1
ا رب نهآ دیسکاونان رثا یبایزر یاه صخاش
( زبس ناحیر ینز هناوج Ocimum basilicum L.
)
یروصنم یلع یدیما تمشح ،1
2
1 - نارهت دهاش هاگشناد یزرواشک مولع هدکشناد دشرا یسانشراک یوجشناد Email: [email protected]
2 - هاگشناد یزرواشک مولع هدکشناد رایداتسا دهاش
نارهت Email: [email protected]
1 - هدیکچ ز ،کیزیف ،یمیش یسدنهم هلمج زا فلتخم مولع نارگشهوژپ رتشیب هجوت دروم هدرتسگ حطس رد ونان یروآ نف یگزات هب ،یسانش تسی
هطبار رد صوصخب یزرواشک هنیمز رد دناوت یم هک تسا یداوم زا یکی نهآ دیسکا ونان .تسا هتفرگ رارق یزرواشک و یکشزپ صخاش حلاصا اب
کب روذب ینز هناوج یاه ینز هناوج یاه صخاش رب نهآ دیسکا ونان فلتخم حوطس رثا یبایزرا روظنم هب .دوش هتفرگ را
هایگ زبس ناحیر ییوراد
( Ocimum basilicum L. )
اب یفداصت لاماک هیاپ حرط بلاق رد لیروتکاف تروص هب یشیامزآ ، 4
امعا رامیت .تفرگ ماجنا رارکت ونان لماش هدش ل
ص( حطس جنپ رد نهآ دیسکا ،رف
200 ، 400 ، 600 ، 800 ز هناوج دصرد لماش هدش یریگ هزادنا تافص .دوب )رتیل رد مرگ یلیم هناوج تعرس ،ین
ش و هچ هشیر رت نزو و هچهایگ رت نزو ،هچ هشیر لوط ،هچهایگ لوط ینز هناوج تعرس بیرض ،ینز هناوج تدم نیگنایم ،ینز هینب یلوط صخا
ج تعرس رب نهآ دیسکا ونان .دوب هچهایگ حطس رد ینز هناو
1
% لوط ،ینز هناوج تعرس بیرض ،ینز هناوج تدم نیگنایم رب و رت نزو و هچهایگ
حطس رد هچهایگ 5
% نزو ،هچ هشیر لوط ،ینز هناوج دصرد تافص رب نهآ دیسکا ونان هک تسا رکذ لباق .تشاد راد ینعم رثا و هچ هشیر رت
تظلغ .تشادن یراد ینعم رثا رذب هینب یلوط صخاش 200
یاه صخاش رب یرت بولطم رثا نهآ دیسکا ونان رتیل رب مرگ یلیم ذ
.تشاد هدش رک
.تشاد هدش یریگ هزادنا یاه صخاش رب یسوکعم رثا نهآ دیسکا ونان تیمس رثا شیازفا تلع هب تظلغ شیازفا :یدیلک تاملک هچهایگ رت نزو ،هچهایگ لوط ،ینز هناوج تعرس ،ینز هناوج دصرد ،نهآ دیسکا ونان
هینب یلوط صخاش ، هچهایگ
2 - همدقم فده و
زبس ناحیر ( عانعن هریت زا یهایگ1
Labiatae یملع مان اب )
( . Ocimum basilicum L لوط هب ییاه هتوب اب(
20 ات 45 یاراد و رتم یتناس
رذب ینز هناوج یارب بولطم ترارح هجرد .دراد زاین یفاک رون و مرگ یاوه و بآ هب شیور لوط رد زبس ناحیر .تسا عوبطم ییوب 18
ات 20
راد زاین یفاک بآ هب شیور لوط رد .تسا ساسح رایسب امرس هب هایگ نیا .تسا دارگ یتناس هجرد کاخ ،زبس ناحیر تشاک یارب بسانم کاخ .د
تسا یسوموه تابیکرت یلااب ریداقم اب ینش مول یاه کاخ ای طسوتم تفاب اب یاه (
Shekari and Javanshir, 2000 ) .
