NSGA-II مدیریت منابع آب به منظور بهینه سازی چند عاملی در دشت نجف آباد با روش

(1)

روظنم هب بآ عبانم تیریدم هنیهب

یزاس یلماع دنچ شور اب دابآ فجن تشد رد

NSGA-II

یقیقح اریوس

،

1

یوطاف ىاسحا ذیس

،

2

رولاد دیجم

3

-

1

سرذه تیترت ُاگشًاد ،یزرٍاشک ُذکشًاد ،ذشرا یساٌشراک یَجشًاد 2 - یزار ُاگشًاد ،یزرٍاشک یسذٌْه ٍ مَلع ُذکشًاد ،بآ یسذٌْه ٍُرگ رایداتسا

3 - سرذه تیترت ُاگشًاد ،یزرٍاشک ُذکشًاد ،بآ عتاٌه ٍُرگ رایداتسا



[email protected]

هصلاخ

ؾلبچ صا یىی ةآ غثبٌه قیلخت ِلئؼه ُصٍشها .تػا یثآ غثبٌه تیشیذه ِغیح سد نْه یبّ

سد يیا لذه ،بتػاس یبّ

تْخ یدذؼته یضبیس غفس

لئبؼه

َثشه ط

ِث

تیشیذه غثبٌه ةآ دسَه

ُدبفتػا ساشل یه ذًشیگ یٌیهصشیص ٍ یحغػ ةآ غثبٌه ٌِیْث قیلخت سَظٌه ِث شضبح ِؼلبغه سد

.

رد یَگلا يییؼت يیٌچوّ ٍ یصسٍبـو ؾخث

ُذٌیاص ًِبخدٍس تػد يییبپ ٍ تػدلابث ِمغٌه ٍد ىاصسٍبـو یاشث دَػ شثواذح ِث شدٌه ِو ٌِیْث تـو فدً تؿد سد دٍس

دبثآ لذه صا ،دَؿ NSGA-II

ُداد ، یبّ

لبػ یسبهآ 90 - 1389 GIS ٍ .ذؿ ُدبفتػا حیبتً

ىبـً

،داد یَگلا

ٌِیْث تـو

ٍ قیلخت

ٌِیْث غثبٌه ةآ شّ سد دَخَه یٌیهصشیص ةآ غثبٌه( دَخَه

ییاسبو قخبؿ ىذؿ لدبؼته ثػبث )نشتـه یحغػ ةآ غثبٌه ٍ ِمغٌه

« یفشله ةآ ِث دَػ تجؼً

»

ٍبـو ٍد شّ یاشث یه صس

یه ٍ دَؿ غفس سد ذًاَت

.ذؿبث ِتؿاد ییاضؼث شیثبت ِمغٌه یثآ تبـلبٌه

:یذیلک تاولک ،بآ عتاٌه ٌِیْت ضیصخت

NSGA-II فجً تشد ،تشک یَگلا ، .داتآ

1 . همدقم ٍ غهبخ تیشیذه ِلأؼه ؾیپ صا ؾیث ،ةآ غثبٌه دَجوو ِث طَثشه تلاىـه ٍ بضبمت ؾیاضفا ،تیؼوخ ىٍضفاصٍس ذؿس لخت

ٌِیْث قی یسٍشض اس ةآ غثبٌه

یه دصبػ

ُشْث ٍ تیشیذه ٍ ةآ غثبٌه صا تًبیك ٍ ؼفح ُصٍشها ىشل سد تْخ يیوّ ِث ٍ تػا یًبْخ ِلبؼه هی ةآ صا ًِلادبػ ٍ یدبلتلا ٍ ٌِیْث یسادشث

21 یه دبی یشـث شیگاشف ؾلبچ هی ىاٌَػ ِث ةآ صا دَؿ

. هصشیص ةآ غثبٌه صا بّبضبمت صا یْخَت لثبل ىاضیه یه يیهبت یٌی

غثبٌه ىبیه يیا سد ٍ دَؿ ةآ

یه ساشل ُدبفتػا سَه نشتـه ةآ غثبٌه ىاٌَؼث یحغػ شیگ

ُشْث یمیفلت تسَك ِث ذیبث یٌیهصشیص ٍ یحغػ ةآ غثبٌه ِدیتً سد ،د ذًَؿ تیشیذه ٍ یسادشث

[ 1 .]

ُدبفتػا یمیفلت صا ثػبث غثبٌه ؾیاضفا

غثبٌه ُشیخر یثآ

،دَخَه للاذح ىدَوً

تاشثا ه یفٌ

ُدبفتػا لمتؼه صا

ٍ غثبٌه تیشیذه شثؤه

ٍ

ٌِیْث ةآ

یه .دَؿ

ِهبًشث مذػ تؿاد شظً سد ذیبث ُساَوّ

،ةآ غثبٌه فشله سد حیحك تیشیذه ٍ یضیس ؾٌت

یثآ یبّ

ذّاَخ لبجًد ِث اس غثبٌه ِیلخت غپػ ٍ

ُشْث سد تثبلس ،لهاَػ یسبىوّ مذػ ،ةآ غثبٌه فیؼض تیشیذه .تؿاد غثبٌه صا یسادشث

یًاشگً ،یسبىوّ صا لكبح غفبٌه نسد مذػ ٍ ةآ صا سد اس بّ

یه شتـیث غثبٌه يتفس يیث ذٌو

[ 2 ] یه ساَوّ غهاَخ سد تبفلاتخا صا یخشث دٍسٍ یاشث اس ُاس ٍ صبػ

.د

ِهبًشث دبدیا شث ذیوبت ىاشحث يیا لح لبجًد ِث ٍ یضیس

ةآ غثبٌه ٌِیْث قیلخت

ُشْث ٍ غثبٌه ؼفح ػبحل بث

یْث یسادشث

ًِلادبػ ٍ ٌِ

، ىبؼفٌیر لهبؼت ٍ یذٌوتیبضس يیٌچوّ

یه ذؿبث تْخ شگًبیبوً ِو ِث یشیگ

نتؼیػ یساذیبپ توػ تػا یثآ غثبٌه یبّ

.

