هدکشناد یعیبط عبانم و یزرواشک
یشزومآ هوگر یماد مولع
یصصخت یرتکد هجرد تفایرد یارب هلاسر ماد هیذغت :شیارگ یزرواشک یسدنهم :هتشر
موینلس فلتخم لاکشا ریثأت یسررب و
تیعضو فلتخم یاه
هجنسارف و بآ فرصم راتفر ،درکلمع رب بآ هب یسرتسد یاه
هلاسوگ ینوخ راوخریش یاه
:رگشهوژپ
یعراز نسحم
:امنهار داتسا
یتاود فیس لامج رتکد یاقآ ینابرق اضرملاغ رتکد یاقآ
:رواشم داتسا
یدبع نیسح رتکد یاقآ رامنب
یفیرش دیس اضر رتکد یاقآ یمیرک دیمحلادبع رتکد یاقآ
( 1399 )
ناونع و :روآدیدپ مان موینلس فلتخم لاکشا ریثأت یسررب
و تیعضو ا ،درکلمع رب بآ هب یسرتسد فلتخم یاه و بآ فرصم راتفر
هجنسارف هلاسوگ ینوخ یاه راوخریش یاه
/ یعراز نسحم
داتسا نا امنهار : ینابرق اضرملاغ رتکد و یتاود فیس لامج رتکد
داتسا :رواشم نا یمیرک دیمحلادبع رتکد و رامنب یدبع نیسح رتکد
خیرات :عافد 18
/ 12 / 1398
دادعت حفص :تا 70
.ص
نایاپ هرامش :همان
هورگ همان نایاپ هرامش/یماد مولع
:هدیکچ :فده نیا هعلاطم اب فده نییعت أت ریث یسرتسد هب
بآ هلاسوگ اه راوخریش ی لبق
زا ریش ندروخ رب
،درکلمع راتفر
فرصم بآ و
یخرب تیلوباتم یاه و نوخ هلاسوگ ییاذغ هریج رد ونان و یلآ ،یندعم موینلس رصنع ندناجنگ تارثا یسررب رییش یاه
راوخ ریب
یخرب و دشر روتکاف ،تملاس ،درکلمع هجنسارف
ینوخ یاه نآ
اه ماجنا تسا هدش .
شور :شهوژپ یسانش لوا شیایمزآ رد .دیدرگ ماجنا موینلس فلتخم لاکشا و بآ فرصم یسررب شیامزآ ود رد هلاسر نیا
48
سأر هلاسوگ نیاتشله ( ینزو نیگنایم اب 2
/ 39 مرگولیک ) رد بلاق حرط
ًلاماک یفداصت ( 12 سأر رد رامیت ره )
، هب یکی زا 4 رامیت
هک لماش شور یاه فلتخم یسرتسد هب
بآ
،دوب صاصتخا تفای
: 1 - یسرتسد ئاد
( بآ هب م )AW
2 - مدع یسرتسد هب
بآ کی
تعاس لبق و تعاس کی دعب
زا هدعو ( ریش )WNA 3 - عطق بآ تعاس کی لبق
زا هدعو ریش و یسرتسد هیب
بآ یپ زا نآ
( )WAM 4 - یسرتسد هب
بآ لبق زا هدعو ریش و عطق بآ ات تعاس کی پ
زا هدعو ( ریش فرصم .)WBM
هنازور بآ تیبث
زا .دش زور 4 ات زور 60 دعب زا دلوت نیا هعلاطم ماجنا دیدرگ . نازیم فرصم هنازور بآ هلاسوگ اب توافت نزو لطس یاه ره هلاسوگ
یاهنم نیگنایم ریخبت لطس هبساحم دش . مامت هلاسوگ اه هب تدم 30 زور ( 4.5 رتیل رد زور )
، و زا زور 31 - 50 هنازور 8 رتیل و 6.4
رتیل رد زور یارب یاهزور 51 - 60 اب ریش هیذغت دندش . دوش باختنا بآ فرصم رامیت نیرتهب هک دش نیا رب یعس مود شیامزآ رد
کشا یسررب هب و هلاسوگ هیذغت رد موینلس فلتخم لا
اه دش هتخادرپ .
لهچ تشهو سأر دیلوتم هزات هلاسوگ رد نیاتیشله هدیش
ًلاماک حرط کی بلاق هرود یط رد یفداصت
60 رامیت راهچ اب هزور (
6 ر أ و هدام س 6
ر أ رامیت ره یارب رن س )
هب تروص هدافتسا ریز
:دش 1 ) ،موینلس نودب دهاش هریج 2
) هریج یندعم موینلس اب هدش لمکم 3
) و یلآ موینلس اب هدش لمکم هریج 4
) لمکم هریج
هب .موینلس ونان اب هدش دهاش رامیت زاریغ
( 1 ) موینلس تظلغ یاراد رگید یاهرامیت (
3 / 0 یلیم مرگویلیک رد مرگ ییاذیغ هرییج
)
هجنسارف ،ندب نزو تارییغت .دندوب ناسکی تیلوباتم ،یتملاس تارمن ،عوفدم ماوق ،دشر یاه
میزنآ تیلاعف ،ییایمیشویب یاه یاه
نویتاتولگ ،یدبک یتنآ تیفرظ ،زادیسکارپ
ریداقم ،مات نادیسکا و دیسا کیریتوب یسکوردیهاتب ،هیفیرتسا ریغ برچ یاهدیسا
هلاسوگ نوخ دیئدلآ ید نولام هزادنا اه
.دندش یریگ
هتفای اه رد: لوا شیامزآ جیاتن
ناشن داد هک شور یاه فلتخم یسرتسد هب
بآ ثعاب رییغت فرصم بآ هلاسوگ ایه هدیش تیسا .
