یروانف و یشهوژپ تنواعم
شرازگ ییاهن
حرط یتاقیقحت
نیمز لیلحت رب هیمورا هچایرد یروش تارثا یرامآ
یگژیو یخرب یزرواشک و ریاب یضارا رد کاخ یاه
رتسبش تشد
یرجم حرط
:
رتکد و یرغصا هلارکش رتکد یباهش دومحم
یعیبط عبانم و یزرواشک هدکشناد ،کاخ یسدنهم و مولع هورگ
یلیبدرا ققحم هاگشناد یشهوژپ تنواعم هزوح یلام تیامح و بیوصت اب حرط نیا تسا هدیدرگ ارجا
دادرم
1397
أ
نیمز لیلحت یخرب رب هیمورا هچایرد یروش تارثا یرامآ
یگژیو کاخ یاه
رتسبش تشد یزرواشک و ریاب یضارا رد
یرغصا هلارکش یباهش دومحم و
هدیکچ یناکم عیزوت تارییغت دروآرب روظنم هب شهوژپ نیا یگژیو یخرب
ااخ یاه رد
یاضارا ارااا ااکن زا ررثاتم
هیمورا هچایرد ماجنا
هنوکن .دیدرگ زا اخ یاه
0 قکع ات 10cm
یربراک ود یضارا
یزروااشک 49 (
هانوکن ریااب و
51( هنوکن هب هب هدیبسچ مه هکبش تروص
مظنم یاه 100m
100× (
80ha
رتاسبش هاقطنم دابآدنش شخب رد رد
زییاپ و راهب هتشادرب1396
نآ رد یکیلوردیه و یکیزیف ،ییایکیش یاهریغتم یخرب سپس شور هب اه
واکعم یاه
هزادنا درادناتسا و اخ یورورف تمواقم .دش یریگ
ااخ یاهریغتم هشقن .دیدرگ نییعت هعرزم رد اجرد تروص هب
هب شور ( یلوکعم گنیجیرک نزو و OK
( ه اصاف ساکع یهد IDW
زا هدادتاسا ااب مران
رازافا
Arc GIS 9.3
ماسر
.دیدرگ هرامآ زا یاه ( اطخ نیگنایم اطخ ق طم نیگنایم ، ME
( ( ااطخ تااعبرم نیگنایم روذجم ، MAE
و RMSE
( قباطت بیرض شیپ تقد و تحص یبایزرا یارب CCC
شور ینیب نورد یاه
.دش هدادتسا یبای نیگنایم
،یالآ نبراک
،اهآ ( هتیدیسا ،عابشا لگ pH
( یکیرتکلا تیاده و EC
( میدس یبذج تبسن هراصع رد SAR
هاب1 /5 ،2 ،ناش
،سر هنادکاخ رطق ینزو نیگنایم ( اه
( یورورف تمواقم ،یرهاظ صوصخم مرج ،MWD
، PR
یکیلوردایه تیاداه
( عابشا
Ks
( هدادتسا لباق بآ و هب اخ AW
نازیم هب ریاب یربراک رد بیترت /49
،دصرد1 /41 ،دصرد29 /25
، 8
1
dS m-
/23 ،2
0.5
)-
meq l
78 (
14/ 71 ، 23/ ،داصرد /34
،داصرد25 51mm
0/ ،
3
g cm-
/34 ،1 35 MPa
4/ ،
cm
1
min-
/037 و0 /83 ینزو دصرد7 و
هب یزرواشک یربراک رد نازایم
/08 ،داصرد2 /11
،داصرد20 /68
،7
1
dS m-
/93 ،0
0.5
)-
meq l
15(
1/ 09 ، 61/ ،دصرد /57 ،داصرد8 90mm
0/ ،
3
g cm-
/22 ،1 46MPa
3/ ،
1
cm min-
/34 0
66 و 3/ ینزو دصرد هب
.دامآ تسد یااهریغتم
وPR
یاقیقی صواصخم مراج هاب
( نیراتکک زا بایترت 335m
و
( نیرتشیب 2844m
.دندوب رادروخرب ریرثت هنماد یگتسباو
هب طسوتم و یوق یناکم یاه یارب بیترت
هانماد ابSAR
ریرثت 1903m
و MWD
ریرثت هنماد اب 1614m
هب مین دم .دمآ تسد یاراب یاسوگ یاکنرییغت
وSAR MWD
( قباطت بیرض ساسارب نیکخت نیرتهب .دیدرگ شزارب شور اب CCC
( یارابOK
/382 0 وSAR
392 ( 0/ وPR
شور اب ناوتIDW
( یارب2 /325 0 هاشقن .تافرگ مااجنا MWD
یربرااک زا هاک داد نااشن ینااکم عایزوت یااه
هب ریاب یربراک تکس هب یزرواشک ریداقم ،هچایرد تابوسر هب ندش ایدزن لیلد
،EC
ااهآ ،هتیدیسا ،SAR
، سر و
هدادتسا لباق بآ یلو شیازفا
،هزیرگنس یلآ نبرک ،نش
، وMWD Ks
.تفای شهاک
هژاو یدیلک یاه اخ ،یناکم تارییغت :
،یکیدس و روش یاه یوروراف تمواقم
هانادکاخ راطق یانزو نیگناایم ، ااه
،
یکیلوردیه تیاده .
ب
بلاطم تسرهف
نیوانع هحدص
همدقم :لوا لصف فده و
1-1 ...هلثسم نایب– ...
...
1..
1-2 - ...شهوژاپ ادها و تایضرف .
...
...
4 ...
-1 -3 نیااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااامز -
...رامآ ...
...
...
6....
-1 -3 -1 مین ...نآ یاهرتماراپ و اکنرییغت ...
...
7 ...
-1 -3 -2 شور نورد یاه ...ریغتم یبای
...
9
-1 -4 یگژیو یناکم تارییغت یاه
... اخ ...
11
شور و داوم :مود لصف اه
2-1 - ...هعلاطم دروم هقطنم ...
...
..
19...
2-2 - هنوکن ... اخ یرادرب ...
. ...
20
2-3 - هزادنا یریگ یگژیو ... اخ یکیلوردیه و یکیزیف ،ییایکیش یاه ...
21
2-4 - هیزجت ...یرامآ یاه ...
24
2-5 - هیزجت نیمز یاه ...یرامآ
...
...
...
25
ج
ثحب و جیاتن :موس لصف
3-1 - هرامآ هعلاطم دروم هقطنم رد اخ یاهریغتم یدیصوت یاه ...
28
3-2 - تارییغت یگژیو یناکم
اخ یاه ...
...
...
37
3-3 - شور تحص یبایزرا نورد یاه
...یبای ...
45
-3 -4 هشقن یگژیو یناکم عیزوت یاه یاه
... اخ 49
-3 -4 -1 ... اخ ییایکیش یاهریغتم ..
...
49
3-4-2 - یاااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااکیزیف یااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااهریغتم
اخ ...
...
52
3-4-2 - یااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااهریغتم یکیلوردااااااااااااااااااااااااااااااااااااااااایه
اخ ...
...
56
لصف مراهچ : هجیتن اهداهنشیپ و یریگ
4-1 - هجیتن یریگ ...
...
...
...
61
4-2 - اهداهنشیپ ...
...
...
...
62
عبانم ...
...
...
...
64
...یسی گنا هدیکچ ...
...
70
د
تسرهف لوادج
نیوانع هحدص
ودج -1 -1 هقبا اخ یدنب ( یکیرتکلا تیاده یانبم رب اکن زا ررثتم یاه
( میداس یبذاج تبسن و EC
SAR
اخ عابشا لگ هراصع رد ...
...
12..
ودج -3 -1 هرامآ یاهریغتم یدیصوت یاه اخ ییایکیش
رد هعلاطم دروم هقطنم ...
...
. ...
28..
ودج -3 -2 هرامآ یاهریغتم یدیصوت یاه یکیزیف
اخ رد هعلاطم دروم هقطنم ...
...
..
30..
ودج -3 -3 هرامآ یاهریغتم یدیصوت یاه یکیلوردیه
اخ رد هعلاطم دروم هقطنم ...
...
..
33...