یع

ِّد یبّ

شیخا ، تبؼلبغه یدذؼته سد قیلخت ٌِیهص

ٍ

ُشْث یسادشث صا غثبٌه ةآ یحغػ

ٍ تسَك یٌیهصشیص

ِتفشگ تػا سد يیممحه ٍ

یثآ تبػصبٌه لح تْخ

ٍ خت غثبٌه قیل

، نتؼیػ یلهبػذٌچ یبّ

.ذًداد ساشل ُدبفتػا دسَه اس یه تبؼلبغه يیا ِلوخ صا

یصبث یسَئت صا ُدبفتػا ِث ىاَت بّ

ًِبخدٍس ٍد سد ةآ قیلخت تْخ Gnges

Brahmaputra ٍ

ِتفبی .دشو ُسبؿا تػا نشتـه ىبتػٍذٌّ ٍ ىبتؼوبپ سَـو ٍد يیث ِو يیا یبّ

قیلخت ،داد ىبـً ؾٍّظپ یْث

[ذؿ ذّاَخ سَـو ٍد شّ یاشث دَػ ؾیاضفا تخَه سَـو ٍد يیث یسبىوّ تلبح سد ةآ نشتـه غثبٌه ٌِ

3 یمیمحت سد .]

ِهبًشث لذه صا ُدبفتػا بث شگید یصبث یسَئت ؽٍس ٍ یغخ یضیس

ِیوشت ٍ ِیسَػ ،قاشػ سَـو ِػ یاشث تاشف ٍ ِلخد ًِبخدٍس ةآ ٌِیْث قیلخت ِث بّ

حیبتً ذؿ تثبث ٍ ذؿ ِتخادشپ

ُشْث تْخ یسبىوّ تسَك سد شتْث یه لكبح سَـو ِػ يیث ٌِیْث قیلخت ٍ یسادشث

[دَؿ 4

ِؼلبغه سد .]

لح تْخ یا

(2)

لذه صا ادبًبو سد یثٌَخ بتشجلآ سد ضیشثآ ِضَح سد ىاشثسبو يیث ةآ غثبٌه قیلخت ٍ ةآ فشله یاشث ذیذؿ تثبلس لىـه لذه .ذؿ ُدبفتػاCWAM

ت( لٍا ِلحشه ،دَث ِلحشه ٍد لهبؿ

ِهبًشث ؽٍس ٍد صا )ةآ ِیلٍا قیلخ یضبیس یضیس

یصبث یسَئت )ِیًَبث قیلخت( مٍد ِلحشه سد ٍ قیلخت تْخ بّ

یبْتسبؼخ ىدشو للاذح ٍ ضیشثآ ِضَح سد ُبفس ىذًبػس شثواذح ِث ،ةآ غثبٌه ٌِیْث قیلخت ِث یثبیتػد :لهبؿ ىآ حیبتً ٍ .ذؿ ُدبفتػا ٌِیْث صا یؿبً

[ دَث ةآ دَجوو 5

اشیا سد .]

ِهبًشث لذه هی صا ضیً ى ضیشثآ ُصَح سد ةآ فشله صا لكبح دَػ لو ِجػبحه یاشث َگٌیل ساضفا مشً ظیحه سد یغخ یضیس

سبىث بث .ذؿ ُدبفتػا یشْؿ ٍ تؼٌك ،یصسٍبـو ؾخث سد فشله یاشث یثشغ ىبدیبثسرآ ٍ یلشؿ ىبدیبثسرآ ،ىبتػدشو ىبتػا ِػ يیث ِیهٍسا ِچبیسد یشیگ

ِهبًشث لذه ىبهضوّ

ضیس یصبث ِیشظً بث ةآ غثبٌه ی سَظٌه ِث ًِاسبىوّ یصبث ِیشظً یبّساضثا .تفشگ ساشل یثبیصسا دسَه ىاشثسبو يیث فلتخه تلبح ،ًِاسبىوّ

ی ُاشوّ ِث ذهاسبو یبّساضثا ِو دَث يیا صا یوبح كیمحت حیبتً .ذؿ ِتفشگ سبو ِث شگیذىی بث ىبٌىیصبث یسبىوّ صا یؿبً یفبضا دَػ ِجػبحه غهبخ لذه ه

ختا یساذیبپ ٍ يئوغه تبویولت ٍ دَؿ ِتفشگ سبىث ِیهٍسا ِچبیسد ضیشثآ ِضَح سد یتیشیذه فلتخه یبَّیسبٌػ یثبیصسا یاشث ةآ غثبٌه تیشیذه دَؿ رب

[ 6

ٌِیْث قیلخت شگید یمیمحت سد .]

