١
ﻢﺴﯿﻟﺎﻧﻮﯿﺳﺎﻧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ رﺎﻬﺑ هﺎﮔﺪﯾد ﯽﺳرﺮﺑ
ﮏﺑ يزﺎﻘﻔﻗ تادﺎﺳ ﻪﻤﻃﺎﻓ
ﯽﺳرﺎﻓ تﺎﯿﺑدا و نﺎﺑز ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﮐ دﺮﮐﺮﻬﺷ هﺎﮕﺸﻧاد
ﯽﯾﺎﯿﺿ هرﺎﻬﺑ
دﺮﮐﺮﻬﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﺳرﺎﻓ تﺎﯿﺑدا و نﺎﺑز ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﮐ
هﺪﯿﮑﭼ ﻘﻋ و ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا،يدﺎﺼﺘﻗا تﻼﮑﺸﻣ ،ﺮﻘﻓ ﺐﺒﺳ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻧارود ﻪﻃوﺮﺸﻣ ﻪﺑ ور مدﺮﻣ ﯽﻠﻣ ﻪﯿﺣور رﻮﺸﮐ ﯽﮔﺪﻧﺎﻣ ﺐ
ﯽﻣ يدﻮﺧ يﺎﻫوﺮﯿﻧ ﻪﺑ ﺎﮑﺗا و يروﺎﺑدﻮﺧ رﺎﺟﺎﻗ نارود ﺖﺨﺳ ﻂﯾاﺮﺷ زا ار رﻮﺸﮐ ﯽﯾﺎﻫر هار ﻪﻧﺎﮕﯾ ناﺮﮑﻔﻨﺷور و دﻮﺑ ﻪﺘﺷاﺬﮔ ﻒﻌﺿ ﺪﻨﺘﺴﻧاد . ﯽﻧﺎﻬﺟ مﺎﻈﻧ و رﻮﺸﮐ رد يرﺎﮐ ﭻﯿﻫ ﯽﺟرﺎﺧ لود ﺖﯾﺎﻤﺣ نوﺪﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ روﺎﺑ ﻪﻃوﺮﺸﻣ نﺎﻫﺎﺷ ﻪﮐ دﻮﺑ ﯽﻟﺎﺣ رد ﻦﯾا
ﺘﺑ ﺪﻨﻫد مﺎﺠﻧا ﺪﻨﻧاﻮ .
زﺎﺗ و ﺖﺧﺎﺗ ﻪﺻﺮﻋ نﺎﻣز نآ رد رﻮﺸﮐ ﯽﻠﻣ ﺖﯿﻨﻣا ﻆﻔﺣ رد مﺎﮑﺣ ﺖﯿﺣﻼﺻ مﺪﻋ و يا ﻪﺸﯾﺪﻧا ﻦﯿﻨﭼ ﻊﺒﺗ ﻪﺑ
دﻮﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺐﻧﺎﺟا .
ﺪﺑﺎﯾ ﯽﻣ ﺖﯿﻤﻫا ﻢﺴﯿﻟﺎﻧﻮﯿﺳﺎﻧ و ﻦﻃو ﺮﮕﯾد ﺰﯿﭼ ﺮﻫ زا ﺶﯿﺑ ﯽﻄﯾاﺮﺷ ﻦﯿﻨﭼ رد .
ياﺮﻌﺸﻟا ﮏﻠﻣ ﺮﻌﺷ رد ﻦﯿﻣﺎﻀﻣ ﻦﯾﺮﺗ دﺮﺑﺎﮐ ﺮﭘ زا ﯽﮑﯾ ﻢﺴﯿﻟﺎﻧﻮﯿﺳﺎﻧ ﺖﺳا رﺎﻬﺑ
. و رﺎﮑﻓا نﺎﯿﺑ ﻪﻧﺎﺳر ﻪﺑ ار دﻮﺧ ﺮﻌﺷ ﻪﮐ يو
ﺪﯾﻮﮔ ﯽﻣ ﻦﻃو زا شرﺎﻌﺷا ناﻮﯾد رد دﻮﺑ هدﺮﮐ ﻞﯾﺪﺒﺗ ﺶﺗازرﺎﺒﻣ .
دراد نﻮﻤﻀﻣ ﻦﯾا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار دﻮﺧ صﺎﺧ هﺎﮔﺪﯾد و .
ﺐﺒﺳ ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ
دﺮﯿﮔ ﯽﻣ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ رﺎﻬﺑ رﺎﻌﺷا رد ﻢﺴﯿﻟﺎﻧﻮﯿﺳﺎﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد .
هژاوﺪﯿﻠﮐ ﺎﻫ
:
،ﻪﻃوﺮﺸﻣ ،ﺮﻌﺷ ،رﺎﻬﺑ ﻢﺴﯿﻟﺎﻧﻮﯿﺳﺎﻧ و ﺖﻠﻣ
.
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﯽﻠﻣ ﻪﻃوﺮﺸﻣ ﻪﺑ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد ﻪﮐ نﺎﻣﺎﺴﺑﺎﻧ يا هرود ،ﺖﺳا رﺎﺟﺎﻗ دروﺎﺘﺳد نآ ﯽﺑﺮﻏ ﯽﻨﻌﻣ رد ﻢﺴﯿﻟﺎﻧﻮﯿﺳﺎﻧ ﺮﮕﯾد ﺮﯿﺒﻌﺗ ﻪﺑ و ﯽﯾاﺮﮔ
ﺪﺷ ﻢﺘﺧ . هرﺎﭼ ﻪﮐ هدﻮﺑ ﯽﻨﯿﻣﺎﻀﻣ ﻦﯾﺮﺗ ﯽﻠﺻا زا ﯽﮑﯾ هرود ﻦﯾا ةﺪﺷ ﺮﺸﺘﻨﻣ رﺎﺛآ و ﻪﻃوﺮﺸﻣ رد ﯽﯾاﺮﮔ ﯽﻠﻣ ﻪﺘﺴﻧاد ،ﺶﺨﺑ نﺎﻣﺎﺳ و ﺮﮔ
ﺪﺷ ﺖﺳا هرود ﻦﯾا يﺮﮑﻔﻨﺷور نﺎﮐرا زا ﯽﮑﯾ و ه .
ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ناﻮﺗ و ﯽﻠﻣ ﮥﯿﺣور ﻦﺘﻓر ﻦﯿﺑ زا رﻮﺸﮐ ﯽﮔﺪﻧﺎﻣ ﺐﻘﻋ ﻞﯾﻻد زا ﯽﮑﯾ اﺮﯾز
دﻮﺑ بﺮﻏ . ﯽﻤﻧ نﺎﻤﮔ رﻮﺸﮐ نﺎﻫﺎﺷ ﻪﮐ ﺎﺟ نآ ﺎﺗ ﻪﻧﺎﮕﯿﺑ ﻪﺑ هراﻮﻤﻫ و ﺪﻨﻫد مﺎﺠﻧا يرﺎﮐ ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ ﯽﺟرﺎﺧ لود ﯽﻫاﺮﻤﻫ نوﺪﺑ ﺪﻧدﺮﮐ
ﯽﻫﺎﮔ ﻪﯿﮑﺗ ؛ﻪﺘﺷاد يﺮﺘﺸﯿﺑ دﺎﻤﺘﻋا دﺮﮐ ﺖﺴﺳ ار نآ ةدﻮﻟﺎﺷ ﻪﻃوﺮﺸﻣ ﻖﯿﻤﻋ يﺰﯿﺘﺳ ﻪﻧﺎﮕﯿﺑ ﻪﮐ
. هرود نآ ناﺮﺤﺑ زا ﯽﯾﺎﻫر هار ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﺪﻧﻮﺷ جرﺎﺧ ،دﻮﺑ هﺪﺷ دﺎﺠﯾا داﺪﺒﺘﺳا و رﺎﻤﻌﺘﺳا ﺐﺒﺳ ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﺳﺄﯾ زا مدﺮﻣ ﺎﺗ دﻮﺑ اﺮﮔ ﯽﻠﻣ يا ﻪﯿﺣور و ﺲﻔﻧ ﻪﺑ دﺎﻤﺘﻋا رﺎﺸﺘﻧا .
ﺣا نﺎﻫاﻮﺧ ﺖﻘﯿﻘﺣ رد ﻪﻃوﺮﺸﻣ ﺖﻀﻬﻧ ﺐﻟﺎﻗ رد ﯽﺘﺳود ﻦﻃو ﮥﺸﯾﺪﻧا دﻮﺑ يا ﻪﻧاراﺪﻣروز رﺎﺘﺧﺎﺳ رد مدﺮﻣ ﮥﺘﻓر ﻦﯿﺑ زا قﻮﻘﺣ يﺎﯿ
دﺮﺑ ﯽﻣ ﻦﯿﺑ زا ار ﺖﻠﻣ ةدارا و ﺪﯿﻣا رﻮﺸﮐ ﺢﻄﺳ رد ﻪﭼ و نآ ﯽﻧﺎﻬﺟ ﺢﻄﺳ رد ﻪﭼ ﻪﮐ .
ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻦﯾا ﻪﺑ »
ﭻﯿﻫ ﺮﯿﻘﺤﺗ لﺎﺳ ﺪﺻ زا ﺲﭘ
ﯽﻫﺎﮔآ رد يﺮﮔ ﯽﻧاﺮﯾا ﻦﯾا ﮥﺘﺴﻫ و دﻮﺒﻧ نﺎﺘﺳود ﻦﻬﯿﻣ ﯽﻔﻃﺎﻋ زﺎﯿﻧ يﻮﮔ ﺦﺳﺎﭘ ﻢﺴﯿﻟﺎﻧﻮﯿﺳﺎﻧ ﯽﺑﻮﺧ ﻪﺑ ﺰﯿﭼ ﯽﻧاﺮﯾا ﺖﯾﻮﻫ ﯽﻨﻌﯾ دﻮﺧ ﻪﺑ
دﻮﺑ .«
)
،بﻮﮑﺴﻣ 1374 : 8 (
دﻮﺑ هدﺮﮐ ﻪﺑﺮﺠﺗ ار نآ باﺮﻋا ﺎﺑ درﻮﺧﺮﺑ رد ﻦﯾا زا ﺶﯿﭘ و دﻮﺧ ﺦﯾرﺎﺗ رد ناﺮﯾا ﻪﮐ ﯽﺸﯾاﺮﮔ .
يﻮﮕﻟا ،ﻪﺒﺗﺮﻣ ﻦﯾا ﻪﮐ توﺎﻔﺗ ﻦﯾا ﺎﺑ
ﻮﺧ ﺶﯿﭘ زا ﺶﯿﺑ هﺎﺷﺎﺿر نﺎﻣز رد و ﺪﺷ نﺎﯿﻧاﺮﯾا ﺶﺨﺑ مﺎﻬﻟا ﺖﻓﺮﺸﯿﭘ و يروآ ﻦﻓ زا يا هﻮﻠﺟ ﺎﺑ ﺰﯿﻧ ﯽﺑﺮﻏ داد نﺎﺸﻧ ار د
. » ﻦﯾا ﻪﺠﯿﺘﻧ
ﯽﻣ ﺪﯿﻠﻘﺗ ﯽﺑﺮﻏ يﺎﻫرﻮﺸﮐ مﻮﻠﻋ و نﻮﻨﻓ زا ،رﻮﺸﮐ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا هﺎﻓر ندﺮﺑ ﻻﺎﺑ و نﺪﺷ ﯽﺘﻌﻨﺻ ياﺮﺑ ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد يﺎﻫرﻮﺸﮐ ﻪﮐ ﺪﻨﻨﮐ .«
)
،ﺪﻤﺤﻟاﻮﺑا 1389 : 165 ( ﺖﺴﮑﺷ ﮥﯿﺣور يﺎﺟ ﻪﺑ ﺖﯿﻘﻓﻮﻣ ﮥﯿﺣور ﺪﺷر اﺮﯾز ،دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺨﻧ ﺎﺸﮔرﺎﮐ ﺪﺣ ﻦﯾا رد تﺎﺣﻼﺻا ﯽﻟو
ﺳا راﻮﺷد سﺎﺳا ﻦﯾاﺮﺑ و ﺖ »
ﯽﻣ ﻢﺴﯿﻟﺎﻧﻮﯿﺳﺎﻧ ﮥﻠﺣﺮﻣ ﻪﺑ ﯽﺑﺮﻏ ﯽﺘﻌﻨﺻ يﺎﻫرﻮﺸﮐ زا ﺮﺗﺮﯾد ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣرد يﺎﻫرﻮﺸﮐ رد مدﺮﻣ
ﺪﻨﺳر .«
) نﺎﻤﻫ : 165 (
ﻪﺒﻨﺟ رد ار ﯽﺗاﺮﯿﯿﻐﺗ ﮥﻨﯿﻣز ﺮﻌﺷ زا توﺎﻔﺘﻣ ﯽﯾﺎﻫرﺎﻈﺘﻧا يﺮﯿﮔ ﻞﮑﺷ و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا تﻻﻮﺤﺗ ﻪﻃوﺮﺸﻣ ةرود رد دروآ ﻢﻫاﺮﻓ نآ زا ﯽﯾﺎﻫ
ﺮﻋ رد ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ نﺎﻣز نآ ﺎﺗ ﻪﮐ دﻮﺑ ﻪﻘﺑﺎﺳ ﯽﺑ مدﺮﻣ ﮓﻨﻫﺮﻓ و ﻪﺸﯾﺪﻧا رد ﻪﮑﻠﺑ ﺮﻌﺷ ﮥﺻ
. ﻪﻌﻣﺎﺟ رد ﻪﮐ ﯽﺗاﺮﯿﯿﻐﺗ تازاﻮﻣ ﻪﺑ ﻪﻃوﺮﺸﻣ ﺮﻌﺷ
دﻮﺒﻧ حﺮﻄﻣ نﺎﻣز نآ ﺎﺗ ﻪﮐ ﺖﻓﺎﯾ ﯽﯾاﻮﺘﺤﻣ ،ﺪﻣآ دﻮﺟو ﻪﺑ .
هژاو دورو ﮥﻄﺳاو ﻪﺑ ﺖﺴﻧاﻮﺗ بﺮﻏ ﺎﺑ ناﺮﯾا ﯽﯾﺎﻨﺷآ ﺎﯾ و ﺪﯾﺪﺟ ﺮﯿﺑﺎﻌﺗ و ﺎﻫ
ﺎﻓ نﺎﺑز ﻪﺑ ﯽﻤﯿﻫﺎﻔﻣ ﻦﻬﮐ تﺎﻤﻠﮐ زا هزﺎﺗ يﺎﻫ ﻒﯾﺮﻌﺗ ﻪﮐ ﺪﻨﮐ ﻞﻘﺘﻨﻣ ﯽﺳر
» رد ﻪﻧ و ﺎﻣ نﺎﺑز رد ﻪﻧ ،ﺖﺷاﺪﻧ يا ﻪﻨﯿﺸﯿﭘ ﺎﻣ ﮓﻨﻫﺮﻓ رد
٢
ﺎﻣ ﺦﯾرﺎﺗ .«
)
،ﯽﻧادﻮﺟآ 1383 : 440 ( يﺎﻨﻌﻣ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ ؛ﺪﺷ دﺎﺠﯾا رﺎﻌﺷا ياﻮﺘﺤﻣ و ﻪﺸﯾﺪﻧا رد نآ ﻊﺒﺗ ﻪﺑ و نﺎﺑز رد ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻨﻌﻣ لﻮﺤﺗ
ﺎﻫ نآ ﻪﮑﻠﺑ داد ﺮﯿﯿﻐﺗ ار هﺮﯿﻏ و ﺲﻠﺠﻣ ،نﻮﻧﺎﻗ ،ﺖﻠﻣ ،يدازآ ،ﻦﻃو نﻮﭼ ﯽﺗﺎﻤﻠﮐ نآ ﯽﺳﺎﯿﺳ ﺮﻌﺷ و ﻪﻃوﺮﺸﻣ يﺎﻫ نﺎﻣرآ ﻪﺑ ﻞﯾﺪﺒﺗ ار
دﺮﮐ هرود . دﻮﺷ ﯽﻣ دراﻮﻣ ﻦﯾا ﻞﻣﺎﺷ هرود ﻦﯾا ﺮﻌﺷ يﺎﻫ نﻮﻤﻀﻣ ﻦﯾﺮﺗ ﻢﻬﻣ :
لﻼﻘﺘﺳا ،ﯽﻫاﻮﺧ ﻪﻃوﺮﺸﻣ ،نﻮﻧﺎﻗ ،يدازآ ،ﻢﺴﯿﻟﺎﻧﻮﯿﺳﺎﻧ و ﻦﻃو ،
يروآﻮﻧ و دﺪﺠﺗ ،داﺪﺒﺘﺳا زا ﺮﻔﻨﺗ ،ﺖﻟاﺪﻋ ،
و بﺮﻏ ،ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺪﻘﻧ
ﻋ ﺖﯿﻤﻫا ،يﺮﮔرﺎﮐ تﺎﯿﺑدا ،نآ ﺖﻌﻨﺻ و نز ،ﺶﻧاد و ﻢﻠ
. ...
ﺖﺳا ﻪﻃوﺮﺸﻣ ةرود رد ﯽﺘﻨﺳ ﺮﻋﺎﺷ ﮥﺘﺴﺟﺮﺑ ﮥﻧﻮﻤﻧ ﻦﯾﺮﺧآ رﺎﻬﺑ .
و ﻪﺘﺷاد ﺖﻌﯿﺒﻃ درﻮﻣ رد ﯽﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫ ﻒﯿﺻﻮﺗ وا رﺎﻌﺷا
و ﻪﯿﺛﺮﻣ ،ﺰﻨﻃ ،تﺎﯿﻧاﻮﺧا ،ﻪﯿﺴﺒﺣ ...
ناﻮﯾد ﻦﻃو و يدازآ ﻦﯿﻣﺎﻀﻣ يﻻﺎﺑ ﺪﻣﺎﺴﺑ دﻮﺟو ﺎﺑ ﺚﯿﺣ ﻦﯾا زا و ﺖﺳوا يﺎﻫ ﯽﯾﺎﻣزآ ﻊﺒﻃ ﺮﮕﯾد زا
عﻮﻨﺘﻣ زا وا ناﻮﯾد ﻦﯾﺮﺗ
اﻮﺘﺤﻣ ﺮﻈﻧ زا ﻪﭼ و يﺮﻌﺷ عاﻮﻧا و ﺐﻟﺎﻗ ﺮﻈﻧ زا ﻪﭼ ؛دﻮﺷ ﯽﻣ هدﺮﻤﺷ دﻮﺧ ﺮﺼﻋ رد ﺎﻫ .
