Discourse Analysis of the Tenth Letter of Nahj al-Balagha Based on Norman Fairclough’s Pattern
Abdolhossein Zokaei*
PhD Graduate of Arabic Language and Literature, University of Kashan Roohollah Sayadinejad
Associate Professor, Department of Arabic Language and Literature, University of Kashan Abbas Eghbali
Associate Professor, Department of Arabic Language and Literature, University of Kashan Received: May 16, 2018; Accepted: March 30, 2019
Abstract
Critical discourse analysis, as a modern interdisciplinary approach, attempts to read the text beyond words, sentences, and the text itself. It deems the context necessary to understand the semantics of a text from a critical point of view. Its aim is to clarify the structures of power, domination, and political, social, and cultural inequalities. These structures are criticized through rhetoric, syntax, pragmatics, and intertextuality. This paper adopts a descriptive-analytical method to examine the tenth letter of Nahj al-Balagha, which is addressed to Muawiyah, based on Norman Fairclough’s critical discourse pattern. This model, theorized in the book Language and Power, redefines asymmetrical social relations. It considers three layers for discourse analysis: description, interpretation, and explanation. In Fairclough’s opinion, the social action is shaped by the interaction of these layers. This essay, on the layer of description, studies the text from a formalistic point of view. On the layer of interpretation, it deals with the interaction of text and its context, and explores the elements of power and ideology. It is noteworthy that these elements are reflected in the use of pronouns. The pronoun I, for instance, indicates professional and social responsibility while the pronoun you indicates the differences between Imam Ali’s personality and that of his counterparts, namely the Umayyads. The letter mentions the same motives that troubled the Islamic society from the first battle to the Battle of Siffin. Critical discourse analysis reveals the ideological differences between Imam Ali and the Umayyads reflected in its use of elements such as metaphors and pronouns. Furthermore, the article tries to demonstrate that in this letter, the purpose of Imam Ali as the religious and legitimate ruler of the Islamic world was to disrupt the domination and inequality in the structure of tribalism of the Umayyad Caliphate, for otherwise Muslims would face grave difficulties.
Keywords: Imam Ali, Nahj al-Balagha, Critical discourse analysis, Norman Fairclough, Metaphor.
*. Corresponding author: zokaei@kashanu.ac.ir یبرع بدا ، لاس 12 ۀرامش ، 2 ناتسبات ، 1399
10.22059/jalit.2019.257787.611906 Print ISSN: 2382-9850//Online ISSN: 2676-7627
http://jalit.ut.ac.ir
نامتفگ لیلحت مان
ة جهن مهد هغلابلا فلاکرف یوگلا ساسا رب
نیسحلادبع ییاکذ
*
شناد ةتخومآ یرتکد نابز و تایبدا هاگشناد یبرع ناشاک
حور للها یدایص داژن
رایشناد هورگ نابز و تایبدا ناشاک هاگشناد یبرع
یلابقا سابع
رایشناد هورگ نابز و تایبدا ناشاک هاگشناد یبرع
زا(
ص 63 ص ات 83 )
:تفايرد خيرات 26
/ 03 / 1397 :شريذپ خيرات ، 10
/ 02 / 1398
هدیکچ
هب نامتفگ لیلحت نایم و نيون یدرکيور ناونع
هتشر هدیشوک ،یا یارف یديد اب نتم هب تسا
،هملک
تفاب و درگنب نتم و هلمج رد زین ار
تخانش یزاسانعم دنيارف یسانشانعم و
ديامن نییبت
؛ فده نيا اب
هک س هطلس ،تردق یاهراتخا و
یرباربان یاه یگنهرف و یعامتجا و یسایس زا ار نآ زا لصاح
قيرط
ینتمانیب و نابز یسانشدربراک ،وحن ،تغلاب زا
هچيرد .دهد رارق هقادم دروم یداقتنا یا نيا رد ناگدنراگن
راتسج رب هک دننآ ةمان هغلابلا جهن مهد هيواعم هب
ار تسا هيواعم هب باطخ هک م رب
یانب یوگلا نامتفگ
فلاکرف یداقتنا دروم
.دنهد رارق یسررب همان نيا رد هچنآ
یم خر هزیگنا نامه شوارت ،دهد تسا یياه
و ملاسا هک یپ نیتسخن زا ار تیلهاج
هدومن دوخ ریگرد نیفص گنج ات راک .تسا
ناشن یداقتنا هاگن
یم هراعتسا رد هاگ هنوگچ کيژولوئديا تافلاتخا نيا هک دهد ج و
هلم ریمض رد راب رگيد و خر یقیسوم و
هدومن ا
،یراب .تس ةزیگنا
یلع ب ا ن ب ی بلاط )ع(
مهد ةمان رد جهن
هغلابلا ، و یعرش مکاح ناونع هب
یگنوگچ هک تسا نآ ملاسا ناهج عورشم ن و هطلس
باربا راتخاس رد یر هلیبق
ینب یيارگ هیما
مهرد ار
و رد ناناملسم یدادتما نینچ رد هک ارچ دنکشب دنهاوخ هطر
.داتفا
هژاو
.هراعتسا ،فلاکرف نمرون ،یداقتنا نامتفگ لیلحت ،هغلابلاجهن ،یلعماما :یدیلک یاه 1 . همدقم
موهفم نامتفگ
) iscourse d
رود رد هک (
ة ب نادب ديدج تسا هدش هتخادرپ رایس
رد
یحطس یفيرعت لاطا نابز زا یياهدحاو هب
یم ق گرزب هلمج کي زا هک دوش دنرت
( Baldick, 2004: 68
؛ )
نابز اما
ُب رد ار نتم هک یناسانش و یلماعت یدادخر ،یدنيارف دع
لدابم عقاو رد ة
یم انعم یعامتجا دنناد
،نسح و یدیله(
1393 : 63
یم ناشن )،
رد نتم دنهد
اي نتم ارف اب شنک و لماعت نامه
تفاب
context (
.تسا )
ار طب ة نیب و نتم تفاب هب رواب
* . :لوئسم ةدنسيون ةمانايار
zokaei@kashanu.ac.ir
نو
هرازگ( شکچوک شخب اهنت هک تسا خي هوک کي نوچمه )van Dijk( کياد
)اه
و تسادیپ شیپ و یحيولت ،ینمض رگيد تاعلاطا
دنضرف
( 1394 : 38 - 39
. )
هاگن شرتسگ اب
اديرد کاژ نوچ ینارکفتم ،ینامتفگ
) J. Derrida
وکوف لشیم و ( )
M. Foucault
اب (
هفم ،یداقتنا یهاگن رياد زا ار نامتفگ مو
ة نابز هلوقم هب یسانش یاه
و یعامتجا ،یگنهرف
لاقتنا یسایس ،هطلس نوچ یداقتنا یمیهافم هب درکيور نيا هزورما هکنيا ات دنداد
تردق
و یرباربان و ةلباقم یتح
نآ اب هدروخ هرگ .تسا
دوب هاگن نيا هب هجوت اب لیلحت هک
نامتفگ یداقتنا
( analysis critical discourse
هياپ)
ذگ یرا دش
،یدمحمراي :ک.ن(
1393 :
16
نایم نيا رد .)
