بیرض هلداعم هدب
هنزور ینارحب ریز نایرج میژر رد زیت هبل یضیب یبناج ی
رف یعیفر هزئاف
،
1نطو اضریلع
*
هاوخ
2
-
1هزاس شیارگ ،بآ یسدنهم دشرا یسانشراک نارهت هاگشناد ،یبآ یاه
2 - هزاس شیارگ ،بآ یسدنهم هورگ رایشناد نارهت هاگشناد ،یبآ یاه
هصلاخ
زور هزاس یبناج هن تسا یا
هراوید رد هک ی رد و یلصا لاناک یم ثادحا یبناج لاناک یادتبا
وش نهم رد .د ب بآ یسد ومعم روط ه هنزور زا ل یبناج هب
یم هدافتسا یلصا لاناک زا یریگبآ روظنم .دوش
بیرض هبساحم هدب
هنزور رد یاد ،لیطتسم ریظن فلتخم لاکشا اب یبناج یاه و هر
م عوضوم ثلث
ب قیقحت زا یرایس هدوب اه
ات یلو تسا هدب بیرض یور رب نونک هعلاطم لکش یضیب هنزور
حت رد .تسا هدشن ماجنا یا هب رضاح قیق
سررب روظنم ی
بیرض هدب ماجنا اب ،زیت هبل لکش یضیب یبناج هنزور رد 588
شیامزآ
، طم یعماج هعلا ارش رد ریز نایرج طی نا ینارحب
نییعت یارب .تسا هدش ماج
یرض ب هدب یروبع نایرج
،هنزور زا ضرف ود زا هنزور ی یلومعم گرزب و کچوک هدافتسا
سا هدش .ت هداد هعلاطم نیا رد اه
هاگشیامزآ ی ی
ود هب
هدش میسقت هعومجم و دنا
75 هداد % و یجنساو یارب اه 25
یقاب % ام یجنس تحص یارب هدن هدش هدافتسا
.دنا داهنشیپ تلاداعم بیرض نیمخت یارب ی
هدب زا رتمک ییاطخ یاراد 2
یم دصرد .دنشاب
:یدیلک تاملک بیرض ،یضیب هنزور ،یبناج هنزور
هدب زیت هبل هنزور ،
1 . همدقم
س هزا هکبش رد بآ لاقتنا یاه هکبش نینچمه بآ یاه
یم افیا ار ییازسب شقن یحطس یاهبآ یروآ عمج یاه هکبش رد .دننک
هب بآ لاقتنا یاه لیلد
افتسا دروم هباقح نیمز هد
نازیم نییعت هب زاین ،تسد نییاپ یعارز یاه هدب
یم هدش فرحنم این نآ فارحنا و بآ زا یصخشم مجح نییعت .دشاب
دنمز
هزاس یم نایرج رب مکاح تلاداعم نییعت زین و یبناج یاه هزاس زا یخرب .دشاب
زیررس زا دنترابع فارحنا یاه هچیرد ،یبناج یاه
و ییوشک یبناج یاه
هنزور ه یبناج یا [ 1 و 2 ] هنزور . یم هدافتسا تسیز طیحم و بآ ،کیلوردیه یسدنهم رد هدرتسگ روط هب یبناج یاه روط هب بآ یسدنهم رد .دنوش
هنزور زا لومعم هندب رد هک یبناج یاه
یم هیبعت لاناک ی یم هدافتسا یلصا لاناک زا یریگبآ روظنم هب ،ددرگ
و بآ یسدنهم رد نینچمه هزاس نیا .دوش
ماجنا لحم هب بآ ندرک دراو یارب بلاضاف دنیآرف
یاه کنات ریظن ،هیفصت بوسر یاه
هچضوح ،یراذگ هچضوح ،یهداوه یاه
هت یاه هچضوح و ینیشن
یم هدافتسا هیفصت دوش
[ 3 ] قیقحت نیا رد . هنزور نایم زا یروبع نایرج یکیلوردیه راتفر
یاه ش یضیب یبناج ارحب ریز نایرج میژر رد لک
ین دروم لاطم هع
تسا هتفرگ رارق و
هلداعم بیرض ی هدب بسانم هدش هئارا .تسا
تاعلاطم هقباس هئارا هب رجنم ،تسا هدش ماجنا یبناج هنزور هنیمز رد هک یتاعلاطم نیلوا دسر یم رظن هب بیرض یارب یبرجت یطباور ی
هدب نازیم و هدب یروبع
ناراکمه و یترومامار .تسا هدیدرگ یبناج هنزور زا (
1986 دنتسناوت ) هلداعم یا یارب هدب ناج هنزور زا یروبع نایرج لاناک کی رد لکش لیطتسم یب
هب یلیطتسم دنروآ تسد [
3 ].
