1
زب یهاگن تیمها
و هاگیاج کیناگرا یسرواطک
ناهج و نازیا رد
زحس تزصن
1روپ
،*
تزصن هیمس
2روپ ، تزصن روکض
3روپ
1 -
َدـًاد ىاشیا ،لیثدسا ذحاٍ یهلاػا داصآ ُبگـًاد یکؿضپ یبیفاشغخ ذؿسا یػبٌؿسبک ی
2 - ،یػبٌؿ کبخ یشتکد یَدـًاد ذحاٍ ،ىاَخ ىاشگـٍّظپ ُبگؿبث
لیثدسا ،یهلاػا داصآ ُبگـًاد ، لیثدسا
ىاشیا ،
3 - لیثدسا ىبتػشْؿ یصسٍبـک دبْخ تیشیذه ،حیٍشت ذؿسا عبٌؿسبک
[email protected]:لَئؼهذٌؼیًَ*
هصلاخ تفشـیپ یطَلٌَکت
، مَلػ یکؿضپ
ٍ قخـه ىذؿ تاشثا ءَػ یبیبقث تبجیکشت ییبیویؿ سد
تاذیلَت
یصسٍبـک
ِک ثػبث صٍشث عاًَا ىبعشػ بّ
ٍ تاشثا شضه شث
ِلؼلػ ةبلػا
ُذیدشگ شدٌه
ِث یسبیؿَّ
غهاَخ
ِث
يیا عَضَه لبجقتػاٍ
صا تاذیلَت یسبػ صا
ًَِگشّ
ُذًبویقبث داَه
ییبیویؿ
ُذؿ تػا . سد لبػ 2003
یصسٍبـک کیًبگسا
ًبجیشقت سد 100 سَـک ىبْخ اشخا ذؿ
ٍ قعبٌه تحت تیشیذه کیًبگسا ضیً
ِث سَع مٍاذه
لبحسد ؾیاضفا تػا . سد یخشث صا بّسَـک سبهآ یحیحك صا
َُحً
ٍ ىاضیه تحبؼه تحت تیشیذه صسٍبـک ی
کیًبگسا سد یوً عشتػد ذؿبث
. یػسشث بّ
ىبـً
یه ذٌّد
ِک تحبؼه یضاسا تحت تیشیذه کیًبگسا ىبْخ
لبح سد ؾیاضفا تػا .
ُسبق
ِیػًَبیقا ؾخث
یگسضث صا یضاسا تحت تیشیذه کیًبگسا اس
ِث دَخ فبلتخا
ُداد
تػا . سد سَـک به قجع تبػلاعا
ِتیوک تلاَلحه کیًبگسا
، لک حغػ تـک یتلاَلحه
ِک ىٍذث
ُدبفتػا
صا مَوػ
ٍ یبّدَک ییبیویؿ ذیلَت
ُذؿ ذًا
، دٍذح 239 ساضّ
ٍ 426 سبتکّ
ِک لهبؿ 125 ساضّ
ٍ 802
سبتکّ
تلاَلحه یغبث
ٍ 113 ساضّ
ٍ 659 سبتکّ
تلاَلحه یػاسص
تػا .
ِث سَع یلک ىاضیه حغػ تـک
تلاَلحه یػاسص
ٍ یغبث
ِک ذیلَت بًْآ ىٍذث
ُدبفتػا صا دَک
ٍ نػ مبدًا یه دشیگ
،
ِث تیتشت کی
ٍ 2 / 7
ذكسد صا لک حَغػ شیص تـک تلاَلحه یػاسص
ٍ یغبث سَـک اس لیکـت یه ذّد .
یدیلک تاملک
:
تـک کیًبگسا
، تلاَلحه یػاسص
ٍ یغبث .
