ﺳرﺮﺑ ﻲ ﻣ ناﺰﻴ ﺎﻫﺎﻄﺧ عﻮﻧ و ي
ﺋوراد ﻲ نارﺎﺘﺳﺮﭘ
ﻲﺘﻟودﺮﻴﻏ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﻚﻳ رد يدرﻮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
ﺪﻴﺳ ﺪﻴﻌﺳ ﻲﺋﺎﺒﻃﺎﺒﻃ ،١
ﺮﻬﻠﻛ ﻪﻟا حور ﺪﻤﺤﻣ ،2
ﺎﺿر
3يﺮﻤﻗ هﺮﻫﺎﻃ ، ﻲﻔﻳﺮﺷ ﻪﺑﻮﺒﺤﻣ ،4
*يﺪﺳا
5
ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ
: 20 / 11 / 92 شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ
: 12 / 4 / 94
ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ يﺮﺘﻛد يﻮﺠﺸﻧاد١
و
،ﻲﻧﺎﻣرد ﻘﺤﺗ ﺰﻛﺮﻣ تﺎﻘﻴ ﺪﻣ ﺖﻳﺮﻳ ﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ، ﺖﻣﻼﺳ تﺎﻋﻼﻃا ﻲ
ا ، سﺎﺒﻋرﺪﻨﺑ ، نﺎﮔﺰﻣﺮﻫ ناﺮﻳ
ﺮﺘﻛد2
ي ﺪﻣ ﺖﻳﺮﻳ ﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻣﺪﺧ ﻲ
ﻧﺎﻣرد و
،ﻲ دﺎﺘﺳا رﺎﻳ ﻘﺤﺗ ﺰﻛﺮﻣ ، تﺎﻘﻴ ﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﻣاﻮﻋ ﻲ
ﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﺖﻣﻼﺳﺮﺑ ﺮﺛﻮﻣ ﻲ
وﺰﻗ
،ﻦﻳ وﺰﻗ
،ﻦﻳ ا ناﺮﻳ .
سﺎﻨﺷرﺎﻛ3
ﺪﺷرا ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ
،ﻲﺘﻟود ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻪﻌﺳﻮﺗ نﺎﻣزﺎﺳ ﻊﺑﺎﻨﻣو
،ﻲﻧﺎﺴﻧا هﺎﮕﺸﻧاد مﻮﻠﻋ ﻲﻜﺷﺰﭘ
،ﺪﻬﺸﻣ
،ﺪﻬﺸﻣ ناﺮﻳا
يﻮﺠﺸﻧاد4
ﻲﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ
،ﺪﺷرا ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ تﺎﻣﺪﺧ ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ -
،ﻲﻧﺎﻣرد هﺪﻜﺸﻧاد ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ و عﻼﻃا ﻲﻧﺎﺳر
،ﻲﻜﺷﺰﭘ هﺎﮕﺸﻧاد مﻮﻠﻋ ﻲﻜﺷﺰﭘ
،نﺎﻣﺮﻛ
،نﺎﻣﺮﻛ ناﺮﻳا
سﺎﻨﺷرﺎﻛ5
ﺪﺷرا ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ
،ﻲﺘﻟود ﺰﻛﺮﻣ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﻲﻨﻤﻳا
،رﺎﻤﻴﺑ هﺎﮕﺸﻧاد مﻮﻠﻋ ﻲﻜﺷﺰﭘ
،ﺪﻬﺸﻣ
،ﺪﻬﺸﻣ ناﺮﻳا .
*) هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ لﻮﺌﺴﻣ (
فﺪﻫ و ﻪﻨﻴﻣز ﺖـﺳا ﺖﻣﻼـﺳ تﺎﻣﺪـﺧ ﺖﻴﻔﻴﻛ لﺮﺘﻨﻛ رد ﻢﻬﻣ يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ زا ﻲﻜﻳ رﺎﻤﻴﺑ ﻲﻨﻤﻳا:
ﻦﻳﺮﺘﻌﻳﺎـﺷ.
ﺪـﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﻲﻳوراد تﺎﻫﺎﺒﺘﺷا هﮋﻳﻮﺑ ﻲﻜﺷﺰﭘ يﺎﻫﺎﻄﺧ ،ﻲﻨﻤﻳا ﻦﻳا هﺪﻨﻨﻛ ﺪﻳﺪﻬﺗ ﺖﻠﻋ .
ﺶﻫوﮋـﭘ ﺮـﺿﺎﺣ
ﺎـﺑ فﺪـﻫ
ﻦﻴﻴﻌﺗ نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﻲﺋوراد يﺎﻫﺎﻄﺧ عﻮﻧ و ناﺰﻴﻣ مﺎﺠﻧا
ﺪﺷ
.
ﺎﻫ شور و داﻮﻣ ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ عﻮﻧ زا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا:
نﺎﺘـﺳرﺎﻤﻴﺑ زا ﻲـﻜﻳ رد ﻪﻛ دﻮﺑ ﻲﻌﻄﻘﻣ و ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ ﻲـﺘﻟودﺮﻴﻏ يﺎـﻫ
ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا رﻮﺸﻛ قﺮﺷ لﺎﻤﺷ .
ﺎﺑ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ 180
،ﻲﻣﻮـﻤﻋ ﻲـﺣاﺮﺟ يﺎﻫ ﺶﺨﺑ رد لﺎﻌﻓ ﺖﺨﺗ
ﺖﺳا ﻮﻳ ﻲﺳ يآ نا و ﻮﻳ ﻲﺳ يآ ،ﻮﻳ ﻲﺳ ﻲﺳ،ﻲﻓاﺮﮔﻮﻳﮋﻧآ ،ﺐﻠﻗ ،ندازﻮﻧ ،نﺎﻤﻳاز و نﺎﻧز .ﺑ
ندﻮﺑ دوﺪﺤﻣ ﺖﻠﻋ ﻪ
يرﺎﻣآ ﻪﻌﻣﺎﺟ
، ﻪﻴﻠﻛ يﺮﺘﺴﺑ يﺎﻬﺸﺨﺑ رد ﻞﻏﺎﺷ نارﺎﺘﺳﺮﭘ )
97 ﺮﻔﻧ ( ﺪﻧﺪـﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ دراو يرﺎﻤﺷﺮﺳ ترﻮﺻ ﻪﺑ .
ﺎﻫ هداد يروآدﺮﮔ راﺰﺑا
، ﻲﻠـﺻا ﺖﻤـﺴﻗ ود زا ﻪـﻛ دﻮـﺑ ﻪﺘﺧﺎـﺳ ﻖﻘﺤﻣ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ )
و ﻲﻜﻴﻓاﺮﮔﻮـﻣد تﺎـﻋﻼﻃا
ﻲﻳوراد يﺎﻫﺎﻄﺧ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ تﺎﻋﻼﻃا (
دﻮﺑ هﺪﺷ ﻞﻴﻜﺸﺗ .
ﻴـﺳر ﺪـﻴﻳﺎﺗ ﻪﺑ ﻲﻳاور و ﻲﻳﺎﻳﺎﭘ ﺮﻈﻧ زا ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻦﻳا ﺪ
.
ﺮﻴﻈﻧ ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ يرﺎﻣآ يﺎﻬﻧﻮﻣزآ و ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ رﺎﻣآ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ يروآ ﻊﻤﺟ زا ﺲﭘ ﺎﻫ هداد
T-TEST
و
ANOVA
ﺎـﺑ
يرﺎﻣآ راﺰﻓا مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﺨﺴﻧSPSS
15 ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻞﻴﻠﺤﺗ و ﻪﻳﺰﺠﺗ درﻮﻣ .
ﺞﻳﺎﺘﻧ
،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﻦﻴﺑ زا: 76
ﺮﻔﻧ ) 3 / 78 (%
و نز 21 ﺮـﻔﻧ ) 7 / 21 (%
ﺪـﻧدﻮﺑ دﺮـﻣ .
ﻧﺎـﻴﻣ و ﻦـﺳ ﻦﻴﮕ
ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ نارﺎﺘﺳﺮﭘ رﺎﻛ ﻪﻘﺑﺎﺳ 3
/ 29 و 7 / 8 دﻮﺑ لﺎﺳ . ،ﻚـﺷﺰﭘ ﺰﻳﻮـﺠﺗ نوﺪـﺑ رﺎـﻤﻴﺑ ﻪﺑ وراد نداد ِيﺎﻄﺧ ﻪﺳ
ﺎـﺑ ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻪـﺑ رﺮـﻘﻣ ﺪـﻋﻮﻣ زا ﺮـﺗدوز ﺎﻳ ﺮﺗﺮﻳد وراد نداد و ﻲﻳوراد يﺎﻫﺎﻄﺧ زا ﻲﺷﺎﻧ ضراﻮﻋ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ مﺪﻋ داﺪﻋا صﺎﺼﺘﺧا 136
) 7 / 23 (%
، 134 ) 4 / 23 (%
و 128 ) 4 / 22 (%
اواﺮﻓ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ءﺎـﻀﻘﻧا ﺦﻳرﺎـﺗ وراد نداد و ﻲـﻧ
صﺎـﺼﺘﺧا ﺎـﺑ ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻪـﺑ رﺎـﻤﻴﺑ ﻪﺑ هﺪﺷ ﺰﻳﻮﺠﺗ يوراد نداﺪﻧ و رﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ هﺎﺒﺘﺷا يوراد نداد ،رﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ ﻪﺘﺷﺬﮔ داﺪﻋا 4 ) 7 / 0 (%
، 5 ) 9 / 0 (%
و 6 ) 1 / 1 (%
ﺪﻧداد صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ ﻪﺑ ﻲﻳوراد يﺎﻫﺎﻄﺧ ﻦﻴﺑ رد ار ﻲﻧاواﺮﻓ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ .
يﺮﻴﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺶﻫﺎﻛ ﺖﻬﺟ ﺪﻳﺎﺑ يرﺎﺘﺳﺮﭘ ناﺮﻳﺪﻣ :
ﺖﻣﺪـﺧ ﻦﻤـﺿ يﺎـﻫ سﻼﻛ يراﺰﮔﺮﺑ ﻪﺑ ﻲﻳوراد يﺎﻫﺎﻄﺧ
يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﺟﻮﺗ رﺎﻤﻴﺑ ﻲﻨﻤﻳا ﺖﻴﻤﻫا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺎﻬﻧآ شﺮﮕﻧ ءﺎﻘﺗرا و يرﺎﺘﺳﺮﭘ يﺎﻫﺪﻨﻳآﺮﻓ حﻼﺻا ،نارﺎﺘﺳﺮﭘ ياﺮﺑ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد .
يﺪﻴﻠﻛ تﺎﻤﻠﻛ ﻲﺋوراد يﺎﻫﺎﻄﺧ:
رﺎﺘﺳﺮﭘ ،ﻲﺘﻟودﺮﻴﻏ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ،
ﻜﭼ ﻜﭼ ﻜﭼ ﻜﭼ ﻴﻴﻴﻴ هﺪ هﺪ هﺪ هﺪ ::::
Downloaded from http://journals.tums.ac.ir/ at 9:08 IRDT on Monday June 20th 2016
ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﺪﺻرد ﻲﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ زا
نارﺎﻤﻴﺑ رد ﻪـﻬﺟاﻮﻣ ﺎـﺑ ﻢﺘـﺴﻴﺳ يﺎـﻫ
ﻲﻧﺎﻣرد ﻲﺘﺷاﺪﻬﺑ صﻮﺼﺨﺑ
نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﺎﻫ
رﺎﭼد ضراﻮﻋ و تﺎﻣﺪﺻ
ﻲﺷﺎﻧ زا ﻪﺋارا تﺎﻣﺪﺧ ﻲﻣ ﺪﻧدﺮﮔ و ﻲﻠﻜﺸﻣ ﺮﺑ تﻼﻜﺸﻣ ﻪﻴﻟوا ﺎﻬﻧآ
هدوﺰﻓا ﻲﻣ دﻮﺷ ) 1 .(
مﺎـﻈﻧ ي هﺪﻨﻨﻛ ﺪﻳﺪﻬﺗ ﻢﻬﻣ يﺎﻫ ﺶﻟﺎﭼ زا ،ﻲﻜﺷﺰﭘ يﺎﻫﺎﻄﺧ ﺖﺳﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻲﻣﺎﻤﺗ رد ﺖﻣﻼﺳ .
ﻲﻜﺷﺰﭘ يﺎﻫﺎﻄﺧ ﻦﻳﺮﺗ ﻊﻳﺎﺷ زا
دﺮـﻛ هرﺎـﺷا ﻲـﻳوراد تﺎﻫﺎﺒﺘـﺷا ﻪﺑ ناﻮﺗ ﻲﻣ هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ )
2 .(
ﻪﻛ وراد ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ دﺮﻛرﺎﻛ ﺎﻳ هدﺎﻔﺘﺳا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲﻳوراد تﺎﻫﺎﺒﺘﺷا ﺪـﻳﺪﻬﺗ ﻚـﻳ ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ و ﺪﻧا هﺪﺷ ﻒﻳﺮﻌﺗ ﺖﺳا يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ ﻞﺑﺎﻗ ناﺮﻳﺪـﻣ ﻪـﺟﻮﺗ درﻮـﻣ هراﻮﻤﻫ ،نارﺎﻤﻴﺑ ﻲﻨﻤﻳا ﻆﻔﺣ ياﺮﺑ يﺪﺟ ناﻮـﻨﻋ ﻪﺑ نآ زا و هدﻮﺑ ﻲﻧﺎﻣرد ﺰﻛاﺮﻣ ﻦﻴﻟﻮﺌﺴﻣ و ﺖﻣﻼﺳ ﺶﺨﺑ رد نارﺎﻤﻴﺑ ﺖﻴﻨﻣا ناﺰﻴﻣ ياﺮﺑ ﻲﺼﺧﺎﺷ هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﻫ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ
دﻮﺷ ﻲﻣ ) 3 و 4 ( زا يراﻮﮔﺎﻧ يﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ ﻲﻳوراد يﺎﻫﺎﻄﺧ .
ﺶﻳاﺰـﻓا ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ و نارﺎـﻤﻴﺑ ﺮـﻴﻣ و گﺮﻣ ناﺰﻴﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﻞﻴﺒﻗ ﻪﺘـﺷاد لﺎﺒﻧﺪـﺑ ار ﻲﻧﺎـﻣرد يﺎـﻫ ﻪـﻨﻳﺰﻫ و يﺮﺘـﺴﺑ تﺪﻣ لﻮﻃ ﺪﺷﺎﺑ ) 5 .(
و ﻞﻜـﺸﻣ ﻲـﻳوراد يﺎـﻫﺎﻄﺧ زا ﻲـﻘﻴﻗد رﺎﻣآ ندروآ ﺖﺳد ﻪﺑ
ﻄﻣ زا نآ زوﺮﺑ ناﺰﻴﻣ ﺖـﺳا توﺎﻔﺘﻣ ﺮﮕﻳد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ يا ﻪﻌﻟﺎ
) 6 .(
زا ﻪـﻛ ﺖـﺳا هدﺮﻛ مﻼﻋا ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﻲﻜﺷﺰﭘ ﻲﻠﻣ ﻪﺴﺳﻮﻣ ﺮـﻫ
500
يﺮﻔﻧ ﻪﻛ ﻲﻜﻳ رد يﺎﻬﻧﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ زا ﺎﻜﻳﺮﻣآ
يﺮﺘﺴﺑ ﻲـﻣ ،ﺪﻧﻮـﺷ 1
ﺮﻔﻧ ﻪﺑ ﺖﻠﻋ يﺎﻫﺎﻄﺧ ﻲﻜﺷﺰﭘ ﻲﻣ ﻪﺘﺸﻛ دﻮﺷ
. رد ﻪﻜﻴﻟﺎﺣ لﺎﻤﺘﺣا
ﻪﺘﺸﻛ نﺪﺷ رد طﻮﻄﺧ ﻲﻳاﻮﻫ ﻦﻳا رﻮﺸﻛ 1 رد ﺮﻫ 8 نﻮﻴﻠﻴﻣ زاوﺮﭘ
ﺖﺳا ) 7 .(
ضﺮـﻌﻣ رد ار نارﺎـﻤﻴﺑ ﺪـﻨﻧاﻮﺗ ﻲـﻣ ﻲﻳوراد تﺎﻫﺎﺒﺘﺷا ﺪﻨﻫد راﺮﻗ يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ ﻞﺑﺎﻗ تاﺮﻄﺧ )
8 .(
ﻪﻧﻻﺎـﺳ ﺎﻜﻳﺮﻣآ رﻮﺸﻛ رد
دوﺪﺣ 7 ﺪـﻨﻨﻛ ﻲﻣ تﻮﻓ ﻲﻳوراد تﺎﻫﺎﺒﺘﺷا ﺮﺛا ﺮﺑ ﺮﻔﻧ راﺰﻫ )
5 ( و
ﻪﺑ ﻚﻳدﺰﻧ ﻲﻳوراد ضراﻮﻋ زا ﻲﺷﺎﻧ ﻲﻟﺎﻣ يﺎﻫ ﻪﻨﻳﺰﻫ 77
نﻮـﻴﻠﻴﺑ
ﺖﺳا رﻻد )
9 .(
مﺎـﺠﻧا تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ سﺎـﺳاﺮﺑ يﺎﻫرﻮـﺸﻛ رد هﺪـﺷ
ﻲﻳﺎﭘورا 19 ﺎﺗ 28 ﺎـﺑ ﺎـﻫ نﺎﺘـﺳرﺎﻤﻴﺑ رد يﺮﺘﺴﺑ نارﺎﻤﻴﺑ ﺪﺻرد
ﺪﻧﻮﺷ ﻲﻣ ﻪﻬﺟاﻮﻣ ﻲﻳوراد يﺎﻫﺎﻄﺧ ﻪﺿرﺎﻋ )
3 .(
ﺖـﺳا نارﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ وراد نداد ،نارﺎﺘﺳﺮﭘ هﺪﻤﻋ ﻒﻳﺎﻇو زا ﻲﻜﻳ ﺎﺒﻳﺮﻘﺗ ﻪﻛ 40
صﺎـﺼﺘﺧا دﻮـﺧ ﻪـﺑ ار يرﺎﺘﺳﺮﭘ رﺎﻛ نﺎﻣز ﺪﺻرد
ﺪﻫد ﻲﻣ ) 10 .(
ﻚـﻳ و ﻲﻤﻴﺗ رﺎﻛ ﻚﻳ وراد ﺰﻳﻮﺠﺗ ،ﻢـﻬﻣ ﺪـﻨﻳاﺮﻓ
زا ﻚـﻳ ﺮﻫ رد ﻲﻳوراد تﺎﻫﺎﺒﺘﺷا ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ هﺪﻴﭽﻴﭘ و سﺎﺴﺣ ﺪﻫد خر ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ ﺪﻨﻳاﺮﻓ ﻦﻳا ﻞﺣاﺮﻣ )
11 .(
ﺮﻫ تﺎﻫﺎﺒﺘـﺷا ﺪـﻨﭼ
ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺖﺒﻗاﺮﻣ و ﻲﻜﺷﺰﭘ ﻢﻴﺗ فﺮﺣ ﻪﻴﻠﻛ رد ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻲﻳوراد رد تﺎﻫﺎﺒﺘـﺷا ﻦﻳا زوﺮﺑ ﺎﻣا ﺪﺘﻓا قﺎﻔﺗا زﺎﺳوراد و رﺎﺘﺳﺮﭘ ،ﻚﺷﺰﭘ ﻳﺮﻳﺎﺳ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﺖﺳا ﻦ
) 12 .(
ﻲﻳوراد تارﻮﺘﺳد ياﺮﺟا
ءﺰـﺟ و هدﻮـﺑ رﺎـﻤﻴﺑ زا ﺖـﺒﻗاﺮﻣ و نﺎﻣرد ﺪﻨﻳاﺮﻓ زا ﻲﻤﻬﻣ ﺶﺨﺑ ﺖـﺳرد مﺎـﺠﻧا و ددﺮـﮔ ﻲـﻣ بﻮـﺴﺤﻣ نارﺎﺘﺳﺮﭘ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﻠﺻا زا نارﺎﺘـﺳﺮﭘ ﻲﻓﺎـﻛ ﻲﻫﺎﮔآ و ﺖﺧﺎﻨﺷ مﺰﻠﺘﺴﻣ ﻲﻳوراد تارﻮﺘﺳد ﻲـﻣ نﺎـﻧآ ﺢﻴﺤﺻ دﺮﻜﻠﻤﻋ و ﺐﺳﺎﻨﻣ يﺮﻴﮔ ﻢﻴﻤﺼﺗ ،ﺎﻫوراد عاﻮﻧا
ﺪﺷﺎﺑ ) 11 .(
ﺴﻫﻮﻛ لﺎـﺳ رد دﻮـﺧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻲﻧﺎﺘ 1387
ﻪـﺠﻴﺘﻧ ﻦـﻳا ﻪـﺑ
نﺎﻳﻮﺠـﺸﻧاد ﻦﻴـﺑ رد ﻲـﻳوراد هﺎﺒﺘـﺷا عﻮـﻧ ﻦﻳﺮﺘﻌﻳﺎﺷ ﻪﻛ ﺪﻴﺳر هﺎﺒﺘﺷا زود ؛يرﺎﺘﺳﺮﭘ )
03 / 22 ﺪﺻرد ( هﺎﺒﺘﺷا يوراد ، )
33 / 20 (%
هﺎﺒﺘﺷا نﻮﻳزﻮﻔﻧا ﺖﻋﺮﺳ و )
64 / 18 ( % ﺖﺳا ) 13 .(
ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ
لﺎﺳ رد نارﺎﻜﻤﻫ و نﺎﺸﻜﺘﻤﺣز 1389
هﺎﺒﺘـﺷا ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ رد
وراد زود ) 7 / 37 (%
وراد عﻮﻧ رد هﺎﺒﺘﺷا،
) 7 / 27 (%
شور رد ﺎـﻄﺧ ،
وراد ﺰﻳﻮﺠﺗ )
3 / 18 (%
هﺎﺒﺘـﺷا رﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ وراد نداد و )
2 / 16 (%
ﻪـﺑ
ﺖﺳا نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﻦﻴﺑ رد ﻲﻳوراد تﺎﻫﺎﺒﺘﺷا ﻦﻳﺮﺘﻌﻳﺎﺷ ﺐﻴﺗﺮﺗ )
14 .(
لﺎﺳ رد دﻮﺧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺰﻴﻧ نارﺎﻜﻤﻫ و داﮋﻧﺪﻤﺤﻣ 1388
ﻦﻳا ﻪﺑ
راد راﺪﻘﻣ ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻴﺳر ﻪﺠﻴﺘﻧ نﻮـﻳزﻮﻔﻧا ﺖﻋﺮﺳ و هﺎﺒﺘﺷا يوراد ،و
نﺎﻳﻮﺠـﺸﻧاد ﻦﻴـﺑ رد ﻲـﻳوراد تﺎﻫﺎﺒﺘـﺷا ﻦﻳﺮﺘﻌﻳﺎـﺷ ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﺖﺳا يرﺎﺘﺳﺮﭘ )
3 .(
ﻦﻳد ﻦـﻳا ﻪـﺑ دﻮﺧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺰﻴﻧ نارﺎﻜﻤﻫ و
ﻦﻳﺮﺘﻌﻳﺎــﺷ هﺎﺒﺘــﺷا ژازود و وراد فﺬــﺣ ﻪــﻛ ﺪﻧﺪﻴــﺳر ﻪــﺠﻴﺘﻧ وراد نداد و هﺎﺒﺘـﺷا ژازود و ﺎﻴﻧﺎﺘﻳﺮﺑ نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﻲﻳوراد تﺎﻫﺎﺒﺘﺷا ﻮــﺠﺗ نوﺪــﺑ نارﺎﺘــﺳﺮﭘ ﻲــﻳوراد هﺎﺒﺘــﺷا ﻦﻳﺮــﺗ ﻢــﻬﻣ ﻚــﺷﺰﭘ ﺰﻳ
ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻲﻳﺎﻜﻳﺮﻣآ )
15 .(
ﺰـﻴﻧ نارﺎـﻜﻤﻫ و توﺮﭘ ي ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد
485 ﻞﻣﺎـﺷ ﻪـﻛ ﺪـﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ يرﺎﺘﺳﺮﭘ يﺎﻄﺧ 36
% رد ﺎـﻄﺧ
،نداد وراد نﺎﻣز 19
% ،وراد فﺮﺼﻣ شور رد 15
% وراد راﺪﻘﻣ رد
و 10 % دﻮﺑ رﻮﺘﺳد نوﺪﺑ وراد ﺰﻳﻮﺠﺗ رد )
16 .(
ﻛ ﺮﻳﻮﺼﺗ ﻪﺑ ﻲﺑﺎﻴﺘﺳد رد يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ﻲﻳوراد يﺎﻫﺎﻄﺧ زا ﻲﻠ
ﺖﺳا ﻞﻜﺸﻣ ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ .
ناﺰﻴﻣ زا ﻲﻧوﺪﻣ رﺎﻣآ ﻪﭼ ﺮﮔا ،ناﺮﻳا رد
ﻲـﻣ سﺪـﺣ نﺎـﺳﺎﻨﺷرﺎﻛ اﺬﻟ ،ﺖﺴﻴﻧ ﺖﺳد رد ﻲﻳوراد يﺎﻫﺎﻄﺧ ﻲﻋﺎـﺟرا هﺪـﻧوﺮﭘ ﺶﻳاﺰـﻓا ،ﺪـﺷﺎﺑ ﻻﺎـﺑ رﺎﻴﺴﺑ ناﺰﻴﻣ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪﻨﻧز و ﻲﻜﺷﺰﭘ مﺎﻈﻧ نﺎﻣزﺎﺳ ﻪﺑ نارﺎﺘﺳﺮﭘ و نﺎﻜﺷﺰﭘ زا مدﺮﻣ تﺎﻳﺎﻜﺷ ﺎﮔداد ﺪﺷﺎﺑ سﺪﺣ ﻦﻳا هﺪﻨﻨﻛ ﺪﻴﻳﺎﺗ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ ﺎﻫ ه )
17 و 5 .(
صﻮـﺼﺧ رد هﺪـﺷ مﺎـﺠﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ نﻮﻨﻛﺎﺗ ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﺖﻳﺎﻨﻋ ﺎﺑ ﻲﺘﻟود يﺎﻬﻧﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ رد ﻲﻳوراد يﺎﻫﺎﻄﺧ عﻮﻧ و ناﺰﻴﻣ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ
ﺖــﺳا ﻪــﺘﻓﺮﮔ ترﻮــﺻ )
3 و 4 و 11 و 12 ( ﻪــﻜﻨﻳا ﻪــﺑ ﻪــﺟﻮﺗ ﺎــﺑ و
ﺖﻣﻼﺳ تﺎﻣﺪﺧ ﻪﺋارا رد ﻲﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ ﻲﺘﻟودﺮﻴﻏ يﺎﻫ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ رد زا ﺪـﻨﻨﻛ ﻲـﻣ ءﺎـﻔﻳا ﻲﺘﻟود ﺶﺨﺑ يﺎﻫ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ ﺮﻳﺎﺳ رﺎﻨﻛ يﺎـﻫﺎﻄﺧ عﻮـﻧ و ناﺰـﻴﻣ ﻲـﺳرﺮﺑ ﺶﻫوﮋـﭘ ﻦﻳا زا فﺪﻫ ور ﻦﻳا قﺮـﺷ ﻲـﺘﻟود ﺮﻴﻏ يﺎﻫ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ زا ﻲﻜﻳ رد نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﻲﻳوراد دﻮﺑ رﻮﺸﻛ .
ﺎﻫ شور و داﻮﻣ
ﻲﻔﻴـﺻﻮﺗ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻚـﻳ ﺮـﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻪـﻛ دﻮـﺑ ﻲـﻠﻴﻠﺤﺗ–
ﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ زا ﻲﻜﻳ رد ﻲﻌﻄﻘﻣ ترﻮﺼﺑ لﺎﻤـﺷ ﻲـﺘﻟود ﺮﻴﻏ يﺎﻫ ن
ﺪﻳدﺮﮔ مﺎﺠﻧا رﻮﺸﻛ قﺮﺷ .
ياراد ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮـﻣ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ 180
،نﺎـﻤﻳاز و نﺎـﻧز ،ﻲﻣﻮـﻤﻋ ﻲـﺣاﺮﺟ يﺎـﻫ ﺶـﺨﺑ رد لﺎﻌﻓ ﺖﺨﺗ ﻮﻳ ﻲﺳ يآ نا و ﻮﻳ ﻲﺳ يآ ،ﻮﻳ ﻲﺳ ﻲﺳ ،ﻲﻓاﺮﮔﻮﻳﮋﻧآ ،ﺐﻠﻗ ،ندازﻮﻧ
Downloaded from http://journals.tums.ac.ir/ at 9:08 IRDT on Monday June 20th 2016
ﺖﺳا . ﻞﻏﺎـﺷ نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﻲﻣﺎﻤﺗ ار ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد
يﺮﺘﺴﺑ يﺎﻬﺸﺨﺑ رد )
97 ﻔﻧ ﺮ ( ﺪـﻧداد ﻞﻴﻜـﺸﺗ .
يروآدﺮـﮔ راﺰـﺑا
زا ﻪـﻛ دﻮـﺑ ﻪﺘﺧﺎـﺳ دﻮﺧ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ،ﺎﻫ هداد 2
ﻲﻠـﺻا ﺖﻤـﺴﻗ
دﻮـﺑ هﺪـﺷ ﻞﻴﻜﺸﺗ :
ﻚـﻴﻓاﺮﮔﻮﻣد تﺎـﻋﻼﻃا ﻞﻣﺎـﺷ لوا ﺖﻤـﺴﻗ
ﻪﻛ دﻮﺑ نارﺎﺘﺳﺮﭘ 6
ﺖﻴﻌـﺿو ،ﺖﻴـﺴﻨﺟ ،ﻦـﺳ ﻞﻣﺎـﺷ ار لاﻮـﺳ
،ﻞﻫﺎﺗ ﺮـﺑ رد ﺖﻣﺪﺧ ﻞﺤﻣ ﺶﺨﺑ و يرﺎﻛ ﺖﻔﻴﺷ عﻮﻧ ،رﺎﻛ ﻪﻘﺑﺎﺳ
ﺖـﻓﺮﮔ ﻲﻣ .
ﻲﺘـﺴﻴﻟ ﻞﻣﺎـﺷ مود ﺖﻤـﺴﻗ زا
13 يﺎـﻫﺎﻄﺧ عﻮـﻧ
داﺪـﻌﺗ ﺎـﺗ ﺪـﺷ ﻪﺘﺳاﻮﺧ نارﺎﺘﺳﺮﭘ زا نآ سﺎﺳاﺮﺑ ﻪﻛ دﻮﺑ ﻲﺋوراد دﻮـﺧ لﺎﻐﺘـﺷا نﺎﻣز تﺪﻣ رد ﻪﻛ ار ﻲﻳوراد يﺎﻫﺎﻄﺧ زوﺮﺑ دراﻮﻣ داﺪـﻌﺗ ﺐـﻟﺎﻗ رد ار ﺪـﻧا هدﺮﻛ ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ رد ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ ﺺﺨﺸﻣ .
و ﺎـﻫ ﻪﻟﺎﺳر ، ﺎﻫ بﺎﺘﻛ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ
رد دﻮﺟﻮﻣ تﻻﺎﻘﻣ ﺮـﻈﻧ درﻮـﻣ ﻲـﻠﻠﻤﻟا ﻦﻴﺑ و ﻲﻠﺧاد يﺎﻫ هﺎﮕﻳﺎﭘ
ﺪﻳدﺮﮔ ﻢﻴﻈﻨﺗ .
يرﺎﺘـﺳﺮﭘ ﻪﺘـﺷر نﺎﮔﺮﺒﺧ و ﺪﻴﺗﺎﺳا ﻂﺳﻮﺗ ﺲﭙﺳ
ﺖـﻓﺮﮔراﺮﻗ ﺪـﻴﻳﺎﺗ درﻮـﻣ ،ﻲـﺳرﺮﺑ و حﻼـﺻا ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺪﻨﭼ زا ﺲﭘ .
