زیبایی، دشمن سخاوتمند هنر! درآمدی تحلیلی بر مقالۀ «هنر پس از فلسفه» اثر جوزف کُسوث

!رنه دنمتواخس نمشد ،ییابیز

ثوس ُک فزوج رثا »هفسلف زا سپ رنه« ۀلاقم رب یلیلحت یدمآرد

*یدابآ تلود یلامک لوسر .ناریا ،مق ،ینید یاهرنه تمکح ۀتشر رد مق بهاذم و نایدا هاگشناد یارتکد یوجشناد و ،ناهفصا رهپس یلاع شزومآ ۀسسوم یملع تأیه وضع )97/4/2 :ییاهن شریذپ خیرات ،96/12/8 :هلاقم تفایرد خیرات(

هدیکچ زا شیپ ۀفــسلف یمامت هکلب رنه ۀفــسلف ۀباثم هب یــسانش ییابیز اهنت هن ،»هفــسلف زا سپ رنه« ،دوخ ۀلاقم رد ثوــس ُک فزوج مویدم ره زا غراــف هک دزادرپ یم یرنه حرــط هب هلاقم نیا رد ثوــس ُک .دناد یم رنه زا ندــشرود و یــفن راوازــس ار نیاتــشنگتیو رنه« ناونع اــب یرنه :تــسا هتفای یفــسلف ینابز ،دوخ درکراک رــب هیکت اب و هدرــک رذگ هفــسلف زا ،تــخیر و رــهاظ هــب هــجوت یب و ،یرنه نینچ رد .تخاس دهاوخ نوگرگد ار رنه فیرعت و خیرات و دش دهاوخ دوخ زا شیپ رنه و هفسلف نیزگیاج هک »یموهفم رنه و تفرگ دهاوخن رارق رنه دهعت و تنامض دروــم رگید ،دــش یم یقلت یرنه رثا زا کفنیلا یئزج نیا زا شیپ ات هــک »یــیابیز«

یسررب هب ،یلیلحت یدرکیور اب هلاقم نیا .دوش نییبت و دیلوت للادتسا لباق یاه هرازگ و ملع اب درک دهاوخ شلات نیا زا سپ رنه« ۀلاقم رد ثوس ُک یرظن یاه هفلوم دناوتب ات دزادرپ یم رنه و هفسلف ،ملع اب نآ طابترا و یسانش ییابیز فیراعت روطت ریس لیذ رنه دودــحم فیرعت و دهد رارــق یبایزرا دروــم ار یناــشوداشیپ رنه و ییابیز ۀراــبرد یو ۀــناداقن شرــگن و »هفــسلف زا ســپ دنوش ادج دوخ ۀنیمز زا دیاب هک یا یقطنم یاه هرازگ .دنک راکــشآ ار ثوــسک دزن نآ رگــشسرپ تیهام و نابز یلیلحت یاه هرازگ .دننک ادیپ ار یرنه رثا هب ندش لیدبت ناکما ات

یدیلک یاه هژاو .یرنه مویدم ،ینهذ ۀراگنا ،موهفم ،یسانش ییابیز ،هفسلف ،رنه

.E-mail: rasokam@gmail.com ،031 - 37788170 :ربامن ،09133156773 :نفلت*

همدقم

دــنور رد هــک تــسا یرــظن یارآ زا یا هــعومجم »یــسانش ییابیز«

دنویپ هفــسلف اب رتــشیب هچ ره ار ابیز رما و ییابیز موهفم ،دوخ ینیوکت هک دسر یم رظن هب هچرگ ا ؛تسا هدرک زیامتم ملع زا ار نآ تیهام و هداد یرتــشیب دنویپ و تبــسن یملع یاه هرازگ اب ،دربراک یادتبا رد هژاو نیا نیتلا نابز هب( »کیتتسا« ای »یسانش ییابیز« ۀژاو رابت و هشیر :هتشاد و Aisthetikos تاراــبع ،)Aesthetic یــسیلگنا ناــبز هــب و Esthetique .تسا »یسح کرادا« یانعم هب Aistheta ار »ییابیز« ،)1962( »یفــسلف ناــبز گــنهرف« باــتک رد »هــیکلوف«

»رنه ۀفسلف اب فدارتم ؛تسا یرنه ییابیز شعوضوم هک یتابثا شناد«

رد ییابیز ،ماع فیرعت نیا زا رظن فرص .دناد یم ) Foulquie, 1982, 233(

هدش نیشنمه ای ناسمه یرگید عونتم میهافم اب دوخ یخیرات روطت اب[ ییوطسرا یتح و یطارقساشیپ ،یسروغاثیف ریسفت هب ییابیز :تسا ءازجا ینورد ماــظتنا و مظن ،یضایر طباور هب ،]فــیرعت رد توافت کدــنا نیا ؛دوش یم طوبرم هتــسویپ مه هب لک کی رد اه تبــسن یگنهامه و یطــسو نورق رد و »ریخ« و »قلاخا« ۀزوــح اب نوطلافا شلات اــب موــهفم میهافم اب ،سانایوک آ و نیتــسوگ آ نوچمه یهلأتم نافوــسلیف طــسوت ییوطــسرا ِ»تایلک و تایهام« و ینوطلافا ِ»ل ُث ُم« ،تیحیــسم یتایهلا وریپ یناملآ فوسلیف ،¹نِتراگمواب پیلتوگ ردناــسکلا اما .دبای یم دنویپ عوضوم نیا ،ییابیز دودح و فیلکت شیپ زا رتشیب هک تسا ستین بیلا یو هاگرظن زا یدعب نافوسلیف و دنک یم فیرعت و صخــشم ار نادرگرــس یارب ار ²یسانش ییابیز ،1750- 58 یاه لاــس رد یو ؛دنیوج یم دوــس نایم ِتبــسن هب« هک یا هژاو .درب راک هب ماــن نیمه اب یــباتک رد راــب نیلوا وا ]سوــسحم یهاگ آ و[ یــسح کاردا و یمدآ ۀناــسانش ییابیز یــهاگ آ ۀدیدپ رــه هب تبــسن یــسح تاکاردا لــیلحت :تــخادرپ یم »یــیابیز زا .)20 ،1386 ،یدمحا( )رعش لثم( کرد لباق ای )یشاقن لثم( سوسحم دــنک یم یــفرعم یا هــصیصخ ۀــلزنم هب ار یــیابیز تــناک ،نآ زا ســپ و دزیگنا یمرب ار بــطاخم شا»عــفانم و دــیاوف« زا رود هــب نآ ۀدــنراد هــک هب مکح ،»قوذ رــب اکتا« و »هــقلع« ،»تــیاغ و ضرــغ« زا غراــف بــطاخم یوس هب هرابود تشگزاب اب دوخ فیرعت رد لگه ؛دهد یم نآ یدنیاشوخ ۀولج و اوتحم و هدام تدحو زا هدمآرب زتنــس ار ییابیز ،ینانوی ۀــشیدنا و لاح رد ،رواهنپوــش ؛دناد یم یکیزیفاتم یاه تروص زا یضعب یــ ّسح ییاهر لماع ار ییابیز ،تناک دعبام یتسیسیتنامر و یتسیلائ هدیا یاوه رب مکاح یتخانــش لومعم یاوق و یلمع یهاگ آ ،هدارا رمتــسم راــشف زا ود یگنهامه و دنویپ ،لخادت ۀجیتن ار ییابیز هچین و دراگنا یم ناسنا و مظن هب زاین( ینولوپآ و )هبرجت ۀناماکداــش لوبق( یسوزینوید تحاــس دنمرنه یراشرس یارب یسوزینوید حور ندش مکاح رخآ رد و )بــسانت ،1389 ،ســپول و تاگ( دنک یم فیرعت یگدنز هــب لــیم و تردــق و هدارا زا زا یلماک یانعم دنناوت یمن فیراعت نیا زا مادک چیه مه زاب اما و )65-59

،نافوسلیف نیا زا مادک ره هک ارچ ؛دننک داجیا نهذ رد ار ییابیز موهفم هب و هتخادرپ عوضوم نیا هب دوخ یفــسلف ماظن اب گنهامه یهجو هب .دنا هدرکن صخشم و نییبت لباق یملع ۀلدا اب ار نآ دودح ،ثوسک معز ییاکیرما راگن خیرات- )1981- 1885( ³تنارود لیو هک تسین ببس یب ناهج یاه باتک نیرتزیگنا للام -یــملع و یفــسلف ،یگنهرف ثحابم ،تنارود( دنا هدــش هتشون یــسانش ییابیز ۀزوح رد هک دناد یم یبتک ار کی هب ییابیز موهفم هک دهد یم ناشن هفسلف تشونرس .)219 ،1385 .دهد یمن نت یفیک و ی ّمک فیرعت زادرپ هیرظن و دقتنم - )ویاهوا تلایا ،1945 :دلوت( ⁴ثوسک فزوج و رــنه« ناــیرج ۀدــنهد همادا و یــموهفم دــنمرنه ،اکــیرمآ یرــنه ناونع هب هن ار ییابیز ،تــشونرس نیا تخانــش اب - اکیرمآ رد ⁵»نابز دــناد یم مــهبم یا هــلوقم هــکلب ،یرــنه رــثا رــه صخاــش نــیرت مهم نامز رــه ار رثا یاوــتحم و راتخاــس ،تــخیر و رــنه فــیرعت ۀرتــسگ هــک

6»هفــسلف زا سپ رنه« ،دوــخ ۀلاقم رد یو .تــسا هدــنکف ییوــس هــب ۀفــسلف یمامت هــکلب ،رــنه ۀفــسلف ۀــباثم هب یــیابیز اــهنت هن ،)1969(