همدقم یصسٍبـک کیًبگسا
سد
ِّد شیخا
ِث سَع نـچ یشیگ دسَه
ِخَت
ِتفشگساشق تػا
. سد يیا نتؼیػ
ُاس لح یجػبٌه یاشث فشعشث ىدشک
یخشث تلاکـه یًٌَک
یصسٍبـک
ِیجؼت
ُذؿ تػا . یػسشث یبّ
یولػ یًبْخ ىبـً
یه ذّد
ِک یصسٍبـک کیًبگسا
یه ذًاَت 60 - 70
ذكسد ؾیاضفا دشکلوػ
ِتؿاد ث ذؿب
ٍ يیا ؾیاضفا طَثشه
ِث یلهاَػ تػا
ِک
ُاشوّ
بث ؽشگً
کیًبگسا
ٍ شیبػ
َُیؿ یبّ
یتیشیذه تسَك
یه دشیگ . سد لبػ 2003 یصسٍبـک کیًبگسا
ًبجیشقت سد 100 سَـک ىبْخ اشخا ذؿ
ٍ قعبٌه تحت تیشیذه کیًبگسا ضیً
ِث سَع مٍاذه
لبحسد ؾیاضفا تػا . سبق
ُ
ِیػًَبیقا ؾخث
یگسضث صا یضاسا تحت تیشیذه کیًبگسا اس
ِث دَخ فبلتخا
ُداد
ِث یسَع
ِک
، تحبؼه يیا
یضاسا 10061 ساضّ
سبتکّ
لدبؼه 8 / 41 ذكسد لک یضاسا تحت تیشیذه کیًبگسا ىبْخ تػا . غپ صا
ِیػًَبیقا
، یبکیشهآ يیتلا
بث
5828 ساضّ
سبتکّ
( 2 / 24 )ذكسد
، بپٍسا بث 5560 ساضّ
سبتکّ
( 1 / 23 )ذكسد
، ساضّ بث یلبوؿ یبکیشهآ 1420
( سبتکّ
9 / 5 )ذكسد
، بث بیػآ
2
891 ( سبتکّ ساضّ
7 / 3 )ذكسد
ٍ یبّسَـک ییبقیشفآ
بث 313 سبتکّساضّ
( 3 / 1 )ذكسد یضاسا تحت تیشیذه کیًبگسا اس
ِث دَخ فبلتخا
ُداد ذًا . سد ىبهصبػ سبثساَخ یًبْخ (FAO) یصسٍبـک یتؼیص
ِث ىاٌَػ یشلٌػ شثؤه سد ذیلَت یازغ ةَلغه
، دسَه ذییأت
ِتیوک یصسٍبـک
ساشق
ِتفشگ تػا . یسبیؼث صا تلٍد یبّ
ىبْخ
ِث
ُظیٍ
بپٍسا
،
ِؼػَت یصسٍبـک یتؼیص
اس سد
ِهبًشث یبّ
یئاشخا دَخ ساشق
ُداد
ٍ سد
ُذٌیآ یا
ًِ
ىاذٌچ سٍد
، یلكا يیشت
ِلخـه سَضح سد یبّساصبث یًبْخ
ِث
ُظیٍ
یاشث تلاَلحه یغبث
،
ِضشػ تلاَلحه یسبػ
صا داَه ییبیویؿ
ذّاَخ دَث ( 5 .)
حغػ شیص تـک تلاَلحه یصسٍبـک
ىٍذث
ُدبفتػا صا دَک
ٍ مَوػ ییبیویؿ سد
سَـک 239462 سبتکّ
تػا ِک 125802
یغبثسبتکّ
ٍ 113659 سبتکّ
ىآ یػاسص تػا
ِک
ِث تیتشت 1
ٍ 2 / 7 ذكسد صا لک حَغػ تـکشیص تػا
( 1 ).
سد يیا
ِلبقه یصسٍبـک کیًبگسا
، تسٍشض ؽشگً
ِث یصسٍبـک کیطَلَکا
، یگظیٍ
یبّ
یصسٍبـک کیًبگسا
شث
ِیبپ مبظً
یبّ
یًبقّد
، طبجتسا یصسٍبـک کیًبگسا
بث لَكا تػبیػ یبّ
یله یاشث تیٌها یئازغ
، غًاَه یػبػا سد
ِؼػَت یصسٍبـک کیًبگسا
سد سَـک
،
بّصبیً
ٍ
ِیخَت یاشث تسٍشض غوخ یسٍآ تبػلاعا
، یدساَه
ِک سد
ِؼػَت یصسٍبـک کیًبگسا
ذیبث سد شظً
ِتفشگ دَؿ
، یصسٍبـک یتؼیص
ٍ
ظیحه تؼیص ىبْخ ثحث دسَه ساشق
یه دشیگ ٍ
ُاس یبّسبک یدبٌْـیپ یاشث
ذیلَت لَلحه نلبػ غوخ یذٌث یه ِئاساٍ ُذؿ دَؿ
.
