Online ISNN: 2008-4838 University of Tehran Press
Homepage: http://ijaedr.ut.ac.ir/
Assessing the Effects of Migrations on Immigrant Households’
Sustainable Livelihood in Rural Areas of Golestan Province
Elaheh Samani1 , Gholamhossein Abdollahzadeh 2 , Mohammad Sharif Sharifzadeh3 , Mohammad Reza Mahboobi4
1. Department of Agricultural Extension and Education, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran. E-mail: [email protected]
2. Corresponding Author, Department of Agricultural Extension and Education, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran. E-mail: [email protected]
3. Department of Agricultural Extension and Education, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran. E-mail: [email protected]
4. Department of Agricultural Extension and Education, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran. E-mail: [email protected]
Article Info ABSTRACT
Article type:
Research Article
Article history:
Received: 2 November 2020 Received: 27 May 2022 Accepted: 28 June 2022 Published online: 22 June 2023
Keywords:
Livelihood strategies, livelihood assets, livelihood impacts, livelihood vulnerability.
Improving the livelihoods of local people has received growing attention during last two decades and is one of the main goals of national government. This research aimed to investigate the effect of migration on the sustainable livelihood of Sistanian immigrant households in the rural area of Golestan province. The research method is a descriptive survey based on a questionnaire. The target population includes 25,000 heads of migrant households from Sistan and Baluchestan province to Golestan province. Using Cochran's formula, 250 persons were selected as the research sample.
Samples were selected from 12 counties of Golestan province by multi-stage cluster sampling. Validity of the questionnaire was verified based on expert's view and reliability was confirmed based on the calculation of Cronbach's alpha coefficient. The results of the one sample t-test showed that the natural and financial capital were less than average (inappropriate). The results of investigating livelihood strategies showed that, the most important livelihood strategies are farming, livestock, horticulture, stockpiling forestry resources and being worker. The results of assessing vulnerability trends showed that items such coherence and solidarity of households, income-earning job opportunities, numbers of livestock and poultry, income level and household purchasing power were more important in reducing vulnerability. While items such as inflation and high pollution of air and water were more important in increasing vulnerability. The results of assessing the immigration impacts showed that the economic, natural, cultural-social and service-welfare impacts of immigration were more than average. These results indicate that immigration has led to changes and improvements in the households' life, and expected positive effects such as improved welfare and access to services and employment have been achieved.
Cite this article: Samani, E., Abdollahzadeh, Gh. H., Sharifzadeh, M. Sh., & Mahboobi, M. R. (2023). Assessing the Effects of Migrations on Immigrant Households’ Sustainable Livelihood in Rural Areas of Golestan Province.Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 54-2 (2), 365-381. DOI: http//doi.org/10.22059/IJAEDR.2022.312494.668965
© The Author(s). Publisher: University of Tehran Press.
. DOI: http//doi.org/10.22059/IJAEDR.2022.312494.668965
Extended Abstract
Introduction and Objectives
Sustainable livelihood is a way of thinking about the objectives, scope and priorities for development, in order to enhance progress in poverty elimination. Sustainable livelihoods approaches rest on core principles that stress people-centred, responsive, and multi-level approaches to development. Although sustainable livelihoods approaches are relatively new within DFID, they have already been applied in a variety of ways.
The sustainable livelihoods framework is based on understanding people's access to assets that typically include natural, human, social, physical and financial capital. Other assets are increasingly being used in such analyses, such as information, cultural/traditional and institutional assets. Access to these assets are then analysed in relation to the context of that livelihood (e.g., migration, demography, history and macro-economic conditions), institutional and social processes (e.g., organisational arrangements and land tenure), and the
livelihood strategies that are used (combinations of activities people choose to undertake to achieve their livelihood goals). Interventions to reduce poverty can then be based on an improved understanding of the livelihoods they are designed to protect and enhance, and the interacting factors that influence them. Although all capital assets are substitutable in the sustainable livelihoods framework, proponents of “strong sustainability” approaches argue that for a livelihood to be truly sustainable, it must maintain critical levels of natural capital. However, this tends to be overlooked in the sustainable livelihoods framework, which tends to focus on people's access to capital assets and the resulting flow of services they can benefit from, rather than considering the overall stocks of those assets and associated services
Both new and existing development activities have used sustainable livelihoods approaches to focus more clearly on the priorities of the poor. The approaches have been applied flexibly, in contexts ranging from project and programme preparation, to research and sub-sector reform. Improving the livelihoods of local people has received growing attention during last two decades and is one of the main goals of watershed management.
The problems of immigrants issues become more complex as livelihoods change over time due to altering external and internal factors. Key ways in which sustainable livelihoods approaches have been used and found useful can be immigrant households’ livelihood. Thus, to examine livelihood changes and to understand livelihood sustainability in response to vulnerability context, livelihood assessment is executed among immgrants. This research aimed to investigate the effect of migration on the sustainable livelihood of Sistanian immigrant households in the rural area of Golestan province.
Methods
The research method is a descriptive survey based on a questionnaire. The statistical population consists of 25000 head of households among the 12 counties of Golestan province, that have immigrants from Sistan and Baluchestan province. Using Cochran's formula 250 head of households were selected as samples. Multi-stage cluster sampling method was used to select samples. Validity of the questionnaire was verified based on expert's view and reliability was confirmed based on the calculation of Cronbach's alpha coefficient.
