1
2
تنواعم یشهوژپ
و یروانف
شرازگ ییاهن
حرط قیقحت یتا
دروآرب یژرنا
داب رد قطانم بختنم
برغ لامش ناریا
رب ساسا
دادنورب لدم
یاه یمیلقا
و یاهویرانس رد RCP
ههد یاه دنیآ
ه
یرجم حرط
: رتکد دنمورب
حلاص ی
هورگ یایفارغج
،یعیبط هدکشناد
تایبدا و
مولع اسنا ین
یزورهب دومحم :حرط راکمه
یرتکد یوجشناد میلقا
یسانش ریلام هاگشناد
نیا حرط اب بیوصت و
تیامح یلام
هزوح تنواعم یشهوژپ
هاگشناد ققحم
یلیبدرا ارجا
گ هدیدر
. تسا
ناتسمز
1397
3
هدیکچ تخوس زا هدافتسا شیازفا یلیسف یاه
شیازفا هب رجنم هناخلگ یاهزاگ
یا و یامد هب هک هدش وج هبون
دوخ بیسآ ج ید
طیحم رب دراو تادوجوم یتسیز
یم طیارش نیا هک دنک یژرنا یارب اضاقت
یاه جت دید ههد رد ریذپ هدنیآ یاه
ار شیازفا -یم
هیبش زا سپ شهوژپ نیا رد .دهد هداد یزاس
یویرانس و یوج شدرگ یاهدادنورب اب داب عوقو یاه یگژیو ،RCP
یاه
هاگتسیا رد داب زا لصاح یژرنا لوبیو عیزوت و یرامآ تلاامتحا اب لیبدرا
لاس یارب رب هدنیآ یاه
دروآ ش .د م نیدب ،روظن
هداد ( هدنیآ ههد هس رد داب تعرس و تمس یاه ،2020
و2030 هیبش )یدلایم2040
یزاس و س یاهدابلگ یلصف و هنلاا
ههد یارب داب تعرس نیگنایم هارمه هب لیبدرا هاگتسیا هدنیآ یاه
سررب و میسرت پ یارب سپس .دش ی
شی ینیب تلاامتحا
پ هبساحم اب و دش هبساحم ود یخ نومزآ اب عیزوت نیا تحص و دش هدافتسا لوبیو عبات زا داب عوقو تمارا
یاهر وK
زا C
لمتحم ،یمان تعرس ،داب یژرنا یلاگچ ،لوبیو عبات هار تعرس و داب تعرس نیرت
بروت فقوت و زادنا نی
یاه ب یدا یارب
تاعافترا و 10
نیمز حطس زا یرتم 50 .دیدرگ دروآرب
د داب تعرس دنور داد ناشن شهوژپ نیا جیاتن یبدرا تشد ر
یط ل
ههد .دش دهاوخ لیبدرا تشد دراو یقرش لامش و قرش تمس زا اهداب و تفای دهاوخ شیازفا هدنیآ یاه ناوت یلاگچ
با د
ههد یط عافترا رد هدنیآ یاه
دودح یرتم 10 ات 450
ترا رد و 500 50 عاف
دودح یرتم رد تاو 1000
ه ر عبرمرتم
عافترا رد داب یمان تعرس نینچمه .دش هبساحم و یرتم 10
دودح یرتم50 و 11
لمتحم و 14 نآ نیرت
ن 6 زی 8 و
دودح .دوب دهاوخ رتم هار تعرس نیب زین داب تیدوجوم تاعاس دصرد80
یداب نیبروت فقوت و زادنا خ
دوب دهاو ؛
انب نیارب
هب ماقرا رارق بولطم دح رد یداب هاگورین ثادحا تهج مزلا یاهدرادناتسا اب هسیاقم رد هدمآ تسد دراد
ک انرب اب ه هم یزیر
یم بسانم لاس رد هدش نیمأت یژرنا زا ناوت
.درب ار مزلا هرهب لیبدرا تشد هدنیآ یاه
تاملک یدیلک : ،میلقا رییغت ،داب یژرنا ،لوبیو عیزوت
.لیبدرا ،رادیاپ هعسوت
4
تسرهف
لصف لوا شهوژپ تایلک ...
...
...
...
...
6
-1 ب1 ی نا هلئسم ...
...
...
...
...
7
-1 -2 فادها شهوژپ ...
...
...
...
...
11
-1 -3 لاؤس شهوژپ ...
...
...
...
...
11
-1 -4 ضرف ی تا شهوژپ ...
...
...
...
...
12
-1 پ5 ی ش ی هن شهوژپ ...
...
...
...
...
12
-1 6 داوم و اهشور ...
...
...
...
...
16
-1 -6 لوت1 ی د رانس ی اهو ی لقا ی م ی ارب ی هرود اه ی آ ی ...هدن ...
...
19
-1 -6 لدم2 ...SDSM
...
...
...
...
19
لصف مود ينابم یرظن شهوژپ ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
-2 1 غت یی ر لقا ی ...م ...
...
....
Error! Bookmark not defined.
-2 رانس2 ی و ی ...RCP ...
...
Error! Bookmark not defined.
-2 لدم3 ...SDSM
...
...
. Error! Bookmark not defined.
ژرنا2-4 ی اه ی دجت ی ذپد ی ...ر ...
...
Error! Bookmark not defined.
-2 -4 ژرنا1 ی داب ...ی ...
...
Error! Bookmark not defined.
-2 تلاامتحا5 ر ی ضا ی ...داب ...
...
Error! Bookmark not defined.
-2 ناکم6 ی مس بروت ی ن اه ی داب ...ی ...
...
Error! Bookmark not defined.
-2 -6 ناوت1 ژرنا ی داب ...ی ...
...
Error! Bookmark not defined.
-2 -6 زوت2 ی ع تعرس ...داب ...
...
Error! Bookmark not defined.
-2 -6 رصتخم3 ی زا ن ی هاگور قرب داب ...ی ...
...
Error! Bookmark not defined.
لصف موس ی هتفا اه ی شهوژپ ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
م3-1 ی گنا ی ن تعرس داب رد ههد اه ی آ ی هدن ا ی هاگتس بدرا ی ...ل ...
Error! Bookmark not defined.
-3 هقبط2 دنب ی تعرس داب رد ههد اه ی آ ی هدن ا ی هاگتس بدرا ی ...ل ...
Error! Bookmark not defined.
-3 اهدابلگ3 ی هنلااس و لصف ی ا ی هاگتس بدرا ی ل رد ههد اه ی آ ی ...هدن ...
Error! Bookmark not defined.
دروآرب3-4 ژرنا ی داب رد ههد اه ی آ ی ...هدن ...
...
Error! Bookmark not defined.
3-5 ...ثحب
...
...
...
Error! Bookmark not defined.
5
لصف مراهچ تن ی هج گ ی ر ...ی ...
...
Error! Bookmark not defined.
4-1 تن ی هج گ ی ر ...ی ...
...
....
Error! Bookmark not defined.
عبانم ...
...
...
...
Error! Bookmark not defined.
Abstract ...
...
...
...
...
