١
هﺎﯿﮔ ﺪﺷر هﺪﻨﯾاﺰﻓا يﺎﻫ يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺎﺑ رﺬﺑ ﺢﯿﻘﻠﺗ ﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ
(PGPR)
ﺑ هرﺎﻬﺑ يﻮﺟ ياﺰﺟا و دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮ (Hordeum vulgar
ﺮﻔﺴﻓ و نژوﺮﺘﯿﻧ يﺎﻫدﻮﮐ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ردL.)
رﻮﭘ ﯽﻠﻋ ﻢﮑﺣ ﺪﯿﻌﺳ*
دﺮﻗﺎﻨﺟ يﺮﯿﺷ ﺮﻬﭼﻮﻨﻣ و 1 2
1.
ناﺮﯾا ،ناﺮﻬﺗ ،رﻮﻧ مﺎﯿﭘ هﺎﮕﺸﻧاد ،يزروﺎﺸﮐ هوﺮﮔ رﺎﯾدﺎﺘﺳا .
هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ لﻮﺌﺴﻣ ) رﻮﭘ ﯽﻠﻋ ﻢﮑﺣ ﺪﯿﻌﺳ :(
2.
ﯽﻠﯿﺑدرا ﻖﻘﺤﻣ هﺎﮕﺸﻧاد ،نﺎﻐﻣ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و يزروﺎﺸﮐ هﺪﮑﺸﻧاد ﯽﻤﻠﻋ تﺎﯿﻫ ﻮﻀﻋ
هﺪﯿﮑﭼ ﯽﺑﺎﯾزرا ياﺮﺑ يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺮﯿﺛﺎﺗ
يﺎﻫ هﺪﻨﯾاﺰﻓا ﺮﺑ هﺎﯿﮔ ﺪﺷر و دﺮﮑﻠﻤﻋ
ﺮﮑﻠﻤﻋ يﺰﺟا د
،ﺮﻔﺴﻓ و نژوﺮﺘﯿﻧ يﺎﻫدﻮﮐ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ رد ﻮﺟ
ﯽﺸﯾﺎﻣزآ ﻪﻟﺎﺳ ود
لﺎﺳ رد يﺎﻫ ﯽﻋارز 89 - 1388 و 90 - 1389 ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻞﯿﺑدرا ﺪﺣاو ﯽﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻋرﺰﻣ رد .
تﺮﮐ يﺎﻫ
ﺢﻄﺳ ﻪﺳ رد نژوﺮﺘﯿﻧ ﻞﻣﺎﻋ ود ﻞﻣﺎﺷ ﯽﻠﺻا )
،ﺮﻔﺻ 40 و 80 هروا ﻊﺒﻨﻣ زا ﺺﻟﺎﺧ نژوﺮﺘﯿﻧ رﺎﺘﮑﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ (
ﺮﻔﺴﻓ دﻮﮐ و )
،ﺮﻔﺻ 30 و
60 ﻮﻠﯿﮐ ﮔ مﺮ ﻪﺑ رﺎﺘﮑﻫ رد ﺮﻔﺴﻓ ترﻮﺻ
P2O5
( تﺮﮐ و ﺎﻫ ي ﻋﺮﻓ ﯽ ﻪﺑ ﺢﯿﻘﻠﺗ يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺎﺑ روﺬﺑ يﺎﻫ
هﺪﻨﯾاﺰﻓا رﺪﻫﺎﯿﮔ ﺪﺷر 4
ﺢﻄﺳ ) نوﺪﺑ
ﺢﯿﻘﻠﺗ ، ا ﺎﺒﺤﯿﻘﻠﺗ مﻮﮐﻮﮐوﺮﮐﺮﺘﮐﺎﺑﻮﺗز ﻦﯾﺮﺘﺳا
5 ﺮﺘﮐﺎﺑﻮﺗز ،ا مﺮﻓﻮﭙﯿﻟ ﻦﯾﺮﺘﺳا يﺮﺘﮐﺎﺑ ود طﻮﻠﺨﻣ وOF
(ا هداد صﺎﺼﺘﺧ ﻧﺪﺷ
ﺪ . داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺜﮐاﺪﺣ
،ﻪﻧاد د ﻪﺗﻮﺑ رد ﻪﺠﻨﭘ داﺪﻌﺗ ،ﻪﻠﺒﻨﺳ رد ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ ،ﻪﻧاد راﺰﻫ نزو و
ﯽﯾﺎﻫ تﺮﮐ رد ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺎﺑ
ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ
ﻢﮐ و مﻮﻠﯾﺮﭙﺳوزآ و ﺮﺘﮐﺎﺑﻮﺗزا ﺎﺑ رﺬﺑ ماﻮﺗ رﺎﻤﯿﺗ ﺶﯿﭘ و ﺮﻔﺴﻓ و نژوﺮﺘﯿﻧ يﺎﻫدﻮﮐ نآ ﻦﯾﺮﺗ
دﺮﺑرﺎﮐ مﺪﻋ رد ﺎﻫ ﯽﺸﯾﺎﻣزآ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ
ﻪﺑ
ﺪﻣآ ﺖﺳد .