ودج -3 -4 ( نوسریپ یگتسبکه بیرض ریغتم نیب r
( هعلاطم دروم هقطنم رد اخ یاه n=100
. ...
35
ودج -3 -5 دم یاهرتماراپ میان هاب هدش شزارب یاه
دروام هاقطنم رد ااخ ییایکیاش یااهریغتم یااکنرییغت
هعلاطم ...
. ...
...
37
ودج -3 -6 دم یاهرتماراپ میان هاب هداش شزاراب یاه
زیف یااهریغتم یااکنرییغت دروام هاقطنم رد ااخ یاکی
هعلاطم ...
...
39.
3-7 - داام یااهرتماراپ هااب هداش شزارااب یاااه
میاان درواام هااقطنم رد اااخ یکیلورداایه یااهریغتم یاااکنرییغت
.هعلاطم ...
...
39
ودج -3 -8 هرامآ تحص یبایزرا یاه دروآرب
ااخ ییایکیش یاهریغتم شور زا هدادتاسا ااب
نورد دا تخم یااه -
...یبای ...
...
45
ودج -3 -9 هرامآ دروآرب تحص یبایزرا یاه ااخ یاکیزیف یااهریغتم
شور زا هدادتاسا ااب نورد دا تخم یااه
-
...یبااای ...
...
ه
ودج46 -3 -10 هرامآ دروآرب تحص یبایزرا یاه ااخ یکیلوردیه یاهریغتم
شور زا هدادتاسا ااب دا تخم یااه
-نورد ...یبای ...
47
تسرهف لاکشا
نیوانع هحدص
2 لکش 1- - ییایفارغج تیعقوم هشقن و
هنوکن طاقن عیزوت یرادرب
هراوهام ریوصت رد یا
دروم هقطنم .هعلاطم
...
19
2 لکش 2- - رد ریاب یربراک زا ییاکن دروم هقطنم
.هعلاطم ...
20
2 لکش 3- - رد یزرواشک یربراک زا ییاکن دروم هقطنم
.هعلاطم ...
...
21
2 لکش 4- - هنوکن تسد یرادرب هزادنا و دلا( هدروخن
دروام هاقطنم ااخ رد ب( یوروراف تامواقم یاجرد یریگ
.هعلاطم ...
...
22
3 لکش 1- - .ییاکیرمآ تفاب ث ثم ساسارب ریاب یربراک اخ تفاب سلاک عیزوت ...
31
لکااااش -3
-2 اااااخ تاااافاب سلاااااک عاااایزوت یربراااااک
تاااافاب ثاااا ثم ساااااسارب یزرواااااشک
.ییاکیرمآ ...
32
3 لکش 3- - اکنرییغت مین دم و طاقن( اه
طوطخ( هدش شزارب یاه دروام هاقطنم رد ااخ ییایکیاش یاهریغتم
.هعلاطم ...
...
40
3 لکش 4- - اکنرییغت مین دم و طاقن( اه
طواطخ( هدش شزارب یاه دروام هاقطنم رد ااخ یاکیزیف یااهریغتم
.هعلاطم ...
...
41
3 لکش 5- - اکنرییغت مین دم و طاقن( اه
طوطخ( هدش شزارب یاه یاهریغتم
دروام هاقطنم رد اخ یکیلوردیه
.هعلاطم ...
...
43
3 لکش 6- - رادوکن ادنا ریداقم1:1
هز ( میداس یبذاج تباسن هداش دروآراب و یرایگ راطق یانزو نیگناایم ، SAR
و
هاااااانادکاخ ( اااااااه
، MWD
( عابااااااشا یکیلورداااااایه تیادااااااه
Ks
( یورورااااااف تاااااامواقم و PR
. اخ ...
48
لکاااااش -3
-7 هاااااشقن دروااااام هاااااقطنم رد ااااااخ ییایکیاااااش یااااااهریغتم ینااااااکم تاراااااییغت
.هعلاطم ...
50
لکاااااش -3
-8 هاااااشقن دروااااام هاااااقطنم رد ااااااخ یاااااکیزیف یااااااهریغتم ینااااااکم تاراااااییغت
.هعلاطم ...
53
لکااااش -3
-9 هااااشقن درواااام هااااقطنم رد اااااخ یکیلورداااایه یاااااهریغتم یناااااکم تارااااییغت
.هعلاطم ...
57
ز
لصف لوا
همدقم فده و
1
1 - 1 – هلأسم نایب
اخ اکن هک ییاه یم هرااخم هب ار ناهایگ دشر اهنآ رد و حم یاه
ااخ دزادانا ااکن هاب لاتابم یااه
1
یم هدیمان اخ زا هورگ نیا .دنوش
اخ لماش اه اخ ،روش یاه
اخ و یکیدس یاه روش یاه
- رد و هدواب یکیدس
هکین و اشخ ییاوه و بآ قاانم ،ناتسوا( دنتسه عیاش رایسب ناهج اشخ
د . 1383 لیاسناتپ ،یقاانم نینچ ر
هام ب غا رد قرعت و ریخبت .تسا یگدنراب نازیم زا شیب اس یاه
رد رادایاپ یزروااشک هابنج زا یابآ ت واصحم دایلوت هنیمز رد یدج رایسب تلاکشم زا یکی اخ یروش هکین و اشخ قاانم اشخ
ناهج یم بوسحم .دوش
و یاعیبا لاماوع طاسوت هداش دااجیا اخ یروش نینچکه
نصم هب ،یعو یم یق ت ی صا یطیحم تسیز رطخ ای ناونع .ددرگ
دودی رد 108
55× 9/ اخ زا راتکه ناهج یاه
یلای رد هدوب هیلوا یروش زا ررثتم ًابیرقت هیونار یروش هک
107
7× 7/ اخ زا راتکه راراق ریرثات تحت ار ناهج یاه
یم هک دهد گنش( دراد رارق یبآ تشک ییاون رد نآ دصرد58
نارااککه و2
2010 ، . هاب هدانیآ رد شیازافا لایلد
تادیلوت نیا مظعا شخب هک تفر دهاوخ راک هب یزرواشک ت وصحم دیلوت یارب اشخ یضارا رثکا ،یتیعکج راشف دش دهاوخ مهارف یبآ تشک شرتسگ قیرا زا یرواش ااب طبترام تلاکاشم دیداشت هب رجنم عوضوم نیا نیاربانب ؛
یم اخ .ددرگ
م نیرتکهم زا ایخبت ندواب داایز رااخ هب یروش لکشم .تسا یضارا یروش ،ناریا رد یزرواشک تلاکش
زا ر
نیمز یدن ب و یتسپ ،مک یگدنراب ، اخ حطس گنس و بسانمان تیدیک یاراد بآ اب یرایبآ ،اه
داام یاه .تاسا یر
هروش ندمآ دوجو هب ثعاب قوف لماوع عواکجم رد .تسا هدیدرگ یدایز یاهراز
رااتکه نوای یم18 د اای و
داصرد ه
اخ اخ ار ناریا یاه یم لیکشت یکیدس و روش یاه
رادقم نیا زا هک دهد قلاتاب راتکه نوی یم7
ه ریواک روش یا
یم اکن ریوک و تول ،یموصعم( دشاب
. 1363
1. Salt-affected soils
2- Sheng
2
اکش رد عقاو هیمورا هچایرد تیاسم اب ناهج روش هچایرد نیمود ،ناریا روشک برغ
عابرم رتموا یک5822
.تسا نارحب اس یا رد هدمآ شیپ یلاسکشخ .تاسا هدایدرگ هاچایرد نایا بآ ماجی نداش مک ثعاب ریخا یاه
نافوا اخ شرتسگ بجوم هدش اشخ هچایرد رتسب حلاما زا هتساخرب یککن یاه یزروااشک یاضارا رد روش یاه
نآ بقاعتم ندش ینابایب و یزرواشک یضارا ندش روش .تسا هدیدرگ هچایرد هیشای یم شاش ناج ،اه
زا رادن نوای
یم دیدهت میقتسم ریغ و میقتسم روا هب ار هقطنم نانکاس هزکی( دنک
ترئاگوب و روپ ،1
. 2017