21
6
لصف لوا
تایلک
شهوژپ
7
1-1 نایب هلئسم و عیانص دشر هب
بجوم نآ فرصم ، شیب
دحزا تخوس زا یلیسف یاه کی
وس عمج شیازفا و رییغت و ناهج تی
ت هدش بجوم ،رگید یوس زا یضارا یربراک یتعنص بلاقنا زا سپ ا
هب جیردت رد یدوهشم تارییغت ز هرک میلقا
هب نیم
،یرظن و ینیسح( دیآ دوجو .)1394
هب روظنم قیقد یسررب لاس رد ،هلئسم رت
هسسوم1988 اب یا مان تئیه نیب لودلا
میلقا رییغت هب
روط کرتشم هب
هلیسو همانرب و یسانشاوه یناهج نامزاس طیحم
تسیز للم نامزاس ،دحتم
فدهاب ا یبایزر
هبنج هعلاطم و تخانش یداصتقا و ینف ،یملع یاه
- ا هدمآ دوجو هب تارطاخم و یعامتج رثارب
میلقا رییغت ب
ه هلیسو ،ناسنا
سیسأت شلات و هتفرگ یناهج داعبا ،میلقا رییغت هرابرد ینارگن .دش
نیب یاه زا یللملا
ههد یارب هتشذگ ح
لئسم نیا ل ه
دمحم( تسا هدش زاغآ ،ناراکمه و ی
رب .)1393 هداد ساسا یاه
تبث هدش هجرد طسوتم ،یمیلقا ات نیمز حطس ترارح
دودح متسیب نرق نایاپ /6
یتناس هجرد 0 لاس زا شیامرگ نیرتشیب هک هتفای شیازفا دارگ
1910 یاه 1945 ات
لاس زا و
ات 1976 لدم ساسا رب .تسا هداتفا قافتا2000
تحت یمومع شدرگ یاه س
هویران شیپ ،فلتخم یا یم ینیب
یامد دوش
هرود یط ناهج 1990 یاه
2100 ات 4 نیب
1/ 8 ات 5/ یتناس هجرد اب هارمه امد شیازفا نیا هک دبای شیازفا دارگ
رییغت
هدنیآ ( دوب دهاوخ شراب ینامز و یناکم یاهوگلا رد IPCC, 2001
.)
هناخلگ یاهزاگ راشتنا ینعم تارثا یا
میلقا یور یراد هرک
نیمز ؛دراد هب روط ی حطس رد هک شیب ،ناهج
یرت ن
رد امد شیازفا دودح و تسا هدیسر تبث هب ریخا لاس25
و11 رد مرگ لاس12 1990ههد
2000 و فتا تسا هداتفا قا
( IPCC, 2007 نراد( تسا شیازفا هب ور یناهج دنور هب هیبش امد شیازفا دنور نیمه زین ناریا رد .)
1394 ،د و یسابع ؛
،ناراکمه ؛)1389
هب روط ی ( ناراکمه و یسابع هک ومع شدرگ لدم ود یجورخ زا هدافتسا اب )1389
وج یم
( HadCM2, ECHAM4 18 و )
راشتنا یویرانس ناشن IPCC
لاس ات هک دنداد هب2100
روط نیگنایم ت3
6 ا 3/ هجرد
یتناس .دش دهاوخ هدوزفا ناریا روشک یامد نازیم رب دارگ لدم
شیپ یاه ا رییغت ینیب
شیازفا ،میلق هج یامد
ات ار ینا 100
رادقم هدنیآ لاس ات1
یتناس هجرد5 شیپ دارگ
هدرک ینیب ازیم هب امد شیازفا نیا هتبلا هک دنا
یاهزاگ راشتنا ن هناخلگ
یا
هدرک نایب نآ هب میلقا تیساسح و ( دنا
Nolan et al., 2011 .)
میلقا رییغت همه
شخب ار یداصتقا یاه ات
هزادنا یا حت ت ریثأت یم رارق و میلقا رییغت تارثا یناوارف تاعلاطم و دهد
فلتخم یاهرتماراپ رب ار امد شیازفا طیحم
تسیز بآ نازیم لیبق زا ناریا رد لباق
سرتسد ،ناراکمه و یراکزیهرپ(
8
میلقا ،)1396
،ناراکمه و ینیسح( یزرواشک یسانش ،ناراکمه و ینابرق ؛1394
و ینیف یئاباب( شراب ،)1394 ،ناراکمه
.تسا هدش ماجنا اهرتماراپ رگید و )1393 طیحم و یداصتقا هعسوت نیب هطبار هچخیرات تسیز
یا ینلاوط ههد زا هک دراد تاعلاطم اب 1970
هب طوبرم
تیدودحم یم عورش یرادیاپ و دشر یاه
طیحم داصتقا هجوت ،ههد نیا یط .دوش یداصتقا دشر هب تسیز
م دوب فوطع اب و
هکنآ هب هجوت طیحم
،یعیبط عبانم و تسیز نیمأت
هدننک هداهن زا یرایسب ،دنتسه دیلوت یاه
د ت لماوع رانک ر ورین دیلو
ی
طیحم داصتقا هدمع فده .دنتفرگ رارق دیلوت عبات رد زین یعیبط عبانم ،هیامرس و راک نیا رد تسیز
هرود سم نییعت ری
بانم هریخذ ندوب تباث ضرف هب هجوت اب یداصتقا دشر هنیهب ع
ریذپان دیدجت عبانم و
ریذپ دیدجت وب
د
؛ اما هکاجنآزا ب ا
،یرشب شناد شرتسگ تسد
هتخاس یاه باسپ ،اهدنامسپ ،تاعیاض دیلوت هب رشب یاهزاگ ،اه
هدولآ ریاس و هدننک ع
هک یلماو
هب روط و میقتسم میقتسمریغ
داصتقا ،تسا هدش رجنم دنراد ناسنا یگدنز رب برخم تارثا د
حم نانا طی تسیز ن هجوت زی
یگدولآ ثحابم هب ینوزفازور تسیز یاه
هدومن یطیحم نا
د ،نمادکاپ(
.)1395
دیلوت دنیارف هولاع
یجورخ رب یجورخ ،بولطم یاه
.دراد هارمه هب زین یبولطمان یاه یتروصرد
هک نازیم ا نی
یجورخ و دوشن لرتنک اه بسانتمان
یجورخ زا لصاح بیسآ ،دشاب یلوت عفانم زا بولطمان یاه
ولطم تاد رتشیب ب
یم دوش
یم هجاوم یدج هرطاخم اب ار رادیاپ هعسوت و یجورخ نیا زا .دنک
هب بولطمان یاه هدنیلاآ
یاه سیز ت یطیحم یم ریبعت
-
وش .د تخوس هدنیازف و دایز فرصم هب هجوت ،تفن ،نیزنب نوچمه یلیسف یاه
لاغز گنس ننام و زاگ ، د
نآ اه هدس ود یط
بانم ندوب دودحم و هتشذگ تخوس عون نیا ع
تمس هب تکرح موزل ،اه هب
یریگراک یژرنا
یاه ریذپ دیدجت یرما ار
بانتجا تیلاعف شرتسگ رثا رد یژرنا فرصم دشر اب ،وس رگید زا .تسا هدومن ریذپان و یداصتقا یاه
شیازفا فرصم
تخوس داوم ،یلیسف یاه هدنیلاآ
دراو یرتشیب طیحم
تسیز یم یم هلمج نآ زا هک دنوش اوت
گ هب ن هناخلگ یاهزا ا
و ی
تارثا نایز راب نآ اه ناراب ،یناهج شیامرگ نوچمه ذل .درک هراشا اوه یگدولآ و یدیسا یاه
نایاپ ا س یریذپ تخو
یاه
یگدولآ و یلیسف تسیز یاه
فرصم زا یشان یطیحم نآ
اه ، هب یریگراک یژرنا عبانم
پ دیدجت ریذ یم یرورض ار یامن
اذل .د
ا هدافتسا زونه هچرگ عبانم ز
ریذپ دیدجت هیامرس دنمزاین
هعسوت و قیقحت و یراذگ لباق
یهجوت نیا اما تسا رد عبانم
تدمدنلب رنا عبانم تیدودحم عفر لماش هک دنتسه رصاعم ناهج یساسا لکشم ود هب ییوگخساپ هب رداق
و یژ ک هب کم
طیحم ظفح تسیز
تسا ،نمادکاپ(
.)1395
9
یژرنا زا هدافتسا یاه
ریذپ دیدجت م
تخوس شهاک هب رجن هناخلگ یاهزاگ راشتنا و یلیسف یاه
یا یم دوش و هک
یم یمیلقا تارییغت شهاک ثعاب ( دوش
