هدکشناد یناسنا مولع و تایبدا
یشزومآ هورگ
یعیبط یایفارغج
هلاسر هجرد تفایرد یارب ی
یصصخت یارتکد
هتشر رد ی
یعیبط یایفارغج شیارگ
بآ اوهو کیتپونیس یسانش
جارختسا لحت و
لی دلوم یدیدمه یوگلا شراب
یاه هضوح هرد ی دور
وآرب و در نلایب
طیارش رد نآ یژولوردیه غت
ریی لقا می
رگشهوژپ :
یلضاف میحرلادبع
امنهار داتسا :
یحلاص دنمورب رتکد
رواشم داتسا :
یزردوگ دوعسم رتکد
( نمهب هام 1398 )
داتسا امنهار : یحلاصدنموربرتکد
داتسا رواشم : یزردوگدوعسمرتکد
خیرات :عافد 30 / 11 / 1398
دادعت تاحفص : 125
.ص
نایاپ هرامش :همان
اپ هرامش / هورگ مان ی
نا همان
:هدیکچ
فده فده: ا زا نی هدافتسا و یناوارف لیلحت شهوژپ شور زا
هقبط یدنب یارب ییاسانش طابترا
نیب یااهوگلا یواج
زارت یااه
500 و 1000 و لاکساپوتکه یریذپرییغت
شراب هضوح رد ی
هرد تسا دور هک
نآ رد زا درکیور یطیحم هب یشدرگ هدافتسا هدش
.تسا شیپ ینیب یامد و یگدنراب نازیم طسوتم
یارش رد هضوح ط
میلقا رییغت هک
ریثأت یمیقتسم باانم رب
بآ یااه و یحطاس
ا رگید فده دراد هضوح ینیمزریز تسا شهوژپ نی
. اسانش یی شراب یناکم و ینامز تارییغت امد و
و تنرد هاجی نلایاب هباساحم
طیارش رد هضوح بآ بانم تیعضو زا یبسانم هاگدید هضوح یکیژولوردیه میلقا رییغت
تاسد هب ار یم
.داهد رد عواضوم نایا
مصت می یریگ یاه یتیریدم مزرد
ٔهنی بآ بانم رثؤم
نازیم و هدوب ر
کسی یریذپ یم شهاک ار هرهب .دهد
یرادرب یلوصا باانم زا
بآ
، تخانش مزلتسم ینیمزریز و یحطس زا معا نیا
بانم تسا نیا . تخانش ظاحلزا یام یافیک و یمک اناوت
رد د هامانرب ر یزی
بانم نیا هنیهب فرصم فم
دی دشاب . بآ بانم یمک دروآرب تسا بآ بانم نلایب هیهت مزلتسم ،
.
شور :شهوژپ یسانش ا رد
نی شهوژپ هداد زا یاه زارت لیسناتپوئژ عافترا هنازور نیگنایم 500
لاکساپوتکه و
حطس راشف
ایرد وPW OMEGA
یط یرامآ هرود 2010
- 1995 هعومجم زا هداد
یاه هاگیاپ یزاسزاب
NCEP/NCAR
تسا هداف هدش تسا .
ییاسانش یارب متسیس
یاه راشف رثؤم هنازور یگدنراب رامآ ،هضوح یگدنراب رب 4
هاگتسیا هضوح لخاد کیتپونیس هرد ی
دور
ریگارف یشراب هک دندش باختنا ییاهزور و باختنا رد(
ره 4 هاگتسیا یگدنراب تبث هدش )دشاب .تسا هداتفا قافتا هضوح رد زا
یلماع یلیلحت شور و
هشوخ یدنب یبتارم هلسلس یارب
هقبط یدنب .دش هدافتسا یدیدمه یاهوگلا شخب رد
میلقا رییغت زا
یاهویرانس هداوناخ دیدج
نیب تئیه هکRCPs مجنپ شرازگ رد میلقا رییغت لودلا
ار نآ ،هدومن نیودت هدافتسا
هدش و لدم زا
LARS_WG6
یارب هیبش یزاس زا هدافتسا اب سپس .دش هتفرگ هرهب زا لصاح جیاتن
هیبش یزاس طیارش رد شراب و امد رییغت
میلقا نلایب هضوح هرد ی دور .دیدرگ دروآرب
هتفای اه یوگلا هدزای هب هجوت اب: یکیتپونیس
جارختسا هدش تفرگ هجیتن دش ه
هاک هاب یلکروط گرارق یرای رااشفرپ زاکرم یور راب
یربیس و هک هایس یایرد هنابز
یاه نآ اه هضوح ات یم هدیشک
وش ن د و قاو ندش دوراف یولج رد هضوح یابرر یااهداب
هایلا رد
500 داجیا یارب ار طیارش لاکساپوتکه یگدنخرچ
مهارف تبوطر لاقتنا و یفنم یم
دروآ اعاب و شراب یااه حطاس رد رایگارف
هضوح یم دوش طیارش رد . میلقا رییغت
، هک تفای دهاوخ شیازفا هقطنم یامد شیازفا نیا ریداقم
زا 1 ات 3 / 1 هاجرد یتنااس دارگ
هرود یارب 2030
- 2011 دوب دهاوخ .
نازیم یگدنراب اه ج شیازفا یاراد یئز
دودح(
5 )دصرد رد ه ر 4 بختنم هاگتسیا یم
دشاب
و هب یلکروط هضوح رد یگدنراب نازیم شیازفا
هتفای رد ینامز تارییغت و یگدنراب
اه .دش دهاوخ ثداح
هجیتن :یریگ یژولوتامیلکوردیه نلایب هضوح
طیارش رد میلقا رییغت
شهاک رگنایب باناور
اه و و هدوب ذوفن هب هجوت اب
رد تعنص هعسوت و تیعمج شیازفا لاس
یاه یتآ هب هک دش دهاوخ هدوزفا بآ فراصم نازیم هراچ
یا بآ هنیهب تیریدم زج
هب هژیو .تشاد دهاوخن دوجو فرصم شهاک یارب یزرواشک شخب رد ارح هجرد شیازفا رثا رد
تر میلقا رییغت طیارش رد ریخبت ،
هب ناونع هفلؤم نلایب یجورخ 6
شیازفا دصرد دهاوخ
.تفای یگدنراب هب ناونع هفلؤم نلایب یدورو هچرگا
تفای دهاوخ شیازفا
اما یگدنراب نازیم رثؤم
شهاک ی هتفا و تنرد ی هج باناور اه هاوخ شهاک ذوفن و ن
تفای د .
هژاو :یدیلک یاه
،یدیدمه یاهوگلا غت
میلقا ریی
، هضوح هرد ی دور
،
،یژولوتامیلکوردیه نلایب لدم
LARS_WG6
،
یاهویرانس .RCPs
1 - فده و همدقم
1 - 1 - همدقم
بآ اوهو هب تروص ومجم هع نیگنایم طیارش ع
ییاوه و بآ رصان د
تدمزار د نم ر ا ط ق ییایفارغج رعت
فی هدش رظنزا و تسا
تدم نامز هعلاطمدروم اب
ع یسانشاوه مل هک
ب ه هعلاطم طیارش هظحل یا اوه یم دزادرپ د راکشآ توافت یارا یم
دشاب . بآ اوهو ی
اح مک ور رب ی ی ک یحان ه یسررب قیرط زا ارش
ی ط رصانع بآ اوهو ،اوه راشف دننام یی د
نایرج ،تبوطر ،ام داب
و هریر زا کی وس و
هعلاطم لماوع و بآ اوه یی دننام ع ،ییایفارغج ضر د
زن و یرو د
ب یکی ایرد ه فترا ، ا ع ر و هری زا وس ی د یلحت رگی ل یم وش .د
یسررب یاه دوجوم ناشن م ی هد ن د هک نیگنایم مه ع
رصان بآ اوهو یی هب هژیو د ام د ر یط لاس یاه ریخا راچد د ینوگرگ ییاه
نآ زا مه تسا هدش هب
ناونع رییغت بآ اوهو ای د یم دوش هداز جرف(
و
،رف یمساق 1398
.) تارییغت رد زین یناسنا لماوع
بآ اوهو یی یب ریثأت تسا هدوبن .