.دناد یم رنه زا ندشرود و یفن راوازس ار نیاتشنگتیو زا شیپ رد -مــسینردم یرــنه یاــه نایرج زا- مــسیلامینیم و مــسیلامرف و قیبطت رد و دنوش یم هدیــشک دقن ۀتوب هب ثوــسک ۀلاقم یاج یاج -یدودحات - و ناشود .دنوش یم هدومزآ یثوسک یاه هیرظن اب قیقدت ندومزآ یارــب ثوــس ُک هک دنتــسه یهجوم یاه هنومن اــهنت تراــهنیر دــشاب لیلد نــیمه هــب دیاــش .درــیگ یم راک هــب دوــخ تاــیرظن تاــبثا و ۀفــسلف هژــیو هب - هفــسلف هــب دوــخ دیدــش ۀــلمح و دــقن مــغر یلع هــک ای و اه هژاو باــختنا رد ار طاــیتحا بناج ،هــلاقم یادــتبا رد -⁷یا هراــق زا هدافتــسا اب و تــسا هتــشاد هگن راتــشون ۀمادا رد بلاطم حرط ۀوحن یاه لوق لقن و زــتنارپ اــب وــتردوت تلاــمج لــخادت ،عاــجرا نورب نوــتم ،¹¹داج دلناد ،¹⁰نیاتشنگتیو گیودول ،⁹ریا زلوج درفلآ رس زا - ⁸یپ رد یپ ،¹⁵د ِتــشر ِگ ِس ینگروت ،¹⁴یپ ُک رمرم گنیورا ،¹³تراهنیار دا ،¹²تیول لــ ُس رد یعــس - ...و ¹⁷زدراــچیر گنارتــسمرآ رویا ،¹⁶تــیار نوــفکیرنه جرــج یدیلک یاه شــسرپ حرط اب یو ،نینچ مه .دراد دوخ تارظن تابثا دصق ییوگ ،دــنک یم نییبت اهتنا رد هــک یمکح هــب ندرکن یراــشفاپ و رد .تــسا هتــشاد ار دوــخ ۀــنامز نادــقتنم بــیرخت زا ندــنام نوصم نتم رد هنافاکــشوم یواک او اب ات تــسا هدش یعــس یور شیپ راتــشون تایرظن و ءارآ نییبت هب ،»هفسلف زا سپ رنه« ۀلاقم )عجرم نابز( یلصا ملع و رنه ،ییابیز ،هفسلف ۀطبار ،دنور نیا رد و دوش هتخادرپ ثوسک و )هــلاقم رد هدرــب مان نادنمــشیدنا( وا رــظن دم ۀفــسلاف و یو رــظنم زا .ددرگ صخشم »تسا رنه هچ نآ« فیرعت نینچمه

رنه و ملع ،هفسلف اب نآ طابترا و یسانش ییابیز -1

شیپ یاه هدس نافوسلیف توافتم و عونتم فیراعت زا رظن فرص نیون یاه هناــسر هب تصــش ۀهد نادــنمرنه هــجوت ،متــسیب نرــق زا شلاــت یــتح و دــیدج یــطابترا یاــهلااک ،وــیدار ،نوــیزیولت لــیبق زا

رد یعامتجا دــیدج یاــهدرکراک فــیرعت یارــب هرود نــیا نادــنمرنه

یرامش ات دش ببس ،همسجم و یــشاقن ریظن کیــسلاک یاه مویدم باب رد یناگمه یا هیرظن هب یبای تسد ناکما ،رصاعم ِنافوسلیف زا لباق یا هیرظن شراگن هب یسک رتمک و دنوش رکنم ار یــسانش ییابیز .)20-19 ،1386 ،یدــمحا( دروآ یور یــسانش ییابیز ۀرابرد مــیمعت یارب یا هزاــت میهافم اــت درــک یم شلاــت دــیاب هفــسلف ،رــگید یــفرط زا نرق ،نیا رــب هولاع !دــنک اپ و تــسد رصاعم یرــنه یاــهدرکیور نــیا ینوگرگد هب هک یدقن .دوب دوخ هب هفــسلف یدج دقن ۀدــس ،متــسیب و یــسانشانعم ،نتم یراتخاــس لیلحت هب شیارگ اب و دــش رجنم نآ .دوب هتفای نابز لضعم رد ار دوخ یلصا لکشم ،یسانش نابز شراگن نایاپ زا سپ لاس کی ،ثوسک »هفــسلف زا سپ رنه« ۀلاقم )1968-1966( ¹⁸»هدیا ۀباثم هب ۀدیا ۀباثم هب رنه« مان اب وا رگید ۀــلاقم نوماریپ یرگید صخشم ۀلاقم ،راتشون ود نیا زا شیپ ات .دش هتشون

20»یموهفم رنه« حرط رخآ رد و ¹⁹»موهفم« و »رنه« یگتسویپ و دنویپ

21.دوب هدشن هتشون ـ حوضو و لیصفت نیا اب لقادح - مویدم ره زا غراف هک دزادرپ یم یرنه حرط هب هلاقم نیا رد ثوس ُک درکراک رب هیکت اب و هدرــک رذگ هفــسلف زا ،²²تخیر و رهاظ هب هــجوت یب و ناونع اب یرنه :تسا هتفای یفــسلف ینابز ،فیلکت کی نوچ مه دوخ دــش دهاوخ دوخ زا شیپ رنه و هفــسلف نیزگیاج هک »یــموهفم رــنه«

ار )یرنه موــیدم( هناــسر تیمها و رنه هب عامتجا هاگــن ،رــنه خــیرات و نیا زا شیپ ات هک »ییابیز« ،یرنه نینچ رد .تخاس دهاوخ نوگرگد رگید ،دــش یم یقلت یرنه رثا زا کفنیلا ییزج - رــنه خــیرات ریــس رد - شلات نیا زا ســپ رنه و تفرگ دهاوخن رارق رــنه دهعت و تــنامض دروــم .دوــش نییبت و دیلوت للادتــسا لباق یاــه هرازگ و مــلع اب درــک دــهاوخ و - ²³دوخ ۀتشذگ نوچ مه دیاب رنه اب هرابود ندش هارمه یارب ییابیز .دنک ادیپ نایرج ینابز قطنم و ملع ریسم زا-یخیرات فارحنا زا شیپ روما تخانش یارب یملع ماگ نیتسخن ،نتراگمواب یارب کیتتسا دنک رتــشیب ار یرنه یهاگ آ راــبتعا تــسناوت یم هک دوــب ناهج یــسح هک نیا دوــجو اب کیتتــسا ،یو رظنم زا .دــشک شــیپ ار یــشیدناابیز و یــتیهام یــلو ،دــش یم یــقلت یــلیلحت - یــملع تخانــش زا یدــنیارف ،لباقتم هجو ود رد یو طسوت کیتتسا .تشاد نآ اب توافتم رایسب ِ»دازآ رنه اــی یرنه ییابیز« یرگید و دوجوم ِ»تــعیبط ییابیز« یــکی ،توافتم هجو ود نیا .تفای یسررب تیلباق ناسنا طــسوت هدش قلخ -22 ،1386 ،یدــمحا( تفرگ رارق لگه هژیو هب و تــناک راک ۀیامتــسد ملع ینابز قطنم زا ندش ادج اب - نامز نیا زا ،ثوسک رظن رب انب و )21 نامه اب ار هژاو نیا تناک ،لگه زا شیپ .تفرگ شیپ ار فارحنا ریسم-

24»بان درخ شجنس« باتک رد )یسح تاک اردا باب رد یشناد( انعم

25»یرواد یورین شجنس« باتک رد یلبق یانعم رد توافت یکدنا اب و ود نیا رد کیتتــسا یانعم هکنیا اب .)23 ،1386 ،یدمحا( درب راک هــب هب یلو ،تسا کیدزن یــسانش ییابیز یزورما یانعم هب رتشیب هلاــسر یرتشیب یشیدناژک ،ملع و ییابیز دنویپ عطق اب تناک ،ثوسک ریبعت و هنافرط یب تذــل رب هیکت اب - تناک .درــک داــجیا یــسانش ییابیز رد ار نیا رد ار کیتتسا زا نتراگمواب یانعم -ابیز رما زا هدمآرب ²⁶ۀقل ُع نودب ،یلک ار نآ یاه هرازگ و ماکحا هک توافت نیا اب اهنت ،درک ظفح هلاــسر .تسناد یمن یملع هجیتن رد و ²⁷یتخانش ،یرورض ینتوین بلاقنا روهظ ًلاــثم( مهدجه نرق رد یملع یاــضف ۀبلغ اــب و ملع« و »رنه« دنویپ ،یرگنشور رصع ناوریپ زا یرایــسب ،)کیزیف رد

یزیامت یلو ،دنتسناد یم عوقو لباق کیدزن یا هدنیآ رد ار »تینلاقع یــسررب و لیلحت هک ارچ ؛دندوب لئاق ود نآ ناــیم یدوــجو و یــتیهام و رون ،ویتکپــسرپ ،بــسانت ،طخ ،گنر ًلاــثم( سوــسحم دروم یازــجا نییبت لباق و ریذپ ناکما کیزیف و یضایر ملع رظن زا )...و نشور هیاس یسانش ییابیز( سوسحم دروم و انعم تخانش تیمامت هب اما تسه دروم لــیلقت ثعاب اــهنت درــکیور نیا .دوــش یمن رــجنم )اــبیز رــصنع اــی دروم تــیلک تخانــش رد اهنت کیتتــسا ؛دوــش یم هژــبا هــب سوــسحم ریظن تناک زا ســپ نارکفتم هــک اجنآ یــتح .دوــش یم کرد سوــسحم نافوسلیف راثآ رب هیکت اب ،)سیلگنا ،1621-1683( ²⁸رپوک یلشا ینوتنآ تقیقح هب رنه نداد تبسن رد رارصا ،نیطولف هژیو هب کیسلاک و نانوی یاه یرواد و اه هرازگ ،یرظن تخانــش رد ار تقیقح موهفم ،دنتــشاد دوهش هار زا یسانشزاب رد ار نآ هکلب ،دندرک یمن وجتسج یملع و یقطنم ،1370 ،رریساک( دنتسناد یم »ناهیک یّ

