هلاقم یشهوژپ
دربراک و یزاف قطنم
یبصع یقیبطت جاتنتسا متسیس -
یزاف شیپ تهج ینیب
یغت تاری یف ز یکی و
هقبط و ییایمیش یفیک یدنب
ششوپ نیریشومیل راد
یط تدم هگن یراد
یدنز نسحم
*
-1
ولجنگ یلع -2
یب انادنام
2رکم - شنموکین سگرن -3
یدارم راگن
3
:تفایرد خیرات 12
/ 30 / 2011
:شریذپ خیرات 10
/ 30 / 2011
هدیکچ
رد رضاح شهوژپ هرهب اب
و یزاف قطنم زا یریگ کمک اب
شور یرثکادح - یلقادح ینادمم زا یکی و عباوت تیوضع ثلثم یسوگ ،ی هقنزوذ و ا ی یارب ط هقب دنب ی
ک یف ی ششوپ نیریشومیل یهد
هدش اب هرهب روگلا ود زا یریگ ،متی
اب یکی جنپ دورو ی یتفس(
تفاب
، مجح ،زبس گنر دصرد ،لولحم دماج داوم پ گنر و
تسو ) یرگید و
اب یدورو هس ( ریوصت زا لصاح
مجح ،زبس گنر دصرد تسوپ گنر و
.دیدرگ هدافتسا ) شیپ یارب
)یگدیسر صخاش و یتفس( یفیک تایصوصخ ینیب ن
زی متسیس زا
و ینادمم ــت و هقنزوذ ،یثلثم بولطم تیوـضع عبا هلوگنز ،یا
یا و وگ یس کمک اب دورو هس ی ( ی نع ی یرادهگن نامز
، مجح و گنر هیواز )
.دش هدافتسا یاتن
ج داد ناشن
نیگنایم هک تقد
هقبط متیروگلا یدنب
هقنزوذ و یثلثم ،یسوگ تیوضع عباوت یارب هب یا
بیترت 579 / 0 ، 539 / 0 و 560 / 0 دوب . یانبم رب لدم هک نیا رگید مهم هتکن
صخاش سا یاه ریوصت زا یجارخت زا رتلااب تحص( تشاد یبوخ رایسب درکلمع زین
566 / 0 ) . ک دش صخشم نیرتهب ه
شیپ تفاب یتفس و یگدیسر صخاش یارب ینیب
هب ربارب نییبت بیرض( یثلثم تیوضع عباوت اب یزاف قطنم لدم اب بیترت 5556
/ 0 ربارب نییبت بیرض( یسوگ و ) 5559
/ 0 ) تسا یبایتسد لباق هیزجت زا لصاح جیاتن .
و رب مه و یگدیسر صخاش رب مه ار ریثات نیرتشیب یرادهگن نامز هک داد ناشن تیساسح نازیم لیلحت یتفس
.دراد نیریش ومیل یحطس تیاهن رد
یم تفگ ناوت
هک س ی متس بصع جاتنتسا ی
- زاف ی درکلمع رد یلوبق لباق هقبط
یفیک یدنب شیپ و
تایصوصخ ینیب یکیزیف
ییایمیشو نیریشومیل ب تسا رادروخر هدافتسا هب هجوت اب و
هصیصخ زا هب ،ریواصت زا یجارختسا یاه هناخدرس رد برخمریغ شور ناونع
.تسا هدافتسا لباق اه
هژاو یاه :یدیلک ،یزاف قطنم ،نیریش ومیل
،ینادمم متسیس یبصع جاتنتسا متسیس
- هقبط ،یزاف یدنب
.
همدقم
1 2 3
زاف قطنم ی س و ی متس زاف جاتنتسا ی
نکت ی ک اه ی دج ی د ک و دمآرا ی
دنتسه لاس رد هک اه
ی خا ی ر ارب ی اسانش یی هقبط ، یدنب لدم و س زا ی
س ی متس اه ی غ ی ر طخ ی پ ی چ ی هد م هدافتسا ی وش ن د (
LigusPeternek,
2018; Sakthivel et al., 2018
) . طسوت راب نیتسخن هک قطنم نیا
Zadeh
لاس رد 9569 دیدرگ حرطم (
Zadeh, 1965
) ، م ی ناوت د یارب
پی ش بی ن ی تایصوصخ قد دعاوق اب صاخ
ی ق هب و روظنم صوت ی ف حص ی ح
س ی متس اه ی پ ی چ ی هد غ و ی ر طخ ی هدافتسا دوش . ب ه روط لک ی وصخ ، ص ی تا
و یفیک ف ی ز ی ک ی و ش ی م یا یی اذغ داوم یی هب س ناونع ی متس اه ی پ ی چ ی هد
غ ی طخر ی م هتفرگ رظن رد ی
دنوش . لاس رد اه ی خا ی ر شور زا هدافتسا یاه
ی گدا ی ر ی دنمشوه ب ه ،هدرتسگ روط ییاذغ داوم یفیک یبایزرا روظنم هب
دروم هجوت سا هتفرگ رارق یبصع یقیبطت جاتنتسا متسیس .ت
- یزاف
( سیفنا(
ANFIS 4))
ی ک ذغت هکبش ی
ها ی لا دنچ ی ه زا هک تسا
روگلا ی مت اه ی ی گدا ی ر ی بصع هکبش ی
س و ی متس اه ی ف جاتنتسا زا ی ارب ی
9 ، 9 و 3 - هب یوجشناد و رایشناد ،رایداتسا بیترت یسانشراک
، سدنهم و مولع هورگ ی
ناریا ،ناجنز ،ناجنز هاگشناد ،ییاذغ عیانص .
*(
- :لوئسم هدنسیون
Email: [email protected] )
لدم زاس ی دورو طباور ی
جورخ و ی م هدافتسا ی دنک
Abbaspour‐ (
Gilandeh et al., 2020; Al-Mahasneh et al., 2016
) . زا هزورما
صخاش یط یفیک تارییغت ،یگدیسر دنور نییعت تهج یرصب یاه
و یرادهگن هب
ط هژیو هقب یدنب هویم اه یم هدافتسا دنیامن
(
Fashi et al.,
2019; Rad et al., 2018
) هک راک نیا هب هدمع روط هناماس کمک اب
اب و ییانیب نیشام زا هدافتسا
متیروگلا قطنم هطیح رد هداس یاه ی
ربج ا
9یلوب ص یم ترو هک دریذپ اطخ راچد طیارش رد کدنا رییغت اب یم
ش دو
؛
هک تسا یلاحرد نیا شور کی یزاف قطنم
لدم زاس ی دمآراک و عماج
تسا . روئت رد ی زاف قطنم ی ی ک م عوضوم ی دناوت هب قلعتم ی ک ی ا دنچ
زاف هعومجم ی
هجرد اب دنب ی وضع ی ت م .دشاب ی ناز وضع ی ت طسوت
اهدرکراک ی وضع ی ت زاف ی رعت ی ف وضع عباوت .تسا هدش ی
ت ار ی ج لماش
ثلثم عباوت ی
، هقنزوذ ا ی
، سواگ ی س و ی ئومگ ی د م ی دنشاب ا . ی ن ت وضع عباو ی ت
هب هنوگ ا ی م باختنا ی تسرد تشاگن هک دنوش ی
ب ی ن اضف ی ورو د ی و
جورخ ی ناوق .دوش لصاح ی
ن نابز ی ی ا هطبار تاحلاطصا ا
ی ارب ی ب ی نا
DOI: 10.22067/ifstrj.v17i2.87270
4 Adaptive Neuro-Fuzzy Inference System (ANFIS) 5 Boolean algebra
دلج 17 هرامش ، 2 دادرخ ، - ریت 1400 .ص 351 - 339 Vol. 17, No. 2, June. July. 2021, p. 339- 351
دورو هطبار ی
- جورخ ی م رارق هدافتسا دروم ی
گ ی
،در مهم هلئسم هک ی
لدم رد زاس ی اف قطنم اب ز
ی ارف .تسا ی دن زاف جاتنتسا ی
هس لماش
وضع عباوت مهم موهفم ی
،ت لمع ی تا زاف هعومجم ی
ناوق و ی ن جاتنتسا
ا ؛تسا ی ن س ی متس بطت ی ق غ ی طخر ی ب ی ن ی ک ی ا غتم دنچ ی ر و دور ی و ی ک
غتم ی ر جورخ ی رعت ار ی ف م ی دنک زاف هلحرم هس لماش و ی
زاس ی
، تسا طابن
غ و ی ر زاف ی انعم هب هک تسا ندرک ی
عت یی ن غ قباطت ی طخر ی ب ی ن ی ک ی ا
غتم دنچ ی ر دورو ی اب ی ک غتم ی ر جورخ ی تسا (
Birle et al., 2013
).
