1
کیناگرا یاهدوک زا هنیهب یریگ هرهب روظنم هب تسوپمک دوک یزاس هدرشف
ینارمع مانهب
*
،1
رای شناد رثوک هدیس
2
1 - ىاشیا ،ىاشْت ،سًَ مبیپ ُبگـًاد یصسٍبـک ٍُشگ یولػ تأیّ َضػ
2 - تؿس یسادشْؿ ضجػ یبضف ٍ بْکسبپ ىبهصبػ عبٌؿسبک
لَئؼه ُذٌؼیًَ*
هصلاخ ه
تلاکـه صٍشث ثػبث یصسٍبـک تاذیلَت ىاضیه ؾیاضفا سَظٌه ِث ییبیویؿ یبّدَک ِیٍس یث فشص ٍ ذهبج ذیاص داَه ذیلَت ؾیاضفا بث تیؼوج غیشػ ذؿس .تػا ُذیدشگ بًْبؼًا تهلاػ ؾّبک ٍ یغیحه تؼیص
س یبّ یسٍبٌف صا یکی تػَپوک ذیلَت .تػا ُدَث ُاشوّ یغیحه تؼیص ٍ یتؿاذْث تلاضؼه دبجیا یدشجّا
تحت یلآ ذهبج یبّذًبوؼپ ِک تػا یکیطَلٌَکتَیث ذٌیاشف کی یصبػ تػَپوک .تػا ذًبوؼپ تیشیذه سد یه ِیضجت یصاَّ ظیاشؿ لوح یتخػ بها ُدَث بّدَک شیبػ ِث تجؼً یشتلابث ىبهذًاس یاساد تػَپوک .ذًَؿ
کـه بث اس دَک يیا فشصه ... ٍ یسادسبجًا ،تثَعس ،دبیص نجح تلػ ِث لقً ٍ صا ُدبفتػا .تػا ُدشک ِجاَه ل
،ددشگ یه دبٌْـیپ تلاکـه يیا غفس تْج سد تلپ ٍ ىدشک ِلًَاشگ ذًٌبوّ یسدَپ داَه یصبػ ُدشـف ؽٍس شف صا غپ بّ ًِبخسبک سد بت تػا مصلا عبػا يیوّ شث آ
تلپ بی ِلًَاشگ تسَص ِث لَصحه يیا ،تػَپوک یسٍ
.ددشگ ِضشػ یدیلک تاملک :
آ دَک ،تػَپوک ،تلپ ىدشک ِلًَاشگ ،یل
همدقم ذؿس غیشػ تیؼوج بّشْؿ
ُاشوّ
بث
ِؼػَت یدبصتقا
ٍ
ِؼػَت غیبٌص ، تجَه ؾیاضفا فشصه
ٍ سد
ِجیتً
ذیلَت داَه ذیاص
یذهبج
ُذیدشگ تػا
ِک تجَه ذیذپ ىذهآ تلاضؼه یتؿاذْث
ٍ تؼیص یغیحه یذیذؿ
ِث
ُظیٍ
سد ىلاک بّشْؿ
ُذؿ تػا
[ 5 .]
ؼوج ىٍضفاصٍس ؾیاضفا بث .دساد تسٍشض ییازغ داَه شتـیث ذیلَت ِلوج صا ییازغ تاذیلَت ؾیاضفا ِث صبیً ،بیًد سد تی
داَه فلتخه عاًَا ،ییازغ داَه ذیلَت ؾیاضفا بث .دساد ضیً تؼیص ظیحه شث یفٌه تبؼجت دَخ ِثًَ ِث ذیلَت ؾیاضفا يیا ِتجلا یه دبجیا بّذًبوؼپ ٍ یػشف یّبیگ تاذیلَت یبیبقث لهبؿ ِک ددشگ
یه ... ٍ عبهَیث ،یهاد یػشف داَه ، یه ِک ذٌؿبث
سد ذًاَت
دَؿ ُدبفتػا عساضه یاشث یدَک یزغه داَه ىاٌَػ ِث ِک ددشگ تػَپوک دَک ِث لیذجت یذٌیآشف یع [
12 .]
