Effect of plant growth-promoting rhizobacteria inoculation on soil characteristics, nutrients uptake and growth of bell pepper ( L.)

(1)

Iranian Journal of Soil and Water Research ISNN: 2423-7833 Homepage: http://ijswr.ut.ac.ir

Effect of plant growth-promoting rhizobacteria inoculation on soil

characteristics, nutrients uptake and growth of bell pepper

(Capsicum annum L.) Masood

| Rahim Barzegar3 2

Soodaee Mashaee

| Saheb Mohammad Amin Khodabin1

Ghasemi Ghahsare4

1. Department of Horticulturer Science, Faculty of Agriculture, University of Shahrekord, Charmahal-va-Bakhtiari, Iran. E- mail: [email protected]

2. Corresponding Author, Department of Soil Science, Faculty of Agriculture, University of Shahrekord, Charmahal-va- Bakhtiari, Iran. E-mail: [email protected]

3. Department of Horticulturer Science, Faculty of Agriculture, University of Shahrekord, Charmahal-va-Bakhtiari, Iran. E- mail: Barzegar@ sku.ac.ir

4. Department of Horticulturer Science, Faculty of Agriculture, University of Shahrekord, Charmahal-va-Bakhtiari, Iran. E- mail: [email protected]

Article Info ABSTRACT

Article type: Research Article

Article history:

Received: Dec. 17, 2022 Revised: March. 1, 2023 Accepted: March. 1, 2023 Published online: March. 21,

2023

Keywords:

Azotobacter, Enterobacter, Nitrogen uptake, Soil biological properties, Yield.

In order to investigate the effect of growth-promoting bacteria inoculation on soil characteristics, nutrients uptake and growth of bell pepper, a randomized complete block design with five species of growth-promoting bacteria (Bacillus subtilis, Azospirillum lipoferum, Azotobacter chroococcum, Enterobacter cloacae and Pseudomonas putida) with three repetitions was carried out in Isfahan Wheat Field greenhouse in 2021. The chemical and biological properties of the soil, NPK uptake, and the growth and yield characteristics were investigated. The results showed that the addition of growth-promoting bacteria effects on some soil characteristics and bell pepper growth. The treatments showed a significant difference in terms of total nitrogen, phosphorus and potassium available in soil, respiration and rhizospheric microbial population, NK uptake, yield and fruit number (p≤0.01). The best soil nitrogen content (0.44%), nitrogen uptake (28.8 g.m-2) and shoot dry weight (0.565 g.m- 2) were observed in Azotobacter chroococcum treatment. The highest rhizospheric microbial population (7.6×106 cfu.g-1) and R/S ratio was 47.9 in Enterobacter cloacae treatment. Fresh weight and dry weight of plant shoot were higher in Azospirillum lipoferum treatment, which was not significantly different from Azotobacter chroococcum and Enterobacter cloacae treatments. In the treatment of Enterobacter cloacae, the yield (18.8 kg.m-2) and the fruits number (65.8/m2) were higher. The application of Enterobacter cloacae, Azotobacter chroococcum and Azospirillum lipoferum bacteria was higher effect on the growth indicators of pepper, which can be recommended for the use of these bacteria as biofertilizers in bell pepper cultivation.

Cite this article: Khodabin, M. A., Soodaee Mashaee, S., Barzegar, R. & Ghasemi Ghahsare, M. (2023). Effect of growth-promoting bacteria inoculation on soil characteristics, nutrients uptake and growth of bell pepper (Capsicum annum L.). Iranian Journal of Soil and Water Research, Iranian Journal of Soil and Water Research, 54 (1), 1-13.

https://doi.org/10.22059/ijswr.2023.352612.669412

DOI: https://doi.org/10.22059/ijswr.2023.352612.669412

(2)

Homepage: http://ijswr.ut.ac.ir

حیقلت ریثأت یرتکاب

یگژیو رب هایگ دشر کرحم یاه هملد لفلف دشر و ییاذغ رصانع بذج ،کاخ یاه

ا ی

Capsicum annum L

. ( )

نیبادخ نیمادمحم

|1

یئاشم یئادوس بحاص

2

رگزرب میحر| هراسهق یمساق دوعسم و3

4

1 هورگ . ینابغاب مولع ،

هدکشناد یزرواشک هاگشناد ، درکرهش ، یرایتخب و لاحمراهچ .ناریا ،

:همانایار [email protected]

2 لع هورگ ،لوئسم هدنسیون . و

م کاخ ، هدکشناد یزرواشک هاگشناد ، درکرهش ، یرایتخب و لاحمراهچ :همانایار .ناریا ،

[email protected]

3 . لع هورگ و م ینابغاب ، هدکشناد یزرواشک هاگشناد ، درکرهش ، یرایتخب و لاحمراهچ :همانایار .ناریا ،

[email protected]

4 لع هورگ . و م ینابغاب ، هدکشناد یزرواشک هاگشناد ، درکرهش ، یرایتخب و لاحمراهچ :همانایار .ناریا ،

[email protected]

