Ambient Variations of Benzene and Toluene in Yazd, Iran, Using Geographic Information System

(1)

131

Ambient Variations of Benzene and Toluene in Yazd, Iran, Using Geographic Information System

Mehdi Mokhtari¹, Yaghoub Hajizadeh²,

Amir Mohammadi³, Mohammad Miri³, Ali Abdollahnejad³, Hamideh Niknazar⁴

1 Assistant Professor, Department of Environmental Health Engineering, Environmental Science and Technology Research Center, School of Health, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran

2 Assistant Professor, Department of Environmental Health Engineering, School of Health, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

3 PhD Candidate in Environmental Health, Environmental Science and Technology Research Center, School of Health, Yazd University of Medical Sciences, Yazd, Iran

4 BSc in Occuptinal Health, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran

(Received January 12, 2016 ; Accepted March 5, 2016)

Abstract

Background and purpose: Today use of unleaded gasoline is increasing in the world which contain abundant amount of aromatic organic carcinogenic compounds. This study aimed at monitoring the temporal and spatial concentration of benzene and toluene as volatile organic compounds in ambient air in Yazd, Iran.

Materials and methods: This research, was carried out in different hours of the morning and evening in early fall, 2015. Sampling and measurement of benzene - toluene was done according to 1501 NIOSH guidelines using active sampling and GC-FID. GIS software was used for zoning.

Results: The mean concentrations of benzene and toluene in early and late morning-evening hours were 23 and 48.9 μg/m³, 25 and 58 μg/m³, respectively. These values indicates an increase in emissions in last hours of the morning. Also, toluene to benzene ratio (T/B) was 1.3 to 2.1 and 1.2 to 3, showing that benzene and toluene emissions were caused by traffic.

Conclusion: The central and southern parts of Yazd were found to be more polluted then northern areas. Also, spatial variations of pollutant concentrations were high, but the temporal trend was low. The correlation between benzene and toluene values in early hours of morning and evening confirmed the temporal and spatial trend. According to T/B ratio, the main cause of benzene and toluene emissions were street traffics and gasoline stations.

Keywords: air pollution, benzene, toluene, carcinogen

J Mazandaran Univ Med Sci 2016; 26(138): 131-139 (Persian).

(2)

هرود هرامش مشش و تسيب 831

ريت اس ل 8331 ( 833 - 838 )

یسررب دنور

تارییغت تظلغ

نزنب و نئولوت رد

یاوه رهش

دزی و

هنهپ یدنب

زا هدافتسا اب ییایفارغج تاعلاطا متسیس هناماس

یراتخم یدهم 1

هداز یجاح بوقعی 2

یدمحم ریما 3

یریم دمحم 3

داژن هلادبع یلع 3

مح رظن کین هدی

4

هدیكچ

هقباس :فده و تسا شیازفا هبور ناهج رد برس نودب نیزنب زا هدافتسا هزورما نبیرر ننیا .

انابیرر زا ننغ نلآ

ناطرس کبرامورا م از

اابیرر ناونع هب نئولور و نزنب تظلغ نامز و ناکم شیاپ فده اب هعلاطم نیا دشاب لآ

رد رارنف

هتفرگ ماجنا دزی رهش یاوه .تسا

شور و داوم :اه

لاس زبیاپ لیاوا رد قبقحر نیا 4931

هننو ن .تنفرگ مانجنا رنه و انح هنبلوا اعانس رد و یرادرنب

نزنب شجنس -

ل علاروتسد قاط نئولور 4054

NIOSH

روح هب لاعف

و زا هدافتسا اب هاگتسد

GC-FID

.تنسا هدش ماجنا

رازفا مرن زا

(Geographic Information Systems) GIS

هنهپ یارب .دیدرگ هدافتسا یدنب

هتفای اح هبلوا اعاس رد نئولور و نزنب تظلغ نبگنابم:اه 39

و 3 / 14 هنبلوا اعانس رد و نعکمرتم رنب مرنگورکبم

ره 30 و 04 ناشن هی دمآ تسد هب عکمرتم رب مرگورکبم .تنسا هدوب ره هب کیدزن اعاس رد اراشتنا شیازفا هدنهد

نئولور تاسن هب

نزنب 9 / 4 ار 4 / 3 و 3 / 4 ار 9 م کبفارر زا شان نئولور و نزنب راشتنا رگناشن هی دوب .دشاب

:جاتنتسا هدولآ رهش بونج و زیرم داد ناشن جیاتن مه .تسا هدوب رهش لا ش زا رر

تنظلغ نانکم ارنببیر دننور نبنچ

دنیلاآ ه دوجو و تسا هتشاد نبیاپ نامز ارببیر دنور لو دوب لااب اه تعانس رد نئونلور و نزنب ریداقم نبب گتسا ه

یانه

.دو ن دبیار ار عوضوم نیا ره و اح هبلوا شان کبفارر ،نزنب هب نئولور تاسن هب هجور اب مه نئولور و نزنب راشتنا ئاشنم

هاگتسیا و اهوردوخ ددرر زا .دش یاسانش نیزنب پ پ یاه

:یدیلک یاه هژاو س ،نئولور ،نزنب ،اوه گدولآ

ازناطر

همدقم

،للم نامزاس اشرازگ ساسا رب 055

رد رفن نوبلبم

هدننیلاآ مبقتسم امدح ضرعم رد ناهج زا نشان یانه

لاس رد .دنتسه اهرهش کبفارر شیازفا هب ور دنور ربخا یاه

هدنیلاآ ،اوه گدولآ نآ تنشادهب ارثا و روه ون یاه

تنسا هدنش نارگن ثعاب

( 3،⁴ ع)

نل هنهد ود رد ونصخلا

ربخا اابیرر رارف لآ (

Volatile organic compounds:

) VOCs

ب ار یدایز هجور اهرهش یاوه رد ه

فوطعم دوخ

تشاد ن ه نا ن یز د ن ار جو ن یا دو ن ن نیلاآ ن د ه ه ن تپ ا ن بسنا ن ل ر ن بلو ن د