یسرواطک کیناگرا
ِخبؿ یا صا یصسٍبـک ساذیبپ
ِک سد ىآ دشثسبک داَه ییبیویؿ یػٌَله
عٌَوه تػا
ٍ مبوت لحاشه ذیلَت
، یسٍآشف
ٍ یثبیساصبث تلاَلحه
يیا نتؼیػ یصسٍبـک یاساد
یبّدساذًبتػا یكبخ
یه ذؿبث
ِک ظػَت کی ؼػَه
ِ یّاَگ
ُذٌٌک
، تسبظً
یه دَؿ
ٍ لَلحه یذیلَت
یاساد تؼچشث کیًبگسا بی یتؼیص تػا . یصسٍبـک کیًبگسا
ذیکأت
ِث
ُدبفتػا صا
ُدبًْ
یبّ
ىٍسد
ِػسضه یا
ٍ یؼیجع ذًٌبوّ
دَک ضجػ
،
دَک یهاد
، یبیبقث یّبیگ
، ةٍبٌت یػاسص
، تـک طَلخه دساد
ٍ لَلحه نلبػ بث تیفیک ةَلغه
ٍ یؼیجع اس سد سبیتخا فشله ىبگذٌٌک
ساشق یه ذّد .
تروزض شزگن هب یسرواطک کیژولوکا
ُصٍشها دشکیٍس یًبْخ
ِث توػ یصسٍبـک کیًبگسا
تػا . سد يیا نتؼیػ صا یصسٍبـک
ِک ذیبؿ
ِتفشگشث صا یصسٍبـک یتٌػ
ذؿبث یؼػ
یه دَؿ بت صا
ُدبًْ
ییبّ
ِک أـٌه ییبیویؿ ذًساد
ُدبفتػا دَـً
( 3 .) شیثأت ةَلغهبً
ٍ تاشثا
ُذًبویقبث فشله
عاًَا یبّدَک ییبیویؿ
،
مَوػ
، ىَهسَّ
بّ
ٍ ...
سد تاذیلَت ییازغ سد یبّسَـک یتؼٌك
ِتفشـیپ تخَه
ُذؿ تػا یصسٍبـک سد
یتْخ
ًلاهبک دبضته بث ؽٍس
ىسذه لَحت ذثبی
ٍ ىآ یشیگَلخ صا
فشله
ًَِگشّ
داَه ییبیویؿ بی
ُدبًْ
عٌَله ىبؼًا سد تاذیلَت تلاَلحه یػاسص
، یغبث
ٍ یهاد
تػا . يیا یصسٍبـک
ِث یصسٍبـک کیًبگسا
مَػَه تػا
ٍ سد یبّسَـک فلتخه
ِث مبً
یبّ
ىَگبًَگ ىَچ یصسٍبـک یکیطَلَیث
، یصسٍبـک
ساذیبپ
ٍ یصسٍبـک بث
فشله نک ییبیویؿداَه
ُذیهبً
یه دَؿ بها یصسٍبـک کیًبگسا
تـگصبث
ِث نتؼیػ لبػذك
ِتؿزگ تؼیً
،
ِکاشچ بث
ُدبفتػا صا یطَلٌَکت
ٍ مَلػ فلتخه یه ىاَت يیشتلابث ىاضیه
ٍ تػبٌه يیشت ؽٍس ذیلَت اس سد یصسٍبـک دَخَث
دسٍآ . تسذق ذیلَت
یصسٍبـک کیًبگسا
ٍ ةاَخ ییَگ صبیً
ییازغ تیؼوخ بیًد بث
ُدبفتػا صا ؽٍس یبّ
ذیذخ یطَلٌَکتَیث ىبکها
شیزپ تػا ( 4 .)
تلػ ذؿس غیشػ نتؼیػ یصسٍبـک کیًبگسا
اس یه ىاَت صبیً
ِؼهبخ
، یدبلتقا ىدَث
ٍ تیوّا یکیطَلَکا ىآ
تؼًاد . تفشـیپ
یطَلٌَکت
، مَلػ یکؿضپ
ٍ قخـه ىذؿ تاشثا ءَػ
ٍ سبدٌّبً
یبیبقث داَه ییبیویؿ
ِک ثػبث صٍشث عاًَا ىبعشػ بّ
ٍ تاشثا شضه
، شث یٍس
ِلؼلػ ةبلػا سد ىبؼًا
ٍ ىاَیح
ُذیدشگ شدٌه
ِث یسبیؿَّ
غهاَخ
ِث يیا عَضَه
ٍ لبجقتػا صا تاذیلَت یسبػ صا
ًَِگشّ
ُذًبویقبث
ییبیویؿ
ِتـگ تػا .
