Journal of Water and Sustainable Development تاحفص ،1399 ،3 هرماش ،متفه لاسرادیاپ هعسوت و بآ هیشرن 2020, Vol.7, No.3, Pages
زا نآ فذح یاه شور و لنف لینون یفرعم باسپ
4یهانپدمحا نویماه ،3یوقت تبعل ،2یدادغب دیجم ،*1یداوج ههلا
مولع هورگ ،رایشناد و تسیز طیحم یاه یگدولآ یترکد بیترت هب -3و1 ،یملاسا دازآ هاگشناد ،تسیز طیحم و یعیبط عبانم هدکشناد ،تسیز طیحم هدکشناد ،تسیز طیحم هورگ ،رایشناد -2 .نارهت تاقیقحت و مولع دحاو هاگشناد ،هیاپ مولع هدکشناد ،یمیش هورگ ،داتسا -4 .نارهت هاگشناد ،یسدنهم .زکرم نارهت دحاو ،یملاسا دازآ )E-Mail: [email protected] ،لوئسم ی هدنسیون(*
98/12/10 :تفایرد خیرات 99/04/10 :شریذپ خیرات
هدیکچ Abstract
:هلاقم عون Article Type:
Introducing Nonylphenol and Its Re- moval Methods from Wastewater
E. Javadi1*, M. Baghdadi2, L. Taghavi3, H. Ahmadpanahi4
1,3- Ph.D of Environmental Pollutions and Associate Professor, En- vironmental Science Department, Faculty of Natural Resources and Environment, Science and Research Branch, Islamic Azad Universi- ty, Tehran, Iran. 2- Associate Professor, School of Environment, Col- lege of Engineering, University of Tehran, Tehran, Iran. 4- Professor, Chemistry Department, Faculty of Basic Sciences, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
*)Corresponding Author Email: [email protected](
Received: 29-02-2020 Accepted: 30-06-2020
62 ات 47 47 to 62
از ناطسر ،یمس زیتس تسیز بیکرت کی ناونع هب لنف لینون متسیس رد للاتخا داجیا اب زیر نورد ددغ هدننک لتخم و لینون هیزجت زا هدام نیا .دراد تیمها تادوجوم ینومروه دیلوت )ینویریغ یحطس لاعف داوم( اه تلایسکوتا لنف لنف لینون ییایمیشوکیزیف تایصوصخ هب هجوتاب .دوش یم ،بلاضاف نجل رد بلغا ،دایز یزیرگ بآ و مک تیللاح ریظن و کاخ ،هناخدور تابوسر ،بلاضاف یاه هناخ هیفصت باسپ زا یکی لنف لینون هک ییاجنآ زا .دوش یم تفای یحطس یاه بآ دیلوت و هدافتسا ،تسا اه لنف لیکلآ نیرت یمس و نیرت ناوارف هدش عونمم اپورا هیداحتا وضع یاهروشک رد تابیکرت عون نیا تحت تدش هب نپاژ و اداناک دننام اهروشک زا یرایسب رد و عمجت تارثا و ندوب یمس هب هجوتاب .تسا هتفرگ رارق تراظن و نیناوق داجیا ،نایزبآ هژیو هب هدنز تادوجوم یارب یتسیز تیمها رایسب لنف لینون یریگ هزادنا و زیلانآ هارمه هب تاررقم روبجم هدنیآ نیناوق داجیا اب عیانص یخرب ،اتسار نیا رد .دراد مهارف اب ورکیم یاه هدنیلاآ زا هدافتسا شهاک ای و فذح هب اب و رت نازرا ،ترمک یرادیاپ و تیمس اب ییاه نیزگیاج ندونم یاه هناخ هیفصت تایلمع یاقترا .دش دنهاوخ بسانم ییاراک شهاک یاتسار رد هتفشریپ هیفصت یاه یروانف اب بلاضاف هنیمز نیا رد .تسا مهم درادناتسا دح رد اه هدنیلاآ عون نیا زا داوم عون نیا هیفصت یارب لااب نامدنار اب یفلتخم یاه شور ،یتسیز بذج ،تارذونان و اه بذاجونان اب بذج دننام باسپ ییاهراک هار هارمه هب ... و یرون هیزجت ،هتفشریپ نویسادیسکا تیبثت و تسوپمک دننام بلاضاف نجل زا نآ شهاک یارب .تسا هدش داهنشیپ یزاوه هیفصت ،باسپ ،ورکیم هدنیلاآ ،لنف لینون :یدیلك یاه هژاو .هتفشریپ Nonylphenol )NP( is important as a toxic xenobiotic
compound, carcinogenic and endocrine disrupter by interfering with the hormonal system of organisms. It originates from the degradation of Nonylphenol ethoxylates )nonionic surfactants(. Due to its physicochemical characteristics, such as low solubility and high hydrophobicity, nonylphenol accumulates in sewage sludge, effluents from sewage treatment, river water sediments, soil and surface water. Since NP is the most toxic and abundant alkylphenols, the use and production of such compounds have been banned in EU member countries and strictly monitored in many other countries such as Canada and Japan. Due to its toxicity and bioaccumulation effects on organism especially aquatic life, making rules and regulations along with analysis and measurement of NP are important. Consequently, there is a concern within some industries about the possibility of future regulations that may impose the removal or reduction of micro pollutants by providing alternatives with lower toxicity and stability, cost and suitable efficiency.
The significance of upgrading sewage treatment processes with advanced treatment technologies for removal of these contaminants in range of the standards is considered. In this regard, several methods with high efficiency have been proposed for treatment wastewater with NP compounds such as adsorption by Nano-adsorbents and Nano-particles, biosorption, advanced oxidation, photodegradation, etc., as well as the methods for reduction of NP from sludge such as composting and aerobic stabilization.
Keywords: Nonylphenol, Micro Pollutant, Wastewater, Advanced Treatment.
یرورم Review
حطس نیگنایم ،ساسا نیارب .تسا هدش یدنب هقبط اروش و اپورا رب مرگورکیم 0/3 زا دیابن یحطس یاه بآ رد لنف لینون هنلااس یفنم رثا هب هجوتاب .)2017 ،Watanabe و Ho( دور رتارف تریل دح نازیم ،اه یهام هژیو هب ،یزبآ تادوجوم رب لنف لینون دایز هتفرگ رظن رد تریل رب مرگورکیم 5/7 تادوجوم نیا یارب زاجم هدام نیا درادناتسا و زاجم دح نییعت یفرط زا .تسا هدش تسا لکشم رایسب ،ینومروه متسیس رب رثا تهج ناسنا یارب لینون تیفرظ تاعلاطم یخرب رد .)2008 ،ناراکمه و Soares(
