نامه به سردبیر: اولویت داشتن سالمندان و مبتلایان به بیماری‌های مزمن در واکسیناسیون کووید-19 - مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند

302

Letter to Editor

Priority of the elderly and patients with chronic diseases in COVID-19 vaccination

Farzin Bagheri-Sheykhangafshe ¹, Ali Fathi-Ashtiani ²

*

ABSTRACT

From the earliest days of coronavirus 2019 (COVID-19) outbreaks, all countries have been trying to develop vaccines and medications to fight the virus. Finally, a year after the COVID-2019 pandemic, several companies developed vaccines that were safe against this disease. However, the lack of doses of these vaccines created problems for various countries. Ethically, some groups should be highly prioritized according to their need and necessity of receiving the vaccine. Based on the results of current studies, safe and effective vaccination can be effective for the elderly and patients with chronic diseases and prevent the death of such people extensively. Since the national vaccination in Iran has started on February 12, 2021, with the priority of the medical staff, it is necessary to pay more attention to the elderly and patients with chronic diseases in future planning regarding the COVID-19 vaccination.

Keywords:Chronic Diseases, Coronavirus 2019, COVID-19, Elderly, Vaccination

1PhD Candidate in Psychology, Faculty of Humanities, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran

2Behavioral Sciences Research Center, Baqiyatallah University of Medical Sciences, Tehran, Iran

*Corresponding author: Behavioral Sciences Research Center, Baqiyatallah University of Medical Sciences, Tehran, Iran.

Tel: +982187554147 Fax: +982188620811 Email: afa1337@gmail.com

Citation: Bagheri-Sheykhangafshe F, Fathi-Ashtiani A. [Priority of the elderly and patients with chronic diseases in COVID-19 vaccination]. J Birjand Univ Med Sci. 2021; 28(3):302-306. [Persian]

http://doi.org/10.32592/JBirjandUnivMedSci.2021.28.3.109 Received: April 18, 2021 Accepted: July 14, 2021

DOI

نایلاتبم و نادنملاس هتشاد تیولوا هب

یرامیب همزم یاه

رد دیووک نویسانیسکاو -

91

هشفگناخیش یرقاب نیزرف ،1

ینایتشآ یحتف یلع

*

2

هذیکچ

ذیٍَو عَیؽ ییاذتتا یاّسٍر ىاوّ سا -

19 .ذًدَت ِتخاٌؽاً طٍزیٍ يیا ىاهرد یازت ییٍراد ٍ يغواٍ يتخاع یَپاىت رد اّرَؾو ماوت

هی تؽذگ سا ظپ مادًازع

ِوّ سا لاع طٍزیٍ اًٍزو یزیگ

2019 ؽ سا یداذؼت توز

يغواٍ تخاع ِت كفَه اّ

زتازت رد يویا ییاّ

ذیٍَو - 19 يغواٍ يیا یاّسٍد دَثوو اها .ذًذؽ یه یللاخا زظً سا .دزو دادیا ىَگاًَگ یاّرَؾو یازت ار یتلاىؾه اّ

زت تغیات

ٍُزگ ترٍزض ٍ سایً طاعا تیَلٍا ٍشخ ییاّ

عرزت ِت ِخَت ات .ذًزیگ رازل ىَیعاٌیغواٍ ذٌیازف ییاذتتا یاّ

ی

ِتفزگ ترَف یاّ

، رد

یه ذهآراو ٍ يویا يغواٍ ىدس زضاح لاح یراویت ِت ىایلاتثه ٍ ىاذٌولاع یازت ذًاَت

يزه سا ٍ دَؽ غلاٍ زوث زوثه يهشه یاّ

سا ىازیا رَؾو لخاد رد یزعازع ىَیعاٌیغواٍ ِو ییادًآ سا .ذیاوً یزیگَلخ دازفا يیا سا یرایغت 21

لاع يوْت 1399

تیَلٍا ات

د رداو

ِهاًزت رد تعا مسلا ،تعا ُذؽ عٍزؽ یًاهر یشیر

ذیٍَو يغواٍ ىَهازیپ ُذٌیآ یاّ

- 19 یراویت ِت ىایلاتثه ٍ ىاذٌولاع یاّ

.ذًزیگ رازل یزتؾیت ِخَت ٍ تیاوح درَه يهشه هژاو

‌ :يديلك‌يبه یراویت

يهشه یاّ

، طٍزیٍ اًٍزو 2019

، ذیٍَو - 19 ، ،ىاذٌولاع ىَیعاٌیغواٍ

لع ٌاگشواد يملع ٍلجم .ذىجزيب يكششپ مً

1400 ؛ 22 ( 3 :) 302 - 303 .