دودح هزادنا هب ، یلوکلوم قوفام و ، یلوکلوم ، یمتا حوطس رد راک ییاناوت یژولونکت ونان 1
ات 100 هب ، یرتمونان و داجیا ، کرد روظنم
تسا دیدج یساسا صاوخ اب یاه متسیس و رازبا ، داوم زا هدافتسا (
Roco 2003 )
. یاه دربراک و یراجت تلاوصحم رد ونان تارذ زا هدافتسا
یتعنص ا ریخا یاه لاس رد یریگمشچ روط هب نان تارذ نیب یلوکلوم حوطس رد شنکاو مسیناکم کرد نیا دوجو اب .تسا هتشاد شیازف
متسیس و و
1Green besil
2
یتسیز یاه (تسا هتخانش ان یدایز دودح ات
Raquel et al,. 2009 .)
یدایز تلااقم
، .دندرک نایب ونان تارذ شقن دروم رد ار یمهم تاعلاطا
مه نیدنچ یارب ار یژولوتیس ونان و تسا هدوب یفلتخم ناهایگ رد تارذ نیا یفنم تارثا و تیمس یبایزرا هیاپ رب اتدمع یتاتعلاطم نینچ زا عون
.دنا هداد حرش ونان تارذ ( ناراکمه و ول
دیسکا ونان و مویناتیت دیسکا ونان یاهرامیت بیکرت هک دندیسر جیاتن نیا هب ایوس یور رب هعلاطم اب ،)2002
هناوج رد عیرست بجوم موینلیس یم نآ هچهایگ دشر و ایوس یاهرذب ینز
یم داوم ونان نینچمه ،دوش ایوس هشیر تیلاعف دنناوت
تارتین میزنآ و
.دنهد شیازفا ار زاتکودر ( دش یطیحم لماوع هب تبسن ایوس تمواقم شیازفا ثعاب ونان تارذ هک دش هدهاشم یرگید شیامزآ رد نینچمه
Liu
et al,. 2005 .)
( دش نیگنس تازلف زا یشان یگدولآ تارثا شهاک ثعاب نهآ دیسکا ونان تارذ هک هک دش هداد ناشن رگید یشیامزآ رد Deliyanni
et al,. 2004 .)
.تسا هدش ارجا و یحارط زبس ناحیر ینز هناوج یاه صخاش رب نهآ دیسکا ونان رثا یسررب فده اب رضاح قیقحت
3 -
اه شور و داوم تهج یبایزرا رب نهآ دیسکا ونان تارثا یاه صخاش
هب رذب یرادقم صولخ نومزآ زا سپ ، زبس ناحیر هایگ روذب ینز هناوج تروص
ینوفا دض زا سپ و دش ادج یفداصت دیرلکوپیه طسوت
5
% تدم هب 1
،هقیقد نهآ دیسکاونان فلتخم یاه تظلغ تحت (
5 )یرتپ ره رد رتیل یلیم
یفاص ذغاک تشک رتسب یور رب و دادعت هب ،
25 رد و یرتپ ره رد رذب ددع 4
،رارکت دندش تشک لاماک ملیفاراپ طسوت اه یرتپ برد سپس .