ناﻮﺗ ﯽﻣ ﻪﺻﻼﺧ رﻮﻃ ﻪﺑ
و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺮﻈﻧ زا ﻪﻌﻣﺎﺟ نداد ﺎﻘﺗرا ياﺮﺑ ﺪﻫد راﺮﻗ يا ﻪﻠﯿﺳو ار ﺮﻌﺷ ﺎﺗ دﺮﮐ هدﺎﻔﺘﺳا دﻮﺑ ﯽﺑدا ﺖﻨﺳ رد ﻪﭼﺮﻫ زا رﺎﻬﺑ ﻪﮐ دﺮﮐ نﺎﯿﺑ ﯽﺳﺎﯿﺳ . ﺎﯿﺳ يﺮﻋﺎﺷ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ يو ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد ﺐﺒﺳ ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ ،ﺪﻨﮐ ﯽﻣ هﺎﮕﻧ دﻮﺧ ﺮﻈﻨﻣ زا ﻪﻃوﺮﺸﻣ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻪﺑ ﻪﻧازﺮﻓ و راﺪﻤﺘﺳ
دﺮﯿﮔ ﯽﻣ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ شرﺎﻌﺷا رد ﻢﺴﯿﻟﺎﻧﻮﯿﺳﺎﻧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ رﺎﻬﺑ هﺎﮔﺪﯾد .
ﺗ ﺖﻠﻣ ﻒﯾﺮﻌ
،ﻪﺘﻓﺮﮕﻧ هﺪﯾدﺎﻧ ﺖﻠﻣ ﻞﯿﮑﺸﺗ رد ار ﯽﻣﻮﻗ تﺎﺼﺨﺸﻣ ﺮﮕﯾد و ﺐﻫﺬﻣ و نﺎﺑز ،داﮋﻧ ﺖﯿﻤﻫا يﻮﺴﻧاﺮﻓ ناﺮﻈﻧ ﺐﺣﺎﺻ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﯾا ﻪﺑ ﯽﻟو
ﯽﻤﻧ هﺪﻨﺴﺑ ﺰﯿﻧ ﺪﻨﻨﮐ
. ﯽﻣ ،هدﺮﻤﺷ مزﻻ ﺰﯿﻧ ار يﻮﻨﻌﻣ و يدﺎﺼﺘﻗا ،ﯽﺨﯾرﺎﺗ يﺎﻫ ﻞﻣﺎﻋ ﯽﻠﻣ تﺎﺳﺎﺴﺣا ﯽﯾاﺪﯿﭘ و ﺖﻠﻣ ﻞﯿﮑﺸﺗ ياﺮﺑ نﺎﻨﯾا
هﺪﺷ ﻪﺘﺴﺒﻟد نآ ﻪﺑ نﺎﮕﻤﻫ ﻪﮐ ،هدروآ ﺪﯾﺪﭘ ﯽﮐﺮﺘﺸﻣ يﺎﻫ هﺮﻃﺎﺧ رود يﺎﻫ ﻪﺘﺷﺬﮔ زا ،ﻢﻫ ﺎﺑ مدﺮﻣ ﯽﮔﺪﻧز ﺪﻨﯾﻮﮔ يﺎﻫﺪﻧﻮﯿﭘ و ﺪﻧا
ﺧ و يدﺎﺼﺘﻗا ﯽﻣ ﯽﮔﺪﻧز ﻢﻫ ﺎﺑ ﻪﮐ ﯽﻣدﺮﻣ ﯽﻌﻤﺟ يﺎﻫ ﺖﺳاﻮ
رﺎﮔزور رد ﺖﻠﻣ سﺎﺳا و ﻪﯾﺎﭘ ﻪﮐ هدﻮﺑ يﺮﮕﯾد ةﺪﻨﻫد ﺪﻧﻮﯿﭘ ﻞﻣﺎﻋ ،ﺪﻨﻨﮐ
ﺖﺳﺎﻣ .)
،ﺪﻤﺤﻟاﻮﺑا 1389 : 135 (
ﯽﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﻞﺻا رد نﺎﯿﻧاﺮﯾا ﯽﺒﻫﺬﻣ ﮓﻨﻫﺮﻓ رد ﺖﻠﻣ
» ﺖﻌﯾﺮﺷ و ﻦﯿﺋآ و ﺶﯿﮐ .«
)
،ﺪﯿﻤﻋ 1377 : 1155 ( ﯽﻨﻌﻣ ﻦﯾد ﺎﺑ ﺪﻧﻮﯿﭘ رد و هدﻮﺑ
ﻣ ار ﺐﻫﺬﻣ ﮏﯾ ناوﺮﯿﭘ ﺖﺳا ﻪﺘﻓر رﺎﮐ ﻪﺑ ﯽﻨﻌﻣ ﻦﯾا رد ﻪﻃوﺮﺸﻣ زا ﺶﯿﭘ ﺎﺗ و ﺪﻫد ﯽ
. ﯽﺳﺎﯿﺳ ﺖﮐرﺎﺸﻣ و ﯽﻠﻣ ﺖﻟود زا ﯽﻤﯿﻫﺎﻔﻣ ﻪﺘﺒﻟا
ﺖﺷاد دﻮﺟو ﻢﻫ يﺮﺻﺎﻧ ةرود رد مدﺮﻣ .
» عﺎﻘﺑ رد ناﺪﻬﺘﺠﻣ زا ﯽﻌﻤﺟ و هداد ﻪﻃوﺮﺸﻣ موﺰﻟ ﻪﺑ يﻮﺘﻓ ﺎﻤﻠﻋ ﻪﮐ ﻪﻃوﺮﺸﻣ زﺎﻏآ رد
ﯽﺧﺮﺑ ،ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﺘﺴﺸﻧ ﺖﺴﺑ ﺖﻟاﺪﻋ ﺲﻠﺠﻣ ﻦﺘﺳاﻮﺧ ياﺮﺑ ﻪﮐﺮﺒﺘﻣ ﮥﻤﻠﮐ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ
» ﺖﻟود « و هﺎﺷ ﺺﺨﺷ ةﺪﻨﯾﺎﻤﻧ ﻪﮐ
ﮥﻤﻠﮐ دﻮﺑ نﺎﯾرﺎﺑرد
» ﺖﻠﻣ « ﻦﯾا ياﺮﺑ ار ﻪﺘﻓر ،ﺪﻧدﺮﺑ رﺎﮐ ﻪﺑ ﺪﺷﺎﺑ ﺖﮑﻠﻤﻣ مدﺮﻣ زا نﺎﻧآ يراداﻮﻫ زا ﯽﮐﺎﺣ و ﺖﻌﯾﺮﺷ يﺎﻤﻠﻋ ةﺪﻨﯾﺎﻤﻧ ﻪﮐ
ﮥﻤﻠﮐ ﻪﺘﻓر
» ﺖﻠﻣ « ﻪﻤﻠﮐ ﺮﺑاﺮﺑ رد »
ﺖﻟود « رد يدوز ﻪﺑ و ﺪﺷ ﻪﺘﺷﻮﻧ ﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧزور رد و ﺖﻓﺮﮔراﺮﻗ ﺖﻐﻟ ﻦﯾا ﯽﺳﺎﯿﺳ بﻼﻘﻧا ﻦﯾا ﻪﺠﯿﺘﻧ
زا ترﺎﺒﻋ ﻪﮐ هزﺎﺗ ﯽﻨﻌﻣ ﻪﺑ و ،داد ﺖﺳد زا ار ﻢﯾﺪﻗ يﺎﻨﻌﻣ
» رﻮﺸﮐ مدﺮﻣ ﻢﻈﻋا داﻮﺳ و ﺖﻋﺎﻤﺟ هدﻮﺗ «
ﻦﯾا زا ﺮﯿﻏ زوﺮﻣا و ﺪﻣآ رد ﺪﺷﺎﺑ
دﻮﺷ ﯽﻤﻧ مﻮﻬﻔﻣ ،نآ زا ﯽﻨﻌﻣ .«
)
،رﺎﻬﺑ 1381 : 211 ( ـ ﻢﯾﺪﻗ ﯽﻠﺻا يﺎﻨﻌﻣ نﺎﻤﻫ رد هژاو ﻦﯾا دراﻮﻣ ﯽﻀﻌﺑ رد ـ رﺎﻬﺑ ﺮﻌﺷ رد ﻦﯿﺋآ و ﻦﯾد
ﺖﺳا ﻪﺘﻓر رﺎﮐ ﻪﺑ ـ :
دﺮﮐ ﺮﺒﻤﯿﭘ ﺖﻠﻣ ﺖﯾﻮﻘﺗ ياﺮﺑ ار ﻪﻤﻫ نآ و دﻮﻤﻧ نﺎﯾﺎﻤﻧ رﺎﮐ راﺰﻫ
)
،رﺎﻬﺑ 1380 : ج 1 / 277 (
راﻮﺘﺳا ﺪﻣآ ﻮﺗ ﺪﯿﯾﺄﺗز نﺎﻄﻠﺳ ﺖﻟود ﺮﻘﺘﺴﻣ ﺪﻣآ ﻮﺗ ﺪﯿﮐﺄﺗ ز ﺪﻤﺣا ﺖﻠﻣ
) نﺎﻤﻫ : 75 (
ﺎﻤﻧ ﻪﻧﺎﺨﺘﺑ ﻪﺑ ﻞﻘﻋ دروﺮﭘ ﻦﯾا ﺮﮔا ادﻮﺑ ﺖﻠﻣ دروآ ز
)
نﺎﻤﻫ : ج 2 / 185 (
ﺪﻨﮐ ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﻠﻣ ةژاو زا ﺰﯿﻧ رﻮﺸﮐ ﮏﯾ زا ﺮﺘﻤﮐ يداﺪﻌﺗ ياﺮﺑ ﯽﯾﺎﺟ رد رﺎﻬﺑ .
دوﺪﺤﻣ ﯽﻟو ﻪﺘﺷاد ﯽﺗﺎﮐاﺮﺘﺷا ﻢﻫ ﺎﺑ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﺴﮐ
ﺪﻧﺮﻬﺷ ﮏﯾ ﻪﺑ .
ﺖﺳا هﺎﺷ ﯽﻠﻋ ﺪﻤﺤﻣ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ رد ﺰﯾﺮﺒﺗ ﯽﻠﻣ ياﻮﻗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺮﻬﺷ ياﺮﺑ ﺖﻠﻣ دﺮﺑرﺎﮐ .
زآ وﺮﺳ نآ دﺎﺑ دﺎﺷ و دﺎﺑ دﺎﯾ نﺎﺧرﺎﺘﺳ تﺮﻀﺣ ﻦﻃو دا
٣
نﺎﺠﯾﺎﺑرذآ رﺪﻧا ﻦﻃو داد ﯽﮕﻧادﺮﻣ و يدار زا داد ﻪﮐ نآ
نادوﺎﺟ ادﺎﺑ دﺎﺷ ﻦﻃو دﺎﯿﻨﺑ ﺖﺨﺳ ﺪﺷ وﺰﮐ نﺎﺧﺮﻗﺎﺑ دار
رﺎﮐ نادﺮﻣ نآ و ﺰﯾﺮﺒﺗ ﺖﻠﻣ ادﺎﺑ دﺎﯾ
رﺎﺨﺘﻓا يﺎﻫ ﻪﯾﺎﻣ
) نﺎﻤﻫ : ج 1 / 256 (
ﺮﻌﺷ رد
» ﻢﯿﮑﺣ ﻪﺑﻻ «
لﺎﺳ رد ﻪﮐ 1292
ه.
ﺮﻘﺗ ش ﺪﺷ هدوﺮﺳ لوا ﯽﻧﺎﻬﺟ ﮓﻨﺟ عوﺮﺷ نرﺎﻘﻣ ًﺎﺒﯾ .
ﺮﯿﺒﻌﺗ زا رﺎﻬﺑ
» نادﺰﯾ ﺖﻠﻣ «
ﻦﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و ﺪﻨﮐ ﯽﻣ هﻮﮑﺷ ﺎﯿﻧد ةﺪﻋﺎﻗ زا ﯽﻠﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ ،هدﺮﮐ هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﺑﺎﻗ هﺪﺷ ﻪﺋارا ﺐﻟﺎﻄﻣ ،دروآ ﯽﻤﻧ ناﺮﯾا زا ﯽﻣﺎﻧ ﺖﺣاﺮﺻ ﺎﺑ ﻪﮐ
ﯽﻣ ﺖﺒﺤﺻ نﺎﻬﺟ ناﺮﮕﻤﺘﺳ مﺎﻤﺗ ﻪﺑ بﺎﻄﺧ ﺮﻋﺎﺷ و هدﻮﺑ ﻢﯿﻤﻌﺗ ﺪﻨﮐ
. زا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺎﯿﻧد مدﺮﻣ مﺎﻤﺗ ﻞﻣﺎﺷ ﺪﺣاو ﺖﻠﻣ ﮏﯾ ﺖﻠﻣ
ﺖﺳا اﺪﺧ نﺎﺸﮐاﺮﺘﺷا ﮥﻄﻘﻧ .
؟اوﺮﭘ ﯽﺑ يﺰﯾر ﻪﭼ ﻦﯿﻨﭼ ﻦﯾﺪﻨﭼ ﺖﺳا نادﺰﯾ ﺖﻠﻣ كﺎﭘ نﻮﺧ ﻦﯾا
ﺎﺒﯾز ﻦﯿﻨﭼ هﺪﯿﻣد ﻖﺣ ﺖﺳد ﺎﺑ ﺶﻧﺎﺘﺧرد و ﺖﺳا دﺰﯾا غﺎﺑ ﻦﯾا
ار نﺎﺘﺴﻠﮔ ﯽﻬﺗ ﺎﻤﻨﻣ ﻦﮑﺸﻣ ار نادﺰﯾ ﺖﺧرد ﻦﮑﺸﻣ ﺎﻤﻨﻣ
)
نﺎﻤﻫ : 284 (
ﻪﻃوﺮﺸﻣ رد ﺖﻠﻣ و ﺖﻟود ﮥﻄﺑار
ﯽﻨﻌﻣ ﻢﻫ هژاو ﻦﯾا رد ،ﺪﻨﻨﮐ ﯽﻣ ﯽﮔﺪﻧز ﺪﺣاو ﯽﻨﯿﻣزﺮﺳ رد كﺮﺘﺸﻣ يﺎﻫ ﯽﮔﮋﯾو ﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا يداﺮﻓا ﻞﻣﺎﺷ ﺖﻠﻣ ﻪﮐ ﺎﺟ نآ زا ﺖﺳا ﻪﺘﻔﻬﻧ ﺖﻟود ﻢﻫ و مدﺮﻣ .
ﯽﻟو » ﻆﻔﻟ ﻦﯾا ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ياﻮﺘﺤﻣ و مﻮﻬﻔﻣ ]
ناﺮﯾا رد [ ﺎﯾ نﻮﯿﺳﺎﻧ ﯽﮕﻧﺮﻓ ةژاو ﺎﺑ
» ﻦﯿﺸﻧ « ،دﻮﺒﻧ نﺎﺴﮑﯾ
» نﻮﯿﺳﺎﻧ « ﮥﻓﺎﺿا ﻪﺑ ،ﺖﺳا ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا تﺎﻘﺒﻃ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ،ﮓﻧﺮﻓ رد ﻮﺳ ﻦﯾا ﻪﺑ ﺲﻧﺎﺴﻧر زا ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا و ﯽﺳﺎﯿﺳ طﺎﺒﻨﺘﺳا ﮏﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ
ﯽﻣ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا تﺎﻘﺒﻃ زا ار دﻮﺧ ﺖﯿﻋوﺮﺸﻣ ءﺎﺤﻧا زا يﻮﺤﻧ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﻟود ﺖﻓﺮﮔ
. نآ لﺎﺣ زا ﯽﻠﮐ ﻪﺑ ﺖﻠﻣ ﻆﻔﻟ ناﺮﯾا رد ﻪﮐ
ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ـ ﯽﺳﺎﯿﺳ طﺎﺒﻨﺘﺳا
» ﺖﻟود « دﻮﺑ اﺪﺟ . ﺖﻓر ﯽﻣ رﺎﮐ ﻪﺑ نآ دﺎﻀﺘﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺐﻠﻏا و .«
)
،نﺎﯾزﻮﺗﺎﮐ 1372 : 38 (
ﺪﻧﺎﻣ ﯽﻗﺎﺑ دﻮﺧ يﺎﺟ ﻪﺑ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻦﯾا ﯽﻠﻣ ﺖﻣﻮﮑﺣ و ﺖﻟود ﻞﯿﮑﺸﺗ و ﻪﻃوﺮﺸﻣ بﻼﻘﻧا زا ﺪﻌﺑ .
ﻢﻫ ﺖﻠﻣ و ،ﺖﻟود ﺎﺑ ﻞﺑﺎﻘﺗ رد نﺎﻨﭼ
ﺖﻓر ﯽﻣ رﺎﮐ ﻪﺑ نﺎﯿﺘﻟود ﺎﺑ ﻞﺑﺎﻘﺗ رد نﻮﯿّﻠﻣ .
ﻨﻫﺮﻓ و ﯽﻧﺎﺑز ﮥﺑﺮﺠﺗ رد ﻪﮐ اﺮﭼ دﻮﺑ ﺎﻣ ﯽﺘﻌﯾﺮﺷ و ﯽﻨﯾد ﮥﺑﺮﺠﺗ ﺮﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ ﻪﮐ ﺎﻣ ﯽﮕ
. ﻪﺑ
ﺖﻠﻣ ﻦﯿﺑ ،ﺖﻣﻮﮑﺣ ﺮﺳ ﺮﺑ ﺖﻨﻄﻠﺳ و ﺖﻌﯾﺮﺷ ﻦﯿﺑ فﻼﺘﺧا ﮥﻄﺳاو
» ﺖﻌﯾﺮﺷ « ﺖﻟود و
» ﺖﻨﻄﻠﺳ « عﺎﺿوا ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑ و ﺮﻈﻧ مﺎﻘﻣ رد ًﺎﺳﺎﺳا
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد دﻮﺟو ﻪﺸﻗﺎﻨﻣ و فﻼﺘﺧا ﻢﻫ ﻞﻤﻋ مﺎﻘﻣ رد .)
