231
231
ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ و ﻲﻳاور ﺶﺠﻨﺳ و ﻲﺑﺎﻳرﺎﺠﻨﻫ
ﺶﺳﺮﭘ ﻲﻨﻫذ ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ ﻪﻣﺎﻧ
يﻮﻟﻮﻣ ﻦﻴﺴﺣ ﺮﺘﻛد ،1
نﺎﻛﺮﺗ ﺮﺟﺎﻫ ﻲﻧﺎﻄﻠﺳ جﺮﻳا ﺮﺘﻛد ،2
،3
ﺮﺘﻛد ﮓﻨﻫﻻﺎﭘ ﻦﺴﺣ
4
Structure Standardization, Validity and Reliability of Subjective Well-being Questionnaire
Hossein Molavi*, Hajar Torkana, Iraj Soltanib, Hasan Palahangc
هﺪﻴﻜﭼ
فﺪﻫ :
ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻳوﺪﺗ ﻪﻣﺎﻧ
ﺶﺠﻨـﺳ و ﻲـﻨﻫذ ﻲﺘﺴـﻳﺰﻬﺑ درﻮﻣ رد هﺎﺗﻮﻛ يا
دﻮﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ فﺪﻫ نآ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ و ﻲﻳاور .
شور ،ﻊﺑﺎـﻨﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ :
ﻪــﻋﻮﻤﺠﻣ درﻮــﻣ زﺎــﻓ ود رد و ﺪــﺷ ﻲــﺣاﺮﻃ و يروآدﺮــﮔ تﻻاﺆــﺳ زا يا
ﺖﺴﺨﻧ زﺎﻓ رد ؛ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ يور ﺮـﺑ
70 ﺮـﻔﻧ ﺖﻛﺮـﺷ نﺎـﻨﻛرﺎﻛ زا
ﻪﻛرﺎﺒﻣ دﻻﻮﻓ نﺎﻬﻔﺻا
ﻪـﺑ
مود زﺎـﻓ رد و ﻲﻓدﺎﺼـﺗ رﻮـﻃ يور ﺮـﺑ
40 زا ﺮـﻔﻧ
ﻪﻌﺟاﺮﻣ نﺎﻨﻛرﺎﻛ ﻪﺑ هﺪﻨﻨﻛ
ﻚـﻳ لﻼﺘـﺧا ﺺﻴﺨﺸـﺗ زا ﺲـﭘ هروﺎﺸـﻣ ﺰـﻛﺮﻣ
باﺮﻄــﺿا و ﻲﮔدﺮﺴــﻓا -
ﻪــﺑ ﻪﺒﺣﺎﺼــﻣ ﻪﻠﻴــﺳو -
ﻢــﻫ و ﻦﻴــﻨﭼ 166 زا ﺮــﻔﻧ
ﻪﻌﺟاﺮﻣﺮﻴﻏ نﺎﻨﻛرﺎﻛ
ﻪـﺑ هﺪـﻨﻨﻛ
ﻲﻓدﺎﺼـﺗ رﻮـﻃ .
ﻲـﻳاور ،ﻲـﻧورد ﻲﮕﻨﻫﺎـﻤﻫ
ﻲـﮔﮋﻳو و ﺖﻴﺳﺎﺴـﺣ ،شﺮـﺑ طﺎـﻘﻧ ،ﻲﻳﺎـﻳﺎﭘ ،ﻲﺼـﻴﺨﺸﺗ ﻲـﻳاور ،ﻲﻳاﻮﺘﺤﻣ ﺶــﺳﺮﭘ هزاﺪــﻧا يﺎــﻄﺧ و ﻪــﻣﺎﻧ يﺮــﻴﮔ
شور ﻪــﺑ يﺎــﻫ ﻞــﻴﻠﺤﺗ ،ﻲﮕﺘﺴــﺒﻤﻫ
،ﺲﻧﺎﻳراو ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ و تاﺰﻳﺎﻤﺗ ﻞﻴﻠﺤﺗ ،ﻞﻘﺘﺴﻣ t .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ :
هدارا ،ﻲﮔﺪﻧزﺮﺳ ﻞﻣﺎﻋ رﺎﻬﭼ ﻞﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ شور )
ﺎﻴﻘﻣﺮﻳز س ﻒﻃاﻮﻋ يﺎﻫ
ﺖــﺒﺜﻣ ( ناور ، يﻮــﺠﻧر سﺮﺘــﺳا و - ﻲﮔدﺮﺴــﻓا )
سﺎــﻴﻘﻣﺮﻳز ﻒــﻃاﻮﻋ يﺎــﻫ
ﻲــﻔﻨﻣ ( ﺖﺧﺎــﺳ رﺎﻜــﺷآ ار .
ﺎــﻔﻟآ ﺐﻳاﺮــﺿ خﺎــﺒﻧوﺮﻛ ي
رﺎــﻬﭼ ﻦــﻳا ياﺮــﺑ
زا ﺮﺗﻻﺎﺑ سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز 8
/ 0 ﻪﺑ ﺪﻣآ ﺖﺳد . رﺎـﻤﻴﺑ و ﻢﻟﺎـﺳ هوﺮﮔ ود نﺎﻴﻣ توﺎﻔﺗ
) 0001 / p≤0 ( ﺶــﺳﺮﭘ ﻲﺼــﻴﺨﺸﺗ ﻲــﻳاور ﺮﮕﻧﺎﺸــﻧ دﻮــﺑ ﻪــﻣﺎﻧ
. ،شﺮــﺑ ﻪــﻄﻘﻧ
ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻳا ﻲﮔﮋﻳو و ﺖﻴﺳﺎﺴﺣ ﻪﺑ ﻪﻣﺎﻧ
ﺐﻴﺗﺮﺗ 9 / 1 ، 5 / 67
% و 78
% ﻪﺑ ﺖـﺳد
ﺪﻣآ . ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ :
ﻲـﮔﮋﻳو ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ناور بﻮـﻠﻄﻣ يﺎـﻫ ﻦـﻳا ﻲﺠﻨـﺳ
ﺶﺳﺮﭘ ﻲﻣ ﻪﻣﺎﻧ ﻲﻧﺎﻣرد و ﻲﺼﻴﺨﺸﺗ ،ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﺪﺻﺎﻘﻣ ﻪﺑ ﻞﻴﻧ رد نآ زا ناﻮﺗ
دﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا .
هژاوﺪﻴﻠﻛ : ﻲﻨﻫذ ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ ؛ﻲﻳاور ؛ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ؛ﻲﺑﺎﻳرﺎﺠﻨﻫ
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺖﻓﺎﻳرد] :
13 / 4 / 1388 ﻪﻟﺎﻘﻣ شﺮﻳﺬﭘ ؛ :
24 / 8 / [1388 Abstract
Objectives: To design a short questionnaire on subjective well-being and the assessment of its validity and reliability. Method: Using references, a set of questions was gathered and constructed, and was assessed in two phases. In the first phase, it was randomly administered to 70 Mobarake Steel Complex personnel in Isfahan, Iran, and in the second phase it was administered to 40 personnel who had referred to a counseling center subsequent to a diagnosis of depressive disorder and anxiety via interview-as well as 166 non-referred personnel in a random manner. Internal consistency, content validity, diagnostic validity, reliability, cut-off points, sensitivity and specificity of the questionnaire and its measurement error were calculated using correlation, analysis of variance, independent t, discriminate analysis and factor analysis.
Results: The results of factor analysis showed four sub- scales: vitality, life determination, neuroses, and stress- depression. Cronbach’s alpha for these four subscales was higher than 0.8. The difference between the normal and the patient group (p<0.0001) indicated the validity of the questionnaire. Cut-off point, sensitivity and specificity of this questionnaire were 1.9%, 67.5%, and 78% respectively.
Conclusion: Considering its favorable psychometric features, this questionnaire could be used for research, diagnostic and treatment purposes.
Key words: standardization; validity; reliability; subjective well-being
[Received: 4 July 2009 ; Accepted: 15 November 2009]
_______________________________________
1
ﻲﺠﻨﺴﻧاور ﻲﺼﺼﺨﺗ ياﺮﺘﻛد
،
نﺎﻬﻔﺻا هﺎﮕﺸﻧاد دﺎﺘﺳا .