:لوئسم فلوم یدمحم ریما

- :دزی بهش کشزپ مولع هاگشناد تشادهب هدکشناد ،دزی قودح د

[email protected] E-mail:

4 . کشزپ مولع هاگشناد ،تشادهب هدکشناد ،تسیز طبحم یاه یروانف و مولع اقبقحر زیرم ،طبحم تشادهب سدنهم هورگ ،رایداتسا ناریا ،دزی ،دزی قودح دبهش

3 . ناریا ،ناهفحا ،ناهفحا کشزپ مولع هاگشناد ،تشادهب هدکشناد ،طبحم تشادهب سدنهم هورگ ،رایداتسا

9 یوجشناد . ،طبحم تشادهبPh.D

تسیز طبحم یاه یروانف و مولع اقبقحر زیرم

، کشزپ مولع هاگشناد ،تشادهب هدکشناد ناریا ،دزی ،دزی قودح دبهش

1 سانشرای . ،یا هفرح تشادهب ناریا ،دزی ،دزی قودح دبهش کشزپ مولع هاگشناد

: تفایرد خیرار 33

/ 45 / 4931 : احلاحا تهج عاجرا خیرار 1

/ 44 / 4931 : یوصر خیرار 40

/ 43 / 4931

(3)

یراتخم یدهم ناراکمه و

ناردنزام يكشزپ مولع هاگشناد هلجم

هرامش ،مشش و تسيب هرود 831

ريت ، 8331 833

یشهوژپ

نادبسیا ننام هیوناث یاه ارتبن لبتسا سیارپ و نوزوا د

(

PAN (Peroxyacetyl nitrate:

شیازنفا ار رفسوپورر رد

م ءوس ارثا هیدنهد تشادهب

نآ تسا هدش ااثا اه

( 1،⁹ .)

بآ رد نننن ی للاننننحنا تننننلباق اننننابیرر نننننیا دنننننراد

( 0

رد)

اننننابیرر نبننننب رد یرهننننش قطانننننم

رارننف ننلآ اوننه

،نزنننب و نزنننب لننبرا ،نئوننلور نننلیاز

(

Benzene, Toluene, Ethylbenzene, Xylene: BTEX

)

شبب زا 05 نانتم رنبغ یازنجا دحرد لبکنشر ارVOCs

م م و دنهد هدننیلاآ نسانم صخاش ناونع هب دنناور

یانه

نانبابخ کنبفارر رد لآ .دننربگ رارنق هدافتنسا درونم انه

اابیرر نیا راشتنا لحا ئاشنم رنحتم و تباث عبانم زا

رننبخار ،تخوننس رننبخار ،تخوننس ندنازوننس اننب طاررننم للاح م نزاخم زا تشن و اه دشاب

( ۷،0

. )

زا هدافتسا هزورما

شیازنفا هنبور نانهج رد برنس نودنب نیزنب تنسا

ننیا .

بیرر م کبرامورا لآ اابیرر زا نغ دشاب

شیانپ اانل

نبریوردبه نیا تنب ها زئانح یرهش قطانم رد اه

یدانیز

م دشاب

( 4

هنی تسا مهم کبرامورا نبریوردبه کی نزنب .)

م رارق سررب دروم اهرهش یاوه بایزرا رد یاراد و دربگ

م یازناطرس و کبسیوروئژ تبحاخ دشاب

( 45،³ ننیا هنب .)

لنننبلد

Word Health Organization: WHO)

) و

:EPA) (Environmental Protection Agency

بننه

هدرنکن هبنحور نزننب اب سفنر سا ر یارب یزاجم رادقم لاس رد .تسا 3555

نس طنسوتم یارب اپورا دو نهر ا

هنابل

نزنننب 0 ننعکمرتم رننب مرننگورکبم ،

لاننس 3550 هننب 4

لاس رد و عکمرتم رب مرگورکبم 3545

لنبلقر رفنح هب

تسا هدبسرن فده نیا هب رضاح لاح رد لو تفای

( 44

.)

رننبظن یابننسآ یاهروننشی رد نزننب هدننش هبننحور ریدانقم ماننتیو و دنلیار ،لاپن ،هری دنه ،نپاژ 9

، 0 ، 0 ، 35 ، ۷ / 4 و

45 نم عکمرتم رب مرگورکبم دنشاب

( 43

یور نئونلور .)

تنسا راانگربثار هبلی و دای ،یزیرم صع متسبس

( 41،⁴⁹ . )

شنیاو لاکیدار ابBTEX

ارنتبن و لبنسیوردبه یانه

لاغ دنیارف نم رفنس را ردVOCs

هنب رنجنم هنی دنشاب

لننسورئآ دننبلور ننم هننیوناث ننلآ یاننه

ًاننحوصخم ددرننگ

انننب نئونننلور شننننیاو

NOx

دبنننشوخ رونننن لنننباقم رد لسورئآ

نم دنبلور ن هم یانه جیانتن سانسا رنب .دنیا ن

هدنش ماجنا اقبقحر بریوردنبه

ن تنحر کنبرامورا یانه

هدنیلاآ مبقتسم ربثار یاه

هدنیلاآ مبقتسم ربغ و یزاگ یاه

هرذ شنیاو .دنتسه یا لاکیدار ابVOCs

لبنسیوردبه یاه

روننضح رد ننم ننهتنم نوزوا دننبلور هننبNOx

هننی دوننش

دراد پ رد ار رفس را نوبسادبسیا تبفر شیازفا

( 49

.)

هلاس ود هعلاطم

Majumdar

دنه هتکلی رد داد ناشن

نئولور و نزنب هدودحم بررر هب رهش یاوه رد

49 ار ۷3

عکمرتمرب مرگورکبم و

34 ار 49 نعکمرتم رب مرگورکبم

م دشاب

( 40

.)

نازور نبگنابم نبچ ردWang

ار نزنب ه 0 / 9

عکمرتم رب مرگورکبم شرازگ

تسا هدری

( 40

.)

