینردم یاه

باتک ماظن کی نامروشک شرور و شزومآ ماظن هک تک و تسا روحم

یهددای دنیارف ریسم با -

یم صخشم ار یریگدای سپ .دنک

تیسنج نتفرگ رظن رد نودب و دور رتارف یگنهرف و یخیرات ،یعامتجا عیاقو یرس کی فرص نایب زا یسرد باتک بلاق تسا رتهب شناد ،هعاج رد نانز ییاناوت هب دامتعا و شزرا ، تواضق هب ار نازومآ

میمصت و للادتسا و یبای ارب یریگ

.دنک بیغرت لئاسم لح ی

عبانم

( .دمحم دیس ،ینیسحلا  1333

،یسرد یاه باتک رد نارتخد یتیسنج یتیوه باتزاب .) 2

( 12

،) 11 - 1 .

( .ارتیم،یناجنز یبارت  1331

،ناجنز ناتسا کدوک یاهدهم ناکدوک یشزومآ یاه باتک رد یتیسنج یاه شیلک اب هطبار رد شهوژپ .) 5

( 2 ،)

123 - 113 . ایس ،ریخ ،یناماس  ( .دمحم رتکد ،کم

1331 ناکدوک رد یسنج تیوه فلتخم لحارم لوحت دنیارف یسررب .) 2

ات 3 ، 11 ( 2 ،) 133 - 153 .

فیس  فیس ،یهلا راهب( للها 1333 باتک رد نز تلزنم و شقن .) مولع همان .ناریا شرورپ و شزومآ سرادم یسراف یسرد یاه

،مود لاس ،یعامتجا

لوا هرامش . ( .رواد ،یدنواخیش  1331

.) هرامش،یلیصحت ییامنهار هرود و ییادتبا شزومآ یعامتجا تامیلعت یاه باتک رد یتیسنج یاه تیوه باتزاب 33

،

15 - 32 . ( .هنازرف ،دازرف ،اضر دمحم ،یبارهم ،ینموم ،یدمحم  1333

هرامش ،موس لاس،یناوجون و یکدوک نارود یسنج تیوه تلالاتخا .) 2

.

(6)

6

( .هردنآ ،لشیم  1331

نج ضیعبت اب راکیپ.)

،یس .هاگن :نارهت ،هدنیوپ رفعج دمحم همجرت