ِچشگا سد شتـیث يیا غهاَخ
ِث تلػ تسذق
ٍ رَفً
یػبیػ تکشؿ یبّ
ذیلَت
ُذٌٌک داَه ییبیویؿ
ٍ تبغیلجت ءَػ
یٌجه شث ؾّبک لَلحه سد شثا مذػ فشله داَه ییبیویؿ
ٍ یفً
تاشثا سبدٌّبً
يیا بّدَک تخَه شیخأت سد
ِؼػَت غیشػ يیا نتؼیػ
ُذؿ تػا
، يکیل یشیگیپ مدشه
ٍ غهاَخ یولػ شدٌه
ِث شییغت ؽٍس سد تػبیػ تلٍد بّ
، لشتٌک
ٍ فزح فشله یضؼث صا داَه ییبیویؿ
ذؿ .
3
صا شظً
یدبلتقا یاشث
ىبػساص مذػ فشله داَه ییبیویؿ ىٍشقه
ِث
ِفشك
ُدَث
ٍ ىاصسٍبـک
ِث یبخ
ُدبفتػا صا یبّدَک ییبیویؿ
ٍ مَوػ
،
ِث غثبٌه کیطَلَیث
ٍ یبّذته ىاصسا یٍس یه ذًسٍآ .
ُدبفتػا صا تاشـح ذیفه شیظً
کصٍذـفک
ٍ دَک ضجػ صا
ُداًَبخ صٌَیهَگل
لبثه ییبّ
صا تـک کیًبگسا ذٌتؼّ
. سد لبػ یبّ
تؼخً
یصسٍبـک کیًبگسا
، بث دبدیا لدبؼت ىبیه یاضخا یکیطَلَیث
، یضیخلكبح کبخ
لابث ثػبث ٍ ِتفس یشیگَلخ
صا ؾیبػشف کبخ
ُذؿ
ٍ سد لبػ یبّ
یذؼث
، ذیلَت ىبّبیگ یػاسص تؼفٌهشپ صبغآ
یه ددشگ . سد يیٌچ
یوتؼیػ
، شظً
ِث ظیاشؿ یکیطَلَیث
ٍ تسذق یضیخلكبح
ٍ یذیلَت تػبٌه کبخ
ٍ
ُبیگ
، صٍشث ماشها
ٍ تبفآ
ِث لقاذح
ُذیػس
ٍ یصبیً
ِث
ُدبفتػا صا مَوػ بی یبّدَک ییبیویؿ
ُدَجً
ٍ تظبفح صا غثبٌه یؼیجع
ٍ ظیحه تؼیص ضیً
ث
ِ تػد ذّاَخ ذهآ .
صا شگید یلیلاد
ِک تخَه تیغشت ىبػساص
ِث توػ یصسٍبـک کیًبگسا
ُذؿ
، لابث ىدَث ىاضیه دَػ
ِلكبح
ِث لیلد تویق تػبٌه
ٍ یلابث ؽٍشف يیا تاذیلَت
ٍ مذػ دَخٍ
ِغػاٍ
بّ
یاشث ؽٍشف يیا تاذیلَت تػا . شظً
ِث
ِکٌیا سد شتـیث دساَه فشله
ُذٌٌک يیا
تاذیلَت
، داشفا
ِفشه
ِؼهبخ لیکـتاس یه
ذٌّد تسذق ذیشخ یشتلابث ذًساد
ٍ ىبّاَخ تاذیلَت نلبػ شت یتح بث تویق شتلابث ذٌتؼّ
. یکی
شگید صا یدساَه
ِک ثػبث حیٍشت یصسٍبـک کیًبگسا
یه دَؿ
، یّبگآ مدشه صا تاشضه فشله داَه ییبیویؿ سد
ِیْت تلاَلحه یصسٍبـک
یه ذؿبث . ازل یّبگآ غهاَخ
ِث یٌویا ییازغ
ٍ تظبفح ظیحه تؼیص
ٍ یتهلاػ غهاَخ یه ذًاَت صا قیشع قیقحت
ٍ
ِهبًشث یضیس قیقد
،
یصسٍبـک کیًبگسا
لكبح ددشگ بت لؼً
یبّ
ُذٌیآ ذًٌاَتث صا ظیاشؿ تػبٌه سادسَخشث ذًدشگ
( 4 .)
سد یبّسَـک
ِؼػَت
ِتفبیً
بث
ِخَت
ِث يییبپ ىدَث دضه
ًِاصٍس شگسبک
، جسبخه سبیؼث ضیچبً
ُدَث
ٍ ىبٌچ
ِچ يیا تاذیلَت سد
یبّساصبث یًبْخ
ِؼیبقه ذًَؿ ىاضیه دَػ
ِلكبح یاشث یبّسَـک سد
لبح
ِؼػَت
ِث تتاشه ؾیث صا یبّسَـک
ِتفشـیپ تػا .