هب اخ برخم رایسب دنیارف ود ندوب یکیدس و یروش هکین و اشخ قاانم رد هژیو
هاب ااشخ یام راکاش
-
هب اخ ندوب یکیدس و یروش تارییغت صیخشت .دنور نامز یراک عیسو سایقم رد صوصخ
م هنیزهرپ و رب ی
.دشاب
شور زا هدادتسا نیاربانب وام عیاسو ساایقم رد ار اخ ندوب یکیدس و یروش تارییغت دناوتب هک ییاه
شیاامزآ در
.تسا یرورض دهد رارق هقطنم اتیجید هشقن میسرت
اخ یا یم اکن زا ررثتم یاه ابر قایرا زا دناوت
تاراییغت ت
همانرب رظن زا اخ یروش یناکم و ینامز .دشاب دیدم یضارا یربراک حلاصا و یزیر
یگژیو زا یکی اخ یدی ک یاه
نآ یناکم و ینامز یریذپرییغت ،اه یم اه
.داشاب دانیارف رد یدداعتم لاماوع
یگژیو و هدرک رییغت نامز اب هک دنراد تکرش اخ لیکشت یم رارق ریرثت تحت ار اخ یاه
.دنهد ،راگید ترابع هب
یزرواشک یضارا تیریدم هنوکن طاقن هعوکجم ای ساسارب
هداد نیا تسا مز هک ب تسا نککم ریغ ،ازجم یرادرب -
.دنوش هئارا هتسویپ تاعلااا لکش هب اه شور دراد ترورض نیاربانب
هداد یرامآ و یضایر هیزجت یاه هب اه
هاتفرگ راک
تایعقوم هاب طوابرم تاعلااا و اهریغتم یددع و یکک تاعلااا نامزکه دناوتب ات دوش نآ ییاایفارغج
دروام ار ااه
.دهد رارق هدادتسا هتسویپ تارییغت یاراد اخ تایصوصخ و اهریغتم زا یرایسب
یم یناکم یاکک تخاناش .دناشاب
باانتجا و یروراض ،تاسا قایقد یزرواشک ساسا و هیاپ هک یناکم صاخ تیریدم اکعا یارب تارییغت نیا ریذاپان
تسا رتسبو(
، 2
. 1985
1- Hamzehpour and Bogaert
2- Webster
3
یکیزیف تایصوصخ ااکم تاراییغت و تسا ریغتم و ایوپ تیهام یاراد نآ تایصوصخ ریاس نوچکه ، اخ
ین
یم اذل .دراد نایب هک ییاهرتماراپ ناوت
تافرگ راظن رد رایغتم اای تروص هب ار تسا تایصوصخ نیا رگ قایرا زا و
شور ،یدکحم( تخادرپ نآ یریذپرییغت یسررب هب یرامآ یاه ا ناککم ااخ تایاصوصخرد رییغت . 1385
تاس
ااخ لاماوع ریرثت تحت اخ تایصوصخ رد تارییغت هیلوا ثشنم .دشاب هتشاد هیونار ای هیلوا ثشنم از
رد تاسا یای
یم تارییغت هیونار ثشنم هک یتروص یربراک ررا رب دناوت
تیریدم و اه یا .دتفا قادتا د تخم یاه
اکم تارییغت ن رد ینا
یتسیز و ییایکیش ،یکیزیف تایصوصخ زا یعیسو هدودحم یم هدهاشم اخ
،نایللاج و یبویا( دوش . 1385
شور طسوت هعرزم رد اخ یریذپرییغت یام مراف یفدااصت و هدیدرگ دیصوت ایسلاک یرامآ یاه
.دواش
مهرب و ریرثت زا اخ یریذپرییغت یم لصای اخ لیفورپ رد د تخم یاهدنیارف شنک
.ددرگ ( رتسبو نااشن 1985
یگژیو داد ً وکعم اخ یاه
هنوکن .دنراد یناکم یگتسباو هب ایدزن یاه
یگژیو مه اشم رایسب یاه
هسیاقم رد یهب اب
هنوکن .دنراد مه زا رود یاه تارییغت رب ندش یکیدس و روش هدیدپ ریرثت هنیمز رد هعلاطم دوبکک
م ایصوصخ یناک ت
یم راکشآ ار هنیمز نیا رد شهوژپ ماجنا موزل ،ناهج و روشک حطس رد اخ .دیاکن
ور ش نیمز یاه یگژیو یناکم یگتسباو حیرشت یارب یرامآ
وراتوزیاریغ و وراتوزیا ترواص هاب اخ یاه
یم هدادتسا نیمز زیلانآ ،نآ رب هولاع .ددرگ
یاگژیو ینااکم عیزوت هرابرد ار یدنکشزرا تاعلااا ،بسانم یرامآ یااه
یم مهارف یزرواشک یضارا رد اخ .دیاکن
ااکم تارییغت هب طوبرم تاعلاطم یاگژیو ین
ااس زا ااخ یااه 1970
.تسا هدیدرگ ماجنا نیمز
هییان یاهریغتم ساسارب رامآ رایاسب یااهرازبا زا یکی تسا هدیدرگ تبار و هدوب راوتسا یا
یگژیو تارییغت و یناکم عیزوت زیلانآ رد ررؤم یم اخ یاه
یل( دشاب و گنای و ،1
. 2008
ینااهج هدانیازف داشر ای رد تیعکج یتآ ییاذغ یاهزاین نیمثت رد دیدم هوقلاب رازبا ای رادیاپ یزرواشک .تسا اخ رد یزرواشک ت وصحم دیلوت یم لکشم یکیدس و روش یاه
یزروااشک تادایلوت بسانم ییآراک .دشاب
1- Liu and Yang
4
تم و هاعرزم یریذاپرییغت هیاپ رب عرز و تشک ینابم و وصا یریگراکب دنمزاین هاشقن میاسرت و نیاکخت نآ باقاع
یگژیو تسا اخ یاه یللاج و ربجنر(
،1
. 2016
1 - 2 - ف شهوژپ فادها و تایضر
-1 ر یم هنوگچ اکن زا ررثتم یضارا رد اخ تایصوصخ یناکم تارییغت دنو
؟دشاب
-2 رد زا ه صاف دروام هاقطنم رد ااخ ییایکیاش و یکیزیف تایصوصخ یناکم تارییغت رب یریرات هچ هیمورا هچای
؟دراد هعلاطم -3 آ و ریاب یضارا رد اخ تایصوصخ یناکم تارییغت ای یزرواشک
یم ناسکی هیمورا هچایرد اراا
؟دشاب
-4 م ییایکیش و یکیزیف تایصوصخ نیب یگتسبکه عون و نازی ااکن زا ررثاتم یاضارا رد حلااما تاظ غ اب اخ
هیمورا هچایرد اراا هنوگچ
؟تسا
براک اب یضارا رد هیمورا هچایرد اراا اخ تایصوصخ یناکم تارییغت دنور هک تسا نآ رب مرف و ریاب یر
یزرواشک ذاج تباسن( ااخ میداس راداقم نیب یگتسبکه .دوب دهاوخن ناسکی حلاما تظ غ رد توادت ت ع هب
یب
هنادکاخ یرادیاپ لثم اخ تایصوصخ یخرب اب میدس یانعم و یادنم ،عاباشا یکیلوردایه تیاداه و ااه
راد ااب و
ینعم و تبثم ،یکیرتکلا تیاده و هتیدیسا یم اکتیا .دوب دهاوخراد
یاضارا ااخ تفاب سلاک دور ااشک
یزرو هاب
یدیص تشک رد هزیرگنس دربراک لیلد ایدزن ریاب یضارا زا توادتم تاج
م نایا دواخ هاک داشاب هچایرد راب هلثاس
هنادکاخ رطق ینزو نیگنایم لثم اخ ناکتخاس یاهرتماراپ ذگریرثت زین اخ یکیلوردیه تیاده و اه
.تسا را
:زا دنترابع شهوژپ نیا ی صا ادها
1- Ranjbar and Jalali
5
-1 هاچایرد ارااا ااکن زا ررثاتم یضارا رد اخ ییایکیش و یکیزیف تایصوصخ یخرب یناکم عیزوت هشقن هیهت
نآ هسیاقم و هیمورا و ریاب یربراک ود رد اه
یزرواشک .