:تفايرد 22 / 01 / 1400 :شزيذپ

23 / 04 / 1400

ىاٍر یققخت یزتود یَدؾًاد1

ىازیا ،ىازْت ،طرذه تیتزت ُاگؾًاد ،یًاغًا مَلػ ُذىؾًاد ،یعاٌؽ

ىازیا ،ىازْت ،)حػ( للها ِیمت یىؽشپ مَلػ ُاگؾًاد ،یراتفر مَلػ تامیمحت شوزه2

:لوئسم‌هدنسیون*

ػ تامیمحت شوزه ىازیا ،ىازْت ،)حػ( للها ِیمت یىؽشپ مَلػ ُاگؾًاد ،یراتفر مَل

ىازْت :طردآ - هًٍ ىاذیه - ارذفلاه ىاتایخ -

یتٌَخ ییاْت خیؽ ىاتایخ -

ِیمت یىؽشپ مَلػ ُاگؾًاد للها

یراتفر مَلػ تامیمحت شوزه )حػ(

نايلاتبم ي ناذىملاس هتشاد تيًليا

ٍب یراميب همشم یاَ

رد ذييًک نًيساىيسکاي -

12

ٍشفگواخيش یزقاب هيسزف ي

يوايتشآ يحتف يلع

مرتحم‌ريبدرس

‌

طٍزیٍ اًٍزو 2019

( Coronavirus 2019 خیرات رد )

11

طراه 2020 ( تؽاذْت یًاْخ ىاهساع طعَت هی ىاٌَػ ِت )WHO

ِوّ یراویت ذیٍَو .ذؽ یفزؼه یًاْخ حطع رد یزیگ

- 19

( COVID-19 )

هی یت یراو یًَفػ یغفٌت داح ات نئلاػ یلفا

،ةت

ِفزع

ٍ یگٌت ظفً

یه ِتخاٌؽ ییلاات عَیؽ ٍ لامتًا ترذل ِو دَؽ

دراد طٍزیٍ اًٍزو سا یؽاً يزه ٍ ءلاتتا ِتؽذگ لاع هی لَط رد .

2019

ٍُزگ يیت رد فیؼض یٌویا نتغیع ِو ییاّ

ىاشیه ِت ذًراد یزت

زگ ـخؾه يیٌچوّ .تفای ؼیاشفا یْخَت لتال یلاات ىاذٌولاع ذید

60 ِت ىایلاتثه ٍ قاچ دازفا ،لىلا ٍ تایًاخد ِت ىاداتؼه ،لاع

یراویت

ٍُزگ ٍشخ يهشه یاّ

ةیعآ یاّ

ذیٍَو ات ِلتامه رد زیذپ -

19

طٍزیٍ اًٍزو ِت زگا ٍ ذٌتغّ

2019 ىآ يزه لاوتحا ،ذًَؽ لاتثه اّ

ٍُزگ زیاع سا زتؾیت ( دَت ذّاَخ اّ

1

ِوّ یط .) ذیٍَو یزیگ

- 19

ًِاعر فزط سا یدایس بازطضا ٍ طزتعا ىاذٌولاع سا یرایغت ٍ اّ

ىآ یػاوتخا یاٍشًا ٍ یگدزغفا ةخَه ِو ذًدزو تفایرد ِؼهاخ اّ

یعرزت ،اتعار يیوّ رد .ذؽ يزه ىاشیه داد ىاؾً ِتفزگ ترَف یاّ

يیٌع رد زیه ٍ 60

ات 70 ( لاع 8 / 14 ،)ذفرد 70 ات 80 ( لاع 8

ٍ )ذفرد 80

لاات ِت لاع (

6 / 3 عَوده رد ٍ )ذفرد 4

/ 26 ذفرد

يیزتؾیت ایلاتیا ٍ يیچ یاّرَؾو يیت يیا رد ِو تعا ُذؽ ػراشگ

ُدزو تثث ار یتَف راهآ ( ذًا

2 .)