Results
The results of the one sample t-test showed that the natural and financial capital were less than average (inappropriate). The results of Friedman test showed that, the most important livelihood strategies are farming, livestock, horticulture, stockpiling forestry resources and being worker. The results of Friedman's test for assessing vulnerability trends showed that items such coherence and solidarity of households, income-earning job opportunities, numbers of livestock and poultry, income level and household purchasing power were more important in reducing vulnerability. While items such as inflation and high pollution of air and water were more important in increasing vulnerability. The results of one-sample t-test for assessing the immigration impacts showed that the economic, natural, cultural-social and service-welfare impacts of immigration were more than average. These results indicate that immigration has led to changes and improvements in the household's life, and expected positive effects such as improved welfare and access to services and employment have been achieved. The results of Mann-Whitney test for comparing livelihood capitals based on gender, marital status, and type of immigration showed that human and natural capital is significantly different between men and women, and in both cases, women's livelihoods have been higher. Also, the results indicate that single people rated their access to natural capital more than married ones. The results of the comparisons based on type of migration indicate that the human, physical, natural and financial capital of the people who have been permanent migrants is greater than those who have been seasonal migrants.
Discussion
One of the advantages of the livelihoods approach is that it allows a bridging of divides, enabling different people to work together, particularly across the natural and social sciences. A livelihoods approach to investigate effects of migrations entails taking on board variables linked to themes that often do not appear on the radar of disciplinary scientists.
هرود ،نایرا یزرواشک هعسوت و داصتقا تاقیقحت هلجم 2-
54 ، هرامش 2
نارهت هاگشناد تاراشتنا
اپاش یکینورتکلا
: 2423 - 785X
Homepage: http://ijaedr.ut.ac.ir/
زرا ی با ی ثات ی ر ترجاهم عم رب
ی تش اپ ی راد اهراوناخ ی
حاون رد رجاهم ی
اتسور یی ناتسلگ ناتسا
ناماس ههلا
1 ی سحملاغ| ی ن هلادبع داز
2ه
|
رش دمحم ی
ف رش ی ف داز
3ه بوبحم اضر دمحم|
4ی
.1 ناریا ،ناگرگ ،ناگرگ یعیبط عبانم و یزرواشک مولع هاگشناد ،یزرواشک تیریدم هدکشناد ،یزرواشک شزومآ و جیورت هورگ .
:همانایار
@gmail.com 121
www.eman
.2 گرگ ،ناگرگ یعیبط عبانم و یزرواشک مولع هاگشناد ،یزرواشک تیریدم هدکشناد ،یزرواشک شزومآ و جیورت هورگ ،لوئسم هدنسیون ناریا ،نا
:همانایار.
[email protected] 3 ناریا ،ناگرگ ،ناگرگ یعیبط عبانم و یزرواشک مولع هاگشناد ،یزرواشک تیریدم هدکشناد ،یزرواشک شزومآ و جیورت هورگ . :همانایار .
[email protected] .4 هاگشناد ،یزرواشک تیریدم هدکشناد ،یزرواشک شزومآ و جیورت هورگ ناریا ،ناگرگ ،ناگرگ یعیبط عبانم و یزرواشک مولع
:همانایار .
هلاقم تاعلاطا هدیکچ
:هلاقم عون یشهوژپ ةلاقم
رات ی خ رد ی تفا : 12 / 08 / 1399
رات ی خ یرگنزاب : 06 / 03 / 1401
رات ی خ ذپ ی شر 07 : / 04 / 1401
رات ی خ راشتنا 01 : / 04 / 1402
دیلک هژاو :اه
اهدربهار ی عم ی تش ی
، امرس ی ه اه ی
عم ی تش ی
، پ ی اهدما ی عم ی تش ی
،
سآ ی
¬ب یذپ ر ی عم ی تش ی . عم دوبهب
ی تش لحم مدرم ی خا ههد ود رد ی
ر ازف هجوت دروم ی
هدن یا و تسا هتفرگ رارق ی
ک ی لصا فادها زا ی
تلود یاه لم ی ا فده .تسا ی
ن قحت ی ق زرا ی با ی ثأت ی ر ترجاهم عم رب ی تش اپ ی راد اهراوناخ ی س رجاهم ی ناتس ی
اهاتسور رد نکاس ی
قحت شور .تسا ناتسلگ ناتسا ی
ق صوت یف ی نتبم ی پ رب ی ام ی ش پ همانشسر ا ی هعماج .تسا
رامآ ی لماش 25000 س ناتسا زا رجاهم راوناخ ناتسرپرس زا رفن ی
ناتس اب .تسا ناتسلگ ناتسا هب ناتسچولب و
نارکوک لومرف زا هدافتسا 250
قحت هنومن ناونع هب رفن ی
ق ب .دندش باختنا هنومن شور ه
یگ ر ی هشوخ یا دنچ
هلحرم یا هنومن اه زا 12 ناتسرهش ناتسا سلگ نات اور .دندش باختنا یی
همانشسرپ اه ی قحت ی ق انبم رب ی دی هاگد
اپ و ناصصختم یا
یی انبم رب ی رض هبساحم ی
ب افلآ ی أت خابنورک یی د اتن .دش ی ج نومزآ هنومن کتt ا ی داد ناشن
امرس هک ی ه اه ی بط یع ی لام و ی امرس لک و ی
ه اه اتن .تسا )بسانمان( طسوتم دح زا رتمک ی
ج سررب ی اهدربهار ی
عم ی تش دراوم هک داد ناشن ی
لاعف زا دمآرد بسک دننام ی
ت اه ی رادماد ،تعارز ی
، رادغاب ی
، عمج روآ ی عبانم و
گ ی ناها لگنج ی رگراک و ی مهم هلمج زا رت
ی ن اهدربهار ی عم ی تش ی اتن .دنتسه ی ج زرا ی با ی اهدنور ی سآ ی ب ذپ ی ر ی
دراوم هک داد ناشن ی
بق زا ی ل هداوناخ یگتسبمه و ماجسنا تصرف ،اه
اه ی راک ی ط و ماد دادعت ،ازدمآرد ی
،رو حطس
رخ تردق و دمآرد ی
د مها راوناخ ی ت ب ی ش رت ی مز رد ی هن سآ شهاک ی ب ذپ ی ر ی هتشاد لاح رد .دنا ی هک دراوم ی دننام
نارگ و مروت ی
، گدولآ ی بآ مها اوه و ی ت ب ی ش رت ی مز رد ی هن ازفا ی ش سآ ی ب ذپ ی ر ی هتشاد اتن .دنا ی ج زرا ی با ی پ ی اهدما ی
داد ناشن ترجاهم هک
پ ی اهدما ی داصتقا ی
، بط یع ی
، گنهرف ی - عامتجا ی تامدخ و ی - هافر ی ب ترجاهم ی ش رت زا
ا .تسا طسوتم دح ی
ن اتن ی ج ب ی رگنا ا ی ن غت هب رجنم ترجاهم هک تسا یی
ر گدنز رد دوبهب و ی
و تسا هدش اهراوناخ
ثا سرتسد و هافر دوبهب دننام راظتنا دروم تبثم تار ی
.تسا هدش لصاح لاغتشا و تامدخ هب
دانتسا : ناماس ی
، هلادبع ؛ههلا داز سحملاغ ،ه ی
؛ن رش ی ف
،هداز رشدمحم ی
؛ف بوبحم و ی
، اضردمحم ( 1402 .) زرا ی با ی ثات ی ر ترجاهم عم رب ی تش اپ ی راد اهراوناخ ی حاون رد رجاهم ی
اتسور یی ناتسلگ ناتسا ةلجم .
