Attitude of Nurses and Nursing Students to Spiritual Care in Iran: A Systematic Review and Meta-analysis
Rahmatollah Marzband1,2, Seyed Hamzeh Hosseini3, Zeinab Hamzehgardeshi4, Mahmood Moosazadeh5
1 Assistant Professor, Department of Islamic Thought, Faculty of Medicine, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
2 Islamic and Health Sciences Research Center, Mazandaran University of Medical Sciences, sari, Iran
3 Professor, Psychiatry and Behavioral Sciences Research Center, Addiction Institute, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
4 Associate Professor, Department of Midwifery, School of Nursing and Midwifery, Traditional and Complementary Medicine Research Center, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
5 Assistant Professor, Health Sciences Research Center, Addiction Institute, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
(Received October 7, 2018 ; Accepted April 9, 2019)
Abstract
Background and purpose: Attitude of nurses and nursing students toward spirituality and spiritual care is a major factor in meeting patients spiritual needs. This study aimed at investigating the attitude of nurses and nursing students toward spirituality and spiritual care in Iran using a meta-analysis.
Materials and methods: National and international databases were searched using relevant keywords. Information about the articles, their methodology, and results were recorded. To examine the heterogeneity between studies Cochran test (Q) and I-squared were used. The mean score for the attitude of nursing students and nurses, and a randomized design with 95% confidence interval was calculated in forest plots.
Results: In initial search, 1618 articles were found and eventually 12 were selected according to the study inclusion criteria. By combining the results across preliminary studies, the mean scores for nursing students attitudes were 56.51 (95% CI, 55.08-57.93) and 42.24 (95% CI, 33.07-51. 40) based on Spirituality and Spiritual Care Rating Scale and Spiritual Care Perspectives Scale, respectively. Also, the mean scores for the nurses attitudes based on Spiritual Care Perspectives Scale and Spirituality and Spiritual Care Rating Scale were 51.43 (95% CI, 39.47-63.48) and 57.61 (95% CI, 54.31-60.92).
Conclusion: Current meta-analysis showed moderate attitude toward spirituality and spiritual care among nurses and nursing students. Therefore, spiritual care modules should be delivered to nursing students and knowledge-intensive workshops should be carried out among nurses.
Keywords: attitude, nurses, spiritualty, spiritual care, nursing students
J Mazandaran Univ Med Sci 2019; 29 (173): 153-163 (Persian).
* Corresponding Author: Seyed Hamzeh Hosseini - Psychiatry and Behavioral Sciences Research Center, Addiction Institute, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran (E-mail: shhosseini@mazums.ac.ir)
ﺠﻣ ــ ـﻠ ــ ــ ﻧاد ﻪـ ـ ﻋ هﺎﮕـــﺸ ــ ﻠـ ــ ﭘ مﻮـ ــ ـ ﺷﺰ ــ ـﮑ ــ ـ ﻣ ﯽـ ــ ـ ﻧزﺎ ــ ــ نارﺪـ
هرود هرﺎﻤﺷ ﻢﻬﻧ و ﺖﺴﯿﺑ 173
دادﺮﺧ لﺎﺳ 1398 ) 163 - 153 (
يروﺮــﻣ
ناﺮﯾا رد يﻮﻨﻌﻣ ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﻪﺑ يرﺎﺘﺳﺮﭘ نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد و نارﺎﺘﺳﺮﭘ شﺮﮕﻧ : ﯿﺰ ﻟﺎﻧآﺎﺘﻣ و ﮏﯿﺗﺎﻤﺘﺴﯿﺳ روﺮﻣ
ﺪﻨﺑزﺮﻣ ﻪﻟا ﺖﻤﺣر
1،2
ﯽﻨﯿﺴﺣ هﺰﻤﺣ ﺪﯿﺳ 3
ﯽﺷدﺮﮔ هﺰﻤﺣ ﺐﻨﯾز 4
هداز ﯽﺳﻮﻣ دﻮﻤﺤﻣ 5
هﺪﯿﮑﭼ
ﻪﻘﺑﺎﺳ :فﺪﻫ و ﺖﺒﺴﻧ يرﺎﺘﺳﺮﭘ نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد و نارﺎﺘﺳﺮﭘ شﺮﮕﻧ و كرد ﻪﺑ
اﺮﻣ و ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ يﻮﻨﻌﻣ ﺖﺒﻗ
ﻢﻬﻣ زا ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﯾﺮﺗ
ﺮﺛﻮﻣ نارﺎﻤﯿﺑ يﻮﻨﻌﻣ ﺖﺒﻗاﺮﻣ ندروآ ﻢﻫاﺮﻓ رد ﯽﻣ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ
.ﺪﯾآ ﺖــﺒﻗاﺮﻣ و ﺖــﯾﻮﻨﻌﻣ ﻪــﺑ شﺮــﮕﻧ ﯽــﺳرﺮﺑ ﺮــﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ فﺪﻫ
زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ناﺮﯾا يرﺎﺘﺳﺮﭘ نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد و نارﺎﺘﺳﺮﭘ نﺎﯿﻣ رد يﻮﻨﻌﻣ ﻟﺎﻧآﺎﺘﻣ
ﯿﺰ ﯽﻣ .ﺪﺷﺎﺑ
شور و داﻮﻣ :ﺎﻫ
ﺪﯿﻠﮐ ﺎﺑ هژاو ﺎﭘ ،ﻂﺒﺗﺮﻣ يﺎﻫ هﺎﮕﯾ
.ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻮﺠﺘﺴﺟ درﻮﻣ ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ و ﯽﻠﻣ يﺎﻫ ﻪــﺑ طﻮــﺑﺮﻣ تﺎﻋﻼﻃا
.ﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا هﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا تﻻﺎﻘﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ و رﺎﮐ شور ،ﻪﻟﺎﻘﻣ ﯽﯾﺎﺳﺎﻨﺷ يﺎــﻫ نﻮﻣزآ زا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯿﺑ ﯽﻧﻮﮕﻤﻫﺎﻧ ﯽﺳرﺮﺑ ﺖﻬﺟ
)ناﺮﮐﻮﮐ و (Q
I-squared يرﺎﺘــﺳﺮﭘ نﺎﯾﻮﺠــﺸﻧاد شﺮــﮕﻧ هﺮــﻤﻧ ﻦﯿﮕﻧﺎــﯿﻣ درواﺮــﺑ ﺖﻬﺟ .ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا
ﭘ و ﺮــﺛا لﺪــﻣزا نارﺎﺘــﺳﺮ
نﺎﻨﯿﻤﻃا ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺎﺑ ﯽﻓدﺎﺼﺗ 95
ﺖﺷﺎﺒﻧا رادﻮﻤﻧ رد ﺪﺻرد )
forest plots .ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ (
ﻪﺘﻓﺎﯾ :ﺎﻫ ﻪﯿﻟوا يﻮﺠﺘﺴﺟ ﺎﺑ 1618
ﺖﯾﺎﻬﻧ رد ﻪﮐ ﺪﺷ ﺖﻓﺎﯾ ﻪﻟﺎﻘﻣ 12
تﺎــﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﯾﺎــﺘﻧ ﺐــﯿﮐﺮﺗ ﺎــﺑ .ﺪــﺷ ﺰﯿﻟﺎﻧآﺎﺘﻣ دراو ﻪﻟﺎﻘﻣ
ﺳﺮﭘ سﺎــﺳا ﺮــﺑ يرﺎﺘﺳﺮﭘ نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد شﺮﮕﻧ هﺮﻤﻧ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﯿﻟوا ﻪﻣﺎﻨــﺸ
Spirituality and Spiritual Care Rating Scale ﺎــﺑ
نﺎــﻨﯿﻤﻃا ﻪﻠﺻﺎﻓ 95
) ﺮــﺑاﺮﺑ ﺪــﺻرد 93
/ 57 - 08 / 55 ( 51 / 56 ﻪﻣﺎﻨــﺸﺳﺮﭘ سﺎــﺳاﺮﺑ و Spiritual Care Perspectives Scale
ﺮــﺑاﺮﺑ
) 40 / 51 - 07 / 33 ( 24 / 42 ﻢﻫ .ﺖﺳا هﺪﺷ دروآﺮﺑ ﻪﻣﺎﻨــﺸﺳﺮﭘ سﺎــﺳا ﺮــﺑ نارﺎﺘــﺳﺮﭘ شﺮــﮕﻧ هﺮﻤﻧ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻦﯿﻨﭼ
Spiritual Care
Perspectives Scale نﺎﻨﯿﻤﻃا ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺎﺑ
95 ) ﺮــﺑاﺮﺑ ﺪــﺻرد 38
/ 63 - 47 / 39 ( 43 / 51 ﻪﻣﺎﻨــﺸﺳﺮﭘ سﺎــﺳا ﺮــﺑ و Spirituality and
Spiritual Care Rating Scale ) ﺮﺑاﺮﺑ
92 / 60 - 31 / 54 ( 61 / 57 .ﺖﺳا هﺪﺷ دروآﺮﺑ
:جﺎﺘﻨﺘﺳا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻟﺎﻧآﺎﺘﻣ ﯿﺰ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﻣ و ﺖــﯾﻮﻨﻌﻣ ﻪــﺑ شﺮــﮕﻧ ﺖﯿﻌﺿو ﻪﮐ
و نارﺎﺘــﺳﺮﭘ نﺎــﯿﻣ رد يﻮــﻨﻌﻣ ﺖــﺒﻗاﺮ
رد يﻮﻨﻌﻣ ﺖﺒﻗاﺮﻣ و ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ ﯽﺳرد ياﻮﺘﺤﻣ نﺪﻧﺎﺠﻨﮔ اﺬﻟ هدﻮﺑ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺪﺣ رد يرﺎﺘﺳﺮﭘ نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد شزﻮﻣآ ﻪﻟﺎﺳ رﺎﻬﭼ هرود
ﺎﻫ هﺎﮔرﺎﮐ يراﺰﮔﺮﺑ ﺰﯿﻧ و يرﺎﺘﺳﺮﭘ ﯽﻣ ﻪﯿﺻﻮﺗ نارﺎﺘﺳﺮﭘ ياﺮﺑ ﯽﯾاﺰﻓا ﺶﻧاد ي
.دﻮﺷ
:يﺪﯿﻠﮐ يﺎﻫ هژاو
،يﻮﻨﻌﻣ ﺖﺒﻗاﺮﻣ ،نارﺎﺘﺳﺮﭘ ،شﺮﮕﻧ يرﺎﺘﺳﺮﭘ نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد ،ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ
ﻪﻣﺪﻘﻣ
زا نارﺎــﻤﯿﺑ ﺖــﺒﻗاﺮﻣ ياﺮــﺑ يﻮﻨﻌﻣ ﺖﺒﻗاﺮﻣ و ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ ﺖــﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ ﯽﯾﻻﺎﺑ رﺎﯿﺴﺑ ﺖﯿﻤﻫا )1
ﺖــﯾﻮﻨﻌﻣ.(
ﯽﻋﻮــﻧ
ﻞــﯿﻣ ﯽﻨﻃﺎــﺑ ياﺮــﺑ ﺖﺧﺎــﺳ ﯽــﻨﻌﻣ زا ﻖــﯾﺮﻃ ﮏــﯾ ﺲــﺣ هزﻮﺣ ﻪﺑ ﯽﮕﺘﺴﺑاو
ﻪــﺑ ﯽﻬﺘﻨﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺺﺨﺷ قﻮﻓﺎﻣ يﺎﻫ
ﻦﺘﻓﺎﯾ ﯽﻨﻌﻣ و فﺪﻫ رد ﯽﻣ ﯽﮔﺪﻧز .دﻮﺷ
ﻨﻌﻣ ﻪﭼﺮﮔا ﺖــﯾﻮ
ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺐﻠﻏا ﻪﻄﺑار
ﺎﺑ اﺪﺧ رﺎﮑﺷآ ﯽﻣ نآ ﯽﻟو دﻮﺷ
:لﻮﺌﺴﻣ ﻒﻟﻮﻣ ﯽﻨﯿﺴﺣ هﺰﻤﺣﺪﯿﺳ
- يرﺎﺳ :
،عراز ﯽﻧﺎﻣرد ﯽﺷزﻮﻣآ ﺰﮐﺮﻣ يرﺎﺘﻓر مﻮﻠﻋ و ﯽﮑﺷﺰﭘ ناور تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺰﮐﺮﻣ
shhosseini@mazums.ac.ir mail:
- E
1 رﺎﯾدﺎﺘﺳا .
، مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﮑﺷﺰﭘ هﺪﮑﺸﻧاد ،ﯽﻣﻼﺳا فرﺎﻌﻣ هوﺮﮔ نارﺪﻧزﺎﻣ ﯽﮑﺷﺰﭘ
يرﺎﺳ ،
، ناﺮﯾا
2 . ﺰﮐﺮﻣ ﺖﻣﻼﺳ مﻮﻠﻋ و ﯽﻣﻼﺳا فرﺎﻌﻣ يا ﻪﺘﺷر ﻦﯿﺑ يﺎﻫ ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻌﺳﻮﺗ
، هﺎﮕﺸﻧاد مﻮﻠﻋ ﯽﮑﺷﺰﭘ
،نارﺪﻧزﺎﻣ يرﺎﺳ
، ناﺮﯾا
3.
،دﺎﺘﺳا ﺰﮐﺮﻣ ﻘﺤﺗ ﯿ تﺎﻘ ﮑﺷﺰﭘ ناور ﯽ رﺎﺘﻓر مﻮﻠﻋ و ي
، ﺘﻋا هﺪﮑﺸﻫوﮋﭘ ﯿ
،دﺎ ﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽ
،نارﺪﻧزﺎﻣ ناﺮﯾا ،يرﺎﺳ
4 ،رﺎﯿﺸﻧاد . هوﺮﮔ ،يرورﺎﺑ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ، ﯽﯾﺎﻣﺎﻣ و يرﺎﺘﺳﺮﭘ هﺪﮑﺸﻧاد
ناﺮﯾا ،يرﺎﺳ ،نارﺪﻧزﺎﻣ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻞﻤﮑﻣ و ﯽﺘﻨﺳ ﺐﻃ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺰﮐﺮﻣ
5
،رﺎﯾدﺎﺘﺳا . ﺰﮐﺮﻣ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ مﻮﻠﻋ
،ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ هﺪﮑﺸﻫوﮋﭘ
،دﺎﯿﺘﻋا هﺎﮕﺸﻧاد مﻮﻠﻋ ﯽﮑﺷﺰﭘ
،نارﺪﻧزﺎﻣ
،يرﺎﺳ ناﺮﯾا
: ﺖﻓﺎﯾرد ﺦﯾرﺎﺗ 15
/7 / 1397 ا ﺦﯾرﺎﺗ : تﺎﺣﻼﺻا ﺖﻬﺟ عﺎﺟر 29
/7 / 1397 : ﺐﯾﻮﺼﺗ ﺦﯾرﺎﺗ 25
/1 / 1398
ﯽﺘﻟﺎﺣ ﺮﺗاﺮﻓ زا هدﻮــﺑ ﯽﺒﻫﺬــﻣ تﺎــﺳﺎﺴﺣا و
ﯽــﻣ ﻪــﺑ ﺪــﻧاﻮﺗ
ترﻮﺻ شزرا و يراﺬﮔ ﺮﻨﻫ ،قﻼﺧا ،ﯽﻘﯿﺳﻮﻣ ﻪﺑ ماﺮﺘﺣا
و دﻮــﺷ ﺮﻫﺎﻇ ﺰﯿﻧ تﺎﯿﺑدا )2
،ﺖــﯾﻮﻨﻌﻣ ﯽﻣﻼــﺳا ﺮــﮑﻔﺗ رد.(
ﯽــﺘﻘﯿﻘﺣ ﺖــﺳا ﻪــﮐ ياراد ﻪــﻔﻟﻮﻣ يﺎــﻫ ﺖﺧﺎﻨــﺷ
،يﻮــﻨﻌﻣ
ﻋ ﻒــﻃاﻮ
،يﻮــﻨﻌﻣ ﺶﻨــﮐ ﺎــﻫ و تاﺮــﻤﺛ يﻮــﻨﻌﻣ هدﻮــﺑ و
ﺺﺧﺎﺷ يﺎﻫ ﻞﯿﺒﻗ زا ﯽﻠﮐ شﺮﯾﺬﭘ
،يﻮﻨﻌﻣ تﺎﺳﺎﺴﺣا ﺖــﺒﺜﻣ
و
،ﯽﻔﻨﻣ
،تدﺎﺒﻋ
،قﻼﺧا ﺲﺣ ﺖﯾﺎﻤﺣ و طﺎــﺒﺗرا ﻞــﺑﺎﻘﺘﻣ
ﺎﺑ ﮏﯾ ترﺪﻗ ﻢﮐﺎﺣ و ﺮﺗﺮﺑ
،ﯽﺳﺪﻗ ناﺮﮕﯾد و دﻮﺧ ار رد
ﯽﻣﺮﺑ دﺮﯿﮔ )3 ﮏﯾدﺰﻧ رﺎﯿﺴﺑ ﺪﻧﻮﯿﭘ ﺮﺑ ﯽﮑﺷﺰﭘ ﻢﻠﻋ هزوﺮﻣا.(
ﺑا ﺮﯾﺎﺳ ﺎﺑ ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ نﺎﯿﻣ ﯽــﺧﺮﺑ .دراد ﺪــﯿﮐﺎﺗ ﺖﻣﻼﺳ دﺎﻌ
زا
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺎﻫ ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ نآ ﺖﺳا ﻪﮐ ﻦﯿﺑ ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ ﻞــﻣاﻮﻋ ﺶﻫﺎﮐ و
يرﺎﻤﯿﺑ ﺮﻄﺧ
،ﯽﺒﻠﻗ يﺎﻫ ﯽﻗوﺮﻋ
و نﺎﻃﺮــﺳ طﺎــﺒﺗرا ﯽــﺘﺒﺜﻣ
دﻮﺟو دراد )4
، . 5(
ﻪﺟﻮﺗ مﺪﻋ ﻪﺑ
يﺎﻫزﺎﯿﻧ يﻮــﻨﻌﻣ رﺎــﻤﯿﺑ رد
ﺶﯿــﺑ ﺮــﺗ ﺰــﮐاﺮﻣ تﺎﻣﺪــﺧ ﺮــﺠﻨﻣ ﯽﺘــﺷاﺪﻬﺑ ﻪــﺑ
يﺎﻫﺪــﻣﺎﯿﭘ
ﻒﯿﻌﺿ ﯽﻣ نﺎﻣرد دﻮﺷ و نﺎﯾﻮﺟدﺪﻣ ﺎﯿﻧ
ﺪﻨﻣز هرود ﺖﺒﻗاﺮﻣ
ﯽﺗﻻﻮﻃ و
،نﺎﻣرد رد ﺮﯿﺳ يدﻮﺒﻬﺑ و دﻮﺧ ﯽﺸﺨﺒﻧاﻮﺗ يﺎﻫزﺎﯿﻧ
يﻮﻨﻌﻣ هﮋﯾو يا رد طﺎﺒﺗرا ﺎﺑ ﺪﻨﯾاﺮﻓ يرﺎﻤﯿﺑ ﺪﻧراد )6 .(
ﺎﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ ﺖﯿﻤﻫا ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ هزوﺮﻣا ﯽــﮑﯾ زا ﻒﯾﺎــﻇو
نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﺖﺒﻗاﺮﻣ يﻮﻨﻌﻣ زا نارﺎﻤﯿﺑ ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﻞﮐ ﺖﺒﻗاﺮﻣ
ﻊﻣﺎﺟ ﺎﯾ و ﺣﻼﻄﺻا زا ﯽﮑﯾ ،ﺖﺒﻗاﺮﻣ رد يﺮﮕﻧ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ تﺎ
ﻪﻫد رد هﺪﺷ ﺖــﺒﻗاﺮﻣ و ﺖــﺳا نارﺎﺘــﺳﺮﭘ ياﺮــﺑ ﺮــﯿﺧا يﺎﻫ
و ﯽﻠﯿﻤﮑﺗ ﺶﺨﺑ ﮏﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ يﻮﻨﻌﻣ ﻪﺒﻨﺟ
يا ﺮﺼﺤﻨﻣ ﻪﺑ
دﺮﻓ زا ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﺖﺳا رد ﻪﮐ دﺮﮑﯾور ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﻞــﮐ ﺮــﮕﻧ رد
يرﺎﺘﺳﺮﭘ زا ﯽــﻣ ﺪــﯿﮐﺎﺗ نآ ﺮــﺑ رﺎــﻤﯿﺑ دﻮــﺷ
)7 ﻢــﻫ.(
ﻦﯿــﻨﭼ
مﻮــﻬﻔﻣ ﻪــﺑ يرﺎﺘــﺳﺮﭘ ﻒــﯾﺮﻌﺗ ﺎﺑ ﺎﮑﯾﺮﻣآ نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﻦﻤﺠﻧا ﺺﯿﺨﺸﺗ ﺦﺳﺎﭘ نﺎﻣرد و يﻮــﻨﻌﻣ ﺖــﺒﻗاﺮﻣ ﺮــﺑ ،ﯽﻧﺎﺴﻧا يﺎﻫ