، فلاکرف
N. Fairclough(
لیلحت رد)
و یژولوئديا رب یداقتنا نامتفگ
ق و دراد دیکات ترد یو رظن زا
« هعماج رد تردق طباور ظفح و داجيا رازبا یژولوئديا
یم نايرج یعامتجا یاهداهن رد نابز تطاسو هب و تسا دباي
رب فلاکرف زکرمت هطقن .
طبار ة طلس رد نابز هنوگچ هکنيا و تسا تردق و نابز ة
نارگيد رب یضعب
، دراد دربراک ؛
تسا تردق تمدخ رد ینعم هک ارچ
»
،یرتنلاک(
1391 : 22 .)
ب باتک رد فلاکرف ساسا نیمه ر تردق و نابز
نینچ یسررب روظنم هب ار یيوگلا
هطبار اد طسب یا هک ديامن صخشم و ديامن فيرعتزاب ار نراقتمان یعامتجا طباور ات د
.تسا نامتفگ و نابز هصرع نيا رد تارییغت ةمه ةشير نامتفگ لیلحت یو
زا ار یداقتنا
يرط
،فیصوت ةيلا هس ق ديد نکمم نییبت و ریسفت
اب هب هک ار یعامتجا یاه شنک یو رو
یم لکش نینچمه یو .دنهد
دقتعم یعامتجا لماعت دنيارف ةمه هک تسا -
هب نتم و
لماعت نيا زا یشخب ناونع نامتفگ –
یم حیضوت رد فلاکرف .تسا :ديوگ
« یگژيو یاه
یم ،نتم کي یروص ظنم زا دناوت
کي زا و دوش لیلحت نامتفگ ر وس
دنيارف یبايدر هب
هقراب هلزنم هب رگيد یوس زا و دزادرپب دیلوت دشاب یریسفت دنيارف یارب یياه
»
Fairclough, 1989 :24( )
مه رب .
نامتفگ لیلحت دعُب هس یو انبم نی ام یارب ار یداقتنا
یم ريوصت هب :دشک
یصوت :ف یم نتم یروص و یتیسیلامرف لئاسم هب .دزادرپ
ریسفت : یم نآ لماعت و نتم هب دنيارف لوصحم ناونع هب ار نتم و دزادرپ
یعبنم و دیلوت
یم یریسفت دنيارف یارب .دناد
یم رارق مامتها دروم ار نتم یتیعقوم تفاب نینچمه .دهد
نییبت تاریثات و ریسفت و دیلوت دنيارف نییعت اب یعامتجا ةنیمز و لماعت نیب ةطبار هب :
هلوقم هب هجوت اب ناشیعامتجا یم یژولوئديا و تردق نوچ یياه
دزادرپ
( ک.ن :
Fairclough, 1989 :26 ).
ققحم نا ةمان یسررب رد هغلابلا جهن مهد
ور زا روظنم هب یداقتنا درکي یسررب
هعماج
اسپ ربمایپ هرهب یم رب ن صخاش نآ رذگهر زا ات د ه
و یتلادعان ،تردق دیلوت یا
تسایس و ماما رصع یزرو هعماج رب مکاح لطاب و قح نامتفگ
رشت ار نک حي ن یمه هب .د ن
یسررب لیلد ةمان
هيواعم هب باطخ روکذم هب یناياش کمک
هتسجرب و دیلوتزاب یزاس
و یولع نامتفگ هشير
باي فص گنج خيرات ی و نی
گيد یم یتلاوحت ر دنک
ةنماد هک
ناشتاریثات .دراد همادا زورما هب ات
لااوس نایم نيا رد ت
یساسا حرطم ليذ تسا
:
ماما نامتفگ - لیلحت رتسب رد هيواعم هب باطخ یلع
یکاح یداقتنا نامتفگ زا
مادک
هشيدنا
؟تسا یژولوئديا نییبت و تردق تیبثت یارب اه نوچمه نابز یرهاظ رصانع یاهدرکراک - هاگن یارب مزلا رتسب هنوگچ تغلاب و روتسد
نایب و
؟دندرک مهارف ار کيژولوئديا و ؟تشاذگ ریثات نیفص دربن زا دعب و نیح ،شیپ ةهرب رب هنوگچ یژولوئديا - یاهدومن
رد نآ نییبت
« ام » و
« رگيد نا » همان
؟دنمادک
ةنیمز رد ادرپ
تخ لیلحت هب رشتنم روشک لخاد رد یراثآ یلع ماما یداقتنانامتفگ
:مینکیم هراشا اهنيرتمهم هب هک تسا هدش ةلاقم
« عبا لاوم نامتفگ دا نیلوا زا یکي )1379( یدیس رثا »هغلابلاجهن رد )ع( یلع
یيارگترخآ و دهز رب دیکات اب یوبن و یولع نامتفگ توافت هب هک تسا تاعلاطم ةتشون »هغلابلاجهن یاههمان رد یاهرظانم نامتفگ لیلحت و یسررب« ةمانناياپ .دزادرپیم .دزادرپیم اههمان یخرب رد ماما نسحأ تلاداجم و هرظانم هب )1389( ریملام دمحم ةمان همجرت یداقتنا نامتفگ لیلحت« ناونع اب یرثا زین یسودرف هاگشناد رد نینچمه هدمآرد ريرحت ةتشر هب )1394( یتمعن هلاحیسم طسوت »رتشا کلام هب )ع(یلع ترضح هدنسيون و هدوب افلخ و ماما ینعي یلصا نیکراشم هورگ ود نیب ةطبار رب ینتبم هک تسا ةلاقم .تسایژولوئديا و تردق نیب ةطبار فشک یپ رد فلاکرف یداقتنا نامتفگ اب ةيرظن ساسا رب هغلابلاجهن رد یداقتنا نامتفگ یسررب« مان اب )1394( راکمه و ینسحم زا ار یولع نامتفگ عقاو رد هک دشابیم ،»)نایفوک فیصوت یدروم هعلاطم( فلاکرف نمرون و یرنه داعبا ات دجنسیم نییبت و ریسفت و فیصوت ةيلا هس رد و فلاکرف ديد رثا نيرخآ .ديامن یسررب ار نایفوک و ماما نیب لباقتم یاهشنک و اههبطخ ةناسانشناور ماما ةمان یداقتنا نامتفگ لیلحت« مان اب )1395( راکمه و یيافص ةتشون شخب نيا رد رمارگ رب ینتبم اهنت ار رثا و هتخادرپ نامتفگ ةلئسم هب هک تسا »هيواعم هب )ع(یلع
یم 28 ةمان رد ارصحنم و یدیلاه ناشن ات درگن
ناشن یارب ناشيا دهد عورشم نداد
تی
ةديا زا دوخ
« نآ و ام اه
» رب هرهب هد .دنا اب شیپ رثا ،لیصفت نيا ور
ی رظنم دنچ زا
همان هکنآ تسخن .تسا توافتم یا
يديزگرب ار رق هعلاطم دروم هک م
هتفرگن را تسا
. رگيد
ب ديدج شرگن ترورض هکنآ لوقم ه
ة گنج رد یژولوئديا و تردق یلع ماما یاه
ةتکن دوخ
یلمات لباق و ديدج فلاکرف هاگديد زا هدافتسا اب دش شلات هک تسا
و نيون یدنيارف
یب .دشاب دننام همان رد مه نآ یقیقحت نینچ ترورض هاگن هک تسا ور نآ زا هيواعم هب یلع ماما یاه