غثبٌه ؾخث ِث ةآ سد .تفشگ ساشل یػسشث دسَه ىبتؼیػ یتفشثآ تؿد سد تؼیص ظیحه ٍ یصسٍبـو ،ةشؿ یبّ

ىآ

ةآ یتوسبـه قیلخت لذه صا CWAM(

) .ذؿ ُدبفتػا دَث ِیًَبث ٍ ِیلٍا قیلخت ِلحشه ٍد لهبؿ ِو ،اسبو قیلخت یاشث غهبخ لذه هی ىاٌَػ ِث

[ تػا ِتؿاد ییلابث یذٌوتیبضس دَخٍ بث ،ىبگذٌٌو فشله يیث ةآ لبمتًا كیشع صا ةآ ىصبخه ٌِیْث قیلخت ییبًاَت لذه داد ىبـً لكبح حیبتً

7 .]

ه تبؼلبغ

ِتفشگ تسَك ىبـً

یه ذٌّد

ِو

ِهبًشث یبْلذه یضیس

یضبیس سد حغػ یؼیػٍ

لئبؼه غفس تْخ طَثشه

ِث تیشیذه غثبٌه ةآ دسَه

ُدبفتػا یه ساشل ذًشیگ .

ِث سَع

،یلو كیمحت شضبح

ٍد فذّ

یلكا اس یه لبجًد

،ذٌو اذتثا

ُشْث یسادشث حیحك صا غثبٌه آ ة یبّ

ٍ یحغػ یٌیهصشیص

ٍ

قیلخت

ْث

ٌِی يیا غثبٌه سد

ِمغٌه ٍد یصسٍبـو

ٍ

،غپػ

ِیكَت یَگلا

ٌِیْث تـو

ِو یثبیتػد ِث شدٌه

ِث شثواذح دَػ يىوه یاشث ىاصسٍبـو

فدً تؿد دبثآ

.دَؿ

2 . شور و داوم اه

2 - 1

ِعلاطه درَه ِقطٌه ذحاٍ

یىیطَلٍسذیّ

فدً

یـخث ىاٌَؼث دبثآ صا

ِضَحشیص ةبغشه صا

ِضَح ضیشثآ دٍس ُذٌیاص ساشل دٍذح یتحبؼه ٍ ِتفشگ 21

/ 1742 شتهَلیو

دساد غثشه . صا لبوؿ

ِث

ُدٍذحه ساَخشث - ىبْفكا

ِدیَلػ ٍ -

،كّد صا ةٌَخ

ِث

،تبًبدٌل صا ةشغ

ِث

ِیبپَّو - یضگػ

ٍ سبیْه یلبوؿ

ٍ صا قشؿ

ِث ىٍشو

ٍ ىبهبػ يث دٍذحه

ُذؿ للاذح .تػا

ٍ شثواذح عبفتسا

ِضَح شث عبػا یبْلیلحت مبدًا شث ُذؿ یٍس

ِضَح

ٍ كثبغه

ِـمً

DEMیبّ

زخا

ُذؿ صا

ىبهصبػ

ِـمً

یسادشث سَـو

ِث تیتشت شثاشث 1579 ٍ 2942 یه شته ذحاٍ .ذؿبث یىیطَلٍسذیّ

فدً

،دبثآ شث عبػا تبویؼمت یویللا ، ءضخ یبْویللا هـخ

ةَؼحه یه .ددشگ یگذًسبث يیگًبیه

ًِلابػ سد

،ِمغٌه سد هی

ُسٍد یػ

ِلبػ دٍذح 135 تویلیه

،ش ظػَته

ِخسد تساشح شثاشث 15 بث

ِخسد داشگیتًبػ

ٍ يیگًبیه شیخجت

ٍ قشؼت

ًِلابػ 225 شتویلیه یه ذؿبث [ 8 .] شیص لىؿ تیؼلَه

ِمغٌه دسَه

ِؼلبغه اس ىبـً

یه .ذّد

(3)