هب هژیو یتعنص بلاقنا زا دعب یاهزاگ راشتنا شیازفا اب
هناخلگ یا عاب ز هرک یامد شیازفا نیم
.تسا هدش تارییغت نیا
بآ اوهو ،یی ساسا رب یاهویرانس
فیرعت هدش طسوت تئیه نیب لودلا میلقا رییغت
1) (IPCC
و لدم یاه
هس یدعب یسونایقا و یوج
2) AOGCM
یزاسراکشآ( یم
دوش نیا . تئیه لاس رد 4 201 ار دوخ یبایزرا شرازگ نیمجنپ ماناب
3) (AR5
تسا هدومن رشتنم یسمش(
،روپ 3 139 .) رگا ،بآ هچ قیرط زا هخرچ وردیه ل رح یکیژو ک
ت یم دیامن ب ، ه یکی یلحم روط
بانم زا د رییغت لاح ر هدوب
و بیسآ یریذپ ب ه اب بآ ییایلاب یس ریظن ل و کشخ یلاس تسا طبترم زا هک
کی هب هیحان یحان ه
د توافتم رگی یم
دشاب . رد رییغت تا بآ اوهو یی
، ناسنا أشنم زا یکی ع ماو ل شنت از ب وب بآ بانم یار د
تسا ه و کرحم اه ی ریر
بآ اوهو یازفا ریظن یی ش
عسوت ،تیعمج ه
صتقا دا ،ی شنرهش ینی ، یربراک وفروموئژ تارییغت ای یضارا ل
،یعیبط یکیژو ع
یلماو
شلاچ گنارب زی اب بآ بانم یرادیاپ یارب هضرع شهاک
ای ازفا شی دنتسه اضاقت هداز جرف(
و
،رف یمساق 1398
).
آ بانم تخانش هضوح ب
یسررب و اه أشنم
نآ اه هک یم نادنچود ار هدیدپ نیا هب هجوت تیمها تسا یگدنراب زا یشان .دنک
کش نودب نآ هب هتسباو یاهریغتم و یگدنراب تخانش مهم
نیرت هخرچ تخانش لماع و بآ ی
هجیتنرد بآ بانم تیریدم ،
کشخ یلاس و شیپ ینیب تخم طیارش رد یزرواشک تادیلوت و بلایس فل
بآ اوهو و یی میلقا رییغت هناماس .تسا
یاه از شراب رد
نیمأت بانم هضوح بآ اه
شقن هدمع
،دنراد یا نیازا
ور تخانش و یگژی یاه نآ اه دننام هوحن لکش ی یریگ
، بانم یزوت ،یتبوطر
ینامز و لحم تیلاعف نآ اه زا یدایز تیمها رادروخرب
( تسا ناجیلع ،ی 1386 ).
شیپ ینیب تارثا تارییغت نیا نینچمه و
ا طیارش نیا اب یراگزاس تیمها
.دنراد یدایز رایسب
1 - 2 - نایب هلئسم شهوژپ
هب لیلد رارق ناریا روشک نتفرگ رد
کی هقطنم کشخ و همین کشخ ،ناهج شراب یاه یوج نآ هب ناونع بنم یلصا و -هدمع
ی نیمأت بآ روشک تسا حرطم هب .
لیلد طیارش ییایفارغج
، یفارگوپوت و
ا یمیلق
، تارییغت یناکم و ینامز شراب رد رایسب ناریا
دایز تسا دیدپ یگدنراب . ه
یمیلقا یا هک تسا
لیلد هب یسانشاوه یاهرتماراپ ریاس هب تبسن نآ یناکم و ینامز تاناسون
هژیو تیمها زا نآ تخانش هضوح بآ بانم تخانش .تسا رادروخرب یا
یسررب و اه أشنم
نآ اه هک راب زا یشان تسا یگدن
ار هدیدپ نیا هب هجوت تیمها رتشیب
یم کش نودب نآ هب هتسباو یاهریغتم و یگدنراب تخانش .دنک مهم
نیرت تخانش لماع
یبسن ریداقم هخرچ
و بآ ی هجیتنرد
بآ بانم تیریدم ،
کشخ یلاس و شیپ ینیب طیارش رد یزرواشک تادیلوت و بلایس
فلتخم بآ اوهو و یی میلقا رییغت رش .تسا
طیا یمیلقا ره هقطنم هب هلیسو رارکت و یاهرثا یعمجت هناماس یاه بآ اوهو یی هک زا نآ
هیحان روبع یم دننک
، نییعت یم دوش ،یناجیلع(
1386 ) .
،رارکت رییغت و ای موادت هناماس ییاوه یاه ره
یناکم رد نییعت و ییاسانش
میلقا نآ ناکم تیمها ییازس هب موادت .دراد
و رییغت هناماس اه زا قیرط دنیارف هقبط یدنب ای نییعت یاهوگلا یشدرگ وج و
پیت یاه اوه ییاسانش یم
دوش و نیمه هب لیلد
هقبط یدنب هناماس یاه
،اوه یکی زا فادها یلصا میلقا یسانش کیتپونیس تسا
،یناجیلع(
1391 ییاسانش .) یناوارف
ینامز یاهوگلا یشدرگ وج و پیت یاه
،اوه نییبت و هراچ ییوج لئاسم
،یطیحم یرما
راوشد
،تسا ره اریز پیت
،ییاوه طیارش یطیحم صاخ دوخ ار داجیا یم ،یناجیلع( دنک 1380
.) میلقا رییغت هک تسا یشلاچ
Intergovernmental Panel of Climate Change
1-
Ocean General Circulation Models -
Atmosphere
2-
Ipcc Fifth Assessment report
3-
و میقتسم تلاخد لصاح هدیدپ نیا و تسا وربور نآ اب یرشب ماوج میقتسمریر
رفسمتا یعیبط لداعت ندز مه رب رد رشب
یم .تسا ناوت گ هک تف رییغت میلقا لاح رد عوقو یوج یاهرتماراپ رثکا رد نآ تارثا و هدوب لباق
هدهاشم و ییاسانش یم
دشاب .
هب یلکروط میلقا راتخاس ، رثأتم
صخاش ریاس و هدوب امد و یگدنراب یوج یاهرتماراپ تارییغت زا یمیلقا یاه
نیا زا یعبات
یم اهرتماراپ دنشاب
ف یمساق و هداز جرف(
،ر 1398 ).
