بدرا ققحم هاگشناد يل
ي
تايبدا هدکشناد ناسنا مولع و
ي
سانشناور هورگ ي
: حرط ناونع
اقم هسي اهکبس ي گتسبلد ي
شناد رد ب للاتخا هب لاتبم نازومآ
ي ش لاعف ي ناکدوک و
داع ي
:يرجم
يناميرن دمحم رتکد
:راکمه
درکروپ يدهم
لاس 1388
هديکچ
سياقم رضاح هعلاطم فده کبس ه
د يگتسبلد ياه تناد
اازتمآ هته گتبم
گتخا
یه و هجزت دزبمک / لاعف .دشاه م لیهد ا رهش د يداع
و اا رتضاح هتعلاطم د
– لع هسياقم تاع طا اا هدافگسا اه فده نيا هه هایگسد ياره .تسا هدش هدافگسا يا
نتيا يیختشت هته گتخا نيا صیخشت طهازض و املعم تناد
تمآ ااز ادتم د
و هدش ت دابم لیهد ا رهش يامنها 30
اه و باخگنا فداصت زط هه اهنآ اا رفن 30
رفن
ياهکبس همانشسرپ لیمکت اا سپ .دندش اگمه لیصحت هياپ امه د يداع اکدزک اا هداد ،هورگ ود ره د يگسبلد تخ و ازناتم ياهنزماآ هلیسو هه اه
و ود رتمارکV
د زتم
حت و هيزجت .تفرگ ارق لیل
هتک داد اشن هعلاطم جياگن تناد نیته
هته گتبم اازتمآ
یه لاعف يداع و هفلزم د
د اد دزجو ي اد نعم توافت يگسبلد کبس ياه تنعي .
ناد يگسبلد کبس یته هه گبم اازمآ
لاتعف يگتسبلد کبتس زتن اا و نميااتن
ارگزسود ناد اما هدزه
د کبس يا اد يداع اازمآ .دنگسه نميا يگسبل
هژاو يديلک ياه کبس :
، يگسبلد یه
ناد ،هجزت دزبمک / لاعف اازمآ
ناونع هحفص
لک :لوا لصف ي
قحت تا ي ق
...همدقم ...
....
1
بي ...هلأسم نا ...
2
مها ي تروض و ت
قحت ي ...ق 5
قحت فادها ي
...ق ...
6
ضرف ي تا
قحت ي ...ق ...
6
راعت ي لمع ف ي تا ي هافم ي ...م ...
7
رظن بوچ راهچ ي
... طوبرم عبانم هعلاطم و ...
...
9
گتسبلد ي ...
...
9
گتسبلد لحارم ي
...
10
گتسبلد عاونا ي
و و ي گژ ي اه ي ط ناکدوک رد نآ فلتخم تاقب
...
11
گتسبلد ي ا ي ...نم ...
13
گتسبلد ي اان ي نم
بانتجا ي ....
...
14
گتسبلد ي اان ي مواقم نم ي
ا
...ارگوسود 15
گتسبلد ي ان اي هتفشآ نم -
...مگردرس 16
رظن ي هب طوبرم تا
گتسبلد ي ...
19
رظن ي لحت ناور تا ي
رگل ي ...
19
رظن ي ورف انآ ه ي
...د ...
20
رظن ي ه ...رلهام ...
21
ناونع
هحفص
رظن ي و ه ين ي ...تاک ..
22
رظن ي ه
را ي ...نوسک ...
23
گتسبلد موهفم ي
ارگراتفر رظن زا ي
...نا 24
رظن ي ارگ راتفر ه يي
بط ي ع ي ...
...
24
اهوگلا ي لمع ي نورد ي ...
25
گتسبلد ي ماظن رد
بلاب ي ...
...
25
گتسبلد تابث ي
عونت و
گنهرف ي ...
27
لماوع ي گتسبلد رب هک ي
ثأت ي ر
د ...دنرا 27
گتسبلد ي دشر و
دعب ي ...
30
يخيرات هنيشيپ يلاعف شيب /هجوت يياسران للاتخا
...
...
...
32
...
...
...
...
...
شيب للاتخا يلاعف
- هجوت صقن ...
...
...
...
36
شييييييييييييييب للاتيييييييييييييخا عوييييييييييييييش يلايييييييييييييعف
- صيييييييييييييقن
...هجوت 37
لکش شيب يريگ يلاعف
- لوحت للاخ رد هجوت صقن ...
...
...
38
يدازون )فلا يلاسدرخ و
...
...
...
...
38
شيپ ناکدوک )ب -
يناتسبد ...
...
...
...
38
يناتسبد ناکدوک )ج ...
...
...
...
39
يناوجون )د ...
...
...
...
...
40
ه - يلاسگرزب ...
...
...
...
..
42
نلااسگرزب و ناناوجون رد للاتخا يلوط يسررب ...
...
...
43
شيب اب مأوت تلاکشم يلاعف
- هجوت صقن ...
...
...
45
يليصحت تسکش )فلا ...
...
45
نلااسمه طسوت يگدشدرط )ب ...
...
...
...
45
...
...
...
...
...
ناونع هحفص
يطابترا راتفر للاتخا و يزروداضت )ج ...
...
...
46
هجوت هفلوم ...
...
...
...
...
47
يسانش ببس ...
...
...
...
..
49
يکيتنژ لماوع ...
...
...
...
. 50
يبصع و يتخانش بصع لماوع -
ييايميش ...
...
...
51
مس يطيحم ياه ...
...
...
...
54
ناور لماوع تعيبط لماعت :يتخانش
- تيبرت ...
...
...
55
هيذغت ...
...
...
...
...
56
نيدلاو راتفر ...
...
...
...
...
58
گنهامه ياهدرکراک يوگلا زاس
...
...
...
...
59
يراتفر يرادزاب ...
...
...
...
59
ييارجا ياهدرکراک ...
...
...
...
60
يلرتنک دوخ ...
...
...
...
....
60
زاب و يلرتنک دوخ يارجا رد رثوم لماوع يراد
...
...
...
61
1 هظفاح . يراک ي ...
...
...
...
61
2 يگتخيگنارب /شزيگنا /ناجيه ينادرگدوخ . ...