( لیگ 1987 یلیطتسم یبناج هنزور زا یروبع نایرج ) عقاو
یلیطتسم لاناک کی رد ا .داد رارق هعلاطم دروم ار
ضرف اب ناشی
،نآ لوط ندوب هاتوک و هنزور ندوب کچوک یناکم ریغتم نایرج هلداعم
شهاک اب هدب ر و هعلاطم دروم ا یسررب
داد رارق [ 4 ].
اتپوگ ( 1989 ) هنزور هب ار اه
،یدنب هقبط نیا ساسا رب .دومن یدنب هقبط کچوک و گرزب هتسد ود ترا ربارب جنپ زا رتمک هنزور یلااب ده هک یماگنه
نآ عاف ب یم ،دشا زج ار هنزور ناوت
هنزور گرزب یاه دومن یدنب هقبط
[ 5 ] . ابباس و اهجُا یا
( 1997 روئت زا هدافتسا اب ) ی
رج ی نا غتم ی ر ناکم ی
، ر هطبا یا ار ارب ی و ییادتبا هدب بیرض هدب
روبع ی زا
ی ک راون ناملا ی بناج هنزور دادتما رد ی
طتسم یل ی ک دندومن داهنشیپ کچو [
6 ].
( ناراکمه و نیسح 2010
و 2011 هعلاطم ) یا یور رب یهاگشیامزآ بیرض هک دندیسر هجیتن نیا هب و دنداد ماجنا یعبرم و یا هریاد یبناج هنزور
هدب ر رد نینچمه .دراد یگتسب لاناک تسدلااب رد نایرج دورف ددع هب نایرج بیرض ،یعبرم یاه هنزو
هدب اب لوط تبسن هب هنزور
ضرع رتسب یلصا لاناک
یا هریاد هنزور رد و هب هنزور رطق تبسن اب ،
اناک ضرع یلصا ل .تسا هتسباو هک دندیسر هجیتن نیا هب یرامآ یاه رتماراپ یسررب زا سپ ناشیا
اب هنزور
رض ی ب هدب ب ی
،رتش دمآراک قحت قبط .دوب دهاوخ رت ی
ق اد هنزور ،اهنآ ی
هر ا ی عبرم هنزور هب تبسن ی
گدشزاب تحاسم اب لکش ی
ی
،ناسک اراد ی رض ی ب هدب
بی رتش م ی دشاب راک و دوب دهاوخ رتدمآ [
7 و 8 ].
( ناراکمه و یدمحم 1390
یعونصم یبصع هکبش زا هدافتسا اب ) بیرض نییعت یارب1
هدب یبناج هنزور
هریاد ریغتم ساسا رب یا هداد زا هدافتسا اب لدم شزومآ زا سپ اهنآ .دندومن هئارا یشور ،دعب یب یاه
( ناراکمه و نیسح یهاگشیامزآ یاه 2010
یور رب )
هنزور هریاد یبناج یاه یا
هبل یبسانم لکش هب یبصع هکبش لدم هک دندومن صخشم ،زیت هداد
یاه یم بیرقت ار یهاگشیامزآ .دنز
قیقحت قبط
،ناشیا
بیرض هدب هریاد یبناج هنزور رد هبل یا
یلصا لاناک ضرع زا یعبات زیت هنزور جات عافترا ،هنزور رطق ،
ددع و یلصا لاناک رد بآ قمع ، لاناک رد دورف
یم یلصا دشاب [ 9 ].
( ناراکمه و مدقم یعیبر 1392
بیرض هلداعم ،یهاگشیامزآ یاه هداد و یداعبا لیلحت زا هدافتسا اب ،) هدب
یروبع ج یاه هنزور زا یبنا
هریاد ،یا
طباور و دنداد رارق یسررب دروم ار یثلثم و یعبرم .دندومن هئارا ار هدب بیرض
یاه شیامزآ هک ییاجنآ زا اهنآ
ی رد لاناک ک آ یشزوم یطتسم یل ضرع اب
5 / 7 دیدپ رب رثوم لماوع زا هک یحطس ششک و سایقم رثا اریز ،دشاب یم یدربراک شزرا دقاف تسا هدش ماجنا رتم یتناس دنتسه ه
رد قحت نیا قی رظن رد
تسا هدشن هتفرگ [
1 و 2 ].
سح ی ن ( ناراکمه و 2014
ترومامار هلداعم ) ی
( ناراکمه و 1986
اه هداد اب ار ) ی
قحت زا لصاح ی
ق ( دوخ 2011 اقم ،) ی هس دندومن
دج هطبار و ی
د ی ارب ی رض ی ب هدب رادقم و هدب یلیطتسم یبناج هنزور
هب دندروآ تسد [
10 ].
