هدکشناد ی عبانم و یزرواشک یعیبط
یشزومآ هورگ هایگ
یکشزپ
نایاپ هجرد تفایرد یارب همان دشرا یسانشراک ی
رد هتشر ی هرشح یزرواشک یسانش
:ناونع
کزودشفک یعبات شنکاو (Goeze)
Hippodamia variegata تبسن
هب
هتش ی Schizaphis graminum (Rondani) رد مدنگ مقر دنچ یور
یهاگشیامزآ طیارش
داتسا امنهار :
نسح یدهم رتکد روپ
دیتاسا رواشم :
یلگ یلع رتکد هداز
وجمزر لیئاربج رتکد
رگشهوژپ :
ناینشور ابیز درف
ناتسبات 6931–
رویرهش 31–
مان یگداوناخ وجشناد
: ناینشور درف مان
: ابیز
ناونع نایاپ همان :
کزودشفک یعبات شنکاو
(Goeze) Hippodamia variegata
تبسن هب هتش ی
Schizaphisgraminum (Rondani)
یهاگشیامزآ طیارش رد مدنگ مقر دنچ یور داتسا امنهار : نسح یدهم رتکد روپ
دیتاسا واشم رتکد :ر یلع یلگ هداز و رتکد لیئاربج وجمزر
عطقم لیصحت :ی دشرا یسانشراک
هتشر : هرشح یزرواشک یسانش
هاگشناد : ققحم یلیبدرا
هدکشناد عبانم و یزرواشک:
یعیبط خیرات
:عافد 91 / 6 / 9916 دادعت
حفص :تا 66
هدیکچ : رگراکش کزودشفک
Hippodamia variegata (Goeze)
هتش مهم یاهرگراکش زا یکی ایند رسارس رد اه
هتش لرتنک رد ییلااب ییاناوت و هدش بوسحم هناخلگ و یغاب ،یعارز تلاوصحم رد اه
هعلاطم .دراد یا یعبات شنکاو ی
مهم زا کلام نیرت همانرب رد هدافتسا یارب یعیبط نمشد باختنا یاه
یم کیژولویب لرتنک ی رثا قیقحت نیا رد .دشاب
کزودشفک یعبات شنکاو یور امه و مورا ،نژوکساک مدنگ مقر هس
H. variegata
هتش هب تبسن ی
Schizaphis
graminum (Rondani)
یامد اب یهاگشیامزآ طیارش رد
±2 22 هجرد ی یبسن تبوطر ،سویسلیس
±2 62 و دصرد
هرود یرون ی 96
و ییانشور تعاس 8
شیامزآ ماجنا زا سپ .تفرگ رارق یسررب دروم یکیرات تعاس ،یتامدقم یاه
مکارت یاه 2 ، 6 ، 8 ، 96 ، 92 ، 66 ، 928 ، 912 و 226 هروپ زا ددع هتش مراهچ و موس نس ی
ی
S. graminum
فورظ رد
یرتپ 8 یتناس رب یواح یرتم تدم هب هک رگراکش تارشح رایتخا رد هناگادج تروص هب مدنگ گ
26 هنسرگ تعاس
زا دعب .تفرگ رارق دندوب هدش هتشادهگن 26
ویرتسا ریز رد یرتپ فرظ ره لخاد رد هدنز تارشح دادعت ،تعاس -
هتش دادعت و شرامش پوکسورکیم هداد نیا یور زا هدش هدروخ یاه
ت شنکاو عون نییعت .دش هبساحم اه اب یعبا
یاهرتماراپ نیمخت و کیتسجل نویسرگر زا هدافتسا هلمح خرن
α( یبایتسد نامز و ) (
Th
ریغ نویسرگر زا هدافتسا اب )
-
رازفا مرن رد یطخ .دش ماجنا SAS
یسررب نیا رد همه رد یعبات شنکاو
هب مود عون زا اهرامیت ی .دمآ تسد
نیرتشیب
هلحرم رد هلمح خرن یددع رادقم نس ورلا ی
( نژوکساک مقر یور مراهچ 1969
/
±1 9222 / 1 رب نیرتمک و )تعاس
هلحرم رد نآ رادقم هرشح ی
( مورا مقر یور رن لماک ی 1112
/
±1 1619 / 1 رب هب )تعاس نیرتشیب نینچمه .دمآ تسد
هرشح هب طوبرم یبایتسد نامز یددع رادقم ( مورا مقر یور هدام لماک ی
1169 /
±1 9612 / 1 زین و نیرتمک و )تعاس
شیب هلمح خرن رادقم نیرت ( نژوکساک مقر یور مراهچ نس ورلا هب طوبرم یکیروئت ی
1129 /
±1 1918 / 1 و تعاس
92 / 911 .دش هبساحم ) مدنگ مقر هس ره رد همعط مکارت نیرتلااب رد کزودشفک یرگراکش خرن نیرتمک و نیرتشیب
هب ناشن قیقحت نیا .دوب رن لماک تارشح و مراهچ نس ورلا هب طوبرم بیترت کزودشفک هک داد
H. variegata
ییاناوت
هتش لرتنک یارب ییلااب ی
S. graminum
.دراد
دیلک هژاو اه : ،یعبات شنکاو : مقر
،مدنگ
Hippodamia variegata
،
Schizaphis graminum
بلاطم تسرهف
ناونع
هحفص
لصف لوا : لک ی تا شهوژپ
9 - 9 - همدقم ...
...
...
...
2
9 - 2 - هتش لومعم ی مدنگ Schizaphis graminum (Rondani) ...
...
6
9 - 2 - 9 - اج ی هاگ رد هدر دنب ی تارشح ...
...
...
6
9 - 2 - 2 - لکش سانش ی ...
...
...
...
6
9 - 2 - 9 - ز ی تس سانش ی ...
...
...
...
9
9 - 2 - 6 - قطانم راشتنا و هنماد ی م ی نابز ی ...
...
...
8
9 - 2 - 2 - تراسخ ...
...
...
...
1
9 - 9 - شور اه ی لرتنک عمج ی ت هتش ...اه ...
...
1
9 - 9 - 9 - لرتنک ب ی ژولو ی ...ک ...
...
99.