Pryor et al., 2012 نیا و )
هجوتدروم .تسا هدوب نیققحم
ید زا هاگد بآ اوهو ،یئ
،یتمه و درجم( ناریا روشک ،ناراکمه و هشفنب ییاضر ؛1392
،ناراکمه و یحلاص ؛1393 سخ ؛1394
یور و ،ناراکمه
هب )1395 صوصخ برغ لامش
،یحلاص( ناریا ،ناراکمه و یدهاز ؛1383
،ناراکمه و یدمحم ؛1384 )1391
م هقطن
هرهب یارب یدعاسم هب ؛تسا داب یژرنا زا هدافتسا و یرادرب
یروط رد هنلااس داب ناوت یلاگچ هک ا
ا هاگتسی لیبدر /2 تاو491
رب عبرمرتم ناجنز رد ، رب تاو 107
م عبرمرت عافترا رد گتسیا رد داب یژرنا یلاگچ و تسا یرتم 40
لیبدرا ها 353
رب تعاس تاوولیک عبرمرتم
،ناراکمه و هشفنب ییاضر( تسا داب نایرج تعرس نیگنایم نینچمه .)1393
رد هنلااس
لیبدرا /85 داب تعرس و 3 /37
،ناراکمه و یدهاز( تسا هیناث رد رتم 6 و )1384
هب روط رس نیگنایم رد هنلااس داب تع
برغ لامش نیب ناریا
ات 3 عافترا رد هیناث رب رتم 4 رب یفاک شزرا هک تسا نیمز حطس زا یرتم 10
تکرش یا یاه
رد یراجت هنیمز
نیبروت دراد یداب یاه ،ناراکمه و یربلد(
.)1395
ناریا زا فلتخم قطانم رد هب
صوصخ برغ لامش
دوجو یفاک نازیم هب داب یژرنا لیسناتپ ، اد
،یحلاص( در
)؛1383 اما نیااب لاح تارییغت لیلد هب تسا نکمم بآ
اوهو یغت داب یاهوگلا ،هدنیآ رد یئ هاک اب و هدرک ری
داب تعرس ش ،
تکرش یارب یراجت هدزاب و دهد شهاک ار یداب نیبروت یاه
لکشم هدنیآ صاح یژرنا ةضرع موادت یارب داب زا ل
داجیا
سناکرف و دیامن دیدش یاهداب یاه
و هتفای شیازفا نافوت لیبق زا هب
روط ضرع موادت رب هباشم داب یژرنا ة
ریثأت گب .دراذ
نازیم و دبای شیازفا داب تعرس هدنیآ رد دراد ناکما ،نآ سکعرب هریخذ
فا ار داب زا لصاح یژرنا د شیاز
هک ده هب هبون دوخ
تخوس زا هدافتسا شهاک رب کاپ یژرنا نیا زا هدافتسا رثا یلیسف یاه
هب رجنم تیاهنرد هک هتشاذگ دش دنک
ن دنور
یم امد شیازفا ( دوش
Bloom et al., 2008 .)
هناخلگ یاهزاگ تارثا تارییغت رب یا
بآ اوهو لدم زا هدافتسا اب یئ ( یناهج میلقا یاه
GCMS
هیبش لباق ) یزاس
.تسا یشدرگ لدم ،یمیلقا یاهویرانس دیلوت تهج رازبا نیرتربتعم زا یکی رضاح لاح رد یسونایقا
- هک تسا یرفسمتا
رب هیاپ ارا یضایر نیناوق طسوت یکیزیف نیناوق ئ
یم ه راوتسا دوش تسا
کیکفت تردق و نآ
50اه شیب ای رتمولیک و تسا رت
ییاناوت نیا قیقد یلیخ ار یمیلقا متسیس ات دنراد ار
لماک و رت رت
هیبش ( دنیامن یزاس Rockel et al., 2005
).
ییاجنآزا هک
دنورب لدم نیا دا رد اه
هکبش گرزب سایقم هدش یدنب
نیا سایقم نیب نیاربانب ،دنا لدم
سایقم و اه زایندروم
یسررب تهج
10
و میلقا رییغت تارثا یبایزرا
نآ اه هب رجنم رما نیا هک دراد دوجو قباطت مدع ، شور نیدنچ هعسوت
سایقمزیر هدش ییامن
( تسا IPCC, 2007 .)
لدم روظنم نیا هب رامآ یاه
هیبش یارب یبسانت و یکیمانید و ی زا زیر سایقم رد لیدبت و یزاس
لدم GCM یاه
یجورخ دنتسه رداق هک دندش عادبا دننک لدبم هاگتسیا سایقم دح ات ار یددع لدم یاه
( Davy et
al., 2017 زا .)
هک یئاجنآ رد داب یژرنا عبانم
برغ لامش ییاضف سناجتمان و ینوگمهان یاراد ناریا
تسا م ، لد یاه
( یناهج وج یمومع شدرگ هیبش یارب )GCM
تارثا و یمیلقا تارییغت یاهوگلا یزاس آ
طاقن رد داب یژرنا و عبانم رب ن
هاگتسیا فلتخم یاه
برغ لامش لدم زا دیاب و دوب دهاوخن دیفم ناریا
.درک هدافتسا ییامن سایقمزیر یاه هداد لیدبت
یاه
هداد هب لدم لاطم رد هدافتسادروم یاه
ار یلحم تاع ر
زی نادرگ ی یم سایقم لیدبت ای دنیوگ
یدمص(
،باقن .)1386
شور رد یاهریغتم نیب یبرجت طباور ،یرامآ یاه
شیپ( هتسباو یاهریغتم و )اهوگشیپ( لقتسم )هدنوش ینیب
صخشم
یم شیپ تهج طباور نیا زا و دندرگ یاهریغتم ینیب
یم هدافتسا میلقا رییغت طیارش تحت یمیلقا .ددرگ
یلع مغر تیزم
لدم یگژیو یسررب رد یکیمانید یاه شراب دننام سایقمزیر یوج یاه
دم نیا دربراک ،یناتسهوک یاه ل
زاین لیلد هب اه
نآ اه هنیزه و تابساحم هب هدش دودحم دایز یرب
شور ،لباقم رد .تسا شور دننامه یرامآ یاه
یاه اما دنمناوت یکیمانید
مک هنیزه یم اذل دنشاب هب
وط ر هدرتسگ یم راک هب یا دنور
( Hessami et al., 2008 .)
لدم کیSDSM
سایقمزیر لدم
تسا یرامآ ییامن شور زا هک
یرامآ یاه هب ینویسرگر
سایقمزیر روظنم یم هدافتسا ندومن
دیامن . م نیا یانب لدم
هریغتم دنچ نویسرگر تسا
شیپ یارب و یاهرتماراپ ینیب
زارد رد امد و شراب نوچ یمیلقا یاهریغتم هب هجوت اب تدم
گرزب قم سای یم هدافتسا یمیلقا دوش
( Wilby and Dawson, 2008 )
شهوژپ نونکات . زا هدافتسا رد یرایسب یاه
لدم دربراک و یرامآ یئامن سایقمزیر جیاتن و هدش هدافتسا یمیلقا تارییغت یبایزرا رد SDSM
ناشن هدنهد یدنمناوت
نآ دربراک ،نآ یپ رد و لدم نیا هدنیآ میلقا یسررب رد
تسا هب نینچمه . یم هدنیآ میلقا تخانش و یسررب روظنم
تسیاب
عورش اب هک درک هدافتسا هدنیآ راشتنا یاهویرانس زا 2010ههد
، CMIP5 دیدج یاهویرانس
RCPS
هک داد داهنشیپ ار
تلاح راهچ رد یداهنشیپ یاهویرانس نیا 2.6, 4.5, 6.0
8.5 و ( دنتسه Marengo et al., 2014
اب .) راشتنا نیا
لاس رد اهویرانس زا هدافتسا رب یدایز زکرمت ،ریخا یاه
نآ اه مجنپ یبایزرا شرازگ رد .تسا هدش یخرب و IPCC
شیپ ،رگید تاقیقحت هک تسا هدش ینیب
ساسا رب یاهویرانس
،RCP هنیمک هنیشیب هب تبسن امد ،شیازفا امد یاه
ارف و شهاک نادنبخی یاهزور یناوارف بش یناو
هراح یاه ینعم شیازفا یا
ههد رد یراد تشاد دنهاوخ هدنیآ یاه
11
( Collins et al., 2013 لابند هب .)
