لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ*
: يرﺎﺸﻓا ﻞﻛﻮﺗ ﺎﺿر ﻦﻔﻠﺗ
: 09151826209 [email protected]
E-mail:
ﺖﻴﻟﻮﺑﺎﺘﻣ ﻲﺧﺮﺑ ﻊﻤﺠﺗ طﺎﺒﺗرا ﺎﻫ
و ﻚﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ يﺎﻫرﺎﻛوزﺎﺳ ﺎﺑ ﺎﻣﺮﺳ ﻞﻤﺤﺗ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷﻮﻴﺑ
نﺎﻧ مﺪﻨﮔ رد دﺎﻤﺠﻧا و
ﻲﻧﺎﺳﺎﺳ رﺎﻳﺮﻬﺷ يرﺎﺸﻓا ﻞﻛﻮﺗ ﺎﺿر ،1
2
ﻲﻇﻮﻔﺤﻣ سوﺮﻴﺳ ،*
3
1 هﺎﺸﻧﺎﻣﺮﻛ يزروﺎﺸﻛ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺰﻛﺮﻣ رﺎﻳدﺎﺘﺳا ، ،
2 ، دﺎﺘﺳا ،ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و يزروﺎﺸﻛ ﺲﻳدﺮﭘ ،
3
، دﺎﺘﺳا ﻣ ﻪﺴﺳﻮ ﺗ لﺎﻬﻧ و رﺬﺑ ﻪﻴﻬ
) ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
14 / 12 / 90 - ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳرﺎﺗ :
18 / 4 / 92 (
هﺪﻴﻜﭼ
هرﺎﻬﺑ ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻦﻳﺮﺗزرﺎﺑ زا يزﺎﺳ تﻼﻏ يرﺎﮔزﺎﺳ يﺎﻫ
رد ﻪﻧﺎﺘﺴﻣز ﻖﻃﺎﻨﻣ
ﺖﺳا دﺮﺳ و لﺪﺘﻌﻣ .
فﺪﻫ طﺎﺒﺗرا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ياﺮﺟا زا يﺮﻴﮔﻮﺧ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺦﺳﺎﭘ
ﻣﺮﺳ ﻪﺑ 1
ـ ﺎ ﻨﺘﺒﻣ ـ ﺮﺑ ﻲ
هرود ﻫدﺎﻣﺮﺳ توﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ نﺎﻧ مﺪﻨﮔ ﻢﻗر رﺎﻬﭼ رد ﻲ
) ﺮﻳﻮﻛ ،ﺪﻧﻮﻟا ،رﺎﻳﺮﻬﺷ ،رﺎﺘﺳرﻮﻧ (
ﺪﺟاو
هرﺎﻬﺑ توﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫزﺎﻴﻧ يزﺎﺳ
) هرﺎﻬﺑ ﺎﺗ ﻪﻧﺎﺘﺴﻣز زا (
ﺰﻴﻧ و ﻪﻋرﺰﻣ ﻂﻳاﺮﺷ رد ود
ﻂﻴﺤﻣ ﻂﻳاﺮﺷ
لﺮﺘﻨﻛ ﺖﺤﺗ )
يدﺎﻋ و دﺮﺳ قﺎﺗا (
، ﺎﺑ ﺖﺷﺎﺒﻧا ﻲﺧﺮﺑ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷﻮﻴﺑ
ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻪﺑ ﻞﻤﺤﺗ نﺎﻴﺑ
ﺦﺳﺎﭘ ﻲﺧﺮﺑ و دﺎﻤﺠﻧا ﻮﺑﺎﺘﻣ يﺎﻫ
و ﻚﻴﻟ دﻮﺑ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ .
ﻲﻃ ﻲﺑﺎﻳزرا درﻮﻣ مﺎﻗرا يﺮﻴﮔﻮﺧ ناﻮﺗ
ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ زا نﺎﻫﺎﻴﮔ يﻮﻤﻧ ﻞﺣاﺮﻣ ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻧاﻮﺗ ﻦﻳا ﻦﺘﻓر ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺪﻧور ،نآ ﺐﻗﺎﻌﺘﻣ و ﺎﻣﺮﺳ هرود ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻞﺑﺎﻗ دﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ يا
. جوا ﻞﻤﺤﺗ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺎﺑ مأﻮﺗ و هﺎﻴﮔ ﻲﺸﻳور زﺎﻓ رد دﺎﻤﺠﻧا ﻪﺑ
ﻪﻗﺎﺳ ﻲﻳﺎﻬﺘﻧا ﻢﺘﺴﻳﺮﻣ رد هدﺎﺳ ﻲﮕﺘﺴﺟﺮﺑ ناﺰﻴﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﺎﺑ نرﺎﻘﻣ ﻪﻧﺎﮔود ﻲﮕﺘﺴﺟﺮﺑ رﻮﻬﻇ و دﻮﺑ
دﻮﺑ دﺎﻤﺠﻧا ﻪﺑ هﺎﻴﮔ ﻞﻤﺤﺗ .
ﻪﺗﻮﺑ رد مﺪﻨﮔ يﺎﻫ هرﺎﻬﺑ توﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫزﺎﻴﻧ ﺪﺟاو
يزﺎﺳ
، رﺎﻤﻴﺗ لﺎﻤﻋا
ﻲﻳﺎﻣد
±1 3 ﻦﻳا ﺎﺑ ،دﻮﻤﻨﻧ ءﺎﻘﻟا ار ﺎﻣﺮﺳ ﺶﻨﺗ ﻂﻳاﺮﺷ داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد زا ﺮﺛﺄﺘﻣ نﺎﻫﺎﻴﮔ رد ،لﺎﺣ
ﺮﺘﻨﻛ ﻂﻴﺤﻣ رد ﺎﻣﺮﺳ ﻪﺑ يﺮﻴﮔﻮﺧ يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ل
ﻪﻋرﺰﻣ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﺎﺑ ﮓﻨﻫﺎﻤﻫ دﺮﺳ قﺎﺗا هﺪﺷ زا ﺮﺛﺄﺘﻣ يا
هﺎﻴﮔ ﻆﻓﺎﺤﻣ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ﺖﺷﺎﺒﻧا يدوﺪﺣ ﺎﺗ و دﺎﻤﺠﻧا ﻪﺑ ﻞﻤﺤﺗ نﺎﻴﺑ ،نﺎﺘﺴﻣز و ﺰﻴﻳﺎﭘ يﺎﻣﺮﺳ ﺶﻨﺗ ﺦﺳﺎﭘ و دﺎﻤﺠﻧا و ﺎﻣﺮﺳ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ يﺎﻫ
. مﺎﻗرا رد ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ ياﻮﺘﺤﻣ
ﻲﻨﻌﻣ زﺮﻃ ﻪﺑ دﺎﻤﺠﻧا ﻪﺑ ﻞﻤﺤﺘﻣ ﻪﻧﺎﺘﺴﻣز زا يراد
دﻮﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ هرﺎﻬﺑ و ﻦﻴﺑﺎﻨﻴﺑ مﺎﻗرا .
ﻦﻴﻟوﺮﭘ ياﻮﺘﺤﻣ
ﻞﻴﻤﻜﺗ ﺎﺑ ﺰﻴﻧ و ﻪﻋرﺰﻣ رد ﺎﻣﺮﺳ ﻞﺼﻓ لﻮﻃ رد ،ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ ياﻮﺘﺤﻣ ﺎﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ يﺪﻧور زا نﺎﻫﺎﻴﮔ رد دﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ دﺮﺳ قﺎﺗا رد ﺎﻣﺮﺳ ﻪﺑ يﺮﻴﮔﻮﺧ رﺎﻤﻴﺗ .
رد هرﺎﻬﺑ ﻢﻗر رد ﻲﻟﻮﻠﺳ يﺎﺸﻏ ترﺎﺴﺧ
ﻣ رد ﺎﻣﺮﺳ لﻮﺼﻓ زا ﺮﺛﺄﺘﻣ مﺎﻗرا ﺮﮕﻳد ﺎﺑ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ يرﻮﻃ ﻪﺑ دﻮﺑ دﻮﻬﺸﻣ ﻪﻋرﺰ
ياﻮﺘﺤﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﻛ
نﻮﻟﺎﻣ يد ﻢﻗر زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺮﺑاﺮﺑ ﺖﺸﻫ و رﺎﻬﭼ ،ود ﻪﺑ ﺐﻳﺮﻗ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺮﻳﻮﻛ هرﺎﻬﺑ ﻢﻗر رد ﺪﻳﺎﻫﺪﻟآ
دﻮﺑ رﺎﺘﺳرﻮﻧ و رﺎﻳﺮﻬﺷ ﻪﻧﺎﺘﺴﻣز مﺎﻗرا ﺰﻴﻧ و ﺪﻧﻮﻟا ﻦﻴﺑﺎﻨﻴﺑ .
رد ﺰﻴﻧ نژورﺪﻴﻫﺪﻴﺴﻛاﺮﭘ ﻊﻤﺠﺗ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
ﻪﻋرﺰﻣ رد ﺎﻣﺮﺳ ﺶﻨﺗ ﻂﻳاﺮﺷ رد سﺎﺴﺣ مﺎﻗرا ﻪﺑ ﻞﻤﺤﺘﻣ مﺎﻗرا زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺮﺑاﺮﺑ ود ﻪﺑ ﺐﻳﺮﻗ
دﻮﺑ دﺎﻤﺠﻧا .
عﻮﻤﺠﻣ رد ﻪﻴﺿﺮﻓ ﺪﻴﻳﺄﺗ رد ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻲﻣ نﺎﻋذا ﻪﻛ ﺖﺳا يا ﺖﺷﺎﺒﻧا دراد
ﺖﻴﻟﻮﻤﺳا رﺎﮔزﺎﺳ يﺎﻫ
ﻚﻴﻟﻮﺑﺎﺘﻣ تاﺮﻴﻴﻐﺗ و ﺎﻣﺮﺳ ﻞﺼﻓ ﻲﻃ
ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ تﻼﻏ رد ﻲﺗﺎﻴﺣ يداﺪﻳور
،
ﺎﻣﺮﺳ ﻪﺑ ﺖﻣوﺎﻘﻣ نﺎﻴﺑ و يﺮﻴﮔﻮﺧ ﺎﺑ ﻮﺴﻤﻫ هدﻮﺑ حﺮﻄﻣ
ﻪﻛ ار ﻦﻴﻳﺎﭘ يﺎﻣد ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ قﺎﺒﻄﻧا ﻪﻨﻴﻣز
ﻲﻣ ﻢﻫاﺮﻓ نﺎﻫﺎﻴﮔ زا هوﺮﮔ ﻦﻳا ياﺮﺑ دروآ
.
يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ هژاو هرﺎﻬﺑ:
،يزﺎﺳ نژورﺪﻴﻫﺪﻴﺴﻛاﺮﭘ
، ﻦﻴﻟوﺮﭘ
، ،ﺎﻣﺮﺳ ﻪﺑ يﺮﻴﮔﻮﺧ ﺲﻧﺎﺳرﻮﺋﻮﻠﻓ
،ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ ،ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ
،مﺪﻨﮔ نﻮﻟﺎﻣ يد ﺪﻳﺎﻫﺪﻟآ
ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﻲﺋﺎﻧاﻮﺗ ﺶﻨﻛاو رد تﻼﻏ ﺎﻣﺮﺳ ﺶﻨﺗ ﻪﺑ
ﻪﺑ ﻪﻛ ﻪﻠﻴﺳو
هرﺎﻬﺑ زﺎﻴﻧ ﻞﻴﺒﻗ زا ﻂﻴﺤﻣ ﻪﺑ يرﺎﮔزﺎﺳ يﺎﻫﺪﻨﻳاﺮﻓ يزﺎﺳ
ﻲﻣ لﺮﺘﻨﻛ دﻮﺷ
ﻲﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻠﻣاﻮﻋ زا
ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺖﺸﻛ نآ ﺎﻫ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد ار دﺮﺳ و لﺪﺘﻌﻣ
ﺪﻳﺎﻤﻧ ﻦﻴﻤﻀﺗ .