هدیشوپ رد .دش شیامزآ نیا 5
، رفص تظلغ 200
، 400 ، 600 و 800 ( گ یلیم )رتیل رد مر تشک زا سپ روذب .دش هتفرگ راکب دیسکاونان
، رد
یامد 1 25± تدم هب هنازور شرامش .دنتفرگ رارق روتانیمرژ لخاد رد و هجرد 7
.تفرگ ماجنا نیعم تعاس رد و زور هچهایگ لوط یریگ هزادنا
سوت هچ هشیر و .دش ماجنا شک طخ ط
،هچ هشیر و هچهایگ رت نزو یریگ هزادنا زا سپ یامد رد و هدش لقتنم نوآ نورد هب اه هچهایگ
70
تدم هب ، دارگ یتناس هجرد 24
تفد اب وزارت طسوت وت هدش جراخ نوآ زا سپس .دنتفرگ رارق تعاس 3
هب هتبلا( .دندش یریگ هزادنا راشعا ددع
ایگ زیچان رایسب نزو تلع .)دوب نکممان کشخ نزو یریگ هزادنا لمع وزارت نییاپ تقد و هچه
همانرب طسوت اه هداد ، تافص یریگ هزادنا زا سپ SAS 8.1
طسوت نیگنایم هسیاقم لمع .دش هیزجت یفداصت لاماک حرط بلاق رد ،
هطبار .تفرگ ماجناLSD
، ینز هناوج تعرس ، ینز هناوج دصرد لماش هدش یریگ هزادنا تافص هناوج تعرس بیرض ، ینز هناوج تدم نیگنایم
هچ هشیر و هچهایگ نزو ، هچ هشیر و هچهایگ لوط ، ینز هینب یلوط صخاش و
.دوب
یددع ریداقم تافص
هعلاطم دروم لودج رد هدش هدروآ طباور زا هدافتسا اب
1 ( Omidi et al ,. 2014 :دندش هبساحم)
لودج 1 : رد هعلاطم دروم یتابساحم طباور شیامزآ
ینز هناوج دصرد GP = (N×100) / M
ینز هناوج تعرس Vg = ∑𝑁𝑖𝐷𝑖
ینز هناوج تدم نیگنایم MGT = Σ (Ni) / Σ N
ینز هناوج تعرس بیرض CV = 𝑀𝐺𝑇1 * Gp
رذب هینب یلوط صخاش VIGD = 𝑇𝑙∗𝐺𝑃100
، لااب طباور رد ، هدز هناوج رذب دادعتN
، روذب لک دادعتM زور رد هدز هناوج رذب دادعتNi
،i ، رظن دروم زورDi .دشاب یم هچهایگ لوطTl
3
4 - یریگ هجیتن و ثحب
1-4 - :ینز هناوج دصرد رد دناوت یم هجیتن نیا .دوبن راد ینعم شیامزآ نیا رد دهاش رامیت هب تبسن ینز هناوج دصرد تارییغت
.دریگ رارق یسررب دروم یتآ تاقیقحت 2-4
- س هناوج تعر ینز
: تعرس ثا ثحت ینز هناوج لامتحا حطس رد نهآ دیسکا ونان ر
1
% .دش راد ینعم رامیت شیامزآ نیا رد
200 .دش ینز هناوج تعرس نیرتشیب ندمآ تسد هب ثعاب نهآ دیسکا ونان رتیل رب مرگ یلیم ینز هناوج تعرس شهاک ثعاب رامیت تظلغ شیازفا
.دشاب نهآ دیسکا ونان یلااب یاه تظلغ یمس تارثا تلع هب دناوت یم هک دش ( ییاقآ ومع و یزورون
1390 ونان رثا یسررب رد یهباشم هجیتن )
.دندروآ تسدب یگنرف هجوگ و رایخ روذب ینز هناوج یاه یگژیو رب نهآ دیسکا
رادومن 1 ینز هناوج تعرس رب نهآ دیسکاونان فلتخم یاه تظلغ رثا : )زور رد هناوج(
زبس ناحیر
b
a
ab
b b
4 6 8 10 12 14
0 mg/l 200 mg/l 400 mg/l 600 mg/l 800 mg/l
زور رد ینز هناوج
لودج 2:
زبس ناحیر ینز هناوج تایصوصخ رب نهآ دیسکا ونان ریثات تاعبرم نیگنایم جیاتن
تارییغت بیرض اطخ نهآ دیسکا ونان رییغت عبانم
15 4 یدازآ هجرد
5061