هعسوت یاهویرانس شیپ زا هدافتسا اب نیققحم زا یخرب RCP
رد امد دنور ینیب
تارثا ،فلتخم یاهویرانس نآ
اه عبانم لیبق زا فلتخم تاعوضوم رب ار بآ
ندومن یسررب یزرواشک و ( د
Deryng et al.,
)2014 ؛ لدم یارب قطانم یضعب رد اما و یزاس
یئامن سایقمزیر یکیمانید لدم زا داب یژرنا تارییغت و هدنیآ میلقا
یم هدافتسا RCM یارب ار داب یژرنا و دننک
یم یبایزرا هدنیآ لاس 100 ( دننک
Harrison et al., 2008 لدم نیا .)
شیب مش یاکیرمآ و ایناتیرب رد رت یلا
هدافتسادروم یم رارق
.دریگ
1-2 - شهوژپ فادها تخوس زا هدافتسا شیازفا اب هبزور ،یژرنا تفایرد یارب یلیسف یاه
خلگ یاهزاگ نازیم رب زور هنا
یا د دوزفا وج ر ه
یم یم نیا هک دوش هک دوش رفسمتا یامد شیازفا ثعاب دناوت
اهنرد تی خی بوذ هب رجنم و بطق یاه
اب هدمآلا بآ حطس
قا سونای شیازفا ،اه کشخ
لاس ی بآ و یعیبط عبانم شهاک و لباق
سرتسد هدنز تادوجوم یارب
یم قوف طیارش .دوش -یم
رب یدج بیسآ دناوت طیحم
تسیز یژرنا یارب اضاقت لیلد نیمه هب ؛دزاس دراو تادوجوم ی یاه
دجت ریذپ دی د رد
هه یاه
هدنیآ ارثا زا ینشور کرد تسا زاین و تفای دهاوخ شیازفا داب عبانم رب هدنیآ یمیلقا تارییغت ت
ق لبا سرتسد هتشاد
زین لیبدرا ناتسرهش .میشاب ساسا رب
ارثا اما ،دراد ار داب یژرنا دیلوت لیسناتپ نیققحم جیاتن ییغت ت
میلقا تار رب ی
ههد رد داب یژرنا لیسناتپ یعس شهوژپ نیا رد روظنم نیدب .تسا هدشن یسررب هدنیآ یاه
ا رب نی تسا اب هک هدافتسا ا ز
لدم راشتنا یاهویرانس و وج یمومع شدرگ یاه یرامآ یئامن سایقمزیر و RCP
د یمیلقا تارییغت SDSM ر
آ هدنی
لیبدرا ناتسرهش بش
هی یزاس هدش یسررب قطانم نیا رد داب یژرنا عبانم رب نآ تارثا و و دوش
اهنرد تی ا هب هجیتن نی
رد داب یژرنا هدنیآ رد هک میسرب لیبدرا
لباق نیبروت بصن و هنیزه فرص اب و دوب دهاوخ لوصح یاه
یداب ق هفرص لبا
.ریخ ای دوب دهاوخ
1-3 - لااؤس ت شهوژپ
-1 یم هدنیآ رد یلامتحا یمیلقا تارییغت ایآ تحت ار لیبدرا رد داب یژرنا و یلاگچ دناوت
ثأت ری رارق
؟دهدب
-2 نیبروت ثادحا ،هدنیآ رد ایآ یداصتقا هدزاب لیبدرا رد یداب یاه
تخوس هب تبسن یلیسف یاه
خ شاد دهاو
؟ت
12
1-4 - شهوژپ تایضرف
-1 یم هدنیآ رد یمیلقا تارییغت .دهد شیازفا لیبدرا رد ار هدنیآ رد داب یژرنا دناوت
-2 ،هدنیآ رد داب یژرنا لیسناتپ شیازفا اب هریخذ
ارب یداصتقا هدزاب و هتفای شیازفا یژرنا ت بصن ی
نیبرو یاه یداب
هاوخ لیبدرا ناتسرهش رد .تشاد د
1-5 شهوژپ هنیشیپ رد یناوارف تاعلاطم هنیمز
نیب عماوج رد داب یژرنا یبایزرا تسا هدش ماجنا یللملا
؛ قحت اما رد تاقی رثا دروم
تا
داب یژرنا نازیم رب میلقا رییغت هب
تردن .تسا هدش ماجنا
ینایواک 1374(
)راکمدنگ( ) ناریا رد داب یژرنا لیسناتپ
و هدومن یبایزرا ار مض
نیبروت عاونا یسررب ن و یداب یاه
قرب دیلوت یارب مزلا تعرس و داب یژرنا نازیم رامآ زا هدافتسا اب ،یداب
جنپ هلاس داب 1981( 1985 ات
) هاگتسیا رد یاه
کیتپونیس ناریا
هقطنم( لباز هاگتسیا ،روشک لک رد هک تفرگ هجیتن و هتخادرپ ناریا رد داب یژرنا لیسناتپ یبایزرا هب ،
یس و دراد یداب عرازم ثادحا یارب ار طیارش نیرتهب )ناتس سپ
نآزا بسانم رما نیا یارب ناریا یبونج ریازج و لحاوس
هرد دننام ،دودحم و کچوک قطانم یخرب هتبلا .دنتسه قرب دیلوت یارب مه )لیجنم هرد( کیراب یاه
بسانم یداب
دنتسه . رخف ( یمولظم )1380
ثادحا و بصن یداصتقا یبایزرا هاگورین
یاقم رد یداب یاه هس
هاگورین اب رد یلیسف یاه
دش هجوتم و هدرک یسررب ار ناریا رظنزا
نیبروت یداصتقا ًلاماک یژرنا دلوم یداب یاه
لباق تباقر هاگورین اب یلیسف یاه
یم و دنشاب رظن زا
نف آ یرو تسیز ، تخوس فرصم و یطیحم نیبروت یلیسف یاه
سن یرتهب تیعضو زا یداب یاه هب تب
هاگورین یم رادروخرب یلیسف یاه دنشاب
. یناریش ( ناراکمه و هجوت اب )1382
هب تایصوصخ ناتسا فلتخم قطانم
ناتسدرک زا
رظن تیعضو داب ، تعرس داب یحارط تردق هب داب نیبروت کی یحارط یارب
تاوولیک 10 قرب دیلوت یارب ار
.دندرک نییعت زا هدافتسا اب نینچمه
موتنموم یروئت گ
هبادر حلاصا ترولاگ یا رب و یسررب یداب نیبروت یحارط شور ،هدش
نآ ساسا یرتویپماک همانرب کی
نیودت دندومن و سپس هطقن طیارش رد روتور کی ناوت و رواتشگ ،یروحم یورین بیارض
ق ،وتابوا هنیرز ،راجیب یاهرهش هک داد ناشن داب یرامآ تاعلاطم .دندرک هبساحم ار نآ زا جراخ و حرط ناویرم و زقس ،هور
داب نیبروت بصن یارب هورق و راجیب قطانم داب یژرنا زا هدافتسا رظنزا و دنراد ار داب یژرنا لیسناتپ نیرتشیب بیترت هب
13
یم بسانم دنشاب
. یحلاص 1383(
اب ) هاگتسیا رد داب یژرنا لیسناتپ یسررب هب لوبیو عیزوت زا هدافتسا کیتپونیس یاه
