یشزومآ هوگر یسانشناور
نایاپ هجرد تفایرد یارب همان سانشراک
ی دشرا
رد ینیلاب یسانشناور شیارگ یسانشناور هتشر
هسیاقم یاهدنیارف
یتخانش
، درکلمع هداوناخ
و
یشوجمه رکف
- لمع رد
نایلاتبم هب
للاتخا
یربج ساوسو
، یبطقود و
دارفا راجنهب
رگشهوژپ :
ریم هلام دازهب
امنهار داتسا :
روسفورپ مناخ راکرس م رفولین
ی یلیئاک
رواشم داتسا :
روسفورپ یاقآ بانج ینامیرن دمحم
رویرهش 1399
ناونع و
:روآدیدپ مان هسیاقم
یاهدنیارف یتخانش
، درکلمع هداوناخ و یشوجمه رکف - لمع رد نایلاتبم هب
للاتخا یربج ساوسو
، یبطقود و دارفا راجنهب / ریم هلام دازهب
داتسا نا امنهار : روسفورپ م رفولین ی یلیئاک
داتسا :رواشم نا روسفورپ
ینامیرن دمحم
خیرات :عافد
دادعت حفص :تا 133
.ص
نایاپ هرامش :همان
/ هورگ مان اپ هرامش ی نا همان
:هدیکچ :فده رضاح شهوژپ فده اب
رکف یشوجمه و هداوناخ درکلمع،یتخانش یاهدنیآرف هسیاقم -
رد لمع
یداع دارفا و یبطقود،یربج یساوسو للاتخا هب لاتبم دارفا .تفرگ ماجنا
شور :شهو:پ یننسانننش هداد یروآدرگ هویررش هاحا لا و یداینب فده هاحا لا رررضاح شهوژپ
اه
یلع عون لا یفیررصوت -
و یربج اوررسو نارامیب هیل لماررش شهوژپ یرامآ هعماج.دوب یا هررسیاقم
عجارم ییاپرس و یرتسب یبطقود هدنن ه
و هرواشم یاه کینیل و یمطاف ناتسرامیب ینامرد ز رم هب
نمهب و ید ،رذآ ههام هس رد لیبدرا رهش یکشزپناور یاه بطم 1398
ریت و دادرخ و 1399
دوب لا ه .
دادعت هورگ ره 40
دادعت.دندررش شابتنا رتررسد رد یریگ هنومن شور هب رفن 40
دارفا هعماج لازین رفن
مرف لا اه هداد یروآدرگ یارب.دندرررش اتمه هعااطم دروم یاههورگ اب و شابتنا شور نیمه هب یداع رکف ماغدا و هداوناخ درکلمع یاه همانش س رپ،تخانش ارف همانش س رپ هاتو -
فتس ا لمع یاه هداد.دش هدا
هری تم دنغ منایراو لیلحت یاه نوملآ لا هدافترررسا اب هدرررش یروآ عمج (MANOVA)
نوملآ و
یبیقعت (LSD) دش لیلحت .
هتفای اه هتفای قبط: یاه
لاتبم دارفا اب هسیاقم رد یربج اوسو للاتخا هب لاتبم دارفا شهوژپ
تفایرد یتخانرررش یاهدنیارف ایقم رد یرتلااب تارمن یداع هورگ و یبطق ود للاتخا هب یبطقود و یربج اورررسو للاتخا هب لاتبم دارفا هورگ ود هداوناخ درکلمع ایقم رد.دندر
یداع هورگ هب تبس ن یرت نییاپ تارمن رکف یش وجمه ایقم رد نینچمه،دندروآ تس د هب
-
.دندروآ تسد هب یداع هورگ هب تبسن یرتلااب تارمن یبطقود و یربج اوسو هورگ ود لمع هجیتن :یریگ لا و هداوناخ یدر را دب ،یتخانش حوطس رد للاتخا ه دهد یم ناشن جیاتن نیا.
رکف نایم لرم نتفر نیب -
للاتخا تدررش شیازفا بجوم لمع یم یبطقود و یربج اوررسو
.دوش هژاو :یدیلک یاه رکف یشوجمه ،هداوناخ درکلمع ،یتخانش یاه دنیارف
- ،یربج اوسو للاتخا ،لمع
یبطقود للاتخا .
1-1 - همدقم
.تسا دنم هرهب ییلااب رایسب تیمها لا رضاح ناهج رد یناور تشادهب هلئسم هرود رد اریل
یا
یم یگدنل
،مین ،یتعنص هعسوت و دشر تبسن هب یداصتقا
....هریغ و مدرم یتخانشناور تلاکشم
یم یورشیپ لاح رد مه دشاب
اهروش رگید لا یقرت و تفرشیپ دعب رد هکنآ یارب عماوج نینچمه.
دنراد مااس ینامسج و یناور تشادهب اب دارفا هب لاین دننامن بقع (
،هدازیلع رفص ،وا مشاه
و هیرقاب
،یفراعتم 1393 یناور للاتخا .) ا ترابع یراتفر–
،رکفت رد هجوت لباق تاریی ت لا تس
،راتفر قلخ
یم صبش م یگدنل در را رد للاتخا ای و یص بش یتحاران اب ه ناجیه و .دوش
هب تاریی ت نیا
،یداع ریغراکررشآ تروررص یم ریرپ تررشگلاب و هنوگرامیب
دررشاب ( وداررس
،1
2017 شرازگ قبط .)
یناهج تررشادهب ناملارس یرامیب یل راب2
لالاتخا طوبرم اه
،یناور ت داوم فرررصم وررس و یبررصع
یم دش اب ( ،یناهج تش ادهب ناملاس 2008
.) ملاعا رامآ قبط نینچمه تملاس یلم شیامیپ هدش
شیب ناور 1.5
تیعمج دررصرد 15
ات 64 لاتبم روررش هااررس هب
للاتخا اوررسو یرکف
-
3یلمع
( دنترررسه
،ترررشادهب ترالو ناور تملارررس ز رم نامرد
یکی.)یکرررشزپ شلومآ و للاتخا لا
یاه
ناور ناور تملاررس ه نمزم یتخانررش ی
، ه ی ناج ی طابترا و ی اب ار لاتبم دارفا ررسآ
ی ب دج ی هجاوم
یم دلاس
، اوس و للاتخا للاتخا ای یربج
رکف ی - لمع ی تس ا (
،یدارم 1396 .) اوس و للاتخا
هدنن لررصاتررسم دح لا شیب یالاتخا ،یربج هب بلاومعم ه تررسا
ی هلادنا ک ب ی رام تروررص رد ی
دریگ یم شیپ رد نمزم یدنور ندرررشن نامرد .
یگژیو لرررصا ی اورررسو للاتخا یربج
دوجو
اوس و رکف یاه ی ی ا لمع ی دش نانغ و ررکم ی
د شارع و جنر ه تس ا لباق
یهجوت ارب ار ی هب درف
م راب ی دروا لرررصا(
یرهم و شببادخ ،رادیاپ یولع ،داژن
1397 .) یبطقود للاتخا
، 4
بی رام ی نونج
راودا ی .تررسا ی ک ا ز م للاتخ ی
ثعاب ه ت یی تار قلخ رد لومعمریغ یوخو
، ژرنا ی
، اناوت و یی رد
1 Sadock
2 The World Health Organization
3 obsessive-compulsive disorder
4 Bipolar disorder
درف درکلمع یم
ددرگ ا . ی ن شن و لارف ی ب داع قلخ رد ی
ن ی تس هناشن و مئلاع . للاتخا یاه
،یبطقود
دش ی د .دنتس ه نآ یم اه را ،طباور رد دنناوت یا
للاتخا هس ردم ا
ی داج امن ی دن ،ینامل(
1398 نیا.)