بانم آ هضوح ب اه یگدنراب زا نیمأت
یم دوش
، نیازا ور تخانش و یگژی یاه یگدنراب دننام هوحن لکش ی یریگ
، بانم ،یتبوطر
ینامز یزوت و
یناکم نآ اه زا یدایز تیمها رادروخرب
تسا . هیامرس ماجنا یراذگ
یاه نلاک شخب رد هضوح بآ بانم
هرد ی دور
هک هعلاطماب حرط یارجا و س فلتخم یاه
هکبش و یزاسد ماجنا لاح رد یشکهز و یرایبآ یاه
یم دشاب مزلتسم ، فارشا
رب یفاک
هضوح نیا بآ بانم .تسه
تخانش أشنم ار هضوح نیا شراب هک یتبوطر بانم و نیمأت
یم و لیلحت و هدوب مهم دنک ییاسانش
نیا ینامز تارییغت شراب
اه و لاس فلتخم لوصف رد ریثأت
نآ رد نیمأت ور نایرج هناخد
هژیو تیمها زا اه .تسا رادروخرب یا
ییاسانش هرد هضوح شراب یدیدمه یاهوگلا
زین دور نیمه رد اتسار
یم دشاب . قبط یسررب یاه تارثا صوصخ رد هتفرگ تروص
میلقا رییغت هدیدپ نیا هک هدیدرگ صخشم
ریثأت یمیقتسم رد
بآ یاوهو قطانم هب هژیو هتشاد شراب و امد یاهرتماراپ رد و
تارییغت نیا .تسا هدش اهرتماراپ نیا رد یناکم و ینامز تارییغت عاب هب
حوضو شهاک رد هضوح بآ بانم نازیم
هدوب دوهشم
هب یروط هک شخب رد دوبمک نیا یزرواشک و تشادهب و برش ،تعنص فلتخم یاه
لباق هظحلام یحطس بآ بانم شهاک .تسا
و یدع تلاکشم دنور نیا همادا و ینیمزریز هد
یم هلمج نآ زا هک تسا هدروآ دیدپ یا هناخدور دروآ شهاک هب ناوت
ندشن رپ ،اه
تشد رد ینیمزریز بآ حطس تفا ،اهدس نزاخم ناکما مدع ،بآ بانم تیفیک تفا ،اه
نیمأت شخب یارب بآ فلتخم یاه
صم فر
،دومن هراشا نیاربانب
نینچمه و بآ فراصم و بانم هچراپکی تیریدم یاتسار رد یپ
ش ینیب طیارش بآ اوهو رد یی
لاس یاه یتآ دروآرب و قم زا یهاگآ و تارییغت نیا دنور ریدا
رد هضوح بآ بانم لاس
یاه یژولوردیه نلایب تسا مزلا یتآ
هضوح هرد ی طیارش رد دور میلقا رییغت
هرود یارب و هیهت یتآ یاه
ریداقم بآ بانم هیبش
یزاس هدیدپ نیا تارثا ات ددرگ
ییاسانش و
نآ اب یراگزاس یاهراکهار هئارا
.ددرگ لکشم اب هک هضوح رد ییاتسور و یرهش یتیعمج زکارم یگدرتسگ لیلد هب
و یضارا یربراک تارییغت نینچمه و دنتسه هجاوم ینیمزریز و یحطس بآ بانم زا تعنص و تشادهب و برش بآ رادیاپ نیمات آ بانم دوبمک عاب هضوح تسدلااب رد یزرواشک هعسوت نیا یمیلقا تارییغت تارثا هک هدیدرگ فلتخم فراصم یارب ب
تلاکشم دومن دهاوخ دیدشت ار .
،شهوژپ نیا رد ییاسانش
اب میلقا رییغت طیارش رد بآ فراصم و بانم تیریدم و هیبش
یزاس و
هضوح یژولوردیه نلایب دروآرب هرد ی
طیارش رد دور میلقا رییغت
دیدج یاهویرانس تحت
1s
رظندمRCP
یم دشاب .
1 - 3 - لاؤس شهوژپ یاه
ییاسانش هضوح شراب یکیتپونیس یاهوگلا
طیارش رد نآ یبآ نلایب دروآرب و اه میلقا رییغت
هب خساپ یاتسار رد تلااؤس
ریز
.تسا 1 - اهوگلا هچ یکیتپونیس ی
، هضوح شراب هرد
دور ار نیمأت یم دننک
؟
2 - طیارش رد امد و یگدنراب ریداقم میلقا رییغت
د هضوح رد هر
دور یم رییغت هنوگچ
؟دنک
3 - یناکم و ینامز تارییغت ریداقم و
طیارش رد امد و شراب میلقا رییغت
هضوح رد
؟دوب دهاوخ هنوگچ
4 - هنوگچ یم اب ناوت هیبش یزاس رد یگدنراب لاس
یاه هضوح یکیژولوردیه نلایب یتآ هرد
دور
؟دومن دروآرب ار
5 - هفلؤم یاه یژولوتامیلکوردیه نلایب و
بآ بانم ریداقم هجیتنرد هضوح
هرد دور هنوگچ میلقا رییغت طیارش رد رییغت
دنهاوخ
؟دیدرگ
1 - 4 - هیضرف شهوژپ یاه
1 - یریگرارق دورف یولج رد هقطنم
اهداب ی یبرر شراب یاه یریگارف هضوح حطس رد ار هرد
دور یم داجیا .دنک
2 - هنابز قابطنا عاب هنارتیدم قیمع دورف و یربیس راشفرپ یاه
یناتسمز شراب هضوح
هرد دور .تسا
Representative Concentration Pathway
–
1
3 - شراب رادقم هرد هضوح
دور رد لاس یاه یتآ و طیارش رد میلقا رییغت
تفای دهاوخ شهاک
4 - رادقم امد هضوح رد هرد دور میلقا رییغت طیارش رد رد و
لاس یاه شیازفا یتآ دهاوخ
تفای .
5 - طیارش رد میلقا رییغت
هضوح بآ بانم رادقم هرد ی
اک دور یم شه .دبای
1 - 5 - شهوژپ فادها
ییاسانش متسیس
یاه راشف رثؤم رد هقطنم ی هعلاطمدروم کیتپونیس یاهوگلا جارختسا و
رثؤم یم هضوح یگدنراب رد دناوت
مشچ زادنا طیارش زا یبوخ عوقو
یگدنراب .دروآ مهارف اه فده
نیا زا شهوژپ هدافتسا و یناوارف لیلحت زا
شور هقبط یدنب یارب
اسانش یی ی ا ا طابتر نیب یاهوگلا یوج زارت 500 و 1000 و لاکساپوتکه یریذپرییغت
شراب هضوح رد ی
هرد .تسا دور ود
هدمع درکیور تاعلاطم ی
بآ و اوه رتشیب هک دنتسه یشدرگ هب یطیحم و یطیحم هب یشدرگ یاهدرکیور ،دیدمه یسانش
شهوژپ ا ،نآ دایز یریذپرییغت لیلد هب شراب تاعلاطم ماگنه نارگ هدافتسا یشدرگ هب یطیحم درکیور ز
یم دننک ( ،یناجیلع
1391 .) هکاجنآزا ،شهوژپ نیا یلصا فده
ییاسانش اب یریذپرییغت و یوج یاهوگلا
دشاب یم شر هب یطیحم درکیور زا ،
یشدرگ هدافتسا هدش تسا . شیپ ینیب ریداقم طیارش رد هضوح یامد و یگدنراب میلقا رییغت
هک ریثأت یمیقتسم انم رب
ب بآ یاه
راد هضوح ینیمزریز و یحطس ن
.تسا شهوژپ نیا رگید فده د ییاسانش
شراب یناکم و ینامز تارییغت امد و
و هجیتنرد
طیارش رد هضوح بآ بانم تیعضو زا یبسانم هاگدید هضوح یکیژولوردیه نلایب هبساحم میلقا رییغت
تسد هب داد دهاوخ نیا .