،ﯽﻧادﻮﺟآ 1382 : 193 ( مﺎﮑﺣ ﻢﻠﻇ هﺪﺷ دﺎﯾ ﻞﻣﺎﻋ زا ﺮﯿﻏ ﻪﺑ دراﻮﻣ زا ﯽﮑﯾ ﺰﯿﻧ
ﺖﺳا داﺪﺒﺘﺳا ـ ﯽﯾاﺪﺟ ﻦﯾا ـ ﯽﻠﺻا ﻞﻣﺎﻋ ﺰﯿﻧ رﺎﻬﺑ ﺮﻈﻧ رد و نآ ﻦﯾﺮﺗ ﻢﻬﻣ ﺪﯾﺎﺷ و هدﻮﺑ ﺖﻟود زا ﺖﻠﻣ ﯽﯾاﺪﺟ .
دراﺪﻨﭙﻧ ﻪﺷدﺎﭘ ار ﺶﯾﻮﺧ درآ دﺮﮔ عﺎﯿﺿ وﺎﮐ ﺎﺷدﺎﭘ
ﺖﺳا ﻪﺷدﺎﭘ عﺎﯿﺿ ﺮﺴﮑﯾ ﮏﻠﻣ ﺖﺳا ﻪﺷدﺎﭘ عﺎﯿﺿ رﻮﺸﮐ ﻪﻧ رو
ﻊﯾﺎﺿ ﮏﻠﻣ
دﺎﺒﻣ ﮏﻠﻣ ﻪﺑ ﻦﯿﻨﭼ ﯽﻫﺎﺷدﺎﭘ دﺎﺑآ هﺎﺷ عﺎﯿﺿ
درﻮﺧ و ﻪﭽﺑ داز ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺑﺮﮔ دﺮﮐ ﺎﻤﻐﯾ ﺶﯾﻮﺧ ﮏﻠﻣ ﺎﺠﮐ ﻪﺷ
ﺪﻧرﺪﻧ ﻦﯿﻨﭼ نﺎﮑﺑﺮﮔ ﮥﻤﻫ ﺪﻧﺮﺒﻧ ﻦﯿﻨﭼ دﻮﺧ ﮏﻠﻣ ناوﺮﺴﺧ
)
،رﺎﻬﺑ 1380 : ج 1 / 297 (
ﺪﺤﻣ ﮥﻄﺳاو ﻪﺑ ﻪﮐ دﻮﺑ ﻦﯾا نﺎﻫاﻮﺧ ﻪﻃوﺮﺸﻣ ﺪﯿﻣا ﻪﻃوﺮﺸﻣ زا ﺲﭘ ﺮﻋﺎﺷ و دوﺮﺑ ﻦﯿﺑ زا ﯽﯾاﺪﺟ ﻦﯾا هﺎﺷ ترﺪﻗ ندﺮﮐ طوﺮﺸﻣ و دو
ﺮﻌﺷ رد
» ﻪﻣﺎﻧ مزر « ﺪﻧاد ﯽﻣ ﺖﻠﻣ ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ ار ﺖﻟود ﻦﯾا هﺎﺷ و ﺮﮑﺸﻟ ،ﻪﻃوﺮﺸﻣ ﺖﻟود .
ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺎﺑ ﺎﻣ ﻪﺸﻨﻫﺎﺷ و ﺐﻟﺎﻏ ﺎﻣ ﺶﯿﺟ يﺎﭘ ﻪﺑ ﻪﻃوﺮﺸﻣ ﺖﻟود دﻮﺑ ﺖﺳا نﺎﻬﺟ ﺎﺗ
) نﺎﻤﻫ : 239 (
ﺖﯿﻤﺳر ﻪﺑ زا هﺎﺷ ﻦﯾﺪﻟاﺮﻔﻈﻣ فﺪﻫ رﺎﻬﺑ ﺮﻈﻧ رد دﻮﺑ ﺖﻠﻣ و ﺖﻟود ﻦﯿﺑ دﺎﺤﺗا ،ﯽﻠﻣ يارﻮﺷ ﺲﻠﺠﻣ ﻦﺘﺧﺎﻨﺷ
. يﺮﮑﻔﺗ ﻦﯿﻨﭼ ﻞﯿﻟد
ﯽﻣ ﺮﺑ ﯽﯾﺎﻫ نﺎﻣرآ ﻪﺑ دﻮﺑ ﺖﻠﻣ ﻪﺑ ﻢﻠﻇ ،ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﻪﻠﻤﺟ نآ زا و هدﺮﮐ مﺎﯿﻗ ،نﺎﻫاﻮﺧ ﻪﻃوﺮﺸﻣ نآ سﺎﺳاﺮﺑ ﻪﮐ ددﺮﮔ
. هﺎﺷ ﺐﺒﺳ ﻦﯾا ﻪﺑ
ﺖﺳا حﺪﻣ رﻮﺧرد هاﻮﺧ ﻪﻃوﺮﺸﻣ .
ﺎﺗ ﺖﻠﻣ و ﺖﻟود دﺎﺤﺗا ﻢﻫ ﻪﺑ ﺖﺳاﻮﺧ ﺮﺷ زا يو ﮏﻠﻣ ﺮﯿﺧ ﺪﯾﺎﻤﻨﺑ
۴
ﺮﺳ ﮏﺒﺳ يوﺪﻋ ﺪﺸﮐ ﻦﻣاد ﻪﺑ يﺎﭘ داد ﻢﻫ ﻪﺑ ﺖﺳدود ﺮﻫ ﻮﭼ ﺖﻠﻣ و ﺖﻟود
) نﺎﻤﻫ : 103 (
ﺖﻓﺮﮔ رﻮﯾز و ﺶﯾارآ وزا ﺖﻠﻣ و ﺖﻟود بﺎﺗو بآ ﺮﻫﻮﮔز دﺮﯿﮔ يﺮﺘﺸﮕﻧﺎﮐ نﺎﻨﭽﻤﻫ
) نﺎﻤﻫ : 82 (
ﺮﮔا ﻪﮐ هﺪﺷ نﺎﯿﺑ ﻪﺘﮑﻧ ﻦﯾا هﺎﺷ ﺪﻤﺣا يراﺬﮕﺟﺎﺗ حﺪﻣ رد دﺎﺤﺗا ﻪﺑ ﺖﻟود و ﺖﻠﻣ ﯽﯾاﺪﺟ ،ﺪﺷﺎﺒﻧ ﺮﮕﻤﺘﺳ و ﺮﺑﺎﺟ ،ﺖﻣﻮﮑﺣ و ﺖﻟود
دﻮﺷ ﯽﻣ ﻞﯾﺪﺒﺗ .
ار ﯽﻧﺎﺑﺮﻬﻣ مﻮﺳر ﺖﻟود ﺮﯿﻧ نﻮﭼ ﻪﻤﻫ ﺖﻠﻣ ﺮﺑ ﺪﻧزﺎﺳ نﺎﯿﻋ ﺖﻟذ زا ﺖﻠﻣ ﺪﯾآ رد
) نﺎﻤﻫ : 279 (
رد 1290 ه.
ارﺎﺒﻤﺑ زا ﺲﭘ و دﺮﺑ مﻮﺠﻫ دﺎﺑآﺮﺘﺳا ﻪﺑ ﻪﯿﺳور يرﺎﯿﻤﻫ ﺎﺑ و ﻪﺘﺨﯾﺮﮔ ناﺮﯾا زا هﺎﺷ ﯽﻠﻋﺪﻤﺤﻣ ﻪﮐ ش سﺪﻘﻣ نﺎﺘﺳآ ن
ﻞﺑﺎﻘﺗ ،ﯽﯾاﺪﺟ زا ﺮﺗاﺮﻓ دﻮﺷ ﯽﻣ حﺮﻄﻣ ﻪﮐ يﺮﮕﯾد ﮥﻟﺄﺴﻣ ،ﺪﯿﺳر نﺎﯾﺎﭘ ﻪﺑ هﺎﺷ ﺖﺴﮑﺷ و ﯽﻠﻣ ياﻮﻗ ﯽﮔدﺎﺘﺴﯾا ﺎﺑ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد ﻪﮐ يﻮﺿر ﺖﺳا ﺖﻠﻣ ﺎﺑ ﺖﻟود .
ﻦﯿﻤﮐ رد ﯽﻣﻮﻗ ﺰﯿﻧ ﺪﻨﺘﺧﺎﺳ ار ﻦﻃو رﺎﮐ ﯽﺸﻧاد ﯽﺑ زا ﯽﻣﻮﻗ
رادوﺮﯿﮔ نآ رد ﺪﻧرآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﯽﻧاﺪﯿﻣ ﻪﮐﺎﺗ
ﻞﻓﺎﻏ رﺎﮐ مﺎﺠﻧا زا
دﺮﺒﻧ و رﺎﮑﯿﭘ زور ﺪﻨﮐ ﺎﻫ يزاﺮﻓ ندﺮﮔ لد راﺪﯿﺑ ﺖﻠﻣ
) نﺎﻤﻫ : 256 (
ﺶﺠﻧر و ،دﺮﮐ دﺎﺠﯾا ﺲﻠﺠﻣ نﺎﮕﻨﯾﺎﻤﻧ ﻦﯿﺑ ﻪﮐ يا ﻪﻗﺮﻔﺗ و بﺮﻏ ﻪﺑ ـ هﺎﺷ ﺐﯾﺎﻧ ـ ﮏﻠﻤﻟاﺮﺻﺎﻧ ﯽﮕﺘﺴﺑاو و ﺖﻧﺎﯿﺧ ﻒﺻو رد ﺮﯾز ﺮﻌﺷ ﺪﺷ نﺎﯿﺑ وا زا ﺖﻠﻣ .
ﺎﻧ ﺰﺒﺳ و دﻮﺑ مﺮﺧ ﻪﮐ ار ﺖﻠﻣ ﺖﺸﮔ دورد يزﺎﺑ ﻞﯿﺣ زا هﺪﯿﺳر
دﻮﺑ هدروآ دﻮﺧ ﻪﭼ نآ ﺪﻨﯿﺒﻧ ﺎﺗ ﺖﻓﺮﮔ نﺪﯾراﺮﻓ ﺪﺼﻗ ﺲﭙﺳ ناز
) نﺎﻤﻫ : 247 (
ﺮﻌﺷ
» ﻮﺗ و ﻦﻣ زا نﺎﻣا «
ﺪﻘﻧ رد ﺖﺌﯿﻫ ةﺪﻧزﺎﺳ ﻢﻫ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد ود ﺮﻫ ﻪﮑﻠﺑ ،ﺖﺴﯿﻧ اﺪﺟ ﺖﻟود زا ﺖﻠﻣ مﻮﻬﻔﻣ نآ رد و ﺖﺳا ﻢﮐﺎﺣ
نآ بﺮﺨﻣ ﺲﮑﻌﻟﺎﺑ ﺎﯾ و ﺪﻧرﻮﺸﮐ .
ﺒﺳ ﻪﺑ ﺖﻟود ﯽﻫﺎﮔ رد مدﺮﻣ ﺖﻗﺎﻤﺣ زا و هدﺮﮐ ضﺮﻓ اﺪﺟ رﻮﺸﮐ و ﺖﻠﻣ زا ار دﻮﺧ ،ﯽﺒﻠﻃ ﺖﻌﻔﻨﻣ ﺐ
ﺖﺳا هﺪﺷ ناﺮﯾو رﻮﺸﮐ نآ ﮥﺠﯿﺘﻧ رد و هدﺮﺑ هﺮﻬﺑ ﯽﺼﺨﺷ ﻊﻔﻧ ﺖﻬﺟ .
نوﺪﺑ اﺮﯾز ،هدﻮﺑ ﺖﻟود ﯽﺸﯾﺪﻧا ﻪﺗﻮﮐ ةﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻦﯾا
ﺪﻨﮐ ﯽﻤﻧ اﺪﯿﭘ ﺎﻨﻌﻣ ﺖﻟود رﻮﺸﮐ .
ﯽﻣ ﻪﯿﺒﺸﺗ يردﺎﻣ ﻪﺑ ار رﻮﺸﮐ دﻮﺧ نﺎﻫﺮﺑ ﻪﯿﺟﻮﺗ رد رﺎﻬﺑ ردﺎﻣ ﻦﺘﺸﮐ ﺎﺑ و ﺖﺳوا ﺪﻧزﺮﻓ ﺖﻟود ﻪﮐ ﺪﻨﮐ
ﯽﻣ تﺎﯿﺣ ﮥﻣادا طﺮﺷ ﻦﯾا ﻖﻘﺤﺗ ﺎﺑ ﺎﻬﻨﺗ اﺮﯾز ،ﺪﺷﺎﺑ رﻮﺸﮐ ـ ﺖﻠﻣ ةﺪﻨﯾﺎﻤﻧ ﺪﯾﺎﺑ ﺖﻟود يﺮﯿﺒﻌﺗ ﻪﺑ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺨﻧ ﺪﻧزﺮﻓ ﺪﺷر ياﺮﺑ ﯽﻧﺎﮑﻣا ﺪﺑﺎﯾ . ﻮﺗ و ﻦﻣ رداﺮﺑ نﺎﺟ ﻢﻫ ﻪﺑ ﻢﯾدﺮﮐ ﻪﭼ ﺎﯾ ؟ﻮﺗ و ﻦﻣ ردﺎﻣ ﻪﺑ ﻢﯾدﺮﮐ ﻪﭼ ﻪﮐ ﯽﻧاد ﭻﯿﻫ
دﺮﮐ ﯽﻌﺳ ﻮﺗ و ﻦﻣ ﺮﺑ ﻒﺗ و ﺪﺷﺎﺑ ﻮﺗو ﻦﻣ ﺮﺑ فا ﻪﮐ ور ﻮﺗ و ﻦﻣ رﻮﺸﮐ ﯽﻧاﺮﯾو ﻪﺑ ﻢﯾ
) نﺎﻤﻫ : 215 (
ﻦﯾا رد ﺰﯿﻧ رﺎﻬﺑ ﺮﮕﯾد رﺎﻌﺷا رد ﺖﺳا هﺪﻣآ ﯽﯾﺎﻫ ﺖﯿﺑ ﮏﺗ هرﺎﺑ
:
ﯽﻣ دﻮﺧ ﻪﺑ ﻪﮑﻠﺑ ﺎﻣ ﻪﺑ ﻪﻧ دﻮﺧ ﯽﻨﮐ ﯽﻣ ﺪﺑ هﺮﺳ ﮏﯾ ﺎﻬﺷدﺎﭘ ﯽﻨﮐ
)
نﺎﻤﻫ : ج 2 / 165 (
ﺪﻨﺘﺸﮔ بﻮﺴﻨﻣ رﻮﺟ ﺎﺑ ﻪﮐ نﺎﻧآ
ﺪﻨﺘﺸﮔ بوﺮﮑﯿﻣ ﮏﻠﻣ ﺮﮑﯿﭘ ﺮﺑ
ﺪﻨﺘﺸﮔ بورﺎﺟ ﮏﻠﻣ ﺖﺣﺎﺳ زا ﺪﻨﺘﺸﮔ بﻮﻀﻐﻣ ﺖﻠﻣ ﻪﺑ ﺮﺧآ
) نﺎﻤﻫ :ج 1/
176 (
۵
رﺎﻬﺑ ﺮﻌﺷ رد ﯽﻧاﺮﻤﮑﺣ ﮥﺻﺮﻋ
ﺪﻨﮐ ترﺪﻗ لﺎﻤﻋا ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ نآ رد ﺖﻟود ﻪﮐ ﺖﺳا يا هدوﺪﺤﻣ ﯽﺳﺎﯿﺳ ﮥﺻﺮﻋ .
نﻮﭼ يدراﻮﻣ ﻞﻣﺎﺷ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ :
و ﺖﻠﻣ ،رﻮﺸﮐ
ﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﻦﯿﻣزﺮﺳ ﺪ
. ﺪﻨﺘﺴﯿﻧ رﻮﺼﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ نوﺪﺑ ،ﻪﺘﺷاد راﺮﻗ ﻢﻫ ﺎﺑ ﮏﯾدﺰﻧ ﺪﻧﻮﯿﭘ رد ﻪﮐ ﯽﻨﯿﻣﺎﻀﻣ .
1 - رﻮﺸﮐ
ﻢﻬﻣ رﻮﺸﮐ گرﺰﺑ لﺎﺣ ﻦﯿﻋ رد و هدﻮﺑ ﺎﻣ نﺎﻣز رد ﯽﺳﺎﯿﺳ ﮥﺻﺮﻋ و دﺎﻬﻧ ﻦﯾﺮﺗ
ﺖﺳا يدازآ و ترﺪﻗ ذﻮﻔﻧ لﺎﻤﻋا ﮥﻨﻬﭘ ﻦﯾﺮﺗ .
ﺖﻓﺎﯾرد
ﻦﯿﻣزﺮﺳ اﺮﯾز ،دراﺪﻧ نﺎﮑﻣا نآ وﺮﻤﻠﻗ ﻦﯿﯿﻌﺗ نوﺪﺑ ﺖﻠﻣ ﯽﻨﻌﻣ »
ةدوﺪﺤﻣ ﺖﺳا ﺖﻠﻣ ـ رﻮﺸﮐ ﺖﯿﻤﮐﺎﺣ و ﯽﺳﺎﯿﺳ وﺮﻤﻠﻗ ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ .
ﺪﻧار ﯽﻣ نﺎﻣﺮﻓ وﺮﻤﻠﻗ ﻦﯾا رد ،ﺖﺳا ﺖﻠﻣ يرادا و ﯽﺳﺎﯿﺳ نﺎﻣزﺎﺳ ﻦﯾﺮﺗ گرﺰﺑ ﻪﮐ ﺖﻟود .