ل ِع و ینورد ماجسنا« یملعارف ییابیز هک دندوب دقتعم هچین نوچ مه یدعب نافوسلیف .)380-451 قلاخا یتح و )یملع یاه هیرظن و نیناوق( یبرجت شناد و ملع زا رنه و رد تقیقح هچرگ ا ،دنتــسه رتدمآراک تقیقح ۀفــشاکم رد و رت یقیقح ،یدمحا( تــسین تقیقح رــگنایب مــه رنه نابز و درادــن دوــجو دوــخ یاه یگژیو اب زــین لگــه هاگدــید زا رــنه .)409 و 58 - 57 و 25 ،1386 یاوتحم و دراد »مهبم ینابز« و دوش یمن یقلت »رگنایب« دوخ ینابزارف .)104-105 ،1386 ،یدــمحا( »تــسین شیب یلیوأت« یرنه ۀرازــگ رــه

»هفسلف گرم« :ثوسک ؛»رنه گرم« :لگه -1-1 زا رتــشیب هتــشذگ رد مــلع اــب هفــسلف طاــبترا ،ثوــس ُک مــعز هــب ۀطبار و دــنویپ ،دــعب هب لگــه ۀــشیدنا زا اما ؛تــسا هدوــب لاــح ناــمز رــتمک هفــسلف اــب مــلع طاــبترا و رتــشیب ²⁹تاــیهلاا و نــید اــب هفــسلف رد وا یفــسلف حرــط ۀعــسوت« یــنابرق ،»یــسانش ییابیز« و دوــش یم شیردرف مــهلیو گروئگ« یارآ .ددرــگ یم »هــشیدنا یاــه هزوح یــمامت و رنه ۀراــبرد )یــناملآ مــسیلآ هدیا فوــسلیف( )1770-1831( ³⁰»لگــه رد ًلاثم( وا یفــسلف تاــیرظن رــگید زا لقتــسم و ازــجم یــسانش ییابیز یگمه .تــسین )...و بهذم ،قلاخا ،ملع ،قوقح ،خیرات یاه هزوح هتفرگ تأــشن خیرات رتــسب رد هناگی یتقیقح یفــسلف حرط زا ،ءارآ نیا ریــس رد نآ رتــشیب هچره یلجت و روهظ و ³¹حور ۀدرتــسگ حرط :تــسا هلــسلس رد دوــجوم یاــهداضت زا رذــگ اــب سوــسحم ناــهج ِیــخیرات و یــلزدریب( ضــحم و قــلطم یــتیعضو هــب ندیــسر و شــیوخ بــتارم رد لگــه شور .)13-12 ،1386 ،یدــمحا و 45 ،1387 ،سرپــساه نیا تیلک تابثا تیلباق هک تسا یوحن هب یفسلف عوضوم ره حرط یقطنم رهاظ هب یا هتسوپ هچ رگ ا هک یتایرظن .دراد ار شیوخ ۀیرظن یبرجت یاه هبنج ،دنتسه ییلاعتسا و ییارقتسا ،یعازتنا یلو ،دنراد هدمآرب ینارود .دندش یمن یقلت یملع زین دوخ ۀنامز رد یتح و دنرادن ییابیز هب یگتفیش هک ،مهدجه نرق مود ۀمین رد یرگنشور رصع زا یگدرتسگ بجوم- )رنه باب رد یرظن تایلک( رنه ۀفــسلف ۀباثم هب - نرق زا یسانش ییابیز ³².دوب هدش نآ یتنــس موهفم هب رنه تیمها و ،ینورد - یسح ک اردا هب دوخ یانعم لیلقت اب ،وــس نیا هب مهدجه ،یدمحا( دــش ییابیز ۀرابرد ثــحب و رنه ۀفــسلف یارب گرزــب یــعنام

نرــق یاــنعم رــطاخ هب ار کیتتــسا موــهفم ،لگــه .)13-12 ،1386 دروم و تــسناد قیقدان )یــسح ک اردا و دروــم یــنعی( نآ یــمهدجه و )ویتکژبآ ییابیز( تــعیبط ییابیز تیمها نتــساک اب ات داد رارــق دــقن ۀفسلف ناینب رد )ویتکژباــس ییابیز( یرنه رثا ییابیز هب نداد تیولوا ار یسح تفایرد شناد و دشک شیپ ار ³³»ابیز یاهرنه« موهفم ،دوخ رکذ هچنآ ربانب .دنادب یــسانش ییابیز یفــسلف یاهدرکراک زا یکی اهنت نایم - رنه باب رد هدــشرکذ تایلک هب داقتعا مغر یلع - لگه ،دــش ملع فلاخ رــب رنه ،یو رظنم زا .دوــب لئاق تواــفت مولع تــیلک و رــنه هکلب ،دوــش یمن لقتنم یرــگید هب یناــسآ هب و تــسین سیردت لــباق اما ؛دراد مزلا )قــلطم لقع( ینورد یا هفــشاکم و تــسرامم و نــیرمت روط هب .دروآ تسد هب یربتعم و قیقد تخانش ،یرنه راثآ زا ناوت یم تیلک عامتجا یــنعی( دوخ یمامضنا و سوــسحم بلاق رد رــنه ،یــلک هب لقع هــک دراد یا یــتاذ قیاقح ،)رــثا یداــم و یــیزج بــلاق اــب حور .دبای یم رد ار نآ یرنه رابتعا ،یکیتکلاید قیرط ۀفــسلف نایم وا .تــسا توافتم زین هفــسلف اب رنه ،لگــه رواــب هــب یارب تواــفت نیا .دوــب لــئاق یــفیرظ تواــفت ،یــسانش ییابیز و رــنه ،توافت نیا نایب رد .تفای تیمها رتشیب رگدیه نوچ مه ینافوسلیف زا .دوش یم هتسناد یناسنا دنم تیاغ و صاخ تیلاعف زا یدومن رنه رثا ،دنیآ یم دوــجو هب تعیبط هن و ناــسنا طــسوت یرنه راثآ هک اــجنآ نآ تیاغ و تــسا رادروخرب یهاگ آ زا یعیبط ئــش ره زا رتــشیب یرنه کی نوچ مه یرــنه رثا .دوــش یم هتفایرد رظان صخــش طــسوت اــهنت دادخر ،نیا رب هولاع ؛دراد ینوریب و سوسحم یتیعقاو ،یعیبط ئش ،انبم نیا رب ؛دوــش یم بوــسحم زین یناــسنا تیلاعف زا یدرواتــسد و ساکعنا تــیلباق و تــسین ینوریب تایعقاو زا فرــص دیلقت اــهنت رــنه هدام زا حور ییاهر ،رگید ییوس زا و دراد دوخ یدام مسجت رد ار حور و ینهذ ۀجرد هب طونم دوــخ یرنه ۀتفای لامک شزرا تبــسن هب- ار ۀرابرد ثحب ینامه نیا رنه ۀرابرد ثحب .دهد یم دومن- یتاذ نورد زیچ چیه یرنه رثا و تــسا یرنه رثا ۀدامراک رد حور شرتــسگ ۀوــحن حور تیاضر نید هک نانچ مه .حور زا هتفای یلجت ³⁴یتروص زج تسین رثا بلاق رد حور تیاضر ،رنه ،دوش یم یقلت ناــسنا ینورد تایح رد نآ دنویپ نینچ مه و هدام و حور لباقت زا یدومن ،رنه .تسا یرنه یتاذ ،ینهذ ۀــلحرم نیرت یلاع رد و شرتــسگ دنیارف رد هــک تــسا ود تروص زا یورارــف ،هدام بــلاق رب حور ندــمآ قئاف هــب ،دوــخ یــنورد و نتفر تــسد زا ینعی( یرنه بلاق یفن ای رنه یفن سپــس و یرنه رــثا .دوش یم رجنم )نآ ندش سوسحم ریغ و یدام ریغ و رثا تیصخش حور یلجت زا یا هبترم و رنه یتاذ یناعم زا یرادومن ار رنه خیرات لگه هدش یشان )ندش طیسب رد( نآ یلماکت - یخیرات تفص زا هک دناد یم رد ار رنه یو .تــسا هتفای یجراخ مــسجت نیعم و صاخ یا هظحل رد و )حور( اوتحم/هدیا رباربان طابترا ۀیاپ رب و دوخ یلماکت ریس و یخیرات دنور :کیلوبمس )فلا :دنک یم میسقت لکش هس رد )سوسحم بلاق( مرف اب و یرامعم نوچمه- ناتــساب قرــش زیمآرارــسا و یلیثمت ،یدیرجت رنه ینعی( رثا رد اوتحم نتفاین لماکت لیلد هب نآ مرف هک -رصم ۀثلاث مارها یقافتا ،بیجع ،بــسانت یب ،یلیخت یلکــش )اوتحم رب هدام ندوب قئاف تسا )حور( اوتحم یوجتسج رد کیلوبمــس رنه .تــسا هتفای یننفت و رنه نیا نیدامن یاه مرف هجیتن رد ؛درادن ار نآ هب یسرتسد ناکما یلو :کیــسلاک رنه )ب ؛دننک یم نایامن حور باــیغ رد ار یــهانتیلا موــهفم