یراویت ِت ىایلاتثه یط ِو ذٌتغّ یزگید ٍُزگ يهشه یاّ

ذیٍَو عَیؽ -

19 كثط .ذًدزو ِتزدت ار یْخَت لتال ؼٌت ٍ راؾف

یعرزت ،ییاٌْت ُذؽ مادًا یاّ

ؼّاو ،یًازگً ٍ طزتعا ؼیاشفا

ىاگًاؾً ،هیًاپ تلاوح ،ِحًاع سا ظپ طزتعا ،باَخ تیفیو نْه سا بازطضا ٍ یگدزغفا

ِوّ یتخاٌؾًاٍر یاّذهایپ يیزت یزیگ

ذیٍَو - 19 یراویت ِت لاتثه دازفا یازت ( دَت يهشه یاّ

3 يیوّ رد .)

،اتعار Arentz یؾٍّضپ رد ىاراىوّ ٍ 21

لاتثه لاحذت راویت ِت

ذیٍَو - 19 ىاراویت یٌع يیگًایه .ذًداد رازل یعرزت درَه ار 70

لاع

ِو دَت 86 ىآ ذفرد ،ظفً یگٌت .ذًدَت يهشه یراویت ِت لاتثه اّ

غیاؽ ِو ِفزع ٍ ةت ذیٍَو نئلاػ يیزت

- 19 رد ةیتزت ِت تعا 76

،

52 ٍ 48 يیٌچوّ .ذؽ ُذّاؾه ىاراویت سا ذفرد 81

دازفا سا ذفرد

ر هی سا زتوو رد تثلازه ذحاٍ رد سٍ

( ُضیٍ یاّ

.ذًذؽ یزتغت )ICU یراویت ِت ءلاتتا ٍ يع زیگوؾچ ؼمً سا یواح حیاتً يیا

يهشه یاّ

طٍزیٍ اًٍزو سا یؽاً يزه ٍ تذؽ ،ءلاتتا ىاشیه رد 2019

تعا

( 4 یعرزت ،زگید ییَع سا .) ىاتعراویت تؾّ رد ِتفزگ ترَف یاّ

ی نَىؾه ىاراویت زثوا داد ىاؾً ىاتغلگًا ِت ىاطزع ِت لاتثه ا

يیٌچوّ .ذٌتؽاذً یفاو یعزتعد یًاهرد تاهذخ 60

رد ؼّاو %

ٍ یًاهرد یویؽ 76

یازت ماگٌّدٍس ـیخؾت یازت یرَف عاخرا %

( ذؽ ُذّاؾه ىاطزع ِت لاتثه ىاراویت 5

.)

یدایس طزتعا ٍ طزت دادیا ثػات ِو یزعازع ٌِیطًزل دادیا یه مدزه يیت رد تاهاذلا يیلٍا ٍشخ ،دَؽ

عَیؽ ماگٌّ رد اّرَؾو

یراویت

ِوّ یاّ

ِوّ رد .تعا زیگ ذیٍَو یزیگ

- 19 يیچ رَؾو اذتتا

لو ظپع ٍ ىاٍٍّ زْؽ یٌؼی طٍزیٍ عَیؽ یلفا شوزه دزو ػلات

ٍُزگ ات ذٌو ِیطًزل ار رَؾو ةیعآ یاّ

دازفا ٍ ىاذٌولاع ذًٌاه زیذپ

یراویت ِت لاتثه ( ذٌؽات یزتوو زطخ رد يهشه یاّ

1 يىوه اها .)