دراد ﺪﯿﮐﺎﺗ يرﺎﺘﺳﺮﭘ ﻒﯾﺎﻇو زا ﯽﮑﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ نارﺎﻤﯿﺑ )8
.(
دﺎــﻌﺑا زا يﻮﻨﻌﻣ ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا نآ ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ ،نﻮﺘﻣ ﯽﺳرﺮﺑ رد .ﺖــﺳا ﻪــﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ، ﻒﻠﺘﺨﻣ يﻮــﻨﻌﻣ ﺖــﺒﻗاﺮﻣ مﻮــﻬﻔﻣ عﻮــﺿﻮﻣ ﻪــﺑ تﺎــﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﯽــﺧﺮﺑ ﮏﯾ رد .ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺟﻮﺗ يﻮﻨﻌﻣ ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
ﯽــﺘﺒﻗاﺮﻣ
ﻪــﮐ هﺪﺷ ﻪﺘﺴﻧاد ﻞــﺑﺎﻗ
ﯽﻨﯾﺰﮕﯾﺎــﺟ ﺎــﺑ
ﺖــﺒﻗاﺮﻣ ﯽﺒﻫﺬــﻣ ﺎــﯾ
ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﯽﻧاور ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﺴﯿﻧ و ﻪﺑ تﻻاﺆﺳ ﯽﻧﺎﺴﻧا يدﺎﯿﻨﺑ و
ﯽﺳﺎﺳا ﺮﯿﻈﻧ يﺎﻨﻌﻣ
،ﯽﮔﺪــﻧز
،درد ﺞــﻧر و
،گﺮــﻣ ﺦــﺳﺎﭘ
ﯽﻣ ﺪــﻫد )9 .(
Puchalski نآ
ﻦﯿــﺑ يرﺎــﮑﻤﻫ زا يﺪــﻧور ار ﻪﺘﺷر
ﻦﯿﺴﯿﻨﮑﺗ نﺎﯿﻣ يا ﺮﭘ ،ﯽﻨﯿﻟﺎﺑ يﺎﻫ
و نﻮﯿﻧﺎﺣور ،نارﺎﺘﺳ
ﯽﺑﺎﯾزرا ،يﻮﻨﻌﻣ لﺎﺣ حﺮﺷ ﻦﺘﻓﺮﮔ رد ﯽﺒﻫﺬﻣ نﺎﺼﺼﺨﺘﻣ ﯽﻣ يﻮﻨﻌﻣ ﻪﻠﺧاﺪﻣ ﺰﯿﻧ و يﻮﻨﻌﻣ ﺪﻧاد
) 10 يﻮــﻨﻌﻣ ﺖــﺒﻗاﺮﻣ.(
ترﺎــﻬﻣ ﻪﺘﺷر ﮏﯾ زا ﺖﺳا ترﺎﺒﻋ ﯽﻣﻼﺳا نﻮﺘﻣ رد و ﺎــﻫ
يﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ ﺞــﻧر ﯽﺑﺎﯾﺎﻨﻌﻣ رد رﺎﻤﯿﺑ نﺪﻧﺎﺳر يرﺎﯾ ﻞﯿﺒﻗ زا ﺎﻫ
ﻻﺪﻤﻫ تﺎﻃﺎﺒﺗرا ،وا ﻪﺑ نداد ﺪﯿﻣا ،يرﺎﻤﯿﺑ رد ،رﺎــﻤﯿﺑ ﺎــﺑ ﻪﻧ
ﺖــﺒﻗاﺮﻣ ،ﺖــﺒﻗاﺮﻣ رد ﯽﺘﯿــﺴﻨﺟ تﺎــﻈﺣﻼﻣ ﻦﺘﻓﺮــﮔ ﺮــﻈﻧ ﺖﯾﺎﻤﺣ و ﯽﯾاﺬﻏ ﻪﺑ ﺞﺘﻨﻣ ﻪﮐ رﺎﻀﺘﺣا ﻪﻠﺣﺮﻣ رد هﮋﯾو يﺎﻫ
دﻮﺷ رﺎﻤﯿﺑ يﻮﻨﻌﻣ ﯽﻟﺎﻌﺘﻣ ﯽﮔﺪﻧز )
11 زا ﺮــﮕﯾد ﯽﺧﺮﺑ رد.(
ﺪــﯿﮐﺎﺗ يﻮــﻨﻌﻣ ﺖــﺒﻗاﺮﻣ رد ﺮﺛﻮﻣ يﺎﻫﺪﻨﯾﺎﺸﯿﭘ ﻪﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ،ﯽــﻔﯿﮐ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ ﮏــﯾ رد نارﺎــﮑﻤﻫ و يﻮﺳﻮﻣ .ﺖﺳا هﺪﺷ ﺣﻼﺻ يﻮﻨﻌﻣ ﺖﯿ )
12 نارﺎــﮑﻤﻫ و ﺎــﻤﻨﻫر ﺰﯿﻧو(
"
و كرد
شﺮﮕﻧ ﻪﺑ (رﺎــﻤﯿﺑ و هداﻮﻧﺎــﺧ ،ﯽﻧﺎــﻣرد ردﺎــﮐ) ﺖــﯾﻮﻨﻌﻣ ار
ﻢﻬﻣ ﺮﺛﻮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﯾﺮﺗ يﻮــﻨﻌﻣ ﺖــﺒﻗاﺮﻣ رد
ﯽــﻣ ﺪــﻨﻧاد ) 13 .(
سﺎﺳاﺮﺑ تﺎــﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﯾﺎــﺘﻧ ﻒــﻠﺘﺨﻣ
ﻦﯿــﺑ ﺖــﯾﻮﻨﻌﻣ ﯽــﻧورد
رﺎﺘﺳﺮﭘ و تﻼﯾﺎﻤﺗ ناﺰﯿﻣ نﺎــﻧآ
ﻪــﺑ ﻪــﺋارا ﺖــﺒﻗاﺮﻣ يﻮــﻨﻌﻣ
طﺎﺒﺗرا ﮓﻨﺗﺎﮕﻨﺗ دﻮﺟو د نآ ﻪﺑ ﻦﯾا و درا ﻨﻌﻣ
ﺎ ﺖــﺳا ﻪــﮐ
ﺮﻫ رﺪﻗ ﺖــﯾﻮﻨﻌﻣ ﯽــﻧورد رﺎﺘــﺳﺮﭘ يﻮــﻗ ﺮــﺗ و ﺮﺗﻻﺎــﺑ ﺪــﺷﺎﺑ
تﺎﻌﻓد ﺶﯿﺑ يﺮﺗ ار تردﺎﺒﻣ ﻪﺑ ﻪــﺋارا ﺖــﺒﻗاﺮﻣ يﻮــﻨﻌﻣ ﻪــﺑ
رﺎﻤﯿﺑ ﯽﻣ ﺪﯾﺎﻤﻧ ) 14
، 15 . ( ﻪﺑﺮﺠﺗ و ﺶﻧاد يﻮﻨﻌﻣ رﺎﺘﺳﺮﭘ ﮏﯾ
ﯽــﻣ ﯽــﺘﺒﻗاﺮﻣ ﺰــﮐﺮﻣ ﻪــﺑ دﻮــﺧ ﺖــﯾﻮﻨﻌﻣ زا ار دﻮﺧ و دروآ
ﯽــﻣ ﺚﻋﺎﺑ يﻮﻨﻌﻣزﺎــﯿﻧ زا ﯽﺘﻤــﺴﻗ دﻮــﺷ هدروآﺮــﺑ ار رﺎــﻤﯿﺑ
دزﺎﺳ ) 16 .(
ﺖﯿﻌﺿو يﺪﺣ ﺎﺗ ﯽﻠﺒﻗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد نارﺎﺘﺳﺮﭘ شﺮﮕﻧ
درﻮﻣ يﻮﻨﻌﻣ ﺖﺒﻗاﺮﻣ و ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ ﻪﺑ يرﺎﺘﺳﺮﭘ نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد و .ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد
Hubbell و نارﺎــﮑﻤﻫ
رد ﺺﺨــﺸﻣ ﺎــﯿﻧﺮﻔﯿﻟﺎﮐ ﺪــﺷ
ﻪــﮐ 73 ﺪــﺻرد نارﺎﺘــﺳﺮﭘ
ﯽﻬﺟﻮــﺗ ﻪــﺑ ﺖــﺒﻗاﺮﻣ يﻮــﻨﻌﻣ ﺪــﻧراﺪﻧ و نآ ار مﺎــﺠﻧا
ﯽــﻤﻧ ﺪــﻨﻫد ) 17 ( ﺞﯾﺎــﺘﻧ . ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ Yang و نﺎــﺸﻧMao هداد
ﯽﯾﻻﺎــﺑ ﺖــﯾﻮﻨﻌﻣ كرد زا ﯽــﻨﯿﭼ نارﺎﺘــﺳﺮﭘ ﻪــﮐ ﺖــﺳا ﺶــﻘﻧ نﺎــﻧآ نﺎــﯿﻣ رد و هدﻮﺒﻧ رادرﻮﺧﺮﺑ ﻢﯿﻫﺎــﻔﻣ
يﻮــﻨﻌﻣ
ناﺪﻨﭼ ﮓﻧرﺮﭘ ﺖﺴﯿﻧ ) 18 نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد و نارﺎﺘﺳﺮﭘ شﺮﮕﻧ.(