-2 یاکیرتکلا تیاده( یکیدس و یروش یاهرتماراپ اب اخ ییایکیش و یکیزیف تایصوصخ نیب یگتسبکه یسررب
.هعلاطم دروم هقطنم رد اخ میدس یبذج تبسن و -3 مین یاهرتماراپ نییعت مین دم لثم اکنرییغت
یگتسبکه سلاک ،اکنرییغت . اخ یاهریغتم ریرثت هنماد و یناکم
-4 شور تقد هسیاقم نزو و گنیجیرک یاه
نورد رد ه صاف سکع یهد . اخ یاهریغتم یبای
هراوهام ریواصت هعلاطم یلااسکشخ تا ع هاب هاک تاسا نآ زا یکای تسدنل یا
هراهب ،یلاواتم یااه یرادراب
بآ عبانم زا یلوصاریغ ثادیا قیرا زا ینیمزریز و یحطس یاه
هریخذ یاهدس یاب ژاپکپ و یا
یاضارا رد بآ هایور
رد ار دواخ تیااسم مرااهچ ای دودی هیمورا هچایرد ،یزرواشک و یمدااخ( تاسا هداد تاسد زا رایخا ااس20
،ناراککه یم یتیار هب داب شزو . 1393
ااهرتمو یک ار هداش اشخ هچایرد رتسب رد هدنام اج هب اکن تارذ دناوت
ش روش بجوم و هدوکن اجباج .ددرگ هچایرد هیشای یزرواشک یضارا رد هژیو هب اخ ند
بطق زا یکی دابآدنش رهش هب یغاب ت وصحم و تاجیزبس دیلوت یاه
زاین و رتسبش هقطنم حطس رد و ه هژیو
ناجیابرذآ ناتسا یم بوسحم یقرش
رد نآ یدایلوت یوا ه هداکع شاخب ، واصحم ندواب بواغرم ت ع هب و دوش
یم شورف هب تختیاپ ب .دسر
نیا ت ع ه هتفرگ رارق هیمورا هچایرد یکیدزن رد رهش نیا یزرواشک یضارا هک
رواش دانا
و هدواب هاقطنم نیا رد وصحم دیلوت و اخ تیدیک یارب یدج دیدهت ،هچایرد ندش اشخ زا یشان اخ ندش اس رد نازرواشک ی صا هغدغد هب عوضوم نیا .تسا هدش لیدبت ریخا یاه
یادنم تاررا هب تیانع اب نداش ااشخ
موزال ،ااکن شنکارپ ررا رد هقطنم اخ یزیخ صای و یکیژولویب ،ییایکیش ،یکیزیف تیدیک رب هیمورا هچایرد بآ نایا نیاب یگتاسبکه یاسررب و ااخ تیدیک یاهرتماراپ یناکم تارییغت رب ندش یکیدس و یروش تاررا هعلاطم یگژیو یدیلوت ت وصحم تیدیک و تیکک رب یراذگررا لیلد هب اه یام ساسیا دج روا هب هقطنم یضارا رد
ددراگ
همانرب اب هک .دراد تقباطم زین هیمورا هچایرد یاییا داتس رد مرتحم تلود یاه
6
- 1 - 3 نیمز رامآ
تفرشیپ یروئت رد ریخا یاه هنوکن نیب یناکم طباور هک هدروآ دوجو هب ار ناکما نیا یرامآ یاه
رد اه
نیا ساسا .دوش یکک رتکچوک لصاوف تفرشیپ
، هییان یاهریغتم یروئت رامآ نیمز ناونع تحت هک تسا یا
یم هتخانش هنوکن سنایراو یگتسبکه ساسا رب ،ایسلاک رامآ لاخ رب یروئت نیا .دوش
هیاپ اه تسا هدش یراذگ
رتسبو و سگروب(
،1
نیمز . 1980 هخاش رامآ هعوکجم هئارا هب رداق هک تسا یدربراک رامآ م ع زا یا
زا یعیسو
نیکخت هنوکن هک یناکم رد رظن دروم تیصوصخ دروآرب روظنم هب یرامآ یاهرگ تاعلااا زا هدادتسا اب هدشن یرادرب
هنوکن طاقن زا لصای یم هدش یرادرب
ییایفارغج تاعلااا متسیس زا هدادتسا اب .دشاب (2
یم GIS
ریداقم ناوت
هداد زا یکیظع هگن ،مک رایسب هنیزه و دایز تعرس اب ار اه
زا هدادتسا نینچکه .دوکن یبایزاب و یراد ناکما ،GIS
لی حت نیمز یاه یم مهارف ربراک یارب ار یرامآ
دم رامآ نیمز .دنک هکه هک دنتسه ینورد یاه
شیپ ییوگ نآ یاه
هبساحم ساسا رب یم هاتوک ه کج ای اب ار دیرعت نیا .تسا سنایراو
نیمز هک درک نایب ناوت سنایراو م ع رامآ
اه
سیئوکنارف( تسا ،3
هدکع مهس . 2004 نیمز
هنیمز رد اخ تاقیقحت رد رامآ هیزجت
، اخ تارییغت راتخاس
شیپ انایردآ( تسا صاوخ نیکخت و دنور ینیب ،4
زا هقطنم ای یناکم یاهریغتم نیکخت روظنم هب هزورما . 2007
شور نیمز یاه یم هدادتسارامآ
رامآ اب شور نیا ی صا توادت .ددرگ هنوکن ایسلاک رامآ رد هک تسا نیا ایسلاک
-
چیه هنوکن ای دوجو و هدوب رگیدکی زا لقتسم ،یرامآ هعماج ای زا هدش هتفرگ یاه هرابرد یتاعلااا هنوگ
هنوکن
یکن یدعب شور اما .دهد
نیمز یاه یسررب ار هییان ای رد ریغتم ای ریداقم نیب یناکم یگتسبکه دوجو ،یرامآ
یم شور .دنیاکن نیمز د تخم یاه
یم ناشن ار یتوادتم تقد ،ریغتم عون هب هتسب رامآ یم ی ک روا هب .دنهد
ناوت
نیمز تدگ یم ییاهریغتم زا هتسد نآ یسررب هب رامآ
نیب یترابع هب ای و دنتسه یناکم راتخاس یاراد هک دزادرپ
نآ د تخم ریداقم نآ نتفرگ رارق تهج و ه صاف ،اه
وجو ییاضف طابترا ای اه ، اپ ینسی( دراد د
. 1377 زا
نیمز هاگدید ه صاف رثکادی ای ات هنوکن ره یرامآ
هنوکن اب نیعم رب عقاو رد و دراد ییاضف طابترا دوخ اراا یاه
1- Burgees and Webster
2 - Geography Information System
3- Francois
4- Adriana
7
هیضرف قبا نیمز یاه
هنوکن هب طوبرم ریداقم نیب هباشت نازیم اکتیا ،یرامآ ایدزن یاه
نیاربانب .تسا رتشیب رت
یم راظتنا ر هک دور
شو نیمز یاه هداد یناکم راتخاس نتفرگ رظن رد اب ،یرامآ
نیب طباور زا هدادتسا تی باق و اه
دنشاب یرتشیب دروآرب تقد یاراد ،اهریغتم .