ای هدیا هک -ینانوی یشارترکیپ نوچمه- کیتارکومد و یتــسیناموا رنه اب -دنمرنه یدرف حور و تینهذ ددم هب - ار دوخ بسانت ،نآ رد اوتحم ۀجیتن نآ رد اوتحم و مرف یگناگی و داحتا هک یرنه .دنک یم رتشیب مرف لکش نیرتریظن یب و نیرترب و تسا درف حور و نهذ ینورد و یتاذ ژامیا بلاق رد حور ،کیسلاک رنه رد .دوش یم یقلت نآ لماکت خیرات رد یرنه موهفم هب ،ور نیا زا و تسا هدرک ادیپ بسانت نآ اب و دودحم دوخ یدام ،ناشاقن رنه نوچمه یرنه :کیتنامر رنه )ج و ؛دنک یم هراشا تدحو تروص -هدــش رکذ بیترت هــب- هک کــیتنامر نارعاــش و ناناد یقیــسوم و »ینورد داحتا« بــیرخت ۀجیتن رنه نیا .دبای یم شهاک نآ رد یداــم صیخــشت تهج زا رتلااو یرنه .تــسا مرف و )حور( هدیا »ۀناگی طابترا«

.هدیا و مرف بسانتم تاطابترا عطق هب هتشگزاب یلو یخیرات یاه هبنج لماکت و لوحت نانچ راچد یدرــف حور و تینهذ ،یرنه لکــش نــیا رد دودح زا یونعم یانغ نیا ۀطساو هب هک دوش یم ینورد- یونعم صاخ دوش یم قئاف نآ رب ،دنک یم زواجت ینوریب ناهج سوسحم یاه تیعقاو فیرعت هب .دروآ یــم شیپ ار یرنه رثا بــلاق زا حور یزاــسدازآ و یــیاهر و دوخ دناوت یمن رــگید ،دوخ یخیرات ریــس زا هلحرم نــیا رد حور ،رت هداــس رد رنه تحاــس زا اذل و دنک یلجتم یرنه رثا بــلاق رد شــیپ زا رتــشیب ار کسمت اب ناسنا و دسر یم نایاپ هب رنه ،یخیرات دنور نیا رد .درذگ یم هفسلف هب سپــس و بهذم هب ،یهاگ آ و تخانــش دیدج یاه لکــش هب یاه لاــس رد( رنه خــیرات موــس لکــش فیصوت رد لگــه .دروآ یــم یور زا زورما یاــیند رد حور هک دراذــگ یم دیک أت عوضوم نــیا رــب ،)1827-30 قلطم تقیقح لوــصو شور نــیرتلااب یرنه راــثآ نآ رد هــک یا هــلحرم هفــسلف هارمه هــشیمه نیا زا شیپ ات هک رنه و تــسا هتــشذگ دنا هدوب نیا .درادن ار قلطم لقع و حور اب یهارمه یارب مزلا ییاناوت رگید ،هدوب اهنت هن ،دش ریبعت »رنه گرم« هب نارسفم طسوت اهدعب هک لگه ۀیرظن دنچ رد هکلب ،یــسانش ییابیز باــب رد یو یاــهراتفگ سرد هلــسلس رد دــش حرطم »حور یــسانشرادیدپ و خیرات رد لقع« ریظن شرگید باــتک ،1386 ،یدــمحا نــینچمه و 149 ،1385 ،لگــه ؛432 ،1391 ،لگــه(

نرق رد رنه نایاپ/گرم یاعدا رب ینبم لگه ۀیرظن فلاخرب .)106-110 و »رنه دوخ ۀباثم هب« رنه نیزاغآ نارود ار مهدزون نرق ثوس ُک ،مهدزون .دناد یم -³⁵ینتفگان رما هب لوغشملد ۀفسلف نامه - »هفسلف نایاپ«

هفــسلف بیرخت یارــب ثوــس ُک هجوم لــیلد ،یــخیرات ریــسفت نــیا اــهنت هن یــبیرخت نــینچ .تــسا لگــه یــنعی نآ ببــسم نــینچ مه و ،تــسیلایسناتسیزگ ا نافوــسلیف هــکلب ،دوــش یم لگــه لاح لماــش نوچمه یناــسانشرادیدپ ای و ارگ هبرجت یاهور هنایم ،تــسیلانویسار دننام - یعطق و ییاهن یدــعاوق هک ارچ ؛دریگ یم رــب رد ار یــتنوپولرم هب لگه ۀژــیو هجوت ،نینچمه ³⁶.دنتــسین لــئاق رنه یارــب ار - مــلع نایاپ زین رــنه ،نآ لیلقت اب هک یوــحن هب ،»یرنه رثا یداــم تروــص«

و درک یم -یدام یــهجو اب مرف هب- دودحم ار رــنه فــیرعت ،تــفای یم .دوب یو هب یثوس ُک یاه هلمح و دقن رگید تلع نیا ییابیز یاهنم رنه -1-2 تایبرجت و رهاظ ،تخیر هب دیابن رگید رنه تایح ،ثوسک رظنم زا یــلو یــلصا ۀــفیظو هــک یــطابترا .دــشاب هتــسباو و طــبترم ،یرــصب

ۀنامز رد مــسیسیتنامر رــنه .تــسا هدوب هتــشذگ رنه رد یرورــضریغ هدوب ریذپ هیجوت ینوریب ِناهج ِیرصب طیحم یتسدکی لیلد هب دوخ ،پوکــسلت ،نویزیولت( یرصب عونتم یاــهدادیور اب زورــما اما ،تــسا ییاه هزاــسرَبَ

ا تخاــس و ینامــسآ تارــک حــتف رــیوصت ،پوکــسورکیم ،)...و زمرق نوداــم و شفنب یارواــم یاه هعــشا اب ریواصت تبث یارــب روط هب )...و همسجم ،یشاقن لثم( یرنه یاه هژبا و ماع روط هب رنه .دنزیخرب تباقر هب ریواصت ۀمجه نیا اب دنناوتب دیاب صاخ ار یــسانش ییابیز زا رــنه نتخاــساهر یارــب دوــخ لــیلد ثوــس ُک ره هب نآ ندوــب میمعت لباق و )یــسانش ییابیز( هلوقم نیا ندوبارگ یلک هتــشذگ زا رنه ،دنور نیا رد .دناد یم )هلوقم ره تایلک( ناهج زا یتیلک دنویپ یــسانش ییابیز اــب ،نویــساروکد و نیئزت هــب یگتــسباو ببــس هب و قوذ هــب یرنه رثا یگتــسباو رد تناک ۀیرظن در اــب ثوــس ُک .دوب هــتفای ،روظنم ؛دنک یم هراــشا یرنه دنیارف رد ³⁷»روــظنم« یانعم هب ،یــیابیز ،رنه خیرات رد یــیابیز و رــنه ۀطبار یارــف هک دنتــسه یا یموهفم روــما )یــسانش ییابیز و رنه( ود نآ نایم راکــشآ یضقانت داجیا ثعاب و حرط یرهاظ یاــه یگژیو لــیلد هب یــضقانت نینچ ،لاــح نــیا اــب .دنا هدــش ًلاــثم( هتــشذگ رد رــنه یرــهاظ درــکلمع/دربراک و ³⁸هناــسانش تخیر و ات هاگ چــیه )...و یراــمعم تانییزت ،یــبهذم رــنه ،فارــشا یزاــس هرترپ ثحابم اب ³⁹ینورد سح ،تناک رظنم زا .دوب هدــشن راکــشآ نیا زا شیپ ار رنه ،نآ در اب دراد یعس ثوسک و دنک یم ادیپ طابترا هناسانش ییابیز ًلاماک متــسیس نیا رب هیکت اب و دنک دازآ یــسانش ییابیز و تروص دیق زا ییاه هرازگ .دنادب یلیلحت سنج زا ار یرنه یاه هرازگ ،ینلاقع و یقطنم ییلاعتــسا ای یــساسحا یاه ضرف شیپ و اه هتــسناد شیپ زا یراع هــک تایضرف نــیا زا رــپ ثوــسک رــظنم زا یت ّنــس رــنه .دنتــسه ییارقتــسا- کی رارکت افرص ،یا یتنس رنه نینچ لوصحم و فده .تسا یعقاوریغً تانییزت هب یروآ یور ای و یمرگرس ،بتکم و کبس بلاق رد یرصب ۀبرجت .دراد لابند هــب و یپ رد ار ⁴⁰چیک گنهرف ،اــهدرکیور نیا یگمه .تــسا و دناد یم دــنمرنه زا یکیزیف ۀدنام سپ کی ،ار دــسجتم رثا ثوــس ُک ،یکیزیف دنامسپ نیا ساسارب هن ار رنه یراگدنام و ءاقب و یگدنز طرش ذوفن .درامــش یم اهرنه رگید رد یرنه رثا یموهفم ذوفن یانبم رب هکلب طسوت یرنه رثا کی یاه هبنج ندش هدافتسا لباق یانعم هب ،یموهفم یدام هجو و لایرتم .تسا مویدم نتفرگرظن رد نودب رگید نادنمرنه هک تسین ثوس ُک دنیاشوخ لیلد نیا هب ،یکیزیف ۀدنامسپ ۀلزنم هب رثا رد ،ثوس ُک رظنم زا تقیقح .دهد یم هولج یعقاوریغ ار موهفم تقیقح ۀدیدپ نیرت یقیقح و نیرت یعقاو ،موهفم و دبای یمن رولبت یعقاوریغ ِرنه ناوت یم هک تسا یرنه مویدم و تخیر/مرف زا رذگ اب اهنت .تسا یگدنز تخیر زا ییابیز فیرعت لاقتنا« اب ثوس ُک .دیسر رنه تیهام ای درکراک هب نآ ۀدیا یازجا یهدناماس رطاخ هب رثا کی نتسناد ابیز ًلاثم( »موهفم هب فیراعت زا ار یموهفم رنه ،)یرصب یاه کینکت و رهاظ هن و رنه ۀزوح رد نتفرگ هلصاف ،ثوــسک رــظن رب انب .تخاــس اــهر یت ّنــس یــسانش ییابیز زا یتدم یارــب ار نیاتــشنگتیو هک دوــب یتلع نــیرت مهم ،مــلع زا هفــسلفّ .دزادنارد ون یحرط نآ یارب هرابود ات درک نازیرگ هفسلف یناشوداسپ رنه رد نیاتشنگتیو یلیلحت ۀفسلف هب هجوت -1-3