رد عوضوم میمصت
یریگ یاه یتیریدم د
مزر ٔهنی بآ بانم رثؤم
نازیم و هدوب کسیر
یریذپ یم شهاک ار هرهب .دهد
یرادرب
بانم تخانش مزلتسم ینیمزریز و یحطس زا معا بآ بانم زا یلوصا بآ
یم دشاب تخانش نیا . ظاحلزا
یم یفیک و یمک دناوت
رد همانرب یزیر زلتسم ،بآ بانم یمک دروآرب .دیامن کمک بانم نیا هنیهب فرصم ،قیقحت نیا رد .تسا بآ بانم نلایب هیهت م
هضوح یکیژولوتامیلکوردیه نلایب هرد ی
نلایب ،درکیور نیا اب نونکات .دش دهاوخ هبساحم ،سرتسد رد تاعلاطا هب هجوت اب دور
هضوح میلقا رییغت طیارش رد هضوح ریاس هب درکیور نیا و هدشن هبساحم
،اه لباق میمعت هوژپ نیا رد .دوب دهاوخ زا هدافتسا اب ش
نیب تئیه مجنپ شرازگ رد جردنم دیدج یاهویرانس ،میلقا رییغت لودلا
هضوح یژولوتامیلکوردیه نلایب رب میلقا رییغت تارثا ی
هرد و دور ریثأت بآ بانم رب نآ سررب
ی هدش تسا .
1 - 6 - و ترورض مها
ی ت شهوژپ
ییاسانش و
تسد هب ه و هقطنم رد یشراب یکیتپونیس یاهوگلا ندروآ
رد شراب یناکم و ینامز تارییغت تخانش نینچم
نامز یاهویرانس تحت و هدنیآ و لاح میلقا رییغت
و ریثأت نآ بانم رب هضوح بآ
یاراد یاهوگلا تخانش .تسا تیمها
یکیتپونیس کی شراب
هقطنم رد نامز یاه رتشیب تخانش یارب ار ام لاس فلتخم نیمأت
بآ بانم هقطنم
یم نومنهر .دزاس
شراب یاه ریداقم رد یناتسمز نایرج
هناخدور ییاه هک أشنم ،دنراد فرب بوذ شقن
ازسب یی یم افیا دننک و یاهوگلا تخانش
یکیتپونیس نیمأت
هدننک نیا شراب اه .دراد ترورض ییاسانش
س یاهوگلا ی
یگدنراب کیتپون هرد زیربآ هضوح رد ریگارف یاه
و دور
ینامز یزوت ندومن صخشم شراب
اه یدم رد ،یگدنراب ینامز تارییغت یزاسراکشآ .تسا یرورض بآ فراصم رتهب تیر شیازفا
قرعت و ریخبت دروآرب ،امد لیسناتپ
طیارش رد یژولوتامیلکوردیه یاهرتماراپ ریاس و میلقا رییغت
هسیاقم و اب تارییغت نیا
شهوژپ نیا یلصا فادها زا یلعف طیارش یم
دشاب زا شیب دوجو . رازه دص
هکبش راتکه هرهب لاح رد یشکهز و یرایبآ
و یرادرب
زا شیب رازه دص هد دوجو نینچمه و هعلاطم و ارجا لاح رد یشکهز و یرایبآ هکبش راتکه
کچوک دس اه گرزب و
لاح رد
هرهب فرصم و ارجا و یرادرب زا شیب
ود بانم زا بعکمرتم درایلیم بآ
یاه شخب رد ینیمزریز و یحطس برش فلتخم یاه
و
تشادهب ، ،یزرواشک و تعنص ییاسانش
و یمیلقا تارییغت نیا یراذگرثا
هتخاس یرورض ار بآ بانم رب نآ تسا
. هب یروط هک اب
یم شهوژپ نیا زا لصاح جیاتن ناوت
هدنیآ طیارش زا یریوصت بانم
یبآ هئارا دومن و تاعلاطا هیاپ یارب ار میمصت یریگ یاه
هیامرس کسیر شهاک و یتیریدم هارف ار یراذگ
ن م رک .د
1 - 7 - هنیشیپ شهوژپ ی
تاعلاطم یفلتخم
هرابرد مهم نیرت هدوت اهاوه ی رثؤم روشک رب و
یاهوگلا یوج دلوم شراب فلتخم قطانم رد روشک
و
نینچمه ثأت
تاری ایند فلتخم طاقن رد میلقا رییغت زرا
یبای هدش یلو تسا یژولوتامیلکوردیه نلایب صوصخ رد
هضوح اه رد
طیارش میلقا رییغت علاطم
رد ینادنچ یتا لاس
یاه ماجنا ریخا تسا هتفرگن
. رد زا یدادعت هب شخب نیا شهوژپ
اه ی ماجنا هتفرگ
دوش یم هراشا یلخاد و یجراخ تلااقم کیکفت هب .
شهوژپ )فلا یجراخ یاه
نابتسا و1
ناراکمه ( 2005 ،) هدافتسا اب شور زا
لیلحت هفلؤم یاه یلصا و هشوخ زین یدنب
هتسهدنچ یا
یاهوگلا شدرگ
یوج ایرد حطس و
500 لاکساپوتکه یارب ار
یاپورا بونج یبرر نییعت و طابترا نآ اه ار اب شراب یاه نیگنس فرب روشک رد
ارودنآ یسررب .دندومن
فونمس (2
2009 )،
تارثا میلقا رییغت کی زا قیقحت نیا رد یو .دومن یسررب زلو و ناتسلگنا رد مدنگ لوصحم یور رب ار
لدم هیبش یزاس یجورخ اب هک مدنگ دشر لدم یاه
Hadcm3
بیکرت هدش یجورخ ،روظنم نیا یارب وا .درک هدافتسا تسا یاه
رد لدم 18 لدم زا هدافتسا اب و یسانشاوه هاگتسیا
Lars-WG
ار سایقمزیر .دومن
چیونوتارتسا و فونمس (3
2010 )،
لدم هک دنداد ناشن
WG -
یمLars
هداد دناوت یاه
عونصم ی یارب گتسیا ها یاه شاوه یسان
.دنک دیلوت بسانم تقد اب ار گناوه و 4
ناراکمه ( 2011
،) هیبش یزاس دش شراب ی
د رد هضوح هناخدور ی گنا هست شور زا هدافتسا اب سایقمزیر
یزاس
رامآ ی
SDSM
ماجنا .دنداد نآ اه شراب یاه زا رتشیب 10 یلیم رتم و هنازور شراب رثکادح ،یگدنراب تدش ، شراب
یاه وادت اب م 5
تحت هزور ریثأت
یاهویرانس 2
و A
2 ینامز هزاب رد B
2099 - 2010 هیبش یزاس هدومن هتفرگ هجیتن و دادعت هک دنا
شراب یاه
ادح .تفای دهاوخ شیازفا هدنیآ رد رثک
لادناک ناراکمه و5
( 2012 )،
ریثأت وح رد میلقا رییغت ض
ایناپسا قرش لامش رد انارویس زیخبآ ه دندومن یسررب
. هب نیا بیترت
زا سپ هک شیپ
ینیب ینامز هزاب رد یمیلقا تارییغت -2019
2096 و 2097 - 2072 شدرگ لدم زا هدافتسا اب مومع
ی
ECHAM رب
هیاپ یاهویرانس
1
و A 2
زا B
یکیژولوردیه لدم
HEC-HMS
شراب یبایزرا هب -
رد باناور هرود
یاه روکذم
جیاتن و دنتخادرپ هیبش
یزاس اه تارییغت هک داد ناشن بآ
اوهو یی شیپ ینیب هدش رثکادح شهاک ببس 57
دصرد رد بآ بانم
انارویس زیخبآ هضوح یکیژولوردیه متسیس لک یم
دوش . هب یروط هک هرود یارب -2097
2072 شیازفا ات امد /2 2 هجرد
یتناس دارگ و شهاک مجح شراب هب زادنا ه 11 دصرد دهاوخ دوب .