نﺎﻬﻔﺻا
، دازآ ناﺪـﻴﻣ ي
،
هﺎﮕﺸـﻧاد نﺎـﺑﺎﻴﺧ
،
نﺎﻬﻔـﺻا هﺎﮕﺸـﻧاد
،
ﻲﺳﺎﻨﺸـﻧاور و ﻲـﺘﻴﺑﺮﺗ مﻮـﻠﻋ هﺪﻜﺸـﻧاد
،
ﻲﺳﺎﻨﺸـﻧاور هوﺮـﮔ .
رﺎﮕﻧرود : 7932566 - 0311 ) لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ
E-mail: [email protected] .(
3 ؛ يﻮﺠﺸـﻧاد هرود
نﺎﻬﻔـﺻا هﺎﮕﺸـﻧاد ﻲﺳﺎﻨﺸـﻧاور ياﺮـﺘﻛد
3 ؛ ياﺮـﺘﻛد ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ ﻲﺼـﺼﺨﺗ
؛ﻲﺷزﻮﻣآ ﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳﺎﻨﺸﻧاور ياﺮﺘﻛد 4
نﺎﻬﻔﺻا ه
، دﺮﻛﺮﻬﺷ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد رﺎﻳدﺎﺘﺳا .
* Corresponding author: PhD. in Psychometrics, Professor of University of Isfahan, Daneshgah Ave., Isfahan, Iran, IR. Fax: +98311-7932566, E-mail: [email protected]; aPostgraduate student in Clinical Psychology, University of Isfahan; b PhD. in Educational Management,
c PhD. in Psychology, Associate professor of Shahr-e-Kord University of Medical Sciences.
Iranian Journal of Psychiatry and Clinical Psychology, Vol. 16, No. 3, Fall 2010, 231-238
ﻨﺸﻧاور و ﻲﻜﺷﺰﭙﻧاور ﻪﻠﺠﻣ هرﺎﻤﺷ ،ﻢﻫدﺰﻧﺎﺷ لﺎﺳ ،ناﺮﻳا ﻲﻨﻴﻟﺎﺑ ﻲﺳﺎ
3 ، ﺰﻴﻳﺎﭘ 1389 ، 238 - 231
ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻞﻴﺻا
Original Article
ﺶﺳﺮﭘ ﻲﺑﺎﻳرﺎﺠﻨﻫ ﻲﻨﻫذ ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ ﻪﻣﺎﻧ
232
232
لﺎﺳﻢﻫدﺰﻧﺎﺷ /رﺎﻤﺷه 3 /ﭘﺰﻴﻳﺎ1389
Vol. 16 / No. 3 / Fall 2010
ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﻜﻳ و ﺖﺴﻴﺑ نﺮﻗ رد ﻢ
ﺖـﺳا هﺪﺷ ﺮﻣا ﻦﻳا ﻪﺟﻮﺘﻣ ﻲﺳﺎﻨﺸﻧاور
ﻪـﺒﻨﺟ فﺮـﺻ ار دﻮـﺧ ﻲﻧﻼﻘﻋ يژﺮﻧا ﺪﻳﺎﺑ نﺎﺴﻧا ﻪﻛ ﺖـﺒﺜﻣ يﺎـﻫ
ﻪــﺑﺮﺠﺗ ﺪــﻨﻛ شا )
ﻦﻤﮕﻴﻠــﺳ ﺖﻧﺰﻜﻴــﺳ و 1
ﻲﻟﺎــﻬﻴﻣ ،2
2000 .(
رد
و باﺮﻄـﺿا ﺪـﻨﻧﺎﻣ ﻲـﻔﻨﻣ تﺎـﻧﺎﺠﻴﻫ ﺮـﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﺳﺎﻨﺸﻧاور ،زﺎﻏآ
ﻨﻧﺎﻣ ﺖﺒﺜﻣ تﺎﻧﺎﺠﻴﻫ ﺮﺑ ﺎﺗ ﺖﺷاد ﺰﻛﺮﻤﺗ ﻲﮔدﺮﺴﻓا و ﻲﻣﺎﻛدﺎـﺷ ﺪ
ﺖﻳﺎﺿر . تﺬـﻟ ﺎـﺗ دﻮـﺑ ﺞـﻧر درﻮـﻣ رد ﺮﺘﺸـﻴﺑ ﺰـﻴﻧ ﻲـﻤﻠﻋ نﻮـﺘﻣ
) زﺮﻳﺎﻣ ،3
2000 (
ﻲـﻨﻫذ ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ هرﺎﺑرد ﺶﻫوﮋﭘ هزوﺮﻣا ﻲﻟو ، ،4
يﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ
ﺖﺒﺜﻣ ﻲﺳﺎﻨﺸﻧاور و ﻲﻧﺎﺴﻧا يﺎﻫ ﻪﺑ 5
رد نوﺰـﻓازور رﻮﻃ
ﺖﺳا ﺪﺷر لﺎﺣ )
نﺪﺷﺎﻛ ،6
2004 .(
رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻚﻳ ﻲﻨﻫذ ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ
ﺶﻫوﮋﭘ رد ﻢﻬﻣ ﺮﻴﺴﻔﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ
ﻪﺑ و ﺖﺳا ﺖﻴﺼﺨﺷ ناﻮﻨﻋ
ﻲـﻔﻨﻣ و ﺖـﺒﺜﻣ ﻪـﻔﻃﺎﻋ نﺎـﻴﻣ لدﺎـﻌﺗ و ﻲﮔﺪـﻧز زا ﺖﺒﺜﻣ ﻲﺑﺎﻳزرا ﺖــﺳا هﺪــﺷ ﻒــﻳﺮﻌﺗ )
ﺮــﻜﻟاو كﺎﻤﻴــﺷ و 7
،8
2007 .(
ﻲﻟﺪــﻣ
ﻪﺳ ﻪﻔﻟﺆﻣ هﺪـﺷ دﺎﻬﻨﺸـﻴﭘ ﻲـﻨﻫذ ﻲﺘﺴـﻳﺰﻬﺑ يﺮـﻈﻧ مﻮﻬﻔﻣ ياﺮﺑ يا
ﺖــﺳا ) ﺮــﻨﻳد ،9
1984 .(
زا داﺮــﻓا ﺖﻳﺎــﺿر ﺎــﺑ ﻪــﻛ لوا ﻪــﻔﻟﺆﻣ
ﻪﺒﻨﺟ ﻲﮔﺪﻧز ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ )
ا ،ﻞﻐـﺷ ﺪـﻨﻧﺎﻣ
ردﺎـﻣ ﺎـﻳ رﺪـﭘ ،جاودز
ﻢﻫ و ﻲﺘﺳود ،ندﻮﺑ
ﻪـﺑ ﻲﮔﺪـﻧز ﻦﻴﻨﭼ
ﻞـﻛ ﻚـﻳ ناﻮـﻨﻋ (
ﻪـﻄﺑار
ﺖﺳا ﻲﻨﻫذ ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻪﺒﻨﺟ ،دراد )
نﺎﻤﻫ ﺎـﺟ .(
ﻪـﻔﻟﺆﻣ ود
هزﺎﺳ ﻦﻳا ﺮﮕﻳد )
ﻲﻔﻨﻣ ﻪﻔﻃﺎﻋ و ﺖﺒﺜﻣ ﻪﻔﻃﺎﻋ (
ﺢـﺿاو دﺎـﻌﺑا و ﺮـﺗ
ﻲﻠﻛ
ﻲﻣ ﻒﻴﺻﻮﺗ ار ﻪﻧازور ﻲﻔﻃﺎﻋ برﺎﺠﺗ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ يﺮﺗ ﺪﻨﻨﻛ