ِت لاتثه دازفا ٍ ؿاخ طیازؽ یاراد ىاذٌولاع طیازؽ يیا رد تعا یراویت تیزترآ ،لاات ىَخراؾف ،تتاید ،ىاطزع ذًٌاه يهشه یاّ

یثلل ،ىزگیه ،ذیئَتاهٍر -

ییاعراً ،یلٍزػ لیلد ِت سذیا ٍ یَیلو یاّ

ات ىاهرد رد زیخأت ٍ تاًاىها دَثوو ،ىایفازطا سا یًاْگاً ییاذخ

ٍر یدایس تلاىؾه ( ذًذؽ ٍزت

4 - 2

ِوّ یط ،غلاٍ رد .) اًٍزو یزیگ

یراویت ِت لاتثه دازفا ٍ ىاذٌولاع تثلازه زت ٍُلاػ يهشه یاّ

یاّ

تیاوح تفایرد ذٌهسایً ،یًاوغخ ىاٍر یاّ

شیً یػاوتخا ٍ یتخاٌؽ

ىآ ِت ِىٌیا لیلد ِت دازفا يیا سا یرایغت .ذٌتغّ

یه ِتفگ اّ

ٍشخ دَؽ

ٍُزگ ةیعآ یاّ

سلا ٍ ذًزیذپ یًاٍر راؾف ،ذٌٌو تثلازه زتؾیت تعا م

یه ِتزدت ار یفػاضه ذیٍَو يغواٍ زگا تلػ يیوّ ِت .ذٌٌو

- 19 ار

یه ،ذٌٌىً تفایرد ار غلَه ِت ٍ یگدزغفا ِت تؽاد راظتًا ىاَت

( ذًَؽ لاتثه یزیذپاً ىازثخ بازطضا 4

.)

ِوّ یاذتتا رد ذیٍَو یزیگ

- 19 ٍ يغواٍ ِت یعزتعد مذػ

ثػات زثؤه ییٍراد ىایلاتثه ٍ ىاذٌولاع ات ِطتار رد یًازگً ؼیاشفا

یراویت ِت ػلات سا ظپ ،لاح يیا ات .ذؽ يهشه یاّ

رد رایغت یاّ

28 زثهاتپع 2020 ، 40 .ذٌتفزگ رازل ِیلٍا یٌیلات یتایسرا تحت يغواٍ

يغواٍ

ظوٍداچ اىًسازتعآ یاّ

( ىاٍ

AstraZeneca

ChAdOx1 ( اًرذه ،)

Moderna ىَغًاخ ٍ ىَغًاخ ،)

( Johnson and Johnson ( یٍ هیٌتَپعا ،)

Sputnik V ٍ )

ىاَیت رشیاف ( هت

Pfizer–BioNTech ییاهسآراو رد )

یٌیلات یاّ

( ذًداد ىاؾً ار یزتؾیت یٌویا 6

رد یٌویا نتغیع دَثْت ٍ زییغت .)

زت دامتػا .ذؽات راذگزیثأت يغواٍ دزىلوػ زت تعا يىوه لاات يیٌع يغواٍ ِو تعا يیا اؼفزیغ یاّ

ل خعاپ دادیا رد ُذؽ یٌویا یاّ

ٍُزگ رد یتازطخ اها ؛ذٌتغّ زثؤه ِت ىایلاتثه ٍ لاات یٌع یاّ

یراویت ( ددزگ یتایسرا ذیات ِو ذًراد يهشه یاّ

5 - 4 ،اتعار يیوّ رد .)