متسیس ت سیفنا کر یب ی بصع هکبش زا ی
عونصم ی و ی ک س ی متس جاتنتسا
زاف ی هب تسا هنوگ ا ی هکبش هک اه ی بصع ی ارب ی عت یی ن یگژیو س ی متس
زاف جاتنتسا ی
م لامعا ی .دنوش اقم رد ی هس اس اب ی ر نکت ی ک اه ی ی گدا ی ر ی
،
سیفنا اراد ی عرس ت رترثوم ،رتلااب شزومآ ی
ن روگلا ی مت ی گدا ی ر ی و
گداس ی مرن تسا رازفا ؛ زم ی ت لدم درف هب رصحنم نیا سیفنا
تسا هک
دوجو هب یزاین هنوگره
ب صخشم طابترا ی
ن غتم ی اهر ی دورو ی ورخ و ج ی
لدم زا هدافتسا زا لبق و درادن
ا ی ن رط زا هطبار ی
ق ی ک آرف ی دن مآدوخ زو ی
نییعت م ی درگ د (
Bahram-Parvar et al., 2017
) سیفنا . ًاتدمع رد
سب ی را ی مز زا ی هن اسانش دننام اه یی
س ی متس زاف لرتنک ، رپ ،ی
د هداد شزا اه
غ و ی هر دروم تسا هتفرگ رارق هدافتسا .
زاف قطنم ی رازبا ی مهم گید یر
ارب ی مصت ی م گ ی ر ی خا هک تسا ی
ًار هدرتسگ ًاتبسن یاهدربراک ا
ی لرتنک رد
ک یف ی ت اذغ داوم یی پ ی اد تسا هدرک (
Birle et al., 2013
) .
یگزات هب زا هدافتسا س
ی متس دننام دنمشوه یاه زاف جاتنتسا
ی و
ییاذغ تاعلاطم رد سیفنا هب
صوصخ لدم صب ،یفیک تارییغت یزاس یر
یکیزیف و ییایمیشو هقبط زین و
یدنب یزبس و هویم ارف یط اه
اهدنی ی ی
،ندرک کشخ ،یرادهگن دننام یزاسادج
هجرد و یدنب شرتسگ تفای ه
.تسا قحت ی تاق فده اب یرایسب زاف قطنم شور دربراک
سیفنا و ی
ارب ی لدم زاس ی فلتخم یاهدنیارف هقبط و
یفیک یدنب خرب
ی زا عاونا
یزبس و هویم تسا هتفریذپ ماجنا
. زا نآ هلمج یم هب ناوت هقبط ب یدن
هزادنا و گنر رظن زا رانا (
Fashi et al., 2019
) شیپ ، رف ینیب آ کشخ دنی
زایپ ندرک (
Jafari et al., 2016
) شیپ ، بآ تیفیک ینیب (
Gharibi et
al., 2012
) شیپ ، ینیب کیتنیس کشخ یاوه اب ولآ درز ندرک کشخ
Abbaspour‐Gilandeh et al., 2020( )
، شیپ ینیب کیتنیس شخ ک
دیفس توت ندرک (
Rad et al., 2018
) هقبط ، یدنب هجوگ یگنرف
(
IrajiTosinia, 2011
) یگدیسر یبایزرا ، هجوگ
یگنرف
(
GoelSehgal, 2015
) یسح یبایزرا ، شرب یارب
بیس یاه
کشخ زمرق نودام یهدوترپ اب هدش (
Sabbaghi et al., 2019
) و
هجرد بیس یفیک یدنب (
Papageorgiou et al., 2018
) درک هراشا .
لی وم ش ی ر ی ن (
Citrus limetta
عون ) ی زا تابکرم اب نشور درز گنر
کزان تسوپ و ًلاومعم هک تسا
هب روط هدرتسگ اهروشک رد ی
سمرگ ی ر ی
رمآ ی اک دنه و ناتسکاپ ، م تشک
ی دوش و طیارش لیلد هب ناریا رد
بآ ،مرهج دننام روشک یبونج قطانم هب هایگ نیا تشک ،صاخ ییاوهو
تسا دودحم هریغ و نامرک ،باراد ا
ی ن م ی هو زا ینغ بروکسا ی ک سا ی د
ایند رد و تسا ببس هب
ض رثا د نوخ راشف و
تارثا کنخ دننک گ ی نآ رد یرامیب
درز ی ی ا ز بت ی دا تسا هدش هتخانش رد .
ناریا ارب ی نامرد
امرس و ازنلاوفنآ دراد ناوارف هدافتسا یگدروخ
. وت لی د هنلااس م نیا لوصح
ا رد ی نار ب ی ن 990 ات 600 نت رازه یم دشاب (
Askari et al., 2019;
Barreca et al., 2011
).
تشک قطانم یاوه یامد هب هجوت اب
،سفنت ،ریخبت تعرس ،یغاب لوصحم نیا ناوارف بآ و نیریشومیل شنکاو ،قرعت هب رجنم هک تسا لااب نآ رد یبورکیم و ییایمیشویب یاه
نیریش ومیل تیفیک شهاک یرادهگن یط
یم .ددرگ زا هدافتسا
ششوپ د ه ی شور زا یک ،یفیک تارییغت نیا تعرس شهاک یاه
م ی .دشاب ،هتشذگ ههد دنچ رد ششوپ
یاه کاروخ ی کرت زا لصاح یب
تا
بط یع ی فرصم یتملاس هب هجوت ببس هب هدننک
و یز طیحم ظفح تس
دروم هتفرگ رارق هجوت تسا
هب و اهرازبا ناونع ی
ی رد رثؤم شیازفا ز نام
راگدنام ی م ی هو هب هدش هتفرگ راک دنا
(
Kingwascharapong et al.,
)2020
. نونکات اعلاطم ت ناوارف ی یسررب فده اب ریثات
ششوپ اه ی
کاروخ ی رب ازفا ی ش راگدنام نامز تدم ی
هویم تسا هدش ماجنا اه
(
Askari et al., 2019; Chen et al., 2019;
Kingwascharapong et al., 2020; Klangmuang and Sothornvit, 2018; MaftoonazadRamaswamy, 2019;
Morsy and Rayan, 2019; Yan et al., 2019
) نیا رتشیب رد .