یسایس لئاسم رتهب کرد هب لاوا دناوتیم نآ تخانشزاب و ناشيا کيژولوئديا و یسایس یياسانش رگيد دعُب رد .تسا یتدیقع لئاسم یاشگهار یناث رد و ديامن کمک ملاسا ردص ار دنمشور یاهعلاطم دناوتیم نمشد هب یيوگخساپ و ههجاوم رد ناشيا یسایس نامتفگ مجسنم هاگن .دشاب دمآراک ناردمتسایس راتفر ِیهدتهج رد نآ درواتسد هک دهدتروص و یژولوئديا ،یزروگنج ،یيوجیتشآ هب اهشيارگ دناوتیم نینچمه نامتفگ ةلوقم هب یدرکراک یاراد ینامتفگ هاگديد زا هغلابلا جهن مهد ةمان .دنک نايامن یبوخ هب ار عانقا یرما نینچ .تسا توافتم نآ درگش یراب ؛تسا هيواعم هب یلع ماما یاههمان رگيد دننام نیب شنت ةيور نینچمه و تردق زکارم رب مکاح یسایس تیعضو و شراگن رتسب زا یشان یریگیپ و یسایس و یگنج یاههرهم شنیچ یپ رد هک تسا یملاسا حانج ود یرگيد عانقا و یبلطگنج مدع نداد ناشن یارب ار یراگنهمان نآ اب بسانتم یاهدربهار یداقتنا بوچراچ رد روکذم ةمان یسررب هب ام هاگن نيا اب .دنریگیم رس زا هتسویپ و یرباربان ،تردق یاههداهن هک ميراد مامتها یبولسا قيرط زا نتم ریسفت هب و هتخادرپ .دشکب ريوصت هب نتم رد ار نآ باتزاب و هداد ناشن ار یژولوئديا 2 . ةیلا فیصوت ی
رد فلاکرف ةيلا
فیصوت ی یم نامتفگ و نتم زا یراتخاس هب یرهاظ رتشیب هک دزادرپ
یقلت .دراد ماع یموهفم و هدش یو
د رد ار دوخ رظن دروم میهافم زا تغلاب و نابز روتس
حطس یروشنم روبع رگن
نآ کرد نودب هک هداد هاگن ،اه
فرژ ی نکمم .تسین یو شزرا
هراعتسا ،تاغل یبرجت روتسد ،اه
هلمج عون ،نابز اطابترا ،یدنب
و یقطنم ت اب یاهراتخاس
لااب سایقم یم رارق یواکاو دروم نتم رد ار
( دهد
Fairclough, 1989 :110-111
. )
رد
مان ة ماما ،مهد هدرک هدافتسا یوحن و یغلاب یاهراتخاس زا یلع
تیفیک هک دنا ن
و هاگ
شيدنا ة ح هب تبسن ار فلوم هدنيآ و نمشد اب لماعت ،زور ثداو
؛دوشیم روآداي یو یرگن
.درکوجتسج اههمان نیمه ةندب نایم زا ار هعماج تابسانم ناوتیم هک یياج ات 1-2 . تلامج نياتشنگتيو رظن زا
Wittgenstein( )L.
تسد هب نابز زا یتسرد روصت هکنيا یارب ميروآ
« هژاو مینیبب و مینک هجوت یعقاو یگدنز رد نآ دربراک هب دياب یم راک هب هنوگچ اه
و دنور
یم ماجنا یلاعفا هچ ،نابز اب مدرم ابن انعم نتسناد یارب .دنهد
هچ هلمج اي هژاو دیسرپ دي
یم ريوصت ار یزیچ ماجنا یلاعفا هچ هلمج اي هژاو اب مدرم دیسرپ دياب هکلب ،دنک
یم .)93 :1384 ،یهللادبع( »؟دنهد هکنيا رب هولاع هلمج و لعف ةلوقم هب یلک هاگن
مین تم ینامتفگ راتخاس ،دراد یملاک لاعفا هب یهاگن یم حيرشت ار ن
رگيد یوس زا و دنک
یم صخشم یم سپ ار بطاخم هنوگچ هدنيوگ نهذ رب مکاح ةشيدنا هک دزاس
.دنار
دنسيون ماما یدیلک تلامج ةعلاطم اب ه نآ ،
ةتسد ود رد ار اه یاج ديدهت و کیکشت
یم همان رد ام ضرف .دهد هتشاگن یاه
ةدش رد رثا بحاص هک تسا نيا گنج زا شیپ
و تیعقوم کش نمشد تیقفوم
هدرک ذاختا هلباقم یارب یریبادت انمض و هدرک .تسا
ناج یديدهت نینچ هشيدنا ةمه ةيام
یيورايور یاه مان .تسا
ماما ة هدعاق نيزا زین
ینثتسم و تسین
لعف لعف هبش و ماهفتسا تلامج ،عراضم و رما یاه راک هب یاه
رد هتفر
رد اتداع رثا نيا کیکشت نیمه یاتسار
و اه یم بسانتم ریبادت ذاختا دشاب
.
1-1-2 . کیکشت عف اب کیکشت یهاگ م ل
ا روص یض م ت
ی :دریگ
َنامثُع ِمَدِب ارِئثا َتئِج َكَّنأ َتمَعَزو «
»
( یلع
یبا نب بلاط
، 2004 : 370 ) ( امگ و ب ن نوخ هب هک یدر یتساوخرب نامثع یهاوخ
هيواعم تقادص ات .)
نوخ رد لاچ هب یهاوخ هدیشک ش
راکنا ماهفتسا اب هيواعم یربهر تیحلاص راب رگيد .دوش
یم
«
:دوشةَّيِعَّرلا َةَساس ـ ُةَيِواعُم يا ـ مُتنُك تىَمو
»
)نامه(
(ا م ی چ امش !هيواع ز ه
م ایس ینا س ت و نازر
دوب مدرم ها
؟دي
تروص طرش و رما اب کیکشت رد رگيد راب ،تیحلاص رد کیکشت نیمه )
یم :دریگ
َع دَقَلو « ابِلاط َتنُك نإ َكانُه نِم ُهبُلطاَف َنامثُع ُمَد َعَقَو ُثيَح َتمِل
»
)نامه(
( نیقي هب
یم هتخير نامثع نوخ اجک یناد تسا هدش
پ . نامه زا س یليام رگا هاوخب اج
)
ب عقاو رد .
نيا ناین
لمج ود رب ینتبم کیکشت ا ه
تس : 1 . تسین یهاوخنوخ لها هيواعم 2
. تیحلاص هيواعم
لسم روما تيوقت ار دوخ للادتسا نامتفگ بحاص هک تسانبم نیمه رب و ؛درادن ار نیم
یم دنچ و نیفص دربن زا نمشد ديدهت اب ات دنک ریگولج یملاسا ةعماج یگتسد
ک ی دن .
2 - 1 - 2 . دیدهت
،کیکشت زا دعب رکیپ رب دياب
ة ،ديدهت اب تسا عورشم تموکح اب هلباقم هک هيواعم ةشيدنا
دق نیلوا .درک دراو هبرض رما لعف زا هدافتسا هار نيا رد م
نيا رد دنادب هيواعم ات ؛تسا
،لادج یلع ،تسا رما بحاص زونه هکنآ نیمه هب .تسا
یم تهج :ديامرف
نَع سَعقاَف «
َكِب َلَزَـن دَق امِل رِمَشو ِباسِلحا َةَبهُا ذُخو ِرمَلأا اَذه
»
)نامه(
( تسد تموکح زا باسح ةدامآ و رادرب
یم ترس رب هچنآ یارب و شاب ب هدامآ ديآ
شا )
لکش یتقو زارف نيا رد هيواعم هیبنت و ديدهت .