/9 668/80000 68/80000ns ینز هناوج دصرد
84515
/9 13/49287 8/0010** ینز هناوج تعرس
26794
/8 /025825 0/09449* یتز هناوج تدمنیگنایم
57517 /
10 /490430 2/11954* ینز هناوج تعرس بیرض
53133
/7 /549980 1/13725* هچهایگ لوط
49202
/0 /357750 0/48836ns هچ هشیر لوط
31143 /
13 /0000025 0/00008* هچهایگ رت نزو
70873
/9 /0000003 0/00050ns هچ هشیر رت نزو
94842 /
20 7556/89769 793/93360ns رذب هینب یلوط صخاش
و*
لامتحا حطس رد راد ینعم ریثات بیترت هب **
5 و دصرد 1 ؛ دصرد راد ینعم ریثات مدعns
4
4 - 3 - ینز هناوج تدم نیگنایم لامتحا حطس رد تفص نیا :
5
% .دش راد ینعم هتبلا
تظلغ رد ینز هناوج تدم نیگنایم 200
و
400 رتیل رد مرگ یلیم دیسکا ونان تظلغ نیرتهب هک تفگ ناوتیم هدمآ تسدب یاه نیگنایم هب هجوت اب اما دنتشادن یراد ینعم فلاتخا مهاب
هناوج تدم نیگنایم نیرت نییاپ ندمآ تسدب یارب نهآ تظلغ ینز
400 تسا رتیل رب مرگ یلیم تدم نیگنایم هچره هک تشاد هجوت دیاب .
.تسا رادروخرب یرتشیب تیفیک زا یرذب هتومن ، دشاب )رتمک( رت هاتوک ینز هناوج
رادومن 2 ثا : ب نهآ دیسکاونان فلتخم یاه تظلغ ر نیگنایم ر
تدم زبس ناحیر ینز هناوج
4 - 4 - ینز هناوج تعرس بیرض لامتحا حطس رد :
5
% .دش راد ینعم رد هدمآ تسدب ینز هناوج تعرس بیرض یاه نیگنایم
یاه تظلغ 200
و 400 مرگ یلیم .دنتشادن یراد ینعم توافت رتیل رب
رادومن 3 زبس ناحیر ینز هناوج تعرس بیرض رب نهآ دیسکاونان فلتخم یاه تظلغ رثا :
4 - 5 - هچهایگ لوط هچ هشیر و
: لوط تفص لامتحا حطس رد هچهایگ
5
% هشیر لوط نازیم هک تسا یلاح رد نیا .دش راد ینعم
رامیت رد هچهایگ لوط نیرتهب .تشادن یراد ینعم رییغت هچ 200
رادومن( .دمآ تسدب رتیل رب مرگ یلیم 4
طیحم هب نهآ دیسکاونان ندش هفاضا .)
هایگ تشک مه .دراد هچهایگ لوط نازیم رب یتبثم رثا زبس ناحیر
رادومن رد هک روطنا 4
نیا رد هدش هدرب راکب یاه تظلغ مامت ، هدش هدروآ
.دنا هدش دهاش رامیت هب تبسن هچهایگ لوط شیازفا ثعاب نومزآ ( ناراکمه و یزیزع جیاتن اب هدمآ تسدب جیاتن
1392 .دراد یناوخمه )
c
a a
b
ab
1 1/1 1/2 1/3 1/4 1/5 1/6 1/7 1/8 1/9 2
0 mg/l 200 mg/l 400 mg/l 600 mg/l 800 mg/l
c
a a
ab
ab
3 3/5 4 4/5 5 5/5 6 6/5 7
0 mg/l 200 mg/l 400 mg/l 600 mg/l 800 mg/l
5
رادومن 4 زبس ناحیر هچهایگ لوط رب نهآ دیسکاونان فلتخم یاه تظلغ رثا :
6-4 - هچهایگ رت نزو هچ هشیر و
: هچهایگ رت نزو رب نهآ دیسکا ونان رثا س رد
لامتحا حط 5
یلاح رد نیا .دش دراد ینعم دصرد %
.دشن راد ینعم هچ هشیر رت نزو رب رامیت رثا هک تسا رامیت رد هچهایگ رت نزو نازیم نیرتشیب
200 ندش هفاضا .دمآ تسدب رتیل رد مرگ یلیم
.دش دهاش هب تبسن هچهایگ رت نزو نازیم شیازفا ثعاب تشک طیحم هب نهآ دیسکا ونان