9 - 6 - کزودشفک Hippodamia variegata (Goeze)
...
...
99
9 - 6 - 9 - اج ی هاگ رد هدر دنب ی تارشح ...
...
...
99
9 - 6 - 2 - ر ی تخ سانش ...ی ...
...
99....
9 - 6 - 9 - ز ی تس سانش ...ی ...
...
96....
9 - 6 - 6 - شنکارپ فارغج
ی ا یی ...
...
...
99
9 - 2 - شنکاو عبات ی ...
...
...
...
98
9 - 2 - 9 - عاونا شنکاو عبات ی ...
...
...
91
9 - 2 - 2 - لماوع رثوم رب شنکاو عبات ی ...
...
Error! Bookmark not defined.
9 - 6 - ثات ی ر ماقرا گ ی ها ی ...
...
Error! Bookmark not defined.
9 - 6 - 9 - رت ی ...موک ...
. Error! Bookmark not defined.
9 - 9 - رورم ی رب تلااقم هتشذگ ...
...
Error! Bookmark not defined.
لصف مود : داوم و شور اه ی شهوژپ
2 - 9 - تشک گ ی ناها م ی ...نابز ...
Error! Bookmark not defined.
2 - 2 - هت ی ه ی نلک ی هتش ی S. graminum
، رارقتسا و شرورپ اهنآ ...
Error! Bookmark not defined.
2 - 9 - عمج روآ ی کزودشفک H. variegata
و کشت ی ل نلک ی ...
Error! Bookmark not defined.
2 - 6 - شنکاو عبات ی ورلا نس مراهچ و تارشح لماک رن و هدام ی کزودشفک H. variegata
تبسن هب هتش ی S.
graminum ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
2 - 2 - زجت ی ه ی هداد ...اه ...
Error! Bookmark not defined.
لصف موس : ثحب و تن ی هج گ ی ر ی
9 - 9 - شنکاو عبات ی لحارم فلتخم دشر ی کزودشفک H. variegata
تبسن هب هتش ی S. graminum رد
هس
مقر مدنگ ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
9 - 2 - تن ی هج گ ی ر ی اهن یی ...
...
Error! Bookmark not defined.
9 - 9 - پ ی اهداهنش ...
...
. Error! Bookmark not defined.
عبانم و ...ذخام ...
....
Error! Bookmark not defined.
تسرهف اه لودج
ناونع
هحفص
لودج 9 - 9 - تافآ مهم مدنگ و وج رد ا ی ...نار ...
...
6
لودج 9 - 2 - عونت نانمشد بط ی ع ی مهم هتش اه ی تلاغ رد ا ی ...نار ...
92
لودج 9 - 9 - زجت ی ه ی سرگر ی نو تسجل ی ک شنکاو عبات ی لحارم فلتخم ز ی تس ی کزودشفک H. variegata
تبسن هب مکارت -
اه ی فلتخم هتش ی S. graminum ور
ی مقر نژوکساک ...
Error! Bookmark not defined.
لودج 9 - 2 - زجت ی ه ی سرگر ی نو تسجل ی ک شنکاو عبات ی لحارم فلتخم ز ی تس ی کزودشفک H. variegata
تبسن هب مکارت -
اه ی فلتخم هتش ی S. graminum ور
ی مقر مورا ...
Error! Bookmark not defined.
لودج 9 - 9 - زجت ی ه ی سرگر ی نو تسجل ی ک شنکاو عبات ی لحارم فلتخم ز ی تس ی کزودشفک H. variegata
تبسن هب مکارت -
اه ی فلتخم هتش ی S. graminum ور
ی مقر ...امه Error! Bookmark not defined.
لودج 9 - 6 - اهرتماراپ ی شنکاو عبات ی لحارم فلتخم ز ی تس ی کزودشفک رگراکش
H. variegata تبسن
هب هتش ی S.
graminum ور
ی هس مقر مدنگ ...
...
Error! Bookmark not defined.
لودج 9 - 2 - اقم ی هس م ی گنا ی ن ( )± دادعت همعط ی هدروخ هدش طسوت لحارم فلتخم ز ی تس ی کزودشفک variegataH
رد رتلااب ی ن مکارت هتش ی S. graminum رد
هس مقر مدنگ ...
Error! Bookmark not defined.
تسرهف اه لکش
ناونع
هحفص
لکش 9 - 9 - هتش ی S. graminum غلاب
( تمس تسار ) و نلک ی هتش ( تمس پچ ( ) لصا ...) ...
9
لکش 9 - 2 - هتش ی S. graminum فلا
- پ ی ناش ی
، ب - مد و تمسق اهتنا یی
،مکش ج - نروک ی لوک ...
9
لکش 9 - 9 - هرشح ی لماک ( رن ) کزودشفک H. variegata
( لصا ...) ...
92
لکش 9 - 6 - نرتسا ی ت اه ی مکش ی رد سنج اه ی رن ( پچ ) و هدام ( تسار ) کزودشفک H. variegata
...
92
لکش 9 - 2 - لحارم فلتخم ز ی تس ی کزودشفک H. variegat
...
...
99...
لکش 9 - 6 - اهرادومن ی دادعت ( فلا ) و دصرد ( ب ) همعط ی هدروخ هدش رد شنکاو عبات ی عون لوا ...
21
لکش 9 - 9 - اهرادومن ی دادعت ( فلا ) و دصرد ( ب ) همعط ی هدروخ هدش رد شنکاو عبات ی عون ...مود 21
لکش 9 - 8 - اهرادومن ی دادعت ( فلا ) و دصرد ( ب ) همعط ی هدروخ هدش رد شنکاو عبات ی عون موس ...
29
لکش 9 - 1 - اهرادومن ی دادعت ( فلا ) و دصرد ( ب ) همعط ی هدروخ هدش رد شنکاو عبات ی عون مراهچ ...
22
لکش 2 - 9 - نادلگ اه ی هزات تشک هدش ی مدنگ ( لصا ...) Error! Bookmark not defined.
لکش 2 - 2 - فلا ) نلک ی هتش ی S. graminum
، ب ) نادلگ اه ی هدولآ هب S. graminum
، ج ) نادلگ اه ی روصحم هدش اب قلط
( لصا ...) ...