یتخانش یاه دنیارف لماوع نیا هلمج لا.دنریرپ یم ریثات یدایل لماوع لا تلالاتخا رب .دش اب یم1
همه هتررساوخان محازم یاهرواب ،یتخانررش هیرین اررسا یم ریگ
دارفا رد محازم رواب نیا و دنررشاب
پ و هدش دیدرت و کش و شارطض ا هب رجنم یبطقود و اوس و للاتخا یاراد هب ار یفنم یاهدمای
لابند ( دراد گربنیف ،ناراکمه و2
2018 دهد یم نارررشن تاقیقحت جیاتن.) ریثأت و شقن
نوماریپ
هداوناخ هداوناخ درکلمع هژیو هب و رد3
تی وقت و یریگ لک رررش ناور تلالاتخا
ی هب هژیو للاتخا
اوس و و یبطقود و یربج رکف اوس و للاتخا ناگناش ن شها اب هطبار رد
ی - لمع ی یبطقود و
ادرارق دیئات دروم ر
د ارررسینوریخ و یتروپ(
،4
2018 دننام یرررصاخ یاهرواب .) رکف یرررشوجمه
-
5لمع ( )TAF یم هناشن طسب هب یهتنم نایاپرد ه راوشد یتخانشارف یاهرواب تمس هب ار هار دناوت
یرکف اوس و یاه -
یلمع یم یبطقود و دن لاب دوش
( لدانرف
،6
2016 اب.) هجوت هب دوجوم قباوس
شهوژپ رضاح اب فده هسیاقم ی ،یتخانش یاهدنیارف رکف یشوجمه و هداوناخ درکلمع
- رد لمع
،یربج اوسو للاتخا هب نایلاتبم .تفرگ ماجنا راجنهب و یبطقود
1-2 - هلئسم نایب
ی ک ی للاتخا لا ناور یاه ناور تملاس ه نمزم یتخانش
ی
، ه ی ناج ی طابترا و ی اب ار لاتبم دارفا
س آ ی ب دج ی جاوم یم ه دلاس
، اوس و للاتخا للاتخا ای یربج
رکف ی - لمع ی ا .تس ا ی ن للاتخا
هب ناونع ی ک ی للاتخا لا ناور یاه بیس آ یتخانش
ال
، هب راکفا هلیس و اهراتفر و مواقم ،هدنوش رارکت
ی
رارکت ی یم هتخانرش شارطرضا اب هارمه اراد ،لاتبم دارفا مومع .دورش
ی رکف مئلاع ود ره ی
و لمع ی
رارکت لامعا و راکفا .دنتس ه ی
رکف اوس و للاتخا لا لص اح ی
- لمع ی
، روما ی ترا شبب دارا و ی
نی دنتس ا . ی ن ا دارفا رد بلاومعم و هدر لورب یداراریغ لکش هب راکفا ی
داج نارگن ی یم شارطضا و دن
( ،لراف ،اوور ،شاگکم ی
،گنا وررس یی نوررسن نوتنآ و
7ی ، 2019 .) ررصاخ لیاد هب اوررسو للاتخا ی
ت
ناوتان یگدنن یم دناوت هطیح رثأتم ار ناناوجون و نا دو لوحت و دررشر فلتبم یاه هتخاررس
لا و
ای ن ل درکلمع قیرط ی
س آ اب ار نانآ ی
ب دج ی هجاوم کم ،چورتس ا( دلاس ،لامس ا ،ردینش ،ریگ
ملهلیو و یفروم ،8
2019 یرکف اوررسو للاتخا مئلاع .) -
یلمع م ی دناوت کغ ، اوررسو :لماررش
1 Cognitive processes
2 Feinberg and et all
3 family function
4. Purty&Khairunnisa
5 Thought Action-Fusion
6 Fernandez
7. McCabe, Rowa, Farrell, Young, Swinson & Antony
8. Storch, McGuire, Schneider, Small, Murphy & Wilhelm
رم ،ندر ندومن بت
تسش ،مین ای یثنخ و راکتحا ، وشو
،یا( تسا یلاس ی
م
، گناغ گنوس و ،1
2020 یم رابجا یررررسکی ریگرد ار نارامیب بلغا ،محازم راکفا اورررسو .) دوخ هب بلاثم ،دیامن
یم نانیمطا شانتجا دوخ نادنلرف ران رد ندوب اهنت لا ای مترررسه یبوخ ردام و ردپ نم ه دنهد
یم نارف( دنن کنیلج و روررش ،یلااریمد ،تورنتاه ، ویدول ،اکررسیررس
،2
2019 .) م ی ناز عویررش
ات ود رمع لوط رد و دررصرد کی بابیرقت هام شررش رد یداع دارفا رد یلمع یرکف اوررسو للاتخا نایب دص رد هد ریندروم للاتخا یاراد نارامیب رد و دص رد هس ناور نمجنا( تس ا هدش
یکش زپ
اکیرمآ ،3
2013 .)
یقلخ تلالاتخا ،یناور تلالاتخا نایم لا ه
لا نیرت جیار ناور تلالاتخا
رد ه تس ا یکش زپ
تسا هدش یدودحم هجوت یبطقود تلالاتخا هب نایم نیا روپ دنوخآ(
، بااط
،ی ناتسهو ،ی 2008 ).
،یبطقود للاتخا رررسلا رینلا
ی ک هرود ناونع تح ت ااب یاه
ی ن ی گدررررسفا ی
قلخ و لااب یوخو
( ررش ی اد یی ی ا ررش ی اد یی فخ ی ف ) هرود اب یاه ی قلخ لا بط یوخو ی
ع ی بی ن نآ ررصوت ،اه ی ف یم دوررش .
لرگلیه و اگ نیزاا ،یات لیگ ،نمرررسم ،لردن ( ،4
2020 ،یقلخ تلالاتخا هب لاتبم نارام یب رد .)
ناسون و یگدنل مهم شبب رد هقلاع نداد تسد لا ،یمئاد هودنا اسحا لماش هدمع تایصوصخ طرفم یتحاران و یداررش نیب یم ه
دوررش رجنم هعماج ای ل ررش ،هداوناخ رد یدج بیررسآ دناوت
،ینیرل یمش اه و هوکش ب ،ینابهب ،یروکش ( 1398
.) هرود لورب گدرس فا ررکم یاه ی
ش و ی اد یی رب
هط یح رد درف در را درف یاه
ی
، هف رح یا
، گداوناخ ی
، عام تجا ی گنهرف و ی یم ریثأت درارگ
،ینابعش و یمویق ،ییاطع ،ییافلج(
2019 للاتخا نیا .) ناهج رسارس رد
تاعااطم رد .دراد دوجو
یبطقود للاتخا عویش فلتبم ات رفص نیب کی عون
4 / 2 ،دصرد ود عون یبطقود للاتخا نیب
3 / 0
ات 8 / 4 دررصرد نیب یبطقود للاتخا فیط مامت و 6
/ 2 ات 8 / 7 شرازگ دررصرد ( تررسا هدررش
نمجنا
ناور کش زپ ،اکیرمآ ی 2013
،یناریا تیعمج رد یبطقود للاتخا یناوارف.) 9
/ 7 شرازگ دص رد هدش
،ناراکمه و ییافلج( تس ا 2019
همه هتس اوخان محازم یاهرواب ،یتخانش هیرین اس ا رب .) ریگ
یم و کش و شارطض ا هب رجنم یبطقود و اوس و للاتخا یاراد دارفا رد محازم رواب نیا و دنش اب
یپ و هدش دیدرت
،ناراکمه و گربنیف( دراد لابند هب ار یفنم یاهدما 2018
.)