) ﺲﻴﺳﺎﺴﺗ وﻼﻜﻴﻧ ،10
،11
ﻴﻧ وﻼﻜ جﺎﺟ و ،12
2007 .(
ﻲﻣ ﻪﺘﻔﮔ دﻮﺷ
و ﺪﻨﻛ ﻪﺑﺮﺠﺗ ار ﻲﺷﻮﺧ ﺮﺘﺸﻴﺑ و ﻲﮔﺪﻧز زا ﺖﻳﺎﺿر ﺺﺨﺷ ﺮﮔا هﺎﮔ ﻂﻘﻓ ،ﺪـﻳﺎﻤﻧ ﻪﺑﺮﺠﺗ ار ﻢﺸﺧ و ﻲﻨﻴﮕﻤﻏ ﻞﺜﻣ ﻲﺗﺎﻧﺎﺠﻴﻫ ﻲﻫﺎﮔ زا ﺮـﮔا ،ﺲﻜﻋﺮـﺑ و ﺖـﺳا رادرﻮـﺧﺮﺑ ﻲﻳﻻﺎﺑ ﻲﻨﻫذ ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ زا ﻪـﺑﺮﺠﺗ ار ﻲﻛﺪـﻧا ﻪـﻗﻼﻋ و ﻲـﺷﻮﺧ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻲﺿارﺎﻧ دﻮﺧ ﻲﮔﺪﻧز ﺘــﺳﻮﻴﭘ و ﺪــﻳﺎﻤﻧ ار باﺮﻄــﺿا و ﻢﺸــﺧ ﻞــﺜﻣ ﻲــﻔﻨﻣ تﺎــﻧﺎﺠﻴﻫ ﻪ
،ﺪﻨﻛ سﺎﺴﺣا ياراد
ﺖـﺳا ﻲﻨﻴﻳﺎـﭘ ﻲـﻨﻫذ ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ )
و يﺮـﻔﻈﻣ
نﺎــﻳدﺎﻫ ،دﺮــﻓ 1383 .(
مﺎــﻈﻧ زا يرﺎﻴﺴــﺑ رد ﻦــﻳا ﺮــﺑ نوﺰــﻓا يﺎــﻫ
ﻲﮔﺪﻧزﺮﺳ ،ﻲﺸﻫوﮋﭘ 13
ﻪﺑ ﺰﻴﻧ
ﻪﻔﻟﺆﻣ زا ﻲﻜﻳ ناﻮﻨﻋ ﻲﺘﺴـﻳﺰﻬﺑ يﺎﻫ
ﻲﻣ حﺮﻄﻣ ﻲﻨﻫذ دﻮﺷ
) ، زﺮﻳﺎـﻣ 2000 .(
رد ﻞـﺻا رد ﻲﮔﺪﻧزﺮـﺳ
ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻦﺘﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗدﻮﺧ
14يﺮﮔ نﺎﻳار 15
ﻲـﺳد و ) 16
2000 ( حﺮـﻄﻣ
ﺪﺷ . ﺖﺳا ﻲﺘﺧﺎﻨﺸﻧاور صﺎﺧ ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻲﻋﻮﻧ ،ﻲﮔﺪﻧزﺮﺳ سﺎﺴﺣا
ﻲﻣ ﻲﮔﺪﻧز رﻮﺷ و ﻪﻴﺣور سﺎﺴﺣا دﻮﺧ رد داﺮﻓا نآ ﻲﻃ و ﺪﻨﻨﻛ
)
ﻚﻳردﺮﻓ و نﺎﻳار ،17
1997 .(
ﺎـﻳ داﺮـﻓا شﺰـﻴﮕﻧا ﻪـﻳﺮﻈﻧ ﻦﻳا رد
ﻦﻴﻴﻌﺗدﻮﺧ و ﻞﻴﺻا ﺖﻳاﺪـﻫ ﻲﻧوﺮﻴﺑ ﻞﻣاﻮﻋ ﻂﺳﻮﺗ ﺎﻳ و ﺖﺳا هﺪﺷ
ﻲــﻣ دﻮــﺷ . ًﻻﻮــﻤﻌﻣ ،ﺪــﻧراد يﺮﺘﺸــﻴﺑ ﻲﮔﺪﻧزﺮــﺳ ﻪــﻛ يداﺮــﻓا
هﺰﻴﮕﻧا ﻦﻴﻴﻌﺗدﻮﺧ يﺎﻫ يﺮﺘﺸﻴﺑ هﺪﺷ
ﺰﻴﻧ ﺪﻧراد ) ﺲﻜﻴـﻧ ،نﺎـﻳار ،18
ﻦــﻣ
19ﻲــﻟ ،ﻲــﺳد و 1999
.(
ﺶﻴــﭘ ﻦﻳاﺮﺑﺎــﻨﺑ ﺶﻴــﭘ يﺮــﻴﮔ
ﻪــﻨﻴﻣز
ﺖﺳا ﺖﺒﺜﻣ ﻲﺳﺎﻨﺸﻧاور دﺮﻜﻳور .
مﺎـﮔ ﺖﻘﻴﻘﺣ رد ﻲـﺳﺎﺳا يﺎـﻫ
ﺶﻴﭘ رد و ﺪـﺷر ﺮـﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ يﺎﻤﻧرود ﻚﻳ زا يدﺎﻳز ﺪﺣ ﺎﺗ يﺮﻴﮔ
ا يﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ و ﺖﻴﻓﺮﻇ ﻢﻈﻨﻣ دﺎﺠﻳ )
ﻒﻌﺿ ﺢﻴﺤﺼﺗ ﻪﻧ و ﺎﻫ
( ﻪﺸـﻳر
ﻲﻣ دﺮﻴﮔ ) و ﻦﻤﮕﻴﻠﺳ ﺖﻧﺰﻜﻴﺳ
،ﻲﻟﺎﻬﻴﻣ 2000 .(
ﺮــﮕﻳد يﻮــﺳ رد
، ،ﻲﺳﺎﻨﺸــﻧاور ﺶــﻧاد نوﺰــﻓازور ﺖﻓﺮﺸــﻴﭘ
ﻪـﺑ ﻲﻨﻴﻋ و ﻖﻴﻗد يﺎﻫراﺰﺑا ﻪﺑ ﻲﺳﺮﺘﺳد مﺰﻠﺘﺴﻣ و ﻲﺑﺎـﻳزرا رﻮـﻈﻨﻣ
ﻪﻟﻮﻘﻣ ﺶﺠﻨﺳ
ﺖـﺳا نآ ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ .
نآ زا ﻲﺘﺴـﻳﺰﻬﺑ ﻪـﻛ ﺎـﺟ
ﺟ ﺮﻫ رد ﻲﻨﻫذ ﻪﻌﻣﺎ
ﻪـﻌﻣﺎﺟ رد و دراد ار دﻮﺧ صﺎﺧ ﻒﻳﺮﻌﺗ يا
و دﻮـﺟﻮﻣ ﻂﻳاﺮـﺷ ﺮـﺑ ﻲـﻨﺘﺒﻣ ،ﺮـﺒﺘﻌﻣ راﺰـﺑا زﻮﻨﻫ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﺎﻣ ﻲﻫﺎﺗﻮﻛ -
ﺪﻨﻜﻧ ﻲﻨﻫذ ﻲﮕﺘﺴﺧ دﺎﺠﻳا ﻪﻛ -
،ﺖـﺳا هﺪﺸﻧ ﻪﺘﺧﺎﺳ
،ﻲــﻨﻫذ ﻲﺘﺴــﻳﺰﻬﺑ نﻮــﻣزآ ﺖﺧﺎــﺳ فﺪــﻫ ﺎــﺑ ﺮــﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋــﭘ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا نآ ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ و ﻲﻳاور ﺶﺠﻨﺳ و ﻲﺑﺎﻳرﺎﺠﻨﻫ .
شور ﻪﻳﻮﮔ ﺶﺳﺮﭘ يﺎﻫ ﺎﺑ ﻪﻨﻴﺸﻴﭘ روﺮﻣ زا ﺲﭘ ﻲﻨﻫذ ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ ﻪﻣﺎﻧ
ﺶــﺳﺮﭘ زا هدﺎﻔﺘــﺳا ﻲــﻔﻨﻣ و ﺖــﺒﺜﻣ ﻒــﻃاﻮﻋ ﻪــﻣﺎﻧ
) 20
(PNAQ
،ﺮﻨﻳد)
2005 ( ﺶﺳﺮﭘ ،
ﻲﮔﺪﻧزﺮـﺳ ﻪﻣﺎﻧ
(VQ)21
) ،زﺮﻳﺎـﻣ 2000 ( ،
ﺶــﺳﺮﭘ ﻲﮔﺪــﻧز زا ﺖﻳﺎــﺿر ﻪــﻣﺎﻧ ) 22
(LSQ
) ،ﻲــﻨﺘﻳو و زورﺪــﻧا
1976 ( و سﺎﻴﻘﻣ
شﻮـﺧ ـﻨﻴﺑ
23ﻲ
OS) ( ) ،نارﺎـﻜﻤﻫ و ﺲﻴﺳﺎﺴـﺗ
2007 ( ﺷ يروآدﺮﮔ ﺪﻧﺪ
.
ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻳوﺪﺗ رد ﺪﺷ ﻲﻌﺳ ،ﻪﻣﺎﻧ
ياﺮﺑ
ﻪﻳﻮﮔ ،ﻲﻨﻫذ ﻲﮕﺘﺴﺧ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ
ﺪﻨـﺷﺎﺑ هﺎـﺗﻮﻛ ﺎـﻫ .