ﻲﮔﮋﻳو ﺎﻣﺮﺳ ﻪﺑ يﺮﻴﮔﻮﺧ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺰﻴﻳﺎﭘ تﻼﻏ زرﺎﺑ
ﺎﺑ ﻮﺴﻤﻫ ،ﻚﻴﻟﻮﺑﺎﺘﻣ و ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷﻮﻴﺑ ﻢﻬﻣ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻞﻴﻤﻜﺗ
ﻪﻔﻟﺆﻣ ﺮﮕﻳد مﺎﺠﻧا و نآ لﻮﻃ رد ،ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ يﺎﻫ
ﻞﺼﻓ ﻲﻣ ترﻮﺻ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻦﻳا رد نﺎﺘﺴﻣز و ﺰﻴﻳﺎﭘ يﺎﻫ دﺮﻴﮔ
ﺖﻈﻓﺎﺤﻣ داﻮﻣ زا ﻲﻫوﺮﮔ ﺖﺷﺎﺒﻧا ﻪﺑ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ رد و ﺎﻣﺮﺳ ﺶﻨﺗ ﺮﺑاﺮﺑ رد هﺪﻨﻨﻛ ﻲﻣ ور١
ﺗ ﺪﻧروآ ــ ﺑ ار دﻮﺧ ﺎ ـ
ياﺮ
1. Acclimation 2. Cryoprotectant
ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ ﺎﻴﻬﻣ نﺎﺘﺴﻣز ﺖﺨﺳ ﻂﻳاﺮﺷ ﺎﺑ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ
Thomashow, 1999) .(
ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻦﻴﻟوﺮﭘ ﻊﻤﺠﺗ
ﺪﻴﺳاﻮﻨﻴﻤﻳا گﺮﺑ رد ،بآ رد دﺎﻳز رﺎﻴﺴﺑ لﻼﺤﻧا ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﺎﺑ١
ﻪﻧﻮﮔ زا يرﺎﻴﺴﺑ رﻮﺷ ﻲﺣاﻮﻧ رد ،ﺖﻴﻓﻮﻟﺎﻫ ﻲﻫﺎﻴﮔ يﺎﻫ
Treichel, 1986) (
ﻪﻗﺎﺳ ﻲﻳﺎﻬﺘﻧا ﻢﺘﺴﻳﺮﻣ و گﺮﺑ رد
ﺶﻨﺗ ﺎﺑ ﻪﺟاﻮﻣ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻲﺘﺑﻮﻃر يﺎﻫ
Jones et al., 1980) (
ﻪﻧاد رد ﻴﮔ هدﺮﮔ يﺎﻫ ﺶﻨﺗ ﺎﺑ ﻪﺟاﻮﻣ نﺎﻫﺎ
Lansac et al., )
(1996
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳور نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻪﺸﻳر ﻲﻤﺘﺴﻳﺮﻣ ﻲﺣاﻮﻧ رد ، بآ ﻢﻛ ﻲﺣاﻮﻧ رد
Voetberg & Sharp, 1991) (
ﻲﺘﺣ و
و ﻲﺘﺑﻮﻃر ﺶﻨﺗ ﻪﺑ هﺪﺷ رﺎﮔزﺎﺳ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﺖﺸﻛ ﻂﻴﺤﻣ رد يرﻮﺷ ﺶﻨﺗ ﺎﻳ
Thomas et al., 1992) (
دﺎﻨﺘﺳا و شراﺰﮔ
هﺪﺷ ﺖﺳا . د ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻊﻤﺠﺗ ﻦﻴﻟوﺮﭘ ناﺰﻴﻣ ﻪﺗﻮﺑ ر
نﻮﺗﻮﺗ يﺎﻫ
زا ﺶﻴﺑ ﺶﻨﺗ ضﺮﻌﻣ رد 80
% ﻪﻨﻴﻣآ يﺎﻫﺪﻴﺳا ﻞﻛ زا
ﻲﻣ ﺮﺑرد ار دﻮﺟﻮﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﻛ دﺮﻴﮔ
رد ﻦﻴﻟوﺮﭘ زرﺎﺑ ﺶﻘﻧ ﺮﮔ
يﺰﻤﺳا ﻢﻴﻈﻨﺗ ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﺳﻼﭘﻮﺘﻴﺳ ٢
ـ ﺷ رد ﻢ ـ ﺶﻨﺗ ﻂﻳاﺮ
ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ
Binzel et al., 1987) .(
يرﻮﺷ رﺎﻤﻴﺗ لﺎﻤﻋا ﺎﺑ
لدﺎﻌﻣ 200 هﺎﻴﮔ ﺮﺑ مﺎﻌﻃ ﻚﻤﻧ لﻮﻣوﺮﻜﻳﺎﻣ
Distichlis
spicata
هزاﺪﻧا ﻪﺑ رد ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻊﻤﺠﺗ ﻦﻴﻟوﺮﭘ ناﺰﻴﻣ يﺮﻴﮔ
زا ﺶﻴﺑ ﻪﺑ ﻦﻴﻟوﺮﭘ ﺖﻈﻠﻏ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ لﻮﺳﻮﺘﻳﺎﺳ 230
لﻮﻣوﺮﻜﻳﺎﻣ ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا
Ketchum et al., 1991) (
. رد
ﻲﺑآ ﻞﻴﺴﻧﺎﺘﭘ 6
/ 1 - هﺎﻴﮔ ﻪﺸﻳر ﻂﻴﺤﻣ رد لﺎﻜﺳﺎﭘﺎﮕﻣ
هزاﺪﻧا ﻦﻴﻟوﺮﭘ ﺖﻈﻠﻏ ،ترذ ﺮﺘﻤﻴﻠﻴﻣ ﺮﻫ رد هﺪﺷ يﺮﻴﮔ
لﻮﻠﺳ زا ﺐﻌﻜﻣ ﻳﺮﻣ يﺎﻫ
ﻢﺘﺴ لدﺎﻌﻣ ﻪﺸﻳر ﻲﻳﺎﻬﺘﻧا 120
ﻲﻠﻴﻣ ﻪﺑ ﺖﺳا هﺪﻳدﺮﮔ شراﺰﮔ لﻮﻣ يرﻮﻃ
ﻲﻤﻴﻧ زا ﺶﻴﺑ ﻪﻛ
نﻮﻫﺮﻣ ﻪﺸﻳر زا ﻪﻴﺣﺎﻧ ﻦﻳا يﺰﻤﺳا ﻢﻴﻈﻨﺗ ﺖﻴﻓﺮﻇ زا دﻮﺑ ﻦﻴﻟوﺮﭘ ﻊﻤﺠﺗ
Voetberg & Sharp, 1991) .(
ﺮﻈﻧ ﻪﺑ
ﻲﻣ ﻲﺣاﻮﻧ رد ﻦﻴﻟوﺮﭘ ﻊﻤﺠﺗ ﺮﺑ ﻚﻴﺴﻴﺴﺑآ ﺪﻴﺳا ﻪﻛ ﺪﺳر
هﺎﻴﮔ ﻲﺸﻳور ﻢﺘﺴﻳﺮﻣ ﻲﻣ ﺮﻴﺛﺄﺗ
ﺪﻬﻧ
Ober & Sharp, )
.(1994
لﺎﺣ ﻦﻳا ﺎﺑ ﻪﺑ زﻮﻨﻫ
ﻪﻛ ﺖﺴﻴﻧ ﺺﺨﺸﻣ ﻖﻴﻗد رﻮﻃ
ﻦﻳا لﺎﻘﺘﻧا زا ﻲﺷﺎﻧ ،ﻲﻤﺘﺴﻳﺮﻣ ﻪﻴﺣﺎﻧ رد ﻦﻴﻟوﺮﭘ ﻊﻤﺠﺗ ﺎﻳآ ﺖﻓﺎﺑ ﺮﮕﻳد زا ﺪﻴﺳاﻮﻨﻴﻤﻳا ﺶﻜﺑآ ﺪﻧوآ ﻖﻳﺮﻃ زا هﺎﻴﮔ يﺎﻫ
ﻦﻳا ﺎﻳ و ﺖﺳا يﺎﻘﻟا رد و دﻮﺧ يدﻮﺧ ﻪﺑ ﻦﻴﻟوﺮﭘ ﺰﺘﻨﺳ ﻪﻛ
لﻮﻠﺳ رد ﺶﻨﺗ زا ﺮﺛﺄﺘﻣ ﻲﻤﺘﺴﻳﺮﻣ يﺎﻫ
ﺪﻫد ﻲﻣ خر
Voetberg & Sharp, 1991) .(
رد ﻦﻴﻟوﺮﭘ ﻊﻤﺠﺗ
ﻛ ﺎﺑ نرﺎﻘﻣ ،ﻢﺳﻼﭘﻮﺘﻳﺎﺳ ـ
ﮕﻳد ﺖﻈﻠﻏ ﺶﻫﺎ ــ
ﻞﺣ ﺮ
2. Imino acid 3. Osmotic adjusment
هﺪﻧﻮﺷ بآ ﻢﺠﺣ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ﻮﺴﻤﻫ و رﺎﮔزﺎﺳ يﺎﻫ
ﻲﻣ عﻮﻗو ﻪﺑ لﻮﺳﻮﺘﻳﺎﺳ دﺪﻧﻮﻴﭘ
Cayley et al., 1992) .(
لﻮﻠﺳ رد ﻦﻴﻟوﺮﭘ ﻪﺘﺧوﺪﻧا ﻲﻣ ﻲﻟﺎﻋ نﺎﻫﺎﻴﮔ يﺎﻫ
رد ﺪﻧاﻮﺗ
ﺎﺤﻣ ﺰﻴﻧ و لﻮﻠﺳ يﺰﻤﺳا ﻆﻓﺎﺤﻣ ﻚﻳ ﺶﻘﻧ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﻆﻓ
ﺪﻳﺎﻤﻧ ﻞﻤﻋ ﺎﻣﺮﺳ
Lone et al., 1987) .(
و ﺎﻣﺮﺳ ﺶﻨﺗ
ﺶﻨﺗ زا ﺮﮕﻳد يرﺎﻴﺴﺑ نﻮﭽﻤﻫ دﺎﻤﺠﻧا زوﺮﺑ ﺐﺟﻮﻣ ﺎﻫ
ﻓا و هﺎﻴﮔ ﻢﺴﻴﻟﻮﺑﺎﺘﻣ رد لﻼﺘﺧا ــ
عاﻮﻧا ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺶﻳاﺰ
نﮋﻴﺴﻛا ﺶﻨﻛ يﺎﻫ
٣ﺮﮔ ﺎﻜﻳدار ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ ل
ﻫ ـ دازآ يﺎ
ﻲﻣ ﻪﻛ ددﺮﮔ لﺎﻜﻳدار ﻦﻳا
ﻲﻣ ﺎﻫ ندﺮﻛﺪﻴﺴﻛا ﺎﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
لﻮﻜﻟﻮﻣ يﺎﻫ ﻲﺑﺮﭼ نﻮﭽﻤﻫ ﻲﺘﺴﻳز ﻦﻴﺌﺗوﺮﭘ ،ﺎﻫ
و ﺎﻫ
عاﻮﻧا رد ترﺎﺴﺧ زوﺮﺑ ﺐﺟﻮﻣ ،ﻚﻴﺌﻠﻛﻮﻧ يﺎﻫﺪﻴﺳا لﻮﻜﻟﻮﻣوﺮﻛﺎﻣ ار يﻮﻧﺎﺛ ﺶﻨﺗ ﻲﻋﻮﻧ و هﺪﻳدﺮﮔ ﻲﻟﻮﻠﺳ يﺎﻫ
نآ ﻪﻛ ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ ﻞﻴﻤﺤﺗ هﺎﻴﮔ ﺮﺑ ﻮﻴﺗاﺪﻴﺴﻛا ﺶﻨﺗ ار
ﻲﻣ ٤
-
ﻢﻴﻧاﻮﺧ
Desican et al., 2004)
رد نﻮﻴﺳاﺪﻴﺴﻛاﺮﭘ زوﺮﺑ.(
لﻮﻜﻟﻮﻣ ﻲﺑﺮﭼ يﺎﻫ ﻪﺑ ءﺎﺸﻏ
ﻪﻄﺳاو ﻪﻧﻮﮔ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ يﺎﻫ
ﺶﻨﻛ نﮋﻴﺴﻛا رد لﻼﺘﺧا ﺐﺟﻮﻣ ،ﺎﻣﺮﺳ ﺶﻨﺗ زا ﻲﺷﺎﻧ ﺮﮔ
هﺪﻳدﺮﮔ نآ يراﺪﻳﺎﭘ ﺺﺧﺎﺷ ﺶﻫﺎﻛ و ءﺎﺸﻏ يﺮﻳﺬﭘ ذﻮﻔﻧ زا و ﻦﻳا ار ءﺎﺸﻏ ﺮﺑ ترﺎﺴﺧ و لﻼﺧا ﺶﻳاﺪﻴﭘ ﻪﻨﻴﻣز ور
ﻲﻣ ﻢﻫاﺮﻓ
) دروآ
Dehindsa, 1991
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ،(
رد ﺮﻴﻴﻐﺗ
ﻲﺑﺮﭼ نﻮﻴﺳاﺪﻴﺴﻛاﺮﭘ ﺎﻫ
رد لﻼﺘﺧا زوﺮﺑ ﻞﻴﻟد ﻪﺑ
ﭙﻜﻳ
،ءﺎﺸﻏ ﻲﮕﭼرﺎ ﺺﺧﺎﺷ ﻚﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ
ياﺮﺑ ﻦﻴﻴﻌﺗ
ﺶﻨﺗ ترﺎﺴﺧ ناﺰﻴﻣ هﺪﻧز تادﻮﺟﻮﻣ رد ﻮﻴﺗاﺪﻴﺴﻛا
ﺎﺑ
ﺶﻨﺗ ﻂﻳاﺮﺷ ﺖﺳا حﺮﻄﻣ از
Borsani et al., 2001)
،(
نﻮﻟﺎﻣ يد ﻲﻟﻮﻠﺳ يﺎﺸﻏ نﻮﻴﺳاﺪﻴﺴﻛاﺮﭘ لﻮﺼﺤﻣ ﺪﻳﺎﻫﺪﻟآ
ﺖﺳا
Stewart & Bewley, 1980)
ﺶﻨﺗ ﻂﻳاﺮﺷ رد ﻪﻛ (
ﻏ بﺮﭼ يﺎﻫﺪﻴﺳا نﻮﻴﺳاﺪﻴﺴﻛاﺮﭘ ﺮﺛا ﺮﺑ ﻂﺳﻮﺗ عﺎﺒﺷا ﺮﻴ
ﻪﻧﻮﮔ ﺶﻨﻛ نﮋﻴﺴﻛا يﺎﻫ ﻲﻣ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺮﮔ
دﻮﺷ
Stewart & )
Bewley, 1980
يراﺪﻳﺎﭘ ﺺﺧﺎﺷ ﺶﻫﺎﻛ ،ﻖﻳﺮﻃ ﻦﻳا زا و(
لﻮﻠﺳ رد نآ يﺮﻳﺬﭘ ذﻮﻔﻧ ﺶﻳاﺰﻓا و ءﺎﺸﻏ ءﺎﻘﻟا هﺎﻴﮔ يﺎﻫ
ﻲﻣ ددﺮﮔ
Sairam et al., 2001)
.(
و ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ ﻲﺑﺎﻳزرا