هژاو يﺪﯿﻠﮐ يﺎﻫ :
ا ﺮﺘﮐﺎﺑﻮﺗز
، مﻮﻠﯾﺮﭙﺳوزآ و
ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﯽﻣ ﯽﺘﺴﯾز يﺎﻫدﻮﮐ زا هدﺎﻔﺘﺳا دﻮﺷ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ يﺎﻫدﻮﮐ ﺪﺣ زا ﺶﯿﺑ فﺮﺼﻣ زا ﻊﻧﺎﻣ ﺪﻧاﻮﺗ
) 4 .(
يﺮﯿﮔرﺎﮐ ﻪﺑ يﺮﺘﮐﺎﺑ
يﺎﻫ هﺪﻨﯾاﺰﻓا ﺪﺷر
ﻪﺒﻫﺎﯿﮔ هاﺮﻤﻫ ﻢﻬﻣ ،ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ يﺎﻫدﻮﮐ ﺶﯾاﺰﻓا و يزروﺎﺸﮐ يﺎﻫ مﺎﻈﻧ مﻮﺑ راﺪﯾﺎﭘ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ياﺮﺑ دﺮﺒﻫار ﻦﯾﺮﺗ
ﻢﺘﺴﯿﺳ رد ﺪﯿﻟﻮﺗ
ﯽﻣ راﺪﯾﺎﭘ يزروﺎﺸﮐ ﺪﺷﺎﺑ
) 6 .(
يﺮﺘﮐﺎﺑ ﻪﻠﻤﺟ زا مﻮﻠﯾﺮﭙﺳوزآ و ﺮﺘﮐﺎﺑﻮﺗزا ﯽﻣ يﺰﮐﺎﺧ ﺪﯿﻔﻣ يﺎﻫ
ﺪﻨﺷﺎﺑ . ﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪ هﺪﻣآ ﺖﺳد تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ زا
نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﺤﯿﺑذ )
3 ( نﺎﺸﻧ داد يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺎﺑ ﺢﯿﻘﻠﺗ يﺎﻫ
هﺪﻨﯾاﺰﻓا ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺶﯾاﺰﻓا ﺐﺟﻮﻣ هﺎﯿﮔ ﺪﺷر و
ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ و
داﺪﻌﺗ
ﻧاد ﻪﺷﻮﺧ رد ﻪ زا دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺶﯾاﺰﻓا ﻦﯾا ،ﺪﺷ
5 /0 ﺎﺗ 6/
57 دﻮﺑ ﺮﯿﻐﺘﻣ ﺪﺻرد .
ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ رد ﺶﯾاﺰﻓا و
ﻪﺑ ﺮﺛا رد هﺎﮐ دﺮﮑﻠﻤﻋ يﺮﯿﮔرﺎﮐ
يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺪﺷر كﺮﺤﻣ يﺎﻫ هﺎﯿﮔ
نارﺎﮑﻤﻫ و ﺮﮔو ﻂﺳﻮﺗ )
7 ( ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ﺰﯿﻧ .