لا یکی تم ی اهر ه ه یی م
ی دناوت ،درررشاب للاتخا ود نیا زیامت هجو ارف
ی اهدن یتخانرررش ی
.تس ا ارف هب تخانش حلاطص ا ی
اهدن ی نورد ی نهذ ی ه نآ رد یم شلادرپ تاعلاطا اه ،دنوش
ی نع ی
هار ام ه ییاه هب
هلیس و نآ ار تاعلاطا اه یم رارق هجوتدروم
میهد
، نآ ار اه بش ت ی ص زمر هب و هداد
یمرد میروآ
، خذ هیفاح رد ی
هر یم ن ه تقو ره و میلارررس ی
لا رررشاب هترررشاد ی
م نآ هیفاح لا ار اه
1 Lee, Kim, Chung, Cha.,Song&Chang
2. Franziska, Cludius, Hottenrott, Demiralay, Sure & Jelinek
3 American Psychiatric Association
4. Koender, Mesman, Giltay, Elzinga & Hillegers
هدناوخارف یم رارق هدافترررسادروم و
میهد
، یم قلاطا دورررش
،یعرال و ینیدباع(
1397 .) رد ریی ت
هب رجنم هناراگلاسان یتخانش یاهرواب یم یربج اوسو للاتخا مئلاع شها
و یکسومدار( ددرگ
نگاگ ،1
2019 شهوژپ .) عقاورد یربج اورررسو للاتخا رد یتخانرررش یاهدنیارف هنیملرد اه
هداد رارق هجوتدروم نارامیب نیا رد ار هجوت یاهدنیارف یم رین هب ه دنا
یاراد نارامیب درررسر
تهج راهم رد اوررسو للاتخا تمررس هب هجوت یریگ
یم لکررشم یاراد هطوبرم تاعلاطا دنررشاب
تاوهنآ و رگرب ،نایاد(
،2
2018 .) لدم یم نایب اوس و للاتخا یتخانش یاه ای روض ح ه دنیامن
و عوررش یارب زیمآدیدهت و محازم راکفا ریرسفت هکلب ،ترسین یلرصا هلئرسم محازم راکفا یاوتحم یم تیمها یاراد یربج اوررسو للاتخا ظفح و روررصت نیا .دررشاب
اوررسو للاتخا ه دراد دوج
ینارررشیرپ شیازفا بجوم محازم راکفا شو ررررس یارب شلات ه درررش دهاوخ ظفح ینامل یربج فدهاب یناهنپ ینهذ تیااعف ای راکرررشآ راتفر رد یریگرد لامتحا شیازفا و ددرگ راکفا اب طبترم یثنخ کم ،رنرو ،نوررسلیو ،دوه( تررسا هدررش رد دیدهت شها و تخانررش یلاررس ،شا
و اور
ینوتنآ ،3
2019 .) لوگوا رگناس و یلگا ،لامتاب ، ابکیلس ، (4
2019
،) ناشن هب لاتبم دارفا ه دنداد
یرکف اورررسو للاتخا -
،راکفا یریرپان لرتن رد یلمع لباق
،ندوب رد راوبرررشن
،یرکف داعبا
ا دعب رد یاو دندر تفایرد لرتن هورگ هب تبرررسن ار یرتلااب تارمن هانگ و یریرپرطخ فاطعن
تارمن یتخانش یریرپ اپ
یی ن رت .دندر بس لرن هورگ هب تبس ن ار ی نارامیب
لاتبم للاتخا هب
یرادید هیفاح و شلادرپ تعرررس هلوح رد یبطقود ،
یدر را دب نکمم ه دنراد یتخانررش یاه
یگژیو لا یکی تررسا یاه
دررشاب یبطقود نارامیب یکیتنژ ،یناجنل و یراررشفا(
1397 .) رد للاتخا
رکلمع روما ماجنا رد یناوتان و ،یتخانش د عیاش ،یبطقود للاتخا هب نایلاتبم رد ،هنالور
هب مواقم و
.تس ا نامرد نآ
ناوتان نآ لا یش ان تاریی ت و طیحم اب رثؤم یراگلاس رد اه یم
دنش اب میواد(
،5
2010 و ) فاطعنا لورب ببررس ،یرگررشناکت و مررشخ نآ رد یتخانررش یریرپان
یم اه یند( دوررش ،6
2014 ).
،ببس تیمه هب فاطعنا ،یبطقود للاتخا هبلاتبم دارفا
هب تبسن یرتم یتخانش یریرپ
یم ناررشن ،هاوگ هورگ دارفا دنهد
زیااوگیم(
- ونوود و وبو ،اررسوپ ،ناپ ،7
2014 .) و ییاررضر لجحم
( یمررشاه 1397
،) در را رد یبطقود للاتخا هب لاتبم دارفا تارمن ه دنداد ناررشن یررشهوژپ رد
یتخانش فیعض راجنهب دارفا اب هس یاقم رد .تس ارت نییاپ و رت
نیا ه تس ا نآ رگنایب هجیتن نیا
نترا و رونوا ،روررسررس .دنراد یررشببناوت تیامح هب یرتررشیب لاین دارفا (8
2019
،) ه دنداد ناررشن
1. Gagné
2. Dayan, Berger & Anholt
3. Hood, Wilson, Koerner, McCabe, Rowa & Antony
4. Oguz, Celikbas, Batmaz, Cagli & Sungur
5. Davis
6. Denny
7. Miguélez-Pan, Pousa, Cobo & Duño
8. Cesur, Onur & Erten
هدرخ تارمن هورگ اب هس یاقم رد یش دوخ هقباس اب یبطقود هورگ رد راکفا لرتن هب لاین ایقم
بطقود ،دوب رتلااب لرتن هورگ و یش دوخ هقباس نودب ی هورگ رد یتخانش یهاگآدوخ تارمن یاو
یهاگآدوخ تارمن .دوب لرتن هورگ و یش دوخ هقباس اب یبطقود هورگ لا رتلااب یش دوخ نودب یم توافتم یرررش دوخ نودب و اب یبطقود نارامیب رد راکفا لرتن هب لاین و یتخانرررش و درررشاب
یم نایب ناوت شقن یتخانش یهاگآدوخ و راکفا لرتن هب لایندروم رد یتخانش یاهرواب ه تشاد
.دنراد یش دوخ لا یریگش یپ رینلا یمهم ریثأت و شقن
نوماریپ هداوناخ رد تیوقت و یریگ لکش
ناور تلالاتخا ی
هب هژیو للاتخا اوررسو ار یربج
اوررسو للاتخا ناگناررشن شها اب هطبار رد
رکف ی - لمع و ی یبطقود ادرارق دیئات دروم ر
د .