نازیم فرصم بآ رد AW هورگ WBM و رتلااب
زا نیریاس دوب . فرصم رتراتسا ای کاروخ رد WBM هورگ رد
هسیاقم اب ریاس
اهرامیت شهاک تفای ( 05 /
>0 )P گ . هلاسو رامیت یاه WBM
تیلاعف آ رتلااب AST میزن
مرس نویخ تیشاد دن ( 05 /
>0 .)P طیس
مرسTAC رد هلاسوگ یاه یاهرامیت WNA
WAM و رتلااب
دوب ( 05 /
>0 .)P رپ نیئتو مرس HDL و رد هلاسوگ یایه WNA
رتلااب زا هورگ یاه رگید دوب ( 05 /
>0 ا .)P نی هورگ اه تظلغ میدس مرس اب رتلا زا نیریاس دنتشاد ( 05 /
>0 )P . هتفای یایه شهوژیپ
رضاح ناشن داد هک دیدزاب زا لطس یاه بآ و رتراتسا رد هورگ و AW WBM زا
ریاس هورگ اه رتشیب دوب . دیسا کیتسا و دیسا
کینویپورپ هلاسوگ
تبسن AW هب ریاس اهرامیت هب روط ینعم یراد شیازفا تفای ( 05 /
>0 .)P مود شیامزآ رد ناشن جیاتن
هک داد
عبانم فلتخم موینلس ینعم رثا کاروخ فرصم رب یراد هلاسوگ
یاه یریگریش زا لبق ( دنتشادن
05 /
>0 .)P ایب هریج ندرک لمکم
نزو رب موینلس هلاسوگ ندب هدنز
ت اه أ هجنسارف رب موینلس عبانم .تشادن ریث ،دنتشادن یریثأت ینوخ یاه
رد یلایح هیک تییفرظ
یتنآ هلاسوگ رد نوخ مات ینادیسکا دوب رتشیب اهرامیت ریاس اب هسیاقم رد یلآ موینلس یواح یاه
( 506 / 0 یلیم ریتیل رد لویم )
.
عبنم ریثأت تحت ندب تیفرظ و هنیس رود ،ندب لوط هلاسوگ هاگودج عافترا موینلس ونان لمکم اب .تفرگ رارق موینلس فلتخم
اه
تفای شیازفا اهرامیت رگید اب هسیاقم رد .
هجیتن :یریگ ندیشون بآ شیازفا نمض ریش هدعو زا لبق فرصم
بآ شهاک ثعاب درکلمع
هلاسوگ اه یم .دوش وناین لیمکم ایب
هلاسوگ هاگودج عافترا موینلس یاریب موینلس هنیهب عبنم هک داد ناشن رضاح جیاتن .تفای شیازفا اهرامیت رگید اب هسیاقم رد اه
هلاسوگ دوب یلآ موینلس یریش یاه .
هژاو :یدیلک یاه
بآ
، رتراتسا
، ،موینلس هجنسارف ،درکلمع نوخ یاه
، هلاسوگ .
1 - فده و همدقم
1 - 1
همدقم-
هژاو نآ یبرع لداعم هک بآ (
ءام ) ،تسا هک راب اه میرک نآرق رد .تسا هدش دای نآ زا
یگدانز هاک دانراد هرااشا تایآ نیا
شقن زا و تسا هتسباو بآ هب نارادناج ةمه ، انراگنر نااهایگ شیور ،تعیبط ىزبسرس ،نیمز ىایحا رد بآ نوگانوگ ىاه
،عتارم شیادیپ غاب و عرازم
اه ب هویم عاونا و فلتخم ناتخرد ا مهم زین عیانص رد .تسا هتفر نخس ،اه
،لایس نیرتدیفم و نیرت
شنکاو ماجنا ،امرگ و داوم لاقتنا .تسا بآ زا فالتخم تاابیکرت یزااسادج ،تاابیکرت زا یرایاسب ندش لح ،ییایمیش یاه
هب ،رگیدکی خب روتوم دننام یتعنص تازیهجت نتخادنا راک
یاراب .تاسا تعنص رد بآ فراصم زا یبآ نیبروت و راخب نیبروت ،را
تیمها نتسناد هاک دینادب تسا یفاک عیانص رد بآ
فراصم بآ راعکمرتم دراایلیم داص زا شیاب هنایلااس نااهج عیاناص ،
یم دندرک . هک دیسر ربارب رازه زا شیب هب نازیم نیا تسا ه
لاضاف لکش هب بآ نازیم نیا موس کی زا شیب . ب
یاه هاب یتعنص
یم هیلخت تسیز طیحم یحاص لاقتنا ای عفد دایز تیمها لیلد هب .دوش
اضاف لا رام شهااک رد یرهاش ب زا یاشان رایمو
یرامیب ناماس ناهج یاهرهش زا یرایسب رد زابرید زا ،رادریگاو یاه ه
ضاف عفد ای لاقتنا لا
اب دیشمج تخت رد .تسا هدش انب ب
ةقباس 2500 هعومجم نینچ زین لاس یا
دراد دوجو ،ناراکمه و ولشنک(
1397 ).
.تاسا زایندروم یذغم داوم دیلوت و هعسوت یارب و دوخ یزاتسوئمه یرادهگن یارب تاناویح هک تسا یذغم داوم زا یکی بآ ب بآ ه شقن لیلد اویح ندب رد هک یددعتم یاه
یم افیا تان دروم رایسب دنک
تسا هجوت (
Sekine et al. 1980 .)
ناوارف نیرت
هدام بآ زین ندب رد دوجوم .تسا
مهم زا یکی بآ ندب تایوتحم نیرت
تسا دودح بآ . 70
اات 75
% ار هلااسوگ نداب نزو زا
یم لیکشت ب یمهم شقن و دهد
ه میظنت کی ،یذغم داوم للاح ناونع کی و ییامد هدننک
میاظنت هداننک اافیا یزماسا رااشف
یم ( دنک Davis and Drackley, 1998 .)
یور هک یتاعلاطم رد یریش یاهواگ
( Thornton & Yates, 1968 )
ماجنا هدش
، خاشم تیدوداحم هاک تاسا هداش
یم یفرصم کشخ هدام شهاک ثعاب بآ فرصم نوسلیو .دوش
(1
1970 دنفاسوگ رد دارواخ فراصم تیدودحم درک نایب )
نآ بآ فرصم شهاک هب رجنم نیااب .دش اه
راب بآ و دارواخ زا تیمورحم رثا هب یکدنا هجوت دوجو ندرواخ دارواخ رااتفر
دناب .تسا هدش اهواگ ( ناراکمه و2
1976 :هک دندرک نایب ) 1
- ،تایمورحم زا لابق ااهواگ ندیاشون و ندروخ داروخ یوگلا
.دوب هباشم ود ره ای داروخ ،بآ زا تیمورحم زا دعب و تیمورحم نیح 2
- شیازافا داش عاطق هافولع هاک ینامز بآ فرصم
دش عطق هرتناسنک هک ینامز هن تفای 3
- راداقم هاب دارواخ عون زا غراف ،دش عطق بآ هک ینامز داروخ فرصم 50
داصرد
1-Wilson
2-Bond
تفای شهاک 4
- داروخ نامز و تیمورحم زا دعب هلاسوگ ددجم یهد
یامن ار رگیدمه اه هلاصاف ماه دارواخ زا اای دندیاسیل
یمن .دنتفرگ گدننکراوخشن تدم رد کشخ هفولع یدایز رادقم نا
یم فرصم یهاتوک نامز رن .دننک
رد کشخ هفولع هیذغت خ 40
هقیقد
داروخ لوا هب یهد
یم شهاک تعرس داروخ هرود زا هدنامیقاب تدم لوط رد ًابوانتم و دبای
.دراد یاشهاک دانور خرن نیا یهد
یم فرصم کشخ هفولع ناگدننکراوخشن هک ینامز فرصم بآ یدایز مجح ،دننک
نآ ی یم شیازفا اه .دابای
یناگدننکراوخاشن
رد راب ود هک یم یهدکاروخ کشخ هفولع اب زور
یام دایلوت ندرواخ دارواخ لایاوا رد زین یرتشیب قازب رادقم دنوش .داننک
هب هک تسا میدس تانبرکیب و بآ قازب یلصا تایوتحم هلیسو
ب نوخ ی ه یم تسد ،کشخ هفولع ندروخ هیلوا لحارم رد .دنیآ
یم شهاک شدرگ لاح رد یامسلاپ مجح و نوخpH دنبای
( Sasaki et al. 1975 .)