ناتسا لیبدرا (
،لاخلخ سراپ نیکشم ،دابآ لیبدرا و رهش
) تخادرپ و
رد داب ناوت یلاگچ هک داد ناشن اـب رـبارب لیبدرا
.تسا عبرمرتم رد تاو342 هجیتنرد
هاگتسیا نایم زا هعلاطم یاه
لیبدرا کیتپونیس هاگتسیا ،هدش یم
یبسانم ناکم دناوت
هرهب یارب دوش بوسحم داب یژرنا زا یرادرب
. راکمدنگ 1385(
) رد هب یشهوژپ ناتسا رد داب یژرنا تیعضو یبایزرا روظنم
هدافتسا یارب ار طیارش نیرتهب راهباچ یلحاس هاگتسیا ،لباز هاگتسیا زا سپ هک دیسر هجیتن نیا هب ناتسچولب و ناتسیس راد داب یژرنا زا .د
مدنگ راک 1388( هداد ساسا رب ار ناریا رد داب زا لصاح یژرنا لیسناتپ ) رد داب یاه
ا هاگتسی یاه
جیلخ و نامع یایرد یلحاس یحاون داد ناشن نآ جیاتن و هدومن یسررب ار کیتپونیس ناتسا لحاوس هارمه هب سراف
رد ییلااب ناوت راجیب و لیبدرا ،ناجنسفر ،لیجنم نوچمه هدنکارپ هطقن دنچ هارمه هب ناریا یقرش یحاون و ناتسزوخ هب داب یژرنا لاصحتسا اتسبات لصف رد صوصخ
.دنراد ن ( ناراکمه و هداز میحر
نیگنایم زا هدافتسا اب ار داب یژرنا )1388
هاگتسیا رد داب تعرس هناهام هاگتسیا دنداد ناشن و هدومن یسررب ناهفصا ناتسا یاه
اب زنطن و ناراد ،کنابایب و روخ یاه
( ناراکمه و یدیعس .دنتسه هجاوم داب مک ناوت یلاگچ و تعرس ب ناوت یلاگچ )1390
اب ار یلامش ناسارخ ناتسا رد دا
تاعافترا رد درونجب رد داب ناوت یلاگچ دنداد ناشن و هدومن یسررب لوبیو عیزوت زا هدافتسا و 30
بیترت هب یرتم40
و 200 دودح نیارفسا هاگتسیا رد و عبرمرتم رب تاو 250
و 200 .دمآ تسد هب عبرمرتم رب تاو 300
و یدمحم
( ناراکمه لیسناتپ )1391
هداد زا هدافتسا اب ار داب یژرنا یاه
هس هتعاس
، تمس کیتپونیس هاگتسیا جنپ داب تعرس و
( ملاسا ،رواگنک ،هاشنامرک ،باهذ لپرس بآ
رسناور و برغ دا )
ار نآ .دندرک یبایزرا لوبیو یتلاامتحا عیزوت زا راک نیا یارب اه
هدافتسا درک ه نیب رد هک دنداد ناشن و هاگتسیا
یاه لاطمدروم هع
لیسناتپ ،رواگنک و باهذ لپرس ،رسناور هاگتسیا هس ،
دنراد داب یژرنا دیلوت یارب یبسانم ( ناراکمه و یراظتنا .
هداد زا هدافتسا اب ار راوزبس رد داب یژرنا لیسناتپ )1391 یاه
هرود یارب داب هنازور داب تعرس اب ار یداب نیبروت بصن ناکما و هدرک یسررب هلاس 30
ناث رب رتم 4 و هدرک هبساحم هی
دودح ار لاس یط رد داب یژرنا 31150
تاعاس هک دندومن دروآرب عبرمرتم رب لوژ یلا3
و نیرتشیب رهظزادعب6 12:30
3:30 ات یداب نیبروت کی بصن اب لاصحتسا لباق یژرنا .دنراد ار قرب دیلوت لیسناتپ نیرتمک بش وولیک 660
تا رد
کی لوط لاس
494000 ار عاس تاوولیک
( ناراکمه و راکفاب .دندومن دروآرب ت لیسناتپ )1391
نآ دربراک و داب یژرنا یبای
ناکم رد هداد زا هدافتسا اب هاشنامرک ناتسا رد ار یداب هاگورین یبای یرامآ هرود یارب داب یاه
هاگتسیا جنپ ،لاس 11
14
هداد یبرجت لامتحا هبساحم اب ناتسا کیتپونیس وبیو عیزوت زا هدافتسا اب اه
ل سرربدروم دنداد ناشن و دنداد رارق ی
.تسا یداب هاگورین ثادحا تهج یبسانم ناکم رسناور هاگتسیا ( ناراکمه و راودیما
)1391 هصخشم یارب داب یورین یاه
هاگتسیا رد یژرنا دیلوت هاگتسیا رد داب یژرنا زا هدافتسا هک دنداد ناشن و دندومن دروآرب ار دزی ناتسا یدیدمه یاه
دیدمه هب دزی ناتسرهش نیبروت زا هدافتسا طرش
راک هب عورش تعرس اب ییاه /32
رتم2 روحم عافترا اب و هیناث رب رتم50
هب نورقم یژرنا دیلوت یارب ،لااب هب
هفرص .تسا ( ناراکمه و یرفعج رد یداب عرازم ثادحا یارب بسانم یضارا )1392
هداد زا هدافتسا اب ار لیبدرا یاه
لیسناتپ ن ،داب
زا هلصاف ،اتسور زا هلصاف ،رهش زا هلصاف ،بیش ،عافترا ،یضارا یربراک هشق
،هاگدورف هنهپ زا هلصاف
هار هکبش زا هلصاف و یبآ یاه یلصا یطابترا یاه
لدم و وAHP
طیحم ردSAW یسرربGIS
یداب عرازم ثادحا یارب یبسانم ناکم نلابس هوک هنماد و لیبدرا تشد هک دنداد ناشن و هدرک و یرلگیب .دوب دهاوخ
( ناراکمه )1393
رد ناتسزوخ ناتسا رد رتشوش هاگتسیا رد داب یژرنا لیسناتپ ینامز هلصاف اب یلاوتم هام 20
هقیقد10
ار لوبیو لامتحا عیزوت عبات زا هدافتسا اب یسرربدروم
رارق هداد دنداد ناشن و هقطنم
هعلاطمدروم یارب یبوخ لیسناتپ
زا هدافتسا نیبروت
ه یا درادن یداب یتح و
لحم هعلاطمدروم نیبروت بصن یارب یتح یداصتقا ظاحلزا
کچوک یداب یاه
سین بسانم زـین هدش باختنا .ت
( ناراکمه و دنوللاج )1393
یسررب هب لیسناتپ
یجنس ناکما هدافتسا یارب داب یژرنا زا
مپ پ طنم رد یقرب یزرواشک یاه درجورب هق
دنتخادرپ .
جیاتن نآ اه ناشن د دا هک رد هقطنم
،درجورب یارب
هرهب یرادرب زا
یژرنا داب رد مامت
،لاس هب لقادح نیبروت 39
وولیک 2300 تا عافترا اب رتم 99
تسا زاین ناراکمه و هشفنب ییاضر .