دوﺪﺣ لﻮﺼﺤﻣ ﺶﯾاﺰﻓا يدراﻮﻣ رد 12
ﺎﺗ 39 ﺪﺻرد
مﻼﻋا ﺖﺳا هﺪﺷ )
2 .(
آ ﻦﯾا زا فﺪﻫ زﻣ
ﺶﯾﺎ يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺎﺑ هرﺎﻬﺑ ﻮﺟ رﺬﺑ ﺢﯿﻘﻠﺗ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﺑﺎﯾزرا يﺎﻫ
هﺪﻨﯾاﺰﻓا ﺮﺑ هﺎﯿﮔ ﺪﺷر و دﺮﮑﻠﻤﻋ
ياﺰﺟا
دﺮﮑﻠﻤﻋ رد ﺮﻔﺴﻓ و نژوﺮﺘﯿﻧ يﺎﻫدﻮﮐ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ دﻮﺑ
.
شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
رد ﺶﯾﺎﻣزآ ﻦﯾا يﺎﻫ لﺎﺳ
ﯽﻋارز 89 - 1388 و 90 - 1389 ﯽﺗﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﻪﻋرﺰﻣ رد ﻞﯿﺑدرا ﺪﺣاو ﯽﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد
ﻪﺑ ترﻮﺻ
ﺎﻓ ﺖﯿﻠﭙﺳا ﻞﯾرﻮﺘﮐ ﺪﺷ اﺮﺟا راﺮﮑﺗ ﻪﺳ ﺎﺑ تﻼﭘ
. تﺮﮐ ﻞﻣﺎﺷ ﯽﻠﺻا يﺎﻫ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ
نژوﺮﺘﯿﻧ دﻮﮐ رد
3 ﺢﻄﺳ ) ،ﺮﻔﺻ 40 و 80 رد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ
٢
هروا ﻊﺒﻨﻣ زا ﺺﻟﺎﺧ نژوﺮﺘﯿﻧ رﺎﺘﮑﻫ (
ﺮﻔﺴﻓ دﻮﮐ و )
،ﺮﻔﺻ 30 و 60 مﺮﮐﻮﻠﯿﮐ ﻪﺑ رﺎﺘﮑﻫ رد ﺮﻔﺴﻓ ترﻮﺻ
P2O5
( تﺮﮐ و ﺎﻫ ي ﻋﺮﻓ ﯽ ﻪﺑ
ﺢﯿﻘﻠﺗ ،يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺎﺑ رﺬﺑ رد
4 ﺢﻄﺳ ) نوﺪﺑ ﺢﯿﻘﻠﺗ ، ﺎﺑ ﺢﯿﻘﻠﺗ مﻮﮐﻮﮐوﺮﮐ ﺮﺘﮐﺎﺑﻮﺗزآ ﻦﯾﺮﺘﺳا
5 مﺮﻓﻮﭙﯿﻟ مﻮﻠﯾﺮﭙﺳوزآ ، ﻦﯾﺮﺘﺳا
ود طﻮﻠﺨﻣ وOF
يﺮﺘﮐﺎﺑ (ا ﺪﺷ هداد صﺎﺼﺘﺧ .
ﯽﻣ مﻮﻟ ﯽﺘﻠﯿﺳ عﻮﻧ زا ﻪﻘﻄﻨﻣ كﺎﺧ ﺖﻓﺎﺑ ﺪﺷﺎﺑ
. دوﺪﺣ كﺎﺧpH 2/
8 ﯽﻋارز كﺎﺧ ﻖﻤﻋ و 70
ﯽﺘﻧﺎﺳ ﺮﺘﻣ
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ياراد ﯽﻋﺮﻓ تﺮﮐ ﺮﻫ 6
لﻮﻃ ﻪﺑ ﺖﺷﺎﮐ ﻂﺧ 5
ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺎﺑ ﺮﺘﻣ ﯽﻔﯾدر ﻦﯿﺑ
18 دﻮﺑ ﺮﺘﻣ ﯽﺘﻧﺎﺳ .
ﻪﻤﻫ ياﺮﺑ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﻢﮐاﺮﺗ
تﺮﮐ ﺪﺣ رد و ﺖﺑﺎﺛ ﯽﺸﯾﺎﻣزآ يﺎﻫ 400
ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ رد رﺬﺑ .