ﯽﺑ ﺪﻫاﻮﺨﻧ ﺖﻠﻣ ،ﻦﯿﻣزﺮﺳ ﺎﯾ ﯽﺳﺎﯿﺳ وﺮﻤﻠﻗ
ﺖﺳا رﻮﺼﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺮﯿﻏ ﺖﻠﻣ ـ ﺖﻟود و ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺨﻧ دﻮﺟو رﻮﺸﮐ و دﻮﺑ .
« ) ،ﺪﻤﺤﻟاﻮﺑا 1389
: 139 (
رﺎﻬﺑ ﺮﻌﺷ رد دور ﯽﻣ رﺎﮐ ﻪﺑ ﺰﯿﻧ ﺮﻬﺷ ﯽﻨﻌﻣ رد رﻮﺸﮐ
.
رﻮﺸﮐ نآ رﺪﻧا ﻪﻃوﺮﺸﻣ ﺖﯾار ﺖﺷاﺮﻓ ﻦﺸﮔ ﯽﻫﺎﭙﺳ ﺎﺑ ﺖﺸﮔ ناور ﺖﺷر ﻪﺑ ﺲﭙﺳ
)
،رﺎﻬﺑ 1380 : ج 1 / 205 (
دﻮﺒﻧ رﻮﺸﮐ نآ رد ﺖﻨﻌﻟ ﺰﺟ ﻪﮐ مﺪﯾد ير رﻮﺸﮐ راﻮﺧ ﺪﻨﺑ رد زا راﻮﺧ يراﻮﺧ ﻪﺑ مﺪﻧار ير يﻮﺳ
) نﺎﻤﻫ : 368 (
2 - ﮏﻠﻣ
طﺎﺒﺗرا ﻪﻤﻠﮐ ﻦﯾا ،هدﻮﺑ ترﺪﻗ ﺐﺣﺎﺻ ﯽﻋﻮﻧ ﻪﺑ ﻪﮐ نﺎﺳاﺮﺧ ﯽﻟاو درﻮﻣ رد ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ،ﺪﻨﮐ ﯽﻣ حﺮﻄﻣ ار ترﺪﻗ لﺎﻤﻋا ﮥﻄﯿﺣ ﺎﺑ ﺖﻟود
ﻦﯿﻤﻫ و هدﻮﺑ ﺖﻠﻣ نآ دﺎﯿﻨﺑ ﻪﮐ رﻮﺸﮐ ﺲﮑﻋﺮﺑ ﻪﺠﯿﺘﻧرد ؛ﺖﺳا ﺖﻠﻣ ـ رﻮﺸﮐ ﯽﯾاوﺮﻧﺎﻣﺮﻓ ﺪﺣ ،هﺎﺷ درﻮﻣ رد و ،نﺎﺳاﺮﺧ ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ يو ﮏﻠﻣ ا كﺮﺘﺸﻣ ﺺﯾﺎﺼﺧ ﺎﺑ ﯽﻣدﺮﻣ ﺮﺑ نآ ﮥﯾﺎﭘ ﻪﮐ ﺖﻠﻣ رﻮﻃ ﯽﻣ ﻪﺟﻮﺗ ،ﺪﻨﺘﻟود ﮏﯾ ﺖﯿﻌﺒﺗ ﺖﺤﺗ ﻪﮐ ﯽﻣدﺮﻣ ﺮﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﮏﻠﻣ ةژاو رد ،ﺖﺳ
ﯽﺘﺣ و رﻮﺸﮐ ﻞﻣﺎﺷ گرﺰﺑ ترﺪﻗ ﮏﯾ رد و ﺮﻬﺷ ﮏﯾ ﺪﺣرد ﮏﭼﻮﮐ ترﺪﻗ رد ،هدﻮﺑ ﺮﯿﯿﻐﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﻄﻠﺳ ﺮﯾز ﻦﯿﻣزﺮﺳ دوﺪﺣ نﻮﭼ و دﻮﺷ دﻮﺷ ﯽﻣ يرﻮﺗاﺮﭙﻣا .
بﺎﺠﻨﭘ ﺎﺗ ﺮﺼﻣ زا شﻮﯾراد وا رد ﯽﻨﯿﺑ نﺎﺘﺳﺎﺑ رﺪﻧﺎﮐ ﺖﺳا ﮏﻠﻣ نﺎﻤﻫ ﻦﯾا
ﺖﺳاﺮﺘﺴﮔ نﺎﻣﺮﻓ
ﺖﺳا ﺮﺠﻨﺳ نﺎﻄﻠﺳ ناﺪﯿﻣ ﺮﻐﺷﺎﮐ ﺎﺗ ﺐﻠﺣ ﺰﮐ فﻼﺧ ﯽﺑ ﯽﻨﯿﺑ ﻪﮐ ﺮﮕﻨﺑ ور مﻼﺳا ﺲﭘ زو
) نﺎﻤﻫ : 640 (
حﺪﻣ رد
» ﻪﻟوﺪﻟا ﻦﮐر «
ﺪﯾﻮﮔ ﯽﻣ نﺎﺳاﺮﺧ ﯽﻟاو :
ﺶﻧارود زوﺮﯿﭘ ﻦﯾا و ﮏﻠﻣ ﻦﯾا ﯽﻫز دﺰﯾا مﺎﻨﺑ يزوﺮﯿﻓ نارود ﮏﻠﻣ ﻦﯾا زا ار ﮏﻠﻣ ﻦﯾا ﺪﯿﺳر
د ﻮﭼ ﺶﻧﺎﺳآ رﻮﺧ نﻮﭼ نﺎﺳاﺮﺧ ﮏﻠﻣ يز دروآ زاﺮﻓ ار نﺎﺳاﺮﺧ ﮏﻠﻣ ﻦﯿﻨﭼ ﻦﯾا زور ﻪﯿﺳ دﺰﯾا ﺪﯾ
) نﺎﻤﻫ : 68 (
هﺎﺷ ﺪﻤﺣا حﺪﻣ رد :
ار ﯽﻧاﻮﺟﻮﻧ ﺮﺳ زا دﺮﯿﮔ ﻮﮔ ﻦﻬﮐ ناﺮﯾا ﻪﺑ ﺪﻣآ نﺎﺟ ﮏﻠﻣ ﻢﺴﺟ ﻪﺑ ﺪﻣآ ناﻮﺟﻮﻧ يﻮﯾﺪﺧ
) نﺎﻤﻫ : 279 (
3 - ﻦﯿﻣزﺮﺳ
ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ ةدوﺪﺤﻣ هراﻮﻤﻫ ﻦﯿﻣزﺮﺳ ةژاو زا كﺎﺧ ةژاو ﺎﺑ رﺎﻬﺑ و دﻮﺷ ﯽﻣ ﯽﺑآ و ﯽﻨﯿﻣز ،ﯽﯾاﻮﻫ زﺮﻣ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﮐ ،هدﻮﺑ رﻮﻈﻨﻣ رﻮﺸﮐ
رد ترﺪﻗ لﺎﻤﻋا ﮥﻄﯿﺣ زا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻪﺘﮑﻧ ﻦﯾا ةﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﻪﺘﻓر رﺎﮐ ﻪﺑ ﮏﻠﻣ ةژاو ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﻪﮐ ﻦﯾا ﻞﯿﻟد ﻪﺑ و ﺪﻨﮐ ﯽﻣ دﺎﯾ نآ زا
» ﯽﻧار ﮏﻠﻣ «
ﯽﻣ ناﻮﻨﻋ رﺎﻬﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا مدﺮﻣ ﮥﻓﺎﺿا ﻪﺑ ﻦﯿﻣزﺮﺳ ،ﺪﻨﮐ
.
ﮏﻠﻣ ﮓﻧﺮﻓ كﺎﺧ زا ﺮﺗدﺎﺑآ ددﺮﮔ وزا كﺎﺧ ﺖﺸﻬﺑ غﺎﺑ زا ﺮﺗرﻮﻤﻌﻣ ددﺮﮔ وزا ...
ﮓﻨﺳ ﻦﯿﮕﻨﺳ دﻮﺷ كﺎﺧ وزا ﻪﮐ ﺶﻧاد و لﺪﻋ راﺪﻘﻣ ﺎﺑ دﻮﺷ ﮏﻠﻣ وزا ﻪﮐ ﻦﻫآ هار
) نﺎﻤﻫ : 281 (
۶
4 - ﻦﻃو
لﺎﺳ راﺰﻫ رد ناﺮﯾا ﺦﯾرﺎﺗ رد ﻢﮐ ﺖﺳد ،دراد دﻮﺟو ﻦﻃو زا ﻪﮐ يﺮﯾﻮﺼﺗ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ ﯽﻨﻌﯾ ﯽﺳﺎﻤﺣ و ﯽﺑدا ﺮﺒﺘﻌﻣ ﻦﺘﻣ ﮏﯾ رد ﺶﯿﭘ
ﻦﺷور ﻪﺑ ﯽﺳودﺮﻓ ﺖﺴﺴﮔ ﮥﻤﻫ ﺎﺑ ﯽﻟاﻮﺘﻣ نﺮﻗ ﺪﻨﭼ رد و ﺖﺳا هدﺮﮐ يزﺎﺳزﺎﺑ و هدﻮﻤﻧ زﺎﺑ ار دﻮﺧ ﺎﻫ هﻮﻠﺟ ﻦﯾﺮﺗ
ناﺮﯾا ﺦﯾرﺎﺗرد ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ
ﺘﻓاﺮﺑ ﺲﭘ زا و ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﯽﺼﺨﺸﻣ ﺶﯿﺑ و ﻢﮐ رﻮﻀﺣ ﯽﺳرﺎﻓ بدا نﻮﺘﻣ رﺎﻨﮐ و ﻪﺷﻮﮔ رد ،دﻮﺑ هدﺎﺘﻓا قﺎﻔﺗا يﺎﻔﻠﺧ ﺖﻣﻮﮑﺣ ندﺎ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﯾ رﺎﮑﺷآ و زرﺎﺑ ﯽﺨﯾرﺎﺗ مواﺪﺗ يﻮﻔﺻ ﺖﻣﻮﮑﺣ هرود زا صﻮﺼﺧ ﻪﺑ و ﺪﻌﺑ ﻪﺑ لﻮﻐﻣ نﺎﻧﺎﺨﻠﯾا ةرود زا و ﯽﺳﺎﺒﻋ .
ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﻣواﺪﺗ
ﺶﯿﭘ يﺎﯿﻧد رد ار نآ ﺮﯿﻈﻧ ،ﺖﺷاد ﻪﻠﺻﺎﻓ ﯽﻠﻣ ﺪﯾﺪﺟ مﻮﻬﻔﻣ زا ﻪﭼ ﺮﮔا ﻪﮐ ﯽﺘﯾﻮﻫ ،ﺪﺸﺨﺑ ﯽﻣ ار دﻮﺧ صﺎﺧ ﺖﯾﻮﻫ ﯽﻧاﺮﯾا و ناﺮﯾا ﺑﺮﻏ ﻊﻣاﻮﺟ نرﺪﻣ داد نﺎﺸﻧ ناﻮﺗ ﯽﻤﻧ ﯽﻧﺎﺳآ ﻪﺑ ﯽ
.)
،ﯽﻧادﻮﺟآ 1383 : 212 (
هدوﺮﺳ ﺪﯿﻌﺒﺗ رد رﺎﻬﺑ و ﺖﺳا مﻮﺑداز ﻪﺑ ﻪﯿﺒﺷ يﺰﯿﭼ و ﻪﺘﻓﺎﯾ شروﺮﭘ و هﺪﺷ ﺪﻟﻮﺘﻣ نآ رد دﺮﻓ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﺟ ﯽﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﺖﻐﻟ رد ﻦﻃو ﺪﻣﺎﻧ ﯽﻣ دﻮﺧ ﻦﻃو ار نﺎﺳاﺮﺧ دﻮﺧ يﺎﻫ .
ﺖﻗﺮﻓ ناﻮﺗ ﻢﮐ ﻦﻃو يز ﻢﺘﺸﮔزﺎﺑ ﺲﭘ ير ﻪﺑ مﺪﻧﺎﻣ ﻪﻣ ﺖﺸﻫ
دﻮﺒﻧ رﻮﺸﻧاد نارﺎﯾ
دﻮﺒﻧ ﺮﻏﺎﺳ رد ﺮﻫز ﺰﺟ ما ﻪﻧﺎﺨﯿﻣ ﻦﯾرﺪﻧﺎﮐ ﻦﻃو يز مدﺮﮔزﺎﺑ ير زا ﻪﮐ ﻢﻣﺰﻋ نآ ﺮﺑ ﮏﻧ
)
،رﺎﻬﺑ 1380 : ج 1 / 368 (
وا يﺎﻧﺎﮐ مدﺮﻣ و ﺮﻬﺷ ز مرود ﻞﺒﻗ ﻦﯾز ﻦﻃو رد ﯽﺒﯾﺮﻏ داد نﺎﺒﺷ و زور ﻢﻧز ﯽﻣ
ﺖﺴﻫ فﺮﺷ ﺰﮐ نﺎﺳاﺮﺧ كﺎﭘ ﮥﺻﺮﻋ ﺎﻐﯾرد يا وا يﺎﺒﯾز خر لﺎﺧ وا و ﺮﻬﭼ ناﺮﯾا
)
نﺎﻤﻫ : 516 (
دﻮﺷ ﯽﻣ رﺎﮑﺷآ مﻮﻬﻔﻣ ﻦﯾا ﺮﻋﺎﺷ يﺎﻫ هدوﺮﺳ ﻦﻃو رد ﻪﮐ ،هدﻮﺑ ناﺮﯾا و ﺖﻠﻣ ـ رﻮﺸﮐ ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ هژاو ﻦﯾا ﺮﮕﯾد دﺮﺑرﺎﮐ .
ﺮﻌﺷ رد ﻦﻃو
ﯽﻨﮐﺪﮐ ﯽﻌﯿﻔﺷ ﺮﻈﻧ رد رﺎﻬﺑ »
ﭘ ﯽﺴﺑ نآ ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ ﻪﺻﺮﻋ و دﻮﺷ ﯽﻣ زﺎﻏآ ﺮﯿﻃﺎﺳا نارود زا ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﮔرﺰﺑ ناﺮﯾا ﺖﺳا نآ زا ﺮﺗروﺎﻨﻬ
ﺖﺴﻫ نﻮﻨﮐا ﻪﮐ .
ةﻮﻠﺟ ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ و ﺖﺳا ﻦﻃو ﻪﻧاﺪﻨﻣزوﺮﯿﭘ يﺎﻫ هﻮﻠﺟ يﺎﯾﻮﺟ ﺮﺘﺸﯿﺑ و دروآ ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﺮﺘﻤﮐ ار ﺎﻫ ﺖﺴﮑﺷ و ﺎﻫ ﻒﻌﺿ
ﺮﻌﺷ رد ار وا شﺮﮕﻧ ﻦﯾا
» ﻪﯿﻧﺰﻟ « ﻪﺘﺷﺬﮔ شرﺎﻨﮐ زا ﯽﺷﻮﭘ ﻢﺸﭼ ﺎﺑ هﺪﯿﺳر ﯽﺘﺴﮑﺷ ﻪﻄﻘﻧ ﻪﺑ ﺎﺟ ﺮﻫ ﺪﯾد ناﻮﺗ ﯽﻣ وا .
« ) ﯽﻌﯿﻔﺷ -
،ﯽﻨﮐﺪﮐ 1352 : 186 ( ﻃو زا ﻪﭼ نآ ﺮﻫ مﻼﮐ ﮏﯾ رد و رﻮﺸﮐ ،ﮏﻠﻣ ،ﻦﯿﻣزﺮﺳ زا ﺖﺳا يا ﻪﺘﺨﯿﻣآ ،ﻪﺘﻓﺎﯾرد رﺎﻬﺑ رﺎﻌﺷا زا يو ﻪﮐ ﯽﻨ
دﺮﮐ قﻼﻃا ار ناﺮﯾا مﺎﻧ نآ ﺮﺑ دﻮﺸﺑ ﯽﺘﻬﺟ .
ﺖﺳا ﻞﯾﺎﻗ يﺰﯾﺎﻤﺗ ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ ﻦﯾا ﻦﯿﺑ ﺮﻋﺎﺷ ﻪﮐ ﺖﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺪﯾﺎﺑ ﯽﻟو .
اﺪﺧ زا ﻢﺸﭼ مراد ار ﻦﻃو تﺎﺠﻧ و ﻢﻫاﻮﺧ ﻦﻃو ﻪﮐ نآز ﻦﯿﻃﻼﺳ نﺎﮕﯾ
ﻦﯿﭼ و ﻦﺘﺧ ﺎﺗ مﺎﺷ و ﺮﺼﻣ و ﻦﻤﯾ زا ﺶﯿﭘ ﻦﯾا زا ﺖﺳا هدﻮﺑ ﮏﻠﻣ ﻦﯾا ﮥﺻﺮﻋ
)
،رﺎﻬﺑ 1380 : ج 1 / 466 (
زا ترﺪﻗ لﺎﻤﻋا ﮥﺻﺮﻋ ﯽﻨﻌﻣ ﻪﮐ ﻦﯾا زا ﺶﯿﺑ اﺮﯾز ،ﻪﺘﺷاد يﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﮑﯾدﺰﻧ ﻢﺴﯿﻟﺎﻧﻮﯿﺳﺎﻧ ﺎﺑ دﻮﺷ ﯽﻣ ﺖﻓﺎﯾرد ﻦﻃو زا ﻪﮐ ﯽﻣﻮﻬﻔﻣ ﺎﺑ ﯽﺘﻠﻣ و هﺎﮔداز ﯽﻨﻌﻣ ،دﻮﺷ ﺖﻓﺎﯾرد نآ ﺪﻫد ﯽﻣ نﺎﺴﮑﯾ ﻖﯾﻼﻋ و تﺎﮐاﺮﺘﺷا
. ﻦﯾا ﺎﺑ رد ـ ﻢﺴﯿﻟﺎﻧﻮﯿﺳﺎﻧ زا ﯽﻣﻮﻬﻔﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ـ ﻦﻃو ﻪﮐ
ﺮﻌﺷ رد ،ﺖﺳا ﮏﯾدﺰﻧ طﺎﺒﺗرا رد ﺖﻣﻮﮑﺣ ﯽﺳﺎﯿﺳ يﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ و ﺎﻫ ﺖﻠﻣ ﯽﺳﺎﯿﺳ ﺖﯿﻤﮐﺎﺣ مﻮﻬﻔﻣ ﺎﺑ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻪﻃوﺮﺸﻣ زا ﺲﭘ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻨﻌﻣ ﺷ ﯽﻣ ﯽﻨﻌﻣ ـ ﺖﺴﻫ ﺰﯿﻧ ﻦﯿﻣزﺮﺳ ﺮﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ ﻪﮐ ـ ﯽﻠﻣ ﮥﺒﻨﺟ ﺎﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ رﺎﻬﺑ دﻮ
.