هلاقم تاعلاطا هدیکچ

:هلاقم عون یشهوژپ ةلاقم

رات ی خ رد ی تفا : 26 / 9 / 1401

رات ی خ یرگنزاب : 10 / 12 / 1401

رات ی خ ذپ ی شر : 10 / 12 / 1401

رات ی خ راشتنا : 1 / 1 / 1402

هژاو :یدیلک یاه

،رتکابوتزا ،رتکابورتنا ن بذج ی

،نژورت صوصخ ی تا ز ی تس ی ،کاخ

.درکلمع سررب روظنم هب

ی قلت رثا ی ح رتکاب ی یاه و رب دشر کرحم ی

گژ ی یاه اذغ رصانع بذج ،کاخ یی

هملد لفلف دشر و یا

،

شهوژپ ی فداصت لماک کولب حرط بلاق رد ی

رتکاب زا هنوگ جنپ اب ی

یاه ( دشر کرحم

Bacillus subtilis

،

Azospirillum lipoferum

،

Azotobacter chroococcum

،

Enterobacter cloacae

و

Pseudomonas

putida

لاس رد رارکت هس اب ) 1400

مدنگ هناخلگ رد راز

ناهفصا ماجنا دش . یصوصخ تا ش ی م یا یی ز و ی تس ی بذج ،کاخ

نی

،نژورت ساتپ و رفسف ی

م صوصخ و ی تا م درکلمع و دشر ی

هو سررب تشادرب زا دعب ی

اتن .دندش ی ج ناشن ا هک داد ندوزف

رتکاب ی یاه خرب رب دشر کرحم ی

و زا ی گژ ی اه ی هملد لفلف دشر و کاخ یا

ثات ی ر م ی دراذگ ت . ی اهرام ن رظن زا ی نژورت

ساتپ و رفسف ،لک ی

م عمج و سفنت ،کاخ بذج لباق ی

ت م ی بورک ی حم ی ط ر ی

،هش ن بذج ی نژورت ساتپ و ی

،م و درکلمع

م دادعت ی هو

p≤0.01 ( نعم توافت ) ی

یراد رتهب .دنداد ناشن ی

ن م ی ناز ن ی نژورت ( کاخ 44 / 0 م ،)دصرد ی ناز ج بذ ن ی نژورت

( 8 / 28 اوه مادنا کشخ نزو و )عبرمرتم رب مرگ یی

( 0 / 565 ت رد )عبرمرتم رب مرگ ی

رام رتکاب ی

Azotobacter

chroococcum

ب .دش هدهاشم ی

رتش ی ن عمج ی ت م ی بورک ی ر ی رفسوز (

cfu.g-1106×6/7

عمج تبسن و ) ی

ت حم ی ط

ری رفسوز غ هب ی رر ی رفسوز ی

(R/S)

( 9 / 47 ت رد ) ی رام

اوه مادنا کشخ نزو و رت نزو .دوب یی

گ ی ها ت رد ی رام

ب ی رتش ت اب هک دوب ی رام

و

Enterobacter

cloacae

نعم توافت ی یراد ت رد .تشادن ی

رام

( درکلمع ، 8 / 18 ک ی ول مرگ دادعت و )عبرمرتم رب

می هو ( 8 / 65 رتم رد عبرم ب ) ی رتش امداز فرصم .دوب ی

ه رتکاب ی یاه

،

Azotobacter

chroococcum

و

صخاش رب یاه دشر ی ب لفلف ی رتش م هک دوب ی اوت ن ا دربراک ی ن رتکاب ی

اه ز دوک ناونع هب ار ی

تس ی هملد لفلف شرورپ رد یا

صوت ی ه .دومن

دانتسا : بادخ ی

،ن مادمحم ی

؛ن ئادوس ی ئاشم ی

، حر ،رگزرب ؛بحاص ی

م مساق و ی ( دوعسم ،هراسهق 1402

ثأت .) ی ر قلت ی ح رتکاب ی یاه و رب دشر کرحم ی

گژ ی یاه رصانع بذج ،کاخ

اذغ یی هملد لفلف دشر و یا

( L.

Capsicum annum )

کاخ و بآ تاقیقحت هلجم ، ،ناریا

4 5 ( 1 ،) 13 - 1 .

https://doi.org/10.22059/ijswr.2023.352612.669412

.نارهت هاگشناد تاراشتنا هسسؤم :رشان .ناگدنسیون©

https://doi.org/10.22059/ijswr.2023.352612.669412 DOI:

(3)

قم همد هملد لفلف ( نیریش لفلف ای یا

Capsicum annum L.

بوبحم زا یکی ،) یم تشک ناهج رسارس رد هک تسا تاجیزبس نیرت

لفلف .دوش

هملد زا دعب یا هب یرفعج

نیماتیو نیرتشیب لیلد یتنآ تابیکرت رادقم و اذغ مضه ،یروآ اهتشا تیصاخ و C

زا یکی نتوراک و ینادیسکا

هب یزبس نیا .تسا تاجیزبس نیرتهب یم ینادیسکا یتنآ تیصاخ لیلد

شنکاو دناوت ب زا و دهد شهاک ندب رد ار رضم و ویتادیسکا یاه

زور

یرامیب و ناطرس صع و یبلق یاه

( دنک یریگولج یب

Akram and Ashraf, 2013

.) تن رد ی

،هج لاح رد هنلااس نآ فرصم و دربراک ،تشک

ازفا ی ش تسا (

Almadhoun, 2021

.)