57 ﻪـﻳﻮﮔ
ﺶﺳﺮﭘ ياﺮﺑ سﺎﻴﻘﻣ ﻚﻳ رد ﻪﻛ ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﻲﺗﺎﻣﺪﻘﻣ ﻪﻣﺎﻧ
ﺞﻨﭘ ﻪﺟرد هداد ﺦـﺳﺎﭘ ﺖـﺳرد ًﻼﻣﺎـﻛ ﺎـﺗ ﺖـﺳردﺎﻧ ًﻼﻣﺎـﻛ زا يا
ﻲﻣ ﺪﻧﺪﺷ . ﻪﻳﻮﮔ و ﺞﻨـﭘ ﺎـﺗ ﻚـﻳ زا ﺖـﺳار ﻪﺑ ﭗﭼ زا ﺖﺒﺜﻣ يﺎﻫ
ﻪﻳﻮﮔ ﺎﻫ
هﺮـﻤﻧ ﺞﻨـﭘ ﺎـﺗ ﻚﻳ زا ﭗﭼ ﻪﺑ ﺖﺳار زا ﻲﻔﻨﻣ ي يراﺬـﮔ
ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻨﻫذ ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ ﻻﺎﺑ هﺮﻤﻧ ﺎﺗ ﺪﻧﺪﺷ ﺪﺷﺎﺑ
.
1
ﺖﺴـﺨﻧ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد )
لوا زﺎـﻓ ( 70 ﺖﻛﺮـﺷ نﺎـﻨﻛرﺎﻛ زا ﺮـﻔﻧ
ﻪـــﻛرﺎﺒﻣ دﻻﻮــﻓ نﺎﻬﻔـــﺻا
ﻪـــﺑ ﻲﻓدﺎﺼـــﺗ رﻮــﻃ هدﺎـــﺳ
نﺎـــﻴﻣ زا
ﻪﻌﺟاﺮﻣ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ
ﺶﺳﺮﭘ و ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﻲﺗﺎﻣﺪﻘﻣ ﻪﻣﺎﻧ
ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ
_______________________________________
1- Seligman 2- Csikszentmihalyi 3- Myers 4- subjective well-being 5- positive psychology 6- Kashdan
7- Walker 8- Schimmack
9- Diener 10- Tsaousis
11- Nikolaou 12- Judge
13- vitality 14- self -determination
15- Ryan 16- Deci
17- Frederick 18- Nix 19- Manly
20- Positive and Negative Affectivity Questionnaire 21- Vitality Questionnaire
22- Life Satisfaction Questionnaire 23- Optimism Scale
نارﺎﻜﻤﻫ و يﻮﻟﻮﻣ ﻦﻴﺴﺣ
233
233
لﺎﺳﻢﻫدﺰﻧﺎﺷ /رﺎﻤﺷه 3 /ﺰﻴﻳﺎﭘ1389 Vol. 16 / No. 3 / Fall 2010
ار ﻲــﻨﻫذ ﺪــﻧدﺮﻛ ﻞــﻴﻤﻜﺗ
. مود زﺎــﻓ رد 40
نﺎــﻨﻛرﺎﻛ زا ﺮــﻔﻧ
ﻪﻌﺟاﺮﻣ
هروﺎﺸﻣ ﺰﻛﺮﻣ ﻪﺑ هﺪﻨﻨﻛ
نﺎﻬﻔـﺻا ﻪـﻛرﺎﺒﻣ دﻻﻮـﻓ ﻊـﻤﺘﺠﻣ
باﺮﻄــﺿا و ﻲﮔدﺮﺴــﻓا لﻼﺘــﺧا ﺺﻴﺨﺸــﺗ زا ﺲــﭘ -
ﻪــﺑ ﻪﻠﻴــﺳو
ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ - ﺶﺳﺮﭘ
ﺪـﻧدﺮﻛ ﻞـﻴﻤﻜﺗ ار ﻪﻣﺎﻧ .
ﻦـﻳا ﺎـﺑ ﻪﺴـﻳﺎﻘﻣ ياﺮـﺑ
،داﺮﻓا 166
ﻪﻌﺟاﺮﻣﺮﻴﻏ نﺎﻨﻛرﺎﻛ زا ﺮﻔﻧ
ﻪـﺑ هﺪـﻨﻨﻛ ﻲﻓدﺎﺼـﺗ رﻮـﻃ
ﺎــﺨﺘﻧا ﻪــﻳﻮﮔ ﻪــﺑ و ب ﺶــﺳﺮﭘ يﺎــﻫ
ﺪــﻧداد ﺦــﺳﺎﭘ ﻪــﻣﺎﻧ .
ﺖﻳﺎــﺿر
ﻲﻧدﻮﻣزآ ﻪﻧﺎﻫﺎﮔآ رد و ﺪـﺷ ﺐـﻠﺟ ﺶﻫوﮋﭘ رد ﺖﻛﺮﺷ ياﺮﺑ ﺎﻫ
ﻪﻧﺎﻣﺮﺤﻣ درﻮﻣ
يروآدﺮﮔ تﺎﻋﻼﻃا نﺪﻧﺎﻣ نﺎـﻨﻴﻤﻃا نﺎـﻧآ ﻪﺑ هﺪﺷ
ﺪﺷ هداد .
ﻪﺒﺗر لوا زﺎﻓ رد
ﺶـﺳﺮﭘ شﺮـﺑ طﺎـﻘﻧ و يﺪـﺻرد يﺎـﻫ ﻪـﻣﺎﻧ
ﺪـﺷ ﻪﺒـﺳﺎﺤﻣ يدﺎﻋ هوﺮﮔ ياﺮﺑ .
ﻳاﻮـﺘﺤﻣ ﻲـﻳاور ،مود زﺎـﻓ رد ﻲ
ﺶﺳﺮﭘ
سﺎـﻴﻘﻣﺮﻳز ﻲـﻧورد ﻲﮕﻨﻫﺎـﻤﻫ و ﻪـﻣﺎﻧ
و ﺪـﺷ ﻲـﺳرﺮﺑ ﺎـﻫ
ﻪﻔﻟﺆﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺎﺑ ﺲﭙﺳ
ﺪـﺷ جاﺮﺨﺘﺳا ﻲﻨﻫذ ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ يﺎﻫ .
ﺖﻴﺳﺎﺴـﺣ ،شﺮـﺑ طﺎـﻘﻧ ،ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ،ﻲﺼﻴﺨﺸﺗ ﻲﻳاور ﺖﻳﺎﻬﻧ رد و 1
ﻲﮔﮋﻳو ﺶﺳﺮﭘ 2
هزاﺪﻧا يﺎﻄﺧ و ﻪﻣﺎﻧ ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ يﺮﻴﮔ
.
هداد ﻞـــﻴﻠﺤﺗ و ﻪـــﻳﺰﺠﺗ ﺎـــﻫ
ﻚـــﻤﻛ ﺎـــﺑ
SPSS-16
ﻪـــﺑ و 3
شور يﺎــﻫ ﻫ ،ﺲﻧﺎــﻳراو ﻞــﻴﻠﺤﺗ ،ﻲﮕﺘﺴــﺒﻤ ﻞــﻴﻠﺤﺗ ،ﻞﻘﺘﺴــﻣ t
ﻞﻴﻠﺤﺗ ،تاﺰﻳﺎﻤﺗ
هزاﺪﻧا يﺎﻄﺧ و خﺎﺒﻧوﺮﻛ يﺎﻔﻟآ ،ﻲﻠﻣﺎﻋ يﺮـﻴﮔ
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ
هداد ﻪﻳﺎﭘ ﺮﺑ لوا زﺎﻓ رد ﻪﺑ يﺎﻫ
ﺖﺳد ،يدﺎـﻋ هوﺮـﮔ زا هﺪـﻣآ
ﻪﻄﻘﻧ 10 يﺪﺻرد 6
/ 6 ياﺮﺑ
ﻪﺑ ﺖﺒﺜﻣ ﻒﻃاﻮﻋ سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز ﺖـﺳد
ﻪﻛ ﺎﻨﻌﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ؛ﺪﻣآ 90
هﺮﻤﻧ داﺮﻓا ﺪﺻرد 6
/ 6 نآ زا ﺮﺗﻻﺎـﺑ و ار
ﺪﻧدﺮﻛ ﺐﺴﻛ سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز ﻦﻳا رد .