کم نلراف و 6
ناراکمه ( 2012 ) ، ا هدافتسا اب ز
لدم یاه شیپ ینیب شراب یکیژولوردیه لدم و میلقا رییغت -
باناور
IHACRES
رثا میلقا رییغت ایلارتسا برر بونج بآ بانم رب
هعلاطم ار لاس ات هک دندیسر هجیتن نیا هب و
2090 بآ اه ی
حطس ی 24
% و بآ یاه دودح رد ینیمزریز 2
% شهاک هجوت اب هک دندرک ناونع نانآ .درک دهاوخ ادیپ فرصم هب
یلعف هنارس
دشر ،بآ راظتنا ،بآ هدزاب رد شهاک هارمه هب داصتقا و تیعمج یرس
م ی دور قاو یاهرهش زا یخرب هک بونج رد
برر
لاس ات ایلارتسا 2090
راچد ینیمزریز و یحطس بآ بانم رد هدرتسگ دوبمک لباق
سرتسد دندرگ .
7نچ و ( ناراکمه 2012
)،
هقطنم یارب ار شراب و امد ویرانس ساسا رب و وج یمومع شدرگ لدم تفه اب یبونج نادوس
1- Esteban
2-Semenov -
3 Stratonovitch Houvang -
4
5-Candela 6-Mcfarlan 1- Chen
شیپA2
ینیب .دندرک نآ اه ویرانس یجورخ اب ار A2
7 هرود هس یارب لدم ی
20 ( هلاس 2011 - 2030 ( و ) 2046 - 2065 و )
( 2080-2099 لدم زا هدافتسا اب )
Lars-WG
لدم طسوت هدش سایقمزیر شراب .دندرک سایقمزیر
Lars-WG
رد 7 لدم
ویرانس ساسا رب وج یمومع شدرگ
A2 رد دایز تیعطق مدع رگنایب هک تسا هداد یضقانتم جیاتن لدم
یاه وج یمومع شدرگ
یمامت رد ،لقادح و رثکادح یامد صوصخ رد یلو تسا لدم
GCMیاه هاگتسیا هیلک رد یگنهامه کی دنور و دراد دوجو اه
یم ناشن ار رتماراپ ود ره رد یشیازفا .دهد
1لیلخ ( 2013
،) ت تاریثأ غت ریی لقا می ار رب ریخبت و قرعت رد ( مراهچ شرازگ یاهویرانس زا هدافتسا اب ار رصم روشک )SRES
ناوسا هقطنم رد قرعت و ریخبت نازیم دنتفرگ هجیتن و هدومن یسررب ازفا
شی هتفای نازیم هجیتنرد و ن
یاهزای دهاوخ شیازفا یبآ
.تفای وکلیو ( ناراکمه و 2
2013 ت ،) ثأ ی ر غت ریی لقا می شراب رب ریخبت و و
قرعت ار مرواخ رد هنای و لامش ات اقیرفآ لاس
2050
هعلاطم .دش دنهاوخ هجاوم بآ دوبمک اب قطانم نیا هدنیآ رد دنتفرگ هجیتن و دندومن
وی س
3ل ( ناراکمه و 2014
) ، لصاح باناور رب میلقا رییغت رثا زا
بوذ فرب رد 15 یرتموردیه هاگتسیا قاو
ور رب ی
هناخدور
،تارف یاه هلجد
، سرا و هضوح چروک ی لوتانآ رد ی یقرش کرت روشک هی
ههد رد خساپ یسررب هب نینچمه و هتشذگ یاه
هناخدور یکیژولوردیه قوف یاه
میلقا رییغت طیارش تحت یتآ هرود رد رکذلا دندومن یسررب
تاعلاطا زا هعلاطم نیا رد .
ینامز هرود یرتموردیه و یسانشاوه 2010
- 1970 باناور و امد ،شراب یناکم و ینامز تارییغت هب طوبرم یاهوگلا یسررب یارب
هدافتسا هدش حطس اب قیقحت نیا جیاتن .تسا نانیمطا
90
% شیازفا زا ناشن لباق
هجوت امد هب روط طسوتم هب هزادنا 3 / 1 هجرد
یتناس دارگ هنایلاس شراب کدنا شیازفا و هب
روط دودح رد طسوتم 5
/ 7
% تنا ات نینچمه دراد رضاح نرق یاه ساسا رب
نیا جیاتن
هضوح رد فرب بوذ زا لصاح باناور کیپ تاعلاطم یم خر لبق زا رتدوز راهب لصف رد میلقا رییغت طیارش رد و یناتسهوک یاه
-
دهد هب روط فرب بوذ زا لصاح باناور کیپ طسوتم 9
رتدوز زور لد هب
لی یم قافتا امد شیازفا ییغت طیارش رد .دتفا
رب و میلقا ر
ینارحب یانبم هناخلگ یاهزاگ راشتنا یویرانس نیرت
رد ،یا هس ره هنلااس دروآ ،سرا و هلجد ،تارف هناخدور هب
هزادنا 10 یلا 30
یم ادیپ شهاک دصرد دودح رد یکدنا شیازفا روکذم هضوح هنایلاس دروآ یارب و دنک
4
% نیمخت هدز هدش کیپ نینچمه .تسا
بوذ زا لصاح باناور هضوح یمامت رد فرب
هب اه یم ادیپ لاقتنا رتدوز هتفه راهچ تدم هناخدور دروآ مهس و دنک
لصف رد اه
یم ادیپ شهاک راهب لصف یارب مهس نیا و شیازفا ناتسمز .دنک
جرج و زرپ ناراکمه (4
2014
،) اراک یی لدم یاه یناهج
5
و CMIP 3
ار CMIP
سلطا سونایقا یقرش لامش یحاون رد
ن یبایزرا و هدوم لدم یاه ( رترب )GCMs
ز هعومجمری لدم
یاه .دندرک یفرعم مجنپ و مراهچ شرازگ یاهویرانس رد ار قوف
5ویل و ( ناراکمه 2015
،) هقبط یدنب یشدرگ گرزب سایقم اب نآ طابترا و یگدنراب
اه یقرش رد ار یتادهاشم ی نیرت
زکرم و
هدومن هعلاطم ار تبت تلاف .دنا
نآ اه زا هدافتسا اب هشقن
زارت هنازور یاه 500
رامآ و لاکساپوتکه هاگتسیا
یاه ناراب یجنس تلاف
تبت هیزجت و لیلحتو نآ اه هب 18 رتشیب رادقم هک درک صخشم شهوژپ نیا هجیتن .دنتفای تسد وگلا عون شراب
یاه یناتسبات
داب شزو تارییغت شیازفا لیلد هب یور هراح بنج یلامش
برر لامش م و مارآ سونایقا
نولکیس ندش هدهاش اه
ب جیلخ یور ر
یم کمک هک لاگنب ضرع تبوطر ایسآ قرش و دنه یناتسبات نوسنوم دنک
یاه اپ نیی رت .دناسرب تبت تلاف بونج و قرش هب ار
ناتسمز و تبوطر شهاک اب تبت تلاف قرش و زکرم رد کشخ یاه ییاجباج
بآراخب نوسنوم فیعضت رثا رد ایسآ قرش هب
ضرع یناتسمز یاه
.دراد طابترا هنایم
یتروت و6
ناراکمه (
2015 طابترا ،) شراب
یاه هیلا تانایرج اب هنارتیدم یحاون رد ار رثکادح هعلاطم رفسمتا یلااب یاه
و
Khalil
- 2
-Wilko 3 4-Yucel
- 5 Jorje
- 6Liu 1-Toreti
دنتفرگ هجیتن هیحان عونت کی
رد یا شراب یاه رد عونت نیا هک دراد دوجو هنارتیدم هقطنم هنازور رثکادح تمسق
یاه یقرش
ر هیحان زا رتمک یکیتپونیس یاهراتخاس یسررب .تسا هنارتیدم یبر
شراب یاه هیلا یاهدورف داد ناشن دیدش رفسمتا ییلااب یاه
ناتسهوک و یفارگوپوت طیارش و نیا رد لوصف مامت رد اه
شراب اه ریثأت .دنراد
نافتسا ( ناراکمه و1
2018 ) بآ و قرعت و ریخبت نازیم لباق
سرتسد رییغت طیارش رد ار اپورا رد میلقا
پ شی ینیب و دندومن
لاس ات دنتفرگ هجیتن 2020
ریخبت نازیم هب
تروص تخاونکی 50
ات 100 م یلی رتم و تفای دهاوخ شیازفا 75
ات 125 م یلی رتم
لاس ات 2050 شیازفا م ی دبای .