Colls

دننداد نانشن ناراک ه و ۷0

رد نزننب دنحرد

نابابخ م رحتم عبانم اب طاررم کبفارر رپ یاه و دشاب

۷5

م رشتنم هبلقن طئاسو زوزگا زا اراشتنا دحرد ددرگ

( 4۷

.)

Kerbachi

ابم ناراک ه و نئونلور و نزننب تظلغ نبگن

ار رننیازجلا یاهرهننش یاوننه رد 3۷

و 93 رننب مرننگورکبم

عکمرتم دندو ن شرازگ

( 44

اقبقحر ساسا رب .)

مانجنا

،ناریا رد هدش نارهر رد نئولور و نزنب تظلغ نبگنابم

09 و

3 عکمرتم رب مرگورکبم

( 43

زاوها رد و)

4 و 0 م مرنگورکب

عکمرتم رب

( 35

هب)

.تسا هدمآ تسد یزنیرم ریونی رد دزی

م بوسحم تعنح یرهش ناریا رهنش شرتسگ اب و دوش

نانکما اانل تنسا هدونب شیازنفا هنبور هبلقن طئاسو ددرر اابیرر راشتنا بانتجاBTEX

م ریاپ اب هلئسم نیاو دش

م ثعاب دناور و هدش رهش یاوه گدولآ

تشادهب ضراوع

لاطم نیا .دشاب هتشاد پ رد و نانکم شیانپ فدنه اب هع

رارنف لآ اابیرر ناونع هب نئولور و نزنب تظلغ نامز .تسا هتفرگ ماجنا دزی رهش رد

اه شور و داوم

هنو ن نامز و ناکم یرادرب

انب دزی رهش رد عطقم فبحور روح هب هعلاطم نیا تبع ج 055555 تعسو و رفن 3055

عبرم رتمولبی ماجنا

هنو ن .تسا هتفرگ درب

زا زبیاپ لیاوا رد یرا 40

ار 95 رهم

لاس هام 4931 ناکم .دمآ ل ع هب هنو ن یاه

لماش یرادرب

(4)

43 کنبفارر انب ،کنبفارر منی کانقن رد هنی دوب هاگتسیا

کبفارررپ و طسوتم هاگتنسیا ننیا نبب زا دنتشاد رارق

،انه

هلحاف رد هاگتسیا هس 405

هاگیاج یرتم تخوس یاه

نانسر

رنب هولانع دنتنشاد رارق لنحم رد منه هاگتنسیا هنس ،ننیا

هاگیاج ( دندنش بانختنا دزی ناسر تخوس یاه ریونصر

هرا ش 4 تعانس لوا ،هنو ن ود هاگتسیا ره زا .) 4

انر 45

تعاس زا مود هنو ن و اح 45

ار 43 عون جم رد ،رنه

95 هننو ن نانکم .دنش تنشادرب هنو ن عانفررا رد انه

0 / 4

ن نانمز رد تشاد رارق نبمز طس زا یرتم هننو

یرادرنب

هداد ،اوه تبعضو تعرس ،اوه یامد هنازور نبگنابم یاه

رد .دنیدرگ تنفایرد نسانشاوه هرادا زا اونه راشف و داب لااننب تعرننس اننب داننب شزو دننننام یوننج رادننیاپان طیارننش هنو ن دمابن ل ع هب یرادرب .

هرامش ریوصت 1

یرادرنب هننو ن یانه ناکم )فلا یابفاریج تبعقوم:

هاگنسیا )ب نیزنب پ پ یاه

زبلانآ و یرادرب هنو ن شور ل علاروتننسد قنناط هننعلاطم نننیا رد 4054

NIOSH

،

پنن پ طننسور لاننعف یرادرننب هنننو ن شور زا لدننمSKC

9 - 333 بونبر زا و ناتسلگنا روشی تخاس بذانج یانه

( انننیوی لنیراچ لدنمSKC

54 - 330 .دننش هدافتننسا )

هنو ن زا لاق نوبسارابلای یرادرب

باناح شور هب نوبانح

.تننفرگ ماننجنا پنن پ ننبد

L/mine

3 / 5 ناننمز دننم و

هنو ن یرادرب 3 .دوب تعاس هنو ن زبلانآ زا لاق

زا انه

CS2

.دش هدافتسا نئولور و نزنب جارختسا یارب زبلانآ روظنم هب

هاگتننسد نئوننلور و نزنننب (GC

Agilent

لدننم

7890N

تیرش تخاس

Technology Agilent

رونتکرد .دش هدافتسا

ا دروم عون زا هدافتس اصخشم ابFID

کنبنکر :قنیرزر

Split

قیرزر تاسن اب 0

هب 4 قیرزر رارح هجرد و 355

تناس هجرد قیرزر مجح ،دارگ

4 لنماح زاگ ،رتبل ورکبم

نایرج خرن و موبله 4

لبم نبننن ه .دونب هنقبقد رد رنتبل

تس و ن عونن زا هدافتسا دروم لونط ،HP-5

95 رنطق و رنتم

30 / 5 ننلبم وننب رننتم قننیرزر اننب ادننتبا زبلانننآ نننیا رد .د

لولحم ننیا مارگوراموری اخا و صخشم تظلغ اب یاه تظلغ نببعر تهج هاگتسد نوبسارابلای نحنم ، بیرر

نئولور و نزنب هنو ن سپس و دش هبهر

هنب رنظن درونم یاه

.دیدرگ قیرزر هاگتسد هنس رد اشیامزآ تقد روظنم هب

هاگتنسیا زا مادنی رنه زا ،هاگتسیا انه

هننو ن هنس نانمز ه

می رابعم فارحنا هی دیدرگ تشادرب زا رر

3 /

±5 تنسد هب

.دمآ هنهپ یارب مرن زا یدنب ننیلانآ رازفا

googleearth

و

4 / 45 شور(GIS

)IDW

طنسور انهرادو ن .دش هدافتسا

مرننن رازننفا

msexcel

یراننمآ نوننمزآ زا و دننیدرگ مننسر

ANOVA

تظلغ نبگنابم فلاتخا نببعر یارب زننب یاه

ن

کاناررا نببعر یارب نمربپسا گنسا ه یرض زا و نئولور و تظلغ نبب انح اعانس رد نئونلور و نزنب یاه