...
...
62
3 ينوردراتفگ . ...
...
...
...
63
4 يزاسزاب . ...
...
...
...
...
63
تخاس يتکرح لرتنک و يناور ...
...
...
...
64
يراتفر يرادزاب يوگلا رد هجوت يياسران هاگياج ...
...
...
64
للاتخا يلاعف شيب ي هجوت يياسران شوه زيت ناکدوک و
...
...
65
هنيمز و تيعقوم نتفرگ رظن رد ...
...
...
...
67
لاعف شيب راتفر صيخشت و يبايزرا ...
...
...
69
ناونع هحفص
کدوک راتفر ...
...
...
...
....
69
هييييجوت صييييقن للاتييييخا يييييصيخشت ياييييهکلام شيييييب–
اييييسارب يلاييييعف DSM-
...IV ...
70
عون رب ينتبم يراذگدک ...
...
...
...
72
يقارتفا صيخشت ...
...
...
...
73
ايقم زرناک يدنب هجرد ياه ...
...
...
...
75
نيدلاو يارب زرناک يدنب هجرد ايقم )فلا ...
...
...
75
هجرد ايقم )ب ناملعم يارب زرناک يدنب
...
...
...
76
( نودروگ يصيخشت تست ) GDS
...
...
...
78
ناملعم و نيدلاو ،کدوک اب هبحاصم ...
...
...
79
يلکت ماجنا و راتفر ميقتسم ةدهاشم ف
...
...
...
79
( ناوس همانشسرپ ) SWAN
...
...
...
...
79
نومزآ يشوه ياه ...
...
...
...
80
هويش تبث ياه ...
...
...
...
. 80
تيسنج و نس ،گنهرف هب هتسباو صاخ ياهيگژيو ...
...
...
81
نامرد ...
...
...
...
...
82
ييوراد نامرد ...
...
...
...
. 82
هب طوبرم ياهيگديچيپ ...اهوراد ...
85
يزکرم باصعا هاگتسد کرحم ياهوراد ريثأت ...
...
...
89
اهشرگن و اهوراد ...
...
...
...
94
يتخانش يراتفر نامرد ...
...
...
...
96
هلأسم لح نونف ...
...
...
...
..
96
ريخأت شزومآ خساپ–
...
...
...
...
96
– دوخ يزومآ ...
...
...
...
....
98
تيوقت ...
...
...
...
...
98
يزاسوگلا ...
...
...
...
...
99
ناونع
هحفص
شقن يارجا ...
...
...
...
...
100
تاساسحا يزاس دننامه شزومآ ...
...
...
...
100
يعامتجا تراهم دشر ياهدربهار ...
...
...
....
101
يعامتجا شسر ...
...
...
...
101
تراهم شزومآ ياه
...يعامتجا 102
هرادنپدوخ دشر ...
...
...
...
104
نتشيوخ شيازفا ياهشور يراد
...
...
...
...
105
ناناوجون و ناکدوک رد سفن تزع تيوقت ياهشور ...
...
...
106
هنازور تشادداي ظفح ...
...
...
...
107
شييييييب نايييييکدوک نايييييمرد رد يرايييييتفر نوييييينف صيييييقن ايييييب هاريييييمه لايييييعف
...هجوت ...
...
108
همانرب تيوقت ياه ...
...
...
...
109
نامز تيوقت يدنب ...
...
...
...
109
هتسباو ريغ تيوقت لباقم رد هتسباو تيوقت ...
...
...
110
بولطم راتفر شيازفا ياهشور ...
...
...
...
110
رياغم راتفر يقارتفا تيوقت ...
...
...
...
113
هنيزه خساپ ...
...
113
يگتسباو دادرارق ...
...
...
...
114
هسردم رد تيقفوم ...
...
...
...
114
.1 يحيييييييييييييييييييييييييييييييييييصت ار نايييييييييييييييييييييييييييييييييييتراک
...دينک 115
2 دينک ميظنت ار ناتتقو . ...
...
...
...
115
3 نامز . فيلکت ندرک يدنب اه
...
...
...
...
116
4 حرط . گرزب ياه ...
...
...
...
116
5 دينک هيهت ينامز لودج . ...
...
...
...
117
6 همانرب . هسردم زا دعب يارب يزير ...
...
...
...
117
7 همانرب . هناخ هب نتشگرب زا دعب يارب يزير ...
...
...
118
ناونع هحفص
8 نيرتهب . هعلاطم طيارش
...
...
...
...
119
9 هعلاطم يارب يياهداهنشيپ . ...
...
...
...
120
10 همانرب . ناحتما يارب يزير ...
...
...
...
121
11 ناحتما يسررب . اه
...
...
...
...
121
12 يم هک هچنآ ندرپس داي هب . ديناوخ
...
...
...
122
13 تاعلاطا ندرکاديپ . ...
...
...
...
123
14 دينکن شومارف ار يفيلکت و رد چيه . ...
...
...
124
15 فيلکت يسررب هگرب . هتفه لوط رد اه
...
...
...
124
16 رب . همان هناهام يزير ...
...
...
...
125
شهوژپ روشک لخاد و جراخ رد هدش ماجنا ياه ...
...
...
125
اتن و شور :مود لصف ي
قحت ج ي ق
يشهوژپ حرط عون و شهوژپ شور ...
...
...
130
يرامآ هعماج ...
...
...
...
....
130
هنومن هويش هنومن مجح و يريگ
...
...
...
...
130
هداد يروآدرگ ياهرازبا اه
...
...
...
...
130
هداد ليلحت يارب يرامآ ياهرازبا اه
...
...
...
..
131
قيقحت ياه هتفاي ...
...
...
...
132
تن و ثحب :موس لصف ي
گ هج ي ر ي پ ، ي دودحم و تاداهنش ي
اهت
هجيتن و ثحب -
...يريگ ..
143
هيضرف نييبت شهوژپ ياه
...
...
...
...
143
قيقحت ياه تيدودحم ...
...
...
...
146
يارب داهنشيپ هدنيآ تاقيقحت
...
...
...
...
147
ذخآم و عبانم ...
...
...
...
150..
لوادج تسرهف
ناونع هحفص
لودج 1 - 1 انشآ ان تيعقوم ياه هنحص : ...
