107
Effectiveness of Media Intervention on Students' Attitudes toward Drug and Tobacco: Based on Health Education and
Legal Consequences
Mansour Ranjbar1, Morteza Darabinia2, Alimorad Heidari Gorji1
1Assistant Professor, Education Development Center, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
2Assistant Professor, Department of Islamic Thoughts, Faculty of Medicine, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
(Received February 27, 2018 ; Accepted June 2, 2019)
Abstract
Background and purpose: Drug and tobacco addiction is one of the major threats to adolescents and educating this group could be of great benefit in preventing the problem. The purpose of this study was to investigate the effectiveness of media intervention on students' attitude towards drug and tobacco use.
Materials and methods: In this quasi-experimental research a male high school was randomly selected. The subjects were assigned into either an experimental group (n= 30) or a control group (n= 30).
Attitude questionnaire was performed in both groups. Pre-test was conducted in the groups. Then, the experimental group received audio and visual messages derived from 12 educational sessions. Data at pre-test and post-test were compared to investigate the efficacy of the intervention. Data analysis was done applying independent t-test and analysis of covariance.
Results: The findings showed that education through audio and visual messages had a significant effect on changing students' attitude in the subscale of interest in consumption (Eta1= 0.29 and Eta2= 0.19), physiologic (Eta1 and Eta2= 0.12), mental health (Eta1= 0.1 and Eta2= 0.16), and social (Eta1= 0.09 and Eta2= 0.21) effects. These messages also significantly changed the total score for attitude toward drugs (Eta1=0.06 and Eta2= 0.09) (P= 0.001). Indeed, the average negative attitudes towards drugs and tobacco and their subscales increased after receiving the educational messages.
Conclusion: Both methods of education (visual and audio messages) were found to be effective on the students 'attitude towards drug abuse, tobacco and addiction, and strengthened the students' negative attitude. But, visual messages were more effective and authorities should pay more attention on this.
Keywords: addictive, drugs, education, prevention, students
J Mazandaran Univ Med Sci 2019; 29 (175): 107-116 (Persian).
* Corresponding Author: Morteza Darabinia - Faculty of Medicine, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran (E-mail: [email protected])
[ Downloaded from jmums.mazums.ac.ir on 2022-11-01 ]
هرود هرامش مهن و تسيب 571
دادرم لاس 5931 ( 551 - 507 )
یسررب لخادم یشخب رثا
نازومآ شناد شرگن رب یا هناسر ه
فرصم هب تبسن ردخم داوم
رب ینتبم :تایناخد و
تارثا شزومآ ینوناق تاعبت و تملاس رب
ربجنر روصنم 1
این یباراد یضترم 2
یجرگ یردیح دارمیلع
1
هدیكچ
هقباس :فده و ار راــواوووو هــيو هب ردخم داوم هب دايتعا ــم دــيدهت
دــنك ي.
ار ا ـك داـيتعا ا يرـگيي اـه
،
ش ومآ .تسا راواوووو قيقحت نيا
فده اب هعلاطم ثا گخب هلخادم هواسر ا ب ش رو شواد را وـمآ تتـسو هـب ف ـصم
داوم ردخم و تايواخد تسا دش ماجوا .
شور و داوم :اه
تسا ب جت هميو تاقيقحت عوو ا ضاح قيقحت .
اتس يبد كي هوا سي ر
اـختوا اداـصت تروـو هـب
.دش ودوـم آ اداصت تروو هب اه و ـگ ود هـب
شياـم آ ( 03
= ) n
ل ـتنك و ( 03
= ) n
و دنتااي صيصخت ش ـرو همانـگس ي
رد
و ـگ ود ه دمآ رد ا وا هب
و گ ا ب ادتبا . روم آ شيي ،اه
ديد گ رازگ ب شور ش ومآ تهو و
، يرگيي اه مايي
اه
صت و توو ا دش هتا گ ب يو
21 هسلو ش ومآ ا وا شيام آ و گ ا ب ، و گ .دش
ل ـتنك و شياـم آ اـه تـهو
گخب ثا هسياقم ،
ريدكي اب روم آ سي و روم آ شيي قي ط ا دودش هسياقم
ا ب.
داد دـيلحت و هـيزجت روآد ـگ اـه
روم آ ا دش اه
سواـيراووك زيلاوآ و هتسباو t
.ديد گ دافتسا
ی هتفا :اه هك داد راگو اه هتااي اه مايي قي ط ا ش ومآ
، يوصت و توو نعم يثأــت
شــواد ش ـرو ييغت رد راد
را وـمآ رد سايقم د خ ( ف ـصم هب هقلاع
21 / 3
=
Eta1
و 21 / 3
=
Eta2
( وـلويزيا تا ـثا ،) 30
/ 3
=
Eta1
و 21 / 3
=
Eta2
ـواور ،)
( 2 / 3
=
Eta1
و 20 / 3
=
Eta2
( عاــمتوا ،) 31
/ 3
=
Eta1
و 12 / 3
=
Eta2
ــه و ) ( داوــم هــب ش ــرو ــلك ــمو نيــنچ 30
/ 3
=
Eta1
و
31 / 3
=
Eta2
دراد ) ( 332 / 3
= مايي ردينش ا دعب هك روط هب ،)P
رآ ـفنم ش ـرو نيروايم ، ش ومآ اه داوـم هـب تتـسو اـه
سايقم د خ و تايواخد و ردخم .تااي شيازاا رآ اه
:جاتنتسا شور ود ه دنچ ه ش ومآ
يوصت و توو شواد ش رو ب
تاـيواخد ،ردخم داوم ف صم هب تتسو را ومآ
شواد فنم ش رو و دوب ثوم دايتعا و مايي ،داد راگو قيقحت نيا اما ،دومو تيوقت ار را ومآ
يوصت اه تلااب تيولوا ا
روخ ب م راد دنشاب هماو ب راك روتسد رد د كيور و هووت نينچ تسا هتسياش و ا ق هطوب م رازير
.د يگ ر
:یدیلک یاه هژاو ،روآ دايتعا
،ردخم داوم ،ش ومآ
يرگيي
، را ومآ شواد
همدقم
رد عامتوا طيا ش ،هتشذگ ههد ود -
تدـش هب واسوا
دش روگ گد .تااي ييغت گدو كتس و
ـيت ت نيدـب و گ
،راـواوووو و راكدوك هـيو هــب فلتخم نس اه يگرد تاعوضوم اـب م
با هك دووش رآ داع
ا ب رايسب
:لوئسم فلوم این یباراد یضترم
ارگواد : راس: مولع
زي كش
،راردو ام كشزي دكگواد
E-mail: [email protected]
2 .