یث فشصه
ِث ییبیویؿ یبّدَک ِیٍس
ِث یصسٍبـک تاذیلَت ىاضیه ؾیاضفا سَظٌه صٍشث تجَه یػاسص ؾخث سد ُظیٍ
ه تؼیص تبهذص یه کبخ یضیخلصبح سد للاتخا ٍ یغیح
نْه صا یکی .دَؿ ِث کبخ یسٍسبث ؾّبک شها يیا جیبتً يیشت
یه کبخ ىذؿ تفػ ٍ ییبیلق ،تیشتیً ٍ تاشتیً ؾیاضفا ،عَهَّ يتفس يیث صا لبجًد صا یکی یلآ یبّدَک صا ُدبفتػا .ذؿبث
تػبٌه
ُاس يیشت یه تلاکـه يیا ؾّبک یاشث شثَه یبّ
ً يوض ِک ذؿبث عَهَّ ؾیاضفا تجَه ةَلغهبً ضساَػ يتؿاذ
یه تػبٌه حغػ سد ىآ یساذْگً ٍ کبخ
ًَؿ ذ [ 3 .]
ثص ئبؼه يیشتوْه صا یکی یشْؿ یبّ ِلب غهاَج سد ُصٍشها ِک ذٌتؼّ یل
تػَپوک .ذًا ِتفشگ ساشق ِجَت دسَه فلتخه یصبػ
ِث ىاٌَػ کی ؽٍس نلبػ
ٍ شثؤه یاشث تیشیذه توؼق لثبق
ِجَت داَه
ذهبج ذیاص یشْؿ
حشغه تػا [ 8 .]
،ىدشک يفد ،ىذًاصَػ :صا ذٌتسبجػ تػا ِتفشگ مبجًا ِلبثص یٍس شث ِک یتبیلوػ ىٌَکبت
2
ذیلَت .تفبیصبث ،تػَپوک ِث لیذجت تػَپوک
یکی صا يف یسٍآ یبّ
دشجّاس تیشیذه ذًبوؼپ تػا
ِک یاشث تفبیصبث داَه یلآ
ِث تلاَصحه ذیفه
ُدبفتػا یه
،دَؿ شگا
ِچ یجیبؼه شیظً
ىبهص
ٍ یبضف دسَه صبیً
ٍ جبیتحا
ِث یٍشیً
سبک دَک یلابث نجح ٍ
نک ىصٍ لیلد ِث تػَپوک اس
یه ىاَت صا غًاَه يیا يف یسٍآ گٌّبوّ
بث ظیحه مبً
دشث [ 11 ]،
بها شکر ِک ِچًآ ِث ِجَت بث
ـه لح تْج یشیثاذت بت تػا صبیً یذیلَت ذًبوؼپ تیشیذه ٍ تػَپوک ذیاَف ِث ِجَت بث ذیدشگ ٍ لوح ٍ بضف لبغؿا لک
ـیذًا دبیص نجح تلػ ِث ىآ لقً
ِک دَؿ ُذی
ُاس صا یکی
ّ تلپ ٍ ىدشک ُدشـف ،تػَپوک صا یدبصتقا ٍ ٌِیْث ُدبفتػا یب
ىدشک یه ىآ ذؿبث
ُدشـف ذیاَف ِث ِهادا سد .
ِلًَاشگ ،یصبػ یه ُسبؿا یذیلَت تػَپوک ىدشک تلپ ٍ ىدشک
.ددشگ
شور و داوم اه
جع داَه تػَپوک
ِتػَیپ ذٌیآشف یع ِک تػا یلآ ءبـٌه بث نّسد طَلخه یؼی نؼیًبگساٍشکیه ظػَت یا
ٍ مشگ ظیحه سد بّ
یه مبجًا ساداَّ ٍ ةَعشه دَؿ
يیاشثبٌث یه لیذجت یساذیبپ داَه ِث یلآ داَه یه ُذیهبً تػَپوک بی عَهَّ ِک ذًَؿ
،ذًَؿ
ِث ت یکیطَلَیث ِیضجت ذٌیآشف کی تػَپوک ذیلَت شگید تسبجػ یه ُذؿ لشتٌک ظیاشؿ تحت تبؼیبض ُدَ
ذؿبث [ 7 ] .