رد مرگ یلیم مدص کی زا اه مادنا و اه لولس رب رثا یارب لنف هدهاشم لباقریغ یفنم رثا و )2008 ،ناراکمه و Soares( زور رب مرگ یلیم 15 ات 10 دودح رد یروراب رد تارییغت و هیلک رب دروآرب )2017 ،ناراکمه و Noorimotlagh( زور رد مرگولیک ییایسآ یاهروشک رد هژیو هب داوم نیا ،دوجو نیا اب .تسا هدش .دنوش یم هدافتسا نانچمه و دیدج یاه شور هعسوت هدش رکذ دراوم هب هجوتاب مهم رایسب هدولآ طیحم زا لنف لینون فذح یارب هفصر هب نورقم یاه تیدودحم اب لومعم یاه شور ،تسا رکذ هب مزلا .تسا نامز لیلد هب یمیدق یاه شور .دنتسه ور هبور یلام و یتایلمع هیوناث یاه هدنیلاآ دیلوت و لااب یاه هنیزه ،تایلمع ینلاوط ایازم هب هجوتاب .)2013 ،ناراکمه و Dulov( دنتسین هدننک یضار یداهنشیپ یاه شور زا نونکات ،فلتخم یاه شور بیاعم و ،)2002 ،ناراکمه و Iwasaki( بذج رب ینتبم یاهدنیارف دننام ،)2000 ،ناراکمه و Li( اشغ رب ینتبم یاهدنیارف Synder( هتفشریپ نویسادیسکا و یتسیز یروانف یاهدنیارف هدافتسا ،)2007 ،ناراکمه و Hyunook ؛2006 ،ناراکمه و و Xing ؛1998 ،ناراکمه و Paune( ینبرک یاه بذاج زا Yamada( یتسیز یاه بذاج زا هدافتسا ،)2009 ،ناراکمه Kurinobu( یسیطانغم تارذ ونان ،)2009 ،ناراکمه و ؛2003 ،ناراکمه و Barhoumi( سر )2007 ،ناراکمه و During( تابوسر و اه کاخ ،)2003 ،ناراکمه و Nagasaki یارب )2009 ،ناراکمه و Llorca-Porcel ؛2002 ،ناراکمه و .تسا هدش هدافتسا لنف لینون فذح لینون تارثا و تایصوصخ رورم ،ضراح شهوژپ زا فده رد لنف لینون تشونسر ،هطوبرم تاررقم و نیناوق ،لنف یاه شور نینچمه و نآ یریگ هزادنا و زیلانآ ،تسیز طیحم .دشاب یم نآ تظلغ لترنک و فذح اه شور و داوم تروص هب هدششرتنم تاعلاطم رب یرورم تروص هب هعلاطم نیا یملع برتعم و عماج عبانم رد رورم اب و یتنترنیا ،یا هناخباتک .تفرگ ماجنا یجراخ و یلخاد
همدقم تابیکرت دوجو رب ینبم یفلتخم تاشرازگ هتشذگ ههد ود رد باسپ ،کاخ ،بآ ،اوه رد 1زیر نورد ددغ هدننک لتخم لنف لینون نایم نیا رد .تسا هدش شرتنم ییاذغ داوم و دنتسه ینویریغ 2یحطس لاعف داوم هداوناخ زا اه تلایسکوتا یگناخ فراصم و یزرواشک ،تعنص رد هدترسگ تروص هب و ،اهریافیسلومد ،اهریافیسلوما رد )2016 ،ناراکمه و Lin(
هتیسیترکلا هدنهاک صرانع ،هدننک شخپ و هدننک سیخ صرانع ،اه هدنیوش ،)2018 ،ناراکمه و Li( اه للاح ،ماسجا رد نکاس داوم ریاس و اه نادیسکا یتنآ ،یلونف یاه نیزر ،اه یراک نغور ناونع هب لنف لینون .دنور یم راک هب )2018 ،ناراکمه و Xu(
رد اه تلایسکوتا لنف لینون یتسیز هیزجت لباق لوصحم تلاوصحم و ییاذغداوم یدنب هتسب ،اه شک تفآ ،اه هدننک کاپ و Sharma( دراد یناوارف فصرم یتشادهب و یشیارآ .)2009 ،ناراکمه هب 1940 لاس رد زتنس نیلوا زا لنف لینون دیلوت و هدافتسا دیلوت .)2016 ،ناراکمه و Zhang( تسا شیازفا لاح رد تعسر نت رازه 700 دودح رد اه تلایسکوتا لنف لینون یناهج هنایلاس ثرکا لاومعم .)2018 ،ناراکمه و Li( تسا هدش هدز نیمخت بلاضاف هیفصت زکارم دراو یدیلوت یاه تلایسکوتا لنف لینون تروص هب یزاوه یب طیاشر رد ،یتسیز هیزجت لوط رد و هدش لیدبت هاتوک هریجنز اب رت یمس تابیکرت و لنف لینون هب صقان تروص هب لنف لینون نیاربانب .)2018 ،ناراکمه و Li( دنوش یم Su( تسا هدنکارپ ایرد و کاخ ،هچایرد ،هناخدور رد عیسو دح رد لاومعم لنف لینون تظلغ هچرگا .)2017 ،ناراکمه و رب مرگورکیم 343 ات عقاوم یخرب رد اما تسا تریل رب مرگورکیم نیترشیب .)2002 ،ناراکمه و Ying( تسا هدش شرازگ زین تریل هب طوبرم و 3اراپ عون زا بلاضاف رد دوجوم لنف لینون عون .)2002 ،Lester و Langford( تسا هدننک کاپ داوم ناونع هب بلاضاف نجل رد عمجت هب لیاتم اب زیرگ بآ هدام نیا تیلاعف دلقم و زیر نورد ددغ هدننک لتخم ییایمیش هدام کی ترشیب تیمس اب )2009 ،ناراکمه و Sharma( اه نژوترسا هجوت )2018 ،نراکمه و Duan( اه تلایسکوتا لنف لینون زا اب لنف لینون .تسا هدرک بلج دوخ هب شیپ زا شیب ار مومع رد للاتخا و یزبآ تادوجوم رد یتسیز عمجت تیصاخ تنشاد تسا کانرطخ زین مک یاه تظلغ رد یتح ینومروه متسیس .)2010 ،ناراکمه و Bechi(
،اه تلایسکوتا لنف لینون و لنف لینون برخم تارثا هب هجوتاب هیلوا مادقا یارب ییایمیش داوم تسرهف هب 1998 لاس زا داوم نیا 2000 لاس زا .دندش هفاضا 4سیراپ و ولسوا نویسیمک طسوت نالمراپ تراظن تحت هیلوا کانرطخ هدام هرمز رد لنف لینون
زیر نورد ددغ هدننک لتخم ییایمیش هدام ناونع هب ،لنف لینون و یجراخ أشنم اب ،زیر نورد ددغ هدننک لتخم ییایمیش داوم رادیاپ ،6زیتس تسیز یاه سناجتمریغ هورگ زا و 5یعیبطریغ نورد ددغ متسیس هک دنتسه تسیز طیحم یاه هدنیلاآ زا و دنور زا یریگولج ای یعیبط یاه نومروه زا دیلقت اب ار زیر تادوجوم تملاس رب یفنم تارثا و هدرک لتخم اهنآ کیلوباتم یاه بآ هب داوم نیا دورو .دنراذگ یم اج هب اه تیعمج ای هدنز و یتعنص ،یگناخ یاه باسپ میقتسم هیلخت قیرط زا یحطس ،یزرواشک تلاوصحم زا یرایسب طسوت نآ بذج و یزرواشک Scognamiglio( تشاذگ دهاوخ اه ناسنا رب یروآ نایز تارثا ،نریاتسا ،A لونف سیب ،تلااتف ید .)2016 ،ناراکمه و و هتافسفوناگرا یاه شک تفآ ،هرلکوناگرا یاه شک تفآ ،نفوربوبیا ،نیساتمودنیا ،نیرپسآ دننام اهوراد ،اه شک فلع اب طبترم تلاوصحم ،کیتتنس و یعیبط یاه نژوترسا ،ییوراد و یشیارآ داوم رد هدنرادهگن داوم ،یدرف یاه تبقارم یحطس لاعف داوم ،کیلکیس یلپ کیتامورآ یاه نبرکوردیه نیمادور ،ولب نلیتم دننام اه گنر ،اه نیسکا ید ،)اه لنف لیکلآ(
،بسر ،مویمداک ،هویج ،لکین دننام نیگنس تازلف ،... و یب ددغ هدننک لتخم ییایمیش داوم زا ییاه هنونم ... و مویناروا .)2016 ،ناراکمه و Tapia-Orozco( دنتسه زیر نورد و دنتسه لنف لینون گرزب هداوناخ 7اه تلایسکوتا لنف لینون رماش هب بوخ درکلمع اب هفصر هب نورقم یحطس لاعف داوم زا ،تعنص رد یعیسو دربراک اه تلایسکوتا لنف لینون .دنور یم رد یفصرم داوم ،اه هدنیوش ،یگناخ و یراجت زکارم ،تاسسوم لیاسو ،اه شک تفآ دننام یزرواشک ییایمیش داوم ،اه ییوشکشخ ،هدننک بوطرم لماوع ،اهریافیسلوما ،گنر ،یتشادهب و یشیارآ دنراد اه للاح و اهریافیسلومد ،یکیتاتساریغ و هدننک شخپ US Environmental Protection ؛2008 ،ناراکمه و Soares(
هب اه تلایسکوتا لنف لینون هنلااس یجورخ .)2010 ،Agency هیلخت یبآ یاه طیحم هب نآ دصرد 60 و هدیسر نت رازه 500 .)2013 ،ناراکمه و Liu( دوش یم ناسنا یاه لنف لیکلآ زا و زیتس تسیز بیکرت کی 8لنف لینون دصرد 65 .)2012 ،ناراکمه و Asimakopoulos( تسا تخاس یاه یندوزفا ،اه نادیسکا یتنآ رد هدام نیا یلصا فصرم اه تلایسکوتا لنف لینون یواح یحطس لاعف داوم و ینغور دیلوت رد ترشیب لنف لینون .)2008 ،ناراکمه و Soares( تسا هدافتسا تیفسف لنف لینون -4 -3 و اه تلایسکوتا لنف لینون .)2010 ، US Environmental Protection Agency( دوش یم لونف لیکلآ و یلونف یاه نیزر دیلوت رد لنف لینون یفرط زا لاعف داوم رد هدترسگ تروص هب و دراد دربراک اه تلایسکوتا رد یتعنص یاه هدنیوش و اهریافیسلوما ،اه هدننک شخپ ،یحطس تادیلوت ،شک تفآ ،مرچ ،ذغاک ،نغور ،کیماسر ،کیتسلا عیانص