...
Error! Bookmark not defined.
لکش 2 - 9 - فلا ) لحم عمج روآ ی کزودشفک H.variegata
؛ ب ) فورظ دروم هدافتسا ارب ی شرورپ
؛کزودشفک ج
) ورلا
کزودشفک رد
لاح ذغت ی ه زا هتش رد لخاد فرظ رتپ ی
؛ د ) فورظ رتپ ی دروم هدافتسا رد امزآ ی ش اه ( لصا ) ...
Error!
Bookmark not defined.
لکش 9 - 9 - نحنم ی اه ی دادعت همعط ی هدروخ هدش طسوت لحارم فلتخم ز ی تس ی کزودشفک رگراکش
H. variegata
تبسن هب مکارت فلتخم هتش ی S. graminum ور
ی مقر نژوکساک ...
Error! Bookmark not defined.
لکش 9 - 2 - نحنم ی اه ی دادعت همعط ی هدروخ هدش طسوت لحارم فلتخم ز ی تس ی کزودشفک رگراکش
H. variegata
تبسن هب مکارت فلتخم هتش ی S. graminum ور
ی مقر مورا ...
Error! Bookmark not defined.
لکش 9 - 9 - نحنم ی اه ی دادعت همعط ی هدروخ هدش طسوت لحارم فلتخم ز ی تس ی کزودشفک رگراکش
H. variegata
تبسن هب مکارت فلتخم هتش ی S. graminum رب
ور ی مقر ...امه Error! Bookmark not defined.
لکش 9 - 6 - سکع م ی پوکسورک نورتکلا
ی هتفرگ هدش زا حطس ور یی گرب اه ی ماقرا مدنگ : فلا )
،نژوکساک ب
) مورا و ج )
امه ( لصا ...) ...
...
Error! Bookmark not defined.
:لوا لصف
شهوژپ تایلک
6 - 6 - همدقم
رشب مامت یاذغ دوخ ار هچ هب تروص میقتسم و
هچ میقتسمریغ زا
ناهایگ هب تسد یم دروآ . تلاغ
هب ناونع نیمات هدننک ی یاهزاین ییاذغ
ناسنا و ماد و هدام ی هیلوا ی یخرب عیانص شقن یساسا رد
داصتقا روشک یزاب یم دنک . رد عقاو ماگ لوا رد ییافکدوخ یروشکره
بسک ییاناوت رد دیلوت یاذغ یلصا
مدرم نآ روشک یم دشاب
، نیاربانب شیازفا
دیلوت تلاغ ءزج همانرب یاه هیلوا ی یاهروشک رد
لاح هعسوت
یم دشاب هک لین هب ییافکدوخ ار
رد هرمز ی فادها دوخ هدناجنگ دنا (
9وئار
، 2116 .) نیب عاونا فلتخم
،تلاغ مدنگ
یلصا زا یکی ناونع هب داوم نیرت
مهم و رشب ییاذغ لوصحم نیرت
هدام و یعارز ی
،اهروشک رثکا رد ییاذغ
هژیو هاگیاج زا .تسا رادروخرب یا
مدنگ یهایگ تسا کت هپل
،یا یفلع و هلاسکی زا هریت ی Graminae و
سنج Triticum و
یاراد هنوگ یاه رایسب یدایز یم دشاب . مدنگ لاامتحا یکی
زا نیلوا یناهایگ تسا
هک
طسوت ناسنا تشک هدش و هب نیمه لیلد مهم نیرت هایگ یعارز هب رامش یم دیآ
، اریز تشک نآ زا مامت
ناهایگ هداس
،رت قباطت نآ رد قطانم فلتخم هک
یاراد طیارش آ ب و ییاوه توافتم یم
دنشاب رتشیب و زا
فرط رگید یاذغ هیلوا و یلصا بلغا مدرم ناهج ار لیکشت یم
دهد ( هدنبادخ
، 9989 .) نیا هایگ رد لاس
9829 طسوت فلیواو یراذگمان2
دش ( نلا گ ر و
9لیه ، 9119 .) ادبم یلصا نآ بونج برغ آ ایس هدوب و زا 91
ات 92 رازه لاس لبق زا دلایم حیسم یارب هیذغت زا نآ هدافتسا هدش
تسا ( ینازرا
، 9989 .) هب لیلد عونت
یکیتنژ سنج
Triticum ،
رارقتسا آ ن رد طیارش توافتم آ ب و ییاوه ناکما ریذپ تسا ( یملوت ،6
2116 .)