ک ز دو ی تس ی ی ک بط دوک یع ی واح هک تسا ی

عمج ی ت ز ی دا ی زا نارادناجزیر فم

ی د بثت اب هک تسا ی

ت ن ی نژورت لح ،رفسمتا رفسف ندرک

،کاخ یا رحت ی ک گ دشر ی ها رط زا ی ق دشر کرحم داوم زتنس یا

تیلوباتم هیوناث یاه آرف هک

ی دن یتسیز م لاعف ار ی نک ن

،د یسرتسد تیلباق

ار هایگ یارب ییاذغ رصانع م دوبهب

ی شخب ن د (

Chittora et al. 2020

ر .) ی رفسوز ی ک گ ی ها ی ک سوکا ی متس سب ی را تباقر ی نآ رد هک تسا

نارادناجزیر ارب

ی ذغم داوم ندروآ تسدب ی

ر زا ی هش گ ی ها م تباقر ی لخاد رد اهنآ هک اجنآ زا .دننک یا

ر فارطا ی هش گ ی ها گدنز ی م ی نک و دن

گ دشر ثعاب ی

ها م ی خرب ،دنوش ی

رتکاب زا ی ر ناونع هب اه ی

رتکابوز ی اه ی گ دشر کرحم ی

ها

1 (

PGPRs

م هتخانش ) ی

دنوش (

Vejan et al.,

.)2016

یرتکاب دشر کرحم یرفسوزیر یاه شیازفا قیرط زا

دیلوت ،رفسوزیر هیحان رد ییاذغ رصانع تیلباق شیازفا ،هشیر سامت حطس

هدننک میظنت مه و دشر یاه

یم هایگ درکلمع شیازفا ثعاب دشر فلتخم لحارم رد نابزیم هایگ اب دیفم یتسیز ( دنوش

Naiji and Souri,

مه .)2018

نومروه زا یهجوت لباق دیلوت ثعاب نارادناجزیر نیا نینچ دشر یاه

یم نینکوتیس و نیسکا ،نیلربیج عاونا هژیو هب ش

هک دنو

یم نآ درکلمع دوبهب و هایگ ییاذغ رصانع و بآ بذج ییاراک و دشر شیازفا ثعاب ( دنوش

Spence and Bais, 2015

.) ا چراق زا هدافتس اه

ی

م ی روک ی از ( رلاوکسوبرآ

Rhizophagus irregularis

رتکاب و ) ی اه ی گ دشر کرحم ی

ها (

) اب بیکرت رد دوک

ش ی م یا یی هک دنداد ناشن وی

گژ ی اه ی ژولوفرم ی ک ی ب و ی شو ی م یا هملد لفلف یی یرتکاب و ازیروکیم اب ییایمیش دوک طولخم رامیت رد یا

Azotobacter sp

رامیت رد هایگ ییاذغ رصانع رادقم و دش تبث 75

و ازیروکیم اب ییایمیش دوک دصرد

Azotobacter sp

ار رادقم نیرتشیب

رامیت نیا هک تشاد ارب

ی رتهب لفلف درکلمع اب طبترم تافص و درکلمع ،دشر نی

دوب

( Sharma et al., 2022

.)

رتکاب ی اه ی لح هدننک

تافسف

، نرادناجزیر کاخ

یز مهم شقن هک دنتسه ی

ارب رفسف ندرک لح رد ی

گ ی ناها اهدوک زا رتدمآراک هدافتسا ناکما و ی

د رفسف .دنرا

یرتکاب

Bacillus

لد هب ی ل دبت رد نآ شقن ی

ل ارب رفسف ی ا ی ن امزآ ی ش هک دش صخشم و دش باختنا ی

ک ی زا مهم رت ی ن رتکاب یاه لح هدننک

تافسف اه ( تسا

Mohamed et al., 2018

.) هعرزم شیامزآ یتسیز یاهدوک اب یا

Bacillus

نیریش لفلف هایگ رد رتکابونایس و زجت اب

ی ه

لحت و ی ل لوت ی د گ نومروه ی

ها ی لح و یگدننک تافسف هک داد ناشن قلت

ی ح طولخم

Bacillus

و س ی رتکابونا ور دشر دوبهب ثعاب ی

ش ی

، وتحم ی تا

ش ی م یا یی گ ی ها لاعف و ی ت م ی بورک ی ر رد تبثم ی

رفسوز گ هب تبسن کاخ ی

ناها قلت ی ح م هدشن ی ا رب هولاع .دوش ی

،ن میساتپ و نژورتین رد دوجوم

کاخ

، ماگنه ی هک یرتکاب

Bacillus

ب س ا ی رتکابونا کرت ی ب هجوت لباق روط هب دندش ی

ازفا ی ش ی

،تفا لاح رد ی ب دوجوم رفسف هک ی

رتش ی ن

ازفا ی ش اب ار یرتکاب

Bacillus

( تشاد

Ashmawi et al., 2022

.) لاعف ی ت زنآ ی م ی هخرچ رفسف رفسف ندوب سرتسد رد اب سوکعم روط هب

بترم ط نامز و ،تسا ی

هک رفسف ی ک هدام ییاذغ ازفا اضاقت ،تسا هدننک دودحم ی

ش م ی ی دبا تن رد و ی هج لاعف ی ت زاتافسف ی رد روضح -لح

هدننک شیازفا تافسف یاه م

ی دبای لاعف . ی ت زاتافسف ی ن ی ز قلت لابند هب ی

ح یرتکاب

Bacillus

و هتفای شیازفا ازیروکیام چراق ک

ه هب ناونع ی ک

س ی متس قلت ی ح بوخ هب کرتشم ی

م راک مه اب ی

دننک

( Ju et al., 2020 .)