دﺮﮑﻠﻤﻋ ﯽﺑﺎﯾزرا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ ياﺰﺟا و
و ﻪﻧاد
ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ
، زا ﺎﻫ ﻪﺗﻮﺑ ﺮﻫ ﯽﻠﺻا طﻮﻄﺧ زا ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ ﻢﯿﻧ لدﺎﻌﻣ ﯽﺤﻄﺳ
ﺮﺛا ﺖﯾﺎﻋر ﺎﺑ و تﺮﮐ درﻮﻣ و ﺖﺷادﺮﺑ يا ﻪﯿﺷﺎﺣ
ﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺑﺎﯾزرا ﺪﻨ
. ﺎﻫرادﻮﻤﻧ ﻢﺳر و ﺎﻬﻫداد ﻪﯾﺰﺠﺗ ياﺮﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ
يﺎﻫراﺰﻓا مﺮﻧ زا وSAS
Excel ﺪﯾدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا .
تﺎﺴﯾﺎﻘﻣ
نﻮﻣزآ ﻂﺳﻮﺗ ﺰﯿﻧ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧاLSD
.
ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺚﺤﺑ و
دﺮﮑﻠﻤﻋ دﺮﮑﻠﻤﻋ ياﺰﺟا و ﻪﻧاد
ﻣزآ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﯽﻠﺻا ﺮﺛا ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ نژوﺮﺘﯿﻧ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا و ﯽﺸﯾﺎ
× نژوﺮﺘﯿﻧ ،ﺮﻔﺴﻓ ×
ﺮﻔﺴﻓ و يﺮﺘﮐﺎﺑ ×
دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻦﯾا ياﺮﺑ يﺮﺘﮐﺎﺑ
ﯽﻨﻌﻣ ﺪﺻرد ﮏﯾ لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد ﻪﻧاد ﯽﻣ راد
ﺪﺷﺎﺑ . ) لوﺪﺟ 1 .(
ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﻔﺴﻓ و نژوﺮﺘﯿﻧ يﺎﻫدﻮﮐ دﺮﺑرﺎﮐ ﺢﻄﺳ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ رد
ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ .
ﻓ ود ﻦﯾا ﺪﻫﺎﺷ حﻮﻄﺳ رد ﻪﮐ دﻮﺑ ﯽﻟﺎﺣ رد ﻦﯾا ﻢﮐ رﻮﺘﮐﺎ
ﺪﺷ ﻞﺻﺎﺣ ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺗ )
ﻞﮑﺷ 2 - 1 .(
ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ رد
يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺎﺑ رﺬﺑ ماﻮﺗ ﺢﯿﻘﻠﺗ و نژوﺮﺘﯿﻧ ﺢﻄﺳ ﺮﻔﺴﻓ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ﺪﺷر كﺮﺤﻣ يﺎﻫ
×
يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺶﯿﺑ دﺮﮐ ﺺﺨﺸﻣ ﺰﯿﻧ ﺪﺷر كﺮﺤﻣ يﺎﻫ دﺮﺑرﺎﮐ ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ رد ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻦﯾﺮﺗ
ﺎﺑ رﺬﺑ ماﻮﺗ ﺢﯿﻘﻠﺗ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ ﺮﻔﺴﻓ
يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺪﺷر كﺮﺤﻣ يﺎﻫ )
ﻞﮑﺷ 2 - 5 .(
نژوﺮﺘﯿﻧ يرﺎﻤﯿﺗ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺢﻄﺳ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ رد ×
نژوﺮﺘﯿﻧ ،ﺮﻔﺴﻓ ×
كﺮﺤﻣ يﺮﺘﮐﺎﺑ
ﺶﯿﺑ ﺪﺷر ﻢﮐ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻦﯾا ﺪﻫﺎﺷ ﺢﻄﺳ رد و ﻦﯾﺮﺗ
ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻪﻧاد راﺰﻫ نزو ﻦﯾﺮﺗ )
يﺎﻫ ﻞﮑﺷ 1
- 1 و 1 - 3 .(
ﺮﺑرﺎﮐ ﺢﻄﺳ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ رد د
دﺮﺑرﺎﮐ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ نژوﺮﺘﯿﻧ دﻮﮐ 30
و 60 مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ P2O5 ﯽﻣﺎﻤﺗ رد نژوﺮﺘﯿﻧ دﻮﮐ ﺪﻫﺎﺷ ﺢﻄﺳ رد و ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ كﺮﺘﺸﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ رﺎﺘﮑﻫ رد
ﻢﮐ ﺮﻔﺴﻓ حﻮﻄﺳ ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻪﻠﺒﻨﺳ رد ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ ﻦﯾﺮﺗ
. يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺎﺑ رﺬﺑ ماﻮﺗ ﺢﯿﻘﻠﺗ هاﺮﻤﻫ ﻪﺑ نژوﺮﺘﯿﻧ دﻮﮐ دﺮﺑرﺎﮐ ﺢﻄﺳ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ رد يﺎﻫ
ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺪﺷر كﺮﺤﻣ ﻢﮐ رﻮﺘﮐﺎﻓ ود ﻦﯾا ﺪﻫﺎﺷ حﻮﻄﺳ رد و ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ ﻦﯾ
ﺪﯾدﺮﮔ ﻞﺻﺎﺣ ﺖﻔﺻ ﻦﯾا ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺗ )
يﺎﻫ ﻞﮑﺷ 1
- 2 و 1 - 4 .(
ﺶﯿﺑ ود ﻦﯾا ﺪﻫﺎﺷ ﺢﻄﺳ رد و يﺮﺘﮐﺎﺑ ود ﺮﻫ ﺎﺑ رﺬﺑ ماﻮﺗ ﺢﯿﻘﻠﺗ و ﺮﻔﺴﻓ و نژوﺮﺘﯿﻧ دﺮﺑرﺎﮐ ﺢﻄﺳ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ رد ﻪﺗﻮﺑ رد ﻪﺠﻨﭘ داﺪﻌﺗ ﻦﯾﺮﺗ
ﻢﮐ رﻮﺘﮐﺎﻓ ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺖﻔﺻ ﻦﯾا ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺗ
) ﻞﮑﺷ 4 .(
يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺎﺑ رﺬﺑ ﺢﯿﻘﻠﺗ ﺮﺛا رد ﻮﺟ ﻪﻧاد راﺰﻫ نزو ﺶﯾاﺰﻓا و هﺎﯿﮔ ﺪﺷر كﺮﺤﻣ يﺎﻫ
نارﺎﮑﻤﻫ و هداز ﻦﺴﺣ ﻂﺳﻮﺗ ﺮﻔﺴﻓ دﺮﺑرﺎﮐ )
1 ( ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ .
نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﺤﯿﺑذ )
7 ( ﻪﻄﺳاو ﻪﺑ ار مﺪﻨﮔ ﻪﻧاد راﺰﻫ نزو ﺶﯾاﺰﻓا ي
يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺎﺑ رﺬﺑ ﺢﯿﻘﻠﺗ ﺪﻧدﻮﻤﻧ مﻼﻋا ﺪﺷر كﺮﺤﻣ يﺎﻫ
. ﻢﮑﺣ ﻂﺳﻮﺗ نژوﺮﺘﯿﻧ دﺮﺑرﺎﮐ ﻖﯾﺮﻃ زا ﻪﻧاد راﺰﻫ نزو ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﻠﻋ
نارﺎﮑﻤﻫ و رﻮﭘ )
5 (
ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ .
نارﺎﮑﻤﻫ و هداز ﻦﺴﺣ )
1 ( ﻪﮐ ﺪﻧدﺮﮐ شراﺰﮔ ﺪﻧداد مﺎﺠﻧا ﻮﺟ يور ﺮﺑ ﻪﮐ ﯽﺸﯾﺎﻣزآ ﮏﯾ رد ﺰﯿﻧ ،ﻪﻠﺒﻨﺳ رد ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ
ﯽﻨﻌﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ يﺮﺘﮐﺎﺑ يﺎﻫ ﻪﯾﻮﺳ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ يراد
ﺶﯾاﺰﻓاﺪﺷر كﺮﺤﻣ يﺎﻫ ﯽﻣ
ﺪﺑﺎﯾ .
ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ
ﺐﯿﮐﺮﺗ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا و ﯽﻠﺻا ﺮﺛا ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ ياﺮﺑ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺳ ﺮﺛا ﺰﺟ ﻪﺑ يرﺎﻤﯿﺗ يﺎﻫ
نژوﺮﺘﯿﻧ ﻪﺒﻧﺎﺟ ×
ﺮﻔﺴﻓ × يﺮﺘﮐﺎﺑ يﺎﻫ
ﯽﻨﻌﻣ ﺪﺻرد ﮏﯾ لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد ﺪﺷر كﺮﺤﻣ ﯽﻣ راد
ﺪﺷﺎﺑ ) لوﺪﺟ 1 .(
ﺪﯾدﺮﮔ ﺺﺨﺸﻣ ﯽﺸﯾﺎﻣزآ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻪﮐ
نژوﺮﺘﯿﻧ يرﺎﻤﯿﺗ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ حﻮﻄﺳ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ رد ×
نژوﺮﺘﯿﻧ ،ﺮﻔﺴﻓ ×
ﺮﻔﺴﻓ و يﺮﺘﮐﺎﺑ ×
ﺶﯿﺑ ،يﺮﺘﮐﺎﺑ حﻮﻄﺳ رد و ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻦﯾﺮﺗ
ﻢﮐ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻦﯾا ﺪﻫﺎﺷ ﺪﯾدﺮﮔ دروآﺮﺑ نآ ﻦﯾﺮﺗ
) يﺎﻫ ﻞﮑﺷ 2
- 2 ، 2 - 4 و 2 - 6 .(
ﺎﭼ نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﺴﮐﺎﻣﺎﮐ )
4 ( ﺢﯿﻘﻠﺗ ﻪﮐ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﺰﯿﻧ
يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺎﺑ ﻮﺟ رﺬﺑ يﺎﻫ
ﺎﺗ ﻞﮐ سﺎﻣﻮﯿﺑ ﺶﯾاﺰﻓا ﺐﺟﻮﻣ هﺎﯿﮔ ﺪﺷر كﺮﺤﻣ 9/
45 ﺖﺳا هﺪﺷ ﺪﺻرد .
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﺰﯿﻧ ﺮﺿﺎﺣ ي
ﺪﺳر
٣
يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺪﺷر كﺮﺤﻣ يﺎﻫ هﺎﯿﮔ
ﺎﺑ و هﺪﺷ ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ يدﻮﮐ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ رد ﺮﻔﺴﻓ و نژوﺮﺘﯿﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا و ﯽﺳﺮﺘﺳد ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﺶﯾاﺰﻓا ﺐﺟﻮﻣ
ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺖﯿﻌﺿو دﻮﺒﻬﺑ ﻪﺘﺴﻧاﻮﺗ هﺎﯿﮔ يا
ﯿﮕﻤﺸﭼ ﺶﯾاﺰﻓا ﺪﻧا ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ دﺎﺠﯾا ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ رد يﺮ
. لﺎﺒﻧد ﻪﺑ ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺶﯾاﺰﻓا
ﻢﮑﺣ ﻂﺳﻮﺗ ﺰﯿﻧ نژوﺮﺘﯿﻧ دﺮﺑرﺎﮐ ﯽﻠﻋ
نارﺎﮑﻤﻫ و رﻮﭘ )
5 ( ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ﺰﯿﻧ .
ﯽﻠﮐ يﺮﯿﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ
ﺮﻔﺴﻓ و نژوﺮﺘﯿﻧ يﺎﻫدﻮﮐ دﺮﺑرﺎﮐ ﺶﯾاﺰﻓا ﺰﯿﻧ و ماﻮﺗ رﻮﻃ ﻪﺑ يﺮﺘﮐﺎﺑ ود ﺮﻫ ﺎﺑ رﺬﺑ ﺞﯿﻘﻠﺗ ﺪﯾدﺮﮔ ﺺﺨﺸﻣ ﯽﻠﮐ ﺖﻟﺎﺣ رد و دﺮﮑﻠﻤﻋ
ﺪﺑﺎﯾ ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا يﺮﯿﮕﻤﺸﭼ رﻮﻃ ﻪﺑ نآ ياﺰﺟا .
ﺢﻄﺳ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ زا دﻮﺷ ﯽﻣ ﻪﯿﺻﻮﺗ ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﺑ ﯽﺑﺎﯿﺘﺳد رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ اﺬﻟ
ددﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا ماﻮﺗ رﻮﻃ ﻪﺑ يﺮﺘﮐﺎﺑ ود ﺮﻫ ﺎﺑ رﺬﺑ ﺢﯿﻘﻠﺗ و نژوﺮﺘﯿﻧ و ﺮﻔﺴﻓ .
