• Tidak ada hasil yang ditemukan

Comparison of demographic parameters of spider mite, Tetranychus urticae Koch, on three host plant species

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2024

Membagikan "Comparison of demographic parameters of spider mite, Tetranychus urticae Koch, on three host plant species"

Copied!
19
0
0

Teks penuh

(1)

يزرواشك هدكشناد يكشزپ هايگ هورگ

:حرط يئاهن شرازگ

هطقن ود هنك يفارگومد ياه رتماراپ هسياقم (Tetranychus urticae يا

Koch) نابزيم هايگ هنوگ هس يور

:حرط يرجم

وجمزر ليئاربج رتكد

(2)

تاجردنم تسرهف

ناونع هحفص

هديكچ 4

همدقم 5

اه شور و داوم 8

ينلك شرورپ 9

ناهايگ شرورپ

9

شيامزآ لوا

10

شيامزآ مود

10

اه هداد ليلحت و هيزجت

11

جياتن

13

مخت خيرفت تيلباق

،اه غلابان لحارم اقب و يسنج تبسن 14

هدام هنك رمع لوط 14

اه هنك يروراب 19

يگدنز لودج ياهرتماراپ 19

ثحب

21

(3)

يرازگساپس 25

هدافتسا دروم عبانم 26

يسيلگنا هديكچ 31

(4)

ناونع :حرط

هطقن ود هنك يفارگومد ياه رتماراپ هسياقم (Tetranychus urticae يا

Koch) وگ هس يور

نابزيم هايگ هن

حرط يرجم وجمزر ليئاربج رتكد :

يليبدرا ققحم هاگشناد يزرواشك هدكشناد

يكشزپ هايگ هورگ

:اه هژاو ديلك ،زونيموگل ،نابزيم هايگ

،يگدنز لودج يا هكل ود هنك

هديكچ هطقن ود هنك ا

ي (Tetranychus urticae Koch) آ كي ناونع هب و هدوب ژاف يلپ رايسب يتفآ

تف

يّدج و تسا نكمم نابزيم ناهايگ فلتخم ياه هنوگ .دشاب يم حرطم ناهج رساترس رد مهم يليخ

دنشاب هتشاد تفآ نيا يور يتوافتم تارثا .

نياربانب هعلاطم نيا رد

تيعمج دشر ياهرتماراپ تفآ نيا

هايگ هس يور هريت زا مهم نابزيم

( دنوش يم تشك ناريا رد لومعم روط هب هك هزونيموگل ايبول ،ايوس

م دروم )يلومعم يايبول و يلبلب مشچ هعلاط

رارق دنتفرگ يامد رد يگدنز لودج ياهرتماراپ . º C

1±25 يبسن تبوطر ،

±10 60 دصرد يرون هرود و 18

و ييانشور تعاس 6

دروآرب يكيرات تعاس

نايم رد )غولب نامز ات( اه هروپ اقب و ومن و دشر نامز تدم ،مخت خيرفت تيلباق .ديدرگ هباشم ماقرا نيا

دوب

، اّما قيقحت نيا رد رمع لوط و يروراب رد يراد ينعم تافلاتخا

هطقن ود هنك دش اديپ يا

رجنم هك

( يعيبط شيازفا يتاذ خرن دننام ،تيعمج دشر ياهرتماراپ رد يراد ينعم تافلاتخا داجيا هب rm

خرن ، )

( لثم ديلوت صلاخ R0

) عمج شيازفا يهانتم خرن ، ي

λ( ت دم و ) تّيعمج ندش ربارب ود نامز ت DT (

)

هنك نيا اب ايوس .ديدرگ

rm

لداعم 296 / 0 هدام ناونع هب زور رد هدام ره يازا هب نابزيم نيرت بسانم

ب و دوب يا هطقن ود هنك يارب نآ زا دع

( يلبلب مشچ ايبول 242

/ 0 = rm

ايبول و ) ي

يلومعم (

230 / 0 = rm

)

دنتفرگ رارق نهد يم ناشن اه هتفاي نيا .