قحت ی تاق زرواشک هعسوت و داصتقا ی
ا ی نار
، 2 - 54 ( 2 ،) 381 - 365 . 2022.312494.668965 IJAEDR.
/ 10.22059 http//doi.org/
DOI:
:رشان .نارهت هاگشناد تاراشتنا هسسؤم
.ناگدنسیون©
10.22059/IJAEDR.2022.312494.668965 http//doi.org/
: DOI
همدقم ترجاهم دپ هدی قیقحت عوضوم هک تسا یا مز
هنی ،یعامتجا مولع ،داصتقا ،ایفارغج هلمجزا مولع نوگانوگ یاه ناسنا
سانش ی
ترجاهم دنچ ره .تسا هتفرگ رارق یزرواشک مولع نینچمه و م
ی یارب ار یفلتخم یعامتجا ،یگنهرف ،یداصتقا یاهدمایپ دناوت
دراذگب یفنم ریثأت مه أدبم قطانم دیلوت و لاغتشا هعسوت رب و دنک داجیا دصقم قطانم
( Abdollahzadeh et al., 2019
اما،)
رثوم دربهار کی ناونع هب هراومه یرادیاپ یارب
تشیعم شیب رد رت روشک تسا هدوب هجوت دروم هعسوت لاح رد یاه
( Scoones,
.)1998
یوگلا بوچراچ رد ار هطوبرم یاهدمایپ و هدرک ییاسانش ار رادیاپ تشیعم رب ترجاهم ریثأت هک تسا یرورض ،نیاربانب .درک لیلحت رادیاپ تشیعم هب رادیاپ تشیعم تفایهر
هک تسا دیدج تفایهر کی یبسن روط هب هجوت اب
قفوم مدع هر تی تفای یاه
رد یلبق لیلحت تسا هدش حرطم یلحم عماوج هعسوت
Salvestrin, 2006(
و رقف لکشم دراد یعس و)
سآ بی تاعامتجا یریذپ
همه یلکش هب ار اهراوناخ و هبناج
دنک لیلحت رگن
Motiei-Langroudi et al., 2011; Aazami et al., 2018(
تفایهر نیا .)
هک ههد زا 1990
، لاغ تفایهر هعسوت تامادقا یارجا رد ب
،تسا هدوب اراد ءاقترا رد یعامتجا دحاو کی ییاناوت بسحرب
یی اه و
فرظ تی شیاه ت اب ههجاوم رد لا
م فیرعت ،نامز لوط رد اهراشف و تامط ی
( دوش
Morse, 2009
تفایهر نیا قبط .)
تشیعم
سو اهنت هلی یا سو هکلب تسین اقب یارب هلی
یا م مهارف ار یعبانم هک تسا ی
دروآ مدرم هک م نآ اب ی دنناوت ءاقترا ار شیوخ یگدنز
و هداد دنسرب بولطم هافر هب
Morse and McNamara, 2013( .)
،ور نیا زا زا هدافتسا
اهدربهار فلتخم ی هرهب بوچراچ رد
گ یری یارب یطیحم تاناکما ریاس زا ظفح
نآ یرادیاپ و تشیعم
یم تکرح یاشگهار دناوت هعماج
لاعف ریسم رد تی
تفرشیپ و هعسوت دشاب
( Sajasi-Gheidari et al., 2013
عقاو رد .)
تشیعم یاهدربهار ناشن
هدنهد زا یبیکرت و هدودحم لاعف
تی و اه باختنا اه طسوت هدش هتخاس ی هداوناخ
اه
(تسا
Fan et al.,
.)2013
رجاهم یاهراوناخ اتسار نیا رد هب
و عبانم عونت داجیا رد یعس ترجاهم زا سپ هژی خ یتشیعم
طیحم طیارش هب هجوت اب ،دو
هار زا یکی ناونع هب ترجاهم دنچ ره .دنراد دیدج لح
تفرگ رارق هجوت دروم تشیعم دوبهب یارب اه یبایزرا نونکات اما ،تسا ه
ناتسا رد .تسا هدشن ماجنا رجاهم یاهراوناخ رادیاپ تشیعم رب نآ تارثا زا یقیقد س
ناتسی قا تارییغت زین ناتسچولب و و یمیل
یلاسکشخ عوقو تصرف دوبمک و یپ رد یپ یاه
ترجاهم هب رجنم یلغش یاه هدرتسگ یاه
قطانم هب ناییاتسور نیب رد یا
تسا هدش ناتسلگ ناتسا هلمج زا فلتخم
( Abdollahzadeh et al., 2019
د ترجاهم شقن ،رضاح شهوژپ رد .)