ةﺪﯿﻘﻋ ﻪﺑ ﻪﮑﻠﺑ ناﺮﯾا رد ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ ﯽﻠﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ
» ﺎﻫ ﺖﺴﯿﻧرﺪﻣ «
ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ زا ﯽﮑﯾ ﻪﮐ نآ ﺪﯾﺪﺟ مﻮﻬﻔﻣ رد ﻦﻃو ﻢﻫ بﺮﻏ رد
دراﺪﻧ يا ﻪﻨﯾﺮﯾد ﮥﻘﺑﺎﺳ ناﺪﻨﭼ ،دراد ﮏﻨﺗﺎﮕﻨﺗ طﺎﺒﺗرا ﯽﻠﻣ ﺖﻟود و ﺖﻠﻣ يﺎﻨﻌﻣ ﺎﺑ و ﺖﺳا ﻢﺴﯿﻟﺎﻧﻮﯿﺳﺎﻧ .
دﻮﺧ ﻢﺴﯿﻟﺎﻧﻮﯿﺳﺎﻧ ﻪﮐ اﺮﭼ
ﻟﺎﺣ رد ﺖﺳا ﺦﯾرﺎﺗ رد ﺪﯾﺪﺟ يا هﺪﯾﺪﭘ و ﻪﺘﺷاد دﻮﺟو ناﺮﯾا رد نآ ةﺪﻧزﺎﺳ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺎﭘورا رد ﻢﺴﯿﻟﺎﻧﻮﯿﺳﺎﻧ ﮥﻔﺴﻠﻓ ﺶﯾاﺪﯿﭘ زا ﺶﯿﭘ ﻪﮐ ﯽ
يزوﺮﻣا ﻞﮑﺷ ﻪﺑ ﻦﻃو ﯽﻨﻌﻣ دﻮﺒﻧ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ؛ﺖﺷاد دﻮﺟو ﯽﻧاﺮﯾا ﻪﻌﻣﺎﺟ داﺮﻓا نﺎﯿﻣ ﯽﮕﺘﺴﺑ ﻢﻫ ﯽﻋﻮﻧ سﺎﺴﺣا ﯽﺘﺣ دﻮﺑ هﺪﯾدﺮﮔ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ هدﻮﺒﻧ ،ندﻮﺑ ﯽﻧاﺮﯾا و ناﺮﯾا زا يﺮﯾﻮﺼﺗ ﻪﮐ دﻮﺒﻧ ﺎﻨﻌﻣ ناﺪﺑ نآ ﺖﺳا
).
،ﯽﻧادﻮﺟآ 1382 : 210 (
رﺎﻬﺑ ﺮﻌﺷ رد ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﻢﺴﯿﻟﺎﻧﻮﯿﺳﺎﻧ دﻮﻤﻧ
ﺖﺳا ﺮﺛﻮﻣ نآ ﯽﻠﻣ ﺖﯾﻮﻫ ﺪﺷر رد ﻪﮐ دﻮﺷ ﯽﻣ ﯽﻨﯿﻣزﺮﺳ ﺦﯾرﺎﺗ زا ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﺑ ﯽﻤﯿﻫﺎﻔﻣ ﻞﻣﺎﺷ ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﻢﺴﯿﻟﺎﻧﻮﯿﺳﺎﻧ .
و رﺎﻬﺑ ﺮﻌﺷ رد
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﯽﻠﻣ و يا هرﻮﻄﺳا نﺎﻧﺎﻣﺮﻬﻗ ﻪﻃوﺮﺸﻣ ةرود رد ﯽﻠﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ .
1 - ا نﺎﻧﺎﻣﺮﻬﻗ يا هرﻮﻄﺳ
٧
زا ﻪﮐ ﯽﺘﯾﻮﻫ ،دﻮﺑ ﺖﻓﺎﯾزﺎﺑ ﻞﺑﺎﻗ ناﺮﯾا ﺦﯾرﺎﺗ زا ،ﺪﻧدﻮﺑ نآ يﺎﯿﺣا ﺮﮑﻓ رد ﻪﻃوﺮﺸﻣ ةرود رد ناﺮﮑﻔﻨﺷور ﻪﮐ ﯽﻧاﺮﯾا ﺖﯾﻮﻫ ﮏﺷ ﯽﺑ ﺪﻣآ ﯽﻣ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺦﯾرﺎﺗ و هرﻮﻄﺳا ﯽﻫاﺮﻤﻫ .
» ﻦﻬﯿﻣ نﺎﺘﺳﺮﭘ ، نآ ور ﻦﯾا زا ،ﺪﻨﺘﺴﻧاد ﯽﻣ ﯽﺳودﺮﻓ ﯽﻧﺎﻣﺮﻬﻗ ﻪﺳﺎﻤﺣ ار ﻞﯿﺻا ًﺎﻌﻗاو ﺮﻨﻫ
ﯽﻣ نآ رد ار ﻦﯾﻮﻧ ﯽﺘﺳﺮﭘ ﻦﻬﯿﻣ زا ﯽﻘﯿﻤﻋ ياﻮﺤﻓ و ﯽﻠﻣ رﺎﺨﺘﻓا زا ﯽﻠﻣﺎﮐ نﺎﯿﺑ ﺎﻫ ﺪﻨﺘﻓﺎﯾ
.«
) ،ﺪﻧژآ 1363 : 27 (
ﻮﻣ ﯽﯾﻮﮕﻟا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ و دﻮﺑ ﻪﺘﺷﺬﮔ يروآدﺎﯾ يﺎﻫ هار زا ﯽﮑﯾ يا هرﻮﻄﺳا تﺎﺤﯿﻤﻠﺗ ندﺮﺑ رﺎﮐ ﻪﺑ ﮓﻨﻫﺮﻓ و نﺎﺑز ﻆﻔﺣ رد ﻖﻓ
نﺪﯾد ﺎﺑ ﻪﮐ ،دﻮﺑ رﺎﻬﺑ نﻮﭼ ﯽﯾاﺮﻌﺷ ياﻮﺸﯿﭘ ،ﯽﺳﺎﻤﺣ و زرﺎﺒﻣ يا ﻪﯿﺣور دﺎﺠﯾا و ﯽﻧاﺮﯾا »
هﻮﮑﺷ و ﺖﻤﻈﻋ دﺎﯾ ﻪﺑ رﻮﺸﮐ ﯽﺘﺴﭘ و يراﻮﺧ
ﺪﻨﺘﺷاد ﯽﻣ زاﺮﺑا ار دﻮﺧ ﺮﺴﺤﺗ و ﻒﺳﺄﺗ ناﺮﯾا زور نآ ﻊﺿو ﻪﺑ و ﺪﻧدﺎﺘﻓا ﯽﻣ نﺎﺘﺳﺎﺑ ناﺮﯾا ﻪﺘﻓر ﺖﺳد زا .«
) ،نﺎﺧﺪﻤﺤﻣ 1383
: 188 (
ا ﺪﻧراد كﺮﺘﺸﻣ ﯽﻫﺎﮕﺘﺳﺎﺧ و ﻪﺘﺷاد رﻮﻀﺣ نﺎﺴﻧا ﺎﺑ ﺮﺸﺑ ﺶﯾاﺪﯿﭘ وﺪﺑ زا دﺎﻤﻧ و هرﻮﻄﺳ .
و راﺮﻤﺘﺳا ﻦﯿﺒﻣ يﺮﯿﻃﺎﺳا ﮥﺸﯾﺪﻧا
ﯽﻧﻮﮔﺮﮔد ،نﺎﮑﻣ و نﺎﻣز رﺬﮔ رد ﻪﭼ ﺮﮔ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ ﻪﯾﺎﻤﻧورد زا ،ﺖﺳا يا ﻪﻧادوﺎﺟ رود رﻮﺼﺗ ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ و نﺎﺴﻧا ﯽﮔﺪﻧز ﻖﯾﺎﻘﺣ ﯽﮕﻧادوﺎﺟ و ﺖﺑﺎﺛ سﺎﺳا ،هﺪﺷ ضرﺎﻋ ﺎﻫ نآ ﺮﺑ ﯽﯾﺎﻫ ﺪﻧراد يﺪﺣاو
. رﺎﮐ ﻪﺑ ﯽﻧﺎﻬﺟ ﻖﯾﺎﻘﺣ نﺎﯿﺑ ياﺮﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻧﺎﺘﺳاد ﯽﻧﺎﯿﺑ هرﻮﻄﺳا ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﻪﺘﺧﺎﻨﺷﺎﻧ يﺎﻫ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ﺲﺣ و نﺎﺴﻧا ﺖﺴﮑﺷ و ﯽﻣﺎﮐﺎﻧ ﺲﺣ ،ﯽﻗﻼﺧا لﻮﺻا ،ﺎﻫ ﺖﻠﻣ ،ﺎﻫﺮﻬﺷ ،ﻞﯾﺎﺒﻗ نﻮﭼ ﯽﻘﯾﺎﻘﺣ ؛دﻮﺷ ﯽﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ .
ﻪﺑ ناﺮﻋﺎﺷ و ﺖﺳا ﯽﻟﺎﯿﺧ يﺎﻫ نﺎﺘﺳاد ﺐﻟﺎﻗ رد ﻖﯾﺎﻘﺣ ﻦﯾا نﺎﯿﺑ هرﻮﻄﺳا رﺎﮐ ﺪﻧﺮﺑ ﯽﻣ هﺮﻬﺑ هرﻮﻄﺳا زا ترﻮﺻ ود
. ﮥﻤﺸﭼﺮﺳ زا هﺎﮔ
ﺪﻨﻧز ﯽﻣ ﺖﺳد هرﻮﻄﺳا ﺶﻨﯾﺮﻓآ ﻪﺑ دﻮﺧ هﺎﮔ و ﺪﻧﺮﯿﮔ ﯽﻣ هﺮﻬﺑ دﻮﺧ ﺮﻌﺷ رد يﺮﯿﻃﺎﺳا ﺖﻓﺮﻌﻣ ).
،ﯽﺣﻮﺘﻓ 1389 : 276 - 278 (
و هوﺎﮐ و رﺎﯾﺪﻨﻔﺳا نﻮﭼ ﯽﻧﺎﻧﺎﻣﺮﻬﻗ زا ،هدﺮﮐ هدﺎﻔﺘﺳا ﻦﻬﮐ يﺎﻫ هرﻮﻄﺳا زا ﯽﺳﺎﯿﺳ و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ ﺪﻘﻧ ياﺮﺑ رﺎﻬﺑ ﺎﯾ و ﻢﺘﺳر
ﺖﺳا ﻢﻬﻣ ﺎﻫ نآ ﯽﺳﺎﯿﺳ ﮥﺒﻨﺟ ﺮﺘﺸﯿﺑ وا ﺮﻌﺷ رد ﻪﮐ يﺮﯿﻃﺎﺳا نﺎﻫﺎﺷ .
بﺎﯾدوز ﺮﻌﺷ ،حﺮﻄﻣ ةرﻮﻄﺳا ﻦﯾﺮﺗ
» ﮥﻣﺎﻧ ﻢﺘﺳر «
ﺪﻘﻧ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺳوا
دﻮﺷ ﯽﻣ نﺎﯿﺑ نآ رد ﻢﺴﯿﻟﺎﻧﻮﯿﺳﺎﻧ ﻖﻘﺤﺗ ﻊﻧﺎﻣ ﺖﻘﯿﻘﺣرد ،دﻮﺧ نﺎﻣز زا ﺮﻋﺎﺷ ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا .
ﻪﻟﻻ ﯽﻧاﻮﺟ ﺎﺑ ﻢﺘﺳر هدوﺮﺳ ﻦﯾا رد
ﮐ ﯽﻣ درﻮﺧﺮﺑ يراز ﺐﻧﺎﺟا نﺎﯿﻣ رد ﺪﺑﺎﯾ ﯽﻣ يا ﻪﺒﯾﺮﻏ ار دﻮﺧ ﺪﯾﺪﺟ ﺮﺼﻋ رد و ﺪﻨ
.
ﺪﻫد ﯽﻣ ﻪﻣادا ار وا نﺎﺘﺳاد ﺮﻋﺎﺷ و دﺮﯿﻣ ﯽﻤﻧ دﺎﻐﺷ هﺎﭼ رد ﻢﺘﺳر ﺖﻘﯿﻘﺣرد .
ترﺪﻗ و ﻞﯿﺻا داﮋﻧ ﺐﺒﺳ ﻪﺑ ار ﻢﺘﺳر اﺪﺘﺑا رد
ﯾ ﺎﺑ نﺪﯿﮕﻨﺟ ﻪﮐ وا ﯽﻧدﻮﺸﺨﺑﺎﻧ هﺎﻨﮔ زا يو ﻪﺑﻮﺗ نآ زا ﺲﭘ ،ﺪﯾﺎﺘﺳ ﯽﻣ نﺎﻨﻤﺷد ﺎﺑ درﻮﺧﺮﺑ رد يروﺎﮕﻨﺟ ،ﺖﺳا ﯽﻧاﺮﯾا نﻮﺧ ﻢﻫ ﮏ
ناﺮﯾا رد هﺪﯿﻤﻬﻓ ﻪﮐ ﻢﺘﺳر ﺲﭙﺳ ،دﻮﺷ ﯽﻣ حﺮﻄﻣ
» يﻮﻠﻬﭘ ﮥﻠﺴﻠﺳ «
ﺪﯾآ ﯽﻣ ﻞﺑاز ﻪﺑ ﺪﻨﻫ زا ،هﺪﯿﺳر ﯽﻫﺎﺷ ﻪﺑ ﺖﺳا نﺎﯿﮐ نﻮﺧ زا ﻪﮐ .
و هدﺮﮐ نﺎﯿﺑ ار ﯽﯾاﺮﮔ ﯽﻠﻣ ﺎﺑ دﺎﻀﺘﻣ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺎﺗ ﺪﺑﺎﯾ ﯽﻣ ﯽﺘﺻﺮﻓ ﺮﻋﺎﺷ نآ ﮥﺠﯿﺘﻧ رد و دﻮﺷ ﯽﻣ وﺮﺑور يدﺪﺠﺘﻣ ناﻮﺟ ﺎﺑ وا ﺲﭘ ﻦﯾا زا ﯽﺳﺎﯿﻗ ﺪﻨﮑﺑ ﻞﺴﻧ ود ﻦﯾا ﻦﯿﺑ .
ﻪﮐ ﺎﺟ نآ ﺎﺗ ،دﺮﯿﮔ ﯽﻣ راﺮﻗ يو ﻞﺑﺎﻘﻣ ﮥﻄﻘﻧ ًﺎﻘﯿﻗد ناﻮﺟ و هدﺮﮐ ﺖﯾﺎﻋر ار ندرﻮﺧ اﺬﻏ و ﯽﻨﯿﺸﻧ ﻢﻫ ﻦﯿﯾآ و بادآ مﺎﻤﺗ ﻢﺘﺳر درازآ ﯽﻣ ار دﻮﺧ نﺎﺑﺰﯿﻣ ،هدﺮﮐ ءاﺰﻬﺘﺳا ار وا مﻮﺳر ﻪﺑ ﻢﺘﺳر ﺪﻬﻌﺗ ﺐﺒﺳ ﻪﺑ ﯽﺘﺣ .
نﺎﻤﻬﻣ ﻪﺑ نﺎﺘﺳﺎﺑ دﻮﻬﻌﻣ ﻢﺳر ﻪﺑ ﻢﺘﺳر ﺖﯾﺎﻬﻧ رد
ﯿﮐ دﻮﺧ ﮥﯾﺰﺠﺗ ﺪﺼﻗ يدﺮﻓ ﻪﮐ هداد شراﺰﮔ ﺖﻣﻮﮑﺣ ﻪﺑ ،دراد ﯽﺠﻨﮔ ﻢﺘﺳر ﻪﮐ ﻦﯾا ﻊﻤﻃ ﻪﺑ ﺖﺳﺮﭘرز ناﻮﺟ و ﺪﻫد ﯽﻣ رز يا ﻪﺴ
ﯽﻣ نﺎﻤﮔ ،ﺪﮕﻨﺟ ﯽﻤﻧ ﯽﻧاﺮﯾا ﺎﺑ ﯽﻧاﺮﯾا ﻪﮐ ﻦﯾا ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﻢﺘﺳر و دﺮﺑ ﯽﻣ ﻢﺘﺳر ﺖﻣﺎﻗا ﻞﺤﻣ ﻪﺑ ﯽﻫﺎﭙﺳ و دراد ار نﺎﺘﺴﯿﺳ نﺎﯿﻧارﻮﺗ ﺪﻨﮐ
ﺪﻧا هدﺮﮐ ﻪﻠﻤﺣ .
ﻧ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ناﻮﺗ ﻢﺘﺳر ﺮﺧآ رد ﯽﻤ
دﺰﯾﺮﮔ ﯽﻣ ناﺮﯾا زا يﺪﻨﻫ يدﺮﻓ و غﺮﻤﯿﺳ ﯽﻫاﺮﻤﻫ ﻪﺑ و ﺪﺑﺎﯾ .