لکش 1 حَطس- ریز تشک دَجَه رد ذحاٍ

یکیژَلٍرذیّ

فجً

داتآ

بث

ِخَت

ِث تیؼلَه یشیگساشل خدٍس

ًِب

،دبثآ فدً تؿد سد دٍس ُذٌیاص

ِمغٌه يیا ییلابث لیؼًبتپ یاساد یصسٍبـو شظً صا

ِث .تػا يیوّ

،سَظٌه

ِئاسا هی سبىّاس تػبٌه يییؼت تْخ یَگلا

ٌِیْث تـو

ٍ قیلخت

ٌِیْث غثبٌه ةآ دَخَه ىاصسٍبـو يیث سد

فدً تؿد دبثآ

یسٍشض -یه

.ذؿبث

2 - 2 - لذه نتیرَگلا کیتًژ

ِفذّذٌچ

1NSGA-II

یاشث قیلخت غثبٌه ةآ

ٍ يییؼت یَگلا تـو تػبٌته بث غثبٌه ةآ قیلخت

، صا لذه نتیسَگلا هیتًط

ِفذّذٌچ

ُدبفتػا .ذؿ نتیسَگلا

هیتًط

ِفذّذٌچ بث تتشه یصبػ ةَلغهبً

(NSGA-II) یىی

صا نتیسَگلا يیشتدشثسبوشپ یبّ

یلهبىت

ِفذّذٌچ

ِجخً

اشگ یه ذؿبث

ِو Deb ظػَت

ٍ

(ىاسبىوّ

2002 ) یفشؼه يیا سد .ذیدشگ ؽٍس

صا نیّبفه تتشه یصبػ

،ةَلغهبً

ِجخً

یئاشگ

ٍ يیٌچوّ

یبّشگلوػ نتیسَگلا

هیتًط

ُذؿ ُدبفتػا

ٍ

نتیسَگلا یذٌوتسذل تْخ

لح لئبؼه

ٌِیْث یصبػ

ِفذّذٌچ یه .ذؿبث

ِلبؼه

ٌِیْث یصبػ سد غلاٍ

يتفبی ةاَخ ییبّ

شث یٍس

ِػَوده هی صا

ٌِیضگ یبّ

ىبىها شیزپ ( تیبػس دَیل )ِلبؼه بث

ٌِیْث فذّ

ىدشو یبّسبیؼه

ِلبؼه .تػا ؽٍس يیا

ِخبؿشیص یا صا

ِػَوده ؽٍس نیولت یبّ

یشیگ ُسبیؼهذٌچ

2(MCDM) تػا

ِػَوده ىبیه سد ِو یدٍذحهبً

صا ةاَخ یبّ

لوتحه تسَك یه دشیگ .

تسَك

ِلئؼه یلو ی

ٌِیْث

ِفذّذٌچ یصبػ

، ث لىؿ ِ شیص :تػا

ِو سد 𝑓𝑖(𝑥) ىآ

ِػَوده لهبؿ صا یا

غثاَت ( 𝑖=1,2,…,𝑡) فذّ

𝑥 ، نیولت شیغته یذؼث𝑛

دٍذحه

ِث

ِیحبً

شیزپًبىها

،𝑆 𝑆 ٍ یبضف شیزپًبىها

ِو

ِلیػَث یٍبؼته یبّذیل

ٍ(h) یٍبؼتهشیغ (g) دٍذحه یه دَؿ .

للاذح ؽٍس صا ٌِیْث ةاَخ يتفبی تْخ ُذؿ ُدبفتػا شثواذح_

تػا . غپ صا

ِث یصبػسبدٌّ

شیدبمه

،فذّ غثاَت اذتثا

للاذح ساذمه غثاَت

ِث فذّ

ُذؿسبدٌّ

شّ

هی صا ةاَخ ةَلغهبً یبّ

ِجػبحه

ٍ غپ صا ىآ ةاَخ( ةَلغه ٌِیضگ )ییبًْ

بث ساذمه شثواذح ةبختًا

یه

.

دَؿ

تْخ ؾیاضفا

ُشْث یسٍ

یدبلتلا سد ؾخث

،یصسٍبـو ا شث تلاَلحه دشىلوػ غثاَت صا .تػا ُذؿ ُدبفتػا َئبف ذیذخ ؽٍس عبػ

ت غثب فذّ

،

شثواذح ىدَوً

دَػ لكبح صا

ِوّ

تلاَلحه یه لهبػ ٍد سد یصسٍبـو

ِو ،ذؿبث مشف یلو غثاَت فذّ

ٌِیْث یصبػ

ِث تسَك شیص ذّاَخ دَث .

سد يیا

،ِغثاس ىاٌَؼث 𝑍t غثبت

ِوفذّ

شثواذح ىدَوً

ذهآسد ؾخث یصسٍبـو تػا

، .تػا ُذؿ فیشؼت لَلحه ٌِیْث تـوشیص حغػ

،

، لَلحه ذهآسد ٍ ،

غثبت دشىلوػ لَلحه

ِغثاس(k يیث دشىلوػ

ِث ةآ قیلخت

ُداد ذؿ ،)ُ

یه تیػ ٍ مذٌگ لَلحه ٍد یاشث ِوذؿبث

ٌیهص تػا شیص لىؿ ِث ی :

دشىلوػ غثبت

ًِلابػ دبثآ فدً تؿد سد مذٌگ لَلحه ٍ

ةآ قیلخت ِث طَثشه نیولت شیغته

ِو عَوده

.تػا یٌیهصشیص ةآ ٍ یحغػ ةآ

1

(4)

ِث ِتفبی فبلتخا یحغػ ةآ لَلحه

،i ٍ

ةآ

ٌیهصشیص لَلحه ِث ِتفبی فبلتخا ی ، i

.

دشىلوػ غثبت ًِلابػ

لَلحه تیػ یٌیهص دبثآ فدً تؿد سد .

تیشض 1000 ( لَهشف سد .تػا مشگَلیو ِث يت لیذجت تْخ )3

تیدٍذحه

ِلئؼه یبّ

ٌِیْث یصبػ شیص شظًذه ساشل :تفشگ

عَوده حغػ تـوشیص

ٌِیْث تلاَلحه فلتخه

ذیبجً

صا حغػ لو

ِمغٌه یصسٍبـو شتـیث

:ذؿبث

حغػ تـوشیص

ٌِیْث شّ

لَلحه یه تؼیبث شتـیث صا للاذح حغػ

تـوشیص ىآ ذؿبث لَلحه :

ث یحغػ ةآ غثبٌه ِ

تـه غثبٌه ىاٌَػ یه ُدبفتػا نش

تیدٍذحه يیا .ذؿبث شتـیث یحغػ ةآ لو صا ذیبجً لهاَػ ِوّ فشله عَوده ِدیتً سد دَؿ

ِث

تسَك

ِغثاس شیص ىبیث یه :دَؿ

تؿادشث عَوده ٍ )تؼىه شته( یحغػ ةآ غثبٌه صا بّ

یه )تؼىهشته( دَخَه یحغػ ةآ لو .ذؿبث

شف ِث شلحٌه ِمغٌه شّ سد یٌیهصشیص ةآ غثبٌه ا د

جٌه يیا صا تؿادشث عَوده ٍ تػ تیدٍذحه يیا .ذؿبث ِمغٌه سد دَخَه غثبٌه صا شتـیث ذیبجً غ