.دنراد شقن یبطقود و یربج اوررسو للاتخا تیوقت و داجیا رد یرایررسب یاهری تم لا یکی
یم ه ییاهری تم ،دررشاب هتررشاد ییازررس هب ریثأت تلالاتخا نیا مئلاع دیدررشت رد دناوت
درکلمع
.تسا هداوناخ هب هداوناخ
دحاو ناونع ا
ساس ی س ی متس ب لماعت ی ن درف ی ن رد یم هتفرگ ری اب ه دوش
راکفا نترررشارگ ارترررشا هب مه
ن هب هجوت و ی
اهلا تارایتنا و رگیدکی
اهراتفر رب ، ی
ریثأت ارررضعا
یم درارگ یا و موئی(
،1
2019 .) هداوناخ یارررضعا لماعت یگنوگغ یاهوگاا رگنایب هداوناخ درکلمع
هب ینارگن ای قیلاع ارترررشا و طابترا یرارقرب هلیرررسو یم اه
ه درررشاب تیریدم رد یمهم شقن
ناور یتررسیزهب بابقاعتم و یگدنل رد فلتبم تلاکررشم ،گناج ،نوئج ،ناه ،یوغ( دراد یتخانررش
راپ و می ،2
2019 یم ینامل هداوناخ درکلمع .) یاراد هداوناخ طیحم ه درررشاب ماارررس دناوت
شقن ،حض او تاطابترا فیرعت یاه
کلمع لباقم رد .دش اب فطاوع میینت و ماجس نا ،هدش فیعض در
یب ،لااب ضراعت حطس هدنریگربرد هداوناخ یم فیعض یفطاع و یراتفر لرتن و یمین
،یرپ ( دشاب
ویباف و اتی ون ،وتوزینلا ،واودنایلگاگ ،3
2019 ینیتنرررسایپ و دنلیرو ،ماازنوگ ،نمنلور ،میرپ.) 4
( 2019 گ و یربج اورررسو ،نا دو لیتوکیرت کینام للاتخا رد ار هداوناخ درکلمع ،) دارفا هور
.دندومن یسررب مااس ه
للاتخا و یربج اوسو هورگ ود رد هداوناخ درکلمع ه داد ناشن جیاتن
و نییاپ ماجرررسنا ،لااب ضراعت و دوب یرترررشیب للاتخا یاراد ،دهارررش هورگ هب تبرررسن کینام ناملاس اجس نا و نایب کینام للاتخا یاراد نا دو نیدااو نینچمه .دیدرگ هدهاش م رتم یهد م
نییاپ و زنیجاه ،ویلیب ،ونو ای نینچمه.دندر شرازگ یربج اوس و للاتخا هورگ هب تبس ن یرت
نگوبناا (5
2018 یرررسررب یاوط هعااطم کی رد یبطقود دارفا نادنلرف رد ار هداوناخ درکلمع ،)
،دندومن ه هداوناخ و راتخاس ،تیامح ه دنتشاد یرورپ دنلرف هویش رد ار یتلاکشم یبطقود یاه
1. Yeom & Lee
2. Choi, Han, Jeon, Jang, Kim & Park
3. Caprì, Gugliandolo, Iannizzotto, Nucita & Fabio
4. Peris, Rozenman, Gonzalez, Vreeland & Piacentini
5. Iacono, Beaulieu, Hodgins & Ellenbogen
هب .دنتشاد هداوناخ لرتن اب بسانتم ینییاپ لرتن یناوتان دننام( نیدااو لرتن نییاپ حطس ،هژیو
نآ یاهدمایپ و لرم نییعت ،یفا تراین رد و یگدرس فا لا یرتلااب حوطس اب ی دو طس اوا رد )اه
گرزب رد داوم فرصم زتیولاکیم ،نیتسدلگ ،وکنارم ،ویااش نینچمه .تسا هارمه یااس
و رهامریب 1
( 2018 هداوناخ ه دندومن هدهاررشم ،یبطقود دارفا رد هداوناخ درکلمع یررسررب رد ،) یبطقود یاه
ناملارررس و رتم ماجرررسنا ،رتلااب ضراعت حطرررس ،یداع دارفا اب هرررسیاقم رد .دنداد نارررشن یهد
هعومجم ا ی لا تاعااطم هطبار نیب یگتبیمآ رکف
لمع و للاتخا یساوسو یرابجا
ار أت یی د و دندر
ناش ن دنداد ه نیا ریی ت یتخانش صتبم للاتخا یس اوس و یرابجا
تس ین اب هکلب بی رام ی اه ی
هطبار زین یبطقود ( دراد
نوسنیبار و نارفش
،2
2004 .)
دننام یررصاخ یاهرواب رکف یررشوجمه
- لمع یم یتخانررشارف یاهرواب تمررس هب ار هار دناوت
یاه هنارررشن طرررسب هب یهتنم نایاپ رد ه رتراورررشد یرکف اورررسو
- یم یلمع دن لاب دورررش
،لدانرف(
2016 هب ری تم نیا ههد هس یط رد.) لکش رد مهم رطخ یتخانش لماع کی ناونع
و یریگ
رکف یررشوجمه .دیدرگ نایب شارطررضا و یربج اوررسو للاتخا دننام یدراوم موادت -
کی لمع
لباقریغ طباور لماررش یتخانررش بررصعت یم صبررش لامعا و راکفا نایم شانتجا
،ولگو ارات( دررشاب
کیمم ،لریمد ،ناکسیل ،ناسیوب -
ادو و نی ا ،3
2020 ه دراد هراشا یدیاقع هب نینچمه .)
هب لامعا و راکفا نآ رد لباقریغ ترورررص
هب یکیکفت مه
یم لرررصتم و هترررسویپ ،ینراب ،یا( دنرررشاب
وارگررسنا ،گنییوت -
شوبنو و نوررسنب ،4
2020 رکف یررشوجمه .) -
ناور هدیدپ کی لمع انررش
یتخ
یم یم مه لداعم ار هعونمم لامعا و یفنم راکفا یقلاخا رینلا دارفا ه دررشاب ه دندقتعم و دنناد
یم شیازفا ار راوگان قاف تا کی لورب لام تحا ،یفنم راک فا و یریازج ،یدام تعا ،یناولج( دن هد
یحتاف ،هدال 2018 ( یرومیت و یئرمای ،یلیئاکیم.) 1392
،) رد ه دنداد ناررشن یررشهوژپ هاحا هب
رامآ ی
، مآ قلاخا ی گتب ی رکف - رد لمع هورگ لاتبم ی نا گدرسفا هب ی
مآ لامتحا و ی
گتب ی رکف - لمع
لاتبم هورگ رد ی
نا رکف اوسو للاتخا هب ی
- لمع ی بی رتش ارب دانسا کبس .دوب ی
ور ی اهداد ی فنم ی
نورد هورگ ود ره رد ی
، اپ ی راد ل و ی نچمه و دوب ی
ن دانرسا کبرس ارب
ی ور ی اهداد ی رد تبثم هورگ
لاتبم ی نا رکف اوسو للاتخا هب ی
- لمع ی نورد ی
، اپ ی راد ل و ی
، هورگ رد اما لاتبم
ی نا گدرسفا هب ی
بی نور ی
، اپان ی راد ص اص تخا و ی
اتن .دوب ی ج ب شهوژپ ی رگنا مها ی ت مآ شقن ی گتب ی رکف - و لمع کبس
لکش رد دانس ا رکف اوس و للاتخا شرتس گ و یریگ
ی - لمع ی گدرس فا و ی
اتن.تس ا ی ج شهوژپ
و نویامه اوقب
ی ( 1398 رکف یگتبیمآ ه داد ناررشن ،) -
و یگدرررسفا هبلاتبم دارفا رد یقلاخا لمع
رکف یگتبیمآ -
رتررشیب یربج اوررسو للاتخا هبلاتبم دارفا رد دوخ و نارگید یارب لامتحا لمع
1 Shalev, Merranko, Goldstein, Miklowitz, Axelson&Goldstein
2 Shaffran&Robinson
3. Tarakcioglu, Boysan, Caliskan, Demirel, Memik Cakin & Kadak
4. Lee, Barney, Twohig, Lensegrav-Nenson & Quakenbush
رکف یگتبیمآ شقن تیمها شهوژپ نیا جیاتن .دوب -
لکرررش رد لمع تلالاتخا شرترررسگ و یریگ
ج اوس و یم ناش ن ار یگدرس فا و یرب
.دهد نچمه ی ن جیاتن س ررب ی اه یادرب،تراوتس ا،لزه ی و
یاان ثم (1
2019
،) ناررشن ایقم ل رد ییلااب هرمن شارطررضا و یربج اوررسو هورگ ه داد
رکف یشوجمه -
ریاس هب تبسن یربج اوسو للاتخا هورگ نینچمه .دندومن بس لمع هورگ
اه ،
ایقم هدرخ رد یرتلااب هرمن رکف یشوجمه لامتحا
- .دندومن شرازگ لمع
،نیاربانب یاهدنیارف نایم ایآ ه ترررسا لاؤرررس نیا هب ییوگبرررساپ ددرررصرد دوجوم هعااطم
،یتخانش رکف یشوجمه و هداوناخ درکلمع
- یرکف اوسو للاتخا هب لاتبم دارفا رد لمع -
،یلمع
؟دراد دوجو توافتراجنهب و یبطقود
1-3 - شهوژپ ترورض و تیمها
ناوررد عیاش للاتخا نیمراهغ یلمع یرکف اوسو للاتخا نآ عویش نازیم ه تسا یکشزپ
یمومع تیعمج رد 2
ات 3 رگ نمدوگ( تررسا دررصرد ی
م پلا ، ی
2 ود ، 2014 یم نینچمه .) ناوت
ه در ر ذ 1.2
گرزب تیعمج لا دصرد للاتخا لا ایند لاس
لا یرایسب و یگدرسفا و اوسو یاه
جنر رگید تلالاتخا یم
ناور نمجنا( دن رب ،اک یرمآ یکرررشزپ
2013 ).
شرازگ هب 53
- مئلاع DSM
لا رتشیب رد یناوجون یط رد بلاومعم 5
ههد طساوا لا مپ ،لاتبم دارفا دصرد 20
یم لاغآ رمع دوش
.