یم هصلاخ روا هب نیمز لی حت تدگ ناوت
هدیدپ یسررب هب یرامآ یاه
یم ناکم و نامز رد ریغتم .دزادرپ
1 - 3 - 1 -
مین نآ یاهرتماراپ و امنرییغت
مین اکنرییغت هطبار1
ه صاف نیب (
هداد سنایراو و h
یم ناشن ار اه نآ زا هدش جارختسا یاهرتماراپ اب و دهد
یم ریغتم یناکم تارییغت ناوت ر
:زا دنترابع هک داد رارق یسررب دروم ا
هعطق رثا )فلا
2یا ) C0
شهاک اب اکنرییغت مین رادقم یروئت رظن زا :(
یم مک ،h
رد و دوش دوخ رادقم لقادی هبh= 0
یم زنت ،ردص ینعی یتقو دراوم زا یرایسب رد .دنک
یم لیم ردص تکس هبh
مین رادقم ،دنک یکن ردص اکنرییغت
.دوش
هعطق ررا ،تسا اکنرییغت مین ینحنم أدبم زا مرع عقاو رد هک رادقم نیا اب و دراد مان یا
C0
یم هداد شیاکن و دوش
رامآ م ع نیصصختم زا یرایسب یب هدلؤم ار نآ ،
یم یکظن هعطق ررا داجیا رد ید تخم لی د .دنناوخ
دنراد شقن یا
ه کج زا هک یم نآ ی
هب ناوت 1(
هدلؤم دوجو رب اهدنیآرف ندوب یفداصت هب عقاو رد هک ریغتم عیزوت رد یفداصت یاه
یم و ددرگ 2( هنوکن یاطخ دوجو هدامآ ،یرادرب
شا ،یناسنا یاطخ و هیزجت ،یزاس دوکن هرا
( ،یدکحم . 1385
هناتسآ )ب )3
C+C0
:( رادقم شیازفا اب مین رادقم ،h
یم شیازفا اکنرییغت یم لیم یتبار دی تکس هب و دبای
رد .دنک
مین زا یرایسب مین رادقم رد یرییغت ،ه صاف شیازفا اب ،تبار دی نیا هب ندیسر زا سپ ،اهاکنرییغت
داجیا اکنرییغت
یکن رادقم نیا .دوش تبسن
ًا هعطق ررا عوکجم و دراد مان هناتسآ ،تسا یفداصت نآ تارییغت هک تبار ( یا
C0
شخب و
مین رادراتخاس ( اکنرییغت
یم C
مین زا یضعب .تسا هعلاطم دروم ریغتم ی ک سنایراو اب داعم و دشاب رد اهاکنرییغت
ناشن دوخ زا تبار دی هب ندش ایدزن هب ی یاکت ،رظندروم لصاوف هدودحم یکن
رادقم ،ه صاف شیازفا اب و دنهد
1 - Semivariogram
2 - Nugget
3 - Sill
8
مین یم شیازفا هراوکه اکنرییغت مین نینچ دوجو .دبای
یم ییاکنرییغت هعلاطم دروم هدودحم رد دنور دوجو رب دناوت
هداد زا و هدش هداد صیخشت دنور دیاب ادتبا دراوم هنوگ نیا رد .دنک تل د نآ دروآرب هب سپس و ددرگ ذی اه
ش هتخادرپ ریغتم رایعم ،یناکم راتخاس تیعضو یسررب یارب .دو
c0 𝑐
یم دیرعت هدلؤم یگرزب ،تبسن نیا .دوش
-یب
یم ناشن ار رادراتخاس دهد
، اپ ینسی(
.1377
ریثأت هنماد )ج :1
ه صاف ریرثت هنماد هنوکن نیب یناکم
هییان ریغتم ،نآ ءاروام رد هک تساه ،مه رواجم طاقن رد یا
رب ینادنچ ریرثت مین ،ه صاف شیازفا اب و دنرادن رگیدکی
یکن ینادنچ رییغت اکنرییغت یم رد یقفا تلای هب و دنک
.دیآ
هدرتسگ یناکم راتخاس ،دشاب رتگرزب ریرثت هنماد هچره هک تسا یهیدب هدودحم و تسا رت
یم هک یا هداد زا ناوت
یاه
یم شیازفا ،درک هدادتسا وهجم ریداقم نیکخت یارب نآ اد .دبای
یدرگناسکهان لی حت رد ریرثت هنم و یراتخاس یاه
ه صاف ییارا هنیهب
هکبش هنوکن دراد یدایز دربراک یرادرب (
،یدکحم . 1385
:یدرگناسمهان )د هناتسآ ای و هنماد رییغت
مین د مان یدرگناسکهان ،تهج رییغت اب اکنرییغت زا .درا
ا یگژیو نی ن
-می
یم اکنرییغت یرازبا ناونع هب ناوت
ینگکهان صیخشت رد دیدم یدرگناسکهان زورب بجوم هک ییاه
یم نوش دادتسا ،د ه
یدکی اب سپس مسر د تخم تاهج رد ار اکنرییغت مین تسا یفاک ،روظنم نیا هب ندیسر یارب .درک قم رگ
وکن هسیا .د
:دراد دوجو یدرگناسکهان عون ود ی ک روا هب -1
هان یسدنه یدرگناسک -2
ن هقطنم یدرگناسکها .یا
مین رگا
هناتسآ یاراد ،د تخم تاهج رد هدش مسر یاکنرییغت آ رب ،دشاب توادتم ریرثت هنماد و ناسکی
ریغتم ن د یناکم
ر
هناتسآ ای یریذپرییغت لک هاگ ره .دراد دوجو یسدنه یدرگناسکهان رظندروم طیحم مین
کنرییغت هج رد ا د تخم تا
درگناسکهان ،دشاب ناسکی ریرثت هنماد یلو ،توادتم هییان عون زا ی
( تسا یا ،یندم
. 1373
لدم )ه :امنرییغت مین یزاس بسانم تسا مز ،اکنرییغت مین دربراک زا لبق
رب یروئت دم نیرت زارب نآ
ش هداد ش .دو
.تسا رادروخرب یدایز تیکها زا یبرجت یاکنرییغت مین ای رب ،بسانم یروئت دم شزارب دنیآرف عون باختنا
م د
ایضرف هب یگتسب دم ی ک روا هب .دراد ی کع و یروئت ت
مین رب شزارب لباق یروئت یاه کنرییغت
د ود ا نتسه هتس د
( ،نایدهم :1383
1 - Range
9
- 1 گ شیازفا اب هورگ نیا رد :هناتسآ دقاف هور و هتفای شیازفا اکنرییغت مین رادقم ادتبا ،h
یکن یتبار دی هب -
دم عاونا زا .دسر مین هنوگ نیا هب شزارب لباق یاه
یم ،اکنرییغت دم ناوت
ان ار ریز یاه دم :درب م
م ،یطخ د
.یکهس دم و نیسیود -2 گ ه صاف شیازفا اب هورگ نیا رد :هناتسآ یوای هور م شیازفا اکنرییغت مین رادقم ادتبا ،h
ی هب سپس دبای
یم تبار یرادقم دم عاونا زا .دسر
یم ،اهاکنرییغت مین هنوگ نیا هب شزارب لباق یاه ناوت
م د ز یاه مان ار ری :درب
یورک دم و
.یسوگ دم
1 - 3 - 2 -
شور نورد یاه یبای
ریغتم
گنیجیرک :
هنوکن هزادنا تایصوصخ زا یدیدم تاعلااا اخ زا یرادرب هئارا هدش یرادرب هنوکن لحم رد هدش یریگ
یم هدیدپ زا تاعلااا بسک یپ رد هچنانچ .دنک دروم یاه
لحم رد رظن هنوکن هک ییاه
،میشاب تسا هدشن یرادرب
لحم رد هعلاطم دروم یگژیو نیکخت تهج بسانم یاهرازبا یتسیاب دروم یاه
،یدّکحم( دنوش هتفرگ راک هب رظن
هداد ساسا رب ،رگید ترابع هب . 1385 ب یاه
ه هزادنا زا هدمآ تسد هنوکن ناکه هک ءزج یریگ
یگژیو دنتسه اه یاه
شور .مینزب نیکختار وهجم( لک یاه
میسقت ای رد هک دراد دوجو نیکخت یارب ید تخم یم ی ک یدنب
نآ ناوت -
شور هب ار اه نیمز یاه