،رايداتسا
،ش ومآ هعسوت تي يدم زك م ارگواد
مولع كشزي
،راردو ام
، راس را يا
1
،رايداتسا . و گ
،فراعم دكگواد
، كشزي ارگواد مولع كشزي
،راردو ام
، راس را يا
: تاايرد خيرات 8
/ 21 / 2011 : تاحلاوا تهو عاورا خيرات 10
/ 2 / 2018 : يوصت خيرات 22
/ 4 / 2018
ربجنر روصنم ناراکمه و
ناردنزام يكشزپ مولع هاگشناد هلجم
هرامش ،مهن و تسيب هرود 571
دادرم ، 5931 503
یشهوژپ
داوواخ ا هتخانــشاو رلاووـسم و اه
تــسا
( 2
ا.)
هـب داـيتع
يايلاب ا كي ردخم داوم راـسوا هـمه هـك تـسا
هـب اـه
ـم دـيدهت ار راـواوووو هـيو دـنك
. داوم تاد رامآ قتط
تـسا دـش د نيـمخت تـشادهب واهو رام اس ردخم لاس رد هك 1321
دا اا نيب ا 21
اـت 04 ـسا س رد هلاـس
،هتشذگ لاس ط ايود 8
/ 0 ،شيـگح دورد 11
/ 3 دـورد
،نيماــتفمآ 01
/ 3 و ردــخم داوــم دــورد 01
/ 3 ــورد د
د ك ف ــصم نيناــكوك دــوا
( 1 .)
رد و ما ــو شهوهــي
( راراكمه 2011
داد راگو را يا رد ) هك دش
22 دـورد
ارــگواد رايوجــگواد ،موــلع ترا و شــشوي تــحت اه
ها ح دننك ف صم ردخم داوم ا
م دنشاب
( 0
ب ولاع،)
هعلاطم جياتو ،نيا
Johnson
( 1333 داد راگو ) ـللا هـك
و راريس ،رلااسگرزب لاس رد راب نيلوا ا ب ار دكلا
اه
د ك هب جت واوووو هيلوا دوا
( 4 ).
( و گ هعلاطم 2011
( نيسح و ) 2010
رآ روايب )
سـفو هب دامتعا نتار لااب رد مهم شقو ش ومآ هك دوب م افيا راواوو رد دنك
( 1
، 0
اـيو ـباراد شهوهـي هجيتو و،)
( 2010 وـمآ اـب راـواوو باـي رادوخ تيمها ب ) اـه
دراد دـيكات ـطخ ي اـهراتار ا يرـگيي رد نيد
( 1 .)
شور ا كي اه
رد هوا يرگيي
،ردــخم داوـم ف صم با ب
اـگآ دا اا اـس رد
ردخم داوم تا ضم و اه طخ دروم
تاـعتت و تملاـس ـب رآ ـفنم تا ـثا ش ومآ قي ط ا رآ ووواق يذياو انتوا ش ـرو ا دا اا ش رو حلاوا ،
تتثم ردـخم داوـم و داــتعم ،داــيتعا هـب ـفنم ش رو هب
م دشاب
( 8
هــب راـواوو و راـواوووو شيا گ دمع تلع.)
روآدايتعا و ردخم داوم ف صم
، تخانــگواور اه يغتم
واــجيه و تــسا
تراــهم ل ــتنك رد هــك دا ــاا . اــه
داوـم ف ـصم هـب داـي لاـمتحا هـب دنواوتاو دوخ واجيه م ور روآداـيتعا دوروآ
( 1
تـيلاعا.)
رد ـش ومآ اـه
هــماو ب سرادــم رد داــيتعا ا يرــگيي هــب وــب م اــه
هـووگ هــب ،دوراد صاخ هارياو شـواد هـك ا
را وـمآ
هـماو ب نينچ طـسوت تـيعقوم دـباقم رد ياـه
هــك ياـه
م ديهست ار ردخم داوـم ف صم ـم نميا ،دننك
دووـش .
هماو ب فادـها ا را نتـسكش ، ش ومآ اه
دافتـسا ش تــسا تلاكـگم اــب دا ــاا اسانشآ و ردخم داوـم ا
عاـمتوا داـعبا رد هك ووواق ،
راـتي گ گداوواـخ و يگ
رآ م اه دوـش
( 23
ف ـصمصوس و ف ـصم ا يرـگيي.)
رد ـب ل اهروگك سرادم ا رايسب ا ب ردخم داوم شواد ليــصحت هــماو ب را وــمآ
21 اــت 28 كــي هــب هلاــس
ولوا تسا دش ديدتت دمع تي
( 22
عماو ووواق دنس رد.)
رد را ـيا ملاسا روهمو ردخم داوم اب راتم رام اس :تسا دمآ يرگيي تيمها دروم
« داـيتعا ا يرـگيي
دماـش ،داـيتعا هب جنم دنيا ا ا هيلوا يرگيي انعم هب ف ـــصم ، ـــگيام آ ف ـــصم ،ف ـــصم هـــب شيا ـــگ تـسباو و ف ـصم صوـس ، هاـرهگ تـسا ر
.»
نـيا قـتط
م ار داـيتعا ا يرـگيي ،روواق طـس ساـسا ـب راوـت
د ـك يـسقت عوـو هس هب داوم ف صم اب هعماو يگرد :
دروــم و باــختوا ، واــرمه
( 0
هــلخادم تاــعلاطم.)