1393( داب ناوت یلاگچ اب لیبدرا هک دندیسر هجیتن نیا هب و هدر یسررب ار ناجنز و لیبدرا رد داب یژرنا ) رب تاو 285
عافترا رد عبرمرتم هرهب یارب ییلااب لیسناتپ یرتم 10
( ناراکمه و یحلاص .دراد داب یژرنا زا یرادرب لیسناتپ )1394
یلاگچ اب زاریش هاگتسیا دنداد ناشن و هدرک یسررب لوبیو عیزوت عبات زا هدافتسا اب ار سراف ناتسا رد داب یژرنا یجنس یداب ناوت /33
و 584 /27 مرتم رب تاو 1164
تاعافترا رد عبر و 10
زا هدافتسا تهج یبسانم لیسناتپ زا یرتم 50
هاگتسیا رد اما ،دراد داب یژرنا رگید و داب تاعاس تیدوجوم رد تیدودحم تلع هب ناتسرلا و هدابآ یاه
جنس ارف اه یژرنا ی
،داب امرس هی هنیمز نیا رد یراذگ نورقم
هب هفرص ( ناراکمه و یرذآ .تسین ا لیسناتپ )1395
رادیاپ هعسوت یارب داب یژرن
هداد اب ار نادمه ناتسا رد یژرنا یرامآ هرود رد داب تعرس و تمس یاه
جنپ هلاس 2009 ( 2013 ات
عیزوت شور اب و ) یاه
داد ناشن نآ یرامآ جیاتن و هدومن یسررب یرامآ ا
هاگتسی یژرنا دیلوت لیسناتپ ناکرسیوت و دنواهن ،هژون ،نادمه یاه
15
ار داب زا لصاح و دنرادن
امرس هی و یراذگ هرهب
رادرب ناتسا نیا رد داب یژرنا زا ی نورقم
هب هفرص .دوب دهاوخن یورسخ
و
( ناراکمه یرامآ هرود یط ناتسزوخ ناتسا رد ار داب یژرنا )1395
ات 2001 نآ جیاتن و هدومن یسررب 2009
رگنایب اه
نورقم یژرنا لاصحتسا هب
هاگتسیا رد هفرص وفزد ،زاوها یاه
.تسا نادابآ و ل
Dorvlo (2003) یارب
لدم یزاس ک هدافتسا لوبیو عیزوت زا ،نامع هاگتسیا راهچ رد داب تعرس در
. یاهرتماراپ
سا اب ار لوبیو عیزوت سایقم و لکش سرگر شور ،اهرواتشگ شور زا هدافت
شور و ینوی یخ
ود ب دروآر نآ جیاتن و دومن ناشن
شور زا هدافتسا اب اهدروآرب هک داد یک
ود مزآ و نو ملک ـ فورگو ب فونریمسا
شزار هداد اب یرتهب دراد اه
. Li and Li,
(2005) یگژیو یسررب هب
هیاپ رب اداناک ولرتاو هقطنم رد داب یژرنا لیسناتپ دروآرب و اه هداد
عافترا یاه کی رد یرتم 10
هرود دنتخادرپ هلاس 5 Eskina et al (2008) .
هریزج داب یژرنا لیسناتپ اب ار هیکرت رد هژا یایرد لامش رد ار ایسکاگ
هداد زا هدافتسا یروآدرگ یاه
عافترا رد ناکم راهچ هدش و 10
عافترا یارب و یروآدرگ ،یرتم 30 نورب رتم 50
یبای
.دندرک Sailor et al (2008) لدم اب ار ایناتیرب رد لوصح لباق داب یژرنا رب ار میلقا رییغت رثا
هیبش RCM و یزاس
نآ جیاتن و دندرک یسررب تفای دهاوخ شهاک ناتسبات رد و شیازفا ناتسمز لصف رد داب یژرنا هک داد ناشن اه
Bloom
et al (2008) لاس یارب ار هنارتیدم قرش رد داب یژرنا و تعرس تارییغت
( هدنیآ یاه 2100-2071
لدم زا هدافتسا اب )
یکیمانید PRECIS
راشتنا یویرانس و درک یسررب A2
لاس رد داب یژرنا و تعرس هک دندیسر هجیتن نیا هب و ه یاه
یکشخ یور رب هدنیآ سونایقا حطس یور و شیازفا
.تفای دهاوخ شهاک اه Bekele and Palm, (2009)
یسررب هب
هقطنم راهچ رد داب یژرنا لیسناتپ هدنیآ
عافترا رد یپو .دنتخادرپ یرتم10
Belu and Koracin, (2009) یگژیو
یاه
هداد زا هدافتسا اب ار یبرغ یاداون رد داب یژرنا لیسناتپ و داب هرود رد راشف و امد ،داب یاه
رد ناکم راهچ یارب ،هلاس 4
یلااب عافترا .دندرک هعلاطم رتم 50
( Mirhosseini et al., 2011 اب )
ناکم ،لوبیو عیزوت زا هدافتسا یژرنا لیسناتپ یاه
ناتسا رهش جنپ رد ار داب نانمس
( دورهاش و نانمس ،راسمرگ ،ناغماد ،دنمجرایب )
یارب لاس 2007 یاه
2003 - و رد
تاـعافترا ،10
و 30 یرتم 40 هاگتسیا نیب رد داد ناشن شهوژپ جیاتن .دندرک دروآرب لیسناتپ ناغماد ،یتاعلاطم یاه
داب یژرنا زا هدافتسا یارب ییلااب عافترا رد داب یژرنا یلاگچ نینچمه .دراد
رتم10 ی دودح -177 عبرمرتم رب تاو 172
دش دروآرب .
Nolan et al (2012) لاس رد دنلریا رد داب یژرنا رب میلقا رییغت رثا
یاه ات 2021
لدم اب ار 2060
یکیمانید هیبشRCM
ناتسبات رد و شیازفا ناتسمز لصف رد لوصح لباق داب یژرنا هک داد ناشن و درک یسررب و یزاس
16
( .تفای دهاوخ شهاک Alamdari et al., 2012
) لاس رد ار ناریا داب یژرنا لیسناتپ ،لوبیو عیزوت زا هدافتسا اب و2007
عافترا حطس هس یارب ،10
و 30 یرتم40 رامآ اب هاگتسیا68
شهوژپ جیاتن .دندرک یبایزرا نآ
اه قرـش قطانم داد ناشن
بصن یارب یبوخ لیسناتپ ناریا یبرغ لامش و نیبروت
اد یداب یاه ،دنر
یلاحرد هک نـیا زا ناریا یبونج و یزکرم قطانم
دنتسین رادروخرب لیسناتپ .
Keyhani et al (2012) هداد ساسا رب داب تهج و تعرس عیزوت عباوت زا یرامآ دروآرب کی
-
11 یاه لاطم و دنداد ماجنا نارهت رد داب هلاس ع
نآ ه لحم هک داد ناشن اه یسرربدروم
دافتسا یارب یبوخ لیسناتپ زا ه
رادن داب یژرنا .د
Nedaei (2013) ب اب قیقحت کی رد
ه رهش رد داب لیسناتپ هک داد ناشن لوبیو یرامآ لدم یریگراک
رایسب لااب تاعافترا رد ناتسزوخ ناتسا بونج رد نادابآ لباق
هجوت ناکما .تسا زین فلتخم نیبروت دنچ یجنس
یسرربدروم کی یجورخ یژرنا هک دش صخشم و تفرگ رارق
یداب نیبروت عون لدم(
E101 Enercon )
تیفرظ اب 3
زا شیب رادقم هب لااب تاعافترا رد تاواگم یداب نیبروت نیا تیفرظ بیرض .دیسر دهاوخ لاس رد تعاس تاواگم 9500
ًابیرقت
%37 هبساحم هدش یم ناشن خرن نیا هک تسا نیبروت نیا ،یجورخ یژرنا ظاحلزا مه و یداصتقا ظاحلزا مه دهد
یزگ نادابآ رد بصن یارب یبسانم هن .تسا
( Bilier et al., 2015 اب )
هداد زا هدافتسا کی یاه
( هلاس نئوژ نئوژ ات 2012
)2013 هزادنا هاگتسیا هاگشناد یسانشاوه یریگ
هدنیآ هب لوبناتسا میل هیزجت
لیلحتو و یلصف داب تعرس ناوت یلاگچ
عافترا هس هنلااس ،20
و 30 یرتم 50 رب نیمز حطس تخادرپ لوبیو عیزوت عبات ساسا
و ه داد ناشن دن
رادقم نیرتلااب
تسا زییاپ لصف رد نیرتمک و ناتسمز لصف رد داب یلاگچ و تردق .