ِث تسَك

ِغثاس شیص ىبیث یه :دَؿ

تؿادشث عَوده ةآ غثبٌه صا بّ

ٌیهصشیص ٍ )تؼىه شته( ی ةآ لو

ٌیهصشیص ی

ّ یاشث تؿادشث لثبل صسٍبـو ش

یه )تؼىهشته(

.ذؿبث

3 . ثحب و جیاتن

ِؼلبغه سد

ٍ ةآ غثبٌه ٌِیْث قیلخت یاشث شضبح ـو یَگلا يییؼت

ت

ُداد صا ، شه یسبهآ یبّ

فدً تؿد سد یػاسص تلاَلحه ِث طَث لبػ سد دبثآ

یػاسص 90 - 1389 تیػ ،َخ ،مذٌگ ِلوخ صا یػٌَته تلاَلحه ِمغٌه يیا سد .ذؿ ُدبفتػا تـو مادبث تبغبث ٍ حًشث يیٌچوّ ٍ ذٌل سذٌغچ ٍ صبیپ ،یٌیهص

یه ذًَؿ .

ِؼلبغه يیا سد

، تیػ ٍ مذٌگ یػبػا لَلحه ٍد بًْآ دشىلوػ غثاَت صا تلاَلحه تؿادشث ىاضیه دسٍآشث یاشث .تػا ُذؿ ِتفشگ شظً سد یٌیهص

.تػا ُذؿ ُدبفتػا َئبف ذیذخ ؽٍس عبػا شث

لکش 2 . عتاَت درکلوع تلاَصحه ةیس ٍ مذٌگ

یٌیهز رد ذحاٍ

یکیژَلٍرذیّ

فجً

داتآ رت ساسا طتاٍر

َئاف [ 8 .]

(5)

حغػ بث تلاَلحه یثآ صبیً للاذح ىبٌیوعا

94 یٌؼی ذؿ ِتفشگ شظً سد ذكسد دَجوو شثواذح بث ُبیگ

6 .تػٍشثٍس یذكسد ( لٍذخ سد

1 تبػلاعا )

.تػا ُذؿ ُدسٍآ تلاَلحه ِث طَثشه لٍذج

1 تاصخشه- تلاَصحه لهاک

لَلحه ًِلابػ یثآ صبیً

تؼىهشته(

سبتىّ شث ) تویل

)مشگَلیو شث ىبهَت(

دشىلوػ شثواذح )سبتىّ سد يت(

ىبٌیوعا حغػ بث یثآ صبیً

94 ذكسد

)تؼىهشته(

مذٌگ 14350

1120 9

13489

یٌیهص تیػ 18190

205 50

17098.6

فدً تؿد سد د دٍس ُذٌیاص ًِبخدٍس داذتها سد ٍ دبثآ

تػا ُذؿ مشف ِمغٌه ٍ تػد يییبپ توؼل سد یىی ِو

تػدلابث ِمغٌه سد یشگید ٍ

ساد دَخٍ ًِبخدٍس د

(لىؿ سد تبػلاعا يیا 1

) ظیحه سد لذه صا ُدبفتػا بث .تػا ُذؿ جاشختػاGIS

ُبچ ِث طَثشه تبػلاعاGIS بًْآ طبپوپ شیدبمه ٍ بّ

يیهص تحبؼه يیٌچوّ ٍ ه تسَلث ِمغٌه ٍد سد یصسٍبـو یبّ

.ذهآ تػذث اضد سد

ِمغٌه يیا ص ًِبخدٍس ، ةآ يیهبت غجٌه يیشتوْه دٍس ُذٌیا

یه یحغػ -

یه ساشل ُدبفتػا دسَه نشتـه غجٌه تسَلث ِو ذؿبث

ُبچ .دشیگ

ُذؿ شفح یٌیهصشیص ةآ غثبٌه تؿادشث تْخ ِمغٌه سد یدبیص كیوػ ِویً ٍ كیوػ یبّ

.ذًا

دٍذح 59.6

ُبچ يیا ذكسد تػدلابث سد بّ

ٍ 40.3 د يییبپ سد یمثبه ذكس .تػا ُذؿ ىبیث لهبو تبػلاعا شیص لٍذخ سد .ذًساد دَخٍ ًِبخٍس تػد