عوراش زا دعب لوا تعاس لوط رد قازب
داروخ هرود اب یهد
یم شرت یدایز مجح رد ،کشخ هفولع داروخ فرصم شهاک رگید فرط زا .دوش
هدهاشم ود رد هداش
داروخ زا سپ تعاس هبمکش طاسبنا اب یهد
ب یا ه هب هدمآ دوجو هلیسو
فرصم اشرت قازاب ناواراف رادقم و داروخ رد هداش
لوط داروخ هعرزم رد .تسا طبترم ،یهد داروخ راب ود متسیس زا هک ییاه
یام هدافتاسا زور لواط رد یاهد راداقم ،داننک
ونویتسارپ .دیدرگ هدهاشم ،دوب هتسکش بآ فرصم فرظ هک ینامز هدنامیقاب داروخ زا یدایز ( ناراکمه و3
2000 شرازاگ )
ک فرصم کشخ هفولع زور رد راب ود هک ییاهزب رد هک دندرک هب یسرتسد تیمورحم نامز رادقم نیب یفنم یگتسبمه ،دندر
نآ رگید فرط زا .دراد دوجو کشخ هفولع فرصم رادقم و بآ فراصم نیاب یی ااب تاببم یگتاسبمه هک دندرک شرازگ اه
شرازگ نیا اب .دراد دوجو بآ فرصم و کشخ هفولع یم هتفگ اه
دارواخ زا سپ تعاس نیمود رد هک دوش آ فراصم یاهد
ب
یازفا یم ش هب تسا نکمم هک دبای هلیسو
فراط زا .داشاب هبمکش لخاد هب کشخ داروخ دورو زا لصاح هدش دیلوت لماوع ی
د تدم هب هک ییاهزب رگید هب زور رد راب ود تعاس و
داروخ کشخ هفولع هلیسو یهد
یم ،دنوش اات ا نی هاک 40 هرود زا هاقیقد
هبمکش بذج ،دش یرپس ندروخ داروخ ثعاب داروخ کمن یا
ر ومسا شیازفا
4هتی یم امسلاپ اک یناامز نیانچمه .دوش
ه
یم شیازفا بآ فرصم ،دبای
مه و کشخ هفولع فرصم مه
هب ،قازب شرت ینعم روط
یام شهاک یراد دابای
( Sunagawa et
2008
; 2005 .)al.
5 نات ( ناراکمه و 2012
روتکاف هک دندرک شرازگ ) نیح بآ فرصم کیژولویزیف درحم یلصا
زا دعب و
م هتیل ومسا شیازفا کشخ هفولع فرص پ
هولاع .تسا داروخ فرصم هتعاسود هرود تعاس نیمود رد امسلا راب
یااتن ،نایا
نیماگان و اواگاناس (6
2016 ناشن ) د ا زا دعب کشخ هفولع فرصم شهاک هک د 40
ب هقیقد ه اماسلاپ هتیل ومسا شیازفا هلیسو
ب یگنشت ساسحا ًابوانتم و ه
هب هدمآ دوجو هلیسو
یم داجیا کشخ هفولع فرصم .دوش
شهااک 6 / 77 دارواخ فراصم داصرد
دودح 40 ولع فرصم عورش زا دعب هقیقد لماع ود هب ،کشخ هف
هبمکاش طااسبنا یاعمجت تاراثا هتیل وماسا شیازافا و یا
یم صاصتخا امسلاپ دبای
ندیشون راتفر . بآ
ط ی داروخ هرود لوا تعاس یاهد
2 هتعااس راتمک یام هدهااشم تاشیب ،دواش
ر
یم خر مود تعاس رد بآ فرصم داروخ هرود مود تعاس رد یگنشت ساسحا تلع .دهد
یهد 2 ب مجح دوبمک هتعاس ه
تسد
ب هکلب ،تسین قازب دیلوت شیازفا عقوم رد هدمآ ه
اب امسلاپ هتیل ومسا شیازفا لیلد ه
هبمکاش بذاج تالع دارواخ کامن یا
یم داهنشیپ نیا .تسا داروخ رقاعتم بآ فرصم هک دنک
هد هاب کاشخ هفولع اب ی هلیاسو
دارواخ کامن یاواتحم طاس
یم خشم دوش
( Sunagawa and Nagamine, 2016 .)
مسیناکم نیاربانب رد کاشخ هافولع فراصم هداننک لرتنک یاه
یلها ناگدننکراوخشن ناشن تیاهنرد
هک تسا رلطم نیا هدنهد دارواخ رد دواجوم کامن راداقم ریثأت تحت یگنشت طس
.تسا ره هدنیآ ساسح .دراد یگتسب هلاسوگ شرورپ رما رد تیقفوم هب یریش واگ شرورپ هعومجم
کای یگدانز هالحرم نیرات
ریش زا ماگنه ات دلوت نامز هلاسوگ نتفرگ
تسا . هلاسوگ تافلت دودح یریگریش زا نس ات راوخریش یاه
4 / 8 شرازاگ داصرد
3-Prasetiyono
4
کای رد هداش لح تارذ )لومسا( زا لوم دادعت و هتیل ومسا بآ رتیل کی رد هدش لح تارذ زا )لومسا( لوم دادعت :هتیر ومسا و هتیل ومسا یم هتیر ومسا ار لولحم رتیل .دنیوگ
لولحم رد اه ی قر قی ام لبم تاعی م ندب ی ا ناوت نی رقت ار حلاطصا ود
ًابی یکی .تفرگ
5-Thang
6-Sunagawa and Nagamine
تسا هدش (
Drackley, 2008 .)