42اهارگ هبرجت ثارــیم هک ⁴¹یلیلحت ۀفــسلف ییاتــسیا و روهظ حرط گیودول« رــثا ⁴³سوــتاتک ارت یفــسلف- یقطنم ۀلاــسر رد تــسا هدوــب

دومن ،یشیرتا فوــسلیف )1889-1951( »نیاتــشنگتیو ناهوی فزوی ،نابز تیهام ۀراــبرد ،یضایر قــطنم و تقد اــب یباتک .دــبای یم زراــب گنج رد نیاتشنگتیو تراسا نامز رد هک تیعقاو و هشیدنا تیهام .دیــسر پاچ هب 1921 رد و دــش هتــشون یــناملآ ناــبز هــب لوا یــناهج اــهنت ناــبز هــک تــسا نــیا سوــتاتک ارت رد نیاتــشنگتیو رــکفت تــیلک یورــشیپ ناکما و دهد یم هــئارا ناــهج زا یــقطنم و عــقاو یرــیوصت يیاهزیچ ،نیاتــشنگتیو رــظن هــب .درادــن ار عــقاو عــضو یوــسارف هــب هک ینتفگ ان روما نــیا اما .دنجنگ یمن نابز بلاق رد هــک دنراد دوــجو یو .دنتــسه دومن لباق ،دنریگ یم یاــج ⁴⁴یزروزار ۀزوــح رد اــتدمعً نابزروتــسد دعاوق هفــسلف یارب ،یــنابز یقطنم یاه طرــش حرــط اــب ندرک صخــشم دصق ،هلاــسر نیا رد نیاتــشنگتیو .تــسا هــتخیر یپ اب اه هرازگ طاــبترا یــسررب اب هکلب ،درادن ار یفــسلف نیداینب مــیهافم یقطنم نابز کی رد اــهنآ یدنمنوناق نداد ناــشن لابند هب ،رــگیدکی وا .تــسا هرازگ ره صیخــشت اــی ندرــک دنمانعم رد نآ یــنابز درــکراک و عقاو عضو رد ءایشا و )تسه هچ نآ( اه هدوب زا یا هعومجم ار ناهج هیامن فــیرعت اب یو .دــنا هدرک نــیمضت ار ناــهج ندوــب هــک دــناد یم زا یا هعومجم ار هرازــگ/هیامن رــه ،هلاــسر رد یــقطنم یاــه )مارگ اید(

یفیرعت هب و- یقطنم ناکم رد ار اهزیچ تیعقوم هک دناد یم اه هدوب .دننک یم صخشم-ار اهزیچ تیعضو نتشادن ای نتشاددوجو ،رگید یعقاو تیعضو اب هیامن نآ قیبطت رد ار هیامن یتــسردان ای یتــسرد وا هرازگ تاذ نامه قطنم رد هرازــگ کی یلک تروص .دروآ یم تــسد هب ییانعم دــیاب ،دــشاب هدــش لیکــشت تــسرد هــک یا هرازــگ رــه .تــسا صخــشم ییاوتحم نآ ۀدنزاــس یازجا یمامت هک ارچ ؛دــشاب هتــشاد ییانعم اــما و تــسا هتفرگ لکــش یتــسرد هب هک یا هرازگ رــه و دــنراد چــیه نآ ۀدنزاــس یازــجا زا یــخرب هــک تــسا لــیلد نــیا هــب ،درادــن رصنع ره دیاب هفسلف ،نیاتشنگتیو رظنم زا .دنرادن دوخ رد ییاوتحم و دنمنارک ار )یندیشیدناان رصنع( ینتفگ ان رما ره یتح و یندیشیدنا دیاب هفسلف ،ور نیا زا .دنک نییعت زرم شیارب ینعی ؛دنک فیرعت لباق و یــسانش ییابیز ،قلاخا ،نید ،هروطــسا ًلاثم- یندیــشیدناان رصنع ًلاثم( یندیــشیدنا رصنع ۀلیــسو هب نورد زا ار -رگید ینهذ موهفم ره ۀدــنهد دومن و رــگنایب اــت دــنک روــصحم )راداــنعم یاــه هژاو و تاراــبع و 45-39 و 34-31 ،1371 ،نیاتــشنگتیو( ددرــگ یــنتفگ ان رــصنع و اهدادرارق ای هراعتــسا ۀزوح رد اهنت نهذ ،ثوــس ُک معز هب .)66-61 یلو یعقاوریغ یاه هراعتسا و تاهباشت اب و دنک یم تیلاعف اه هناــشن رد .دیمان »رــکفت« ناوت یم هک یتیلاعف :تــسا ریگرد عــجرم زا هدــمآرب هب کسمت اب وا .تــسا ⁴⁵»اه تهابش« هب هتــسباو »صیخــشت« ،رکفت ره درکراک رد ار )یموهفم رما ینهذ ۀدام ۀلزنم هب( انعم ،نیاتشنگتیو .دشخب یم تیولوا مرف رب ار انعم و درکراک نآ و دناد یم هتفهن هدیدپ ،کیسلاک ،یت ّنس رنه زا رذگ اب ،هفسلف زا سپ رنه ۀلاقم رد ثوس ُک ،نایردنوم ،چیولام( رخأتم یاه تسینردم-ضامغا یمک اب- و نردم رنه ،⁴⁶نیتــشنتخیل ی ُر و لوــهراو ،تــیول ،داج ،گربنــشار ،ک لاوــپ ؛دــنک یم مــهتم یــخیرات فارــحنا و هابتــشا کــی هــب هفــسلف دــننام ار هب اــهنت »دوــخ راــثآ رد مرــف یهدناماــس اــب« نادــنمرنه نــیا هــک ارــچ باختنا اــب ثوــسک .دنا هدوب لوغــشم اوتحم یب یــیاه هرازگ تخاــس

،)1887-1968( ⁴⁷ناــشود لــسرام ینعی- رنه یارب یدیدج یــجان -مسیلائروس و مسیئاداد بتاکم وریپ و یوــسنارف یورــشیپ دنمرنه تامیــسرت یعدم رنه خیرات یارب ،فارحنا نیا زا رــنه ندــنادرگزاب رد .یناــشوداسپ رــنه و یناــشوداشیپ رــنه :دوــش یم یدــیدج یرــکف هک دناد یم یدنمرنه اهنت ار ناشود ،دوخ فیراعت رب هیکت اب ثوسک تمس هب و دنک رذگ یسانش ییابیز و هفسلف زا ،دوخ راثآ رد هتسناوت .دیامن یریگ تهج »موهفم«

یاه لاــس رد هژیو هب( لاــس هد زا رت مک هک دوب یدنمرنه ناــشود زا رتــشیب و تــخادرپ یــشاقن هــب یگلاــس 25 نــس اــت و )1913 و 1912 اهر ار هتــشذگ یرنه یاه مویدم ،هراــبکی هب و درکن یــشاقن وــلبات 50 - رــضاح« ءایــشا ءاــضما و ژلابمــسا ،ژاــپنازیم بــلج نآ زا ســپ و درــک ،دیشیدنا یم ،یرنه دیلوت و شنک زا رتشیب هک یدرف .دــش ⁴⁸ »هدامآ و دــش یم نانآ تبحص مه و درــک یم یزاب جنرطــش دوخ ناتــسود اــب تــیباذج .⁴⁹تــسناد یم رــنه نــیع ار دوــخ ندیــشک سفن و نتــسیز هب تبــسن موــهفم و هدــیا تــیحجرا لــیلد هب ثوــسک یارــب ناــشود هجوت نینچ مه و راثآ مرــف و ⁵⁰تخیر ندادنرارق تیمها دروــم ،رــهاظ رثا تخیر یور رب زکرمت و راک .دوب ⁵¹یقطنم و یملع یاه هرازگ هب یو .دوب هدرک یرارکت و تخاونکی ار رــنه نابز ،ناــشود زا شیپ ات یرنه رنه یارب ار ی)دیدج( رگید نابز دوخ ۀدامآ - رضاح نیلوا اب ناشود موهفم و یدرکراک تــیهام هب ⁵²یرهاظ دومن زا ار هــجوت و درک حرــط یموهفم رنه ۀباثم هب نردــم رنه رگزاغآ هک یتکرح .تخاــس فوــطعم لومعم رصاعم رنه رد ار ⁵³»یزاسدوخ ِنآ زا« ریظن ییاه یگژیو و دوب اب نآ رصاعم یانعم هب هناسانشرادیدپ یراتفر ،ناــشود لــسرام .درک ییانعم یاه تللاد اب- ءیش هک انعم نیا هب .تسا هتشاد ءیش ره ،صخــشم ۀناــشن کی ۀباثم هب ای و ماقم رد- دوخ یصخــش و دــیدج ار یرــنه رــثا یــیابیز ،ناــشود .درــیگ یم رارــق موــهفم و اــنعم لداــعم ره .تــسناد یم »یهاگ آ ِســح« یــنامه نیا ار تذــل و تذــل لداــعم »یهاگ آ سح« قطنم و تذــل رما رگناهنپ ،ناــشود رظنم زا یرنه رــثا .)379 ،1386 ،یدمحا( تسا رــنه اــهنت و دــناوخ یت ّنــس اــمامت ار ناــشود زا لــبق رــنه ثوــسکً سپ رنه ،ثوس ُک رظنم زا .تسناد نردم ار شیدعب ناوریپ و ناشود یناــشوداسپ رثا ره و دوب دهاوخ یموهفم دوخ تیهام رد ناــشود زا دهاوخ یسررب یموهفم رنه تحاس رد هدنزاس ۀژبا ره و مویدم ره اب مان اب رنه خــیرات رد ناــشود زا سپ هک هدیا تــیروحم اب یرــنه .دــش رنه یسیلگنا هورگ طسوت نآ یاه ماگ نیلوا و لابند »یموهفم رنه«