هملد لفلف هایگ رتدوز یهدلگ ثعاب ییاذغ داوم بذج لیلد هب دشر کرحم نرادناجزیر زا هدافتسا هدش یا

گنه دوز یهدلگ نیا ،دنا ما

یرتکاب ریثأت رطاخ هب ًلاامتحا و کاخ رد رفسف و نژورتین هژیو هب ییاذغ داوم ندوب سرتسد رد شیازفا ثعاب هک دشاب دشر کرحم یاه

حشرت ترادیهوبرک یکیژولویزیف دنور هک یداوم هملد لفلف ندرک رامیت نیا رب هولاع ،تسا هدوب ،هدرک عیرست ار اه

یسو هب یا یرتکاب هل

هویم دادعت شیازفا ثعاب دشر کرحم ( دش شیامزآ نیا رد اه

Kumari, et al., 2019

.) رتکاب هنوگ هس

(ی

Azotobacter vinelandii ،

Bacillus megaterium

و

Frateuria aurantia

ناونع هب )

هیام قلت ی ح لوت رد ی د گنرف هجوگ ی

اد ناشن دند م هک ی ناوت دن ازفا هب رجنم ی

ش

لباق ک و درکلمع رد هجوت یف

ی ت م ی

،هو ازفا ی ش ذغم داوم بذج ی

گ طسوت ی ناها ازفا و ی ش لاعف ی ت زنآ ی م ی دشر لاح رد رتسب رد ش

دو

( Ruiz

and Sanjuan, 2022

یزاواخ و یفیرشدیس .)

( 1390 ت دندرک شرازگ ) اهرذب حیقل

ترذ ی یرتکاب اب یرتکاب صوصخ هـب دـشر کرحم یاه

Azospirillum

هشیر لوط ،هـچهایگ کـشخ نزو شیازـفا هب رجنم هقاس و هچ

دـیدرگ هچ شیازفا بجوم یبورکیم حیقلت هیام زا هدافتسا .

1 Plant Growth Promoting Rhizobacteria

(4)

یم هک دش کاخ رد نبرک یگژیو دوبهب رد دناوت

یایمیش و یکیزیف یاه ،ناراکمه و یتیانع( دشاب هتشاد تبثم رثا هایگ درکلمع و کاخ ی

1398 هناوج دصرد ،گرب دادعت هک دش هداد ناشن رگید یشهوژپ رد .) اب یگنرف هجوگ هدش حیقلت رامیت رد گرب ضرع و لوط و ینز

( تفای شیازفا دهاش هب تبسن

Mahato, Badoni and Chauhan, 2009

.) ناراکمه و هدازدومحم

( 1394 یرتکاب دربراک هک دندرک شرازگ ) رصانع تظلغ و یدشر تایصوصخ دوبهب رد یرثوم و دیفم شقن دشر کرحم یرفسوزیر یاه

یرتکاب .تشاد یلفلف عانعن ییوراد هایگ رد ییاذغ

Enterobacter

لح یرتکاب ناونع هب هک تسا ینارادناجزیر زا یکی،

اب( تافسف هدننک

ردق لح ت یگدننک 254 ( تسا هدش یفرعم )لولحمان رفسف رتیل یلیم رد مرگورکیم

Bakhshande et al., 2014

.)

دوبمک داوم ییاذغ گ ی ها م ی دناوت ومن و دشر و هب و دهد شهاک ار لوصحم درکلمع و

ی هژ س رد ی متس اه ی لوت ی د تلاوصحم هدرشف

یزرواشک لااب درکلمع اب

نامز و ی هک هناخلگ طیارش رد یا

یم ،دوش ماجنا دناوت

لکشم .دشاب زاس تلاوصحم رد

ی ن هک ی زا داوم هب غ ییاذ لااب یی

هددوک زا بلغا ،دنراد ی

ارب موادم روط هب ی

مطا ی نان ذغم داوم ندوب سرتسد رد زا ی

م هدافتسا ی دوش یم هک طیحم ندرک هدولآ نمض دناوت

هرهب یارب ار دیلوت هنیزه شیازفا ،لوصحم و هب رادرب

د هارمه یاهدوک فرصم شهاک یارب نیون یشور یتسیز یاهدوک زا هدافتسا .دشاب هتشا

یم رادیاپ یزرواشک یاتسار رد یبورکیم عونت ظاحل زا رتسب کاخ میمرت و ییایمیش .دشاب

کاب حیقلت یسررب فده اب رضاح هعلاطم یرت

یاه

هملد لفلف هایگ اب دشر کرحم سیز و ییایمیش تایصوصخ رب اهنآ ریثات و یا

صحم درکلمع ،هایگ ییاذغ رصانع تیعضو ،رتسب کاخ یت و لو

هملد لفلف تشک تحت رتسب رد یبورکیم تیلاعف .تسا هدش ماجنا هناخلگ طیارش رد یا

شور و داوم اه

مدنگ هعرزم یراجت هناخلگ رد شهوژپ نیا :ییایفارغج ضرع( ناهفصا ناتسا یبونج نآرب هقطنم رد عقاو راز

4832396 /

32 لوط و

:ییایفارغج 9003249

/ 51 کولب حرط بلاق رد ) لاس رد رارکت هس اب یفداصت لماک یاه

1400 یرتکاب هنوگ جنپ لماش اهرامیت .دش ماجنا

( دشر کرحم

Bacillus amyloliquefaciens

،

Enterobacter

cloacae

و

Pseudomonas putida

رامیت و ) یرتکاب هدامآ حیقلت هیام .دش لماش ار یبورکیم حیقلت نودب دهاش

زا )عیام لکش هب( اه

هتوب .دیدرگ هیهت روشک بآ و کاخ تاقیقحت هسسوم کاخ یژولویب هاگشیامزآ رتیل ود رد هناخلگ رد تشاک و لاقتنا زا لبق لفلف یاه