کیژولویزیف تارییغت نارود نیا رد هلاسوگ ی
کیلوباتم و ی
یام هابرجت ار یدیداش هاک دانک
یم شیازفا ار هلاسوگ یگدنز زا هلحرم نیا تیساسح هاب هلااسوگ ینمیا متسیس ،یگراوخریش نارود رد .دهد
لایمکت یبواخ
سرتسا هب هلاسوگ و هدشن یرامیب و فلتخم یاه
ا .دراد یدایز تیساسح نوگانوگ یاه زا دایاب هلااسوگ نامز نیا رد ییوس ز
تلاح کت هدعم یا دوش لیدبت لماک هدننکراوخشن هب نیاربانب ،
نایا رد نیارباانب .دراد یاناوارف تیمها هبمکش هعسوت و دشر
مهم ،ریش نیزگیاج ای ریش هرود رسانم درکلمع و یتملاس و دشر یارب مز داوم رگید و نیئتورپ و یژرنا نیمأت عبانم نیرت
یم هلاسوگ دنشاب
،ناراکمه و یهلاو(
1391 ) هب . یلکروط شرورپ رد هلاسوگ ناگدنهد زا اهروشک ربکا و یلامش یاکیرمآ
هلمج
هلاسوگ ناریا ادقم هب ار اه
دودحم ر 8
ات 10 یام هایذغت ریش زا زور رد دلوت نزو دصرد رااب نیالوا .داننک
سیروان و دراانیم
7
( 1923 ) ریش دودحم رادقم هیذغت یروئت .تفرگ رارق ایند رسارس رد نارادواگ یوس زا یمومع لابقا دروم هک دندرک حرطم ار
دودحم هئارا فرصم تی
ریش یارب شرورپ یوس زا هلاسوگ تسا تلع هس هب ً ومعم ناگدنهد
: زا یداصتقا هیجوت نتشادن راظن
نآ اب لاهسا زورب ،اه هکنیا و یفرصم ریش شیازفا
تروصرد یفرصم ریش شیازفا
هلاسوگ دارواخ فرصم مدع و راوخریش یاه
کشخ یریگریش زا نامز ات ثعاب
یم هلاسوگ درکلمع دوش و هدرک تفا یریگریش زا سپ اه
و هافولع و رتراتاسا فرصم داشر
یریگریش زا دعب شهاک
دبای ،ناراکمه و یهلاو(
1391 .)
دودح بآ 70
ات 75 لاسوگ ندب نزو زا دصرد یم لیکشت ار ه
مهم شقن و دهد هب ی
ناونع
،یذغم داوم للاح میظنت
هدننک
یزمسا راشف و امد ندب تاعیام
یم افیا دانک ( Davis & Drackley, 1998 .)
یافرط زا ، راب و هاافر نونااق ریواصت سااسا
هلااسوگ ناملآ رد تاناویح شرورپ ی ااب ناس ااب یااه
2 دناشاب هتاشاد بآ هاب یاسرتسد اهتاشا داح رد یتاسیاب هاتفه
( TierschNutzt, 2006 .)
نآ زاین یتسیاب زین نس نیا زا لبق هجوت اب .دوش نیمأت ریش نیزگیاج ای ریش طسوت تاعیام هب اه
هلاسوگ هیذغت تیلاعف هب هلاسوگ نیب بآ فرصم ،اه
دارواخ اهتاشا داح رد یااه هلااسوگ و هداش یاهد
تیدوداحم ااب یااه
داروخ توافت هدش یهد .دراد دوجو ییاه
مهم بآ وت رد یذغم هدام نیرت تاسا ینبل ت وصحم دیل
( Houpt, 1984 .)
رابکا
یم ضرف عقاوم یم هدروآرب بآ هب شزاین ،دنک فرصم عیام هریج هلاسوگ رگا هک دوش
یلاحرد .دوش یابآ رب هولاع هزات بآ ،هک
هب هک یام تفایرد عیام هریج هلیسو تاسا یروراض کاشخ دارواخ فراصم و بوالطم داشر یاراب دواش
( NRC, 2001 .)
هلاسوگ دنرادن سرتسد رد یفاضا بآ دننک فرصم ریش نیزگیاج هکنیا یارب رلغا یریگریش زا لبق یاه (
Wenge, 2014 .)
هاگدید ب بآ هیهت شزرا دروم رد اه ه
هلاسوگ یارب اهتشا دحرد تروص ریاش زا همانرب لیاوا رد هک ییاه
ناس رد یریگ 4
اات 5
تاعلاطا نینچمه .تسا توافتم ،دنتسه هتفه هلاسوگ بآ فرصم دروم رد یمک
یاه 4 ات 5 .دراد دواجو هاتفه نااجیتپ
و8
( ناراکمه 1963
شیاامزآ هاتفه نیراخآ رد طاقف بآ فراصم یاسررب هب ) 6
هاتفه داندرک شرازاگ و دانتخادرپ دواخ یا
هلاسوگ زا رتشیب یواح ریش نیزگیاج هک ییاه 15
زا راتمک یترابع هب ای دندرک فرصم کشخ هدام دصرد 7
/ 5 والیک بآ مرگ
واخ یهدزااب ،داندرک فراصم کاشخ هداام مرگولیک کی یازا هب صواصخرد تااعلاطم .دنتاشاد ینییااپ دار