مدنگ اب دیلوت هنلااس رد دودح 621 نویلیم نت
رد ناهج ماقم لوا ار رد نیب تلاوصحم یعارز
هب دوخ
صاصتخا هداد
تسا . ابیرقت 11 دصرد دیلوت مدنگ امیقتسم طسوت
ناسنا اه فرصم یم دوش و دودح 21
1. Rao
2. Vavilov 3. Langer and Hill 4. Tolmay
دصرد زا لک هدام ی کشخ یکاروخ اب
اشنم یهایگ ناهج ار نیمات یم دیامن . رد یرایسب زا
روشک یاه
ایند مدنگ ( هب ناونع یاذغ یلصا مدرم ) ارثکا رد قطانم کشخ و همین کشخ تشک یم دوش ( یردیح و
ناراکمه
، 9982 .) دودح 61 دصرد زا عرازم ایند ریز تشک تلاغ تسا هک نیرتشیب حطس
نآ طوبرم هب
مدنگ هدوب و هراومه 62 ات 91 دصرد یضارا یعارز هب تشک مدنگ صاصتخا هداد
یم دوش ( ناریا
،داژن
9989 .) دیلوت یاهروشک نیب ناریا هچرگ هدننک
هبتر رد ناهج رد مدنگ ی یلو ،دراد رارق مهدزاود ی
یداصتقا شزرا رظن زا و تسا هداد صاصتخا دوخ هب فلتخم تلاوصحم نیب ار تشک ریز حطس نیرتشیب هبتر رد وئاف( دراد رارق مراهچ ی
،9
2118 .) روشک ناریا اب اراد ندوب قطانم دعتسم تشاک مدنگ ابیرقت رد
رتشیب ناتسا اه ناوت یدیلوت یدایز
دراد (
،هدنبادخ 9989
.) ساسارب شرازگ
هرادا ی لک رامآ و تاعلاطا
ترازو داهج یزرواشک
، رد لاس یعارز 12 - 9919 زا عومجم 19
/ 68 نویلیم نت
لوصحم
،یعارز نازیم
دیلوت مدنگ روشک 9 / 1 نویلیم نت دروآرب هدش تسا هک لداعم 9 / 99 دصرد زا لک دیلوت تلاوصحم یعارز
و 9 / 26 دصرد زا لک دیلوت تلاغ روشک یم دشاب ( یب ،مان 9912a .) ناتسا لیبدرا زا رظن تعارز تلاغ رد ود
میلقا لحاس رزخ ( تشد ناغم رد لامش ناتسا ) و ریسدرس (
تشد
،لیبدرا نیگشم رهش
و نیمن رد زکرم و
لاخلخ رد بونج ناتسا ) رارق هتفرگ تسا . رد لاح رضاح 26 مقر مدنگ رد ناتسا لیبدرا تشک و دیلوت
یم دوش هک یم ناوت هب ماقرا
،نژوکساک ،سرگاز ،نارمچ ،رذآ
،مورا
،امه
،ماگشیپ
، mv17 زنوسیاس و
نهیم
هراشا درک ( یب b ،مان 9912 .) تراسخ آ تاف و یرامیب اه و فلع یاه زره و مدع تیریدم حیحص
لرتنک نآ اه
کی لماع مهم رد شهاک درکلمع مدنگ
رد روشک تسا ( نوهآ شنم ، 9999 ) و اذل هنوگره شلات رد تهج
مک ندرک تراسخ نیا
لماوع یماگ رثوم رد تهج ییافکدوخ روشک
رد دیلوت مدنگ تسا (
،یناجناخ
9988 .) ساسارب رامآ
نامزاس راوخ
و راب یناهج
، هنلااس شیب زا دصکی نویلیم نت هلغ رد رثا تراسخ عاونا
تافآ زا نیب یم دور ( یدرمز ، 9991 ) رد . ناریا شیب زا 91 هنوگ هرشح ی راوخهایگ ییاسانش
هدش تسا
هک ب ه ناونع فرصم هدننک ی هیلوا زا مدنگ و وج بوسحم یم
دنوش هک مهم نیرت آ ن اه رد لودج 9 - 9
آ هدرو هدش تسا ( هب لقن زا یناجناخ ،
9988 :)
1. Fao
لودج 6 - 6 - ناریا رد وج و مدنگ مهم تافآ
مان یسراف تفآ
مان یملع هداوناخ
هتسار
هتش ی زبس ( یسیلگنا ) Sitobion avenae (Fabricius) مدنگ
Aphididae Hemiptera
هتش ی یسور Diuraphis noxia (Mordvilko) مدنگ
Aphididae Hemiptera
هتش ی یلومعم ( یمس ) Schizaphis graminum (Randani) مدنگ
Aphididae Hemiptera
خلم ییارحص Schistocerca gregaria (Forskal)
Acrididae Orthoptera
نس Eurygaster intergriceps (Puton) مدنگ
Scutelleridae Hemiptera
نس ایلئآ Aelia melanora (Fieber)
Pentatomidae Hemiptera
مدنگ سپیرت Haplothrips tritici (Kurdjumov)
Phlaeothripidae Thysanoptera
کسوس هوهق یاه مدنگ یا
Anisoplia spp.
Scarabaeidae Coleoptera
مرک هشیر یلوتفم یاه Agriotes spp.
Elateridae Coleoptera
تلاغ گرب زونیم Syringopais temperatella
(Lederer) Elachistidae
Lepidoptera
هناورپ ی هشوخ مدنگ راوخ Hadena basilinea (Fabricius)
Noctuidae Lepidoptera
مدنگ سگم Oscinella frit (Linnaeus)
Chloropidae Diptera
هقاس سگم ی
Meromyza saltatrix (Linnaeus) مدنگ Chloropidae
Diptera
هقاس روبنز مدنگ راوخ
Cephus pygmaeus (Linnaeus) Cephidae
Hymenoptera
هنک ی هوهق مدنگ یا Pterobia latens (Muller)
Tetranychidae Prostigmata
هتش اه هب لیلد اراد ندوب تلاح دنچ یلکش و ییاناوت دیلوت لثم یسنج و ریغ یسنج یگدنز هدیچیپ -
یا دنراد . ات لبق زا لاس 9121 هک نیا تارشح هب
ناونع لقان سوریو یاه یرامیب از شرازگ هدشن دندوب
هب ناونع تافآ مهم یزرواشک هتخانش
یمن دندش ( دلاوسوا و نوتسوه ،9
9129 .) هزورما هتش اه یکی زا -مهم
نیرت و عیاش نیرت تافآ تلاغ دنتسه هک رد یرایسب زا
طاقن ناهج ثعاب شهاک درکلمع لوصحم
یم دنوش
( کلب نم و تسا ا
2پ
، 2111 ) ندیکم . هریش
ی یاهدنوآ یهایگ
و لاقتنا لماوع یرامیب از زا هایگ هدولآ هب
هایگ ملاس ثعاب تراسخ میقتسم
و ریغ میقتسم هتش
اه یم دوش . هب روط لومعم
، نازیم یتراسخ هک
رد رثا
قیرزت داوم یمس هب نورد تفاب هایگ و ای اب لاقتنا سوریو یاه یرامیب از هب ناهایگ داجیا یم دوش رتشیب زا
نازیم یتراسخ تسا
هک رد رثا هیذغت ی میقتسم زا
هایگ داجیا یم دوش (
9ریگ و
،ناراکمه 9189
؛
6نیه و
،ناراکمه 9116
.) هتش اه زا گرب
،اه هشوخ اه و تمسق یاه ییاهتنا رادبآ
هایگ هیذغت یم دننک . هتش اه
1. Oswald and Houston
2. Blackman and Eastop 3. Gair
4. Hein
موطرخ دوخ
ار احیجرت دراو
تفاب یاه مرن هایگ یم دننک ات رثکادح داوم
ییاذغ ار هب تسد دنروآ ( یرون و
،یناوضر 9999
.) هیذغت ی هتش اه زا یمامت تمسق یاه هایگ بجوم فعض
،یمومع یگدیچیپ
گرب اه و
هناوج
،اه بقع نداتفا
،دشر یسررید
،لوصحم مدع
حیقلت لگ
،اه هاتوک ندش فلاغ
،اه یزیر هناد اه و
للاتخا رد رما تشادرب لوصحم
یم دوش ( کلب نم و
،پاتسا 2111
) مه نینچ
، کلسع یحشرت اهنآ
ثعاب
دودسم ندش هنزور یاه هایگ و دشر چراق نیژاموف رد
حطس گرب اه یم دوش ( نمرکیو و
9نتار
، 9191 .)