طسوتم روطب( هناگادج روطب دشر کرحم یرتکاب یواح نویسناپسوس یواح

107

یلیم رد یرتکاب لولس تدم هب )رتیل

25 هدناباوخ هقیقد

هتوب یاپ یواسم و هناگادج روط هب دوجوم حیقلت هیام اشن زا دعب و ،دندش اشن هناخلگ رتسب رد سپس و هدش دش هفاضا رامیت یاه

زا لبق .دن

قمع زا بکرم کاخ هنومن کی ،شیامزآ یارجا 30

- 0 یتناس یارجا لحم هناخلگ رتم شور ساسارب و هیهت قیقحت

هاگشیامزآ رد جیار یاه

یلع(

یناهبهب و ییایحا ،هداز

1372 یگژیو ) هزادنا ییاذغ رصانع سرتسد لباق رادقم و ییایمیش و یکیزیف یاه یاراد کاخ نیا .دش یریگ

یکیرتکلا تیاده تیلباق ،مول تفاب 58

/ 2 یسد و )روش یمک( رتم رب سنمیز رباربpH

34 / 7 قم .دوب هزادنا یلآ نبرک راد لداعم هدش یریگ

95 / 1 هزادنا .دوب دصرد ربارب کاخ سرتسد لباق رفسف رادقم یریگ

0 / 65 یلیم سرتسد لباق میساتپ رادقم ،مرگولیک رب مرگ 586

یلیم رب مرگ

کاخ لک نژورتین رادقم و مرگولیک 11

/ 0 ،ییامه( دوب دصرد 1381

زا یریگولج یارب و کاخ شیامزآ یانبم رب .) رصانع یلامتحا دوبمک

فرصم هب تبسن ،ییاذغ 5

،هدیسوپ یواگ دوک راتکه رد نت 100

و لپیرت تافسفرپوس راتکه رد مرگولیک 200

تافلوس راتکه رد مرگولیک

دوک شور هب همانرب قبط لفلف هایگ یلیمکت هیذغت و یهددوک .دندش طولخم لماک روطب رتسب کاخ اب اهدوک نیا و هدش مادقا میساتپ آ

یرایب

( کلراتسا مقر روذب .دیدرگ نیمات دشر هرود لوط رد یشاپلولحم و

starlec

روهظ هلحرم رد و اشن ینیس رد ندش زبس زا سپ ) 4

یقیقح گرب

رد 20 رویرهش 1400 لماش رامیت ره .دیدرگ لقتنم تشک تهج هناخلگ هب 6

هملد لفلف هتوب یم یا

اعومجم هک دشاب 126

هدافتسا ءاشن ددع

هک ،دش تشک فیدر ود نیب هلصاف ،دندش تشک مه لباقم رد 70

یتناس هتوب نیب هلصاف ،رتم اه

50 یتناس اهرامیت نیب هلصاف ،رتم 80

یتناس تبقارم سپس .دش هتفرگ رظنرد رتم کی کولب ره نیب هلصاف و رتم لرتنک لماش هناخلگ رد تشک هرود نیح رد لومعم یعارز یاه

یرایبآ ،یبسن تبوطر و امد هرطق شور(

فلع اب هزرابم و هتوب سره ،)یا مراهچ زا تشادرب عورش .دش ماجنا یکیزیف تروص هب زره یاه

هناخلگ رد شیامزآ نایاپ و هامرذآ 28

هامدنفسا 1400 تشادرب هرود لک هک دوب 114

هویم نتفرگ گنر و ندیسر زا سپ .دوب زور تشادرب ،اه

هب ش یسررب یارب و تفرگ تروص یگتفه تروص صخا

حیقلت رثا و ییاوه مادنا کشخ و رت نزو و هتوب درکلمع ،هویم دادعت ،دشر یاه

( یبورکیم هزادنا دروم )هدش حیقلت هایگ کشخ نزو رب هدشن حیقلت هایگ اب هدش حیقلت هایگ کشخ نزو توافت اب تسا رباربMIE

گ رارق یری

( تفرگ

Bagyaraj, 1992

یگژیو .) تیاده تیلباق لیبق زا کاخ یاه هراصع رد یکیرتکلا

5 هب 1 ( کاخ هب بآ

Rhoades, 1996

، )

pH

نویسناپسوس رد 5

هب 1 کاخ هب بآ (

Thomas, 1996

نژورتین ،) ( لادلک شور هب هایگ و کاخ رد لک

Bremner and Mulvaney,

(5)

هلعش یجنس فیط شور هب میساتپ و یرتموتفوتکپسا شور هب هایگ و کاخ رد رفسف ،)1982

،یماما( یا 1375

نبرک ،) یلآ و کاخ لک

ساسارب )غاد و درس( بآ رد لولحم شور

( کلاب یلکلاو

Nelson and Sommers, 1996

سفنت نینچمه و ) زا یشان و هیاپ یبورکیم

شور هب ارتسبوس فلآ

و ینان ( یریپ

Alef and Nannipieri, 1995

هزادنا ) ( رفسوزیر یبورکیم تیعمج .دش یریگ تقر یرس ساسارب )R

10

،ییات ( دماج طیحم یور تشک شور اب

spread plate

( دش ماجنا )

Pandey and palni, 2007

هدنهد لیکشت یاهدحاو ساسا رب و )

( ینلک یامد رد نویسابوکنا زور جنپ زا دعب )CFU

28 کاخ هب یرفسوزیر کاخ رد یبورکیم تیعمج تبسن .دش شرازگ سویسلس هجرد

( یرفسوزیر ریغ ( دیدرگ هبساحم مه )R/S

Katznelson, 1946

ییاذغ رصنع تظلغ برضلصاح قیرط زا ییاذغ رصانع بذج رادقم .)