شهوژپ رب یعیبط تابیکرت زا اه و یبورکیمدض تارثا داجیا یا
یتنآ ینادیسکا تسا صاوخ ببس هب هچبرت گرب هراصع .تسا هدش هداف
یتنآ ششوپ رد هدافتسا ناکما ،ناوارف ینادیسکا ز شیازفا یارب ار اه
نام
دراد هویم یراگدنام (
Chung et al., 2012; Sung et al., 2016
) ،
ماجنا هنیمز نیا رد یشهوژپ نونکات هک تسا هدشن
.
رضاح شهوژپ زا فده ود رد
باق هلحرم ل سا نایب ؛ت ماگ رد لوا
هویم یفیک تارییغت دنور رد یرادهگن طیارش و ششوپ رثا یسررب یاه
ششوپ هگن نامز یط هچبرت گرب هراصع اب هدش راد کمک اب یراد
س ی متس دننام دنمشوه یاه زاف جاتنتسا
و سیفنا و ی مود ماگ رد
ا ناکم
ا ریواصت زا لصاح یرصب تایصوصخ زا هدافتس یگژیو و RGB
یاه
یفیک متسیس کمک اب زاف جاتنتسا
هقبط تهج سیفنا و ی یفیک یدنب
.یرادهگن یط نیریشومیل
شور و داوم اه
نیریش ومیل درز یاه
، هزادنا ،لکش رظن زا( تخاونکی و هدیسر ًلاماک
)گنر و برت گرب و چ
ناجنز یلحم رازاب زا هزات ه ت
.دیدرگ هیه ومیل
نیریش اه تیرلکوپیه و بآ اب وشتسش زا سپ میدس
09 / 0 دصرد
،امگیس(
اکیرمآ ) تعرس اب اوه نایرج کمک اب و 9
/ 0 رد هیناث رب رتم
طیحم یامد .دندش کشخ
کشخ رد وشتسش زا سپ زین هچبرت گرب نک
هسفق وه کمک اب یا اب ییا
یامد 40 اس هجرد نت ی تعرس و دارگ 9
رتم
.دیدرگ کشخ هیناث رب نیریسلگ ،میدس تانیژلآ
و ا زین لوناتا تکرش ز
دیدرگ هیهت )اکیرمآ( امگیس .
هچبرت گرب زا هراصع جارختسا جارختسا هچبرت گرب هراصع
هب شور ترارح یتمواقم یهد
(
Gavahian et al., 2013
) و ( لوناتا و بآ لولحم کمک اب 90
دصرد
/یمجح نایرج تدش رد و )یمجح 30
رب تلو یتناس یامد و رتم 60
یتناس هجرد تدم هب دارگ
30 تفریذپ ماجنا هقیقد ع .
زا سپ هراص
تحت للاح ریخبت و نویسارتلیف طیارش
لاخ اح ء .دیدرگ لص
ششوپ یهد ششوپ هیهت یارب
، 90 یلیم میدس تانیژلآ رتیل 9
دصرد
/ینزو(
)یمجح ، 9 یلیم و نیریسیلگ رتیل 0
ای 90 گرب هراصع مرگ
مجح هب و طولخم هچبرت 900
یلیم ششوپ .دش هدناسر رتیل ندرک راد
نیریش ومیل هطوغ شور زا هدافتسا اب مه اه
تدم هب( یرو 9
)هقیقد
تدم هب نیریشومیل هورگ راهچ .تفریذپ ماجنا 90
یامد رد زور 4
هجرد
یبسن تبوطر و سویسلس 59
رد ؛دیدرگ یرادهگن دص نودب لوا هورگ
رامیت( ششوپ 9
یواح ششوپ اب مود هورگ ،) 9
/ینزو( دصرد )یمجح
رامیت( هچبرت گرب هراصع نودب نیرسیلگ و میدس تانیژلآ 9
هورگ ،)
یواح ششوپ اب موس 9
/ینزو( دصرد نیرسیلگ و میدس تانیژلآ )یمجح
یواح 90 رامیت( هچبرت گرب هراصع دصرد 3
هورگ و ) ًلاماک هک مراهچ
ششوپ زا سپ هک توافت نیا اب دوب موس هورگ هباشم سوت ندرک راد
ط
کیتسلاپ یلپ یاه هتسب ،ءلاخ طیارش تحت نییاپ هتیسناد اب ینلیتا یدنب
رامیت( دیدرگ 4
.) هنومن ینامز لصاوف رد یفیک تاشیامزآ ماجنا و یرادرب
90 .تفریذپ ماجنا هزور
آ نومز یکیزیف یاه و
ییایمیش
نزو تفا نیریشومیل زا
هنومن نزو فلاتخا تبسن نامز رد اه
یاه
لقادح یارب هیلوا نزو هب رفص نامز اب فلتخم 90
رامیت ره رد هنومن
دیدرگ هبساحم (
Kingwascharapong et al., 2020
).
تارییغت یتفس
( ) F
نیریشومیل هاگتسد زا هدافتسا اب و ذوفن نومزآ کمک اب
ب تفا جنس
(
STM-5
، ماتنس ؛تفریذپ ماجنا )ناریا ، نیدب
هناوتسا بورپ زا روظنم یا
رطق هب 3 یلیم ذوفن تعرس و رتم 90
یلیم و دیدرگ هدافتسا هیناث رب رتم
قمع ات بورپ 90
یلیم هنومن یرتم .دیدرگ دراو
نومزآ ماجنا یارب و دش هتفرگ نیریشومیل بآ ادتبا ییایمیش یاه
لولحم دماج داوم همادا رد لک
( )TSS
( هجرد بسح رب اب )سکیرب
( یتسد رتموتکارفر زا هدافتسا ،سورکآ
HR18-01
ناملآ ، هزادنا ) یریگ
رتیت لباق هتیدیسا نییعت .دش (
)TA
شور قبط رب )دیسا دصرد(
دش ماجنا AOAC
. یگدیسر صخاش (
)RPI
کمک اب زین هطبار
9
م دیدرگ هبساح (
Vélez-Rivera et al., 2014
):
( 9 )
𝑅𝑃𝐼 = ln(100 × |𝐹| ×𝑇𝑆𝑆𝑇𝐴)
1 Raw
2 Shutter speed 3 Aperture ریوصت
یرادرب شزادرپ شیپ و
هب هظفحم زا نیریشومیل تسوپ زا یحطس یرادربریوصت روظنم
ریوصت شزادرپ هب زهجم
ود ( یباتهم پملا ناوت ابSMD
99 )تاو و
( یرون لنپ کی ناوت ابSMD
90 )تاو .دیدرگ هدافتسا یرادربریوصت
،نناک( نیبرود کمک اب 70D
هلصاف رد )نپاژ ، 99
یتناس هنومن زا یرتم
ماخ تلاح رد و رتاش تعرس اب(9
69
/ 9 گارفاید و هیناث
3م ( 9 / 9 ) ماجناf
.تفریذپ سپ زا هدافتسا اب یرادربریوصت تخم تاهج رد و دیفس هنیمز
فل
ریواصت و تفرگ تروص نیریش ومیل حوضو اب RGB
9600
× 9900
لسکیپ ( 400dpi
) هب دمآ تسد . نیریشومیل ریواصت هب
هدمآ تسد پ
زا س
و سلاپلا لیدبت ،عیطقت فذح
زیون هنایم رتلیف کمک اب اب ،4
هرهب یریگ
زا سپ زا مارگوتسیه لاناک .دش ادج هنیمز
یگنر یاه ،R
و G
ره B
ریوصت هب هناگادج روط زا نآ طیحم و دش جارختسا
هبRGB
تاصتخم
CIELab
.دیدرگ لیدبت ود
یگژیو ز هیوا
9گنر
ℎ∗ ( ) مجح و ومیل
نیریش بیترت هب طباور ساسا رب 9
و 3 ریواصت زا
CIELab
ییود ود و
6
ا دیدرگ جارختس اب هیلوا هصیصخ جارختسا و ریواصت شزادرپ شیپ .