ّتيعمج نديسر تعرس ،نابزيم هايگ هنوگ باختنا هك د ياه

.دهد يم رارق ريثأت تحت لوصحم كي رد ار از تراسخ حوطس هب يا هطقن ود هنك

(5)

همدقم

(Introduction)

(6)

يا هطقن ود هنك (Tetranychus urticae Koch)

.دشاب يم ناهج رد يزرواشك تافآ نيرت يدج زا يكي

يا و يلومعم يايبول و يلبلب مشچ ايبول ،ايوس هلمج زا ،تلاوصحم زا يعيسو فيط و هدوب ژاف يلپ هنك ن

تلاوصحم رياس يزرواشك

( دهد يم رارق هلمح دروم ار van de Vrie et al., 1972 Khanjani,

.)2005 ون يخرب رد يراجت تروص هب هك دنشاب يم يّمهم يداصتقا تلاوصحم ،ريخا هايگ هس ناريا يحا

شرازگ ساسارب .دنوش يم ديلوت ياه

يزرواشك ترازو مهم تلاوصحم نيا تشك ريز حطس نازيم

لاس رد

2005 يّلك روط هب ، زا شيب

180000 راتكه

تسا هدوب ،نياربانب .

هژيو هب فلتخم تافآ نايغط T.

urticae تّيمها .دنك يم دودحم ار شزرا اب ناهايگ نيا لوصحم

هكل ود هنك يا

دراو رطاخ هب اهنت

ديدش ياه نايغط رد يتح و گرب يگتخوس ،اهگرب شزير هلمج زا ناهايگ هب ميقتسم تراسخ ندومن بجوم هك دشاب يم ناهايگ رد ميقتسم ريغ تراسخ داجيا رطاخ هب نينچمه هكلب تسين هايگ گرم ( دوش يم ناهايگ قرعت و زتنسوتف نازيم شهاك Brandenburg and Kennedy, 1987

.) ناهايگ

ياه هنك نابزيم هكل ود

يا رظن زا نازيم هيلوا ياه تيلوباتم حطس هب يگتسب زين نآ هك يياذغ تيفيك

تيلوباتم تعيبط و تّيمك اي هايگ ( دنشاب يم توافتم ،دراد هيوناث ياه

Rosenthal and

Berenbaum, 1991 .)

سم ناهايگ رد هدش تفاي هيوناث ياهتيلوباتم زا يدايز دادعت وئ

ربارب رد عافد ل

،اه هدننك رود ،يّمس داوم ناونع هب دنناوت يم تابيكرت نيا .دنشاب يم از يراميب لماوع و ناراوخهايگ دنيامن لمع يكيزيف عافد متسيس يارب يا هدام شيپ ناونع هب اي و مضه تيلباق ياه هدنهد شهاك Bennett and Wallsgrove,1994., Balkema-Boomstra, 2003( )

ن . و عيرس ومن و دشر خر

يلااب يلثم ديلوت ليسناتپ T. urticae

دهد يم ار هزاجا نيا اهنآ هب

، يم بسانم دشر طيارش هك ينامز

شهاك هب رجنم هزادنا نامه هب و دنباي تسد از تراسخ يتيعمج حوطس هب يهاتوك يليخ تدم رد دشاب هنك تيعمج دشر ياهرتماراپ .دنوش نابزيم هايگ تيفيك عيرس T. urticae

،اقب ،ومن و دشر خرن دننام

هايگ يياذغ داوم ،نابزيم هايگ هنوگ ،ترارح هجرد تارييغت هب خساپ رد تسا نكمم رمع لوط و لثم ديلوت و يبسن تبوطر ،اه شك تفآ ضرعم رد نتفرگ رارق ،هايگ يكيژولونف هلحرم ،مقر عون ،نابزيم ياس

ر لماوع

( دباي رييغت Sabelis, 1981; Brandenburg and Kennedy, 1987; Wermelinger et al,

(7)

1991; Wilson, 1994; Dicke, 2000; James and Price, 2002; Marcic, 2003;

Skorupska, 2004 .)

يارب مهم مدق كي ،يگدنز لودج ياه يگژيو هژيو هب ،يكيژولويب شناد لرتنك

يقيفلت اونع هب تسا نكمم تاعلاطا نيا .دشاب يم تافآ تيعمج

همانرب يحارط رد مهم رازبا كي ن

تفآ تيريدم دريگ رارق هدافتسا دروم

خرن ،ومن و دشر يور يا هدمع تارثا نابزيم ناهايگ ،رگيد يوس زا .