لابقا هداز ( ناراکمه و 2015
یبصع هکبش زا هدافتسا اب )
بیرض دنتسناوت یعونصم هدب
هریاد و یعبرم هنزور زا یروبع نایرج پ ار یلیطتسم لاناک رد عقاو زیت هبل یا
.دنیامن ینیب شی ا
ناشی فتسا اب هداد زا هدا یاه
( ناراکمه و نیسح یهاگشیامزآ 2010
( و ) 2011 هکبش لدم شزومآ و نومزآ هب ) .دنتخادرپ یبصع یاه
ض ر ی ب هدب هب ا زا هدمآ تسد ی
ن لدم
، ددع عبات
رج دورف ی نا ر ددع ، ی زدلون رج ی نا عافترا ، ب ی دعب ب قمع ، هنزور ی
دعب رج ی نا هنزور عون و م
ی دشاب [ 11 ].
ب تسا صخشم تاعلاطم هقباس زا هک روطنامه ی
رتش قحت ی تاق ی ا رد هک ی ن مز ی هن ور رب تسا هدش ماجنا ی
بناج هنزور ی هبل تی ز م عطقم اب طتس ی ل و
اد ی هر ب هنزور و تسا هدوب ی
ض ی ات لکش هتفرگن رارق هعلاطم دروم نونک قحت رد هک تسا
ی ق .دش دهاوخ هتخادرپ نآ هب رضاح
2 . وم شور و دا اه
2-1 هجت
ی تاز امزآ ی هاگش ی
قحت رد ی ق رضاح امزآ ی ش اه ور رب ی ،یکیزیف لدم کی عقاو
د ینادابآ و یرایبآ یسدنهم هورگ کیلوردیه هاگشیامزآ رد نارهت هاگشنا
دش ماجنا ه تسا .
اب هدافتسا دروم یلصا لاناک دلاوف بوچراچ
ی هندب و ا ی سکلپ سنج زا ی
سلاگ یاراد لوط 12 رع ،رتم ض 25 / 0 را و رتم عافت 5 / 0 ا .تسا رتم ی ن اب لاناک
ش ی ب غت لباق یی ر ور رب ی اپ ی ه اه یی عافترا هب 6 / 1 رارق رتم تشاد برود طسوت و ی
ن رادرب هشقن ی ب ر ور ی ش ی ب ظنت رفص ی م یم دش ا لاناک تازاوم هب . لص
ی
،
لاناک ی سکلپ سنج زا ی
لوط هب سلاگ 8
/ 1 ضرع ،رتم 25
/ 0 عافترا و رتم 1
م رتم ی اب دش هلول طسوت هک ا
ی رطق هب 30 س تنا ی رتم لوط و 5 روظنم هب ،رتم
لخت ی ه هدب روبع ی رط زا ی ق بناج هنزور ی ش تروص هب ی
ب راد دش هداد رارق ه
دوب بناج هنزور . ی
هلصاف رد 6 رتم ی ا زا ادتب ی لصا لاناک ی رارق تشاد . یارب
مطلات لرتنک ادتبا رد
ی لصا لاناک ی زاس مارآ روظنم هب ی
رج ی نا ا ز ی ک روت ی زلف ی و ی ک سنج زا( روانش ی
لونو ی ت فتسا ) درگ هدا ی د . نینچمه د مامت ر
امزآ ی ش رج قمع ،اه ی
نا لصا لاناک تسدلااب رد ی
ن جنس قمع زا هدافتسا اب ی
پر ی ک تقد اب 1 /
±0 یم ل ی رتم هزادنا گ ی ر ی دش تسا ه . ( لکش 1 لاناک زا ییامن )
ین جنس قمع و لکش یضیب هنزور ،یبناج لاناک ،یلصا کیپر
یم ناشن ار دهد .
یارب هزادنا گ ی ر ی هدب رج ی نا زا ررس ود ی ز طتسم یل ی ثلثم و ی ت هبل ی ز هدافتسا .دش هدب لصا لاناک لک ی
ررس زا هدافتسا اب ی
ز طتسم یل ی اهتنا رد عقاو ی
و هعومجم هدب ر ی شز ی اهتنا زا ی لصا لاناک ی بناج هنزور زا روبع زا سپ ی
، ررس زا هدافتسا اب ی
ز ثلثم ی ت هبل ی ز واز اب ی ه سار 29 هزادنا هجرد گ
ی ر ی م ی دش رد .