...
...
12
لودج 2 - 1 لاعف شيب /هجوت يياسران للاتخا حلاطصا لوحت هچخيرات : ي
...
...
35
لودج 3 - 1 للاتخا و يشوهزيت هب طوبرم ياهراتفر : يلاعف شيب ي هجوت يياسران
...
67
هرامش لودج 1
- 2 شناد درادناتسا فارحنا و نيگنايم : شيب نازومآ
يداع و لاعف ...
132
هرامش لودج 2
- 2 اههورگ درومرد هناگدنچ ياهنومزآ جياتن : ...
...
133
هرامش لودج 3
- 2 يهورگ نيب تاريثأت : ...
...
...
133
مش لودج هرا
4 - 2 شيب و يداع هورگ ود طابترا : زا هدافتسا اب يگتسبلد کبس باختنا رد لاعف
يخ نومزآ V و ود
رمارک ...
...
...
...
134
هرامش لودج 5
- 2 شناد نايم رد يگتسبلد کبس عون هس هسياقم : شيب و يداع نازومآ
نينس لاعف
12 - 14 لاس ...
...
...
...
...
134
هرامش لودج 6
- 2 ليصحت تيعضو و نس ،يگتسبلد عون هس يگتسبمه : شناد ي
شيب نازومآ و لاعف
يداع ...
...
...
...
...
135
هرامش لودج 7
- 2 نمياان يگتسبلد کبس رد يليصحت هياپ اب هورگ لماعت : ...
....
136
هرامش لودج 8
- 2 يندومزآ نيب تارثا : نمياان يگتسبلد کبس رد اه
...
...
137
هرامش لودج 9
- 2 نمياان يگتسبلد کبس رد يليصحت هياپ اب هورگ لماعت :
...ارگوسود 138
هرامش لودج 10
- 2 يندومزآ نيب تارثا : ارگوسود نمياان يگتسبلد کبس رد اه
...
139
هرامش لودج 11
- 2 نميا يگتسبلد کبس رد يليصحت هياپ اب هورگ لماعت : ...
....
140
هرامش لودج 12
- 2 يندومزآ نيب تارثا : يگتسبلد کبس رد اه
نميا ...
...
141
لکش تسرهف اه
ناونع
هحفص
لکش 1 - 1 هجرد ايقم : نيدلاو يارب زرناک يدنب
...
...
...
76
لکش 2 - 1 هجرد ايقم : ناملعم يارب زرناک يدنب
...
...
...
77
لوا لصف
قیقحت تایلک
همدقم داع ًلاماک ي
دوک هک تسا زايب زا و دنيشاب هتيشاد کريحت و دننک شوج و بنج ناک
ي تذيل ندريک
هاگ .دنربب ي
هاگنامرد هب ناردام ي
ناور ا سانش ي م راهظا و هعجارم ي
صويصخب نايشدنزرف هيک ديننک
سب ،ناشرسپ ي
ب را ي ز ،رارق ي ب ،ترپ اوح ،لاعف هدا ي
شناکت و تابث ي
ينچ ًلاويمعم نايملعم .تسا ي
ن
م بوخ ار نازومآ شناد ي
انش ره .دنس ي
پ هب رگا مه ام زا ک ي
نک هجوت دوخ نومار ي
هيجوتم ًلاامتحا ،م
م ي وش ي نچ ام زا مادک ره هک م ي
ناکدوک ن ي
م ار ي سانش ي خرب .م ي ا هيک ديندقتعم مدرم زا يي
نايکدوک ن
شوهاب خرب لباقم رد و دنا ي
رتمک شوه زا نانآ هک دندقتعم ي
لع( دنرادروخرب ي
،هداز 1386 .)
ب /هجوت صقن للاتخا ي
ش لاعف ي ADHD( ناور تلالاتخا هلوقم رد )
ي ارب هک ي لوا ي نارود رد رايب ن
کدوک ي ناوجون و ي
خشت ي م هداد ص ي
اج دوش ي م ي گ ي م .در ي ا تفگ ناوت ي
مه زونه للاتخا ن ي
ک ي زا
رتلااب ي عاجرا دراوم دصرد ن ي
هاگنامرد هب اه
ي يصصختم ،کدويک هرواشم ي
ناکيشزپناور و لايفطا ن
اعلاطم .تسا ناوجون و کدوک گ همه ت
ي سانش ر ي م ناشن ي ا هک دهد يي
رد للاتيخا ن 3
ايت 5 ديصرد
هسردم ناکدوک ور
م عوقوب ي پي .ددنو
سانش رابتعا هچرگ ي
ناگناشن ي ( نونکا مه هک م هتخانش )ADHD
ي تسا نآ زا دوش ي
( ل 1902 .تسا )
دصت وا دوخ اما ي
نچ هب تاراشا هک درک ق ي
ناکدوک ن ي
ههد هب 1860 يم ريب ي ا رد .ددريگ يي
لايس ن ايه
ور ناققحم ي
لاعف هيفلؤم يي
يتکرح ت ي
کأت يي ،سيچ( ديندرک د 1960
رو ؛ ي 1968 رو ؛ ي ،گراپيسا و
1970 ،ردنو ؛ 1971 س زا لقن هب ؛ ي
،نارايکمه و تاداسلاردص للاج د 1381
اهن رد هيک ) يي
ثيعاب ت
ناونعزا هدافتسا
«ب ي لاعف ش ي » و ي ا
« کرحت رپ ي » ارب ي ا ي درگ للاتخا ن يي
لايح رد ،د ي
ا هيک يي کأت ن يي د
ن ثعاب ف ي د هدننک صخشم لئاسم ي
ب رگ ي هجوت ي قع هزورما اما .دش ي
ا رب هد ي ايب للاتيخا هيک تسا ن
ب ي رارق ي ب و شمارآ مدع ، ي
لاعف ش ي تکرح ي مومع ي د .تسا هارمه ، ي
،ستينملک( نارگ 1960
عيس ) ي
صوت رد ي هناشن ف اه
ي سب ي ز را ي دا ي کدوک ره عقاو رد هک دندرک ي
ط ي ميک تيسد دويخ دشر نارود
مک دادعت ي
آ زا م ناشن ار اهن ي
ارا اب .دهد ي
نچ ه ي رعت ن ي ف ي ارب ي ا ي مت ،للاتيخا ن يي
ايس زا نآ نداد ز ي
ر
ناور تلالاتخا ي
درگ راوشد ،ناکدوک ي
لاس رد .د 1972
کأت لاگاد ، ي
ز د ي دا ي ا رب ي تشاد عوضوم ن
رگشناکت و هجوت مدع هک ي
اش تلاکشم ي
نمزم و ع رت
ي اب هک دنتسه ريظن هب و ،دنهارمهADHD
م ي هک دسر قحت
ي پ تاق ي گ ي ر ي و(
ي ،نمکه و س 1986
مها زا ) ي ا ت ي ا هيب .دنشاب هتساک عوضوم ن يي
ن
لد ي د هلدا و ل ي
ناونع ،نآ هب طوبرم رگ «
بي لاعف ش ي » اج مک مک ي
حلاطصا هب ار دوخ
« صيقن للاتخا
ب و هجوت ي
لاعف ش ي » ا و داد ي کشزپ ناور نمجنا طسوت عوضوم ن ي
رمآ ي باتک رد اک DSM-III-R
ني امح دروم ز ي
ت تشپ و ي ناب ي مه و تفرگ رارق ي
و رد عوضوم ن ي
ار ي دعب ش ي ا ي بايتک ن DSM-IV
،ناراکمه و دلانور( تسا هدش ظفح 1992
،تاداسلاردص زا لقن هب ؛ 1381
.)