سنایراو ینگمه لماش سنایراو هیزجت تایضرف یسررب زا سپ .دش هبساحم هایگ ییاوه مادنا کشخ نزو نازیم رد ییاوه مادنا و اه

لامرن

هدنامیقاب ندوب صخاش رب دشر کرحم رامیت تارییغت لماوع رثا ،اه

شر یاه هملد لفلف درکلمع و د یسررب سنایراو هیزجت زا هدافتسا اب یا

نیگنایم هسیاقم نینچمه .دش مرن زا هدافتسا اب دصرد جنپ لامتحا حطس رد نکناد شور زا هدافتسا اب اه

رازفا

SPSS (v. 23)

.دش ماجنا

هتفای شهوژپ یاه

یگژیو رب اهرامیت رثا کاخ ییایمیش یاه

سنایراو هیزجت جیاتن هزادنا تافص

هناخلگ تشک رد هدش یریگ یرتکاب رامیت ریثات تحت لفلف یا

لودج رد هایگ دشر کرحم یاه 1

ناشن

هزادنا کاخ یتسیز و ییایمیش لماوع نیب زا .دش هداد زا یشان کاخ سفنت ،کاخ سرتسد لباق میساتپ و رفسف ،لک نژورتین هدش یریگ

یلباق و هشیر طیحم یبورکیم تیعمج ،ارتسبوس ( یکیرتکلا تیاده ت

یگژیو و دصرد کی لامتحا حطس رد )EC

و یبورکیم هیاپ سفنت یاه

تبسن لامتحا حطس رد R/S

5 ینعم توافت دصرد یگژیو .دنداد ناشن ار یراد

ظاحل زا )غاد و درس بآ( لولحم نبرک و یلآ نبرک یاه

ینعم توافت یرامآ .دندادن ناشن اهرامیت نیب ار یراد

لودج 1 - هزادنا تافص )تاعبرم نیگنایم( سنایراو هیزجت جیاتن هناخلگ تشک رد هدش یریگ

همکد لفلف یا یرتکاب اب هدش حیقلت یا

ه ا

اهریغتم یاهرامیت کولب

یشیامزآ اطخ

یشیامزآ C.V.

)دصرد(

R2

لدم )دصرد(

( یدازآ هجرد )df

2 6

12 -

-

کاخ لک نژورتین 001

/

** 0 002 / 0 0001

/ 0 09

/ 5 77

/ 0

کاخ بذج لباق رفسف 13

/

** 86 4 / 2214 4

/ 290 4

/ 9 79

/ 0

کاخ بذج لباق میساتپ 22451

237376**

19836 1

/ 18 89

/ 0

یلآ نبرک 208

/

n.s 0 417 / 0 173

/ 0 1

/ 13 68

/ 0

درس بآ رد لولحم یلآ نبرک 0001

/

n.s 0 001 / 0 001

/ 0 3

/ 14 75

/ 0

غاد بآ رد لولحم یلا نبرک 003

/

n.s 0 006 / 0 008

/ 0 0

/ 12 61

/ 0

کاخ هیاپ سفنت

* 1389 7 / 8852 6

/ 2357 3

/ 16 69

/ 0

کاخ یارتسبوس زا یشان سفنت 8

/

** 643 12896 9

/ 2040 6

/ 12 78

/ 0

003 pH /

n.s 0 046 / 0 032

/ 0 28

/ 2 82

/ 0

)یکیرتکلا تیاده تیلباق(EC 001

/

** 0 17 / 1 016

/ 0 0

/ 10 97

/ 0

هشیر طیحم یبورکیم تیعمج 071

/

** 0 958 / 0 110

/ 0 2

/ 5 88

/ 0

تبسن 116 R/S

/

* 0 457 / 0 116

/ 0 6

/ 17 78

/ 0

ییاوه مادنا نژورتین بذج 21*

/

** 9 1 / 23 65

/ 0 1

/ 5 96

/ 0

ییاوه مادنا رفسف بذج 63*

/

* 2 89 / 0 25

/ 0 2

/ 14 78

/ 0

ییاوه مادنا میساتپ بذج 95

/

** 4 65 / 48 28

/ 2 2

/ 8 93

/ 0

هتوب رد هویم درکلمع 182

/

** 0 88 / 22 30

/ 2 7

/ 9 87

/ 0

مادنا رت نزو ییاوه

19661 251281**

11380 6

/ 5 94

/ 0

ییاوه مادنا کشخ نزو 1

/

** 140 1 / 1547 83

/ 89 1

/ 7 92

/ 0

هتوب رد هویم دادعت 9

/

** 25 6 / 199 70

/ 25 4

/ 9 88

/ 0

( یبورکیم حیقلت رثا )MIE

78 /

** 4 92 / 59 51

/ 3 5

/ 17 91

/ 0

ینعم ریغ ،بیترت هب ** ،* ،ns ینعم و راد

لامتحا حطس رد راد 5

و 1 .دصرد

(6)

یگژیو رب فلتخم یاهرامیت رثا نیگنایم هسیاقم جیاتن لودج رد هناخلگ رتسب کاخ ییایمیش یاه