اهن ی ت هدب روبع ی بناج هنزور زا ی
لضافت زا هدب روبع ی ررس زا ی ز طتسم یل ی ثلثم و ی م هبساحم ی دیدرگ ا . ی ن ررس ی ز اه طسوت ی ک رج ی نا طانغم جنس ی س ی اب
تقد 2 /
±0 ات 5 /
±0 دصرد هدب رثکادح
، جنساو باگم تکرش تخاس ی
هدش هلداعم و دندوب هدب نییعت یارب یشزارب
جارختسا ،اهزیررس نیا زا یروبع ی
هدیدرگ .دوب هنزور اه ی بناج ی ا رد هدافتسا دروم ی
ن قحت ی ق سکلپ سنج زا ی
تماخض اب سلاگ 6
م یل ی رتم ل شرب هاگتسد اب هک هدوب ی
رز ی قد روط هب ی ق شرب
هدش هداد دندوب نچمه . ی ن س شرب هاگتسد اب ی
س نا ،ی 2 یلیم زا رتم هبل ی هنزور اه و تخت 4 یلیم رگید رتم قد روط هب ی ق تروص هب 45 سراف هجرد ی رب هدش
دندوب ا رد . ی ن قحت ی ق 6 ب هنزور ی ض ی گرزب رطق اب لکش 30
و 40 تناس ی رتم کچوک رطق و 4
، 6 و 8 تناس ی رتم عافترا ود رد و تفرگ رارق هدافتسا دروم 5
1Artificial Neural Network (ANN)
و 10 تناس ی رتم ی درگ بصن ی د . دب ی ن ترت ی ب هنزور ه رد ا 12 سدنه فلتخم تلاح ی
، آ دروم و بصن امز
ی ش ارب هک تفرگ رارق ی
ا زا مادک ره ی
ن کرت ی ب
اه 7 هدب ارب لک ی لصا لاناک ی ارب و ی ره هدب ،لک 7 هدب بناج ی دش هتفرگ رظن رد هک
عومجم رد 588
امزآ ی ش تسا هدش ماجنا ( لکش .
2 ) اه هنزور ی
بناج ی قحت رد هدافتسا دروم ی
ق رضاح یم ناشن ار .دهد
لکش 1 - امن لکش یضیب هنزور و یبناج لاناک ،یلصا لاناک زا یی یلصا لاناک هراوید رد عقاو
لکش 2 - زا ییامن اه هنزور ی بناج ی هدافتسا دروم گرزب رطق اب هنزور :تسار تمس(
30 تناس ی رتم و
گرزب رطق اب هنزور :پچ تمس 40
تناس ی رتم )
( لودج رد 1 هدودحم ،) ی اه تیمک ی یکیلوردیه شیامزآ دروم
.تسا هدش هئارا
لودج 1 - شیامزآ یکیلوردیه تاصخشم هنماد اه
رتماراپ اه دحاو
هداد هدودحم اه
هنزور گرزب رطق یتناس (2a)
رتم 30
و 40
رطق کچوک هنزور یتناس (2b)
رتم 4
، 6 و 8
یلصا لاناک ضرع B (
) یتناس
رتم 25
یلصا لاناک رد نایرج قمع تناس
ی رتم 06
/ 27-23 / 11
Fru
74 - / 0-22 / 0
Qmain
هیناث رب رتیل 64
/ 39-84 / 13
QO
هیناث رب رتیل 42
/ 23-66 / 3
( لودج رد 1
،) Fru
؛یلصا لاناک رد دورف ددع ، Qmain
، هدب یدورو یلصا لاناک هب و
QO
، هدب بناج هنزور زا یروبع یم ی
.دشاب
2 - 2 یداعبا لیلحت
بیرض رب رثوم لماوع هدب
زور هب لکش یضیب یبناج هن یم ریز تروص
:دشاب
( 1 )
0 ( , , , , , , , , , , )
d u u
C f V y g B S P a b
یم هک هب ار اهنآ ناوت یب تروص
هب دعب تفرگ رظن رد ریز لکش :
( 2 )
0
(Fr , Re, We, , , , , u)
d u
y P a B
C f S
b b b b
،لااب طباور رد Cd
بیرض ، هدب هنزور زا یروبع نایرج
؛ Vu
نایرج تعرس ، رد
لاناک تسدلااب هنزور ؛ yu
ایرج قمع ، ن
لاناک تسدلااب رد
یلصا g ؛
؛لقث باتش ، ؛یکیمانید تجزل ،µ
؛یحطس ششک ،σ صوصخم مرج ،ρ
لایس P ؛ ؛هنزور هناتسآ عافترا ، ا لاناک ضرع ،B
؛یلص ،a مین رطق
؛هنزور گرزب ،b
مین ؛هنزور کچوک رطق S0
؛لاناک فک بیش ، Fru
ع ، اناک تسدلااب رد نایرج دورف دد ؛یلصا ل
نیر ددع ،Re و نایرج زدلو ،We
یم هنزور زا یروبع نایرج ربو ددع .دشاب
یاراد لاناک هک نیا هب هجوت اب ش
ی ب اربانب ،تسا هدوب رفص و تباث ی
ن م ی ناوت غتم زا ی ر ش ی ب دومن رظنفرص فک .