تػَپوک یصبػ
کی ذٌیاشف یکیطَلٌَکتَیث تػا
ِک یبّذًبوؼپ ذهبج
یلآ تحت یصاَّ ظیاشؿ
ِیضجت یه ذًَؿ
[ 4 ]،
يیا ذٌیاشف کی ذٌیاشف اصبهشگ یثٍشکیه
ٍ فشصه
ُذٌٌک ىظیؼکا
ٍ کی نتؼیػ یثٍشکیه کیهبٌید
سبیؼث لبؼف تػا .
تػَپوک یصبػ
یاص تاذ نجح یشْؿ
ِلبثص اس ؾّبک یه
،ذّد لهاَػ یسبویث اص اس صا يیث یه
ًِاَج ،دشث یًص
فلػ یبّ
صشّ
سد
یصسٍبـک اس
ؾّبک یه ذّد
ٍ یذحبت تجَه ؾّبک تبجیکشت یَثذث لصبح صا
ِلبثص یبّ
یشْؿ یه ددشگ .
نْه ِک دساد دَجٍ عساضه سد بّدَک صا ُدبفتػا ٌِیهص سد یتلاکـه بها ػ بًْآ يیشت
نجح تلػ ِث لقً ٍ لوح :صا ذٌتسبج
د دَک غیصَت ،تثَعس ،دبیص [ یسادسبجًا ٍ سبجغ ٍ دشگ ،ِػسضه س
2 .]
ُدشـف یػسشث ِؼلبغه يیا صا فذّ
تػَپوک دَک یصبػ
ِث ٍ ٌِیْث ُدبفتػا تْج .تػا کیًبگسا دَک يیا صا ِفشص
ثحب و جیاتن
ِلبثص صا لصبح تػَپوک یًدٍضفا صا یکی یشْؿ یبّ
ْه یبّ
... ٍ ؾیبػشف لشتٌک ،یساذغبث ،یؼیجع غثبٌه ،یصسٍبـک سد ن
یه تػَپوک .ذؿبث حلاصا ىاٌَػ ِث دساَه یسبیؼث سد
یه ُدشث سبک ِث کبخ ُذٌٌک یه تػَپوک .دَؿ
ت ،تفبث حلاصا ثػبث ذًاَ
،یضیخلصبح ؾیاضفا
ْگً تیلثبق ٍ ىطٍشتیً یاَتحه یه يیا شث فبضه ،دَؿ کبخ ةآ یساذ
یضگیبج کی ذًاَت یاشث تػبٌه ي
ییبیویؿ یبّدَک ذؿبث
ِث تػَپوک تاسر بها ،
ُذٌکاشپ دبث ظػَت یًبػآ یه تؼیص ظیحه یگدَلآ ثػبث ٍ ُذؿ
یاشث .دَؿ
يیا لح تلپ ِث تػَپوک دَک لیذجت صا لکـه یه ُدبفتػا تػَپوک یبّ
ه یاساد ِک دَؿ صا ُدبفتػا .تػا یدبیص یبیاض
تلپ اضفا ثػبث تػَپوک یبّ
ّبظ یلبگچ ؾی
ُدشـف ِجیتً سد ٍ یش یه ىآ ىذؿ
یساذْگً تیلثبق ثػبث تیصبخ يیا ِک ،دَؿ
لبقتًا بی تذه ذٌلث یه سٍد طبقً ِث ىآ یدبصتقا
ٍ دَؿ یه صبیً ىآ یساذْگً یاشث یشتوک یبج ِث بث
یاشث يیٌچوّ .ذؿ
ِث یًَکؼه قعبٌه .تػا تػبٌه یگدَلآ ذیلَت مذػ شعبخ
تلپ ؽٍس صا یکی ىدشک ىدشک ُدشـف تْج جیاس ٍ لٍاذته یبّ
یه تؼٌص سد داَه ؿ يیا بػبػا .ذؿبث
لک
ْػ تْج داَه نجح ؾّبک سَظٌه ِث یّد
ُشیخر ٍ لقً ٍ لوح تلَ
یصبػ
تحاس
ِلف داَه ِث تجؼً ىآ شت تسَص ِیلٍا یا
یه دشیزپ [ 1 .]