ﻲﺷور ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻪﻫد ﻦﻳﺪﻨﭼ ﻲﻃ نآ ﺲﻧﺎﺳرﻮﺋﻮﻠﻓ ﺳ ـــ ﻊﻳﺮ ﺶﻨﺗ تاﺮﺛا دروآﺮﺑ رد ﺪﻣآرﺎﻛ و ﺮﺑ ﻲﻄﻴﺤﻣ يﺎﻫ
ﺖﺳا هدﻮﺑ دﺎﻨﺘﺳا درﻮﻣ هﺎﻴﮔ
Bolhàr-Nordenkampf et )
al, 1989
ﻲﺧﺮﺑ.(
ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ،يو زا ﺲﭘ ﻦﻴﻘﻘﺤﻣ زا ﺮﮕﻳد
رد ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺰﻴﻧ و ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ ياﻮﺘﺤﻣ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻦﻴﺑ طﺎﺒﺗرا
4. Reactive oxygen species 5. Oxidative stress
ﺶﻨﺗ ﺎﺑ گﺮﺑ ﻪﻬﺟاﻮﻣ ﻲﻃ نآ ﺲﻧﺎﺳرﻮﺋﻮﻠﻓ و ﺎﻣﺮﺳ يﺎﻫ
ﺦﻳ ا يرﺎﻴﺴﺑ رد ﻲﮔدز ﻪﻧﻮﮔ ز
ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ ﻲﻫﺎﻴﮔ يﺎﻫ
Bolhàr-Nordenkampf et al, 1994)
.(
نﺎﻴﻟﺎﺳ ياﺮﺑ
هزاﺪﻧا ،يدﺎﻤﺘﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ ﺲﻧﺎﺳرﻮﺋﻮﻠﻓ يﺮﻴﮔ
ﺶﻨﺗ تاﺮﺛا ﻦﻴﻴﻌﺗ رد ﻊﻳﺮﺳ و ﻖﺛﻮﻣ ،ﻖﻴﻗد ﻲﺷور يﺎﻫ
ﻲﺘﺣ و ﺪﻳﺪﺷ رﻮﻧ ،ﺎﻣﺮﮔ ،ﺎﻣﺮﺳ ،ﻲﻜﺸﺧ نﻮﭽﻤﻫ ﻲﻄﻴﺤﻣ هدﻮﺑ حﺮﻄﻣ ﺰﺒﺳ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﺮﺑ اﻮﻫ ﻲﮔدﻮﻟآ ﺖﺳا
Bolhàr-)
Nordenkampf et al, 1989
( ﻪﻔﻟﺆﻣ ﺮﮕﻳد ،ﻲﻳﻮﺳ زا و -
ﻪﻠﻤﺟ زا ﺲﻧﺎﺳرﻮﺋﻮﻠﻓ يﺎﻫ
ETR, ФPSII, qN, qP, Ft,
Fs, Ftv/Fm ,Fo, Fm
ﺶﻨﺗ ترﺎﺴﺧ ﻲﺑﺎﻳزرا ياﺮﺑ ، يﺎﻫ
ﺎﻣﺮﺳ
Brennan & Jefferies, 1990) (
ﺦﻳ و ناﺪﻨﺑ
Bolhàr-Nordenkampf & Lechner, 1988) (
ﺮﺑ
ﻓﺮﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ،نﺎﻫﺎﻴﮔ ﺶﻫوﮋﭘ و ﻪﺘ
يﺮﮕﻳد ناﺮﮔ
ﻪﺒﺗر ياﺮﺑ ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ ﺲﻧﺎﺳرﻮﺋﻮﻠﻓ ﻪﻔﻟﺆﻣ زا ﺰﻴﻧ ﻪﻧﻮﮔ يﺪﻨﺑ
ﺎﻫ
ﻂﻴﺤﻣ ﻂﻳاﺮﺷ رد ﻲﻫﺎﻴﮔ مﺎﻗرا و ﺮﻔﺻ ﺮﻳز يﺎﻣد ﺪﺟاو يﺎﻫ
ﻪﺘﻓﺮﮔ هﺮﻬﺑ داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﺪﻧا
) ،نارﺎﻜﻤﻫ و ﺖﺴﻴﺋﻮﻛوا
1993 .(
ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﺐﻠﻏا رد يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ رد توﺎﻔﺗ ﺎﻫ
دﺎﻤﺠﻧا يﺎﻣد زا ﺮﺛﺄﺘﻣ ﺲﻧﺎﺳرﻮﺋﻮﻠﻓ ﻞﺑﺎﻗ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﺮﺑ
ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ مﺎﺗ ﻲﮕﺘﺴﺑ ﻪﻟﻮﻘﻣ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪﻨﭼ ﺮﻫ دﻮﺑ ﻲﺑﺎﻳزرا ﺖﻤﺳ ﻲﺘﺣ و گﺮﺑ ﺖﻣﺎﺨﺿ ،ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ ياﻮﺘﺤﻣ ،ﻲﻫﺎﻴﮔ ﺖﺷاد گﺮﺑ
Björkman & Demmig, 1987) .(
فﺪﻫ زا
طﺎﺒﺗرا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ياﺮﺟا يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ ﺦﺳﺎﭘ
يﺮﻴﮔﻮﺧ هرود ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﺎﻣﺮﺳ ﻪﺑ١
ﻲﻫدﺎﻣﺮﺳ توﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫ
ﻢﻗر رﺎﻬﭼ رد هرﺎﻬﺑ توﺎﻔﺘﻣ يﺎﻫزﺎﻴﻧ ﺪﺟاو نﺎﻧ مﺪﻨﮔ
يزﺎﺳ
) هرﺎﻬﺑ ﺎﺗ ﻪﻧﺎﺘﺴﻣز زا (
ﻂﻳاﺮﺷ ود ﺰﻴﻧ و ﻪﻋرﺰﻣ ﻂﻳاﺮﺷ رد
لﺮﺘﻨﻛ ﺖﺤﺗ ﻂﻴﺤﻣ )
و دﺮﺳ قﺎﺗا يدﺎﻋ
(
، ﻲﺧﺮﺑ ﺖﺷﺎﺒﻧا ﺎﺑ
و دﺎﻤﺠﻧا ﻪﺑ ﻞﻤﺤﺗ نﺎﻴﺑ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷﻮﻴﺑ تﺎﺒﻴﻛﺮﺗ ﺦﺳﺎﭘ ﻲﺧﺮﺑ دﻮﺑ ﻚﻳژﻮﻟﻮﻳﺰﻴﻓ و ﻚﻴﻟﻮﺑﺎﺘﻣ يﺎﻫ
.
شور و داﻮﻣ
ﺎﻫ
ﭘ ﻦﻳا رد نﺎﻧ مﺪﻨﮔ ﻢﻗر رﺎﻬﭼ داﺪﻌﺗ ﺶﻫوﮋ
) Triticum
aestivum L.
ﻞﻣﺎﺷ(
: رﺎﺘﺳرﻮﻧ -٢
ﻪﺑ ﻞﻤﺤﺘﻣ رﺎﻴﺴﺑ ﻲﻤﻗر
دﺎﻤﺠﻧا و ﺎﻣﺮﺳ -
تﺪﻣزارد زﺎﻴﻧ و ﻪﻧﺎﺘﺴﻣز ﺪﺷر ﭗﻴﺗ ﺎﺑ
1. Acclimation
2 :Norstar . ﺎﺘﻟﻮﻨﻳو مﺎﻗرا ﻦﻴﺑ ﻲﻗﻼﺗ زا ﻞﺻﺎﺣ سرﺮﻳد ﻢﻗر (Vinolta)
و
ﺎﺟﺎﻜﺳﺎﺒﻟآ (Albaskaja) لﺎﺳ رد ﻪﻛ
1977 ﺪﻳدﺮﮔ ﻲﻓﺮﻌﻣ ادﺎﻧﺎﻛ رﻮﺸﻛ رد .
هرﺎﻬﺑ يزﺎﺳ ) 42 زور ( رﺎﻳﺮﻬﺷ ﻢﻗر ، ﻪﻧﺎﺘﺴﻣز ﺪﺷر ﭗﻴﺗ ﺎﺑ٣
نﺎﻴﻣ زﺎﻴﻧ و هرﺎﻬﺑ تﺪﻣ
يزﺎﺳ ) 28 زور ( ﺪﻧﻮﻟا ﻢﻗر ، ﭗﻴﺗ ﺎﺑ٤
ﻴﺑﺎﻨﻴﺑ ﺪﺷر هﺎﺗﻮﻛ زﺎﻴﻧ و ﻦ
هرﺎﻬﺑ تﺪﻣ يزﺎﺳ
) 14 زور ( و
ﺮﻳﻮﻛ ﻢﻗر هرﺎﻬﺑ زﺎﻴﻧ نوﺪﺑ هرﺎﻬﺑ ﺪﺷر ﭗﻴﺗ ﺎﺑ ٥
درﻮﻣ يزﺎﺳ
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺑﺎﻳزرا و رﺎﻤﻴﺗ لﺎﻤﻋا .
نﺎﻫﺎﻴﮔ ﺪﺷر ﻂﻴﺤﻣ
ﻂﻴﺤﻣ ﻞﻣﺎﺷ توﺎﻔﺘﻣ ﺪﺷر ﻂﻳاﺮﺷ ود رد ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﺪﻳدﺮﮔ اﺮﺟا ﻞﻳذ حﺮﺷ ﻪﺑ ﻪﻋرﺰﻣ ﺰﻴﻧ و هﺪﺷ لﺮﺘﻨﻛ :
هﺪﺷ لﺮﺘﻨﻛ ﻂﻴﺤﻣ
اﺪﺘﺑا چرﺎﻗ لﻮﻠﺤﻣ ﻂﺳﻮﺗ ﺎﻫرﺬﺑ ﻢﻴﻧ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ماﺮﻴﺗ ﺶﻛ
راﺰﻫ رد )
05 / 0
% ( ﺪﻧﺪﺷ ﻲﻧﻮﻔﻋﺪﺿ .
هﺎﮕﺘﺳد رد هﺎﮕﻧآ
يﺎﻣد رد رﻮﺗﺎﻨﻴﻣرژ
±1 19 تﺪﻣ ﻪﺑ داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 72
يﺎﻫﺬﻏﺎﻛ ﻦﻴﺑ راﺮﻘﺘﺳا شور ﻪﺑ و ﻚﻳرﺎﺗ ﻂﻳاﺮﺷ رد ﺖﻋﺎﺳ ﺪﻧﺪﺷ راد ﻪﻧاﻮﺟ ،بﻮﻃﺮﻣ ﻲﻓﺎﺻ .
ﻪﻧاﻮﺟ يﺎﻫرﺬﺑ راد
ﺪﺷر ﺖﻴﻌﺿو ﻪﺒﻨﺟ زا نﺎﺴﻤﻫ ﻪﺸﻳر
ﻪﻗﺎﺳ و ﻪﭼ رد ،ﻪﭼ
ناﺪﻠﮔ ﺮﻄﻗ ﻪﺑ ﮓﻧرﺪﻴﻔﺳ يﺎﻫ 20
ﺮﺘﻤﻴﺘﻧﺎﺳ عﺎﻔﺗرا و
25
هﺪﺷ لﺮﺘﻨﻛ ﺪﺷر ﻂﻴﺤﻣ رد ﺮﺘﻤﻴﺘﻧﺎﺳ يدﺎﻋ
يﺎﻣد ﺎﺑ
±1 19 ﺖﺑﻮﻃر ،داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 65
% يﺎﻫزور لﻮﻃ و
ﺪﻨﻠﺑ 16 ﻊﺸﻌﺸﺗ تﺪﺷ ﺎﺑ ﻪﺘﻋﺎﺳ 400
نﻮﺗﻮﻓ لﻮﻣوﺮﻜﻳﺎﻣ
ﻪﻴﻧﺎﺛ رد ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ ﺮﺑ
٦) (µE
ﺳ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺎﺗ ﺪﺷر ﻚﻗﺎﺗا رد ﻪ
ﻲﮔﺮﺑ ) 21 / 13
z=
Zadoks et al., 1974) ( (
ﺪﻨﺘﻓﺎﻳ ﺶﻳور
ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦﻳا ﻪﻛ )
21 / 13
z= ( ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻪﻠﺣﺮﻣ
ﻪﻴﻟوا راﺮﻘﺘﺳا
درﻮﻣ تﻼﻏ رد ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ لﻮﺒﻗ
ﺖﺳا . ﺮﻫ رد ﻪﺗﻮﺑ داﺪﻌﺗ
ناﺪﻠﮔ 12 ﺮﺑ ﻞﻤﺘﺸﻣ ﺶﻳﺎﻣزآ ﺪﺣاو ﺮﻫ و دﺪﻋ 12
ناﺪﻠﮔ
دﻮﺑ . رد ﺎﻣﺮﺳ ﻪﺑ يﺮﻴﮔﻮﺧ رﺎﻤﻴﺗ لﺎﻤﻋارﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ هﺎﮕﻧآ
هرود ﻫ توﺎﻔﺘﻣ يﺎ )
0 ، 2 ، 7 ، 14 ، 21 ، 28 ، 42 ، 56 و 70
زور ( ناﺪﻠﮔ زا ﻲﻤﻴﻧ ، ﻪﺳ ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ﺎﻫ
ﺪﺷر قﺎﺗا ﻪﺑ ﻲﮔﺮﺑ
يﺎﻣد ﺎﺑ دﺮﺳ
±1 3 ﺪﻨﻠﺑ زور لﻮﻃ و داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد
ﻪﺑﺎﺸﻣ ) 16 ﺖﻋﺎﺳ ( ﻊﺸﻌﺸﺗ تﺪﺷ ﺎﺑ 250
µE) ( ﻞﻘﺘﻨﻣ
ناﺪﻠﮔ ﻪﻴﻘﺑ و ﺪﻧﺪﺷ ﺪﻧﺪﻧﺎﻣ ﻲﻗﺎﺑ ﻂﻴﺤﻣ نﺎﻤﻫ رد ﺎﻫ
. ﻦﻳا
حﺮﻃ ﻪﻳﺎﭘ ﺮﺑ ﺶﻳﺎﻣزآ اﺮﺟا راﺮﻜﺗ ﻪﺳ رد و ﻲﻓدﺎﺼﺗ ًﻼﻣﺎﻛ
2 . ﺎﺑ هﺮﺠﺷ Kvz/Ti71/3/Maya”s”//Bb/Inia/4/Karaj2/5/Anza/3/Pi/Nar//Hys .