( یناوضر و یرون تاشرازگ قبط 9999
رازه نزو ) هشوخ نزو ،هناد
،اه مادنا نزو نزو ،هایگ ییاوه یاه
هشیر هب یگدولآ رثا رد نابزیم ناهایگ ندنام هدنز تردق و هایگ عافترا ،اه هتش
ی S. graminum ریاس و
هتش یم ناشن شهاک تلاغ یاه تراسخ .دنهد
ریغ میقتسم هتش
اه اب لاقتنا یرامیب یاه یسوریو ازوم
ئ کی
،وج یگلوتوک درز
مدنگ و
،وج یگلوتوک ترذ
و ازوم ئ کی فیفخ جنرب تسا ( تجح و شیامزآ درف
، 9962 ).
درکلمع مدنگ
رد رثا هیذغت ی میقتسم هتش
اه 91 ات 21 دصرد و رب رثا لاقتنا لماوع یرامیب از ( -ریغ
میقتسم ) 21 ات 81 دصرد شهاک یم دبای ( ندارت و لولیم
،2
9111 .) دوجو طیارش مرگ و بوطرم رد
طیحم یاه هناخلگ
،یا یناوارف اذغ و هتسب ندوب طیحم طیارش یدعاسم ار
یارب عویش تافآ فلتخم و ب -ه
یو ژ ه هتش اه مهارف یم دزاس (
9دیس
، 2116 .) دیلوت خرن زا تارشح نیا رادوخرب ییلااب لثم
هدوب تدم رد و
یم غلاب یهاتوک نامز دنوش
، هب ار دوخ تیعمج نیاربانب هب و تعرس
هظحلام لباق روط یم شیازفا یا
دنهد
نوسکید(
،6
2111 ).
رد یسررب نوف هتش یاه عرازم مدنگ و وج رد قطانم فلتخم ایند
92 هنوگ هتش
یفرعم هدش تسا هک زا مهم نیرت نآ اه یم ناوت هب سنج یاه Metopolophium
، Diuraphis ،
Sitobion ،
Schizaphis ،
Rhopalosiphum و
Sipha هراشا درک ( کلب نم و
،پاتسا 2111 .)
1. Vickerman and Wratten
2. Tradan and Milevol 3. Syed
4. Dixon
6 - 2 - یلومعم هتش
Schizaphis graminum (Rondani)
مدنگ
6 - 2 - 6 - هاگیاج رد
یدنب هدر تارشح
Order: Hemiptera
Suborder: Sternorrhyncha Superfamily: Aphidoidea Family: Aphididae
Subfamily: Aphidinae Genus: Schizaphis
Species: Schizaphis graminum
6 - 2 - 2 - لکش یسانش
هزادنا ی ندب 9 / 2 - 9 / 9 یلیم رتم یب دارفا .تسا یضیب اهنآ یلک لکش و دنکچوک هزادنا رظن زا لاب
شیپ و رس گنر .تسا هدیشک اتبسن هسفق
تسا زبس هب لیام ای و درز هب لیام دارفا نیا رد هنیس و
هیقب ی
و هنیس هسفق زین
مکش زبس لیام هب درز ای زبس لیام هب یبآ اب کی راون زبس هریت رد تمسق ینایم حطس
یتشپ رس .تسا ندب و
هسفق شیپ هنیس ی
دارفا رادلاب درز لیام هب هوهق یا هدوب یلو مکش زبس لیام هب
زبس ات درز هریت
تسا . ره رد ود مرف لوکینروک اه
گنرمک دنا اما ناشکون هریت
رت تسا ( کلب نم و
،پاتسا
2111 گنر .) یمومع
مرف رادلاب نیا هتش هریت رت زا مرف یب لاب نآ تسا . رد دارفا یب لاب کون و اهاپ
لوکینروک و اه
بلغا تمسق یاه کخاش هریت
تسا
، یلو رد دارفا رادلاب کون اهاپ و لوکینروک اه
زین و
کخاش هایس
تسا . فلاخرب رگید
هتش یاه
،تلاغ لابگر ینایم لاب اه رد اهتنا کت هخاش و نیه( تسا
،ناراکمه 9116
.)