اکسروا (2
2018 ) رد قرعت و ریخبت نازیم 18
یتنام نمنپ شور زا ار ینوولسا روشک یسانشاوه هاگتسیا و هدومن هعلاطم
قرعت و ریخبت شیازفا نازیم رثکادح رد دنتفرگ هجیتن 5
/ 0 م یلی رتم زور رد یم دشاب .
)ب شهوژپ اه ی یلخاد
لاحشوخ ( یدرجتسد
1377 ) ، یاهوگلا یدیدمه شراب
یاه شیب زا 100 یلیم رتم لحاوس رد یبونج
یایرد رزخ یسررب ار
و ناشن داد هک فلاخرب هچنآ پ شی نیازا روصت یم دش
، شزیر نیا ناراب اه رد رثا تفر ارف درس زا یربیس یور نیا هچایرد ماجنا
یمن دریگ
، ناراب یاه شیب زا 100 م یلی رتم رد لحاوس یبونج هچایرد مه رزخ ی رد
رثا و دور و رارقتسا هنابز متسیس یاه
دنخرچاو ی و مه رد رثا و دور و رارقتسا متسیس یاه یدنخرچ یور
نیا ایرد یمورف ر دزی .
یناجیلع ( 1380
،) ب ا هدافتسا زا هداد یاه رد( هنازور تعاس
12 راشف ) حطس نیمز هاگیاپ
NCEP/NCAR
ات ربماون هرود رد
سرام 1966 - 1995 هب کمک شور یلماع لیلحت و
لیلحت یبیکرت ، 18 پیت ییاوه ار یارب ناریا ار ییاسانش درک
و . ی ناشن داد
هک پیت مک راشف یبرر و پیت راشفرپ ر یبر هب بیترت نیرتشیب شراب اه ار رد بونج زربلا و لحاوس یایرد رزخ داجیا یم دننک .
دهاز و یناجیلع ( ی
1380
،) هب کمک شور
،یگتسبمه 11
پیت ییاوه ار هک لماع شراب یاه اب موادت هزورود رد ناجیابرذآ
دنتسه ار ییاسانش دندرک
و هجیتن دنتفرگ هک پیت یرادم یاراد نیرتشیب ناوارف ی و عوق و پیت ینولکیس مهم
نیرت پیت ناراب از
هقطنم رد تسا
.
هشفنب ییاضر ییاجر و
( لصا 1382 )،
و لیلحت دنب لدم ی هضوح رد شراب هرق ی
هداد ماجنا ار وس .دنا
نآ اه هداد زا یاه 21
هضوح رد دوجوم هاگتسیا هدافتسا
هدومن هجیتن و هتفرگ هک دنا شراب اه لوصف رد اب فلتخم
دمه گی ر .دنتسه توافتم شراب
یاه
ندوب ناسکی زا یشان هک دنتسه مه هباشم ناتسمز و زیئاپ لوصف هدوت
اهاوه ی رثؤم .تسا لاس درس لصف رد
نایئاباب و کین یفجن (
1385 ،) لدم یدنمناوت
Lars-WG
هداد دیلوت یارب ار و هنیشیب یامد ،هنیمک یامد و شراب یاه
رد شبات هاگتسیا یاه ناسارخ بختنم هداد رایعم فارحنا و نیگنایم هب هجوت اب و هداد رارق یبایزرا دروم گرزب
یاه لوت هدشدی و
هداد اب نآ هسیاقم رد لدم نیا یلااب تیلباق رب ،یرامآ هرود یتادهاشم یاه
هیبش یزاس هداد هنازور یاه دیکأت
.دندومن
و هداز یزاجح ( ناراکمه
1386 )،
یاهوگلا یکیتپونیس زارت
500 ه پوتک لاکسا دلوم بلایس یاه برخم و ریگارف حطس
هضوح ی زیربآ هچایرد هیمورا ی ار
یسررب و ییاسانش هدومن
.دنا جیاتن ناشن یم دهد
، هب ماگنه عوقو بلایس یاه روکذم روحم
فارت هب تمس ضرع یاه ییایفارغج نییاپ
قیمع رت هدش و تیعقوم هضوح ی زیربآ هچایرد تبسن هیمورا ی هب
تاشاشترا س
حط
لااب هب هنوگ یا هدوب
،هک ای رد ریز هقطنم ارگاو یی ییلااب ولج فارت یاه جوم هاتوک یاهداب یبرر هتفرگرارق
، ای رد ریز تمسق یولج
متسیس یکیتپونیس لاچ درس
ییلااب قاو هدش و ای هکنیا رد ریز تمسق یولج یاهداب ریسم یبرر یبونج
متسیس نام
هتفرگرارق تسا
. نیارد نیب
، گلا یو یکیتپونیس فارت
جوم هاتوک یاهداب یبرر دلوم 67
% زا لک بلایس اه یم دشاب نیا رد شهوژپ
سپ زا مج یروآ و میظنت هداد یاه
،زایندروم شور
یرامآ لیلحت یلماع و کینکت هشوخ یبتارم هلسلس یدنب و
درا
، تهج
هقبط یدنب یاهوگلا یکیتپونیس مکاح
رب بلایس یاه برخم هضوح ی زیربآ رد هچای ی هیمورا هدافتسادروم هتفرگرارق
.تسا
-Stefan
2
-Urseka 3
ناراکمه و نایئاباب (
1388 )،
هداد زا هدافتسا اب لدم ویرانس یاه
A1 یمومع شدرگ لدم
ECHO-G وج ،
یمیلقا تارییغت 43
هدنیآ ههد هس یط ار روشک کیتپونیس هاگتسیا یسرربدروم
دندادرارق شیازفا زا یکاح جیاتن . شراب
یاه گنس قوف و نیگنس نی
نازیم هب بیترت هب 13
و 39 و دصرد هجیتنرد ههد رد لیس دادخر لامتحا شیازفا هعلاطم نیا جیاتن نینچمه .دوب یتآ یاه
نیگنایم هک داد ناشن یامد
نازیم هب هنلااس 5
/ 0 هجرد یتناس دارگ رد لاس یاه .تفای دهاوخ شیازفا یتآ
یئیضر و ( ناراکمه 1389
) ، یاهوگلا هنازور شدرگ ز وج هناتسم زارت 500 لاکساپوتکه رب
یور ناریا و هعلاطم ار هنایمرواخ
هدومن دنا . هداد یاه نیگنایم هنازور عافترا لیسناتپوئژ نیا
زارت یارب هرود 2000-1965 لیلحت شور زا هدافتسا اب
هفلؤم یاه
هشوخ و یلصا هب یشراب یاهزور و یدنب
12 هورگ هقبط یدنب هدش یاهوگلا .تسا یشدرگ
هب تسد هدمآ ار ساسا رب تهج
شزو
یاهداب یبرر یور رب ناریا یم ناوت هب هس هتسد یلصا
،یرادم لامش یبرر و برر بونج ی
میسقت درک . رد یاهوگلا یرادم
تهج هشیمه نایرج
یاهداب یبرر رب یور ناریا هب تروص یرادم و ای
ًابیرقت یرادم