- رنه

هداد زبلانآ .دش هدافتسا رازفا مرن رد اه

.دش هدافتساSPSS

اه هتفای

رد هنبلوا اعاس رد نزنب تظلغ نبگنابم هعلاطم نیا

اح

±41 39 مرگورکبم عکمرتم رب

بلوا اعاس رد و ه

ره

±34 30 مرگورکبم عکمرتم رب

هب نبگنانبم دمآ تسد

رد نئولور تظلغ اعاس

اح هبلوا

±11 3 / 14 مرنگورکبم

عکمرتم رب اعاس رد و

ره هبلوا

±00 04 مرنگورکبم

ننعکمرتم رنب دننمآ تننسد هننب

هننی ناننشن شیازننفا هدنننهد

هنب .تنسا هدوب ره هب کیدزن اعاس رد اراشتنا رونط

نئولور تاسن لو عم ( نزننب هب

) T/B هنب صخانش ناوننع

هدنیلاآ راشتنا هدافتنسا درونم کبفارر زا شان یاوه یاه

م رارق هعلاطم نیا رد دربگ م

ط هرا نش لوادنج قبا 4

و 3

نئولور تاسن ره و اح هبلوا اعاس رد ( نزننب هنب

) T/B

بررر هب 9 / 4 ار 4 / 3 و 3 / 4 ار 9 م ریوصر .دشاب هرا ش

3

ننب نانمز و نانکم ارنببیر دنور نانشن ار نئونلور و نز

م ارببیر لو هدوب هجور لباق ناکم ارببیر هی دهد

.تسا هدوب هباشم اایرقر نامز

(5)

ريت ، 8331 831

یشهوژپ

هرامش لودج

:1 نانکم رد انح لوا رد نئولور و نزنب تظلغ یانه

یرادرب هنو ن نامز رد یوج طیارش و هدش یرادرب هنو ن

یرادرب هنو ن ناکم تعاس

4 ار 45 اح

نزنب

3) )μg/m نئولور

3) )μg/m نئولور/ نزنب

T/B ( ) اوه یامد

C ( )° داب تعرس

Km/h ( یوج طیارش )

نادبم تعنح 43 30 4 / 3 34 ۷ باتفآ و یربا

هزاورد نارق 33 05 ۷ / 4 34 ۷ باتفآ و یربا

نادبم نیدهاجم 41 35 1 / 4 34 ۷ باتفآ و یربا

دجسم کیدزن عماج 43 95 0 / 4 34 ۷ باتفآ و یربا

هچ را هار یاضف زاس 44 99 4 / 4 43 44 باتفآ و یربا

نادبم رذوبا 94 00 4 / 4 43 44 باتفآ و یربا

نادبم للهارصن 03 419 4 / 3 43 44 باتفآ و یربا

ناشای 14

493 4 / 3 43 44 باتفآ و یربا

راولب تشد 95 00 3 / 4 34 1 باتفآ و یربا

نادبم ماما لع 0 4 9 / 4 34 1 باتفآ و یربا

دازآ رهش 45 43 3 34 1 باتفآ و یربا

نادبم ماما نبسح 43 40 9 / 4 34 1 باتفآ و یربا

نبگنابم 4 /

±41 9 / 39 9 /

±11 3 / 14 10 /

±5 3 / 4 34 /

±5 35 3 /

±3 9 / ۷

هرامش لودج 2

رد ره هبلوا اعاس رد نئولور و نزنب تظلغ :

ناکم یرادرب هنو ن نامز رد یوج طیارش و هدش یرادرب هنو ن یاه

هرامش ریوصت 2 ره و اح هبلوا اعاس رد نئولور و نزنب ارببیر دنور :

هاگتنسیا زا هدنش رنشتنم نئونلور و نزنب ریداقم یانه

پ پ یلااب نیزنب 055

عکمرتم رب مرگورکبم هزادنا

یرنبگ

هرا ش لودج( دش 9

هاگتسیا رد اراشتنا نیا ریداقم .) یانه

شبب اح هبلوا اعاس رد نیزنب پ پ هدنهدنانشن هی دوب رر

هرا ش لودج رد .تسا هدوب اعاس نآ رد یرای کبپ 1

و نزننب ریداقم یارب نمربپسا گتسا ه یارض سیررام ئولور تنسا هدش هداد ناشن ره و اح هبلوا اعاس رد ن و

یونق کاناررا نئونلور و نزننب ریداقم نبب لااح ه ه رد ( تسا هتشاد دوجو 554

/

>5 وp

43 /

≤5 مه .)r

نونمزآ نبننچ

یرامآ

ANOVA

نعم فلاتخا نبگنابم نبب یراد

تظلغ

( دادن ناشن ره و اح اعاس رد نئولور و نزنب 50

/

<5 .)p

ریواصر هرا ش 9 و 1 هشقن انب نئونلور و نزننب عیزور یاه

مرن رازفا م ناشن ار دزی یاوه ردGIS

ننیا قبانطم .دهد

ت سق لاکشا ،یزنیرم ،)هیدهانش( لا ش یاه

و قرنش

راولب ،هبئافح( دزی بونج یاراد ) تشد و ناشای

گدونلآ

ت سق نیا دنتسه لااب هاگتسیا اه

نیزننب پن پ یانه و دننراد

نابابخ پ نآ یاه ت سق رد .دنتسه کبفاررر ،یزیرم یاه

هدنیلاآ تظلغ عیزور بونج و قرش هنبلوا اعاس رد اه

می اح ت سق رد لو دوب ره کیدزن اعاس زا رر یانه

رهش یدورو هی رهش لا ش بوسحم

م شبنب و دوش رنر

نآ رد اجناخرای اح هبلوا اعاس رد دنتسه رقتسسم اج

دهانشم نئونلور و نزننب تظلغ کبپ نم ه

.دونش طیارنش

هنو ن یاهزور رد مه یوج دونب بانتفآ و یرنبا یرادرنب

هدودحم رد اوه رارح هجرد 43

ار 34 تناس هجرد دارگ

می داب شزو تعرس و زا رر

44 رتمولبی .دوب تعاس رب

رد نزنب عیزور یدنب هنهپ هشقن : هبلوا اعاس )فلا

ره هبلوا اعاس رد )ب اح

هبلوا اعاس رد )فلا نئولور ریداقم عیزور هشقن:

ره هبلوا اعاس رد )ب اح

43 ار 3 ره

نزنب

( )T/B اوه یامد

(

°C ) داب تعرس

( )Km/h یوج طیارش

نادبم تعنح 40 30 ۷ / 4 34 ۷ باتفآ و یربا

هزاورد نارق 43 93 ۷ / 4 34 ۷ باتفآ و یربا

نادبم نیدهاجم 41 39 ۷ / 4 34 ۷ باتفآ و یربا

دجسم کیدزن عماج 30 05 3 34 ۷ باتفآ و یربا

راهچ هار یاضف زاس 43 34 ۷ / 4 43 44 باتفآ و یربا

نادبم رذوبا 33 13 3 / 4 43 44 باتفآ و یربا

نادبم للهارصن ۷9 344 3 / 3 43 44 باتفآ و یربا

ناشای 04

445 9 43 44 باتفآ و یربا

راولب تشد 9۷ 01 4 / 4 34 1 باتفآ و یربا

نادبم ماما لع 4 49 0 / 4 34 1 باتفآ و یربا

دازآ رهش 44 33 3 / 4 34 1 باتفآ و یربا

نادبم ماما نبسح 3 40 ۷ / 4 34 1 باتفآ و یربا

نبگنابم 9

/ 30 9 / 04 3 35 ۷

(6)

هاگتسیا رد نئولور و نزنب تظلغ: نیزنب پ پ یاه

4 ار 45 اح تعاس

39 ار 3 ره

نزنب

T/B ( ) نزنب

T/B ( )

هبئافح نیزنب پ پ 4340

3۷59 3 030 4334 3

ناشای نیزنب پ پ 4434

3199 3 0۷3 4344 ۷ / 4

تشد نیزنب پ پ 4544

3499 3 001 343 4 / 4

نبگنابم 4493 3139 3 04۷ 4593 4 / 4

ب ریداقم یارب نمربپسا گتسا ه سیررام: نئولور و نزن

ره و اح رد

اح هبلوا اعاس ره هبلوا اعاس

نزنب نئولور نزنب نئولور

اح هبلوا اعاس p>0/001 N=43 نزنب

4 نئولور 309 / 5 4

ره هبلوا اعاس p>0/001 N=43 نزنب

344 / 5 339 / 5 4

نئولور 43 / 5 430 / 5 339 / 5 4

ثحب

رب و نزننب ریدانقم هعلاطم نیا زا لحاح جیاتن ساسا

ش ه بن رد نئولور لا

منی دزنی رهش بوننج هن بن زا رنر

.تسا هدوب مه

نبنچ شبب رد نئونلور و نزننب تظلغ نیرر

ت سق رهش لا ش یاه 33

و 05 عکم رتم رب مرگورکبم

هب لاح رد دمآ تسد ت سق رد هی

بوننج و یزیرم یاه

و نزنننب کننبپ ریداننقم نئوننلور

۷9 و 344 رننب مرننگورکبم

عکمرتم نآ تظلغ هی دوب

زا ررلااب اه هبنحور هدودحم

( ابنسا سرنش و )رفنح( انپورا رد هدش 45

رنب مرنگورکبم

عکمرتم نم )

دنشاب

( 44

رن یا رارقتنسا لنحم .)

و عیاننح

نم دزنی لا ش رد اجناخرای منه دنشاب

زا نکی نبننچ

یدورو هنتفرگ رارنق ت نسق ننیا رد زنبن رهش لحا یاه

مجح اح هبلوا اعاسرد اال تسا رد کبفارر

نابابخ یاه

لااب کاقن نیا هب هتنم تسا

اونه نئولور و نزنب تظلغ و

م شیازفا زبن تعاس رد و دبای

وا یاه لنبلد هنب رنه هنبل

شهانی زنبن اونه نئونلور و نزننب تظلغ کبفارر شهای م ( دبای هرا ش ریواصر 9

و 1 .) ت سق رد و یزنیرم یاه

رد اونه نئونلور و نزننب تنظلغ کبپ ریداقم دزی بونج م هدید ره هبلوا اعاس هنبلوا اعاس رد دنچ ره دوش

هننب تننسا هدوننب لااننب نئوننلور و نزنننب ریداننقم مننه اننح یروط نزننب تنظلغ هننب ی و هنبنشبب ریدانقم هی 0

انر 03

نعکمرتم رب مرگورکبم نئونلور و

4 و 419 مرنگورکبم رتم رب

عکم هزادننا حاونن ننیا رد .تنسا هدنش یرنبگ

زا نشان کبفارر دراد دوجو نیزنب پ پ هاگتسیا نیدنچ زا نلاغ یانهداب تهج و تسلااب مه هبلقن طئاسو ددرر م بونج هب لا ش اال دشاب

نزننب ع جر و راشتنا ،دبلور -

رادو ن رد ارببیر دنور نیا .تسلااب اوه نئولور ریوصر

هرا ش 3 م هدهاشم هب دوش

یروط ریدانقم نامز ارببیر هی

تنقباطم منه انب ره و اح هبلوا اعاس رد نئولور و نزنب رد طقف و دنراد 1

ریانیم دزنی لا نش رد عنقاو هاگتسیا

نم هدهاشم لنبلد هنی دونش

رد لاانب کنبفارر دونجو نآ

م دزی لا ش رد اح هبلوا تعاس ارنببیر نلو .دنشاب

لکش رد هکنانن ه ناکم هنهپ یاه

یدننب 9 و 1 بنضور

یربگ نشچ وافر رگید هبحان هب هبحان کی زا دش هداد زاوننها یاهرهننش اننعلاطم رد هلئننسم نننیا و تننشاد

( 35

،)

نارننهر

( 43

ننلهد ،) ( 9

نننه و)

نننگ

( 34

یاهاتننسور و)

ابناپسا لا ش

( 33

.تسا هدش شرازگ زبن)

نآ هدن ع لنبلد

.تسا هدش شرازگ ب کبفارر مجح ندوب ربیتم هعلاطم

Majumdar

نارانک ه و هدودنحم داد نانشن

نئولور و نزنب بررر هب دنه هتکلی رهش یاوه رد

49 انر

۷3 و نعکمرتم رب مرگورکبم 34

انر 49 رنب مرنگورکبم

ننم ننعکمرتم دننشاب

.