لکش
6 - 6 - هتش ی S. graminum )لصا( )پچ تمس( هتش ینلک و )تسار تمس( غلاب
لکش 6 - 2 - هتش ی
S. graminum
فلا - ب ،یناشیپ -
ج ،مکش ییاهتنا تمسق و مد -
زا سابتقا( لوکینروک
،یقمان یقداص و یحرف 6911
)
6 - 2 - 9 - تسیز یسانش
نیا هرشح رد لصف یشیور هب قیرط ییازرکب دیلوت
لثم هدومن و زا ینابزیم هب
نابزیم رگید لاقتنا
یم .دبای نیا هتش ناتسمز ار
هب تروص مخت یور فلع یاه زره هریت ی نایمدنگ و
ای یور هتوب یاه مدنگ
یم دنارذگ . رد لیاوا راهب
، هتش ی سسوم هک
هشیمه نودب
لاب هدوب و دیلوت لثم ییازرکب دراد
زا مخت جراخ
هدش و سپ زا دنچ زور عورش هب داز و دلو یم دنک . وشن و یامن نیا هتش اب تعرس دایز تروص یم دریگ . ره
هتش ی هدام رد لوط یگدنز دوخ 61 - 21 ددع هتش دیلوت یم یناویر( دنک ،9
9162 اب .) کیدزن لصف ندش
زییاپ رد نیب هتش اه دارفا رن و هدام و هدش رهاظ سپ
زا تفج
،یریگ هرشح ی یور هدام فلع ای مدنگ
یاه
1. Rivany
زره نایمدنگ مخت
یزیر یم دنک . مخت اه ادتبا زبس هدوب گنر یلو
سپ زا تدم یهاتوک هریت
هرخلااب و هایس
قارب یم دنوش . نیا مخت اه ات راهب لاس دعب یقاب یم دننام . رد قطانم مرگ هک ناتسمز لدتعم یاه دراد
نکمم تسا دیلوت لثم نیا هتش نودب شیادیپ دارفا
رن و هب روط ییازرکب همادا
دبای . لسن دادعت هتش
ی
یلومعم مدنگ
رب بسح طیارش بآ و ییاوه توافتم و
رد طیارش دعاسم یاراد 92 ات 21 لاس رد لسن
یم دشاب (
،دادهب 9989 نیا .) هتش مامت هرود ی یگدنز دوخ ار یور هنیمارگ اه یرپس یم دنک . هیذغت ی نآ
زا گرب یاه هنیمارگ اه و فلع یاه زره بلغا ثعاب یدرز و تارثا هباشم یزوسهایگ یم
دوش کلب(
و نم
،پاتسا 2116 .)
6 - 2 - 4 - قطانم راشتنا
و هنماد ی ینابزیم
نیا هتش زا تافآ مهم عرازم مدنگ رد تلاایا هدحتم ی اکیرمآ ( کیپ و رنفاکسا
،9
9182
؛ رورب و
تویلا
،2
2116 ) و یاهروشک ییاپورا
( گنیلوپ و9
،ناراکمه 9119
ویژروب ؛ و6
،ناراکمه 9112
؛ و رژنلا
،ناراکمه 9119
) و ایسآ (
2رتخا و
،ناراکمه 2116
) یم دشاب . هتش ی یلومعم مدنگ
رثکا رد قطانم
ناریا
راشتنا دراد (
،یناوضر 9981
.) نیا هتش رد زاوها یور مدنگ و
،جنرب رد نارهت یور رد ،ین دجسم
،نامیلس
جرک و زاریش یور مدنگ و رد نیمارو یور
مدنگ و وج تیلاعف دراد
( تجح و شیامزآ
،درف 9962
؛
،یرظنریما 9991
.) نینچمه نیا
هنوگ زا عرازم موگروس ییوراج
هنایم شرازگ هدش
تسا (
،هدنبادخ
9989 ) . هنماد ی یم تسا هدرتسگ رایسب تفآ نیا ینابز
، هب کیروط داتفه زا شیب نونکات ه هنوگ
ی زا نابزیم
هلب و لشیم( تسا هدش شرازگ نآ یارب سارگ و هنیمارگ ،6
9181 هنوگ عاونا .) سنج هب طوبرم یاه
یاه
Agropyron ،
Avenae
، Bromus
، Dactylis
، Eleusine ،
Festuca
، Hordeum
، Lolium
، Oryza
، Panicum
، ،Poa Sorghum ،
Triticum و
هلمح دروم Zea ی
نیا تفآ رارق یم کلب( دنریگ نم
و
،پاتسا
2116 .)
1. Pike and Schaffner
2. Brewer and Elliot 3. Poehling
4. Burgio 5. Akhtar
6. Michels and Behle
6 - 2 - 5 - تراسخ هداوناخ تارشح ی
Aphididae هولاع
هریش ندیکم رب ضراوع نابزیم هایگ فیعضت و یهایگ ی
گرب یگدیچیپ و یدرز دننام یفلتخم هب ار هویم و لگ شزیر و اه
یم دوجو کلب( دنروآ
،پاتسا و نم
2116 .) هتش ی یلومعم مدنگ
رد رثا هیذغت زا هریش ی هدرورپ ی یهایگ و لاقتنا سوریو یاه یهایگ ثعاب
لوصحم درکلمع شهاک و تراسخ داجیا یم
دوش . نمض هیذغت ی
،هتش میزنآ یاه یقازب نآ دراو هایگ هدش
و اب نتسکش تسلاپورلک
و هراوید ی لولس یاه یهایگ ( یوسوملا و9
،ناراکمه 9189
) ثعاب داجیا زورلک و
شهاک نازیم ف ت زتنسو رد نابزیم یم دنوش ( ورتساک و2
،ناراکمه 9118
.) رد رثا هیذغت ی نیا هتش یرایسب
زا سوریو یاه یهایگ دننام سوریو یگلوتوک
درز
،وج سوریو کیئازوم رکشین
و سوریو یگلوتوک
ترذ
لقتنم یم دنوش ( کلب پاتسا و نم
، 2116 .) نیا هتش رداق تسا هب
،گرب فلاغ و هشوخ یاه هایگ نابزیم
دوخ هلمح هدرک و ثعاب شهاک لوصحم و
رد تروص تدش تفآ ثعاب مادهنا لماک هتوب ددرگ . نیا هتش اه
یور هتوب یاه ناوج هب هیذغت هتخادرپ و
بجوم یگدیچیپ و
یقشاق ندش هیشاح ی گرب اه یم دنوش . یهاگ
نکمم تسا میلاع تراسخ هتش
هب لیلد تهابش هب
میلاع یگدزامرس هک
بلغا رد زییاپ و ناتسمز و
ای رد
یضعب قطانم هب لیلد یامرس یلصف و رذگدوز لیاوا
راهب داجیا یم دوش اب نآ هابتشا هتفرگ دوش ( سردم
فجن
،یدابآ 9982 .)