دوبهب ر
ناتسا زا رجاهم ییاتسور یاهراوناخ رادیاپ تشیعم س
ناتسی نینچمه .تسا هتفرگ رارق هعلاطم دروم ناتسلگ ناتسا هب ناتسچولبو
ییاراد نینچمه و تشیعم یاهوگلا رییغت ،ترجاهم یاهدمایپ و تارثا یسررب هدش صخشم زین رجاهم یاهراوناخ یتشیعم یاه
همانرب رد نآ جیاتن زا ناوتب ات اهم یاهدمایپ شهاک و ییاتسور لاغتشا دوبهب یارب یزیر
.درک هدافتسا ترج
ماجنا دارفا هک تسا ییاهراک همه لماش تشیعم م
ی ز نارذگ ات دنهد دننک یگدن
Helmor and Sing, 2001(
موهفم و )
هب یسرتسد دروم رد رکفت اراد
یی یرادهگن یارب تیریدم و اه نآ
اه
( تسا
Chambers, 2005
یکی ،رادیاپ تشیعم هلوقم رد .)
نآ هب ناوارف هک یفیراعت زا دانتسا
م ی هب قلعتم ،دوش
Chambers et al., 1992
ک تسا نایب ه م ی زا ،تشیعم :دننک لباق
تی ،اه
اراد یی بانم هب یسرتسد قح و عبانم ،اهرابنا( اه و )ع
لاعف تی )لغش( اه اه عم .تسا هدش لیکشت شاعم نارذگ یارب مزلا ی تشی
و راشف اب دناوتب هک تسا رادیاپ یماگنه کوش
اه دوش راگزاس ،دبای دوبهب و
لباق تی و اه اراد یی و دنک ظفح ای تیوقت ار دوخ یاه
تصرف اه مهارف زین دعب لسن یارب ار رادیاپ تشیعم ی دروآ
یارب ار یصلاخ عفانم هکنیا رگید و م
یلحم حوطس رد نارگید تشیع
رد و یلم ای هاتوک
تدم .دنک داجیا تدمدنلب ای
جنپ رادیاپ تشیعم یوگلا لیلحت رد یتشیعم هیامرس عون
لماش1
1 - هیامرس ناسنا ؛یتملاس ،شزومآ ،تراهم :ی 2
- هیامرس
هیامرس یاهلااک :یکیزیف نامتخاس ،یدیلوت یا
هداج ،رازبا ،اه و اه
...
؛ 3 - سپ ،لوپ :یلام هیامرس ؛ضرق و ماو هب یسرتسد ،اهزادنا
1
. Livelihood Assets
4 - ؛هریغ و ماد ،تخرد ،بآ ،نیمز :یعیبط هیامرس 5
- عامتجا هیامرس هکبش :ی
هیداحتا و اه ناونع هب هک تسا رظن دروم اه
یم هتخانش ینورد لماوع لوحت لاح رد یاهدنیآرف و اهراتخاس .دنوش
بیسآ ،1
یریذپ
2اه یتشیعم جیاتن ، یژتارتسا ،3
ای و اه
تیلاعف یتشیعم یاه یم هتخانش ینوریب لماوع ناونع هب هک4
رادیاپ تشیعم یوگلا یازجا ریاس زا مه ،دنوش دنتسه
is, ( l El
2000; Scoones, 1998 .)
دمآرد اه تیلاعف زا لصاح ی یم اهراوناخ فلتخم یاه
ره زا دناوت تدش هب رییغت هنوگ
ریثات تحت ق
دریگ رار بیسآ ثعاب و -
دوش تشیعم یریذپ
( Karimi and Karami-Dehkordi, 2016 )
رد تیلاعف لاح رد ار مدرم ،رادیاپ تشیعم یوگلا عقاو رد.
یرتسب سآ بی تمیق ناسون( ندوب یلصف :لماش هک ریذپ وت و اه
تصرف ،اهدیل کوش ؛)یلغش یاه
ناکت ای اه یاه
هدشدراو یناهگان
یریگرد(
یرامیب ،گنج ،اه ،نافوط ،لیس ،اه
کشخ لاس تفآ ،ی نیمز ،اه شتآ ،هزرل )تقرس ،یزوس
و نارحب یاهدنور شیپ یاز
-
،تیعمج شیازفا ،یلصف یاهدوبمک( یندش ینیب تسا )اوه یگدولآ ،کاخ یزیخلصاح شهاک
( Chambers et al., 1992;
Bebington, 1999
رظن رد )
م ی زا ندرک هدافتسا یارب یتارایتخا رتسب نیا نورد هک یلاح رد .دریگ اراد
یی دنراد یصاخ یاه
ریثات یلحم مدرم تشیعم رب هک م
ی هلخادم نآ رد و دنراذگ م
ی لیدبت یارب مدرم و دننک اراد
یی اب دیاب ،رادانعم یلکش هب اه نآ
اه
.دنوش ریگرد شور هدافتسا اهدنیآرف و اهراتخاس نیا هب یسرتسد و نتشاذگ ریثات یارب مدرم هک ییاه م
ی ،دننک ژتارتسا ی یتشیعم یاه
نآ اه لکش ار م ی هب هک ،دنهد نآ
اه کمک بولطم یتشیعم جیاتن هب ندیسر رد م
ی
( دنک
DFID, 1999 .)
یتشیعم یاهدربهار
تیلاعف ،هوجو لاسرا و ترجاهم ،تیلاعف یارب یعیبط عبانم دربراک اب تسا نکمم عرزم زا جراخ یاه
یگتسشنزاب قوقح و یررقم ،ه
تسا ایوپ دنیارف کی دربهار باختنا ،نیاربانب ؛دشاب ...و
( Serrat, 2008
ون هس یلک روط هب اما .)