للاتخا لباق تارثا اوسو یم دارفا یگدنل یور ار یهجوت
یدیدش رجل لاتبم دارفا رتشیب و درارگ
یم هبرجت للاتخا نیا رثارب ار .دنن
اوس و یم یفنم رثا درف یگدنل ل یور للاتخا ریس .درارگ
،دراد فعض و تدش بلاومعم اوسو اما
یراگلاسان ثعاب و دراد ندش نمزم شیارگ ریس نیا ییاه
رد شبب همه یم یگدنل یاه
دوش گرزب لیاوا ات یناوجون نیب بلاومعم یرامیب عورش نس . یااس
یم رارق ریثأت تحت ار درف یگدنل داعبا لا یرایسب ماگنهدول عورش رطاخ هب و تسا دهد
.
جیاتن یدایل تاعااطم یم نارررشن
یگژیو لا یکی نییاپ یگدنل تیفی ه دنهد دارفا یاه
یتح و تس ا یس اوس و نییاپ
رت یرامیب هبلاتبم دارفا لا س آ .تس ا نمزم یاه
ی ب ی هبنج هب ه یاه
یم دراو دارفا نیا یگدنل لماوع نیا همه .تس ا یرامیب لا یش ان یعامتجا تایبرجت رطاخ هب دوش
یرامیب یداص تقا نیگنس راب یم دراو هعماج رب ار دیدش یاه
ل ،دن ی ار ناوج دارفا ندش لاتبم اب
ا یرایس ب هعماج یم ه روش هدنلاس یاهورین ل
رده هب دنوش دوخ تکلمم تفرش یپ ثعاب دنناوت
یم یم ثعاب ه یرگید تلع .دنور تخادرپ رتش یب یس اوس و نارامیب هب دوش
ه ا ،دوش ی ن ه تس ا
نیا هداوناخ یاضعا دارفا هنوگ
، یم لمحتم ار یدایل یعامتجا و یداصتقا تلاکشم و رتسا ؛دنوش
اربانب ی ن ب هجوت اب یم دارفا نیا نامرد ،هعماج رد للاتخا نیا عویرررش نازیم ه لوا هجرد رد دنناوت
1 Hezel, , Stewart, Bradley & McNally
2 Goodman, Grace&Lapidus
3 diagnostic and statistical manual of mental disorders, fifth edition
هداوناخ یناور شمارآ و تملاررس ظفح هب یدایل کم و دن نارامیب نیا یاه
رد ثعاب مود هجرد
دوش روش تفرشیپ و دشر .
و نمزم یرامیب یبطقود للاتخا پ
ی چ ی هد ا ه تررسا ی 1
ای 2 تحت ار تیعمج لا دررصرد ثأت
ی ر
.تررسا هداد رارق رد
یبطقود للاتخا عویررش فلتبم تاعااطم ات رفررص نیب کی عون
4 / 2 ،دررصرد
ود عون یبطقود للاتخا نیب
3 / 0 ات 8 / 4 درررصرد نیب یبطقود للاتخا فیط مامت و
6 / 2 ات 8 / 7
شرازگ دصرد ( تسا هدش
ناور نمجنا ،اکیرمآ یکشزپ
2013 .) نچمه ی ن دروآرب تاعااطم یخرب رد
هدر دنا ه للاتخا نیا عویرررش م
ی دناوت لا 10 رتارف مه درررصرد ( دور
1 اگ
، 2013 .) ا ی ن للاتخا
م ی دناوت تحت ار لاتبم دارفا یگدنل تیفی ثأت
ی ر رارق ( دهد ترو نو
،2
2015 .) لاتبم نیا هب ندررش
للاتخا م ی دناوت س آ ی ب اه ،ینامس ج یدج ی ناور
،ی داص تقا
،درف یارب... و یعامتجا و ی هداوناخ
و
هعماج هتش اد ( دش اب و راماس
،3
2016 .) ب ی ن 5 / 33 ات 2 / 65 دص رد زه ی هن اه لاتبم نارامیب نامرد ی
ندر یرتررسب هب یبطقود للاتخا هب نآ
اه
،دراد طابترا ه
ناررشن هدنهد نامرد ندوب هنیزهرپ ی
.تس ا للاتخا نیا اتن
ی ج س ررب ی اه صبش م هدر دنا
،ه زه ی هن 12 یاومعم رامیب کی ههام 1340
رلاد رد ،تسا هدش دروآرب لاس رد
هرود نیا یط رد یبطقود للاتخا هب لاتبم دارفا یارب ه یااح
764 / 12 رلاد هدش هدل نیمبت ( تسا
ناسگرب
،4
2012 .) اربانب ی ن هضحلام لباق دوبم نارامیب نیا
ثعاب نیا هکفدنن یم هبرجت یل ش در را رد ار یا م
ی دوش یااع تلایصحت نتشاد رب هولاع درف
،یمومع تیعمج رد دوخ نایاتمه تبس ن هب ربارب و حطس
هتش اد زین ینییاپ یداص تقا و یعامتجا
( دشاب
، وداس و وداس 2015
.)
و یناور یرامیب هب لاتبم دارفا درکلمع ندرررش لتبم و یدمارا ان هب رجنم یناور تلالاتخا هداوناخ یاررضعا نینچمه نآ یاه
د اه ،ینامررسج فلتبم حوطررس ر
،یناور یداررصتقا و یعامتجا
یم دورررش ( ،یبیبح و ینامل 2014
.) ،هداوناخ دارفا لا یکی ندرررش یرامیب ریگرد اب یور یعون هب
یم ریثأت هداوناخ یاض عا ل درکلمع درارگ
( دنارود و واراب
،5
2016 .) هب تبس ن تیامح و هجوت ارا
هداوناخ و دارفا نیا نآ یاه
،اه یم دناوت ،یناور یاهدر را دوبهب ثعاب نیا یدارررصتقا و یعامتجا
هداوناخ و دارفا .دوش ناش یاه
هب یم هص لاخ روط یس اوس و للاتخا نیب ه در نایب ناوت
- و یربج
تاقیقحت رترررشیب ه اجنآلا اما ،دراد دوجو طابترا دمآرا ان هداوناخ طباور و در را اب یبطقود ماجنا یبرغ عماوج رد هتفرگ تروص یبرغ عماوج رد هداوناخ راتخاس هکنیا هب هجوت اب و تسا هدش
توافتم یم رین هب و تس ا ناریا و یقرش عماوج لا رت شهوژپ نیا هباش م ات تس ا رتهب دس ر
رد اه
1 Ghouse
2 van der Voort
3 Sammarco
4 Bergeson
5 Barlow&Durand
دریگ ماجنا زین ام روش .