ﻢـﻫ ﻪـﻄﻘﻧ ﻦﻴـﻨﭼ 90
يﺪـﺻرد
4 / 6
ﻪﺑ ﻲﻔﻨﻣ ﻒﻃاﻮﻋ سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز ياﺮﺑ ﺪﻣآ ﺖﺳد
. سﺎـﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ
90 هﺮﻤﻧ سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز ﻦﻳا رد داﺮﻓا ﺪﺻرد 4
/ 6 ﻦﻴﻳﺎﭘ و
نآ زا ﺮـﺗ ار
ﺪﻧدﺮﻛ ﺐﺴﻛ .
يراﺬـــﮔﺪﻛ ﻪـــﻳﺎﭘﺮﺑ مود زﺎـــﻓ رد حﺮـــﺷ ﻪـــﺑ تﻼﻴﺼـــﺤﺗ
ﻢﻠﭙﻳدﺮـــﻳز
= 1 ﻢﻠﭙـــﻳد ،
= 2
، ﻢﻠﭙـــﻳد قﻮـــﻓ
= 3 ﻲـــﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ،
= 4 و
ﺪﺷرا ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ
= 5 زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و نﻮـﻣزآ
ود ﻲـﺧ زا ﻲﺗوﺎـﻔﺗ
ﺮﻈﻧ ﻲﻧاواﺮﻓ
ﻪﻌﺟاﺮﻣ و يدﺎﻋ هوﺮﮔ ود نﺎﻴﻣ تﻼﻴﺼﺤﺗ ﻪـﺑ هﺪﻨﻨﻛ
ﻪﺑ هروﺎﺸﻣ ﺰﻛﺮﻣ ﺎﻴﻧ ﺖﺳد
ﺪﻣ . هوﺮـﮔ ود ﻞـﻫﺄﺗ ﺖﻴﻌـﺿو ﻲﺳرﺮﺑ
داﺪـــﻧ نﺎﺸـــﻧ ﻲﺗوﺎـــﻔﺗ ﺰـــﻴﻧ .
ود ﺰـــﻴﻧ ﻦـــﺳ ﺮـــﻈﻧ زا هوﺮـــﮔ
ﻲــﻨﻌﻣ توﺎــﻔﺗ يراد
ﻨﺘــﺷاﺪﻧ ﺪ ) 06 / 41
=
m1
و 17 /
=38
m2
(
، رد
يوﺎﺴﻣ ﺮﺛا ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻦﻳا ﺲﻧﺎﻳراو ندﻮﺒﻧ
ﺪـﺷ ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺰﻴﻧ ﺎﻫ .
ﺖـﻴﻌﻤﺟ يﺎـﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ﺮـﻈﻧ زا هوﺮـﮔ ود ﻞﻛ رد ﻲﺗوﺎـﻔﺗ ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷ
ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ .
ﺶـﺳﺮﭘ ﻦـﻳا ﻲﻳاﻮـﺘﺤﻣ ﻲﻳاور ﻪـﻣﺎﻧ
ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ زا هدﺎﻔﺘـﺳا
ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ
ﻪـﻳﻮﮔ يروآدﺮﮔ ياﺮﺑ ﺮﺒﺘﻌﻣ يﺎﻫ ﺎـﻫ
، ﻪـﻳﺎﭘ ﺮـﺑ ﺪـﻴﻳﺄﺗ
ﻲﺧﺮﺑ ﺪﻴﻳﺄﺗ ﻲﺳﺎﻨﺸﻧاور ﺪﻴﺗﺎﺳا زا ﺪﺷ
.
ﻞﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ 57
ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻳﻮﮔ شور ﻪـﺑ ﻲﻨﻫذ ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ ﻪﻣﺎﻧ
مﺎــﺠﻧا ﺪــﻣﺎﻌﺘﻣ ﺶﺧﺮــﭼ ﺪــﺷ
ﻲﻠﻣﺎــﻋ يﺎــﻫرﺎﺑ و 3
/ 0 ﻻﺎــﺑ ﻪــﺑ
)
ناور ﺖﻨﺳ ﺎﺑ ﮓﻨﻫﺎﻤﻫ ﻲﺠﻨـﺳ
( ﻲـﻨﻌﻣ ﺪـﺷ ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﺮـﻈﻧ رد راد
) ،يﻮﻟﻮﻣ 1386 .(
ﻪﻳﻮﮔ
ﺺﻟﺎﺧ رد ﺎﻫ ود رد ﻲﻠﻣﺎـﻋ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻦﻳﺮﺗ
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ هوﺮﮔ .
رﺮﺑ داد نﺎﺸـﻧ هوﺮـﮔ ود ﻦـﻳا ﻲﻳاﻮـﺘﺤﻣ ﻲـﺳ
ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ مود ﻞـﻣﺎﻋ و ﺖﺒﺜﻣ ﻒﻃاﻮﻋ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺖﺴﺨﻧ ﻞﻣﺎﻋ
مﺎـﻧ ﺰﻴﻧ ﻦﻳوﺎﻨﻋ ﻦﻴﻤﻫ ﺎﺑ ﻪﻛ ،ﺖﺳا ﻲﻔﻨﻣ ﻒﻃاﻮﻋ ﺪﻧﺪـﺷ يراﺬـﮔ
)
لوﺪﺟ يﺎﻫ 1 و
.(2
ﻪﻳﻮﮔ ﻦﻳا رد ﺎﻫ لوﺪﺟ
ﺎﻫ ﻪﺑ يﺎـﻫرﺎﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ
ﻢﻛ ﻪﺑ دﺎﻳز زا ﻲﻠﻣﺎﻋ )
8 / 0 ﺎﺗ 3 / 0 ( ارا ﻳ هﺪﺷ ﻪ ﺪﻧا .
نﺎﻤﻫ رد ﻪﻛ رﻮﻃ
لوﺪﺟ
1
ﻲـﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪـﻳﻮﮔ ،دﻮـﺷ
45 زا
عﻮﺿﻮﻣ ﺮﻈﻧ )
مدﻮﺑ هﺪﻣﺎﻴﻧ ﺎﻴﻧد ﻪﺑ شﺎﻛ (
ﻪـﻳﻮﮔ ﺮﻳﺎﺳ ﺎﺑ دﺎﻀـﺗ ﺎـﻫ
دراد .
ﺖـﺷاد كاﺮﺘﺷا ﻞﻣﺎﻋ ود ﺮﻫ ﺎﺑ ﻪﻳﻮﮔ ﻦﻳا .
ﺮـﮕﻳد نﺎـﻴﺑ ﻪـﺑ
ﺖـﺒﺜﻣ ﻒـﻃاﻮﻋ رد نآ ﻲﻠﻣﺎـﻋ رﺎـﺑ ؛ﺖـﺷاد ﻲﺼﻟﺎﺧﺎﻧ ﻪﻳﻮﮔ ﻦﻳا 43 / 0 ﻲﻔﻨﻣ ﻒﻃاﻮﻋ رد و 35
/ 0 دﻮﺑ . ﻪـﻳﻮﮔ 32 ) ﺖـﺣار ﻲـﺒﻠﻃ (
ﺼــﻟﺎﺧﺎﻧ ﺰــﻴﻧ ﻲــﻔﻨﻣ و ﺖــﺒﺜﻣ ﻒــﻃاﻮﻋ ﺎــﺑ نآ ﻪــﻄﺑار و ﺖــﺷاد ﻲ
ﻪــﺑ ﺐــﻴﺗﺮﺗ 51 / 0 و 50 / 0 دﻮــﺑ . زا ﺺﻟﺎــﺧﺎﻧ ﻪــﻳﻮﮔ ود ﻦﻳاﺮﺑﺎــﻨﺑ
و ﺪﺷ فﺬﺣ ﺖﺒﺜﻣ ﻒﻃاﻮﻋ سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز 26
ﺪﻧﺎﻣ ﻲﻗﺎﺑ ﻪﻳﻮﮔ .