لٍذج 2 -

ِقطٌه رّ یارت سرتسد رد بآ عتاٌه ٍ يیهز تاعلاطا

ِمغٌه تـوشیص حغػ

)سبتىّ(

یٌیهصشیص ةآ غثبٌه )تؼىه شته ىَیلیه(

یحغػ ةآ غثبٌه )تؼىه شته ىَیلیه(

تػدلابث 8806

121.7

63.3 86.6 11937 تػد يییبپ

3 - 1 - ِعسَت لذه NSGA-II

يیشتوْه یدٍسٍ

یلكا یاشث

ُدبهآ یصبػ NSGA-II لذه

،

ُصاذًا تیؼوخ

ٍ نویضوبه داذؼت ذیلَت لؼً

یه صا .ذؿبث بدًآ دشىلوػ ِو NSGA-لذه

بتII دٍذح یدبیص

ِث ةبختًا يیا شیدبمه یگتؼث یاشث .دساد يییؼت نویضوبه داذؼت ذیلَت

،لؼً

ثا ( تثبث تیؼوخ ُاصاذًا هی بث اذت 2000

اشث ،) داذؼت ی

تٍبفته یبّذیلَت

ٌِیْث یصبػ تسَك تفشیزپ حیبتً. لكبح صا یاشخا نتیسَگلا

ٍ

َُحً

یئاشگوّ

غثاَت .تػا ُذؿ ِئاسا شیص لىؿ سد لهبػ ٍد شّ فذّ

لکش 3 . یٌحٌه یاّ

یَتراپ نتیرَگلا NSGA-II

ِت یازا لسً ذیلَت یاّ

فلتخه

بتً

حی شگًبیث يیا تػا

ِو یاشث يییؼت یٌحٌه یَتسبپ

،ٌِیْث داذؼت ذیلَت لؼً

شثاشث بث 2000 یفبو .تػا بث

ِخَت

ِث

ِىٌیا

ُصاذًا تیؼوخ نْه شتهاسبپ هی

صا ىآ ساذمه يییؼت یاشث ،تػا ؽٍس يیا سد ؽٍس

یدبٌْـیپ Mahfoud(1995)

ُدبفتػا ذیدشگ . ِغثاس Mahfoud :تػا شیص لىؿ ِث

سد ا يی

ِغثاس داذؼتG

،لؼً ذیلَت داذؼتc

هیپ بّ

سد یبضف

،َدتؼخ ذحγ

ىبٌیوعا یاشث یساذْگً

یاشث هیپc للاذح لؼً ذیلَتG یه ؿبث .ذ

شتهاسبپ صاr

ِغثاس شیص

ِث تػد یه :ذیآ

(6)

یاشث یػسشث یئاسبو

ِلدبؼه Mahfoud

،ٌِیْث تیؼوخ ُصاذًا يییؼت ٍ یئاشگوّ

ٍد غثبت فذّ

ؼً ذیلَت بث تثبث ل 2000 اشخا یدشگ ذ . بث مشف داذؼت

ذیلَت لؼً

شثاشث بث 2000

، هیپ شثاشث بث 100

، ذح ىبٌیوعا شثاشث 0.95 rٍ شثاشث بث 0.5

ُصاذًا ، تیؼوخ شثاشث بث 3028 اس دبٌْـیپ یه .ذّد حیبتً

لكبح صا

یاشخا نتیسَگلا بث تیؼوخ ُصاذًا ٍ تثبث لؼً ذیلَت تٍبفته یبّ

( لىؿ سد 4 ) ـً

.تػا ُذؿ ُداد ىب

لکش 4 یٌحٌه . یاّ

یَتراپ نتیرَگلا NSGA-II

ِت یازا تیعوج ُزاذًا یاّ

فلتخه

حیبتً

یاشث یاشخا نتیسَگلا بث

ُصاذًا

،شتگسضث تیؼوخ یوو

بها تػا شتْث ىبهص

یاشخا لذه یه ؾیاضفا تذـث .ذثبی

ؽٍس صا يیاشثبٌث Mahfoud

یاشث

ةبختًا

ُصاذًا تیؼوخ

ُدبفتػا .ذؿ

3 - 1 - تشکریز حطس ٍ بآ عتاٌه ضیصخت ٌِیْت ریداقه

فبی قیلخت شیدبمه

ّبه تسَلث تلاَلحه یثآ صبیً بث ِت قخـه ًِب

ذؿ .

ٌِیْث صا لكبح حیبتً

یصبػ ػ غ بث ِمغٌه شّ سد تلاَلحه تـوشیص ح

.تػا ُذؿ ُداد ىبـً شیص تسَك ِث ِفذّ ذٌچ هیتًط نتیسَگلا لذه صا ُدبفتػا لٍذج

3 -

ٌِیْت جیاتً

ٍ تشکریز حَطس یزاس ذهآرد

كعبٌه لَلحه

تـوشیص حغػ )سبتىّ( ٌِیْث ىَیلیه( سبتىّ شث ذهآسد

)سبتىّ شث ىبهَت یفشله ةآ ِث دَػ تجؼً

)تؼىهشته شث ىبهَت(

تػدلابث 4536 مذٌگ

10.43 656

تػد يییبپ 4788 مذٌگ

6.95 671

شیدبمه ندح یْث

ٌِ

غثبٌه ةآ یٌیهصشیص ٍ یحغػ

ِتفبی فبلتخا

ِث تلاَلحه :تػا شیص حشؿ ِث

لٍذج 4 - ریداقه نجح

ٌِیْت عتاٌه بآ

ِتفای صاصتخا

ِت تلاَصحه

ِمغٌه

لَلحه

ندح ةآ ٌِیْث قیلخت

ِتفبی

شْه

ىبثآسرآ

یديوْث

ذٌفػا

يیدسٍشف

تـْجیدسا

دادشخ

شیتدادشه

سَیشْؿ لابثتػد

یحغػ مذٌگ 0 39.7 3.8

0 0 84.6 810.2

511.6 532.3

0 0

0

یٌیهصشیص 0

779.4 57.5 0 0 1337.6 2382.7

3864.3 3797.5

0 0

0

-تیػ یٌیهص یحغػ 0 0 0 0 0 0 617.8

248.3 860.3

807.2 681.5

0

یٌیهصشیص 0

0 0 0 0 0 879.6

531.9 4416.4

4814.3 4285

0

(7)