ًﺎﺘﺒﺴﻧ د زا ﻲﺑﺎﺨﺘﻧا ،سرﺮﻳد گرو
ﻲﻠﺧاد يﺎﻫ . ﻲﻓﺮﻌﻣ لﺎﺳ 1381 يﺪﻴﺷرﻮﺧ .
3 . هﺮﺠﺷ ﺎﺑ 1-27-6275/cf1770 .
گرود زا ﻲﺑﺎﺨﺘﻧا ،سرﺮﻳد ًﺎﺘﺒﺴﻧ يﺎﻫ
ﻲﻠﺧاد . ﻲﻓﺮﻌﻣ لﺎﺳ 1374 يﺪﻴﺷرﻮﺧ .
4 . هﺮﺠﺷ ﺎﺑ Stm/3/Kal/V534/Jit716 .
گرود زا ﻲﺑﺎﺨﺘﻧا ،سردوز ﻲﻠﺧاد يﺎﻫ
.
ﻲﻓﺮﻌﻣ لﺎﺳ 1376 يﺪﻴﺷرﻮﺧ . 5. Micro Einstein
ناﺪﻠﮔ ﻪﻛ يرﻮﻃ ﻪﺑ ﺪﻳدﺮﮔ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺪﺷر هرود ﻲﻃ ﺎﻫ
ﻚﻗﺎﺗا ﻂﻴﺤﻣ رد ﻲﻓدﺎﺼﺗ و ﺐﺗﺮﻣ ﺟ ﺪﺷر يﺎﻫ
ـ ﺠﺑﺎ ــ ﺎ
ﻲﻣ ﺪﻧﺪﺷ . هرود رد ،ﺎﻣﺮﺳ ﻪﺑ يﺮﻴﮔﻮﺧ رﺎﻤﻴﺗ هﺪﺷ دﺎﻳ يﺎﻫ
ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺮﻴﮔ ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ ياﺮﺑ
ﻢﺘﺴﻳﺮﻣ ﺖﻴﻌﺿو ﻦﻴﻴﻌﺗ
ﺳ ﻚﻳ زا دﺎﻤﺠﻧا ﻪﺑ ﻞﻤﺤﺗ ،ﻪﻗﺎﺳ ﻲﻳﺎﻬﺘﻧا ياﻮﺘﺤﻣ ﺰﻴﻧ و ﻮ
نﻮﻟﺎﻣ ،ﻦﻴﻟوﺮﭘ يد
ياﻮﺘﺤﻣ ،نژورﺪﻴﻫﺪﻴﺴﻛاﺮﭘ ،ﺪﻳﺎﻫﺪﻟآ
ﻫ گﺮﺑ ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ ﺲﻧﺎﺳرﻮﺋﻮﻠﻓ و ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ ﻢ
ود ﺮﻫ رد نﺎﻣز
يدﺎﻋ هﺪﺷ لﺮﺘﻨﻛ ﻂﻴﺤﻣ )
يﺎﻣد
±1 19 ﻪﺟرد
داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ (
دﺮﺳ ﺪﺷر قﺎﺗا و )
يﺎﻣد
±1 3 ﻪﺟرد
داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ (
ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا .
ﻪﻋرﺰﻣ ﻂﻳاﺮﺷ
ﺎﻗ ﻪﺑ ﺎﻫرﺬﺑ ندﻮﻤﻧ ﻪﺘﺸﻏآ زا ﺲﭘ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ماﺮﻴﺗ ﺶﻛ چر
5 / 2 تﺎﺼﺨﺸﻣ ﺎﺑ ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻪﻋرﺰﻣ رد ﺎﻫرﺬﺑ راﺰﻫ رد 35
و ﻪﺟرد 56
،ﻲﻟﺎﻤﺷ ضﺮﻋ ﻪﻘﻴﻗد 50
و ﻪﺟرد 58 ﻪﻘﻴﻗد
عﺎﻔﺗرا و ﻲﻗﺮﺷ لﻮﻃ 1316
ﻪﻳﺎﭘ ﺮﺑ ،ﺎﻳرد ﺢﻄﺳ زا ﺮﺘﻣ
كﻮﻠﺑ حﺮﻃ خرﻮﻣ رد راﺮﻜﺗ ﻪﺳ رد ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﻞﻣﺎﻛ يﺎﻫ
20
كﺎﺧ تﺎﻴﻠﻤﻋ ،ﺪﻳدﺮﮔ ﺖﺸﻛ هﺎﻣﺮﻬﻣ ﺮﺘﺴﺑ ﻪﻴﻬﺗ ،يزرو
ﺎﻛ
،تﺎﻓآ ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ و ﻪﻳﺬﻐﺗ ،ﻢﻛاﺮﺗ ،ﺖﺷ يرﺎﻤﻴﺑ
ﻒﻠﻋ و ﺎﻫ -
ﺪﻳدﺮﮔ اﺮﺟا لواﺪﺘﻣ لﻮﺻا ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ زﺮﻫ يﺎﻫ .
لﻮﺼﻓ ﻲﻃ
ﻲﻋارز لﺎﺳ نﺎﺘﺴﻣز و ﺰﻴﻳﺎﭘ 86
- 85 ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ يﺮﻴﮔ
رد ندﺮﻛ ﺺﺨﺸﻣ ياﺮﺑ هﺪﺷ ﻲﻨﻴﺑ ﺶﻴﭘ يﺎﻫ نﺎﻣز و ﺎﻣﺮﺳ ﺶﻨﺗ ﻪﺑ ﻞﻤﺤﺗ ،ﻪﻗﺎﺳ ﻲﻳﺎﻬﺘﻧا ﻢﺘﺴﻳﺮﻣ ﺖﻴﻌﺿو
دﺎﻤﺠﻧا ﺰﻴﻧ و ﻮﺳ ﻚﻳ زا نﻮﻟﺎﻣ ،ﻦﻴﻟوﺮﭘ ياﻮﺘﺤﻣ
-يد
رد گﺮﺑ ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ ياﻮﺘﺤﻣ ،نژورﺪﻴﻫﺪﻴﺴﻛاﺮﭘ ،ﺪﻳﺎﻫﺪﻟآ ﺖﺻﺮﻓ ﻮﻤﻧ ﺖﻴﻌﺿو ،هرود لﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ يﺎﻫ
هداد و هﺎﻴﮔ ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا ﻲﺳﺎﻨﺷاﻮﻫ يﺎﻫ
. ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
ﺎﻣد ﺎﻫ ي ﻪﻨﻴﻤﻛ و ﻪﻨﻴﺸﻴﺑ اﻮﻫ ﻪﻧازور كﺎﺧ و
) ﻖﻤﻋ رد 5
يﺮﺘﻣ ﻲﺘﻧﺎﺳ (
ﻞﻳاوا زا هﺎﻣﺮﻬﻣ
ﻦﻳدروﺮﻓ ﺮﺧاوا ﺎﺗ هﺎﻣ
ﻳ ﺖﺷاددﺎ يرادﺮﺑ ﺪﻳدﺮﮔ .
دﺎﻤﺠﻧا ﻪﺑ ﻞﻤﺤﺗ ﺪﻧور ﻲﺑﺎﻳزرا )
دﺎﻤﺠﻧا نﻮﻣزآ (
رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ زا نﺎﻫﺎﻴﮔ رد دﺎﻤﺠﻧا ﻪﺑ ﻞﻤﺤﺗ ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﻦﻴﻴﻌﺗ
ر يدﺎﻬﻨﺸﻴﭘ شو
Limin & Fowler (1988)
ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺎﺑ
LT50
هرﺎﻬﺑ هرود لﻮﻃ ﺎﺑ نآ طﺎﺒﺗرا و ﻂﻳاﺮﺷ رد يزﺎﺳ
ﻪﺑ ﻪﻋرﺰﻣ رد ﺰﻴﻧ و هﺪﺷ لﺮﺘﻨﻛ ﻂﻴﺤﻣ ﮔاﺪﺟ ترﻮﺻ
ﻪﻧﺎ
هﺮﻬﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺪﺷ .
LT50 شور يﺎﻫﺎﻣد يﺮﺳ زا ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﺑ
يدﺎﻤﺠﻧا ﺖﺳا
نآ رد ﻪﻛ ﻞﻗاﺪﺣ
50 % ﻪﺗﻮﺑ ﺎﻫ يﺎﻣد رد
رﻮﺑﺰﻣ ﻲﻣ ﻦﻴﺑ زا ﺪﻧور
. رﻮﻈﻨﻣ ﻦﻳا ياﺮﺑ راﺮﻜﺗ ﺮﻫ زا
ﺮﻫ و
،ﻢﻗر داﺪﻌﺗ 5 ﻪﺗﻮﺑ هﺪﺷ لﺮﺘﻨﻛ ﻂﻴﺤﻣ زا )
يﺎﻣد 4 ﻪﺟرد داﺮﮔ ﻲﺘﻧﺎﺳ
( ،ﻪﻋرﺰﻣ زا ﺎﻳ و ﻊﻤﺟ
يروآ ﺪﻳدﺮﮔ ﻲﭽﻴﻗ ﺎﺑ و
ﺖﻤﺴﻗ فﺬﺣ ﻪﻗﺎﺳ و ﻪﺸﻳر يﺎﻫ
، ﻪﺑ يرﻮﻃ هدوﺪﺤﻣ ﻪﻛ
هﺎﻴﮔ ﻪﻗﻮﻃ )
ﻪﻗﻮﻃ ﻞﺤﻣ ﺮﻳز و ﻻﺎﺑ يﺮﺘﻤﻴﺘﻧﺎﺳ ﻚﻳ (
ياﺮﺑ
ﺪﺷ هدﺎﻣآ دﺎﻤﺠﻧا نﻮﻣزآ .
رد
LT50 شور
، اﺪﺘﺑا ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ
) نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻪﻗﻮﻃ (
ار ﻴﻨﻴﻣﻮﻟآ فوﺮﻇ ﻞﺧاد رد ﻮ
يوﺎﺣ ﻲﻣ
ﻪﺳﺎﻣ مﺮﻧ بﻮﻃﺮﻣ يﻮﺤﻧ ﻪﺑ ﺪﻧﺪﺷ ﺮﻘﺘﺴﻣ ﻲﻣﺎﻤﺗ ﻪﻛ
ﻪﻗﻮﻃ ﻳد دﺮﮔادﺮﮔ ﻪﺑ ﺎﻫ هﺪﻴﺒﺴﭼ ﻲﻣﻮﻴﻨﻴﻣﻮﻟآ ﻲﻃﻮﻗ هراﻮ
نآ ،دﻮﺑ ﻲﻃﻮﻗ هﺎﮔ ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ رﺰﻳﺮﻓ رد ،ﻲﻣﻮﻴﻨﻴﻣﻮﻟآ يﺎﻫ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺟرد ﻪﺳ يﺎﻬﻨﻣ يﺎﻣد رد ﺮﺘﺸﻴﭘ ﻪﻛ يﺰﻳر
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ،دﻮﺑ هﺪﺷ ﻢﻴﻈﻨﺗ داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ .
رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ
ﻪﻗﻮﻃ ﮓﻨﻴﻟﻮﻛﺮﭘﻮﺳ زوﺮﺑ زا يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ ﺎﻫ
ﺑ ﻪ تﺪﻣ 12
يﺎﻣد رد ﺖﻋﺎﺳ 3
- ﻪﺟرد ﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ رﺰﻳﺮﻓ رد ﻞﺑﺎﻗ ﻲ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يﺰﻳر ﺪﺷ يراﺪﻬﮕﻧ ﺪﻧ
. نآ ﻦﻤﺿ رﺎﻤﻴﺗ ﻦﻳا لﺎﻤﻋا ﻪﻛ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮﺑ ﻪﺗﻮﺑ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ ﻪﺑ ،دﺮﺳ قﺎﺗا رد ﺮﻘﺘﺴﻣ يﺎﻫ
ﺐﺷ هﺪﻨﻨﻛ ءﺎﻘﻟا ﻲﻋﻮﻧ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﺮﺑ ﻪﻋرﺰﻣ دﺎﻤﺠﻧا يﺎﻫ
لﺮﺘﻨﻛ ﻂﻴﺤﻣ رد ﺮﻘﺘﺴﻣ ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ نآ زا ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ
ﻪﺟرد ﺮﻔﺻ ﺮﻳز يﺮﻴﮔﻮﺧ رﺎﻤﻴﺗ ﻲﻣ دﺎﻳ١
دﻮﺷ
Herman et )
al., 2006
( ﺐﺟﻮﻣ ﺖﻳﺰﻣ ﻦﻴﻤﻫ و شور ﺎﺗ هﺪﺷ
يدﺎﻬﻨﺸﻴﭘ
Limin and Fowler (1988)
ﻂﻳاﺮﺷ درﻮﻣ رد
ﻲﻳﻻﺎﺑ رﺎﻴﺴﺑ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ زا هﺪﺷ لﺮﺘﻨﻛ ﻂﻴﺤﻣ )
ﺢﻄﺳ رد
95 / 0 ( ﻪﻋرﺰﻣ رد ﺎﻘﺑ ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻂﻳاﺮﺷ ﺎﺑ ﺪﺷﺎﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ ٢
.