ا
شواد ش رو و هاگآ هنيم رد فلتخم هنيم رد را ومآ
تـسا هـتا گ تروو را يا رد ردخم داوم
( 8
، 21 - 21
، )
اـما
شيب رد وا نخـس ـلاق رد تلاخادـم ،تاـعلاطم نيا ت
شواد هواقلاخ و هواتلطواد تكراگم و تسا دوب را وـمآ
م شلاـت هـعلاطم نيا رد .تسا هتشادو ي رد ار اـب دوـش
تيا ف ا دافتــسا شواد هــواتلطواد اــه
كــي ، وــمآ
شهوهي ،دمآراك هلخادم اـب و دوـش حا ط موب و رادم
ت هــلخادم ا ــوا دروــم رآ ــگخب ثا رازــيم ، دــش هــيه
ـنل هـب شهوهـي نـيا اهدرواتـسد .د ـيگ را ق سر ب هسردم اهورلا د تگيي و اس ،ساـيقم كـچوك و ا
و ردـخم داوـم ف صم صوس و ف صم ا يرگيي ا ب تيا ف تيوقت و ياسانش نينچمه و تايواخد موب اه
جوا دهاوخ ردخم داوم ف صم ا يرگيي رد ثؤم .ديما
ش ومآ هنارا ،نيا ب ولاع م م لا اه
شهاـك هب دواوت
تاــيواخد و ردــخم داوــم ف ــصم صوــس و ف ــصم م ــو .دماجوايب ،فدـه اـب ـضاح قـيقحت ـسر ب
ـثا ـگخب
هــلخادم هواــسر ا ــب ش ــرو شــواد را وــمآ تتــسو هــب
ف ــصم داوــم ردــخم و تاــيواخد :
ــنتتم ــب ش وــمآ
تا ــثا ــب تملاــس و تاــعتت ووواــق تــهو رد ــييغت
شـــواد ش ـــرو را وـــمآ
مود هطـــسوتم ليـــصحت رود
[ Downloaded from jmums.mazums.ac.ir on 2022-11-01 ]
ف صم هب تتسو راس راتس هش راتس يبد ردخم داوم
و
تايواخد .دش حا ط
اه شور و داوم
هـميو تاقيقحت عوو ا ح ط ظاحل هب ضاح شهوهي .تـــسا ) ا هـــلخادم( ــب جت تاــقيقحت قلاــخا هــتيمك
نـيا راردـو ام كـشزي موـلع هـعلاطم
ر ا اـب دـك قلاـخا
IR.MAZUMS.REC.97/1632
.دوـــمو دـــييات هـــيلك
شــواد هطـــسوتم رود ـــسي را وــمآ راتــس يبد مود
اــه
لاس رد راس راتس هش 2010
، ـمآ هـعماو شهوهـي را
.تـسا داد ديكـگت ار ادـتبا ،رازـبا ياـياي نيـيعت تـهو
هوومو ـب و تـا گ تروـو س تـسد رد شور هـب يگ
رو اهرايعم ساسا ،جو خ و دو
03 دـواو دا ـاا ا ـفو
دـيمكت ا سـي و دودـش اـختوا و گ ه ا ب طيا ش اـفلآ ا دافتـسا اـب رازـبا ياياي ،راوآ طسوت همانگس ي ماتوو ك 81 / 3 نتااـي مدـع هـب هـووت اـب .دـمآ تـسد هـب
هلاقم تـهو ، ـضاح شهوهـي راوـنع اـب هباـگم ًلاماك ا
اد ا دافتسا اب ،هوومو جح نييعت د
ح ط ا دواح اه
، ياــياي باــي را تــهو هــيلوا تولياــي سواــيراو
رازــيم
و ـگ ود رد داوم ف صمصوس هب تتسو ش رو 344
/ 3 و
30 / 3 نيروايم فلاتخا و دش هتساحم اه
3144 / 3 تسد هب
راـنيمطا طس اب ظو دروم هوومو جح نينچمه ،دمآ 11
،دورد 03 .دش نييعت و گ ه ا ب فو
هوومو يگ هلح مدنچ تروو هب ضاح شهوهي ا
تا گ تروو .
هقطنم ود ا ،لوا هلح م رد هك روط هب
هــب هــقطنم كــي راــس راتــس هش شرو ــي و ش وــمآ هـب زـيو مود هـلح م رد و دـش اـختوا اداـصت تروو هوا ـسي سرادـم راـيم ا هـسردم كـي اداـصت تروو هـب اداـصت تروو هب سلاك ود سپس .ديد گ اختوا ا كي و گ ) اوـگ( ل ـتنك و )هـلخادم( شياـم آ اه
هـوومو راـياي رد هك وحو هب ،دش داد صاصتخا ، ـيگ
و ـگ رد سلاـك كـي و شيام آ و گ رد سلاك كي .تــا گ را ــق ل ــتنك
و ــگ دا ــاا ــعم رد شياــم آ
ش ومآ شـواد هواسر اه دا ـاا و دـنتا گ را ـق وـمآ
،ل تنك و رگيمه هماو ب لومعم
ار دوخ همادا دوداد . هـب
شواد هواسر ديكگت روظنم ماـيي لاـقتوا و هيهت و ومآ
اـه
،شياـم آ و ـگ سلاـك رد يوـصت توـو ش ومآ شواد ا ـفو هـس يـت كي و دش داد راوخا ا را وـمآ
هقلاع و لاــعا و دودــش اــختوا شياــم آ سلاــك ا دــنم
ش ومآ تحت كـي و سانـگواور كـي طـسوت م لا اه
گ را ق كشزي فو هس يت ا ب .دنتا
شواد ، ـتهر را وـمآ
ط رتفه تروو هب 21
شهوهي روضح اب هتفه ،را ـگ
و هتعاس ود تاسلو عومجم رد
21 .ديد گ رازگ ب هسلو
را ــرتفه تاــسلو جــحاتم تراــتع تاــعلاطا هــنا
: ا دودوب 0 يـسآ عوـضوم اب هسلو تاـعتت و داوـم اه
، ووواق 0 راجنه ش ومآ عوضوم اب هسلو هس ،
0 هسلو
و ، واور اس هنيسكاو عوضوم اب 0
عوـضوم اـب هـسلو
تراهم ه تهر را ومآ شواد فو هس يت .تمواقم اه تــحت ــهو گ ــظو لداــتت و جــحب تاــسلو رد هــتفه
يامنهار ديهست و اه تك ش كشزي و سانش راور گ
رد و دــود ك 41
تكراــگم اــب ،هــسلو ــه واــياي هــقيقد
ـب مادقا ريدكي مايي ـحا ط ه
يوـصت و توـو اـه
،دودومو شيام آ و گ سلاك هب رآ جحاتم لاقتوا ا ب هب روط توو مايي هس و يوصت مايي هس تياهو رد هك
مايي .ديد گ حا ط دـش ـحا ط وـحو هب توو اه
م هــك دوــب و ــگرد هــقيقد كــي رد ثكادــح تــسياب
مايي .دنــشاب تــنا ق دــباق شياــم آ يوــصت اــه
زــيو
م رد ًاـحيو ت و دوب داس لاح نيع رد و ضاو تسياب
ـك و رادوـمو و لودـو ،سـكع لاق هـملك دـو ا ـت
مايي .دنــشاب دــش راــيب راتــشوو عــقاوم رد توــو اــه
سلاــك رد سرد عو ــش ادــتبا رد ًاــحيو ت ، ــضتقم ــم دــواوخ ،ماــيي كــي طــقا ور ــه و شياــم آ .دــش
مايي دش اختوا يوصت اه هـماو ور كـي دـنوام زـيو
ـصو سلاـك ـسانم دـحم رد هتفه دك ا ب راويد شيب ات دودش رد .دنشاب هتشاد ار ردش تيؤر سواش ني ت
شواد ا ب نمض زياوو ،را ومآ
هب قيوگت ا ب واسكي
ربجنر روصنم ناراکمه و
ناردنزام يكشزپ مولع هاگشناد هلجم
هرامش ،مهن و تسيب هرود 571
دادرم ، 5931 555
یشهوژپ
دــتق ا را رــگهوهي وــس ا هــك ،ح ــط رد تكراــگم رآ هب ،دوب دش رادي خ .ديد گ صادها اه
ح هــعلاطم رد عــمو ا ــب ــضا
ا ،تاــعلاطا روآ
.دـش دافتسا ردخم داوم جنس ش رو درادواتسا همانگس ي اراد همانگس ي نيا 13
هـنيزگ هـس لاؤـس دماـش و ا
1
م هطيح ( ف ـصم هـب هـقلاع ش ـرو :دـشاب 23
،)هـيوگ
( ووواـق تاـعتت و تا ـطخ هب تتسو ش رو 23
،)هـيوگ
( كي ولويزيا تا ثا هب تتسو ش رو 23
هيوگ ش رو ،)
( واور تا ثا هب تتسو 23
تا ثا هب تتسو ش رو و )هيوگ
( عامتوا 23
قيقحت رد همانگس ي نيا ياور .دوب )هيوگ
شواد ور ب هباگم و ياـمنهار موس لاس وا يا را ومآ
.تـا گ را ـق باـيراجنه و ـسر ب دروم هطسوتم عطقم سايقم ياـياي نيـنچمه اــفلآ روـم آ ا دافتـسا اــب اـه
دش هتساحم ماتوو ك تا ـثا سايقم رد ياياي دقادح و
ردـخم داوـم كي ولويزيا (
11 /
α=3 ) رد رآ ثكادـح و
ردخم داوم ف صم هب هقلاع سايقم (
80 /
α=3 ) شرازـگ
تــسا دــش
( 20
روــظنم هــب.)