6 - 9 - شور هتش تیعمج لرتنک یاه اه
هب ( نایرغصا زا لقن 9919
هتش تراسخ ) و هدوب شیازفا لاح رد اپورا برغ رد تلاغ یاه
عبطلاب
نآ اب هزرابم : زا دنترابع شیازفا نیا لیلاد ،تسا هتفای تدش اه
شور رییغت )فلا ناهایگرد تزا رتشیب ریداقم فرصم هژیو هب تشک یاه
هک لثم دیلوت شیازفا ثعاب
هتش هدش رد و یم شیازفا هتش ینلک مکارت هجیتن .دبای
1. Al-Mousawi
2. Castro
فلع ییایمیش لرتنک )ب یرامیب و زره یاه
هتش یاهرگراکش یور هک یچراق یاه یفنم ریثات اه
یم .دراذگ بیرق یگنسرگ هلمج زا یددعتم تلاکشم اب ار ناسنا ،تیعمج موادم شیازفا و فرط کی زا عوقولا
تسیز یگدولآ ماجنا لکشم کی لح یارب هک هچنآ ره نوچ ،تسا هتخاس هجاوم رگید فرط زا یطیحم
یم هیذغت یارب نیاربانب ،ددرگ رگید لکشم کی زورب ببس دیابن دریگ ی
هعماج دشر لاح رد تیعمج ی
شور دیاب یگنسرگ عوقو زا یریگولج و یرشب هدش یحارط یزرواشک رد تافآ لرتنک یارب یرترثوم یاه
شور زا فده نیا هب ندیسر هار رد و یگدولآ هک ییاه
یم شهاک ار یطیحم یاه رد .دوش هدافتسا دنهد
لاس ات اپورا 9168
هتش نایغط هک مدنگ زبس ی
Sitobion avenae دش شرازگ ییاپورا یاهروشک رثکا رد
هتش میقتسم تراسخ هب یمن هجوت اه
،نتار و نمرکیو( دش 9191
نومیس شرازگ هب .) ناراکمه و9
( 9119 هلدتعم قطانم رثکا رد ) هتش تیعمج یهاگ ناهج ی
و راهب یط وج و مدنگ عرازم رد تلاغ یاه
یم یداصتقا نایز حطس هب و هتفای شیازفا ناتسبات مه .دسر
نایغط نینچ زا ناهج روشک دنچ رد ییاه
مامت رد یمتح ترورض کی تافآ رثوم لرتنک .تسا هدش هدهاشم هسنارف و کیژلب ،دنله ،ناتسلگنا هلمج متسیسوکا دنراد یعیبط نمشد یدایز دادعت امومع و کی زا شیب راوخهایگ تارشح رثکا .تسا اه
هشیش(
،رب 9982 .)
هتش تیعمج لرتنک ب اه
شور ه یم تروص یفلتخم یاه یم هک دریگ
و ییایمیش یلک شور ود هب ناوت
ریغ .درک هراشا ییایمیش ییایمیش شور رد
، هتش هورگ زا یکی اه یلصا یاه
ده ف رب یا هعسوت ی
هرشح شک لاس ات .دنتسه دیدج یاه 9181
رتشیب رشح ه شک اه ار ی رب جی یا رتنک هتش ل هورگ زا اه
تافسفوناگرا و اه
تامابراک هرشح هچرگا ،دوب اه
شک ا یاه نی ود رگ هو کیمتسیس و
دیاپ اتبسن را
وب د دن
، و یل
رایسب وب یمس یور و هد ایسب
زا یر رشح تا زین دیفم ا
رث رد .دنتشاد برخم ایسب
زا یر وم درا ریاپ ریت و اهدیئ
نیزگیاج را
افسفوناگ ت
دندش اه
، یور کیمتسیس رثا نتشادن لیلد هب تابیکرت نیا یلو ورگ
ه و یعیس زا
رشح تا ریغ ده یم رثا ف هتش نیاربانب و دنتشاذگ
شک ،نایلیلج( دندوبن یبسانم یاه 9919
.)
1. Simon
هکنیا هب هجوتاب هدافتسا
ی یب تمواقم داجیا بجوم تافآ لرتنک روظنم هب ییایمیش مومس زا هیور
هرشح هب تارشح شک
س تارثا شهاک ،تافآ ینیزگیاج ،هیوناث تافآ تیعمج شیازفا ،اه تارثا ،موم
ناطرس شهج و ییاز نانمشد نتفر نیب زا و تسیز طیحم یگدولآ ،یطیحم تسیز ءوس تارثا و ییاز
یم تافآ یعیبط کجاه( دوش
،9
2116 )،
شور زا هدافتسا نیاربانب هدافتسا هلمج زا بسانم نیزگیاج یاه
شور زا یاه لرتنک ییایمیش یاهدوک فرصم رد لیدعت و یعارز کیژولویب لرتنک و
تافآ لرتنک یارب
یم هیصوت دوش
نوتروب(
،ناراکمه و2
9119 وکزتوش و یربنسیوک ؛ ،9
9116 )
6 - 9 - 6 - کیژولویب لرتنک همانرب دیاب تافآ اب هلباقم یارب مهم زا یکی هک ددرگ ارجا تافآ تیریدم یاه
یازجا نیرت ،همانرب نآ
تسا کیژولویب لرتنک راکهار زا یکی شور نیا ،
یب یاه رطخ طیحم و ناسنا یارب یم تسیز
دشاب ،کجاه(
2116 .) دمایپ ندش راکشآ و نامز تشذگ طیحم یگدولآ نوچمه مومس دربراک یفنم یاه
زا ،تسیز نیب
هرشح ناصصختم هجوت ،تفآ تارشح رد تمواقم داجیا و یعیبط نانمشد نتفر لرتنک هب ار یسانش
قیفلت تیریدم یلصا روحم ناونع هب تافآ کیژولویب هشیش( تسا هدومن بلج تافآ ی
،رب 9982 .) هویش نیا
تیقفوم ینامز هبنج هک دوب دهاوخ زیمآ
نانمشد یکیژولوکا و یراتفر ،یتسیز فلتخم یاه هب یعیبط
راک
لرتنک رد هدش هدرب رارق یسررب و هعلاطم دروم تقد هب کیژولویب
یوگیر( دریگ ،ناراکمه و6
9191 و ناد ؛
اتوکوی ،2
9119 ید زا .) دیئوتیزاراپ ،اهرگراکش رب لمتشم یعیبط نانمشد کیژولویب لرتنک هاگد لماوع و اه
یرامیب هنک و تارشح دیدرت نودب .دنتسه از هب رگراکش یاه
کزودشفک هژیو کسوس ،اه
،هدیباراک یاه
یروتلاب نس و اه مه و رگراکش یاه
هنک نینچ تیمها زا یدربراک کیژولویب لرتنک رد هدیئزوتیف یاه
هشیش( دنرادروخرب یدایز ،رب
9982 .)
