56
Comparing the Electrocoagulation and Electro-Fenton Processes for Removing Nitrate in Aqueous Solution for Fe Electrodes
Abdolmotaleb Seid Mohammadi1, Jamal Mehralipour2,
Amir Shabanlo2, Godratollah Roshanaie3, Mansour Barafreshtepour4,
Gorban Asgari5
1 Assistant Professor, Research Center of Social Health Determinants, Department of Environmental Health Engineering, School of Public Health, Hamadan University of Medical Sciences, Hamadan, Iran
2 MSc Student in Environmental Health Engineering, School of Public Health, Hamadan University of Medical Sciences, Hamadan, Iran 3 Assistant Professor, Department of Biostatistics and Epidemiology, School of Public Health, Hamadan University of Medical Sciences, Hamadan, Iran
4 MSc Student in Environmental Health Engineering, School of Public Health, Mazandaran University of Medical Sciences, Mazandaran, Iran 5 Assistant Professor, Department of Environmental Health Engineering, School of Public Health, Hamadan University of Medical Sciences,
Hamadan, Iran
(Received March 3, 2013; Accepted July 23, 2013)
Abstract
Background and purpose: Nitrate contamination in aqueous solution has become an increasingly serious environmental problem. Hence, in this study removal of nitrate in aqueous solution was reviewed using electrocoagulation (EC) and electro-fenton (EF) processes for Fe electrodes.
Materials and methods: In the present study, an EC and EF reactor in a lab scale to an approximate volume of 1 liter was proposed for removing of nitrate polluted water which was equipped with four Fe-Fe electrodes with dimensions 200 × 20 × 2 mm. The effects of operating parameters such as initial nitrate concentration, applied voltage (10-30 V), initial pH of the solution (3-12), different initial hydrogen peroxide (for EF process) and reaction times (5-30 minutes) were evaluated.
Results: The batch experimental results showed that initial nitrate concentration, initial pH of the solution, different applied voltages, initial H2O2 concentration and reaction times were highly effective on the nitrate removal efficiency in these processes. Based on the results, over 88% of nitrate in optimum condition (pH = 8, applied voltage = 30 V, initial nitrate concentration of 100 mg/l) have been removed in EC process. In addition, the application of EF process can remove 93% of nitrate at pH = 3, applied voltage = 30 V, initial nitrate concentration of 100 mg/l and 5 ml H2O2/l.
Conclusion: Both EC and EF technologies can highly remove nitrate in aqueous solution. However, it was found that much better nitrate removal efficiency could be achieved by EF process than by EC process at the same condition.
Keywords: Electrocoagulation, electro-fenton, nitrate, removal
J Mazand Univ Med Sci 2013; 23(104): 57-67 (Persian).
ﻲﺸﻫوﮋﭘ
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺸﻫوﮋﭘ حﺮﻃ زا ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﻲ
ﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد بﻮﺼﻣ ﻲ
هرﺎﻤﺷ ﻪﺑ ناﺪﻤﻫ 9109193180
ﻣ ﻲ ﺪﺷﺎﺑ .
لﻮﺌﺴﻣ ﻒﻟﻮﻣ :
نﺎﺑﺮﻗ ﺮﮕﺴﻋ –ي ناﺪﻤﻫ : هﺎﮕﺸﻧاد مﻮﻠﻋ ﻜﺷﺰﭘ ﻲ ناﺪﻤﻫ
، هﺪﻜﺸﻧاد ﺖﺷاﺪﻬﺑ
، راﻮﻠﺑ ﻬﺷ ﻴ ﺪ ﻤﻬﻓ ﻴ هﺪ E-mail: asgari@umsha.ac.ir .
1 . ﻣ ،رﺎﻳدﺎﺘﺳا ﺰﻛﺮ ﻘﺤﺗ ﻴ تﺎﻘ ﻞﻣاﻮﻋ ا ﺟ ﻋﺎﻤﺘ ﻲ ﻣ ﺆ ﺮﺛ ﺮﺑ ﺖﻣﻼﺳ
، هوﺮﮔ ﺳﺪﻨﻬﻣ ﻲ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﺤﻣ ﻴ
،ﻂ هﺪﻜﺸﻧاد
،ﺖﺷاﺪﻬﺑ هﺎﮕﺸﻧاد مﻮﻠﻋ ﻜﺷﺰﭘ ﻲ
،ناﺪﻤﻫ
،ناﺪﻤﻫ اﻳ ناﺮ
2 . ﻮﺠﺸﻧاد ي ﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻲ
،ﺪﺷرا هوﺮﮔ ﺳﺪﻨﻬﻣ ﻲ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﺤﻣ ﻴ ﻂ
، هﺪﻜﺸﻧاد
،ﺖﺷاﺪﻬﺑ هﺎﮕﺸﻧاد مﻮﻠﻋ ﻜﺷﺰﭘ ﻲ
،ناﺪﻤﻫ
،ناﺪﻤﻫ اﻳ ناﺮ
3 . ﮔ ،رﺎﻳدﺎﺘﺳا هوﺮ رﺎﻣآ و ﭘا ﻴ ﻣﺪ ﻴ ژﻮﻟﻮ ي
، هﺪﻜﺸﻧاد
،ﺖﺷاﺪﻬﺑ هﺎﮕﺸﻧاد مﻮﻠﻋ ﻜﺷﺰﭘ ﻲ
،ناﺪﻤﻫ
،ناﺪﻤﻫ اﻳ ناﺮ
4 . ﻮﺠﺸﻧاد ي ﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ ﻲ
،ﺪﺷرا هوﺮﮔ ﺳﺪﻨﻬﻣ ﻲ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﺤﻣ ﻴ ﻂ
، هﺪﻜﺸﻧاد
،ﺖﺷاﺪﻬﺑ هﺎﮕﺸﻧاد مﻮﻠﻋ ﻜﺷﺰﭘ ﻲ
،نارﺪﻧزﺎﻣ
،نارﺪﻧزﺎﻣ اﻳ ناﺮ
5 . ﮔ ،رﺎﻳدﺎﺘﺳا هوﺮ ﺳﺪﻨﻬﻣ ﻲ ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﺤﻣ ﻴ
،ﻂ هﺪﻜﺸﻧاد
،ﺖﺷاﺪﻬﺑ هﺎﮕﺸﻧاد مﻮﻠﻋ ﻜﺷﺰﭘ ﻲ
،ناﺪﻤﻫ
،ناﺪﻤﻫ اﻳ ناﺮ
ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ : 13 / 12 / 1391 تﺎﺣﻼﺻا ﺖﻬﺟ عﺎﺟرا ﺦﻳرﺎﺗ :
11 / 4 / 1392 ﺐﻳﻮﺼﺗ ﺦﻳرﺎﺗ : 1 / 5 / 1392
نارﺪﻧزﺎﻣ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻠﺠﻣ هرﺎﻤﺷ ، مﻮﺳ و ﺖﺴﻴﺑ هرود
104 رﻮﻳﺮﻬﺷ ، 1392 57
نارﺪـــﻧزﺎــﻣ ﻲــــﻜــﺷﺰــﭘ مﻮـــﻠــﻋ هﺎﮕـــﺸـﻧاد ﻪــــﻠــﺠﻣ هرود مﻮﺳ و ﺖﺴﻴﺑ هرﺎﻤﺷ 104 رﻮﻳﺮﻬﺷ لﺎﺳ 1392 ) 67 - 57 (
ﺎﻘﻣ ﻳ ﻪﺴ ارﺎﻛ ﻲﻳ اﺮﻓ ﻳ ﺪﻨ ﺎﻫ ي ﺳﻻﻮﮔاﻮﻛوﺮﺘﻜﻟا ﻴ
نﻮ و نﻮﺘﻨﻓوﺮﺘﻜﻟا ﺎﺑ
دوﺮﺘﻜﻟا ﻦﻫآ
رد فﺬﺣ ﻧﻴ
تاﺮﺘ زا لﻮﻠﺤﻣ ﺎﻫ
ي ﺑآ ﻲ
ﺐﻠﻄﻤﻟاﺪﺒﻋ ﺻ
ﻴ ﺪ ﺪﻤﺤﻣ
1ي
ﺮﻬﻣ لﺎﻤﺟ ﻲﻠﻋ
2رﻮﭘ
ﻮﻠﻧﺎﺒﻌﺷ ﺮﻴﻣا 2
ترﺪﻗ ﻲﺋﺎﻨﺷور ﻪﻟا 3
ﻪﺘﺷاﺮﻓاﺮﺑ رﻮﺼﻨﻣ
4رﻮﭘ
يﺮﮕﺴﻋ نﺎﺑﺮﻗ
5
هﺪﻴﻜﭼ
فﺪﻫ و ﻪﻘﺑﺎﺳ :
ﮔدﻮﻟآ ﻲ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺑآ ﻲ ﻪﺑ ﻧﻴ تاﺮﺘ تﻼﻜﺸﻣ ﺪﻋ
ﻳ هﺪ ز ﻳ ﺖﺴ ﺤﻣ ﻴ ﻄ ﻲ ار اﻳ دﺎـﺠ هدﻮـﻤﻧ ﺖـﺳا . زا ا ـﻳ ﻦ ور رد ا ـﻳ ﻦ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ فﺬـﺣ
ﻧﻴ تاﺮﺘ زا لﻮﻠﺤﻣ ﺎﻫ ي ﺑآ ﻲ ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا اﺮﻓ ﻳ ﺎﻫﺪﻨ ي ﺳﻻﻮﮔاﻮﻛوﺮﺘﻜﻟا ﻴ
نﻮ و نﻮﺘﻨﻓوﺮﺘﻜﻟا ﺎﺑ
هدﺎﻔﺘﺳا زا دوﺮﺘﻜﻟا ﻦﻫآ درﻮﻣ ﺳرﺮﺑ ﻲ راﺮﻗ ﺖﻓﺮﮔ .
شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
: رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
،ﺮﺿﺎﺣ ﻳ ﻚ رﻮﺘﻛار ﺳﻻﻮﻛاﻮﻛوﺮﺘﻜﻟا ﻴ
نﻮ و نﻮﺘﻨﻓوﺮﺘﻜﻟا رد
ﻘﻣ ﻴ سﺎ ﺎﻣزآ ﻳ ﻫﺎﮕﺸ ﻲ ﺎـﺑ ﻢـﺠﺣ ﺮﻘﺗ ﻳ ـﺒ ﻲ ـﻳ ﻚ
ﻟﻴ ﺮﺘ ﺰﻬﺠﻣ ﻪﺑ 4 دوﺮﺘﻜﻟا زا ﺲﻨﺟ آ ﻦﻫ ﻪﺑ دﺎﻌﺑا 200
× 20
× 2 ﻣﻴ ﻠ ﻲ ﺮﺘﻣ ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ فﺬﺣ ﻧﻴ تاﺮﺘ درﻮﻣ هدﺎﻔﺘﺳا راﺮﻗ ﺖﻓﺮﮔ . ﺮﻴﺛﺄـﺗ ﺎـﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ي
ﺮﻬﺑ ه رادﺮﺑ ي زا ﺒﻗ ﻴ ﻞ ﺖﻈﻠﻏ ﻟوا ﻴ ﻪ ﻧﻴ
،تاﺮﺘ تﺪﺷ ژﺎﺘﻟو ﺮﺟ ﻳ pH،نﺎ
،ﻂﻴﺤﻣ ﺖﻈﻠﻏ ﺎﻫ ي ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺪﻴﺴﻛاﺮﭘ نژورﺪﻴﺋ ) رد ﺪﻨﻳاﺮﻓ نﻮﺘﻨﻓوﺮﺘﻜﻟا (
و
نﺎﻣز سﺎﻤﺗ ﻲﺳرﺮﺑ ﺪﺷ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ ﺞﻳﺎﺘﻧ: تﺎﺸﻳﺎﻣزآ نﺎﺸﻧ
داد ﻪﻛ ﺖﻈﻠﻏ ﻪﻴﻟوا
،تاﺮﺘﻴﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣpH
،لﻮﻠﺤﻣ تﺪـﺷ ژﺎـﺘﻟو ﺎـﻫ ي
،نﺎـﻳﺮﺟ ﺖـﻈﻠﻏ ﻪـﻴﻟوا ﺪﻴـﺴﻛاﺮﭘ
نژورﺪﻴﻫ و
نﺎﻣز سﺎﻤﺗ رد ناﺰﻴﻣ فﺬﺣ تاﺮﺘﻴﻧ ﺮﻴﺛﺄﺗ راﺬﮔ هدﻮﺑ ﺖﺳا . ﺮﺑ ﻪﻳﺎﭘ ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﻞـﺻﺎﺣ زا ﻦـﻳا ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻎﻟﺎـﺑ ﺮـﺑ 88 ﺪـﺻرد تاﺮـﺘﻴﻧ رد
ﻂﻳاﺮﺷ ﻪﻨﻴﻬﺑ هﺮﻬﺑ يرادﺮﺑ ) 8 pH =
، تﺪﺷ ژﺎﺘﻟو 30 ﺖﻟو رد ﺖﻈﻠﻏ تاﺮﺘﻴﻧ يدورو 100 ﻲﻠﻴﻣ مﺮـﮔ رد ﺮـﺘﻴﻟ ( رد نﺎـﻣز 60 ﻪـﻘﻴﻗد رد ﺪـﻨﻳاﺮﻓ
نﻮﻴﺳﻻﻮﮔاﻮﻛوﺮﺘﻜﻟا فﺬﺣ
ﺪﺷ . ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻲﻳارﺎﻛ ﺪﻨﻳاﺮﻓ نﻮﺘﻨﻓوﺮﺘﻜﻟا رد
ﻂﻳاﺮﺷ ﻪﻨﻴﻬﺑ هﺮﻬﺑ يرادﺮﺑ 93 ﺪﺻرد دﻮﺑ .
جﺎﺘﻨﺘﺳا ﺮـﺑ: سﺎـﺳا ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﻦـﻳا
،ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ يﺎﻫﺪـﻨﻳاﺮﻓ نﻮﻴـﺳﻻﻮﮔاﻮﻛوﺮﺘﻜﻟا
و نﻮـﺘﻨﻓوﺮﺘﻜﻟا ردﺎـﻗ
ﻪـﺑ فﺬـﺣ ﺮﻳدﺎـﻘﻣ يﻻﺎـﺑ تاﺮـﺘﻴﻧ زا
لﻮﻠﺤﻣ ﺎﻫ ي ﻲﺑآ ﺪﻨﺘﺴﻫ . ﺮﻫ ﺪﻨﭼ ﺪﻨﻳاﺮﻓ نﻮﺘﻨﻓوﺮﺘﻜﻟا ﻲﻳارﺎﻛ
يﺮﺗﻻﺎﺑ رد فﺬﺣ تاﺮﺘﻴﻧ رد نﺎﻣز سﺎﻤﺗ ﺮﺘﻤﻛ ار ﻪﺘﺷاد ﺖﺳا .
يﺎﻫ هژاو يﺪﻴﻠﻛ
:
،نﻮﻴﺳﻻﻮﮔاﻮﻛوﺮﺘﻜﻟا
،نﻮﺘﻨﻓوﺮﺘﻜﻟا
،تاﺮﺘﻴﻧ فﺬﺣ
ﻪﻣﺪﻘﻣ
هزوﺮــﻣا ﮔدﻮــﻟآ ﻲ ﻊﺑﺎــﻨﻣ بآ و ــﺑ ﻪ صﻮــﺼﺧ بآ
ﺎــﻫ ي ﺮــﻳز
ﻨﻴﻣز ﻲ ﻪﺑ تاﺮﺘﻴﻧ
، ﻪﻛ ﺷﺎﻧ ﻲ زا هدﺎﻔﺘﺳا زا عاﻮﻧا ﺎـﻫدﻮﻛ ي ﺘﻌﻨـﺻ ﻲ و
ﺣ ﻴ ﻧاﻮ ﻲ رد زروﺎﺸﻛ ي
، ﻊﻓد ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ
،تﻻﻮـﻀﻓ ﺖـﺸﻧ
ﻪﺑاﺮﻴـﺷ
زا ﻦﻛﺎــﻣا ﻦــﻓد
،ﺎﻫﺪﻧﺎﻤــﺴﭘ بﺎــﻧاور
ﺎــﻫ ي زروﺎــﺸﻛ ي
، ﺖــﺸﻧ زا
ﻚﻴﺘﭙــﺳ ﻚــﻧﺎﺗ ﺎــﻫ و ﻊــﻓد ﺐــﺳﺎﻨﻣﺎﻧ ــﺟوﺮﺧ
ﻲ نآ
،ﺎــﻫ ﻊــﻓد ﺮــﻴﻏ
فﺬﺣ ﻧ ﻴ تاﺮﺘ ﺎﺑ اﺮﻓ ﻳ ﺎﻫﺪﻨ ي ﺳﻻﻮﮔاﻮﻛوﺮﺘﻜﻟا ﻴ
نﻮ و نﻮﺘﻨﻓوﺮﺘﻜﻟا
58 نارﺪﻧزﺎﻣ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻠﺠﻣ هرﺎﻤﺷ ، مﻮﺳ و ﺖﺴﻴﺑ هرود
104 رﻮﻳﺮﻬﺷ ، 1392
ﺘــﺷاﺪﻬﺑ ﻲ بﻼــﺿﺎﻓ ــﺷﺎﻧ
ﻲ زا ﺪــﻨﻳاﺮﻓ ﺎــﻫ ي ﺘﻌﻨــﺻ ﻲ ﺮــﻴﻈﻧ ﻊﻳﺎﻨــﺻ
اﺬﻏ ﻲﻳ و ...
ﻪﺑ ﻂﻴﺤﻣ ﺖﺳا
، تﻼﻜﺸﻣ ﺪﻋ
ﻳ هﺪ ا ي ار رد تﺎﻋﺎﻤﺘﺟا
ﺮﺸﺑ ي دﺎﺠﻳا هدﻮﻤﻧ ﺖﺳا
) 2
، 1
.(
ناﺰﻴﻣ ﻦﻳا تاﺮﻃﺎـﺨﻣ ﻪـﺑ
ﺪـﺣ ي
ﺖﺳا ﻪﻛ رد ﻪﻳدﺎﺤﺗا ﺎﭘورا رد ﺑﻴ ﺶ زا 47 ﺪﺻرد ﻊﺑﺎـﻨﻣ بآ ﺮـﻳز
ﻨﻴﻣز ﻲ ﺖﻈﻠﻏ تاﺮﺘﻴﻧ ﺶﻴـﺑ زا 10 ـﻠﻴﻣ ﻲ مﺮـﮔ ﺮـﺑ ﺮـﺘﻴﻟ ﺮـﺑ ﺐـﺴﺣ
نژوﺮﺘﻴﻧ شراﺰﮔ هﺪﺷ ﺖﺳا
) 3
.(
ﺎـﻨﺑ ﺮـﺑ تﺎـﻋﻼﻃا
،دﻮـﺟﻮﻣ ﻦـﻳا
ﻞﻜﺸﻣ رد رﻮﺸﻛ ﺎﻫ ي رد لﺎﺣ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﺑ ﺖﻋﺮﺳ ور ﻪـﺑ شﺮﺘـﺴﮔ
ﺖﺳا
، ﻪﺑ ﻪﻧﻮﮔ ا ي ﻪﻛ ﺖﻈﻠﻏ تاﺮﺘﻴﻧ رد رﺎﻴﺴﺑ ي زا ﻊﺑﺎﻨﻣ ـﺑآ ﻲ ﻪـﺑ
ﺶﻴﺑ زا 30 ﻠﻴﻣ ﻲ مﺮﮔ رد ﺮﺘﻴﻟ ﺮﺑ ﺐﺴﺣ نژوﺮﺘﻴﻧ هﺪﻴﺳر ﺖـﺳا
) 4
.(
رد ﻦﻳا ﺎﺘـﺳار راﺪـﻘﻣ زﺎـﺠﻣ تاﺮـﺘﻴﻧ رد بآ ﺮـﺑ سﺎـﺳا ﻫر ـﻤﻨ دﻮ
نﺎﻣزﺎــﺳ ﺎــﻫ ي ــﺴﻣ ﺆ لو ﻪــﺑ ﻞــﻴﻟد دﻮــﺟو طﺎــﺒﺗرا ﻦﻴــﺑ تﻼﻜــﺸﻣ
ﺘﺷاﺪﻬﺑ ﻲ و فﺮﺼﻣ بآ وﺎﺣ ي تاﺮﺘﻴﻧ ﻪﺑ ﺗﺮﺗ ـﻴ ﺐ ﺮﺜﻛاﺪـﺣ 50 و
10 ﻠﻴﻣ ﻲ مﺮﮔ رد ﺮﺘﻴﻟ ﻪﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﺮﺑ ﺐﺴﺣ تاﺮﺘﻴﻧ و نژوﺮﺘﻴﻧ رﺮـﻘﻣ
هﺪﺷ ﺖﺳا
) 5
.(
فﺮﺼﻣ بآ وﺎـﺣ ي تاﺮـﺘﻴﻧ رد ﺮﻳدﺎـﻘﻣ ﺶﻴـﺑ زا
،دراﺪﻧﺎﺘـــﺳا ﺗﻼﻜـــﺸﻣ
ﻲ زا ﻞـــﻴﺒﻗ مرﺪﻨـــﺳ ﻪـــﭽﺑ ﺎـــﻫ ي ـــﺑآ ﻲ
) Blue baby (
، ﺖﻣ ﻤﻨﻴﺑﻮﻠﮔﻮﻤﻫ ﻲ
رد لﺎﻔﻃا و زوﺮﺑ نﺎﻃﺮـﺳ رد
ﻦﻴﻐﻟﺎﺑ ار ﻪﺑ هاﺮﻤﻫ دراد
) 1
.(
زا ا ـﻳ ﻦ ور فﺬـﺣ ﻧﻴ تاﺮـﺘ رد ﻊﺑﺎـﻨﻣ
ﺑآ ﻲ هراﻮﻤﻫ درﻮﻣ ﻪﺟﻮﺗ ﺪﺟ ي ﻘﻘﺤﻣ ﻴ ﻦ راﺮﻗ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺖﺳا .
ﻪــﺑ رﻮــﻈﻨﻣ فﺬــﺣ تاﺮــﺘﻴﻧ رد ﻊﺑﺎــﻨﻣ ــﺑآ ﻲ زا شور ﺎــﻫ ي
ﺎﻴﻤﻴـﺷﻮﻜﻳﺰﻴﻓ ﻲﻳ
ﺮـﻴﻈﻧ ﺰﻤـﺳا سﻮـﻜﻌﻣ ﺎـﺑ ﻠﺑﺎﻗ ـﻴ ﺖ فﺬـﺣ 85 ﺎــﺗ
90 ﺪﺻرد ي ﻧﻴ تاﺮﺘ
) 6
،(
لدﺎﺒﺗ نﻮﻳ ﺎﺑ نﺎﻣﺪﻧار ﺑ زا ﺶﻴ 90 ﺪﺻرد
) 7
،(
ﺰﻴﻟﺎﻳدوﺮﺘﻜﻟا ﺎﺑ
ر نﺎﻣﺪﻧار دوﺪﺣ 75 ﺪـﺻرد
) 8
و(
شور يﺎـﻫ
ﺮﮕﻳد هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻣ دﻮﺷ . نﺎﻜﻣا هﺮﻬﺑ ﮔ ﻴ ﺮ ي زا شور ﻦﻳا ﺎﻫ ﺑ ﻪ ﻞـﻴﻟد
بﺎــﺨﺘﻧا ﺮﻳﺬــﭘ ي ﻢــﻛ ــﺷﺎﻧ ﻲ زا ﻪــﻨﻳﺰﻫ ﻪــﻴﻟوا ﻻﺎــﺑ ي تاﺰــﻴﻬﺠﺗ و
،تﺎﻧﺎﻜﻣا و
تﻼﻜﺸﻣ هﺮﻬﺑ
رادﺮﺑ
،ي راﺪـﻬﮕﻧ ي و ﺪـﻴﻟﻮﺗ از ـﻳ تاﺪ
ﺎﺑ ﺖﻈﻠﻏ ﺎﻫ ي رﺎﻴﺴﺑ دﺎﻳز ﻪﻛ ﻊﻓد نآ ﺎﻫ تﻼﻜـﺸﻣ هﻮﻘﻟﺎـﺑ
ﺖـﺴﻳز
ــﻄﻴﺤﻣ ﻲ دﺎــﺠﻳا ﻲــﻣ ﺪــﻨﻛ نوﺮــﻘﻣ ﻪــﺑ ﻪﻓﺮــﺻ ــﻤﻧ ﻲ ﺪــﺷﺎﺑ
) 7
، 6
.(
اﺮﻓ ﻳ ﺪﻨ ﺎﻫ ي ﺳﻻﻮﮔاﻮﻛوﺮﺘﻜﻟا ﻴ
نﻮ
) 9
و(
نﻮﺘﻨﻓوﺮﺘﻜﻟا
) 10
زا(
ﻪﻠﻤﺟ
شور ﺎﻫ ي ﻮﻧ ﻳ ﻦ رد صﻮﺼﺧ فﺬﺣ ﻻآ ﻳ هﺪﻨ ﺎﻫ ي ﻒﻠﺘﺨﻣ زا بآ
و بﻼﺿﺎﻓ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻪﻛ ﻲﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺗ رد فﺬﺣ ﻧﻴ تاﺮـﺘ زا ﻊﺑﺎـﻨﻣ ـﺑآ ﻲ
درﻮﻣ ﻪﺟﻮﺗ راﺮﻗ ﮔ ﻴ ﺪﻧﺮ .
رد ﻪــــﻫد ﺮــــﻴﺧا دﺮﺑرﺎــــﻛ يروﺎــــﻨﻓ
دﺎــــﻘﻌﻧا ﺎﻴﻤﻴــــﺷ ﻳ ﻲ
Electrocoagulation) (
رد فﺬﺣ هﺪﻨﻳﻻآ ﺎﻫ ي ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺮـﻴﻈﻧ تروﺪﻛ
) 11
،(
ﻲﺘﺨﺳ
) 12
،(
ﻚﻴﻨﺳرآ
) 13
و(
موﺮـﻛ
) 14
زا(
بآ
درﻮﻣ ﻲـﺳرﺮﺑ راﺮـﻗ ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﺖـﺳا . رد ﺐـﻠﻏا ﺪـﻨﻳاﺮﻓ ﺎـﻫ ي دﺎـﻘﻌﻧا
ﺎﻴﻤﻴﺷوﺮﺘﻜﻟا ﻳ
ﻲ ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ يزﺎﺳراﺪﻳﺎﭘﺎﻧ ﻞﻣاﻮﻋ
هدﻮﻟآ هﺪـﻨﻨﻛ
،بآ
داﻮــﻣ ﻖــﻠﻌﻣ و ﻮﻠﻛ ﻳ يﺪــﻴ زا نﺎــﻳﺮﺟ ﻪﺘﻴــﺴﻳﺮﺘﻜﻟا و
ــﺑ ﻪ يﺮﻴﮔرﺎــﻛ
ﺎﻫدوﺮﺘﻜﻟا ﻳ ﻲ زا ﺲﻨﺟ ﻦﻫآ و مﻮﻴﻨﻴﻣﻮﻟآ
، هدﺎﻔﺘﺳا ﻲـﻣ دﻮـﺷ
) 15
.(
رد ﺪﻨﻳاﺮﻓ رﻮﻛﺬﻣ دوﺮـﺘﻜﻟا ﺎـﻫ ي ﻦـﻫآ و مﻮـﻴﻨﻴﻣﻮﻟآ ﻲـﻃ
ﺪـﻨﻳاﺮﻓ
ﺮﺘﻜﻟا ﺰــــﻴﻟو ﻪــــﻳﺰﺠﺗ ﻲــــﻣ ﺪﻧﻮــــﺷ و ﻞــــﻣاﻮﻋ هﺪــــﻨﻨﻛﺪﻘﻌﻨﻣ و
ﺪﻴﺴﻛورﺪﻴﻫ ﺎﻫ
ي يﺰﻠﻓ ﻪﻛ ﻲﻣ ﺪـﻨﻧاﻮﺗ ﺐﺒـﺳ ﻊـﻤﺠﺗ و ﻪـﺘﺨﻟ ﺎـﻫ ي
ﻲﺷﺎﻧ زا داﻮﻣ ﻖﻠﻌﻣ ﺎﻳ بﺬﺟ ﻞﻣاﻮﻋ هﺪﻨﻳﻻآ ﺎﻫ ي لﻮـﻠﺤﻣ رد بآ
ار ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ . ﻦﻳا ﺪﻨﻳاﺮﻓ رد ﺖﻳﺎﻬﻧ ﺮـﺠﻨﻣ ﻪـﺑ يزﺎـﺳراﺪﻳﺎﭘﺎﻧ ،
ﻞﻴﻜﺸﺗ ﻪﺘﺨﻟ و يزﺎﺳروﺎﻨﺷ و
ﺎﻳ ﻪﺗ ﻲﻨﻴﺸﻧ ﻞﻣاﻮﻋ هﺪـﻨﻳﻻآ رد بآ
ﻲﻣ دﻮﺷ . ﺎﺑ ﺖﻳﺎﻨﻋ ﻪﺑ عﻮﻧ دوﺮﺘﻜﻟا درﻮﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺶﻨﻛاو ﺎﻫ ي ﺮﻳز
رد لﻮﻠﺤﻣ ثدﺎﺣ ﻲﻣ دﻮﺷ
) 16
.(
ﻪﻟدﺎﻌﻣ هرﺎﻤﺷ 1 Fe Fe+2 2 .
2H2O O2 4H 4
ﻪﻟدﺎﻌﻣ هرﺎﻤﺷ 2 . 2H2 2 2OH H2
ﻪﻟدﺎﻌﻣ هرﺎﻤﺷ 3 Fe2+ 3OH Fe OH 3.
هدﺎﻔﺘــﺳا زا يروﺎــﻨﻓ قﻮــﻓ ــﺑ ﻪ ﻞــﻴﻟد مﺪــﻋ هدﺎﻔﺘــﺳا زا داﻮــﻣ
ﺎﻴﻤﻴﺷ ﻳ
،ﻲ ﻻﺎﺑ ندﻮﺑ ﺮﻤﻋ يﺎﻫﺪﺣاو درﻮـﻣ
،هدﺎﻔﺘـﺳا يﺮـﺒﻫار
و
ﻪﮕﻧ يراد
،نﺎﺳآ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻦﺠﻟ ﺮﺘﻤﻛ و ﺶﻫﺎﻛ ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺎﻫ رد ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ
ﺎﺑ ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﺎﻫ ي لواﺪﺘﻣ ﻪﻴﻔﺼﺗ بآ ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا داﻮﻣ هﺪﻨﻨﻛﺪﻘﻌﻨﻣ
ﺮﺘﺸﻴﺑ درﻮﻣ ﻪﺟﻮﺗ راﺮﻗ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺖﺳا
) 16
.(
رد اﻳ ﻦ اﺮﻓ ﻳ ﺪـﻨ فﺪـﻫ
ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ ﻪﺘﺨﻟ ﺎﻫ ﻲﻳ ﺖﺳا ﻪﻛ ﻪﺑ ﻟد ﻴ ﻞ ﻟﺎـﮕﭼ ﻲ ﺮﺗﻻﺎـﺑ زا بآ ناﻮـﺗ
ﻪﺗ ﺸﻧ ﻴ ﻦ نﺪﺷ رد ﻞﺧاد رﻮﺘﻛار ار ﻪﺘﺷاد ﺪﻨﺷﺎﺑ . رد ا ـﻳ ﻦ ﺖـﻟﺎﺣ
ﻪﺘﺨﻟ ﺎﻫ ي ﻫ ﻴ ﺴﻛورﺪ ﻴﻠ ﻲ ﻟﻮﺗ ﻴ هﺪﺷﺪ رد ﻃ ﻲ اﺮﻓ ﻳ ﺪﻨ ﺎﺑ ﻻآ ﻳ هﺪـﻨ ﺎـﻫ
ﻛﺮﺗ ﻴ ﺐ ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ و نآ ﺎﻫ ار زا ﺤﻣ ﻴ ﻂ اﺪﺟ ﻲﻣ ﺪﻧزﺎﺳ . ـﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ
اﻳ ﻦ اﺮﻓ ﻳ ﺪﻨ ﻲﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﻧﻴ تاﺮﺘ ار ﻪﺑ ﻧﻴ ﺮﺘ ﻳ ﺖ ) هدﺎﻣ ﺪﺣ ﻂﺳاو ( و رد
ﺎﻬﻧ ﻳ ﺖ رد ﺢﻄـﺳ دوﺮـﺘﻜﻟا ﺪـﺗﺎﻛ ﻪـﺑ زﺎـﮔ ﻧﻴ
،نژوﺮـﺘ ﻧﻮﻣآ ـﻴ كﺎ
و ﻫ ﻴ ـــﺴﻛورﺪ ﻴ
ﻞ ـــﻣآ ﻴ ﻦ )
2OH
(NH ﺪـــﺒﺗ ﻳ ﻞ ﺎﻤﻧ ـــﻳ ﺪ
) 4
.(
زا
د ﻳ ﺮﮕ شور ﺎﻫ ي ﺪﺟ ﻳ ﺪ فﺬـﺣ ﻻآ ﻳ هﺪـﻨ ﺎـﻫ زا بآ و بﻼـﺿﺎﻓ
ﻲﻣ ناﻮﺗ ﻪﺑ اﺮﻓ ﻳ ﺪﻨ ﺎﻫ ي نﻮﺘﻨﻓ
) 16
هرﺎـﺷا(
دﻮـﻤﻧ . رد ا ـﻳ ﻦ اﺮﻓ ﻳ ﺪـﻨ
ﻪـــــﻛ رد ﻪﺘـــــﺳد اﺮﻓ ﻳ ﺎﻫﺪـــــﻨ ي ﺴﻛا ﻴ ـــــﺳاﺪ ﻴ نﻮ ﭘﻴ ﻪﺘﻓﺮـــــﺸ
ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﺐﻠﻄﻤﻟاﺪﺒﻋ
ﺻ ﻴ ﺪ ﺪﻤﺤﻣ ي نارﺎﻜﻤﻫ و
نارﺪﻧزﺎﻣ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻠﺠﻣ هرﺎﻤﺷ ، مﻮﺳ و ﺖﺴﻴﺑ هرود
104 رﻮﻳﺮﻬﺷ ، 1392
59
Advance oxidation proccess) ﺎـــﻳ
(AOPs راﺮـــﻗ
ﻲﻣ ﮔ ﻴ دﺮ فﺬﺣ ﻻآ ﻳ هﺪﻨ رد رﻮﻀﺣ ﻢﻫ نﺎﻣز ـﻳ نﻮ ﺎـﻫ ي ﻦـﻫآ و
ﺴﻛاﺮﭘ ﻴ ﺪ ﻫ ﻴ نژورﺪ مﺎﺠﻧا ﻲﻣ ﮔ ﻴ دﺮ . نازرا
،ندﻮﺑ فﺮﺼﻣ ﺮـﺘﻤﻛ
ژﺮــﻧا ي و رد سﺮﺘــﺳد ندﻮــﺑ
زا ﻪــﻠﻤﺟ ﻦــﺳﺎﺤﻣ ا ــﻳ ﻦ شور رد
فﺬﺣ ﻻآ ﻳ هﺪﻨ ﺎﻫ ا ﺖﺳ
) 17 - 15
.(
رد ﻋ ﻴ ﻦ لﺎـﺣ ﻬﺗ ـﻴ ﻪ و ندوﺰـﻓا
هدﺎﻣ ﺷ ﻴ ﻤ ﻴﺎ ﻲﻳ ﻦﻫآ ﻪﺑ اﺮﻓ ﻳ ﺪﻨ ﻲﻫﺎﮔ ﻪﺘﺴﻧاﻮﺗ ﺖﺳا ﺗﻼﻜـﺸﻣ ﻲ ار
اﺮﺑ ي هﺮﻬﺑ نارادﺮﺑ اﻳ دﺎﺠ ﺎﻤﻧ ﻳ ﺪ
) 17
.(
ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻞﺣ ﻞﻜﺸﻣ قﻮـﻓ
اﺮﻓ ﻳ ﺪﻨ نﻮـﺘﻨﻓوﺮﺘﻜﻟا
، ﻪـﻛ رد نآ ـﺗ ﺄ ﻣ ﻴ ﻦ ﻦـﻫآ زا ﺮﻃ ـﻳ ﻖ اﺮﻓ ﻳ ﺪـﻨ
ﺷوﺮﺘﻜﻟا ﻴ ﻤ ﻴﺎ ﻲﻳ نﺎﻜﻣا ﺬـﭘ ﻳ ﺮ ﺪـﻫاﻮﺧ دﻮـﺑ
، درﻮـﻣ هدﺎﻔﺘـﺳا راﺮـﻗ
ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺖﺳا . رد اﻳ ﻦ اﺮﻓ ﻳ ﺪﻨ ﻳ نﻮ ﺎﻫ ي ﻦﻫآ ﺑ ﻪ ترﻮﺻ ﺮﺘﻜﻟا ﻳ ﻜ ﻲ
و زا ﺮﻃ ــﻳ ﻖ دوﺮــﺘﻜﻟا ﻦــﻫآ
ﻟﻮﺗ ــﻴ ﺪ ﻲــﻣ ﻮــﺷ ﻧ ﺪ
) 18
.(
رد اﺮﻓ ﻳ ﺪــﻨ
نﻮﺘﻨﻓوﺮﺘﻜﻟا رد
رﻮﻀﺣ ﻦـﻫآ ود ﻓﺮﻇ ﻴ ـﺘ ﻲ ﻪـﻛ زا ﺎـﻫدوﺮﺘﻜﻟا ي
ﺪﺗﺎﻛ ي ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ ﻲﻣ
،دﻮﺷ ـﺴﻛاﺮﭘ ﻴ ﺪ ـﻴﻫ نژورﺪ ﺖـﺤﺗ ﺮﻴﺛﺄـﺗ راﺮـﻗ
ﻲﻣ دﺮﻴﮔ و دار ﻳ لﺎﻜ ﺎﻫ ي ﺮﭘ ترﺪﻗ ﻴﻫ ﺴﻛورﺪ ﻴ ﻞ ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ ﻲﻣ دﻮـﺷ
ﻪــﻛ ﺎــﻧاﻮﺗ ﻲﻳ ﺴﻛا ﻴ ــﺳاﺪ ﻴ نﻮ ﻻآ ﻳ هﺪــﻨ ﺎــﻫ ي ﻒــﻠﺘﺨﻣ و زا ﻪــﻠﻤﺟ
ﻧﻴ تاﺮﺘ ار ﻪﺑ ءاﺰﺟا ﺑ ﻲ ﺮـﻄﺧ دراد
) 19
، 7
.(
ﺎـﺑ دﻮـﺟو شﺮﺘـﺴﮔ
هدﺎﻔﺘﺳا زا اﺮﻓ ﻳ ﺪﻨ ﺎﻫ ي رﻮﻛﺬﻣ رد فﺬﺣ ﻻآ ﻳ هﺪﻨ ﺎـﻫ ي ﻒـﻠﺘﺨﻣ
زا لﻮﻠﺤﻣ ﺎﻫ ي ﺑآ ﻲ
، تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ دوﺪﺤﻣ ي رد صﻮـﺼﺧ دﺮﺑرﺎـﻛ
شور ﺎﻫ ي قﻮﻓ رد فﺬﺣ ﻧﻴ تاﺮـﺘ زا لﻮـﻠﺤﻣ ﺎـﻫ ي ـﺑآ ﻲ مﺎـﺠﻧا
هﺪﺷ ﺖـﺳا . زا ﻪـﻠﻤﺟ رد ـﺸﻫوﮋﭘ ﻲ ﻪـﻛ ﻂـﺳﻮﺗ Virkutyte و
Jegatheesan مﺎــﺠﻧا
ﺪــﺷ زا اﺮﻓ ﻳ ﺪــﻨ نﻮــﺘﻨﻓوﺮﺘﻜﻟا ﻪــﺑ
رﻮــﻈﻨﻣ
فﺬــﺣ ﻧﻴ تاﺮــﺘ و ﻞــﻛ ﻦﺑﺮــﻛ ــﻟآ ﻲ زا بﺎــﺴﭘ ﺰــﻛاﺮﻣ شروﺮــﭘ
ﺰﺑآ ﻳ نﺎ هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﻳدﺮﮔ
) 20
.(
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺎﺑ ﺎﻨﻋ ﻳ ﺖ ﻪﺑ دوﺪﺤﻣ ندﻮـﺑ
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ مﺎﺠﻧا ﻪﺘﻓﺮﮔ رد صﻮﺼﺧ فﺬﺣ
ﻧﻴ تاﺮﺘ ﺎﺑ هدﺎﻔﺘـﺳا زا اﺮﻓ
ﻳ ﺪــــﻨ نﻮــــﺘﻨﻓوﺮﺘﻜﻟا و
ﺎﻘﻣ ﻳ ﻪــــﺴ ﺎــــﺘﻧ ﻳ ﺞ نآ ﺎــــﺑ اﺮﻓ ﻳ ﺪــــﻨ
ﺳﻻﻮﮔاﻮﻛوﺮﺘﻜﻟا ﻴ
،نﻮ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺧا ﻴ ﺮ زا ود اﺮﻓ ﻳ ﺪﻨ رﻮﻛﺬـﻣ ﻪـﺑ
رﻮﻈﻨﻣ فﺬﺣ ﻪﻨﻣاد ﺳو ﻴ ﻌ ﻲ زا ﺖﻈﻠﻏ ﻧﻴ تاﺮـﺘ رد لﻮـﻠﺤﻣ ﺎـﻫ ي
ﺑآ ﻲ هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺷ . ﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ ﺗﺄ ﺮﻴﺛ يﺎﻫرﻮﺘﻛﺎﻓ هﺮﻬﺑ
رادﺮـﺑ ي ﻈﻧ ـﻴ ﺮ
ﻐﺗ ــﻴﻴ pHتاﺮ
،لﻮــﻠﺤﻣ ﺖــﻈﻠﻏ توﺎــﻔﺘﻣ
،تاﺮــﺘﻴﻧ تﺪــﺷ ﺎــﻫ ي
توﺎــﻔﺘﻣ ژﺎــﺘﻟو نﺎــﻳﺮﺟ و ﺪﻴــﺴﻛاﺮﭘ نژورﺪــﻴﻫ
و هزاﺪــﻧا ﮔ ــﻴ ﺮ ي
ﺖﻈﻠﻏ ﻧﻴ تاﺮﺘ ﻟﻮﺗ ﻴ ﺪ ي ﻃ ﻲ اﺮﻓ ﻳ ﺪﻨ درﻮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ راﺮﻗ ﺖﻓﺮﮔ .
شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﺿﺎﺣ ﻳ ﻚ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻨﺑ ـﻴ دﺎ –ي دﺮﺑرﺎـﻛ ي ا دﻮـﺑ ﻪـﻛ رد
ﺎﻣزآ ﻳ هﺎﮕﺸ ﺷ ﻴ ﻤ ﻲ بآ و بﻼـﺿﺎﻓ هﺪﻜـﺸﻧاد
ﺖـﺷاﺪﻬﺑ هﺎﮕـﺸﻧاد
مﻮﻠﻋ ﻜﺷﺰﭘ ﻲ ناﺪﻤﻫ رد ـﻳ ﻚ رﻮـﺘﻛار ﭘﺎﻧ ﻴ ﻪﺘـﺳﻮ رد لﺎـﺳ 1391
مﺎﺠﻧا ﺖﻓﺮﮔ . ﺪﺑ ﻳ ﻦ رﻮﻈﻨﻣ زا ﻳ ﻚ رﻮﺘﻛار ﻪﺑ ﻢﺠﺣ ـﻳ ﻚ ﻟﻴ ﺮـﺘ زا
ﺲﻨﺟ ﺴﻜﻠﭘ ﻲ سﻼـﮔ هدﺎﻔﺘـﺳا ﺪـﺷ . رﻮـﺘﻛار رﻮﻛﺬـﻣ ﻪـﺑ رﺎـﻬﭼ
دوﺮﺘﻜﻟا زا ﺲﻨﺟ ﻦﻫآ ﺎﺑ دﺎﻌﺑا 200
× 20
× 2 ﻣﻴ ﻠ ﻲ ﺮـﺘﻣ و ﻪﻠـﺻﺎﻓ
2 ﺘﻧﺎﺳ ﻲ ﺮﺘﻣ زا ﻢﻫ ﺰـﻬﺠﻣ دﻮـﺑ . دوﺮـﺘﻜﻟا ﺎـﻫ ي درﻮـﻣ هدﺎﻔﺘـﺳا ـﺑ ﻪ
ترﻮﺻ بوﺎـﻨﺘﻣ ﻪـﺑ ﺪـﻟﻮﻣ نﺎـﻳﺮﺟ ﻪﺘﻴـﺴﻳﺮﺘﻜﻟا زا
عﻮـﻧ ﻪـﻛDC
تﺪﺷ ﺎﻫ ي ﺮﺟ ﻳ نﺎ 10 ﺎﺗ 30 ﺖﻟو ار ﺗﺄ ﻣﻴ ﻦ ﻲﻣ دﺮﻛ ﻞﺼﺘﻣ دﻮـﺑ . 2
دوﺮﺘﻜﻟا ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﺪﺗﺎﻛ و ود دوﺮﺘﻜﻟا ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﺪﻧآ درﻮﻣ هدﺎﻔﺘﺳا
راﺮﻗ ﺖﻓﺮﮔ ) ﺮﻳﻮﺼﺗ هرﺎﻤﺷ 1 .(
ﺎﻣزآ ﻳ تﺎﺸ رد ود ﻪﻠﺣﺮﻣ اﺰـﺠﻣ و ﺎـﺑ ـﺑ ﻪ ﮔرﺎـﻛ ﻴ ﺮ ي اﺮﻓ ﻳ ﺪـﻨ
ــﺳﻻﻮﮔاﻮﻛوﺮﺘﻜﻟا ﻴ
نﻮ و اﺮﻓ ﻳ ﺪــﻨ نﻮــﺘﻨﻓوﺮﺘﻜﻟا مﺎــﺠﻧا
ﺪــﺷ . رد
ﻪﻠﺣﺮﻣ لوا زا مﺎﺠﻧا تﺎﺸﻳﺎﻣزآ )
اﺮﻓ ﻳ ﺪـﻨ ـﺳﻻﻮﮔاﻮﻛوﺮﺘﻜﻟا ﻴ
نﻮ (
ﺮﻳﻮﺼﺗ هرﺎﻤﺷ 1 : ﺗﺎﻤﺷ حﺮﻃ ﻚﻴ ﺶﻫوﮋﭘ رد هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ رﻮﺘﻛار
فﺬﺣ ﻧ ﻴ تاﺮﺘ ﺎﺑ اﺮﻓ ﻳ ﺎﻫﺪﻨ ي ﺳﻻﻮﮔاﻮﻛوﺮﺘﻜﻟا ﻴ
نﻮ و نﻮﺘﻨﻓوﺮﺘﻜﻟا
60 نارﺪﻧزﺎﻣ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻠﺠﻣ هرﺎﻤﺷ ، مﻮﺳ و ﺖﺴﻴﺑ هرود
104 رﻮﻳﺮﻬﺷ ، 1392
اﺪﺘﺑا ﺎﺑ ﻢﻴﻈﻨﺗ بآpH
دورو ي رد ﻪﻨﻣاد 2 ﺎﺗ 10 ﺎﺑ ندوﺰـﻓا
ﺪﻴــﺳا ﻚﻳرﻮﻔﻟﻮــﺳ 1
لﺎــﻣﺮﻧ و دﻮــﺳ 1 رﻻﻮــﻣ و ﺖــﻈﻠﻏ ﺖــﺑﺎﺛ
ﻧﻴ تاﺮﺘ ) 100 ﻣ ﻴﻠ ﻲ مﺮﮔ رد ﻟﻴ ﺮﺘ ( رد ژﺎﺘﻟو 30 ﺖﻟو و راﺮﻗ نداد
ﺎﻫدوﺮﺘﻜﻟا ي
ﻦﻫآ
، هﺮﻬﺑ رادﺮﺑ ي زا رﻮﺘﻛار زﺎﻏآ ﺪﺷ و ﺎﺑ مﺎـﺠﻧا
ﻪﻧﻮﻤﻧ رادﺮﺑ ي رد نﺎﻣز ﺎﻫ ي ﻒﻠﺘﺨﻣ ) 5 ﺎـﺗ 60 ﻪـﻘﻴﻗد ( ﻪـﺑ ﻪﻠـﺻﺎﻓ
ﻧﺎﻣز ﻲ 10 ﻗد ﻴ ﻪﻘ
، راﺪﻘﻣ ﻧﻴ تاﺮﺘ رد بآ ﻪﻴﻔﺼﺗ هﺪﺷ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﺪﺷ .
رد ﻣﺎﻤﺗ ﻲ ﺎﻣزآ ﻳ ﺶ ﺎﻫ زا ﻧﻴ تاﺮﺘ ﺳﺎﺘﭘ ﻴ ﻢ ﺎﺑ ﺪـﺻرد صﻮـﻠﺧ 100
ﺖﻬﺟ ﻬﺗ ﻴ ﻪ لﻮﻠﺤﻣ كﻮﺘﺳا ﻧﻴ تاﺮﺘ هدﺎﻔﺘﺳا دﺮﮔ ﻳ ﺪ . ﻪﻧﻮﻤﻧ رادﺮﺑ ي ﺎـﺑ
هدﺎﻔﺘﺳا زا ﺖﭙﻴﭘ ﺰﻴﻤﺗ ﺎﺑ ﻢﺠﺣ 10 ﻠﻴﻣ ﻲ ﺮﺘﻴﻟ و زا ﻖﻤﻋ 7 ﺘﻧﺎـﺳ ﻲ ﺮـﺘﻣ ي
رﻮﺘﻛار مﺎﺠﻧا ﺖﻓﺮﮔ . رد ﻪﻣادا و ﺲﭘ زا ﺺﺨﺸﻣ نﺪـﺷ
،ﻪـﻨﻴﻬﺑpH
رد ﺖﻈﻠﻏ ﻟوا ﻴ ﻪ ﻧﻴ تاﺮﺘ 100 ﻣﻴ ﻠ ﻲ مﺮﮔ رد ﻟﻴ ﺮﺘ ﺮﻴﻴﻐﺗ ژﺎﺘﻟو نﺎـﻳﺮﺟ رد
ﻪﻨﻣاد 10 ﺎﺗ 30 ﺖﻟو درﻮﻣ ﻲﺳرﺮﺑ راﺮﻗ ﺖﻓﺮﮔ . رد ﺖﻳﺎﻬﻧ و ﺲـﭘ زا
ﺺﺨﺸﻣ نﺪﺷ راﺪﻘﻣ نﺎـﻳﺮﺟ و ﻪـﻨﻴﻬﺑpH ﺖـﻈﻠﻏ ﺎـﻫ ي ﻒـﻠﺘﺨﻣ زا
ﻧﻴ تاﺮﺘ رد ﻪﻨﻣاد 100 ﺎـﺗ 1000 ﻣﻴ ـﻠ ﻲ مﺮـﮔ رد ﻟﻴ ﺮـﺘ
) 23 - 21
ﻪـﺑ(
بآ
ﻪﻓﺎﺿا ﺪﺷ و ﻪﺑ ترﻮﺻ اﺰﺠﻣ رد نﺎﻣز ﺎﻫ ي ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ رادﺮـﺑ ي زا
بآ مﺎﺠﻧا ﺪﺷ و راﺪﻘﻣ ﻧﻴ تاﺮﺘ بآ ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻌﺗ ﻴـﻴ ﻦ ارﺎـﻛ ﻲﻳ اﺮﻓ ﻳ ﺪـﻨ
رد فﺬﺣ دﺎﻘﻣ ﻳ ﺮ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻧﻴ تاﺮﺘ ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺪﺷ .
رد ﻪــﻠﺣﺮﻣ مود و رد ــﺣ ﻴ ﻦ هدﺎﻔﺘــﺳا زا ﺪــﻨﻳاﺮﻓ
،نﻮــﺘﻨﻓوﺮﺘﻜﻟا
ﺖﺴﺨﻧ ﺎﺑ ﻪﻓﺎﺿا ندﻮﻤﻧ ﻧﻴ تاﺮﺘ و ﺴﻛاﺮﭘ ﻴ ﺪ ﻫ ـﻴ نژورﺪ ﻪـﺑ ﺗﺮﺗ ـﻴ ﺐ
رد دﺎﻘﻣ ﻳ ﺮ 100 ﻣﻴ ﻠ ﻲ مﺮـﮔ رد ﻟﻴ ﺮـﺘ و 5 ﻣﻴ ـﻠ ﻲ ﻟﻴ ﺮـﺘ رد ﻟﻴ ﺮـﺘ
، ﺮﻴﺛﺄـﺗ
ﻐﺗ ـــﻴﻴ تاﺮ ردpH هدوﺪـــﺤﻣ 2
ﺎـــﺗ 10 رد فﺬـــﺣ ﻧﻴ تاﺮـــﺘ رد
نﺎﻣز ﺎﻫ ي ﻒـﻠﺘﺨﻣ هﺮـﻬﺑ رادﺮـﺑ ي زا اﺮﻓ ﻳ ﺪـﻨ و رد تﺪـﺷ ﺮﺟ ـﻳ نﺎ
30 ﺖﻟو ﺳرﺮﺑ ﻲ ﺪﺷ . رد ﻪـﻣادا ﺮﻴﺛﺄـﺗ دﺎـﻘﻣ ﻳ ﺮ ﻒـﻠﺘﺨﻣ ـﺴﻛاﺮﭘ ﻴ ﺪ
ﻫ ــﻴ نژورﺪ ) 1 ﺎــﺗ 10 ﻣﻴ ــﻠ ﻲ ﻟﻴ ﺮــﺘ رد ﻟﻴ ﺮــﺘ ( رد دﺎــﻘﻣ ﻳ ﺮ ﻬﺑpH ﻴ
،ﻪــﻨ
ﺖﻈﻠﻏ ﻧﻴ تاﺮﺘ 100 ﻣﻴ ﻠ ﻲ مﺮﮔ رد ﻟﻴ ﺮﺘ و تﺪـﺷ ﺮﺟ ـﻳ نﺎ 30 ﺖـﻟو
درﻮﻣ ﺳﺮﺑ ﻲ راﺮﻗ ﺖﻓﺮﮔ . ﺮﻴﺛﺄـﺗ تﺪـﺷ ﺮﺟ ـﻳ نﺎ رد دﺎـﻘﻣ ﻳ ﺮ 10 ﺎـﺗ
30 ﺖﻟو رد فﺬﺣ ﺖﻈﻠﻏ ﻟوا ﻴ ﻪ 100 ﻣﻴ ﻠ ﻲ مﺮﮔ رد ﻟﻴ ﺮﺘ ﻧﻴ تاﺮـﺘ و
اﺮــﺷ ﻳ ﻂ ﻬﺑ ﻴ ﻪــﻨ هﺮــﻬﺑ رادﺮــﺑ ي ﺺﺨــﺸﻣ دﺮﮔ
ــﻳ ﺪ . رد ﻪــﻣادا ﻧ ــﻴ ﺰ رد
اﺮﺷ ﻳ ﻂ ﻬﺑ ﻴ ﻪﻨ هﺮﻬﺑ رادﺮﺑ
،ي ارﺎﻛ ﻲﻳ اﺮﻓ ﻳ ﺪﻨ رد فﺬﺣ ﺖـﻈﻠﻏ ﺎـﻫ ي
ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻧﻴ تاﺮﺘ ﺺﺨﺸﻣ دﺮﮔ ﻳ ﺪ .