هبعج کمک ریوصت شزادرپ رازبا
مرن رازفا ( بلتم
R2019a
)اکیرمآ ،
.تفریذپ ماجنا ( 9 )
ℎ∗= 𝑎𝑟𝑐𝑡𝑎𝑛(𝑏∗⁄ )𝑎∗
𝑉𝑜𝑙𝑢𝑚𝑒 (𝑉) =𝜋𝐷63 )3(
زاف لدم راتخاس هقبط تهج سیفنا و ی
یدنب
زاف ی یزاس لوا ی ن آرف رد مدق ی
دن داجیا یزاف جاتنتسا متسیس ا
تس
(
Rad et al., 2018
) ط رد و ی غتم ،نآ ی اهر یی ارب هک ی صوت ی ف آرف ی دن
مصت ی م گ ی ر ی ارب ی زرا ی با ی ک یف ی ت م ی هو نیریشومیل فتسا
م هدا ی ،دنوش
صوت ی ف لحت و ی ل م ی درگ .دن شهوژپ نیا رد رگا دعاوق
- هاگنآ یزاف یارب
زرا ی با ی هقبط و دنب ی ک یف ی ت م ی هو نیریشومیل لماش
جنپ و دور ی و ی ک
جورخ ی دورو .دش هدافتسا ی
لماش اه تفاب یتفس
، لولحم دماج داوم
مجح ،زبس گنر دصرد ،لک واز( تسوپ گنر و
ی ه .دندوب )گنر جنپ
یگژیو ک یف ی هب هعومجم ناونع اه
ی زاف ی رعت ی ف وضع عباوت و هدش ی
ت
لکش( تسا هدش هداد صاصتخا اهنآ هب 9
غتم .) ی اهر ی ک یف ی مک و ی
نیریش ومیل یارب هدش هداد حرش لحارم قبط هک دنراد دوجو
دیاب
زاف ی یزاس و طابنتسا ، یزافریغ
.دنوش یارب ندرک یزاف نیا
ژیو یگ اه
زا یاهریغتم ( مک ینابز
،)L
( طسوتم ( دایز و )M
)H
هدافتسا دش ا.
ی ن
س ی متس زا ناوق ی ن زاف رگا ی - هاگنآ ارب ی بش ی ه زاس ی زجت و ی ه و لحت ی ل
هطبار یطخریغ تشاگن ب
ی ن هداد اه ی دورو ی جورخ و ی رط زا ی ق آرف ی دن
ی گدا ی ر ی ارب ی عت یی ن زوت ی ع هب ی هن وضع عبات ی ت م هدافتسا ی لماش و دنک
4 Median filter 5 Hue angle 6 Binary image
9 :تسا هیلا لا
لوا هی - زاف ی زاس ی دورو ،ی لا ی ه مود - داجیا اپ ی هاگ
زاف هعومجم هداد ،ی
لا ی ه موس - داجیا اپ ی ه زاف هدعاق ،ی لا ی ه مراهچ -
مصت ی م گ ی ر و ی لا ی ه مجنپ - ندرک یزافریغ جورخ
لکش( ی 9
یارب .) هدایپ
یزاس قطنم زا شهوژپ نیا رد سیفنا و یزاف هبعج
یاهرازبا م قطن
و یزاف سیفنا رد مرن رازفا ( بلتم
R2019a
.دیدرگ هدافتسا )اکیرمآ ،
لکش 1 - ییود ود ریوصت )ج( و )هنایم( رتلیف لامعا زا سپ نیریش ومیل ریوصت )ب( نیریش ومیل یلصا ریوصت )فلا(
لکش 2 - سیفنا راتخاس
ب راجت تاعلاطم ساسا ر نیشیپ تاعلاطم زین و ی
و نومزآ سح یاه ی
غ ی مسرر زا ی هدننک فرصم (
Birle et al., 2013; Rad et al., 2018
) ،
ک حطس هس یف
ی ارب ی زبس گنر دصرد و لولحم دماج داوم اپ(
یی ن ،
طسوتم و یز دا )،
ک حطس هس یف
ی ارب ی مجح ( هزات ، کشخ و هدیکورچ
هدش )،
ک حطس هس یف
ی ارب ی واز( تسوپ گنر ی
ه ( )گنر نشور درز
، درز
درز رایسب و ک حطس ود و )
یف ی ارب ی تفاب یتفس و مرن(
تفس ) هدافتسا
.دش ک یف ی ت لک ی م ی هو
،نیریش ومیل غتم
ی ر رعت ی ف هب هدش جورخ ناونع ی
تسا یفیک هقبط راهچ رهاظ ساسا رب و یبرجت تاعلاطم ساسا رب هک
1 Triangular 2 Gaussian
هجرد لماش 9
هجرد ، 9 هجرد ، 3 هجرد و 4 لکش( دش هداد صاصتخا 4
و 9 ) . ارب ی رعت ی ف هعومجم اه ی زاف ی شور :دراد دوجو فلتخم شور ود
لوا فیرعت شزرا اه ی نابز ی غتم راتفر ساسا رب ی
ر و شور مود یرعت ف
شزرا اه ی نابز ی هنماد رد ناصصختم شناد ساسا رب رفص
ات 9 اش . ی نا
اهدرکراک هک تسا رکذ ی
وضع ی ت زاف ی سلاک اب سلاک ره اه
ی
اسمه ی ه پمه ناشو ی .دنراد شور زا رضاح شهوژپ رد یرثکادح
- یلقادح
ینادمم مسیناکم یارب جاتنتسا
زا و عباوت تیوضع ثلثم
9ی یسواگ ، و9
هقنزوذ ا
3ی ببس هب داس ه لوادتم و دیدرگ هدافتسا ،ندوب .
نیزگ فده ش
3 Trapezoidal
رکیپ نیرتهب داجیا یارب تیوضع هجرد و تیوضع عبات عون دنب
.دوب ی
یارب شهوژپ نیا رد صوت
ی ف ک حطس یف ی نیریشومیل ی ک
ش صخا
پی هتسو ددع ی ( نیب رفص ات 9 اه هعومجم زا هدافتسا اب ) ی
زاف ی ارب ی رعت
ی ف ب هطبار ی ن ا ی ن ددع تسرهف ی
نابز تاحلاطصا و ی
گ رظن رد هتفر
دش .