لًَاشگ ُشک لکؿ ِث ُسر کی صا ُذؿ گسضث ُصاذًا یاشث یهَوػ حلاغصا کی ىذؿ بث
یبیاضه .تػا ةَلغه شغق
لًَاشگ لکـه دَجْث صا تػا تسبجػ ىدشک ىبیشج
فلتخه داَه صا ِک شظً دسَه داَه شیبػ بث ِیلٍا ُدبه شتْث طلاتخا ،یشیزپ
صبیً دسَه یزغه داَه ُذؿ لشتٌک یصبػداصآ ،تاسر صا شظً دسَه ُصاذًا ٍ لکؿ ِث ىذیػس ،کبخ ٍ دشگ ؾّبک ،ُذؿ لیکـت ها يیٌچوّ ٍ ُبیگ
ُبگتػد ظػَت یلًَاشگ یبّدَک غیصَت ىبک
َک یبّ
د بّسبکسزث ٍ ؽبپ [
11 ٍ 9 .]
3
نْه صا یکی ىدشک لًَاشگ ؽٍس يیشت
یه ؽٍس يیا صا ِک ،تػا ییبیویؿ یصبػدَک تؼٌص سد بّ
ىاٌَػ ِث ىاَت ُاس
غفس یاشث ِک یلح
ِجیتً سد ،دَوً ُسبؿا تػَپوک ذیلَت سد ُذؿشکر تلاکـه
ُدشـف صا ُدبفتػا یصبػ
ذًٌبوّ یسدَپ داَه
ىدشک لًَاشگ ٍ تلپ تحاس لقً ٍ لوح ٍ یشّبظ یلبگچ ؾیاضفا ثػبث
شت یه ذؿبث [ 6 .]
یه تػَپوک دَک ىدشک لًَاشگ ذٌیآشف ذًٍس سد یٌغ ِث تجؼً ىاَت
شگید صا ِک دَوً ماذقا ضیً لصبح دَک یصبػ
ُدشـف یبیاضه یه ٍ تػا تػَپوک دَک یصبػ
اس صبیً دسَه شصبٌػ ىاَت ذٌتؼّ دَجوک سبچد ٍ ُذؿ یجٌػصبیً ِک یقعبٌه سد
.دَوً غفتشه اس هجیتن یریگ یجع تلبح سد
،فَصخه مشج ىدَث يییبپ تلػ ِث یؼ لوح
ٍ تجػ ِک ییبّْاس ِلوج صا ،تػا ٌِیضّشپ ٍ لکـه دَک لقً
لوح تلَْػ
ٍ
ٌِیضّ ؾّبک ٍ لقً
یه بّ
نکاشته قیشع صا دَک يیا نجح ؾّبک ،دَؿ تلپ ٍ یصبػ
ِچًبٌچ .تػا ىدشک
نکاشته ذٌیآشف يوض سد ،ذٌؿبث یزغه داَه شقف سبچد یصسٍبـک یبْکبخ یه یصبػ
اس ُبیگ صبیً دسَه ییبیویؿ داَه ىاَت
ُذؿ غفتشه ُبیگ یدَک صبیً نّ قیشع يیا ِث ،دَوً ُدشـف نّ بث ٍ ُدشک تیکشت یه ؾّبک یّد دَک ٌِیضّ نّ ٍ
.ذثبی
ّ ِث ىاَت یه اس یذیلَت تػَپوک لتخه یبّبج ٍ دساَه سد یذیلَت تسَص ىبو
،یصسٍبـک ،ًِبخلگ ،ؽبث ِلوج صا ف
یسادشْؿ ضجػ یبضف ،لصبٌه ػا شث ٍ لکؿ شییغت صا غپ اس ىآ بی ،دشک ُدبفتػا
ِلًَاشگ ،سدَپ تسَص ِث ُذٌٌک فشصه صبیً عب
،
ُدشـف ٍ تلپ ث یذٌث ِتؼث صا غپ ٍ لیذجت ،
ذیذج صا یکی .دَوً ِئاسا ساصبث ِ یػ يیشت
نتؼ یصبػ ُدشـف طَغخ دَجَه یبّ
دساد اس تساشح ِث صبیً ىٍذث ٍ یطشًا فشصه يیشتوک بث ىَگبًَک دبؼثا سد داَه یصبػ ُدشـف ییبًاَت ِک تػا تػَپوک دَک .