نﺪﺷ يﺮﭙﺳ زا ﺲﭘ 12
ﻪﺳ يﺎﻬﻨﻣ يﺎﻣد رد ﺖﻋﺎﺳ
،داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﺑ
ﻪ ﻚﻤﻛ ﻪﻧﺎﻳار
، ﻣد ﺑ رﺰﻳﺮﻓ يﺎ ﺐﻴﺷ ﺎ
ﻲﻧﺎﻣز هزﺎﺑ يازا ﻪﺑ داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﻚﻳ 30
ﻪﻘﻴﻗد ور يا
ﻪﺑ ﺶﻫﺎﻛ ﺷ ﻪﺘﺷاﺬﮔ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪ
ﺶﻫﺎﻛ يﺎﻬﻨﻣ يﺎﻣد ﺎﺗ 17
ﻲﻣ ﺖﻴﻌﺒﺗ ﺪﻧور ﻦﻳا زا داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد دﻮﻤﻧ
. ﺲﭽﺳ
ناﺰﻴﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﺮﻫ يازا ﻪﺑ ﻪﺟرد ﻚﻳ ﺐﻴﺷ ﻪﺑ ﺎﻣد 20
ﻲﻣ ﺪﻳﺪﺸﺗ ﻪﻘﻴﻗد ﺪﻳدﺮﮔ
يﺎﻬﻨﻣ ﺎﺗ ﺎﻣد لﺰﻨﺗ ﻦﻳا ﻪﻛ 25
رد مواﺪﺗ داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟ ﺖﻓﺎﻳ
. رد يﺎﻫ نﺎﻣز يﺎﻣد ﺮﻫ
،ﺺﺨﺸﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ
ﺎﻫ رﻮﺑﺰﻣ ي جرﺎﺧ رﺰﻳﺮﻓ زا ﺪﻳدﺮﮔ
و زا ﺲﭘ
راﺮﻘﺘﺳا 12 يﺎﻣد رد ﻪﺘﻋﺎﺳ 4
ﻲﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد داﺮﮔ
ياﺮﺑ
ﺦﻳ ﻪﺳﺎﻣ و ﺖﻓﺎﺑ ﻲﺠﻳرﺪﺗ بوذ هدز
) ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ زوﺮﺑ نوﺪﺑ
ﻪﻗﻮﻃ ﻲﮔﺪﻴﻜﺸﺧ ﺎﻳ و ﺶﻨﺗ ،ﺐﻴﺳآ ﺎﻫ
( ﻪﻧﻮﻤﻧ ، ﺎﻫ ﻪﺑ
ﻂﻳاﺮﺷ ﻪﻧﺎﺨﻠﮔ ﺎﺑ يا يﺎﻣد
±2 18 لﻮﻃ ،داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد
ﺪﻨﻠﺑ زور 16 ﻊﺸﻌﺸﺗ تﺪﺷ ﻞﻗاﺪﺣ و ﺖﻋﺎﺳ 350
µE) (
1. Subzero acclimation 2. Field survival
ﺮﺑ ﻞﻤﺘﺸﻣ ﻚﺒﺳ ﺖﻓﺎﺑ ﺎﺑ يﺮﺘﺴﺑ رد و هﺪﺷ ﻞﻘﺘﻨﻣ ﻲﻣرو زا بﻮﻃﺮﻣ ﻲﻃﻮﻠﺨﻣ ﺖﻴﻟﺮﭘ و ﺖﻴﭘﻮﻛﻮﻛ ،ﺖﻴﻟﻮﻛ
ﺖﺸﻛ ﺪﻳدﺮﮔ . ﻪﺘﻔﻫ ﻪﺳ زا ﺲﭘ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻲﺑﺎﻳزرا سﺎﺳا ﺮﺑ
ﻪﺸﻳر داﺪﻌﺗ ،لﺎﻌﻓ و هﺪﻧز ﻲﻳاﻮﻫ و يا ﻪﺗﻮﺑ
دﺮﻣ يﺎﻫ و ه
هﺪﻧز هﺪﺷ ﺖﺒﺛ و
سﺎﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ ناﺰﻴﻣ
LT50
ﻞﻤﺤﺗ و
ﺎﻣﺮﺳ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺪﺷ .
ﻪﻗﺎﺳ ﻲﻳﺎﻬﺘﻧا ﻢﺘﺴﻳﺮﻣ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺖﻴﻌﺿو
رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ و ﻪﻗﺎﺳ ﻲﻳﺎﻬﺘﻧا ﻢﺘﺴﻳﺮﻣ رد ﻮﻤﻧ ﺖﻴﻌﺿو ﻲﺑﺎﻳزرا
ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻪﻠﺣﺮﻣ ،ﻲﺸﻳاز ﻪﺑ ﻲﺸﻳور زﺎﻓ زا ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ راﺬﮔ
ﻪﺗﻮﺑ ﺞﻨﭘ داﺪﻌﺗ ار
ﻂﻳاﺮﺷ رد ﻲﻫدﺎﻣﺮﺳ رﺎﻤﻴﺗ هرود ﺮﻫ رد
ﺘﻨﻛ ﺖﺤﺗ ﺎﻳ و لﺮ
نﺎﻣز ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ ﻪﻋرﺰﻣ ﻂﻳاﺮﺷ رد يﺮﻴﮔ
ﻢﻗر و راﺮﻜﺗ ﺮﻫ يازا و ﻪﺗﻮﺑ ﺢﻳﺮﺸﺗ ﺎﺑ و هدﻮﻤﻧ بﺎﺨﺘﻧا ،
ﻪﺑ رد ﻮﻤﻧ ﺖﻴﻌﺿو ﻖﻴﻗد ﻲﺑﺎﻳزرا ﻪﺑ پﻮﻜﺳوﺮﻜﻴﻣ ﻚﻤﻛ
ماﺪﻗا ﻪﻗﺎﺳ ﻲﻳﺎﻬﺘﻧا ﻢﺘﺴﻳﺮﻣ ﻞﺤﻣ ﺪﻳدﺮﮔ
. رد ﻢﻬﻣ ﻪﺘﻜﻧ
ﻲﺸﻳور ﺖﻴﻌﺿو ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦﻳا ﺪﺣاو ﻲﮕﺘﺴﺟﺮﺑ ،١
و٢
ﻪﻧﺎﮔود ﻲﮕﺘﺴﺟﺮﺑ ﺰﻴﻧ ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ ﺖﻴﻌﺿو دﺎﻤﻧ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ٣
ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد ﻪﻛ دﻮﺑ ﻲﺸﻳاز ﻪﺑ ﻲﺸﻳور ﻪﻠﺣﺮﻣ زا لﺎﻘﺘﻧا ﺎﺑ ﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ دﺎﻳز ﺖﻗد
Sassani et al., 2009) .(
ﻦﻴﻟوﺮﭘ ياﻮﺘﺤﻣ
شور سﺎﺳاﺮﺑ ﻦﻴﻟوﺮﭘ ياﻮﺘﺤﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ
Bates et al.,
(1973)
ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﺎﺘﺳار ﻦﻳا رد ﻪﻛ ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ گﺮﺑ يﺎﻫ
هرود لﻮﻃ رد ﻪﻛ هزﺎﺗ ﻫ
هرﺎﻬﺑ رﺎﻤﻴﺗ لﺎﻤﻋا يﺎ ﺮﺑ يزﺎﺳ
لﺮﺘﻨﻛ ﻂﻴﺤﻣ ﻂﻳاﺮﺷ رد ،مﺎﻗرا يور هﺪﺷ
) و دﺮﺳ قﺎﺗا
ﻂﻳاﺮﺷ رد نآ ﺎﺑ نﺎﻣﺰﻤﻫ يدﺎﻋ
( ﻪﻋرﺰﻣ ﻂﻳاﺮﺷ رد ﺰﻴﻧ و
نﺎﻣز رد ﻲﺑﺎﻳزرا ،نﺎﺘﺴﻣز و ﺰﻴﻳﺎﭘ ﻲﻃ يرادﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺎﻫ
ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا .
گﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺢﻴﺿﻮﺗ ﻪﺑ مزﻻ رد ﺮﻈﻧ درﻮﻣ يﺎﻫ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺳﻮﺗ گﺮﺑ ﻦﻳﺮﺧآ ،يﺮﻴﮔ ﻪﺗﻮﺑ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻪﻌ
) ﻪﻛ ﻲﮔﺮﺑ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ نآ لﻮﮕﻴﻟ (
سﺎﻴﻘﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﻛ دﻮﺑ
ﺲﻛاﺪﻳز
Zadoks et al., 1974)
ﻪﺳ رد رﺎﻤﻴﺗ ﺮﻫ ياﺮﺑ (
ﺪﻳدﺮﮔ ﻦﻴﻴﻌﺗ راﺮﻜﺗ .
،هﺪﺷدﺎﻳ ﻞﻛﻮﺗوﺮﭘ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻲﺑﺎﻳزرا ﺖﺋاﺮﻗ
لﻮﻃ رد
جﻮﻣ 520 يﺮﺘﻣﻮﺘﻓوﺮﺘﻜﭙﺳا هﺎﮕﺘﺳد ﻂﺳﻮﺗ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ )
لﺪﻣ
SHIMADZU UV-160A
ﻦﭘاژ ( ﺠﻧا ﺖﻓﺮﮔ مﺎ .
1. Vegetative stage 2. Single ridge 3. Double ridge
نﻮﻟﺎﻣ ياﻮﺘﺤﻣ يد
ﺪﻳﺎﻫﺪﻟآ )٤
(MDA
ﻲﺑﺮﭼ نﻮﻴﺳاﺪﻴﺴﻛاﺮﭘ ناﺰﻴﻣ دروآﺮﺑ يﺎﺘﺳار رد ،ﺎﻫ
شور سﺎﺳاﺮﺑ
Stewart & Bewley (1980)
هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و
ﻪﻧﻮﻤﻧ زا هرود لﻮﻃ رد ﻪﻛ هزﺎﺗ گﺮﺑ يﺎﻫ رﺎﻤﻴﺗ لﺎﻤﻋا يﺎﻫ
هرﺎﻬﺑ لﺮﺘﻨﻛ ﻂﻴﺤﻣ ﻂﻳاﺮﺷ رد ،مﺎﻗرا ﺮﺑ يزﺎﺳ هﺪﺷ
) قﺎﺗا
ﻢﻫ و دﺮﺳ ﺎﺑ نﺎﻣز
لﺎﻣﺮﻧ ﻂﻳاﺮﺷ رد نآ (
ﻂﻳاﺮﺷ رد ﺰﻴﻧ و
نﺎﻣز رد ﻪﻋرﺰﻣ ،نﺎﺘﺴﻣز و ﺰﻴﻳﺎﭘ ﻲﻃ يرادﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺎﻫ
نﻮﻟﺎﻣ ﺪﻴﻟﻮﺗ ناﺰﻴﻣ يد
ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺺﺧﺎﺷ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺪﻴﻫﺪﻟآ
هزاﺪﻧا ،ﻲﻳﺎﻤﺳﻼﭘ يﺎﺸﻏ ﻪﺑ ترﺎﺴﺧ ﺪﺷ يﺮﻴﮔ
. ﻪﺑ مزﻻ
ﻞﺣاﺮﻣ ندﺮﻛ لﺎﺒﻧد زا ﺲﭘ شور ﻦﻳا رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﺮﻛذ طﻮﻠﺨﻣ بﺬﺟ ناﺰﻴﻣ ،ﻞﻛﻮﺗوﺮﭘ ﻲﻟاﻮﺘﻣ هﺎﮕﺘﺳد ﺎﺑ
ﺮﺘﻣﻮﺘﻓوﺮﺘﻜﭙﺳا )
SHIMADZU UV-160A لﺪﻣ ﻦﭘاژ
(
جﻮﻣ لﻮﻃ ود رد 532
و ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ 600 ﺪﻳدﺮﮔ ﺖﺋاﺮﻗ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ
) زا ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا صﺎﺧ ﺮﻴﻏ مود جﻮﻣ لﻮﻃ رد بﺬﺟ ﺐﻳﺮﺿ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و ددﺮﮔ ﺮﺴﻛ لوا جﻮﻣ لﻮﻃ رد بﺬﺟ
ﻲﺷﻮﻣﺎﺧ
155 mM-1cm-1) (
يد نﻮﻟﺎﻣ ناﺰﻴﻣ ﺪﻴﻫﺪﻟآ
ﺐﺴﺣﺮﺑ هﺪﺷ ﺪﻴﻟﻮﺗ هدﺎﻣ مﺮﮔ رد لﻮﻣﻮﻧﺎﻧ
گﺮﺑ ﺮﺗ
ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ .(
جﻮﻣ لﻮﻃ رد بﺬﺟ ناﺰﻴﻣ ﺮﺴﻛ ﺖﻠﻋ 600
ﺪﻴﺳا ﺎﺑ ﻲﻟآ داﻮﻣ ﻲﺧﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ ﻚﻳرﻮﺘﻴﺑرﺎﺑﻮﻴﺗ ) ٥
ﺎﺑ طﻮﻠﺨﻣ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫﺮﻓﺎﺑ زا ﻲﻜﻳ
يﺮﺗﺪﻴﺳا نﻮﻟﺎﻣ جاﺮﺨﺘﺳا رد ﻚﻴﺘﺳاوﺮﻠﻛ يد
ﻲﻃ ﺪﻳﺎﻫﺪﻟآ
ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﻛﻮﺗوﺮﭘ ﻲﻳﺎﻬﺘﻧا ﻞﺣاﺮﻣ ﺷ
ــ دﻮ ( ﻨﻛاو ـ ﺶ
ﻣ ﻲ جﻮﻣ لﻮﻃ رد بﺬﺟ ﺶﻳاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ و ﺪﻨﻫد 532
ﻲﻣ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ بﺬﺟ ناﺰﻴﻣ ،ﺎﻄﺧ ﺶﻫﺎﻛ ياﺮﺑ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ،ﺪﻧﻮﺷ
جﻮﻣ لﻮﻃ رد 600
ﻲﻣ ﺮﺴﻛ نآ زا ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ دﻮﺷ
. ﻪﺑ مزﻻ
گﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺢﻴﺿﻮﺗ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﻲﺑﺎﻳزرا درﻮﻣ يﺎﻫ
،يﺮﻴﮔ
ﻪﺗﻮﺑ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻪﻌﺳﻮﺗ گﺮﺑ ﻦﻳﺮﺧآ )
نآ لﻮﮕﻴﻟ ﻪﻛ ﻲﮔﺮﺑ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ (
ﻛ ﺪﻧدﻮﺑ ﺲﻛاﺪﻳز سﺎﻴﻘﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪ
Zadoks et al., 1974) (
رد رﺎﻤﻴﺗ ﺮﻫ ياﺮﺑ 3
ﻦﻴﻴﻌﺗ راﺮﻜﺗ
ﺪﻳدﺮﮔ . نژورﺪﻴﻫﺪﻴﺴﻛاﺮﭘ ياﻮﺘﺤﻣ
ﺶﻨﺗ ﻲﻟﺎﻤﺘﺣا ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺖﻴﻌﺿو ﻲﺑﺎﻳزرا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ نژورﺪﻴﻫﺪﻴﺴﻛاﺮﭘ ناﺰﻴﻣ ﻦﻴﻴﻌﺗ ،ﺎﻣﺮﺳ زا ﺮﺛﺄﺘﻣ ﻮﻴﺗاﺪﻴﺴﻛا
شور سﺎﺳاﺮﺑ يﺪﻴﻟﻮﺗ اوﻮﻜﻴﻟو و ﻮﺗرﻮﻟ
) 2001 ( ترﻮﺻ
د ﻪﻛ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﺎﺘﺳار ﻦﻳا ر
رد ﻪﻛ هزﺎﺗ گﺮﺑ يﺎﻫ
هرود لﻮﻃ هرﺎﻬﺑ يﺎﻫ
لﺮﺘﻨﻛ ﻂﻴﺤﻣ ﻂﻳاﺮﺷ رد يزﺎﺳ هﺪﺷ
4. Malondialdehyde 1,3-propandial 5. Thiobarbituric acid (TBA)
) لﺎﻣﺮﻧ ﻂﻳاﺮﺷ رد نآ ﺎﺑ نﺎﻣﺰﻤﻫ و دﺮﺳ قﺎﺗا (
رد ﺰﻴﻧ و
نﺎﻣز رد ﻪﻋرﺰﻣ ﻂﻳاﺮﺷ و ﺰﻴﻳﺎﭘ ﻲﻃ يرادﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺎﻫ
ﻪﺘﻓﺮﮔ مﺎﻗرا يور ﺮﺑ نﺎﺘﺴﻣز ﻪﺳ رد ﻲﺑﺎﻳزرا ،دﻮﺑ هﺪﺷ
ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا راﺮﻜﺗ )
اﺮﺑ ﻪﺑ رﺎﻛ شور زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻫﺎﮔآ ي
دﻮﺷ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﻪﻟﺎﺳر ﺖﺳﻮﻴﭘ .(
ﻪﻛ ﺖﺳا ﺢﻴﺿﻮﺗ ﻪﺑ مزﻻ
گﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد درﻮﻣ يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻪﻌﺳﻮﺗ گﺮﺑ ﻦﻳﺮﺧآ يﺮﻴﮔ
ﻪﺗﻮﺑ ) ﺖﺳا هﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ نآ لﻮﮕﻴﻟ ﻪﻛ ﻲﮔﺮﺑ (
ﺮﺑ ﻪﻛ دﻮﺑ
ﺲﻛاﺪﻳز سﺎﻴﻘﻣ سﺎﺳا )
،نارﺎﻜﻤﻫ و ﺲﻛاﺪﻳز 1974
(
ﺪﻳدﺮﮔ ﻦﻴﻴﻌﺗ .