يییبپتػد یحغػ مذٌگ

0 417.3 38.4

0 0 986.6 1184

865.5 737.6

0 0

0

یٌیهصشیص 0

401.8 22.9 0 0 435.6 2021.3

3543.7 3589.8

0 0

0

-تیػ یٌیهص 0 یحغػ

0 0 0 0 0 500.2

338.3 887.8

957.2 841.7

0

یٌیهصشیص 0

0 0 0 0 0 997.2

441.9 4244.7

4454.1 3960

0

ندح

ٌِیْث ةآ

ِتفبی قیلخت

ِث لاَلحه ت شث ( 𝑚3/ℎ𝑎) تؼح یه

.ذؿبث

یه ُذّبـه قَف لٍذخ سد ِو سَغًبوّ

ىبٌیوعا حغػ صا ؾیث ،دَؿ 94

ًِبخدٍس تػدلابث سد .تػا ُذؿ يیهبت تلاَلحه یثآ صبیً ،ذكسد

ُذٌیاص یٌیهصشیص ةآ یٌغ غثبٌه دَخٍ لیلذث دٍس 8701

سبتىّ

صا ؾیث(

98 )ذكسد ىاضیه يیا صا ِو .تػا ُذؿ تـو صا ؾیث

52

ٍ مذٌگ تـو ِث ذكسد

ادٍذح 47.8 تیػ تـو ِث ذكسد شتوو یٌیهصشیص ةآ غثبٌه دَخٍ ٍ ِمغٌه دبیص تؼػٍ لیلد ِث تػد يییبپ ِمغٌه سد بها .تػا ِتفبی فبلتخا یٌیهص

بٌْت ،تػدلابث ِث تجؼً

7853 صا سبتىّ

11937 مذٌگ نْػ ىاضیه يیا صا ِو تػا ُذؿ تـو ِمغٌه سبتىّ

61 نْػ ٍ ذكسد تیػ

یٌیهص 39 یه ذكسد -

ذؿبث

ُشْث نشتـه ةآ غجٌه ىاٌَؼث ِو ِمغٌه یحغػ ةآ غجٌه . یه یسادشث

لهبػ یحغػ ةآ غجٌه لو صا .تؿاد بّذهآسد لدبؼت سد ییاضػ ِث ؾمً ،ذؿ

تػدلابث 22.3 تػد يییبپ لهبػ ٍ 39.5

.ذًذًبػس فشله ِث اس تؼىهشته ىَیلیه

لکش 5 -

ٍ یحطس بآ عتاٌه ٌِیْت ریداقه

ِتفای ضیصخت یٌیهزریز

شیدبمه ندح

ٌِیْث غثبٌه ةآ

ِتفبی قیلخت

ِث تلاَلحه سد

،ُبه شّ

صبیً

قلبخبً

یثآ

ٍ دَجوو ىاضیه سبتىّ شث تؼىهشته تؼح شث

یاشث لَلحه

مذٌگ

ٍ .ذهآ تػذث شیص لىؿ ِث ِمغٌه ٍد شّ سد یٌیهص تیػ

ِتفای صاصتخا خاً زایً ٍ

ضلا ةیس لَصحه یٌیهز

یٌیهص تیػ

شْه

ىبثآسرآ

یديوْثذٌفػا

يیدسٍشف

تـْجیدسا

دادشخ

شیتدادشه

سَیشْؿ

قلبخبً صبیً

0 0 0 0 0 0 1497.4 780.2

5294.1 5640.3

4979 0

ِتفبی فبلتخا ٌِیْث ندح )تػدلابث(

0 0 0 0 0 0 1497.4 780.2

5276.7 5621.5

4966.5 0

دَجوو 0

0 0 0 0 0 0 0

17.4 18.8

12.5 0

ِتفبی فبلتخا ٌِیْث ندح يییبپ(

0 )تػد 0 0 0 0 0 1497.4 780.2

5132.5 5411.3

4801.7 0

دَجوو 0

0 0 0 0 0 0 0

161.6 229

177.3 0

ِتفای صاصتخا ضلاخاً زایً ٍ

مذٌگ لَصحه

مذٌگ

شْه

ىبثآسرآ

یديوْث

ذٌفػا

سٍشفيید

تـْجیدسا

دادشخ

شیتدادشهسَیشْؿ

(8)

ِتفبی فبلتخا ٌِیْث ندح )تػدلابث(

0 819.1 61.3

0 0 1422.2 3192.7

4375.9 4329.8

0 0 0

دَجوو 0

0 0

0 0 0 22.2

58.9 75.3

0 0 0

ِتفبی فبلتخا ٌِیْث ندح يییبپ(

0 )تػد 819.1 61.3

0 0 1422.2 3205.3

4409.2 4327.4

0 0 0

دَجوو 0

0 0

0 0 0 9.6

25.6 77.7

0 0 0

یشتوو یحغػ ةآ ،یفبو یٌیهصشیص ةآ غثبٌه يتؿاد لیلد ِث بها ،تؿاد یحغػ ةآ غثبٌه ِث یشتـیث یػشتػد تػدلابث لهبػ ِىٌیا نغشیلػ ا تفبی فبلتخ ییبپ سد یثآ غثبٌه دَجوو بت