يﻮﻨﻌﻣ ﺖﺒﻗاﺮﻣ و ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ ﻪﺑ يرﺎﺘﺳﺮﭘ يﺪــﺣ ﺎــﺗ ناﺮﯾا رد
.ﺖــﺳا هدﻮﺑ توﺎﻔﺘﻣ يرﻮــﻧ
ﻫ و ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ ﮏــﯾ رد نارﺎــﮑﻤ
ﻪﮐ ﺪﻧا هداد شراﺰﮔ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
شﺮﮕﻧ هﺮﻤﻧ ﻪﺑ
ﺖــﯾﻮﻨﻌﻣ و
يﻮﻨﻌﻣ ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﻪﺑ نارﺎﺘﺳﺮﭘ شﺮﮕﻧ ﺮﺑ يروﺮﻣ
ﺖــﺒﻗاﺮﻣ يﻮــﻨﻌﻣ رد يرﺎﺘــﺳﺮﭘ 04 / 57 نﺎﯾﻮﺠــﺸﻧاد رد و
يرﺎﺘﺳﺮﭘ 72 / 55 ﺖﺳا هدﻮﺑ و
ﺖــﯾﺮﺜﮐا نآ ﺎــﻫ ﻪــﺑ ﺐــﯿﺗﺮﺗ
) 86 / 64 و 58 / 63 هﺮــــــﻤﻧ (ﺪــــــﺻرد ﻦﯿــــــﺑ
62 - 32 ار
ﻪﺘﺷاد ﺪﻧا ) 19 ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ اﺬﻟ .( مﺎﻤﺗ
تاﺮــﻤﻧ هﺪــﺷ ﺐــﺴﮐ رد
ﺢﻄﺳ ﻂﺳﻮﺘﻣ راﺮــﻗ ﻪﺘــﺷاد ﺖــﺳا . ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ رد يﺮﻫﺎــﻈﻣ
و
نارﺎــﮑﻤﻫ ﺺﺨــﺸﻣ
ﺪــﺷ ﻪــﮐ شﺮــﮕﻧ نارﺎﺘــﺳﺮﭘ ﺰــﮐﺮﻣ
ﯽــﺷزﻮﻣآ - ﯽﻧﺎــﻣرد ناور ﯽﮑــﺷﺰﭘ يزار ﺖــﯾﻮﻨﻌﻣ ﻪــﺑ و
ﺖﺒﻗاﺮﻣ يﻮﻨﻌﻣ رد ﺢﻄﺳ ﻻﺎﺑ و بﻮﻠﻄﻣ راﺮﻗ ﺖﺷاد ) 20 .(
ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ رد نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﯾﻮﭽﮐ شﺮــﮕﻧ ﺖﯿﻌــﺿو يا
بﻮﻠﻄﻣﺎــﻧ ار يﻮــﻨﻌﻣ ﺖــﺒﻗاﺮﻣ و ﺖــﯾﻮﻨﻌﻣ ﻪــﺑ نﺎﮑــﺷﺰﭘ ﺮﮐ شراﺰﮔ هد
ﺪﻧا ) 21 ﻦﯾا ﻪﺑ ﺮﻈﻧ.(
و نارﺎﺘــﺳﺮﭘ شﺮــﮕﻧ ﻪــﮐ
زا ﯽﮑﯾ يﻮﻨﻌﻣ ﺖﺒﻗاﺮﻣ و ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﺖﻣﻼﺳ ناﺪﻨﻣ ﻪﻓﺮﺣ يﻮــﻨﻌﻣ ﺖــﺒﻗاﺮﻣ ﻪــﯾارا رد ﯽﺳﺎﺳا يﺎﻫﺪﻨﯾﺎﺸﯿﭘ و تﺎﻣﺪﻘﻣ ﯽﻣ نارﺎﻤﯿﺑ ياﺮﺑ ﻢﻫ و ﺪﺷﺎﺑ
ﯽﻧﻮﮔﺎــﻧﻮﮔ ﻪــﺑ ﻪــﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﯿﻨﭼ
ﺖــﯿﻌﻤﺟ رد ﺖﻣﻼــﺳ ناﺪــﻨﻣ ﻪﻓﺮﺣ شﺮﮕﻧ ﻒــﻠﺘﺨﻣ يﺎــﻫ
ﺪﻋ و يﻮﻨﻌﻣ ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﮏﯿﺗﺎﻤﺘــﺴﯿﺳ ﻪﻟﺎﻘﻣ رﺎﺸﺘﻧا م
و ﮏﯿﺗﺎﻤﺘــﺴﯿﺳ ﯽــﺳرﺮﺑ ﮏــﯾ ﻢﯾﺪــﺷ نآ ﺮــﺑ ،نآ هرﺎــﺑ رد يرﺎﺘﺳﺮﭘ نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد و نارﺎﺘﺳﺮﭘ شﺮﮕﻧ درﻮﻣ رد ﺰﯿﻟﺎﻧآﺎﺘﻣ زا ﻪــــﯿﻟوا ﯽــــﮑﯿﻧوﺮﺘﮑﻟا يﺎﻫﻮﺠﺘــــﺴﺟ .ﻢﯿــــﻫد مﺎــــﺠﻧا ﻪــﺑ ﺖﻣﻼــﺳ ناﺪــﻨﻣ ﻪــﻓﺮﺣ شﺮــﮕﻧ صﻮﺼﺧ رد تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﯽﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ رد ﯽﮔﺪﻨﮐاﺮﭘ ﯽﻋﻮﻧ ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ يﻮﻨﻌﻣ ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﺪﺷﺎﺑ
ا ﺶﻫﺎــﮐ ار تﺎــﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦــﯾا زا ﺮﺛﻮــﻣ هدﺎﻔﺘــﺳا ﻪــﮐ يﺮــﻣ
ﯽﻣ شور زا ﯽﮑﯾ .ﺪﻫد ﻦــﯾا ﻊــﻓر رﻮــﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﯽﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ يﺎﻫ
و ﮏﯿﺗﺎﻤﺘـــﺴﯿﺳروﺮﻣ ﻪـــﻌﻟﺎﻄﻣ مﺎـــﺠﻧا ،ﻞﮑــﺸﻣ ﻟﺎـــﻧآﺎﺘﻣ
ﯿﺰ
ﯽﻣ ﻪﯿﻟوا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ نداد راﺮﻗ ﻢﻫ رﺎﻨﮐ رد ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ
يﻮﻗ تاﺪﻨﺘﺴﻣ ،ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﯾا ﺐﯿﮐﺮﺗ و ﯽــﻣ ﻢﻫاﺮﻓ يﺮﺗ
.ﺪــﻨﮐ
ﺪﻫ سﺎﺳا ﻦﯿﻤﻫ ﺮﺑ ﻪــﺑ شﺮــﮕﻧ ﯽــﺳرﺮﺑ ﺮــﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ف
ﺖــﯿﻌﻤﺟ رد يﻮــﻨﻌﻣ ﺖــﺒﻗاﺮﻣ و ﺖــﯾﻮﻨﻌﻣ ﻒــﻠﺘﺨﻣ يﺎــﻫ
زا هدﺎﻔﺘــﺳا ﺎــﺑ ناﺮــﯾا يرﺎﺘــﺳﺮﭘ نﺎﯾﻮﺠــﺸﻧاد و يرﺎﺘــﺳﺮﭘ ﻟﺎﻧآﺎﺘﻣ ﯿﺰ ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ .
داﻮﻣ و شور ﺎﻫ
اﺪﺘﺑا ﯽﻠﮑﺗوﺮﭘ ﺮﺑ سﺎﺳا ﮏﭼ ﺖﺴﯿﻟ ﺎﻤﺴﯾﺮﭘ ﺖــﻬﺟ
مﺎﺠﻧا ﻦﯾا ﺰﯿﻟﺎﻧآﺎﺘﻣ ﺪﺷ ﯽﺣاﺮﻃ .