شور و یرامآ شور .درک میسقت ایسلاک یاه
شور ،ایسلاک یاه رامآ زا هک دنتسه ییاه
یم هدادتسا نیکخت یارب ایسلاک ، اپ ینسی( دننک
وکعم . 1377 هویش نیرت
،ایسلاک رامآ رد نیکخت
تسا نیگنایم زا هداد هنوکن لک یاه
نیا .تسا تساوخرد دروم ریغتم زا ینیکخت ناونع هب ،هقطنم رد دوجوم یاه
یم ماع نیکخت ًایلاطصا ار نیکخت ینسی( دنیوگ
، اپ شور رد هک یتروص رد . 1377
نیمز یاه نیکخت ،یرامآ
یم تروص رظندروم طیحم رد دوجوم ییاضف راتخاس ساسا رب نآ یا هک دریگ
یم رد تیکک ای رادقم ناوت
ب مو عم تاصتخم اب یرگید طاقن رد تیکک ناکه رادقم زا هدادتسا اب ار مو عمان تاصتخم اب یااقن ه
دروآ تسد
ینسی(
، اپ ،یدّکحم ؛1377
نیکخت نیا . 1385 نیمز رگ
مان گنیجیرک مان هب یرامآ دش یراذگ
ه تسا ینسی(
-
10
، اپ . 1377 یارب هک تسا یشور گنیجیرک بیراان یطخ هنیهب نیکخت
(1
هییان یاهریغتم BLUE
رد یا
هنوکن قاانم یم رارق هدادتسا دروم اکنرییغت مین یراتخاس صاوخ زا هدادتسا اب هدشن یرادرب
، اپ ینسی( دریگ
،یدّکحم ؛1377 شور لک یارب هتفای میکعت یمان گنیجیرک ً وصا . 1385
دروآرب و نیکخت یرامآ یاه
یان یاهریغتم هی
هطقن یگیاسکه رد عقاو هدش عیزوت تادهاشم هعوکجم زا یطخ عبات ای ناونع هب و هدوب یا یا
یم هک یم هتخانش ،مینزب نیکخت میهاوخ ،یدّکحم( دوش
یگژیو نیرتکهم زا . 1385 هک تسا نآ گنیجیرک یاه
یم زین ار نآ اب طبترم یاطخ ،ینیکخت ره ءازا هب ، اپ ینسی( درک هبساحم ناوت
،یندم ؛1377 ،یدکحم ؛1373
هتکن . 1385 شور رد نیکخت زا لصای جیاتن ندوب بیرا هجیتن رد و ایتاکتسیس یاهاطخ دوجو ناکما ،رگید -
ناکه ،هک یتروص رد .تسا ایسلاک رامآ زا هدش قتشم یاه نیمز رد هدش نایب هک روا
نیکخت ،رامآ بیراان اه
،یندم( دنتسه
،ایسلاک رامآ رد ًلاثم . 1377 هبساحم
هی ک یاطخ نیگنایم نیکخت
ناکما هدش ماجنا یاه ریذپ
یلو .درادن دوجو تفای تسد نیکخت یاطخ عیزوت هب ناوتب هکنیا ناکما یلو تسا هبساحم ناکما گنیجیرک شور
نیکخت دروم دیاو نیرتکچوک یارب ار نیکخت یاطخ
« و ب ای ًلاثم
» یم رایتخا رد ینسی( دراذگ
، اپ . 1377
شور ، اپ ینسی( جیرک .یج .ید طسوت راب نیلوا یارب گنیجیرک اس رد ، 1377
هیاپ رب و 1951 یروئت ی
هییان یاهریغتم ه یسو هب ًاتدکع هک یا
هیاپ نورتام ی رارق هدادتسا دروم لاا نداعم ریاخذ نیکخت یارب ،هدش یزیر
رگید رد نداعم رب هولاع نآ زا هدادتسا نونکات نامز نآ زا و تفرگ زور تروص هب اخ ه کج زا یطیحم مو ع
راکگنرت( تسا هتفای شیازفا نوزفا ،ناراککه و 2
ه یرم رد .تسا ه یرم ود یاراد گنیجیرک شور . 1985 وا ی
هییان ریغتم یناکم راتخاس دم یا
یم یزاس یم هدادتسا اکنرییغت مین زا روظنم نیا یارب .ددرگ
ه یرم رد .دوش ی
زا هدادتسا اب یدعب اکنرییغت مین
هنوکن طاقن رد اهریغتم نیکخت ، یم ماجنا هدشن یرادرب
،یدّکحم( دریگ . 1385
ریغتم هک تسا نآ گنیجیرک شور زا هدادتسا طرش شور زا دیاب تروصنیا ریغ رد .دشاب امرن عیزوت یاراد Z
.ددرگ امرن ریغتم عیزوت یوحن هب ای و هدادتسا یطخ ریغ گنیجیرک هدادتسا طرش سپ
گنیجیرک زا
، ندوب امرن
هداد ، اپ ینسی( تسا ریز تروص هب نآ هطبار و تسا اه : 1377
1 - Best Liner Unbiased Estimator
2- Trangmar
11
1-1(
هطبار نیا رد هک ینیکخترادقم Z
ریغتم ،
λi
هانوکن هاب هک یتیکها ای نزو اسا هداش هداد تباسن ماi
،ت
) Z(Xi
رادقم یعقاو هنوکن .تسا ماi
نزو هلصاف سکع یهد :
شور رد نزو
ه صاف سکع یهد (1
IDW
شیپ یارب واهجم راداقم ینیب
رد رایغتم اای
هنوکن تیعقوم مو عم ریداقم زا هدشن یرادرب
ریغتم هزادنا یام هدادتسا یگیاسکه طاقن( اراا طاقن رد هدش یریگ -
ناوت هب ه صاف سکع تروص هب شور نیا دوش یم نایبP
ناشن ناوت هک ددرگ هدانهد
.تاسا هاطقن تایکها نازایم
هطبار ( تسا ریز حرش هب شور نیا رد هتفر راک هب ،یدکحم
. 1385
1-2(
Z(X, Y) =
∑ Zi
dip ni=1
∑ 1
dip ni=1
هطبار نیا رد
Z(X, Y)
رادقم رد ریغتم ، وهجم هطقن
Zi
رادقم ریغتم رد هطقن ،مو عم و ناوتP
ه صاف d
ریغتم
هطقن ات وهجم .تسا ماi
1 - 4 - یگژیو یناکم تارییغت کاخ یاه
هکین و اشخ قاانم رد اخ ییایکیش و یکیزیف تایصوصخ یناکم تارییغترب یروش تاررا هعلاطم اشخ
ههد رد .تسا رادروخرب یدایز تیکها زا هدیدپ عوقو لیلد هب یضارا ندش روش ریخا یاه
نداش رواش و یکشخ یاه
یدنم تاررا رااخ هب .تسا شرتسگ هب ور هیونار ینارگن زا یکی عوضوم نیا ، اخ تایصوصخ رب یروش
ی اصا یاه
1 - Inverse Distance Weighting
12
یم باسی هب روکذم قاانم رد تسیز طیحم و یزرواشک یارب .دیآ
هقبا اخ یدنب وداج رد ااکن زا ررثتم یاه
-1 .تسا هدش هدروآ1
لودج -1 -1 هقبط کاخ یدنب ( یکیرتکلا تیاده یانبم رب کمن زا رثأتم یاه
میدس یبذج تبسن و )EC (
رد )SAR ع هراص
،ناراکمه و ینویفا( کاخ عابشا لگ .)1376
رایعم روشریغ
روش یکیدس
روش - یدس یک
1) EC (dSm-
>4.00
<4.00
>4.00
<4.00
)0.5 1
SAR (meql-
13.00
>
13.00
>
13.00
<
13.00
<
( رتسبو هانوکن .دنتاسه ینااکم یگتاسباو یاراد ً وکعم اخ تایصوصخ هک داد ناشن 1985
ااخ یااه
هنوکن اب هسیاقم رد مه هب ایدزن تاراییغت هاب طوابرم تاعلااا .دنتسه یهباشم تایصوصخ یاراد ،مه زا رود یاه
هب رظن زا اخ تایصوصخ یناکم شور یریگراک
شور .دراد ناوارف تیکها ،لحم رد اخ یتیریدم یاه نیامز یاه
اس زا اخ تایصوصخ یناکم یگتسباو دیصوت یارب یرامآ هداش هاتفرگ رااک هاب د تخم ناققحم طسوت 1970