اب ،شرتسگ هب ور هنیشیپ نتشاد هب هجوت ات
لاح هب و یگژی یموهفم یاه
رکف یش وجمه -
دنام ناهنپ لمع .تس ا ه
لونه رکف یش وجمه ایآ ه تس ین راکش آو حض او -
لمع
لا یرترررشیب فیط ه ترررسا یراکفا هب صتبم اهنت بااق
اه رب رد ار ام یرکف ی م
ی هکنیا ای دریگ
یررصاخ یناعم یاراد درف یارب ه تررسا یدرف هب رررصحنم یاهرکف هب صتبم م
ی .دررشاب تح ی
رکف یشوجمه ه دراد لامتحا -
هتسویپ یری تم لمع
،دشاب حطس نیدنغ اب او
رد عوضوم نیا ی
هعااطم و یررسررب دروم دایل رررضاح لاح هتفرگن رارق
( تررسا
،کیوررسراتررسا و لرب 2005
.) اهرا ی
رکف یش وجمه یبایلرا و شجنس دوبهب یارب دیاب یرایس ب -
.دریگ تروص لمع نینچمه
هجوت اب
هب و هنیمل نیا رد تاعااطم دوبم هبات هکنیا
هوژپ چیه رد لاح مه یش
یاهدنیارف یاهری تم نامل
رکف یشوجمه هداوناخ درکلمع ،یتخانش -
یساوسو للاتخا هب نایلاتبم رد لمع -
یبطقود ،یربج
ماجنا راجنهب دارفا و ددصرد ققحم .تسا هدشن
پ ی ری تم هس نیا شقن هب ندرب و
نیا اب نآ هسیاقم
مشغ ات تسا هعماج رد هورگ هس تخا نیا دروم رد یرگید لادنا
هدوشگ نارگنامرد یور شیپ تلالا
.دیامن
1-4 - شهوژپ فادها
1-4-1 - یلک فده
هس یاقم یس ررب رکف یش وجمه و هداوناخ درکلمع ،یتخانش یاهدنیارف یا
- نایلاتبم رد لمع
بطقود ،یربج اوسو للاتخا هب ی
راجنهب دارفا و
1-4-2 - یصاصتخا فادها
- هسیاقم اوسو للاتخا هب نایلاتبم رد یتخانش یاهدنیارف و یربج
یبطقود
- هسیاقم اوسو للاتخا هب نایلاتبم رد یتخانش یاهدنیارف یربج
راجنهب دارفا و
- هسیاقم للاتخا هب نایلاتبم رد یتخانش یاهدنیارف راجنهب دارفا و یبطقود
- هسیاقم اوسو للاتخا هب نایلاتبم رد هداوناخ درکلمع یربج
و یبطقود
- هسیاقم للاتخا هب نایلاتبم رد هداوناخ درکلمع راجنهب دارفا و یربج اوسو
- هسیاقم هداوناخ درکلمع للاتخا هب نایلاتبم رد
راجنهب دارفا و یبطقود
- هسیاقم رکف یشوجمه -
للاتخا هب نایلاتبم رد لمع و یربج اوسو
یبطقود
- هسیاقم رکف یشوجمه -
ایلاتبم رد لمع للاتخا هب ن
یربج اوسو و
راجنهب
- هسیاقم رکف یشوجمه -
هب نایلاتبم رد لمع للاتخا
یبطقود راجنهب و
1-5 - هیضرف شهوژپ یاه
1 - للاتخا هب نایلاتبم رد یتخانررش یاهدنیارف نیب یربج اوررسو
و یبطقود دوجو توافت
دراد . 2 - للاتخا هب نایلاتبم رد یتخانرررش یاهدنیارف نیب یربج اورررسو
توافت راجنهب دارفا و
.دراد دوجو 3 - للاتخا هب نایلاتبم رد یتخانش یاهدنیارف نیب .دراد دوجو توافت راجنهب دارفا و یبطقود
4 - للاتخا هب نایلاتبم رد هداوناخ درکلمع نیب یربج اوسو
و یبطقود دراد دوجو توافت .
5 - للاتخا هب نایلاتبم رد هداوناخ درکلمع نیب ا و یربج اورررسو
دوجو توافت راجنهب دارف
.دراد 6 - نیب هداوناخ درکلمع للاتخا هب نایلاتبم رد
.دراد دوجو توافت راجنهب دارفا و یبطقود
7 - رکف یش وجمه نیب -
للاتخا هب نایلاتبم رد لمع و یربج اوس و
یبطقود دوجو توافت
دراد . 8 - رکف یررشوجمه نیب -
للاتخا هب نایلاتبم رد لمع یربج اوررسو
و راجنهب دوجو توافت
دراد . 9 - رکف یشوجمه نیب -
هب نایلاتبم رد لمع للاتخا
یبطقود راجنهب و دراد دوجو توافت .
1-6 - اهریغتم یتایلمع و یرظن فیراعت
یتخانش یاهدنیارف یموهفم فیرعت ،یتخانش یاهدنیارف:
،تا اردا ،اهرواب ،راکفا هلمجلا ینهذ نورد یاهدنیارف
،هلئرررسم لح ییاناوت یمرب رد ار هجوت و تقد ،هیفاح ،ندناوخ ،ملکت
گ ی در ،لدانرف،زپوا(
2012 .)
برجت ی تا ی تخانش شراجت و تاس اس حا ،راکفا رب ه ی
دنراددی أت اوا لحارم رد بلغا و
ی ت ه یی ر خر
یم دنهد ازفا لماش و ی
ش هاگآ ی
، کس ت ی ن امن ی ش ی
، یبایش لرا دوخ ش لرا لاب ،ددجم
ی با ی حم ی ط و
اهر یی عامتجا ی یم شاب دن
،ناراکمه و ینامیرن(
1397 .)
یتایلمع فیرعت رد یتخانش یاهدنیارف روینم :
رضاح هعااطم هرمن ،
رد یندوملآ ه تسا یا
نوتاه وزاو( تخانشارف همانشسرپ
،1
2004 یم تسد هب ) دروآ
.تسا یا هلصاف نآ ایقم عون و
هداوناخ درکلمع یموهفم فیرعت :
هب هداوناخ درکلمع نازیم ناونع
فیرعت تبثم طابترا و هداوناخ ماجرررسنا
یم هب ار هداوناخ درکلمع رادقم ه دورررش مکعنم و هتفرگ رین رد دحاو کی ناونع
و رد هدنن
،ناراکمه و وئاگ( تسا هداوناخ یدرکلمع تیعضو لا هداوناخ یاضعا تیاضر 2019
.)
یتایلمع فیرعت رد هداوناخ درکلمع لا روینم :
ررررضاح هعااطم هرمن ،
ا یا رد یندوملآ ه ترررس
1-Hatton
هداوناخ درکلمع شجنس همانش س رپ (
رس یاو و نیتس برگ ،یس ،نیرگ ،رنیبوا ،نایتیوات (1
1987 )
ب یم تسد روآ
.تسا یا هلصاف نآ ایقم عون و و د
لمع و رکف یشوجمه (
)TAF
یموهفم فیرعت رکف یررشوجمه:
- ناور هدیدپ کی لمع یم یتخانررش
رینلا دارفا ه دررشاب
یم مه لداعم ار هعونمم لامعا و یفنم راکفا یقلاخا لورب لامتحا ،یفنم راکفا ه دندقتعم و دنناد
یم شیازفا ار راوگان قافتا کی ،ناراکمه و یناولج( دنهد
2018 )
یتای لمع فیرعت ا رد یلمع یرکف یرررشوجمه لا روینم :
هرمن ،شهوژپ نی ه ترررسا یا
،نارفاش و نمغار( همانشسرپ رد یندوملآ 1998
یم تسد هب ) روآ
یا هلصاف نآ ایقم عون و و د
.تسا یرکف ساوسو للاتخا -
یلمع
یموهفم فیرعت نیا:
هب للاتخا ناونع
ی ک ی للاتخا لا ناور یاه
بیررسآ یتخانررش ال
، هب هلیررسو
راکفا اهراتفر و مواقم ،هدنوشرارکت ی
رکت را ی یم هتخانش شارطضا اب هارمه ،لاتبم دارفا مومع .دوش
اراد ی رکف مئلاع ود ره ی
و لمع ی رارکت لامعا و راکفا .دنتسه ی
رکف اوسو للاتخا لا لصاح ی
-
لمع ی
، روما ی ترا شبب دارا و ی ن ی دنتس ا . ی ن دارفا رد بلاومعم و هدر لورب یداراریغ لکش هب راکفا
ای داج نارگن ی یم شارطضا و دن
( ،لراف ،اوور ،شاگکم ی
،گنا وس یی نوسن نوتنآ و ی 2019 .)
یتایلمع فیرعت :
یرکف اوررسو دارفا ییاررسانررش یارب شهوژپ نیا رد -
صیبررشت لا یلمع
.دش هدافتسا للاتخا نیا یکشزپناور .دوب یمسا ری تم نیا یریگ هلادنا ایقم
یبطقود للاتخا یموهفم فیرعت :
یبطقود للاتخا ا
س لا رینل ی
ک هرود ناونع تحت ااب یاه
ی ن ی گدرس فا ی و
قلخ لااب یوخو (
ش ی اد یی ی ا ش ی اد یی فخ ی ف ) هرود اب یاه ی قلخ لا بط یوخو ی
ع ی بی ن نآ صوت ،اه ی ف
یم دوررش نمزم لیاد هب و هداد رارق ریثأت تحت ار تیعمج لا دررصرد ود ات کی دودح للاتخا نیا .