2 نازیم نیرتشیب .دش هداد ناشن

اب هدش حیقلت رتسب رد کاخ لک نژورتین

( 447 / 0 هک دش هدهاشم )دصرد 8

/ 18 کاخ هب تبسن دصرد

رامیت اب یرامآ ظاحل زا و تسا هداد ناشن شیازفا تشک نودب

Bacillus subtilis

بذج لباق رفسف رادقم .دنراد رارق یرادانعم هورگ کی رد

رامیت رد کاخ

Bacillus subtilis

( 8 / 106 یلیم یت هیقب اب هک دوب رتشیب )مرگولیک رب مرگ ینعم توافت ییایرتکاب حیقلت یاهرام

د .تشادن یرا

( تشک نودب رتسب کاخ رد کاخ بذج لباق میساتپ 1025

یلیم ینعم توافت ظاحل نیا زا اهرامیت هیقب اب هک دوب رتشیب )مرگولیک رب مرگ د

یرا

حطس(

5 یرتکاب اب هدش حیقلت یاهرامیت رد یلآ نبرک .داد ناشن )دصرد ک نودب کاخ هب تبسن اه

ینعم توافت تش د ناشن یراد

نازیم .دا

( یکیرتکلا تیاده تیلباق وpH

ینعم توافت هک دوب رتشیب اهرامیت هیقب هب تبسن تشک نودب کاخ رد )EC

متحا حطس رد اهنآ اب یراد لا

5 .داد ناشن دصرد

لودج 2 - یگژیو رب دشر کرحم نارادناجزیر رثا نیگنایم هسیاقم جیاتن پ رد کاخ ییایمیش یاه

هملد لفلف تشک نایا یا

یشیامزآ یاهرامیت نژورتین

کاخ لک )دصرد(

لباق رفسف کاخ بذج

1( mg.kg-

) لباق میساتپ

کاخ بذج

1( mg.kg-

) یلآ نبرک

)دصرد(

یلآ نبرک بآ رد لولحم

)د( درس یلآ نبرک

رد لولحم )%( غاد بآ pH

1:5( ) EC

1( dS.m-

)

Bacillus subtilis 430ab

/ 0 8a / 106 0bc

/ 547 19a

/ 3 223a / 0 260a

/ 0 80ab / 7 09c / 1

Azospirillum lipoferum 397bcd

/ 0 2a / 106 1d

/ 249 07a

/ 3 220a / 0 223a

/ 0 64b / 7 693d / 0

Azotobacter chroococcum 447a

/ 0 7ab / 90 0b

/ 572 11a

/ 3 253a / 0 297a

/ 0 79ab / 7 35b / 1

Enterobacter cloacae 384d

/ 0 8ab / 91 3bcd

/ 347 90ab

/ 2 193a / 0 331a

/ 0 76ab / 7 02c / 1

Pseudomonas putida 392cd

/ 0 2ab / 89 3cd

/ 297 90ab

/ 2 240a / 330a

/ 0 71ab / 7 797d / 0

حیقلت نودب دهاش 415abc

/ 0 0b / 66 1bcd

/ 472 44a

/ 3 246a / 0 260a

/ 0 72ab / 7 16bc / 1

تشک نودب رتسب کاخ 376d

/ 0 7c

/ 54 6a

/ 1025 10b

/ 2 201a / 0 211a

/ 0 89a / 7 71a / 2

نیگنایم*

اه اب فورح هباشم رد ره

،نوتس دقاف فلاتخا ینعم راد رد حطس 5 دصرد .دنتسه

یگژیو رب اهرامیت رثا کاخ یتسیز یاه

یگژیو رب یزکاخ نرادناجزیر حیقلت فلتخم یاهرامیت رثا نیگنایم هسیاقم جیاتن ج رد تشک نایاپ رد هناخلگ رتسب کاخ یتسیز یاه

لود 3

رامیت رد کاخ یبورکیم هیاپ سفنت .دش هداد ناشن

( 4 / 272 مرگورکیم

CO2

هک دوب رتشیب )زور رد کاخ مرگ رب

رامیت اب

ینعم توافت تشک نودب کاخ و حیقلت نودب دهاش ، ( یراد

5 ارتسبوس زا یشان سفنت .داد ناشن )دصرد

( حیقلت نودب دهاش رامیت رد )زکولگ(

4 / 471 مرگورکیم )

CO2

رامیت زجب اهرامیت هیقب اب هک دوب رتشیب )زور رد کاخ مرگ رب

Enterobacter

cloacae

ینعم توافت یرامآ ظاحل زا ( یراد

5 ظن زا ییایرتکاب یاهرامیت نیب .داد ناشن )دصرد ینعم توافت رفسوزیر یبورکیم تیعمج ر

د یرا

ینعم توافت دصرد جنپ لامتحا حطس رد تشک نودب کاخ و حیقلت نودب دهاش رامیت اب اما ،تشادن دوجو یعمج تبسن .دنداد ناشن یراد

ت

( یرفسوزیرریغ کاخ یبورکیم تیعمج هب رفسوزیر طیحم یبورکیم رامیت رد )R/S

وب رتشیب یاهرامیت هیقب اب هک د

ینعم توافت یرامآ ظاحل زا یبورکیم ینعم توافت حیقلت نودب دهاش رامیت اب اما تشادن یراد