نینچمه مامت ی امزآ ی ش اه رد
م هتفشآ تلاح ی
دشاب تن رد ی هج م ی ناوت رظن فرص تجزل رثا زا ر ددع و درک
ی زدلون Re ( دان ار ) ی هد تفرگ هب و لد ی ل فاک بآ قمع دوجو ی
ور رب ی هبل
لااب یی نزور
،ه حطس ششک رثا زا ی
We ( رظن فرص ) دومن
. :تشاد میهاوخ نیاربانب
( 3 ) (Fr , , , , u)
d u
y P a B C f
b b b b
2-3 . لیلحت شور اب یم هدب شهاک اب یناکم ریغتم عون زا یبناج یاه هنزور رد نایرج دش
یلصا لاناک رد و هنزور دادتما رد نیاربانب پ
س لیفور لیکشت بآ حط .دش دهاوخ
یم بسانم بیرقت اب .دوب دهاوخ یشیازفا تروص هب نایرج تهج رد ینارحبریز نایرج رد لیفورپ نیا طس تارییغت زا ناوت
د بآ ح ور دادتما ر هنز یاه
رگید ترابع هب .درک رظنفرص یبناج ،بآ حطس نتفرگ رظن رد یقفا اب
یم ناوت هنزور تلاداعم زا ارب یلومعم یاه
ی ت نایرج لیلح و
هدب هنزور یبناج یاه
.دومن هدافتسا بیرض نییعت یارب قیقحت نیا رد
هدب دش هدافتسا گرزب و کچوک یلومعم هنزور شور زا ،لکش یضیب هنزور ا .تسا ه
ف فلاتخا رگ راش
هبل رد یلااب و نییاپ ی دشاب زیچان ،نآ یور بآ ده اب هسیاقم رد هنزور
هنزور ، هب یم فیرعت کچوک هنزور ناونع ثعاب عوضوم نیا هک دوش
ت ابیرقت عیزو
ناسکی یم هنزور مئاق یاتسار رد تعرس و راشف نییعت یارب .ددرگ
هدب هنزور زا یروبع اه
لکش یضیب ی کچوک
زا یبد هلداعم سا ریز یم هدافت .دوش
( 4 )
2 .
d g H a b
o C
Q
،قوف هطبار رد ؛هنزور حطس زکرم ات بآ حطس هلصاف ،H
و هنزور کچوک رطق مین ،b یم هنزور گرزب رطق مین ،a
رد .دشاب ( لکش 3 ) رتماراپ
اه ( هلداعم ی 4 ) .تسا هدش هداد ناشن
لکش 3 - یاه تیمک هطبار رد هدش فیرعت
هدب کچوک لکش یضیب هنزور
هب لیلحت رد زور شور
ب و تسین رظن فرص لباق ،مئاق یاتسار رد تعرس و راشف تارییغت ،گرزب یلومعم هن دب هبساحم یار
ه زا یروبع ی
هنزور هدب دیاب ،اه املا زا یروبع ی ن
ار یقفا یاه مه اب
هب لحارم .درک عمج ار ندروآ تسد
هطب هدب هنزور یارب لکش یضیب گرزب یاه ( لکش قباطم
4 هب )
ریز تروص .تسا
( 5
)0 d 2
d Q C g Hy dA Hb
( لکش رد 4 تسا هدش هتفرگ رظن رد هنزور تسدلااب یادتبا رد تاصتخم هاگتسد ) لکش قباطم نینچمه
Hb طرش ثعاب ع هب هزاس درکلم
یم هنزور تروص .دوش
لکش 4 - هطبار رد هدش فیرعت یاه تیمک ب
هد گرزب لکش یضیب هنزور
،یقفا کچوک ناملا تحاسم یز هطبار زاdA
هب ر یم تسد .دیآ
( 6 )
2
2 1 2
dA Tdy dA a y d
b y
رادقم یراذگیاج اب ( هطبار ردdA
5 زا یریگ لارگتنا و ) لصاح هطبار
، لک هدب هب هنزور زا یروبع یم هبساحم ریز تروص
.ددرگ
( 7 )
2
2 2 bb 1 2
o d
Q C g a H y y dy
b
غت اب یی ر غتم ی y=btر هلداعم هدب ب هنزور ی ض ی ز تروص هب لکش ی
ر م هتشون ی ش دو :
( 8
)3
2 2 d 2 Qo ab C g .F H*
هک
،نآ رد ( 9
11
1 2
1 ) F H* t H* t dt H*
رد هلداعم ( 9
=H/b،) H*
م ی دشاب لحت لح . یل ی اه لارگتنا هب رجنم ،قوف لارگتنا ی
پ ی چ ی هد ب ی وض ی م ی
،دوش اربانب ی ن سب ی را دوب دهاوخ بسانم
ا ناوتب رگا ی ن طسوت ار لارگتنا ی
ک ربج هداس هطبار ی
ب ی نا رقت و ی ب ا رد .دز ی ن قحت ی ق ی ک شزارب هطبار ی ارب بسانم و هداس ی
براک هنماد لک در
ساسا رب
سوگ هدش حلاصا شور رچارداوک–
ود1
هطقن یا [ 12 ] ز لکش هب ی ر پ ی داهنش .تسا هدش
( 10
1 2 3 4 ) F* H* W H*W W H*Wهک نآ رد
*)
*(H رقتF یب ی ) زا F(H*
( هلداعم رد 9 م ) ی دشاب و W1
ات W4
تباث بئارض م
ی دنشاب نحنم شزارب شور زا هدافتسا اب و ی
صخشم
م ی دنوش مک فده اب . ی
هن ب فلاتخا ندرک ی
ن داقم ی ر قد لح زا لصاح ی
ق لارگتنا گ ی ر ی ددع ی داقم و ی ر شزارب ی ( هلداعم مرف هب 10
رتهب ،) ی ن زارب عبات ش ی هب
ز تروص ی ر عت یی ن ( هطبار .دش 11
عبات زا هدافتسا اب ) لح
2رگ هب لسکا هدمآ تسد اطخ رثکادح .تسا
ی ( هلداعم زا لصاح 10
قد لح هب تبسن ) ی
ق ددع ی
( هلداعم 11 زا رتمک ،) 2 / 0
% م ی دشاب .