لکش 3 - هنومن عباوت تیوضع یارب ( فلا ) لولحم دماج داوم ،لک
( ب )
،تفاب یتفس (
ج )
،مجح ( د ) زبس گنر ( و ذ .)گنر هیواز( تسوپ گنر )
یزاف جاتنتسا متسیس رد هدافتسا دروم
رضاح شهوژپ اراد
ی 969
وضع عباوت ساسا رب نوناق ی
ت ارب هدش هتفرگ رظن رد ی
دورو ی اه
یم دشاب . هب دایز مجح ،درز تسوپ گنر ،مرن هویم تسوپ رگا لاثم روط
یارب .تسا لوا هجرد عون زا یفیک هجرد هاگنآ ،دشاب مک زبس لاناک و یجورخ عباوت زین تیوضع فیرعت دیدرگ . دعاوق رگا - هاگنآ یزاف زین
فیرعت هب و هلیسو یزافریغ هزاس یاه یجورخ هب ددع لیدبت .دش د ر
هقبط ب یرگید یدنب ه
نومزآ فذح روظنم یکیزیف یاه
و ییایمیش اهنت و زا لصاح( مجح ،زبس گنر دصرد لماش یدورو هس ریواصت زا هدافتسا
)ریوصت واز( تسوپ گنر و ی
ه )گنر زین تلاح نیا رد ؛دش هتفرگ رظن رد
یزاف جاتنتسا متسیس و دوب لبق متیروگلا هباشم متیروگلا م
هدافتسا درو
رد تلاح نیا اراد
ی 97 وضع عباوت ساسا رب نوناق ی
ت هتفرگ رظن رد
ارب هدش ی دورو ی اه یم دشاب . زا متیروگلا یریگدای یدنویپ هک کرت یبی
زا متیروگلا سپ راشتنا و اطخ شور لقادح تاعبرم یم
،دشاب یارب
شزومآ و قیبطت اب جاتنتسا متسیس یزاف
هدافتسا رد .دش یا ن شهوژپ
79 دصرد هداد زا اه یارب شزومآ و 99 دصرد زا هداد اه یارب
یجنسرابتعا رظن رد
هتفرگ هقبط و یزاسادج هسیاقم یارب .دش یدنب
نیریشومیل یفیک قطنم اب سانشراک و یگدیسر صخاش زا هدافتسا اب اه
رئوکسا یاک عبرم یفیک نومزآ زا )فلتخم متیروگلا ود( یزاف هدافتسا9
مهرد سیرتام .دش هقبط تحص یسررب یارب یگتخیر
دنب فتسا ی هدا
.دیدرگ لودج یا رتام ی س مهرد ری گتخ ی
، اتن ی ج هقبط زا لصاح دنب
ی ار عقاو تاعلاطا ساسا رب
ی امن ،دوجوم ی
ش م ی دهد . ا رد ی ن رتام ی س دادعا
ارب بروم رطق رد دوجوم ی
هنومن اه یی تسرد هب هک تسا ی
هقبط نب د ی
لصا رطق زا جراخ دادعا و دنا هدش ی
ن ی ز ناشن هدنهد هنومن ییاه ک تسا ه
هقبط هابتشا هب دنب
ی هدش دنا . رد یا ن نوتس ره رد دوجوم دادعا لودج
ناشن هدنهد دادعا یپ ش بی ن ی در ره رد دوجوم دادعا و ی
ف دنهد ناشن ه
عقاو دادعا ی .تسا
لکش 4 - هنومن تیوضع عباوت .نیریش ومیل یلک تیفیک )یجورخ(
لکش 5 - تاجرد .نیریش ومیل فلتخم
لدم یزاف قطنم و سیفنا یزاس یپ تهج
ش یصوصخ ینیب تا
یفیک شهوژپ نیا رد لدم
یزاس بطت جاتنتسا یق
ی بصع ی - زاف ی ت تح
ناوق ی ن زاف رگا ی - هاگنآ ارب ی غتم ی ر یاه دورو ی جورخ و ی تروص
روظنم نیا هب تفریذپ متسیس زا
و دیدرگ هدافتسا ینادمم ــت
عبا
1 Chi square test
هقنزوذ ،یثلثم فلتخم عباوت نایم زا بولطم تیوـضع هلوگنز ،یا
یا
و یسواگ نومزآ زا یدورو بیکرت ره یارب اهنآ بسانم تیوضع هجرد و
اطخ و ب ه دمآ تسد . هب دادعت ی هن عباوت تیوضع ًلاومعم ب ه تروص زآ نوم
عت اطخ و یی ن م ی ش و برجت تروص هب و د ی
أت یی د م ی درگ .د رو هس زا دو ی
(ی نع ی یرادهگن نامز
، )ریوصت زا لصاح( مجح و گنر هیواز ارب )
ی
پی ش بی ن ی یتفس( یفیک تایصوصخ و
)یگدیسر صخاش ا
.دش هدافتس
یزاف نیناوق هب
یجورخ و یدورو یاهریغتم نیب طابترا یرارقرب روظنم
.دندش فیرعت ندرک یزاف یارب
تایصوصخ یظفل یاهریغتم زا یدورو
زا و مجح و گنر هیواز یدورو یاهریغتم یارب دایز و طسوتم ،مک یظفل یاهریغتم ،مک یلیخ یلیخ
دایز ،طسوتم ،مک ،مک یلیخ و
یلیخ
یدورو ریغتم یارب دایز یرادهگن نامز
دیدرگ هدافتسا لکش(
6 ).
راشتنا سپ متیروگلا زا یبیکرت هک یدنویپ یریگدای متیروگلا زا نینچمه ادح شور و اطخ
یم تاعبرم لق متسیس اب قیبطت و شزومآ یارب ،دشاب
تسا هدش هدافتسا یزاف جاتنتسا .
هب ِیدورو یاهریغتم زا کی ره یبسن تیمها ندرک صخشم روظنم
هیزجت یزاف جاتنتسا لدم و
یارب .دیدرگ ماجنا تیساسح نازیم لیلحت
زا کی ره هب لدم تیساسح نازیم نییعت تایصوصخ
لماش یدورو
یرادهگن نامز
، فذح شور زا )ریوصت زا لصاح( مجح و گنر هیواز
دیدرگ هدافتسا اهنآ (
Kaveh et al., 2018
) .
لکش 6 - عباوت یارب تیوضع (
فلا ) یرادهگن نامز
، ( ب ( و )گنر هیواز( تسوپ گنر ) ج
.مجح )
لیلحت و هیزجت شیپ لدم یبایزرا و
ینیب
و نکناد یبیقعت نومزآ و سنایراو زیلاتآ کمک اب نیگنایم هسیاقم مرن زا هدافتسا اب رازفا
هخسن(SPSS
96 آ ، )اکیرم .تفریذپ ماجنا یبایزرا
( نییبت بیرض کمک اب لدم هسیاقم و
𝑅2
)،
اطخ تاعبرم نیگنایم هشیر
( ) RMSE
و قلطم یاطخ دصرد (
)MAPE
دش ماجنا
Abbaspour‐ (
Gilandeh et al., 2020; Rad et al., 2018; Sabbaghi et al.,
):2019
( 4 )
𝑅2= 1 − (∑∑𝑛𝑖=1𝑛 (𝑂−𝑃)(𝑂−𝑃̅)22
𝑖=1 )
( 9 )
RMSE = √(𝑂−𝑃)𝑛−𝑝2
( 6 )
MAPE =∑ |
𝑃−𝑂 𝑂 | 𝑛𝑖=1
𝑛 × 100
𝑂 هک
𝑃 ،
𝑝 ،
𝑛 و هب شیپ هداد ،یبرجت هداد بیترت عت ،هدش ینیب
داد
دادعت و هدهاشم تایصوصخ
راون هبساحم و اهرادومن مسر .تسا لدم
هب اطخ مرن کمک اب بیترت هخسن( لسکا یاهرازفا
9096 و ) بلتم
(
Matlab R2019a
) .تفریذپ تروص
ثحب و جیاتن
هقبط یفیک یدنب نیریشومیل
هقبط متیروگلا عون ود یانبم رب یکی یدنب
تایصوصخ ک
و یفی
یاراد 9 ( یدورو لماش یتفس تسوپ
، لولحم دماج داوم لک
دصرد ،
مجح ،زبس گنر واز( تسوپ گنر و
ی ه )گنر یانبم رب یرگید و )
هصیصخ یاراد و ریواصت زا یجارختسا یاه 3
یدورو دصرد لماش(
)ریوصت زا لصاح( مجح ،زبس گنر واز( تسوپ گنر و
ی ه )گنر دروم )
تفرگ رارق یسررب لکش(
9 ) هقبط تقد و هقبط اب مادک ره یدنب
یدنب
کمک اب هنومن یزاسادج و یگدیسر صخاش یسررب سانشراک طسوت اه
دیدرگ لودج(
9 .)