،ناراکمه و Sheikh( دوش یم هدافتسا ... و یدرف تبقارم رد 2001 لاس رد نت 154200 لنف لینون هنلااس دیلوت .)2017 لاس رد نت 16500 ،اپورا رد 2002 لاس رد نت 73500 ،اکیرمآ دشاب یم 2004 لاس رد نیچ رد نت 16000 و نپاژ رد 2001 دیلوت لاعف یاهدحاو ناریا رد .)2016 ،ناراکمه و Peng(
رد نت 9000( نت 17000 هنلااس دیلوت تیفرظ اب لنف لینون )نیوزق رد نت 4000 و ناهفصا رد نت 4000 ،یزکرم ناتسا .)1399 ،مان یب( دنتسه تیلاعف هب لوغشم لنف لینون أشنم • یلونف هقلح کی رب لمتشم زیتس تسیز بیکرت کی لنف لینون هب یلوکلوم و یا هخاش راتخاس و تسا ینبرک 9 هریجنز کی و هدروآ )2( و )1( یاه لکش رد نآ ییایمیش تایصوصخ هارمه و گنر مک درز عیام تروص هب یعیبط طیحم رد .تسا هدش یدیسا روزیلاتاک تحت لونف نویسلایکلآ زا و تسا زیرگ بآ زا شیب لماش ییاهن طولخم .دوش یم دیلوت یتعنص تروص هب لنف لینون دوجو .)2008 ،ناراکمه و Soares( تسا رموزیا 22 Omeroglu( ددرگ یمرب یناسنا یاه تیلاعف هب تعیبط رد ،تسیز طیحم رد لنف لینون یلصا عبانم .)2014 ،Sanin و یحطس باناور نینچمه و یگناخ باسپ و عیانص باسپ هیلخت سپ هدام نیا هک ییاجنآزا .)2016 ،ناراکمه و Peng( دنتسه ددرگ یم زاب تعیبط و بلاضاف یاه هناخ هیفصت هب هدافتسا زا طسوت نآ بذج ،دشاب ینم لماک تروص هب یتسیز هیزجت لباق و هدام نیا .)2014 ،Sanin و Omeroglu( دور یم لااب تادوجوم log لیلد هب( زیرگ بآ ،لاس 60 رمع همین اب رادیاپ تعیبط رد حوطس هب بآ رد مک تیللاح اب و تسا )4/48 اب ربارب لااب kow ،ناراکمه و Korsman( دبسچ یم نجل و بوسر ،کاخ یلآ لنف لینون یلصا اشنم .)2015 ،ناراکمه و Rozalska ؛2015 تسا اه تلایسکوتا لنف لینون بیرخت زا یشان تسیز طیحم رد لنف لینون یساسا شقن هب هجوتاب .)2008 ،ناراکمه و Soares(
اهایرد رد کیتسلاپ یاه هدنام یقاب دوجو ،کیتسلاپ تخاس رد هیزجت هب مواقم و رادیاپ یاه هدنیلاآ ناونع هب یبآ یاه طیحم و رب یمهم رثا نت نویلیم 6/4 ات 2/6 هنلااس مجح اب یتسیز .)2016 ،ناراکمه و Staniszewska( دراد تسیز طیحم
C15H24O :یلوکلوم لومرف لوم رب مرگ 220/34 :یلوم نزو بعکمترم یتناس رب مرگ 0/952 :یلاگچ تریل رب مرگ یلیم 4/9 :بآ رد تیللاح ثرکا رد لح لباق :یلآ یاه للاح رد تیللاح یلآ یاه للاح 10/28 :pka 4/48 :)log Kow( کیکفت بیضر 2/07 ×10-2 :دارگ یتناس هجرد 25 رد راخبراشف
لاکساپ
نآ ییایمیش تایصوصخ و لنف لینون یا هخاش راتخاس -1 لکش )2008 ،ناراکمه و Soares(
لنف لینون-4 یلوکلوم راتخاس -2 لکش )2012 ،ناراکمه و Asimakopoulos(
لنف لینون تارثا • داوم زا یعونتم هورگ زیر نورد ددغ برخم ییایمیشداوم اهر تسیز طیحم رد هک دنتسه شرب تخاس یتعنص ییایمیش و Sheikh( دنهد یم رارق ریثأت تحت ار اه ناسنا یروراب و هدننک لتخم و از ناطسر ،یمس هدام لنف لینون .)2017 ،ناراکمه هدام نیا اب ناسنا ههجاوم تروص رد هک تسا زیر نورد ددغ یاه یتحاران هارمه هب ار تسوپ و مشچ یاه شخب رد شراخ داجیا .)2014 ،Sanin و Omeroglu( دراد یپ رد یسفنت ینمیا ،لثم دیلوت رب یفنم تارثا ،تاتسورپ و ناتسپ یاه ناطسر اه ناسنا و ناگدنرپ ،اه شافخ ،اه یهام یزکرم باصعا متسیس و ،Watanabe و Ho( نادازون و نینج رب لومعمریغ تارثا و و هدیسر تابثا هب هدام نیا )2015 ،ناراکمه و Wang ؛2017 تسا نژوترساوا زا دیلقت رد لنف لینون تردق نآ یلصا لیلد تارثا اب هارمه لنف لینون .)2014 ،Sanin و Omeroglu(
اه یهام ،نارادناتسپ زیر نورد ددغ تنفر نیب زا ثعاب یمس ،ناراکمه و Hernandez-Raquet( دوش یم ناگرهم یب و زورب بجوم مک یاه تظلغ رد تابیکرت نیا یفرط زا .)2007 لااب یاه تظلغ رد و تادوجوم رد هدام سنج تایصوصخ .)2015 ،ناراکمه و Rozalska( دنوش یم ناطسر ثعاب یتسیز عمجت و تیمس • هدش ماجنا لنف لینون تیمس صوصخ رد یدایز تاعلاطم ًاریخا ،اه یهام یارب لنف لینون .)2008 ،ناراکمه و Soares( تسا US Environmental( تسا یمس رایسب یبآ ناهایگ و ناگرهم یب یتح ،دنهد یم ناشن تاعلاطم .)2010 ،Protection Agency رد للاتخا بجوم زور رد لنف لینون مرگ یلیم 0/01 تفایرد تاعلاطم یفرط زا .دش دهاوخ ندب یاه مادنا و اه لولس عاونا 19/4 ات 0/1 تظلغ اب ییاذغ داوم رد لنف لینون ،دهد یم ناشن ره یارب نآ هنازور بذج نازیم و دراد دوجو مرگولیک رب مرگورکیم لنف لینون .تسا هدش هدز نیمخت زور رد مرگورکیم 7/5 غلاب درف ،کوخ تشوگ رد مرگولیک رب مرگ یلیم 0/67 ات 0/5 نیب تظلغ اب لنف لینون هب ییاذغ داوم ندش هدولآ .دراد دوجو واگ و غرم تعنص رد هدننک ینوفعدض داوم زا هدافتسا نازیم هب یگتسب و تاجیزبس ندرکدودنا موم ،اه شک تفآ دربراک ،ییاذغ یروارف رد دوجوم داوم زا لنف لینون تابیکرت رگید و تافسف یرت دورو .)2008 ،ناراکمه و Soares( دراد ییاذغ داوم یدنب هتسب شخب مرگونان 85 ات 19 دوجو دننام هتشذگ تاقیقحت زا یخرب جیاتن
نیا اب یلغشریغ ههجاوم رد یبرچ مرگ ره رد لنف لینون 51 رد لنف لینون دوجو ،)1998 ،ناراکمه و Muller( هدام ،ناراکمه و Calafat( غلاب درف 394 راردا یاه هنونم زا دصرد هدام و رن یاه شوم یروراب رب لنف لینون برخم تارثا ،)2005 لنف لینون-4 دوجو ،)2005 ،ناراکمه و Vazquez-Duhalt(
Ademollo( تریل یلیم رب مرگونان 32 رادقم هب ناسنا ریش رد ییایناپسا نز 20 رد لنف لینون دوجو ،)2008 ،ناراکمه و Lopez-Espinosa( یلغشریغ ههجاوم رد شیامزآ دروم درف 59 ریش رد لنف لینون -4 دوجو ،)2009 ،ناراکمه و یتشوگ تادیلوت فصرم و یفصرم زپ و تخپ نغور هب هجوتاب لنف لینون -4 دوجو ،)2010 ،ناراکمه و Chen( هدش یروآرف تارثا ،)2010 ،ناراکمه و Deng( دارفا دبک یاه موزورکیم رد تفاب زا نیکوتیس یزاس دازآ رب لنف لینون مک تظلغ برخم ،ناراکمه و Bechi( یروراب تلالاتخا داجیا و ناسنا تفج اب هطبار و نادرم راردا رد لنف لینون نازیم نییعت ،)2010 ،)2012 ،ناراکمه و Choi( یروراب رب نآ برخم تارثا ،ششبآ ،دبک هب طوبرم یاه نژ راتخاس رب لنف لینون رثا یهام هاش ییایوب یاه لولس و زیفوپیه هدغ ،سوملااتوپیه تارثا ،)2012 ،McCormick و Robertson( 9کیتنلاتآ دازآ تافسف نیلاکلآ مسر شیازفا اب شوم دبک رب لنف لینون یمس یاه لولس رب لنف لینون تارثا ،)2016 ،ناراکمه و Kazemi(
،Di Lorenzo و Forte( ناسنا تاتسورپ کینژوروموت ریغ یسانش بیسآ و ینومروه لداعت رب لنف لینون تارثا ،)2016 نیا زا هدافتسا و 10رزخ یا هوهق یلاآ لزق رطخ ضرعم رد یهام ،ناراکمه و Shirdel( لنف لینون روتاکیدناویب ناونع هب یهام