بآ فراصم
هلاسوگ زا رتمک نس اب یاه 4
تسا دودحم هتفه (
2009 Gonzalez Ferreira, .)
9تکیت ( ناراکمه و 1981
درک شرازگ ) دن
هلاسوگ یفرصم بآ اب راوخریش یاه
فرصم و هدنز نزو شیازفا هلاسوگ رتراتسا
ات 5 طابترا یگتفه ینعم
یراد .دراد یانج
10
( ناراکمه و 1978
هلاسوگ سرتسد رد بآ هنازور فرصم ) یاه
3 ات 23 هزادنا ار هزور شیازافا ااب بآ فراصم .داندرک یرایگ
یلاحرد ،تفای شیازفا ریش نیزگیاج کشخ هدام تظلغ نملیاپا .دواب هاتفرگن راراق هلااسوگ راایتخا رد رتراتاسا هک
نوا و
11
( 1975 نیا ) آ ندوزفا هک دندرک ضرف روط دوز فرصم هب قیوشت رد تسا نکمم ب
سوگ رد رتراتسا داروخ ماگنه هلا
هک ییاه
نس رد 3 ریش زا یگتفه یم هتفرگ
نآ .دشاب دیفم ،دنوش دارواخ هانیمزرد یرتشیب تاعلاطم هب زاین دندرک ناعذا اه
و یاهد
هلاسوگ تیریدم .دراد دوجو اه
لاح رد هلااسوگ سرتاسد رد دواجوم بآ یریاش یاهواگ شرورپ عرازم رد رضاح نیاح ،ااه
یم عطق هنازور ریش هدعو فرصم تاسا هداشن هدهاشم هدنراگن طسوت نونکات عوضوم نیا هب عجار یدنتسم هعلاطم اما .دوش
7-Maynard & Norris
8-Pettyjohn
9-Thickett
10-Jenny
11-Appelman & Owen
م نیاربانب .دشاب هتشاد ار هلاسوگ هب ریش هدعو هئارا نامز رد سرتسد رد بآ عطق هب هیصوت هک یاسررب فداهاب رضاح هعلاط
هجنسارف یخرب و بآ فرصم راتفر ،درکلمع رب ریش هدعو نیح بآ فرصم رثا هلاسوگ ینوخ یاه
راوخریش یاه هداش حراطم
.تسا رگید فرط زا داوم نیمأت مزلتسم ،رویط و ماد رد یتملاس موادت و هنیهب دیلوت
و خاشم نازایم هاب یرورض یذغم هاب
ندب رد سرتسد لباق لکش تسا
. مک زا یکی یندعم داوم هجوت
ازجا نیرت هریج ی
میژر رد ماد ییاذغ اه
یم شاب ن د شقن اهتنم
نآ هژایو تسا هدیسر تابثا هب ینمیا متسیس رد هلمجزا یکیلوباتم یاهدنیارف رد اه .
هلمجزا موینلس تاسا راصانع نیا
هاک
ب ه ادناتسپ هیذغت رد یرورض و بایمک رصنع کی ناونع ب نینچمه و نار
یاتنآ ءزاج کای ناوانع رد دواجوم ماهم ینادیاسکا
هوقلاب ییاناوت یاراد ندب ینادیسکا یتنآ لک تیفرظ رد زادیسکارپ نویتاتولگ نامتخاس یا
تسا ااب موینلاس راگید فراط زا .
یبرچ نویسادیسکارپ شهاک نیماتیو هب زاین ءاشغ یاه
یم شهاک ندب رد ارE دهد
( Zhang et al. 2005 .)
موینلس عقاورد
ب ه یم بوسحم ندب رد یرورض و دیفم رصنع کی ناونع نداب رد یرورض و رسانم درکلمع یاراد هک ددرگ
تاسا هانوگره و
هب موینلس نازیم رد رییغت یم ینادیسکا یتنآ لماوع زا یئزج ناونع
ینادیاسکا یاتنآ لاک تایفرظ رد تارییغت رجوم دناوت
ددراگ اماسلاپ (
Mohri et al. 2011 .)
نلاس ی مو ی اک ی ام زا نداعم داو ی روراض و ماهم ی
ج رد ای هر ح ی تااناو اب ه صواصخ
ناگدننکراوخشن تسا
تنآ شقن و ی
سکا ی ناد ی سر تابثا هب نآ ی
هد ( تسا یلع برع ی ادف و یی
،رف 1393 .) نایا نتاسناد ااب اذال
یندعم رصانع دوبمک هک رلطم یم موینلس نوچمه
دراکلمع و دایلوت تفا داجیا ثعاب دناوت هالگ طاس رد
دواش یام ناوات
لمکم زا هدافتسا هک دومن طابنتسا یندعم یاه
هطوبرم هیذغت همانرب رد یرادماد
نورقم رایسب اه هب
مه .دوب دهاوخ هفرص نامز
نف تفرشیپ اب یروآ
یاه هیذغت لمکم زا یدیدج ت وصحم ،یا یندعم یاه
یموینلس و قایقحت هاب دانمزاین هاک هداشدیلوت
.تسا یلبق ت وصحم اب هسیاقم
1-2 - اؤس ل لاؤس(
شهوژپ )یاه
- مه ندوب رایتخارد و بآ فراصم راتفر،درکلمع ،داروخ و بآ فرصم رب یریثأت هچ ریش فرصم هدعو لوط رد بآ نامز
؟دراد ینمیا متسیس - هلاسوگ رد لاهسا عوقو رب یریثأت هچ ریش فرصم نیح بآ فرصم
؟دراد راوخریش یاه
- تیعضو رب یریثأت هچ ریش فرصم نیح بآ فرصم هجنسارف
نیئتوراپ لمااش یانمیا و ینواخ یاه رد دااح زااف یااه
هلاسوگ
؟دراد راوخریش یاه - هجنسارف رب یریثأت هچ موینلس فلتخم لاکشا نیئتورپ لماش ینمیا و ینوخ یاه
هلاسوگ رد داح زاف یاه راوخریش یاه
؟دراد 1-3 - هیضرف(هیضرف شهوژپ )یاه
- فرصم نیح بآ هب یسرتسد مدع ای یسرتسد ریثأت هلاسوگ درکلمع رب ریش
.درادن ی
- ریثأت هلاسوگ بآ فرصم راتفر رب ریش فرصم نیح بآ هب یسرتسد مدع ای یسرتسد .درادن ی
- هجناسارف یخرب رب موینلس فلتخم لاکشا و ریش فرصم نیح بآ هب یسرتسد مدع ای یسرتسد یانمیا و ینواخ یااه
ریثأت هلاسوگ .درادن ی
- یسرتسد مدع ای یسرتسد ریثأات هلاسوگ رد لاهسا هضراع عوقو رب موینلس فلتخم لاکشا و ریش فرصم نیح بآ هب
ی
.درادن
- هلاسوگ ینمیا متسیس رب موینلس لاکشا ریاس هب تبسن یرتهب رثا موینلسونان لکش اه
.دراد راوخریش ی
1-4 - شهوژپ )فادها( فده هلاسوگ دشر درکلمع و بوخ یتملاس مهم زا اه
فادها نیرت هلاسوگ تیریدم
ماهم زا یکی .تسا یریش یاه فاداها نیرات
متسیس و بآ فرصم راتفر ،درکلمع ،داروخ و بآ فرصم رب ریش فرصم نامز رد بآ عطق ریثأت نازیم نتفای رضاح هعلاطم هلاسوگ ینمیا اه
تسا دروم زین لاهسا هب لاتبا نازیم یسررب هک تسا یهیدب . دها زا رگید یکی نینچمه .تسا هجوت
ماهم فا
هجنسارف رب هک یریثأت و موینلس فلتخم لاکشا یسررب هعلاطم نیا نیئتوراپ لمااش یانمیا و ینوخ یاه
رد دااح زااف یااه
هلاسوگ د تیعضو نیرتهب اب هسیاقم رد راوخریش یاه تسا ریش فرصم نیح بآ هب یسرتس
.