ﻮﺠﺘﺴﺟ يﮋﺗاﺮﺘﺳا
يﻮﺠﺘــﺴﺟ تﻻﺎــﻘﻣ
ﺎــﺑ ــﺳا هدﺎﻔﺘ زا ﺪــﯿﻠﮐ هژاو يﺎــﻫ
ﯽــﺳرﺎﻓ :
،يﻮــﻨﻌﻣ ﺖــﺒﻗاﺮﻣ ﺖــﺒﻗاﺮﻣ و نارﺎﺘــﺳﺮﭘ شﺮــﮕﻧ
،يﻮﻨﻌﻣ ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ و
،يرﺎﺘﺳﺮﭘ نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد هﺎﮔﺪﯾد ﺖﺒﻗاﺮﻣ
يﻮﻨﻌﻣ و شﺮﮕﻧ و يﺎﻫ لدﺎﻌﻣ ﺎﺑﺰﯿﻧ ﻦﯿﺗﻻ
نآ زا ﮏﻧﺎﺑ يﺎﻫ
ﯽﺗﺎــﻋﻼﻃا ﯽــﻠﻣ
و ﻦﯿــﺑ ﯽــﻠﻠﻤﻟا زا ﻞــﯿﺒﻗ Magiran ، ،SID
Science direct ،
PubMed ، Scopus و Irandoc مﺎــﺠﻧا
ﺪﺷ . زا ﻮﺠﺘﺴﺟ نﺎﻣز 10
ﯽــﻟا دادﺮﻣ 31
دادﺮــﻣ 1397 هدﻮــﺑ
.ﺖﺳا ﻮﺠﺘﺴﺟ .ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ زا ﺮﻔﻧ ود ﻂﺳﻮﺗ
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ درورو يﺎﻫرﺎﯿﻌﻣ
ﻪــﯿﻟوا تﺎــﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪــﺑ درورو يﺎﺘــﺳار رد ناﺮﮕــﺸﻫوﮋﭘ : ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ار ﻞﯾذ يﺎﻫرﺎﯿﻌﻣ 1(
ﯽﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﮐ نﺎــﻣز
رﺎﺸﺘﻧا ﺎﻬﻧآ زا لﺎﺳ 1380 دادﺮــﻣ ﺎــﺗ 1397 .ﺖــﺳا هدﻮــﺑ 2
(
نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد و نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﺎﻫ نآ ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﮐ ﯽﺗﻻﺎﻘﻣ هدﻮﺑ ﯽﻧاﺮﯾا .ﺪﻧا
3 ( ﯽﺗﻻﺎﻘﻣ ﻪﮐ نﺎﺑز رﺎﺸﺘﻧا ﺎﻬﻧآ ﯽﺴﯿﻠﮕﻧا ﺎﯾ
ﯽﺳرﺎﻓ هدﻮﺑ .ﺪــﻧا 4 ناﺰــﯿﻣ و ﻪــﻧﻮﻤﻧ ﻢــﺠﺣ ﻪــﮐ ﯽﺗﺎــﻌﻟﺎﻄﻣ (
و نارﺎﺘـــﺳﺮﭘ يﻮـــﻨﻌﻣ ﺖـــﺒﻗاﺮﻣ و ﺖـــﯾﻮﻨﻌﻣ ﻪـــﺑ شﺮـــﮕﻧ هدﺮﮐ شراﺰﮔ يرﺎﺘﺳﺮﭘ نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد .ﺪﻧا
5 ( ﻻﺎﻘﻣ ﻪﮐ ﯽﺗ رد
نﺎﯾﻮﺠــﺸﻧاد و نارﺎﺘــﺳﺮﭘ يﻮــﻨﻌﻣ ﺖــﺒﻗاﺮﻣ ﻪــﺑ شﺮﮕﻧ ﯽﺳرﺮﺑ هﺎﮔﺪــﯾد راﺰﺑا زا ،يرﺎﺘﺳﺮﭘ ﺖﺒــﺴﻧ
ﻪــﺑ ﺖــﺒﻗاﺮﻣ يﻮــﻨﻌﻣ و
ﻪﺑ شﺮﮕﻧ ﺶﺠﻨﺳ ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ
و ﺖﺒﻗاﺮﻣ يﻮﻨﻌﻣ .ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ بﺎﺨﺘﻧا
ناﺮــﯾا رد يﻮﻨﻌﻣ ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ تﻻﺎﻘﻣ مﺎﻤﺗ اﺪﺘﺑا .ﺪﺷ يروآدﺮﮔ ﺪﻌﺑ
زا فﺬﺣ دراﻮﻣ
،يراﺮﮑﺗ ﻪﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﺎﺑ
ﯽﺳرﺮﺑ ناﻮﻨﻋ ، هﺪﯿﮑﭼ و ﻦﺘﻣ ﻞــﻣﺎﮐ تﻻﺎــﻘﻣ ﺖﺒــﺴﻧ ﻪــﺑ
فﺬﺣ دراﻮﻣ و يراﺮﮑﺗ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﺮﯿﻏ
ﺪﺷ ماﺪﻗا تﻻﺎــﻘﻣ و
.ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﻂﺒﺗﺮﻣ
ﺖﯿﻔﯿﮐ ﯽﺑﺎﯾزرا
،دورو يﺎﻫرﺎﯿﻌﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ بﺎﺨﺘﻧا زا ﺲﭘ ﺖــﺴﯿﻟ ﮏــﭼ زا تﻻﺎﻘﻣ ﺖﯿﻔﯿﮐ ﯽﺑﺎﯾزرا ﺖﻬﺟ (strobe)
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا )
22 ﻦﯾا.(
ﺴﯿﻟ ﮏﭼ زا ﯽﻋﻮــﻨﺘﻣ يﺎــﻫ ﻪــﺒﻨﺟ ﺖ
فاﺪﻫا ﻞﯿﺒﻗ
،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻢــﺠﺣ ﻦﯿــﯿﯿﻌﺗ ﻪــﻧﻮﻤﻧ
،ﺐــﺳﺎﻨﻣ عﻮــﻧ
،ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ شور ﻪــﻧﻮﻤﻧ ﻪــﻌﻣﺎﺟ ،يﺮــﯿﮔ
،ﺶﻫوﮋــﭘ شور
ﻊﻤﺟ يروآ هداد
،ﺎﻫ ﻊــﻤﺟ راﺰــﺑا و ﺎــﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻒﯾﺮﻌﺗ يروآ
داد ه ﺞﯾﺎــﺘﻧ و ﺎــﻫ ﻪــﺘﻓﺎﯾ ﻪــﯾارا ،يرﺎــﻣآ يﺎــﻫ نﻮﻣزآ ،ﺎﻫ ار
ﯽﻣ ﺶﺷﻮﭘ ﮐ ﯽﺑﺎﯾزرا هﺮﻤﻧ ﺮﺜﮐاﺪﺣ و ﻞﻗﻻاﺪﺣ .ﺪﻫد
ﺖﯿﻔﯿ
و ﺮﻔــﺻ تﻻﺎﻘﻣ 44
ﯽــﻣ سﺎــﺳا ﺮــﺑ .ﺪــﺷﺎﺑ ﺞﯾﺎــﺘﻧ
ﯽﺑﺎــﯾزرا
،ﺖﯿﻔﯿﮐ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻢﮐ)ﻦﯿﯾﺎــﭘ ﺖــﯿﻔﯿﮐ ﺎــﺑ ﻢﺴﻗ ﻪﺳ ﻪﺑ زا ﺮــﺗ
5/
15 ) ﻂــﺳﻮﺘﻣ ﺖــﯿﻔﯿﮐ ،(
5/
15 - 5/
29 ﻻﺎــﺑ ﺖــﯿﻔﯿﮐ و (
) 30 - 44 ﯽﺗﺎــﻌﻟﺎﻄﻣ .ﺪﻧﺪــﺷ ﻢﯿــﺴﻘﺗ ( ﻪــﮐ
زﺎــﯿﺘﻣا ﯽﺑﺎــﯾزرا
ﺖــﯿﻔﯿﮐ نآ ﺎــﻫ ﻢــﮐ ﺮــﺗ زا 5 / 15 زا دﻮــﺑ ﺰﯿﻟﺎــﻧآﺎﺘﻣ جرﺎــﺧ
ﺪﻧﺪﺷ .(23)
اﺮﺨﺘﺳا ﺎﻫ هداد ج
ﺎﻫ هداد ياﺮﺑ ﺮﻫ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ سﺎــﺳاﺮﺑ ناﻮــﻨﻋ
،ﻪــﻟﺎﻘﻣ مﺎــﻧ
،لوا ﺮﻔﻧ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ لﺎﺳ
مﺎﺠﻧا
،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ نﺎﮑﻣ ﻢﺠﺣ
ﻪــﻧﻮﻤﻧ ﻞــﮐ ،يﻮــﻨﻌﻣ ﺖــﺒﻗاﺮﻣ ﻪــﺑ شﺮــﮕﻧ ﺶﺠﻨــﺳ راﺰــﺑا ،
يرﺎﺘﺳﺮﭘ نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد رﺎﯿﻌﻣ فاﺮﺤﻧا و ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ،
و ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
نارﺎﺘﺳﺮﭘ رﺎﯿﻌﻣ فاﺮﺤﻧا .ﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا
ﺰﯿﻟﺎﻧآ مﺮﻧ راﺰﻓا Stata نژرو 11 هداد ﺰﯿﻟﺎــﻧآ ياﺮــﺑ درﻮــﻣ ﺎــﻫ
رﺎــﯿﻌﻣ يﺎــﻄﺧ .ﺖــﻓﺮﮔ راﺮــﻗ هدﺎﻔﺘــﺳا شﺮــﮕﻧ ﻦﯿﮕﻧﺎــﯿﻣ
نارﺎﺘـــﺳﺮﭘ و يرﺎﺘــﺳﺮﭘ نﺎﯾﻮﺠــﺸﻧاد ﺎـــﺑ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮــﻫ رد
ﻪـــﻧﻮﻤﻧ داﺪـــﻌﺗ مود ﻪـــﺸﯾر ﺮـــﺑ رﺎـــﯿﻌﻣ فاﺮـــﺤﻧا ﻢﯿـــﺴﻘﺗ
زا تﺎــﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯿــﺑ ﯽﻧﻮﮕﻤﻫﺎــﻧ ﯽــﺳرﺮﺑ ﺖﻬﺟ .ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ نﻮــﻣزآ ناﺮﮐﻮــﮐ يﺎــﻫ )
و (Q I-squared دﺎﻔﺘــﺳا
.ﺪــﺷ ه
ﯽــﻨﻌﻣ ﺢﻄــﺳ ،ﯽﺘﯿﻧژوﺮﺘﻫ دﻮﺟو رﺎﯿﻌﻣ ﻢــﮐ يراد
زا ﺮــﺗ 1/
0
نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد شﺮﮕﻧ هﺮﻤﻧ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ درواﺮﺑ ﺖﻬﺟ .ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻪﻠــﺻﺎﻓ ﺎــﺑ ﯽﻓدﺎــﺼﺗ ﺮــﺛا لﺪــﻣ زا نارﺎﺘــﺳﺮﭘ و يرﺎﺘــﺳﺮﭘ نﺎــﻨﯿﻤﻃا 95 ﺖــﺷﺎﺒﻧا رادﻮــﻤﻧ رد ﺪــﺻرد )
forest plots (
ﺮــﻫ ﺮﯿﺛﺎــﺗ ﯽــﺳرﺮﺑ ﺖــﻬﺟ ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ﺰﯿﻟﺎﻧآ زا .ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺎــﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﮏــﯾ نﻮــﻣزآ زا و ﯽــﻠﮐ درواﺮــﺑ ﺮــﺑ ﻪــﯿﻟوا ت
ﻊــﻤﺟ راﺰــﺑا ﺮــﯿﻐﺘﻣ ﺶــﻘﻧ ﯽــﺳرﺮﺑ رﻮــﻈﻨﻣ ﻪﺑ نﻮﯿﺳﺮﮔرﺎﺘﻣ هداد يروا ﻢــﻫ .ﺪــﺷ ﻪــﺘﻓﺮﮔ هﺮــﻬﺑ ﯽﻧﻮﮕﻤﻫﺎــﻧ ﺮﺑ ﺎﻫ
ﻦﯿــﻨﭼ
نﻮﻣزآ Egger ﺖﻬﺟ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ رﺎﺸﺘﻧا شرﻮﺗ ﯽﺳرﺮﺑ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ .
ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﯾ
داﺪــﻌﺗ ﻪﺑ ﯽﮑﯿﻧوﺮﺘﮑﻟا يﺎﻫ هﺎﮕﯾﺎﭘ زا ﻮﺠﺘﺴﺟ زا ﺲﭘ 1618 ﺖــﻓﺎﯾ ﻪــﻟﺎﻘﻣ ندﻮــﻤﻧ دوﺪــﺤﻣ زا ﺲــﭘ ﻪــﮐ ﺪــﺷ
ﻮﺠﺘﺴﺟ يﮋﺗاﺮﺘﺳا 1506
يﺮﮕﻟﺎﺑﺮﻏ ﺎﺑ .ﺪﻧﺪﺷ جرﺎﺧ درﻮﻣ
112 داﺪــﻌﺗ ،هﺪــﯿﮑﭼ و ناﻮــﻨﻋ ﯽــﺳرﺮﺑ ﻖﯾﺮﻃ زا ﻪﻟﺎﻘﻣ 85
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻞﻣﺎﮐ ﻦﺘﻣ ﻪﻣادا رد .ﺪﺷ جرﺎﺧ 27
ﻖﺑﺎــﻄﺗ ﺮــﻈﻧ زا ﻪــﻟﺎﻘﻣ
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺑﺎﯾزرا درﻮﻣ جوﺮﺧ و دورو يﺎﻫرﺎﯿﻌﻣ ﺎﺑ ﻦﺘﺷاد ﻪﮐ 17 ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﯽﺑﺎــﯾزرا هﺮﻤﻧ .ﺪﻧﺪﺷ جرﺎﺧ ندﻮﺒﻧ
ﺖﯿﻔﯿﮐ 12 يﻻﺎﺑ هﺪﻧﺎﻤﯿﻗﺎﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ 5/
15 ﻪــﮐ دﻮﺑ نآ ﯽﻣﺎــﻤﺗ ﺎــﻫ
دراو ﻟﺎﻧآﺎﺘﻣ ﯿﺰ ) ﺪﻧﺪﺷ ﺮﯾﻮﺼﺗ هرﺎﻤﺷ 1 .(
هرﺎﻤﺷ ﺮﯾﻮﺼﺗ
ﻪﯿﻟوا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ بﺎﺨﺘﻧا و ﻮﺠﺘﺴﺟ ﺪﻧور1:
ﻦﯿﺑ رد 12 داﺪﻌﺗ ﻪﻟﺎﻘﻣ 6
شﺮــﮕﻧ ﻪــﺑ طﻮــﺑﺮﻣ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ
نارﺎﺘﺳﺮﭘ ، 2 ﺰــﯿﻧ و يرﺎﺘﺳﺮﭘ نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد شﺮﮕﻧ ﻪﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ 4
و يرﺎﺘــﺳﺮﭘ نﺎﯾﻮﺠــﺸﻧاد شﺮــﮕﻧ كﺮﺘــﺸﻣ رﻮــﻃ ﻪــﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ درﻮــﻣ يﻮــﻨﻌﻣ ﺖــﺒﻗاﺮﻣ و ﺖــﯾﻮﻨﻌﻣ ﻪــﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار نارﺎﺘﺳﺮﭘ
ﻞﮐ داﺪﻌﺗ زا ﻞﺻﺎﺣ تﻻﺎﻘﻣ
رد ﻪﯿﻟوا يﻮﺠﺘﺴﺟ
ﮏﯿﻧوﺮﺘﮑﻟا ﻊﺑﺎﻨﻣ ) 1618
(
ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ يدوﺪﺣ ﺎﺗ تﻻﺎﻘﻣ عﻮﺿﻮﻣ
) 112 (
زا ﺲﭘ هﺪﺷ فﺬﺣ تﻻﺎﻘﻣ ﻮﺠﺘﺴﺟ ندﻮﻤﻧ دوﺪﺤﻣ
) 1506 (
زا ﺲﭘ هﺪﺷ فﺬﺣ تﻻﺎﻘﻣ ﻪﺻﻼﺧ و ﻦﯾوﺎﻨﻋ ﯽﺑﺎﯾزرا
)تﻻﺎﻘﻣ 85 ياﺮﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ هﺪﺷ دراو تﻻﺎﻘﻣ (
)ﻦﺘﻣ ﯽﺑﺎﯾزﺎﺑ 27 (
ﻣ ﯽﺳرﺮﺑ ﺎﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ هﺪﺷ دراو تﻻﺎﻘ
)ﺎﻫ ﺲﻧﺮﻓر 0 (
زا ﺲﭘ هﺪﺷ فﺬﺣ تﻻﺎﻘﻣ ﯽﺑﺎﯾزرا و ﻦﺘﻣ ﯽﺑﺎﯾزﺎﺑ و جوﺮﺧو دورو يﺎﻫرﺎﯿﻌﻣ
)ﺖﯿﻔﯿﮐ ﯽﺑﺎﯾزرا 15 (
ﻪﺑ هﺪﺷ دراو ﻂﺒﺗﺮﻣ تﻻﺎﻘﻣ ﻞﮐ ﯽﺳرﺮﺑ و ﻦﺘﻣ ﯽﺑﺎﯾزﺎﺑ زا ﺲﭘ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
) ﺎﻫ ﺲﻧﺮﻓر 12 (
يﻮﻨﻌﻣ ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﻪﺑ نارﺎﺘﺳﺮﭘ شﺮﮕﻧ ﺮﺑ يروﺮﻣ
هرﺎﻤــﺷ لوﺪــﺟ) ﺪــﻧداد راﺮﻗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ 1
يﺮﮕــﺸﺳﺮﭘ راﺰــﺑا .(
ﻊﻤﺟ ياﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا تﺎﻋﻼﻃا يروآ رد ﺎﻫ
3 تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﺎﺗ
زا ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ هﺎﮔﺪــﯾد ﻧ ﺖﺒــﺴ ﻪــﺑ ﺖــﺒﻗاﺮﻣ يﻮــﻨﻌﻣ SCPS
Spiritual Care Perspectives Scale) (
رد ﺰــﯿﻧ و 9 ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ
زا ﺮﮕﯾد ﻪﻣﺎﻨــﺸﺳﺮﭘ ﺶﺠﻨــﺳ ﻪــﺑ شﺮــﮕﻧ ﺖــﯾﻮﻨﻌﻣ
و ﺖــﺒﻗاﺮﻣ
يﻮــﻨﻌﻣ SSCRS ) Spirituality and Spiritual Care
Rating Scale
ﺪــﺷ هدﺎﻔﺘﺳا( هرﺎﻤــﺷ لوﺪــﺟ)
1 هﺮــﻤﻧ .(
و ﺖــﯾﻮﻨﻌﻣ ﻪــﺑ شﺮــﮕﻧ رﺎﺘــﺳﺮﭘ رد يﻮــﻨﻌﻣ ﺖــﺒﻗاﺮﻣ
ﺮــﺑ نا
يﺮﮕــﺸﺳﺮﭘ راﺰــﺑا سﺎــﺳا SSCRS
زا 40 / 63 ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ رد
نارﺎــﮑﻤﻫ و يﺮﻫﺎﻈﻣ )
20 ﺎــﺗ ( 55 /3 و يﺪــﻤﺤﻣ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ رد
نارﺎــﮑﻤﻫ ) 24 ﻪﻣﺎﻨــﺸﺳﺮﭘ ﺎــﺑ ﺰــﯿﻧ و ( )
زا (SCPS 57 / 57 رد
نارﺎﮑﻤﻫ و يدﺎﺑا ﺮﻬﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ )
25 ﺎــﺗ( 27 / 45 شراﺰــﮔ رد
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺮﯿﻐﺘﻣ نارﺎﮑﻤﻫ و يﺮﻔﻌﺟ )
26 .(
ﺒﻗاﺮﻣ ﻪﺑ شﺮﮕﻧ هﺮﻤﻧ ناﺰﯿﻣ نﺎﯾﻮﺠــﺸﻧاد رد يﻮﻨﻌﻣ ﺖ
يﺮﮕــﺸﺳﺮﭘ راﺰــﺑا سﺎــﺳا ﺮﺑ يرﺎﺘﺳﺮﭘ SSCRS
زا 92 / 55
نادﺰﯾ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺖﺳﺮﭘ
نارﺎﮑﻤﻫ و )
27 ﺎﺗ( 56 / 37 ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ رد
ﺖــﺳا هدﻮــﺑ ﺮﯿﻐﺘﻣ نارﺎﮑﻤﻫ و يدﺎﺑآﺮﻬﺷ )
25 ﻢــﻫ.(
ﻦﯿــﻨﭼ
ﺮﺑ يرﺎﺘﺳﺮﭘ نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد رد يﻮﻨﻌﻣ ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﻪﺑ شﺮﮕﻧ هﺮﻤﻧ يﺮﮕﺸﺳﺮﭘراﺰﺑا سﺎﺳا )
زا (SCPS 91 / 46 ﻪﻌﻟﺎﻄﻣرد يﺮــﻔﻌﺟ
نارﺎﮑﻤﻫ و )
26 ﺎﺗ( 4 نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﻧﺎﻫﺮﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد )
28 رد(
هرﺎﻤــﺷ لوﺪــﺟ) ﺖــﺳا هدﻮﺑ بوﺎﻨﺗ 1
ﺞﯾﺎــﺘﻧ ﺐــﯿﮐﺮﺗ ﺎــﺑ .(
يرﺎﺘــﺳﺮﭘ نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد شﺮﮕﻧ هﺮﻤﻧ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﯿﻟوا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ سﺎﺳا ﺮﺑ SSCRS
نﺎﻨﯿﻤﻃا ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺎﺑ 95
ﺪــﺻرد
) ﺮــﺑاﺮﺑ 93 / -57 08 / 55 ( 51 / 56 ﺪــﺷ درواﺮــﺑ )
001 /0
= ،P
3/
85 د ﺪﺻر : I-squared ،
63 / 13 : ﻢﻫ .(Q ﻦﯿﮕﻧﺎــﯿﻣ ﻦﯿﻨﭼ ﻪﻣﺎﻨــﺸﺳﺮﭘ سﺎــﺳاﺮﺑ يرﺎﺘــﺳﺮﭘ نﺎﯾﻮﺠــﺸﻧاد شﺮــﮕﻧ هﺮــﻤﻧ
نﺎــﻨﯿﻤﻃا ﻪﻠــﺻﺎﻓ ﺎــﺑSCPS 95
) ﺮــﺑاﺮﺑ ﺪــﺻرد 80
/ 61 -
82 /2 ( 49 / 29 ﺪــﺷ درواﺮــﺑ )
001 /0
<
،P 100
= I-squared ،
34303 = ) (Q ﺮﯾﻮـــﺼﺗ هرﺎﻤـــﺷ 2 ﺞﯾﺎـــﺘﻧ سﺎـــﺳا ﺮـــﺑ .(
ــﺳﺮﮔرﺎﺘﻣ ﯿ نﻮ ﻊــﻤﺟ راﺰــﺑا عﻮــﻧ ، هداد يروا
ــﻫ ﻞــﺑﺎﻗ ﻊــﺒﻨﻣ ﺎ
) ﺖــﺳا هدﻮــﺒﻧ ﯽــﺘﯿﻧژوﺮﺘﻫ ياﺮــﺑ يا ﻪﻈﺣﻼﻣ 108
/0 = ،P
91 / 26
= ﺮـــــﺑ .(β آ رد شﺮـــــﮕﻧ ﻦﯿﮕﻧﺎـــــﯿﻣ هﺮـــــﻤﻧ درو
نﺎــﻨﯿﻤﻃا ﻪﻠــﺻﺎﻓ ﺎﺑ يرﺎﺘﺳﺮﭘ نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد 95