هنوکن طاقن زا یعیسو هنماد ،ناققحم نیا .تسا هدرک باختنا ار د تخم لصاوف اب یرادرب
، ااثم رواا هاب .دانا 105
هطقن لصاوف اب یرادرب هنوکن
×3 یرغصا( لیبدرا تشد رد عبرم رتمو یک3 ،ناراککه و1
، 2017 هانوکن هاطقن33
-
م ای رد یرادرب تعسو هب هقطن
راتکه929 هعموص هتدیش(
،نارااککه و2
و 2011 40
هانوکن هاطقن رد یرادراب
تیاسم هب یزرواشک هعرزم ای یللاج ( راتکه30
،3
.تسا هدیدرگ شرازگ 2007
یبانع ( ناراککه و 4
هنادکاخ یرادیاپ یناکم تارییغت 2017 ( اه
رد ار رت MWD
یحطس اخ هنوکن113
( 0cm
10- هتشادرب ( یزرواشک هقطنم ای زا هدش
km2
داد نااشن جیااتن .داندرک یاسررب سنوات روشک رد 800
1- Asghari
2- Shifteh Some’e
3- Jalali
4- Annabi
13
طسوتم رادقم زا رتMWD
/38 ات0 80mm
2/ هانادکاخ یرادایاپ نینچکه دوکن رییغت هعلاطم دروم هقطنم رد ااه
ه صاف رد اهاکنرییغت مین و هدوب یناکم راتخاس یاراد سر دقس هب یرتمو یک5
.دندی
( یللاج و ربجنر یناکم یگتسبکه و اخ ندوب یکیدس و یروش یاهرتماراپ یناکم تارییغت 2016
اب نآ
نآ .دندوکن یسررب نادکه ارجت رد عقاو یزرواشک هقطنم ای رد ار اخ ییایکیش تایصوصخ ریاس ب اه
نایا یار
روظنم مظنم لصاوف رد اخ هنوکن40
×100 قکع زا عبرمرتم100
ات0 یتناس30 .دنتشادرب اخ یرتم
جیااتن
ینعم و تبثم یگتسبکه داد ناشن ( یلدابت میدس دصرد نیب یراد
تیاده ،هتیدیسا ،سر دصرد اب ESP
ا ،یکیرتکل
یلای رد دراد دوجو میدس یبذج تبسن و ینویتاک دابت تیفرظ یانعم و یادنم یگتاسبکه هک
رد نیاب یراد داص
صرد .دش تفای ت یس و یلدابت میدس ویتااک دابت تیفرظ ،یکیرتکلا تیاده ،هتیدیسا ،یلدابت میدس د
تباسن و ین
.داندوب طسوتم یناکم یگتسبکه یاراد ت یس و سر ریداقم یلو یوق یناکم یگتسبکه یاراد میدس یبذج ن
هاشق
ریدااقم ،هاعلاطم دروام هقطنم طاقن یخرب رد هک داد ناشن یناکم عیزوت زا شیابESP
هاب داصرد15 تاسد
آ .دام
که نآ نینچ زا سپ اخ ییایکیش تیدیک دندرک شرازگ اه
ابهب یکیدس و روش ریغ بآ اب یرایبآ اس20 ادایپ دو
.درک ( ناراککه و گنش اخ یموقر هشقن هیهت روظنم هب 2010
ایب قااانم رد عاقاو ااکن زا ررثاتم یاه ینااب
تعسو اب نیچ هقبا ، اخ تفاب صخاش هس زا عبرم رتمو یک525
و یتفاب یدنب رد ااخ یروش لک رادقم
205
نآ .دندوکن هدادتسا اخ لیفورپ هشقن عون نیا دنتشاد نایب اه
شور اب هسیاقم رد اه د یتنس یاه
تیزم یارا اه
ییا
.دنتسه یناسرزورب تی باق یاراد و ندوب ناسآ و یکک ،دنکفده ،عیرس لیبق زا ناهدرا ی و غوا ( ناراککه و1
س دصرد یناکم عیزوت یوگلا 2003 ( یلدابت مید
، ESP
وEC
هراصعpH
هاب1
/5 اخ رد ار 2 نآ شهوژاپ رد .دندوکن هعلاطم هیکرت ریدگیا تشد اکن زا ررثتم یاه
میان یاراب یوراک دام ااه
1- Ardahanlioglu
14
یاکنرییغت یاکنرییغت مین یارب ییاکن دم ،ESP
یااکنرییغت میان یاراب یاطخ دم وEC
.داش هداد شزارابpH
یناکم عیزوت یوگلا نینچکه وESP
.دوب مه هباشم هعلاطم دروم هقطنم ردEC
ابکیا ( ناراککه و1
ااخ یاکیزیف تایاصوصخ ینااکم تارییغت لی حت و هیزجت یارب یشهوژپ رد 2005
زا ،یتفربآ زا اخ لیفورپ209
لصاوف اب مه یزاوم تکسنارت18 هانوکن نیب رتم80
هانوکن هاب ماداقا ااه یرادراب
ناگدربمان قیقحت رد .دندرک هانوکن لاصاوف یوگلا و اخ یکیزیف تایصوصخ یناکم تارییغت رادقم نییعت
یرادراب
تشد رد هعطق ررا رادقم نیرتشیب دوب رظندم هی هس یتفربآ یاه عاباشا یکیلوردیه تیاده یارب یا
)
Ks
مراج و(
( یرهاظ صوصخم
Db
هی نآ .دمآ تسد هب یحطس ی صوصخم مرج ،عابشا یکیلوردیه تیاده یارب اه
،یرهااظ
هنماد بیترت هب یحطس هی سر و نش ریرثت ی
،94 ،106 و218 ناایب یاهریغتم لک .دندرک شرازگ ار رتم421
دم ییاکن یرظن دم زا هدادتسا اب هدش .دندش یزاس
یغورف ( ناراککه و رف یحطاس ااخ ییایکیاش و یکیزیف تایصوصخ یناکم تارییغت یسررب یارب 1390
،زیربت تشد لصاوف هب مظنم هکبش بلاق رد اخ هنوکن 98
نآ .دنتشادرب رتم1000 یاده نیگنایم اه
یکیرتکلا ت
95 ار 15/ یسد ار میداس یبذاج تباسن نیگنایم ،رتم رب سنکیز
)0.5 1
meql-
8(
29/ ادایاپ صخااش نیگناایم و یر
ار هنادکاخ رطق ینزو نیگنایم( ناکتخاس /25
ی یم0 شرازگ هعلاطم دروم هقطنم رد رتم که .دندوکن
جیااتن نیانچ
لی حت نیمز یاه هانادکاخ راطق یانزو نیگناایم ،یالآ نبرک ،یناکم یگتسباو دقاف اهآ داد ناشن یرامآ
( ، MWD
( یاکیرتکلا تیاداه ،هتیدیاسا و طسوتم یناکم یگتسباو یاراد نش و ت یس ،یرهاظ صوصخم مرج تباسن ، EC
( میدس یبذج دوب یوق یناکم یگتسباو یاراد سر و SAR
ینااکم عایزوت هشقن هسیاقم .دن هاشقن اابMWD
ااه ی
یناکم عیزوت وEC
ون زا هاقطنم ااخ یریذپریرثت زا یشان اب میدس و دایز یروش هک داد ناشن SAR
بآ تانااس
.تسا هدیدرگ اخ ناکتخاس بیرخت بجوم هیمورا هچایرد
1- Iqbal
15
( یلاکک و یجوا رد ار اخ تفاب و یکیرتکلا تیاده 1391
ن ره( هطقن77 قکع هس لماش هطق
ات0 40 ا ،
ات40 و80 ات80 یتناس120
هتسپ یضارا زا رتم ام هکبش بلاق رد ناجنسفر دابآزمره هقطنم یراک
500 مظن رد
هزادنا عبرمرتم500 هشقن جیاتن .دندرک یریگ
نورد یاه اب داد ناشن یلوکعم گنیجیرک شور هب یبای
نداش راتزیر ا
یرایبآ رود شیازفا زین و اخ تفاب طسوتم زا
هب28 اکش را هب بونج تکس زا اخ یروش ،زور52 هقطنم
یم شیازفا یتاعلاطم .دبای
( یناهج و یربلد یگژیو یناکم تارییغت 1393
رد ار یکیداس و یرواش یاه یحطاس ااخ هانوکن152