Kerbachi

نبگناننبم ناراننک ه و

لغ ار ریازجلا یاهرهش یاوه رد نئولور و نزنب تظ 3۷

و

93 عکمرتم رب مرگورکبم دنندو ن شرازگ

( 44

جیانتن اانل .)

م رضاح هعلاطم نم رنیازجلا یاهرهنش هباش

لنبلد و دنشاب

.تنسا هدونب یرهنش کبفارر هتکلی رهش گدولآ لحا یونق گتنسا ه رگنانبب رضاح هعلاطم جیاتن تنظلغ نبنب

و اح فلتخم اعاس رد نئولور و نزنب ره

نم دنشاب

( 554 /

>5 وp

43 /

≤5 دنور رد هباشر رگناشن هی )r

ارببیر

م نئولور و نزنب نامز اب

تنظلغ ریدانقم ارنببیر و دش

رد گتنسا ه نیا تسا هدوب وس ه فلتخم کاقن رد مه زاوها یاهرهش

( 35

نارنهر و) ( 43

نم هدنید زنبن)

.دونش رد

رانشتنا عباننم ندونب هبانشم ،یونق گتنسا ه لنبلد زاوها هدنیلاآ و تسا هدش ریذ اه هاگتسیا خرب رد نارهر رد

انه

فبعننض گتننسا ه نننیا نآ لننبلد هننی هدوننب رننر

واننفر

یرهنش کنبفارر و عیاننح رارقتسا لحم رد یابفاریج نانبب

(7)

ريت ، 8331 831

یشهوژپ

م یوق گتسا ه دوجو .تسا هدش ئانشنم زا یاح دناور

هنب هنجور انب و دنشاب اوه هب نئولور و نزنب راشتنا یازجم ( نزننب هننب نئونلور تبننسن نبگنانبم 3

/ 4 ) ننم تننفگ ناونر

نابابخ کبفارر اهوردوخ زوزگا راشتنا و اه

هاگتسیا و یانه

هدوب راشتنا و دبلور لحا لماع نیزنب پ پ نونمزآ .تسا

آ یرام

ANOVA

ننعم یرانما فلاتخا یراد

تنظلغ نبنب

و نزنننب رننه و اننح فننتلخم اعاننس رد نئوننلور ناننشن

(دادن 50 /

<5 زا راشتنا اشتنم اال )p

تسا هدوب ازجم عبانم .

هعلاطم رد یا

هی رب یور تبفبی یاوه نارنهر رهنش

هدش ماجنا نبریوردبه تظلغ

انه ت نسق رد لا نش یانه

نبیاپ رهش رر تنسا هدنش شرازگ .

دونجو نآ لنیلاد زا و

هیاپهوی و اعافررا شنخب نیا ندوب یا

هدنش ناوننع انه

تسا . و لا ش و دننرادن نادنچ عافررا فلاتخا دزی بونج

ًاایرقر طسم م ارر لو دشاب شخب رد یدایز کبف

یانه

تسا میاح نآ بونج و زیرم

( 39،⁴³ .)

لضف هعلاطم یارنب نارنهر رهنش رد نارانک ه و هداز

تعاس شجنس داد ناشنBTEX

، و دنبلور کنبپ تعاس

نئولور و نزنب هراشتنا 4

ار 45 م اح اعانس نیا رد دشاب

رد نبگنس کبفارر جیانتن انب جیاتن نیا .دراد دوجو رهش

ت سق دراد ناوخ ه دزی رهش تعنح و لا ش یاه

( 43

.)

هعلاطمرد ا رهشرد هی یا هنابلانس نبگنابم دش ماجنا زاوه

نئولور و نزنب ۷

/ 4 ار 0 عکمرتم رب مرگورکبم شرازگ

نبیاپ ریداقم نیا هی تسا هدش رنضاح هنعلاطم جیاتن زا رر

م م فلاتخا نیا لیلاد زا دشاب و اونه یانمد هنب ناونر

نیرخر نجوم هی دو ن هراشا زاوها رهش رد باتفآ شبار شرو هدش نئولور و نزنب عیرس تسبلارایوتف لاوصحم لبک

دراد پ رد ار

( 35

رد دزنی یونج طیارش هب هجور اب لو)

امد نبگنابم و باتفآ،یربا هی یرادرب هنو ن نامز

°C

35

دونجو نئونلور و نزننب یاقب یارب یرادیاپ اتاسن طیارش ،دوب نآ ریداقم اال تسا هتشاد .تسا هدمآ تسد هب لااب اه

ور و نزنب لحا راشتنا ئاشنم هزورما یاونه رد نئول

طیانسو و عیاننح نخرب ،تخونس شخپ نزاخم اهرهش م هبلقن ددرر زا شان کبفارر مهس لو دشاب انهوردوخ

تسلااب نبنن ه عون تخوس زبن ربثار یدانیز رد رانشتنا نآ

اه دراد رد ر یا اعلاطم ماجنا هدنش ریدانقم نئونلور

نیدنچ تنسا هدنش شرازنگ نزنب ربارب

( 33 - 43

نفرط زا)

نبررر هنب اونه رد نئونلور و نزنب ر ع ه بن 3

و 43 زور

م دشاب

( 31،⁹ و تنسالااب اونه رد نزننب عن جر ناکما اال)

م لااب تظلغ اب نولور هزار گدولآ اشنم رگناشن دناور

رر

تاسن زا اال دشاب نبنبعر یارب یروراکیدنا ناونع هبT/B

دافتسا نئولور و نزنب راشتنا ئاشنم م ه

تانسن رد .دوش یانه

زوزنگا نئونلور و نزننب رانشتنا ئانشنم ،کنی هب کیدزن تبسن و هدوب اهوردوخ یلااب یاه

9 عیانح راشتنا ئاشنم،

نم عباننم رگید و دنشاب

( 44،⁹

.)