ﻪـﻴﻠﻛ ﻞـﺣاﺮﻣ مﺎـﺠﻧا ﺶﻳﺎـﻣزآ رد
يﺎـﻣد قﺎـﺗا مﺎـﺠﻧا ﺪــﺷ و
ﻣ ــﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻦ 3 رﺎــﺑ ﺶﻳﺎــﻣزآ رد
ﺮــﻫ ﻪــﻠﺣﺮﻣ شراﺰــﮔ ﺪــﻳدﺮﮔ
.
هزاﺪﻧا يﺮﻴﮔ ﻧﻴ تاﺮﺘ ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا شور تروﺪﻛ ﻲﺠﻨﺳ ﺮﺑ سﺎﺳا ﻞﻤﻌﻟارﻮﺘــﺳد
هرﺎﻤــﺷ 4500-NO3-
دراﺪﻧﺎﺘــﺳا و
هزاﺪــﻧا ﮔ ــﻴ ﺮ ي
ﻧﻴ ﺮﺘ ﻳ ﺖ ﻂـﺳﻮﺗ شور ﺎـﻫ ي ﺣا ـﻴ ﺎ د ـﻳ ﻧوزﺎ ﻴ مﻮ هرﺎﻤـﺷ شور 8507
ﺖﻛﺮـــﺷ ﻞﻤﻌﻟارﻮﺘـــﺳد وHACH
ﺎـــﺑ هدﺎﻔﺘـــﺳا زا
هﺎﮕﺘـــﺳد
ﺮﺘﻣﻮﺗﻮﻓوﺮﺘﻜﭙﺳا DR5000لﺪﻣ
ﺖﺧﺎﺳ رﻮـﺸﻛ ﺎـﻜﻳﺮﻣآ مﺎـﺠﻧا
ﺪﺷ . ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ فﺬـﺣ ﻞـﻣاﻮﻋ ﻪـﻠﺧاﺪﻣ هﺪـﻨﻨﻛ ـﻃ ﻲ هزاﺪـﻧا ﮔ ـﻴ ﺮ ي
ﻧﻴ تاﺮﺘ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ي ﺖﺷادﺮﺑ هﺪﺷ
، اﺪﺘﺑا زا ﻓﺎﺻ ﻲ ﻦﻤﺗاو رﻮـﺒﻋ هداد
ﺪــﺷ . ﺲﭙــﺳ ﻪــﺑ تﺪــﻣ 5 ﻗد ﻴ ﻪــﻘ رد رود 4000 ﺮــﺘﻣ ﺮﺘﻧﺎــﺳ ﻳ ژﻮﻔ
دﺮﮔ ﻳ ﺪ . رد ﺎﻬﻧ ﻳ ﺖ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ اﺮﻗ ﻳ ﺖ ﺪﺷ . رد ﺖﻳﺎﻬﻧ ﻪﻳﺰﺠﺗ و ﻞﻴﻠﺤﺗ
و ﺎﻘﻣ ﻳ ﻪــﺴ ﺞﻳﺎــﺘﻧ ﺎــﺑ هدﺎﻔﺘــﺳا زا مﺮــﻧ زاﺰــﻓا ﻪﺨــﺴﻧSPSS
16
) version 16, SPSS Inc., Chicago, IL (
و نﻮـﻣزآ ﺎـﻫ ي
يرﺎــﻣآ Student-t و
ANOVA ﺎــﺑ
ﺢﻄــﺳ ﻲــﻨﻌﻣ يراد 05 / 0
مﺎﺠﻧا ﺖﻓﺮﮔ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ
ﺗﺄ ﺛﻴ ﺮ ﺤﻣpH
ﻴ ﻂ رد فﺬﺣ ﻧﻴ تاﺮﺘ
ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ ﻞـﺻﺎﺣ زا ﺛﺄـﺗ ﻴ ﺮ ﻐﺗ ـﻴﻴ pHتاﺮ ـﺤﻣ ﻴ ﻂ ﺮـﺑ ﻣ ـﻴ ناﺰ فﺬـﺣ
ﻧﻴ تاﺮﺘ رد اﺮﻓ ﻳ ﺪﻨ ﺳﻻﻮﮔاﻮﻛوﺮﺘﻜﻟا ﻴ
نﻮ و نﻮﺘﻨﻓوﺮﺘﻜﻟا ﻪﺑ
ﺗﺮﺗ ـﻴ ﺐ رد
رادﻮﻤﻧ ﺎﻫ ي هرﺎﻤﺷ 1 و 2 نﺎﺸﻧ هداد هﺪﺷ ﺖﺳا . ﺮﺑ سﺎﺳا ﺎـﺘﻧ ﻳ ﺞ ا ـﻳ ﻦ
ﻪــﻠﺣﺮﻣ زا ﺎــﻣزآ ﻳ ﺶ ﺎــﻫ فﺬــﺣ ﺮﺜﻛاﺪــﺣ ي ﻧﻴ تاﺮــﺘ رد اﺮﻓ ﻳ ﺪــﻨ
ﺳﻻﻮﮔاﻮﻛوﺮﺘﻜﻟا ﻴ
نﻮ ) رادﻮـﻤﻧ هرﺎﻤـﺷ 1 ( رد ـﻃ ﻲ تﺪـﻣ نﺎـﻣز 60
ﻗد ﻴ ﻪﻘ رد 8 = وpH ﻪﺑ ﻣﻴ ناﺰ 88 ﺪﺻرد هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺪﺷ . ﺮﺑ سﺎﺳا ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ
ﻪﺋارا هﺪﺷ رد رادﻮﻤﻧ هرﺎﻤﺷ 2 ﻧﻴ ﺰ ﺮﺜﻛاﺪﺣ ﻣ ـﻴ ناﺰ فﺬـﺣ ﻧﻴ تاﺮـﺘ رد
اﺮﻓ ﻳ ﺪﻨ نﻮﺘﻨﻓوﺮﺘﻜﻟا رد
2 = وpH رد تﺪﻣ نﺎﻣز ﺶﻨﻛاو 30 ﻗد ﻴ ﻪـﻘ
و ﻪﺑ راﺪﻘﻣ 94 ﺪﺻرد دﻮـﺑ . ﺎـﺘﻧ ﻳ ﺞ نﻮـﻣزآ ANOVA )
65 / 3 =
،F
019 / 0 P = ( رد اﺮﻓ ﻳ ﺪﻨ ﺳﻻﻮﮔاﻮﻛوﺮﺘﻜﻟا ﻴ
نﻮ ﺑﻴ ﺮﮕﻧﺎ نآ دﻮـﺑ ﻪـﻛ رد
اﻳ ﻦ اﺮﻓ ﻳ ﺪﻨ ﻐﺗ ﻴﻴ تاﺮ ﺮﺑpH نﺎﻣﺪﻧار فﺬﺣ ﻧﻴ تاﺮـﺘ ﺛﺄﺗ ﻴ راﺬـﮔﺮ هدﻮـﺑ
ﺖﺳا . ﻨﭽﻤﻫ ﻴ
،ﻦ ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ ﻟﺎـﻧآ ﻴ ﺰ ﺛﺄـﺗ ﻴ ﺮ ردpH اﺮﻓ ﻳ ﺪـﻨ نﻮـﺘﻨﻓوﺮﺘﻜﻟا ﻧ
ـﻴ ﺰ
ﺑ ــﻴ ﺮﮕﻧﺎ ــﻨﻌﻣ ﻲ راد ندﻮــﺑ ﺮــﺛا ا ــﻳ ﻦ ﺮﺘﻣارﺎــﭘ رد فﺬــﺣ ﻧﻴ تاﺮــﺘ دﻮــﺑ
) 33 / 4 =
،F 016 / 0 = .(P
ﺗ ﻴﺛﺄ ﺮ ﻐﺗ ﻴﻴ تاﺮ ژﺎﺘﻟو ﺮﺟ ﻳ نﺎ
ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ ﻞﺻﺎﺣ زا ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻐﺗ ﻴﻴ تاﺮ تﺪﺷ ژﺎﺘﻟو ﺮﺟ ﻳ نﺎ ) 10
، 20
و 30 ﺖــــــﻟو ( رد فﺬــــــﺣ ﻧﻴ
تاﺮــــــﺘ رد
اﺮﻓ ﻳ ﺎﻫﺪــــــﻨ ي
ي نارﺎﻜﻤﻫ و
رﻮﻳ 1392
61
(ﺖﻟ
،
) 92 / 23 = ،F
ت تﺪﺷ ژﺎﺘﻟو
هﺪﻫﺎــﺸ ﺪــﺸﻧ
ف ﻧﻴ تاﺮـﺘ رد
ـﺴﻛاﺮﭘ ﻴ ﺪ رد
هرﺎﻤـ 5 نﺎـﺸﻧ
ﺎـ رد ﺖـﻈﻠﻏ
و ﻬﺑpH ﻴ ﻪـﻨ
،
رد ﻪــــــﻨﻣاد
1
EFFICIENCY(%) NO3EFFICIENCY(%) NO3
ﺐﻠﻄﻤ ﺻ ﻴ ﺪ ﺪﻤﺤﻣ ي
هرﺎﻤﺷ ، 104 ﻳﺮﻬﺷ ،
ﻟ رد
،ﺮﺘﻴ ژﺎﺘﻟو = 30 و
،ﺮﺘﻴ ژﺎﺘﻟو = 30
،ﺖﻟو
دﻮـﺟو ﺖـﺷاد )
نﻮﺘ ﺑﻴ ﻦ ﻐﺗ ﻴﻴ تاﺮ
ف ــﻨﻌﻣ ﻲ راد ي ﺸﻣ
ﺴﻛا ﻴ ﺪ رد فﺬـﺣ
ﻒـﻠﺘ ﻫ ـﻴ نژورﺪ
ن رد رادﻮﻤﻧ ـﺷ
مﺎـﺠ ﺎـﻣزآ ﻳ ﺶ ـﻫ
، ژﺎﺘﻟو 30 ﺖﻟو