یدج یم دوخ هب یرت اتخاس ناشيا هک دریگ
یم رارکت ار رما ر نيا زا یشخب .دنک
ماما یاهديدهت یجياتن هجوتم
یم لصاح هدنيآ رد هک تسا دوش
اب هاگ ی دج ديدهت نيا .
ا ماهفتسا
«
:تسُبيبلاَج َکنع تَفَّشَکَت اذإ ٌعناص َتنأ َفيَکو
»
:نامه(
169 ) ( درک یهاوخ هچ
هدرپ رگا
؟دتفا ورف اه
عراضم لعف اي و)
نأ َكُرِمذَحُاو « ِةِميِنمُلاا ِةَّرِغ في ياِدامَتُم َنوكَت
»
:نامه(
170 )
( یم رادشه اروت اهوزرآ بيرف رد هکنيا زا مهد
همادا یهد
هبش اي ).
عف ل ايامن یياه یم ن
هک دوش
شیپ لکش یم دوخ هب یيوگ
:دنریگ
َر دَق منَّأَكَف «
... ِبرَلحا َنِم ُّجِضَت َكُتيَأ َكِتَعامَِبِ منَّأَكو
...نّوعدَت
»
)نامه(
( یم اروت یيوگ یم گنج زا هک منیب
یلان یم ارم تنایهاپس هک یيوگو ...
دنناوخ )
و .
یم هولج رما تماق رد اي
«
:دنکََّلَإ جُرخاَو ابِناج َسامنلا ِعَدَف ِفعَأَو
ِيَقيرَف لا ِلاتِقلا َنِم
»
)نامه(
( اهر ار مدرم ندیگنج زا ار هاپس ود و ایب مگنج هب یياهنت هب و نک
فاعم نک
لاثم نيا مامت رد ).
یاه
ماما ،ديدهت و کیکشت لعف زا
هبش و اه لعف
هتفرگ کمک یياه ،دوخ نامتفگ رد ات دندوب
ناشن فعض و فارحنا و یژک لباقم ار یتسرد و هشيدنا تابث .دنهد
2-2 . هراعتسا
هراعتسا ةيوناث دومن ةلزنم هب هک
،تسا یرشب نابز شرتسگ هاگتسد و ناهج هب
ف یراي در
یم یم ار هچنآره دهد اوخ
.دهد هولج ده نهک
نيرت سا فيراعت وطسرا زا هراعت
ا هک تس
یم گ :ديو
« یزیچ هب یرگيد زیچ هب قلعتم هک میهد یمان
تسا
»
( Charteris-Black, 2011: 18 .)
ديدپ نيا ة
ینابز - یتخانش هک
نيرتدربراکرپ زا یکي
هولج هدیچیپ لاح نیع رد و تغلاب یاه نآ نيرت
ساه هولج زین نتم نيا رد هک ت
هتفاي .تسا ديدج هاگن رد یغلاب ناینب نيا ،
ا یرازبا نهذ رد هچنآ میناوتب هک ام تسد رد تس
سیلس یلکش هب ار ميراد زاب رت
کلب سيرتراچ .میناسانشب -
سانشنابز رصاعم
ی هک
یدنمشزرا یتاعلاطم رد
تفگ و تغلاب ،تسایس سر ماجنا هب نام
هدنا تسا - دروم رد
یم هراعتسا :ديوگ
« هدافتسا عانقا تهج رد رثوم یغلاب رازبا کي ناونع هب هراعتسا
یم دوش
؛ هراعتسا اريز دروم ام طسوت لابق هک ار یياهزیچ اه
رارق یياسانش یارب ار هتفرگ
کرد یدراوم نا یم لاقت هدش هتخانش رتمک هک دنهد
نب .دنا شیپ شناد نياربا ار هتخاس
یم لاعف یم هتخاسشیپ شناد ةلوقم هب هاگن نيا اب .)نامه( »دنک
ارچ هک تفايرد ناوت
ماما یم هرهب )هعماج تاینیع و ملاسا( شناد نيا زا دوخ یاههراعتسا رد یلع درب
نخس ات
.ديامن کرد لباق و سوملم ار دوخ نيا اب لاح یماگنه تغلاب هک یتسبراک
یسایس یم دوخ هب دوشیم رتدنمفده دریگ
هک دننکیم هدافتسا یلئاسم یفنم دومن یارب اههراعتسا زا نارادمتسایس« :هک ارچ هدنيآ یاهويرانس تبثم دومن نداد ناشن یارب هراعتسا نینچمه .دوشیم یقلت راجنهبان دارفا یفنم و تبثم دومن هراعتسا رگيد درکراک .تسا تلاکشم یارب یلح هار ناونع هب و
.)32 :نامه( »تسا )نایماح( هورگ نورد و )ابقر( هورگ نورب ةنوگ لوا هراعتسا ماما یاه شمرن
دراد یرتشیب و
رد یند موهفم هدش هصلاخ ا
و تسا
نامه هنوگ هک یلک راتخاس زا لا جهن
هغلاب رب یم رارکت اهراب ديآ هدش
ماما .تسا
هراعتسا(
یم هراعتسا عون نيا اب )رگ
هب دشوک
هراعتسا(
هتفيرف هچرگا هک ديامن دزشوگ )ریگ
ش د ه؛
مه تشگزاب هار اما و
راومه هرا
«
:تساَج َکنع تَفَّشَکَت اذإ ٌعناص َتنأ َفيَکو ام ُبيبلا
َـت دَق اينُد نِم ِهيف َتنأ اهَتبَجَأَف َكتَعَد ،اِتَِّذَلِب تَعَدَخو اهِتَنيزِب تَجَّهَـب
َبَّـتاَف َكتَداقو ، اهَتع
َكتَرَمأو ،
اهَتعَطَأَف
»
( یبا نب یلع بلاط
، 2004 : 369 ) ( هدرپ هک یماگنه هتشادرب یتسه نآ رد هک یيایند یاه
ويز اب هک یيایند ؟درک یهاوخ هچ ،دوش تباجا و درک تيادن سپ .تفيرف اروت شتذل اب و هتسارآ ار دوخ ر
زا و درب هار اروت .یدرک )یدرک تعاطا و داد روتسد و یتفر نآ یپ
. رد
،هنومن نيا ینز نوچ ایند
رويز اب هک تسا دوخ
، ياج ات هتفيرف ار درف ب هيواعم هک ی
ا هتشگ نآ عیطم و هدن .تس
نيا
هراعتسا - نآ رد درف یارب مه نامز نآ ةعماج
- سپ یلماع دوخ نار
تسا هدن زا درف هک
ا ماجنا لاح رد هچنآ بقع تس
ب دنیشن . ا مام هيواعم عانقا یارب
، دوهشم یرما زا ینیع و
هدرک هدافتسا بيرف ات تسا
دنک نایع یو رب ار هيواعم یگدروخ رد و
هک روطنامه ،عقاو
یم کلب سيرتاچ ديوگ
هراعتسا عون نيا درکراک ناشن
یفنم دومن و ماما تبثم دومن نداد
داوه و بیقر شنارا
تسا .