11اربز یهام رن سنج یروراب رب لنف لینون یفنم تارثا ،)2016 عون کی( 12اکادم یهام تیساسح ،)2017 ،ناراکمه و Tang(
لینون ربارب رد )نپاژ روشک رد نیریش بآ یمویراوکآ یهام زمرق یاه لوبلگ دادعت و لکش رد یراجنهان داجیا اب لنف طسوت آ.نا.ید رب دراو تامدص ،)2018 ،ناراکمه و Sayed(
ضراوع ،)2017 ،ناراکمه و Noorimotlagh( لنف لینون یاه لولس یبصع یاه هخاش دشر ندرک بویعم رب لنف لینون لینون برخم تارثا ،)2018 ،ناراکمه و You( دازون یا هچخم ،)1391 ،ناراکمه و یوضترم( 13یلومعم روپک یهام رب لنف اربز یهام ،)1392 ،ناراکمه و یدیشمج( 14یناریا یهماسات
16هلابدرز كناش یهام ،)1392 ،ناراکمه و یبتکم( 15دیلچیس یفاحص هداز نیسح( 17یوکروپک و )1393 ،ناراکمه و یردان(
و ناسنا رب لنف لینون یفنم تارثا هاوگ )1396 ،ناراکمه و .تسا هدنز تادوجوم ریاس
لنف لینون یریگ هزادنا و زیلانآ • تسیز طیحم و اذغ رد لنف لینون و اه تلایسکوتا لنف لینون زیلانآ تسیز طیحم زا تظافح یاتسار رد مهم رایسب عوضوم یارب یفلتخم یاه شور .تسا ییاذغ تشادهب تنماض و جارختسا ،18دماج زاف ورکیم جارختسا دننام هنونم یزاس هدامآ دراد دوجو 20عیام زاف ورکیم جارختسا ،19یسیطانغم دماج زاف هاگتسد طسوت لنف لینون یریگ هزادنا .)2018 ،ناراکمه و Li(
21یمرج یترموترکپسا یبایدر اب هارمه یزاگ یفارگوتامورک ،یمرج یترموترکپسا یبایدر اب هارمه عیام یفارگوتامورک و دوش یم ماجنا 24شفنب ءاروام و 23سناسرولف ،22ییایمیشوترکلا شور زا نینچمه .)2012 ،ناراکمه و Asimakopoulos(
رد زین یلوکلوم یاه شور و 25لااب درکلمع اب عیام یفارگوتامورک .)2013 ،ناراکمه و Zeng( تسا هدش هدافتسا صوصخ نیا یرپساوترکلا هزینوی یمرج یترموترکپسا دننام رگید یاه شور یریگ هزادنا یارب ... و نمیا یاهرگسح ،26عیام یفارگوتامورک نیا .)2013 ،ناراکمه و Zhou( دنور یم راک هب لنف لینون یبایدر لمع مک یاه تیدودحم و لااب تیساسح اب اه شور تازیهجت دنمزاین ،رب نامز لاح نیع رد اما دنهد یم ماجنا ار .)2013 ،ناراکمه و Zeng( دنتسه صصختم ربراک و هدیچیپ شنکاو نوچمه یدیاوف اب ییایمیشوترکلا شور لاثم ناونع هب دروم رایسب عقوم هب یبایدر و لااب تیساسح ،مک هنیزه ،عیسر .)2013 ،ناراکمه و Zeng( تسا هتفرگ رارق هجوت لنف لینون هب طوبرم تاررقم و نیناوق زا یلنف لینون تابیکرت زا هدافتسا هیلع مادقا اب ییاپورا یاهروشک شهاک بجوم ،تلود و تعنص نیب همان تقفاوم داقعنا قیرط لینون نآ لابند هب .دنا هدش لنف لینون تاقتشم دیلوت و هدافتسا هدیزگرب 27هیلوا کانرطخ داوم ناونع هب نآ یاه تلایسکوتا و لنف .تسا لترنک تحت اهنآ زا هدافتسا ضراح لاح رد ،دندش فصرم یشان تارطخ تسیز طیحم زا تظافح سناژآ ضراح لاح رد هدرک هیهت بآ تیفیک یارب ییمانهار و هتفریذپ ار لنف لینون زا یاهروشک و دنه ،نیچ دننام یدایز یاهروشک لاح نیااب .تسا ریداقم رد یلنف لینون تابیکرت فصرم و دیلوت هب یبونج یاکیرمآ اهنآ فصرم هب ،فذح ای شهاک یارب یتادیهتم ذاختا نودب لااب .)2008 ،ناراکمه و Soares( دنهد یم همادا زا اه لنف لیکلآ نیرت یمس و نیرت ناوارف زا یکی لنف لینون هدحتم تلاایا یمس داوم لترنک تاررقم تسرهف رد 1996 لاس داجیا یارب لنف لینون هناتسآ تظلغ .تسا هتفرگ رارق اکیرمآ طسوت و تسا تریل رب مرگورکیم 10 یروراب رب یفنم تارثا درادناتسا ناونع هب اکیرمآ هدحتم تلاایا و ییاپورا یاهروشک .)2013 ،ناراکمه و Liu( تسا هدش هتخانش یتسیز طیحم نیریش بآ یاه هنوگ یارب بآ نمزم و داح تیفیک رایعم روش بآ یاه هنوگ یارب و تریل رب مرگورکیم 6/6 و 28 بیترت هب Environmental( تسا تریل رب مرگورکیم 1/7 و 7 بیترت هب
رد 2000 لاس زا لنف لینون .)2010 ، Protection Agency یا دومنهر نویسیمک طسوت تیولا اب کانرطخ داوم تسرهف ،ناراکمه و Asimakopoulos( تفرگ رارق 282000/60/یس -4 یارب اپورا هیداحتا رد شهاک تسایس 2003 لاس زا .)2012 مرگورکیم 2 هب بآ رد لنف لینون تظلغ و دش ارجا لنف لینون یخرب هزورما .)2016 ،ناراکمه و Peng( تسا هدیسر تریل رد یماتم هب ملع مغر یلع ییایسآ یاهروشک هلمج زا اهروشک زا همادا داوم نیا زا هدافتسا هب نانچمه ،دوجوم تلاکشم هک ییاجنآ زا .)2012 ،ناراکمه و Asimakopoulos( دنهد یم هدنیلاآ نازیم یریگ هزادنا بلاضافو بآ یاه شخب رد و ناریا رد هدید یا هناگادج درادناتسا صوصخ نیا رد ،دوش ینم لنف لینون زا تظافح سناژآ یاهدرادناتسا زا ،زاین تروص رد و هدشن .دوش یم تیعبت هدحتم تلاایا تسیز طیحم لنف لینون یاه نیزگیاج • یلااب درکلمع و ییاراک لیلد هب ،دایز یاه تیدودحم دوجو اب زا یرایسب و هدشن تفای نآ یارب یبسانم نیزگیاج ،هدام نیا ماجنا نآ زا هدافتسا شهاک ای تیعونمم یارب یمادقا اهروشک اه تلایسکوتا لنف لیکلآ .)2016 ،ناراکمه وGao ( دنا هدادن US( دنشاب اه تلایسکوتا لنف لینون نیزگیاج دنناوت یم ثرکا رد .)2010 ،Environmental Protection Agency اه تلایسکوتا لنف لینون نپاژ و ییاداناک ،ییاپورا یاهروشک نیزگیاج اه تلایسکوتا لکلا هژیو هب یحطس لاعف داوم ریاس اب طیحم رظن زا اما دنراد یترمک ییاراک داوم نیا هچ رگا .دنا هدش لصاح تابیکرت .دنتسه نمیا رت عیسر هیزجت لیلد هب یتسیز و دنراد یمک تیللاح بآ رد اه تلایسکوتا لکلا بیرخت زا Soares ( دنتسه بذج لباق بلاضاف نجل تادماج طسوت زکولگ هب ناوت یم رگید یاه نیزگیاج زا .)2008 ،ناراکمه و ،دیمآزکولگ یلپ لیکلآ دننام تاردیهوبرک تاقتشم هیاپ رب نیا زا هدافتسا .درک هراشا نیماکولگ یاهدیسکا و دیماکولگ .دراد اهنآ ییاراک و هنیزه هب یگتسب رازاب رد اه نیزگیاج US( دنراد یترمک تیمس و یرادیاپ اه نیزگیاج نیا زا یرایسب .)2010 ، Environmental Protection Agency لنف لینون تشونسر • ،یحطس بآ( فلتخم یاه طیحم رد لنف لینون تشونسر تایصوصخ طسوت هوقلاب تروص هب )اوه و کاخ ،بوسر دوش یم لترنک نآ بیرخت رب رثوم لنف لینون ییایمیشوکیزیف :)2008 ،ناراکمه و Soares(
:بلاضاف هیفصت زکارم رد لنف لینون تابیکرت تشونسر - نیزگیاج مهم عبنم ناونع هب یرهش بلاضاف هتشذگ یاه لاس رد