دلاو ي لاعف بلغا ن ي
تکرح ت ي
لوا ار طرفم ي
نامز راب ن ي
م هدهاشم ي
يم هار هيب هزات ناکدوک هک دننک -ي
تکرح دشر دنور رد و دنتفا ي
م لقتسم ي
ش ا دوجو اب .دنو يي
لد هيب ن يي
ا ل ي خ هيکن ي يل ي نلاايسدرخ زا
لاعفرپ ي ب و هجوت صقن للاتخا هب ت ي
لاعف ش ي من لاتبم ي خشت رد دنوش ي
ا ص ي اهلايس رد للاتيخا ن ي
لوا ي کدوک ه ي اب ي تحا د ي لوا ًلاومعم .درک طا ي
ط رد للاتخا راب ن ي
لاس اه ي ( هسردم لوا ي
ينع ي نايمز ي
راگزاس هک ي
هسردم ا ي م لکشم راچد ي
خشت )دوش ي
م هداد ص ي
،ناراکمه و دلانور( دوش 1992
هيب ؛
،تاداسلاردص زا لقن 1381
.)
ا هزورما ي لاد هب للاتخا ن لي
نوگانوگ ي .تيسا هيتفرگ راريق نارگيشهوژپ و نادنميشناد هيجوت دروم
ا هکنآ تسخن ي
لوا هک للاتخا ن ي
ن ي مود ا ي کدوک نارود رد ناوارف للاتخا ن ي
ناوجون و ي
ارب ،تسا ي
سب ي را ي شناد زا لکشم نازومآ اه
ي هجوت لباق ي
ا ي م داج ي تخانيش دريکلمع ريب و دينک ي
عايمتجا ، ي
،
ه ي ناج ي گداوناخ ، ي
لاسگرزب رد سپس و نانآ ي
لغش درکلمع رب ، ي
وشانز و يي ثأيت اهنآ ي يم ر ي .دراذيگ
سانش ببس ،مود ي
ا نامرد و ي
يم ريظن هب ،موس .تسا هدشن صخشم لماک روط هب زونه للاتخا ن -ي
تخانش دسر اسران للاتخا رتهب
يي ب /هجوت ي لاعف ش ي سب رتهب تخانش هب ، ي
را ي د ي للاتخا زا رگ ايه
ي
ب للاتخا ،کولس للاتخا نوچمه ،دوبمه ي
اينتعا يي هيلباقم ا ي ناوتاين و ي يي گدا ي ر ي يم کيمک ي
دينک
گ(
ي ،گربل 2003 لع زا لقن هب ؛ ي
،هداز 1386 .)
لوا ناونع هب هداوناخ شقن ي
حم ن ي شزومآ ط ي
ا رد ي و داج ي ع ا ا مد ي رايتفر تلالاتيخا داج ي
پ ، يي اد ي ش
بي رام ي ناور تلالاتخا و اه ي
ذپان راکنا ي
حم هک ارچ .تسا ر ي
تسخن هداوناخ ط ي
حم ن ي يط ي هيک تيسا
اهوگلا ي مسج ي فطاع ، ي صخش و يت
ي پ نآ رد درف ي
ر ي ز ي رديت هب و ي
يم لکيش ج ي
گ يي ا رد و در يي
ن
ناونع هب هداوناخ رذگهر ي
ع و شزومآ نوناک ،تبحم و قشع نوناک ک و نديمت هدينهد لاقتنا ،هفطا
گدينز لوا لاک و گنهرف ي
ا ي ايف ي ويکت ثيعاب و هدويمن شيقن ي
يصخش ن ي
يناور لدايعت و ت ي
و
عامتجا ي م درف ي او ( ددرگ ي
،رن 2004 .)
شهوژپ اه ي ا رد هدش ماجنا ي
م ناشن دروم ن ي
لماوع دهد ي
ظن ي عيض طيباور ر ي
ديلاو ف ي
،کدويک و ن
ردپ ي غتم قلخ ظاحل زا هک ي
دلاو ،تسا ر ي
ن خ يل ي سآ ،راک هب لوغشم ي
يسانش ب ي
يناور ي ديلاو ي و ن
ب طباور رد تلاکشم ي
لاع رد ردام و ردپ ن ي
ADHD م خشت رثؤم
ي هدش هداد ص ،ولرايب( دنا
1995 .)