داد دــيلحت و هــيزجت اــه
روم آ ا دش روآد گ اه
سواـيراووك زيلاوآ و هتسباو t
ديد گ دافتسا سواـيراو نرمه روم آ نينچمه و
اـه و
داد عي وت تيلام و روم آ طـسوت ـيت ت هب اه
روــم آ
فو يمــسا فو گوملاــك و روـل م ــو ا دافتــسا اــب
رازــاا
ديد گ ماجواSPSS
ـب ولاـع سواـيراوك ديلحت شور .
و گ هــسياقم ل ــتنك راــكما ،ل ــتنك و شياــم آ اــه
توافت و گ نيب هيلوا اه كما ار اه
را م يذي .دنك
اه هتفای
ل تنك و شيام آ و گ ود رد اه يغتم تيلام و ادتبا فو گوـمولك روـم آ جياـتو .تـا گ را ق روم آ دروم
داد عــي وت تيلاــم و ــش هــك داد راــگو فو يمــسا اــه
رامش لودو( تسا را ق ب 2
.)
راــيعم فا ــحوا و نيرواــيم دماــش فيــووت راــمآ ودوم آ اه شيام آ و گ رد ل تنكو
شيي تا مو روـم آ
سي و داوــم ف ـصم هـب تتـسو ش رو همانگس ي روم آ
لودــو رد رامــش
2 تــسا دــش هــنارا .
و رد لااــب ــم ـنعم هـب ،داوم ف صم صوس هـب تتـسو ش رو همانگس ي
ش ـرو فنم و مدـع داوـم ف ـصم هـب شيا ـگ ردـخم
م هـك تــسا ـلطم نـيا رواـگو دـواح جياـتو .دـشاب
اـيم تا مو نيرو فنم ش رو
شياـم آ و گ رد ا سـي
،هلخادم ماجوا شيازاا
تسا هتااي .
هرامش لودج 1
هب ردخم داوم هب ش رو داعبا عي وت تيلام و سر ب :
ل تنك و شيام آ و گ كيكفت
يغتم و گ
فو يمسا فو گومولك رامآ دا آ هورد راد نعم طس
ف صم هب هقلاع شيام آ
10 / 3 1 18 / 3
ل تنك 11 / 3 1 00 / 3
ش رو هب تا طخ و تاعتت ووواق شيام آ 18 / 3 1 84 / 3
ل تنك 10 / 3 1 13 / 3
ولويزيا تا ثا هب ش رو شيام آ
14 / 3 1 38 / 3
ل تنك 10 / 3 1 24 / 3
واور تا ثا هب ش رو شيام آ
14 / 3 1 31 / 3
ل تنك 10 / 3 1 13 / 3
عامتوا تا ثا هب ش رو شيام آ
13 / 3 1 21 / 3
ل تنك 11 / 3 1 10 / 3
ردخم داوم هب تتسو لك ش رو شيام آ
81 / 3 1 31 / 3
ل تنك 13 1 31 / 3
و توـو ماـيي قـي ط ا ش وـمآ يثات سر ب ا ب شواد ش رو ور ب يوصت مايي هطسوتم عطقم را ومآ
هطيح و ردخم داوم ور ب روم آ ا ،رآ اه
وو T
روم آ جياتو . يد ك دافتسا ش رو هك دوب رآ ا كاح
شــواد ف ـصم هــب هـقلاع را وــمآ
هــب ش وــمآ قـي ط ا
مايي تروو مايي قي ط ا ش ومآ نينچمهو توو اه
اه
يوصت نعم يثأت شـواد ش رو ييغت رد راد
را وـمآ
رد ساـــيقم د ـــخ ف ـــصم هـــب هـــقلاع
( 332 / 3
= وP
21 / 3
=
Eta1
و 21 / 3
=
Eta2
،) ش رو هب تا ـطخ و تاـعتت
وواق و ( 332 / 3
= وP
2 / 3
=
Eta1
و 13 / 3
=
Eta2
،) هب ش رو
وـلويزيا تا ثا (
332 / 3
= وP
30 / 3
=
Eta1
و 21 / 3
=
Eta2
)
،
ـــواور تا ـــثا هـــب ش ـــرو (
332 / 3
= وP
2 / 3
=
Eta1
و
20 / 3
=
Eta2
) عاــمتوا تا ــثا هــب ش ــرو ، (
332 / 3
= وP
31 / 3
=
Eta1
و 12 / 3
=
Eta2
) ش رو لك مو نينچ ه و
دراد داوم هب (
332 / 3
= وP
30 / 3
=
Eta1
و 31 / 3
=
Eta2
،) هب
مايي ردينش ا دعب هك وحو ش ـرو نيروايم توو اه
رآ ساــيقم د ــخ و ردــخم داوــم هــب تتــسو اــه رآ اــه
ـم نيا بانب .تسا هتااي شيازاا هـك تـا گ هـجيتو راوـت
[ Downloaded from jmums.mazums.ac.ir on 2022-11-01 ]
مايي قي ط ا ش ومآ توو اه
ا ش وـمآ نيـنچمه و
مايي قي ط يوصت اه
ـرو شيازـاا رد ـتتثم شقو ش
شواد نيرواـيم هـب هووت اب لو .تسا هتشاد را ومآ اـه
رامش لودو رد دش شرازگ 2
م ، تـا گ هـجيتو راوت
مايي هك شيب شقو يوصت اه ش ـرو شيازـاا رد ت
شواد مايي هب تتسو را ومآ هتـشاد توو اه
و ـگ رد .دـوا
سايقم د خ و ردخمداوم هب ش رو نيروايم ،ل تنك اه
و دــتق ،رآ ــنعم تواــفت هــلخادم ا دــعب
دنتــشادو راد
( 31 /
<3 .)P
ـثا ـسر ب ـه
شور ا كـي روگاــووگ اـه
اـب را ومآ شواد لك ش رو ييغت ب يرگيي ش ومآ روم آ شيي تا مو ل تنك نينچمه و ل تنك و گ روضح سواــيراووك دــيلحت قــي ط ا
(ANCOVA)
ماــجوا هــب
رامش لودو( ديسر 1
.)