نیامز زیلانآ جیاتن .دندرک یسررب ناتس گ ناتسا تاچ هقطنم زا هدش هتشادرب داد نااشن یراامآ
،ESP
وEC
زاpH
یاراب ریرثات هنماد نیرتکک و هدوب رادروخرب هقطنم حطس رد طسوتم یناکم یگتسبکه دودای(EC
م3000 و رات
یارب ریرثت هنماد نیرتشیب وESP
دودی(pH
هب رتم6000 .دمآ تسد
ه صاف ریرثت هنماد هنوکن نآ یاروام رد هک تسا یا
نآ و دنرادن ریرثت رگیدکی رب اه ام ار ااه
ی زا لقتاسم ناوات
یم صخشم ار رظن دروم تیصوصخ یگتسبکه دی ه صاف نیا .دروآ باسی هب رگیدکی هانیمز رد ار یتاعلااا و دنک
هنوکن ه صاف لقادی یم هئارا یرادرب
هانوکن ه اصاف ،هدش هعلاطم سایقم زا یعبات اخ تایصوصخ ریرثت هنماد .دهد -
تسا یهیدب .تسا یضارا یاکیس تیعقوم و یرادرب هدرتاسگ ینااکم راتخااس راب راتگرزب ریرثت هنماد
شنکاراپ ،رات
هدرتاسگ ریرثات هانماد هچره .دراد تل د رظن دروم ریغتم ریداقم رد رتشیب یناکم یگتسویپ و راددنور هاب داشاب رات
هنوکن طاقن نییعت تهج یرتکک هنوکن دادعت اواتساویرس و سکاسیا( تسا زاین هدشن یرادرب
،1
. 1989
ککه و یحتف ( نارا
حطس رد ار عابشا یکیلوردیه تیاده یناکم تارییغت 1378 /4
ااخ رد راتکه5 یااه
نآ .دندرک یسررب ناهدصا رد هک دندرک شرازگ اه
ا یکیلوردیه تیاده تارییغت بیرض ، اخ هنوکن75 رایسب عابش
( دایز 67% وتکاف نیا یناکم تارییغت یسررب رد ار ایسلاک رامآ تیادک مدع نیا و دوب یم صخشم ر
ک .دن
1- Isaaks and Srivastava
16
تیچ و یدکحم ( زاس
هعلاطم رد 1381 ،یاکیرتکلا تیاداه لمااش یحطاس ااخ تایصوصخ زا یخرب یا
بذج تبسن ،عابشا تبوار دصرد ی
نیمز یاهرگنیکخت زا هدادتسا اب ار اهآ دصرد و میدس نتفرگ اکک اب و یرامآ
هدنجنس یموقر تاعلااا زا دوکن دروآرب هیونار ریغتم ناونع هبTM
دن شور ییارااک ،ااهنآ قیقحت رد . دا تخم یااه
راراق هاسیاقم دروام مه اب یطخ نویسرگر و گنیجیرک و گنیجیرکوک نیکخت زا لصای جیاتن لماش یرامآ دروآرب دیسر هجیتن نیا هب و تفرگ دن
نیمز یاهرگنیکخت هک یباسن یراترب زا یاطخ یگتاسبکه طاباور هاب تبسن یرامآ
ب گنیجیرک شور و هدوب رادروخرب هداد رترب شور ناونع ه
.دش یفرعم اخ صوصخ رد یناکم یاه
و نایقتم ( ناراککه
1387 هزادانا عایزوت ینااکم عایزوت لای حت و هایزجت ده اب ار یقیقحت ااخ تارذ
( یرهاظ صوصخم مرج ، سر و ت یس ،نش ریداقم(
Db
ذودن تعرس ، (
عاباشا یکیلوردایه تیاده و IR
(
Ks
رد
ا کغرم زیخبآ هزوی ااهنآ قیقحت رد .دنداد ماجنا دور هدنیاز هزوی ریز(
هکباش یور راب ااخ هانوکن111 هباش
ای لصاوف اب مظنم قکع زا یحطس اخ زا یرتمو یک
ات0 یتناس30 هزادانا عایزوت نییعت یارب هزوی یرتم تارذ
هناوتسا زا هدادتسا اب ذودن تعرس .دیدرگ هیهت هنوکن لحم رد دعاضم یاه
ادنا یرادرب هز
هنوکن .دش یریگ تسد یاه
-
.دایدرگ لاقتنم هب و هیهت یرهاظ صوصخم مرج و ناتفا راب شور هب عابشا یکیلوردیه تیاده نییعت یارب هدروخن ( ذودن تعرس یارب تارییغت بیرض رثکادی هک داد ناشن جیاتن ( عابشا یکیلوردیه تیاده و دصرد72
داصرد67
( تارییغت بیرض لقادی و هدوب دصرد8
ب یرهاظ صوصخم مرج یارب ه
زیلانآ .دمآ تسد نااشن اه هداد یرامآ یاه
ریداقم نیب هک داد تشد و تلاف( د تخم یضارا لکش ود ردIR
یانعم یراامآ توادت یتفربآ یاه ( یراد
P<0.05
یربراک رد .دراد دوجو هداد نیگناایم ریدااقم نیب ،یراککید یضارا و یعیبا عتارم ریظن د تخم یاه
یااه تعراس
ینعم یرامآ توادت ذودن نیاب یگتسبکه بیرض ریداقم .دشن هدهاشم یراد
اابIR Ks
،
Db
بایترت هاب سر راداقم و
/65 ،0 /38 و0 /37 -0 نیب بیرض نیا .دمآ تسد هب ابKs
Db
بیترت هب سر رادقم و /4
و0 /31 -0 .دمآ تسد هب
( ناراککه و نایردعج مرد یتااعلاطم تیاس ود رد ار یشهوژپ 1390
هاتوب لمااش راسایک راسواو عاتار و راز
هکبش ای یتاعلاطم تیاس ره رد .دنداد ماجنا رازد ع
×500 و اس دااعبا هب یعبرم رتم400
یااه یاعبرمرتم100
دادعت ،هکبش نیا عااقت طاقن لحم رد و دش هدایپ قکع زا اخ هنوکن30
ات0 یتناس30 .دایدرگ تاشادرب یراتم
17
هسیاقم یگژیو نیگنایم نومزآ زا هدادتسا اب هعماج ود رد اخ یاه
،ااهآ ریدااقم یااهرتماراپ نیب هک داد ناشنt
نبرک ،یکیرتکلا تیاده ( یلآ
ینعم لاتخا نش و ت یس ریداقم ، OC
حطاس رد یراد زیلاانآ .دراد دواجو داصرد 5
یگژیو یناکم هکه یارب بسانم دم هک داد ناشن هعلاطم دروم یاه
یگژیو ن زا اخ یاه لقتاسم ای درگناسکه عو
یگژیو رثکا یناکم یگتسباو رازد ع هعماج رد .دوب تهج زا هانوکن طااقن عاقاو رد .دواب یواق اات طسوتم اخ یاه
یاگژیو مه هب ایدزن دیعاض ینااکم یگتاسباو یاکیرتکلا تیاداه و هتیدیاسا یاگژیو ود و دنتاشاد هبااشم یااه
د یگژیو ود نیا هک تسا نآ رگناشن هتکن نیا.دنتشاد مازلا مه هب ایدزن هنوکن طاقن ر
ًا رد .دنتاشادن هباشم یریداقم
هتوب تیاس هکه راز
ریغتم .دندوب اب یناکم راتخاس یاراد ،طسوتم یگتسباو اب سر دصرد زج هب اخ یاه
عمج :یدنب هاچایرد ااکن شنکاراپ زا یاشان ندش یکیدس و یروش تاررا هک داد ناشن عبانم یسررب عوکجم رد
رب هیمورا اخ تیدیک یاهرتماراپ
تایاصوصخ ینااکم تارییغت نینچکه .تسا هدیدرگن هعلاطم هچایرد اراا یاه
ییایکیش ،
و یکیزیف یکیلوردیه
نآ یگتسبکه و اخ یکیداس و یرواش یااهرتماراپ ااب اه
و یاکیرتکلا تیاداه(
یربراک نیب رد اخ میدس یبذج تبسن یسررب هیمورا هچایرد هیشای یضارا د تخم یاه
عواضوم اذل تسا هدشن
نیا یم یروآون یاراد شهوژپ .دشاب
18