یلااب تارثا اب ،دوخ ررکم شیامن و ندوب نداد تس د لا و یش دوخ دننام یعامتجا و یدرف نیب
لرگلیه و اگنیزاا ،یاتلیگ ،نمسم ،لردن ( تسا هارمه ل ش ،2
2020 .)
یتایلمع فیرعت نیا یکشزپناور صیبشت لا یبطقود دارفا ییاسانش یارب رضاح هعااطم رد :
.دیدرگ هدافتسا للاتخا .دوب یمسا ری تم نیا یریگ هلادنا ایقم
1 Tavitian, Lubiner, Green, Grebstein&Velicer
2. Koender, Mesman, Giltay, Elzinga & Hillegers
2-1 - همدقم
لیکررشت شهوژپ هنیررشیپ و یرین ینابم لررصف نیا رد .تررسا لررصف نیا یلررصا شبب هدنهد
یاهری تم هچبیرات و هنیرشیپ و فیراعت ،میهافم یاهدنیارف ،یبطقود و یربج یرساورسو للاتخا
یتخانش ، هب یرکف یش وجمه و هداوناخ درکلمع تروص
یم یس ررب لما لص ف نیا عقاورد .دوش
فیراعت ،تایبدا لماش ،
افم اهری تم و میه و
هنیشیپ شهوژپ یاه ماجنا یم هدش دشاب .
2-2 - یرظن ینابم
2-2-1 - یربج ساوسو للاتخا
2-2-1-1 -
یربج ساوسو للاتخا فیرعت
ی ک ی للاتخا لا ناور یاه ناور تملاس ه نمزم یتخانش
ی
، ه ی ناج ی طابترا و ی اب ار لاتبم دارفا
س آ ی ب دج ی یم هجاوم دلاس
، اوس و للاتخا ای یربج
للاتخا رکف ی - لمع ی ا .تس ا ی ن للاتخا
هب ناونع ی ک ی للاتخا لا ناور یاه بیس آ یتخانش
ال
، هب راکفا هلیس و اهراتفر و مواقم ،هدنوش رارکت
ی
رارکت ی یم هتخانرش شارطرضا اب هارمه اراد ،لاتبم دارفا مومع .دورش
ی رکف مئلاع ود ره ی
و لمع ی
رارکت لامعا و راکفا .دنتس ه ی
و للاتخا لا لص اح رکف اوس
ی - لمع ی
، روما ی ترا شبب دارا و ی
نی دنتس ا . ی ن ا دارفا رد بلاومعم و هدر لورب یداراریغ لکش هب راکفا ی
داج نارگن ی یم شارطضا و دن
( شاگکم ،ناراکمه و 2019
.)
اوس و للاتخا هدنن لص اتس م دح لا شیب یالاتخا ،یربج
هب بلاومعم ه تس ا ی هلادنا
ک
بی رام نامرد تروررص رد ی دریگ یم شیپ رد نمزم یدنور ندررشن
. یگژیو لررصا ی اوررسو للاتخا
یربج اوسو دوجو رکف یاه
ی ی ا لمع ی دش نانغ و ررکم ی
د شارع و جنر ه تسا لباق
یهجوت ار
ارب ی م راب هب درف ی
دروا . ای ن اورررسو رکف یاه
ی ی ا لمع ی یم تقو فلاتا ببرررس للاتخا و دنورررش
لباق هیحلام یا دنوررد اومعم ی بط و ی ع ی گدنل ی
، ل ررش در را ی
، تیااعف یاه لومعم عامتجا ی
، یا
ا درف طباور ی
داج یم دنن لصا(
، ناراکمه و رادیاپ یولع 1397
.)
ترابع یربج اوسو للاتخا مهم مئلاع تلع هب ه هدنوشرارکت یلمع و یرکف اوسو :لا دنا
تقو ندوب یطارفا یم ریگ
رجنم هدمع فلاتخا ای راکش آ یگتفش آ هب و دنش اب یم
اوس و .دنوش
یم یمحازم ینهذ ریوارررصت و لایما ،راکفا لمارررش یرکف نآ درف ه دنرررشاب
تحاران ار اه ای هدنن
شارطضا یم ال نآ ربارب رد تمواقم لابند و دبای یااحرد .تسا ناشفرح ای اه
اوسو ،ه یلمع یاه
یم ینهذ لامعا ای ررکم یاهراتفر لماررش )اهرابجا(
یم اررسحا درف ه دنررشاب نآ دیاب دن
ار اه
اوررسو اب ات دهد ماجنا هب تررسا نکمم را نیا ه دن مارآ ار دوخ و هلباقم اه
یاهراتفر تروررص
نییآ ناور نمجنا( دن ادیپ دومن دنم ،اکیرمآ یکشزپ
2013 .)
لع ی مغر نهذ تمواق م ی
، م ربارب رد تیاه نرد درف ی
ل تمواق م ارب ریرپان ی ارجا ی هن ییآ ا یا ی ن
،للاتخا لررست ی م یم تررسررش .دوررش ررسراو ،وررشو
ی
، اهراتفر یا رارکت تارابع ی
ترت و مین ،صاخ ی
،ب
راکتحا هنییآ و نهذ یا ی عیاررش ررساوررسو لامعا نیرت ی
نآ لا ماد ره ماجنا ه دنتررسه ارب اه
ی درف
ا لاتبم ی داج رپ ی ناش ی ناور یم یتخانش دن
( لصا ی
،دالآ شنم یئ نارمق و ی
، 1398 .) ساوسو راکفا ی
و
واررصت ی ر نهذ ی ی ا هناکت
،هتررساوخان یاه هدنن دوع
نآ لرتن ه هدوب محازم و موادم ، ارب اه
ی درف
س ب لاتبم ی را یم رین هب راوش د .دس ر
یااحرد ه
، یب هب درف ا ندوب ینعم
ی ن لاب اما ،تس ا فقاو راکفا
ا دوجو ی ن ارب راکفا ی درف ا ی داج گتفررشآ ی ناور ه و یتخانررش ی
ناج ی یم دن ( رمآ ی و یمئاق و اینام،
، 45
2019 .) اوسو للاتخا یربج
هب ناونع ی ک بارطضا للاتخا ی
لاس ناوتان
، فیعضت و هدنن
،نمزم 2 ات
3 گرزب و نا دو دصرد یم رثأتم ار نلااس
دلاس ( ه و نوتراب ی
46نام ، 2016 نیا .) لکشم للاتخا ی
دج ی یم شوس حم ناور تملاس هنیملرد ن رد لقادح نآ عورش ه دوش
ی م ی لا نارود رد عجارم
دو ی ناوجون و ی تسا هدوب (
جنگ ی
، 1392 .) ا تدش ی ن و راکفا لامعا ساوسو ی هب هلادنا تسا یا
رررسب ه ی را ارب ی ب ی رام تقو ریگ (ب ی ش لا ی ک لور رد تعارررس )
و رپ هب رجنم ی
نارررش ی ی ا رررسآ ی ب
لباق یم هیحلام دنوش
(ا ی دز ی دباع و ی
، 1391 .) ص اخ لیاد هب اوس و للاتخا ی
ت ناوتان یگدنن
یم دناوت هطیح رثأتم ار ناناوجون و نا دو لوحت و درررشر فلتبم یاه هتخارررس
ا لا و ی ن قیرط
ل درکلمع ی
سآ اب ار نانآ ی
ب دج ی هجاوم ،ناراکمه و چورتسا( دلاس 2019
.)