نچمه ي د تاعلاطم رد ن ي
( فورسا رگ 1983
،ناراکمه و زرتراو ؛ 1979
گتيسبلد هيک دينداد نايشن ) ي
راگزاس اب کدوک ،دلاو ي
نچمه و کدوک ي
اشان ن ي گتس ي و درکلمع ي
عقوم رد يي ت ايه ي د ي هيطبار ريگ
ا ناکدوک و دراد ي
ا ان ناکدوک زا رتمک نم ي
اهراتفر نم ي
فنم ي راگزاسان و ي
.دنراد
شهوژپ و هدش رکذ بلاطم هب هجوت اب اه
ي لبق ي ديلاو طيباور دروم رد -
گتيسبلد کبيس و دينزرف ي
دلاو - لصا فده دنزرف ي
ا رد ي اقم شهوژپ ن ي
کبس هس اه
ي گتسبلد ي اد رد شين نازويمآ وADHD
داع ي .تسا هدوب
هلاسم نايب يلاعف شيب اي و يهجوت يب رمتسم يوگلا يلاعف شيب / هجوت يياسران للاتخا رگيشناکت–
ي تيسا
نيمجنا ( تيسا رادرويخرب يرتشيب يناوارف و تدش زا اهنآ نلااسمه هب تبسن لاتبم ناکدوک رد هک ، اکيرمآ يکشزپ ناور 2000
).
( يلک راب 1990
) نويچمه يضرم ياه هناشن زا يا هعومجم ار يلاعف شيب و هجوت يياسران للاتخا
هب رد لکشم ،هجوت مدع ريخأت
، ييترپ اوح، يتکرح يرارق يب اي يلاعف شيب ،يدونشخ نتخادنا
.دناد يم هاتوک هجوت هنماد و يرگشناکت زا تسا ترابع ناکدوک نيا نيداينب لکشم هس «
يهجوت يب »
، « يلايعف شيب »
و « يرگيشناکت .»
نلاورفيس ( تسا ناکدوک نيا لکشم نيرتگرزب هجوت يياسران ،1
1976 ، هدازيلع زا لقن هب ؛ 1383
)
تايييزج هب هجوت مدع ليلد هب . دوش يم رهاظ يعامتجا اي يليصحت ياه تيعقوم رد يهجوت يب . هراک بلغا . دنتسه هجاوم لکشم اب هسردم فيلاکت ماجنا رد دارفا نيا ييب و ييتقد ييب ايب اهنآ يا
ياريب راک ندناسر ناياپ هب و دنراد لکشم فيلاکت و اهيزاب هب هجوت ظفح رد ،دوش يم ماجنا يرکف ييم ريگيد تييلاعف يويس هب يتيلاعف زا و تسا رگيد ياج ناشرکف بلغا و تسا راوشد اهنآ دينور
،اکيرمآ يکشزپناور نمجنا(
2000 .)
نيا راکشآ لکشم نيلوا يلاعف شيب ، هداز ييلع( . تساهنآ نيرت صخشم و ناکدوک
1383 شييب. )
ندييود ،يفرحرپ ،ندوب شمارآ دقاف ، ندروخ بات و چيپ ، يرارق يب تروص هب تسا نکمم يلاعف يکيشزپناور نيمجنا ( . دينيآ ييم رد تيکرح هب يروتوم طسوت ييوگ دارفا نيا ًارهاظ و دنک زورب
، اکيرمآ 2000 .)
فت نودب راتفر يرگشناکت
، نياتسادلگ( تسا هدش هديمان رک 1998
، هدازيلع زا لقن هب ، 1383
هب هک .)
، لاويس نديش مايمتا زا ليبق ييويگباوج ، خيساپ نتخادنا ريخات هب رد يناوتان ، يربص يب تروص يايه تييعقوم رد هيک يدح هب نارگيد يارب تمحازم داجيا و ندنام تبون رظتنم رد نتشاد لکشم فرح ، يليصحت ، يعامتجا ايکيرمآ يکيشزپناور نيمجنا( دويش ييم رهايظ ،دينک لکشم داجيا يا ه
، 2000 .)
دويبمک ، ينايجيه يراديياپان ، ييکاردا ي يتکرح للاتخا ، يلاعف شيب / هجوت يياسران للاتخا رد يايه هنايشن ،يياونش ، يملکت ،يريگ داي ياه للاتخا ،رکفت و هظفاح ياه للاتخا ، يلک يگنهامه مظن يب و مهبم يبصع ، کوداس و نلاپاک( دوش يم هديد فارگولافنسآورتکلا ياه ي
1994 .)
ليتخم ،ريسردردرپ ،تيمحزرپ هيک دينراد ليامت يلاعف شيب / هجوت يياسران للاتخا ياراد ناکدوک دنرگيشاخرپ بيلغا ايهنآ و دنيشاب شويجو بنج رپ و غولش يعامتجا رظن زا و هدنهد رازآ ، هدننک چيليم و ينول(
لع زا لقن هب ،2
، ول رادم 1382
.)
ييارجا ياهدرکراک رد للاتخا داجيا يلصا تلع شيب / هجوت صقن للاتخا ياراد ناکدوک نايم رد3
يرادزاب رد لکشم ،يلاعف ييم کيمک ناکدوک هب هک تسا يتخانش يبصع يدنيآرف يرادزاب . تسا 4
، يلک راب( دنهدب هديگنرد خساپ ات دنک 1997
.)
سررب ي شهوژپ قباوس ي
م ناشن ي عامتجا راجنهب دشر هک دهد ي
تخانش ، ي نو ي افوکش ز يي
يصخش ي ت
ثأت تحت کدوک راجنهب ي
ارش ر ي مز و ط ي ا هن ي م شرورپ نآ رد هک تسا ي
ي لگوف (دبا ،5
1997 زرس ؛
6
بوک کم ي ول و ي
7ن ، 1957 ام ؛ ي ودلگ و ن ي
8ن ؛ 1984 .)