ﻢﺘﺳر نﺎﯿﻣ نآ زا ﺪﻣآ نوﺮﯿﺑ و دﺮﻤﻧ ﻞﺑﺎﮐ رد دﺎﻐﺷ هﺎﭼ ﻪﺑ ﻪﮐ نآ مﺪﯿﻨﺷ
ﻢﺘﺳر ناوﺪﻨﻫ نﺎﺑﺎﯿﺑ ﻪﺑ ﺮﺳ دﺎﻬﻧ نآ ﺖﻌﻨﺷ و رﺎﯾﺪﻨﻔﺳا ﻦﺘﺸﮐ مﺮﺷ ز
ﻣآ ﻪﮔﺎﻧ ز ﻢﺘﺳر نﺎﻤﻬﯿﻣ ﻪﺑ شدﺮﺒﺑ و ناﻮﺟ ﯽﮑﯾ قﺎﻃ يﻮﺳ يﺰﯿﻤﻣ ﺮﻬﺑ ﺪ
ﻢﺘﺳر ناﻮﺧ ﺖﻔﻫ ﮓﻨﺟ ﺮﺑ ﻮﭼ ﺺﯾﺮﺣ رز ﻪﺑ دﻮﺑ ﻪﮐ نﺎﯾراز ﻪﻟﻻ ﻦﯾزا ﮏﻧاﻮﺟ ﯽﮑﯾ
ﻢﺘﺳر نآزا ﺖﺸﮔ هﺮﯿﻃ ناﻮﺟ درﻮﺧ ﺶﯿﭘ ﻮﭼ ﺪﻨﺷﻮﻧ اﺬﻏ زا ﺲﭘ ﯽﻣ ﻢﺠﻋ ناﺮﺷﺎﻌﻣ
ﺖﺸﮔ ﻮﭼ ﻢﺘﺳر نﺎﻐﻣرا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻪﯾﺪﻫ ﻢﺳر ﻪﺑ رز ﮥﮑﺳ ﺪﻨﭼ دﺎﺘﺳﺮﻓ ﺢﺒﺻ
ﻢﺘﺳر نﺎﮐ و ﺞﻨﮔ و خﺎﮐ نآ زا دزﺎﺳ رود ﻪﮐ ﻊﻤﻃ دﺮﮐ ﺪﯾد ﻪﻨﯾرز ﻪﻤﻫ نآ ﻮﭼ ناﻮﺟ
ﻢﺘﺳر نﺎﮑﻣ نآ رﺪﻧا دﻮﺑ ﻪﮐ قﺎﻃ ﺪﺼﻗ ﻪﺑ ﯽﺸﯿﺟ نﺎﺘﺴﯿﺳ زﺮﻣ يﻮﺳ ﺪﯿﺸﮐ ناﻮﺟ
ﯿﺳر ﻪﭙﺳ ﻢﺘﺳر نﺎﻣز رد رادﺮﺒﺧ ﺖﺸﮔ و ﺪﯾﺪﺑ گرا زا نﺎﺑ هﺪﯾد و قﺎﻃ ﺮﺑ ﺪ
ﻢﺘﺳر نﺎﻣا رد ﻪﺘﺳﻮﯿﭘ ناﺮﯾا زا دﻮﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﻣآ ﯽﻫﺎﭙﺳ نارﻮﺗ ز دﻮﻤﻧ نﺎﻤﮔ
ﺎﺘﺳود رﺎﮑﯿﭘ ﻪﺑ ﺖﻓر ﻪﮐ نآ زا دﺮﮐ هﺰﺑ ﺮﮕﻣ دﻮﺧ ﻪﮐ ﻦﺘﻤﻬﺗ دﺎﺘﻓ ﮏﺷ ﻪﺑ ﻢﺘﺳر ن
ﻢﺘﺳر نﺎﮔود نﺎﮕﯾ ﯽﺘﺸﮐ ﻢﻟ ﺎﺑ ﺪﻨﮑﻓ ﺪﮕﻟ و ﺖﺸﻣ ﻪﺑ ار مﻮﻗ نآ ﺪﺸﮐ ﺎﺗ ﺖﺳاﻮﺨﻧ
٨
ﻢﺘﺳر نﺎﯿﮐﺎﻣ ز نادﺮﻣ ﺮﺑ رد ﺖﺳا ﻢﮐ نﺎﯿﮐ ﮏﻠﻣ دﺎﯾ ﻪﺑ ﺪﺘﻔﯿﺑ هرﺎﺑود ﺮﮔ و
!
ﻦﯾا ﻦﻃﺎﺑ ز ﺮﺒﺧ ﺖﻓﺎﯾ ﻮﭼ ﺐﯾﺮﻓ درﻮﺧ ﯽﮐ نﺎﺷﺮﻫﺎﻇ نﻮﻟ ﻪﺑ
؟ﻢﺘﺳر نﺎﻬﻧ ﺪﺑ مﻮﻗ
ﻢﺘﺳر نﺎﺘﺳﺎﺑ ﺪﻬﻋ زا دراد دﺎﯾ ﻪﺑ مﻮﻗ ﻦﯾا ﺪﻧا هﺪﻧدﻮﻤﻧ اراد ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﺘﻧﺎﯿﺧ
ﻢﺘﺳر نﺎﺒﺳﺎﭘ ﺖﺳا ﻪﺘﺸﮔ ﻪﻠﮔ ﺮﺑ گﺮﮔ ﻪﮐ ﺪﯾد ﻮﭼ ﺪﯾﺪﻧ ﺎﻔﻗ يﻮﺳ ﻪﺑ و ﺖﺴﺟ ﻢﯿﺑ ز
)
،رﺎﻬﺑ 1380 : ج 1/
445 (
ﺪﻨﮐ ﯽﻣ ﺪﯿﮐﺎﺗ رﺎﻬﺑ هدوﺮﺳ ﻦﯾا رد ﺖﺴﯿﻧ ﺎﻣ مدﺮﻣ يﺎﺸﮔرﺎﮐ ﺰﯿﻧ ﯽﻧاﺮﯾا نﻮﺧ
. ﺮﺑ ﻪﮐ هﺪﺷ باﺮﺧ ﺪﺣ نآ ﺎﺗ ﺎﻫ نآ ﮓﻨﻫﺮﻓ اﺮﯾز
ﺖﺳا ﻢﻬﻣ نﺎﺸﯾاﺮﺑ ﯽﺼﺨﺷ ﺖﻌﻔﻨﻣ ﺎﻬﻨﺗ و ﺪﻧﺮﮕﻧ ﯽﻣ ﺮﯿﻘﺤﺗ و ءاﺰﻬﺘﺳا ﺪﯾد ﺎﺑ دﻮﺧ ﮥﺘﺷﺬﮔ .
ﺖﯾﻮﻫ ﻪﺑ ار ﺖﻠﻣ رﺎﻬﺑ هﺎﺷﺎﺿر زا ﺶﯿﭘ ﺎﺗ
ﺸﻣ لاوز ﺪﻧور و دﻮﺑ ﯽﻧاﺮﯾا هﺎﺷ ﻪﮐ يﻮﻠﻬﭘ زا ﺲﭘ و ﺪﻧاﻮﺧ ﯽﻣ نﺎﺸﯿﻠﻣ ﯽﻠﮑﺷ ﻪﺑ ﯽﻠﻣ يﺎﻫ نﺎﻣرآ و ﺪﯿﺳر جوا ﻪﺑ وا رﻮﻬﻇ ﺎﺑ ﻪﻃوﺮ
ﺪﺸﻧ ﻖﻘﺤﻣ بﻮﻠﻄﻣ .
ار ﯽﻧﺎﺘﺳﺎﺑ ﺖﻟﺎﺻا ﻪﮐ هﺪﺷ ﺐﺟﻮﻣ نﺎﯿﻧاﺮﯾا هﺎﺒﺘﺷا اﺮﯾز ،ﺪﻨﮐ ﯽﻣ ﺪﯿﮐﺄﺗ نﻮﺧ زا ﺶﯿﺑ داﺮﻓا ةدارا ﺮﺑ ﺮﻋﺎﺷ نآ ﻊﺒﻄﻟﺎﺑ
گرﺰﺑ و ﺪﻨﻫﺪﺑ ﺖﺳد زا دﺮﺒﺑ هﺎﻨﭘ ﻪﻧﺎﮕﯿﺑ ﻪﺑ و دﺰﯾﺮﮕﺑ ناﺮﯾا زا ﺎﻫ نآ ﯽﻠﻣ ةرﻮﻄﺳا ﻦﯾﺮﺗ
. رد ﻪﻤﻫ زا ﻪﻟﺄﺴﻣ ود ،هﺪﺷ ناﻮﻨﻋ ﺐﻟﺎﻄﻣ نﺎﯿﻣ
يﻮﮑﯿﻧ يﺎﻫ ﺖﻨﺳ و دﺪﻨﺴﭘ ﯽﻤﻧ ار ناﻮﺟ ﮥﻧارﻮﮐرﻮﮐ ﯽﮔدز بﺮﻏ و يﺮﻫﺎﻇ دﺪﺠﺗ رﺎﻬﺑ ﻪﮐ دﺪﺠﺗ و ﺖﻨﺳ ﻞﺑﺎﻘﺗ ﯽﮑﯾ ،ﺖﺳا ﺮﺗ ﻢﻬﻣ ﺑ دﻮﺷ ﯽﻤﻧ ﻪﺘﺸﮐ ناﺮﯾا ﯽﻠﻣ نﺎﻣﺮﻬﻗ ﻢﺘﺳر ﻪﮐ ﻦﯾا و ﻪﺘﺷاد هرﺎﺷا نﺎﯿﻧاﺮﯾا دﺎﺤﺗا ﺮﺑ ﺮﮕﯾد فﺮﻃ زا و ﺪﻬﻧ ﯽﻣ جرا ار ﯽﻧاﺮﯾا ﻦﻫذ رد ﻪﮑﻠ
ﻢﻫ ﻖﺣ رد ﻪﮐ ﯽﻫﺎﻨﮔ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﺑ دﻮﺧ وا رﺎﻬﺑ ﺪﻨﮐ ﯽﻣ ﻪﯿﺒﻨﺗ ار دﻮﺧ هﺪﺷ ﺐﮑﺗﺮﻣ ـ رﺎﯾﺪﻨﻔﺳا ـ ﺶﻨﻃو
. ﺮﮐذ ار ﻪﺘﮑﻧ ﻦﯾا ﺮﮕﯾد فﺮﻃ زا
ﻦﻃو ﻢﻫ ﮏﯾ ﻦﺘﺸﮐ ﻪﮐ وا هﺎﻨﮔ ﮥﺠﯿﺘﻧ اﺮﯾز ،دروآ دﻮﺟﻮﺑ ﻢﺘﺳر ار ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ دﺎﺴﻓ ﻦﯿﻨﭼ و ،ﻢﻫ ﺎﺑ نﺎﯿﻧاﺮﯾا ﯽﻧﻮﻨﮐ ﮓﻨﺟ ﻪﮐ ﺪﻨﮐ ﯽﻣ ﻧﺎﺟ زا ﻢﻫ نآ ،ﺖﺳا زا ﺪﯾﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﺣ نآ ﺎﺗ ،ﺪﺷ مدﺮﻣ ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ طﺎﻄﺤﻧا و نﺎﮔﺪﻨﯾآ رد درﻮﺧﺮﺑ ةﻮﯿﺷ ﻦﯾا ﺪﺷر ﺚﻋﺎﺑ ،ﯽﻠﻣ يﻮﮕﻟا ﮏﯾ ﺐ
دﺮﺑ هﺎﻨﭘ ﻪﺒﯾﺮﻏ ﻪﺑ ﺎﻨﺷآ .
ﻪﺑ ﻢﺴﯿﻟﺎﻧﻮﯿﺳﺎﻧ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ ﺶﺨﺑ رد ﻪﮐ ،ﺪﻧراد ﯽﺳﺎﯿﺳ دﺮﺑرﺎﮐ ﺮﺘﺸﯿﺑ ناﻮﯾد رد هﺪﺷ حﺮﻄﻣ ﺮﯿﻃﺎﺳا ﺮﮕﯾد
دﻮﺷ ﯽﻣ هرﺎﺷا نآ .
2 - ﯽﻠﻣ نﺎﻧﺎﻣﺮﻬﻗ
ﯾا ﻪﺑ رﺎﻬﺑ و نﺎﺧرﺎﺘﺳ ﺎﺗ ثﺮﻣﻮﯿﮐ زا ار ﺶﻧﺎﻧﺎﻣﺮﻬﻗ و دﺪﻨﺑ ﯽﻣ لد ﺶﯾﻮﺧ رﺎﮔزور ﺎﺗ نآ يﺮﯿﻃﺎﺳا زﺎﻏآ زا ﺶﺨﯾرﺎﺗ ﮥﻤﻫ ﺎﺑ ﻦﯿﻣز ناﺮ
ﯽﻣدﺮﻣ ﻊﻓﺎﻨﻣ و ﺦﯾرﺎﺗ ،تاﺮﻃﺎﺧ ،ﺎﻫ نﺎﻣرآ ،ﺎﻫوزرآ ﮥﻤﻫ ﺪﻨﯾآﺮﺑ وا ياﺮﺑ ﻦﻃو ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ،دراد ﺖﺳود ﺖﯿﻃوﺮﺸﻣ بﻼﻘﻧا نﺎﻧﺎﻣﺮﻬﻗ ﺮﯾﺎﺳ ﺖﺳا لﺎﺳ ﻪﻨﯾﺮﯾد ﯽﻨﯿﻣزﺮﺳ رد ﻦﻬﮐ ) .
،ﻞﯿﺻا 1374 : 12 (
ﺮﻌﺷ رد
» نﺎﺠﯾﺎﺑرذآ ﺢﺘﻓ ﺖﯿﻨﻬﺗرد «
ﻒﺻو رد ،داد ﺖﺴﮑﺷ ار هﺎﺷ ﯽﻠﻋ ﺪﻤﺤﻣ ياﻮﻗ ﺰﯾﺮﺒﺗ ﻦﯾﺪﻫﺎﺠﻣ ﯽﻫﺪﻧﺎﻣﺮﻓ ﻪﺑ نﺎﺧرﺎﺘﺳ ﻪﮐ
ﺪﯾاﺮﺳ ﯽﻣ ﯽﻠﻣ يوﺮﯿﻧ :
نﺎﺧرﺎﺘﺳ ﺖﻟﻮﺻ ﺪﺷ قﺎﻓآ ةﺮﻬﺷ نﺎﺧرﺎﺘﺳ ﺖﻟود ﺖﻓﺮﮔ ﻻﺎﺑ ﻪﮐ هدﮋﻣ
ﯾار نﺎﺧرﺎﺘﺳ ﺖﯾار ﺪﯿﺸﮐﺮﺑ ﮏﻠﻓ ﻪﺑ ﺮﺳ نﻮﮕﻧﺮﺳ وا زا ﺖﺸﮔ رﻮﺟ و داﺪﯿﺑ ﺖ
)
،رﺎﻬﺑ 1380 : ج 1 / 211 (
لﺎﺳ رد 1287 ه . ﯽﻠﻣ نﺎﯾﺮﺟ نآ نﺎﻫﺪﻧﺎﻣﺮﻓ رﺎﻬﺑ ﺰﯿﻧ ﺪﺷ ﻊﻠﺧ هﺎﺷ ﯽﻠﻋ ﺪﻤﺤﻣ نآ ﯽﭘ رد و دﺮﮐ ﺢﺘﻓ ار ناﺮﻬﺗ ﯽﻠﻣ ياﻮﻗ ﻪﮐ ش
دﻮﺘﺳ ار يرﺎﯿﺘﺨﺑ ﺪﻌﺳا رادﺮﺳ و ﻢﻈﻋا راﺪﻬﭙﺳ ،ﯽﻨﻌﯾ .
ﻪﮐ نآ ﻦﻃو راﺪﻬﭙﺳ ﺮﺑ ﺎﻫ ﻦﯾﺮﻓآ ﻦﻃو رﺎﮐ ﯽﯾﻮﮑﯿﻧ زا دﺮﮐ
ﻦﻃو رﺎﯾ لد و نﺎﺟ زا ﺖﺸﮔ ﻪﮐ نآ ﻦﻃو رادﺮﺳ ﻪﺑ ﻦﯿﺴﺤﺗ ﺪﺻ ﺰﯿﻧ
) نﺎﻤﻫ : 209 (
ﯽﻤﻧ ﺪﯿﯾﺄﺗ ار هرود نآ رد ﻪﺘﻓﺮﮔ ترﻮﺻ يﺎﻫ ﺶﺒﻨﺟ مﺎﻤﺗ رﺎﻬﺑ دﺮﮐ
. يﺰﮐﺮﻣ ترﺪﻗ و ﻪﻃوﺮﺸﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﮐ دﻮﺑ يراﺪﻤﺘﺳﺎﯿﺳ يو
رد ﯽﺸﺒﻨﺟ ﺮﮔا ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ،ﺖﺷاد ﯽﺻﺎﺧ دﺎﻘﺘﻋا دﻮﺒﻧ ﻪﺘﻓﺮﯾﺬﭘ ترﻮﺻ ﻦﯾا ﺮﯿﻏ رد و ،لﻮﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ ،دﻮﺑ يو فاﺪﻫا ﺖﯾﻮﻘﺗ ﺖﻬﺟ
. رﻮﻃ ﻪﺑ
ﺪﻨﮐ ﯽﻤﻧ ﺪﯿﯾﺄﺗ ار نﺎﯿﺴﭘ ﯽﻘﺗ ﺪﻤﺤﻣ و ﯽﻠﮕﻨﺟ ،ﯽﻧﺎﺑﺎﯿﺧ يﺎﻫ مﺎﯿﻗ لﺎﺜﻣ .
هرود نآ ﯽﺘﺴﯿﻟﺎﻧﻮﯿﺳﺎﻧ ﮥﺸﯾﺪﻧا رد نآ ذﻮﻔﻧ و ﻪﻃوﺮﺸﻣ رد ﯽﯾاﺮﮔراﺪﺘﻗا ﺖﯿﻤﻫا
آ ﯽﺘﺴﯿﻟﺎﻧﻮﯿﺳﺎﻧ ﮥﺸﯾﺪﻧا رد يﺰﮐﺮﻣ رﺪﺘﻘﻣ ﺖﻣﻮﮑﺣ ﺖﯿﻤﻫا ﯽﺑ ﺐﺒﺳ ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﻨﻃو اﺮﯾز ،ﺖﺳا ﻪﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺎﻫزور ن
رد مﺎﮑﺣ ﯽﺘﯾﺎﻔﮐ
ﺪﻨﮐ ﻆﻔﺣ ار دﻮﺧ ﯽﮕﭼرﺎﭙﮑﯾ ﺪﯾﺎﺑ لوا ،ﺖﺳا لاوز لﺎﺣ رد ﯽﺟرﺎﺧ و ﯽﻠﺧاد نﺎﻨﻤﺷد ﮥﻤﺠﻫ رد ،نآ ةرادا .