ب هووت اب شيي عوو ا هك ضاح شهوهي ه روـم آ
و
داد ديلحت ا ب ،دوب روم آ سي ل ـتنك روـظنم هـب و اه
شيي ثا سي و روم آ سوايراووك ديلحت شور ا روم آ
دنچ دش دافتسا يغتم .
سوايراو وورمه هضو فم اه
و
ـش ـنرمه ا ي
اـه ـش شيـي ا هـك دـيلحت اه
م سوايراووك و سر ب دروم ،دشاب
تـا گ را ـق دييات .
سوايراوك ديلحت جياـتو ف ـصم هـب هـقلاع هب ش رو رد
دراد راداــنعم ا تــياكح (
332 / 3
= وP
11 / 0
= ؛)F
نــيا
ش ومآ هك تسانعم نيدب توـو مايي قي ط ا
رد ـمو
ش رو ف صم هب هقلاع هب نينچمه .تسا دوب شخب ـثا
رآ يثات سايقم ي رد وـلويزيا تا ـثا هب ش رو اه
( 332 / 3
= وP
12 / 4
= )F
، ش رو ( ـواور تا ـثا هب 332
/ 3
=
P
و 48 / 1
= )F
ش رو عامتوا تا ثا هب (
332 / 3
= وP
24 / 1
= )F
،
ردـخم داوـم هـب تتسو لك ش رو (
332 / 3
= وP
11 / 4
= )F
،
دينات و دش نيدب م يت ت هك تا گ هجيتو راوت
ش ومآ
رآ ش رو دوتهب جعاب توو مايي قي ط ا .تسا دش اه
دــيلحت جياـــتو سواــيراوك
هــب هــقلاع هــب ش ــرو رد
ف ــصم دراد راداــنعم ا تــياكح (
332 / 3
= وP
18 / 8
= ) F
ش ومآ هك تسانعم نيدب نيا توـو ماـيي قـي ط ا
رد
ش ـرو مو ف ـصم هب هقلاع هب
.تـسا دوـب شخب ــثا
نينچمه رآ يثات ساـيقم ـي رد تا ـثا هـب ش ـرو اه
( وــلويزيا 332
/ 3
= وP
01 / 1
= ،)F
ش ــرو هــب تا ــثا
( واور 332 / 3
= وP
11 / 0
= ،)F
ش رو عامتوا تا ثا هب
( 332 / 3
= وP
41 / 0
= )F
ردـخم داوم هب تتسو لك ش رو ،
( 332 / 3
= وP
01 / 4
= )F
، م يت ت نيدب و دش دينات راوت
هـك تـا گ هجيتو ش وـمآ
زـيو يوـصت ماـيي قـي ط ا
دش اه رآ ش رو دوتهب جعاب .تسا
هرامش لودج 2
هب ش رو اه سايقم د خ هسياقم: ردخم داوم
قي ط ا هلخادم ا دعب و دتق يرگيي ش ومآ شور ود
ردخم داوم هب تتسو لك ش رو عامتوا تا ثا هب ش رو واور تا ثا هب ش رو ولويزيا تا ثا هب ش رو ووواق تاعتت و تا طخ هب ش رو ف صم هب هقلاع سايقم د خ شور 04
/
±1 14 /
22 22/01±2/99 1/14±1884 21/08±2/11 21/81±4/2 22/14±0/10 هلخادم ا دتق توو مايي
120 /
±0 11 /
20 21/14±1/12 21/02±0/88 20/14±4/10 21/18±1/18 21/81±1/08 هلخادم ادعب
332 /
3 3/332 3/332 3/332 3/332 3/332 راد نعم طس
81 /
±1 31 /
22 23/01±0/81 23/12±1/01 22/11±2/14 21/14±1/18 22/32±1/10 هلخادم ا دتق يوصت مايي
42 /
±1 14 /
21 28/14±0/12 20/84±1/11 21/81±1/04 28/31±1/2 28/01±2/11 هلخادم ادعب
332 /
3 3/332 3/332 3/332 3/332 3/332 p-value
14 /
±1 14 /
22 22/10±1/02 23/12±1/41 22/08±1/18 21/32±1/48 22/10±2/01 هلخادم ا دتق ل تنك و گ
38 /
±1 08 /
22 22/84±1/28 23/11±2/08 22/01±1/11 21/04±1/2 22/02±2/11 هلخادم ادعب
84 /
3 3/81 3/13 3/88 3/80 3/13 p-value
لودج هرامش 3 سوايراوك ديلحت روم آ: و
نييعت ب يوصت و توو اه مايي قي ط ا ش ومآ يثات داوم ف صم صوس هب تتسو ش رو
اه يغتم توو اه مايي قي ط ا ش ومآ
يوصت مايي قي ط ا ش ومآ
رادانعم طس F اتا روذجم
رامآ راوت رادانعم طس F
اتا روذجم رامآ راوت
ف صم هب هقلاع 11
/ 0 332
/ 3 21
/ 3 0
/ 3 18
/ 8 332
/ 3 21
/ 3 18 / 3
ش رو هب تا طخ و تاعتت ووواق 41
/ 1 332
/ 3 2
/ 3 41
/ 3 41
/ 0 332
/ 3 13
/ 3 48 / 3
ولويزيا تا ثا هب ش رو 12
/ 4 332
/ 3 30
/ 3 18
/ 3 01
/ 1 332
/ 3 21
/ 3 41 / 3
واور تا ثا هب ش رو 48
/ 1 332
/ 3 2
/ 3 40
/ 3 11
/ 0 332
/ 3 20
/ 3 04 / 3
عامتوا تا ثا هب ش رو 24
/ 1 332
/ 3 31
/ 3 41
/ 3 41
/ 0 332
/ 3 12
/ 3 41 / 3
ردخم داوم هب تتسو لك ش رو 11
/ 4 32
/ 3 30
/ 3 00
/ 3 01
/ 4 332
/ 3 31
/ 3 12 / 3
ربجنر روصنم ناراکمه و
ناردنزام يكشزپ مولع هاگشناد هلجم
هرامش ،مهن و تسيب هرود 571
دادرم ، 5931 559
یشهوژپ
ثحب
ــثا نيــيعت شهوهــي نــيا فدــه ــگخب
ش وــمآ
هواسر ووواق تاعتت و تملاس تا ثا ش ومآ ب نتتم ا
شواد ش رو ـييغت ـب داوم ف صمصوس هب تتسو را ومآ
تسا ردخم .