ي ک ي د ي تخانشناور لماوع زا رگ ي
ازفا رد رثؤم ي
نايکدوک تلاکشم ش للاتيخا ياراد
/ هيجوت صيقن
گنوگچ يلاعف شيب ي
گ لکش ي ر ي گتيسبلد کبس ي
يم ايهنآ رد ي
.ديشاب يسانشناور رد ي
پ ديشر ي دينو
ه ي ناج ي ب ي ردام و نادازون ن ي
شناج ا ي گتسبلد ردام ن ي
مان ي م هد ي رايکفاروپ (دوش ي
، 1373 بلوايب .) ي
لگنا واکناور ي
س ي ( 1969 م هراشا کدوک و ردام لماعت هب ) ي
تن و دنک ي ا هدمع هج ي
اعت ن دويجوب ار ليم
عون ندمآ ي
گتسبلد ي فطاع ي ب ي م نانآ ن ي
لماويع لويلعم هرودريه رد دريف ملاس دشر عقاورد .دناد ي
هک تسا ي
ک ي رتمهم زا ي
ا ،اهنآ ن ي
نم ي گتسبلد ي م ي ا هب .دشاب ي
ترت ن ي گتسبلد ب ي
ا ي هيب ار کدوک نم
نتشاد ي صخش ک ي
اده فطعنم ت ي
م ت ي امن ي ا (د ي ،ثروزن 1973
.)
ا رد ي سب اتسار ن ي
را ي گتسباد هک دنا هداد ناشن تاعلاطم زا ي
ديلاو - راگزايس ايب کدويک ي
و کدويک
نچمه ي اش اب ن ي گتس ي و درکلمع ي
عقوم رد ي اه ت ي د ي فوريسا (دراد هيطبار ريگ ،9
1983 نايکدوک .)
اي اان ناکدوک زا رتمک نم ي
اهراتفر نم ي
يفنم ي راگزايسان و ي
زريتاو ( دينراد ،نارايکمه و 10
1979 .)
ا ناکدوک ي
وک هب تبسن نم اان ناکد
ي هاريمه و ريت مواقم ،رت مرگ ،رتروشرپ ،نلااسمه اب طابترا رد نم
2 . lon & milich
3 . executive function
4 . inhibition
5 . Fogel
6 . Sears
7 . Maccoby and Levin
8 . Main and Goldwyn
9 . Sroufe
ستام(دنرت دنرآ ،11
،فورسا و12
1978 رغ دارفا اب اهنا ،) ي
ريت تيبتم رويصت ،دنتيسهرت تحار هب ي
زا
سک( دنراد دوخ ي
د ي ف 1988 برم و ) ي اهنآ ناشنا کتم دوخ هب ، ار
ي زرا رت لقتسم و رت نادراک ،رت يي
با ي
م ي سا ( دننک ،فور
1983 .)
بلواب ي پ تحارص هب ي
ب ش ين ي گتسبلد هطبار رد للاتخا هک تسا هدرک ي
ا اب ي و ريشتنم بارطيضا دايج
ب ي دامتعا ي تخانش ناور تلالاتخا هب ،کدوک رد ي
.دش دهاوخ رجنم
في زن ي - ناتود و رونام ،13
ي
14ونات ( 2006 ا هعلاطم رد ) ي
ناونع تحت کبيس و وخو قلخ ،ADHD
اه ي دلاو ين ي اونع هب پ ن ي ب ش ين ي اهوگلا هدننک ي
گتسبلد ي هک ،ناکدوک 65
کدوک 7 لا ي 15 هيب هلاس
دلاو هارمه ي
اه هچب هک دنداد ناشن ،دنتشاد تکرش ناشن يي
بکرم عون هک ي
ب ا ي لايعف ش رگيشناکت–
خشت ي نعم تارمن دندوب هدش هداد ص ي
رتلااب راد ي
اهنآ هب تبسن ار يي
خشت هک ي ار هيجوت صيقن ص
رد ي دندوب هدرک تفا گتسبلد رد
ي بارطضا ي بانتجا و ي ه و ي ذيپ ناج ي
ر ي دلاو و ديندرک بيسک ي
نايشن
رتلااب حوطس ي
اه کبس زا ي
لرتنک ي .دندومن شرازگ اهنآ دروم رد ار .
اتن هب هجوت اب اعلاطم جي
ا اب هطبار رد قوف ت ي
کبس هکن اه
ي گتسبلد ي م ي يپ ناوينع هيب دناوت ي
ش بي ين ي
نچمه و ناکدوک راتفر هدننک ي
فر تلاکشم ن رات
ي نايکدوک عت شيقن ADHD
ييي هديننک ن ا
ي هتيشاد
وگخساپ ددص رد رضاح شهوژپ رد ققحم اذل ،دشاب يي
ا هب ي تلااوئس ن دوب
:
1 - آ ي ب ا ي گتسبلد کبس ن ي
ا ان ي يب للاتيخا هب لاتبم نازومآ شناد رد نم ي
لايعف ش ي
دايع و ي توايفت
نعم ي راد ي
؟دراد دوجو
2 - آ ي ب ا ي گتسبلد کبس ن ي
بارطضا ي رد ارگوس ود ب للاتخا هب لاتبم نازومآ شناد
ي لاعف ش ي داع و ي
نعم توافت ي
راد ي
؟دراد دوجو
3 - آ ي ب ا ي گتسبلد کبس ن ي
ا ي ب للاتخا هب لاتبم نازومآ شناد رد نم ي
لاعف ش ي داع و ي ينعم توافت ي
راد ي
؟دراد دوجو
11 . Matas
12 . Arend
13 . Fini- Dottan
مها ي شهوژپ ترورض و ت
ناکدوک راتفر ADHD
ب اب ي هجوت ي شناکت ،بسانمان ي
ب و ندوب ي
لاعف ش ي تکرح ي يم صخشم -ي
تلاک لاک رد .دوش ي
ناوتان تروص هب اهنآ هجوت ي
نداد همادا رد ي
لکت ک ي م راکشآ صاخ ف ي
.دوش
لکت ندرک لماک و نداد نامزاس رد اهنآ ي
ا ًلاومعم اهنآ .دنراد لکشم ف ي
ا ار تشادرب ن ي
يم داج ي ديننک
من شوگ ًلاصا راگنا هک ي
چ و دننک ي
ز ي هدش هتفگ اهنآ هب هک ار نشن تسا
ي هد م رظن هب و ،دنا ي
هک دسر
من ي شنب مارآ دنناوت ي
ا .دنن ي ًلاويمعم و دنتيسه هتفيشآ و تيخب نوگن ،نلااسمه اب لماعت رد ناکدوک ن
د ي م درط هدنرازآ و محازم ناونع هب ار اهنآ نارگ ي
مه هب .دننک ي
يمن هيناخ رد ايهنآ ،وحن ن ي
زا دينناوت
اهتساوخرد ي
دلاو ي پ ن ي ور ي ن رداق و دننک ي
لاعف دنتس ي
اهت ي زايب هيلمج زا ،دويخ نيس اب بسانتم ي
ار
ارب ي نلاوط تدم ي
ا .دنهد همادا ي
ارب ناکدوک ن ي
للاتخا اه ي راکهزب ،کولس ي
داويم فرصم ءوس و
گدامآ ي لکراب ( دنراد ي
ناراکمه و 1990
س زا لقن هب ، ي
دمحم د ي
، 1385 ينچمه .) ي
ا ن يي رد داريفا ن
سب هسردم ي
م لمعدب را ي
رزب رد و دننک لاسگ
ي ارب ي راگزاسان ي
م ي درف نا ي غت ، ييي لغيش تار ي
،رريکم
گدننار تافداصت ي
اهبوشآ ، ي
وشانز يي نوناق تافلخت و ، ي
گدامآ ي ،نيلاو وريگنه ( دنراد 1989
هيب ؛
س زا لقن ي
دمحم د ي
، 1385 .)