ﻞﮑﺷ 1 - ﺑ ﺮﻔﺴﻓ و نژوﺮﺘﯿﻧ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا ﻪﻧاد راﺰﻫ نزو ﺮ
) 1 ( ﻪﻠﺒﻨﺳ رد ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ ﺮﺑ ﺮﻔﺴﻓ و نژوﺮﺘﯿﻧ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا ، )
2 ( ﻪﻧاد راﺰﻫ نزو ﺮﺑ نژوﺮﺘﯿﻧ و يﺮﺘﮐﺎﺑ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا ، )
3 ( ﺮﺛا ،
ﻪﻠﺒﻨﺳ رد ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ ﺮﺑ نژوﺮﺘﯿﻧ و يﺮﺘﮐﺎﺑ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ )
4 .(
٤
ﻞﮑﺷ 2 - ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﺮﻔﺴﻓ و نژوﺮﺘﯿﻧ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا )
1 ( ا ، ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﺮﻔﺴﻓ و نژوﺮﺘﯿﻧ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛ )
2 ( ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ نژوﺮﺘﯿﻧ و يﺮﺘﮐﺎﺑ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا ، )
3 ( ﺮﺑ نژوﺮﺘﯿﻧ و يﺮﺘﮐﺎﺑ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا ،
ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ )
4 ( ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ يﺮﺘﮐﺎﺑ رد ﺮﻔﺴﻓ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا ، )
5 ( ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ يﺮﺘﮐﺎﺑ رد ﺮﻔﺴﻓ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛا و )
6 .(
٥
ﻊﺑﺎﻨﻣ 1.
ﻦﺴﺣ يﺮﻫﺎﻈﻣ ،لا هداز ،د
ﯽﯾﺎﭼ ﯽﭼ ر م . وﺎﺧ و يزا ك . 1386 . يﺮﺘﮐﺎﺑ فﺮﺼﻣ ﯽﯾارﺎﮐ و دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﺮﻔﺴﻓ بﺬﺟ هﺪﻨﻨﮐ ﻞﯿﻬﺴﺗ يﺎﻫ
ﻮﺟ دﺮﮑﻠﻤﻋ اﺰﺟا .
ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻠﺠﻣ ﯽﮔﺪﻧزﺎﺳ و
. ﯽﻧﺎﺒﻏﺎﺑ و ﺖﻋارز هﮋﯾو :
77 118 - 111 .
2.
يزاوﺎﺧ ك . م ﯽﺗﻮﮑﻠﻣ و .
ج . 1380 . رﻮﺸﮐ رد ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ يﺎﻫدﻮﮐ ﯽﺘﻌﻨﺻ ﺪﯿﻟﻮﺗ تروﺮﺿ .
يزروﺎﺸﮐ دﺎﻬﺟ ترازو .
،تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ نﺎﻣزﺎﺳ
شزﻮﻣآ يزروﺎﺸﮐ ﺞﯾوﺮﺗ و .
كﺎﺧ و بآ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﻪﺴﺳﻮﻣ .
256 ﻪﺤﻔﺻ .
3.
ر ح ﯽﺤﯿﺑذ .
ﯽﺒﻗاﻮﺛ ر غ . ك . ﯽﻠﻌﺠﻨﮔ و يزاوﺎﺧ ع
. 1388 . ﻪﯾﻮﺳ دﺮﺑرﺎﮐ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﺳرﺮﺑ سﺎﻧﻮﻣودﻮﺳ زا ﯽﯾﺎﻫ
و دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﺖﻨﺳورﻮﻠﻓ يﺎﻫ
كﺎﺧ يرﻮﺷ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ رد مﺪﻨﮔ دﺮﻠﮑﻤﻋ ياﺰﺟا .
كﺎﺧ و بآ ﻪﻠﺠﻣ )
يزروﺎﺸﮐ ﻊﯾﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ .(
هرﺎﻤﺷ 23 ) 1 :(
208 - 199 .
4. Cakmakci R., Donmez M.F. and Erdogan U. 2007. The effect of plant growth promoting rhizobacteria on barley seedling growth, nutrient uptake, some soil properties and bacterial counts. Turk. J. Agric. 31: 189- 199.