هدش هیفصت بلاضاف زا ددجم هدافتسا و دش یم هتخانش بآ یتشادهب تلاکشم تسیز طیحم و مدرم یارب هکنیا مغر یلع زا یشان تلاکشم و بآ عبانم دوبمک نارحب لترنک یارب ،دراد رد .)2008 ،ناراکمه و Hao( دوب یرثوم هار تیعمج شیازفا هب هتسب باسپ رد دوجوم لنف لینون نازیم فلتخم یاهروشک ،اه تلایسکوتا لنف لینون یاراد یاه هدنیوش زا هدافتسا نازیم .)2007 ،ناراکمه و Hernandez-Raquet( تسا توافتم یارب یمهم روتکاف لنف لینون تابیکرت هیفصت یگنوگچ Soares( تسا تابیکرت نیا یتسیز طیحم تشونسر ینیب شیپ اب بلاضاف یاه هناخ هیفصت هک ییاجنآ زا .)2008 ،ناراکمه و ،رفسف و نژوترین ریظن یذغم داوم و یلآ نبرک فذح فده و فذح ،صقان تروص هب ورکیم یاه هدنیلاآ ،دنا هدش یحارط ،ناراکمه و Qiang( دنبای یم هار یحطس یاه بآ هب تیاهن رد هب یدورو لنف لینون تابیکرت زا دصرد 65 ات 60 دودح .)2013 دنوش یم اهر تسیز طیحم هب تیاهن رد بلاضاف هناخ هیفصت دوش یم هیلخت نجل اب هارمه لنف لینون دصرد 90 زا شیب و لومعم تروص هب نجل هک ییاجنآ زا .)2008 ،ناراکمه و Soares(
حلاصا روظنم هب اهروشک زا یرایسب رد یزرواشک کاخ ناونع هب اب ،دوش یم فصرم نآ هب یذغم داوم ندوزفا و کاخ راتخاس تارثا هتساوخان تروص هب ورکیم یلآ یاه هدنیلاآ ندونم هفاضا ،ناراکمه و Yang( دراد لابند هب ار یبولطمان یتسیز طیحم یگدولآ ،لااب هنیزه رب هولاع نجل عفد یاه شور ثرکا .)2014 نیزگیاج یاه شور نیاربانب .دنراد لابند هب ار تسیز طیحم .تسا هدش داهنشیپ یزاوه تیبثت و ندرک تسوپمک دننام یترمک لنف لینون نازیم ،هدش یهداوه تسوپمک یاه هدوت تسوپمک هدوت زا لصاح هباریش هیفصت هب دیاب هتبلا .دنراد هیفصت رد .درک مادقا یدعب یاه یگدولآ زا یریگولج تهج یلنف لینون تابیکرت اما ،تسا دایز یژرنا فصرم هچرگا یزاوه .)2008 ،ناراکمه و Soares( دنوش یم فذح یبوخ دح ات :اه سونایقا و تابوسر ،یحطس یاه بآ رد لنف لینون تشونسر - تابوسر و اه سونایقا ،یحطس یاه ب آ رد لنف لینون یلصا عبنم ریاس و یتعنص و یرهش بلاضاف یاه هناخ هیفصت باسپ هیلخت اب طابترا باناور و بآ هیلخت دننام تخاس ناسنا یاه تیلاعف بلاضاف هناخ هیفصت باسپ رد لنف لینون نازیم .دراد گنتاگنت فارطا طیحم رد ،تریل رب مرگونان 790 طسوتم یاه تظلغ اب یاه متسیس ،تریل رب مرگ یلیم 0/1 ات 0/8 هدولآ یاه هناخدور یزرواشک یاه تیلاعف اب طابترا رد ،تریل رب مرگ 1/2 کیتپس و هلابز نفد لحم هباریش ،تریل رد مرگورکیم 0/38 ات 0/16 Soares( تسا هدوب تریل رب مرگونان 100-280 یتعنص باسپ هب هجوتاب .)2015 ،ناراکمه و Wang ؛2008 ،ناراکمه و ات 0/7 نیب هناخدور بآ رد لنف لینون تظلغ ،یلصف تارییغت ناتسبات لصف رد هک یروط هب دنک یم رییغت تریل رب مرگورکیم 15 تظلغ اه تلایسکوتا لنف لینون بیرخت نازیم شیازفا لیلد هب
،یراذگ بوسر خرن ،بآ یبد دننام لماوع ریاس .دراد یرتلااب .دنتسه رثوم هیزجت خرن و تارذ هزادنا عمجت تابوسر رد یبآ طیحم هب ندیسر زا سپ لنف لینون رد یمهم صخاش تابوسر رد دوجوم یلآ داوم هک دبای یم شهاک و فذح .)2008 ،ناراکمه و Soares( تسا نآ عمجت و نبرک عبانم ،امد تیدودحم لیلد هب یحطس بآ زا اه هدنیلاآ تشاد دنهاوخ هزاجا اه هدنیلاآ و دوش یم ماجنا هتسهآ نژیسکا ههد دنچ ات و راشتنا یگدولآ عبنم زا دعب ترمولیک نیدنچ ات لنف لینون هیفصت رد یساسا هلحرم یتسیز هیزجت .دننابم رادیاپ تظلغ ،امد نآ رب رثوم لماوع هک تسا بآ هب دورو زا سپ و طیحم یکیژولوردیه تایصوصخ ،نژیسکا نازیم ،لنف لینون .)2008 ،ناراکمه و Soares( دنشاب یم تابوسر نازیم لنف لینون نازیم ،نامروشک رد هدش ماجنا تاعلاطم ساسارب 1/47-3/48 رزخ یایرد یبرغ لحاوس یاه هناخدور بصم رد تابوسر رد ،)1397 ،ناراکمه و یلعجنگ( تریل رب مرگورکیم ،ناراکمه و ییاباب( مرگ رب مرگورکیم 0/21-2/43 نوراک دور -رهشایک( رزخ یایرد یبرغ بونج یحطس تابوسر رد ،)1393 یحایر و یکدزی یدیشر( مرگ رب مرگونان 16/41-174/48 )اراتسآ رب مرگورکیم 29 یلزنا بلاات تابوسر رد و )1392 ،یرایتخب ساسارب .تسا هدش دروآرب )1391 ،ناراکمه و یوضترم( مرگ نازیم ،)2008( ناراكمه و Soares هعلاطم رد دوجوم رامآ رد و تریل رب مرگورکیم 1/4 هناخدور بآ رد دوجوم لنف لینون هسیاقم اب .تسا هدش نایب مرگولیک رب مرگ یلیم 1 تابوسر بآ و تابوسر رد لنف لینون یهجوت لباق رادقم ،هدش دای رامآ .دراد دوجو یلزنا هقطنم هژیو هب روشک لماش یاه هناخدور :کاخ رد لنف لینون تشونسر - دننام یناسنا یاه تیلاعف هب کاخ رد لنف لینون دوجو لحم زا هباریش یاه تشن و هلابز نفد ،بلاضاف نجل دربراک تفایزاب هب طوبرم یلصا عوضوم .دراد یگتسب هلابز نفد هب یزرواشک یاه نیمز رد هدافتسا یارب بلاضاف نجل نجل نازیم .تسا کاخ تفاب حلاصا و ندرکزیخلصاح لیلد لاس رد یکرانماد نازرواشک طسوت هدافتسا دروم و یتفایزاب هعلاطم تیمها هک هدوب دیلوت لک دصرد 66 ًابیرقت 2002 لنف لینون دننام ییاه هدنیلاآ تشونسر و دوجو صوصخ رد ریخبت یفرط زا .دهد یم ناشن ار بلاضاف نجل رد هتفای عمجت و Soares( تسا مک کاخ رد نآ تیلایس و کاخ زا لنف لینون ،گنس سنج هب لنف لینون ترجاهم نازیم .)2008 ،ناراکمه رد یلآ نبرک نازیم و سکادر 29ایحا و نویسادیسکا طیاشر .)2015 ،ناراکمه و Wang( دراد یگتسب لحم :رفستما رد لنف لینون تشونسر - هب 1990 یاه لاس رخاوا رد رفستما رد لنف لینون یریگ هزادنا
شیازفا یارب ،یلآ یاه هدنیلاآ روضح لیلد هب بآ چا.یپ یوررب یوق ینویتاک یاه هورگ زا دیاب لنف لینون فذح نامدنار و Yang( تسج هرهب اهنآ یحطس راب یاقترا تهج اهزاس هتخل .)2016 ،ناراکمه قلعم تادماج لک فذح یارب داقعنا یلصا دربراک :داقعنا - 90 فذح بجوم داقعنا دنیارف .تسا باسپ زا اهدیئولک و و اهنآ یزیرگ بآ تیصاخ لیلد هب یلونف تابیکرت یدصرد تابیکرت هب داقعنا نامدنار .دوش یم 4/8 هب کیدزن logKow دراد یگتسب طلاتخا طیاشر و چا .یپ ،اه هدننکدقعنم ،باسپ .)2017 ،Watanabe و Ho(