هدﺎﻔﺘـﺳا دﺪﺠﻣ نﻮﻣزآ شور زا ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻲﺋﺎﻳﺎﭘ ﺶﺠﻨﺳ ﺖﻬﺟ ﺪﺷ . داﺪﻌﺗ ﻪﻛ ترﻮﺻ ﻦﻳﺪﺑ 15
ﻲﻧﺎـﻣز ﻪﻠـﺻﺎﻓ ﺎﺑ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ 10
ﻪﺑ زور 15 ﻪـﻌﻣﺎﺟ تﺎﺼﺨﺸﻣ ياراد ﻪﻛ ﻲﻧارﺎﺘﺳﺮﭘ يداﺮﻓا زا ﺮﻔﻧ
ود يﺎـﻫ ﺦـﺳﺎﭘ ﻲﻧاﻮـﺨﻤﻫ و ﺪـﻳدﺮﮔ ﻊﻳزﻮﺗ ﺪﻧدﻮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ درﻮﻣ ﻪﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ ﻲﺋﺎـﻣزآزﺎﺑ ﺐﻳﺮـﺿ ﻪـﻜﻳرﻮﻄﺑ ؛ﺪـﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﻪﻠﺣﺮﻣ 89 / 0
= ﺪﻳدﺮﮔ ﻦﻴﻴﻌﺗr
. دﻮـﺑ ترﺎـﺒﻋ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ دورو ﻂﻳاﺮﺷ
زا : ﺪﻧدﻮﺑ رﺎﺘﺳﺮﭘ ﻪﻛ يداﺮﻓا د و ﻦﺘـﺷاد يرﺎـﻜﻤﻫ ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ ،
ارا
رﺎﻛ ﻪﻘﺑﺎﺳ هﺎﻣ ﺶﺷ ﻞﻗاﺪﺣ ندﻮﺑ .
زا هزﺎﺟا ﺐﺴﻛ زا ﺲﭘ ﺎﻫ هداد و نﺎﺘــﺳرﺎﻤﻴﺑ ﺖﻳﺮﻳﺪــﻣ
ﺶــﺳﺮﭘ زا ﻲــﺼﺨﺷ ﺖﻳﺎــﺿر ﺐــﺴﻛ
يروآدﺮﮔ نارﺎﺘﺳﺮﭘ تﺎﻋﻼﻃا ندﻮﺑ ﻪﻧﺎﻣﺮﺤﻣ ﺮﺑ ﺪﻴﻛﺎﺗ و نﺎﮔﺪﻧﻮﺷ راﺰـﻓا مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و ﻪﺨـﺴﻧSPSS
15 راﺮـﻗ ﻞـﻴﻠﺤﺗ درﻮـﻣ
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ . ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ ﺮﺑ هوﻼﻋ )
،ﻲﻧاواﺮﻓ و ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ (...
شور زا ﺎـﻫ هداد ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺖﻬﺟ ﺪـﻨﻧﺎﻣ ﻲﻳﺎـﻫ
ANOVA
و
T-test
يراد ﻲـﻨﻌﻣ ﺢﻄـﺳ رد ﻞﻘﺘﺴﻣ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ياﺮﺑ 05
/ 0 هدﺎﻔﺘـﺳا
ﺪﻳدﺮﮔ .
ﺞﻳﺎﺘﻧ داد نﺎﺸﻧ ﺶﻫوﮋﭘ زا ﻞﺻﺎﺣ يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ 76
زا ﺮـﻔﻧ نارﺎﺘـﺳﺮﭘ
) 3 / 78 (%
نﺎﻧز ار 21 نﺎﻧآ زا ﺮﻔﻧ )
7 / 21 (%
ﻞﻴﻜـﺸﺗ نادﺮـﻣ ار
ﺪﻧداد . ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺶﻫوﮋـﭘ رد هﺪـﻨﻨﻛ ﺖﻛﺮﺷ نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﻦﺳ 3
/ 29
نﺎﻧآ يرﺎﻛ ﻪﻘﺑﺎﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ و لﺎﺳ 7
/ 8 دﻮـﺑ لﺎﺳ . 67 ﺮـﻔﻧ ) 1 / 69
(%
و ﻦﻴﻠﻫﺎﺘﻣ هوﺮﮔ رد 30
ﺮﻔﻧ ) 9 / 30 (%
راﺮـﻗ ﻦﻳدﺮـﺠﻣ هوﺮﮔ رد
ﺪﻨﺘﺷاد . رد شدﺮـﮔ رد ﺖﻔﻴـﺷ ترﻮـﺼﺑ ﻪـﻛ ﻲﻧارﺎﺘـﺳﺮﭘ داﺪﻌﺗ
،ﺪﻧدﻮﺑ رﺎﻜﺑ لﻮﻐﺸﻣ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ 52
ﺮﻔﻧ ) 6 / 53 (%
داﺪﻌﺗ و 45 ﺮﻔﻧ
) 4 / 46 (%
لﺎﻐﺘــﺷا رﺎــﻛ ﻪــﺑ ﺖــﺑﺎﺛ ﺖﻔﻴــﺷ ترﻮــﺼﺑ نارﺎﺘــﺳﺮﭘ
ﺪﻨﺘﺷاد . داﺪــﻌﺗ ﻪــﺑ ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮــﻣ نارﺎﺘــﺳﺮﭘ داﺪــﻌﺗ ﻦﻳﺮﺘــﺸﻴﺑ 11
ﺮــﻔﻧ ) 3 / 11 (%
،نﺎــﻧآ ﻦﻳﺮــﺘﻤﻛ و نادﺮــﻣ ﻲــﺣاﺮﺟ ﺶــﺨﺑ رد 8
ﺮﻔﻧ ) 2 / 8 (%
ﺪﻧدﻮﺑ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ لﻮﻐﺸﻣ ﻲﻓاﺮﮔﻮﻳﮋﻧآ ﺶﺨﺑ رد .
لوﺪﺟ
1 : ﻧاواﺮﻓ ﻊﻳزﻮﺗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﻦﻴﺑ ﻲﻳوراد يﺎﻄﺧ عﻮﻗو داﺪﻌﺗ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ و ﻲ
* ﻲﻳوراد يﺎﻄﺧ عﻮﻧ
ﻲﻧاواﺮﻓ
ﺪﺻرد ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
1 ﻚﺷﺰﭘ ﺰﻳﻮﺠﺗ نوﺪﺑ رﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ وراد نداد
136 7
/ 23 40
/ 1
2 ﻲﺋوراد تﻼﺧاﺪﺗ زا ﻲﺷﺎﻧ ضراﻮﻋ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ مﺪﻋ
134 4
/ 23 38
/ 1
3 رﺮﻘﻣ نﺎﻣز زا ﺮﺗدوز ﺎﻳ ﺮﺗﺮﻳد وراد نداد
128 4
/ 22 31
/ 1
4 ﻲﻌﻠﺑ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻲﻧﺎﺑزﺮﻳز ﺎﻳ ﻲﻧﺪﻳﻮﺟ يوراد نداد
29 5
30
/ 0
5 ﺖﻳﺎﻋر مﺪﻋ
Position
وراد عﻮﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ رﺎﻤﻴﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ 25
4
/ 4 26
/ 0
6 هﺪﺷ ﺰﻳﻮﺠﺗ زود زا ﺮﺗ ﺶﻴﺑ ﺎﻳ ﺮﺗ ﻢﻛ وراد نداد
23 4
24
/ 0
7 ﻖﻳرﺰﺗ ﺖﻋﺮﺳ ﺮﻈﻧ زا وراد ﻖﻳرﺰﺗ هﻮﺤﻧ رد ﺎﻄﺧ
23 4
24
/ 0
8 مﺎﺠﻧا مﺪﻋ مﺰﻠﺘﺴﻣ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫوراد درﻮﻣ رد يروﺮﺿ تﺎﻣاﺪﻗا
ﺪﻨﺘﺴﻫ هﮋﻳو تﺎﻬﺟﻮﺗ )
و نﻮﺧرﺎﺸﻓ ،ﺾﺒﻧ ﻦﺘﻓﺮﮔ 20 (..
5
/ 3 21
/ 0
9 دﻮﺷ ﻖﻴﻗر ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻛ ﻲﺋوراد ندﺮﻜﻧ ﻖﻴﻗر
20 5
/ 3 21
/ 0
10 وراد ﻖﻳرﺰﺗ هﻮﺤﻧ رد ﺎﻄﺧ
19 4
/ 3 20
/ 0
11 رﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ هﺪﺷ ﺰﻳﻮﺠﺗ يوراد نداﺪﻧ
6 1
/ 1 06
/ 0
12 ﻪﺑ هﺎﺒﺘﺷا يوراد نداد
رﺎﻤﻴﺑ 5
9
/ 0 05
/ 0
13 ﻪﺘﺷﺬﮔ ءﺎﻀﻘﻧا ﺦﻳرﺎﺗ وراد نداد
4 7
/ 0 04
/ 0
ﻞﻛ ﻊﻤﺟ 572
100
8
/ 5
Downloaded from http://journals.tums.ac.ir/ at 9:08 IRDT on Monday June 20th 2016
لوﺪــﺟ ﺞﻳﺎــﺘﻧ 1
عﻮــﻗو داﺪــﻌﺗ ﻦﻳﺮــﺘﻤﻛ ﻪــﻛ ﺪــﻫﺪﻴﻣ نﺎــﺸﻧ
نداد ،ﺐـﻴﺗﺮﺗ ﻪـﺑ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﻦﻴﺑ ﻲﻳوراد يﺎﻫﺎﻄﺧ نداد ،رﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ ﻪﺘﺷﺬﮔ ءﺎﻀﻘﻧا ﺦﻳرﺎﺗ وراد رﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ هﺎﺒﺘﺷا يوراد
نداد نﻮﭼ يدراﻮﻣ و ﺪﻧدﻮﺑ رﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ هﺪﺷ ﺰﻳﻮﺠﺗ يوراد نداﺪﻧ و زا ﻲﺷﺎﻧ ضراﻮﻋ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ مﺪﻋ ،ﻚﺷﺰﭘ ﺰﻳﻮﺠﺗ نوﺪﺑ رﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ وراد ﻪـﺑ رﺮـﻘﻣ ﺪﻋﻮﻣ زا ﺮﺗﺮﻳد ﺎﻳ ﺮﺗدوز وراد نداد و ﻲﻳوراد تﻼﺧاﺪﺗ ﺖــﺤﺗ نارﺎﺘــﺳﺮﭘ ﻂــﺳﻮﺗ هداد خر يﺎــﻫﺎﻄﺧ ﻦﻳﺮﺘــﺸﻴﺑ ﺐــﻴﺗﺮﺗ ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ .
نﻮﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ
درﻮـﻣ نارﺎﺘـﺳﺮﭘ ﺖﻴـﺴﻨﺟ ﻦﻴﺑ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧT
ﻲـﺋوراد تﻼﺧاﺪـﺗ زا ﻲﺷﺎﻧ ضراﻮﻋ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ مﺪﻋ ﺎﻄﺧ و ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ دراﻮﻣ داﺪﻌﺗ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻪﻜﻳرﻮﻄﺑ ﺖﺷاد دﻮﺟو يراد ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا نادﺮـــﻣ زا ﺮﺘـــﺸﻴﺑ نﺎـــﻧز رد ﻲـــﺋوراد يﺎـــﻄﺧ ﻦـــﻳا عﻮـــﻗو دﻮﺑ ) 001 / 0
= .(p
نﻮـﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻴـﺑ ﻪـﻛ داد نﺎـﺸﻧ ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫT
و يﺎـﻫﺎﻄﺧ عﻮﻗو ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ و ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﻞﻫﺎﺗ ﺖﻴﻌﺿ
ﺖﺷاﺪﻧ دﻮﺟو يراد ﻲﻨﻌﻣ طﺎﺒﺗرا ﻲﺋوراد )
09 / 0
= .(p
لوﺪﺟ
2 : ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻦﻴﺑ راد ﻲﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ نارﺎﺘﺳﺮﭘ يرﺎﻛ ﺖﻔﻴﺷ عﻮﻧ و ﻲﺋوراد يﺎﻫﺎﻄﺧ
هرﺎﻣآ
ﺮﻴﻐﺘﻣ ﺖﻔﻴﺷ عﻮﻧ
داﺪﻌﺗ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا نﻮﻣزآ
t
شزرا يدازآ ﻪﺟرد t
يراد ﻲﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ
رﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ وراد نداد رد
رﺮﻘﻣ ﺪﻋﻮﻣ زا ﺮﻴﻏ ﻲﻧﺎﻣز
ﺖﺑﺎﺛ 45
07 / 1 16 / 0 07 / 2 - 95 027
/ 0
شدﺮﮔ رد 52 54 / 1 34 / 0
رﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ وراد نداد ﻚﺷﺰﭘ ﺰﻳﻮﺠﺗ نوﺪﺑ
ﺖﺑﺎﺛ 45
1 1
/ 0 12 / 2 - 95 012
/ 0
شدﺮﮔ رد 52 65 / 1 17 / 0
لوﺪﺟ سﺎﺳاﺮﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ 2
نﻮـﻣزآ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻲﻛﺎـﺣT
و ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮـﻣ نارﺎﺘـﺳﺮﭘ يرﺎﻛ ﺖﻔﻴﺷ عﻮﻧ ﻦﻴﺑ ﻪﻛ دﻮﺑ نآ زا ﻲﻧﺎﻣز ردرﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ وراد نداد يﺎﻫﺎﻄﺧ عﻮﻗو دراﻮﻣ داﺪﻌﺗ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻚـﺷﺰﭘ ﺰﻳﻮـﺠﺗ نوﺪـﺑ رﺎـﻤﻴﺑ ﻪﺑ وراد نداد و رﺮﻘﻣ ﺪﻋﻮﻣ زا ﺮﻴﻏ عﻮـﻗو ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ ﻪـﻜﻳرﻮﻃ ﻪـﺑ ﺖـﺷاد دﻮﺟو يراد ﻲﻨﻌﻣ طﺎﺒﺗرا ﺎﺑ نارﺎﺘﺳﺮﭘ رد قﻮﻓ ﻲﺋوراد يﺎﻫﺎﻄﺧ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ شدﺮﮔ رد ﺖﻔﻴﺷ
دﻮـﺑ ﺖـﺑﺎﺛ ﺖﻔﻴﺷ ﺎﺑ نارﺎﺘﺳﺮﭘ .
يﺎـﻫﺎﻄﺧ ﺮﻳﺎـﺳ ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ ﻦﻴـﺑ
ﺪـﺸﻧ هﺪﻫﺎـﺸﻣ يراد ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا يرﺎﻛ ﺖﻔﻴﺷ عﻮﻧ و ﻲﻳوراد ) 05 / 0
>
(P
ﺎـﺑ ﻲـﺋوراد يﺎـﻫﺎﻄﺧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻦﻴﺑ ﻪﻄﺑار ﻪﻨﻴﻣز رد ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
ﺰﻴﻟﺎـﻧآ نﻮـﻣزآ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﺖﻣﺪﺧ ﻞﺤﻣ ﺶﺨﺑ آ زا ﺖﻳﺎﻜﺣ ﺲﻧﺎﻳراو ﺖﻣﺪـﺧ ﻞـﺤﻣ ﺶـﺨﺑ ﻦﻴـﺑ ﻪـﻛ ﺖـﺷاد ن
ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ مﺪـﻋ ﺎـﻄﺧ عﻮـﻗو دراﻮـﻣ داﺪﻌﺗ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ و نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﻲــﺋوراد تﻼﺧاﺪــﺗ زا ﻲــﺷﺎﻧ ضراﻮــﻋ )
021 / 0
=
p
11,
/ 2
= (f
و
ﻚـﺷﺰﭘ ﺰﻳﻮـﺠﺗ نوﺪﺑ وراد نداد ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ )
032 / 0
=
p
01,
/ 2
= (f
ﺖﺷاد دﻮﺟو يراد ﻲﻨﻌﻣ طﺎﺒﺗرا .
لوﺪﺟ 3 : نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﺖﻣﺪﺧ ﻞﺤﻣ ﺶﺨﺑ و ﻲﻳوراد يﺎﻫﺎﻄﺧ زوﺮﺑ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻦﻴﺑ يراد ﻲﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﺶﺨﺑ ﺮﻴﻐﺘﻣ 1
ﺶﺨﺑ
2 فﻼﺘﺧا
p-value
ﻲﺣاﺮﺟ ﻲﺷﺎﻧ ضراﻮﻋ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ مﺪﻋ ﻧآ ﻲﻣﻮﻤﻋ
ﻲﻓاﺮﮔﻮﻳﮋ 6
/ 0 029
/ 0
ﺐﻠﻗ ﻲﺋوراد تﻼﺧاﺪﺗ زا 7
/ 0 012
/ 0
ﻮﻳ ﻲﺳ يآ 7
/ 0 005
/ 0
ﻮﻳ ﻲﺳ يآ نا
7 / 0 041
/ 0
ﻮﻳ ﻲﺳ ﻲﺳ 5
/ 0 038
/ 0
ﺐﻠﻗ نﺎﻤﻳاز و نﺎﻧز ﻚﺷﺰﭘ ﺰﻳﻮﺠﺗ نوﺪﺑ وراد نداد 9
/ 0 002
/ 0
ﻮﻳ ﻲﺳ يآ
1 / 1 001
/ 0
ﻮﻳ ﻲﺳ يآ نا
42 / 1
03 / 0
ﻮﻳ ﻲﺳ ﻲﺳ
8 / 0 001
/ 0
Downloaded from http://journals.tums.ac.ir/ at 9:08 IRDT on Monday June 20th 2016
لوﺪﺟ 3 ﻪـﻛ ﺪـﻫد ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ار ﻲﻛﻮﺗ نﻮﻣزآ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ
يﺎﻄﺧ عﻮﻗو دراﻮﻣ داﺪﻌﺗ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ زا ﻲﺷﺎﻧ ضراﻮﻋ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ مﺪﻋ
يﺎﻫ ﺶﺨﺑ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻲﺣاﺮﺟ ﺶﺨﺑ رد ﻲﺋوراد تﻼﺧاﺪﺗ ﻮـﻳ ﻲـﺳ ﻲـﺳ و ﻮـﻳ ﻲـﺳ يآ نا ،ﻮﻳ ﻲﺳ يآ ،ﺐﻠﻗ ،ﻲﻓاﺮﮔﻮﻳﮋﻧآ دﻮﺑ ) 05 / 0
<
.( p
يﺎـﻄﺧ عﻮـﻗو دراﻮـﻣ داﺪـﻌﺗ ﻦﻴﮕﻧﺎـﻴﻣ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
نﺎﻤﻳاز و نﺎﻧز ﺶﺨﺑ رد ﻚﺷﺰﭘ ﺰﻳﻮﺠﺗ نوﺪﺑ رﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ وراد نداد ﻲﺳ يآ ،ﺐﻠﻗ يﺎﻫ ﺶﺨﺑ زا ﻮـﻳ ﻲـﺳ ﻲـﺳ و ﻮﻳ ﻲﺳ يآ نا ،ﻮﻳ
دﻮﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ . رﺎـﻛ ﻪﻘﺑﺎـﺳ ﻦﻴـﺑ ﻪـﻛ داد نﺎـﺸﻧ نﻮﺳﺮﻴﭘ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳﺮﺿ زا ﻲـﺷﺎﻧ ضراﻮـﻋ ﻪـﺑ ﻪﺟﻮﺗ مﺪﻋ ﺎﻄﺧ و ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ نارﺎﺘﺳﺮﭘ دﻮــﺟو ﻲﻤﻴﻘﺘــﺴﻣ و راد ﻲــﻨﻌﻣ ﻪــﻄﺑار ﻲــﻳوراد تﻼﺧاﺪــﺗ ﺖـﺷاد ) 01 / 0
=
p
3,
/ 0
= (r
رﺎــﻛ ﻪﻘﺑﺎــﺳ ﺶﻳاﺰــﻓا ﺎـﺑ ﻪــﻜﻳرﻮﻃ ﻪــﺑ
ـﻄﺧ دراﻮﻣ داﺪﻌﺗ نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﺖـﻓﺎﻳ ﻲـﻣ ﺶﻫﺎـﻛ قﻮـﻓ ﻲـﺋوراد ﺎ
.
ﻦﻴﺑ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ و راد ﻲﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار ﻚﻳ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﻳﺮﺿ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ نداد ﺎـﻄﺧ عﻮـﻗو دراﻮـﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ و ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﻦﺳ ﻚﺷﺰﭘ ﺰﻳﻮﺠﺗ نوﺪﺑ وراد )
001 / 0
=
p
35,
/ 0
= (r
ﻢـﻛ وراد نداد و
هﺪﺷ ﺰﻳﻮﺠﺗ زود زاﺮﺗ ﺶﻴﺑ ﺎﻳ ﺮﺗ )
031 / 0
=
p
21,
/ 0
= (r
داد نﺎـﺸﻧ
ﺎﺑ ﻪﻜﻳرﻮﻃ ﻪﺑ يﺎـﻫﺎﻄﺧ عﻮﻗو دراﻮﻣ داﺪﻌﺗ نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﻦﺳ ﺶﻳاﺰﻓا
ﺖﻓﺎﻳ ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا قﻮﻓ ﻲﺋوراد .
يﺮﻴﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ و ﺚﺤﺑ
يﺎﻫﺎﻄﺧ ﻲﻳوراد ﻦﻳﺮﺘﻌﻳﺎﺷ ﺖﻠﻋ
ﺪﻳﺪﻬﺗ هﺪﻨﻨﻛ ﺖـﻴﻨﻣا رﺎـﻤﻴﺑ
،ﺖﺳا ﻦﻳا عﻮﻧ
،ﺎﻫﺎﻄﺧ ﻲﺛداﻮـﺣ ﺖـﺳا ﻞـﺑﺎﻗ يﺮﻴﮕـﺸﻴﭘ ﻪـﻛ
رد
ﻪﺠﻴﺘﻧ هدﺎﻔﺘﺳا ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ زا وراد خر ﻲﻣ ﺪﻫد ) 18 .(
يﺎﻫ لﺎﺳ رد
مﺎﺠﻧا ﺮﻴﺧا ﻪﻛ يﺮﻴﺛﺎﺗ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﻲﻳوراد تﺎﻫﺎﺒﺘﺷا يوﺮﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
و نارﺎـﻤﻴﺑ ﻲﻧاﻮﺗﺎـﻧ ،ﺮـﻴﻣ و گﺮـﻣ ﺶﻳاﺰﻓا رد تﺎﻫﺎﺒﺘﺷا عﻮﻧ ﻦﻳا هدﻮـﻤﻧ اﺪـﻴﭘ يا هﮋـﻳو ﺖـﻴﻤﻫا ﺪـﻧراد ﻲﻧﺎﺘـﺳرﺎﻤﻴﺑ يﺎﻫ ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺖﺳا ) 3 .(
ﻲـﻳوراد يﺎـﻫﺎﻄﺧ ﻦﻴﺑ رد ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ
» ﻚـﺷﺰﭘ ﺰﻳﻮـﺠﺗ نوﺪﺑ رﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ وراد نداد «
،
» مﺪـﻋ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ
ﻲﺋوراد تﻼﺧاﺪﺗ زا ﻲﺷﺎﻧ ضراﻮﻋ «
و
» ﺮﺗدوز ﺎﻳ ﺮﺗﺮﻳد وراد نداد
رﺮﻘﻣ نﺎﻣز زا «
و هداد خر يﺎـﻄﺧ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﺐﻴﺗﺮﺘﺑ
» وراد نداد
رﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ ﻪﺘﺷﺬﮔ ءﺎﻀﻘﻧا ﺦﻳرﺎﺗ «
،
» رﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ هﺎﺒﺘﺷا وراد نداد «
و
» رﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ هﺪﺷ ﺰﻳﻮﺠﺗ يوراد نداﺪﻧ «
يﺎـﻄﺧ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ
ﺎﺘﺳﺮﭘ ﻦﻴﺑ رد هداد خر دﻮﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺖﺤﺗ نار
.
ﻪـﻨﻴﻣز رد رﻮـﺸﻛ زا جرﺎﺧ و ﻞﺧاد تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ زا يرﺎﻴﺴﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺖﺳا ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﻮﺴﻤﻫ يدوﺪﺣ ﺎﺗ ﻲﻳوراد يﺎﻫﺎﻄﺧ .
ﻪﻛ ﻲﺸﻫوﮋﭘ رد ﻪﻧﻮﻤﻧ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻪﺑ ﺪﻧداد مﺎﺠﻧا نارﺎﻜﻤﻫ وDean
ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻴﺳر ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا
» ﻚﺷﺰﭘ ﺰﻳﻮﺠﺗ نوﺪﺑ وراد نداد «
زا ﻲﻜﻳ
ﻫﺎﺒﺘﺷا ﻦﻳﺮﺗ ﻢﻬﻣ ﺖـﺳا ﻲﻳﺎـﻜﻳﺮﻣآ نارﺎﺘـﺳﺮﭘ ﻲـﻳوراد تﺎ
) 15 .(
ي ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ وراد نﺎـﻣز رد ﺎﻄﺧ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺰﻴﻧ نارﺎﻜﻤﻫ وProt
ﻲـﻳوراد يﺎـﻫﺎﻄﺧ زا ﻚـﺷﺰﭘ رﻮﺘـﺳد نوﺪﺑ وراد ﺰﻳﻮﺠﺗ و نداد ﺖـﺳا نارﺎﺘـﺳﺮﭘ ﻦﻴﺑ رد ﻊﻳﺎﺷ
) 16 .(
رد ﺰـﻴﻧ هداز ﻲـﻟو ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ تﺎﻫﺎﺒﺘﺷا ﻲﺋوراد
رﺎﺘﺳﺮﭘ ﻂﺳﻮﺗ رد
هﺪﻧوﺮﭘ مﺪﻋ ﺖﻳﺎﻋر
تﺎﻃﺎﻴﺘﺣا طﻮﺑﺮﻣ
ﻪﺑ ياﺮـﺟا رد ﻲـﻳوراد رﻮﺘـﺳد 5
/ 77
% مﺪـﻋ ،
ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ تﻼﺧاﺪﺗ ﻲﻳوراد رد 9 / 14 % ﻖﺑﺎﻄﻣ و ندﻮﺒﻧ ﻞـﺻاﻮﻓ ﺎـﻳ
ﺖﻋﺎﺳ نداد وراد ﺎﺑ رﻮﺘـﺳد ﻚـﺷﺰﭘ رد 8 / 14 % دراﻮـﻣ دﻮـﺑ ) 19 .(
رد وراد نداد ﻪـﻛ داد نﺎـﺸﻧ ﺰـﻴﻧ ﻲﻨﻳﻮﺠﻨﭘ و ﺎﻤﻴﭘ ﻚﻴﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻊﻳﺎــﺷ ﻲــﻳوراد تﺎﻫﺎﺒﺘـﺷا زا ﻲــﻜﻳ رﺮــﻘﻣ ﺮــﻴﻏ ﺖﻋﺎـﺳ ﻦﻴــﺑ رد
ﺖﺳا نارﺎﺘﺳﺮﭘ )
10 و 20 .(
رﺎـﻤﻴﺑ ﻪـﺑ وراد نداد ﺪـﺳر ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ
مﻮـﻬﻔﻣ زا ﻲﻨـﺷور ﻒـﻳﺮﻌﺗ مﺪـﻋ زا ﻲـﺷﺎﻧ ﻚـﺷﺰﭘ ﺰﻳﻮﺠﺗ نوﺪﺑ نداد ﻪـﻜﻳرﻮﻃ ﻪـﺑ ﺪـﺷﺎﺑ نارﺎﺘـﺳﺮﭘ ﻦﻴـﺑ رد ﻲـﻳوراد يﺎﻫﺎﻄﺧ ءﺰـﺟ نﺎـﻧآ ﺮﻈﻧ زا ﻚﺷﺰﭘ ﺰﻳﻮﺠﺗ نوﺪﺑ رﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ ﻦﻜﺴﻣ يﺎﻫوراد دﻮﺸﻧ بﻮﺴﺤﻣ ﻲﻳوراد يﺎﻫﺎﻄﺧ .
اﻮﻋ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ مﺪﻋ زا ﻲـﺷﺎﻧ ضر
نارﺎﺘـﺳﺮﭘ ﻲـﻳوراد ﺶـﻧاد ﻪـﺑ ﻪـﻜﻨﻳا ﺮﺑ هوﻼﻋ ﻲﻳوراد تﻼﺧاﺪﺗ ﺰـﻴﻧ وراد هﺪـﻨﻨﻛ ﺰﻳﻮـﺠﺗ نﺎﻜﺷﺰﭘ ﻲﻳوراد ﺶﻧاد دﻮﺷ ﻲﻣ طﻮﺑﺮﻣ ﺖﻣﺪـﺧ ﻦﻤـﺿ يﺎـﻫ شزﻮﻣآ ﺪﺳر ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ ﻂﺒﺗﺮﻣ و نﺎﻜـﺷﺰﭘ ياﺮـﺑ ﻲـﻳوراد تﻼﺧاﺪﺗ زا ﻲﺷﺎﻧ ضراﻮﻋ صﻮﺼﺧرد دﻮﺷ ﻊﻗاو ﺪﻴﻔﻣ رﺎﻴﺴﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ نارﺎﺘﺳﺮﭘ .
اد ﺎـﻳ ﺮـﺗدوز وراد ند
نارﺎﺘـﺳﺮﭘ شﺮـﮕﻧ و ﺶـﻧاد ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ ﺰﻴﻧ رﺮﻘﻣ ﺪﻋﻮﻣ زا ﺮﺗﺮﻳد يرﺎﻛ رﺎﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و رﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ وراد نداد نﺎﻣز ﺖﻴﻤﻫا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﺷﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ يﺮﺘﺴﺑ يﺎﻫ ﺶﺨﺑ رد نارﺎﺘﺳﺮﭘ .
رﺎـﻛ ﻪﻘﺑﺎـﺳ ﺶﻳاﺰـﻓا ﺎـﺑ ﻪـﻛ داد نﺎـﺸﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ يﺎﻄﺧ دراﻮﻣ داﺪﻌﺗ نارﺎﺘﺳﺮﭘ
» زا ﻲـﺷﺎﻧ ضراﻮـﻋ ﻪـﺑ ﻪﺟﻮﺗ مﺪﻋ
ﻲﻳوراد تﻼﺧاﺪﺗ «
ﺪـﺑﺎﻳ ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ .
ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ يﺎـﻫ ﻪـﺘﻓﺎﻳ وIto
ﺖﺳا ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺪﻴﻳﺎﺗ رد نارﺎﻜﻤﻫ .
ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ نارﺎـﻜﻤﻫ وIto
راد هﺎﺒﺘـﺷا ﺮﺘـﺸﻴﺑ ﺖﻣﺪﺧ تاﻮﻨﺳ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻦﭘاژ رد ار ﻲـﻳو
ﺪﻫد ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ )
21 .(
نﺎـﺸﻧ ﺰﻴﻧ نارﺎﻜﻤﻫ و نﺎﺸﻜﺘﻤﺣز ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻲﻨﻌﻣ طﺎﺒﺗرا ﻲﻳوراد هﺎﺒﺘﺷا ناﺰﻴﻣ و ﺖﻣﺪﺧ تاﻮﻨﺳ ﻦﻴﺑ ﻪﻛ داد دراﺪﻧ دﻮﺟو يراد )
14 .(
ﻪـﻛ رﺎﻛ ﻪﻘﺑﺎﺳ ﺶﻳاﺰﻓا ﺪﺳر ﻲﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ
ﻲـﻣ ﺖـﺳا هاﺮﻤﻫ ﺖﻣﺪﺧ ﻦﻤﺿ ﻲﺷزﻮﻣآ يﺎﻫرود ﻲﻃ ﺎﺑ ﻻﻮﻤﻌﻣ رﻮﺘﺳد ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺖﻴﻤﻫا ﺶﻳاﺰﻓا رد ﺪﻧاﻮﺗ وراد نداد يﺎـﻫ ﻞﻤﻌﻟا
دﻮﺷ ﻊﻗاو ﺮﻤﺛﺮﻤﺜﻣ رﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ .
يﺎـﻄﺧ عﻮـﻗو دراﻮﻣ داﺪﻌﺗ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ
» رﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ هﺪﺷ ﺰﻳﻮﺠﺗ يوراد نداﺪﻧ «
نادﺮـﻣ ﻲـﺣاﺮﺟ ﺶﺨﺑ رد
ﺖﺳا يﺮﺘﺴﺑ يﺎﻫ ﺶﺨﺑ ﺮﻳﺎﺳ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ .
ﺶﻫوﮋـﭘ يﺎـﻫ ﻪـﺘﻓﺎﻳ
ﺖــﺳا ﺮــﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋــﭘ ﺪــﻴﻳﺎﺗ رد نارﺎــﻜﻤﻫ وSheu
. وSheu
د نارﺎﻜﻤﻫ طﺎﺒﺗرا ﺶﺨﺑ عﻮﻧ و ﺎﻄﺧ عﻮﻗو ﻦﻴﺑ دﻮﺧ يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ ر
ﺶﺨﺑ رد ﺎﻄﺧ ناﺰﻴﻣ ﻪﻛ ﻲﺗرﻮﺻ ﻪﺑ ،ﺪﻧدﺮﻛ شراﺰﮔ ار يرادﺎﻨﻌﻣ زا ﺮﺘﻤﻛ نﺎﻤﻳاز و نﺎﻧز ﺶﺨﺑ رد و ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﺣاﺮﺟ و ﻲﻠﺧاد يﺎﻫ ﺖـﺳا هدﻮـﺑ ﺎﻫ ﺶﺨﺑ ﺮﻳﺎﺳ )
22 .(
ﻪـﺑ ﺪـﻧاﻮﺗ ﻲـﻣ عﻮـﺿﻮﻣ ﻦـﻳا
رد رﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ رﺎﺘﺳﺮﭘ بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ ﺖﺒﺴﻧ و نارﺎﺘﺳﺮﭘ يرﺎﻛرﺎﺑ ﺶـﺨﺑ
ﺪﺷﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ .
داﺪـﻌﺗ و ﺮﺘـﺸﻴﺑ نارﺎﻤﻴﺑ داﺪﻌﺗ ﻪﭼﺮﻫ ﺖﺳا ﻲﻬﻳﺪﺑ
ﺶـﺨﺑ رد ﺎـﻫﺎﻄﺧ ﻪـﻧﻮﮕﻨﻳا زوﺮـﺑ لﺎـﻤﺘﺣا ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺘﻤﻛ نارﺎﺘﺳﺮﭘ
Downloaded from http://journals.tums.ac.ir/ at 9:08 IRDT on Monday June 20th 2016
ﻦـﺳ ﺶﻳاﺰـﻓا ﺎﺑ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺖﺳا ﺮﺘﺸﻴﺑ زا ﻲـﺷﺎﻧ ضراﻮـﻋ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ مﺪﻋ يﺎﻄﺧ دراﻮﻣ داﺪﻌﺗ نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﺪﺑﺎﻳ ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﻲﻳوراد تﻼﺧاﺪﺗ .
ﻲﻟﺎﺣ رد ﻦﻳا ﺞﻳﺎـﺘﻧ ﻪـﻛ ﺖﺳا
تﺎﻫﺎﺒﺘـﺷا ناﺰـﻴﻣ ﻦﻳﺮﺘـﺸﻴﺑ ﻪـﻛ داد نﺎـﺸﻧ ﺎﻤﻴﭘ ﻚﻴﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﻨـﺳ هوﺮﮔ رد ﻲﻳوراد 30
- 25 لﺎـﺳ ) 51 ﺪـﺻرد ( ﺖـﺳا ) 10 .(
ﻦـﺳ ﺶﻳاﺰـﻓا ﺎـﺑ ﻪـﻛ ﻲـﻳوراد يﺎـﻫﺎﻄﺧ عﻮـﻧ ﻦﻳا ﺶﻫﺎﻛ ﺖﻠﻋ ﺶﻳاﺰـﻓا ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ ﺖﺷاد ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ طﺎﺒﺗرا نارﺎﺘﺳﺮﭘ زﻮﻣآزﺎﺑ يﺎﻫ هرود ﻲﻃ و ﻦﻴﻟﺎﺑ رد نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﻪﺑﺮﺠﺗ ﺪﺷﺎﺑ ي
.
يﺎـﻄﺧ عﻮـﻗو دراﻮﻣ داﺪﻌﺗ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺮﺘـﺸﻴﺑ نﺎـﻧز رد ﻲﺋوراد تﻼﺧاﺪﺗ زا ﻲﺷﺎﻧ ضراﻮﻋ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ مﺪﻋ
ﺖﺳا نادﺮﻣ زا .
نﺎـﺸﻧ ﺰـﻴﻧ نارﺎـﻜﻤﻫ و ﻲﻧﺎﺘﺴﻫﻮﻛ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﺪﻧا هﺪﺷ ﻲﻳوراد هﺎﺒﺘﺷا رﺎﭼد ﺮﺘﺸﻴﺑ نﺎﻧز ﻪﻛ داد )
13 .(
سﺎﺳا ﺮﺑ
يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﻳ
Mrayyan
ﺟ نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻳﻮﮕـﺸﻴﭘ نارﺎﺘـﺳﺮﭘ ﺖﻴﺴﻨ
رد ﻪـﻛ توﺎـﻔﺗ ﻦـﻳا ﺎـﺑ ﺎـﻣا ﺖـﺳا هدﻮﺑ ﻲﻳوراد يﺎﻫﺎﻄﺧ هﺪﻨﻨﻛ ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﺷ ﺎﻄﺧ ﺐﻜﺗﺮﻣ نادﺮﻣ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ نﺎﻧز يو ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ .
نﺎﻧآ
نادﺮـﻣ زا ﺮﺘـﺸﻴﺑ نز نارﺎﺘـﺳﺮﭘ ﻪـﻛ ﺪﻧدﺮﻛ يﺮﻴﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻴﻨﭼ ﻦـﻳا ﻪـﻧ و ﺪﻧراد هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻲﻳوراد يﺎﻫﺎﻄﺧ يروآدﺎﻳ ﻪﺑ ﻞﻳﺎﻤﺗ زا ﺶﻴﺑ ﺎﻣاﺰﻟا ﻪﻛ ﺪﻧﻮـﺷ ﺎـﻄﺧ ﺐـﻜﺗﺮﻣ نﺎﻧآ
) 23 .(
رد ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ
شور رد هﺎﺒﺘـﺷا و ﺖﻴـﺴﻨﺟ ﻦﻴـﺑ نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻨﻳﻮﺠﻨﭘ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪـﻛ ﻲـﻨﻌﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ،ﺖﺷاد دﻮﺟو يرادﺎﻨﻌﻣ طﺎﺒﺗرا يﺪﻳرو ﻖﻳرﺰﺗ هدﻮـﺑ نادﺮـﻣ زا ﺮﺘـﺸﻴﺑ نﺎـﻧز رد هﺎﺒﺘـﺷا ناﺰﻴﻣ نﺎﻧآ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﺖﺳا ) 20 .(
نز نارﺎﺘـﺳﺮﭘ ﻦﻴﺑ رد ﻲﻳوراد يﺎﻫﺎﻄﺧ ﺶﻳاﺰﻓا ﺖﻠﻋ
ﻪـﻛ ﺪﺷﺎﺑ ﺐﻠﻄﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﻲﻣ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣرد دﺮـﻣ نارﺎﺘـﺳﺮﭘ داﺪـﻌﺗ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ نز نارﺎﺘﺳﺮﭘ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ داﺪﻌﺗ ﺖﺳا هدﻮﺑ . دﺮـﻛ لﻻﺪﺘـﺳا ﻦﻴﻨﭼ ناﻮﺗ ﻲﻣ هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺎـﻄﺧ ﺎﻳآ ﻪﻜﻨﻳا صﻮﺼﺧ رد نارﺎﺘﺳﺮﭘ ﻦﻴﺑ ﻲﻌﻤﺟ ﻖﻓاﻮﺗ مﺪﻋ ﻪﻛ
ﻣ زا ﻲﻜﻳ ﺮﻴﺧ ﺎﻳ هداد خر ﻲﻳوراد ﻲﻧاواﺮﻓ ﺶﻳاﺰﻓا ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﻳﺮﺘﻤﻬ
ﻲﻳوراد يﺎﻄﺧ
» ﻚـﺷﺰﭘ ﺰﻳﻮـﺠﺗ نوﺪـﺑ وراد نداد «
و
» نداﺪـﻧ
رﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ هﺪﺷ ﺰﻳﻮﺠﺗ يوراد «
ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ . ﻲﻫﺎـﮔآ مﺪـﻋ ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ ﻞـﻤﻌﻟا رﻮﺘﺳد غﻼﺑا مﺪﻋ ﺮﻃﺎﺧ ﻪﺑ ﻲﻳوراد تﻼﺧاﺪﺗ زا نارﺎﺘﺳﺮﭘ
ﻪﻠﻴــﺳﻮﺑ نارﺎﺘــﺳﺮﭘ ﻲﻫﺎــﮔآ ﺶﺠﻨــﺳ مﺪــﻋ ﺎــﻳ و ﻲــﻳوراد يﺎــﻫ ﻮﺗ ﻲﻣ يرﺎﺘﺳﺮﭘ ﻦﻴﻟﻮﺌﺴﻣ يﺎـﻫﺎﻄﺧ زا عﻮـﻧ ﻦـﻳا ﺶﻳاﺰﻓا رد ﺪﻧا
ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺛﻮﻣ وراد .
ﺪـﻧاﻮﺗ ﻲـﻣ ﻲﺗرﻮـﺻ رد ﺖﻣﺪـﺧ تاﻮﻨﺳ ﺶﻳاﺰﻓا
هاﺮﻤﻫ ﻪﻘﺑﺎﺳ ﺶﻳاﺰﻓا ﻦﻳا ﻪﻛ دﻮﺷ ﻲﻳوراد يﺎﻫﺎﻄﺧ ﺶﻫﺎﻛ ﺚﻋﺎﺑ ﻲـﻳوراد يﺎﻫﺎﻄﺧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نارﺎﺘﺳﺮﭘ شﺮﮕﻧ و ﻲﻫﺎﮔآ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ دﻮﺷ . يﺎـﻫ ﻞـﻤﻌﻟا رﻮﺘـﺳد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ و ﻲﺷزﻮﻣآ يﺎﻫرود يراﺰﮔﺮﺑ
ﻮﺗ ﻲﻣ ﻲﻳوراد ﺪـﺷﺎﺑ ﺮـﻤﺛﺮﻤﺜﻣ يوراد يﺎـﻫﺎﻄﺧ ﺶﻫﺎـﻛ رد ﺪﻧا
.
ﻢﻴـﺗ فاﺪـﻫا ﻪـﻴﻠﻛ و ﺖـﺳا نﺎﻣرد و ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﻲﻠﺻا رﻮﺤﻣ ،رﺎﻤﻴﺑ ﻲﻳوراد تﺎﻫﺎﺒﺘﺷا ور ﻦﻳا زا ،دﻮﺷ ﻲﻣ ﺰﻛﺮﻤﺘﻣ يو يوﺮﺑ ﻲﻧﺎﻣرد ﻊـﻓر ﺖﻬﺟ رد ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻂﻳاﺮﺷ دﺎﺠﻳا اﺬﻟ دﻮﺷ ﻲﻣ رﺎﻤﻴﺑ ﺮﻴﮕﻨﻣاد و ﺮﺘﻬﺑ ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﻪﺋارا ياﺮﺑ مزﻻ ﺮﺘﺴﺑ ندروآ ﻢﻫاﺮﻓ و ﻊﻧاﻮﻣ ﻲﻨﻤﻳا
ﻊﻳﺎـﻗو زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ ﺖﻬﺟ رد ﺮﺛﻮﻣ ﻲﻣﺎﮔ ﻲﻧﺎﻣرد ﻂﻴﺤﻣ رد مزﻻ ﺖــﺳا ﻲــﻳوراد .