رد یتشیعم یاهدربهار زا ع
د یاهروشک نتسه یکتم اهنآ هب دوخ تشیعم ظفح یارب ییاتسور یاهراوناخ هک دراد دوجو هعسوت لاح ر
:د 1 - رشف یزرواشک هد
؛هدرتسگ و 2
- ندرک عونتم م
هار و دزمتسد یارب راک لماش تشیع ؛راک و بسک یزادنا
3 - جاهم اتسور زا تر
Timalsina, (
.)2007
یرایسب رد ،شاعم رارما یاهدربهار عونت و هنماد یدایز توافت لیلد هب ییاتسور قطانم زا
طیارش ،تسیز طیحم رد هک
،یژرنا ندوب اراد و تبهوم لمح
و لقن دراد دوجو هریغ و یداصتقا هعسوت حطس ،ییایفارغج تیعقوم ، دنتسه ناوارف ،
( Fan et
al., 2011 .)
یجورخ و اهدرواتسد ،یتشیعم یاهدمایپ یم اهدمایپ .تسا یتشیعم تامادقا یاه
ت داجیا رد دناو ا
تیلاعف نییعت رد هزیگن اه
دنک کمک
( CHF, 2005
اوناخ ،درف( لیلحت حطس و سایقم نتفرگ رظن رد ،یتشیعم یاهدمایپ لیلحت رد.)
)یلم ای یلحم ،ر
تسا رایسب تیمها یاراد
( Jomehpour and Ahmadi, 2011
م یرادیاپ یبایزرا یارب یهار هراومه جیاتن.)
.دنتسه تشیع
م جیاتن یم تشیع شیب دمآرد لماش دناوت
یز هافر شیازفا ، رت بیسآ شهاک ،یتس
،ییاذغ تینما دوبهب ،یرباربان شهاک ،یریذپ
یرادیاپ حم طی یم یناسنا تلزنم و شزرا و دوبهب ثعاب هک ،دشاب یعیبط عبانم زا رادیاپ هدافتسا اب تسیز
( دوش
Serrat, 2008 .)
( لودج رد 1
بوچراچ هک تاقیقحت یخرب ) هتفرگ راک هب ییاتسور هنیمز رد ار رادیاپ تشیعم
هب هجوت اب و تسا هدش هئارا دنا
( لکش تروص هب قیقحت یرظن بوچراچ هدش هدرمش رب بلاطم 1
.تسا هدش نیودت )
1. Transforming structures and process 2. Vulnerabilities
3. Livelihood Outcomes 4. Livelihood Strategies
لودج 1 . هصلاخ شهوژپ زا یا قیقحت عوضوم هرابرد هدش ماجنا یاه
قیقحت عوضوم و لاس و هدنسیون شهوژپ جیاتن
Salmani et al., 2011 یلصف ترجاهم شقن ،
رد ییاتسور یاهراوناخ تشیعم رد راک یورین ناتسدرک ناتسا
هک دندیسر جیاتن نیا هب امرس
هی )زرواشک( رجاهمریغ یاهراوناخ نایم رد یعامتجا و یعیبط یاه شیب
رت و
لباقم رد امرس هی لااب رجاهم یاهراوناخ نایم رد یلام و یناسنا ،یکیزیف یاه نیگنایم .تسا رت
امرس هی ی
تیاهن رد .تسا رجاهمریغ یاهراوناخ زا رتلااب رجاهم راوناخ رد زین یلک م
ی هک درک نایب هنوگنیا ناوت
رب یتبثم رثا دابآورس ناتسرهش رد ییاتسور یاهراوناخ یلصف ترجاهم اراد
یی یاه امرس هی یاهراوناخ یا
هک هتشاد یلصفرجاهم یاراد تن
هجی لااب نآ ی نتفر اراد یی شهاک و رقف شهاک ،راوناخ یتشیعم یاه
سآ بی .تسا هدوب ییاتسور یاهراوناخ یریذپ
Motiei-Langroudi et al., 2011 ریثأت ،
تشیعم دوبهب رد اهاتسور هب نارجاهم تشگزاب لاق قآ ناتسرهش رد نانکاس ،ییاتسور ناوج یورین تقوم ترجاهم هک داد ناشن
مهم رت هدوب یگدنز هرادا یارب هتفر راک هب دربهار نی
،یناسنا یاه هیامرس رد یریگمشچ توافت ،ییاتسور یحاون هب تشگزاب و تراهم بسک زا سپ و تسا .تسا هداد خر هتشگزاب دارفا یعیبط و یعامتجا ،یکیزیف ،یلام مهم
رت ترجاهم زا عون نیا یاهدمایپ نی
شیب دمآرد بسک تسیز هافر شیازفا ،رت
شهاک ،ی سآ بی تلزنم و نأش دوبهب ،ییاذغ تینما دوبهب ،یریذپ
.تسا هدوب اهاتسور هب هتشگزاب نارجاهم یارب یناسنا
Jomehpour and Ahmadi, 2011 ریثأت ،
ییاتسور رادیاپ تشیعم رب یرگشدرگ مک زین و یرگشدرگ اب طبترم دمآرد هجیتنرد و لاغتشا ندمآ دوجو هب ثعاب هچ رگا یرگشدرگ
دشر هب ک
زا یخرب لاعف تی اهنت و تسا دودحم رایسب ریثأت نیا اما ،تسا هدش تامدخ و یرادغاب دننام ییاتسور یاه
رد ار اهراوناخ زا یخرب رب
م ی نینچمه .دریگ هب
تلع عفانم ،یرگشدرگ صتخم یلوتم و یلحم داهن دوبن
.تسا هدشن ققحم یلحم هعماج لک یارب یرگشدرگ زا لصاح یمومع