ﺖﺋاﺮﻗ جﻮﻣ لﻮﻃ رد 390
ﺗ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ ﻂﺳﻮ
ﺮﺘﻣﻮﺘﻓوﺮﺘﻜﭙﺳا هﺎﮕﺘﺳد )
SHIMADZU UV- لﺪﻣ
ﻦﭘاژ160A
( ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا .
ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ ياﻮﺘﺤﻣ
گﺮﺑ ﻲﮕﻨﻳﺰﺒﺳ ناﺰﻴﻣ زا ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ ياﻮﺘﺤﻣ دروآﺮﺑ ياﺮﺑ هﺮﻬﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺪﺷ . هزاﺪﻧا ﺮﻴﻏ شور ﻪﺑ ﻲﮕﻨﻳﺰﺒﺳ ناﺰﻴﻣ يﺮﻴﮔ
هرود لﻮﻃ رد ﻲﺒﻳﺮﺨﺗ هرﺎﻬﺑ يﺎﻫ
ﻂﻴﺤﻣ ﻂﻳاﺮﺷ رد يزﺎﺳ
لﺮﺘﻨﻛ هﺪﺷ ) ﻣﺰﻤﻫ و دﺮﺳ قﺎﺗا ﻂﻳاﺮﺷ رد نآ ﺎﺑ نﺎ
يدﺎﻋ (
نﺎﻣز رد ﻪﻋرﺰﻣ ﻂﻳاﺮﺷ رد ﺰﻴﻧ و ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺎﻫ
ﻲﻃ يرادﺮﺑ
ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا راﺮﻜﺗ ﻪﺳ رد مﺎﻗرا يور ﺮﺑ نﺎﺘﺴﻣز و ﺰﻴﻳﺎﭘ .
ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ هﺎﮕﺘﺳد ﻂﺳﻮﺗ ﻲﮕﻨﻳﺰﺒﺳ ناﺰﻴﻣ
١ﺮﺘﻣ دروآﺮﺑ
هزاﺪﻧا ﻖﻳﺮﻃ زا ﻪﻛ ﺪﻳدﺮﮔ ود ﻲﻟاﻮﺘﻣ رﻮﺒﻋ ناﺰﻴﻣ يﺮﻴﮔ
ﺰﻣﺮﻗ جﻮﻣ لﻮﻃ )
650 ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ ( نودﺎﻣ و ﺰﻣﺮﻗ ) 940
ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ ( زا جﻮﻣ لﻮﻃ ود ﻦﻳا رﻮﺒﻋ ناﺰﻴﻣ ﻦﻴﺑ ﻞﺿﺎﻔﺗ و
لﻮﻜﻟﻮﻣ ﺪﻳدﺮﮔ دروآﺮﺑ ﺢﻄﺳ ﺪﺣاو رد گﺮﺑ ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ يﺎﻫ
ﻪﺑ يرﻮﻃ ﻲﻣ ﻖﻘﺤﻣ ﻖﻳﺮﻃ ﻦﻳا زا ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ ياﻮﺘﺤﻣ ﻪﻛ -
ددﺮﮔ
Martinez and Guiamet, 2004) .(
عوﺮﺷ زا ﺶﻴﭘ
هزاﺪﻧا ﺮﻫ ﺎﺑ هﺎﮕﺘﺳد نﻮﻴﺳاﺮﺒﻴﻟﺎﻛ نﻮﻣزآ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﻴﮔ
ﻔﺘﺳا زا ﺲﭘ و هدﻮﻤﻧ ماﺪﻗا دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺖﺋاﺮﻗ ﻪﺤﻔﺻ زا هدﺎ
هﺮﺒﻴﻟﺎﻛ زا نﺎﻨﻴﻤﻃا لﻮﺼﺣ هزاﺪﻧا ،هﺎﮕﺘﺳد ندﻮﺑ
زﺎﻏآ يﺮﻴﮔ
ﻲﻣ ﺪﺷ . هزاﺪﻧا ياﺮﺑ ﻪﻌﺳﻮﺗ گﺮﺑ ﻦﻳﺮﺧآ ،ﻲﮕﻨﻳﺰﺒﺳ يﺮﻴﮔ
ﻪﺘﻓﺎﻳ ) دﻮﺑ هﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ نآ لﻮﮕﻴﻟ ﻪﻛ ﻲﮔﺮﺑ (
Zadoks )
et al., 1974
( و بﺎﺨﺘﻧا ﻲﻓدﺎﺼﺗ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﺗﻮﺑ ﺶﺷ رد ،
ﺰﺒﺳ ناﺰﻴﻣ رد ﻲﮕﻨﻳ
5 لﻮﻃ رد يوﺎﺴﻣ ﻞﺻاﻮﻓ رد ﻪﻄﻘﻧ
ﻲﻣ ﺖﺋاﺮﻗ گﺮﺑ ﺮﻫ ﻪﺑ هﺪﺷ ﺖﺋاﺮﻗ داﺪﻋا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ،ﺪﺷ
ﻪﺗﻮﺑ ﻲﮕﻨﻳﺰﺒﺳ ناﺰﻴﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد رﺎﻤﻴﺗ ﺮﻫ يﺎﻫ
ﻲﻣ هزاﺪﻧا و ﺪﺷ ﻲﻣ ترﻮﺻ راﺮﻜﺗ ﻪﺳ رد يﺮﻴﮔ
،ﺖﻓﺮﮔ
ﺪﺣاو سﺎﺳا ﺮﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻲﻣ شراﺰﮔSPAD
ﺪﻳدﺮﮔ .
1. Chlorophyll meter SPAD-502 (Konica Minolta, Osaka, Japan)
ﻪﻔﻟﺆﻣ ﻲﺑﺎﻳزرا ﻴﻓوﺮﻠﻛ ﺲﻧﺎﺳرﻮﺋﻮﻠﻓ يﺎﻫ
ﻞ
لﺮﺘﻨﻛ ﺖﺤﺗ ﻂﻴﺤﻣ رد نﺎﻫﺎﻴﮔ ﺖﻴﻌﺿو ﻲﺑﺎﻳزرا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ و ﻦﻴﻴﻌﺗ هرود ﺎﻳآ ﻪﻛ ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳا ﺎﻣﺮﺳ ﻪﺑ يﺮﻴﮔﻮﺧ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﻪﺑ ،ﺎﻣﺮﺳ ﺶﻨﺗ زا ﻞﻘﺘﺴﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﺖﻈﻓﺎﺤﻣ داﻮﻣ ﺖﺷﺎﺒﻧا
ﺎﻣﺮﺳ ﺮﺑاﺮﺑ رد هﺎﻴﮔ هﺪﻨﻨﻛ ﺦﻳ و٢
نﺎﻳﺎﭘ رد ،ﺪﻣﺎﺠﻧﺎﻴﺑ ﻲﮔدز
هرود زا ﻚﻳ ﺮﻫ ﺖﺤﺗ ﻂﻴﺤﻣ رد ﺎﻣﺮﺳ ﻪﺑ يﺮﻴﮔﻮﺧ يﺎﻫ
،لﺮﺘﻨﻛ ﻪﺗﻮﺑ ﻲﺑﺎﻳزرا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ هﺎﮕﺘﺳد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻫ
ﺲﻧﺎﺳرﻮﺋﻮﻠﻓ
OS-30 ﺮﺘﻣ ﻢﻫ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ و ﻂﻳاﺮﺷ ﺎﺑ نآ نﺎﻣز
ﻦﻳا زا ،ﺪﻳدﺮﮔ ماﺪﻗا لﺎﻣﺮﻧ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻪﻌﺳﻮﺗ گﺮﺑ ﻦﻳﺮﺧآ ور
) دﻮﺑ هﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ نآ لﻮﮕﻴﻟ ﻪﻛ ﻲﮔﺮﺑ (
) و ﺲﻛاﺪﻳز
،نارﺎﻜﻤﻫ 1974
( بﺎﺨﺘﻧا ﻲﻓدﺎﺼﺗ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﺗﻮﺑ ﻪﺳ رد ،
ﺎﮔزﺎﺳ ﻂﻳاﺮﺷ ود رد و ﻲﻜﻳرﺎﺗ ﺎﺑ هﺪﺷر
) ﻂﻴﺤﻣ رد ﺖﺋاﺮﻗ
يرﻮﻄﺑ ﻚﻳرﺎﺗ ﻪﺗﻮﺑ ﻪﻛ
تﺪﻣ ﻪﺑ ﺎﻫ 45
ﻦﻳا رد ﻪﻘﻴﻗد
ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﺘﻓﺎﻳ راﺮﻘﺘﺳا ﻂﻴﺤﻣ (
ﻪﺑ ،ﻲﻳﺎﻨﺷور ﻂﻳاﺮﺷ ﺰﻴﻧ و
لﺎﻣﺮﻧ ﻂﻴﺤﻣ و دﺮﺳ قﺎﺗا ﻂﻴﺤﻣ ود ﺮﻫ رد نﺎﻣﺰﻤﻫ رﻮﻃ ﻲﻳﺎﻣد )
± 1 19 داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد (
ﻪﻔﻟﺆﻣ
Fo يﺎﻫ
) ﺎﺑ هﺪﺷرﺎﮔزﺎﺳ ﻂﻳاﺮﺷ رد ﻪﻨﻴﻤﻛ ﺲﻧﺎﺳرﻮﺋﻮﻠﻓ ﻲﻜﻳرﺎﺗ
(
) Fm
ﺎﺑ هﺪﺷرﺎﮔزﺎﺳ ﻂﻳاﺮﺷ رد ﻪﻨﻴﺸﻴﺑ ﺲﻧﺎﺳرﻮﺋﻮﻠﻓ ﻲﻜﻳرﺎﺗ
Fv:Fm ( ) ﻢﺘﺴﻴﺳﻮﺘﻓ ﻲﻣﻮﺘﻧاﻮﻛ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻨﻴﺸﻴﺑ -
ﻲﻜﻳرﺎﺗ ﺎﺑ هﺪﺷرﺎﮔزﺎﺳ ﻂﻳاﺮﺷ رد ود
Ft ( ) ﺲﻧﺎﺳرﻮﺋﻮﻠﻓ
رﻮﻧ ﺎﺑ هﺪﺷرﺎﮔزﺎﺳ ﻂﻳاﺮﺷ رد ﻪﻨﻴﻤﻛ
Fm' ( ) ﺲﻧﺎﺳرﻮﺋﻮﻠﻓ
رﻮﻧ ﺎﺑ هﺪﺷرﺎﮔزﺎﺳ ﻂﻳاﺮﺷ رد ﻪﻨﻴﺸﻴﺑ
ФPSII ( ) دﺮﻜﻠﻤﻋ
ﺘﻓ ﻲﻣﻮﺘﻧاﻮﻛ ﻢﺘﺴﻴﺳﻮ
رﻮﻧ ﺎﺑ هﺪﺷرﺎﮔزﺎﺳ ﻂﻳاﺮﺷ رد ود (
ﻲﻣ ﺖﺋاﺮﻗ گﺮﺑ ﻪﺳ رد هﺪﺷ ﺖﺋاﺮﻗ داﺪﻋا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ،ﺪﺷ
طﻮﺑﺮﻣ گﺮﺑ ﻪﻔﻟﺆﻣ رﺎﻴﻌﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻪﻔﻟﺆﻣ ﺮﻫ ﻪﺑ
رﻮﺑﺰﻣ يﺎﻫ
ﻪﺗﻮﺑ رد هزاﺪﻧا ﻦﻳا و ﻦﻴﻴﻌﺗ رﺎﻤﻴﺗ ﺮﻫ يﺎﻫ ﻪﺳ رد يﺮﻴﮔ
ﻲﻣ ترﻮﺻ راﺮﻜﺗ ﺖﻓﺮﮔ
. ﻪﻴﻠﻛ ،ﺶﻳﺎﻣزآ راﺮﻜﺗ رد
ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ ﺮﻛذ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ د
ﺮﺘﻣ ﺲﻧﺎﺳرﻮﺋﻮﻠﻓ هﺎﮕﺘﺳ
PAM2000
) ﺰﻟاو لﺪﻣ - نﺎﻤﻟآ ( رد ﻪﺑﺎﺸﻣ ﻲﻄﻳاﺮﺷ رد
ﻪﺗﻮﺑ ﻲﮔﮋﻳو نﺎﻤﻫ ﺎﺑ ﻲﻳﺎﻫ ﺮﻴﻈﻧ هﺪﺷ لﺎﻤﻋا يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ و ﺎﻫ
،ﻦﻴﺸﻴﭘ يﺮﺳ ﺪﻧﺪﺷ ﻲﺑﺎﻳزرا
.