Bernal يغواٍ ِیلٍا زیثأت یعرزت ِت یؾٍّضپ رد ىاراىوّ ٍ یاّ

ظوٍداچ اىًسازتعآ ىاَیت رشیاف ٍ ىاٍ

لاع زت هت ِت لاتثه ىاذٌو

ذیٍَو - 19

ِت حیاتً .ذٌتخادزپ ىاتعراویت رد یزتغت ىاؾً ُذهآ تعد

يیٌع یازت يغواٍ یؾختزثا ٍ یٌویا داد 80

سا ظپ لاات ِت لاع 13

ٍ 34 ةیتزت ِت سٍر 70

ٍ ذفرد 89 يیٌع رد .ذؽ ػراشگ ذفرد 70

ىاَیت رشیاف يغواٍ یؾختزثا لاع سا ظپ هت

34 سٍر 61 ذفرد

.ذهآ تعذت ظوٍداچ اىًسازتعآ يغواٍ یٌویا

سا ظپ ىاٍ

20 ٍ 35

ةیتزت ِت سٍر 60

ٍ 73 رد تظفاحه زت ٍُلاػ .ذؽ ػراشگ ذفرد

ىاَیت رشیاف ات ِو یًاذٌولاع ،طٍزیٍ زتازت ذًدَت ُذؽ ٌِیغواٍ هت

43

ٍ ذًذؽ یزتغت ىاتعراویت رد زتوو ذفرد 51

يزه زطخ ذفرد

ِو یًاذٌولاع ،لتامه رد .ذٌتؽاد یزتوو ظوٍداچ اىًسازتعآ ات

ىاٍ

ذًذؽ ٌِیغواٍ

37 حیاتً يیا .ذًذؽ یزتغت ىاتعراویت رد زتوو ذفرد

یه ىاؾً

ِت هیدشً يغواٍ ٍد يیا ذّد 80

ىذؽ یزتغت زطخ ذفرد

یه ؼّاو ار ىاتعراویت رد ( ذٌّد

7 .) Campochiaro ىاراىوّ ٍ

ِؼلاطه رد ذیٍَو يغواٍ ػزیذپ ىاشیه یعرزت ِت یا -

19 ىاراویت رد

ؼٍّضپ يیا رد .ذٌتخادزپ یًاطزع ٍ یصَلَتاهٍر 220

راویت

ٍ یصَلَتاهٍر 68

.ذٌتؽاد توزؽ یًاطزع راویت 82

ىاراویت سا ذفرد

ذیٍَو يغواٍ ذٌتؽاد لیاوت -

19 دازفا یفزط سا .ذٌٌو تفایرد ار

تثغً یزتوو لیاوت یصَلَتاهٍر ىاراویت ٍ يییاپ تلایقحت یاراد ( ذًداد ىاؾً يغواٍ ِت 8

.)

يغواٍ ِىٌیا ِت ِخَت ات تیؼوخ ٍ دٍذحه ذهآراو ٍ يویا یاّ

یلاات يیٌع رد مدزه سا یْخَت لتال 60

رد تعا مسلا ذٌتغّ لاع

تیَلٍا یراویت یاراد ِو یًاذٌولاع .ددزگ ِخَت یتاىً ِت دازفا یذٌت

یه یگذًس اٌْت ،ذٌتغّ يهشه یاراد ،ذًراد زطخ زپ تیلاؼف ،ذٌٌو

یتخاٌؾًاٍر تلالاتخا ٍشخ ذًراد یزتوو یًذت تیلاؼف ٍ ذٌتغّ

ٍُزگ ذیٍَو يغواٍ تفایرد تیَلٍا رد ذیات ِو ذٌتغّ ییاّ

- 19 رازل ( ذًزیگت

7 .) ىایاپ یاٌؼه ِت يغواٍ ىدس ِو دزو ِخَت ذیات شیً ِتىً يیا ِت

ْخ رد اًٍزو عَیؽ یاّذهایپ ٍ كراَػ تعا يىوه ٍ تغیً ىا

یٌویا ىاشیه ٍ ییاراو ،غلاٍ رد .ذؽات ِتؽاد ُازوّ ِت یدایس یثًاخ یه دادیا یّاگؾیاهسآ طیحه سا جراخ رد يغواٍ ِو زتوو ةلغا ذٌو

زت ییاراو ٍ یٌویا حطع يیا يیٌچوّ .تعا ىآ ِیلٍا زیثأت ىاشیه سا تعا ُاتَو ٌاتثغً یزیگیپ ُرٍد هی ِیاپ لَط رد تغیً ـخؾه ٍ

ىایلاتثه ٍ ىاذٌولاع ُضیٍ ِت .ذٌو لوػ ًَِگچ یزعازع یازخا ىاهس یراویت ِت يییاپ حطع رد یًاوغخ زظً سا ِو يهشه یاّ

رازل یزت

ذیٍَو يغواٍ كیرشت سا ظپ تعا يىوه ٍ ذًدراد -

19 دادیا ذّاؽ

ىذت رد ةعاٌه یٌویا تثلازه ذٌهسایً ٍ ُدَثً ىاؽ

ُضیٍ یاّ

ؽات یا ذٌ

( 4 ،اتعار يیوّ رد .) یعرزت ِت یؾٍّضپ رد ىاراىوّ ٍ Riad

ِتفای .ذٌتخادزپ رشیاف يغواٍ یثًاخ كراَػ

ِت یاّ

ُذهآ تعد

دزو ـخؾه 8

/ 89 ،كیرشت لحه رد درد ذفرد 2

/ 62 ذفرد

،یگتغخ 1 / 37 ٍ یًلاضػ درد ذفرد 9

/ 33 سزل ٍ ةت طاغحا ذفرد

ِو ذٌتؽاد 1

/ 45 سٍر هی نئلاػ يیا سا ذفرد ٍ

8 / 35 ِع ات ذفرد

یه یلات سٍر ( دَت ىایاوً زتؾیت زتلاات يیٌع رد ِو ذًاه

9 .)