ًبكَلخه
ِکٌیا مبوت داَه ییبیویؿ سد
یبّسَـک
ِؼػَت
ِتفبیً
ذیلَت یوً
دَؿ یه ىاَت تفگ
ِک يیا نتؼیػ یصسٍبـک یه
ذًاَت سد
ِفشك ییَخ
سد جٍشخ صسا صا يیا بّسَـک سبیؼث بث
ِفشك شت صا یصسٍبـک یتؼٌك
ذؿبث .
یگژیو یاه یسرواطک کیناگرا
زب هیاپ ماظن یاه یناقهد
یگظیٍ صا یبّ
یصسٍبـک کیًبگسا
شث
ِیبپ مبظً
یبّ
یه یًبقّد :ىَچوّ یدساَه ِث ىاَت
ؾیاضفا دشکلوػ سد
ِدیتً
دَجْث تیشیذه
ٍ سد
ِدیتً
ذیلَت
َُجًا
، یئادصشقف ىاصسٍبـک
ُدشخ بپ
ٍ
ِیؿبح يیـً
، لبغتؿا یئاص یًٍسد
ٍ یًٍشیث
، تیؼهبخ ىذیـخث سد
دَجْث تهلاػ
ِیزغت
ِؼهبخ
، یسادسَخشث صا
تكشف تاسدبك تلاَلحه یذیلَت
، عٌَت سد ذیلَت تلاَلحه
، نؼیسَتَکا ٍ نؼیسَتٍشگآ ِؼػَت
، ىبکها دبدیا
یبّساصبث ذیلَت
ِث فشله
ٍ تیَقت یبّساصبث یلحه
، ظفح ظئبخر یکیتًط یبّسزث یهَث
، یحاشع
ُدبػ
ٍ غیشػ سد شّ
حغػ
، دَخٍ
-مبظً
یبّ
تیشیذه یتٌػ ذًٌبه تیشیذه ةآ
، تؿادشث
، ؽٍشف
، تیلثبق یػشتػد
ِث یبّدَک یلآ
ٍ یسٍآشف ىبکهابًْآ تػشػ
سد
ِهبًشث یضیس
ِث
تلػ قجغٌه ىدَث بث تػبیػ یبّ
یله ذًٌبه یئاصشقف
، لبغتؿا یئاص
، تیهٍشحه ییادص
، ییبفکدَخ ٍ
تشخبْه دشک ُسبؿا
.
طابترا یسرواطک کیناگرا
اب لوصا تسایس یاه یلم یازب تینما یئاذغ
یصسٍبـک کیًبگسا
بث لَكا تػبیػ یبّ
یله یاشث تیٌها ؾخث سد ِلوخ صا دساد طبجتسا یئازغ ذیلَت
، قیَـت
ٍ تیبوح صا ذیلَت یاشث
ىذیػس
ِث دَخ یئبفک یئازغ
، ؾخث سد ذهآسد
، ؾیاضفا ذهآسد
ُشْث ىاسادشث صا قیشع دَجْث
ُشْث یسٍ
، تبجث تویق قیشع صا
ِضشػ یفبک
ازغ سد ىبهص
ٍ ىبکه بث تویق تػبٌه قیشع صا ِیزغت دَجْث ٍ دَجْث
تیفیک ذیلَت
ٍ گٌّشف فشله ازغ .