1-5 - شهوژپ تیّمها و ترورض
ه یرادهگن یارب تاناویح و
یزاتسوئم دب تاعیام12
لیلد هب بآ .دنراد زاین بآ هب یذغم داوم دیلوت و هعسوت یارب و دوخ ن
شقن ندب رد هک یددعتم یاه یم افیا تاناویح
دروم رایسب ،دنک هاعرزم تاناویح بآ فرصم تاعلاطم .تسا هجوت
دوداحم یا
تسا هدش نسم تاناویح یور تاعلاطم هب (
Sekine et al. 1980 .)
یمک تاعلاطم ت و بآ فرصم یور
تاناویح رد نآ لداع
یم تاناویح .تسا هدش ماجنا دشر لاح رد زور دانچ زا رتاشیب بآ نوداب ااما ،دانروایب ماود اذاغ نوداب هتفه دنچ ات دنناوت
یمن خشم تادهاشم اب ندب رد بآ یتایح شقن .دننامب هدنز دنناوت یم ندب هک تروص نیا هب ،تسا هدش
ب دناوت ه لماک روط
زا یمین ای دوخ یبرچ زا ار دوخ نیئتورپ
ونه و دهدب تسد کی نداد تسد زا یلو دنامب هدنز ز
رام هب رجنم ندب بآ مهد
دش دهاوخ (
Sharma et al. 2016 .)
مهم زا یکی بآ ندب تایوتحم نیرت
تسا ا یدایز شخب . یااهواگ رد ار ندب نزو لک ز
یریش
، بآ یم لیکشت مع و یتملاس رد بآ شقن نیاربانب .دهد
ناویح درکل رباانب .تسا مهم رایسب
دوابمک هاب هاجوت ااب نیا
شهوژپ هب زاین هنیمز نیا رد ربتعم تاعلاطم یرتشیب یاه
تسا .
ناققحم تاشرازگ قبط 98
لک زا دصرد م
و لوکل ندب یاه بآ زا
کشت لی تیلاعف یارب بآ .تسا هدش ژوالویب یااه
کی زا ی
هجرد میظنت لیبق نچمه و ندب ترارح
نی ارب ی لوت ،دشر دی
،لبم و ش یهدری لوباتم ؛مضه
؛مسی ه ؛عافد نیئتوراپ زیلوردای ،
برچ ی هوبرک و
؛تاردی ظنت می ندعم داوم
؛زاتسومه ی یمرن
س ؛لاصافم متاسی
باصع ؛کتاشلاب ی لامح
اداص لاقنو
، ب و ییاانی
زایندروم تسا للاح بآ . لاع
ی ارب ی زکولگ سا ، یاهدی مآ هنی ، نوی یاه ندعم ی
، نیماتیو اه ی و بآ رد لولحم تاعیااض لااقتنا
لوباتم ندب رد یکی تسا
( NRC,2000 .)
بآ فرصم زا لصاح
داروخ یفرصم هب نآ هولااع زا راداقم
بآ اب هاک ه ترواص دازآ
م فرصم ی رقت دوش
ًابی ن لداعم زای بآ ی ن .تسا اهواگ زای
بآ ی ثأت تحت ری فلتخم لماوع ی
زا م هلمج نازی و دایلوت عون رادرااب ،
ی ،
ش یهدری لاعف ، تی ژر عون ، می اذغ یی فرصم ، امد و داروخ ی
حم طی دودحم .دراد رارق تی
د فراصم شهاک ثعاب بآ فرصم ر
داروخ تیاهن رد و لوت هب رجنم
دی م رتمک ی دوش ( Utley et al. 1970 .)
نیانچمه دوداحم
تی فراصم ب بآ ثاعا ازافا شی
لباق تی رهاظ مضه ی
ا و یاقب ن نژورتی یم ددرگ . لقادح ن زای بآ هب واگ ساکعنا ،
ی م زا نازی ندروم زای اراب ی داشر و نداب داشر
نج نی ای ش یهدری تسا هک ،عوفدم ،راردا عفد رثا رد ای
قرع ای خبت اب ری ر زا هی اه ای زا تسوپ تسد
م ی چ ره .دور یزی
راب هاک
ا نی ن اهزای ای عفد اه ثأت ری ن لقادح رب ،دراذگب زای
ثأت ری م ی دراذگ . اهواگ زا رط قی لک هی هب تروص زا و راردا هار
شراواگ هاگتاسد
هب تروص عوفدم و هب تروص قرع ای ر و تسوپ زا بآراخب اب هی
م تسد زا ار ندب بآ ،اه ی
م .دنهد نازی لوت راردا دی اب هنازور هدش
لاعف تی ح ناوی امد ، ی م و اوه نازی نچمه و بآ فرصم نی
خرب ی لماوع مهم د رگی و .تاسا توافتم نیاسرپوزا
داض نوامروه
د کیتروی لک زا بآ ددجم بذج هی
م لرتنک ار ی
دنک نب . ،نیاربا ثأت راردا عفد رب ری
م ی اراش رد .دراذاگ طی
،دوداحم بآ فراصم
هجیتن رد و هتفای شیازفا هیلک زا بآ بذجزاب ظیلغ راردا
.دش دهاوخ رت رد حلااما عامجت و تاظلغ شیازافا ثاعاب لمع نیا
12-Homeostasis
هیلک یم اه
،دوش م اما ی مک رادقم دناوت تاجایتحا ی
ار بآ یبآ مک طیارش رد ژر نتاشاد ترواص رد .داهد شهاک
مای اذاغ یی
دایز رادقم یواح ئتورپ
نی کمن ، ندعم داوم ، ی
ای م روآراردا داوم نازی
ن زای م بآ ی ازفا دناوت شی دبای . زا بآ رادقم تاسد
هاتفر
ز دح ات عوفدم رد یدای