خیرات سا ىازیا رَؾو لخاد رد یزعازع ىَیعاٌیغواٍ

21 يوْت

لاع 1399 ساف حیاتً .ذیدزگ ساغآ یٍ هیٌتَپعا یعٍر يغواٍ ات

ات داد ىاؾً ِیعٍر رَؾو هیٌتَپعا يغواٍ مَع 6

/ 91 زت ذفرد

ذیٍَو یٍر -

19 ا لاثًد ِت شیً یذخ یثًاخ ِضراػ ٍ تعا راذگزث

لتامه رد ار رَؾو یًاهرد رداو اذتتا ذؽ ػلات لیلد يیوّ ِت .دراذً

ذیٍَو - 19 ىایلاتثه ٍ ىاذٌولاع ِىٌیا ِت ِخَتات اها ؛ذًَؽ ٌِیغواٍ

یراویت ِت

ٍُزگ ٍشخ يهشه یاّ

ةیعآ یاّ

ذیٍَو لتامه رد زیذپ -

19

اٍ تیَلٍا رد تعا مسلا ،ذٌتغّ

رازل اّرَؾو یزعازع ىَیعاٌیغو

لذه ىاْخ یاّرَؾو سا یرایغت .ذًزیگ تیَلٍا یازت ُضیٍ ییاّ

ذیٍَو يغواٍ كیرشت یذٌت -

19 ،يع زت یٌتثه ِو ذٌتفزگ زظً رد

یراویت ِت ءلاتتا ٍ اًٍزو طٍزیٍ ات یزیگرد ىاشیه ،ؿاخ یاّ

( تعا دازفا تیغٌخ 8

- 6 یه شیً رَؾو لخاد رد .) زت ٍُلاػ تغیات

ا تیَلٍ

ٍُزگ ٍشخ ِو یدازفا ،یٌع یذٌت ةیعآ یاّ

لتامه رد زیذپ

ذیٍَو - 19 ِت ِخَت ات ِتثلا .ذًَؽ ٌِیغواٍ زتدٍس ٍ ییاعاٌؽ ذٌتغّ

یتخاٌؾًاٍر لهاَػ زیثأت تحت يغواٍ یٌویا ٍ یذهآراو ىاشیه ِىٌیا

نايلاتبم ي ناذىملاس هتشاد تيًليا

ٍب یراميب همشم یاَ

رد ذييًک نًيساىيسکاي -

12

ٍشفگواخيش یزقاب هيسزف ي

يوايتشآ يحتف يلع

یه ىَیعاٌیغواٍ ذٌیازف یط ،دراد رازل شیً

زظً سا ار دازفا تغیات

رَه شیً یًاٍر درَه تلاخاذه مٍشل ترَف رد ٍ نیّد رازل یتایسرا د

ِئارا ٍ ىاثلازه رد طزت ،ُاٌگ طاغحا ؼّاو .نییاوً لاوػا ار سایً

ىآ ِت تعرد تاػلاطا یه تاهاذلا يیا ِلوخ سا ،اّ

ذیها ِو ذؽات ذًاَت

ٍ ىاذٌولاع سا زتْت یػاوتخا تیاوح ِت زدٌه دَخ ِتًَ ِت تعا یراویت ِت ىایلاتثه ه یاّ