ا زا ي ارب ور ن ي
گولج ي ر ي ارا و قوف تلاکشم زا ي
اهراک هار ه ي
هرواشم ا ي اريب بيسانم ي
ديلاو ي و ن
ناملعم ا درکلمع دوبهب تهج رد يي
مها ،هيعماج و هيسردم ،هيناخ رد داريفا ن يي
ا تروريض و ت يي
ن
م رارق هجوت دروم شهوژپ ي
گ ي .در
شهوژپ فادها لک فادها ي
لک فده ي
اقم رضاح شهوژپ ي
کبس هس اه
ي گتسبلد ي يب للاتيخا هيب لاتبم رسپ نازومآ شناد رد ي
ش
لاعف ي داع و ي م ي .دشاب
ئزج فادها ي
شهوژپ
اقم ي کبس هس گتسبلد
ي ا ان ي ب للاتخا هب لاتبم نازومآ شناد رد نم ي
لاعف ش ي داع و ي .
اقم ي گتسبلد کبس هس ي
بارطضا ي ب للاتخا هب لاتبم نازومآ شناد رد ارگوسود ي
لاعف ش ي داع و ي .
اقم ي گتسبلد کبس هس ي
ا ي ب للاتخا هب لاتبم نازومآ شناد رد نم ي
لاعف ش ي داع و ي .
ضرف ي اه ه ي شهوژپ
1 - ب ي بلد کبس ن گتس
ي ا ان ي ب للاتخا هب لاتبم نازومآ شناد رد نم ي
لاعف ش ي داع و ي ينعم توايفت ي
راد ي .دراد دوجو
2 - ب ي گتسبلد کبس ن ي
بارطضا ي يب للاتخا هب لاتبم نازومآ شناد رد ارگوس ود ي
لايعف ش ي
دايع و ي
نعم توافت ي
راد ي .دراد دوجو
3 - ب ي گتسبلد کبس ن ي
ا ي يب للاتخا هب لاتبم نازومآ شناد رد نم ي
لايعف ش ي
دايع و ي ينعم توايفت ي
راد ي .دراد دوجو
هافم ي غتم و م ي اهر ي ساسا ي شهوژپ
غتم ي اهر ي اه کبس :هتسباو ي
گتسبلد ي اان ي بلرطضا ،نم ي
ا و ارگوسود ي
.نم
غتم ي ب للاتخا :لقتسم ر ي
لاعف ش ي
غتم ي اهر ي سنج :لرتنک ي
نس ،ت
راعت ي رظن ف ي لمع و ي
گتسبلد کبس ي
: گتسبلد کبس زا روظنم ي
پ ، ي ه دنو ي ناج ي اپ ي ب راد ي روط هب تسا درف ود ن ي
ريه هيک
ي فرط زا ک ي
م ششوک ن ي
دزن دننک ي
ک ي ي گتسبلد عوضوم اب ترواجم ا ي
هينوگ هب و هدرک ظفح ار ا
ي
يم هيمادا طايبترا هيک دوش نئمطم ات دنک لمع ي
ي ،ليگوف ( ديبا 1999
ا رد .) يي زا رويظنم شهوژيپ ن
گتسبلد ي هرمن ا ي ندومزآ ره هک تسا ي
بس همانشسرپ زا ک
اه ي گتسبلد ي يش و نازاه ي
( رو 1993 ؛ هيب
،يمساقلاوبا زا لقن 1385
) م بسک ي امن ي قم .د ي هزادنا ا گ
ي ر ي ا ي غتم ن ي هلصاف ر ا
ي م ي .دشاب
گتسبلد کبس ي
اان ي بانتجا( نم ي
:) گتسبلد کبس زا روظنم ي
اان ي يش نم ي هو ا ي رد نايکدوک هيک تيسا
هرپ وا اب لماعت زا اراکشآ ردام تشگزاب لحارم ي
م ز ي ک يضعب .دنن ي
رقت ار ردايم ايهنآ زا ي
يلک هيب ًايب ي
دان ي م هد ي گ ي خرب و دنر ي
ن ي وا ايب ليماعت زا باينتجا تيهج رد ميه و ردام اب لماعت تهج رد مه ،ز
اه شنکاو يي
م ناشن ي اان ناکدوک .دنهد ي
يمک هيجوت قاتا رد ردام روضح ماگنه نم ي
و دينراد وا هيب
ماگنه ي ب قاتا زا ردام هک ي
م نور ي ًابلاغ دور رپ
ي ناش ي من ناشن ي رپ مه رگا و دنهد ي
ناش ي دينهد نايشن
رغ ي ن هب ي م ردام دننام ز ي
ناسآ هب دناوت ي
کتا ( دنک مارآ ار اهنآ ي
،نارايکمه و نويسن 1904
زا ليقن هيب ؛
نهارب ي ،ناراکمه و 1381
.)