.دوب راد

لودج 3 - یرتکاب رثا نیگنایم هسیاقم جیاتن یگژیو رب دشر کرحم یاه

هملد لفلف تشکرد کاخ یتسیز یاه یا

یشیامزآ یاهرامیت کاخ هیاپ سفنت

1( .g- 1

.day-

µgCO2

)soil ارتسبوس زا یشان سفنت

soil(

1

.g- 1

.day-

µgCO2

) یبورکیم تیعمج

رفسوزیر

1( cfu.g-

) تبسن

R/S

Bacillus subtilis 8ab

/ 242 5bcd

/ 340

6a 10

× 6 / 3 9a

/ 22

Azospirillum lipoferum 3abc

/ 183 1cd

/ 289

6a 10

× 0 / 7 8a

/ 43

Azotobacter chroococcum 6abc

/ 216 4bcd

/ 340

6a 10

× 6 / 5 4a

/ 35

Enterobacter cloacae 9c

/ 139 1ab

/ 419

6a 10

× 6 / 7 9a

/ 47

Pseudomonas putida 4a

/ 272 7bc

/ 366

6ab 10

× 4 / 2 4ab

/ 15

حیقلت نودب دهاش 1bc

/ 157 4a

/ 471

6bc 10

× 5 / 0 1b

/ 3

تشک نودب رتسب کاخ 6c

/ 137 1d

/ 269

6c 10

× 16 / 0 -

نیگنایم*

(7)

صخاش و ییاذغ رصانع بذج رب اهرامیت رثا درکلمع و دشر یاه

صخاش و هایگ ییاذغ رصانع بذج نازیم رب یبورکیم حیقلت یاهرامیت رثا نیگنایم هسیاقم جیاتن لودج رد دشر یاه

4 .دش هداد ناشن

یرتکاب حیقلت رامیت رد ییاوه مادنا رد نژورتین بذج نیرتشیب

( 7 / 28 اب هک دش لصاح )عبرم رتم رب مرگ

ینعم توافت اهرامیت هیقب ( یراد

5 هک داد ناشن )دصرد 39

رامیت رد ییاوه مادنا رفسف بذج .دوب حیقلت نودب دهاش رامیت زا رتشیب دصرد

( 48 / 4 رامیت اب هک دوب رتشیب )عبرمرتم رب مرگ

و

زا

ینعم توافت یرامآ ظاحل رامیت رد ییاوه مادنا میساتپ بذج نیرتشیب .تشادن یراد

اهرامیت هیقب اب هک دش لصاح

ینعم توافت حیقلت نودب دهاش رامیت هب تبسن هک تشاد یراد

51 نزو .تسا هدرک بذج یرتشیب میساتپ دصرد ییاوه مادنا کشخ نزو و رت

رامیت رد لفلف

رامیت اب هک دوب رتشیب

و

توافت

ینعم ( یبورکیم حیقلت رثا .تشادن یراد

Microbial Inoculation effect

رامیت رد )

و

Azotobacter

chroococcum

رامیت هب تبسن هک هدوب رتشیب اهرامیت هیقب هب تبسن

Bacillus subtilis

و

ینعم توافت یراد

( 5 لکش( عبرم رتم رد هویم دادعت و هویم درکلمع .داد ناشن )دصرد 1

رامیت رد )

بیترت هب(

8 / 18 رب مرگولیک

دادعت و عبرمرتم 8

/ 65 تم رد رامیت اب رامیت نیا هویم دادعت یارب ،دوب رتشیب )عبرمر

Azotobacter chroococcum Azospirillum ،

lipoferum

و

ینعم توافت حیقلت نودب رامیت هب تبسن هکنیا و تشادن یرامآ ظاحل زا یراد

64 هویم دادعت دصرد

یت رد زین هویم درکلمع .تفای شیازفا عبرم رتم رد رام

حیقلت نودب دهاش رامیت هب تبسن 70

ناشن شیازفا دصرد

.داد

لودج 4 - یرتکاب رثا جیاتن هملد لفلف درکلمع و ییاذغ رصانع بذج رب )یشیامزآ یاهرامیت نیگنایم هسیاقم( دشر کرحم یاه

یا

یشیامزآ یاهرامیت نژورتین بذج

ییاوه مادنا

2( g.m-

) رفسف بذج ییاوه مادنا

2( g.m-

) میساتپ بذج

2( g.m-

) رت نزو

2( g.m-

) کشخ نزو ییاوه مادنا

2( g.m-

) یبورکیم حیقلت رثا

MIE( ) )دصرد(

Bacillus subtilis 41b

/ 26 04bc

/ 3 51cd

/ 25 1683b

3cd / 533 81cd

/ 4

Azospirillum lipoferum 42b

/ 27 59abc

/ 3 47b

/ 30 2177a

8a / 565 16a

/ 10

Azotobacter chroococcum 76a

/ 28 34bc

/ 3 86b

/ 30 2159a

0a / 565 01a

/ 10

Enterobacter cloacae 20b

/ 27 48a

/ 4 04a

/ 36 2122a

0ab / 560 21ab

/ 9

Pseudomonas putida 70b

/ 26 94ab

/ 3 47bc

/ 29 1999a

6bc / 546 97bc

/ 6

حیقلت نودب دهاش 55c

/ 20 87c

/ 2 81d

/ 23 1495b

3e / 508 -

نیگنایم*

لکش 1 : هناخلگ تشک رد عبرم رتم رد لفلف هتوب درکلمع و هویم دادعت رب هدش حیقلت ییایرتکاب یاهرامیت تارثا یا

0 10 20 30 40 50 60 70

سولیساب سیلیتباس

ولیریپسوزآ م

مورفوپیل

رتکابوتزا موکوکورک

رتکابورتنا هسآولک

سانومودوس ادیتوپ

نودب دهاش حیقلت

bc b b a

b

d

b ab ab

a

ab

c درکلمع(kg/m2 ) هویم دادعت و(عبرم رتم رد)

یشیامزآ یاهرامیت

درکلمع هویم دادعت