ةتسد هراعتسا ،مود ندنارسپ و یبايبیع یپ رد لوا ِفرط هک تسا یمجاهت یاه
تیعضو ناشيا هک ینامز نوچمه ؛تسامود فرط باوصان تامادقا نداد هولج اب نمشد تعياشم شنایماح نیب رد هشیمه هک هيواعم نوچ یدرف و دنکیم هیبشت یگنج هب ار
یمن یرادساپ یو زا یرپس چیه و درادن یرارف هار هک تسا یدربن ریگرد ،دوشیم دنک
:
نَِمِ ُهنِم َكيجنُي لا ام ىلَع ٌفِقاو َكَفِقَي نأ ُكِشوي ُهَّنإو «
»
( نامه : 370 ) ( يدزن ا ک یسک هک تس
)لجؤم لجأ(
وت ار ه هک دنک فقوتم یياجرد دنکن تظافح وت زا یرپس چی
رش نینچ رد ).
طيا
هک یراوشد دربن هب دودحم
ک ینابیتشپ چیه تسین یمن دشاب رپس نوچمه ه
زا دناوت
هيواعم تظفاحم گرم ربارب رد ديامن
هراعتسا نینچ شزرا . یم رتشیب یتقو یا
هک ،دوش
تارطاخ رورم اب هيواعم دوخ
ردب رد(
، )قدنخ و دحا
د ار یرترب تیعقوم یمن گنج ر
دباي
؛
رد هک ارچ هثداح ره
.دناهتخاب نایفس وبا نادنزرف ،تساهدش یيورايور هب رجنم هک یا
هنومن ترابع رد .تسا جاهنم ظفل رگيد
ِجاهنِلما ىَلَعَل منّإو «
مُتلَخَدو َيعِئاط ُهومُتكَرَـت يذَّلا
َيهَركُم ِهيف
»
)نامه(
( ار نامه رب نم نآ دوخ لیم اب هک متسه یه
کرت ار نآ رد هارکا اب و ديدرک
لخاد ديدش
ماما ،هنومن نيا رد ).
ي یونعم موهفم کي هیبشت یهار هب ار ملاسا و قح ینع
درک هک ه ینب ا داد نت نادب راچان هیم دن
؛ ناشيا یلو هک دهع نآ رب نانچمه
راوتسا هتسب
هار ظفل .تسا هراعتسا تماق رد یتقو
یريوصت یم هولج
،دنک یگژيو حنم یاه هب رص
دراد یدرف .
جاهنم ،یيايوپ ناشن رارمتسا
دوجو ، یب ههار و سا ادبم و دصقم ت
نآ فده و
هتسجرب د یژولوئديا ندنار هیشاح و یزاس و ملاسا اب توادع رب ینتبم ،نمش
و یيامنزاب
تزاب قتعا یژولوئديا دیلو سا یناميا و یدا
لوفغم یخرب رظن رد هک ت ا هدنام
تس
و روپاضر(
لگاقآ هداز
، 1391 : 91 ).
لصحام هراعتسا
اه ي ی دروآ هک ش ه د نيا :هک
« اب هراعتسا ةزوح رب دناوتب دي
یفطاع
هراعتسا ةزوح ات دراذگب رثا ریگ ش
آ وا یتخان دامتعا لباق تفرعم ناونع هب ار ن
- شرگن -
دريذپب راظتنا دروم راتفر و اشن ار
د ن ده
»
و یلضاف(
س یناطل ، 1394 : 106
لااب دراوم مامت رد ).
یناگژاو زا ماما هرهب
هدرب نآ اب هيواعم هک ،دنا ماک یيانشآ اه
ل نش هار زا و دراد تخا
یفطاع یم رارق فده زین ار یو دهد
عانقا نمض ات
، ِتصرف هب شلاچ زا زین ار ندیشک
تسد .دهدب
3-2 . یقیسوم عجس و سانج راتخاس داضت و
طیح رد هک ة
یم رارق تایعيدب مزليلاام موزل عقاو رد ،دریگ
نینچ .دوشیم رجنم بطاخم یيوسمه هب هاوخان و هاوخ و تسانتم ةدنهدیيابيز و رثن هک تسایهيدب .تسا یقیسوم و متير یوس هب ناسنا ناهن و داهن شيارگ لیلد هب یرما یتوص ینومراه نيا یتقو و دوشیم فوطعم اجنادب ام هجوت ،تسا نوزوم یياون اجره هب .دنکیم رثا شناوخ ةمادا هب رتقاتشم ار درف ،دشاب اههدورس زا ریغ یراتخاس رد
یم رثا ندرک کیمتير هب تسد نامتفگ بحاص ببس نیمه .دنز
ماما هنومن یارب
یم دنيامرف
«
:امَتُم َنوكَت نأ َكُرِمذَحُاو ِةِميِنمُلاا ِةَّرِغ في ياِد
ِةَريرَّسلاَو ِةَيِنلاَعلا َفِلَتُمُ ،
»
( نب یلع
یبا بلاط
، 2004 : 370 ) ( وت یم رادشه ار هد
نيا زا م د هک مادا اهوزرآ بيرف ر د ه
راکشآ و یه تناهن و
وافتم ب ت دشا ).
لاثم نيا رد ماما
هيواعم ناهنپ و ادیپ نیب اب
زا هدافتسا داضت
، ار قافن ناشن یم دهد ؛
هینمُا نیب هک یياج اي یم صقان سانج یعون هینلاع و
امه اي مینیب هب تسد هک هطقن ن
بولسا رارکت یم
دنز
( یح نآ زا نامه ،نوکت فذح اب هک ث رارکت هرابود ار قایس
یم دنک
اب ات )
حت ینورد عاقيا و یيادتبا ريذ هاگياج هچ رد هيواعم هک دهد ناشن ام هب
یریطخ .تسا
اي
یاج یم هک رگيد :دنيامرف
َزَج نّوعدَت َكِتَعامَِبِ منَّأَكو « ِعِقاولا ِءاضَقلاَو ِعِباتَتُلما ِبرَّضلا َنِم اع
َعِراصَمو َدعَب
،َعِراصَم ٌةَدِحاج ٌةَرِفاك َيِهو مللّا ِباتِك لىإ
ٌةَدِئاح ٌةَعِيابُم وأ
»
:نامه(
371 ) ( یيوگ
یم ار ترکشل هبرض تدش زا هک منیب
عقاو ِريدقت و مه لابند هب یاه هتشک و هدش
یپ هک یياه رد
یپ
یم
؛دنتفا یب یور زا یم دنوادخ باتک هب ارم یبات
و دنرکنم رفاک اي هکنآ لاح .دنناوخ دننکش تعیب اي
).
رارکت اپ نيا رد نیع مشچ لباق ریغ نتم زا هر
یشوپ سا .ت بع نسح سا
یشهوژپ هک ،
یب یظن هرابرد ر آ یسانشاو ماجنا
سا هداد ،ت فرح نيا دروم رد یم
:ديوگ
« برع یارب نآ زا
خپان ،نشخ یناعم یژک و هت
اه ی رب رهب ناج و نت هد
تسا .