5. Hokmalipour S., Seyedsharifi R., Jamaati-e-Somarin Sh., Hassanzadeh M., Shiri-e-JanagardM. and Zabihi- e-MahmoodabadR.2010. Evaluation of Plant Density and Nitrogen Fertilizer on Yield,Yield Components and Growth of Maize. World Applied Sci J. 8: 1157-1162.
6. Sharma A. K. 2003. Biofertilizers for sustainable agriculture. Agrobios, India, 407 pp.
7. Wagar A., Shahroona B., ZahirZ.A. and Arshad M. 2004. Inoculation with Accdeaminase containing rhizobacteriafor improvming growth and yield of wheat. Pak. J. Agri.41:119-124.
لوﺪﺟ 1 - كﺮﺤﻣ يﺎﻫ يﺮﺘﮐﺎﺑ و ﺮﻔﺴﻓ ،نژوﺮﺘﯿﻧ دﻮﮐ حﻮﻄﺳ زا ﺮﺛﺎﺘﻣ ﻮﺟ ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ رد ﮏﺸﺧ هدﺎﻣ دﺪﺠﻣ لﺎﻘﺘﻧا ﻢﻬﺳ و ناﺰﯿﻣ ﺐﮐﺮﻣ ﺲﻧﺎﯾراو ﻪﯾﺰﺠﺗ
هﺎﯿﮔ ﺪﺷر .
تﺎﻌﺑﺮﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺟرد
يدازآ ﺮﯿﯿﻐﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ
ﮏﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻪﻧاد راﺰﻫ نزو ﻪﻠﺒﻨﺳ رد ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ
7549153** 347282 ** /2041 **52/29 1 لﺎﺳ
1731627** 17170 15/28** 18/08** 4 لﺎﺳ/راﺮﮑﺗ
203978846** 26559587** 1349/** 8226/** 2 نژوﺮﺘﯿﻧ
67642986** 8712814** 114/85** 115/78** 2 ﺮﻔﺴﻓ
7457052** 891199 ** /862** 40/64** 4 ﺮﻔﺴﻓ × نژوﺮﺘﯿﻧ
147471 20479 /0041 /1082 2 لﺎﺳ × نژوﺮﺘﯿﻧ
20176 3010/04 /084 /1081 2 لﺎﺳ × ﺮﻔﺴﻓ
6203 141183/ /170 /0662 4 لﺎﺳ ×ﺮﻔﺴﻓ × نژوﺮﺘﯿﻧ
19539 115030/ /184 /299 32 1 ﯽﺸﯾﺎﻣزآ يﺎﻄﺧ
74245820 ** 10119285** 1943/** 5951/** 3 يﺮﺘﮐﺎﺑ
28210 46549/ /2054 /398 3 لﺎﺳ × يﺮﺘﮐﺎﺑ
7930404 ** 813375** 15/77** /880** 6 يﺮﺘﮐﺎﺑ × نژوﺮﺘﯿﻧ
9320 95253/ /057 /087 6 لﺎﺳ ×يﺮﺘﮐﺎﺑ × نژوﺮﺘﯿﻧ
503904 ** 526541/** /135 /158 6 يﺮﺘﮐﺎﺑ × ﺮﻔﺴﻓ
8332 123869/ /1044 /0881 6 لﺎﺳ × يﺮﺘﮐﺎﺑ ×ﺮﻔﺴﻓ
109785 147121/ /342 /2386 12 يﺮﺘﮐﺎﺑ × ﺮﻔﺴﻓ × نژوﺮﺘﯿﻧ
2770 84121/ /044 /0618 12 لﺎﺳ ×يﺮﺘﮐﺎﺑ × ﺮﻔﺴﻓ × نژوﺮﺘﯿﻧ
6684 97656/ /096 /0501 108 2 ﯽﺸﯾﺎﻣزآ يﺎﻄﺧ
01
/1 /409 /238 /357 - (%) تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺐﯾﺮﺿ
و*
ﯽﻨﻌﻣ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ**
ﺪﺻرد ﮏﯾ و ﺪﺻرد ﺞﻨﭘ لﺎﻤﺘﺣا ﺢﻄﺳ رد راد .