1. Hajek
2. Burton
3. Quisenberry & Schotzko 4. Ridgway
5. Daane and Yokota
نینچ ماجنا یعیبط نانمشد ییاراک نییعت نودب و هدوب مهم رایسب کیژولویب لرتنک لماع باختنا ریغ یباختنا یم نکمم
گاو( دشاب
،9
9111 هتش .) هلمح دروم تلاغ یاه دیئوتیزاراپ ی
یاهرگراکش و اه
یم رارق یددعتم یرتسا( دنریگ
،2
9191 .) یخرب زا د نانمش یعیبط
هتش یاه تلاغ ( کزودشفک اه
و
دیئوتیزاراپ اه
) هک یط یاهراک کیتسنوف
رد ناریا هب تسد هدمآ و دصرد یناوارف هنوگ بلاغ رد لودج 9 -
2 هئارا هدش تسا .
لودج 6 - 2 - عونت نانمشد یعیبط
مهم هتش یاه تلاغ رد ناریا
عرازم تلاغ ناتسا ناهفصا
( قح سانش و
،ناراکمه 9989
) عرازم
تلاغ ناتسا ناتسزوخ
( ییاضر و
،ناراکمه 9982
) عرازم
مدنگ ناتسرهش دهشم
( یحرف و یقداص
،یقمان 9988 )
Hippodamia variegata (Goeze) Coccinella septempunctata
Coccinella septempunctata
8 / 62
% 1
/ 68
% 2
/ 68
%
Exochomus pubescens (Kuster) Praon gallicum (Stray)
Hippodamia variegata
Coccinella septempunctata Diaeretiella rapae (McIntosh)
Oenopia conglobata (Menetries)
هدافتسا شور زا یقیفلت ی همانرب بلاق رد تافآ فلتخم یاه
یاه بسانم IPM
هار نیرت تهج لح
متسیسوکا رد یزرواشک مومس فرصم شهاک یزرواشک یاه
یم دشاب . تسا هداد ناشن یرایسب تاعلاطم
نابزیم اب قیفلت رد کیژولویب لرتنک لماوع هک یم یهایگ مواقم یاه
هب دنناوت شور ناونع
رد لمکم یاه
کنارف( دریگ رارق هدافتسا دروم تافآ لرتنک ،ناراکمه و9
2119 ییافو و یرفعج ؛ ،یرتشوش
9988 .)
نانمشد یایازم زا یکی نیدنچ یعیبط
هدنز تردق ،تافآ کیژولویب لرتنک رد راوخ همادا و لااب ینام
ی
وشن نآ یامنو همعط دوبن رد اه
یم تعیبط رد بولطم یاه همعط زا هیذغت اب هک دشاب
دهش ،نیزگیاج یاه
لگ هدرگ ای و اه نآ ی
یم یلمع اه مه .دوش
اهر و شرورپ اب نینچ نآ زا یمک دادعت یزاس
یم اه هنوگ ناوت -
تخم یاه وئاژ و نف( دومن لرتنک ار تافآ زا یفل
،6
9188 هدوب مهم رایسب کیژولویب لرتنک لماع باختنا .)
ریغ یباختنا نینچ ماجنا یعیبط نانمشد ییاراک نییعت نودب و یم نکمم
هتش .دشاب یعیبط نانمشد اه
کزودشفک شقن نیب نیا رد و دنراد یناوارف ولویب لرتنک نیصصختم هجوت دروم هراومه اه
تسا هدوب کیژ
1. Waage
2. Stary 3. Frank 4. Fan and Zhao
یم هدهاشم لرتنک عون نیا زا یقفوم دراوم ایند طاقن رثکا رد هزورما و یسه و ینراگ( دوش
،9
9191 .)
کزودشفک متسیسوکا رد دیفم لماوع زا یکی اه
هدافتسا دروم کیژولویب لرتنک رد هک دنتسه یعارز یاه
گنیرک و یکیربا( هتفرگ رارق ،2
9118 داجیا رد یمهم رایسب شقن و ) یعیبط میظنت و لداعت تلاح
هتش تیعمج لیسپ ،اه
کلابدیفس ،اه کرجنز ،اه
هنک ،اه هناورپ مخت ،اه هدهعرب رگید تارشح یخرب ورلا و اه
،یزارفارس و یدمحا( دنراد 9992
کدوه ؛ ،9
9199 هرشح تیلاعف .) کزودشفک یراوخ
هویش هب اه ی
هدیدپ کی یرگراکش همه و یتسیز ی
یهجوت لباق ییاج هجوت و تقد یمک اب یرادغاب و عراز ره هک تسا
دوبان شقن زا هدننک
نایز تارشح زا یدایز دادعت تیعمج رد اهنآ ی هب روآ
هتش هژیو کشپش و اه
یهایگ یاه
یم هاگآ ،یعاجش( دوش 9966
.)
6 - 4 - کزودشفک
Hippodamia variegata (Goeze)
:
6 - 4 - 6 - اج ی هاگ رد هدر دنب ی تارشح نو و نودروگ(
گربند ،6
6336 ) Order: Coleoptera
Suborder: Polyphaga Superfamily: Cucujoidea Family: Coccinellidae Subfamily: Coccinellinae Tribe: Coccinellini Genus: Hippodamia
Species: Hippodamia vareigata (Goeze)
6 - 4 - 2 - تخیر یسانش
هب کزودشفک لماک تارشح لوط
2 / 2 - 2 / 9 یلیم ضرع و رتم 6
/ 9 - 6 / 2 یلیم شوپلاب اب رتم زمرق یاه
یم هایس هکل یدادعت اب هارمه یجنران هکل .دنشاب
یم ریغتم رایسب هزادنا و دادعت رظن زا اه گنر هب رس .دنشاب
دیفس هیشاح رد هک یریش ی
هب ار مشچ ود یسرضم هایس و نهپ راون نآ یبقع یم لصتم رگیدکی
.دنک
1. Gurney and Hussey
2. Obrycki and Kring 3. Hodek
4. Gordon and VanDen Berg