» رد یو نامه همادا اج
یم هک دهد
« یاهدرکراک رگيد زا ح نيا
فر
، ناشن یارب لااو یگتسياش تاساسحا نداد
یناسنا تسا
»
،سابع(
1998 : 209
. )
نشور ،نخس نيا اب یم
ریما هک دوش نانموم
نيا زا
جاو ی نأک دنوشیپ اب مه نآ ،یيارآ
شیپ یارب(
)ینیب
ناشن دصق هاپس نداد
یيارآ و یدروامه
ار ةرمث هک دراد و تنوشخ نآ
یژک سا ا یوس رگيد زا و ت هب تبسن ار فرژ یتاساسح
م شيامن هب دمآ دهاوخ شیپ هچنآ ی
مامت .دراذگ م تسد هب نیع رارکت نيا زا هچنآ
ی ،ديآ
نقا و هيواعم هب هتکن نيا ندنلاوبق یارب شلات ک تسوا عا
خ هک یتروص رد ه جياتن ناهاو
تبثم هناهب و ديدهت زا تسا .درادرب تسد یشارت
جاو هب شخب نيا یقیسوم .تسین رصحنم یيارآ
عراصم و عقاو و عباتتم نیب سانج
،
کت عراصم ظفل رار
، یاهتنا رد هک یداضت عون ترابع
اب هدحاج هرفاک نیب دئاح ةعيابم
ه
ا س هریجنز دئاح و دحاج سانج یتح و ت ع یا
دوجو هب ار نتم یقیسوم زا قیم یم
دروآ
ايوگ هک
، هعقاو میسرت ا
ا ی هک گرزب تس رد اهریشمش یگدنبوک
فرح
« نیع » تاکرح و
گنهامه ار
سانج رد رارکت و اه
اشن م ن ی دهد مه فلاخم یسک رگا یتح هاگن نيا اب .
زاب ،دشاب ینتم نینچ
یم او هشيدنا هب ار یو یتصرف نیمه و دراد
تیعقاو نتفريذپ یارب
وجوم سا د ت .
3 . ةیلا ریسفت ی
راي یدمحم مهم زا
و یاهنیمز تفرعم ار ینعم جارختسا و یسانشنامتفگ ثحابم نيرت
نیب یاهبناجود تفرعم نینچ )96 :1393 :ک.ر( دنادیم هراوحرط نامه اي یرکف بوچراچ هدنناوخ هب و هتفرگلکش نتم رد رایتخایب هاگ و اد معت هاگ ،نامتفگ دصقم و ادبم هب کرتشم ديد نيا زا هک ناگژاو زا اهنت هن ار دوخ یریسفت یوگلا ات دوشیملقتنم نتم یروص یاهیگژيو ،نتم کي ر سف ُم رظنم زا هک تسا دقتعم فلاکرف .دروآتسد ریسافت نيا و ديامنیم لاعف ار رسفم یعامتجا عبانم یاهناملا هک دنتسه یياههناشن عقاو رد .)Fairclough, 1989: 141( تسا دارفا عبانم و اههناشن نيا کیتکلايد هجیتن .دنادیم تسارسفم دوجو رد هچنآ اب تسا نتم رد هچنآ یگتخیمآ مهرد ار ریسفت یو ةيلا رد هچنآ یریسفت ةيلا رد هدنسيون دوشیم ثعاب هک تسایهاگديد نینچ نيا .دهد رارق هقادم دروم ینتمانیب و یتیعقوم تفاب هاگن زا ار دش هتفگ یفیصوت 3 - 1 . یتیعقوم تفاب ار نتم هک تسا یزیچ نامه لوزن ناش اي یتیعقوم تفاب بطاخم و هدنسيون ةشيدنا رد
م ناماس ی ب .دهد هتشاد یریسفت هچ هکنيا لاح نيا ا زاب ام دوخ هب امیقتسم ،میشاب
یم :تسا دقتعم فلاکرف .ددرگ
وم تفاب ةنیمز رد تکراشم ،یتیعق
نکمم ابيرقت نامتفگ رد ناگدننک تسا
نامه هب
تسد یرگيد ریسفت اي ریسفت یوق ِریسفت و دنباي
تکراشم نيرت یم هدننک
یارب دناوت
تردق نياربانب .دشاب یمتح یرما نارگيد ب دياش نتشاد
نییعت یانعم ه
شیپ ضرف شیپ .تساه ضرف
نآ هکلب ؛دنتسین نوتم یياراد و کلم اه اه
ریسفت دعُب کي
لوت ینتمانیب هنیمز زا نتم ناگدننکدی تسا
( :نامه 152 ).
هشير شیپ ةمان یباي هک یتروص رد .تسین نکمم خيرات رتسب رد زج ،بطاخم یور
همان دریگب رارق یواکاو دروم دياب زین لباقم فرط ةمان ،دشاب هيوس ود یراگن
؛ رد اما
نيا باتک ،اج یاه
وکس یخيرات نسب همان نیمه رکذ هب اهنت و هدرک ت
ک هد هدر یوس زا .دنا
همان رگيد و تسا هفناتسم اجنيا رد هدوب یرگيد هب خساپ رد هشیمه هک فرط ود یاه
نتخادرپ رد رما نیمه یم داجيا تيدودحم اه
زج یخيرات تفاب هب هاگن اب اما .ديامن
.ميراد همان نيا شراگن للع یسررب یارب یفاک ناهرب ،ینامز قیقد تیعقوم و دهاوش
م ناشن شراگن نحل ی
هک دهد هام رد همان ه
.تسا هدش هتشاگن نیفص گنج هب یهتنم یا
رما نيا هاوگ همان ِناياپ یم شوگ هب یوس ود زا گرزب دربن هب ديدهت هک تسا
.دسر
3 - 2 . ینتمانیب
ntertextuality( )i
نامتفگ .دنراد یاهتشذگ و خيرات دنریگیم لکش اهنامتفگ نيا نایم رد هک ینوتم و اه مادک هب نتم ره هک تسارما نيا باب رد یریگمیمصت عوضوم ،ینتمانیب ةنیمز ِریسفت یارب رادنپشیپ اي یمومع ةنیمز ناونع هب یزیچ هچ و درادقلعت نتم مادک و خيرات .دوشیم هتفرگ رظن رد اههدننکتکراشم
زا یکي رد ینتمانیب
اه دنورپ یناوخزاب عقاو رد هک ة
ینب ا هیما تس
؛ دربن نیلوا هب
تشونرس نعي ملاسا زاس
د هراشا ردب ی .درا
یلقن ربانب هک یياج زا شیب
هتشک زا یمین یاه
تسد هب اهنت نمشد یبا یب یلع
بلاط دنداتفا کاخ رب
( لا
،دیفم 2008 : 1 / 72
ع ماما ).
یل رد
یم تاوزغ نيا هب هراشا اب همان نيا زا یياج دنيامرف
«
:وبأ َنََأَف أو َكِمدَج ُلِتاق ٍنَسَح َكيخ
ُفيَّسلا َكِلذو ٍردَب َموَي اخدَش َكِلاخو ...يعَم
هنِلما ىَلَعَل منّإو مُتلَخَدو ،َيعِئاط ُهومُتكَرَـت يذَّلا ِجا
َيهَركُم ِهيف
»
( یبا نب یلع بلاط
، 2004 : 370 ) ( سحلاوبا نم رد وت یياد و ردارب و دج لتاق .متسه ن
نم اب ریشمش نيا و ردب زور یهار نامه رب نم....دوب
ک کرت دوخ لیم اب امش هک متسه هارکا اب و ديدر
دراو نآ رد ديدش
عقاو رد ).