،تسا یلاحرد هک رد یاهوگلا یبرر بونج
هراومه کی ن هوا رد برر زا ناریا هنارتیدم ات رارق ناریا دراد
هک رج نای اه ار هب تروص فصن یراهنلا یمرد دروآ و نآ اه ار اب تهج
یبرر بونج ات
یبرر هب یور ناریا هناور یم دنک . رد توافت
،لحم قمع و شرتسگ هوان نیا عاب توافت یاهوگلا یبرر بونج زا
رگیدکی و توافت رد نازیم راذگریثأت ی نآ اه رب بآ اوهو ی ناریا یم دنوش . یسررب طابترا نایم یاهوگلا شدرگ یوج و شراب رد
حطس روشک ناشن داد هک یخرب زا اهوگلا اب داجیا نایرج یبرر بونج و
شزیر یاوه بوطرم و رادیاپان رب یور ناریا مهس یدایز
رد دیلوت شراب هنلااس روشک دنراد . رد نیا هنوگ اهوگلا ره هچ هوان قیمع رت و هب ناریا کیدزن رت
،دشاب رثا نآ رب میلقا روشک رتشیب
تسا و شراب یرتشیب ار هنهپ رد هدرتسگ یرت زا ناریا ببس یم دوش . قیمع ندش نیا هوان عاب فصن یراهنلا تهج ندش نایرج
رد اهوگلا نیا یم
دوش و لیسناتپ داجیا شراب ار رد نآ اه شیازفا یم دهد . رد
،لباقم رد یرج نا یاه لامش یبرر نیا یاج هوان دوخ
ار اب هتشپ ضوع یم دنک و نیا دوخ بجوم شزیر یاوه درس ضرع یاه یلامش و داجیا یاوه رادیاپ یور رب ناریا یم ددرگ .
نایرافر و ( ناراکمه 1389
)،
یوگلا یدیدمه شراب
رد برر لامش ناریا
ار هعلاطماب یدروم شراب نیرف هاگتسیا هیمورا
و هعلاطم ب یخر یاهرتماراپ یسانشاوه
زا لیبق راشف حطس طسوتم
،ایرد عافترا زارت 500
،لاکساپوتکه دابدور
300 لاکساپوتکه
و یامد حطس بآ هک بجوم شراب دیدش رد هام سرام رد برر لامش ناریا
یم دنوش ار یارب تلاح یدروم لیلحت هدومن دنا .
زردوگ ی ( 1390
،) زرا یبای ثأت تاری هدیدپ عوقو رگد ی
یحطس بآ بانم یور یمیلقا ینوگ رد
ز ری هضوح ایلع هخرک رد ار
هلاسر یئامن سایقمزیر زا هدافتسا اب ناشیا .تسا هدومن یسررب دوخ یرتکد ی یکیژولوردیه لدم وSDSM
ساسا ربوSWAT
ار هناخدور نایرج یمیلقا یاهویرانس هیبش
یزاس هدومن تن و هجی لماش یمیلقا تارییغت هک تسا هتفرگ شیازفا و شراب شهاک
دوب دهاوخ امد و
عاب دش دهاوخ هناخدور باناور شهاک لقا و
می زا هقطنم همین
کشخ .دش دهاوخ لیدبت کشخ هب
ناراکمه و یئابابآ (
1390 )،
رد ار سرلا لدم درکلمع هاگتسیا
یاه لدم هک داد ناشن جیاتن .دندرک یبایزرا ناریا یلحاس
رد سرلا هیبش
یزاس نازور یزوت نیگنایم ه
امد ی یرس رثکا یلصف و هناهام درادناتسا فارحنا اما دراد یبسانم درکلمع اه
.تسین بسانم نادنچ شبات و امد هناهام طسوتم درادناتسا فارحنا و هناهام یگدنراب عومجم و یقثاو ( ناراکمه 1390
)،
هرق هضوح باناور تحت ار وس
ریثأت راشتنا یاهویرانس
A2 و
B1 رظن رد اب و نتفرگ
هتسد عمج ی
لدم
AOGCMیاه .دندرک یسررب
نآ اه لدم اب ار شراب و امد
Lars-WG
یفرعم اب سپس و هدومن سایقمزیر هقطنم یارب
هداد ینامز یرس شراب لدم هب قوف یاه
- باناور
IHACRES
.دندرک دیلوت یتآ هرود یارب هنازور باناور تدمدنلب ینامز یرس ،
باناور شیازفا رگنایب جیاتن .تشاد دهاوخن ینادنچ رییغت راهب رد و هدوب زیئاپ رد باناور شهاک و ناتسبات و ناتسمز لوط رد
نابناهج ی و ( ناراکمه 1390
)،
رثا میلقا رییغت ریخبت رب
- تشر رد جرم قرعت هعلاطم ار
و هک دنداد ناشن ریخبت نیگنایم
- قرعت
رد اجرم لاس
اه ی نیاب 2010 اات 2039 شیازفا .تفای دهاوخ هالداعم زا نااققحم نیا
یناماس و زویرگراه هب
روظنم نییعت
رایخبت - اجرم قراعت درک هدافتسا
.دندوب ه
یمردلیا و یرون (
1391
،) اب هسیاقم رد رزخ یبونج لحاوس نیگنس یشراب یاهدادیور کیمانید و دیدمه طیارش
ا ناری نیمز ار یسرربدروم هداد رارق
دنا شهوژپ نیا رد . شراب
یاه نس لاس ید ات نابآ رد روشک نیگ 1381
رد هک 60
%
هاگتسیا یاه یگدنراب روشک تبث
هدش یسرربدروم هتفرگرارق
.تسا نانآ هشقن میسرت اب یاه
مه ناراب هشقن لیلحت و راشف یاه
هشقن و لیسناتپوئژ عافترا و نیمز حطس ،یتبوطر شزو یاه
ههبج اه جنا ار یسررب نیا فلتخم حوطس رد داب رادرب و ما
هداد و
هداد ناشن دنا
، دورف شقن هک دراد دوجو یلصا یوگلا ًاتبسن
هنارتیدم دورف زا یشخب( رزخ یایرد لامش قیمع )
شراب رد اه رتزراب
.تسا و یناجیلع ( ناتسود
1391
،) نوناک اه ی لرتنک هدننک ی میلقا ناریا و یاهوگلا راشف طوبرم رد حطس 500 وج لاکساپوتکه
ناریا رد هرود ی درس لاس هدومن ییاسانش ار .دنا
هداد یاه هنازور یعافترا حطس 500 لاکساپوتکه قلاتاب
ی یاه 5 / 2 هجرد رد یا
هدودحم 70 - 10 و یلامش هجرد 80
- 10 زا یقرش هجرد زکرم
یلم پ شی ینیب یطیحم هرود یارب NCEP
2010 - 1948
هدافتسا هدش زکارم .تسا تیلاعف
ای نوناک اه ی لرتنک هدننک ی میلقا ناریا اب شور لیلحت هفلؤم یاه ( یلصا )PCA
نییعت هدش دنا
.