هداد يرﺎﻣآ ﻪﻳﺰﺠﺗ ﺎﻫ
هداد يرﺎﻣآ تﺎﺒﺳﺎﺤﻣ مﺎﺠﻧا زا ﻞﺒﻗ مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ،ﺎﻫ
-
راﺰﻓا
Minitab
ﺎﻫﺎﻄﺧ ﺲﻧﺎﻳراو ندﻮﺑ لﺎﻣﺮﻧ ﻲﺸﻳﺎﻣزآ ي
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ .
ﻪﺑ ﻪﻋرﺰﻣ ﻂﻳاﺮﺷ رد ﺶﻳﺎﻣزآ
كﻮﻠﺑ حﺮﻃ ﻪﻳﺎﭘ ﺮﺑ ﻞﻳرﻮﺘﻛﺎﻓ ترﻮﺻ ،ﻲﻓدﺎﺼﺗ ﻞﻣﺎﻛ يﺎﻫ
2. Cryoprotectants
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺖﺸﻫ و ﭗﻴﺗﻮﻧژ رﺎﻬﭼ ﺎﺑ راﺮﻜﺗ ﻪﺳ رد يﺮﻴﮔ
ًﻼﻣﺎﻛ حﺮﻃ ﻪﻳﺎﭘ ﺮﺑ ﻞﻳرﻮﺘﻛﺎﻓ هﺪﺷ لﺮﺘﻨﻛ ﻂﻴﺤﻣ رد و ﭼ ﺎﺑ راﺮﻜﺗ ﻪﺳ رد ،ﻲﻓدﺎﺼﺗ ـ
ﻧ و ﭗﻴﺗﻮﻧژ رﺎﻬ ــ
هرود ﻪ
هرﺎﻬﺑ دﻮﺑ يزﺎﺳ .
ﻔﺘﺳا ﺎﺑ يرﺎﻣآ تﺎﺒﺳﺎﺤﻣ ﻪﻴﻠﻛ ــ
زا هدﺎ
مﺮﻧ يرﺎﻣآ يﺎﻫزاﺰﻓا
،SAS MSTATC SPSS و
ياﺮﺑ و
لوﺪﺟ و ﺎﻫرادﻮﻤﻧ ﻢﺳر مﺮﻧ زا ﺰﻴﻧ ﺎﻫ
زا راﺰﻓا
Excel
و
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا Word
. ﻂﺳﻮﺗ ﺲﻧﺎﻳراو ﻪﻳﺰﺠﺗ مﺎﺠﻧا زا ﺪﻌﺑ
مﺮﻧ ﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ تﺎﻔﺻ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ،ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫراﺰﻓا
ﻮﻣزآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻨﻣاد ﺪﻨﭼ ن
ﺢﻄﺳ رد ﻦﻜﻧاد يا 05
/ 0
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ يرﺎﻣآ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ درﻮﻣ .
ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻚﻳژﻮﻟﻮﻨﻓ ﻮﻤﻧ دﺎﻤﺠﻧا ﻪﺑ ﻞﻤﺤﺗ نﺎﻴﺑ و
و هﺪﺷ لﺮﺘﻨﻛ ﻂﻳاﺮﺷ رد مﺎﻗرا ﻮﻤﻧ يژﻮﻟﻮﻨﻓ ﻲﺑﺎﻳزرا هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ رد ﻪﻋرﺰﻣ 1
هدروآ هﺪﺷ ﺖﺳا . ﺮﻳﻮﻛ ﻢﻗر رد
ﻪﺑ ﻲﺸﻳور زﺎﻓ زا راﺬﮔ و ﻪﻗﺎﺳ ﻲﻳﺎﻬﺘﻧا ﻢﺘﺴﻳﺮﻣ ﻪﻌﺳﻮﺗ از ﻪﺑ ﺪﻳدﺮﮔ ﻖﻘﺤﻣ ﺖﻋﺮﺳ ﻪﺑ ﻲﺸﻳ يرﻮﻃ
زوﺮﺑ ﻪﻛ
ﻲﺸﻳاز زﺎﻓ رد رﻮﻀﺣ دﺎﻤﻧ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻪﻧﺎﮔود ﻲﮕﺘﺴﺟﺮﺑ
، رد
زا ﺲﭘ دﺮﺳ قﺎﺗا هﺪﺷ لﺮﺘﻨﻛ ﻂﻴﺤﻣ 7
رﺎﻤﻴﺗ لﺎﻤﻋا زور
ﺰﻴﻳﺎﭘ ﺮﺧاوا رد ﻪﻋرﺰﻣ رد و ﺎﻣﺮﺳ داد خر
ﻦﻴﺑﺎﻨﻴﺑ ﻢﻗر رد ؛
ﻪﻗﺎﺳ ﻲﻳﺎﻬﺘﻧا ﻢﺘﺴﻳﺮﻣ رد ﻪﻧﺎﮔود ﻲﮕﺘﺴﺟﺮﺑ رﻮﻬﻇ ﺪﻧﻮﻟا زا ﺲﭘ 42 ﺳا زور دﺮﺳ قﺎﺗا رد راﺮﻘﺘ ﺪﺷ هﺪﻳد
ﻪﻋرﺰﻣ رد ؛
نﺎﺘﺴﻣز ﻞﻳاوا رد ﻪﻧﺎﮔود ﻲﮕﺘﺴﺟﺮﺑ زوﺮﺑ ﺰﻴﻧ )
ﻢﻫدﺰﻴﺳ
ﻪﻳﻮﻧاژ ( درﻮﺧ ﻢﻗر .
ﻢﻗر رد ﻪﻧﺎﮔود ﻲﮕﺘﺴﺟﺮﺑ رﻮﻬﻇ
زا ﺲﭘ رﺎﻳﺮﻬﺷ ﻪﻧﺎﺘﺴﻣز 56
دﺮﺳ قﺎﺗا رد ﻪﺗﻮﺑ راﺮﻘﺘﺳا زور
ﻲﻟﺎﺣ رد ﺪﻳدﺮﮔ زﺮﺤﻣ ﻲﻨﻌﻳ ﻪﻧﺎﺘﺴﻣز ﻢﻗر ﺮﮕﻳد رد ﻪﻛ
ا ﺲﭘ ﻪﻧﺎﮔود ﻲﮕﺘﺴﺟﺮﺑ رﺎﺘﺳرﻮﻧ ز
98 قﺎﺗا رد رﻮﻀﺣ زور
ﻪﻧﺎﮔود ﻲﮕﺘﺴﺟﺮﺑ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﻋرﺰﻣ رد ؛ﺪﻳدﺮﮔ ﺖﻳؤر دﺮﺳ رﺎﻳﺮﻬﺷ ياﺮﺑ رﺎﻬﺑ ﻞﻳاوا و نﺎﺘﺴﻣز مود ﻪﻤﻴﻧ رد ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ
ﺪﺷ زﺮﺤﻣ رﺎﺘﺳرﻮﻧ و .
ﻪﻋرﺰﻣ ﻂﻳاﺮﺷ رد )
ﻞﻜﺷ 2 ﻒﻟا (
يﻮﺳ زا دﺎﻤﺠﻧا و ﺎﻣﺮﺳ ﻪﺑ ﻞﻤﺤﺗ ناﺰﻴﻣ رد تاﺮﻴﻴﻐﺗ زوﺮﺑ دﻮﺒﻧ ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻞﺑﺎﻗ ناﺪﻨﭼ ﺮﻳﻮﻛ هرﺎﻬﺑ ﻢﻗر ﻪﺑ ،
يرﻮﻃ ﻪﻛ
LT50 ﺺﺧﺎﺷ ﻪﻧ ﺶﻫﺎﻛ ﺪﻧور زا ﺰﻴﻳﺎﭘ ﻲﻃ ﻢﻗر ﻦﻳا رد
راد ﻲﻨﻌﻣ ناﺪﻨﭼ ﺶﻫﺎﻛ
ﺲﭘ هﺎﮕﻧآ دﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﺠﻳرﺪﺗ
ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻳا ،ﻲﺋﺰﺟ ﻲﺸﻳاﺰﻓا زا رد
ﺮﺧاوا ﺎﺗ ﺰﻴﻳﺎﭘ مود ﻪﻤﻴﻧ
ﺪﻧﺎﻣ ﺖﺑﺎﺛ ًﺎﺒﻳﺮﻘﺗ نﺎﺘﺴﻣز .
رد ﺰﻴﻧ و ﺪﻧﻮﻟا ﻦﻴﺑﺎﻨﻴﺑ ﻢﻗر رد
ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻳا رﺎﺘﺳرﻮﻧ و رﺎﻳﺮﻬﺷ ﻪﻧﺎﺘﺴﻣز مﺎﻗرا ور ﺰﻴﻳﺎﭘ رد
راﺪﻘﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ ﻪﺑ ﺰﻴﻳﺎﭘ يﺎﻬﺘﻧا رد ﻪﻜﻳرﻮﻄﺑ دﺎﻬﻧ لﻮﻓا ﻪﺑ ﻪﺑ ور ﻲﺠﻳرﺪﺗ يﺪﻧور ﺎﺑ نﺎﺘﺴﻣز لﻮﻃ رد ﺎﻣا ﺪﻴﺳر دﻮﺧ ﻦﻴﻳﺎﭘ عﻮﻤﺠﻣ رد ،دﺎﻬﻧ ﻲﻧوﺰﻓ ﺺﺧﺎﺷ ﺪﺣ ﻦﻳﺮﺗ
LT50
رد
ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺮﻳﻮﻛ و ﺪﻧﻮﻟا ،رﺎﻳﺮﻬﺷ ،رﺎﺘﺳرﻮﻧ مﺎﻗرا 7
/ 18 - ،
3 / 9 - ، 7 / 6 - و 7 / 3 - ﺮﺗ ﻪﺑ داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﻦﻴﺑ ﺐﻴﺗ
26
ﺎﺗ هﺎﻣرذآ 3
هﺎﻣ يد ، 15 ﺎﺗ 26 هﺎﻣرذآ و 15 ﺎﺗ 26 هﺎﻣرذآ
هدوﺪﺤﻣ ﺎﺑ فدﺎﺼﻣ ًﺎﺒﻳﺮﻘﺗ ﻪﻛ ﺪﻴﺳر ﺖﺒﺛ ﻪﺑ ﺮﺒﻣﺎﺳد يﺎﻫ
هرﺎﻬﺑ ﻞﻴﻤﻜﺗ دﻮﺑ مﺎﻗرا ﻦﻳا يزﺎﺳ
. هﺪﺷ لﺮﺘﻨﻛ ﻂﻴﺤﻣ رد
) ﻞﻜﺷ 2 ب ( ﺺﺧﺎﺷ ﺖﻴﻌﺿو
LT50
هرﺎﻬﺑ ﻢﻗر ياﺮﺑ
ﻲﻨﻌﻣ ﺮﻴﻴﻐﺗ نوﺪﺑ ﺮﻳﻮﻛ ﻪﺑ ﺐﻳﺮﻗ راد
2 - اﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد د
ﻪﺑ ،دﺮﺳ قﺎﺗا رد ﺎﻣﺮﺳ ﺎﺑ قﺎﺒﻄﻧا يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ هرود ﻲﻃ رﻮﻃ
زا ﺺﺧﺎﺷ ﻦﻳا ﺮﮕﻳد مﺎﻗرا رد ﺎﻣا ﺪﻧﺎﻣ ﻲﻗﺎﺑ ﺖﺑﺎﺛ ﻲﺒﺴﻧ ﻪﻜﻳرﻮﻄﺑ دﺎﻬﻧ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﺑ ور دﺮﺳ قﺎﺗا رد راﺮﻘﺘﺳا مود زور ﺮﻳدﺎﻘﻣ 3 / 18 - ، 3 / 8 - و 3 / 6 - مﺎﻗرا ياﺮﺑ داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد
رد ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺪﻧﻮﻟا و رﺎﻳﺮﻬﺷ ،رﺎﺘﺳرﻮﻧ 56
، 28 و 28 زور
هرﺎﻬﺑ رﺎﻤﻴﺗ لﺎﻤﻋا ﺪﻴﺳر ﺖﺒﺛ ﻪﺑ يزﺎﺳ
. نﻮﻴﺳﺮﮔر ﻪﻟدﺎﻌﻣ
ﻲﻨﺤﻨﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻦﻴﻴﺒﺗ ﺐﻳﺮﺿ و هﺪﺷ هداد شزاﺮﺑ يﺎﻫ
لوﺪﺟ رد 2
ﺖﺳا هﺪﺷ هدروآ .