ي تػد

،

ُذوػ ِلئؼه يیا .دَؿ ىاشجخ یحغػ ةآ غثبٌه ِث شتـیث یػشتػد بث سد یثآ تبـلبٌه دَخٍ لیلد يیشت

یه ىبفؼٌیر تیؼلَه ىذیدٌػ بث ِو تػا كعبٌه دَخَه غثبٌه صا ٍ ُذؿ لكبح یذٌوتیبضس بت دشو ٌِیْث اس ِمغٌه سد ةآ ُذٌٌو فشله لهاَػ مبوت ظیاشؿ ىاَت

.ذًشجث اس ُشْث تیبًْ

5 . هجیتن یریگ

ُذٌیاص ًِبخدٍس تػد يییبپ ٍ تػدلابث ِمغٌه ٍد سد یمیفلت تسَك ِث یٌیهصشیص ٍ یحغػ ةآ غثبٌه ٌِیْث قیلخت سَظٌه ِث كیمحت يیا سد دٍس

فدً تؿد

ُداد صا ؾٍّظپ يیا سد .ذؿ مبدًا دبثآ لبػ یسبهآ یبّ

90 - 1389 لذه .ذؿ ُدبفتػا بٌه تبػلاعا ىدسٍآ تػذث سَظٌه ِثGIS

ةآ غث

يیهص ٍ یٌیهصشیص یٌیهصشیص ٍ یحغػ ةآ غثبٌه ٍ تـوشیص حَغػ ٌِیْث شیدبمه جاشختػا تْخ ِفذّ ذٌچ هیتًط نتیسَگلا ٍ ِمغٌه ٍد سد یصسٍبـو یبّ

.ذؿ ِجػبحه سبتىّ شث ذهآسد قخبؿ ،لذه لح صا غپ .تفس سبىث لحه تؿبو یاشث یتیدٍذحه چیّ ىاٍاشف ةآ غثبٌه دَخٍ بث داد ىبـً حیبتً

ِو یتلاَ

ُشْث ؾیاضفا شث ذیوبت یاشث ،یفبو ةآ غثبٌه دَخٍ مذػ تسَك سد .دساذً دَخٍ ذًساد یشتـیث یدبلتلا ؽصسا یصسٍبـو ؾخث سد یدبلتلا یسٍ

-یه

ِهبًشث بث ىاَت ٌِیْث تـو یَگلا يییؼت ٍ ٌِیْث قیلخت تْخ ةآ غثبٌه تیشیذه ٍ یضیس

یهصشیص ةآ غثبٌه يتفشگ شظً سد بث .دشو ماذلا يییبپ سد شتوو یٌ

تػدلابث ِمغٌه ِث تجؼً مذٌگ لَلحه تـوشیص حغػ ،تػد 5.5

تیػ لَلحه ٍ ؾیاضفا % دساد یشتـیث یثآ صبیً ِو یٌیهص

26.4 .تفبی ؾّبو % بث

ظمف ِمغٌه ٍد شّ سد یتفبیسد ةآ ِث دَػ تجؼً فلاتخا ،لكبح حیبتً ِث ِخَت 14

.دَث ةآ تؼىهشته شّ یاشث ىبهَت ؿادشث ةآ عَوده

غثبٌه صا ُذؿ ت

ُذٌٌو يیهبت ظػَته سَغث ،ةآ 99

.دَث یصسٍبـو تلاَلحه قلبخبً صبیً %

7 . عجارم 1.Wada, Y. Ludovicus, P. Cheryl, M. (2010). Global depletion of groundwater resources: Hydrology and

Land Surface Studies. GEOPHYSICAL RESEARCH LETTERS, VOL. 37, L20402.

2.Berger, T. and Ringler, C.(2002). Tradeoffs, efficiency gains and technical change - Modeling water management and land use within a multiple-agent framework, Q. J. Int. Agric., vol. 41, no. 2002, pp. 119–144.

3.Rogers P. 1969. A Game Theory Approach to the Problems of International River Basins, Pages 749–760.

4.Metoglu, K. Guldmen, M. (2004). Developing stable water allocations which encourage cooperation among the countries riparian to Euphrates and Tigris. Journal of Cleaner Production 17, 1611–1619.

5.Wang, L. (2005). Cooperative Water Resources Allocation among Competing Users, Waterloo, Ontario, Canada.

6 . ؾًاد یدضی .م ، نـیشثا یچ .ا ، یـیشدت

، .م ( 1390 .) ِضَح ،یدسَه ِؼلبغه یصبث ِیشظً صا ُدبفتػا بث ةآ غثبٌه قیلخت تیشیذه سد تبـلبٌه لح

چبیسد ضیشثآ ُسبوؿ ،ةلاضبف ٍ ةآ .ِیهٍسا ِ

2 .

7 . مذمه یسبفغ .ص ،

بخیو .ا ، یحَجك

، .م ( 1391 .) لذه صا ُدبفتػا بث ِویً ُبچ ىصبخه ةآ غثبٌه ٌِیْث قیلخت یصبث ِیشظً یبّ

ةآ غثبٌه تبمیمحت ،بّ

ف ،ىاشیا 23 - 12 .

8 . یسذیح

، ف .(

1393 .)

ٌِیْث

ُشْث یصبػ ةآ غثبٌه صا یفیو ٍ یوو یمیفلت یسادشث ىبیبپ .یٌیهصشیص ٍ یحغػ

،یصسٍبـو ُذىـًاد ،ذؿسا یػبٌؿسبو ِهبً

.ىاشْت عسذه تیثشت ُبگـًاد