تػَپوک کیًبگسا یلآ دَک
ِلًَاشگ ىبهذًاس یاساد یاساد ٍ ُدَث تػَپوک یلَوؼه دَک ِث تجؼً یشتلابث
NPK
شیبػ ِث تجؼً یشتلابث ِک تػا ذًٌبه ِلَلگ ٍ لکؿ ُشیاد تاسر تسَص ِث تٍبفته یشّبظ یاساد ٍ ییبیویؿ ٍ یلآ یبّدَک
.تػا ِتخبػ شیزپ ىبکها ... ٍ ؽبپدَک یبّْبگتػد سد اس ىآ ُدبفتػا تیلثبق یهسٍ ٍ تػَپوک یلآ یبّدَک دشثسبک
یه ِؼهبج تهلاػ ؾیاضفا ٍ نلبػ ِیزغت یوّاشف ثػبث تػَپوک .ددشگ
سبیؼث سد ُدشـف ذیبث داَه یصسٍبـک یبّذٌیآشف صا ی
یصبخ لکؿ بی ٍ ذٌک اذیپ ؾّبک بًْآ نجح بت ذًَؿ یه دبٌْـیپ يیاشثبٌث دشیگث دَخ ِث ییبجثبج لیْؼت یاشث
سد ددشگ
یٌغ ِث تجؼً تػَپوک ذیلَت تبجًبخسبک ف ٍ یصبػ
ُدشـ .دَؿ ُذیصسٍ مبوتّا ِلصبح لَصحه یصبػ
عبانم
1 . یئبضس ،شف ،.ج وًبیک ،شْ
،.ح .م يؼح یگیث س .ع ، . 1387 . تلپ یکیضیف فاَخ یػسشث .ِتؼث تلبق ؽٍس سد ٍبگ دَک صا ُذؿ ذیلَت یبّ
ذْـه یػٍدشف ُبگـًاد .ىَیػاضیًبکه ٍ یصسٍبـک یبّ يیؿبه یػذٌْه یله ُشگٌک يیوجٌپ .
2 . .ة ،ىبگداصآ ،.ح .م ،شْوًبیک ،.ی ،یوػبق 1394
ک ىدشک لًَشگ یبّشتهاسبپ شیثأت یػسشث . .خػبپ حغػ ؽٍس صا ُدبفتػا بث تػَپوک دَ
يیؿبه ِیشـً
.یصسٍبـک یبّ
5 : 198 - 191 .
3. Appelhof, M. 1992. Compost indoors!Worms do the work. Org-Gard. 39, 1, 58-60.
4. Barrena R., Vazquez F., Sanchez A.2008. Dehydrogenase Activity asMethod for Monitoring theComposting Process, Bioresource Technology, vol. 99, pp. 905-908.
5. Castaldi P., Garau G., Melis P. 2008. Maturity Assessment of Compost from Municipal Solid Waste Through the Study of Enzyme Activites and WaterSoluble Fractions, Waste Management, vol.28, pp.534-540.
6. Ghasemi, Y., Kianmehr, M. H. Mirzabe, A. H. and Abooali. B. 2013. The effect of rotational speed of the drum on physical properties of granulated compost fertilizer. Journal of Physicochemical Problems of Mineral Processing 49 (2): 743-755.
7. Haimi, J. Huhta, V. 1987. Comparison of compost produced from identical wastes by vermistabilization" and comventional composting. Pedobiologia. 30, 2, 137-144.
4
8. Korner I., Saborit-Sanchez I., Aguilera-Corrales Y. 2008. Proposal for the Integration of Decentralised Composting of the Organic Fraction of Municipal Solid Waste into the Waste Management System of Cuba, Waste Management, vol. 28, pp.64-72.
9. Moursy, H. E. M. N. 2002. Granulation of Nitrophosphate fertilisers. PhD Thesis. Queen's University Belfast, Belfast.
10. Rau, M. P., Prince Willia., S. P. M., Bhattacharyya, J. K., Chakrabarti, T., Devotta, s. 2007. Microbial Dynamics and Enzyme Activity During Rapid Composting of Municipal Solid Waste – A Compost Maturity Analysis Perspective, Bioresource Technology, doi: 10.1016/j.biortech.2007.11.030.
11. Reddy, B. C., Murthy, D. V. S. and Rao. C. D. P. 1997. Modeling of a rotary drum granulator for control. Particle and Particle Systems Characterization 14: 257-262.
12. Rezaeifar, J. 2008. Investigation parameters of pellets from cattle manure for extruder design. MSc Thesis.
Aboureyhan College. University of Tehran, Tehran, Iran. (In Farsi).