رادقم ،هدافتسا دروم یاهاشغ شور نیا رد :سوکعم زمسا - ،نیاربانب .دنهد یم روبع ار کچوک یلآ یاه لوکلوم زا یمک .تسا هتفای هعسوت بذج دنیارف اب هارمه شور نیا زا هدافتسا لولحم تادماج یزاسادج یارب شور عون کی ،سوکعم زمسا راک هب یاهاشغ ،یلکروط هب .تسا یبآ یاه لولحم زا اه نوی و لولحم داوم و هداد روبع دوخ زا ار بآ سوکعم زمسا رد هتفر داوم روبع نازیم زا راشف شیازفا .دننک یم فذح ار اه نوی دننام .)2015 ،ناراکمه و Mohammadi( دهاک یم یلونف یاه هدنیلاآ هیفصت یارب شور نیا زا تعنص رد :ییاشغ هیفصت - هدافتسا اه گنر و یلنف تابیکرت ،نیگنس تازلف دننام یمس یا هدترسگ تروص هب ءاشغ اب هیفصت شور ،ضراح لاح رد .دوش یم مک دیلوت شور نیا یایازم .دراد دربراک یزاگ و یبآ یاهزاف رد مک یژرنا فصرم و هداس تازیهجت هب زاین ،هیوناث یاه هدنیلاآ هاتوک دننام یعناوم شور نیا زا هدافتسا ،دوجو نیا اب .تسا .)2019 ،ناراكمه و Raza( دراد ار اهاشغ دیفم رمع ندوب یارب یلصا یاه شور زا یکی ،یرون هیزجت :یرون هیزجت - کسیر اب هک تسا یحطس یاه بآ رد یلآ یاه هدنیلاآ هیزجت تروص ود هب اه هدنیلاآ یرون هیزجت .تسا هارمه یکیژولوکا ،میقتسم تلاح رد .دوش یم ماجنا میقتسمریغ و میقتسم رد و هعشا زا اه نوتوف بذج زا سپ هدنیلاآ یرون بیرخت رگید اب عیسر شنکاو رثا رب هدام لکش رییغت ،میقتسمریغ تلاح قافتا تانبرک و لیسکوردیه دننام ییاه لاکیدار ای تابیکرت ار بآ رد لنف لینون نازیم شهاک فلتخم تاعلاطم .دتفا یم یاهترماراپ هب هتسباو لنف لینون هیزجت نامز هتبلا .دهد یم ناشن تانبرک یب و کیرف نوی ،تاترین و تسا توافتم یطیحم تسیز نایاش .)2016 ،ناراکمه و Peng( دنراد رما نیا رد یمهم شقن تابیکرت ییایمیشوتف و یکیتیلاتاکوتوف ،یرون هیزجت ،تسا رکذ هعشا زا هدافتسا اب یبآ یاه لولحم رد اه تلایسکوتا لنف لینون توافتم طیاشر رد فلتخم یاه نوی و اماگ هعشا ،شفنبءاروام .)2017 ،ناراکمه و Wang( تسا دماراکان زونه یاه شور زا یکی ناونع هب شور نیا :هتفشریپ نویسادیسکا - نویسادیسکا .تسا یلآ یاه هدنیلاآ بیرخت یارب رثوم
یحاون رد لنف لینون راظتنا دح زا رتلااب ریداقم دوجو لیلد شیازفا لیلد هب )بعکمترم رب مرگونان 2/2-70( یرهش و یلحاس .)2008 ،ناراکمه و Soares( دش هتخانش PAHs و PCBs طسوت تعسر هب رفستما رد طسوتم تیرارف اب لنف لینون US( تسین رادیاپ و هدش بیرخت لیسکوردیه یاه لاکیدار لینون دوجو .)2010 ،Environmental Protection Agency رد دوجوم تایلمع دننام یناسنا یاه تیلاعف اب اوه رد لنف داجیا ،یهداوه شخب راک ساسارب بلاضاف یاه هناخ هیفصت هطبار زکارم نیا رد اوه تیفیک شهاک و اوه رد اه لسوریآ لینون دورو زا دعب .)2008 ،ناراکمه و Soares( دراد میقتسم و یبآ متسیسوکا هب ددجم فرب و ناراب قیرط زا رفستما هب لنف .)2008 ،ناراکمه و Soares( دوش یم دراو یکاخ لنف لینون شهاک و فذح یاه شور زا لصاح یمس یاه هدنیلاآ زا یکی ناونع هب لنف لینون لااب رمع همین ،یزیرگ بآ تیصاخ لیلد هب ناسنا یاه تیلاعف رد دیاب هدنز تادوجوم و تابوسر رد یتسیز عمجت تیلباق و نیا فذح یارب یفلتخم یاه شور .دوش لترنک تسیز طیحم هئارا لیذ حشر هب و هدش هعلاطم و داهنشیپ باسپ زا یلآ هدام :دوش یم رد یمهم شقن یکیژولویب یهداوه :یکیژولویب یهداوه - فذح نازیم نیترشیب .دراد دصرد 89 نازیم هب لنف لینون فذح یهداوه لاعف نجل روضح رد یهداوه روتکارویب رد لنف لینون طیاشر رد لنف لینون یتسیز لیدبت .دوش یم ماجنا هدش نوترکلا هدنریذپ ناونع هب باسپ رد تاترین دوجو هب یهداوه لنف لینون یتسیز هیزجت نآ روضح نودب هک دراد یگتسب .)2017 ،Watanabe و Ho( دریگ ینم تروص ،هیلوا هیفصت شخب رد یزاس هتخل دنیارف :یزاس هتخل - هیوناث یاه هدنیلاآ دیلوت و تایلمع هنیزه و یراذگ هیامسر دنیارف رد .دهد یم شهاک ار ییادزدنگ لمع زا لصاح فذح نامدنار شیازفا بجوم هدنیلاآ یلااب تظلغ یزاس هتخل یاه بآ رد لنف لینون تظلغ هک ییاجنآ زا ،نیاربانب .دوش یم یفیعض ییاراک شور نیا ،تسا تریل رب مرگورکیم دح رد یعیبط هدش بذج تروص ود هب بآ رد لنف لینون یاه لوکلوم .دراد یعیبط یلآ داوم اب هتفای دنویپ ای و یلآریغ قلعم تارذ یوررب داوم و یلآریغ قلعم تارذ .دنوش یم تفای لولحم رد دازآ و لینون و دنوش یم فذح بآ زا یزاس هتخل دنیارف اب یعیبط یلآ نیا ترهب بذج هک دنام یم یقاب بآ رد دازآ تروص هب طقف لنف تایصوصخ .دریذپ یم تروص یرمیلپ داوم زا هدافتسا اب داوم اهنآ یزیرگ بآ ای یتسود بآ و یحطس راب ریظن اهزاس هتخل ندش یفنم هب هجوت اب .تسا مهم رایسب لنف لینون بذج یارب
لاعف یاه لاکیدار دیلوت هیاپ رب ییایمیش یشور ،هتفشریپ زا یا هعومجم لماش شخب نیا .تسا لیسکوردیه دننام شفنبءاروام هعشا ،نوتنفوتوف ،نوتنف زا هدافتسا دننام اه شور ید اب هارمه شفنبءاروام هعشا ،2نژوردیه دیسکارپ اب هارمه ،Bhatti و Iqbal( دوش یم اماگ هعشا و نزا ،مویناتیتدیسکا نویسادیسکا رد رثوم یاه کینکت زا یکی زیلاتاکوتف .)2015 دیسکا ید دننام ییاه تسیلاتاکوتوف زا نآ رد هک تسا هتفشریپ دوش یم هدافتسا نآ درف هبصرحنم تایصوصخ لیلد هب مویناتیت .)2020 ،ناراکمه و Tang(
ناونع هب یتعنص و یزرواشک تاعیاض :یتسیز بذج - .دنتسه هدافتسا لباق سترسد رد و ناوارف ،نازرا یاه بذاج فذح هب رداق کبلج و چراق ،یترکاب دننام ییاه مسیناگراورکیم هدیدپ نیا هک دنتسه یبآ یاه لولحم زا اه هدنیلاآ یخرب ،یتسیز بذج .دوش یم هدیمان یتسیز بذج ،یکیژولویب .دوش یم لوس هراوید رد مسیلوباتم هب هتسباو یاهدنیارف لماش یداوم بوخ درکلمع و مک هنیزه لیلد هب شور نیا تیباذج اب هدنیلاآ دنویپ مسیناکم .دنتسه یتاعیاض و ناوارف هک تسا ،)ینویراب و هزادنا ،عون( هدنیلاآ ییایمیش تیهام هب ،سمویب سمویب هژیو حطس تایصوصخ ،نآ یزاس هدامآ ،سمویب عون تباقر ،ینوی تردق ،امد ،چا.یپ( یطیحم تسیز طیاشر و و یلآ یاه هدنیلاآ .ددرگ یمرب )یلآریغ و یلآ یاهدناگیل یوررب عمجت هب یدایز لیاتم مک یاه تظلغ رد یتح زیرگ بآ زا زین یلونف یاه هدنیلاآ هک دنراد نجل و یبورکیم یاه لولس .)2004 ،Gonen و Aksu( دنا هتسد نآ تیمها هب هجوتاب :تارذونان و اه بذاج ونان طسوت بذج - لیلاد هب بذج شور ،باسپ زا لنف لینون هدنیلاآ فذح ،تسیز طیحم اب یراگزاس ،عونت ،تلوهس دننام یفلتخم هیوناث یاه هدنیلاآ داجیا مدع و ندوب یداصتقا ،عیسو دربراک یواح هک ییاه باسپ هیفصت زکارم رد یا هدترسگ تروص هب دوش یم هدافتسا ،دنتسه زیر نورد ددغ هدننک لتخم داوم ییاه تیدودحم شور نیا .)2020 ،ناراکمه و Javadi(
و یراجت حطس رد اه بذاج نیا هب یسترسد لکشم نوچمه عاونا یماتم یارب بذاج کی بذج یلااب تیفرظ تنشاد مدع تایصوصخ اب فلتخم یاه بذاج زا دیاب هک دراد ار اه هدنیلاآ و Santhosh( درک هدافتسا اه هدنیلاآ عاونا یارب توافتم