نامه لودج رد هک روط 9
یم هدهاشم هقبط ،درگ
هدش ماجنا یدنب
یانبم رب متیروگلا طسوت تایصوصخ
متیروگلا هب تبسن یفیک یانبم رب
هصیصخ دیاش هک تسا رادروخرب یرتلااب تقد زا ریوصت زا لصاح یاه تیفیک رب لک لولحم دماج داوم نازیم و تسوپ یتفس ریثات نآ لیلد
هب ،دشاب نیریش ومیل ییاهن یروط
نازیم یرادهگن نامز شیازفا اب هک
بوطر نداد تسد زا شیازفا لیلد هب تسوپ یتفس یم شیازفا ،ت
زا دبای
تارییغت و نزو نداد تسد زا ببس هب رگید فرط ه
ی لورد یت یکی لپ
ی راکاس ی د ا یرادهگن نامز یط لک لولحم دماج داوم نازیم اه ازف
ی ش
یم دبای (
Askari et al., 2019
) نآ اب . یانبم رب متیروگلا تقد هک
تایصوصخ هصیصخ یانبم رب متیروگلا هب تبسن یفیک
اه زا لصاح ی
نیا اب یلو تسا رتلااب ریوصت و تقد اب هتسناوت مه متیروگلا نیا لاح
هنومن ییلااب تحص هجرد هب ار نیریش ومیل یاه
فلتخم یفیک یاه
تایصوصخ و گنر مهم شقن رما نیا تلع دیاش .دیامن یزاسادج هجرد رب یرهاظ هویم یفیک یدنب
یزبس و مک شقن و اه گنر
رت
رب لک لولحم دماج داوم نازیم و تفاب یتفس ریظن یتایصوصخ هقبط جیاتن .تسا لوصحم ییاهن یدنسپرازاب قد هک داد ناشن یدنب
ت
هقبط متیروگلا ود ره یرادانعم توافت فلتخم یاهرامیت یارب یدنب
( 09 /
p˂0 یزاسادج تقد رب یریثات فلتخم یاهرامیت و تشادن )
ن .تشاذگ
لودج 1 - تقد هتسد یدنب متیروگلا تیوضع عباوت عاونا اب فلتخم یاه رد
فلتخم یاهرامیت هعومجم یارب
.یشیامزآ و یشزومآ ی
رامیت 4 رامیت
3 رامیت
2 رامیت
تیساسح 1 عبات 1
تیوضع
لدم شزومآ نومزآ شزومآ نومزآ شزومآ نومزآ شزومآ نومزآ
559 / 0 563 / 0 559 / 0 566 / 0 550 / 0 564 / 0 559 / 0 597
/ 0 543
/ 0 یسواگ
یانبم رب تایصوصخ
یفیک
549 / 0 590 / 0 595 / 0 594 / 0 539 / 0 599 / 0 594 / 0 599
/ 0 509
/ 0 یثلثم
567 / 0 599 / 0 573 / 0 549 / 0 569 / 0 599 / 0 579 / 0 545
/ 0 599
/ 0 هقنزوذ یا
565 / 0 549 / 0 573 / 0 536 / 0 565 / 0 539 / 0 594 / 0 595
/ 0 539
/ 0 یسواگ
یانبم رب هصیصخ یاه زا یجارختسا
ریواصت
599 / 0 503 595
/ 0 509 / 0 599 / 0 509 / 0 533 / 0 599
/ 0 599
/ 0 یثلثم
599 / 0 596 / 0 595 / 0 539 / 0 549 / 0 599 / 0 599 / 0 595
/ 0 590
/ 0 هقنزوذ یا
اتن ی ج و زجت ی ه لحت و ی ل زرا ی با ی و ناسانشراک تسا متسیس
یزاف جاتن
هعسوت ی هتفا نیگنایم هک داد ناشن تقد
فلتخم یاهرامیت هب
نعم ی
می گنا ی ن اطخ ی داقم ی ر لوا ی ه داقم رد توافت(
ی ر پ ی ش بی ن ی لوا و هدش ی ه
ک یف ی ت م ی هو لوت ) ی د طسوت هدش یزاف جاتنتسا متسیس
ارب تیوضع عباوت ی
گ ا هقنزوذ و یثلثم ،یسو هب یا
بیترت 579 / 0 ، 539 / 0 و 560 / 0 یم .دشاب
هعلاطم جیاتن یم ناشن رضاح ی
هقبط لدم هک دهد یحارط یزاف یدنب
رد یلوبق لباق درکلمع زا هدش هقبط
نیریشومیل یفیک یدنب ب
رادروخر
نآ نمض .تسا متسیس رد یتخانش نابز یاهریغتم زا هدافتسا لیلد هب هک
،یزاف تعنص رد یم یگداس هب زا ناوت
هدافتسا نآ ومن
.د د مهم هتکن رگی
هصیصخ یانبم رب لدم هک دوب نیا قوف جیاتن رد زا یجارختسا یاه
ب تشاد یبوخ رایسب درکلمع زین ریوصت ه
یروط نیگنایم هک د
تق
فلتخم یاهرامیت لوت
ی د طسوت هدش یزاف جاتنتسا متسیس
ب عباوت یار
هقنزوذ و یثلثم ،یسوگ تیوضع هب یا
بیترت 566 / 0 ، 593 / 0 و 599 / 0
.دوب هب ماجنا نومزآ یدادعت سیفنا یدنبرکیپ نیرتهب هب یبایتسد روظنم
1 Pearson correlation coefficient
هکبش و .دیدرگ باختنا نیگنایم نومزآ یاطخ نازیم نیرتمک اب یا
گ تیوضع عباوت یارب یدنبرکیپ نیرتهب ا
.دوب یسو
مهرد سیرتام کمک اب لودج( یگتخیر
9 یم ) تحص دصرد ناوت
هقبط قبط ره یارب یدنب سواگ( یدنبرکیپ نیرتهب اب یمتیروگلا یارب ه
)ی
یارب بروم رطق رد دوجوم دادعا سیرتام نیا رد .ددرگ صخشم هنومن هقبط یتسرد هب هک تسا ییاه هدش یدنب
طق زا جراخ دادعا و دنا ر
ناشن زین یلصا هنومن هدنهد
هقبط هابتشا هب هک تسا ییاه دنب
هدش ی .دنا
د دوجوم دادعا لودج نیا رد ناشن نوتس ره ر
شیپ دادعا هدنهد و ینیب
هئارا جیاتن .تسا یعقاو دادعا ةدنهد ناشن فیدر ره رد دوجوم دادعا یانبم رب لدم ییاناوت هدنهد ناشن یگتخیر مهرد سیرتام رد هدش هصیصخ هقبط رد ریواصت زا هدش جارختسا یاه ب تحص اب جیاتن یدنب
لاا
یانبم رب متیروگلا دننامه تایصوصخ
یشهوژپ نونکات .تسا یفیک
هب هقبط روظنم تسا هدشن ماجنا یرادهگن یط نیریشومیل یفیک یدنب
شهوژپ اما هقبط یارب ییاه
هجوگ یفیک یدنب یگنرف
(
GoelSehgal,
)2015
بیس و (
Papageorgiou et al., 2018
) متسیس کمک اب
ریوصت زا هدش جارختسا تایصوصخ رب هیکت اب و سیفنا و یزاف جاتنتسا هک داد ناشن شهوژپ نیا دننامه نآ جیاتن هک تسا هتفریذپ ماجنا متسیس نیا درکلمع
متسیس نیا و تسا بولطم دنمشوه یاه ت اه
تسناو
هقبط ییلااب تحص و تقد اب .دهد ماجنا ار یدنب
لودج 2 - هقبط یارب یگتخیر مهرد سکیرتام جیاتن یجنسرابتعا و یدنب
.