لوﺪﺟ 1 - ﻪﻋرﺰﻣ رد ﺰﻴﻧ و دﺮﺳ قﺎﺗا لﺮﺘﻨﻛ ﺖﺤﺗ ﻂﻴﺤﻣ ﻂﻳاﺮﺷ رد مﺎﻗرا ﻚﻳژﻮﻟﻮﻨﻓ ﻮﻤﻧ ﺖﻴﻌﺿو .
دﺮﺳ قﺎﺗا ﻪﻋرﺰﻣ
ﻢﻗر ﺪﺣاو ﻲﮕﺘﺴﺟﺮﺑ ﻪﻧﺎﮔود ﻲﮕﺘﺴﺟﺮﺑ ﺪﺣاوﻲﮕﺘﺴﺟﺮﺑ ﻪﻧﺎﮔود ﻲﮕﺘﺴﺟﺮﺑ
ﺮﻳﻮﻛ راﺮﻘﺘﺳا وﺪﺑ ﻢﺘﻔﻫ زور 15هﺎﻣ نﺎﺑآ22 هﺎﻣرذآ
ﺪﻧﻮﻟا ﻢﻜﻳ و ﺖﺴﻴﺑ زور مود و ﻞﻬﭼ زور هﺎﻣ رذآ26 هﺎﻣ يد24
رﺎﻳﺮﻬﺷ ﻢﺘﺸﻫ و ﺖﺴﻴﺑ زور ﻢﺸﺷ و هﺎﺠﻨﭘ زور هﺎﻣ يد3 هﺎﻣ ﻦﻤﻬﺑ15
رﺎﺘﺳرﻮﻧ مود و ﻞﻬﭼ زور ﻢﺘﺸﻫ و دﻮﻧ زور هﺎﻣيد24 هﺎﻣ ﻦﻳدروﺮﻓ6
ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ ياﻮﺘﺤﻣ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻲﺑﺎﻳزرا
نﺎﺸﻧ ﻪﻋرﺰﻣ ﻂﻳاﺮﺷ رد ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ ياﻮﺘﺤﻣ ﺖﻴﻌﺿو ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ دﻮﺟو زا ﺷاد مﺎﻗرا ﻲﮕﻤﻫ ﻦﻴﺑ راد
ـ مﺎﻗرا و ﺖ
ﺘﺴﻣز ــ ﻧﺎ ـ ﻗرا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻪ ــ
ﻬﺑ و ﻦﻴﺑﺎﻨﻴﺑ مﺎ ـ
ﻴﻌﻗﻮﻣ زا هرﺎ ـ
ﺖ
ﺪﻧدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ يﺮﺗﺮﺑ .
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻦﻜﻧاد شور ﻪﺑ ﺎﻫ
ﻪﻋرﺰﻣ رد مﺎﻗرا ﻦﻳا ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ ياﻮﺘﺤﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ )
ﻞﻜﺷ 3
ﻒﻟا ( ﻦﻳﺮﺗﺮﺑ زا رﺎﺘﺳرﻮﻧ ﻪﻧﺎﺘﺴﻣز ﻢﻗر ﻪﻛ دﻮﺑ نآ يﺎﻳﻮﮔ
هﺎﮕﻳﺎﺟ ) 6 / 52
SPAD ﺪﺣاو ( هﺎﮕﻳﺎﺟ رد و دﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ
رﺎﻳﺮﻬﺷ ﻪﻧﺎﺘﺴﻣز ﻢﻗر يﺪﻌﺑ )
4 / 43
SPAD ﺪﺣاو ( راﺮﻗ
ﺖﺷاد . ﺪﻧﻮﻟا ﻦﻴﺑﺎﻨﻴﺑ ﻢﻗر )
5 / 40 ﺪﺣاو (SPAD
ﺪﻌﺑ ﻪﺒﺗﺮﻣ
دﻮﺧ ﻪﺑ ار ﺎﺑ ﺮﻳﻮﻛ هرﺎﻬﺑ ﻢﻗر هﺎﮕﻧآ و دﻮﺑ هداد ﺺﻴﺼﺨﺗ
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ 2 / 38 ﺪﺣاو ﺖﺷاد راﺮﻗ ﺮﺧآ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ردSPAD
.
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ياﻮﺘﺤﻣ صﻮﺼﺧ رد ﻦﻜﻧاد شور ﻪﺑ ﺎﻫ
ﻂﻴﺤﻣ رد دﺮﺳ قﺎﺗا و لﺎﻣﺮﻧ ﻂﻳاﺮﺷ ود ﻦﻴﺑ ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ لﺮﺘﻨﻛ نﺎﺸﻧ هﺪﺷ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ دﺮﺳ قﺎﺗا ﻂﻳاﺮﺷ يﺮﺗﺮﺑ ﺮﮔ
يدﺎﻋ دﻮﺑ ) ﻞﻜﺷ 3 ب ( ﻪﺑ يرﻮﻃ ياﻮﺘﺤﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﻛ
دﺮﺳ قﺎﺗا رد مﺎﻗرا ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ 28
ﻂﻳاﺮﺷ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﺻرد
دﻮﺑ لﺎﻣﺮﻧ .
ﻂﻳاﺮﺷ رد ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ ياﻮﺘﺤﻣ ﺖﻴﻌﺿو ﻲﺳرﺮﺑ
يدﺎﻋ ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ دﻮﺟو زا نﺎﺸﻧ ﻪﻋرﺰﻣ نﻮﭽﻤﻫ ﺰﻴﻧ راد
ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺲﻜﻋ ًﻼﻣﺎﻛ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﻣا ﺖﺷاد مﺎﻗرا ﻲﮕﻤﻫ ﻦﻴﺑ دﻮﺑ ﻪﻋرﺰﻣ .
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻣ رد ﻦﻜﻧاد شور ﻪﺑ ﺎﻫ
درﻮ
ﻂﻳاﺮﺷ ﻦﻳا رد مﺎﻗرا ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ ياﻮﺘﺤﻣ )
ﻞﻜﺷ 3 پ ( ﺮﻳﻮﻛ ﻢﻗر هﺎﮕﻳﺎﺟ يﺮﺗﺮﺑ
) 6 / 44
SPAD ﺪﺣاو ( نﺎﺸﻧ ار
داد ﺪﻧﻮﻟا ﻢﻗر يﺪﻌﺑ هﺎﮕﻳﺎﺟ رد ، )
2 / 40 ﺪﺣاو (SPAD
راﺮﻗ
رﺎﻳﺮﻬﺷ ﻢﻗر ،ﺖﺷاد )
7 / 38
SPAD ﺪﺣاو ( ار ﺮﮕﻳد ﻪﺒﺗﺮﻣ
نآ و دﻮﺑ هداد صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ ﻪﺑ ﺎﺑ رﺎﺘﺳرﻮﻧ ﻢﻗر هﺎﮔ
ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ 2 / 36 و
SPAD ﺪﺣا ﺖﺷاد راﺮﻗ ﺮﺧآ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ رد .
يﺎﻫرﺎﻤﻴﺗ لﺎﻤﻋا ﺎﺑ و دﺮﺳ قﺎﺗا ﻂﻳاﺮﺷ رد ﺎﺘﺳار ﻦﻴﻤﻫ رد ﺎﻣﺮﺳ ﻪﺑ يﺮﻴﮔﻮﺧ )
±1 3 داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد (
ياﻮﺘﺤﻣ
رﺎﺘﺳرﻮﻧ ﻢﻗر ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ )
6 / 49
SPAD ﺪﺣاو ( زاﺮﺣا ﺎﺑ
ﻲﻨﻌﻣ ﻲﺗوﺎﻔﺗ ،دﻮﺑ ﺮﺗﺮﺑ هﺎﮕﻳﺎﺟ رد و مﺎﻗرا ﻪﻴﻘﺑ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ راد
ﻪﺑ ﺪﻧﻮﻟا و رﺎﻳﺮﻬﺷ مﺎﻗرا ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ زاﺮﺣا ﺎﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ
7 / 48 و
5 / 48
SPAD ﺪﺣاو راﺮﻗ ﺪﻌﺑ ﻪﺒﺗﺮﻣ رد كﺮﺘﺸﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ
ﺮﻳﻮﻛ ﻢﻗر و ﺪﻨﺘﺷاد )
47 ﺪﺣاو (SPAD
ﻪﺑ ار ﺮﺧآ هﺎﮕﻳﺎﺟ
دﻮﺑ هداد صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ )
ﻞﻜﺷ 3 ت .(
ب ﻒﻟا
یزاس هراھب راميت لامعا یاھزور
-20 -18 -16 -14 -12 -10 -8 -6 -4 -2 0
0 2 7 14 21 28 42 56 70
LT 50
Norstar Shahryar Alvand Kavir
يﺮﻴﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺎﻫ ﺦﻳرﺎﺗ
-20 -18 -16 -14 -12 -10 -8 -6 -4 -2 0
11 Nov. 25 Nov. 05 Dec. 16 Dec. 23 Dec. 13 Jan. 12 Feb. 03 Mar.
LT 50
Kavir Alvand Shahryar Norstar
ﻞﻜﺷ 2 - ﺑ ﻞﻴﻤﻜﺗ طﺎﺒﺗرا هرﺎﻬ
ﺎﻣﺮﺳ ﻪﺑ ﺖﻣوﺎﻘﻣ نﺎﻴﺑ ﺎﺑ يزﺎﺳ
LT50
مﺪﻨﮔ مﺎﻗرا رد رﺎﺘﺳرﻮﻧ و رﺎﻳﺮﻬﺷ ،ﺪﻧﻮﻟا ،ﺮﻳﻮﻛ
.
ﻒﻟا
LT50 ( ﻪﻋرﺰﻣ رد
.(LSD = 0.50)
ب
LT50 ( هﺪﺷ لﺮﺘﻨﻛ ﻂﻴﺤﻣ رد )
يﺎﻣد
±1 3 ﻪﺑ ﺪﻨﻠﺑ زور لﻮﻃ و داﺮﮕﻴﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد تﺪﻣ
16 ﻊﺸﻌﺸﺗ تﺪﺷ ﺎﺑ ﺖﻋﺎﺳ 250
ﻪﻴﻧﺎﺛ رد ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ ﺮﺑ نﻮﺗﻮﻓ لﻮﻣوﺮﻜﻳﺎﻣ (
هرود ﺖﺤﺗ هرﺎﻬﺑ يﺎﻫ
توﺎﻔﺘﻣ يزﺎﺳ )
0 ، 2 ، 7 ،
14 ، 21 ، 28 ، 42 ، 56 و 70 زور
(LSD = 0.44)(
رد مﺎﻗرا ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ ياﻮﺘﺤﻣ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﺪﻧور ﻲﺳرﺮﺑ
ﻪﻋرﺰﻣ ﻂﻳاﺮﺷ لﻮﻃ رد
ﺰﻴﻧ نﺎﺘﺴﻣز و ﺰﻴﻳﺎﭘ ﻦﻴﺑ توﺎﻔﺗ
دﻮﻤﻧ ﺪﻴﻳﺎﺗ ار مﺎﻗرا )
ﻞﻜﺷ 4 ث .(
عوﺮﺷ ﺎﺑ ﺰﻴﻳﺎﭘ زﺎﻏآ رد
ﻪﺑ يﺮﻴﮔﻮﺧ هرود رﺎﺘﺳرﻮﻧ ﻢﻗر ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ ياﻮﺘﺤﻣ ،ﺎﻣﺮﺳ
ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ ﻲﻟﺎﺣرد ،ﺖﺷاد راﺮﻗ ﺮﺗﺮﺑ هﺎﮕﻳﺎﺟ رد ﺰﻳﺎﻤﺘﻣ يا ﻪﻛ
ﻲﻨﻌﻣ ﻲﺗوﺎﻔﺗ اﺪﺘﺑا رد مﺎﻗرا ﺮﮕﻳد ،ﺪﻨﺘﺷاﺪﻧ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ راد
ﺪﻧﺪﺷ اﺪﺟ ﺮﻳﻮﻛ ﻢﻗر زا ﺪﻧﻮﻟا و رﺎﻳﺮﻬﺷ مﺎﻗرا ﺖﻋﺮﺳ ﻪﺑ ﺎﻣا .
رد ﺪﻧﻮﻟا زا رﺎﻳﺮﻬﺷ ﻢﻗر ﻞﻴﻓوﺮﻠﻛ ياﻮﺘﺤﻣ ﻪﻛ ﺪﻨﭼ ﺮﻫ ﻴﺑ هرود لﻮﻃ ﻲﻨﻌﻣ ناﺪﻨﭼ توﺎﻔﺗ ﺎﻣا دﻮﺑ ﺮﺘﺸ
و دﻮﺒﻧ راد
ﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻢﻗر ود ﻦﻳا راﺮﻗ مود هﺎﮕﻳﺎﺟ رد كﺮﺘﺸ