تعا مسلا ،زگید یَع سا .دَؽ يهش

ٍ ٍراد يیهأت ،یًاهرد تاهذخ دَثْت تْخ رد ةعاٌه یزیتاذت

ٌِیشّ

ِت ؛دزیگ ترَف دازفا يیا یگذًس یاّ

زظً رد لاثه ىاٌَػ

ُاگؾیاهسآ يتفزگ يیا یفاقتخا رَط ِت ِو یًاهرد ُضیٍ شوازه ٍ اّ

ط ِت طٍزیٍ ِت ءلاتتا زظً سا ات ذٌیاوً تیشیٍ ار دازفا یزثواذح رَ

سا ،ىاىهاذح ات رٍد ُار سا یًاهرد یزیگیپ شیً ٍ ذٌؽات ُذؽ تظفاحه ىاهرد ِهادا تْخ زطاخ ىاٌیوطا ِت ِو تعا ییاّراىّار زگید یه هوو ،ىارٍد يیا رد ىاذٌولاع ٍ يهشه ىاراویت ات يیٌچوّ .ذٌو

،تعا یٌیلات ییاهسآراو لاح رد شیً یًازیا يغواٍ ذٌچ ِىٌیا ِت ِخَت ات یه شیً یلخاد ىاىؽشپ ٍ ىاذٌوؾًاد ِت داوتػا حیاتً ذّاؽ نیًاَت

.نیؽات رَؾو لخاد رد یتَخ رایغت

عفانم داضت ىاگذٌغیًَ

یه ملاػا ِلامه رد یؼفاٌه داضت ًَِگ چیّ ِو ذًراد

.دراذً دَخٍ زضاح ؼٍّضپ

‌

:عبانم

1- Phan LT, Nguyen TV, Luong QC, Nguyen TV, Nguyen HT, Le HQ, et al. Importation and human-to-human transmission of a novel coronavirus in Vietnam. N Engl J Med. 2020; 382(9): 872-4. DOI: 10.1056/NEJMc2001272 2- Burlacu A, Mavrichi I, Crisan-Dabija R, Jugrin D, Buju S, Artene B, et al. “Celebrating old age”: an obsolete expression during the COVID-19 pandemic? Medical, social, psychological, and religious consequences of home isolation and loneliness among the elderly. Arch Med Sci. 2021; 17(2): 285-95. DOI: 10.5114/aoms.2020.95955 3- Bagheri-Sheykhangafshe F, Esmaeilinasab M. Psychological implications of coronavirus disease 2019 (COVID-19)

outbreak in patients with chronic diseases: A systematic review. J Chronic Dis. 2021; 9(3). DOI:

10.22122/cdj.v0i0.629

4- Arentz M, Yim E, Klaff L, Lokhandwala S, Riedo FX, Chong M, et al. Characteristics and outcomes of 21 critically ill patients with COVID-19 in Washington State. JAMA. 2020; 323(16): 1612-4. DOI: 10.1001/jama.2020.4326 5- Lai AG, Pasea L, Banerjee A, Hall G, Denaxas S, Chang WH, et al. Estimated impact of the COVID-19 pandemic on

cancer services and excess 1-year mortality in people with cancer and multimorbidity: near real-time data on cancer care, cancer deaths and a population-based cohort study. BMJ open. 2020; 10(11): e043828. DOI:

10.1136/bmjopen-2020-043828

6- Tse LV, Meganck RM, Graham RL, Baric RS. The current and future state of vaccines, antivirals and gene therapies against emerging coronaviruses. Front Microbiol. 2020; 11: 658. DOI: 10.3389/fmicb.2020.00658

7- Bernal JL, Andrews N, Gower C, Stowe J, Robertson C, Tessier E,et al. Early effectiveness of COVID-19 vaccination with BNT162b2 mRNA vaccine and ChAdOx1 adenovirus vector vaccine on symptomatic disease, hospitalisations and mortality in older adults in England. medRxiv. 2021. DOI: 10.1101/2021.03.01.21252652 8- Campochiaro C, Trignani G, Tomelleri A, Cascinu S, Dagna L. Potential acceptance of COVID-19 vaccine in

rheumatological patients: a monocentric comparative survey. Ann Rheum Dis. 2021; 80(6): 816-7. DOI:

10.1136/annrheumdis-2020-219811

9- Riad A, Pokorná A, Attia S, Klugarová J, Koščík M, Klugar M. Prevalence of COVID-19 Vaccine Side Effects among Healthcare Workers in the Czech Republic. Journal of Clinical Medicine. 2021; 10(7): 1428. DOI:

10.3390/jcm10071428