رگا هب ار ینتم یاهراتخاس هزاس
یا
،مینک هیبشت نیمز
ة ات خير ی
ا نامتخاس نآ تلکسا نوچمه زین .تس
یروآداي اب ماما گنج
تشونرس یاه لاوا زاس
م ناشن ی شير هک دهد ة
ح نینچ داو هنیک رد یث سا نیشیپ یاه
ث و ت نآ درکيور اینا اه
رد
رارکت تروص یب
ب دهاوخن خساپ دو
.
رگيد ینتمانیب اجنآ
تس ماما هک یم ديامرف
«
:َّنأ َتمَعَزو َنامثُع ِمَدِب ارِئثا َتئ ِج َك
دَقَلو ،
َنامثُع ُمَد َعَقَو ُثيَح َتمِلَع
»
)نامه(
( نامگ و نوخ هب هک یدرب هدمآ نامثع یهاوخ
نیقي هب و یا
یم د تخير اجک رد نامثع نوخ هک ینا
راشا عقاو رد ).
ة ب ماما یارذگ اب هک تسا بلطم نيا ه
ماهتا دوجو یو ،اه
آ رد یشقن لامع هتشادن هداد خر هچن
و ناشن یارب یفاک تقادص نداد
سا ت .دورب نانآ گنج هب دوخ هيواعم هک تفاب نینچ
ینتمانیب ناشن
یم دهد هک ینچ ن
نامثع یهاوخنوخ هب یهاگن هناهب
ن شیب یا تسی
ینب ات ار دوخ یهت ةتشذگ هیما
ماقتنا و دنناشوپب تسکش
.دنریگب ار یوبن یاههوزغ رد دوخ یاه
ةلمج رد
ََّلَإ جُرخاَو «
ِفعَأَو ِيَقيرَفلا تِقلا َنِم ِهِبلَق ىلَع ُنيرَلما اَنُّـيأ َمَلعَتِل ؛ ِلا
ىلَع ىمطَغُلماَو
ِهِرَصَب
»
)نامه(
( فاعم دربن زا ار هاپس ود و ایب نم یوس هب ینادب ات نک
راگنز شبلق ام زا کي مادک
و هتفرگ چ شنامش یمن دنیب
.)
ا یبا نبا ديدحل
( 1997 : 15 / 82
تسا دقتعم )
هلمج نيا هک
يآ زا هتفرگرب
لَب
ةَنا ر مِِبِوُلُـق ىلَع َنوُبِس كَي اوُناك ام
نیففطملا(
( 30 ) : 14 )؛
( آ ماجنا هچن
م ی بلق رب دنهد ا هتسب راگنز ناشياه
تس )
یبا نبا ؛یراب .
ديدحلا یم همادا اج نامه رد هک دهد
ناشيا دوصقم حرطم ترابع زا
هب باطخ یاهمان رد هک تساهيواعم نخس هب هراشا هدش
،بلاطیبا نب یلع(
»كرصب ىلع ىطغلما كبلق ىلع عوبطلما كنإف دعب امأ«
:تفگ نینچ ماما)370 :2004 (
دعب اما
ُم تبلق رب هدز ره
.)تسا هتسب تنامشچ و دنا
رد ماما یعس عقاو رد
نشور یکابیب و تعاجش اب زج نآرق زا یاهيآ هب هيواعم ک سمت هک تساهلئسم نيا ندرک
.دوشیمننشور ،تسا ناميا ناشن هک 4 . ةیلا نییبت ی
ییبت حطس رد حرطم یلصا لاوس هس یم ريز رارق هب فلاکرف رظنم زا ن
.دشاب
1 . نییعت هعماج و تاسسوم ،یتیعقوم حوطس رد یتردق طباور هچ :یعامتجا یاههدننک
؟دنهدیم لکش نامتفگ هب 2 . وئديا یژول ناملا هچ :
؟دنراد کيژولوئديا یاهیگژيو یياه
3 . نامتفگ هنوگچ :تاریثات د اب طابترا رد
تاسسوم ،یتیعقوم حوطس رد یریگر و
ماج هع
)Fairclough, 1989: 166( ؟تسادیپ اي ناهنپ اهیریگرد نيا ؟تساهتفرگلکش رد یم اقیقد حطس نيا رد فلاکرف عقاو اجک زا نامتفگ یاهیژولوئديا هک دنادب دهاوخ
یریگرد نيا اتياهن و دوشیمهديد یياهناینب هچ رد نآ زا لصاح یریگرد و هتساوخرب ار نآ یاهناینب و هتخادرپ یژولوئديا هب ام روظنم نیمه هب ؟دوشیم متخ اجک هب .دریگیملکش یياهراکوزاس هچ رد یژولوئديا هک دیسرمیهاوخ هجیتن هب و هدرکیواکاو ؛تسا نآ یملاک یاهناینب و یژولوئديا دریگیمرارق یسررب دروم نییبت ةلوقم رد هچنآ .دراد یرتشیب کيژولوئديا راب یسایس نامتفگ ،اهنامتفگ ةمه نایم رد هکنآ صوصخب 1-4 . یژولوئدیا
هک یياجنآ زا یدادرارق دوجو اب یرشب دياقع
هولج یعیبط تروص هب ،ندوب ؛دننکیم
رظنم زا و تساینمض ینتم یاوتحم کيژولوئديا لیلحت لماش ،یداقتنانامتفگ لیلحت«
و ناهنپ ،ینابز یراذگزمر رد یعامتجا یاهدنيارف اريز ؛دنتسین یثنخ اهنتم ،یداقتنا نيا زمر فشک ددصرد انبم نیمه رب .)70 :1391 ،هدازلگاقآ و روپاضر( »دنتسه فافشریغ .مینکیسانشزاب ار نآ یاهناینب یژولوئديا یانعم نییبت نمض ات ميدمآرب همان
یژولوئديا هورگ کرتشم تاداقتعا
یعامتجا یاهدومن هک ار یعامتجا یاه
( social representation
شیم هدیمان )
یم ناماس نيداینب یلکش هب دو دهد
:ک.ن( van Dijk, 2002: 16 .)