عناوم یساسا رد هعسوت یسرواطک کیناگرا
رد روطک
لبوتحا یحاشع تػبٌهبً
سد عٍشؿ
ِهبًشث یضیس
، مذػ دَخٍ
لکـت یبّ
یلحه
، دَجً
ِغثاس یقغٌه يیث
ُذٌٌکذیلَت
ٍ فشله
ُذٌٌک
ٍ دَجً
یثبیساصبث
ٍ یبّبٌثشیص یثبیساصبث
ذًٌبه شیبػ تلاَلحه
، دَخٍ
شکفت یتلٍد
ِث عَضَه
، قلؼت
ًِاسبی
ِث
ُدبًْ
یبّ
ییبیویؿ تفآ
ؾک
ٍ
یبّدَک ییبیویؿ
ِک ؽَخ
ًِبتخث سد یدساَه سد لبح فزح ىذؿ تػا
، دَجً
نتؼیػ یّاَگ ٍ طَلخه ىذؿ لَلحه نلبػ
ٍ شیغ نلبػ
سد ساصبث
، دَجً
تبػلاعا سد دسَه تیؼضٍ
کیًبگسا سد سَـک
، دَجً
یّبگآ یهَوػ سد دسَه تاشثا مَوػ یئبیویؿ
، دَجً
یَگلا یتبیلوػ
یاشث تلاَلحه فلتخه
ٍ سد نیلقا یبّ
فلتخه غًاَه صا یػبػا سد
ِؼػَت یصسٍبـک کیًبگسا
سد .تػا سَـک
4
اهساین :صا ذٌتسبجػ به سَـک سد کیًبگسا یصسٍبـک یبّصبیً
ِیْت یظتاشتػا یصسٍبـک
کیًبگسا
،
ِؼلبغه تیؼضٍ
سَـک صا شظً
یصسٍبـک کیًبگسا
ِلوخ صا
ِیْت
ِـقً
ؾٌکاشپ
ٍ ییبػبٌؿ تلاَلحه
کیًبگسا
، یحاشع
ٍ یاشخا
ُطٍشپ یلوػ سد نیلقا یبّ
فلتخه سَـک
ٍ یاشث تلاَلحه
فلتخه
ِث تسَك تَلیبپ یاشث یثبیتػد
ِث ییَگلا تػبٌته بث یبّسبتخبػ یػبوتخا
، یدبلتقا
ٍ یگٌّشف
، دبدیا کی
ِکجؿ علاعا یًبػس
سد حغػ یله
، دبدیا یبّساصبث یلحه - یله سد قعبٌه تحت ؾؿَپ
ُطٍشپ ٍ تبؼلبغه یثبیساصبث
ٍ حشع
ِؼػَت ساصبث کیًبگسا
، یحاشع
ٍ
دبدیا سبتخبػ یصسٍبـک کیًبگسا
سد حغػ یله
،
ِخَت
ِث غثبٌك یلیذجت
ٍ یسٍآشف تلاَلحه
، دبدیا
ُبگؿٍشف یبّ
ِضشػ تلاَلحه
کیًبگسا سد یخشث صا طبقً
سَـک
، يییؼت
ُبگیبخ شّ
کی صا یبَّگلا ذیلَت سد یصسٍبـک کیًبگسا
، مٍضل
ِهبًشث یضیس یبّ
تػبٌته بث کیشّ
صا
َُیؿ یبّ
ذیلَت
ٍ مبظً
یبّ
ُشْث یسادشث
،
ِخَت
ِث تبقیقحت
، ؽصَهآ
ٍ
ِؼػَت یاشث یصسٍبـک کیًبگسا
،
ُدبفتػا صا ةسبدت شیبػ
بّسَـک
، یّذًبهصبػ تبؼػؤه
یتلٍد
ٍ یتلٍدشیغ یاشث
ىداد یّاَگ تلاَلحه کیًبگسا
، طبجتسا بث بهصبػ یبًْ
يیث یللولا ظجتشه بث
عَضَه
، یئبػبٌؿ ىبؼفٌیر یصسٍبـک کیًبگسا
لهبؿ : بّدبًْ
، بهصبػ بًْ
، داشفا نػا صا یتلٍد
ٍ بی یتلٍدشیغ
ٍ
ُبگیبخ اصسٍبـک .ى
صیپ ضزف ییاه یازب یسرواطک کیناگرا
رد روطک
یصسٍبـک کیًبگسا
بث
ِخَت
ِث قخبؿ یبّ
یدبلتقا
، یکیطَلَکا یػبوتخاٍ
، بٌْت سد یـخث صا يیهص یبّ
تحت تـک سَـک تیلثبق اشخا
ذّاَخ تؿاد یلٍ
یه ذًاَت
ِوّ
تلاَلحه اس
سد دشیگشث . تیَلٍا
ِؼػَت یصسٍبـک کیًبگسا
ِث
ُدبفتػا صا ىاَت یبّ
َُقلبث
ُداد یه دَؿ
ِث
ىاٌَػ لبثه ماذک لَلحه
، سد یبدک سَـک . تـک کیًبگسا یه ذًاَت
ِث دَجْث
ِؼػَت یبّبتػٍس سَـک
کوک ذٌک ٍ ؽصَهآ تػبٌته بث