( 11
0 092 0 992 1 482 0 022 ) F H* . H* . . H* .اب ( هطبار زا هدافتسا 11
م ،) ی ناوت هطبار هدب هنزور شور ساسا رب ار ی
لومعم ی گرزب ز تروص هب ی
ر هب :دروآ تسد
( 12
)3
2 2 d 2 0 092 0 992 1 482 0 022 Qo ab C g . H* . . H* .
1Gauss quadrature method
2Solver Function
3 . ثحب و جیاتن
ا رد ی ن
،قیقحت هداد فداصت تروص هب اه ی
سقت هعومجم ود هب ی
م هدش و دنا زا 75 هداد % ارب اه ی نینچمه .دش هدافتسا طباور هعسوت لحت هب هجوت اب
ی ل عبا دا ی
هداد هب هجوت اب و قوف اه
ی امزآ ی هاگش ی رتماراپ و اه ی ب ی دعب رض رب رثوم ی ب ارب ،هدب ی اقم ی هس اتن ی ج زا صخاش م طخ دصرد طسوت ا
ی ( قلطم و )MAPE
( اطخ تاعبرم رذج طسوتم ش هدافتسا )RMSE
هد ره .تسا ی ک ا زا ی ن صخاش ز طباور زا اه ی
ر م تسد هب ی آ ی دن :
( 13
)
1
100 d i d i
i d i
C obs C est MAPE N
N C obs
( 14
)
21 d i d i
i
N
C obs C est RMSE
N
،قوف طباور رد هداد دادعت ،N
اه ی امزآ ی هاگش ی i؛ امزآ هرامش ، ی
bs)؛ش
d(o رض ،C ی ب هدب امزآ ی هاگش ی )هدش هدهاشم(
) و est
d( رضC ی ب
هدب مخت ی ن پ تلاداعم طسوت هدش هدز ی
داهنش ی م ی دشاب . یب یاه ریغتم زا یفلتخم یاه بیکرت ،هدب بیرض نیرتهب نیمخت روظنم هب اب ،نآ رب رثوم دعب
شور هب هجیتن نیرتهب و تفرگ رارق یسررب دروم گرزب و کچوک هنزور یاه آ تسد
( لودج رد .دم 2
دنور ،) هب یبایتسد هلداعم نیرتهب بیرض ی
هدب اب
هب طوبرم یاطخ ،لودج نیا رد .تسا هدش هئارا کچوک هنزور شور 75
% و 25
% هداد هلداعم ره یارب اه زین
.تسا هدش هئارا هدودحم
ی یدربراک 8 / 0
a/B <
6>
/ 0 ارب ی هطبار مامت .تسا هدش ظاحل اه
لودج 2 - ر بیرض هلداعم نیمخت طباو هدب
کچوک هنزور شور اب
هلداعم
هدب بیرض یارب یداهنشیپ دصرد
اه هداد MAPE RMSE هطبار 0.534
Cd %75 4/5 0/031
15 25
% 3/9 0/026
0.5 0.085 1.2
d u
C Fr %75 4/2 0/029
16 25
% 3/7 0/025
0.02
0.04 0.16
0.123 0.744
d
y
P a u
C
b B b
75
% 3/0 0/020
17 25
% 2/7 0/019
0.026 0.0538
1.38 2
d
P a
C
b B
75
% 3/4 0/022
18 25
% 3/2 0/021
0.12 0.31
0.11 0.68 0.2
d u
P a
C Fr
b B
75
% 1/8 0/012
25 19
% 1/8 0/013
0.21 0.11
0.012 0.71
d
a b
C
B B
75
% 2/8 0/019
20 25
% 2/7 0/019
0.22 0.113
0.013 0.704 0.02
d u
a b
C Fr
B B
75
% 2/7 0/019
21 25
% 2/7 0/018
لودج هب هجوت اب (
2 ) یم هدهاشم ( هطبار رد هک دوش 16
طسوتم ،دورف ددع نتفرگ رظن رد اب ) ( هطبار هب تبسن اطخ دصرد
15 نادنچ رییغت ) ی
یمن ( تلاداعم هب هجوت اب نینچمه .دنک 17
( و ) 18 یم رد ) ی یب رتماراپ هک میبا b دعب
up/ یرثاy یدایز .درادن اطخ دصرد طسوتم رب دراو اب اما
ن ددع ندوم
دورف رد ( هطبار 18 )
، هب اطخ دصرد طسوتم 8
/ 1 یم % و دسر ( هطبار 19 بیرض نیمخت یداهنشیپ هلداعم ناونع هب ) هدب
اب ،کچوک یلومعم هنزور شور اب
یم یفرعم ،صخاش قمع ناونع هب هنزور تسدلااب قمع نتفرگ رظن رد .ددرگ
( لکش رد 5 بیرض ریداقم ،) هدب
تابساحم رض ربارب رد ،ی بی
هدب ،یتادهاشم
هعومجم ود یارب 75
% و )یجنساو(
25