Davy et al (2017) یژرنا رب ار میلقا رییغت تارثا
یکیمانید لدم زا هدافتسا اب هایس یایرد هزوح رد داب CORDEX
اب یژرنا هک دنداد ناشن و هدرک یسررب لصف رد د
یم هک تفای دهاوخ شیازفا هایس یایرد هزوح رد ناتسمز .دریگب رارق هیاسمه یاهروشک رایتخا رد دناوت
1-6 شور و داوم اه
تعسو اب لیبدرا ناتسا 17953
لامش رد عبرمرتمولیک تحاسم دصرد کی و دراد رارق ناریا تلاف یبرغ
یم لیکشت ار روشک لک لد و یسوواط( دهد
،ارآ ناجیابرذآ تلاف قرش رد ناتسا نیا .)1389
عقاو هدش دودح هک
.تسا هداد لیکشت تسپ و راومه قطانم ار هیقب و هدوب دایز عافترا فلاتخا اب یناتسهوک تفاب یاراد نآ دصرد 75 هب لیبدرا ناتسا میلقا تحت هدمع روط
ریثأت هدوت و یبآ عبانم ،ییایفارغج ضرع ،عافترا لماع راهچ رجاهم یاوه
رارق
تیلاعف ،یهایگ ششوپ ریظن یرگید لماوع و دراد میلقا رب کچوک سایقم رد یندعم و یتعنص ،یزرواشک یاه
17
ریثأت ای و هتشاد ریثأت
یم رب هولاع .دنریذپ نآ
اه یفلتخم لماوع زا ناریا میلقا هکاجنآزا ، ریثأت
یم لماش هک دریذپ
هرایس لماع تسا ،تسا یلحم لماع و یگیاسمه لماع ،یا
هدعاق نیا زا زین لیبدرا نا انثتسم
.تسین
هب لیبدرا ناتسا میلقا هنوگ
سراپ( ناتسا لامش رد هنلااس یامد طسوتم هک تسا یا زا رتشیب )ناغم دابآ
هب ؛تسا یحاون ریاس زا رتمک )لاخلخ( ناتسا بونج رد و قطانم ریاس ترابع
نج زا ناتسا رد ترارح هجرد رگید بو
م شیازفا لامش تمس هب ی
بونج یحاون رد و تسا مک ناتسا لامش رد هنلااس شراب نیگنایم .دبای ازفا ی
یم شی ای دب
یم رثکادح هب و .دسر
لیبدرا ناتسرهش ییایفارغج تیعقوم اب
و هجرد 38 و یلامش ضرع هقیقد22
هجرد48 29 و قد لوط هقی
عافترا اب یقرش لکش( دراد رارق لیبدرا ناتسا رد ایرد حطس زا رتم 1332
-1 )1 د نیگنایم . نیا هنلااس ترارح هجر
ناتسرهش یتناس هجرد 9
هنلااس شراب ،دارگ /4
یلیم 303 هنلااس یامد لقادح نیگنایم ،رتم رثکادح و 3
/1 15
یتناس هجرد هنلااس یبسن تبوطر نیگنایم ،دارگ
نادنبخی یاهزور عومجم طسوتم و دصرد 70 د زور 127
لاس ر
هقبط ساسا رب .تسا یلقا یدنب
میلقا یاراد لیبدرا ،نترامد و نپوک یم همین
کشخ هقبط رد و ژربمآ یدنب
یاراد ه
میلقا همین کشخ هقبط رد ًاتیاهن و تسا درس رد فناویا یدنب
واط( دراد رارق یپتسا هقبط لد و یسو
ارآ 1389 ، ).
18
لکش 1 - 1 ) )فلا تیعقوم یضایر
لیبدرا ناتسا ناتسا یفارگوپوت هشقن :ب ،ناریا روشک رد
لیبدرا
هب شهوژپ نیا رد لاس رد داب یژرنا یبایزرا روظنم
هدافتسا اب ،لیبدرا هاگتسیا هدنیآ یاه ا
یجورخ ز لدم یاه
وج یمومع شدرگ راشتنا یاهویرانس و GCM
لاس داب میژرRCP اسراکشآ لیبدرا هاگتسیا رد هدنیآ یاه
اب و هدش یز
یرامآ لدم زا هدافتسا هدادSDSM
نم یارب داب یاه هقط
رظندروم .دش سایقمزیر
تسد یارب ا هب یبای
داد ،تفایهر نی -ه
یط لیبدرا هاگتسیا داب تعرس و تمس یاه ( لاس 21
ات 1992 هیهت روشک یسانشاوه نامزاس زا )2012
ش و د اب
نومزآ زا هدافتسا یرتماراپان
نم - داب تعرس تارییغت دنور لادنک هب
روظنم پ یزاسراکشآ میلقا رییغت هدید
د نم ر هقط
نم یرتماراپان نومزآ .دش یسررب -
ضرف ود نتفرگ رظن رد اب لادنک H0
و H1
هداد ندوب یفداصت یسررب یارب مدع( اه
یم هدافتسا یسانشاوه و یکیژولوردیه ینامز یرس رد دنور دوجو لباقم رد )دنور دوجو ا هرامآ .دوش
زآ نی z نوم دوب و ه
ب ،تسا هفرطود نومزآ نیا .دراد یلامرن عیزوت هچنانچ نیاربان
نانیمطا حطس رد دشاب ف ،
ر رفص ض
یم هتفریذپ چ ،)دنور دوجو( رفص ضرف در تلاح رد .دش دهاوخ در رفص ضرف ،تروص نیا ریغ رد و دوش
هچنان گرزبz رت
،ناراکمه و یراصنا( دوب دهاوخ )یلوزن( یفنم دنور یاراد ینامز یرس ،دشاب رفص زا ).1395
19
1-6-1 هرود یارب يمیلقا یاهویرانس دیلوت
یاه هدنیآ
لدم رد یبایزرا شرازگ نیمجنپ یارب هدشارجا یاه
2) IPCC (AR5
، یاهویرانس یرانس نیزگیاج RCP
یاهو
( دندش SRES Vuuren et al., 2011 .)
یاهویرانس ناشن RCP
هدنهد هکرحم رد و دنتسه یشبات یاه م
نای نآ اه
یویرانس RCP
انس 2.5 هکرحم و راشتنا یاهویر ( مک یشبات یاه
ًابیرقت یاهویرانس اب و B1
تقباطم B2 و )دنراد
یویرانس RCP
هکرحم 8.5 یاه ( دایز راشتنا یاهویرانس و یشبات ًابیرقت
یاهویرانس اب و A1
)A2 ر یم ناشن ا .دنهد
یاهویرانس نینچمه RCP
و 4.5 ( دنراد طسوتم تلاح 6.0
Marengo et al., 2014 .)