4 3
2 1
هجرد لدم
0 0
9 949
9
تایصوصخ
یفیک 9 4 945 3 0
4 947
3 0
3
939 9
0 0
4
579 / 0 574 / 0 574 / 0 573 / 0
تحص
0 0
3 940
9
هصیصخ زا یجارختسا یاه
ریواصت
0 3
949 6
9
4 943
4 0
3
939 9
0 0
4
579 / 0 547 / 0 594 / 0 595 / 0
تحص
شیپ تایصوصخ ینیب یفیک
شیپ هرهب اب یفیک تایصوصخ ینیب نتسا متسیس زا یریگ
ینادمم جات
مرن رازبا هبعج رد رگا دعاوق تحت بلتم رازفا
- اب و یدورو هس اب سپس
زا هدافتسا عباوت
تیوضع هقنزوذ ،یثلثم فلتخم هلوگنز ،یا
یا و یسوگ تیوضع هجرد و
فلتخم .دش ماجنا ب ه روط لک ی ، 94 رگا نوناق - س سپ
شیپ یارب یگدیسر صخاش و تفاب یتفس یفیک تیصوصخ ود ینیب
دیدرگ هدافتسا .
لودج 3 - یدنبرکیپ نیرتهب زا یخرب یزاف یقیبطت جاتنتسا متسیس
- یبصع شیپ یارب ینیب
تایصوصخ .نیریشومیل یفیک
نومزآ شزومآ
عباوت دادعت وضع ی تیوضع عبات ت
یگژیو
MAPE RMSE
𝑹𝟐 MAPE RMSE
𝑹𝟐
09 / 0055 4 / 0 5559 / 99 0 / 0993 90 / 0 5763 / 0 گ 3
ا سو ی
صخاش یگدیسر
65 / 4 0054 / 0 5576 / 0 55 / 90 0967 / 0 5679 / 0 9
57 / 3 0076 / 0 5559 / 0 56 / 5 0905 / 0 5755 / 0 هلوگنز 9
یا 4 0/5709 0/0949 90/43 0/5550 0/0054 4/99
50 / 3 0043 / 0 5553 / 0 57 / 5 0059 / 0 5509 / 0 یثلثم 9
09 / 4 0059 / 0 5550 / 0 95 / 90 0995 / 0 5769 / 0 3
55 / 4 0059 / 0 5549 / 0 57 / 90 0949 / 0 5649 / 0 هقنزوذ 9
یا 4 0/5609 0/0959 99/99 0/5593 0/0057 9/43
57 / 3 0069 / 0 5556 / 0 49 / 5 0050 / 0 5599 / 0 گ 9
ا سو ی
تفاب یتفس
90 / 4 0073 / 0 5550 / 0 09 / 90 0056 / 0 5749 / 0 3
33 / 4 0059 / 0 5555 / 0 36 / 90 0999 / 0 5794 / 0 هلوگنز 3
یا 4 0/5653 0/0994 90/67 0/5559 0/0057 4/94
60 / 4 0059 / 0 5550 / 0 75 / 90 0995 / 0 5653 / 0 یثلثم 9
56 / 4 0909 / 0 5574 / 0 09 / 99 0974 / 0 5690 / 0 4
59 / 3 0065 / 0 5559 / 0 45 / 90 0933 / 0 5799 / 0 هقنزوذ 9
یا 4 0/5664 0/0995 90/94 0/5557 0/0074 4/49
لکش 7 - هداد یاه ( فلا
،تفاب یتفس ) (
ب ) یگدیسر صخاش شیپ
هداد هب تبسن یزاف لدم طسوت هدش ینیب .یبرجت یاه
شیپ زا لصاح جیاتن هجرد نیرتهب و فلتخم تیوضع عباوت اب ینیب
لودج رد تیوضع 3
تسا هدش هداد ناشن .
نیرتهب هک داد ناشن جیاتن
شیپ هب تفاب یتفس و یگدیسر صخاش یارب ینیب ب بیترت
لدم ا قطنم
تیوضع عباوت دادعت( یثلثم تیوضع عباوت اب یزاف 9
دادعت( یسوگ و )
تیوضع عباوت 9
شیپ نییبت بیرض .تفریذپ ماجنا ) صخاش ِینیب
هب یدنبرکیپ نیرتهب یارب تفاب یتفس و یگدیسر بیترت
ربارب 5556 / 0
و 5559 / 0 .دوب اقم ی هس رض ی ب گتسبمه ی ب ی ن داقم ی ر رجت خساپ ب ی و
خساپ پی ش بی ن ی دش یزاف لدم طسوت ه ارب
یجورخ ی ب یتفس یاه
و تفا
یگدیسر صخاش لکش رد
7 تسا هدش هئارا نامه .
لکش نیا رد هک روط
یم هدهاشم ،ددرگ
گتسبمه ی لااب ی ا ی ن هداد اه ناشن هدنهد لااب تقد ی
زاف لدم ی هدش باختنا یم
هب یشهوژپ نونکات .دشاب هدافتسا روظنم
زا
متسیس ارب یزاف جاتنتسا یاه شیپ ی
یط یفیک تایصوصخ ینیب
یزبس و هویم یرادهگن رد یدایز تاشرازگ یلو تسا هدشن ماجنا اه
شیپ یارب ینادمم یزاف متسیس زا هدافتسا هنیمز ک کشخ ینیب
ندر
تسا هدش رشتنم فلتخم ناققحم طسوت ییاذغ فلتخم تلاوصحم
Abbaspour‐Gilandeh et al., 2020; Banakar et al., 2017; (
Jafari et al., 2016; Nadian et al., 2017; Rad et al., 2018
) .
هیزجت زا لصاح جیاتن و
لودج( هک داد ناشن تیساسح نازیم لیلحت 4
)
تفاب رب مه و یگدیسر صخاش رب مه ار ریثات نیرتشیب یرادهگن نامز هب .دراد نیریش ومیل یحطس یرادهگن نامز رییغت اب رگید ترابع
یم ار رییغت نیرتشیب تفاب و یگدیسر صخاش تلع دیاش .دنک
رما نیا
هب دوخ یرادهگن نامز هک دشاب نیا ناونع
یگژیو رب هک تسا لقتسم
یدورو ریاس یور یم ریثات زین مجح و گنر هیواز لماش اه
هواک .دراذگ
لدم رد زین ناراکمه و یس ندرک کشخ یزاس
نیا هب زین ریسوم و ر دراد یجورخ رب ار ریثات نیرتشیب ندرک کشخ نامز هک ندیسر هجیتن
(
Kaveh et al., 2018
) و نامز لماع ندوب لقتسم ببس هب نیا هک ،
یم لماوع ریاس رب ریثات دشاب
.