يا یم کيژولوئديا هک ینامز اهدومن ن دنوش
« د رابر ة نآ
ام هک دنتسه یزیچ دروم رد
نآ ساسا رب یناعم ،عقاو رد .)17 :نامه( »مینکیمرکف اه
نابز بلاق رد ار دوخ ةشيدنا و راتفر ام و هتفرگلکش ینوریب یایند زا ام ةبرجت رد دوشیمهتفگ هچنآره و« دراد یریگوس یسایس ةمان کي تلع نیمه هب .مینکیمنایب هب و دریگیم رارق نابز رد هتفهن روط هب هک تساهدنيوگ نهذ یژولوئديا و رواب هدنرادرب و ام نیمه لماش اعطق و )64 :1395 ،یویندرظن و یناساس ،ینیسح( »دوشیملقتنم بطاخم .دوب دهاوخ یرگيد یولع ةشيدنا رد ،
ةعماج کرتشم تاداقتعا نآ تسفینام دیکات و یملاسا
- ینعي
رب نآرق نیب لباقت رش و ریخ
، ملاسا و رفک -
هقبط داجيا هعماج رد ار دارفا یدنب هک درک
نآ و ام ،مادک ره زا روبع رپ ار اه
گنر یم رت نک ینب نایم نيا رد .د هب یبلق داقتعا هک هیما
یپ رد و هتشادن ملاسا گنررپ
رت اديوه یشقن دندوب تافلاتخا ندرک ندیشک شلاچ هب رد
ديا یدارفا دودعم اما .دنتشاد ملاسا یژولوئ نوچمه
یبا نب یلع بلاط
ات دنتساوخ اپ هب
دوشن هنيداهن فارحنا نيا
؛ پ نآ و ام رب دیکات هک تسا یعیبط س یدنبزرم نییبت و اه
اه
یایحا یارب ةشيدنا
د یملاسا همان ر
ناشيا یاه دشاب
هتسر ريامض رد هک .دناهدش یدنب
4 - 2 . ریامض
نيا تيوه هک ريامض هنوگ یم باتزاب ار یدرف یاه
یم هدیمان یصخش ريامض ،دنک رد .دوش
نآ تیمها اه
یلحت یخرب هک سب نیمه س ل
یسای عورش ريامض نيا اب ار نامتفگ
یم .دننک هداس رد یصخش ريامض زا فيرعت نيرت هتفگ هیقفلا
ا :تس
« هک یرمارگ یتلاح
هب امیقتسم هدنيوگ
لوا(
، )صخش
بطاخم
مود(
هک ینارگيد و)صخش
هرب کي ریگرد م
شنک
دنتسه
موس(
هراشا)صخش
دراد .
» یم اج نامه رد یو :ديازفا
« یطابترا رد یصخش ريامض
اربانب .دنتسه تدحو و تردق یاهراکوزاس اب یوق ار یریمض ربهر کي یتقو ،ني
رب یم نيزگ تساهراکوزاس نیمه رگناشن اتدمع د
( »
Alfaki, 2014: 191 .)
هچنانچ
نيا دياب میيامن نایب ار ققحم نيا هجوت دروم تدحو و تردق یاهراکوزاس میهاوخب :داد رارق مامتها دروم ار رزف و لاب هتفگ
ريامض زا نارادمتسایس تاریثات یارب یصخش
یم هرهب تبثم یارب :لاثم یارب .دنرب
،یسایس شنک کي رد تیلوئسم شريذپ زا دوخ ندرک رود و نتفريذپن ،در ،لوبق ریمض باختنا .نانمشد و نایماح یياسانش و نییعت ،یلدمه و تدحو هب قيوشت ناشدوخ تیصخش و یسایس یاهیژولوئديا باتزاب دناوتیم نینچمه ،نارادمتسایس )Bull, & Fetzer, 2006: 5 : زا لقن هب Proctor, & Su, 2011( دشاب .
یمه رب و ار همان یصخش ريامض انبم ن عماج رد فلاتخا و یکيدزن نازیم ات هدومن یواکا
ة
نییبت گرزب یگنج ةناتسآ رد ار یملاسا :میيامن
4 - 2 - 1 . نم
وا ل ب لاومعم ار درفم صخش هداد ماجنا یصخش روط هب هچنآ یار
یم راک هب ميا یتقو .ميرب
یم نخس نم زا درف یم ،ديوگ
هب ار یتیلوئسم ،دنک بوسنم دوخ هب ار یراختفا دهاوخ
ي و دریگب هدهع یصخش رب ینتبم هعماج یمومع ةشيدنا عقاو رد .ديادزب ار یبیع ا
ندوب
سا هلئسم نيا دندقتعم ناققحم اما .ت
یمض هک یتقو یصخش ر
« نم » رارق هدافتسا دروم
یم صخش هب اهنت نآ عاجرا ،دریگ دنيوگ
ة تسین هلمج
؛ تيوه هب هکلب یاه
و یعامتجا
عاجرا زین درف یشنک یم
(دباي
Allen, 2006: 7 .)
رما نيا حیضوت رد نلآ دقتعم
هک تسا
تيوه تسایس یاه دم
یم یلجت نامتفگ رد هک نارا
،دباي یم ناهنپ اي یمومع دناوت ؛دشاب
تيوه ع یاه تيوه ناونع هب عونتم لکش هب یموم هفرح یاه
یداهن اي یا یم عاجرا
.دنباي
زوح ة تيوه یم اه هب دناوت لیسو
ة نیمز هب هاگن ة
یعامتجا زا ام شناد هب ندیسر اي
هنیمز هدرتسگ یاه دوش نیعم ؛یعامتجا /یسایس رت
( نامه
.)
رد نامتفگ کي رد عقاو
یسایس فده ب اهنت درف یم هکلب تسین دوخ نای
اج هچ هب قلعتم ديوگب دهاوخ یهاگي
ا نخس یهاگن هچ زا و تس یم
ديوگ ةزوح اذلف ؛ ه
ةنیمز هب هدرتسگ هاگن اب ،نم یتيو
یم ققحم ...و یسایس ،یعامتجا دوش
د . ر
«
ةلمجَتُم َنوكَت نأ َكُرِمذَحُاو
،ِةِميِنمُلاا ِةَّرِغ في ياِدام
َّسلاَو ِةَيِنلاَعلا َفِلَتُمُ
ِةَرير
»
( یبا نب یلع بلاط
، 2004 : 370 ) ( وت یم رادشه ار زا مهد
بيرف رد هکنيا
مادا اهوزرآ د ه
اب توافتم تناهن و راکشآ و یه دش
یم یبوخ هب ).
ن کرد ناوت ريذحت نيا هک دوم
هفرح هاگياج زا یشان هن و یا
اونع هب ناشيا یدا و تسا نانموم و هعماج ربهر ن
صخش تسین حرطم یيارگ .
یمه هب گ هن ار ناشيا نامتفگ ناققحم تهج ن کي نامتف
یم تفلاخ نامتفگ هک درف ارچ دنناد
ماما هک یصوت هن و یياروش تروص هب هن ه
یا هب هک
رم تروص ديزگرب یمد
دش ه ه دنا
،یرمعلا(
2010 : 154
. )
ةنومن رگيد
«
:َكِمدَج ُلِتاق ٍنَسَحوبأ َنََأَف
دَب َموَي اخدَش َكِلاخو َكيخأو يعَم ُفيَّسلا َكِلذو ، ٍر
يموُدَع ىقلأ ِبلَقلا َكِلذِبو ، ُتلَدبَتسا اَم ،
اميِبَن ُتثَدحَتسا َلاو انيد هنِلما ىَلَعَل منّإو .
َيهَركُم ِهيف مُتلَخَدو ،َيعِئاط ُهومُتكَرَـت يذَّلا ِجا »
( نب یلع
یبا بلاط ، 2004 : 370 ) ( وت یياد و ردارب و دج هک یسک .متسه نسحلاوبا نم و ؛دز ندرگ ردب زور رد ار
بلق نیمه اب و دوب مهارمه ریشمش نيا هن و مداد رییغت ار دوخ نيد هن .مدز کاخ رب ار منمشد ]عاجش[
ديدش دراو نادب هارکا اب و جراخ نآ زا دوخ لیم اب امش هک مهار نامه رب نم .مديزگرب ار رگيد یربمایپ ).