زا ناﺮﯾا ﻪﮐ يا ﻪﻏﺪﻏد
٩
نآ ﻞﯿﻟد و ،دﻮﺑ وﺮﺑور نآ ﺎﺑ زﺎﺑﺮﯾد »
ﮏﺸﺧ ياﻮﻫ و بآ و ﯽﻧﺎﺘﺴﻫﻮﮐ ﺖﻌﯿﺒﻃ ،ﻊﯿﺳو ﺖﺣﺎﺴﻣ ]
دﻮﺑ نآ ه [ ﺖﺧﺎﺳ ﺮﺑ نآ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﻪﮐ
ﺖﺳا ﻦﺷور ًﻼﻣﺎﮐ ناﺮﯾا ﯽﺳﺎﯿﺳ و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ،يدﺎﺼﺘﻗا .
ﻪﻨﻣاد ﺮﭘ ﺖﯾﺰﮐﺮﻣ رﻮﻬﻇ زا ﻊﻧﺎﻣ ،نآ يراﻮﻤﻫﺎﻧ و ﻦﯿﻣزﺮﺳ ﻦﯾا ةدﺮﺘﺴﮔ ﺖﻌﺳو
يدﺎﺼﺘﻗا و ﯽﺳﺎﯿﺳ بﻮﭼرﺎﻬﭼ زا ﺮﺗ ﺖﺴﺳ ًﻻﻮﻤﻌﻣ ناﺮﯾا يدﺎﺼﺘﻗا و ﯽﺳﺎﯿﺳ بﻮﭼرﺎﻬﭼ و ﺪﺷ ﯽﻣ رﻮﺸﮐ ﻦﯾا رد يا .
« )
،يﻮﺴﯿﻋ 1362 :
3 ( رﻮﺸﮐ ﺖﺳا نآ ﺎﺑ توﺎﻔﺘﻣ ﯽﻤﯿﻠﻗا ﻂﯾاﺮﺷ ﺎﺑ ﯽﯾﺎﻫ .
رد راﺪﺘﻗا يﺎﻫ هرﻮﻄﺳا ﺰﯿﭼ ﺮﻫ زا ﺶﯿﺑ وا ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﻢﺴﯿﻟﺎﻧﻮﯿﺳﺎﻧ و رﺎﻬﺑ ﺮﻌﺷ رد
ﺪﻧا هﺪﺷ نﺎﯿﺑ ناﺮﯾا ﮥﺘﺷﺬﮔ .
ﺪﻧﻮﺷ ﯽﻣ ﻢﻬﻣ ﺰﯿﻧ رﺎﺨﺘﻓا ﺮﭘ نﺎﻫﺎﺷ رﺎﯾﺪﻨﻔﺳا و ﻢﺘﺳر رﺎﻨﮐ رد ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ .
ﺪﯾﻮﮔ ﯽﻣ رﻮﺸﮐ رد راﺪﺘﻗا ﺖﯿﻤﻫا رد رﺎﻬﺑ :»
رﺪﺘﻘﻣ ﺖﻣﻮﮑﺣ ،دﻮﺷ ﺎﭘﺮﺑ تﺎﺣﻼﺻا ياﺮﺑ تﻻﺎﯾارد ﻪﮐ ﯽﺸﺒﻨﺟ و مﺎﯿﻗ ﺮﻫ زا يﺰﮐﺮﻣ
ﮏﯾﺮﺤﺗ و ﺖﻟود ﻪﺑ و ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﻪﺑ ﺪﯾاﺮﺟ ﯽﺷﺎﺤﻓ و ﺖﻟود ﻦﺘﺧﺎﺳ ﻒﯿﻌﺿ و دﺮﮐ ﮏﻤﮐ يﺰﮐﺮﻣ ﺖﻟود ﻪﺑ هراﻮﻤﻫ ﺪﯾﺎﺑ و ﺖﺳا ﺮﺗ ﺢﻟﺎﺻ ﺖﺳا هﺪﻨﺸﮐ يﺮﻫز رﻮﺸﮐ لﻼﻘﺘﺳا ﯽﺘﺣ و يدازآ و ﻪﻃوﺮﺸﻣ هﺪﻨﯾآ ياﺮﺑ ﯽﺸﮐﺮﺳ و نﺎﯿﻐﻃ ﻪﺑ تﻻﺎﯾا مدﺮﻣ ﻪﮐ ما هﺪﯿﻘﻋ ﺐﺣﺎﺻ ﻦﻣ ،
ﺖﻟاﺪﻋ طﺮﺷ ﻪﺑ و هاﻮﺧ يدازآ تﺎﻋﻮﺒﻄﻣ و باﺰﺣا ﯽﻫاﺮﻤﻫ ﺎﺑ ﻪﮐ يﺰﮐﺮﻣ رﺪﺘﻘﻣ ﺖﻟود ،ﺖﺴﯿﻧ ﯽﮑﺷ و ﺪﺷﺎﺑ رﺪﺘﻘﻣ يﺰﮐﺮﻣ ﺖﻟود ﺪﯾﺎﺑ ﺪﻨﮑﺑ ﺖﮑﻠﻤﻣ ياﺮﺑ يرﺎﮐ .«
)
،رﺎﻬﺑ 1357 : 8 (
ﺮﻌﺷ
» تﺮﺒﻋ ﮥﻨﯿﯾآ «
ﺪﻫد ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﯽﺑﻮﺧ ﻪﺑ ار اﺮﮔراﺪﺘﻗا ﻢﺴﯿﻟﺎﻧﻮﯿﺳﺎﻧ .
و ﺎﻫ هرﻮﻄﺳا ﺶﺨﺑ ﻦﯾا رد ﺐﺒﺳ ﻪﺑ ﯽﮕﻤﻫ نﺎﻫﺎﺷ
هﺪﯿﺸﺨﺑ ﻦﻃو ﻪﺑ ﻪﮐ يراﺪﺘﻗا ،
زا ،دراد ﺪﯿﮐﺄﺗ ﺖﯿﻌﻃﺎﻗ موﺰﻟ ﺮﺑ ﺮﮔا رﺎﻬﺑ راﺪﺘﻗا ﻪﮐ ،دﺮﮐ شﻮﻣاﺮﻓ ار ﻪﺘﮑﻧ ﻦﯾا ﺪﯾﺎﺒﻧ ﻪﺘﺒﻟا ،ﺪﻧا ﯽﻧدﻮﺘﺳ
ﺑ رﺎﻬﺑ ﯽﯾاﺮﮔراﺪﺘﻗا ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ،ﺪﻧاد ﯽﻣ ﺖﻣﻮﮑﺣ يدﻮﺑﺎﻧ ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ ار داﺪﺒﺘﺳا هراﻮﻤﻫ و ﺖﺳا راﺰﯿﺑ رﻮﺸﮐ ةرادا رد ﺖﻧﻮﺸﺧ لﺎﻤﻋا نﺎﻣرآ ﺎ
دﻮﺷ ﯽﻣ هاﺮﻤﻫ ﺖﻟاﺪﻋ ﻦﯿﺘﺳار .
ﻦﯿﺑ ﻪﺸﯿﻤﻫ اﺮﯾز ،دﻮﺷ ﻖﻘﺤﻣ ﺪﯾﺎﺑ ﺰﯿﻧ مدﺮﻣ نﺎﯿﻣ رد رﺎﻬﺑ ﺮﻈﻧ رد ﻪﮑﻠﺑ اﺮﻣا نﺎﯿﻣ رد ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻣرآ
دراد دﻮﺟو ﯽﮑﯾدﺰﻧ ﻞﻣﺎﻌﺗ مدﺮﻣ و ﺖﻣﻮﮑﺣ .
ﯽﻣ يدﺎﯾز ﺪﺣ ﺎﺗ ﺖﻓﺎﯾ ﺖﯿﻋوﺮﺸﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺶﻫﺎﮔﺪﯾد رد ار يو ﯽﯾاﺮﮔراﺪﺘﻗا يﺎﻨﻌﻣ ناﻮﺗ
. ﻪﺠﯿﺘﻧ ﮏﯾ رد ﻢﻬﻣ ﻦﯾا ﯽﻠﮐ يﺮﯿﮔ
ﻦﯾا ﻖﻘﺤﺗ رد وا ﺮﻈﻧ زا و ﺖﺳا ﻒﻟﺎﺨﻣ دﺮﺑ ﯽﻣ ﻦﯿﺑ زا ار دﺎﺤﺗا و يﺰﮐﺮﻣ رﺪﺘﻘﻣ ﺖﻟود ﻪﮐ يﺰﯿﭼ نآ ﺮﻫ ﺎﺑ رﺎﻬﺑ ﻪﮐ دﻮﺷ ﯽﻣ ﺖﺷادﺮﺑ اراﺪﻣ و لﺪﻋ هﺎﮔ و ﺖﺷاد ﻪﻧﺎﺤﻠﺴﻣ يﺮﯿﮔرد ﺪﯾﺎﺑ هﺎﮔ ﻪﻟﺄﺴﻣ .
ﯾد و دد سرﻮﻤﻬﺗ ز ﻢﻫ دﻮﺑ رﻮﺘﺳد و ﻪﯾاﺮﯿﭘ ﯽﺴﺑ ﺶﮕﻨﺷﻮﻫ ز ﻢﻫ دﻮﺑ رﻮﻬﻘﻣ ﻦﺘﻓ ﻮ
دﻮﺑ رﻮﻤﻌﻣ ﺎﻫ لﺎﺳ نﺎﻨﯾزا رﻮﺸﮐ ﻦﯾا يرﺎﺑ دﻮﺑ روﺮﺴﻣ و مﺮﺧ ﺖﯿﻋر نﺎﺟ ﻢﺟ ز ﻢﻫ
ﯽﺘﺳﺎﺷﺎﻧ ﯽﺴﺑ ﺪﻣآ ﺐﺳا رﻮﯿﺑ زا ﮏﻠﻣ ﻪﺑ ﺎﺗ ﯽﺘﺳار و لﺪﻋ هار مدﺮﻣ ﺪﻧدﺮﮐ ﻢﮔ ﮏﯿﻟ
د و هوﺎﮐ ﺖﺴﭘ و ناﺮﯾو ﺪﺷ ﮏﻠﻣ نﺎﻧآداﺪﺒﺘﺳاز نﻮﭼ ﺖﺳد ﺪﻧدروآ ﺮﺑ ناﺪﻨﻣﺮﻨﻫ ﺮﮕﯾ
ﺖﺨﺗ و جﺎﺗ ﯽﻧﺎﯿﮐ نآ ﺖﻓﺮﮕﺑ و زﺎﻏآ دﺮﮐ لﺪﻋ ﺖﺨﺑ زوﺮﯿﭘ وﺮﺴﺨﯿﮐ ﺲﭙﺳ ﺪﺷ ناﺮﯾا يﻮﺳ
ﺖﺨﺑرﻮﺷ ناز رﺪﭘ ﻦﯿﮐ ﯽﺘﺳار زا ﺖﺴﺟزﺎﺑ ﺖﺨﺳ ﻪﻨﯿﮐ و مزر رﺎﮐ نارﻮﺗ نﺎﻄﻠﺳ ﺎﺑ دﺮﮐ
ﻮﭼ خﺮﭼ رﺎﮐ ﺖﺧاﺪﻧا رﻮﺟوداﺪﺒﺘﺳا ﻪﺑ نﺎﻫﺎﺷ ﻦﯾﺰﮐ نآو رﺎﻣد يو زا ﺪﯿﺸﮐ اراد ﻦﺑ ياراد ن
راﻮﺧو راﺪﻘﻣ ﯽﺑ ﮏﻠﻣ ﻦﯾا ﭗﯿﻠﯿﻓ رﻮﭘ زا ﺪﺷﺎﺗ رﺎﮑﺷآ ﮏﻠﻣ ﻦﯾا رد ﺪﻣآ قﺎﻔﻧ و ﺮﺒﮐ ضﺮﻐﻟا
)
،رﺎﻬﺑ 1380 : ج 1 / 120 (
1 - رﺎﻬﺑ هﺎﮔﺪﯾد رد راﺪﺘﻗا يﻮﮕﻟا
دراد دﻮﺟو رﺎﻬﺑ ﺮﻌﺷ رد ﻪﮐ ﯽﺨﯾرﺎﺗ يﺎﻫ هرﺎﺷا نﺎﯿﻣ رد .
ﻪﺑ ار وا هدﺮﮐ ﻪﺟﻮﺗ هﺎﺷردﺎﻧ ﻞﻤﻋ و ﯽﯾاوﺮﻧﺎﻣﺮﻓ ةﻮﯿﺷ ﺮﺑ ﻪﻤﻫ زا ﺶﯿﺑ وا
ﺪﻨﮐ ﯽﻣ ﯽﻓﺮﻌﻣ ﻪﻃوﺮﺸﻣ نﺎﻫﺎﺷ ياﺮﺑ ﯽﯾﻮﮕﻟا ناﻮﻨﻋ .
2 - هﺎﺷ ردﺎﻧ ﺖﯿﻌﻃﺎﻗ ﻪﺑ رﺎﻬﺑ ﻪﺟﻮﺗ
ﻨﺟ و زرﺎﺒﻣ يوﺮﯿﻧ ﺎﺑ وا ﻪﮐ هدﻮﺑ ﻦﯾا رد ردﺎﻧ ﻪﺑ رﺎﻬﺑ صﺎﺧ ﻪﺟﻮﺗ ﻞﯿﻟد ﺪﺸﺨﺒﺑ ﺖﯿﻨﻣا رﻮﺸﮐ ﻪﺑ ﺖﺴﻧاﻮﺗ ﺖﺷاد ﻪﮐ يا هﺪﻨﮕ
. رد ﺎﺑ
ﯽﻣ رﺎﮑﺷآ ﯽﺸﯾاﺮﮔ ﻦﯿﻨﭼ ﻞﯿﻟد نآ زا ﺲﭘ و ﻪﻃوﺮﺸﻣ ﮥﻧﺎﺘﺳآ رد رﻮﺸﮐ عﺎﺿوا ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ هزرﺎﺒﻣ هرود نآ تﻼﮑﺸﻣ زا ﯽﮑﯾ اﺮﯾز ،دﻮﺷ
ﺪﻧدﺮﮐ ﯽﻣ ﻪﻠﺧاﺪﻣ ناﺮﯾا رﻮﻣا رد ﯽﻠﺧاد قﺎﻔﻧ و ﯽﺘﺴﺳ ﺐﺒﺳ ﻪﺑ ﻪﮐ ،دﻮﺑ رﻮﺸﮐ رد ﻪﻧﺎﮕﯿﺑ ياﻮﻗ ﺎﺑ .
١٠
رﺎﻨﮐ ﺮﻫ زا ﺪﻨﺘﺧﺎﺗ نﺎﻫﺎﭙﺳ رد نﺎﻐﻓا مﻮﻗ رﺎﯾد ﻦﯾا ﺪﺼﻗ ﺪﻧدﺮﮐ نﺎﮕﯾﺎﺴﻤﻫ فﺮﻃ ﺮﻫ
رادوﺮﯿﮔ ﻦﯾارد ﺖﺧﺎﺗ نﻼﯿﮔ يﻮﺳ ﯽﺳور ﺰﯿﻧ راز رﺎﮐ ﯽﻣور ز ﺪﺷ ار نﺎﺠﯾﺎﺑرذآ ﺰﯿﻧ
؟دﻮﺑ ﻪﮐ نزﺮﺑ ﻦﯾا زا ﺪﻧار ار نﺎﻧﺰﻫر ﻦﯾﺎﮐ ﯽﯾ ﻪﻨﺤﺷ
ار ﮏﻠﻣ ﻦﯾا دﻮﻤﻧ ﺺﻠﺨﺘﺴﻣ ﻪﮐ ناو
؟دﻮﺑ ﻪﮐ ﻦﻣ ﺰﺟ
ﺪﺷ هﺪﻧزرا لﺪﻋ و نازرا قزر و دﺎﺑآ ﺖﮑﻠﻤﻣ ﺪﺷ هﺪﻨﮐﺮﺑ ﻦﺑ و ﺦﯿﺑ زا نﺎﺴﮐﺎﻧ ﻞﺨﻧ ﺦﯿﺑ
ﺪﺷ هﺪﻨﮐآ وا مﺎﻧ زا نﺎﻬﺟ نﺎﻫﺎﺷ شﻮﮔ ﺪﺷ هﺪﻨﻟﺎﺑ وا ﻎﯿﺗ بآ ز ﺖﻟود ﻦﺒﻠﮔ
) نﺎﻤﻫ : 137 (
ﺮﻌﺷ
» ﻪﻣﺎﻧ مزر « لﺎﺳ رد 1289 ه.
ﯽﻠﻋﺪﻤﺤﻣ ﻪﮐ هﺪﺷ هدوﺮﺳ ش ﮐ ﻪﺑ هﺎﺷ
ﯽﻠﻣ ياﻮﻗ زا مﺎﺠﻧا ﺮﺳ و دﺮﮐ ﻪﻠﻤﺣ ناﺮﯾا ﻪﺑ ﻪﯿﺳور ﮏﻤ
درﻮﺧ ﺖﺴﮑﺷ .
وا اﺮﯾز ،ﺪﯾﺎﺘﺳ ﯽﻣ ار ردﺎﻧ ،صﺎﺧ رﻮﻃ ﻪﺑ ناﺮﯾا يﺎﻫزﺮﻣ شﺮﺘﺴﮔ و ﻆﻔﺣ ياﺮﺑ ﻪﺘﺷﺬﮔ نﺎﻫﺎﺷ تازرﺎﺒﻣ ﺮﮐذ زا ﺲﭘ رﺎﻬﺑ
ﺪﺷ ﺖﻠﻣ ياﺮﺑ ﺶﯾﺎﺳآ ﺐﺒﺳ وا يﺎﻫ ﯽﺸﮐﺮﮑﺸﻟ ﻞﺻﺎﺣ و ،مدﺮﻣ ياﺮﺑ ﯽﻟو ،هدﺮﮐ ﮓﻨﺟ .