دنراد يتوبكنع رات ياه هنك تيعمج كيمانيد رد يروراب و ريم و گرم .

كي هعسوت روظنم هب ،نياربانب

( تفآ يقيفلت تيريدم همانرب )IPM

تّيقفوم هنك نيا يارب زيمآ

يور نآ يتسيز ياهرتماراپ نتسناد ،

اّما .دشاب يم يتايح ،فلتخم نابزيم ناهايگ لاح نيا اب

رد ،يناهج راشتنا و يداصتقا تيمها مغر يلع

دوجو يمك ًاتبسن تاعلاطا نابزيم ناهايگ زا يخرب يور هژيو هب هنك نيا تيعمج دشر ياهرتماراپ دروم مها و دراد ي

تن نيا ت يبايزرا ،هعلاطم نيا فده ،نياربانب .تسا هتخانشان ناريا فلتخم طيارش رد جيا

هس تيبولطم و يا هطقن ود هنك تّيعمج دشر ياه يگژيو نابزيم هايگ

مّهم يداصتقا هزونيموگل هب

مان ياه نابزيم ناهايگ ناونع هب ايوس و يلبلب مشچ يايبول ،يلومعم يايبول نيا

هنك دوب .

(8)

م ه شور و داو ا

(Methods and Materials)

(9)

رد يليبدرا ققحم هاگشناد ،يزرواشك هدكشناد يكشزپهايگ شخب رد يهاگشيامزآ رد هعلاطم نيا

لاس 2007 يامد رد تاشيامزآ يمامت .تفرگ ماجنا º1± 25c

، يبسن تبوطر

± 10 60 دصرد ميژر و

يرون 16 و ييانشور تعاس 8

د يكيرات تعاس .دش ماجنا دشر كقاتا ر

هطقن ود هنك شرورپ هاگشيامزآ رد يا

لاس نئوژ رد ناغم هقطنم يايوس عرازم زا يا هطقن ود هنك ياه هنومن 2007

.ديدرگ يروآ عمج

تدم يارب سپس اه هنك نيا ناهايگ يور تاشيامزآ ماجنا زا لبق هام هس لقادح

نابزيم هدش هتشاك دروم

هعلاطم نيا رد شيامزآ د

نادلگ ر و

كقاتا كي رد دشر

شرورپ .دنتفاي

هعلاطم دروم ناهايگ يروراب و ومن و دشر T. urticae

،يلومعم يايبول لماش هزونيموگل هريت زا نابزيم هايگ هس يور

تاقيقحت زكرم و جرك رذب هسسوم زا ناهايگ نيا روذب .ديدرگ دروآرب ايوس و يلبلب مشچ يايبول يزرواشك

و يعيبط عبانم رطق اب يكيتسلاپ ياهنادلگ رد ناهايگ نيا روذب .ديدرگ هيهت ناغم

12cm كاخ اب هك

دش هتشاك دوب هدش رپ يا هعرزم بسانم ه

هناخلگ رد و يرادهگن

.دندش ود اي راهچ تشاك زا دعب هتفه

گرب كسيد هيهت تهج و هدش يروآ عمج يگدولآ زا يراع ياه تاشيامزآ رد هدافتسا دروم يگرب ياه

اكب تفر ر دن .

لوا شيامزآ

(10)

كي و غلاب هدام كي ،غلابان ياه هنك اقب و جاتن يسنج تبسن ،اه مخت خيرفت تيلباق يبايزرا تهج

رطق اب( هزات يگرب كسيد كي يور هب يلصا ينلك زا غلاب رن 30mm

بآ زا عابشا هبنپ هكت كي يور هك )

رطق اب ( شيد يرتپ كي رد 90mm

ب .ديدرگ لقتنم تشاد رارق ) تدمب ات دش هداد تصرف اه هدام ه

5

هدام زا كي ره طسوت هدش هتشاذگ ياه مخت يمامت .دنيامن يراذگمخت ،يزيرمخت زا لبق هرود زا دعب زور ياه مخت خيرفت تيلباق ام اه هداد نيا زا .دنتفاي شرورپ غولب هلحرم هب نديسر ات لحارم يمامت يط ،اه ،هنك سنج تبسن و غلابان ياه هنك اقب ( ميدومن هبساحم ار هدش رهاظ ياه هنك ي

Gotoh and

Nagata, 2001 .)