یهابتش ا هکنیا لا نانیمطا( ندر کغ ، اوس و لماش یلمع یرکف اوس و للاتخا مئلاع ندومن بترم ،)ترررسا هدرررشن بکترم لارررس( مین ای
نام ،)صاخ یرررشور هب ندومن بترم ای یهد
ترررسرررش عمج( راکتحا ،)فارطا طیحم ای دوخ ندر زیمت( ورررشو
دراوم ندومن هریخذ ای ندر
یثنخ و )یرورررضریغ و یا( تررسا )هتررساوخان راکفا ندومن نیزگیاج ای و ینهذ لیلحت( یلاررس
،ناراکمه 2020
ا یرررسکی ریگرد ار نارامیب بلغا ،محازم راکفا اوررسو .) یم رابج
هب بلاثم ،دیامن
45 Amerio, Maina&Ghaem
46. Barton & Heyman
یم نانیمطا دوخ دوخ نادنلرف ران رد ندوب اهنت لا ای مترررسه یبوخ ردام و ردپ نم ه دنهد
یم شانتجا و اکسیسنارف( دنن
،ناراکمه 2019
.)
لباقریغ راکفا دننام زین یرگید مئلاع شرازگ زین قلاخا دروم رد راوبررشن ،لوبق
تررسا هدررش
،ویررسار(
تررسآ ی ن رلررس ویغ ، ،47
2010 .) للاتخا رکف اوررسو ی
- لمع ی ا ثعاب ی داج رد للاتخا
آرف ی دن لاب ی
،ندر عامتجا ی رد هس ردم رد ت رش و هداوناخ رد لاعف درکلمع ،ندش نا دو دزن
یم ناناوجون و دوش
( رلگ و تروپ ،48
2018 .) نامرد مدع ،نینچمه رکف اوسو للاتخا
ی - لمع ی
نس رد ی ن یم هسردم هب رجنم دناوت
لورب بیسآ ب یاه ی رتش گرزب هرود رد نچمه و یااس
ی ن دپ ی آد یی
د گی ر بیسآ یاه ناور ه و یتخانش ی
ناج ی د گی گدرسفا نوچمه ر ی
دزن رد ا ی ن ددرگ دارفا ،نامنلور(
میرپ و گناغ ،نمگرب ،لینوا ،ینیتنسایپ ،49
2019 .)
عیاش ه تس ا کش اوس و لکش نیرت 75
هنومن دص رد یفیث .دندومن هبرجت ار نآ اه
و
زین یگدواآ 46
یرکف اوسو اب طابترا رد هفاؤم تشه زین یسراف هنومن رد .دندومن هبرجت دصرد
تس ش رابجا ،یگدواآ اوس و :دیدرگ شرازگ یلمع ،ندومن بترم رابجا ،ندر کغ رابجا ،وش و
،تنوررشخ دروم رد یررساوررسو راکفا ،نارگید و دوخ هب ندناررسر بیررسآ دروم رد یررساوررسو راکفا هزیگنا یاه هزیگنا و نارگید و دوخ هب ندناسر بیسآ یارب اوسو و ممش( تقرس اوسو یاه
،کیوسولیم 2015
.)
2-2-1-2 -
هناشن عاونا یربج ساوسو للاتخا یاه
نوارب یلمع یرکف اوسو ایقم قبط هقبط ،50
هناشن یدنب لماش یلمع یرکف اوسو یاه
:تسا ریل دراوم 1 - اب راکفا هنیمل سآ ی
،ب ای ینهذ تافیرشت اب هارمه یسنج ای یبهرم ندر کغ
2 - راکفا مت تافیرشت ای نتسش اب هارمه یگدواآ یساوسو ی
ز ندر
3 - اوسو ،یلمع شرامش و رارکت ، کغ ندر
4 - راکتحا ای عمج ندومن
یلمع یرکف اوررسو عون کی لا شیب یاراد یدایل نارامیب ه تررسا نیا تیمها زئاح هتکن یم را ،دنرررشاب هورگریل ،ا
ترررشاد دهاوبن لما تقباطم نارامیب عاونا اب بلاامتحا للاتخا نیا یاه
،تجح و ییایمی ،یدهشم ، انشادخ(
1395 .)
( نمغار رینلا 1998
جیار لا دروم شش ،) :لماش اوس و لکش نیرت
1 - شیب ینارگن لا دحلا
47. Ruscio, Stein, Chiu & Kessler
48. Porth & Geller
49. Rozenman, Piacentini, O'Neill, Bergman, Chang & Peris
50. Brown
شورکیم ای اخ ،اه
2 - ،کیدزن درف کی ای دوخ ندید بیررسآ لا رت 3
- کررش ماجنا رد دیدرت و
لفق دننام حیحرررص لمع کی قاجا ندومن شوماخ ای رد ندر
،لاگ 4 - ،یرگرررشاخرپ 5
- و رف 6 -
لباقریغ یسنج راکفا لماش یساوسو راکفا لا هتسد شش رگید یشهوژپ رد نینچمه .تسا لوبق
راد نارامیب ،شهوژپ نیا رد .دوب نراقت و تقد ،بهرم ،راکتحا ،یررسنج ،یگدواآ ،یرگررشاخرپ یا
یگدواآ اوسو ،یلمع یرکف اوسو للاتخا 57
یرگشاخرپ راکفا ،دصرد 69
تقد راکفا ،دصرد
نراقت و 53 یس نج راکفا ،دص رد 34
راکتحا راکفا ،دص رد 35
یبهرم راکفا و دص رد 24
دص رد
نمشیرگ ولا ،زمایلیو( دیدرگ هدهاشم ،51
2013 .)
گرزب ات ی دو لا ه تررسا نیا مهم هتکن کفا عون ،یااررس
یم ریی ت زین اوررسو را اب ه دیامن
مه یتخانش هیرین مکعنم ، اوس و راکفا یاوتحم ،عقاورد .تس ا اتس ار
رد ه تس ا یزیغ هدنن
هنارررشن ،نوارب لیلحت قبط و ترررسا تیمها یاراد دارفا یارب نامل نآ عون هرررس رب باتدمع اه
بنررسیو ، لاب( دراد رارق صااخ اوررسو یزیمت/یگدواآ ،تررشابنا/نراقت و رگنتیپ ،ویراررسر ،رگر
52نمکا ، 2008 هناررشن زین رگید یلیلحت رد .) یزیمت/یگدواآ ،مین /نراقت ،هعونمم راکفا داعبا رب اه
اوف و لرواپ ،زمایلیو( تشاد رارق راکتحا و ،53
2012 اوسو ه دنتشاد نایب زین وداس و نلاپا .)
وگاا ود و تس ا عیاش یربج اوس و نارامیب رد بهرم و راکتحا اوس و اب طابترا رد یراتفر ی
، وداس و نلاپا ( دنتشاد نایب نخان ندیوج و ندیش وم ار یربج 2015
.)
راکفا ،یضرم کش ،یگدواآ لا رت لماش یربج اوسو للاتخا یلصا هناشن راهغ ،تیاهنرد یم نراقت هب هقلاع و محازم :دشاب
عیاررش :یگدواآ یم اوررسو عون نیرت
نتررسررش هب رامیب ه دررشاب لو ررشم دوخ ندب ای تررسد
یم یم طبترم ینوریب ءیش هب یهاگ و دوش یم ییایشا ندر زیمت هب روبجم درف بلاومعم .دشاب
دوش
نآ لا ه یم اه هب و دسرت نآ اب دیاب رابجا
یم تبس رایسب نآ لا یرود و دن رارقرب امت اه .دشاب
ندر کغ نآ لابند هب ه هدوب عیاش هناش ن نیمود :یض رم کش یم قافتا
اوس و نیا .دتفا
یم هارمه رطخ ای تنوشخ اب .دشاب
ه هدوب یرگشاخرپ ای یسنج راکفا یاوتحم اب یراکفا لماش بلاومعم اوسو نیا :محازم راکفا .تسا شنلرس هتسیاش و هابتشا ،یو رینلا
هب لاین اوررسو نیا :نراقت هآ هب ار رما نیا ه تررسا راغان درف و دراد نراقت رد تقد
یگتررس
نآ حلاررصا ای ندروخ ارغ تعاررس دنغ ات تررسا نکمم یتح .دهد ماجنا ،دمحمروپ( دررش لوط اه
لیعامسا ،ولیلعدومحم و روپ 1396
.)
51Lau & Grisham
52. Bloch, Weisenberger, Rosario, Pittenger & Leckman
53. Powers & Foa