یگظیٍ
یبّ
یدبلتقا - یػبوتخا
ٍ یگٌّشف غهاَخ ییبتػٍس یه ذًاَت ؾقً
نْه
ٍ یػبػا سد
ِؼػَت یصسٍبـک کیًبگسا
ِتؿاد .ذؿبث
ناوت یاه هوقلاب یازب یسرواطک کیناگرا
رد روطک
ىبکها
ُدبفتػا صا ندح نیظػ تبؼیبض
ٍ یبیبقث یّبیگ ذًٌبه یبیبقث یّبیگ سد بّساضیلبؿ
، ىبتؼلخً
بّ
، لاٍصآ ... ٍ
، ىبکها ءبقتسا تیفیک
یبّدَک یهاد
، ىبکها دشثسبک یطشًا یبّ
ًَ
ذًٌبه یذیؿسَخ
، یدبث
، صبگَیث
، یٍشیً
یًبؼًا ىاصسا
ٍ سبکیث نػا صا داَػبث
ٍ یث داَػ سد غهاَخ
یشْؿ
ٍ یئبتػٍس
، دَخٍ
یبّدبًْ
یًذه ذًٌبه یبّاسَؿ یهلاػا
ٍ یساذّد بّ
، یشیگَلخ صا
دٍسٍ
تبؼیبض یصسٍبـک
ِث ىٍشیث صا بتػٍس
،
یسادسَخشث صا
ؾًاد یٌف لشتٌک لهاَػ تسبؼخ اص
ِث
َُیؿ یبّ
تػبٌه
، یبّساصبث یلحه
، عٌَت تلاَلحه یػاسص
، یغبث
، سَیع
، ماد
، ىبکها
ؾیاضفا ذیلَت صا قیشع
ِهبًشث یضیس
، ىبکها لدبؼته ىذؿ تویق تلاَلحه
، عٌَت نیلقا
ٍ ىبکها ذیلَت سد
ِوّ
لبػ
، تیفیک تػبٌه
تلاَلحه ٍ
دَخٍ
شتؼث تػبٌه سد ؾخث یبّ
فلتخه سَـک تبًبکها صا
َُقلبث
ِؼػَت یاشث یصسٍبـک
کیًبگسا سد .تػا سَـک
ِؼػَتسد یصسٍبـک
کیًبگسا ذیبث دساَه سد ی شظً
ِتفشگ دَؿ . نیولت یشیگ یاشث
ِؼػَت یصسٍبـک کیًبگسا
صا
ِچ یلَلحه
ٍ
سد ذیبث عٍشؿ دَؿ
ٍ
ِث
ِچ لیلد
؟ نـچ صاذًا دشکیٍس
ِهبًشث یضیس یاشث کیشّ
صا تلاَلحه
؟تؼیچ شّ
کی صا تلاَلحه
ِچ طبقً
فؼض
، تَق
، تیدٍذحه
ٍ بی تكشف یاشث
ِؼػَت یصسٍبـک کیًبگسا
؟ذًساد
ِهبًشث یضیس تػبٌته یاشث شّ
تلاَلحه
ًَِگچ ذیبث مبدًا
؟دَؿ یلکسَغث
ِؼػَت تـک کیًبگسا ذٌهصبیً
مضػ یله تػا
ٍ يیا مضػ
ُاشوّ
بث تیؼقَه یئبٌثتػا سَـک
سد
ِؼػَت یصسٍبـک کیًبگسا
یه ذًاَت تقػ یگذًبه سد ؾخث يیا اس
سد یتذه
ُبتَک ىاشجخ ذیبوً
ٍ
ِث دَجْث
ِهبًشث یبّ
ىلاک یله کوک ذٌک ( 2 .)
یسرواطک یتسیس
و طیحم تسیس
یصسٍبـک یتؼیص
ییبًاَت
ِئاسا یخشث صا تبهذخ
ٍ یبّلابک ظیحه یتؼیص اس .دساد سد یصسٍبـک یتؼیص
ىاضیه لكبح یضیخ کبخ ؾیاضفا
ٍ شغخ ةآ ییَؿ
ٍ ؾیبػشف کبخ
ؾّبک یه ذثبی
، ىاضیه تیلبؼف یبّ
یکیطَلَیث
ٍ نؼیًبگساٍشکیه بّ
ؾیاضفا یه ذثبی . ؾّبک فشله
مَوػ
ٍ یبّدَک ییبیویؿ صا
ىاضیه یگدَلآ ةآ یبّ
یٌیهصشیص
ٍ یحغػ یه ذّبک
، یَـتؼؿ تاشتیً
ؾّبک یه ذثبی . ىاضیه سبـتًا
یبّصبگ
ًِبخلگ یا ؾّبک یه ذثبی . سد یصسٍبـک یتؼیص
ِث یاصا شّ
ذحاٍ
صا یطشًا
ِث سَع نیقتؼه
ٍ نیقتؼهشیغ یه
ىاَت ىاضیه لَلحه
یشتـیث اس تجؼً
ِث ؽٍس مَػشه تػذث دسٍآ . یصسٍبـک یتؼیص
ِث
ِغػاٍ
تفلبخه بث دشثسبک تفآ ؾک بّ
ٍ داَه ییبیویؿ ظفحسد
ظیحه تؼیص تکسبـه یه ذٌک .