رد دندرك يم ديلوت رن دارفا طقف هك يياهنآ ينعي هدركن يريگتفج ياه هدام هيزجت

اه هداد ليلحت و .دنتفرگن رارق هدافتسا دروم

مود شيامزآ يگدنز لودج ياهرتماراپ و ومن و دشر يبايزرا تهج T. urticae

ه يور ناهايگ زا كي ر

يور هب و باختنا يلصا ينلك زا يفداصت روط هب )يريگتفج تهج ( رن هنك كي و هدام هنك كي ،نابزيم هدام دارفا هب .دنتفاي لاقتنا هزات يگرب كسيد كي 24

زا دعب ،دنيامن يراذگمخت ات دش هداد تصرف تعاس

24 شيد يرتپ زا مخت ود زج هب اه مخت يمامت و اه هنك تعاس اقب و ومن و دشر نامز .دنديدرگ فذح

تبث و ينيب زاب هنازور روط هب غولب هلحرم هب نديسر ات )هروپ و ورلا( غلابان لحارم رياس و اه مخت نيا دندش رد نابزيم ناهايگ زا كي ره يارب تاشيامزآ نيا . 20

.تفرگ ماجنا راركت

مزآ زا هدش رهاظ هزات هدام كي ،هنك يروراب يبايزرا تهج زا هك رن هنك كي و ومن و دشر شيا

رطق اب شيد يرتپ كي هب )يريگتفج تهج ( دوب هدش باختنا يلصا ينلك 90

كسيد كي يور رتم يليم

لقتنم تشاد رارق بآ زا عابشا هبنپ يور هك هزات يگرب دندش

ات اه هنك طسوت هدش هتشاذگ ياه مخت .

امش هنازور روطب يشيامزآ ياه هدام يمامت گرم نامز فذح و شر

دندش . رد يروراب ،شور نيا 20

هنك

دروآرب نابزيم ناهايگ زا كي ره يور يا هطقن ود هدام دندش

لودج(

2 و 3 .)

(11)

هيزجت ليلحت و اه هداد

،ومن و دشر نامز تدم يروراب و رمع لوط ، غلابان ياه هنك اقب تبسن

T.urticae زا هدافتسا اب

( سنايراو هيزجت ANOVA

هدافتسا اب و ) يرامآ رازفا مرن زا

MINITAB.13.1 رارق هيزجت دروم

حطس رد يكوت تست زا هدافتسا اب نيگنايم تاسياقم ،دوب راد ينعم ماقرا نايم فلاتخا هك ينامز .تفرگ لامتحا 5 .تفرگ ماجنا دصرد لماش يگدنز لودج ياهرتماراپ

خرن ( يعيبط شيازفا يتاذ rm

صلاخ خرن ،)

لثم ديلوت (

R0

،) نامز تدم ( تيعمج ندش ربارب ود

)DT يهانتم خرن ، ( تيعمج شيازفا

)λ تدم و

( لسن كي نامز )T

( فيان كج شور اب اهنآ درادناتسا ياطخ هارمه هب Southwood, 1978.,

Meyer et al, 1986., Carey, 1993 )

رازفا مرن زا هدافتسا اب ندوب راد ينعم .ديدرگ دروآرب SAS

نيگنايم ريداقم نيب تافلاتخا تست زا هدافتسا اب يگدنز لودج ياهرتماراپ ياه

Student's t نييعت

( ديدرگ 2000 Maia et al, .)

rm

ريز هلداعم زا هدافتسا اب فلتخم ماقرا يور رد يا هطقن ود ياه هنك

( ديدرگ دروآرب Birch, 1948

:)

 

1

1

erxlxmx

اجنيا رد ،زور هب نس x

خرن r يعيبط شيازفا يتاذ تيعمج

، lx

و ينس هژيو اقب mx

هژيو يروراب

رادقم هكنيا زا سپ .دشاب يم ينس r

( يلصا ياه هداد يارب rall

،ديدرگ هبساحم ) فيان كج كينكت

ريداقم رد تافلاتخا يبايزرا تهج rm

، ( دش هدربراك هب اه سنايراو نيمخت زا هدافتسا اب Meyer et al,

.)1986 ريداقم فيان كج بذاك rj

يارب :ديدرگ هبساحم ريز لومرف زا هدافتسا اب هنومنn

 

2 )

1

( i

all

j n r n r

r

(12)

،اهراميت زا كي ره يارب فيان كج بذاك ريداقم ( سنايراو هيزجت رد

ANOVA هدافتسا دروم )

،نينچمه .تفرگ رارق ( تفر راكب يگدنز لودج ياهرتماراپ رياس هبساحم تهج فيان كج كينكت

Maia

et al, 2000 .)