هتااي ساسا ب ،شهوهـي اـه
شور ود ـه
يوـصت و توـو ماـيي قـي ط ا ش ومآ اتــسار رد
دايتعا ا يرگيي و
ت ييغ شواد ش رو هـب تتسو را ومآ
ـنعم يثأـت ،ردـخم داوم و دايتعا ش ـرو ـييغت ـب راد
شواد .تشاد دايتعا و ردـخم داوـم هـب تتـسو را وـمآ اـب
م شهوهي نيا رد دمآ تسد هب جياتو هب هووت رايب راوت
شيب يثات توو مايي هب تتسو يوصت مايي هك د ك ت
فنم ش رو شيازاا ب شواد
.دراد داـيتعا هـب تتـسو را ومآ
هتااي اب جياتو نيا ـم وـسمه نيققحم ياس اه
دـشاب
( 21
، 28 .)
نيرواـيم هـسياقم ا ـب ،سواـيراوك ديلحت روم آ هجيتو ـمو رد ل ـتنك و شياـم آ و ـگ روـم آ سـي تا مو هفلوم مامت ش رو ،ف صم هب هقلاع اه
هب تا ـطخ و
تاعتت ا ـثا هب ش رو ، ووواق هـب ش ـرو ، وـلويزيا ت
ه و عامتوا تا ثا هب ش رو ، واور تا ثا ـمو نينچ
داوم هب ش رو لك راـگو داوـم ف ـصمصوس هــب تتـسو
م هك دهد نيا رد سوايراوك F
.تـسا راداـنعم اه هطيح
نعم د روـم آ را ش وـمآ هـك تـسا ـنعم نـيا هـبF
شـواد راـتار هـتنو ـب ولاـع ،تـسا هتسواوت ــمآ
را و
و طـلل اـهرواب ـب ردـخم داوم ف صمصوس هـب تتـسو يل تخانش شواد هوانيب عقاو
ف ـصمصوس هـب تتـسو را ومآ
دراذرب يثأت ردخم داوم .
واـخ دـمحم شهوهـي جياتو و
راراكمه تراــهم ش وـمآ هـك داد راـگو گدـو اـه
نعم ـييغت و داوـم ف ـصم هـب راواوووو ديامت رد راد
س طخ دماوع ، رادنيدوخ ديتق ا داوم ف صم د ا ا
تراهم اه تراهم ، ل تنك دوخ روواـك ، عاـمتوا اه
د ـك داـجيا داوـم ف ـصم هـب تتـسو ش ـرو و ل ـتنك تسا . ( تمحر شهوهي رد 2080
،) ودوم آ و ـگ اه
تراهم ش ومآ تـاايرد ا دعب ،شيام آ اه
هـلباقم ا
جــحب شور هــب ــنعم ــييغت ــهو گ
اد ش ــرو رد ر
صوس هب تتسو ) راتار ، فطاـع ، تخانـش(
داوـم ف صم شهوهــي و دــوداد راــگو ل ــتنك و ـگ اـب هـسياقم رد
ـفنم ار داوم ف صم صوس هب تتسو اهوآ ظو تسواوت ـت
د اس
( 21
ش وـمآ هـك تـاايرد دوـخ قـيقحت رد قاب.)
تراهم اه شواد ش رو ييغت ب گدو تتـسو را ومآ
وـم هب دــخم دا ر ـم يثاـت اراد دـشاب
( 13
عوـمجم رد.)
،
ـتااي ـب تسا ريد دييأت شهوهي لك جياتو ه
اـه رآ
شهوهي ا هتسد ـش ومآ تلاخادـم گخب ثا هك ياه
تراـهم ش ومآ عوو ا يغتم راوـنع هـب ار گدـو اـه
طتت ـم اه يغتم و داوم ف صم صوس ا يرگيي ب دقتسم دومو تاتثا رآ اب نيوتوب .دوا
راراـكمه و هــعلاطم رد
ا
تراهم ش ومآ هك دوديسر هجيتو نـيا هـب اـه
گدــو
و شواد هـب موـمع عاـمتوا و د ـا تيحلاـو
،را وـمآ
م ش رو ب دواوت ف ـصم هـب تتسو فنم
راـتار و داوـم
نعم تا ثا ف صمصوس دراذرب او ب راد
( 12 . ) ش ومآ
تراـــهم هــلباقم اــه ا
و هـــب راــواوووو رد ــك زـــهجم
تراـهم و ياـسانش روـظنم هب ايو دروم و رو ض اـه
اــگآ زـيو و عاـمتوا اهراگا با ب رد تمواقم اـس
رآ هواسر اس دعاقتم و تاغيلتت رونا ا اه داــمآ و اـه
رآ رد ـك ـيل و يقتـسم اهراـگا اــب هـلباقم ا ـب اـه
هتستمه ب ،رلااسمه يقتسم ف ـصم تخانـش راور اه
يثأـت راـوآ ش رو و اهرواب ديتق ا داوم ـم
دراذـگ . ـب
ظو ساسا
Adjzen
و
Fishbein
ار داوم ف صم صوس هك
ش ـرو( اس هـس ا ثأتم راـتار ل تنك و اـهراجنه ،اه
دــش كاردا )
ــم ــم ــش ومآ هــلخادم ،دــواد دــواوت
رازبا هب راوووو هـك دـنك داـجيا تيعقوـم و هواداقو كفت
ا ـب عاـمتوا اهراـگا ـبا ب رد و دـباي تسد قطنم ف صم ار دوـخ راـتار و هتـشاد تـمواقم ياـواوت ،داوم
ل تنك دننك
( 11
راراـكمه و دـيزي دمحم هعلاطم رد.)