ک ییاهرایعم زا یکی هیهت رد ه
یاهویرانس هجوتدروم RCP
ییاناوت تسا هدوب نآ
اه هیبش رد نیمز لیبق زا یضارا یربراک یزاس اه
عترم ،یعارز ی و ی
یهایگ ششوپ تسا
ساسا رب هک نآ
اه رد ، RCP لاس ات 2.6
نیمز 2100 اب هارمه( شیازفا یعارز یاه هنیهب تیریدم
خلگ یاهزاگ راشتنا شهاک هنا
رد و )یا RCP
( تفای دنهاوخ شهاک 4.5 Vuuren et al., 2011
ت نیا رد .) یارب قیقح
یویرانس زا هدنیآ لیلحت RCP
هرود یارب 4.5 ینامز یاه
هدنیآ ،نآ باختنا زا فده هک دش هدافتسا پ
شی ینیب
.تسا هدنیآ رد داب تعرس و تمس یاهرتماراپ یجورخ لدم یاه رب یارب وج یمومع شدرگ یاه
دروآ لدم یاه هقطنم یا گرزب سایقم هب راک یم تقد .دنور
لدم یقفا یناکم یکشخ حطس رد اه
ات 125 یدومع کیکفت تردق و رتمولیک 250
نآ اه ربارب ات 300
تسا 400
،هرکاسع(
هقطنم هعلاطم رد اما ؛)1386 هداد هب زاین یا
شور .دراد دوجو رتلااب یناکم کیکفت تردق اب ییاه فلتخم یاه
ی
هقطنم یاهویرانس داجیا یارب یم هتفگ ییامن سایقمزیر شور نیا هب هک هدش هئارا یا
( دوش Giorgi and Mearns,
هداد یناکم ندرک سایقمزیر یارب شهوژپ نیا رد .)1999 لدم زا داب یاه
شور زا یکی هکSDSM یاه
سایقمزیر یامن
یم رامش هب یرامآ .تسا هدش هدافتسا ،دور
1-6-2 لدم
SDSM لدم یاهریغتم ،SDSM
شیپ ینیب هدنوش و NCEP
یم زیلانآ و هربیلاک ار GCM .دنک
شور کی SDSM
هنومن و یطرش ددجم یرادرب هلحرمود
یا ( تسا Wilby et al., 2007 شیپ ریغتم ادتبا شور نیا .)
هدننک ینیب اب ار
شور زا هدافتسا یفداصت یسانشاوه دلوم شور کی و یبیکرت ینویسرگر یاه
کچوک سایقم دعب هلحرم رد و هدرک ارف
جنس یمیلقا هاگتسیا لحم رد
ًاددجم یم دیلوت .ددرگ
عقاورد عباوت و یرامآ یسانشاوه دلوم شور زا یبیکرت SDSM
20
مرن .تسا هتفای لکش رییغت رازفا
کچوک SDSM سایقم ندرک ماجنا ریز لحارم تحت ار هنازور یمیلقا یاهریغتم یرامآ
یم دهد :
-1 لرتنک هداد تیفیک هداد لکش رییغت و اه
2 ؛اه - ا شیپ ریغتم نیرتهب باختن ؛هدننک ینیب
-3 درک هربیلاک ؛لدم ن
-4
شیپ زا هدافتسا اب( یسانشاوه لدم دیلوت هدهاشم هدننک ینیب
؛)یا -5 رامآ زیلانآ 6 ؛ی
- یفارگ یجورخ ؛لدم یک
-7 دیلوت
شیپ زا هدافتسا اب( یمیلقا یویرانس هدننک ینیب
یاه هنیزگ طسوت لااب لحارم مامت ؛)لدم یمیلقا یاه
عت هیب هدش طیحم رد
مرن رازفا یم ماجناSDSM
دریگ ،ناراکمه و یمریمس یئاط(
.)1393
شیپ باختنا هدننک ینیب
اه مرن رازفا ردSDSM عقاو
دهاشم یرس نیب یتا
یاهریغتم و هقطنم هنازور گرزب
سایقم
یتادهاشم ( هقطنم
هطبار )NCEP اب یا ،ناراکمه و یدمحم لگ( هدومن رارقرب یگتسبمه بیرض رثکادح و )1389
هب یاهرتماراپ زا هدافتسا اب سپس تسد
هب اب ،هطبار نیا زا هدمآ یاهریغتم یریگراک
گرزب سایقم زا لصاح HadCM3,
CGCM1 هرود رد فلتخم یاهویرانس و
هدنیآ یم دیلوت ار هقطنم داب تعرس و تمس ینامز یرس رد .دنک
شور نیا
هداد یاه گرزب سایقم هداد زا یاه هیبش یزاس لدم طسوت CGCM1
هرود یارب -2000
اب سپس .دندش جارختسا1971
هداد نیا یفرعم لدم هب اه
هداد ،SDSM ویرانس تحت داب یاه RCP 4.5
کچوک هعلاطم دروم هقطنم یارب سایقم ،
شیپ کمک هب ادتبا .دیدرگ هدننک ینیب
ریغتم بختنم یاه هیبش هیاپ هرود یارب یسررب دروم یاه
نیا سپس .دندش یزاس
یویرانس تحت اهریغتم RCP 4.5
هرود یارب شیپ هدنیآ یاه
.دش ینیب
هیبش و دیلوت زا سپ هداد یزاس
رنا یبایزرا یارب طیارش ،لیبدرا هاگتسیا رد هدنیآ داب یاه لصاح یژ
د داب زا نیا ر
.دش رسیم هقطنم نیدب
تروص هداد هک اه ( لوا ههد :لماش ههد هس هب هدنیآ داب ی ات2010
( مود ههد ،)2020 ات2021
( موس ههد و )2030 ات 2031
هب .دش یسررب ههد ره رد داب یژرنا لیسناتپ و دش میسقت )2040 هیزجت روظنم
لیلحتو
هداد مرن زا یجنسداب یاه رازفا
Wind rose Plot ماجنا یارب هک
هبساحم مسر و داب یرامآ یاه دابلگ
یحارط هدافتسا ،هدش
هداد .دش مرن نیا هدافتسادروم یاه
هداد نیب زا داب تعرس و تهج لماش رازفا لباق لکش هب و یروآدرگ دوجوم یاه
هدافتسا
مرن نیا یارب و هنلااس دابلگ سپس ؛دش لیدبت رازفا
یا یلصف رد لیبدرا هاگتس لصاوف اب تهج16
/5 جرد 22 هقبط هُن و ه
ه یارب تعرس ههد هس ر
هدنیآ هرود رد داب تعرس نیگنایم ،همادا رد .دش مسر هدنیآ
و هب تروص یارب هناگادج ههد ره
21
Abstract
Increased use of fossil fuels has led to an increase in greenhouse gas emissions and atmospheric temperatures which it causes serious harm to the environment, this will increase demand for renewable energy in the coming decades. In this research, the properties of wind energy at Ardebil station were estimated with probabilistic and distribution for the future after the simulating wind data with GCM and RCP scenarios.
For this purpose, direction and speed of wind were simulated in the next three decades (2020, 2030, and 2040). The annual and seasonal wind rose and the mean of speed wind for the next decades were plotted and analyzed. Next, Weibul function was used to predict the probability of occurrence of the windand the accuracy of this distribution was calculated by the Chi-square test. By calculating the K and C parameters from the Weibull function, the wind energy density, the nominal speed and the most probable wind speed for 10 and 50 meters elevations from the ground surface were estimated.The results of this study showed that the wind speed in the plain of Ardabil will increase in the coming decades, and the winds will flow from the East and Northeast to the Ardebil plain.The wind power densities in the decades of future were at the height of 10 meters about 450 to 500 and at the height of 50 meters, about 1000 W/M2. Also, the wind speed is 10 and 50 meters high about 11 and 14, and the most speed wind is 6 and 8 meters.
About 80 percent of the wind time will be between wind speeds and wind turbines.
Therefore, the obtained figures are in the optimal level compared with the standards for wind power plant construction thatwith proper planning, it is possible to use the energy provided in future in the plain of Ardabil.
Keywords: Wind Energy, Climate Change, Weibul, Sustainable Development, Ardebil.
22