ﺪــﻧاﻮﺗ ﻲــﻣ ﻲــﻳوراد تﺎﻫﺎﺒﺘــﺷا ﺮــﮕﻳد فﺮــﻃ زا
رد ار نارﺎـﻤﻴﺑ و ﺪـﻨﻛ دﺎـﺠﻳا نارﺎﺘـﺳﺮﭘ رﺎﻛ رد يﺪﺟ تﻼﻜﺸﻣ اﺬﻟ ،ﺪﻫد راﺮﻗ يﺮﻴﮕﺸﻴﭘ ﻞﺑﺎﻗ تاﺮﻄﺧ ضﺮﻌﻣ ﺖﻴﻔﻴﻛ هﺪﻨﻫﺪﻧﺎﺸﻧ
رﺎﻛ ﻞﻨﺳﺮﭘ ﺖﺳا هداد خر هﺎﺒﺘﺷا ﻦﻳﺮﺗ ﻊﻳﺎﺷ.
نارﺎﺘـﺳﺮﭘ ﻦﻴﺑ رد
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺖﺤﺗ
» ﻚـﺷﺰﭘ ﺰﻳﻮﺠﺗ نوﺪﺑ رﺎﻤﻴﺑ ﻪﺑ وراد نداد «
ﺖـﺳا
دراد ار رﻮﻛﺬـﻣ نﺎﺘـﺳرﺎﻤﻴﺑ نﻻﻮﺌـﺴﻣ هﮋـﻳو ﻪـﺟﻮﺗ ﻪـﺑ زﺎﻴﻧ ﻪﻛ .
ﻲﻳوراد يﺎﻫﺎﻄﺧ هﺪﺷ ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ
رد ﻦﻳا نﺎـﺸﻧ ﻖـﻴﻘﺤﺗ داد
ﻪـﻛ
يرﺎﺘﺳﺮﭘ ﻞﻨﺳﺮﭘ ﻪﺑ
يﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ يزﻮﻣآزﺎـﺑ
و شزﻮـﻣآ رد مواﺪـﻣ
ﻲﺳﺎﻨﺷوراد تﺎﻋﻼﻃا ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا ﺪﻧراد مﺮﺒﻣ زﺎﻴﻧ
.
ﺮﻜﺸﺗ و ﺮﻳﺪﻘﺗ
ﭻﻴـﻫ فﺮﻃ زا و هدﻮﺒﻧ ﻲﺗﺎﻘﻴﻘﺤﺗ حﺮﻃ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا ﻪﻜﻨﻳا ﻦﻤﺿ ردﺎـﻛ ﻪـﻴﻠﻛ زا نﺎﮔﺪﻨـﺴﻳﻮﻧ ،ﺖـﺳا هﺪﺸﻧ ﻲﻟﺎﻣ ﺖﻳﺎﻤﺣ ﻲﻧﺎﻣزﺎﺳ ي ﻪـﻤﻫ و ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮـﻣ نﺎﺘـﺳرﺎﻤﻴﺑ ﺶـﻛ ﺖـﻤﺣز يرﺎﺘﺳﺮﭘ يرﺎـﻳ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا مﺎﺠﻧا و تﺎﻋﻼﻃا يروآ ﻊﻤﺟ رد ﻪﻛ ﻲﻧاﺰﻳﺰﻋ ﺪﻧﺪﻧﺎﺳر
، ادرﺪﻗ و ﺮﻜﺸﺗ ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ ﻲﻣ ﻲﻧ
.
References
1. Asghari G, Mirzaei M. Audit of patient safety standards in Tabriz Sina Hospital. Tabriz University of Medical Sciences 2012. (in Persian)
2. Sanghera IS, Franklin BD, Dhillon S. The attitudes and beliefs of healthcare professionals on the causes and reporting of medication errors in a UK intensive care unit. Anaesthesia 2007; 62(1):53-61.
3. Mohammad Nejad E ,Hojjati H, SharifNia SH, Ehsani SR. Evaluation of medication errors in nursing students in four educational hospitals in Tehran. J Med Ethics Hist Med. 2010; suppl: 60-69. (in Persian)
4. Tol A, Pourreza A, Sharifirad G, Mohebbi B, Gazi Z.
The Causes of not Reporting Medication Errors from
the Viewpoints of Nursing in Baharlo Hospital in 2010, 2011; 9 (1-2):19-24. (in Persian)
5. Jolaee S, Hajibabaee F, Peyravi H, Haghani H.
Nursing medication errors and its relationship with work condition in Iran University of Medical Sciences.
Medical Ethics and History of Medicine 2009; 3(1): 65- 76. (in Persian)
6. Eslami S, Abu-Hanna A, de Keizer NF. Evaluation of outpatient computerized physician medication order entry system: a systematic review. J Am Med Inform Assoc 2007; 14(4):400-6.
7. Khaliqi Nejad N, Atai M, Hadizadeh F. Clinical excellence and clinical governance 2008. (in Persian)
Downloaded from http://journals.tums.ac.ir/ at 9:08 IRDT on Monday June 20th 2016
8. Bradbury K, Wang Y, Haskins G. Prevention of medication errors. Mt Sinai journal of Medicine. 1993;
60: 379-386.
9. Kelly K, Grissinger MC. Reducing the risk of medication errors in women. J women Health 2005;
14(1): 61-67.
10. Nikpeyma N, Gholamnejad H. Reasons for medication errors in nurses’ views. Journal of Nursing &
Midwifery, Shahid Beheshti University of Medical Sciences and Health Services 2009; 19(64): 18-24. (in Persian)
11. Soozani A, Bagheri H, Poorheydari M. Survey nurse,s view about factors affects medication errors in different care units of Imam Hossein hospital in Shahroud.
Knowledge & Health Journal 2007; 2(3):8-13 (in Persian)
12. Cheraghi M A, Nikbakhat Nasabadi A, Mohammad Nejad E, Salari A, Ehsani S R. Medication Errors among Nurses in Intensive Care Unites (ICU). Journal of Mazandaran University of Medical Sciences 2012; 1 (21):115-119. (in Persian)
13.Koohestani HR, Baghcheghi N, Khosravi SH.
Frequency, Type and Causes of Medication Errors In student Nurses. Iran Journal of Nursing 2008; 21(53):
17-27
14.Zahmatkeshan N, Bagherzadeh R, Mirzaie K. An Observational Study to Evaluate the Medication Errors by Nursing Staff Working in Bushehr Medical Centers during one Year Interval (1385-1386) 2010; 13(3): 201- 206. (in Persian)
15. Dean BS, Allan EL, Barber ND, Barker KN.
Comprison of medication errors in an American and a
British hospital. Am J Health Syst Pharm 1995; 52(22):
2543-9.
16.Port S, Fontan JE, Alberti C, et al. Drug administration errors and their determinants in-patients. Int J Qual Health care 2005; 17(5):381-9.
17.Najafi H. Medication prescription error is one of the most common errors in medical professional.
Proceeding of the International Congress Forensic Medicine; 2009 May 25-27; Tehran Iran.
18.Moghadasi H, shekh tahery A, Hashemi N. Reducing medication errors: Role of computerized physician order entry system. Journal of Health Administration 2007;
10(27): 57-68. (in Persian)
19.Valizadeh F, Ghasemi SF, Najafi SS, Delfan B, Mohsenzadeh A, Errors in Medication Orders and the Nursing Staff's Reports in Medical Notes of Children.
Iran J Pediatr 2008; 18 (1):33-40. (in Persian)
20.Panjoeni S. Investigation of the rate and type of medication errors of nurses in Sanandaj Hospitals.
Nursing Management and Administration 2006; 1(1):
59-64. (in Persian)
21.Ito H, Yamazumi S. Common types of medication errors on long-term psychiatric care units. Int J Qual Health Care 2003; 15(3): 207-12.
22.Sheu SJ, Wei IL, Chen CH, Yu S. Using snowball sampling method with nurses to understand medication administration errors. Journal of Clinical Nursing 2009;18(4):559-569
23. Mrayyan M, Shishani K, Al-Faouri I. Rate, cause and reporting of medication errors in Jordan: nurses
“perspectives. Journal of Nursing Management. 2007;
15(6): 659-70.
Downloaded from http://journals.tums.ac.ir/ at 9:08 IRDT on Monday June 20th 2016
Assessing the Rate and Type of Nurses' Medication Errors
A Case Study in a Non-Public HospitalTabatabaee.S.S1, Kalhor.R2, GHamari.MR3, SHarifi.T4, Asadi.M*5
Submitted: 2014.2.9 Accepted: 2015.6.23
Abstroct
Background: Patient safety is one of main indicators in quality control of health services. The most prevalent threatening cause of patient safety is medical errors especially medication errors. This study aimed at assessing the rate and type of nurses’ medication errors.
Materials and Methods: This study was a descriptive – analytical one which performed in a non- public hospital in East North Country. The studied hospital has 180 active beds in the fields such as general surgery, obstetrics and gynecology, infants, cardiology, angiography, CCU, ICU, and NICU.
Due to limited population, all the nurses in the hospital (97 nurses) were participated in the study. The instrument was a self-designed questionnaire which was composed of two main parts (demographic data and medication errors information). Its reliability and validity was confirmed. Data were analyzed by SPSS software version 15 using t- test and ANOVA.
Results: Among the studied nurses, 76 nurses (78.3%) were female and 21 (21.7%) were male. The mean of age and work experience of participants were 29.3 and 8.7 respectively. The most frequent of medication errors included medication without prescription 136(23.7%), lack of attention to medical complications 134(23.4%), Giving the medication at the wrong time 128(22.4%). The lowest common of medication errors reported as using expired date medication4(0.7%), wrong medication 5(0.9%) and non administered medication 6(1.1%).
Conclusion: The nursing managers should be consider more attention to reduce medication errors by implementing Training classes, improving nurse's processes and promoting attitudes towards importance of patient safety.
Keywords: Medication Errors, Non-Public Hospital, Nurse.
1. PhD candidate in Health Service Management ,Health Information Management Research center, HormozganUniversity of Medical Sciences, Bandar abbas,Iran.
2. PhD, Social Determinants of Health Research Center, Qazvin University of Medical Sciences, Qazvin, Iran.
3. MSc in Governmental Management, Development and Human Resources Management Organization. Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad. Iran
4. MSc Candidate in Health Services Management, School of Management and Medical Information. Kerman University of Medical Sciences. Kerman. Iran
5. MSc in Governmental Management, Patient Safety Research Center. Mashhad University of Medical Sciences, Mashhad.
Iran.(* Corresponding author)
Downloaded from http://journals.tums.ac.ir/ at 9:08 IRDT on Monday June 20th 2016