(13)

جياتن

(Results)

(14)

خيرفت تيلباق مخت

اه

، اقب و يسنج تبسن هكل ود هنك غلابان لحارم

يا

زا اه مخت حيرفت دصرد 89

ات 5 / 92 زا )اه هدام تبسن( يسنج تبسن و دصرد 7

/ 77 ات 86

قب .دوب ريغتم فلتخم نابزيم ناهايگ يور دصرد زا زين )غلاب ات مخت زا( غلاب ان لحارم ا

5 / 72 ات 5 / 87

لودج( دوب دصرد 1

.)

غلابان لحارم ومن و دشر نامز تدم ( اه مخت ومن و دشر هرود رظن زا نابزيم هايگ هس نايم رد يراد ينعم فلاتخا چيه 070

/ 0 P= ،

68 و 2 df = ، 77 / 2 F = ( يا هطقن ود هنك ياه هروپ و ) 769

/ 0 P =

، 68 و 2 df= ، 77 / 2 F= هدهاشم )

داد ناشن يراد ينعم فلاتخا نابزيم ياه هنوگ نايم رد هنك ورلا ومن و دشر هرود هك يلاح رد دشن ( 001 / 0 P= ، 68 و 2 df= ، 21 / 8 F= ،نينچمه .) هرود هس عمج ينعي ،لك يدشر نامز تدم هك ينامز

خا ،تفرگ رارق هسياقم دروم نابزيم ناهايگ نايم رد ،لااب ( دوبن راد ينعم فلات

153 / 0 P= ، 68 و 2 df = ،

93 / 1 = لودج رد اه هرود نيا ياه نيگنايم .)F 2

آ هدم .تسا

هدام دارفا رمع لوط وط هكل ود هنك غلاب دارفا رمع ل و يا

رمع نامز تدم هنك

ب رد گرم ات مخت زا ي

نابزيم هايگ هس ن

هعلاطم دروم تشاد يراد ينعم فلاتخا

دن ارفا رمع لوط(

غلاب د 000 / 0 P = ، 53 و 2 df = ، 08 / 10 F = و

نامز تدم لوط

رمع هدام هنك 000

/ 0 = ،P 53 و 2 = ،df 68 / 10 = )F نيا هدام دارفا . هايگ يور هنك

هب تبسن ايوس ود

نابزيم هايگ هعلاطم دروم

دندومن يزيرمخت و هدنام هدنز يرت ينلاوط تدم حوضو هب

لودج(

2 ياه لكش ، 1

- 3 .)

(15)

0 0.2 0.4 0.6 0.8 1

1 4 7 10 13 16 19 22 25 28

)غلاب ياه هتش( نس

)lx( اقب دصرد

0 2 4 6 8 10

)mx( يروراب

lx mx

ايوس

هايگ يور Tetranychus urticae يا هكل ود هنك يروراب و اقب دصرد .1 لكش ايوس

يلبلب مشچ ايبول

0 0.2 0.4 0.6 0.8 1

1 4 7 10 13 16 19 22 25 28 )غلاب ياه هتش( نس

)lx( اقب دصرد

0 2 4 6 8 10

)mx( يروراب

lx mx

هايگ يور Tetranychus urticae يا هكل ود هنك يروراب و اقب دصرد .2 لكش يلبلب مشچ ايبول

(16)

0 0.2 0.4 0.6 0.8 1

1 4 7 10 13 16 19 22 25 28

)غلاب ياه هتش( نس

)lx( اقب دصرد

0 2 4 6 8 10

)mx( يروراب

lx mx

ايبول

ايبول هايگ يور Tetranychus urticae يا هكل ود هنك يروراب و اقب دصرد .3 لكش

(17)

ج هرامش لود 1

يور يا هكل ود هنك يسنج تبسن و غلابان لحارم ياقب دصرد ،مخت قيرفت دص رد ،هدام هنك ره يازا هب مخت دادعت . نابزيم هايگ هس

يامد رد

25 دارگ يتناس هجرد

( دش ماجنا يكوت نومزآ طسوت ايوس فلتخم ماقرا يور اه رتماراپ ي اه هداد نيگنايم هسياقم (P < 0.05

.درادن دوجو يراد ينعم فلاتخا اهراميت نيب هك دهد يم ناشن نوتس ره رد هباشم فورح .