هیکت اب -دوخ ریسم زا یتمسق- رد هک ینایرج .دــش هتــشادرب نابز و رنه و یسانش ییابیز ،هفسلف زا یلیلحت و یقطنم یاه هرازگ و نابز رب .»یناشوداسپ رنه« :درک روبع دوخ زا شیپ

هفسلف زا رذگ و دنمنارک نابز -2

رثا درکراک و تــسا رنه درــکراک نامه ثوــس ُک رظن رد رــنه تــیهام یارــب ،نــیاربانب .تــسا دــنمرنه صخــش یرــظن یاــه هرازگ ،یرــنه هب .درک لــیلحت ار نآ یاــه هرازگ دــیاب یرنه رــثا رــه لــیلحت و یــسررب یمیهافم( ⁵⁴یلیلحت یاه هرازگ اب یرنه رثا کی موهفم ،ثوس ُک معز فــیراعت هــب طوــنم و دنوــش یم جارختــسا عوــضوم اــب تبــسن رد هــک

هک یمیهافم( ⁵⁵یبیکرت یاه هرازگ هن و )دنتسه عوضوم ۀدنسبدوخ زا ⁵⁶نهذ ینیــشیپ تلاوقم و اه ضرف شیپ ،اهدادرارق یرــیگراک هب اــب باختنا لیلد .دبای یم رابتعا )دنوش یم جارختــسا یبرجت ۀعقاو کی هک یراــثآ ندرمــش دودرم و یرــنه رــثا ناوــنع هــب یــلیلحت یاــه هرازگ یرنه رثا کــی رابتعا ،ثوــس ُک هک تــسا نیا دنراد یبیکرت یاــه هرازگ یرنه راثآ ثوــس ُک ،ببــس نیدب .دناد یم عاــجرا نورد مــیهافم زا ار دوخ ۀنیمز رد هــک دناد یم یا یلیلحت یاه هرازگ ار دوــخ دییأت دروــم چیه هب دــنمرنه تین حــیرص دومن/نایب اــب و دــننام یم یــقاب )رــنه(

عاجرا - ندــش هدیمهف یارب- دوخ نتم زا نوریب یــعوضوم هــب یور

57یراگدنام نورد لــیلد هب یلیلحت یاــه هرازگ نــیا .دنوــش یمن هداد هب نــتخادرپ یارــب ار یرت بــسانم طیارــش ،ناــشندوب ⁵⁸یبرجتاسپ و ؛دننک یم مهارف ...و یناسنا ،یداصتقا ،یسایس ،یعامتجا لئاــسم و هدوب ناماس هبدوخ و هدنسبدوخ یفاک ۀزادنا هب رثا هک طرش نیا اب یزاین ،رثا مهف یارب ینعی ؛دشاب هدروآ مهارف دوخ رد ار موهفم مامت تین ،ثوــس ُک رــظنم زا .دــشابن یــعامتجا یاــهدامن و اــهدادرارق هــب دهد یم رابتعا رثا هب- عاجرا نورب یاهدادرارق و تخیر هن و- دنمرنه .دنک یم لیدبت یرنه رثا هب ار نآ و نتفرگ هلصاف ای ندــش لقتسم و هفــسلف زا رنه رذگ طرــش ثوــس ُک لــباق :درــب یم شــیپ یــلگهدض درــکیور کــی نــییبت اــب ار نآ زا تیدوجوم هــک یوــحن هب یــلیلحت ۀرازــگ کــی اــب رــنه ندرمــش سایق نیا اــب و دنک تــیبثت »تــسا رــنه ،رــنه« ⁵⁹» ِیــیوگ نامه« اــب ار دوــخ .دبای تردــق و للاقتــسا ،»نتفگن رنه زا ریغ زــیچ چیه« حلاــطصا هــب رنه مرف هب هــشیدنا زا نابز فیرعت ندرک دنمنارک و دودــحم اب ثوــسک )دناد یم گنر و لکش لداعم ار یتسیبوک رثا کی رد نابز یتقو ًلاثم(

نابز زا رــتارف یزیچ ار رــنه و درــیگ یم هلصاف ،دــنک یم رذــگ هفــسلف زا ناــبز رد مــسیبوک ندــنام وا ،هــنومن یارــب ؛دــنک یم فــیرعت هفــسلف نیا زا هــک دــناد یم یــلیلد ار )گــنر و لکــش تادــیهمت اــفرص یــنعی(ً موهفم زا رتــشیب هــک ارچ ؛دــنک دای ⁶⁰»لــمهم رــنه« ناوــنع اــب بــتکم ِیتــسیبوک راثآ ریقحت اب یو .تــسا هدرک شوــخ اج لکــش و گــنر رد نینچ مه و - ناشندوب لکش مه و کینکت یگناگی رطاخ هب - اه هزوم و تلاپ( دوخ ۀدامراک زا رتــشیب یــشزرا هک کوگنو و نازــس راثآ ریقحت یزاب و یخیرات راذــگ ،ار راثآ نیا ندــش دنمشزرا لیلد ،دــنرادن )گــنر رت هناروــسج ،هــلاقم طــساوا رد یو .درــیگ یم رــظن رد اــهراد هعومجم ماقرا و دزاــت یم نیولاف نوــچمه ییاه تــسیلامینیم راــثآ هب لــبق زا دیرخ یارب دنمرنه هب یا هنیزه کمک اهنت ،ار راثآ نیا یارب یتخادرپ .)!(دناد یم )یباتهم( نآ ۀدامراک اهنت ار یناــشوداشیپ راــثآ رد نیاتــشنگتیو رــکفت یرــیوصت دــنیآرب هک ارــچ ؛تــفای لاــمینیم رــنه رد دودــحم رایــسب تروــص هب ناوــت یم رثا موهفم و تاذ ناــمه- هرازــگ کــی ۀــباثم هب - رــثا تــخیر و تروــص یورملق رد ،طاــیتحا یمک اب ثوــس ُک ،انبم نیا رب .دوــش یم دادملق مسیلامینیم هژیو هب و مسیلامرف یرنه راثآ نتفرگرارق رنه خیرات و رنه معز هب .دننک یم تنامض دوخ رد ار یا هدیا هک ارچ ،دناد یم زاجم ار رگم ،تسا هدوب طابترا یب هــشیمه لیلد و درکراک اب ییابیز ،ثوــس ُک ییابیز دوخ )ویتاروکد یولبات کی ًلاثم( رثا کی درکراک و لیلد هک نیا

مسیلامرف« :تسا یا یگژیو نینچ ۀجیتن هنایارگ مرف دقن .دشاب هدوب لماک تروص هب زین مــسیلامینیم رنه ؛⁶¹»تــسا نویــساروکد زاتــشیپ بوــسحم فرــص یــموهفم درــکراک اــب یرــنه و دــنک یمن رذــگ مرــف زا ،ت ّیلع لــثم رــنه یدرــکراک فادــها ماــمت ،مــسیلامینیم ؛دوــش یمن یارب ینیرمت و دیوگ یمن خساپ ار ...و ینهذ یاه هراگنا ،یرادم تین .دوش یم یقلت مرف دومن و یسانش ییابیز شلات مغر یلع رنه ارچ« :دزادرپ یم شسرپ دنچ حرط هب ثوــس ُک اب دناوت یمن رــنه ارچ« اــی و »؟دــشاب یبیکرت یا هرازگ دــناوت یمن دوــخ هب ای دــنک اعدا ار یرــما یتــسردان اــی یتــسرد ،یبرجتاــسپ یاــه هرازگ رداص هناسانش ییابیز مکح دناوت یمن رنه ارچ« ینعی »؟دناسر تابثا یاه هرازگ راــیعم دروــم رد ریا زلوج فــیراعت هــب دانتــسا اــب یو »؟دــنک رد یعــس ،)یبرجتاــسپ( یــبیکرت یاــه هرازگ و )یبرجتاــشیپ( یــلیلحت .دراد یلیلحت یاه هرازگ تیعضو و رــنه تیعضو نایم طابترا داــجیا و دوــش یم کرد عوــضوم قــیرط زا لوــمحم ،یــلیلحت یاــه هرازگ رد .دننک یم بسک یبرجت یاهدادیور زا ار دوخ رابتعا یبیکرت یاه هرازگ مرف کی رد هــتفایدومن ِ)یبرجت( یــبیکرت یاه هرازگ ،ثوــس ُک رــظنم زا هرازگ نآ زا یــشخب هک ارچ ،دنرادن یرابتعا یرنه تخیر اب صخــشم رد هرازگ نآ هوــجو یمامت دومن ای و تــسا هدــش هتفرگ هدیدان مرــف رد فیرعت یرــنه مرف رد ار نآ ناوــت یمن ،نــیاربانب .تــسین نــکمم مرــف رد هک یــسدنه متــسیس کی فیرعت ای یــسدنه لکــش کی ًلاثم .درک بیکرت( یــبیکرت ۀرازــگ کی ۀــباثم هب ،تــسا دوــجوم یــنوریب تــیعقاو