5
هجیتن یلک یزیگ و
هئارا یاهراکهار یداهنطیپ
یازب دیلوت تلاوصحم کیناگرا
ُصٍشها یصسٍبـک یتؼیص
ٍس
ِث تػا ذؿس .
سد لبػ یبّ
1987 بت 1993 قعبٌه تـکشیص تلاَلحه
یتؼیص
ِیدبحتا بپٍسا سبْچ شثاشث
ٍ
یًاصسٍبـک
ِک
ِث ذیلَت یتؼیص لَغـه
ُدَث ذًا
ٍد شثاشث
ُذؿ تػا . صا لبػ 1990 بت 1994
ُدشخ یؿٍشف تلاَلحه لكبح
صا تـک
ٍ
عسص یتؼیص سد تلابیا ذحته
ُ بکیشهآ ضیً
ٍد ؾیاضفاشثاشث
ِتفبی .تػا
ِچشگا ىٌَکا سد یسبیؼث صا یبّسَـک یتؼٌك
ِتفشـیپ
، داَه ییازغ
یتؼیص نْػ یضیچبً
صا لک ساصبث داَه ییازغ
ٍ یًذیؿًَ
اس لیکـت یه ذٌّد
، بها ذؿس غیشػ يیا عًَ
یصسٍبـک سد
یبّسَـک ىَگبًَگ
ٍ
ؾیاضفا ىاصسٍبـک تغاس
ِث ذیلَت تلاَلحه کیًبگسا
، ىبیث شگ قفَه ىدَث یصسٍبـک یتؼیص
تػا .
ًِبفػأته سَـک
به بث دَخٍ
یخشث يتؿاد يیهص
یبّ
یسبػ صا دَک
ٍ نػ
، یوْػ صا ذیلَت تلاَلحه یتؼیص
دساذً
ٍ
لیلد ىآ دَجً
مبظً
ىًَبق ذٌه سد يیا
ُسبث تػا . یًًَبق یبّشتؼث دبدیا
، مبدًا تبؼلبغه یلیوکت
،
ِیْت
ٍ یاشخا حشع بّ
ٍ
ُطٍشپ یبّ
یدشثسبک
ٍ
ِیبپ یاشث تخبٌؿ
ِجٌخ یبّ
ىَگبًَگ یولػ
، یٌف
ٍ یدبلتقا ؽٍس
تـک کیًبگسا یٍسشث تلاَلحه
ٍ سد قعبٌه فلتخه
سَـک
، يییؼت ضکاشه
ًَِوً
یـیبهصآ ِلوخ صا
ُاس یبّسبک یدبٌْـیپ .تػبه سَـک سد کیًبگسا یصسٍبـک ِؼػَت ٍ حیٍشت یاشث
عبانم 1 .
ِهبًسبهآ سٍبـک یص سَـک
، 1385
، ىبهصبػ تیشیذه
ٍ
ِهبًشث یضیس سَـک .
2 . یسذیح . ح
، 1384
، تیؼضٍ
سَـک صا شظً
یصسٍبـک کیًبگسا
، لیبف مشً
یساضفا
ِیْت
ُذؿ یاشث تًٍبؼه تػاسص تساصٍ
دبْخ یصسٍبـک .
3 . سَپؼلیػ م
ٍ یضیوه م س،
. 1385 تیشیذه فشله ىطٍشتیً
سد تلاَلحه یضجػ
ٍ . یفیك شـً
صشه .ؾًاد حبچ لٍا 38 .ِحفك
4
یتَکله .
، م . ج . 1378
، یػسشث تیؼضٍ
لدبؼت شكبٌػ ییازغ سد یبْکبخ ىاشیا
،
ِلده ةآ
، بخ ک
، يیؿبه
، ذلخ 10 حفك
ِ 12 بت 17
5. Willer, H. & Yussefi, M. 2011, The world of organic agriculture: Statistics and emerging trends, International Federation of Organic Agriculture Movements (IFOAM), Bonn.