هب لاعف نبرک ،اه بذاج عاونا نایم رد .)2016 ،ناراکمه یبوخ بذاج لااب هژیو عطقم حطس و لخلخت تنشاد لیلد ینبرک یاهراتخاسونان ،ریخا ههد رد .تسا هدش یفرعم تایصوصخ و ونان سایقم رد یرهاظ بوخ لکش لیلد هب و Chowdhury( ییایمیش و یکیزیف درف هب صرحنم یکیترکلا تایصوصخ هلمج زا )2014 ،Balasubramanian درکلمع ،ذفانم یلااب مجح ،لااب عطقم حطس ،اه نآ ییامد و ،لااب تیفرظ و یکیزیف ای و ییایمیش ناسآ حلاصا ،بوخ دروم باسپ هیفصت رد یلآریغ و یلآ یاه هدنیلاآ بذج تهج .)2016 ،ناراکمه و Santhosh( دشاب یم هجوت اب زیر نورد ددغ هدننک لتخم داوم فذح و شهاک لک رد زمسا ،هتفشریپ نویسادیسکا ،شفنباروام هعشا ،یهداوه ای و بذج ،یتسیز هیزجت ،داقعنا ،ییاشغ هیفصت ،سوکعم اب اه شور نیا یماتم اما .تسا ریذپ ناکما اه شور نیا بیکرت ییایمیش هدام نیدنچ نامز مه فذح دننام ییاه تیدودحم ،)2016 ،ناراکمه و Tapia-Orozco( زیر نورد ددغ هدننک لتخم ،نویسادیسکا شور رد هژیو هب یمس یبناج تلاوصحم دیلوت ،)2016 ،ناراکمه و Yang( هطوبرم تازیهجت ریمعت و یرادهگن یاه شور زا .دراد لااب یتایلمع هنیزه و لااب یراذگ هیامسر هب زاین ییایمیشوترکلا هیزجت ،ینزا نویسادیسکا هب ناوت یم رگید و Tapia-Orozco( درک هراشا یکیتیلاتاکوتف نویسادیسکا و و یبورکیم یاه شنکاو .)2014 ،ناراکمه و Xin ؛2016 ناراکمه هب ار یدایز هجوت ییلااپ تسیز رد اه چراق و اه یترکاب زا هدافتسا نیا لماک فذح هب رداق کی چیه هتبلا ،تسا هدونم فوطعم دوخ یکی ،بذج شور .)2014 ،ناراکمه و Krupinski( دنتسین هدام تسا راد لنف داوم فذح رد لااب نامدنار اب بسانم یاه شور زا ییایمیشوترکلا بذج نایم نیا رد .)2015 ،ناراکمه و Zhao(
.دشاب یم یتسیز طیحم شور ،لااب هدزاب و یژرنا هب مک زاین اب ینبرک یاه لژوریآ ،لاعف نبرک دننام لخلختم ینبرک یاه بذاج لااب تیاده ،عطقم حطس ندوب لااب لیلد هب ینبرک یاه هلولونان و ،ناراکمه و Li( دنتسه یبوخ داهنشیپ ییایمیشوترکلا یرادیاپ و یتاعلاطم یاه هنونم اب هارمه لنف لینون فذح یاه شور .)2014 .تسا هدش هئارا )1( لودج رد
لنف لینون شهاک و بذج صوصخ رد هدش ماجنا تاعلاطم هصلاخ تسرهف -1 لودج
فذح شور فذح لماع ای هدام
عبنم
یتسیز بذج Dictyosphaerium کبلج
)2019 ،ناراکمه و Cheng(
wood و وبماب بوچ لاغز یور یترکاب )2019 ،ناراکمه و Lou(
Fe2O3 هارمه هب وبماب بوچ لاغز )2019 ،ناراکمه و Dong(
بلاضاف لاعف نجل رد کینژودیسا یترکاب )2018 ،ناراکمه و Duan(
Planktothrix Agardhii 1113 ترکابونایس )2017 ،ناراکمه و Medvedeva(
Umbelopsis isabellina چراق )2016 ،ناراکمه و Janicki(
کینژلآ ترسب رد کبلج ورکیم )2016 ،Matamoros و Sole(
Metarhizium robertsii مان اب یچراق ورلا )2015 ،ناراکمه و Rozalska(
اهنآ تاقتشم و نوتکنلاپ ،صلاخ کبلج )2015 ،ناراکمه و Zhang(
Aspergillus Versicolor یا هتشر چراق )2014 ،ناراکمه و Krupinski(
ییایترکاب تاعماتجا و یکاخ یاه مرک )2014 ،ناراکمه و Yang(
archaea مسیناگراورکیم و یترکاب )a2014 ،ناراکمه و Wang(
Trametes versicolor چراق رد هدش تیبثت Laccase )2013 ،ناراکمه و Catapane(
هدش تیبثت یترکاب یاه لولس اب لوسپکورکیم )2013 ،ناراکمه و Hsu(
Scenedesmus obliquus زبس کبلج ورکیم )2013a ،ناراکمه و Zhou(
هدش تیبثت و دازآ Chlorella Vulgaris کبلج ورکیم )2011 ،ناراکمه و Gao(
هدش هلوزیا یترکاب عون تفه )2008 ،ناراکمه و Gu(
تارذ ونان هسام حطس رب نیمآودیمآ یلپ رمیردند
)2019 ،ناراکمه و Khatibikamal(
sphingomonas یترکاب ترسب رد Fe3O4 هرذونان )2018 ،ناراکمه و Bai(
مویناتیتدیسکا ید و هدش هپود نبرک )2018 ،ناراکمه و Noorimotlagh(
Fe@MgAl-LDH یسیطانغم تارذ ونان )2017 ،ناراکمه و Zhou(
نهآدیسکا تارذونان اب هدشرادراب لاعف نبرک یسیطانغم تیزوپماک )2017 ،ناراکمه و Salimi(
مویناتیتدیسکا ید ونان و قلعم تارذ )2016 ،ناراکمه و Staniszewska(
رارف ترسکاخ اب هارمه Fe3O4 یسیطانغم تارذونان )2013 ،ناراکمه و Pan(
یرون هیزجت یبآ یاه لولحم رد هس و ود نهآ اب یرون هیزجت
)2017 ،ناراکمه و Wang(
یوردیسکا لگ زا هدافتسا اب یدیشروخ و شفنباروام هعشا اب هیزجت (Ashar)2016 ،ناراکمه و
تانبرک یب و نهآ نوی ،تاترین اب هارمه یدیشروخ شفنب ءاروام هعشا )2016 ،ناراکمه و Peng(
ءاشغ PVDF/TiO2 هارمه هب یلاخوت بریف هیلا ود یاشغ
)2016 ،ناراکمه و Dzinun(
بذاجونان ناسوتیک نفارگ دیسکا لژوریآ یاه لونارگ
)2020 ،ناراکمه و Javadi(
نفارگدیسکا )2019 ،ناراکمه و You(
Bi2WO6 تسیلاتاکوترکلاوتف اب هارمه لژوریآ نبرک )2018 ،ناراکمه و Fan(
شفنباروام هعشا اب یوردیسکا-هرقن یاه هلیمونان )2016 ،ناراکمه و Bechambi(
یسیطانغم هدش ایحا نفارگدیسکا )2015 ،ناراکمه و Jin(
نآ راد میسلک هنوگ و Hydrotalcite بذاج )2015 ،ناراکمه و kostura(
لخلختم سیلیس )2015 ،ناراکمه و Zhao(
ینبرک دوترکلا اب هدش حلاصا ناسوتیک نفارگ )2013b ،ناراکمه و Zhou(
ینبرک هلول ونان رب ییایمیشوترکلا بذج )2014 ،ناراکمه و Li(
فذح شور فذح لماع ای هدام
عبنم
هتفشریپ نویسادیسکا مویناتیتدیسکا ید هلولونان یور یکیتیلاتاکوتف نویسادیسکا
)2020 ،ناراکمه و Tang(
یتیفرظ رفص سم و لکین ،نهآ تازلف و نوتنف )2017 ،ناراکمه و Elshafi(
یکیترکلاوتف نویسادیسکا )2015 ،ناراکمه و Wohlmuth da Silva(
H2O2 اب اماگ هعشا )2015 ،Bhatti و Iqbal(
Photo-Fenton و C-UV/H2O2 اب نویسادیسکا )2014 ،ناراکمه و Karci(
WO3/TiO2 هلولونان دوترکلاوتف اب بآ رد یکیتیلاتاکوترکلاوتف بیرخت )2014 ،ناراکمه و Xin(
ینزا نویسادیسکا )b2014 ،ناراکمه و Wang(
اه بذاج ریاس تیتوئژ و تیتماه
)2018 ،ناراکمه و Al-Ahmari(
CMCND یرمیلپ هدننکدقعنم )2016 ،ناراکمه و Yang(
کیمویه دیسا تابیکرت )2011 ،ناراکمه و Li(
دایز یضرع تلااصتا اب راد نیمآ یاه بذاج )2011 ،ناراکمه و Fan(
ینبرک یاه ب ذاج )2008 ،ناراکمه وPan (
نش )2007 ،Yuet و Paria(
)هلونارگ لاعف نبرک( لاعف نبرک عاونا )2005 ،ناراکمه و Choi(
و رت نمیا تلاوصحم اب ینیزگیاج ،اهنآ دیلوت شهاک ،دیدج نیناوق نورقم یاه شور اب اهدرادناتسا دح رد یتعنص یاه هدنیلاآ هیفصت .دوش یم داهنشیپ نیون و هفصر هب تشون یپ 1- Endocrine Disrupter Compounds )EDCs(
2- Surfactant 3- Para
4- OSPAR: The Convention for the Protection of the Ma- rine Environment of the North-East Atlantic )Oslo and Paris commissions(
5- Exogene 6- Xenobiotic
7- Nonylphenol Ethoxylates )NPEs(
8- Nonylphenol )NP(
9- Atlantic salmon smolt 10- Salmo trutta caspius 11- Zebrafish
12- Medaka )Oryzias latipes(
13- Cyprinus carpio 14- Acipenser persicus 15- Cichlasoma nigrofasciatum 16 Acanthopagrus latus 17- Cyprinus carpio
18- Solid-Phase Microextraction )SPME(