ﺮــﺑاﺮﺑ ﺪــﺻرد
) 70 / 70 - 18 / 15 ( 94 / 42 ) ﺖـــــــﺳا هدﻮـــــــﺑ 001
/0
<
،P
100 ﺪﺻرد
= I-squared ﻢﻫ .(
نﻮــﻣزآ ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯿﻨﭼ Egger
ﺮــﯿﮔ ﻮــﺳ ﻪــﮐ ﺪــﻫد ﯽــﻣ نﺎــﺸﻧ دراﺪــﻧ دﻮــﺟو رﺎــﺸﺘﻧا ي
) 175 /0
= ،P 3/
153
= ،ﺖﯿــﺳﺎﺴﺣ ﺰﯿﻟﺎﻧآ ﺞﯾﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ .(β
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺠﯿﺘﻧ ﯽﻧﺎﻫﺮﺑ
) 28 ﺮﯿﺛﺎﺗ( درواﺮــﺑ ﺮﺑ يا ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻞﺑﺎﻗ
ﺮــﺑ يرﺎﺘــﺳﺮﭘ نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد شﺮﮕﻧ هﺮﻤﻧ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ .دراد ﯽﻠﮐ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ سﺎﺳا ﯽﻧﺎــﻫﺮﺑ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ فﺬﺣ زا ﺲﭘ وSCPS
) 27 (
نﺎﻨﯿﻤﻃا ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺎﺑ 95
) ﺮﺑاﺮﺑ ﺪﺻرد 40
/ 51 - 07 / 33 ( 24 / 42
) ﺮـــﺑاﺮﺑ ﻞـــﮐ رد و 37
/ 58 - 07 / 43 ( 72 / 50 هﺪـــﺷ دروآﺮـــﺑ
) ﺖﺳا ﺮﯾﻮﺼﺗ هرﺎﻤﺷ 3 .(
شﺮــﮕﻧ هﺮﻤﻧ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﯿﻟوا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺐﯿﮐﺮﺗ ﺎﺑ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ سﺎﺳا ﺮﺑ نارﺎﺘﺳﺮﭘ SSCRS
نﺎــﻨﯿﻤﻃا ﻪﻠــﺻﺎﻓ ﺎﺑ
95 ﺪــﺻرد ) ﺮــﺑاﺮﺑ 83 / 74 - 91 / 26 ( 87 / 50 ﺮــﺑ آ ﺪــﺷ درو
) 001 /0
<
،P 100
= ﺪﺻرد I-squared ، 4705
= ﻢــﻫ .(Q ﻦﯿــﻨﭼ
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ سﺎﺳا ﺮﺑ نارﺎﺘﺳﺮﭘ شﺮﮕﻧ هﺮﻤﻧ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ SCPS
نﺎﻨﯿﻤﻃا ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺎﺑ 95
ﺪﺻرد ) ﺮﺑاﺮﺑ 38 / 63 - 47 / 39 ( 43 / 51
ﺑ ـــ ﺷ درواﺮ ـــ ﺪ ) 001 /0
<
،P 3/
99 ﺻرد ـــ ﺪ
= I-squared
،
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ 1
ﻪﺑ هﺪﺷ دراو ﻪﯿﻟوا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ يﺎﻫ ﯽﮔﮋﯾو :
ﻟﺎﻧآﺎﺘﻣ ﯿﺰ يرﺎﺘﺳﺮﭘ نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد و نارﺎﺘﺳﺮﭘ
ر ﻒﯾد رﺎﺸﺘﻧا لﺎﺳ / هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ
ﺶﻫوﮋﭘ نﺎﮑﻣ يﺮﯿﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ شور ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ يﺮﮔ ﺶﺳﺮﭘ راﺰﺑا رﺎﯿﻌﻣ فاﺮﺤﻧا و ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
يرﺎﺘﺳﺮﭘ نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد رﺎﯿﻌﻣ فاﺮﺤﻧا و ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
نارﺎﺘﺳﺮﭘ
1 )يﺮﻫﺎﻈﻣ 1387 ( ناﺮﻬﺗ يزار
يرﺎﻤﺷﺮﺳ
107
SSCRS
40 / 63 57± /7
2 ) يدﺎﺑآ ﺮﻬﺷ 1391 ( ناﺮﯾا ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ واد يرﺎﻤﺷﺮﺳ ﻪﻧﺎﺒﻠﻃ 110 SCPS 31
/4 56 ± / 37 57
/ 57 70 ± / 10
3 ) ﺎﺳرذآ 1394 ( ﺰﯾﺮﺒﺗ
يرﺎﻤﺷﺮﺳ
109
SSCRS
77 / 58 67± /8
4 نادﺰﯾ ﺖﺳﺮﭘ 1394 ( سودﺮﻓ
يرﺎﻤﺷﺮﺳ
106
SSCRS 46
/8 92 ± / 55
5 ) نﺎﯿﻘﯿﻓﻮﺗ 1395 ( راوﺰﺒﺳ
يرﺎﻤﺷﺮﺳ
180
SSCRS 54
/ 57 74 ± /1 44
/ 52 88± /0
6 ) ﯽﻘﺤﯾذ 1395 ناﺪﻫاز
يرﺎﻤﺷﺮﺳ
100
SSCRS
64 / 57 01± /7
7 )ﺖﺳود ﻦﺴﺣ 1397 ( ﻦﯾوﺰﻗ
يرﺎﻤﺷﺮﺳ
189
SSCRS
59 / 56 70± / 10
8 )يﺮﻔﻌﺟ 1391 ( نﺎﻣﺮﮐ
يرﺎﻤﺷﺮﺳ و ﯽﻟﺎﻤﺘﺣا يﺮﯿﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ
400 SCPS 91
/ 46 97± /4 37 / 45 39± /4
9 ) ﯽﻧﺎﻫﺮﺑ 1392 ( ﺪﻨﺟﺮﯿﺑ
يرﺎﻤﺷﺮﺳ
220
SCPS 8/
0 4 ±
10 )يرﻮﻧ 1395 ( نﺎﺘﺴﻠﮐ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ
ﯽﻓدﺎﺼﺗ يﺮﯿﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ 148 SSCRS 73
/6 72± / 55 04
/ 57 84 ± /6
11 )يﺪﻤﺤﻣ 1394 ( رﻮﭘﺎﺸﯿﻧ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ
ﯽﻓدﺎﺼﺗ يﺮﯿﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ 200 SSCRS
55 /3 47 ± /0
12 )ﯽﻤﯿﺣر 1392 ( نﺎﻣﺮﮐ
يرﺎﻤﺷﺮﺳ
222
SSCRS
57 / 57 70 ± / 10
68 / 136
= ) (Q ﺮﯾﻮﺼﺗ هرﺎﻤﺷ 4 ﺞﯾﺎﺘﻧ سﺎﺳاﺮﺑ .(
ــﺳﺮﮔرﺎﺘﻣ ﯿ نﻮ
،
ﻊﻤﺟ راﺰﺑا عﻮﻧ آ
هداد يرو ﻪــﻈﺣﻼﻣ ﻞــﺑﺎﻗ ﻊﺒﻨﻣ ﺎﻫ ياﺮــﺑ يا
ﺖــﺳا هدﻮــﺒﻧ ﯽــﺘﯿﻧژوﺮﺘﻫ )
968 /0
= ،P 59 /0 -
= هﺮــﻤﻧ .(β
نﺎﻨﯿﻤﻃا ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺎﺑ يرﺎﺘﺳﺮﭘ نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد رد شﺮﮕﻧ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ 95 ﺪـــﺻرد ) ﺮـــﺑاﺮﺑ 98 / 71 - 99 / 29 ( 99 / 50 ﺖـــﺳا هدﻮـــﺑ
) 001 /0
<
،P 100 ﺪــﺻرد
= I-squared ﻢــﻫ .(
ﻪــﺠﯿﺘﻧ ﻦﯿــﻨﭼ
نﻮﻣزآ Egger ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ــﺟو رﺎــﺸﺘﻧا يﺮﯿﮔﻮــﺳ ﻪﮐ ﺪﻫد دﻮ
) دراﺪــﻧ 213 /0
= ،P 9/
113
= ﺰﯿﻟﺎــﻧآ ﺞﯾﺎــﺘﻧ سﺎــﺳا ﺮــﺑ .(β
ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻞﺑﺎﻗ ﺮﯿﺛﺎﺗ يﺪﻤﺤﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺠﯿﺘﻧ ،ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ﺮﺑ يا
نﺎﯾﻮﺠــﺸﻧاد شﺮــﮕﻧ هﺮــﻤﻧ ﻦﯿﮕﻧﺎــﯿﻣ .دراد ﯽــﻠﮐ درواﺮــﺑ ﻪﻣﺎﻨــﺸﺳﺮﭘ سﺎﺳا ﺮﺑ يرﺎﺘﺳﺮﭘ SSCRS
فﺬــﺣ زا ﺲــﭘ و
يﺪﻤﺤﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ )
23 نﺎــﻨﯿﻤﻃا ﻪﻠــﺻﺎﻓ ﺎــﺑ ( 95
ﺪــﺻرد ﺮــﺑاﺮﺑ
) 92 / 60 - 31 / 54 ( 61 / 57 ) ﺮــﺑاﺮﺑ ﻞﮐ رد و 38
/ 63 - 47 / 39 (
43 / 51 )ﺖﺳا هﺪﺷ درواﺮﺑ ﻮﺼﺗ
ﯾﺮ هرﺎﻤﺷ 5 .(
NOTE: Weights are from random effects analysis .
.