Abdullahzadeh et al., 2015
، ریثأت
رادیاپ تشیعم رب یرگشدرگ هیامرس نیگنایم داد ناشن جیاتن ،یرگشدرگریغ و یرگشدرگ یاهاتسور هورگ ود هسیاقم اب
،یکیزیف یاه
هیامرس لک و یلام شیب یرگشدرگریغ یاهاتسور زا یرگشدرگ یاهاتسور رد اه
رد نینچمه .تسا رت
یرگشدرگ یاهاتسور تیلاعف
دننام ییاه
« یلحم ینبل تادیلوت شورف
» ،
« یلحم سابل شورف
» ،
« تعارز
» ،
شیب تیمها یتشیعم دربهار ناونع هب بیترت هب ،مود هورگ یاهاتسور رد هک یلاح رد .تسا هتشاد یرت
تیلاعف شیب تیمها ،یرادماد ،یرگراک ،تعارز یاه ءزج هب هک داد ناشن جیاتن هولاع هب .تسا هتشاد یرت
پ تسیز یاهدمای دمایپ ریاس تیعضو ،یطیحم
.تسا بسانم ،یرگشدرگ یاه
Ahmed (2009) ،
رادیاپ تشیعم درکیور شقن
م هقطنم رد رقف شهاک یارب نمی
گنیس
،شدلاگنب رب دیکأت
لاعف عونت یارب یهام شرورپ شقن رب تی
یاه ییاتسور یحاون رد یداصتقا
Newton and Franklin (2011) دربراک ،
بوچراچ تشیعم رادیاپ یسررب یارب جیورت
"
مسیروتوکا
"
رد هقطنم نیچ رد یا هاگتماقا هعسوت هلمج زا یتشیعم یاهدربهار هعسوت هب رجنم مسیروتوکا
اب یدرگموب یاه هرهب
گ یری زا داوم
ییاذغ هبنج رب مسیروتوکا دنچ ره .تسا هدش یزرواشک راک هبرجت و یلحم ریثأت یداهن و یعامتجا یاه
هبنج رب تبثم ریثأت هب رجنم اما تسا هتشادن عونتم هلمج زا یداصتقا یاه
هدش تشیعم یاهدربهار یزاس
.تسا
Tang et al., 2013 ،
طابترا نیب ش هوی یاه
ییاتسور رادیاپ تشیعم و یزرواشک سور تشیعم ظفح رد یزرواشک
ییات ثؤم شقن ر بهب ،دمآرد شیازفا ببس و دراد ی و
صخاش د اه ی تسیز
م عونتم و یطیح زاس
ی لاغتشا .تسا هدش
Manandhar and Shin (2013) یسررب ،
هعماج یرادلگنج حرط تارثا تشیعم رب روحم
لاپن رد ییاتسور رادیاپ هتسناوت و تسا هدوب هعلاطم دروم ناییاتسور رادیاپ تشیعم یارب یتبثم تارثا یاراد یحرط نینچ
داجیا هب
تیلاعف لحم زا دمآرد ج یاه
هیامرس و یلگنج عبانم رادیاپ هعسوت ،یرادلگنج ریغ و و یرادلگن رد یراذگ
کی ناونع هب یعامتجا یرادلگنج حرط هعلاطم نیا رد ،عقاو رد .دوش رجنم یعامتجا هعسوت زین و عبانم نیا دنمزاین ییاتسور مدرم رادیاپ تشیعم یاقترا هک هداد ناشن و تسا هدومن لمع رثؤم یتشیعم دربهار
ور هعماج یاهدرکی هلخادم هن و یتکراشم و روحم
یرگ کی یاه .تسا نییاپ هب لااب زا هیوس
Horsley et al., 2015 تشیعم ،
رادیاپ رد
یاهداصتقا ندعم رب ینتبم نیب هک داد ناشن جیاتن
ندعم و هعسوت تارییغت ندعم یاهدمآرد ریثأت اب هک یروط هب .دراد دوجو طابترا
،یداصتقا یعامتجا و
،یگنهرف
،تملاس یسایس و تسیز تسا هتفرگ تروص اتسور رد یطیحم .
Daur et al., 2016 یلگنج عبانم ریثأت ،
دروم(
جیاتن و )نادوس رد هعلاطم تشیعم
رادیاپ
ییاتسور هرهب هعسوت
عبانم زا یرادرب رد یلگنج
لوط نامز تبثم ریثات رب هتشاد لگنج هیشاح ناییاتسور تشیعم
یفرط زا .تسا هیامرس دوبهب
هیامرس فیعضت هب رجنم یداصتقا یاه روط هب .تسا هدش مه یعیبط یاه
هرهب رب ینتبم یاهدربهار یلک طیحم بیرخت اب تدمدنلب رد و دنتسین رادیاپ یعیبط عبانم زا یرادرب
،تسیز
رقف ثعاب م ی .دنوش
قیقحت عوضوم و لاس و هدنسیون شهوژپ جیاتن
Aazami and Shanazi (2020) سررب ،
ی
بلاات تارثا عم رب اه ی تش مدرم رز بلاات هعلاطم دروم هقطنم
ی راو ا برغ رد ی نار .دش باختنا اتن ساسا رب ی
،ج ت بلاا امرس دعب جنپ رد ی
ه
عم ی تش ی ی نع ی لام ی
، بط یع ی
، ناسنا ی
، فی ز ی ک ی عامتجا و ی ثأت ی ر ازسب یی گدنز رب ی هاگتنوکس ی .تسا هتشاد
ب رد ی ن اهدربهار ی عم ی تش ی ،بلاات زا دربهار لاعف عونت ی ت اه ی عم ی تش ی د و دمآر ی ارب ی اهراوناخ ی لحم ی