نﺎﻤﻫ ﻪﻛ رﻮﻃ
لوﺪﺟ
2
ﻲـﻣ نﺎﺸﻧ ﻒـﻃاﻮﻋ درﻮـﻣ رد ،ﺪـﻫد
ﻪــﻳﻮﮔ ﺎــﻬﻨﺗ ﻲــﻔﻨﻣ 35
) ﻲﮔﺪــﻧز رد هﺪــﺷﺎﺿرا (
رﺎــﺑ ﻦﻳﺮــﺘﻤﻛ ﺎــﺑ
ﻪــﻳﻮﮔ ﺮﻳﺎــﺳ ﺎــﺑ ﻲﻠﻣﺎــﻋ دراد دﺎﻀــﺗ ﺎــﻫ
. ﻪــﻳﻮﮔ ﻦﻳاﺮﺑﺎــﻨﺑ 35
زا
و ﺪﺷ فﺬﺣ ﻲﻔﻨﻣ ﻒﻃاﻮﻋ سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز 18
ﺪﻧﺎﻣ ﻲﻗﺎﺑ ﻪﻳﻮﮔ .
ﻪـﻳﻮﮔ ﻲﻗﺎﺑ ﺎـﻫ
) 3 ، 32 ، 33
، 34 ، 35
، 37
، 38 ، 40 ، 41 ، 44 ،
45 ، 46
، 50
، 54 (
ﺪﻧﺪﺷ فﺬﺣ ﻞﻴﻟد ﻪﺳ ﻪﺑ :
1 - ﺎـﻬﻧآ ﻲﻠﻣﺎـﻋ رﺎـﺑ
ﭻﻴﻫ رد ،ﺪﺸﻧ ﺮﻫﺎﻇ ﻞﻣﺎﻋ ود زا ﻚﻳ 2
-
طﺎﺒﻨﺘﺳا و ﺎﻫﺮﻴﺴﻔﺗ يﺎـﻫ
د ﻲﺗوﺎــﻔﺘﻣ ﺮــﺑ ر
،ﺪﻨﺘــﺷاد 3 - دﺎــﺠﻳا و ﺪــﻧدﻮﺑ يراﺮــﻜﺗ ﻲــﺧﺮﺑ
ﻲـﻣ ﻲﮕﺘﺴﺧ ﺪـﻧدﺮﻛ
. زا ﻞـﻛ رد ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ 57
،ﻪـﻳﻮﮔ 14 ﻪـﻳﻮﮔ
و فﺬﺣ 43 ﺪﻧﺎﻣ ﻲﻗﺎﺑ ﻪﻳﻮﮔ
1 .
ﻪﻳﻮﮔ ﻢﻴﺴﻘﺗ زا ﺲﭘ و ﺖـﺒﺜﻣ ﻒـﻃاﻮﻋ سﺎـﻴﻘﻣﺮﻳز ود ﻪـﺑ ﺎﻫ
سﺎـﻴﻘﻣﺮﻳز ﻦـﻳا زا ﻚـﻳ ﺮﻫ ،ﻲﻔﻨﻣ ﻲﻠﻣﺎـﻋ ﻞـﻴﻠﺤﺗ ﻪـﻧﺎﮔاﺪﺟ ﺎـﻫ
ﺪﻧﺪﺷ . ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ زا 26
ﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﻳﻮﮔ
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺖﺒﺜﻣ ﻒﻃاﻮﻋ ﻪ
ﻪﺑ ﺮﻳز ﺪﻣآ ﺖﺳد :
1 - ﺐﻳﺮـﺿ
4KMO
ﺎـﺑ ﺮـﺑاﺮﺑ 81 / 0
داد نﺎﺸـﻧ
داﺪﻌﺗ 70
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻲﻓﺎﻛ ﻞﻴﻠﺤﺗ ياﺮﺑ ﺮﻔﻧ .
2 -
ﺖﻠﺗرﺎﺑ نﻮﻣزآ
5
_______________________________________
1- sensitivity 2- specificity
3- Statistical Package for the Social Sciences version 16 4- Kaiser-Meyer-Olkin 5- Bartlett test
ﺶﺳﺮﭘ ﻲﺑﺎﻳرﺎﺠﻨﻫ ﻲﻨﻫذ ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ ﻪﻣﺎﻧ
234
234
لﺎﺳﻢﻫدﺰﻧﺎﺷ /رﺎﻤﺷه 3 /ﭘﺰﻴﻳﺎ1389
Vol. 16 / No. 3 / Fall 2010
لوﺪﺟ 1 - ﻪﻳﻮﮔ ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺶﺳﺮﭘ يﺎﻫ
ﻲﻨﻫذ ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ ﻪﻣﺎﻧ )
ﺖﺒﺜﻣ ﻒﻃاﻮﻋ سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز (
ﻪﻳﻮﮔ هرﺎﻤﺷ
ﻪﻳﻮﮔ عﻮﺿﻮﻣ
ﻲﻠﻣﺎﻋ رﺎﺑ ﻪﻳﻮﮔ هرﺎﻤﺷ
عﻮﺿﻮﻣ ﻪﻳﻮﮔ ﻲﻠﻣﺎﻋ رﺎﺑ
21 لﺎﻌﻓ و هﺪﻧزﺮﺳ
80 / 0 31
ﻮﻨﺗ ع ﺐﻠﻃ 58
/ 0
19 قﺎﻴﺘﺷا ﻦﺘﺷاد 77
/ 0 24
ﺪﻨﻣوﺮﻴﻧ 57
/ 0
20 ﺲﻔﻧ ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا
77 / 0 55
ﻲﺑ مﺪﻋ ﻲﺗوﺎﻔﺗ 53
/ 0
25 ﻪﻧازور ﺪﻴﻣا 77
/ 0 4
ناﺮﮕﻳد شﺰﻴﮕﻧا
53 / 0
15 يژﺮﻧاﺎﺑ 76
/ 0 7
ﺖﻗدﺎﺑ 51
/ 0
28 ناﺮﮕﻳد ﻪﺑ يژﺮﻧا
72 / 0 32
ﺖﺣار ﺐﻠﻃ 51
/ 0
53 ﻪﺑﺮﺠﺗﺎﺑ 72
/ 0 23
ﻲﺷﻮﺧﺮﺳ 48
/ 0
27 ﻲﻛﻻﺎﭼ 71
/ 0 45
مدﻮﺑ هﺪﻣﺎﻴﻧ ﺎﻴﻧد ﻪﺑ شﺎﻛ
43 / 0
48 ﻲﮔﺪﻧز رد ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ
68 / 0 36
ﻲﮔﺪﻧز زا ﺖﻳﺎﺿر
42 / 0
51 هداراﺎﺑ ندﻮﺑ 65
/ 0 2
ﻲﻛﺮﻳز 36
/ 0
9 لﺎﻌﻓ 65
/ 0 39
ﻳ مﺪﻋ ﺄ س 36
/ 0
6 ﻢﻤﺼﻣ 62
/ 0 34
رﺎﻜﺷزرو 34
/ 0
52 ﻦﺘﺷادرﺎﻜﺘﺸﭘ
59 / 0 29
نﺎﺠﻴﻫ ﺐﻠﻃ 33
/ 0
11 طﺎﺸﻧ ﺎﺑ 59
/ 0 42
ﻲﮔﺪﻧز زا تﺬﻟ
32 / 0
ﺟ لوﺪ 2 - ﻪﻳﻮﮔ ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺶﺳﺮﭘ يﺎﻫ
ﻲﻨﻫذ ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ ﻪﻣﺎﻧ )
ﻲﻔﻨﻣ ﻒﻃاﻮﻋ سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز (
ﻪﻳﻮﮔ هرﺎﻤﺷ
ﻪﻳﻮﮔ عﻮﺿﻮﻣ
ﻲﻠﻣﺎﻋ رﺎﺑ ﻪﻳﻮﮔ هرﺎﻤﺷ
ﻪﻳﻮﮔ عﻮﺿﻮﻣ
ﻲﻠﻣﺎﻋ رﺎﺑ
17 باﺮﻄﺿا 78
/ 0 5
ﻲﺒﺼﻋ ندﻮﺑ 58
/ 0
18 ﺖﻣﻮﺼﺧ 69
/ 0 49
ﻣ ﺄ تﺎﻤﻳﻼﻣﺎﻧ زا سﻮﻳ
53 / 0
26 ﻲﮕﻠﺻﻮﺣ ﻢﻛ
68 / 0 13
ﻪﻈﻓﺎﺤﻣ ﻪﺷﻮﮔ و رﺎﻛ ﺮﻴﮔ
52 / 0
12 نﺎﺸﻳﺮﭘ ﺮﻃﺎﺧ 67
/ 0 43