ًافرص ،مرــف هک ارچ ؛دوــش یم هتــسناد هــضیقن و تــسردان )یــتایضایر ینوریب ناهج رد دوجوم ِیدام یاهرایعم ندروآرب رد و تسا یروص ۀرازگ نآ رت صقن یب و رــت لماک عون یتح .تــسا بوــیعم و دراد صــقن دوخ یدرکراک یانعم مه و هدمآرب ینوریب یتیعقاو زا مه هــک یــبیکرت ،تفرگ تــسد رد ناوت یم هک ناوــیل لصا ًلاثم( تــسا هدرــک ظــفح ار یرنه مرف رد هــچنانچ )دیــشون نآ تایوتحم زا و تــشاذگ ناــهد رــب هابتــشا کی هب ،دوــش فیرعتزاب )رثا رد ندوــب ناویل کــی ضرــف شیپ(

نوچ مه ار رثا ناوت یمن هک ارچ ؛دوش یم رجنم اطخ ای )تسردان رما(

یلو .تــشاذگ ناهد رــب ای تفرگ تــسد رد )ناوــیل یــنعی( نآ عــجرم ؛درک لیدبت یرــنه رثا هب ار یبرجتاــشیپ ِیلیلحت ۀرازــگ کــی ناوــت یم دــیدج درــکراک رد یــلو ،دراد صــقن یروــص مرــف رد هــک تــهج نیدب کی ینوریب ۀدــیدپ زا هتفرگرب مرــف هچرگ ا ینعی ؛تــسا صقن یب دوــخ فیرعت و رتسب نتفای اب یلو تسا -اطخ یاراد و - تسردان تخاسرب ۀباثم هب( ناوــیل هچرگ ا ًلاــثم ؛تــسا هدــش دازآ ضقانت زا دوــخ دــیدج تــسا هدــش ذاختا ینوریب ۀدیدپ زا )دــیدج ۀنیمز رد یرــنه رــثا کــی یانعم ،رثا رد تــسین رارق یــلو ،دــشاب دناوت یمن یلبق ناوــیل رــگید و هارمه ار )نآ زا ندیشون بآ و ندش هتفرگ تسدرب ینعی( یلبق درکراک اب یتوافتم درکراک ای فیرعت دناوت یم ناویل مرف اجنیا رد .دشاب هتشاد دازآ ضقانت زا ،انبم نیمه رب .دنک ادیپ دوخ یلبق یبرجت یاه هنیمز فرظ هک ناــشود یاه هدامآ - رضاح دننام هب تــسرد .تــسا هدــش

62همــشچ ینعی- رگید یا هــنوگ یارــب هکلب راردا یارــب هــن ار باــشیپ نیا درکراک .تــسا هدرــک لیدبت یلیلحت ۀرازــگ کــی هــب ندــش هدید- .تــسا دازآ ضقانت زا رثا یلو تــسردان اتحارص دیدج ۀنیمز رد فرظً ،نآ یارب ناونع نیرت طبر یب باختنا و ءیش کی مان رییغت اب ناشود مان اب ءیــش نآ اــت دراد ءیــش نآ زا بــطاخم ۀــبرجت فذــح رد یعــس

و )یلیلحت( یبرجتاــشیپ دیدج ۀرازــگ کی حرط ناکما ،دوــخ دــیدج .دنک مهارف ار عاجرا نورد نوریب ناــهج رد ار یرــنه رثا رــه ۀدامراک فــیراعت نــیا اــب ثوــس ُک هدــش تیبرت و هــتفایدلوت ار نــهذ ناــهج یــیوگ و دــنک یم وجتــسج مــسیویتک ارتسبآ راــثآ ،نــیاربانب .دــنیب یم )عــقاو( نورــیب ناــهج زا رد دنتــسین نورــیب ناــهج زا میقتــسم یرــیوصت هــک مــسیلامرف و یو .دــنبای یمن ار یــفاک راــبتعا رــنه رد و ثوــس ُک یــلیلحت یاــه هرازگ ؛دنیب یم نوریب ناهج دنب رد ار هدــیا یلو دراد هژیو هجوت »هدــیا« هــب دیاب یرنه رــثا یبرجت یاه هرازگ و هــبرجت هب یــشخبرابتعا اب هــک ارــچ فیصوت اــی فیرعت هــب یلو درــیگب ک اروــخ نورــیب ناــهج ⁶³طیارــش زا ۀرازــگ اــب ثوــس ُک ،هــنومن یارــب .دزادرــپن یــناهج نــینچ میقتــسم ارچ .دناد یمن رــنه و دــنک یم در ار نآ ،مــسیلائر رــنه نتــسناد یبیکرت و طباور ًلاــثم( متــسیس درکراک ندادنرییغت اب ،یتــسیلائر دنمرنه هــک یرگــشسرپ هک رنه تیهام هــب ،دوخ رــثا رد )ءایــشا فراــعتم یرــبراک رارق مسیلائر یاه یــشاقن یایــشا .دزادرپ یمن ،تــسا موهفم حرط و و دنراد عــقاو ناــهج رد هــک دنــشاب هتــشاد ار یدرــکراک ناــمه تــسا هضیقنرپ و تــسردان ِدومنزاب نیا زا رتــشیب یزیچ و دنوــش یم هبرجت هب ناوــنع چــیه هــب اــجنیا رد رــنه فــیرعت ۀــباثم هب موــهفم .دنتــسین ،مــسینویسرپسک ا راــثآ یــتح ؛دوــش یمن هدیــشک شــسرپ اــی شــلاچ رظنم زا لیاتــسا ِد و مــسیتامرپوس ،مــسیلامینیم ،ترآ پاــپ ،هرتــسبآ نادرگرــس یــتح و رو هــطوغ رــنه فــیرعت رد دنا هتــسناوت اــهنت ثوــس ُک .دنسرب ماجنارس هب دنا هتسناوتن و دنوش )هارمگ(

صاخ نایب هب ار یرنه فیرعت و ماع نایب هب ار فیرعت ره ثوــس ُک تــسرد-قیقد و یعطق ،تاــبثا لــباق یاــهروتک اف نتــشاد هــب مزــلم ۀیرظن و فیرعت نیا رــب هیکت اب .دناد یم - یضایر و هــسدنه دــننام هب یقطنم و تــسرد ۀرازگ ره ،⁶⁴یرنه رثا کی طورــش رب ینبم رــیا زــلوج یرگید ۀنیمز و رتــسب رد و دوــش جراخ دوخ ۀنیمز و رتــسب زا دناوت یم ۀرازگ رد هنیمز نــیا رییغت اب هک یوحن هب ؛درــیگ رارق رنه فــیرعت یارــب هــسدنه ناوت یم ،هنومن یارب .دوــش داجیا یرنه دــیدج ۀرازــگ ،لوا فیرعت رد للادتــسا یارــب ای یضایر شــسرپ کــی تابثا یارــب مــه ار بلج یارــب مه و تفرگ راک هــب صخــشم یکیزیف یاــضف کــی دودــح ،اجنیا رد .درک هدافتسا یسدنهریغ ۀژبا کی زا بطاخم عانقا و هجوت دبای یمن یتیمها هجو چیه هب - تذل لثم -ینورد سح یاه تروص هن و - یتــسردان ای یتــسرد تــسا مهم هچ نآ ؛تــسین فده دروم و زا .تسا هرازگ نآ بیذکت و قیدصت ،رگید یفیرعت هب و -یدب و یبوخ رثا نابز ِداهن و تشرس رد دیاب اهنت یرنه طورــش نیا ،ثوــسُک رظنم فیرعت هب .نآ ینوریب دومن یگ هطــساو یب رد هن و دنبای روضح یرــنه ای هدیدپ کــی فیصوت هب ،میقتــسم تروص هب دیابن یرنه رــثا ،رــگید دومن و هجیتن هب ار دوــخ دیاب هکلب ،دزادرپب تیعقاو رد یــنوریب راــتفر نتخاسرب ،طورش نیا هب ثوــس ُک دیک أت .دنک مزلم رنه فیرعت رد نآ .ناسنا قطنم نتخادنا راک هب :تسا نردم-دوخ معز هب - ِرنه ۀفیظو یاه هرازگ دوــجو ،رتــشیب یورارف و ریا زــلوج هب دانتــسا اب ثوــس ُک ار یعطق زــیچ اهنت و دنک یم در ار یــعطق ًلاــماک تروــص هب یبرجتاــسپ هــچرگ ا ،یبرجتاــسپ یاــه هرازگ .دــناد یم یــقطنم یاــه ییوگ نامه