مها ی ت ب ی ش رت ی اتن هب هجوت اب .تشاد ی
ج لحت ی ل سم ی
،ر امرس ی ه بط یع ی ب ی ش رت نی ثأت ی ر عم رب ار ی تش مدرم
عت شقن هدنهد ناشن هک دراد یی
ن هدننک عون نیا امرس ی ه عم ی تش ی عت رد یی ن عم حطس ی تش گتسباو و ی مدرم
ا تامدخ و درکلمع هب سوک
ی متس .تسا
Su et al., 2019 یسررب ،
امرس ی ه دربهار و
عم ی تش اپ ی راد اهراوناخ رد هب هتسباو ییاتسور ی
شدرگ رگ ی لصف ی ا رد
ی ن ،هعلاطم کی رد هقطنم رگشدرگ ی اتسور یی شگناوگ رد ی چ بونج رد ی ن امرس .دش ماجنا ی
ه عم ی تش ی
و تشیعم یاهدربهار عاونا لصف تاناسون هب خساپ رد
ی رگشدرگ رد ی زا هدافتسا اب ی
ک کرت شور یب ی هک
امرس صخاش ی
ه عم ی تش لحت و ی ل ششوپ ی هداد م ماغدا ار اه ی
،دنک لحت ی ل دش اتن . ی ج م ناشن ی دهد هک
امرس صخاش ی
ه عم ی تش اهراوناخ هب هتسباو افرص هک یی رگشدرگ دمآرد
یلاح رد تسین بولطم ،دنتسه ی
.دنتسه یرتهب طیارش رد دنتسه یلصف یرگشدرگ هب هتسباو هک ییاهراوناخ هک
Mallick et al., 2020 یزاسایهم ریثأت ،
هیامرس یاه عم ی تش اپ ی راد یترجاهم تلایامت رب م هعلاطم
ی ناد ی برغ بونج رد اتسور جنپ رد ی
لحاس ی شدلاگنب دش ماجنا . ی هتفا اه اشن زگ هک داد ن ی
هن اه ی
عم ی تش رد ماظن طیارش یعامتجا و یکیژولوکا یاه و تسا توافتم
ترجاهم مدع هب لیامت ب
ی ش رت هب
زگ ی هن اه ی راگزاس ی عم ی تش ی گتسب ی عضو هک دراد ی
ت عم ی تش اپ ی راد آ هعجاف رطخ اب ههجاوم رد ار درف ی
هدن
م لکش ی دهد اربانب . ی
،ن کرد یگنوگچ و یطیحم طیارش نیمأت
یاهدربهار عم ی تش تلایامت رب غ ی ر
ترجاهم ی ارب ی رطخ ضرعم رد دارفا همانرب یارب رد هک تسا مزلا و تسا راذگریثأت
رارق هجوت دروم یزیر
.دریگ
لکش 1 . رادیاپ تشیعم بوچراچ ،شهوژپ یموهفم لدم (
DFID, 1999 )
تارییغت یکدنا اب
قیقحت شور یروآدرگ هوحن ظاحل زا و یدربراک ،فده ظاحل زا قیقحت نیا هداد
اه رضاح قیقحت نینچمه .تسا ینادیم تاقیقحت عون زا
همانشسرپ زا هدافتسا لیلد هب ار م
ی قیقحت زج ناوت مه یشیامیپ یاه
هقبط دنب .درک ی
هداد یروآدرگ رازبا رضاح قیقحت رد هزادنا و اه
هیوگ هک تسا هدوب همانشسرپ ،اهریغتم یریگ لاؤس و اه
زا هتفرگرب نآ یاه
تشیعم هیلوا بوچراچ طسوت هک رادیاپ
Chambers et al., 1992
طسوت و میظنت
DFID, 1999
هدش هتفرگ ،تفای هعسوت
.دش ماجنا نآ رد قیقحت عوضوم هب هجوت اب تاحلاصا یخرب سپس ،تسا ،لماش یلصا شخب راهچ رد همانشسرپ بیترت نیدب
یگژیو ییاراد یدرف یاه یژتارتسا ،یتشیعم یاه
،یتشیعم یاهدربهار و اه بیسآ
.تسا هدش میظنت یتشیعم یاهدمایپ و یریذپ
ییاراد بلاق رد یتشیعم یاه 5
هفلؤم هیامرس ی هیامرس .تفرگ رارق یسررب دروم یلام و یکیزیف ،یعیبط ،یعامتجا ،یناسنا یاه
صخاش لماش یناسنا صخاش لماش یعامتجا هیامرس ؛تشادهب و هیذغت و راوناخ یداصتقا تکراشم ،تراهم ،شناد یاه
یاه
صخاش لماش یکیزیف هیامرس ؛یعامتجا یگتسبمه و لماعت و دامتعا ،تکراشم یسرتسد و تنوکس طیحم تیفیک ،نکسم یاه
کوش اه
ارگ شی )اهدنور( اه
بوچراچ سآ بی یریذپ
یناسنا یعامتجا یکیزیف یعیبط یلام امرس هی اه
تیلاعف و اهدربهار یاه
یتشیعم نارجاهم
یداصتقا یعیبط ییایفارغج یعامتجا یگنهرف
یرادا - یتامدخ
یتشیعم جیاتن
صخاش لماش یعیبط هیامرس ؛تاناکما و تامدخ هب رد و ؛ماد و یعیبط عبانم هب یسرتسد ،بآ تیلیاق ،نیمز تیلباق ،نیمز یاه
صخاش لماش یلام هیامرس تیاهن
،دمآرد یاه سپ
ره ادتبا .تسا دمآرد و لاغتشا تیفیک و لاغتشا ،یکناب تلایهست و ماو ،زادنا
صخاش زا مادک دندش سایقم فلاتخا عفر ریز شور هب اه
( Kalantari, 2012 .)