یدنب عمج یفنم تارثا و ییایمیش داوم عاونا دیلوت یناهج شیازفا هب هجوتاب یرایسب فذح و شهاک یارب یلصا راک هار ،تسیز طیحم رب اهنآ هیفصت ،یگناخ یاهدربراک و تعنص رد یفصرم ییایمیش داوم زا یاه هناخ هیفصت رد لنف لینون شهاک نازیم .تسا بلاضاف دصرد 94 ات 9 نیب هیفصت دنیارف و هقطنم عون هب هجوتاب بلاضاف زا تظافح سناژآ ییمانهار دوجو اب .تسا هدش هدز نیمخت هدام نیا تظلغ زاجم دح نازیم نییعت یارب اکیرمآ تسیز طیحم تحت اه ناسنا یگدنز و یزبآ تادوجوم ناکماک اما یبآ طیحم رد اب بلاضاف زا لنف لینون فذح .تسا هدام نیا یفنم تارثا ریثات نزا و شفنبءاروام هعشا زا هدافتسا ،لاعف نبرک یاهترلیف ندوزفا یفرط زا .تسا نارگ لاح نیع رد و ریذپ ناکما دوجوم تازیهجت اب زا یشان یلااب یاه هنیزه و تسیز طیحم یگدولآ داجیا لیلد هب و تسوپمک یاه هنیزگ ،بلاضاف نجل زا ددجم هدافتسا و عفد یاقترا زا لبق تروص ره رد .تسا هدش داهنشیپ یزاوه تیبثت ،هتفشریپ هیفصت یاه یروانف اب بلاضاف یاه هناخ هیفصت تایلمع نیا رد .دریگ رارق هجوت دروم بسانم نیزگیاج یاه یروانف دیاب لیلد هب بذج کینکت زا هدافتسا ،شور نیرترثوم و نیترهب صوصخ رد لااب نامدنار و تسیز طیحم اب یراگزاس ،ناسآ تایلمع ،مک هنیزه درفب صرحنم تایصوصخ اب یداوم زا هدافتسا اب راد لنف داوم فذح ناسآ زتنس تیلباق اب و تیمس نازیم نیترمک اب ییایمیش و یکیزیف داوم یریگ هزادنا نینچمه .تسا سترسد رد و ناوارف هیلوا داوم اب رودص ،تسیز طیحم رب یفنم تارثا ینیب شیپ یاتسار رد ییایمیش
19- Magnetic Solid-Phase Extraction )MSPE(
20- Liquid Phase Microextraction )LPME(
21- Mass spectrometric detection 22- Electrochemical detection )ECD(
23- Fluorescence detection )FLD(
24- Ultra-Violet )UV( detection
25- High Performance Liquid Chromatography )HPLC(
26- Liquid chromatography electrospray 27- Priority Hazardous Substances )PHS(
28- Commission Directive 2000/60/EC 29- Redox: reduction-oxidation
عبانم .م ،هداز نیسح و .ا ،روپدمحا ،.ز ،یناگساروخ یرظن ،.ع ،ییاباب هب نوراک هناخدور تابوسر یگدولآ یدنب هنهپ و هعلاطم .1393 تملاس هلجم .زیر نورد ددغ هدننک لتخم یلنف لیکلآ تابیکرت طیحم تشادهب یملع نمجنا یشهوژپ یملع همانلصف ،طیحم و .569-578 :)4( 7 ،ناریا سراپ رواشم نیسدنهم هورگ .لنف لینون دیلوت حرط .1399 .مان یب
.https://etarh.com ،نیبار ،یتاداس ینادزی و ر.م ،هداز یقداص ،.ع.م ،یسابلک ،.ش ،یدیشمج نینژولتیو یاه نژ نایب تارییغت رب لنف لینون ریثات .1392.م هلضع و ششبآ ،لاحط ،دبک یاه تفاب رد 301 ادیسولپانوز و -10 :)2(2 ،تلایش نونف و مولع یملع همانلصف .یناریا یهماسات یسررب .1396 .م ،یناطلس و .پ ،داژن یناما ،.ه ،یفاحص هداز نیسح.1 کیتاموسودانگ ،کیتاموسوتاپه یاه صخاش رب لنف لینون -4 رثا یهام رد میزوزیل تیلاعف و IgM ییماسلاپ حطس تارییغت و 11 ،یزورپ یزبآ هعسوت هیشرن .یوکروپک نیلوبولگونومیا غلابان .29-44 :)4(
تظلغ یسررب .1392 .ع ،یرایتخب یحایر و .س ،یکدزی یدیشر رد A لنف سیب و لنف لیتکا و لنف لینون-4 ینژوترسا هبش تابیکرت هلجم .)اراتسآ-رهشایک( رزخ یایرد یبرغ بونج لحاوس تابوسر .248-256 :)109( 23 ،ناردنزام یکشزپ مولع هاگشناد و .ز ،یبحاص ،.ع ،یمظاک ،.ح ،یمتسر تسدربز ،.س ،یلعجنگ لینون و A لونفسیب یگدولآ یسررب .1397 .س ،یناکدرا ناحبس .رزخ یایرد یبرغ بونج لحاوس یاه هناخدور بصم رد لونف .49-62 :)77(2 ،20 ،تسیز طیحم یژولونکت و مولع همانلصف .1391 .ع ،یرایتخب یحایر و .ع ،یراس یلیعماسا ،.ث ،یوضترم لنف سیب و لنف لینون-4 ینژوترسا هبش تابیکرت تظلغ یبایزرا تارثا یسررب و یلزنا بلاات تابوسر و یهام هلضع و دبک رد آ .نینژولتیو رکرامویب زا هدافتسا اب یلومعم روپک یهام رد اهنآ عبانم هدکشناد ،تسیز طیحم هتشر یصصخت یاترکد همان نایاپ .سردم تیبرت هاگشناد ،ییایرد مولع و یعیبط یسررب .1392 .ش ،نایئافص و .ه ،یفاحص هداز نیسح ،.ط ،یبتکم
نومروه نازیم رب تلایسكوتا لنف لینون ینومروه رگللاخا رثا ،یسانش سونایقا هلجم .دیلچیس اربز یهام رد ماسلاپ نوترسوتست .77-83 :)16( 4 بجر ،.ح ،نینرقلاوذ ،.س ،هسیدم ناقهد ،.ع ،هیهافص .م ،یردان لینون -4 كینژوترسا رثا .1393 .س ،دنوسدیعوا و .ا ،یمرطق هداز .هلابدرز كناش یهام غلابان رن سنج رد نینژولتیو زتنس رب لنف .143-154:)1(27 ،یروناج یاه شهوژپ هلجم Ademollo N., Ferrara F., Delise M. and Fabietti, F. 2008.
Nonylphenol and octylphenol in human breast milk.
Environ. Int., 34: 984–987.
Aksu Z. and Gonen F. 2004. Biosorption of phenol by immobilized activated sludge in a continuous packed bed: prediction of breakthrough curves. Process Bio- chemistry, 39: 599–613.
Al-Ahmari S.D., Watson K., Fong B.N. and Ruyonga H.A.
2018. Adsorption Kinetics of 4-n-Nonylphenol on He- matite and Goethite. Journal of Environmental Chem- ical Engineering, 6)4(: 4030–4036.
Ashar A., Iqbal M., Ijaz A., Muhammad Zubair A., Qureshi K. and Nisar J. 2016. Synthesis, characteri- zation and photocatalytic activity of ZnO flower and pseudo-sphere: Nonylphenol ethoxylate degradation under UV and solar irradiation. Journal of Alloys and Compounds, 678: 126-136.
Asimakopoulos A., Thomaidis N. and Koupparis M.
2012. Recent trends in biomonitoring of bisphenol A, 4-t-octylphenol, and 4-nonylphenol. Toxicology Let- ters, 210)2(: 141–154.
Bai N., Wang S., Sun P., Abuduaini R., Zhu X. and Zhao Y. 2018. Degradation of nonylphenol polyethoxylates by functionalized Fe3O4 nanoparticle-immobilized Sphingomonas sp. Y2. Science of The Total Environ- ment, 615)15(, 462-468.
Barhoumi M., Beurroies I., Demoyet R., Said H. and Hanna K. 2003. Coadsorption of Alkylphenols and nonionic surfactants onto Kalonite. Colloid Surf. A., 219)1-3(: 25-33.
Bechambi O., Najjar W. and Sayadi S. 2016. The nonyl- phenol degradation under UV irradiation in the pres- ence of Ag–ZnO nanorods: effect of parameters and degradation pathway. J. Taiwan Inst. Chem. Eng., 60:
496–501.
Bechi N., Ietta F., Romagnoli R., Jantra S., Cencini M. and Galassi G. 2010. Environmental levels of para-nonyl-