ﻲﮔﺪﻧﺎﻣرد سﺎﺴﺣا
52 / 0
14 سﺮﺘﺳا 66
/ 0 56
ﻦﻇءﻮﺳ ﻦﺘﺷاد 51
/ 0
22 ﻢﻛ ﻲﺑ و كﺮﺤﺗ لﺎﺣ
66 / 0 47
ﺮﻳز روز رﺎﺑ ﻦﺘﻓر 50
/ 0
1 ﺞﻧردوز 64
/ 0 57
ﻲﻨﻴﺑﺪﺑ 43
/ 0
8 ناﺮﮕﻧ 63
/ 0 30
تاﺮﻃﺎﺨﻣ زا سﺮﺗ
38 / 0
10 ﺳﺮﺗ ﻮ 63
/ 0 35
ﻲﮔﺪﻧز رد هﺪﺷﺎﺿرا 30
/ 0
16 هﺎﻨﮔ سﺎﺴﺣا
63 / 0
لوﺪﺟ 3 - ﺶﺳﺮﭘ ﺖﺒﺜﻣ ﻒﻃاﻮﻋ سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻲﻨﻫذ ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ ﻪﻣﺎﻧ
) هدارا و ﻲﮔﺪﻧزﺮﺳ ﻞﻣﺎﻋ ود (
ﻪﻳﻮﮔ هرﺎﻤﺷ
ﻪﻳﻮﮔ عﻮﺿﻮﻣ
ﻲﮔﺪﻧزﺮﺳ ﻲﻠﻣﺎﻋ رﺎﺑ
ﻪﻳﻮﮔ هرﺎﻤﺷ
ﻪﻳﻮﮔ عﻮﺿﻮﻣ
هدارا ﻲﻠﻣﺎﻋ رﺎﺑ
21 هﺪﻧزﺮﺳ 79
/ 0 7
ﺖﻗد ﺎﺑ
37
/ 0
11 ﺎﺑ ﻧ طﺎﺸ 78
/ 0 51
هداراﺎﺑ
79
/ 0
19 قﺎﻴﺘﺷا 72
/ 0 6
ﻢﻤﺼﻣ
64
/ 0
25 ﻪﻧازور ﺪﻴﻣا 69
/ 0 48
ﻲﮔﺪﻧز رد ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ
60
/ 0
28 ناﺮﮕﻳد ﻪﺑ يژﺮﻧا
67 / 0 39
ﻳ مﺪﻋ
ﺄ س 55
/ 0
29 نﺎﺠﻴﻫ ﺐﻠﻃ 66
/ 0 31
عﻮﻨﺗ
ﺐﻠﻃ 53
/ 0
27 ﻲﻛﻻﺎﭼ 65
/ 0 42
ﻲﮔﺪﻧز زا تﺬﻟ
52
/ 0
20 ﻪﺑدﺎﻤﺘﻋا ﺲﻔﻧ 62
/ 0 53
ﻪﺑﺮﺠﺗﺎﺑ
51
/ 0
15 يژﺮﻧاﺎﺑ 61
/ 0 9
لﺎﻌﻓ
46
/ 0
24 ﺪﻨﻣوﺮﻴﻧ 60
/ 0 36
ﻲﮔﺪﻧز زا ﺖﻳﺎﺿر
45 / 0
23 ﻲﺷﻮﺧﺮﺳ 54
/ 0 55
ﻲﺑ مﺪﻋ
ﻲﺗوﺎﻔﺗ 36
/ 0
4 ناﺮﮕﻳد شﺰﻴﮕﻧا
48 / 0 52
رﺎﻜﺘﺸﭘ
85
/ 0
2 ﻲﻛﺮﻳز 47
/ 0
نارﺎﻜﻤﻫ و يﻮﻟﻮﻣ ﻦﻴﺴﺣ
235
235
لﺎﺳﻢﻫدﺰﻧﺎﺷ /رﺎﻤﺷه 3 /ﺰﻴﻳﺎﭘ1389 Vol. 16 / No. 3 / Fall 2010
ﻪــﻳﻮﮔ نﺎــﻴﻣ ﻪــﻌﻣﺎﺟ رد داد نﺎﺸــﻧ دراد دﻮــﺟو ﻲﮕﺘﺴــﺒﻤﻫ ﺎــﻫ
) 0001 /
p<0 ( ﻲـــﻣ ﻦﻳاﺮﺑﺎـــﻨﺑ و ار ﻞـــﻴﻠﺤﺗ ناﻮـــﺗ
داد مﺎـــﺠﻧا .
3 -
ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻤﺘﻣ ﺶﺧﺮﭼ ﺎﺑ ﻲﻠﻣﺎﻋ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻦﻳﺮﺘﻬﺑ ﻪـﻛ ﺪـﻣآ ﺖﺳد
نآ ﻲﻃ 7 / 44 %
ﻪﻳﻮﮔ تاﺮﻤﻧ ﺲﻧﺎﻳراو هﺪـﺷ رﺎـﺑ ﻞـﻣﺎﻋ ود رد ﺎﻫ
دﻮﺑ . 4 - ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻳا ﻲﮔﺪﻧزﺮﺳ،
هدارا و مﺎﻧ ﺪﻧﺪﺷ يراﺬﮔ .
زا ﺮﺗﻻﺎـﺑ ﻲﻠﻣﺎﻋ يﺎﻫرﺎﺑ 3
/ 0 ) ﻲـﻨﻌﻣ راد ( ﻲﻠﻣﺎـﻋ ﻞـﻴﻠﺤﺗ رد
رد ﺖﺒﺜﻣ ﻒﻃاﻮﻋ سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز
لوﺪﺟ
ﺪﻣآ 3
ﺖﺳا ه . نآ زا ﻪﻛ ﺎﺟ
دﻮﺑ ﻞﻳﺎﻤﺘﻣ ﺶﺧﺮﭼ
، ﻲﮕﺘﺴـﺒﻤﻫ ﺐﻳﺮﺿ 45
/ 0 + ﻞـﻣﺎﻋ ود ﻦﻴـﺑ
ﻪـﺑ هدارا و ﻲﮔﺪﻧزﺮﺳ ﺪـﻣآ ﺖـﺳد
) 0001 /
p<0 ( داد نﺎﺸـﻧ ﻪـﻛ ،
20 / 0 ﺲﻧﺎﻳراو ﺖﺳا كﺮﺘﺸﻣ هدارا و ﻲﮔﺪﻧزﺮﺳ تاﺮﻤﻧ يﺎﻫ .
ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ زا 18
ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﻲـﻔﻨﻣ ﻒـﻃاﻮﻋ ﻪـﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻪﻳﻮﮔ
ﻪـﺑ ﺮﻳز
ﺪـﻣآ ﺖـﺳد :
1 - ﺐﻳﺮـﺿ ﺎـﺑ ﺮـﺑاﺮﺑKMO
8 / 0 داد نﺎﺸـﻧ
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻲﻓﺎﻛ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ .
2 - رد داد نﺎﺸـﻧ ﺖـﻠﺗرﺎﺑ نﻮﻣزآ
ﻪــﻳﻮﮔ نﺎــﻴﻣ ﻪــﻌﻣﺎﺟ دراد دﻮــﺟو ﻲﮕﺘﺴــﺒﻤﻫ ﺎــﻫ
) 0001 /
p<0 ( و
ﻲﻣ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
داد مﺎﺠﻧا ار ﻞﻴﻠﺤﺗ ناﻮﺗ .
3 - ﻲﻠﻣﺎﻋرﺎﺘﺧﺎـﺳ ﻦﻳﺮـﺘﻬﺑ
ﻪــﺑ ﻞـﻳﺎﻤﺘﻣ ﺶﺧﺮــﭼ ﺎـﺑ نآ ﻲــﻃ ﻪـﻛ ﺪــﻣآ ﺖـﺳد
4 / 47 ﺪــﺻرد
ﻪـﻳﻮﮔ تاﺮﻤﻧ ﺲﻧﺎﻳراو رﺎـﺑ ﻞـﻣﺎﻋ ود رد ﺎـﻫ
دﻮـﺑ هﺪـﺷ .
4 - ﻦـﻳا
ﻞﻣاﻮﻋ ناور ﻮﺠﻧر ر ي سﺮﺘﺳا و - ﻲﮔدﺮﺴﻓا مﺎﻧ
ﺪﻧﺪﺷ يراﺬﮔ .
زا ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻲﻠﻣﺎﻋ يﺎﻫرﺎﺑ 3
/ 0 )
راد ﻲـﻨﻌﻣ ( ﻲﻠﻣﺎـﻋ ﻞـﻴﻠﺤﺗ رد
رد ﻲﻔﻨﻣ ﻒﻃاﻮﻋ سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز
لوﺪـﺟ
4
ﺖـﺳا هﺪـﻣآ .