ژر هب می اذغ یی گتسب ی ژر .دراد می اه ی اذغ یی رادبآ و هزات ژر و
می اه ی اذغ یی واح ی دعم داوم ن ی ز داای
ثعاب عفد ب بآ قیرط زا یرتشی م عوفدم
ی .دنوش رادقم تسدزا بآ خبت رثا رد هتفر
ری تسوپ زا ای ر هی مها زئاح اه تی
و تاسا
تح ی ب تسا نکمم شی
تسدزا رادقم زا و امد رگا .دشاب راردا رد هتفر
ای لاعف تی ندب ی ازفا شی دبای ب زا ، نی رط زا بآ نتفر قای
خبت ری رعت و قی ب رتشی م ی .دوش زا داروخ هکاجنآ اراد دوخ اه
ی راداقم ی سکا و دنتاسه بآ نویاسادی
اضعب ی ذاغم داوام زا ی
ا ثعاب داروخ رد دوجوم داجی
م بآ ی دوش ابن ، دی بآ همه دروم زاین شون اب ار بآ ندی مأت نی کاروخ .درک ی
اه یی بق زا لی س ولی ،
س ری مز ینی زبس ای عترم هفولع ی
ً ومعم دشر لاح رد یداایز رادقم یواح
تابوطر دنتاسه ، رد لااح ی ،تلااغ هاک ،هاجنوی
و
هفولع اه ی عترم ی ژرنارپ داروخ .دنتسه مک تبوطر رظنزا ی
لوباتم بآ ، یکی
ز یدای لوت دی م ی ماک داروخ .دنک یژرانا
راداقم
بآ رتمک ی لوت دی م ی ا .دنک نی اه لماوع یبایزرا رب رثؤم ن
یاهزای بآ ی .دنتسه تاناویح ح
تاناوی هنسرگ ای نآ ییااه ژر هاک مای
تورپ مک نیئ بآ ،دنراد ریرخت زا لصاح
ئتورپ نی ای برچ ی نآ ندب یم شیازفا اه دبای
ا اما ، نی دراد یمک تیمها بآ (
NRC,
).2000 یفرط زا مک زا یکی یندعم داوم هجوت
ازجا نیرت هریج ی
میژر رد ماد ییاذغ اه
یم شاب ن د . ًاریخا رصانع یندعم م درو ماد زاین
هس هب هورگ یندعم داوم فرصمرپ
( Macromineral )
و یندعم داوم مک
فرصم ( Micromineral )
قوف یندعم داوم و هدااعلا
( بایمک Ultratrace minerals )
میسقت یدنب یم ،رالک ،میداس ،رفاسف ،میاسلک لمااش فراصمرپ راصانع .دنوش ،میاساتپ
،تسا درگوگ و مویزینم داوم .دنزایندروم مرگ دح رد هک
مک یندعم
،تلابک لماش فرصم ،ندابیلوم ،زانگنم ،ناهآ ،دای ،سم
ً امتحا و یور ،موینلس ولف و مورک
ئ سه رو یلیم ریداقم رد و دنت ،شنمرایخ( دانزاین دروام مرگورکیم ای مرگ
1387 .) داوام و
قوف یندعم مویدااناو و کیناسرآ ،لکین ،روب ،نوکیلیس لماش ندب زاین دروم بایمک هداعلا
( تاسا Emsley, 2001 .)
راصنع
هب موینلس نیمأات یلاصا عابنم هافولع و دراد دواجو ناهایگ و داخ ،بآ رد لومعمروط
تااناویح زاایندروم موینلاس هداننک
یم بوسحم ناراوخفلع صوصخب مرف هب موینلس .دوش
،دیفلواس یرتونلاس ،تینلاس ،تانلاس لمااش یفلتخم ییایمیش یاه
لیتم ،نیئتسیسونلس .دنراد دوجو نینویتمونلس و نیئتسیسونلس
کی موینلس هدام
مک یذغم ی تفاب رد دوجوم فرصم
یااه
تکرش نآ یکیژولویزیف درکراک و تسا ندب نیئتورپونلس نامتخاس رد
تسا اه ( Finch et al. 1996 .)
یم بذج ههدزاود قیرط زا رتشیب موینلس رپ کی اب هارمه بذج زا دعب و دوش
یام لاقتنا نوخ رد ییامسلاپ نیئتو و دایاب
تفاب مامت هب د هک ییاه
نآ ر هب ًاتدمع اه یم هریخذ نیئتسیس ونلس و نینویتیم ونلس تروص
یم دراو ددرگ رد موینلاس .دواش
لوبلگ لوبلگ ،نوخ زمرق یاه نیبولگویم ،دیفس یاه
13اه نیئتورپوئلکون ،
14اه نیزویم ، و مورکوتیاس هالمج زا میزنآ دنچ و15
یم دراو ز ودلآ موینلس .دوش
یتفاب
ًاتبسن نیا و تسا رادیاپ ب رما
ه تفاب زا نآ عیرس عفد هلیسو هایذغت تااناویح یاه
ااب هداش
هریج ب هک موینلس مک یاه ه
هریج نآ لابند هدرک فرصم موینلس زا ینغ یاه
هداد ناشن ،دنا هدش
هب .تسا موینلاس عفد لاحره
ب زاین زا یساکعنا زین شش قیرط زا موینلس عفد .تسا یتفا
یم تروص راردا و عوفدم ،اه ( دریگ
ن ،ولناما و هاوخکی 1374
.)
ح یارب موینلس نینچمه دروم هدعملازول یعیبط نامتخاس ظف
هدعملازول زاپیل دیلوت لوئسم رثا نیا اب و هدوب زاین تسا یا
لورفوکوت و اهدیپیل یعیبط بذج یارب هک مز شراوگ هاگتسد زا اه
تسا ( Flachowky, 2000 .)