هـماو ب راـتار هـي ظو د براـك فدـه اب هك رد دـش زير
تروـو سي راواوووو رد داوم ف صمصوس ا يرگيي تا يذي نيرواـيم هـك تـسا دوـب رآ رواـيب جياـتو ،دوـب ه دصق ، دش كرد راتار ل تنك ، عازتوا راجنه ،ش رو رد ش وــمآ ا دــعب داــيتعا ا دــننك يرــگيي راــتار و نعم روط هب ب جت و گ تااي دوتهب راد
( 21
حلـو.)
[ Downloaded from jmums.mazums.ac.ir on 2022-11-01 ]
هــعلاطم رد حتفلاوــبا و راوــنع اــب ا
يثاــت ش وــمآ
ا دايتعا ا يرگيي ط
ـب تملاـس داـقتعا وـرلا قـي
شواد كرد و هاگآ راتـس يبد لوا لاـس را وـمآ
اـه
واس تا ـمو نيرواـيم هـسياقم دنتااي تسد هجيتو نيا هب ، تواـفت ـش ومآ هلخادم ا دعب و دتق كاردا و هاگآ
نعم داد راگو راد
( 20
هعلاطم رد راراكمه و تجح.)
ا
هــلخادم تخانــش ــگخب ثا نيــيعت فدــه اــب ا وامرد
راـواوووو داـيتعا هـب ش رو رد كاي ت راوع هو گ هـك دـنتااي تسد جياتو نيا هب داتعم دلاو اراد تا ـييغت
شيي هلح م ا دك مو نيروايم سي هب روم آ
رد روم آ
شيازـاا دهاـش و ـگ رد و شهاك هلخادم و گ تـااي
؛
تتـسو تـتثم ش رو شهاك جعاب هلخادم هك انعم نيدب خم داوم هب د
ـنعم رامآ ظو ا ييغت نيا لو ؛دش ر راد
دوتو
( 24
اـب هـك راراـكمه و مدـقا واو يم هعلاطم جياتو ).
هـنيم رد دـش هـيهت ـش ومآ روـتم يثات سر ب فده شواد هاگآ رازيم ب رآ راوع و دايتعا ـسي را وـمآ
،تا يذـي تروـو را ـهت هـش ليصحت فلتخم عطاقم اگآ مو نيروايم داد راگو رد هـلخادم ا دـعب و دـتق ه
هطــسوتم و ياــمنهار ، يادــتبا ليــصحت عــطقم هــس ــه نعم دوب راد
( 21
جياـتو اب دش كذ تاقيقحت مامت جياتو.)
ه ضاح شهوهي .تشاد واوخ
م هيووت دمآ تسد هب جياتو قتط اتسار رد دوش
هماو ب ،دايتعا وـس رامواخ لاب ا هيلوا يرگيي رازـير
ايس و هـماو ب ،طتت ـم راراذرتس قـي ط ا ،هوا يرگيي اـه
سلاـك رد روـضح تك ش تراهم ش ومآ اه
اـه
ا ش ومآ و گدو اـب و يوـصت و توـو مايي قي ط
مايي ،تيولوا يوصت اه
و اـلآ كدوك رارود ا ار
تراـهم نينچ ردش وورد رام ات هـمادا دا ـاا رد ياـه
دافتسا نينچمه .دنهد شور ا
شواد ش ومآ اه ومآ
شواد لاـعا شقو هك روحم ،دـشاب ت راـب رآ رد را ومآ
يگ را ق تيولوا رد .د
م شهوهي نـيا دـيوم ـه دـواوت
تهو ماظو يگ اه
تمس هب مسر شرو ي و ش ومآ
ف صمصوـــس ا هوا يرــگيي ــش ومآ تلاخادــم هعــسوت شواد نيـب رد ردـخم داوـم ومآ
را ه و دشاب م
دـواوت ــب دــيكأت تــهو رد ــگهوهي هواوتــگي كــي هــلزنم هــب
.دوش وسحم ش ومآ تلاخادم گخب ثا و ترو ض زك م راونع هب سرادم شقو هب ،طيا ش نيا هب هووت اب و يـــسآ نـــيا ا يرــــگيي ا ــــب تاــــيح و ـــهم سآ ي هماو ب رد .تسا دش اههيو هووت ريد اه اه
ا يرگيي هب وب م صوس و دايتعا
ردـخم داوـم ف صم
ماو ب ،سرادم رد ه
اه هــيو اـرياو ـش ومآ دراد ا
.
هماو ب نيا عوـو داـجيا ـنعي اـضاقت شهاـك فده اب اه داوـم ف ـصم صوــس ــبا ب رد ـواور و نهذ تيووصم
ا وا و نيودت ردخم م
.دووش ي رد ماـگ ضاح شهوه
د ــا دــماوع ا يرــگيي و ــها و كرد تــهو و
و تــسا راوــووو رد داوــم ف صم اب طتت م عاـمتوا ب لوـتق دـباق جياـتو هـتااي ساـسا
ا ــب ،قــيقحت اـه
ـگيي ر هـنارا راـواوووو رد داوـم ف ـصم ا ي م
دـهد .
نينچمه قيقحت نيا هـماو ب هـك داد راـگو
هوا يرـگيي اه
، عاـــمتوا و د ـــا دـــنمواوت صاـــقترا ــب ــنتتم رد
.دـو ثؤم رايـسب راواوووو رد داوـم ف ـصم ا يرـگيي م راگو جياتو نينچمه دنهد
داوم ف صم تا ثا ش ومآ
ردخم ب تاـعتت ،تملاس تراـهم زـيو و رآ ووواـق
اـه
يثات يوصت و توو مايي قي ط ا م لا ـنعم
رد راد
تـسا هتـشاد را وـمآ شواد ش ـرو ـييغت
، داهنـگيي اذـل
ــم دد ـــگ ا تعاــس كــي شرو ــي و ش وــمآ ترا و
هــب مـسر تروو هب ار سرادم ـرتفه ـسرد هـماو ب ش ومآ تا ثا ف صم داوم ردـخم ـب
،تملاـس تاـعتت
ووواق رآ و زيو تراـهم اـه نيرواـگم طـسوت گدـو
و صصختم تـلا ا تاقوا ا ب و دـهد صاصتخا اگآ
شــواد هــماو ب ،را وـــمآ اذــو و دو اــس ،ح ــفم اــه
شور ش وــمآ هــنيم رد نيــنچمه ،دــيامو ــحا ط اــه
ا يرگيي يــسآ
، عاـمتوا اـه و ش وـمآ ترا و
،شرو ـي و راـمرد ،تشادهب ترا و
، كـشزي ش وـمآ
و تسيزهب رام اس ـنتارنت هـــطبار ماـــظتوا و ــيو
گ
ش ومآ داوواخ اب شاب هتـشاد اـه ن
دـ ، واــسر علاـطا اـت
هجيتو رد و عقوم هب رد .دـيآ دـمع هـب هتـسياش يرگيي
رد شهوهــي نــيا تــسا ــتهب ،تاــواكما دوــوو تروــو
ربجنر روصنم ناراکمه و
ناردنزام يكشزپ مولع هاگشناد هلجم
هرامش ،مهن و تسيب هرود 571
دادرم ، 5931 551
یشهوژپ
هوومو ياه گرزب ا ـوا فـلتخم اه هـش و قطانم و ـت
هتـشاد دوـوو فلتخم عماوو هب رآ يمعت راكما ات دوش دشاب . شش وام دواوا هب هماو ب ا وا ا دعب نينچمه
لاس ود و لاس كي ، ام رآ جياتو
ـيريي رازـيم ات دوش
تك ـش رد يذـيدايتعا طس و ش رو تاتث راگدـننك
دروم و شياي اـگراك نيــنچمه .د يگ را ق سر ب اـه
يانــشآ ا ــب ــما نــيا راــصصختم طــسوت ــش ومآ دوـش رازـگ ب را ومآ شواد و نيدـلاو ،را ـيبد ،را يدـم هواسر و جيو ـت و هعاـشا و ش ومآ هـب ه ـهو گ اه تراهم نيا
دو اد پب هعماو حوطس مامت رد .