ر زا هدافتسا اب صخاش مه ریداقم لااب هطبا
یم رارق کی و رفص نیب اه .دریگ
صخاش سپس اب یتشیعم هیامرس ره یاه
نزوریغ یطخ بیکرت تیاهن رد .دما تسد هب یتشیعم هیامرس نآ یبیکرت صخاش و دندش قیفلت یفیدر نیگنایم هبساحم راد
وگخساپ ره رادیاپ تشیعم ییاهن صخاش هک هبساحم یتشیعم هیامرس جنپ یم لیکشت ار
لماش هک یتشیعم یاهدربهار .داد
تیلاعف عاونا هیوگ ساسا رب زین تسا یتشیعم یاه
هزادنا ترکیل فیط بلاق رد هطوبرم یاه بیسآ .دش یریگ
یریذپ و اهدنور( اه
کوش دنور شهاک ای شیازفا ساسا رب زین )اه هزادنا اهراوناخ یگدنز رد هتفرگ تروص یفنم و تبثم یاه
.دش یریگ تیاهن رد
سایقم رد هیوگ یدادعت بلاق رد زین ترجاهم یتشیعم یاهدمایپ ای جیاتن 5
( یداصتقا هورگ راهچ رد ترکیل یحطس 7
،)هیوگ
( یعیبط 4 یگنهرف ،)هیوگ -
( یعامتجا 9
یارادا و )هیوگ -
( یتامدخ 6 لومرف زا هدافتسا اب و شجنس ترکیل فیط ساسا رب )هیوگ
کی و رفص نیب یرادقم هب لااب یناتسیس رجاهم یاهراوناخ ناتسرپرس هیلک لماش ،یرامآ هعماج قیقحت نیا رد .دش لیدبت
و
لاس یرامشرس قبط .تسا ناتسلگ ناتسا یاهاتسور رد یناتسچولب 1395
هب ناتسلگ ناتسا یاهاتسور نارجاهم تیعمج ،
25000 ،ناتسلگ نکسم سوفن و رامآ نامزاس( تسا رفن 1395
هنومن مجح نییعت اب .) دادعت ،نارکوک لومرف زا قیقحت
250
هداد راک یانبم و دش یروآدرگ راوناخ ناتسرپرس زا بسانم همانشسرپ .تفرگ رارق یزادرپ
هنومن شور هشوخ عون زا قیقحت نیا رد یریگ
هلحرم دنچ یا ادتبا ،اهاتسور زا هنومن باختنا یارب بیترت نیدب .تسا یا
12
یلع ،ناگرگ ناتسرهش هللاک ،دابآ
قآ ،سوواکدبنگ ،نمکرتردنب ،رهشدازآ ،یوکدرک ،زگردنب ،تشدونیم ،نایمار ، شکیلاگ و لاق
شیب یاراد هک کدنا تلع هب ناشیمگ و هپت هوارم ناتسرهش ود .دندش باختنا دندوب ناتسچولب و ناتسیس ناتسا زا رجاهم نیرت
ور دنچ ناتسرهش ره نورد زا سپس .دندشن باختنا نارجاهم دادعت ندوب لخاد رد .دیدرگ باختنا ،یفداصت تروص هب اتس
هنومن هویش زا زین اهاتسور همانشسرپ یرهاظ و ییاوتحم ییاور .دیدرگ هدافتسا راوناخ ناتسرپرس باختنا یارب هداس یفداصت یریگ
هاگشناد یملع تأیه یاضعا زا رفن هس یسررب قیرط زا ا و ناگرگ یعیبط عبانم و یزرواشک مولع و ناتسلگ یاه
هتشر ز یاه
همانرب و ایفارغج رابتعا نازیم نییعت یارب .تفرگ رارق دییأت دروم یزرواشک داصتقا و یزرواشک شزومآ و جیورت ،ییاتسور یزیر
شخب یارب خابنورک یافلآ بیرض ،یتامدقم نومزآ زا سپ همانشسرپ هدودحم رد همانشسرپ فلتخم یاه
68 / 0 ات 96 / 0 هبساحم
نم ییایاپ رگنایب هک دش شور .تسا همانشسرپ بسا
یناوارف دصرد و یناوارف ،رایعم فارحنا ،نیگنایم لماش یفیصوت رامآ یاه
نومزآ زا .دش هدافتسا قیقحت یاهریغتم فیصوت یارب هبتر یارب نمدیرف
نومزآ ،یتشیعم یاهدربهار یدنب هنومن کتt
یارب یا
نم نومزآ ،هیاپ نیگنایم اب یعامتجا هیامرس صخاش هسیاقم و
،تیسنج بسح رب یتشیعم هیامرس عون جنپ هسیاقم یارب ینتیا
،ینس تاقبط بسح رب یتشیعم هیامرس عون جنپ هسیاقم یارب مه سیلاو لاکسورک نومزآ و ترجاهم عون و لهأت تیعضو نومزآ جیاتن لیلحت یارب .دش هدافتسا ترجاهم دصقم یاهرهش و دصقم رد تماقا تدم هنومن کتt
ع تروص نیا هب یا لم
یم زرم :دوش صخشم
هدننک حطس رد درادناتسا رامآ رادقم ،رفص ضرف دییأت مدع ای دییأت 95
% هرامآ نانیمطا حطس نیا رد .تسا
اب تسا ربارب درادناتسا 96
/ 1 هرامآ رادقم هک یریغتم ای هیوگ ره هک ینعم نیا هب ؛ زاt
96 / 1 کچوک رت هدودحم رد دشاب
H0
رارق
یم غتم ای هیوگ و دریگ هرامآ رادقم هک یری
زا نآt
96 / 1 هدودحم رد ،دشاب رتگرزب
H1
یم و تسا هیامرس هک تفگ ناوت
یاه
( تسا بسانم دح رد یتشیعم
Abdollahzadeh et al., 2015
هیامرس یبیکرت صخاش رادقم هک اجنآ زا .) نیب یتشیعم یاه
رادقم ینعی نآ طسو دح نیاربانب ،دش هبساحم کی ات رفص 5
/ 0 اونع هب .دش هتفرگ رظن رد هیاپ نیگنایم ن
لقادح رادقم xi
- یعقاو رادقم xi
لقادح رادقم xi
- رثکادح رادقم xi
لامرن صخاش = هدش
xi