ﻪـﻳﻮﮔ ﺎـﻫ
ﻪﺑ
هﺪﺷ ﺐﺗﺮﻣ ﻲﻠﻣﺎﻋ يﺎﻫرﺎﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﺪـﻧا
. نآ زا ﺶﺧﺮـﭼ ﻪـﻛ ﺎـﺟ
ﻲﮕﺘﺴـﺒﻤﻫ ﺐﻳﺮـﺿ ،دﻮﺑ ﻞﻳﺎﻤﺘﻣ ﺎﻫرﻮﺤﻣ 44
/ 0 - ﻞـﻣﺎﻋ ود ﻦﻴـﺑ ناور
سﺮﺘﺳا و يﻮﺠﻧر -
ﻪﺑ ﻲﮔدﺮﺴﻓا ﺪـﻣآ ﺖﺳد
) 0001 /
p<0 ( ،
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﻛ ﺪـﻫد
19 / 0
ﺲﻧﺎـﻳراو
ناور تاﺮـﻤﻧ يﺎـﻫ و يﻮـﺠﻧر
سﺮﺘــﺳا - ﺖــﺳا كﺮﺘﺸــﻣ ﻲﮔدﺮﺴــﻓا .
ﻲﻠﻣﺎــﻋ ﻞــﻴﻠﺤﺗ ﺞﻳﺎــﺘﻧ
سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز داد نﺎﺸﻧ ﺰﻴﻧ ﺲﻛﺎﻤﻳراو يدﻮﻤﻋ ﺶﺧﺮﭼ شور ﺎﺑ ﺎﻫ
ناور و ﻞــﻣﺎﻋ ﻚــﻳ هدارا و ﻲﮔﺪﻧزﺮــﺳ ﺘــﺳا و يﻮــﺠﻧر
سﺮ -
ﺪﻧدﻮﺑ ﺮﮕﻳد ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻲﮔدﺮﺴﻓا .
سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز نﺎﻴﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺎـﻫ
و ﻲﮔﺪﻧزﺮـﺳ نﺎـﻴﻣ داد نﺎﺸـﻧ
هدارا ار ) 001 /
p≤0 ، 68 / 0
r= ( ناور و سﺮﺘـــــﺳا و يﻮـــــﺠﻧر -
ﻲﮔدﺮﺴــﻓا )
001 /
p≤0 ، 64 / 0
r= ( ﻲــﻨﻌﻣ ﻪــﻄﺑار دراد دﻮــﺟو راد
.
سﺎــﻴﻘﻣﺮﻳز نﺎــﻴﻣ ﻦﻳاﺮﺑﺎــﻨﺑ و ﺮﮕﻳﺪــﻜﻳ ﺎــﺑ ﺖــﺒﺜﻣ ﻒــﻃاﻮﻋ يﺎــﻫ
ﺴــﺒﻤﻫ ﺮﮕﻳﺪــﻜﻳ ﺎــﺑ ﻲــﻔﻨﻣ ﻒــﻃاﻮﻋ و ﻂــﺳﻮﺘﻣ زا ﺮﺗﻻﺎــﺑ ﻲﮕﺘ
اد دﻮﺟو ﻲﻧورد ﻲﮕﻨﻫﺎﻤﻫ ﺖﺷ
.
ﺶﺳﺮﭘ ﻲﺼﻴﺨﺸﺗ ﻲﻳاور ﻲﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ ،ﻲـﻨﻫذ ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ ﻪﻣﺎﻧ
ﻦﻴﮕﻧﺎــﻴﻣ و يدﺎــﻋ نﺎــﻨﻛرﺎﻛ هوﺮــﮔ ود رد ﻪــﻳﻮﮔ ﺮــﻫ يﺎــﻫ
ﻪﻌﺟاﺮﻣ
ﻲﻠﻣﺎﻋﺪـﻨﭼ ﺲﻧﺎـﻳراو ﻞـﻴﻠﺤﺗ ﺎﺑ هروﺎﺸﻣ ﺰﻛﺮﻣ ﻪﺑ هﺪﻨﻨﻛ
1
MANOVA) (
ﺖـﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ درﻮﻣ .
ﻢـﺠﺣ ﻪـﻛ ﺎـﺠﻧآ زا
ﻪــﻧﻮﻤﻧ گرﺰــﺑ ) 40 ﺮﺘﺸــﻴﺑ ﺎــﻳ ﺮــﻔﻧ (
ﻲــﺳرﺮﺑ ﻪــﺑ يزﺎــﻴﻧ ،دﻮــﺑ
ﺶﻴﭘ ضﺮﻓ لﺎﻣﺮﻧ يﺎﻫ
ﺲﻧﺎﻳراو يوﺎﺴﺗ و ندﻮﺑ
ﺖﺷاﺪﻧ دﻮﺟو ﺎﻫ .
ﻪــﺘﻓﺎﻳ و يدﺎــﻋ هوﺮــﮔ ود نﺎــﻴﻣ ﻪــﻳﻮﮔ رﺎــﻬﭼ رد داد نﺎﺸــﻧ ﺎــﻫ
ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ و دراﺪـﻧ دﻮـﺟو توﺎﻔﺗ هروﺎﺸﻣ ﺰﻛﺮﻣ ﻪﺑ هﺪﻨﻨﻛ
ﺪﻧﺪﺷ فﺬﺣ ﻪﻳﻮﮔ رﺎﻬﭼ ﻦﻳا .
ﻪـﻳﻮﮔ ﻪـﻴﻘﺑ ﺰﻳﺎـﻤﺗ ﻲﻳﺎـﻧاﻮﺗ ﺎـﻫ
ود
ﺪﻨﺘﺷاد ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ زا ار هوﺮﮔ .
لوﺪﺟ 4 - ﻒﻃاﻮﻋ سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز ﻲﻠﻣﺎﻋ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻲﻔﻨﻣ
ﺶﺳﺮﭘ ﻲﻨﻫذ ﻲﺘﺴﻳﺰﻬﺑ ﻪﻣﺎﻧ )
ناور سﺮﺘﺳا و يﻮﺠﻧر -
ﻲﮔدﺮﺴﻓا (
ﻪﻳﻮﮔ هرﺎﻤﺷ
ﻪﻳﻮﮔ عﻮﺿﻮﻣ ﻲﻠﻣﺎﻋ رﺎﺑ
يﻮﺠﻧر ناور ﻪﻳﻮﮔ هرﺎﻤﺷ
ﻪﻳﻮﮔ عﻮﺿﻮﻣ ﻲﻠﻣﺎﻋ رﺎﺑ
ﻲﮔدﺮﺴﻓا و سﺮﺘﺳا
14 سﺮﺘﺳا 78
/ 0 10
ندﻮﺑﻮﺳﺮﺗ 45
/ 0
49 ﻣ ﺄ تﺎﻤﻳﻼﻣﺎﻧ زا سﻮﻳ
73 / 0 47
ﺮﻳز رﺎﺑ روز ﻦﺘﻓر 31
/ 0
1 دوز ر ﺞﻧ 67
/ 0 56
ﻦﻇءﻮﺳ 87
/ 0 -
8 ﻲﻧاﺮﮕﻧ 66
/ 0 57
ﻲﻨﻴﺑﺪﺑ 77
/ 0 -
26 ﻢﻛ ﻪﻠﺻﻮﺣ 66
/ 0 18
ﺖﻣﻮﺼﺧ 77
/ 0 -
5 ﻲﺒﺼﻋ 65
/ 0 16
هﺎﻨﮔ سﺎﺴﺣا
68 / 0 -
12 نﺎﺸﻳﺮﭘ ﺮﻃﺎﺧ 65
/ 0 22
ﻢﻛ ﻲﺑ و كﺮﺤﺗ لﺎﺣ
60
/ 0 -
30 تاﺮﻃﺎﺨﻣ زا سﺮﺗ
58 / 0 13
ﻓﺎﺤﻣ ﻪﻈ ﻪﺷﻮﮔ و رﺎﻛ ﺮﻴﮔ
40
/ 0 -
17 باﺮﻄﺿا 56
/ 0 43
ﻲﮔﺪﻧﺎﻣرد سﺎﺴﺣا
35 / 0 -
_______________________________________
1- multivariate analysis of variance