ریدانقم رنضاح هنعلاطم رد

( ) T/B

3 / 4 ار 9 انعلاطم رنگید رد تنسا هدنش هاساحم

ابلاتیا مر رهش رد تاسن نیا 4

/ 3 هنبیرر ربمزا ، 4

/ 4 انر 3 ،

دنه لهد 4

ار ۷ دننلیار وکنانب ، 45

ننگ ننه ، ۷

،

ایازوا ۷ ندبس و 1 ازگ تسا هدش شر

( 9

فلاتخا لبلد)

تاسن نیا رانشتنا ددعتم عبانم دوجو اه

هدونب انه هدننیلاآ

مه .تسا ( تانسن زاونها رهش رد ناریا رد نبنچ رد )T/B

دودح 0 / 4 ار ۷ هعلاطم نیا جیاتن اب هی تسا هدش هاساحم

نم ار نآ لنبلد و دراد ریایم ندونب فنلتخم رد ناونر

دو ن ناونع زاوها عیانح و رهش ود یوج طیارش

( 35

.)

تظلغ هی اح هبلوا اعاس رد نئولور و نزنب یاه

بپ اعاس شبب رد دوب یرای ک ریدانقم .دوب رادقم نیرر

و تملانس زنیرم دون نهر سانسا رب لیش ههجاوم زاجم نزنب یارب ناریا رای طبحم 0ppm

/ 5 ای 0 / 4 لبم رب مرگ

رتم نئولور یارب و عکم 35ppm

ای 1 / ۷0 لبم رنب مرنگ

م عکمرتم دشاب

( 30

ریداقم اال .)

، می زاجم ریداقم زا رر

رد هنی هبانشم انعلاطم رد تنسا هدونب لیش ههجاوم هدننش ماننجنا اننضرهش و دزننی یاهرهننش و دنننلانف ،اننکیرما تسا

( 49

تظلغ نبگنابم عو جم)

رد نئونلور و نزنب یاه

هاگنسیا یلاانب نیزننب پن پ یانه 0

/ 5 نلبم رنتم رنب مرنگ

تسا هدش شرازگ عکم هاگتنسیا ننیا اال

لبنسناتپ انه

مه .دنتسه اراد رهش یاوه گدولآ یارب یلااب انب نبننچ

هننب تننیانع ریوننصر

هرا ننش 4 هننس نننیا یاننبفاریج لننحم

ب پ پ هاگتسیا هلنحاف شیازنفا انب و هدوب دزی بونج رد نیزن

رد نلطم ننیا تسا هتفای شهای اوه نولور نزنب تطلغ

(8)

هشقن هنهپ یاه ( یدنب هرا نش ریواصر 9

و 1 تنسا نانیا ن )

یزنیرم و بوننج کانقن رد اونه گدونلآ زا شخب اال پ پ زا شان تسا هدوب نیزنب یاه

.

م نایاپ رد هجبتن ناور

هنی درنی یربگ اطم ننیا

هنعل

یاونه رد نئونلور و نزننب هجونر لباق ریداقم داد ناشن نآ تنظلغ و دراد دوجو دزی رهش هدودنحم زا ررلاانب انه

( ابسا سرش و )رفح( اپورا رد هدش هبحور 45

مرنگورکبم

م ) عکمرتم رب مه دشاب

لنبلحر هنب هنجور اب نبنچ یانه

مرن طسور ناکم رازفا

هنهپ وGIS

هدنیلاآ ریداقم یدنب

،انه

م هدولآ رهش بونج و زیر .دش یاسانش رهش لا ش زا رر

لبلحر مرن اب ناکم یاه رازنفا

یرانمآ گتنسا ه وGIS

ارننببیر دنننور داد ناننشن نئوننلور و نزنننب نبننب نمربپننسا نبیانپ نامز ارببیر دنور لو دوب لااب اهدنیلاآ ناکم هنب هنجور انب منه نئولور و نزنب راشتنا ئاشنم .تسا هدوب ر تاسن ( نزننب هنب نئونلو )T/B

ددرنر زا نشان کنبفارر ، یوننق گتننسا ه دوننجو و دننیدرگ دروآرننب اننهوردوخ

اح هبلوا یاهتعاس رد نئولور و نزنب ریداقم نبب یرامآ .دو ن دبیار ار عوضوم نیا ره و و نزننب تنظلغ ریداقم

هاگتسیا رد نئولور نبیانپ منه دزنی نیزنب پ پ یاه

زا رنر

لیش ههجاوم زاجم هدودحم نزنب( ناریا رد

0ppm

/ 5 و

نئوننلور 35ppm

) هننب تننسد داهنننشبپ لاننح نننیا اننب دننمآ

م لاس رد دوش روح هب رآ یاه

ُم س ت ر شیانپ درونم

دربگ رارق .

یرازگساپس

و مونننلع انننقبقحر زنننیرم بونننصم رنننط ننننیا یروانف یاه طبحم تنسیز هرا نش هنب دزنی 1109

هدونب هنی

اب لام تیا ح هاگشناد

کشزپ مولع قودح دبهش

دزنی

.تسا هدش ماجنا یراک ه زا هلاقم ناگدنسیون

نبلوئنسم

م نادردق مرتحم .دیا ن

References

1. Parra MA, Elustondo D, Bermejo R, Santamaria JM. Ambient air levels of volatile organic compounds (VOC) and nitrogen dioxide (NO 2) in a medium size city in Northern Spain.