% انم هدودحم هک تسا هدش میسرت )یجنس تحص(
خ بس یم ناشن ار اط .دنهد
لکش 5 - بیرض ریداقم هسیاقم هدب
( هطبار زا یتابساحم 19
یهاگشیامزآ و )
یارب 75
% و )پچ تمس( اه هداد 25
% )تسار تمس( اه هداد
( لکش رد 5 ،) وطنامه یم هدهاشم هک ر ریداقم رثکا دوش
اطخ هزاب رد ی 5
±% دنراد رارق هدنهد ناشن هک هطبار ندوب بسانم ی
( ی 19 رد .تسا )
لودج ( 3 دنور ) هب یبایتسد هلداعم نیرتهب بیرض ی
هدب هنزور شور اب ش هئارا گرزب ی
.تسا هد
لودج 3 - بیرض هلداعم نیمخت طباور هدب
زب هنزور شور اب گر
هلداعم پ
هدب بیرض یارب یداهنشی دصرد
اه هداد MAPE RMSE هطبار 0.538
Cd %75 4/6 0/031
25 22
% 3/9 0/027
0.51 0.08 1.17
d u
C Fr %75 4/3 0/031
23 25
% 3/7 0/026
0.15
0.07 0.5
0.33 0.35
d
y
P a u
C
b B b
75
% 3/1 0/021
24 25
% 2/6 0/019
0.016 0.054
1.4 2
d
P a
C
b B
75
% 3/1 0/020
25 25
% 2/7 0/019
0.12 0.3
0.114 0.7 0.18
d u
P a
C Fr
b B
75
% 1/8 0/012
26 25
% 1/8 0/013
0.21 0.12
0.012 0.73
d
a b
C
B B
75
% 2/7 0/019
27 25
% 2/7 0/018
0.22 0.12
0.013 0.72 0.02
d u
a b
C Fr
B B
75
% 2/7 0/019
28 25
% 2/7 0/018
( لودج قبط 3
ش رکذ لبق تلاح رد هک یلیلاد هب هجوت اب و ) ( هطبار ،د
26 ض نیمخت یداهنشیپ هلداعم ناونع هب ) بیر
هدب یلومعم هنزور شور اب
( لکش رد .دیدرگ یفرعم ،صخاش قمع ناونع هب هنزور تسدلااب قمع نتفرگ رظن رد اب گرزب 6
بیرض ریداقم ،) هدب
تابساحم بیرض ربارب رد ،ی هدب
هعومجم ود یارب یتادهاشم 75
% و 25
% هداد دیدرگ میسرت اه ه
تسا .
0.4 0.45 0.5 0.55 0.6 0.65
0.4 0.45 0.5 0.55 0.6 0.65
یتادهاشم هدب بیرض
یتابساحم هدب بیرض +5%
-5%
0.4 0.45 0.5 0.55 0.6 0.65
0.4 0.45 0.5 0.55 0.6 0.65
یتادهاشم هدب بیرض
یتابساحم هدب بیرض +5%
-5%
لکش 6 - بیرض ریداقم هسیاقم هدب
( هطبار زا یتابساحم 26
یهاگشیامزآ و ) یارب
75
% و )پچ تمس( اه هداد 25
% ار تمس( اه هداد )تس
هک روطنامه ( لکش رد
6 ) یم هدهاشم ریداقم رثکا دوش اطخ
هزاب رد ی 5
±% اد رارق دنر هک ن هدنهد ناش بار ندوب بسانم ی هط
( ی 26 .تسا )
( طباور بیترت هب ،گرزب و کچوک هنزور شور هب لیلحت رد 19
( و ) 26 هدب نیمخت یارب بسانم طباور ناونع هب ) اهنشیپ لکش یضیب هنزور زا یروبع ی
د
اب هدش هئارا هلداعم ،تسا ربارب هلداعم ود نیا یاطخ هکنیا هب هجوت اب .تسا هدش هلداعم لکش هک کچوک هنزور ضرف
ب هد نآ یتابساحم ی ب
رایس هداس رت
هب ،تسا هلداعم نیرتهب ناونع هدب و هدب بیرض هبساحم یارب
یم داهنشیپ .ددرگ
4 . هجیتن یریگ
هدب بیرض هلداعم ،قیقحت نیا رد یب هنزور زا یروبع نایرج ی
طیارش رد ،زیت هبل لکش یض نایرج
وک ضرف اب ینارحب ریز و کچ
ه نینچم وب گرزب ند
صخاش قمع .دیدرگ یسررب هنزور هبساحم یارب
قمع ،تلاداعم نایرج
.دش هتفرگ رظن رد هنزور تسدلااب رد مادک ره یارب
اه ضرف زا ی
هنزور
گرزب هنزور و کچوک هلداعم
بختنم ی هدب بیرض یارب هب
.دشاب اطخ نیرتمک یاراد هک دش یفرعم یا هنوگ هب هجوت اب نینچمه
نیا م ود یاطخ هک هلداع