Overall (I-squared = 100.0%, p = 0.000) SSCRS
SCPS
Subtotal (I-squared = 100.0%, p = 0.000) Yazdan Parast (1394)
ID
Subtotal (I-squared = 85.3%, p = 0.001)
Shahrabadi (1391)
Brhani (1392) Noori (1395) Toophighian (1395)
Jafari (1391) Study
42.94 (15.18, 70.70) 29.49 (-2.82, 61.80) 55.92 (54.31, 57.53) ES (95% CI)
56.51 (55.08, 57.93)
37.56 (36.75, 38.37)
4.00 (3.89, 4.11) 55.72 (54.64, 56.80) 57.54 (57.29, 57.79)
46.91 (46.42, 47.40)
100.00 50.01 16.66 W eight
49.99
16.67
16.67 16.67 16.67
16.67
%
42.94 (15.18, 70.70) 29.49 (-2.82, 61.80) 55.92 (54.31, 57.53) ES (95% CI)
56.51 (55.08, 57.93)
37.56 (36.75, 38.37)
4.00 (3.89, 4.11) 55.72 (54.64, 56.80) 57.54 (57.29, 57.79)
46.91 (46.42, 47.40)
100.00 50.01 16.66 Weight
49.99
16.67
16.67 16.67 16.67
16.67
%
0
-70.7 0 70.7
ﻮﺼﺗ ﯾﺮ هرﺎﻤﺷ
ﺮــﻫ رد يرﺎﺘــﺳﺮﭘ نﺎﯾﻮﺠــﺸﻧاد شﺮــﮕﻧ هﺮﻤﻧ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ 2:
ﯽﻠﮐ درواﺮﺑ و ﺶﺠﻨﺳ راﺰﺑا ﮏﯿﮑﻔﺗ ﻪﺑ و ﻪﯿﻟوا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﮏﯾ
NOTE: Weights are from random effects analysis .
.
Overall (I-squared = 99.9%, p = 0.000) Subtotal (I-squared = 99.7%, p = 0.000) Noori (1395)
Yazdan Parast (1394) Study
SCPS ID
Jafari (1391) Toophighian (1395)
Shahrabadi (1391)
Subtotal (I-squared = 85.3%, p = 0.001) SSCRS
50.72 (43.07, 58.37) 42.24 (33.08, 51.40) 55.72 (54.64, 56.80) 55.92 (54.31, 57.53) ES (95% CI)
46.91 (46.42, 47.40) 57.54 (57.29, 57.79)
37.56 (36.75, 38.37) 56.51 (55.08, 57.93)
100.00 40.07 19.98 19.89
%
Weight
20.05 20.06
20.02 59.93
50.72 (43.07, 58.37) 42.24 (33.08, 51.40) 55.72 (54.64, 56.80) 55.92 (54.31, 57.53) ES (95% CI)
46.91 (46.42, 47.40) 57.54 (57.29, 57.79)
37.56 (36.75, 38.37) 56.51 (55.08, 57.93)
100.00 40.07 19.98 19.89
% Weight
20.05 20.06
20.02 59.93
0
-58.4 0 58.4
ﻮﺼﺗ ﯾﺮ هرﺎﻤﺷ
ﺮــﻫ رد يرﺎﺘــﺳﺮﭘ نﺎﯾﻮﺠــﺸﻧاد شﺮــﮕﻧ هﺮﻤﻧ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ 3:
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﮏﯾ ﯽﻠﮐ درواﺮﺑ و ﺶﺠﻨﺳ راﺰﺑا ﮏﯿﮑﻔﺗ ﻪﺑ و ﻪﯿﻟوا
ﺪﻌﺑ
ﯽﻧﺎﻫﺮﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ فﺬﺣ زا
NOTE: Weights are from random effects analysis .
.
Overall (I-squared = 100.0%, p = 0.000) Azarsa (1394)
ID
Jafari (1391) Shahrabadi (1391) SCPS
Subtotal (I-squared = 99.3%, p = 0.000) Rahimi (1392)
Hasandoost (1397) Noori (1395) Mohammadi (1394) SSCRS
Toophighian (1395) Zihaghi (1395) Mazahery (1387)
Subtotal (I-squared = 100.0%, p = 0.000) Study
50.99 (30.00, 71.99) 58.77 (57.14, 60.40) ES (95% CI)
45.37 (44.94, 45.80) 57.57 (55.57, 59.57)
51.43 (39.47, 63.38) 57.57 (56.16, 58.98) 56.59 (55.06, 58.12) 57.04 (55.94, 58.14) 3.55 (3.48, 3.62) 52.44 (52.31, 52.57) 57.64 (56.27, 59.01) 63.40 (61.97, 64.83)
50.87 (26.91, 74.83)
100.00 10.00 Weight
10.00 9.99
20.00 10.00 10.00 10.00 10.00 10.00 10.00 10.00
80.00
%
50.99 (30.00, 71.99) 58.77 (57.14, 60.40) ES (95% CI)
45.37 (44.94, 45.80) 57.57 (55.57, 59.57)
51.43 (39.47, 63.38) 57.57 (56.16, 58.98) 56.59 (55.06, 58.12) 57.04 (55.94, 58.14) 3.55 (3.48, 3.62) 52.44 (52.31, 52.57) 57.64 (56.27, 59.01) 63.40 (61.97, 64.83)
50.87 (26.91, 74.83)
100.00 10.00 Weight
10.00 9.99
20.00 10.00 10.00 10.00 10.00 10.00 10.00 10.00
80.00
%
0
-74.8 0 74.8
ﻮﺼﺗ ﯾﺮ هرﺎﻤــﺷ 4
زا ﮏــﯾ ﺮــﻫ رد نارﺎﺘــﺳﺮﭘ شﺮــﮕﻧ هﺮــﻤﻧ ﻦﯿﮕﻧﺎــﯿﻣ:
ﯽﻠﮐ درواﺮﺑ و ﺶﺠﻨﺳ راﺰﺑا ﮏﯿﮑﻔﺗ ﻪﺑ و ﻪﯿﻟوا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
NOTE: Weights are from random effects analysis .
.
Overall (I-squared = 99.5%, p = 0.000) Jafari (1391)
Hasandoost (1397)
Shahrabadi (1391)
Subtotal (I-squared = 99.3%, p = 0.000) Azarsa (1394)
Zihaghi (1395) ID
Rahimi (1392)
Subtotal (I-squared = 98.7%, p = 0.000) Noori (1395)
Study
Toophighian (1395) Mazahery (1387)
SCPS SSCRS
56.23 (52.95, 59.50) 45.37 (44.94, 45.80) 56.59 (55.06, 58.12)
57.57 (55.57, 59.57)
51.43 (39.47, 63.38) 58.77 (57.14, 60.40)
57.64 (56.27, 59.01) ES (95% CI)
57.57 (56.16, 58.98) 57.61 (54.31, 60.92) 57.04 (55.94, 58.14) 52.44 (52.31, 52.57) 63.40 (61.97, 64.83)
100.00 11.30 11.05
10.86
22.16 11.01
11.10 Weight
11.09 77.84 11.18
%
11.32 11.08
56.23 (52.95, 59.50) 45.37 (44.94, 45.80) 56.59 (55.06, 58.12)
57.57 (55.57, 59.57)
51.43 (39.47, 63.38) 58.77 (57.14, 60.40)
57.64 (56.27, 59.01) ES (95% CI)
57.57 (56.16, 58.98) 57.61 (54.31, 60.92) 57.04 (55.94, 58.14) 52.44 (52.31, 52.57) 63.40 (61.97, 64.83)
100.00 11.30 11.05
10.86
22.16 11.01
11.10 Weight
11.09 77.84 11.18
%
11.32 11.08
0
-64.8 0 64.8
ﻮﺼﺗ ﯾﺮ هرﺎﻤــﺷ 5
زا ﮏــﯾ ﺮــﻫ رد نارﺎﺘــﺳﺮﭘ شﺮــﮕﻧ هﺮــﻤﻧ ﻦﯿﮕﻧﺎــﯿﻣ:
ﮏﯿﮑﻔﺗ ﻪﺑ و ﻪﯿﻟوا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ زا ﺲــﭘ ﯽــﻠﮐ درواﺮــﺑ و ﺶﺠﻨــﺳ راﺰــﺑا
يﺪﻤﺤﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ فﺬﺣ
ﺚﺤﺑ
د ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ر ﻟﺎﻧآﺎﺘﻣ ﯿﺰ نارﺎﺘــﺳﺮﭘ شﺮﮕﻧ هﺮﻤﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﺮــﺑ
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ سﺎﺳا ﻤﻃا ﻪﻠﺻﺎﻓ ﺎﺑSCPS
ﯿ نﺎﻨ 95 ﺮــﺑاﺮﺑ ﺪﺻرد
) 38 / 63 - 47 / 39 ( 43 / 51 ﻪﻣﺎﻨـــﺸﺳﺮﭘ سﺎــﺳاﺮﺑ و SSCRS
) ﺮﺑاﺮﺑ 92 / 60 - 31 / 54 ( 61 / 57 دروآﺮــﺑ .ﺪﺷ ﯽﺑﺎﯾزرا هﺮــﻤﻧ
ﺘﺳﺮﭘ شﺮﮕﻧ ﻞﮐ نارﺎ
23 / 56 سﺎــﺳا ﻦــﯾا ﺮــﺑ .ﺖــﺳا هدﻮﺑ
رد يﻮــﻨﻌﻣ ﺖــﺒﻗاﺮﻣ و ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نارﺎﺘﺳﺮﭘ شﺮﮕﻧ نآ ﺮﮕﻧﺎــﯿﺑ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﯾﺎــﺘﻧ .دراد راﺮﻗ ﻪﻧﺎﯿﻣ و ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺢﻄﺳ يﺎﻘﺗرا ﺖﻬﺟ ﯽﺸﺨﺑ ﺮﺛا يﺎﻫ ﻪﯾور و ﺎﻫدﺮﮑﯾور ﻪﮐ ﺖﺳا و نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ ﻮﻘﺗ
ﯾ ﺖ ﺪﻬﻌﺗ نﺎﻧآ ﻪــﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻤﻫا
ــﯿ ﺖ
ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﻮﻨﻌﻣ ي ﻧ درﻮﻣ ﯿ زﺎ ﺖﺳا . ،ﺎــﻣ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎــﺑ ﮓــﻨﻫﺎﻤﻫ
زا ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ ﮏــﯾ رد نارﺎﮑﻤﻫ و ﺎﯾﺮﮐذ 259
هﺮــﻤﻧ رﺎﺘــﺳﺮﭘ