Sci Total Environ 2009; 407(3): 999-1009.

2. Mokhtari M, Miri M, Mohammadi A, Khorsandi H, Hajizadeh Y, Abdolahnejad A.

Assessment of Air Quality Index and Health Impact of PM10, PM2.5 and SO2 in Yazd, Iran. J Mazandaran Univ Med Sci 2015;

25(131): 14-23.

3. Hoque RR, Khillare PS, Agarwal T, Shridhar V, Balachandran S. Spatial and temporal variation of BTEX in the urban atmosphere of Delhi, India. Sci Total Environ 2008;

392(1): 30-40.

4. Rahimpoor R, Bahrami AR, Ghorbani F, Assari MJ, Negahban AR, Rahimnejad S, et al.

Evaluation of Urinary Metabolites of Volatile Organic Compounds and Some Related

Factors in Petrochemical Industry Workers. J Mazandaran Univ Med Sci 2014; 24(116):

119-131.

5. Mohammadi A, Ebrahimi A, Amin MM.

Feasibility energy recovery potential of municipal solid waste in Northwest of Iran.

International Journal of Environmental Health Engineering 2012; 1(1): 14.

6. Lee S, Chiu M, Ho K, Zou S, Wang X.

Volatile organic compounds (VOCs) in urban atmosphere of Hong Kong. Chemosphere.

2002; 48(3): 375-382.

7. Tsai W, Chan L, Blake D, Chu K-W. Vehicular fuel composition and atmospheric emissions in South China: Hong Kong, Macau, Guangzhou, and Zhuhai. Atmos Chem Phys 2006; 6(11):

3281-2388.

8. Brocco D, Fratarcangeli R, Lepore L, Petricca M, Ventrone I. Determination of aromatic hydrocarbons in urban air of Rome. Atmospheric

(9)

ريت ، 8331 833

یشهوژپ

Environment 1997; 31(4): 557-566.

9. Krzyzanowski M, Cohen A. Update of WHO air quality guidelines. Air Qual Atmos Health 2008; 1(1): 7-13.

10. Keramati A, Nabizadeh Nodehi R, Rezaei Kalantary R, Nazmara S, Zahed A, Azari A, et al. TVOCs and BTEX Concentrations in the Air of South Pars Special Economic Energy Zone. J Mazandaran Univ Med Sci 2016; 25(133): 236-244.

11. Lan TTN, Binh NTT. Daily roadside BTEX concentrations in East Asia measured by the Lanwatsu, Radiello and Ultra I SKS passive samplers. Sci Total Environ 2012; 441: 248-257.

12. CAI-Asia. (Clean Air Initiative for Asian Cities Centre). Ambient Air Quality Standards in Asia. Survey Report. Avalable From, http://

cleanairinitiative.org/portal/system/files/AQ_St andards_Report_Draft_2_Dec_FINAL.pdf2009.

November. 2009. Accessed May 2, 2015.

13. Mosaddegh MM, Tahmasebi N, barkhordari FA, Fallahzadeh H, Esmaielian S, Soltanizadeh K. The investigation of exposure to benzene, toluene, ethylbenzene and xylene (BTEX) with Solid Phase Microextr action Method in gas station in Yazd province. Iranian South Medical Journal (ISMJ) 2014; 16(6): 419-426.

14. Esmaelnejad F, Hajizadeh Y, Pourzamani H, Amin M. Monitoring of benzene, toluene, ethyl benzene, and xylene isomers emission from Shahreza gas stations in 2013. Int J Env Health Eng 2015; 4(1): 17.

15. Majumdar D, Mukherjeea A, Sen S. BTEX in ambient air of a Metropolitan City. Journal of Environmental Protection 2011; 2(1): 11-20.

16. Wang F, Costabile F, Liu F, Hong W, Fang D, Allegrini I. Ambient BTX measurements in Suzhou, China. Environ Monit Assess 2010; 168(1-4): 21-31.

17. Colls JJ, Micallef A. Towards better human

exposure estimates for setting of air quality standards. Atmospheric Environment 1997;

31(24): 4253-4254.

18. Kerbachi R, Boughedaoui M, Bounoua L, Keddam M. Ambient air pollution by aromatic hydrocarbons in Algiers. Atmospheric Environment 2006; 40(21): 3995-4003.

19. Fazlzadeh Davil M, Rostami R, Zarei A, Feizizadeh M, Mahdavi M, Mohammadi AA, et al. A Survey of 24 Hour Variations of BTEX Concentration in the Ambient Air of Tehran. Journal of Babol University of Medical Sciences 2011; 14(1): 50-55.

20. Dehdari Rad H, Babaei AA, Goudarzi G, Angali KA, Ramezani Z, Mohammadi MM.

Levels and sources of BTEX in ambient air of Ahvaz metropolitan city. Air Quality, Atmosphere & Health 2014; 7(4): 515-24.

21. Ho KF, Lee SC, Guo H, Tsai WY. Seasonal and diurnal variations of volatile organic compounds (VOCs) in the atmosphere of Hong Kong.

Sci Total Environ 2004; 322(1–3): 155-66.

22. Parra MA, González L, Elustondo D, Garrigó J, Bermejo R, Santamaría JM. Spatial and temporal trends of volatile organic compounds (VOC) in a rural area of northern Spain. Sci Total Environ 2006; 370(1): 157-167.

23. Eisaei HR, Dehrashid A, Shaho S, Khani MR, Hashemi SM. Assessment and control of VOCs emitted from gas stations in Tehran, Iran. Pollution 2015; 1(4): 363-371.

24. Derwent R, Jenkin M, Saunders S.

Photochemical ozone creation potentials for a large number of reactive hydrocarbons under European conditions. Atmospheric Environment 1996; 30(2): 181-199.

25. Guidline. Iran Occupational Health Committee.

Occupational Exposure Limit. Tehran:

Center of environmental & occupational health. 2013.