يﺎﻫ ﮓﻨﺟ ﺮﻋﺎﺷ ﺖﻘﯿﻘﺣ رد ﻪﺘﺷﺬﮔ ياﺮﻣا
و لﻼﻘﺘﺳا ﻆﻔﺣ ﺎﻫ نآ دروﺎﺘﺳد ﻪﮐ دﻮﺷ ﯽﻣ ﻦﯾا ﻪﺠﯿﺘﻧ و ﺪﻨﮐ ﯽﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ هﺎﺷ ﯽﻠﻋﺪﻤﺤﻣ مزر ﺎﺑ ار هﺪﺷ ﺮﮐذ ﺦﯾرﺎﺗ و ﻪﻣﺎﻨﻫﺎﺷ رد ﻪﮐ رﺎﻤﻌﺘﺳا و قﺎﻔﻧ هﺎﺷ ﯽﻠﻋﺪﻤﺤﻣ رﺎﮐ ﮥﺠﯿﺘﻧ ﺲﮑﻋﺮﺑ و دﻮﺑ راﺪﺘﻗا .
ﻪﺘﺴﻧاد ﺪﯿﯾﺄﺗ درﻮﻣ نﺎﮕﺘﺷﺬﮔ ﻞﻤﻋ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ار ﯽﻠﻣ ياﻮﻗ ﺖﮐﺮﺣ يو
ﻪﯿﺒﺸﺗ ار ﺎﻫ نآ ﻪﺑ
» ﯽﯾﻮﻫآ « ﺪﻧور ﯽﻣ هﺎﺷ ﯽﻠﻋﺪﻤﺤﻣ نﻮﭼ يﺮﯿﺷ فﺎﺼﻣ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﮐ ﯽﻣ .
ﮓﻨﻫآ ناﺮﯿﺷ ﻪﺑ زوﺮﻣا ار ﺶﻧاﻮﻫآ ﺖﺴﻫ ﻪﮐ ﺖﺷد نآ ةدروﺮﭘ ﻦﮑﯿﻟ ﯽﺋﻮﻫآ
ﮓﻨﺷﻮﻫ رذآ ﻮﭼ و زﺮﻣﺎﯿﮐ ﻮﭼ ﯽﻧاﺮﺘﻬﻣ يﺪﻣ نﺎﻫﺎﺷ و يدﺎﺑآ ﻪﻣ يﺎﺟ يرﻮﺸﮐ
دﺮﮐ ﺮﺑ شﺪﯿﺸﻤﺟ ﻪﮐ نآ ﮓﻧروا نودﺮﮔ ﻪﺑ دﺎﻬﻨﺑ ﺶﺳووﺎﮐ ﻪﮐ ناو ﻢﯿﻬﯾد ناﻮﯿﮐ ز
ﮓﻨﺟ ﻪﻤﻫ و مزر ﻪﻤﻫ و ﺮﯿﺗ ﻪﻤﻫ و ﻎﯿﺗ ﻪﻤﻫ هﺎﺷردﺎﻧ ﻪﮔ ﻪﺑ ناﺮﯾا ﺖﻟود ﺪﺑ ﻪﭼ ﺮﮔ
ﮓﻨﻫ و ﺶﯾارآ ار ناﺮﯾا ﺪﺑ ﮓﻨﺟ نآ زا ﻢﻫ مﺰﺑ و ﺶﯾﺎﺳآ رد ناﺮﯾا ﺪﺑ مزر نآ زا ﮏﯿﻟ
ﺳا هﺪﯾﺪﻧ ﺮﯿﺧ ﺶﻨﻤﺷد ﮓﻨﻬﻧ مﺎﮐ زا ﺰﺟ ﺖﺳا هدﺮﺒﻧ مﺎﮐ وا ﻢﺼﺧ ﻞﺟا ﺖﺳد زا ﺰﺟ ﺖ
) نﺎﻤﻫ : 239 (
ﺮﻌﺷ
» ﯽﻠﻫد ﺢﺘﻓ «
ﯽﺟرﺎﺧ و ﯽﻠﺧاد نﺎﻨﻤﺷد زا ار ناﺮﯾا ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ ردﺎﻧ ﻪﮐ ﻪﺘﮑﻧ ﻦﯾا ﻪﺑ هرﺎﺷا و هدﻮﺑ وا تازرﺎﺒﻣ و هﺎﺷردﺎﻧ حﺪﻣ رد
ﻧا هدﺮﮐ ﻪﻠﻤﺣ ناﺮﯾا ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ نﺎﻐﻓا ﺪﺷ ﻪﺟﻮﺘﻣ ﻪﮐ نﺎﻣز نآ ،هداد تﺎﺠﻧ ار ﺪ
» ﯽﻠﻫد ياراد «
هﺎﮕﻫﺎﻨﭘ و ﺖﻓر ﺎﺟ نآ ﻪﺑ ،هداد هﺎﻨﭘ
دﺮﺑ ﻦﯿﺑ زا ﺰﯿﻧ ار ﻦﻤﺷد .
ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا ﻞﻣﺄﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﮥﺘﮑﻧ ﻪﺘﺒﻟا »
تﻼﯾﺎﻤﺗ ﻢﻫ ﺎﺗ دﺎﺘﻓا يﺮﯿﮔ نﺎﻬﺟ و ﯽﯾﺎﺸﮔرﻮﺸﮐ يادﻮﺳ ﻪﺑ ردﺎﻧ
ﻫ و ءﺎﺿرا ﯽﮕﻨﺟ ﻢﯾﺎﻨﻏ زا ﺪﻧدﻮﺑ ﯽﻣﺎﻈﻧ ﻢﻬﻣ يﺎﻫ ﺖﺴﭘ راد هﺪﻬﻋ ﻪﮐ ار ﺮﯾﺎﺸﻋ و تﻼﯾا ناﺮﺳ ﮥﻧاﺪﻨﻣزآ ﻢﯿﻈﻋ يوﺮﯿﻧ ﻦﯿﮕﻨﺳ ﻪﻨﯾﺰﻫ ﻢ
ﺪﯾﺎﻤﻧ ﻦﯿﻣﺄﺗ ار دﻮﺧ .
ار ﻪﻧﺎﮕﯿﺑ ﻢﻫ و يدﻮﺧ ﻢﻫ ﻪﮐ ،دﻮﺑ هﺪﺷ راﺬﮔاو نﻮﺸﻗ نﺎﻫﺪﻧﺎﻣﺮﻓ هﺪﻬﻋ ﻪﺑ يرادرﻮﺸﮐ ﯽﻠﺻا ﺶﻘﻧ ردﺎﻧ نارود رد
ﺪﻨﺘﺸﮐ ﯽﻣ .
ﻟﺎﺘﻗ ﻞﻣﺎﻋ ﻪﺑ ﯽﺘﻟود راﺪﺘﻗا ﻢﯿﮑﺤﺗ ياﺮﺑ ،ناﺮﯾا ةدزﻼﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ رد ﻢﺘﺳ ﺮﮕﯾد رﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﺷ نآ ﯽﺘﺳﺎﯿﺳ ﻦﯿﻨﭼ يﺮﻬﻗ ﮥﺠﯿﺘﻧ ﻪ
دﻮﺷ لﺪﺒﻣ يا .«
)
،شواز 1366 : 123 (
ار ﻪﻧﺎﺤﻠﺴﻣ ةزرﺎﺒﻣ رﺎﻬﺑ ﺪﺷ ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﮐ ﻪﻧﻮﮔ نآ ؟ﺖﺴﯿﭼ وا ﻪﺑ رﺎﻬﺑ ﺶﯾاﺮﮔ ﻞﯿﻟد ﻦﯾا دﻮﺟو ﺎﺑ ﻪﮐ ،ﺖﺳا ﻦﯾا حﺮﻄﻣ لاﺆﺳ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ اﺪﻣ و لﺪﻋ ﺖﯾﺎﻋر ﺖﯿﻨﻣا يراﺮﻗﺮﺑ زا ﺲﭘ ﯽﻟو ،ﺪﻧاد ﯽﻣ مزﻻ راﺪﺘﻗا ﻦﻤﺷد و ﯽﺟرﺎﺧ نﺎﻨﻤﺷد ندﺮﺑ ﻦﯿﺑ زا و ﺖﯿﻨﻣا ﻆﻔﺣ ياﺮﺑ زا ار
ﯽﯾﺎﻫ قاﺪﺼﻣ و ﺪﻫد ﯽﻣ نﺎﻣا ،ﺪﻨﻫاﻮﺨﺑ نﺎﻣا وا زا ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻨﻤﺷد ﻪﺑ ردﺎﻧ ﻪﮐ ﺪﻨﮐ ﯽﻣ هرﺎﺷا ﻦﯾا ﻪﺑ لﺎﺜﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ،ﺖﺳا ﺮﺗ ﻢﻬﻣ ﺰﯿﭼ ﺮﻫ نآ زا ﺲﭘ يﺎﻫ ﯽﯾﺎﺸﮔرﻮﺸﮐ ﻪﻧ ،دﻮﺑ هﺪﯿﺳﺮﻧ راﺪﺘﻗا ﻪﺑ زﻮﻨﻫ ناﺮﯾا ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻧﺎﻣز ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺮﺘﺸﯿﺑ هدﺮﮐ ﺮﮐذ ردﺎﻧ زا ﻪﮐ .
يﺮﻋﺎﺷ ياﺮﺑ
د رد ﻪﮐ طﺎﺘﺤﻣ رد وا لﺎﺣ ﺮﻫ ﻪﺑ ﺖﺳا يراﻮﺷد رﺎﮐ ﻪﺘﺷﺬﮔ ةﺪﺷ يدﺎﻬﻧ يﺎﻫ هزﻮﻣآ ﺮﯿﯿﻐﺗ ،ﻪﺘﺴﯾز ﯽﻣ دﺪﺠﺗ ﻪﺑ ﺖﻨﺳ زا راﺬﮔ نارو
ﻪﺑ يرﺎﻈﺘﻧا ناﻮﺗ ﯽﻤﻧ ﺮﮔا ﻪﻃوﺮﺸﻣ هﺎﺷ زا ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ،ﺖﺳا دﻮﺧ ةﺪﺷ ﻢﮔ ترﺪﻗ يﻮﺠﺘﺴﺟ رد نآ هﺎﺷ ﻪﮐ دﺮﺑ ﯽﻣ ﺮﺳ ﻪﺑ يا ﻪﻃوﺮﺸﻣ ﮐ دراد ار ﯽﺘﻨﺳ هﺎﺷ ﮏﯾ ﻊﻗﻮﺗ ﻞﻗاﺪﺣ رﺎﻬﺑ ،ﺖﺷاد زور ﺪﺷﺎﺑ لدﺎﻋ ،راﺪﺘﻗا ﻦﯿﻋ رد ﻪ
.
ﻦﮑﺷ ﺮﮑﺸﻟ ﺪﻨﺑ وﺪﻋ ﻮﯾﺪﺧ ﮓﻨﭼ ﺰﯿﺗ ﻪﺷردﺎﻧ راﺪﻧﺎﻬﺟ
ﻦﻃو ﯽﻓﺎﺻ دﺮﮐ نﺎﮕﻧﺎﮕﯿﺑ ز ﺐﻌﺻ دﺮﮐ ﺎﻫرﺎﮑﯿﭘ و ﺪﯿﺷﻮﮑﺑ
نﺪﮔﺮﮐ ﺮﺑ و ﻞﯿﭘ ﺮﺑ مﺮﭼ درد ﻮﺗ ّﺮﻓ زا ﻮﺗ بﺎﮐر رد نﻮﻨﮐ
ﯽﻔﻄﺼﻣ ﺮﻣ ﻮﭼ نﺮﻗ ود زا ﺪﻌﺑ هﺪﯾدﺎﻧ ﺖﻣدﻮﺘﺳ نﺮﻗ ﺲﯾوا ار
)
،رﺎﻬﺑ 1380 : ج 1 / 489 (
١١
3 - هﺎﺷردﺎﻧ ﺖﻣﻮﮑﺣةﻮﯿﺷ
ﯽﮔﮋﯾو ردﺎﻧ ،ﺪﻨﮐ ﯽﻣ حﺮﻄﻣ ردﺎﻧ ةرﺎﺑرد رﺎﻬﺑ ﻪﮐ ﯽﺗﺎﮑﻧ ﻪﻠﻤﺟ زا و ﺖﺷاد ﯽﺑﻮﺧ ﻪﺑ ار ﺮﻋﺎﺷ نﺎﻣز رد زﺎﯿﻧ درﻮﻣ ﮥﻃوﺮﺸﻣ هﺎﺷ يﺎﻫ
ﺖﺳوا ﯽﯾاوﺮﻧﺎﻣﺮﻓ نﺎﮐرا ﺶﺘﯿﻌﻃﺎﻗ تﺎﺒﺛا و ﺖﯿﻨﻣا دﺎﺠﯾا زا ﺲﭘ .
يدﺮﻓ ﻪﮐ ﺪﻫاﻮﺧ ﯽﻣ مدﺮﻣ زا ردﺎﻧ ﯽﻣ ﺶﻨﯾﺰﮔ ار وا مدﺮﻣ ﮥﻤﻫ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد و ،هدﺮﮐ بﺎﺨﺘﻧا ﺖﻣﻮﮑﺣ ياﺮﺑ ار ﻖﯾﻻ
ﺪﻨﻨﮐ . ﺮﮕﯾد زا
ﺖﺳا ﯽﻨﺳ و ﻪﻌﯿﺷ دﺎﺤﺗا وا ﺖﻣﻮﮑﺣ يﺎﻫ ﻦﮐر .
يﻮﮑﯿﻧ هار ز نﺎﻣﺮﻓ و ﺖﻋﺎﻃ ﺶﻤﯾﺮﺑ ﺎﺗ يﻮﻗ و دار ﻦﺘﺸﯾﻮﺧ ﺮﻬﺑ ﺪﯿﯾﻮﺟ يوﺮﺴﺧ
ﺰﺟ ﺎﻧاد دﺮﻣ يﻮﺗ ﺪﯾﻮﭘ يوﺮﺴﺧ هار ﻪﮐ نآ ﺪﻨﺘﻔﮔ ﻪﻠﻤﺟ يوﺮﯿﭘ ﺪﯾﺎﻤﻧ ؟ﯽﮐ ار ﺲﮐ ﻮﺗ
ﺮﻬﺘﺸﻣ ﺪﺷ ﯽﻔﺻ لآ ﺖﻟود نﺎﻣز رد ﺮﺷ و بﻮﺷآ ﻪﻤﻫ نآ و ﯽﻨﺳ و ﯽﻌﯿﺷ ﮥﻨﺘﻓ
ﺪﯾردﺮﺑ ﻦﻤﺷد سﻮﻣﺎﻧ ةدﺮﭘ هر ﻦﯾزا ﺎﺗ ﺪﯾروآ ﺶﯿﭘ ﯽﻟد ﮏﯾ و دﺎﺤﺗا ﺖﻠﻣ ود ﺮﻫ
) نﺎﻤﻫ : 139 (
ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﻢﺴﯿﻟﺎﻧﻮﯿﺳﺎﻧ رد ﺮﻋﺎﺷ ﺮﻈﻧ زا ﯽﯾاﺮﮔ ﻞﻤﻋ ﺖﯿﻤﻫا
ﺮﻌﺷ رد رﺎﻬﺑ »
ناﺮﯾا مدﺮﻣ يا «
هدﺮﮐ ﺎﻔﺘﮐا ﺪﺣ ﻦﯾا ﻪﺑ ﺪﯾﺎﺒﻧ ﻪﮐ ﺪﻫد ﯽﻣ ﺮﮐﺬﺗ ،ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻪﺑ ﺮﺧﺎﻔﺗ و ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﻢﺴﯿﻟﺎﻧﻮﯿﺳﺎﻧ ﯽﺳرﺮﺑ رد
ﺪﯾﺪﺟ ﻞﺴﻧ رد نﺎﮕﺘﺷﺬﮔ ﺖﺑﻼﺻ ﺮﭘ نﻮﺧ ﺶﺷﻮﺟ ﻞﺻا رد ،ﻪﺘﺷﺬﮔ ﺰﯿﻣآﺮﺧﺎﻔﺗ نﺎﯿﺑ ﻞﯿﻟد ﻪﮑﻠﺑ ،دﺮﮐ ار ﻪﺘﺷﺬﮔ ﺮﺧﺎﻔﻣ ﺮﮐذ ﻂﻘﻓ و ﺮﺑﺎﻨﺑ ،ﺪﻨﺳﺮﺑ ﺮﺧﺎﻔﻣ نﺎﻤﻫ ﻪﺑ ﺰﯿﻧ ﺎﻫ نآ ﺎﺗ ،ﺖﺳا ندﺮﮐ ﯽﻓﺮﻌﻣ ﻪﻧ ،ﺖﺳا ﻢﻬﻣ ندﻮﺑ نﺎﮕﺘﺷﺬﮔ نﻮﭼ ،رﺎﻬﺑ ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﻢﺴﯿﻟﺎﻧﻮﯿﺳﺎﻧ رد ﻦﯾا
ﺎﻫ نآ . ﺪﯿﺷرﻮﺧ ﮥﯾﺎﺳ رد ناﺪﻠﮐ ﻪﺑ ﺖﺧﺎﺗ ﺎﻣ وﺮﺴﺧ ﯽﮐ ﻪﮐ ﻢﯿﺋﻮﮔ
ﺪﯾد نآزا ﻪﭼ ﮏﯾ ﻦﯾادﺮﮐ ﻦﯾاﺮﺑ ﻪﭼ ﮏﯾ نآ نﺎﻗﺎﺧ ﻪﺑ ﺖﺨﯾوآرد ماﺮﻬﺑ ﻪﮐ ﻢﯿﺋﻮﮔ
ناﺮﯾا ﻪﺑ ياو ﺎﻣ ﻪﺑ ﺮﺨﻓ ﻦﯾا دﻮﺑ ﺲﺑ ﺮﮔ
ﮔ ﻪﭼ ﻦﺗ ﻪﺑ دﻮﺑ نﺎﺟ ﻪﭼ ﻦﻣ ﻪﺑ دﻮﺑ نﺎﻬﺟ هﺎﺷ ﺎﻣ شرﻮﮐ ﺮ
ﻪﭼ ﻦﻫد ﻪﺑ ناﺪﻧد ﻪﭼ ﻦﻣ ﻪﺑ دﻮﺑ نﺎﻬﺷدﺎﭘ ﺮﺳ ﺐﺳﺎﺘﺸﮔ