بایمک رصانع زا موینلس
رد هک تسا ریکرت نیا .دراد تلاخد نینویتمونلس و نیئتسیسونلس داجیا رد ناگدننکراوخشن
لولس قیرط زا اه هدور یاه
یا
یم بذج زادیسکارپ نویتاتولگ میزنآ ریکرت رد رصنع نیا .دنوش
( )GPX لولاس زا و هتشاد دوجو همداص رابارب رد ااه
یااه
لاکیدار زا یشان ویتادیسکا یم تظفاحم دازآ یاه
.دنک لگ زادیسکارپ نویتاتو نیئتورپونلس زا
ماهم هاک تاسا مهم یاه نیرات
آ شقن شرثا یتن
یاتنآ متاسیس زا یمهم تمسق میزنآ نیا .تسا ینادیسکا .تاسا لولاس ینادیاسکا
زادیاسکارپ نویتااتولگ
13-Myoglobins
14-Nucleo Proteins
15-Myosin
( )GPX لولحم لوزوتیس شخب رد و تسا بآ رد یم تفای لولس16
.دوش زادیسکاورپ نویتاتولگ (17
PX )G فاب مامت رد ت
ااه
راد دوجو و دبک رد نآ تیلاعف نیرتشیب و د گ
ل ب لو ینوخ زمرق یاه تسا
. یراامیب ااب هلباقم یارب موینلس دوجو ینوافع یااه
خساپ یور رب موینلس اریز ،دراد تیمها یتنآ یاه
یاتنآ هب ناویح یداب نژ
تیاسوفنل خاساپ ،یزوتیاسوگاف تایلاعف ،ااه و ااه
،ناراکمه و یروجک( دراد شقن تنوفع ربارب رد تمواقم 1387
یامهم رایسب شقن ندب ینمیا متسیس رد موینلس نیاربانب .)
یم افیا ار تادیسکا تاعیاض داجیا زا و دیامن
لولس رد وی یم یریگولج اه
.دنک فلتخم عبانم موینلس
هرایج رد هدافتسا تهج ی
ماد دراد دوجو اه یتنآ لک تیفرظ و
ریدااقم ریثأات تاحت امسلاپ ینادیسکا هرایج
تاسا یموینلاس تواافتم یااه تخاناش ،
هریج یاه لمکم فلتخم عاونا یواح یاه
.تسا رادروخرب یصاخ تیمها زا یموینلس نیاربانب
علاطم یباایزرا تاهج راضاح ه
هجنسارف یخرب و درکلمع رب هریج رد موینلس فلتخم لاکشا زا هدافتسا ریثأت ینوخ یاه
هلاسوگ .دش حرطم راوخریش یاه
16Cytosol
17Glutathione Peroxidase
2 - نابم ی پ و ی ش ی هن قحت ی ق
2 - 1 - بآ مهم بآ رت نی ذغم هدام ی ارب ی اهواگ ی ش یری تسا و ارب ی لک هی گدنز لحارم ی
تسا مز شناکاو رالغا یارب بآ . یااه
رد بآ .دراد یتاایح شاقن یزماسا رااشف و نداب یامد میظنت رد و تسا یرورض ندب ییایمیشویب ذاغم داوام لااقتنا
ی و
کرت تابی د رگی لولس هب اه
، لوباتم و مضه مسی
ذغم داوم
،ی ب زا نی از داوم ندرب دئ
اامرگ و )سفنات و عوفدم ، راردا(
ی فااضا ی
رعت(
قی ب زا ) ند
، ام رسانم لداعت ظفح تاعی
و ینوی ندب رد
، حم ندرک مهارف و طی
ام عی اراب ی انج نی داشر لااح رد شاقن
.دراد ب زا نی نتفر 20 دصرد زا تسا هدنشک ندب بآ .
اوتحم لک ی
اهواگ ندب بآ ی
اش یری 56 اات 81 نداب نزو زا داصرد
نآ تسا اه ( Houpt, 1984; Murphy, 1992 .)
ف هلحرم یکیژولویزی کرت و
ری م رب ندب نازی ثأت ندب بآ ری
م ی .دراذگ رادقم
ندب بآ اوا رد اهواگ لی
ش یهدری ( 4 / 62%
) اهواگ هب تبسن ی
اش راخاوا یهدری
( 7 / 64%
نداب بآ داصرد و ) یااهواگ
کاشخ
ب رخاوا یرادرا یم رییغت دنک ( Andrew, 1995 )
. یاهواگ چ قا رتمک بآ زا ی
اهواگ هب تبسن ی
ش رغ هدری دنتسه رادروخرب
ح و اناوی ت ناوج ب بآ زا رغ و رت یرتشی
ح هب تبسن تاناوی
دنتاسه رادرواخرب ناسم (
Murphy, 1992 .)
هاب نداب بآ ود
تمسق لولس لخاد ی
لولس جراخ و ی
سقت می م ی لولس لخاد بآ .دوش ی
رزاب رات نی شاخب بآ زا مواسود دوداح هاک تاسا
کشت ار ندب رد دوجوم لی
م ی ام .دهد عی لولس جراخ ی
لولاس فارطا بآ لماش ااه
اماسلاپ رد بآ ،دانبمه تافاب و
، بآ نیاب
بآ ای یلولس رد
نو هدور بآ .تسا شراوگ هاگتسد یا
15 - 35 کاشت ار ندب نزو زا دصرد لی
ام ی داهد ( Odwongo et al.
1985; Woodford et al. 1984 )
اوا رد اهواگ . لی
ش یهدری دودح 15 بآ دوخ ندب نزو زا دصرد هاگتاسد نورد
شراواگ
لاحرد ،دنتشاد ی
گ هک ش رخاوا رد اهوا یهدری
رد و دصرد نیا ینتسبآ 10
ات 11 ( دواب Andrew, 1995 )
تاماقا ناامز . کای
هبمکاش رد بآ لواکلوم 61
قد هاقی نادنفاسوگ رد (
Faichney and Boston, 1985 )
و 62 قد هاقی ااهواگ رد ی اش یری
( Woodford et al. 1984 )
مخت نی .دش هدز
رط زا ندب بآ نداد تسد زا قی
لوت دی ش ری فد ، ب زا و قرع ،عوفدم عفد ،راردا ع نی
ر زا راخب نتفر هی
م خر اه ی .دهد جوراخ
رط زا بآ قی ش ری اهواگ یی هک 33 ک مرگولی زور رد ریش لوت دی م ی دودح دننک 34
دصرد ( Holter and Urban, 1992 )
29
دصرد ( Dado and Allen, 1994 )
و 26 دصرد ( Dahlborn et al. 1998 )
لک زا بآ رد یتفای داروخ(
دازآ فرصم هولاعب
بآ ) دوب تافلت . قیرط زا بآ بش عوفدم
هی ش هب ری ( تسا 30 ات 35 م لاک زا دصرد نازای
رد تافای رقت راردا تاافلت و )بآ ًاابی
ن یمی ( عوفدم تافلت زا 15
ات 21 اهواگ رد )دصرد ی
ش هدری تسا . لماوع ی ثأات عوفدام بآ شهاک رب هک ری
ام ی لمااش دراذاگ
( کشخ هدام فرصم وتحم ، )DMI
ا ی ( کشخ هدام ژر )DM
می اذغ یی نچمه و نی لباق تی ماضه هرایج تاسا ( Murphy,