ﻴ ﺪ ﻫ ــــــﻴ نژورﺪ
0 20 40 60 80 100
0
0 20 40 60 80 100
ﻤﻟاﺪﺒﻋ
مﻮﺳ و ﺖﺴﻴﺑ هرود ت = 100 ﻣ ﻲﻠﻴ د مﺮﮔ
100 ﻣ ﻲﻠﻴ ﻟ رد مﺮﮔ ﻴ
فﻼﺘ ـﻨﻌﻣ ﻲ راد
ر اﺮﻓ ﻳ ﺪﻨ ﺘﻨﻓوﺮﺘﻜﻟا
ﻴ تاﺮــﺘ فﻼﺘــﺧا
= .(P
ﺖ ﻫ ﻴ نژورﺪ ﺮﭘ ﻛا
ﺖﻈﻠﻏ ﺎـﻫ ي ﻠﺘﺨﻣ
اﺮ ﻳ ﺪﻨ نﻮﺘﻨﻓوﺮﺘﻜﻟا
اﻳ ﻦ ﻪﻠﺣﺮﻣ زا ﺠﻧا
ﻴﻠ ﻲ مﺮﮔ رد ﻟﻴ
،ﺮﺘ
تو ــــــﺴﻛاﺮﭘ ﻴ
ﺪ
1 5
1 0
ﺳﻻ نﻮﻴ ) ﻧ ﺖﻈﻠﻏ تاﺮﺘﻴ
ن ) ﻧ ﺖﻈﻠﻏ تاﺮﺘﻴ
=
ﻲ ﻟ ﺮﺘﻴ د ﻟ ر ﺮﺘﻴ (
ف ﻧﻴ تاﺮـﺘ ﺘـﺧا
0 /
<0 ( P ﺎﻣا رد
ــﻴ ناﺰ فﺬــﺣ ﻧﻴ ﺘ
81 / 3 = ،F 85 / 0
ﺮﻴ ﻐﺗ ﻴﻴ تاﺮ ﺖﻈﻠﻏ
ﻳ ﺪﻨ نﻮﺘﻨﻓوﺮﺘﻜﻟا
ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻐﺗ ﻴﻴ تاﺮ ﻏ
ف ﻧﻴ تاﺮﺘ رد ﺮﻓ
ه هﺪﺷ ﺖﺳا . رد
ﻪ ﻧﻴ تاﺮﺘ 100 ﻣﻴ
دﺎـــــ ﻳ ﺮ ﺎــــــﻔﺘﻣ
3
اﺮ ﺪﻨﻳ ﻻﻮﮔاﻮﻛوﺮﺘﻜﻟا
اﺮﻓ رد ﺪﻨﻳ نﻮﺘﻨﻓوﺮﺘﻜﻟا
نژ ﺴﻛاﺮﭘ ﺪﻴ = 5 ﻣ ﻲﻠﻴ
را pH 3 38 ي
هﺪ ت ﻂ 3 و
ﻪـ رد ن ﺬﺣ
01 و ﻣﻴ
) 17
ﺮﻴﺛﺄﺗ اﺮﻓ ﻳﻨ
ﺬﺣ هداد ﻟوا ﻴ ﻪ
ــﻘﻣ
0
2 0
ﻧ فﺬﺣ ر تاﺮﺘﻴ ﺮﻓ رد
ﻂ ﻧ فﺬﺣ رد تاﺮﺘﻴ د
ﻫ ﺖﻈﻠﻏ ژورﺪﻴ
نﻮـﺘﻨﻓوﺮ ) دﻮـﻤﻧ
مﺮﮔ رد ﻟﻴ ﺮـﺘ و H
رادﻮـﻤﻧ هرﺎﻤـﺷ
ــﺳﻻﻮ ﻴ نﻮ 88 و 8
ﺣ ﻴ ﻦ هﺮﻬﺑ رادﺮـﺑ ي
10 ﺖـﻟو ﺪﻫﺎـﺸﻣ
ﺮ ﻐﺗ ـﻴﻴ تاﺮ تﺪـﺷ
ﺖ . رد ا ـﻳ ﻦ اﺮـﺷ ﻳ ﻂ
ﺎـﻫ ي ﺮﺟ ـﻳ نﺎ 30
ﺶﻨـﻛاو 30 ﻗد ﻴ ـﻘ
ز نآ دﻮـﺑ ﻪـﻛ د
ت ژﺎـﺘﻟو و ﻣ ـﻴ اﺰ
4 5
pHتاﺮ ﺤﻣ ﻂﻴ رد
ﻐﺗ تاﺮﻴﻴ
pH
ﺤﻣ ﻂﻴ
هرﺎﻤﺷ 3 ( و ﺮﺘﻜﻟا
تاﺮ 100 ﻣﻴ ﻠ ﻲ ﮔ
ﺞ ﻪﺋارا هﺪـﺷ رد
ﺪــ ﻮﮔاﻮﻛوﺮﺘﻜﻟا
ﻪﻘ ﻪﺑ ﺗﺮﺗ ﻴ ﺐ رد
ت ﺮﺟ ـﻳ نﺎ 30 و 0
ﺰ ﺎـﺘﻧ ﻳ ﺞ زا ﺮﻴﺛﺄـﺗ
ﺎﻜﺣ ﻳ ﺖ اد ﺖـﺷ
ـﻴ ﺐ رد تﺪـﺷ ﻫ
ﺪـﺻ رد نﺎـﻣز و
ﻣز ﻴ ﻪـﻨ ﻛﺎـﺣ ﻲ ا
ﻦ ﻐﺗ ـﻴﻴ تاﺮ تﺪـﺷ
6 0
3
نارﺪﻧزﺎﻣ ﻲﻜﺷﺰﭘ م ر هرﺎﻤﺷ 1 : ﺛﺄﺗ ﺮﻴ ﻐﺗ ﺮﻴﻴ
رادﻮﻤ هرﺎﻤﺷ 2 : ﺛﺄﺗ ﺮﻴ
ﺳﻻ ﻴ نﻮ ) رادﻮﻤﻧ ﺷ
ﺖﻈﻠﻏ ﻟوا ﻴ ﻪ ﻧﻴ ﺮﺘ
ه هﺪﺷ ﺖﺳا . ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ
ﺖ ﻪــﻛ رد اﺮﻓ ﻳ ــﻨ
نﺎﻣز رد 60 ﻗد ﻴ ﻘ
ﺗﺮ ـﻴ ﺐ رد تﺪـﺷ
نﻮـﺘﻨﻓوﺮﺘﻜﻟا ﻧ
ـﻴ ﺰ
ر فﺬﺣ ﻧﻴ تاﺮﺘ
ف ﻧﻴ تاﺮﺘ ﻪﺑ ﺗﺮﺗ ﻴ
ناﺰ 94 و 58 رد
ﺰ آ رﺎﻣ ي رد اﻳ ﻦ
ﺳﻻﻮﮔاﻮﻛ ﻴ
نﻮ ﺑﻴ ﻦ
PH PH PH PH PH PH pH pH pH pH = pH pH
3 0
p p p p pHp pH
ﻲﺸﻫوﮋﭘ
مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻠﺠﻣ رادﻮﻤﻧ
ﻤﻧ
ﻻﻮﮔاﻮﻛوﺮﺘﻜﻟا هرﺎﻤﺷ 4 (
، رد
ﻬﺑ ﻴ ﻪﻨ نﺎﺸﻧ هداد
ﺑ ــﻴ ﺮﮕﻧﺎ نآ ا ﺖــﺳ
ﺪﺻرد ﻧﻴ تاﺮﺘ
زا رﻮﺘﻛار ﻪﺑ ﺮﺗ
ﺪﺷ . رد اﺮﻓ ﻳ ﺪﻨ
ژﺎﺘﻟو ﺮﺟ ﻳ نﺎ رد
ﻧﻴ ﺰ راﺪﻘﻣ فﺬﺣ
10 ﺖﻟو ﻪﺑ ﻣ ـﻴ ﺰ
دﻮﺑ . ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ ﻟﺎﻧآ ﻴ ﺰ
اﺮﻓ ﻳ ﺪﻨ ﻛوﺮﺘﻜﻟا
=2
=4
=6
=7
=8
=10
= 2
= 4
=6
= 77
= 8
= 10
pH=2 pH=4 ph=6 pH=7 ph=88 7 6 4 2
H= 8 7 H= 6 4 2
10 رﻮﻳﺮﻬﺷ ، 1392
(pH
،ﺮﺘﻴﻟ
EFFICIENCY(%) NO3
1 1
EFFICIENCY(%)EFFICIENCY(%) NO3
هرﺎﻤﺷ ، مﻮﺳ و ﺖ 04
ﻟ رد مﺮﮔ
،ﺮﺘﻴ 8
H =
ﻟ رد
،ﺮﺘﻴ 2
pH = و
ت 100 ﻣ ﻲﻠﻴ رد مﺮﮔ
0 20 40 60 80 100
0 20 40 60 80 00 20
30 40 50 60 70 80 90 100
ﺖﺴﻴﺑ هرود ﻪﻴ ﻧ تاﺮﺘﻴ 100 ﻣ ﻲﻠﻴ ﮔ
تاﺮﺘ 100 ﻣ ﻲﻠﻴ مﺮﮔ
) ﻟوا ﺖﻈﻠﻏ ﻪﻴ ﻧ تاﺮﺘﻴ 1 5
1 0
1 0
ﺳﻻﻮ نﻮﻴ ) ﻟوا ﺖﻈﻠﻏ ﻴ
نﻮﺘ ) ﻟوا ﺖﻈﻠﻏ ﻪﻴ ﻧ ﺮﺘﻴ
ﻲ ﻟ ﺮﺘﻴ ﻟ ﺮﺑ ﺮﺘﻴ (
اﺮﻓ ر ﺪﻨﻳ نﻮﺘﻨﻓوﺮﺘﻜﻟا
ﺖ ( 3 0
اﺮﻓ ﺪﻨﻳ ﻮﮔاﻮﻛوﺮﺘﻜﻟا
اﺮﻓ رد ﺪﻨﻳ ﻮﺘﻨﻓوﺮﺘﻜﻟا
نژو ﺴﻛاﺮﭘ ﺪﻴ 5 ﻣ ﻲﻠﻴ
نﺎ ﻧ فﺬﺣ تاﺮﺘﻴ رد
pH
و ژﺎﺘﻟو 30 ﺖﻟو
2 0
2 0
و نﻮﺘﻨﻓوﺮﺘﻜﻟا
نﺎ ﻧ فﺬﺣ تاﺮﺘﻴ رد
نﺎﻣﺪﻧ ﻧ فﺬﺣ تاﺮﺘﻴ
ﻫ ﺖﻈﻠﻏ ورﺪﻴ
ن ﺴﻛاﺮﭘ ﺪﻴ ﺮﺑ ﺎﻣﺪﻧار
2
= 4 5
ﺳﻻﻮﮔاﻮﻛوﺮ ﻴ
نﻮ و
نارﺪﻧز تاﺮﻴﻴ ﺮﺑ ژﺎﺘﻟو ﺎﻣﺪﻧار
ﺮ ﻐﺗ تاﺮﻴﻴ ﺮﺑ ژﺎﺘﻟو ﻧار
تاﺮ ﻫ ﺖﻈﻠﻏ ژورﺪﻴ
6 0
3 0
3 0
ﺎ اﺮﻓ ﻳ ﺎﻫﺪﻨ ي ﺮﺘﻜﻟا
ﺎﻣ ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸ را هرﺎﻤﺷ 3 : ﺛﺄﺗ ﺮﻴ ﻐﺗ ﻴ
رادﻮﻤ هرﺎﻤﺷ 4 : ﺛﺄﺗ ﺮﻴ
ر هرﺎﻤﺷ 5 : ﺛﺄﺗ ﺮﻴ ﻐﺗ ﺮﻴﻴ