یرازگساپس
هلاقم
، ضاح دواح ح ط ارگواد وصم گهوهي
رامش هب راردو ام كشزي مولع 2001
م راگدنسيوو .دشاب
نيدب دـيلد هب ارگواد گهوهي م تحم توواعم ا ،هليسو
و ح ط يوصت نيمات
ش وـمآ دـك رادا ا زيو و رآ هنيزه
ردو ام راتسا شرو ي و تدعاـسم تهو را
هـلوذتم اـه
كگت م دنيامو .
References
1. Bahrami EH. Addiction and preventive process. Tehran: Samt Pub; 2005 (Persian).
2. Peacock A, Leung J, Larney S, Colledge S, Hickman M, Rehm J, et al. Global statistics on alcohol, tobacco and illicit drug use: 2017 status report. Addiction 2018; 113(10): 1905- 1926.
3. Sarrami H, Ghorbani M, Minooei M. Survey of four decades of addiction prevalence researches in Iran. Research on Addiction 2013; 7(26): 29-52 (Persian).
4. Johnson PB, Boles SM, Kleber HD. The relationship between adolescent smoking and drinking and likelihood estimates of illicit drug use. J Addict Dis 2000; 19(2): 75-81.
5. Gorji AM, Shafizad M, Soleimani A, Darabinia M, Goudarzian AH. Path Analysis of Self- Efficacy, Critical Thinking Skills and Emotional Intelligence for Mental Health of Medical Students. Iran J Psychiatry Behav Sc 2018; 12(4): (Persian).
6. Hosseini Ashlaghi SM, HeidariGorji AM, Darabinia M, Mahfoozi Jooybari M, Ranjbar M. The effectiveness of self-regulation skills training on motivational orientation and academic achievement of students. Helix 2017;
7(2): 930-936.
7. Darabinia M, Heidari Gorji AM, Gholami S.
Self-care study in the Iranian medical students based on Islamic thought. J Nurs Educ Pract 2017; 7(9): 85-89 (Persian).
8. Khalili A, Sohrabi F, hasan Radmanesh M, Afkhami M. The effectiveness of training critical thinking skills on students’ attitude towards substance abuse. Research on Addiction 2011; 5(17): 91-106 (Persian).
9. Ghanbari A, Tahmasebi Kahyany F, Lordejani N. The relationship between emotional intelligence and addiction potential tendency pre-university students. J Shahrekord Univ Med Sci 2013; 15(3): 33-39 (Persian).
10. Pasha Sharifi H, Rezae NM. The relationship between attitude towards drug abuse and insecurity in family. J Psychol Res 2009;
1(2): 77-86 (Persian).
11. Cuijpers P. Effective ingredients of school- based drug prevention programs: A systematic review. Addict Behave 2002; 27(6): 1009-1023.
12. Mohammadi Zeydi I, Pakpour-Hagiagha A. Application of the theory of planned behavior for the prevention of substance abuse among male adolescents. Iran J Health Educ Health Promot 2016; 3(4): 298-310 (Persian).
[ Downloaded from jmums.mazums.ac.ir on 2022-11-01 ]
13. Solhi M, Abolfathi M. The effect of education about prevention of addiction through health belief model (HBM) on knowledge and perceptions of high school students in Saveh. Iran J Health Educ Health Promot 2013; 1(2): 31-40 (Persian).
14. Hojjat K, Azadi A, Monadi ZH, Norozi KM, Hatami SE, Rezaei M. Effectiveness of group cognitive therapy about opium addict complications on attitude of adolescents with drug dependent parents. J Birjand Univ Med Sci 2016; 22(4): 349-358 (Persian).
15. Mirjani Aghdam A, Farhadi M, Eftekhari F, Fadaei E. Evaluation of educational packages on knowledge of male students in Tehran city about addiction and its complications.
JREHAB 2012; 12(5): 8-13 (Persian).
16. Rezaee AM, Delavar A, Najafi M. The construction and validation of opium attitude questionnaire among guidance and high school students. Research on Addiction.
2013; 6(24): 37-54 (Persian).
17. Taromiyan F, Mehryar AH. Effectiveness of life skills training program in prevention of drug use among secondary school students. Adv Med Biomed Res 2009; 65(16): 77-88 (Persian).
18. Afshar Niya K, Aghabaigi H, Rezae H, Darake M, Mohamadi, J. Effectiveness of life Skills Training on changing attitude towards Drug Abuse in Students. 2nd Congress on Addiction and Social and Psychological Pathology. Kharazmi University, September 5-7, Tehran, Iran, 2012 (Persian).
19. Rahmati, A. The Effect of Coping Skills Training Using Group Discussion on Students' Attitude towards Drug Abuse. Thesis of Doctor, Allameh Tabatabaei University; 2004 (Persian).
20. Bagheri, M. The role of life skills training in knowledge, attitude and self-esteem of junior high school students. Master thesis of Tehran University, Faculty of Psychology and Educational Sciences; 2002 (Persian).
21. Botvin GJ, Baker E, Dusenbury L, Tortu S, Botvin EM. Preventing adolescent drug abuse through a multimodal cognitive-behavioral approach: results of a 3-year study. Journal of Consulting and Clinical Psychology 1990;
58(4): 437.
22. Adjzen I, Fishbein M. Understanding attitudes and predicting social behaviour. Englewood Cliffs NJ: Pren-tice Hall; 1980.