.دشاب يم دادرفا دادعت هدنهد ناشن زتنارپ لخاد رد دادعا ه هدام دادعت هدنهد ناشنN .تسا يروراب نومزآ رد ا

Parameter (Mean ± SE )

Host Number of Eggs/femalea Number of Eggs/

female/day

Egg hatchability (% )

Immature survivorship

(% )

Sex ratio (% female)

Soybean 83.16 ± 10.71a (19) 6.59 ± 0.43a (19) 92.5 (153) 87.5 (153) 81.2 (125)

Cowpea 65.53 ± 10.26ab(17) 5.05 ± 0.38a (17) 90.0 (129) 72.5 (129) 86.0 (68)

Bean 34.50 ± 5.60bc (20) 6.17 ± 0.54a (20) 89.0 (54) 72.5 (54) 81.0 (24)

(18)

هرامش لودج

2 - غلاب هدام ياه هنك و غلابان لحارم دشر هرود Tetranychus urticae

يور يامد رد نابزيم هايگ هس 25

دارگ يتناس هجرد

Development period in days (Mean ± SE)

Host Eggs Larva Nymphs

Total (Immature stage)

Oviposition Female lifespan

Soybean

4.50 ± 0.14a (22)

1.05 ± 0.05a (22)

3.68 ± 0.14a (22)

9.23 ± 0.11a (22)

12.47 ± 1.51a (19)

21.63 ± 1.53a (19)

Cowpea

4.17 ± 0.99a (24)

1.50 ± 0.12b (24)

3.71± 0.14a (24)

9.38 ± 0.10a (24)

12.06 ± 1.82a (17)

21.53 ± 1.78a (17)

Bean

4.20 ± 0.08a (25)

1.12 ± 0.07a (25)

3.80± 0.08a (25)

9.12 ± 0.07a (25)

5.00 ± 0.53b (20)

14.10 ± 0.56b (20)

( دش ماجنا يكوت نومزآ طسوت ايوس فلتخم ماقرا يور اه رتماراپ ي اه هداد نيگنايم هسياقم (P < 0.05

فلاتخا اهراميت نيب هك دهد يم ناشن نوتس ره رد هباشم فورح .

. درادن دوجو يراد ينعم دشاب يم دادرفا دادعت هدنهد ناشن زتنارپ لخاد رد N

(19)

Title of Research: Comparison of demographic parameters of spider mite, Tetranychus urticae Koch, on three host plant species

Researcher: Dr. Jabraeil Razmjou University of Mohaghegh

Ardabili

Faculty of Agriculture Department of plant protection

Keywords: host plant, legumes, life table, Tetranychus urticae,

Abstract

The two-spotted spider mite, Tetranychus urticae Koch, is very polyphagous and

considered a serious pest world-wide. The divers host plant species may have been the different effects of this pest; we therefore compared population growth parameters of T. urticae reared on three commonly grown and important legumes in Iran (soybean,

cowpea and bean). The life table parameters were estimated at 25 ± 1oC, 60 ± 10%

RH, and a photoperiod of 18:6 h (L: D). Egg hatchability, development time and survival to adult stage were similar among cultivars, but we detected significant variation in fecundity and longevity, resulting in large differences for population growth parameters like the intrinsic rate of natural increase (rm), net reproductive rate (R0), finite rate of increase (λ) and doubling time (DT). Soybean was the most favorable host for two-spotted spider mites with rm = 0.296 (offsprings/female/day), followed by cowpea (0.242) and bean (0.230). The slowest population growth was observed on the bean species with rm = 0.230. These findings indicate that the choice of host plant species will affect how fast spider mite populations reach damaging levels in a culture.

Referensi

Dokumen terkait