V=
V=
V=
V=10V V=20 V V=30 V 10v 20 20v
H2O2=1 m H2O2=3 m H2O2=5 m H2O2=7 m H2O2 =1 ml H2O2 =3 ml H2O2 =5 ml H2O2 =7 ml
فﺬﺣ ﻧ ﻴ تاﺮﺘ ﺎﺑ
62 ﺸﻧاد ﻪﻠﺠﻣ دﻮﻤﻧ
ﻤﻧ
رادﻮﻤﻧ
=10 v
=20v
=30v 10 20 30
V V V v v v
ml/lit ml/lit ml/lit ml/lit l/L l/L l/L l/L
ي نارﺎﻜﻤﻫ و
رﻮﻳ 1392
63
1 ﻣﻴ ـﻠ ﻲ مﺮـﮔ
ـﺳﻻﻮﮔ ﻴ نﻮ و
ر يﺎﻫ هرﺎﻤـﺷ
ﻣز ﻴ ﻪـﻨ ﺑ ـﻴ ﺮﮕﻧﺎ
ﺖـﻈﻠﻏ ﻟوا ـﻴ ﻪ
ﺖ . رد اﺮﻓ ﻳ ﺪـﻨ
ﺖ ﺎـﻫ ي ﻟوا ـﻴ ﻪ
هﺮﻬ رادﺮـﺑ ي 7
هدﻮ ﺖـﺳا . رد
،ﺮﺘﻴﻟ ر
،ﺮﺘﻴﻟ ر EFFICIENCY(%) NO3EFFICIENCY(%) NO3
ﺐﻠﻄﻤ ﺻ ﻴ ﺪ ﺪﻤﺤﻣ ي
هرﺎﻤﺷ ، 104 ﻳﺮﻬﺷ ،
ﺮ فﺬﺣ ﻧﻴ تاﺮﺘ
ت ) 100 ﺎﺗ 000
ﺎﻫ ي ﮔاﻮﻛوﺮﺘﻜﻟا
راد
،ي رد رادﻮﻤﻧ
ﻪﺋار هﺪﺷ رد اﻳ ﻦ ز
رﻮﻛ ﺎـﺑ اﺰـﻓا ﻳ ﺶ ﻏ
هﺪ ﺶﻫﺎـﻛ ﻳ ﺖـﻓﺎ
هرﺎ 6 ( رد ﺖـﻈﻠﻏ
ر اﺮﺷ ﻳ ﻂ ﻬﺑ ﻴ ﻪﻨ ﻬﺑ
8 و 42 ﺪﺻرد ﻮﺑ
ﺎﺗ 1000 ﻣ ﻲﻠﻴ رد مﺮﮔ
ﺎ 1000 ﻣ ﻲﻠﻴ رد مﺮﮔ
0 20 40 60 80 100
0 20 40 60 80 100
ﻤﻟاﺪﺒﻋ
مﻮﺳ و ﺖﺴﻴﺑ هرود
ﺖ ﻟوا ﻴ ﻪ ﻧﻴ تاﺮﺘ ﺮﺑ
ﺖﻈﻠﻏ ﻟوا ﻴ ﻪ ﻧﻴ تاﺮﺘ
ﻴ تاﺮﺘ رد اﺮﻓ ﻳ ﻫﺪﻨ
اﻳ ﻂ ﻬﺑ ﻴ ﻪﻨ ﺮﻬﺑ ه دﺮﺑ
هﺪ ﺖﺳا . ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ را
ود اﺮﻓ ﻳ ﺪـﻨ ﻛﺬـﻣ
فﺬ ا ـﻳ ﻦ ﻻآ ﻳ ﺪـﻨ
ن ) رادﻮـﻤﻧ ﺎﻤـﺷ
مﺮﮔ رد ﻟﻴ ﺮﺘ و رد
تا ﻪﺑ ﺗﺮﺗ ﻴ ﺐ 88
ﻟوا ﺖ ﻪﻴ ﻧ تاﺮﺘﻴ 100 ﺗ
ﻟوا ﺖ ﻪﻴ ﻧ تاﺮﺘﻴ 100 ﺎﺗ
ﻟ ر ﺮﺘﻴ ( 1 5
10
ﺮﻴ ﻐﺗ ﻴﻴ تاﺮ ﺖﻈﻠﻏ
ﺮﻴﺛﺄﺗ ﻐﺗ ﻴﻴ تاﺮ ﻏ
ﻟﻴ ﺮﺘ ( ﺮﺑ فﺬﺣ ﻧﻴ
نﻮﺘﻨﻓوﺮﺘ رد اﺮﺷ
و 7 نﺎﺸﻧ هداد ﺪﺷ
دﻮﺑ ﻪﻛ رد ﺮـﻫ
تا
، نﺎﻣﺪﻧار ﺬﺣ
ﺳﻻﻮﮔاﻮﻛوﺮﺘ ﻴ
نﻮ
1 و 1000 ﻣﻴ ﻠ ﻲ ﮔ
نﺎﻣﺪ فﺬﺣ ﻧﻴ اﺮﺘ
ﺳﻻﻮﮔاﻮﻛ نﻮﻴ ) ﺖﻈﻠﻏ
ﺖ (
نﻮﺘﻨﻓوﺮﺘﻜﻟا )
ﺖﻈﻠﻏ
ﺴﻛا ﺪﻴ 5 ﻣ ﻲﻠﻴ ﻟ ﺮﺘﻴ د ر
3 0 (ﻪﻘ
ﻪـﻠ نژ ﻴ ﺪ ت
ﻦ رد زا
ﻴ ﺰ نا ﺮﻴﺛﺄﺗ
رد ﻟ ﺘﻜﻟا
6 و
نآ ﻧﻴ ﺮﺘ ﺘﻜﻟا
00 ﺪﻧار
اﺮﻓ رد ف ﺪﻨﻳ ﻛوﺮﺘﻜﻟا
pH= ژﺎﺘﻟو ، 30 ﺖﻟو
ﻧ ف تاﺮﺘﻴ اﺮﻓ رد ﺪﻨﻳ
ﻫ ﺖﻈﻠﻏ نژورﺪﻴ اﺮﭘ
نﺎﻣز 4 5 ) ﻘﻴﻗد
20
. ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ اﻳ ﻦ ﻠﺣﺮﻣ
ﺴﻛاﺮ ﻴ ﺪ ﻫ ـﻴ ژورﺪ
ﺖـﻈﻠﻏ ـﺴﻛاﺮﭘ ﻴ
ن فﺬـﺣ ﻧﻴ تاﺮـﺘ
ـﺳر ﻴ ﺪ . ـﻨﭽﻤﻫ ﻴ ﻦ
زا 5 ﻣ ﻴﻠ ﻲ ﻟﻴ ﺮﺘ د
ﺖﻓ و ﻪﺑ ﺮـﺘﻤﻛ
ـﻴ ﺪ . ﺎـﺘﻧ ﻳ ﺞ ﻟﺎـﻧآ ﻴ
هﺪﻨﻨﻛ ار رد ﻣ ـﻴ اﺰ
تا ﺮﺑ نﺎﻣﺪﻧار فﺬﺣ
8
=
تاﺮ ﺮﺑ نﺎﻣﺪﻧار فﺬﺣ
ژﺎﺘﻟو ،p
30 ﻏ و ﺖﻟو
30
ﻪﻌﻟﺎﻄ راﺮﻗ ﺖﻓﺮﮔ
دﻮﺑ ﻪﻛ ﺖﻈﻠﻏ ﺮﭘ
د و ﺎـﺑ اﺰـﻓا ﻳ ﺶ ﻏ
ﻟ رد ﻴ ﺮﺘ
، نﺎﻣﺪﻧار
ﻪـﺑ 94 ﺪـﺻرد
نژورﺪ ﻪﺑ ﺑﻴ ﺶ
دﺪﺠ ﺶﻫﺎﻛ ﻳ ﻓﺎ
ﻟﻴ ﺮﺘ رد ﻟﻴ ﺮـﺘ ـﺳر
ﺖ هدﺎﻣ ﺴﻛا ﻴ ﻛﺪ
<0 (.P
تا ﻟوا ﺖﻈﻠﻏ ﻪﻴ ﻧ اﺮﺘﻴ
تا ﻟوا ﺖﻈﻠﻏ ﻪﻴ ﻧ ﺮﺘﻴ
2
pH = 6 0
نارﺪﻧزﺎﻣ ﻲﻜﺷﺰﭘ م
ﺮ رد ﻟﻴ ﺮﺘ درﻮﻣ ﻄﻣ
ﺶﻫو ﺑﻴ ﺮﮕﻧﺎ نآ
ﺪ ﺮﻴﺛﺄﺗ راﺬـﮔ دﻮـﺑ
ﻪﺑ 5 ﻣ ﻴﻠ ﻲ ﻟﻴ ﺮﺘ د
و زا 55 ﺪﺻرد
ﺖﻈ ﺴﻛاﺮﭘ ﻴ ﺪ ﻫ ﻴ ﺪ
فﺬﺣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﺠﻣ
ﺖﻈﻠﻏ 7 ﻣ ﻴﻠ ﻲ ﻟ
ﺮﻴ راﺬﮔ ي ﺖﻈﻠﻏ
نﺎﺸﻧ داد ) 05 /
هرﺎﻤﺷ 6 : ﺛﺄﺗ ﺮﻴ ﻐﺗ اﺮﻴﻴ
هرﺎﻤﺷ 7 : ﺛﺄﺗ ﺮﻴ ﻐﺗ ﺮﻴﻴ
ﺖﻈﻠﻏ تاﺮﺘﻴﻧ =100
ﺖﻈﻠﻏ تاﺮﺘﻴﻧ =200
ﺖﻈﻠﻏ تاﺮﺘﻴﻧ =300
ﺖﻈﻠﻏ تاﺮﺘﻴﻧ =400
ﺖﻈﻠﻏ تاﺮﺘﻴﻧ =500
ﺖﻈﻠﻏ تاﺮﺘﻴﻧ =100
10 20 3 40 5 10
ﺖﻈﻠﻏ تاﺮﺘﻴﻧ =100
ﺖﻈﻠﻏ تاﺮﺘﻴﻧ =200
ﺖﻈﻠﻏ تاﺮﺘﻴﻧ =300
ﺖﻈﻠﻏ تاﺮﺘﻴﻧ =400
ﺖﻈﻠﻏ تاﺮﺘﻴﻧ =500
ﺖﻈﻠﻏ تاﺮﺘﻴﻧ =100
1 2 3 4 5 10
ﻲﺸﻫوﮋﭘ
مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ﻪﻠﺠﻣ
1 ﺎﺗ 7 ﻣﻴ ﻠ ﻲ ﻟﻴ ﺮﺘ
زا مﺎﺠﻧا اﻳ ﻦ وﮋﭘ
ﺮﺑ مﺎـﺠﻧا اﺮﻓ ﻳ ﺪـﻨ
ﻫ ﻴ نژورﺪ زا 1
اﺰﻓا ﻳ ﺶ ﻳ ﺖﻓﺎ
ﺎﺑ اﺰﻓا ﻳ ﺶ ﻈﻠﻏ
ﻟﻴ ﺮﺘ نﺎﻣﺪﻧار ﺣ
50 ﺪﺻرد رد
رﺎﻣآ ي ﻧﻴ ﺰ ﻴﺛﺄﺗ
فﺬﺣ ﻧﻴ تاﺮﺘ
رادﻮﻤﻧ
رادﻮﻤﻧ 0 mg/lit 0 mg/lit 0 mg/lit 0 mg/lit 0 mg/lit 00 mg/lit
0mg/L 0mg/L 00mg/L 0mg/L 500mg/L 000mg/L
0mg/lit 0mg/lit 0mg/lit 0mg/lit 0 mg/lit 00 mg/lit 00mg/L 00mg/L 300mg/L 400mg/L 00mg/L 00mg/L