یداهنشیپ یارب هلداعم تسا ربارب گرزب هنزور ضرف و کچوک هنزور ضرف هلداعم لکش هک کچوک هنزور ضرف اب هدش هئارا ی
هدب ی آ یتابساحم ی ن
هداس هدافتسا یارب هلداعم نیرتهب ناونع هب تسا رت یاه
یپ یدربراک ش .دیدرگ داهن
5 . عجارم
1 . بر ی ع ی دخ ،.ع ،مدقم هلارون ،.س ،سانشا
ی
، ،.م ی فسو ی
، رون و .ن ی
، .ن ( 1392 ) اقم . ی هس ه درکلمع ی لورد ی ک ی هنزور اه ی اد ی هر ا ی ثلثم و ی رج رد ی نا
غتم ی ر ناکم ی بد شهاک اب ی
امه . ی ش لم ی سدنهم ی دربراک نارمع ی
اهدرواتسد و ی
ون ی
،ن وک هزاس تکرش ی
،ر جرک ،ناریا ، 30 .نمهب
2 . بر ی ع ی
،.س ،سانشادخ ،.ع ،مدقم هلارون
ی
، ،.م ی فسو ی
، رون و .ن ی
، .ن ( 1392 ) اقم . ی هس ه درکلمع ی لورد ی ک ی هنزور اه ی عبرم ی اد و ی هر ا ی رج رد ی نا
غتم ی ر ناکم ی بد شهاک اب ی
ب سنارفنک . ی
ن للملا ی رامعم ،نارمع ی
اپ هعسوت و ی رهشراد ی
، ملاسا دازآ هاگشناد ی
و ربت دحا ی
،ز ت رب ی ز ناریا ، ، 27 و 28 ربماون
2013 . 3. Ramamurthy A.S., Udoyara S.T., and Serraf S. (1986). Rectangular lateral orifices in open channel.
Journal of Environmental Engineering;135(5), 292-8.
4. Gill M.A. (1987). Flow through side slots. Journal of Environmental Engineering. 135 (5), 1047-1057.
5. Gupta, R. S. (1989). Hydrology and hydraulic systems. Prentice-Hall, Inc., Englewood Cliffs, NJ.
6. Ojha, C.S.P., and Subbaiah, D. (1997). Analysis of flow through lateral slot. Journal of Irrigation and Drainage Engineering, 123 (5), 402–405.
7. Hussain, A., Ahmad, Z., and Asawa, G. L. (2010). Discharge characteristics of sharp–crested circular side orifices in open channels. Flow Measurement and Instrumentation, 21, 418-424.
8. Hussain, A., Ahmad, Z., and Asawa, G. L. (2011). Flow through sharp-crested rectangular side orifices under free flow condition in open channels. Agricultural Water Management, 98(10), 1536-1544.
9 . دمحم ی
، زرف ،.ک ی
،ن ،هداز نسح و .ن ،نادراک ،.س ی
. ( 1390 ) سررب . ی گنوگچ ی ثات ی ر ذپ ی ر ی رض ی ب هدب خرب زا ی ماراپ رت اه ی ب ی دعب عت و یی ن
رض ی ب رج تدش یا ن بناج هنزور رد ی
بش زا هدافتسا اب ی
ه زاس ی مشش .دنمشوه ی
ن لم هرگنک ی سدنهم ی هاگشناد ،نارمع س
نانمس ،نانم ،ناریا ،
6 و 7
.تشهبیدرا 10.Hussain, A., Ahmad, Z., and Ojha, C.S.P., (2014). Analysis of flow through lateral rectangular orifices in
open channels. Flow Measurement and Instrumentation,36, 32-35.
11. Eghbalzadeh, A., Javan, M., Hayati, M., and Amini, A. (2015). Discharge prediction of circular and rectangular side orifices using artificial neural networks. KSCE Journal of Civil Engineering, 1-7.
12. Vatankhah, A. R. (2011). Approximate solutions to complete elliptic integrals for practical use in water engineering. Journal of Hydrologic Engineering, 16(11), 942-945.