رادومن 5 زبس ناحیر هچهایگ نزو رب نهآ دیسکاونان فلتخم یاه تظلغ رثا :
7-4 - رذب هینب یلوط صخاش دوجو اب :
رد هدش لامعا رامیت اما دوب راد ینعم هدش رکذ رامیت تحت هچهایگ لوط تارییغت هکنیا
حطس 5
% .تشادن رذب هینب یلوط صخاش رب یراد ینعم رثا
5 - ییاهن یریگ هجیتن تارثا .تشاد هچهایگ و ینز هناوج یاه یگژیو یخرب رب یتبثم تارثا ناحیر هایگ تشک طیحم هب نهآدیسکاونان ندش هفاضا تبثم
نیا بولطم تارثا هدنهد ناشن دناوت یم هچهایگ نزو و هچهایگ لوط ، ینز هناوج تدم لوط ینگمه ، ینز هناوج تعرس یور رب نهآ دیسکاونان ینز هناوج رب هدام ناهایگ
تروص یرتشیب هعلاطم و ثحب هلوقم نیا اب هطبار رد دوش یم داهنشیپ هک دشاب یکشخ و یروش یاه شنت رثا ثحت
b
a
ab ab ab
6 6/5 7 7/5 8 8/5 9 9/5
0 mg/l 200 mg/l 400 mg/l 600 mg/l 800 mg/l
b
a
ab
b ab
0/02 0/025 0/03 0/035 0/04
0 mg/l 200 mg/l 400 mg/l 600 mg/l 800 mg/l
6
ریگ .د نیب تظلغ ، تشک طیحم یارب نهآدیسکاونان تظلغ حطس نیرتهب تفگ ناوت یم نومزآ جیاتن هب هجوت اب 200
ات 400 رتیل رب مرگ یلیم
.تسا 6 - عبانم
1 ) یژولونکت و مولع یلم شیامه نیمود ،یگنرف هجوگ و رایخ هشیر دشر و ینز هناوج رب نهآدیسکا ونان رثا یسررب ،ر.ییاقآومع ،م.یزورون
،دهشم ،رذب 1390
2 ) ییا هقطنم شیامه نیلوا ،هرت هملس و هفرخ هنوگ ود ینز هناوج تایصوصخ رب مویمداک و نهآ دیسکا ونان رثا ،آ.دادهب ،آ.کولبریم ،ا.یزیزع
،ناگرگ ،روشک لامش ییوراد ناهایگ 1392
3) Shekari, F. and Javanshir, A. 2000. Enhancement of canola seed germination. 7th Iranian Crop & Plant Breeding Sciences Congress and 3rd Seed Science and Technology Congress. Karaj. (In Persian with English Abstract) 4) Roco, M. C. (2003). "Nanotechnology: convergence with modern biology and medicine." 14: 337– 346.
5) Raquel , E. C., Joan Colón , Xavier Font , Antoni Sánchez , Víctor Puntes (2009)."Evaluation of the ecotoxicity of model nanoparticles." Elsevier 72: 850–857.
6) Lu, C. M., Zhang, C. Y., Wen, J. Q., Wu, G. R and Tao, M. (2002). Soybean Sci., 21(3):168-171.
7) Liu, X. M., Zhang, F. R., Feng, Z. B., Zhang, Sh. Q., He, X. Sh., Wang, R and Wang, Y. (2005). Plant Nutr.Ferti.
Sci., 11:14-18.
8) Deliyanni E.A. , Lazaridis N.K. ,. Peleka E.N , Matis K.A. , Metals removal from aqueous solution by iron-based bonding agents, Environ. Sci. Pollut. Res. 11 (2004) 11–21. Ecosystems, 2nd ed. Springer, New York, NY, USA.
9) Omidi, H. Leyla, J. Hasanali, N. 2014. Seeds of medicinal plants and crops: 269-189