گتسبلد کبس ي
:ارگوسود ناکدوک
ي قلت ارگوسود ناونع هب ي
م ي ور رد هک دنوش يي
اهداد ي تيشگزاب
،ردام م تسد تمواقم هب وا ربارب رد ي
وجتيسج رد ميه ديحاو نآ رد نانآ .دننز ي
راريقرب ي طايبترا
نامسج ي هرپ نآ زا مه و دنتسه ردام اب ي
م ز ي ارب .دننک ي
رگ ادتبا ،لاتم ي
م ه ي ليغب ار اهنآ ردام ات دننک
نابصع اب ندش لغب زا سپ اما ،دنک ي
پ ت ي م بات و چ ي
ب رد ردام شوغآ زا ات دنروخ يا
ي .دن خرب ي راتفر
ا هب ،دنراد هنلاعفنم ي
نعم ن ي تقو هک ي م زاب ردام ي
رگ اب ددرگ ي
يم اريف دوخ هب ار وا ندرک ه ي
،دينناوخ
لو ي وس هب ي من وا ي تقو و ،دنور ي
وس هب ردام مه ي
م اهنآ ي م ناشن تمواقم شربارب رد دور ي
دينهد
کتا ( ي ،ناراکمه و نوسن 1904
نهارب زا لقن هب ؛ ي
،ناراکمه و 1381
.)
گتسبلد کبس ي
ا ي :نم ا زا تسا ترابع ي
دويش هتفشآ قاتا زا ردام نتفر ماگنه هب کدوک هکن يي
،هين ا
نامز ي دنب هقبط رد ي
گتسبلد ي ا ي م رارق نم ي
گ ي .دينک ليماعت وا اب قاتا هب ردام تشگزاب ماگنه هک در
ضعب ي هاگن اب رود هلصاف زا ناکوک زا ي
م ناشن ي هدش ردام تشگزاب هجوتم هک دنهد دينا
ناينچمه و
زاب لوغشم ي
زاب بابسا اب ي
م اه ي خرب .دننام ي
د ي ندب امت ناهاوخ رگ ي
م ردام اب ي
هديع .دنويش ا
ي
زرا هسلج رسارس رد مه ي
با ي ماگنه و دنراد هجوت ردام هب طقف ي
يم قاتا زا ردام هک ي
رپ ،دور ي نايش ي
دش ي م ناشن د ي
کتا ( دنهد ي
،ناراکمه و نوسن 1904
نهارب زا لقن هب ؛ ي
کمه و ،نارا 1381 .)
ب للاتخا ي
لااعف ش ي
- ( هاجوت اقن :)ADHD
مرايهچ قيبط ي
ايمنهار ن ي
خشت ي يص ي رايمآ و ي
ناور تلالاتخا ي
کيشزپناور نمجنا ي
رمآ ي ( ايک DSM-IV يب للاتيخا )
ي لايعف ش ي
- ،هيجوت صيقن
لاع هعومجم ي
م ي دودحم اب تسا ي
م ت ي فعيض هب و تسا گنهامهان درف دشر طس اب هک هجوت ناد
گان راتفر ،زکرمت ناه
ي ب و ي لاعف ش ي م رجنم ي د ترايبع هب .دوش ي
ليصا هيصخشم ريگ ي
ا يي ،للاتيخا ن
وگلا دوجو ي
اپ ي هجوت نادقف راد ي
ب ا ي لاعف ش ي - رگيشناکت ي
اقم رد هيک تيسا ي
داريفا ايب هيس ي
هيک
دش دنراد رارق دشر طس نامهرد ي
ا رد .تسا رتد ي
ب للاتخا زا روظنم شهوژپ ن ي
لايعف ش ي
- صيقن
هرمن هجوت ا
ي آ ره هک تسا ندومز
ي قم زا ي ا 18 هنايشن ا DSM-IVي يم بيسک
ي امن يي قم .د يي ا
هزادنا گ ي ر ي ا ي غتم ن ي هلصاف ر ا
ي م ي .دشاب
رظن بوچراهچ ي
قحت عوضوم هب طوبرم عبانم هعلاطم و ي
ق
گتسبلد ي
گتسبلد ي پ زا تسا ترابع ي
فطاع دنو ي
مع ي ق ي صاخ دارفا اب هک ي
گدنز رد ي
م رارقرب دوخ ي
نک ي م
روط ي ثعاب هک م
ي تقو دوش ي
م لماعت اهنآ اب ي
نک ي ماگنه هب و هدرک طاشن و فعش اسحا ،م
ا زا رتسا ي
راد دوخ رانک رد ار اهنآ هکن ي
نک شمارآ اسحا ،م ي
.م
اپ ي اه ه ي گتسبلد ي اهلاس نامه زا ي
لوا ي گدنز ه ي م لکش ي گ ي لومعم کدوک ،در ي
گهام ود رد ي
اب
د ي ردام هرهچ ند ي
م دنخبل دوخ ردپ ا ي
رد .دنز زاغآ کدوک دنخبل عقاو
ي ارب تسا ي
ا ي داج ي ک
پي فطاع دنو ي
ب لباقتم ي دلاو و وا ن ي
نعم ،شن ي
ا ي ارب اه دنخبل ن ي
دلاو ي ا ن ي ار اهنآ دازون هک تسا ن
م ي م قشع اهنآ هب و دسانش ي
ا زا و دزرو ي
رط ن ي دلاو ق ي وشت ار ن ي
م ق ي اه شنکاو رد هک دنک ي
ناش
ب تبحم وا هب تبسن ي
رتش ي هب و دنهد ناشن ا
ي ترت ن ي وقت ماظن ب يت
ي لباقتم ي عامتجا لماعت زا ي
اي م داج ي .دوش
Abstract
The aim of the present study was to compare the attachment styles in students with hyperactivity/lack of attention and normal ones in the city of Ardebil (northwest of Iran). This study was causal-comparative one and in order to achieve its aim, the teachers' information and diagnostic tools of this disorder in the junior high schools of the city were used. 30 hyperactive students and 30 normal ones were randomly selected. After filling out the attachment styles questionnaire in the two groups, the data were analyzed through manova, K2 and V Kramer. The results of the study showed that there was a significant difference between hyperactive and normal students in the attachment style; that is, the attachment styles in hyperactive students is from attachment to safe and ambivalent but normal students have safe style.
Key words: attachment style, hyperactivity0lack of attention, students