هجیتن یریگ
نیا رد هقبط یارب یزاف جاتنتسا متسیس دربراک شهوژپ ب
و یدن
شیپ رارق یسررب دروم یرادهگن یط نیریشومیل یفیک تایصوصخ ینیب
هقبط جیاتن .تفرگ هب نیریش ومیل یفیک یدنب
4 ره هک داد ناشن هجرد
متیروگلا اب یزاف جاتنتسا متسیس ود هیاپ رب یاه
تایصوصخ ک
و یفی
هصیصخ هقبط ات دنرداق ریوصت زا لصاح یاه تحص و تقد اب ار یدنب
یانبم رب لدم بوخ رایسب درکلمع رگید مهم هتکن .دنهد ماجنا ییلااب هصیصخ یم ریوصت زا یجارختسا یاه هب ،دشاب
یروط هک تقد میت یاهرا
فلتخم لوت ی د طسوت هدش یزاف جاتنتسا متسیس
ضع عبات یارب تیو
اب یسواگ شیپ .دوب تیوضع عباوت هیقب زا رتلا بی
ین صوصخ تای یفیک
یزاف جاتنتسا متسیس طسوت تیقفوم اب یگدیسر صخاش و تفاب یتفس .تفریذپ ماجنا گتسبمه
ی لااب ی ب ی ن داقم ی ر برجت خساپ ی
و پ خسا
پی ش بی ن ی هدش ناشن یزاف لدم طسوت هدنهد
لااب تقد نیا ی دم ل .دوب
هیزجت جیاتن و
سح نازیم لیلحت یرادهگن نامز هک داد ناشن تیسا
شیپ رد ریثات نیرتشیب .دراد ینیب
هعلاطم جیاتن اشن رضاح ی
یم ن دهد
هقبط لدم هک رد یلوبق لباق درکلمع زا هدش یحارط یزاف یدنب
هقبط شیپ و یفیک یدنب نیریشومیل یفیک ینیب
ادروخرب نمض .تسا ر
نآ د یتخانش نابز یاهریغتم زا هدافتسا لیلد هب هک زاف متسیس ر
،ی رد
تعنص یم یگداس هب هدافتسا نآ زا ناوت
ومن .د
لودج 4 - زجت ی ه و لحت ی ل م ی ناز ساسح ی ت تایصوصخ شیپ یارب میقتسمریغ لقتسم
ینیب تایصوصخ .نیریش ومیل یفیک
MAPE RMSE
𝑹𝟐 یدورو
یگژیو
93 / 0069 4
/ 0 5556 / 0 همه
تایصوصخ
صخاش
یگدیسر یرادهگن نامز نودب 0/5569 0/0054 5/99
95 / 0079 7
/ 0 5555 / 0 گنر هیواز نودب
93 / 0065 7
/ 0 5550 / 0 مجح نودب
57 / 0065 4
/ 0 5559 / 0 همه
تایصوصخ
تفاب یتفس
56 / 0996 5
/ 0 5595 / 0 یرادهگن نامز نودب
55 / 0054 7
/ 0 5553 / 0 گنر هیواز نودب
03 / 0053 5
/ 0 5559 / 0 نودب
مجح
رکشت ینادردق و و مولع هورگ بوصم یشهوژپ حرط زا یشخب لصاح رضاح هعلاطم
خروم( ناجنز هاگشناد ییاذغ عیانص یسدنهم 30
/ 09 / 9355 رانیمس و )
یسانشراک هرود مناخ
اه ناونع اب یدارم راگن و شنموکین سگرن
"
سررب ی ژلآ ششوپ رثا ی
تان دس ی م هب تهج هچبرت گرب هراصع هارمه
ل یرادهگن ی
وم ش ی ر ی ن ارش رد ی ط تحت یدنب هتسب نودب و اب( فلتخم
سررب :)لاخ ی
صوصخ ی تا ف ی ز ی ک ی
، ش ی م یا یی وصت( یرصب و ی
یر
")
یم .دشاب
عبانم
Abbaspour‐Gilandeh, Y. and A. Jahanbakhshi and M. Kaveh. 2020. Prediction kinetic, energy and exergy of quince under hot air dryer using ANNs and ANFIS. Food Science & Nutrition 8: 594-611.
Al-Mahasneh, M., M. Aljarrah, T. Rababah and M. Alu’datt. 2016. Application of hybrid neural fuzzy system (ANFIS) in food processing and technology. Food Engineering Reviews 8: 351-366.
Askari, G. and A. Karaminia and M. Mousavi. 2019. Development of novel active coating from Sagez and Sagez-Zein to increase the shelf life of sweet lemon (Citrus limetta). Journal of Food and Bioprocess Engineering 3: 47-54.
Bahram-Parvar, M. and F. Salehi and S. M. Razavi. 2017. Adaptive neuro-fuzzy inference system (ANFIS) simulation for predicting overall acceptability of ice cream. Engineering in Agriculture, Environment and Food 10: 79-86.
Banakar, A., H. Zareiforoush, M. Baigvand, M. Montazeri, J. Khodaei and N. Behroozi‐Khazaei. 2017. Combined application of decision tree and fuzzy logic techniques for intelligent grading of dried figs. Journal of food process Engineering 40: e12456.
Barreca, D., E. Bellocco, C. Caristi, U. Leuzzi and G. Gattuso. 2011. Flavonoid profile and radical-scavenging activity of Mediterranean sweet lemon (Citrus limetta Risso) juice. Food Chemistry 129: 417-422.
Birle, S. and M. Hussein and T. Becker. 2013. Fuzzy logic control and soft sensing applications in food and beverage processes. Food Control 29: 254-269.
Chen, H. and Z. Sun and H. Yang. 2019. Effect of carnauba wax-based coating containing glycerol monolaurate on the quality maintenance and shelf-life of Indian jujube (Zizyphus mauritiana Lamk.) fruit during storage. Scientia horticulturae 244: 157-164.
Chung, D.-H., S.-H. Kim, N. Myung, K. J. Cho and M.-J. Chang. 2012. The antihypertensive effect of ethyl acetate extract of radish leaves in spontaneously hypertensive rats. Nutrition Research and Practice 6: 308-314.
Fashi, M. and L. Naderloo and H. Javadikia. 2019. The relationship between the appearance of pomegranate fruit and color and size of arils based on image processing. Postharvest Biology and Technology 154: 52-57.
Gavahian, M., A. Farahnaky, K. Javidnia and M. Majzoobi. 2013. A novel technology for extraction of essential oil from Myrtus communis: ohmic-assisted hydrodistillation. Journal of Essential Oil Research 25: 257-266.
Gharibi, H., A. H. Mahvi, R. Nabizadeh, H. Arabalibeik, M. Yunesian and M. H. Sowlat. 2012. A novel approach in water quality assessment based on fuzzy logic. Journal of Environmental Management 112: 87-95.
Goel, N. and P. Sehgal. 2015. Fuzzy classification of pre-harvest tomatoes for ripeness estimation–An approach based on automatic rule learning using decision tree. Applied Soft Computing 36: 45-56.
International, A. 2006. Official methods of analysis: AOAC Int Arlington, VA.
Iraji, M. S. and A. Tosinia. 2011. Classification tomatoes on machine vision with fuzzy the mamdani inference, adaptive neuro fuzzy inference system based (anfis-sugeno). Australian Journal of Basic and Applied Sciences 5: 846-853.