یــتایضرف لــصا رد و دــنرادن لــماک تــیعطق یــلو ،دــندازآ ضــقانت زا نیا اب ،نیاربانب .دنوــش در اــی دییأت تــسا نکمم هک دنوــش یم یــقلت یاه هرازگ زا رتــشیب ییوگ نامه رب رنه دیک أت ،اــه هرازگ تیعطق مدــع ضقانت مه و دنتسه یعطق مه اه ییوگ نامه هک ارچ :تــسا یبرجت ،نآ ۀدامراک هک تــسا یرنه ،رنه نیرت لماک ،ثوــس ُک رظن زا .دنرادن هدنــسبدوخ عقاو ناهج رد ،دــشاب ینوریب ناهج راک و زاــس لوصحم ار نآ افرص دــنمرنه و دوــش راوتــسا دوخ ِ)موهفم=( درکراک رــب لــماک وً یکیزیف تیلاعف ،هداــمراک )یور رب ای( یارــب هک نیا هن و دــنک باــختنا ثوــس ُک ⁶⁵»یلدنص هــس و کی« رثا دننام هب ؛دهد ماجنا ینهذ رــیغ و ۀزادنا رد یــلدنص ناــمه رــیوصت ،یلدنص کــی زا دوــب یــنامدیچ هــک یرثا .تغل گنهرف زا هدــش جارختسا ،یلدنص ترابع ینعم و یعقاو هتفرگ شــسرپ هب یرنه رثا و نابز ،ءیــش نومضم تیعقاو نآ رد هک یبرجتاشیپ و یبیکرت یاه هرازگ ندروآ ثوس ُک ،نینچ مه .دوب هدــش نآ ِندــشرنه یارب یلو ،دنک یمن در ار رنه رد هیلوا ۀدامراک ناونع هب هک یــشزرا یارف هک ارچ ؛دنوــش شومارف اه هرازگ نیا هک دناد یم مزلا .دنیآ یمن رظن هب مزلا رنه لاح تیعضو یارب دنراد

رنه تیهام ِرگشسرپ ،دنمرنه -3

»ندوبرگــشسرپ« ار »ندوــبدنمرنه« طرــش ثوــس ُک هک یــلاح رد و نادقتنم هــک تــسا هدیقع نیا رــب ،دناد یم »رــنه تــیهام« زا درــف هک ارچ ؛دنزادرپب رــنه تیهام هب دنا هتــسناوتن مــسیلامرف نادــنمرنه معز هب .دنا هدیــشکن شلاچ هب ار نآ و شــسرپ هب ار دوخ رــثا تــیهام یلو تــسا رنه تــیهام ِرگــشسرپ ،رــضاح لاــح رد دــنمرنه ،ثوــسُک ندوب یشاقن ًلاثم( یرنه مویدم ره راکوزاــس و تیهام زا یرگــشسرپ ره .دوــش یمن دادملق رنه زا یرگــشسرپ )رثا بلاق ندوب همــسجم اــی ،یرنه مویدم ره اب راک و تسا رنه زا یصاخ و صخشم عون ،مویدم یشریذپ .دوــش یم بوــسحم نآ زا شــسرپ هن و رنه شریذپ ۀلزنم هب ۀباثم هب یزاــس همسجم و یــشاقن یاول تحت ،رنه ِخیرات لوط رد هک دراد تیمها لیلد نیا هب رنه زا شــسرپ .تسا هدــش یقلت رنه مامت ینیشیپ روما یتح .دزاس راکــشآ ار رنه یدرکراک میهافم دناوت یم هک تهج هب اه تــسیلامرف ۀناــسانش تخیر دقن رد هک ⁶⁶اــه ضرف شیپ و ارچ ،دنوش یم یقلت هیجوت کی افرص ،دنور یم راک هب ییابیز فیصوتً یروما و دنرادن ار رنه تیهام زا یرگــشسرپ ناکما ینیــشیپ روما هک .دنتسه هدش بلص و تباث طسوت راب نیلوا یارب رنه رد یرگشسرپ هک تسا دقتعم ثوــس ُک ییوگ نامه رد ار یرــنه رثا کــی رابتعا ناــشود .دــش حرط ناــشود اب نآ رد مرــف هک یرــثا .درک حرــط هدنــسبدوخ و عاــجرا نورد یرــثا نیرت میقتسم هب و دنک یم تکرح ندش موهفم تمس هب شلات مامت /هدیا ،مرف یزاــسدننامه :دهد یم هــئارا ار موهفم ،نــکمم تــخیر ینعی ؛درادن یرارکت هاگن ای فرح هک یرثا .یرنه رثا و ینهذ ۀراگنا موهفم رــثا و درادن دوجو رــثا هب هیبــش یزیچ ،رــثا نــتم زا نورــیب رد نوریب هب دهاوخ یمن و تــسا هتــشاد هگن دوخ نتم رد اهنت ار دوخ راثآ رد ار ییوــس و تمس و بذج نینچ هچرگ ا .دــهد عاــجرا دوــخ زا ۀزادنا هــب ود نــیا یــلو ،تــفای ناوــت یم زــین هــنام و نازــس شرــگن و .دنا هدوبن روسج ناشود

یرــنه راــبتعا و شزرا ،ثوــس ُک شرــگن اــب قــباطم یرــنه دــقن رد .دراد یگتــسباو نآ یرگــشسرپ تردــق نازــیم هــب رــثا اــی دــنمرنه رــه موهفم هــب یزیچ :دوــش یهتنم لــیذ موــهفم هــب هــک یا یرگــشسرپ هتــشادن دوجو ًلاــبق هک دــشاب هزات یا هرازــگ اــی و دــیازفیب رــنه ناــبز و زا ار دوخ دــنمرنه دیاب یرنه شزرا نــیا ندمآ تــسد هب یارب .تــسا رد ار یرنه ۀرازگ کی اهنت هک یا یتنس نابز ؛دناهرب رنه یتنس نابز یرنه رثا رد یــقطنم یرگــشسرپ .تــسا هدرک فیرعت دوخ بوچراچ ملاع اب هــن و دــشاب طابترا رد رنه زا اــم فیرعت یرهاظ جــیاتن اــب دــیاب یگژیو لــیلد هب رنه ،ساــسا نیا رــب .)یــنوریب یاــه هدیدپ( تــیعقاو ۀدیا ،نــیاربانب و تــسا طابترا رد تاــیضایر و قــطنم اــب یــیوگ نامه دوخ ۀنیمز و دوخ رد نآ شزرا و دوــش یم یقلت رنه نامه رثا ای و رنه )رنه( هنیمز نــیا زا نورــیب هن و )تــسا رنه ،رنه :رــنه فــیرعت یــنعی(

.دوش یم یسررب و دیآ یم تسد هب هنیمز هب هجوت و مویدم ،نتم زا یورارف اب رنه تیهام مهف -3-1 داــجیا ⁶⁷ۀــنیمز رد هــکلب ،نآ تــخیر رد هــن رــنه یــلصا تــیهام مهارف ار موــهفم ندــش نایع ناکــما رثا ۀــنیمز هــب هــجوت .تــسا نآ هــب هــنیمز .دــهاک یمورف ار ناــمگ و سدــح و یــنیب شیپ و دزاــس یم نآ درکراک اــب یــلو ،تــسین طــبترم رــثا یــسانش تخیر اــب یور چــیه رد هناــسانش تخیر هــجوت ،ثوــسک رــظنم زا .دراد موادــم طاــبترا ثوــس ُک .تــشاد دهاوخن یا ینلاوط رمع ،یناــشوداشیپ رــنه ناــبز دنک یم شلاــت تیول لــس و داج دلناد یاــه لوق لقن هــب دانتــسا اــب و یــشاقن نوــچمه( یرــنه یاــه مویدم رد رــنه فــیرعت ندــنام اــت ،رگید فیرعت هــب و دــنادب تــسردان و ثــبع یراک ار )یزاــس همسجم یاه مویدم ،رظنم نــیا زا .دناهرب اه مویدم دــیق زا ار یموهفم رــنه رهاظ هب و تردــقرپ تخیر هک نیا اــب همــسجم و یــشاقن لثم یرــنه رــت کچوک و دنتــسین هوــبنا رــنه تــیهام زا یــلو دــنراد یرگــشسرپ و دنــشاب هتــشاد دوــخ رد ار رــنه فــیرعت دــنناوتب هــک دنتــسه نآ زا رب هیکت اــب ثوــس ُک هتبلا .دننک تــبحص یــلک تروــص هب رــنه ۀراــبرد تاهباــشت یاراد ار یرنه یاه مویدم ۀمه ،نیاتــشنگتیو تاــیرظن یرنه فیرعت یارب یبلاق ۀــلزنم هب مویدم زا و دناد یم »یــگداوناخ«

یصاصتخا یاــه یگژیو اــفرص اــه مویدم ،یو رــظن زا .دور یــم رــتارفً تاهباــشت ناوت یم مویدم رــه رد یتح و دــنرادن دوخ هــب رــصحنم و یاهرنه ای یــشاقن کیمتیر یاه تهابــش ًلاثم ؛تفای یگداوناخریغ نیاربانب ؛...و یقیسوم ،یناتساد تایبدا ،رعش ،امنیس اب یمــسجت یاــه یگژیو و طیارــش ۀــجیتن ار عاــمتجا کــی یرــنه تــیعضو وا )تاــیبدا لــثم( یرــنه یاه هتــسباو و اــه هداوناخ لک رد دوــجوم و لمع یدازآ ،یرــنه یاه مویدم زا یورارــف و ندرــک رذگ .دــناد یم فیرعت ۀباثم هب هن ار اه مویدم دنمرنه هک دروآ یم شیپ ار یتراــسج دریگ راک هــب رنه ماخ لاــیرتم و هداــمراک ۀباثم هب هــکلب ،رــنه بــلاق و لثم ؛دــنک داجیا یرــنه یرــثا دوــخ دــنم تین و دــیدج فــیرعت اــب و ،هــمرلاام ،رــنیلوپآ راعــشا رد یمــسجت یاــهرنه و تاــیبدا طاــقتلا ای مویدم ود ره هک نوترب هردنآ یمــسجت یاهرعــش و یکــسفوک ایام .دنا هدــش هتفرگ راک هب رنه فیرعت تهج رد )هتــسر( هداوناخ