یربیس ،یلامش مهم نیرت زکرم لرتنک هدننک ی میلقا ناریا یم دشاب رتشیب . زکارم تیلاعف رد لامش و نوسنوم طقف ناتسکاپ
رد
بونج ناریا رارق دراد
ًاتدمع.
یاهوگلا راشف فصن راهنلا ی
، اب دپ هدی یاه نام و لاچ درس ارمه
ه فارت .تسا یاه
قیمع و جیر یاه
،یوق هدیدپ یاهداب هدمع ی یبرر
رد ناریا یم دنشاب
.
شخبناهج و
( ناراکمه 1391
،) اب لااب وج یشدرگ یاهوگلا هطبار شراب
یاه گنسربا نی ناتسا ابرذآ ناجی قرش ی یسررب ار
هدومن شور زا شهوژپ نیا رد .دنا یلماع لیلحت
یاسانش یارب دراو ماردا شور و یوج یاهوگلا ی
هدافتسا هدش .تسا
و یحلاص ئوجمزر
ی ( 1391 )،
ت پی یاه هعلاطم ار وج یشدرگ یاهوگلا اب نآ طابترا و لیبدرا کیتپونیس هاگتسیا یاوه
هدرک شهوژپ نیا رد .دنا 18
غتم ری لقا یمی هرود رد هاگتسیا 27
هشوخ لیلحت زا هدافتسا اب هلاس یا
هقبط یدنب تیاهنرد و
بآ اوهو را ی ییاوه پیت شش هب لیبد میسقت
یدنب .دش
فجن ( روپ 1392 ) ، ییاسانش یاهوگلا
یشدرگ ا هدننکداجی ی
بلایس رد بونج برر ناریا دنم هضوح(
ار ) فدهاب ییاسانش
هطبار ی یاهوگلا یشدرگ اب بلایس رد بونج برر یارب .تسا هدومن هعلاطم ناریا نیا
روظنم هداد یاه هنازور باناور 12
هاگتسیا
آ یجنسب هضوح ی دنم هب ناونع هضوح ی هنومن هیهت و باناور هیاپ نآ هب شور یتسد هدشادج یارب .تسا لیلحت
دیدمه هطبار ی
یاهوگلا یشدرگ اب
،بلایس شور دیدمه یشدرگ هب یطیحم باختنا هدش تسا یارب.
نیا روظنم زا یاهوگلا یشدرگ زارت 500
لاکساپوتکه هت
هی هدش طسوت نایدوعسم افتسا
هد هدش تسا جیاتن.
نیا شهوژپ ناشن داد طابترا ینعم یراد نیب یاهوگلا یشدرگ
زارت 500 لاکساپوتکه هقطنم
هنایمرواخ ی اب
نیگنایم هنازور دصرد بلایس
رد هضوح ی دنم دوجو دراد
.
یلاع و یحلاص ( ناهج
1392
،) یوگلا کیتپونیس تارطاخم
یمیلقا ناتسرهش جوسای
اب ار هعلاطم یدروم اب:
شر نیگنس 20
دنفسا 1389 لیلحت هدومن .دنا نیا
،شهوژپ اب هاگدید یطیحم هب شدرگ وج تروص هتفرگ هک رد
،نآ رادقم ادتبا شراب
خر هداد
،
طسوت هاگتسیا اه ی ینیمز اسانش یی هدش و سپس اب تفایرد هداد یاه حوطس وج یناقوف و
لیلحت نآ اه
، للع شزیر نیا شراب
نیگنس صخشم .تسا هدیدرگ دادخر نامز رد
شراب نیگنس
،جوسای دابدور ههبج یبطق رایسب یگرزب تماخضاب دایز
رب یور
یور زین وج تماخض و هتشاد رارقتسا ناریا هقطنم
ی هعلاطمدروم .تسا هدوب دایز
یدان و لخ یلی ( 1392
،) هقبط یدنب شور اب ناریا شراب میلقا یلماع لیلحت
هشوخ– هداد ماجنا ار یا نیا رد دنا
شهوژپ
هب روظنم ،ناریا رد شراب یاهوگلا کیکفت 130
هداد زا یسانشاوه ریغتم یاه
81 و جارختسا کیتپونیس هاگتسیا 98
ریغتم
یبیکرت هبساحم هدش اب سپس .تسا یلماع لیلحت
رد اهریغتم دادعت 6
لماع شراب یاه ،هناتسبات شراب
یاه شراب تدش ،هراهب
هام یاه
،یفرب یاهزور دادعت ،درس نیا .دش هصلاخ ینافوط یاهزور دادعت و هنلااس شراب تارییغت بیرض ،یئایفارغج لوط
لماع اه 82
% رد دوجوم سنایراو هداد
ار اه .دندومن هیجوت هجیتنرد
هشوخ متیروگلا اب دراو یبتارم هلسلس یدنب
، روشک ار شش هب
میلقا هیحان ی
شراب میسقت یدنب هدومن دنا .
راکبآ و ( ناراکمه 1392
)،
نازیم ییاراک لدم
SDSM
رد هیبش یزاس صخاش یاه ییامد رد قطانم کشخ و همین کشخ ار
هعلاطم نامرک هاگتسیا یارب هدومن
دنا وج یمومع شدرگ لدم ود زا قیقحت نیا رد .
CGCML
و
HADCM3
یاهویرانس و 2
A
و 2 یاربB
هیبش یزاس امد هدافتسا هدش و هجیتن هتفرگ رد امد دنا هرود
یاه تآ شیازفا اب ی 5
/ 1 ات 5 / 4 هجرد یتناس دارگ هارمه
.دوب دهاوخ اضر یی ( نامز 1392 ) تارثا ، رییغت میلقا رب یاهریغتم یژولوتامیلکوردیه
هضوح س هنیمی دور یبایزرا ار هدومن
تسا جیاتن .
ناشن داد ه هدیدپ هک غت
ریی لقا می تاعبت یفنم رب میلقا هضوح دراد هک عاب شهاک یاه ات 40%
شراب هنایهام و شیازفا ات 2